Ban Wei Ted CO Mu?Ngay 30 Thing 4

Met Nguyen

Ba math thang tu. Ban nhac ngay ba muuithang tu 14i den. L gi nhac nher hay 16i thandig? Ba mucri thang tu den nhu ten khachkhong ,m6i, khong mong, kh6ng kittingche, den nha gO cira khong hOi, khong chao.Ba muui thang tu, mOt nita mien Nam ciri dauduai hog sing di theo mOt nira mien Bac dauthuung xa hoi chu nghia. Day Trugng Sonxuang song chuyen minh, Viet Nam gay dO,nugc Viet chit S trt thanh hinh con giun oan

Thang Us, thang cüa rnüa xuan ma trodSaigon nOng nhu lira, nhting chuyen may baydi tan cat earth hOa vori ban nhac "Giang SinhTrang", ngued Saigon chia ly dau bimg bimgnhu trong "Mira he do lira", ngued My lanhlung phan bOi ra di nhu tuyet mita &mg.

Ban h6i t8i c6 nhor ha mtrui thang Pr? NgdycOn tre mang nhieu Ink vgng, chay quanhSaigem nhin nhang canh tang thuung, ngueri dimang noir sau trong tim ke a lai ditren dugngvgi nhcmg giong nuerc mat am tham tren dedmat do nhu mau mau. Saigon hen loan, Saigonngcr ngac don xe tang dich ye veri nhitng guangmat b0 dOi ng6 ngan h6i duemg den Dinh DOcLap ngay Tuerng Duang Van Minh dau hang.Saigon vgi ban nhac "noi vong tay 16n" kh6nggut dugc ngured ra di. Saigon veld nhang anhhimg 16 van dot chien y cher dgi mOt tucmgSaigon ved nhang ngued hung cO thii tren caooc, Saigon ved nhitng tieng kh6c uat ircnhitng ngueri bi phan bOi ; SaigOn vgi ban nhac"noi \Tong tay lem" lira cloi ngueri 14i. "Rimg

122 • Da' c San SO 6 KV Su COng Nghto

nUi giang tay" don nhung ngued khong tim vethanh pith!

Ba mucri thang Pr, ban hoi fed c6 nher thangUs? "Thang tu gay sang", thang tu &Mg minhphan bOi; Thang tu hy vgng cUa hoa binhkhong den. Chien tranh cham dirt dOn hembinh gia tao. Thang tu bat dau nhung han thiram i, ice thang kh8ng giit p lai xem toan mienNam nhu ke truyen kiep. Nugc Ciru Longkhong rim duce hgn oan nhiing thap nien dOitra sap den veri mien Nam. Ngued vao trai hgctap, ke ô nha trong mOt trai giam vi dai khonghang rao kern gai, gia dinh ly tan ngued ngueddi ngai. Ducmg Van Minh dau hang, chinhquyen each mpg len Peng keu ggi "hea hgphem giai" quen han thir xay dkmg tuung lai,linh b6 sting dau hang di vao trai giam.

Ba muui thang tu bat dau mOt dgi tra.hira gia tao dem lai hy vong cho ngugi 6nhu mOt vien thuoc cho ngued benh hap Mi.Ba muui thang thu bat dau cho mOt chinhquyen cOng san \Teri chU thuyet Mac Le thaycho

Ba mtrui thang Pr, t8i di b0 tren duerng phOSaigon nhu mOt chirng nhan lich sir sau khichay xe gan may ngimg tren dugng ThongNhat nhin xe tang "Giai phong" tung sap canhcilia Dinh DOc Lap. "DOc Lap" sap, "No le"den, no 1 cho che do cOng san tiep plc tir chedO no le er mien Bac tir 1954, Dgc Lap sapbao hieu cho nhiing thap nien sau nO le cho"mo hinh Trung Quoc" mOt dang cOng sanl'e thuOc Trung COng. Toi bo di khoi duemg

Thong Nhat sau khi chi:mg kien "hoan ho eachmpg" dueri hong sung dm nheng ngtrai clanso hai thing ben throng nhin doan xe tang.

Ba muai thang tu, toi di e'en duemg ph6Saigon hen loan ma long bun nhu hoangdao Loa phOng thanh On àø tren nheng chicxe lam, nheng chiec xe gan may. BO dei chuathay chi thay quan "ba muoi thing tu" an c6lam each mang. TrOm cuOp ngoai duangmot ngay vo trot tv trong khi ben trong DinhDec Lop day nheng ngueri , each mang ngangan nhin nhcmg tin nghi tOi tan. "Danh choM9 cat nguy nhao", dan hy vong each mangse dem den teat M. mei. Nhung nhcmg canhMn loan, cuerp tem nheng nha da b6 di mg,bao hieu ba muai thang tu se bat dau chiendich cuerp hop phap Ion hcrn qua chinh sachdanh pha tu san mai ban. Saigen Mn den veinheng, ngueri mat lo lang vOi yang b6 duangpho ve nha. "Nhan clan \Tung day , lam eachmang" chi la nheng läi tuyen truyen lao elmchinh quyen cho dan mien Bac dang mo dueriche de ceng san tren hai muai nom.

DM di tren throng ph6 ngay ba mucri thangtu 1975, qua can nuerc due te (ha Dinh ve,bao nhieu nana sau nuec con due hcmuerc vong cna clan ngheo, ngay h8m ay doncOng san ve thanhn that veng len lao. Ditren duerng pho Mnlio loan, toi chi nghi dennhcmg mon saeh da doe nhu "Tir thee dan dencOng san" cna Hoang Van Chi, mien sach verinheng phan tich ve chii thuyet , ceng san theehien a mien Bac sau 1954 va tham hy \Tong thegia da than dinh sai. Di tren &rang phi) Mnloan trong ngay ljch sü hem ay, thin nhengdia hang buon ban, nglii den nheng thucmggia, dien ehti toi chi mang met hy \Tong nhimggi trong mem phim "Chung t8i mu6n song"vei tai tir Le QuSinh chi la nhemg lai tuyentruyen sal eUa Viet Nam COng Hea. Trongnheng nguai 11th d b6 sling dau hang trongngay ba mudi thang tu co bao nhieu ngueri da

dee "Trai Dam Den" va rei day nhi-mg namthang sap den, "each mang khoan hong" c6tao ra nhihig trai giam khimg khiep trong thek5/ the hai muai sau hai muai mot nam hie'pdinh Geneve?

TOi di tren duang phe Saigon ngay hemAy, met ngay treri n6ng bee nhu mea he, nil&den Doctor Zhivago va Lara qua mien truyendm Boris Pasternak da dugc lam thanh phim,nghich canh se tao ra bao nhieu Zhivagotrong Viet Nam Siberia lanh gia? Dem bamuai thang tu, nana trong nha nghe be delnoi chuyen nge ngan ngoai x6m vai nhangdanh tir Bac each mang lcho hieu, tôi nha dennheng nguai ban, cling ngoi \Teri nhau trongquan mem, thin nhau nuoi met hy \Tong cuoiciing trong met thang tu yeti nheng ngtrei danti nan 136 chay giac teen quoc le só met: Ongsan Viet Nam se c6 met be mat nhu Ong sanNga thay vi Ong san Tau. Hy \Tong bun cuai: cOng san Nga it ac dee hcm ceng san Tau!Cach mang dm Stalin chi thanh trimg giet hai60 trieu ngueri thay vi ceng san Mao giet han100 trieu dan Trung Hoa. Meng ngay thangtu nam 1975, cling thin nhau lo lang quanheng ban tin ngay "giai phong Kampuchia"dan bi cue:mg bach b6 thanh pho, Nam Vangb6 hoang vai Khmer do, clan Saigon chi conhy vong s8 phan cila Saigem se khac va r8inhemg hy vcong ay cling tat clan nherng ngaysau 30/4/1975.

'MI a lai hcm hai nam sau ngay Viet NamCOng Flea bi khai te, chi:mg kien nhtmg thaydoi cea xa heir mien Nam trong thei kj r xa heicho ngliia qua do. CuOc each mang bat chinktheo cac then k37 cUa cOng san Nga va TrungHoa, dau tranh giai cap, vo san h6a giai captu ban va lieu tu san, &mg noting nhan lam chilimac dir lich se da cho thay hai et* each mangvO san a X6 Vi'et va Trung Hoa là hai cuOceach mang that bai. Dea tren tinh than "Tuban luan" di mem dm Karl Marx luan ye nen

Dc San Se 6 IC9 Su COng Nghe + 123

kinh th tu ban Tay phucmg tha ky thir 19, clangcOng sin Viet Nam khong biet den nhfing tienb0 xA hOi va kinh t cling nhu can ban ohnen van minh nhu nha kinh te hien dai, MiltonFriedman nam 1962 dä yiet cuon "Tu ban vatu do": "Trong nhimg nn van minh titan b0 vidai tren the gieri tat ca nhang lien 1)0 ye kientrite, an boat, khoa hoc, van chucmg, kg nghe,tieing nghiep v.v khong he den tir chinhquyen trung ucmg".

Hai ngay ky niem ba muai thang tu tronghai nam sau, mien Nam tieu dieu, SaigOnhoang yang, clueing ph chOi chang vai ca desao yang, cO cang do ngay 30 thang tu thi delngueri dan cang ngay cang tang thucmg, saoyang cang phat phial kinh te cang yang votrang chinh sach hac tap cita clang va nha nuacMa hen trong mu& nam Viet Nam bang Phap(dang it ra,cling con gift si dien thong so sanhvai kinh te Lien Xo hay Trung Cling hay mOtnuac cOng san Deng Au!)

Danh cho "My cUt nguy nhao", nha nu6cva dang nhat dinh diet tu ban qua chinh sachclanh tu san mai ban, tich thu tai san duoiclan di \ding kinh te mOi ma sr that dang saula chinh quyen ctrop cUa, mem dat cUa dan,chuyen tai san ve Bac ke ca kit& yang 14 tand8 cho T.T. Nguyen Van Thieu cid dem lenmay bay di mg.

Van h6a gido due my nguy phai thay di,tri thirc la thanh phan phan dOng clang nghinger. "Hong tham hcrn chuyen" chinh tri trenchuyen, mon, bi thu dang nam khap cac coquan ke ca benh vien, truang hoc, mOt yeu tolam htr hai den chuy 'en mon ma sau nay khiTong hi thu Gorbachev cai to viec dau tien Onglam la loai cac bi thu dang ra khOi cac co quanva hang xtrang. Gide, due xã hOi chit nghiadao taco nhang , chuyen vien kern,, thieu chatItromg nhtmg day tinh dang: gia cloi, ninh bg.Con ngueri song trong xa hOi chit nghia qua de

quen hat tinh nguai, 1 gido, dap nhau ma len,xo nhau ma di. Con ngueri di ngugc lai thuyetlien h6a cila Darwin "tfr ngueri tor ye won".

Du& dan di vimg kinh t6 mai de day clan baithoc vo san, ctrop cUa cuop luon ca phamcon ngueri dft rang dang lUc nao cling ho haoxay dung con ngtrai mei xa hOi chit' nghiava do tOi cho my nguy ye cac tOi ác va matxau cita xä hOi. Nhfing gia tri vinh eau bi phahity. Pascal neli "con ngueri la con vat biet suynghr, trong then ky qua do xa hOi chit nghiacon ngueri cUa cac Ong cOng san dao tao lanhfmg con vat khong suy nghi.

Cai tri tied quyen lye cita hong sung va\Teri str cOng tac cUa nhUng ke trer car ha mtraithang tu, xa hOi thay id& nhu truyen "Cuontheo chieu giO" cila,ba Margaret Mitchell thaichi'en tranh Nam Bac aMy. Xã hOi chit' nghiatrong thin kg qua do clung dU phuang tincOng san "cau canh bin minh cho phuangtin" khac vai nhang led khuyen dao dire cilatriet gia Imanuel Kant "con ngtrot thong nenbi xfr dung nhu la phuang tin de thod mancult earth cUa ke khac!"

Khong giat ngurri , trang trgn, thong dayclan ra kh6i thanh pith cho giai truyen thongquoc te thay, dang cOng san lap ra cac vungkinh te mai va cac trai tit cai tao. Dan mienNam trong thin kg xa hOi chit nghia qua donga ngac nhu, anh chang n8ng dan Moritz ratoa an quoc te Nuremberg trong truyen "gietthir 25" coa nha van CO Ma Ni Vigil Georghiu:"trong bao nhi'eu nam toi khong can biet toi laai, toi a clau"

Trong khi giai tri tit& cO, gift pham eachctia minh khi phai plum try che do mai, che dottr nhan giai phOng, trong nhfmg dieu kin mahy vong vaottrang lai nhu anh sang le loi benkia dugng ham thi cac trai tU cai tao M9C bending khdp. Nhfmg ngueri tin Wang vao chinh

124 4. Doc San SO 6 IC? Su Cong Nghe

quyen bit lira di to khong tuyen an khong thyngay ve trong khi vg con bi day yang kinhte mai gia dinh ly tan, con mat cha, vg matthong. Chong trong tO, vg ngoai vat vã nuOicon, Ngueri tO "dirge" cai tao de trey thanhnth-mg con nguai !thong con suy nghi nhunhan Ivan " trong mOt ngay trong deli IvanDenisovich" dm Aleksander Solzhenitsyn.Truac 1975, nguai doe thong Solzhenitsynthou dot, CIA my "(Mu dOc" tri tithe mienNam qua the tac pham chong cOng, nhtmg rainhiing tit cai ,tao 6 mien Nam Viet Nam sau1975 cling giong nhu nhithg tit ,kh6 sai \dingTay Ba Lgi A oh chinh quyen Stalin,,phanbOi giai cap ding nhan trong lchi toan quoc hatbai quoc te lao &Ong "Wing len heri cac no l'eef the gian". Ngueri tO bi danh dap, ho doi, bicac "ang ten" theo dOi, "vet sach bat tithe an,hai long khi di ngil sau mOt ngay lao dOng".Nguiri tO kh6ng biet khi nao dirge tra ye nha,bi chuyen tir trai tit nay sang trai tO khac "anhkhong con biet song er dau de ther han, nhatit nay hay nit& tit kia!"

Thien dang cOng san veri nth:mg nha thding khap 6 Viet Nam kitting khac gi "Quandao nguc tit" ala Nga &rot din ta bthSolzhenitzyn qua 300,000 chit Cued dingthi nhang nguai tit bi ttret doat tat ca kh6ngcon sg che dO cOng san, din hilt la k sirBobynin va hang nghin nguth th , luang tamViet Nam khac. Bobynin trong "Tang dau dianoc" da vach ngtrc tran nth voi tong truerngan ninh Abukomov: "Ong da tithe doat tu do

Mu red va 'Ong cling khong co kha nangde tra lai tv do cho fed vi chinh 8ng, 8ng clingkhong có tv do. Ong chi manh khi nao cac 'OngtuOrc doat cita ngtrai khac tat camoi thir bai vikhimOt ngueri khde bi lay mat tat ca, nguai dose kitting can ngai sor cac long nita, ngueri dolai dirge tu do".

Sau hem hai nam, hai ngay kY niem ba mirththang tu cüa Ice chien thang, t6i red Saigon ra

di bang thuyen, ,tra thanh mOt trong hang trieuthuyen nhan, co quell di chuyen ca de lap laicuOc deli mai tren dat mai nhu bao nhieu trieunguai Viet xa x1r. Nam Mu tien my, toi dendu ngay ba mirth thang tu do cOng dong ngtthiViet a Portland Oregon to chirc, sau gan mOtthang dinh cu. Ngay tuerng niem dirge to chile

hi tubing, thing chair) quoc k5r hat quoc cavOi la ea yang ba soc de trong kitting khi trangnghiem, nth xOc dOng lai den veri , toi nhu landau nhin la co. yang ba SQC do phat phth girthsan trai ti nan Pulau Besar khi bulk chan lendao sau 42 ngay lenh denh tren bien.

Cac Ong Sing ti nan nhang nam clau conngheo nhtmg day tinh ngueri, cac bu8i to chiletrang nghiern nhang bai hat yeu nuot,nthling ban nhac ehông cOng va nhithg ver kichdan tOc lam ngtreri ti nan khong the quen quenha b6 lai clang sau. Nhcmg nam sau dO banrØn veri c8ng viec ala cuOc deri bac si thuerngtit VIM van ghe den nhithg ngay ba mirth thangtu ala cOng &Ong New Orleans, red sau naydinh Cu ve Houston, nhithg dem ba , mirththang Prnheing gib "con gi de nitervã khong the quen dirge dem ha mirth thang tu1975, mOt dem kh8ng

Nhithg ngay ba muai thang tu cim cOng&Ong ngueri Viet ti nan trong nhithg nam Mu,con mang nang dau dau thuang nhieu nghia.Nhang nam thao tithe cim nhang ngueri Vietxa nha, dgi tin nha timg phut timg gier quanhfing th6ng tin hi bung bit va phuang tienlien lac kith khan, van nghe trong nhang namnay the hien tam h8n ngueri ti nan veri trai timgeri ye gia dinh va que hucmg ben kia bet ThaiBinh Duang.

Nhithg dem khong ngit thao thirc theo nhipdap dm que nha. MOt que nha rach nat vai"Nam ky kited nghTa tiEu C8ng Ly, Wong kheri\rang len diet Tv do", ngtrai nguai tiep the red136 Viet Nam ra di bang thuyen hay clueing b0

Dec San SO 6 Kir" Su Ceng Nghe t 125

qua Thai Lan. Trong che d khong To Do vaCong 14 mot ngueri mat hy vong nhin thayanh sang ben kia dutong ham. Cac trai cai taovan er ding khap tic Nam ra Bac, nguirikhong thay ngay v sau khi bi dang lira "demlucmg thuc 10 ngay di duang".

Trong hai mucri nam dAu, nhitng ngay kynie'm 30 thang tu thay di theo tinh hinh chinhtd. Cac phong trao tranh dau hai ngoai vimglen trong khi tieng noi cüa ngtred clan trongnuerc cang ngay cang bi dap tat. Khi the tranhdau vimg len doi khi doi phuung phap baoOng mac dit chinh sach cilia chinh phil HoaKy Wong ngueri my da pita tay khei VietNam yeti ban tay phit thity oh Henry Kissingerqua hip dinh Paris 1973. Chinh sach camvan thay cho giài phap ,quan so Chinh sachdoan to giam bat con so thuyen nhan. Tronghai mucri nam cam van, ,kinh te Viet Nam kithkhan nam ten phao chit duoi nuoi song mOtphan bed nhUng ngueri Viet Nam yeu gia dinhgiri ve hang tY Myr Kim dit biEt mOt phan tiensë rai \Tao tay can b0. Chinh sach nha nuotWong thay doi, tang sira cang sai vi di vaocon clueing sai lam xã hOi chit nghia. Chinhsach hem giai cilia nha nuac cling fru& sau nhumOt "t0i cac anh dang chit, each mang khoanhong". Con duang each mang ma mit vaikinhy suy kit chi thay anh sang khi Hoa kgbo cam van va sau do la bang giao chinh thircveri Viet Nam nam 1995. Trong hai muoi Warn,trong khi nhang nguai tic cai tao phai chiude tra nhiing 16i lam cita floa KY thai chientranh dm Johnson \to:9i Tuong Westmorelandthi tOi ac cOng san tang ngay calg chong chatva the giai lam ngor dit ,sau nay co at& "Sachden" thay cho "Sach hong" dm cOng san. Haimirth nam dau la theri ky den toi nhat ciia dangcOng san, sau nay chinh cuu Thit tuemg PhanVan Khai phai thit nhan, "hai mucri nam khOkhan nhat 11 sau khi Lien Xo sop do vi VietNam chi giao thuang voi khoi cOng sari". Toi

126 • Doc San SO 6 Kt/. Su COng Nghk

Xvan theo dOi nhang ngdy ky niem 30 thang4 mac dit doi khi khong, clang y each th chircmoi nhung tinh than trong 39 nam quaIA tinh than cilia nhang ngutri Viet cao thugngtheo phuang cham kitting han thit cUa ngueriMg "tha thir nhung kitting quen" (Forgive butnot forget).

M6i ba mtrui thang tu MI cam viet, nhucac ban khac, viet ye de tai co dinh liu den 30thang ttr, ngay dau thuung nhu vet thuongthong lanh, co khi la bai viet ye loi lam dmTtrong Westmoreland trong chin tranh VietNam, co khi la bai ve Kissinger va Nixon, cokhi IA cuOc each mang cai each rung dal erTrung Hoa va Viet Nam.v.v...Toi chit trucrngkhong nhac lai ba mtrai thang tu moi nam, chinhdc den nhitng dath dau quan trong, namnam, mtrai nam, hai mucri nam, ba muui namnhung nam nay 39 nam, gan 30 thang tu 16ituyen bo cilia Ong Nguye'n Thanh , Sun, thirtruong ngoai giao dac trach Viet kieu, ye h6ahop hoa giai, den Gia NA Dai qua Hoa gheHouston: "Thuy 'en nhan la nan nhan cUa chientranh" da lam OM phai cam viet, via lat nhcmgchuyen cü nham chat nhung can thiet nhutinh than coa nha van Klima: sau khi cOng sanMang Au do van phai viet nhcmg chuyen thaicOng san de hau the dimg quen ma c6 the macphai mOt loi lam dang tiec mOt Ian nita.

Nhitng ngtrai cOng san Viet Nam cling coóc khoi hai nhu Stalin, nha dOc tai khat mauda nod: "mOt ngtrai chet , la mOt tham ha,trieu nguiri chet la con so vo nghia". Thang7 nam 2013, chit tich nha nuot Trucmg TanSang den Hoa Kg gap T.T. Obama, cam onHoa Kg da cham sac cOng (long Via Nam,thieu hem si Ong Sang ,nhan va cOng dong tinan, nhcmg ngueri bi che do duoi ra khoi nuot,la cling an dm Ong. Thu truong ngoai giaoNguyen Thanh San tuyen bo "thuyen nhanla nan nhan ctia chin tranh", ma thir truongdac trach ngtrai Viet hai ngoai thieu trinh do

hoc Ong quen nôi mOt 16i hai nglifa cüa cOngsan, buOt mieng noi "nan nhan cüa chin tranhgiai phOng" nhung Ong kip thai ngtrng lai.

Thuyem than la nan nhan cfm cite dO Ongsan. Ngay 30 thang tu hang nghin nguai dara di tir cac ben cang, ten nhfing tau chienra De That ham dOi, nhfmg nguiri ay khongdugc goi la thuyen nhan NhiIng nguari ayra di hoc vi hot hoang hoc vi da biet Ongsan a mien Bac sau 1954, mOt so ngay thor tinOng san tit ve bi nhot e vao tü. Thuyen nhanla hang trieu nguoi da song trong che dO cOngsan sau ngay 30/4/1975, bi S ch6i quyen songcila con ngtrai, quyen ding dan cfia nude VietNam, bi Sac b6 nhfing tu do toi thieu, bicai tao, bi day di kinh te mai, nhfrng ngtrai radi vi tuyet vyng nhung can dam de hy vgngvao mOt tuang lai lam lai cuOc clai du bietnhfmg him nguy tren bien ca bd.° to, hai tacva cong an bien phong. Lien Hip Quoc xemthuyen nhan trong cac trai ti nan a Thing NamA la nan nhan cüa che do cOng san. Thuyennhan da clanh tilde lucmg tam the giai. Hangtrieu ngueri ten nhfmg chiec thuyen clanhnhO be tren dai ducmg menh mOng the thamhem la hinh anh trong truyenIChai Hung "Anhphai song" tren song Hong mOt ngay Ma to,va danh thirc lucrng tam triet gia Jean PaulSartre ngueri da len an M5 trong chin traitViet Nam. Hinh anh thuyen nhan va tit cai taoda lam ca si phan chien Joan Baez tithe tinhhei ham

Thuyen nhan la nan nhan cUa eh do cOngsan, & mien Nam thuyen nhan la nan nhan cfmchien tranh giai ph6ng, ngoai Bac thuyen nhanra di sau 1975 la nail nhan cfm che do no le chiinghia Mac Lenin. Nam 2004, thil tuerng VOVan Kit nOi "Trong ngay 30 thang tu c6 trieunguai vui cling c6 trieu ngtrai buon". Ong n6isau khi Viet Nam dugc xem là da có sir dOimai. Nam 1989 cOng san Dong Au sap, nam

1991 den phial Lien X6 sau lchi Gorbachevdel) dang cOng san. Tong bi thu Nguy'en VanLinh nOi chuyen "cloi mai" nhung dang cOngsan Viet Nam nhu con cac ke .chi "doi mau",

thOng bi thu (tang trong tat ea cac ca servaM gift khong bai be nhu TBT Gorbachev dalam. Nam 1995, Hoa KS/ bang giao \Teri VietNam, ngtrai Viet hai ngoai tiep tuc gai tien ye,than tai cac nganh hoc ye nude hoc giop tercac chuyen vien S Viet Nam sang Hoa KS! duhoc, tat ca 5 Mm long cfla nhitng nguai Vietyeu que huang. Viet Nam thay di ve kinh te,giao thucmg veri cac nude tu ban nhung vemat chinh tri khong thay &M. Tieng noi &Si lapbi dap tat. Van chuang phan khang S trongnuerc,_nhfing tieng n6i Ducmg Thu Hucmg,Nguyen Huy Thiep.v.v... S mien Bac vach rOb0 mat thien dtrang ,cOng san, 119 khong phaila nan nhan cfm chien trait nhu Ong NguyenThanh Sun nght

Gan hai mucri nam sau ngay bang giao vaiHoa KST , kinh te Viet Nam dugc xem nhu lathanh qua ctia ca quan tien t quac tE va nganhang the girth nhung tham nhfing lan tràn, hotharn giau ngheo cang ngay cang sau. Cau n6idm Ong V6 Van Kiel ngay 30 thang 4 phai la"30 thang 4 c6 tam trieu dang vien vui va hangchuc trieu ngueri Viet ban."

Ong VO, Van Kit cid noi "m8i nude c6mOt the che chinh tri rieng", Ong n6i dungneu the che chinh tri ay dugc ,ngueri clan chgn.Dang Ong san van doe quyen lanh dao dieu4 hien phap Van gift, tieng noi doi lap van bixem la tieng noi cfm nhfing Ice theo am mutt"tien trinh clan chit' hoa ctia my", nghi ngerÀy luon luon c6 trong dau nhimg ke lath daodang ngay S n1-if:mg phet dau khi lap banggiao veri Hoa KS'. Thu Wang Nguyen TanDung theo buerc chan Trung COng: "bat gift'nhang ke pham phap chfr khong bat gift dOilap", kW:1'11g vi pham nhan, quyen nhtmg danhsach ta nhan luang tam chong chat ! Hai mucri

Doc San SO 6 K? Su Gong Ngh0 • 127

nam sau ngay cam van dugc Hoa be,che de ceng san Ha Nei cam thay vfmg hcrnnha "chinh sach on dinh Deng Nam A" ceatien si Henry Kissinger. Chinh sach haa h9pflea giai cüa dang cOng san Viet Nam van lachinh sach keu g9i qui hang, khong doi thoai,nhu sau ngdy 30 thang tu 1975. Dang va nhanuerc kitting tiep xfic cong khai vai ngtrai Vietnuerc ngodi chi gap nhang ké xu ninh chaytheo &rig tin. TO chet tiec O r Dinh Dec Lap01 de chieu dai nhang Viet kieu hoc khongtim hoc khong 6c, nhfing con ngueri duy vat.Nam nay, Ong Nguyen Thanh Son Jai dindang keu gçi dai hei Viet kieu hai ngoai a VietNam nhtmgng van tha bac Ho, bac Mao,

Obac Stalin. Ong Hoang Duy Himg a Houstontiep xüc nhieu veri cac thanh phan lanh daodang ceng san da h9c dugc tinh khoi haicOng san, 6ng nei cac Ong Nguyen Thanh San,Nguyen Minh Triet khong con theo Ong sanvi Ong khong thay tren ban ther nha cac OngAy co hinh bac Ho, bac Mac, bac Le Nin, bacStalin. Ong Hung hieu sai nghia than thanhhea, than tugng hod. Nam 1995, ky niem haimuai nam ngay 30 thang 4, nha bao WilliamSafire den Saigon gap Ong Pham Xuan An vagap thii truang cUa 6ng An la Ong Mai ChiThe met ngueri Ong san sat mau. Ong MaiChi The da cho thay Ong van they ding to tien,nhcmg ngueri Ong san tru6c khi chet sg doidin \Rai trot tren ban tha Ong khong c6 hinhHO Chi Minh hay Stalin. Ai bao Ong Mai ChiThe kitting phai la ngueri ceng san trung kien?

39 nam sau ngay 30 thang tu, tieng noilap bi dan áp, chien thuat cüa clang Ong sanvan nhu cil, tra tu do cac nguari tit luong tamluat str Cu Huy Ha Vu va Nguy "en Tien Trungthi cling nhu tha bac si Nguyen Dan Que maychtic nam truec. The giai c6 the bi Era nhungnhang ngueri trait dau bat bao deng van setiep We con throng kien tn cüa he. Nha tranhdau bat bao deng a Palestine, 6ng Zwahre noir:

"dal' tranh bat bao clang giOng nhu ré cay MIN

tren da, tr8ng thi mm nhtmg re se dam vaode nuerc tham vao la va cay se' Ian vting. Dautranh bat bao Ong cling nhu vay, Se xuyenthiing quyen luc cam quyen". Nghe nhu LaoTir tan theri, khong gi hcrn sire nuac mem soitilting mei vat "Thugng thin nhugc thity.Thüy thien lgi van nhi bat tranh".

Ban h6i toi con nher ngay 30 thang us?

Viet Nguyen

30 thang 4, 2014

C triri

Khong coi ccio ph6

Tan truieng, Ty chay ye nha meu mao,met ba:-9 Thay gido tin con qua, ha ai. Horn naoOng cling g9i con len tra bai, ma Ong laico tinh ellen nhang cau that kite de' conkhong tra lai dugc.Ba T tire lam. Hem sau Ong ta dAn Tyvao gap thay:- Toi nghe chat' no nth thay tin no ghe

Tai sao thay lai lam vay?- Ted trit con Ong hoi nao dau, tOi pi nolen bang tra bai, n6 khong tra lai dugc,ke ca cau dex nhirt.- Con toi no n6i la thay chon toan caukite thoi. Dau, thay cho telt met thi du‘di.- Nay nha, hem qua toi h6i ne Vua TranHung Dao eh& hoi nao ma no dingkhong biet.Ba T ngam- nghi met lee, roi n6i:- Thoi, thay thong cam cho chat' di.Chung toi la dan lam an buon ban, neu cócoi bao thi chi coi quang cao tiled chit. aicoi cao ph6 lam gi!!!

(C6p tir Net)

128 • Wac San SO 6 IC? Su Cling Nghe

Chang Mt Tu61Ngtreri vier. NAIKYLAM

Naikylam ha Phom, (lin; 7 ,cir tai Phcip,, hoot clOng trong nganh giao dnc., Lan clan gapbai viet V Ntrerc Mp", Ong vMt ve chuyen buOi dau dinh cit tit 1982 vet cho biet chi gap bai,khong tham du' giOi thlrang. Ong viet them "Nhan day toi xin men tang den ccic anh chi trong1,0 bMn tçip va clOc gia Viet Bao can tha ciciu nam:

"Thing tan, Ma biet, sau ly quacXuan khai, Dtrang h'ai, mOng doan vien."I

Xin tran trong cam an tcic

Meri chart trot chart the tir gia chiec xu6ng

Or dao Bidong qua Tay, chtra an het corn traity nn (foyer), toi cia "ra rieng" v6i co vv.KhOng bao lau thi co thu cita ba chi con co'eau tic Dire.

Thu bao truot la ngay cuei tuan së Uterihanh tic 5 giO sang, , veo qua tham «eau no».T6i 16 nger ngoi nham bai toan nam hoc lorpnhirt trueng lang: «Dtrang dai bang van toethan cho then gian» Duerng tic ben Dire quaTay xa thiet chit gan dau. Hun cà ngan cay!Ben nha, dU truck 75 ngao du khdp xir nhungco bao gier t8i dat dugc IcY Itic nay. Con vantoc, tren xa 10 tien fiat nghe nOi hç chay ghe

Nhung co le bi cai quart tinh do huong«an hue» 6 nam dugc song «bao cap» («bap»dugc nang len tieu chuan «cao»), nen tail , cirtinh bo &mg cho van toc xe du lich cling bangvan toe xe de, 90 cay so met gier. Nhu vay,therigian throt tinh it ra la nira ngay, khong Ice giàgiay thung. The la bat dau tic 4 giet chieungoi cher.

Cho mai khong , thay tam hcri, bung dakhong yen. Bong ho da qua ngay ham sawMai men chop mat chin tan dieu thuck. Dengmet cai, ba chi do b0 tori veri met bang chauva mOt Ong My" khong 16 dau gan dung cira,nhung sao coi hien qua de!

Vim vao den «nha», gap mat, chinkip «trinh dien» linh lac, chi cid la len:- Xin 16i eau nha. Lui hui tot lui, gan 10 giersang mei ra kited nha dugc. Traci o ri! Ma saoeau van khong len dirge ki 18 nao. coi Omhem truck!

Chit «truck», nghe dau tuerng chimg hornqua horn kia, hay thang tru6c, n'am truerc. Naoai nger cia hun muiri nam, muoi nam tru6c.

***

Tan tich khoi lira va tharn sat do may Ong«OE pining» trong Tel Mau Than ,68 van conin darn trong tri nh6 ngtrai dan, nhat la cu toi.Ong cu 9 nam theo Viet Minh khang chien.Sau dinh chien 1954 Ichong tap ket ra Bac,ter ve lam wen nhung nao c6 yen than verinhitng ngueri anh em trong bung. 1-lo cir chonguei ra in& noi, ham he dit thir. Riet fen cuda phai b6 lang, be, rung vuern ve thanh phomuu sinh va song trong n6i dau, ne_n nhor. TayTa gi cling khong giao tiep, luan ban. Cling vido ma Ong ngoai toi bi hanh kitting dirt. HQ cirkeu vo «lam viec» ca may thang tan.

May nam sau, niter cham chi lam an, cau datao dugc melt Co ngui tuong doi kha gia, concai da c6 clang an viec lam.

.Tuorng da yen. Nao nger met horn, tin«Jiang sai Gen ai di deu do lira», co Ong ngueri

13 c San SO 6 1C2 Su tong Ngho' + 129

My An mac banh bao, lich sr den tham nhd.Dang ra la tham ...co con gai cüa cu, ba chiho toi.

Da da gia tir khana chi& va thin traitnhimg ngtrai «giai phOng», nhung cu'Oc viengthAm bat nga nay khien matt ruing «khong IraTay- gay qua- ghat my» cita Ong cu toi lain6i ten. than qua chimg chimg «Con d..i maNgu qua trai!». Nhat dinh cu khong chapnhan chuyen con gai giao thiep vai ngoaiquoc. Ba chi toi thi <áo mac khong qua kheidau» nen nee dam xuat dau lô diem The la toitra nen ten thong ngon bat dac di cho cu. Beritruerc do hai nAm, eau ten da. hanh [lien canglang, va cà xam khi toi du de that. Da clanvao trung hoc tnrang nha nuerc, theo eau tin«nghi», chac Id thang chat' mai tieng My nhuan goi! Thay ba ai! Ming toi chua nhai hetphong «so uynh gom», dang con bap be rapvan nhu gA mo. Cu c6 Net dau, trong lap m6ikhi bi «van» thi ten chi biet «dap» bang dOngtir «to qua». Quo tay, quo chan loan xa ngau.

lin kitting con nit& minh tam quac dinnghia nhu the nao ve Lai Tir Choi Tiep KhachCita CO, ma that tinh toi cO biet chi chuyenrAc red caa nguai lan. Nhtmg sau do, ong banchi ten ...cam an raj rit, va cir teri nita! Taihang thang, sau nay thi cir hang nira thang, r6'icc') khi ten hang tuan. Va cir moi Ian anh ta tai,la can toi len tieng : «Qua keu Mang cu Longqua day!». De rOi sau khi «dam dao». ( thengian nay dugc anh ta gia tang tu nhien theokieu phert tinh Ang Le) m6i lan tin khachra khoi elm thi fed cling «Thua cu con ye dicong chuyen!», xong chay cho le de khoi nghetieng cu quat yang theo «Dich vat, may dichgi ma sao no cir tai hoai!».

Tet Mau Than, gia dinh cou vn &rot binhyen. Nhung toi thay cu da ngoi lang hang Oavai xi rugu sau khi nhin nhung mo chon tapthe ngoai Hue. Cu thà dai theo kh6i thuoc khinhin nhang nn nhan vo tOi xung quanh sau

can phao kich cu6ng dien chi buy beri nhcinganh em cling cu sinh tir trong 9 nam. Culac clau, chac luai, buec mieng oan than «thatnhan tam!» khi thay nhitng canh man traichieu dat cita ha con, cling nhitng khu pito bidue thOng, thieu ii tren duang rat elm «Giaiphong quan». 'DM cam nhan, co le do str ben

trao tra, va vo nhan, vo nghia caa MatTran Giai PhOng, khien cu tit nen de dal vaichinh minh va con chau trong nha. Hon nira,trong moi lan dam ciao vai ong ngtrai my, thingian cang keo dai them, va t8i lai tiep, tac lamthong dich vien khong hang. CO dieu an inla sau khi tied khach, ten khang cOn yen, conyang de yap phai di.. ma dirge cu khen chomOt cau mat met «Cu Long beta nay dich hayqua sao, ma cau thay ba hoi NO suy nen: lunglam, tin ha hoi NO cued kha kha!»

Chang, biet nhang chuyen dam dao naykeo dai den chang nao mai dirt, nhung riengten thi dirge keu ,qua cho An cam ben nha cuhui nhieu ; Moi Ian an cam mai, tOi lai phai baxi ba tO tieng Mg, tieng Viet lung tung. C6n hachi ten thi cir lang le tiep thirc an cho khach.quai la. Tiep tir chd gi6 cuan rau thorn chamnuac mam at cay se, den be nhang dam chantmim nem, khach cang «thank you» va vuiye thuang thirc coi rat sanh dieu. Nha cO lanOng cu tôi cao himg nhuang cai nhirt - phaocau cho khach. Khach ,cling mai rOi «camon», la la thong b6 dau, roi nu..ot ,gyn 0.Lan do Ong eau ten got ga, khoai chi «ThAng nayngon! Cu Long noi cho no biet la Tao chiu NO!»Chiu la lam sao» Mir cOn ,ao trang quan xanh,mai dit a nha twang. Thay day Viet vAn kimlan co co thay giang nghia chit chiu bao giadau, hoc cO nhung tai ten, lam bieng khongphan tich va binh luan den nth den chon»Danh phai «ban cab> qua ba chi «Chi nodcho Ong biet vay di, em khong biet dich».Tuarng minh bao phen mita may dmchi, nay At chi ga gat cho minh da ,quecan. Nao nga chi do mat nhu than hong,

130 4. Bac San SO 6 Kt Su Cong Nghe

phan cho toi hai chit «vo duyen!».Ca nha cueri ran. Rieng t6i vài 8ng My ng6 ranao co bit 119 cued cai gi»

Bi mang Ian do, toi tkr nhU tir ray ye sauthong bao giä thing chit nay trade phaiLan len, mai ye/ie. Chit chiu nay thy vaongtred noi va ke doi din. Cu toi nen chiu OngMy ham nghia khac. Con neu ba. chi 119 toi man6i chit do voi Ong ban my thi lai Id ch..ienkhac! Mc cha ai, sao toi qua dai kh6! Nhungda là nam tit, «nhat ngen ...gi do xuat, tit manan truy», 16 the roi. Cho nen den ngay nay,ba xa t6i, dü hai ba mat con, ding thong nghedugc tieng «chiu» crla tôi bao

***

Thai gian nhu ntrac troi ao at qua cau.Dimg met cai, Ong ban chi UM bao tin ye nu6c.Ngay dtra tin. Ted can nher mang mang, chieutoi horn do «Tren thong nang lai thong mua.Chi hiu hiu giO cho vita ...lam ly». Biet sao ma

Hoi con mac quan xA lOn di coi cai hangHO Quang cüa dean Mued Vang a ngoai dinh.NM nhe den canh Hang VO biet «Ngu d. .1do». Ba «Ngu d..i do» khoc suet muert khienkhan gia lau mat, hi mill kitting ngimg. Bietchi chuyen nam nit. Toi cir thac mac «ai bieuquen nhau lam chi. MA co gi phai tham sauqua mirc!» Nhung co dieu la, he thay clangngtred khecia t8i bi deng lOng kit& theo.Gi6 med biet truyen tren san khau kh8ng annham gi het ved canh thgc tnrec mat.

Ngai ngang mat biz& mat xa,

Mat la" man trang,

chdu sa may hang.

Kieu tin Kim Trcong larn ly nhu \Tay. Canhbit ly Iôi phai chi:mg kien con nao long hon.Bel, noi theo ma «Nam nhi chi chi», Kimtrgng thong dugc khoc, chi co may Kieu«dugc quyen» nay Med. Nay canh bit ly, thaynang-chAng deu rcri le. WA cid phai rut than tay

ki'eng mat ha lia.

Va tir do. Chi toi, Inc truot da biengnay thi them bieng noi. Hei gi, thi tra led gamgir nhu... c9p.

Nhiing tuong nghe th8ng dich «bat the»(thong co the truck tea) chain dirt Ur day. Naonge, chirng ba thang sau. Tnra di h9c ye, tinhlac cum an. Chin dugc het nao thi thang emVol cho hay «Cau Hai mai anh co ve, thi chayqua lien, co chuyen Ian raj».

Treri dat ai! Chuyen gi Ion?

Ba chan ben cang ph6ng qua nha Ong con.Vim ve den cfra toi phai chUng kien met canhthiet miti long. Ong ban chi toi dang ngoido , vei cap mat de hoe, con Ong can toi thichang noi chang rang cir rot mon lien ta ti.Mon men hei, med hay Ong anh ve phuangTay ma lOng cit vuong van phuang Deng.Tinh nguyen xin tiep tgc ding tac thi kittingdugc bed da 6 lai hcm hai tan red. Trait ori, cO aidai hon! Thien dang thong chiu 0 ma sao cirmuon chui vao dia nggc. Nhtmg, , ned theo lY«Meng», At Ton ton Thieu phai gang cho Ongnay Nghia Vg Bei Tinh. VA n6i «theo tinh»,thi anh ta chac cling dugc Bei Tinh Phat TrienSac TOc. Con neu nei theo tien kiep,tinh, thong 1Y, thi nem na rang kiep nay Onganh kia co sanh lOn xir chang. Ba thang ye my,chiu thong dang, danh mua ye nhao dai treViet Nam. Xueng phi truemg, anh di ngay dense A noi ba chi lam lac tnrerc thi nghe n6i dadoi di so B, den ser B thi lai bi chi sang C, denC thi b6ng chim tam ca, , khong hi& nth dauma tim. That tha, that theu den nha ping cu.Nhung cd nha tam quoc din dan, bang Viet-my «ira yes», «hong - no» Mei sugi ra saokheng biet, ma Ong anh tuOng «nang» da xaben be, nen d8i mat «chang» than the do hoe.

thi «Tinh trong da 10, mat ngoai het e».Nghe qua rO nun nganh : Cu toi lac dau «hetbiet!». Va ra lenh h6a tee chotoi «di len sOkeu chi may ve gap, giai quyet chuy 'en nay.

Dc San SO 6 K9 Su Cong Ngho + 131

Trod dat, ai nao hay Thang no thuang va luyCon Nh6 dU &ay!»

Va cang tfr ngayngdy horn do, chuy 'en giden tat nhien phat den. Lan dau tten, con nit-toi bi ra ria de nguai lern noi chuyen. Ba chi MIduot phep lam thong dich vai led khan thiatcilia Chang «Thua Ba Ma, tin con I.. 6 thtrangnhau. Nay, Anh xin ba ma cho anh dirge cuaicon!».

,Nhin anh mat thiet tha cOa «hai tre», themphan thuong con, One eau danh barn bung:

«Noi yeti NO, bay thuang nhau thicha me tan thanh. , Nhung ...chtra het, conh6i NO tuoi gi de tao vai ma may titBa chi toi ngap ngimg «Da thua ha ma, anhMot.. mai».

Mg ten nham le han tinh ng:

«Dan than ty hot Ty ngo meo du. Tin nokhong icy Win»

Câu chuyen muti nam v tru6c kat Mac aday ved lai nhan nho cim can toi: «Nhung concgp ding nhai con de nghe!»

Tham thoat ngay chi theo chOng ve My

ma da han mired nam. Mtrai nam ,veri baotang thuong khon nguoi tic «DM Thang MitaXuan», noi theo cai tga dC Hoi Ky cilia VanTien Dung, dal Mang QDCSVN.

Nay gap lai chi, va darn chau, them OngMy nao l hodc khien ted hoi ban tin bannghikhong hat minh co fan chang «CO the Mungay chay thang toi khong nha noi khuon matciia 8ng anh re 10 ram ye tnxerc»

Dangphanvan,thibachidachotrinhdienmOtloaf tic tren xuOng duai theo h thong quan giai:«Day la Jim chong sau cua chi. Con day la cacchau Tinh, chau Viet con cilia chi veri John vachau Nam con cilia chi vo ri Jim.»

A! Thi ra là vay., An bo bo dOn ml bao nam,t6i chin den n t6i mat ma, la Ian.

Chuyen gi da xay ra «Sau ngdy «giai

132 • pac San SO 6 IC? Su Gong Ng11"

phOng», trong tarot, moi chuyen du «dad don».BO ngoai nu& cling bi anh huang lay, bi «clai&A» sao. Thai thi ha hoi ch6 nghe phan giai.Dua tay ra theo kieu Tay va dinh mer miengchao, thi bong dung thay Ong anh re mai v8vai than mat «chao can Ba!». Lai mOt Iankhien toi eking hung quen chao lai ngtrai doidien nhtr hoi U dao Bidong each day rata nam.

NM lai Ian do toi dang ngai larn viecgiap ba con minh trong van phong trai. ChMco meot Ong My an nMc xe x6a, quan sot, áothung, buoy vao mU mieng «Chao anh Ba!Mph kh6e» Ngac nhian qua the. Hoi Mu,tOi mai dirge Met, day la may Ong trong PhaiDoan Quan Srt qua dao de diau tra ye nhangta binh My bi mat tich. Hen gi ho biet rO minhva nOi tieng Viet nhu lt rau. Ong anh re mednay heng le là..

«Ong hoc tiang Viet chi day do!» Ba chited Ic mieng da led.

Nhin chi, quay qua nhin anh, toi h6i tham«Ong anh nay cO phai tad Mai».

***

De cac chau va anh vao phong nghi ngai.Chi ng8i tarn sr ding toi ted sang.

Trong nhang ngay Sai Gen loan lac. Benkhi biat tin Ong cau da quyet dinh a lai

ding Ong bd. Chi lo lang vo ding. ,Cang khobu8n hcm khi biat dugc can da chat heo danqua tang can barn dap tra tha nhang,nguai9 nam, va qua tang dcrt danh tu san, doi tien,chit trucmg Mi «each mang». Trach minh,trach chong khong tan lac. Dii dang mang baudim thir hai, chi da Mn lOn bet trei hanh phaccilia minh theo n6i tha nha, hn mr6c.

Lanh danh phan deri, Mang dau duong tinhda dirt.

Nao ng6 «Jim thich, Viet Nam, nen deomiet nhey chi day dam tieng Viet. Tir chOi baolan. Nhting nguesi gi ma Ii qua! Theo nan nichi hoai. Thay Ong that tinh phat tOi nghiep.

Chi danh phai lam thay cho orig. HQC flag

Viet chua thong tai dau, Ong da tra ding chochi thang cu Nam do!»

Toi choc chi:

«Coi anh tre và dep trai hcm anh Johnnhieu. Chi khong mem long sao clang chit! Machi c6 coi tuôi truac khi nhan day anh

Mat Jai chi ting hang nhu hOi con la congai «Ong cang tu6i Mai do. Nhtmg de nay ladé nho.»

«Hen chi! Gap ngtrai ,dep, de nho, de Iongi cling de, co gap cop hot xac cling de tai a!Nhung sao em tiny anh hien qua!»

Bao mieng vay ma chi khong mang toinhu ngay ma. Chi chi cued mim «CO clingqua tan vay ha».

ROI chi tip «Ong khong hien dau. Coichimg Mm. Lim Ong mai quen vai chi. COthang ban che reeu, n6i con gai my het saoma theo Viet Nam. Ong mai noi dien len dapcho thang do mOt tran, khong ai can duqc. Chiphai cã tuan tai lui tham Ong ban do 6 nhathucmg.»

Duang nhu thy duqc nai thac m'actoi. Chi the( dai, nhu nhan nhit can em maibai sang «O dat nu& ngued ta ma. COI phai giminh chiu het cho yen.»

Dem khuya bOng cluing xuOng yeti nhilngray rat khan nguoi. Han nao hcm khi ma ma8ng cha, anh em bi tung )(ad san bang. Nhticnao han nhvc mat nu6c. CO mOt que huangnhtmg danh phai ha xa. Tv di cá nhan co hannoi han tren»Cai toi/ta co xoa duqc n6i nhuckia» Toi tham cam an chi da cho toi nhitngquY bau trong nhitng nay dau no ri xü nguai.

Tip tuc han huyen. Toi xoay qua nai anchOn a dm chi:

«Ma sao gia dinh chi troi dat ton ben Dimlan»».

«Dan nha binh ma, di hoai khong ngirng.

Ong dOi di dau, chi va may (lira nhO thee do.Qua ben Dire duqc hart hai nam r8i. Di hanhquan, tap tran hoai. Sang nam het c6ng tra,nhung Ong muon kir a them 3 nam, nita. Bennay trong khu gia binh khong thieu thir gi.Tir twang hoc, sieu thi, nha tha, chi'eu bong.Nhung tui nho cling gAn tai tuoi vo trung hocroi, thanh ra phai ye tra, lai cha. CO Lac &Dai Han han hai narn. 0 ben do, chi hoc lamduqc 2 mOn kim chi va thit nuang dc biet.Gia thi nOi trq dm chi khong t dau cau! OngJim an mon nao ghien ,mon do. Di hanh quanye IA nan ni chi lam doi ntrang va chao long.Ghien gi thiet dc. Xir my, nhat la ben Dire degi kiem chrqc huyet vai ruOt. Chi phai nhanguai mua dam mai c6 do chu!»

***

GAn mOt titan gait cac chau, toi mai phucba chi ,cda minh. Tuy mang hai clang mausinh song & que nOi, nhung cac chau khongkhac gi nhting dim tre ben que ngoai la bao.Thich an do an Viet, va nghe lai ha chi toi ramrap.

«Ba Jim cling nghe Ma n6i. H6ng thoi Mala.» Chau Tinh, dfta con gai dau long coa chiten, co mOt lan «e a» ye me nO.

Tait chi cuai thong cam cho «cã nha», vatra lai tham trong bung «LI, tai Ba Jim chat'cling tuoi de».

Chac la me cac chau co ke lai chuyen ngayma, nen coi may chau co ye khodi «CO Ba».

CO le nhiem cái mau bap cüa «cau Ba»hoi nho. DU con ngong ngiu, chit nghia khongnhieuc chau Tinh thuang hei toi ye 8ng ngoai,va chat van tOi ye quyet dinh lai ctia Ongngoai. Chau Viet thi to mo, lo hang ye nhiingboat people ma chair thay tren tivi. Con chat'Nam, hau an. Luc nao cling hoi xin «cau Bacho Nam an ml g6i nha!»

Vui nhAt IA lUc rong ruOi xem nhcmg Icyquan thang canh xu Tay. Tui nh6 cang «bu»

noc San SO 6 Icr Su C8ng Nghe • 133

sat Ong «cau thong dich» clet dugc nghe lai«binh loan» bang tieng 1\457-Tay -Viet tren Mnkieu nhu cam ba tang nhao-sung-khet.

Cuec gap go. nao khong den inc chia tay.Thai gian xum hop cang rot ngan dan. Truercngay ve chi nha ba xa toi dAn di chg tau demua met vai thir Mm tic chia tay va cang dechi bieu din tai nei trg nhu da not

Ngoi nha. Co dip chuyen tra Mu vol Onganh ré sau, mai hay anh là dan khong quan. Lalinh tren trai, nhung khi ngoi ding ban, maibiet anh rat binh di va thirty te. Tuy ,khong timgtham chien a VN, nhung anh co rat nhieu banbe Viet- M. hau het là linh. Qua do anh hieurat re cuec chien. Anh ton trong va kinh phucsix hy sinh da nhttng chien binh Hoa Ky. NhatIA nguang me sr chiu dung than thanh cimnhang nguai linh VNCH, nhiTmg ngtrai linh bicat tay ma van chien dau den cang. ,Cang nhinthay nhitng kh nan cUa nhirrig clang huangben vg anh bao nhieu, anh thay xau he vakhinhbi dam phan chin dam sau lung nhang ngtraichien dau cho fix do bay nhieu. Rambo tuy chilà phim, nhung anh van Hy Vong Met Ngay.MOt ngay, anh dugc ding cac chien binh My' -Viet trer ye pha bung xich xieng, nO tung trai tit«cai tao» de cau eking di, giut s5p che de batnhan tan ac nhat trong lich sir Viet Nam. Anhvan by vong Met Ngay Dkrng Lai Mang DdiThucrng Tiec. Thuang Tiec khong chi co metNgueri Linh VNCH dang ngoi co dec. Ma keben, c6 met ngueri ban &Ong minh lung chiahiem nguy tren khap neo duemg Viet Nam. DOla brf do khien Jim da tinh nguyen pluic vunbirng nu& ca bong dang cim loai quY do. DOlà deng lye khien anh xung ,phong lam ngtrailinh chien dau ngay tuyen dau phan ranh gicraTu Do / Ngue

Dem da tan trong yang lang.Anh ern toi vanng6i do ben nherng Ion bia me° mo, vai dan.Chgt co tieng cued don cim ba chi "Trai dat!Mei can nhieu kia. HOt vit len, dal xa, thit

nuang day, ma sao hai anh ern lai mitt hetsoai. Chac quac roi ha".

Yang yang ben tai, fed nghe tieng Ong anhre nhira nhua

"Minh ai! Cu Ba ai! One Day, Se CO MetNgay!"

Phap guac - Nhang ngay glut ty ngn 1982Naikylam

Cain ...

Mon qua trong dip di huirng tan

"hap hen"Hai va chang gia di hueng tun "hap hon", , er metkhach san nth tieng, ben be bin tha meng. De ba vgngac nhien, Ong chong via trong met tiem ban quanáø hang,hieu loai noi tieng cim khdch san, dat muamet chiec ao nga that sexy, rei clan ngueri ban hanggoi lai, mang len phong....

TM hem ay, nguai ban hang mang goi qua len, Ongchong trinh tryng trao cho ba vg men qua ky niemtuan hap hen, roi nei veri ba mac thir xem sao !

Ba van ben trong chuan bi. Ong nam ô ngoai chadgi, va Wong tugng nhang canh lang man sap xayra...

Khi me goi qua ra, ha thay met chiec áo ngii thatmemg, gan nhu nhin thay toan b, cimg veri biennhan 500 do Ia. Ha chgt nghi, do nay Sc cling nhu

han naa mat dm Ong gia kern lam, kho phanbit that gia. BA quyet dinh khong mac do de mangtra lai, tiet kiem dugc 500 do, va cit tran truong nhuthe bulk ra....

Duel anh sang la ma dm nhang ngon nen tinh titdugc cam tren chiec banh "hap hen", lao Ong nhomday, buoy xuang gitrong, lit tir lien toi Lao ba:

-Me kiep, cai do mac tin the kia ma no khengcho met cdi, nhan nhem qua !

Le T Son sin tam

134 • Doc San SO 6 KciSix Cong Nghe

Gat Ba ChuOtCaubay

Thi h trubc cy Phan Khoi,c6 chuyen "Ong Neim Chuat", ve' mat anh thy bac rat kheotay, lgi c6 tai trcio di; gia lay do that reit tai tinh. IC/long nhiing the, anh ta lgi la ngtceri hay chic(Nho), biet den vai cuon sach ma ngay ca cy Phan cling chwa tieng doc! Von mang tinh khikhai cita logi "anh himg Luang Son Bgc", tuy la qucin Mao kWh' nhung truong nghia khinhtiti, chi an atop cita quan lai tham 0 ma khong lAy cita dan den, Nam Chu& chi an gian, traoda czia nha giau. Ngoai ra Nam Chuat cling có tinh than yeu nu*, rot ghet Ice lam tay sal choTay. Chinh vi the, tuy than phan hen mon, Nam Chuat &roc cy Phan Khoi ne trong goi bangOng - Ong Nam Chuat!

Ildu the loi ham mot nay, Caubay c6 chuyen Gil Ba Chuat, gel' ma khong pheii Ong. Tuy letngteeti dO'ng Throng cita cy Phan, Caubay chang dam scinh van tai citng cy, cheing qua lel mat sit&ling hop cites ngueri va viec ma that Nam Chuat c6 tai trot° do, theo hci van clic: cu Phan, c6

nhcin vat c6 that, Ba Chuat la ngtcOl c6 tai trao tr6, cling let ngtroi that

6hieu nay IA mot buOi chieu cuoi thang Tu,nhA Ba ChuOt c6 lam dam gi6 cha. That racling khong biet chic cha minh la ai thi lamsao biet ngay nao de lam dam gio; nhungkhi du6ng hoan 10 hanh th8ng, Ba ChuOt biingdam ra IA ngueri hieu nghia, hau nhu thang naocling c6 gio Icy linh dinh Gi6 cha gi6 medanh, thinh thoang hair quern quern met chnt lagA t6 eh& dam gi6 cho Ong ba nei ngo4i, caotang co to, khong phai chi cho ben minh ma càphia vq cho dugc yen toan. Helen chisc cangcao thi tic tang cang nhieu, riet rei no thanhcai le. Bon dan em hinh nhu cling ghi s8 cailich ay, nhieu khi gan den ngay ma gA chuakip mai thi bon chung dA nhac. CO the Si nomeri có co hOi bieu 10 m6i tham tinh.

cha? Nghi den hai chir nay Ba Chuotthoang chat ngam ngüi, beri m6i ran nhu thelai ggi cho ga nh6 ve lai lich cUa minh. Gionghen tuerng nhu cu'On phim cham dua gä vequa MS, met qua khfr tU me nhu dem rung Umink..

************************

O miet CA Mau vao cuoi thap nien 40 ctiathe kY tru6c, co anh nong dan ngheo rot mongtai ten Nguyen Tan Thu di theo «each mang».Cach mang la cai dach gi thoc ra anh ta cOngkh8ng bit, chi nghe mai cach mang do culath do nhim danh Tay duOi Nhut, thy titcna nha , giau dem chia cho dan ngheo. Chichimg nay nghe cia strong r8i! Lai nghe can beri tai cti Ho bon ba may muai nam rang di timduling hay dm rank, cuOi ding qua tan benNga La Tu mang ve cai chi] thuyet hay Mm.Nuerc Nga 6 dau anh nong clan cling khongrO; cha nghth mac xit, mAc xit gi do anh clingmil tit, nhtmg sau nay neu xay dung dugc thikited lam cling c6 An. Khi minh cia lam chil layminh thi cu lam theo lao dOng ma huerng theonhu Anh ta cling nghe Doi teri cti Mac,cu Le-nin, cu Xit ta lin, cu Mao... 1A nhanglinh hi vi dai, anh minh vo ding, thucrng clanngheo lam! Nghe riet roi anh dam strung, langlang nlux ngulii ced tren may! Ngoi tan trongrung CA Mau, khong nghe gi ngoai tieng muoivo ye ma nay ,nghe chuyen than tien ben Nga,ben TAu thi hong suerng sao dugc! Ma mai chi

frac San SO 6 Su C8ng Nghe t 135

cho xa, nOi cai chuyen khi each mang,thanhcong, vg chong anh dugc chia mieng dat cAmdui cling la qui roi, huong ho lam chit ca datnude! Can 110 nghe anh trot ao ben tre moi,n6i do la chuyen nho, cach mang , thanh congthl anh thanh Ong chit, chit ca dat nude chernham nho gi ha manh rung phen noi khi hoco gay nay. Vg cluing anh nong clan strong tenguai, the rat:A leng theo cu Ho...

Nhung swing dau chua thay, nhimg ngdyay vg cheng anh Ii cang phai that lung buOcbung hon ncra d kiem cai an cho them maycal mieng «each mang» nita. May cai miengay rOng teri mang tai, giong nOi tro tre kh6nghe thay ba nOi luOn, lai ha hoa lien tu khongngert nhting chuyen teen trod va an manh nhuheo dOi. Ay la may &mg chi d tren ve. Batcam binh thuemg da heo, nay lai chia lam hai.MOt nfra vg chOng anh an, mOt mita gad chocac anh 16n dem dem ve lay. Thoi ke, rang! COmat di dau ma lo, «each mang» ghi c6ng cal

, Rai nghe lai can b0, anh nong dan dao caiham bi mat trong vtran phong khi bgn dich n6can! Thinh thoang cac anh 16n ve thi chui vaodo, it thi nam ba ngay, lau co khi den ca thang.Nhtmg khi ay, ban ngay anh ruing clan ra rungmo torn bat cá, vira theo dOi tinh hinh, chi vg

nha cam nude phuc vu «each mang». Lamkhi can ho Om dau, chi xtiong du6i ham chanas6c, co gio, giac hod. Thai gian nay cau BaChuOt ra den.

Thi cu Ba la con vg ch8ng anh !tong clanCa Mau ten Thu ch6 con ai? Gray ta khai sinhso bO cüa b9n Tay con ser se( ra do. CO dieumieng dai lam ke' a khong, thay gA lern len caoto tang treo, chang gienig cha vOn kin km denden, ma don ran len rang gã la con roi cna mOtOng tudmg rat than yen cu H. Chung noi chagã von ngtrai Bac, dugc «bac HO» cung lam,cho vao giai phong mien Nam. Trong mOt mOtdem Tay can, c6 anh du kich dia phtrcmg miet

Ca Mau dtrgc phan citing bao ve Ong tuang,cho rUc dtrod ham frit an vai vg, con minh thithing vai Dien Vi ngan giac. Ket qua là anh dukich hy sinh, chi vg thanh vg liet Si va sau do 9thang muai ngay thang be ra dad. Nghi chongminh ten Thir, nghia la chuOt, chi dat ten longcho con la ChuOt, thang Ba Chu'Qt.

Ong tuerng, ma Ba ChuOt tham hanh dinnhan la cha, sau moi tinh mOt dem ben,quatngga truy phong, r& ,sau nay ,ccing chat , doborn M9. CO dna fled Ong bi may thang (longchi thanh toan, nhung thong tin chinh fink

a Wang thi va chet vi binh tim. Ba ChuOtcling chang biet dau ma mo! Doi Arai nguedclang san thi chet van c6n dugc giao nhiem vutuyen truyen thi nguyen nhan cai chit cita chaga map ma, cling chang c6 gi kh6 hieu. Nhtr"bac" do, nam chet ngay gie gala Ha NOi matui no cOn thay dOi ngay gia, di chile dugc thihu8ng hO cha ga chet gitra rung U Minh ? Vedlai cling c6 the DA no xuyen tac, tinhngay ma l gian, ngueri giOng ngtrai la chuyenthuerng, cha can b0 each mang tham nhuandao dire bac HO thi ai lai di lam by vg dongchi bao gia? Gi cher chuyen ay "Bac" nghiemkhac lam, dang hoang lam!

Noi nao ngay thi hen ha gia con song, BaChuOt co doi Fan h6i ye cha minh, nhung bakh8ng tra Idi, chi tam tim cued, anh mat sanglen nhu nh6 ve mOt ky niem thu vi thud xa xoinao dO. 1Chi dugc 12 tu6i Ba ChuOt thoat lyvao du kich lam giao lien, sau do do biet dgcNet viat chut dinh nen dtrgc de bat h9c khoachich thuoc, lam y ta. Ba me d lai vUng dichchAng may qua deri tarok khi ga ra khOi bung;vi vay cai hi mat do cling theo ngtred ma veam phi'.

Th'e ma van chua het, sau nay khi ,ga lamlern, thien ha lai to ye them vai tin don nfra.Ching noi cha rut gã van chua ,chet, consOng nhan, chi bi chOt mOt mat; hoi tre lam

136 4* floc San SO 6 Su Cling Ngho

phu can mu cho Tay, ve gia lam den chill tichnude! Thien ha con nguyen rim do la thang daban dung dao Truang Sa cho Tau. Thoi thi keha no, con ai thi con! Liic Ay nap dueri ham toimit, chui trong gau quan cUa me ga dau phaichi co mOt minh Ong tuOng? Thang chot, vamay thang "(long ,chi" kia ara chi, ma thangnao thang nay thay me ga, dü la mOt ngueddan ha que min den dim, van lam la lam letnhu meo thay ma? Nhtmg nhang tin via heay lai hen ra hay, khi dutrng hoan 10 oh BaChuOt rOng ma thi khong nhang ga khongma lai co tinh Om a. Tar p tham tam ga ngamhanh din ve lich bat minh Ay!

Bed vay v sau h c6 ai h6i v gOc gacminh, B a ChuOt ben theo guong nguai dan anhtrong dang la Ca Manh, tra lai kieu «ngtraiVia Nam ai ciing la con dm bac HO, ai clingco giong mati ,cach mang cal» DO la each taohuyen thoai von la sd throng cim gieri lath daocOng san tix Au sang A, c6 the thien ha merine. Den nhu «anh himg On» Le Van Tam macling lam dira c6 an c6 hoc tin tuemg ngtrangm0 thi cha con ga la nguai bang xuung bangthit lai cha hcrn sao!

DO la tom tat ve than the, ena Ba ChuOt,nay xin tra lai cau chuyen chieu horn nay.

************************

Bfra gi8 nam nay co phan dc biet hun bedBa ChuOt con mimg mOt log «thang Igi ivcfa» men dat dirge trong thai gian qua. Dautrong thang Tu, khong phai chuyen rue rer giaiphong mien Nam; cai do xua roi va bay gidcling chang ai con cho la thang lgi thang liecgi ara. Nam nay Ba, ChuOt an mimg khi cling

vfmg chac cai ghe ma may thang «d8ng chiluu manh», may con trau cOt luon luon rinhrap hat cang ga di de gianh lay.

Ng8i ncri phong khach sang trgng, BaChuOt dua tay lat chong bao cü tren ban. Bring

mat ga. loe len khi thay ter bao co in tAm hinh«thing mat day» hai tay trong deg tren trangnhat ma bon ,dan em can than gen cho ga delap cong. Thang nay coi ho cling dau nghen,than phon tü day ma cai mat van kenh kenhtong dex ghet lam sao! Med do ma da hcm saunam tir ngay ga nho dugc cai dinh trong mat.GA da thanh cong khi cho thang , khon do ditu 7 nam, them 3 nam quan the! Chua hetan thi tong cO no ra khei xir, mOt cong haichuyen, da khuat mat ma lai dirge long bon...de quOc my. Ba ChuOt lirn dim doi mat, tilmtim cued mQt minh, dac veri cai dieu ke «haibao cao su» nam xua. ROi nhu mot phan Ongtg rnhien, ga dua tay kiem lai do va camthay an tam, <ks' vat» ma ga van thii sari trongminh tir ngay Ày nhu dau An dm chien tichhuy hoang van con de. Tha ra khoan khodi,lai quen thoi cim gieri binh dan Nam 1)0, gabat tieng chid the nho «D.M., may muonchui tao, man kien tao, tao cho may <ngam

luon!» Buong ra dirge hair, chit «ngamga cang khoai tra, cam thay minh van

ye hun vi do la ten mOt bai thcr noi tiengOng gia thang Mite nan!

Lt them vai trang bap , ara, Ba ChuOtcang hai long ye cac bai ve vi Tien Lang,Van Giang ved nhfing tieu , de nghe rat keu

«nhu. Anh Ba da dem lai niem tin», «Anh Batuyen 130 v Doan Van Vucm la trai dao, phamluat!», «ThO tuerng chi ciao phong chong thamnhiing»... , Rieng ved bai viet ca tung la «iiThtuerng xuat sac nhat chau A» thi ga hui chgnglai. Vi nay hair bi 18, nhung ga cling ha hetham nhil: «May thang ky gia an lucmg dangme rucrt nay ninh vugt chi tieu Won!»

Khaeh khfra ba't dau tot tad lac m6i d8ng.Ngoai nhfing dan em va giori lam an quenthu0c, nam nay ga mai ca ong ,ba sui v8n la«bon phan dOng barn dit my» rat sem vaso Via kieu trong «HOi Doanh gia» mai thanh

Dc San S6 6 Kt Su Gong NW, • 137

lap a nu& ngoai. Dam nay IA thy sai dac hiecho cac thuang vu lam an b4c trieu cüa gä.Tiec dugc don ra tic trong nha tai ngoai san.Tren cac day ban dai nem c6ng cha phirong,rugu tay rugu tau dü ca. Tieng chao meri tangbac fan nhau nghe rOn rang nhu tray hOi.

BAn cia Ba ChuOt ngoai con chau tronggia dinh con c6 cac «vi khach qui» . Dang annhau chuyen tro thi thang cu Gat chay t6i. CuGat mai 5 tuoi, 11 con coa thang Nghi, chaunOi cung cia Ba Chu(it. Ga dat ten do cho himvan \Teri, thang Nghi và cling de ky niem n6sinh nham vac) ngay may ten «d4i bieu guilehOi» nhat tri cao be) phieu tin nhiem , gã vaochirc thu tuang. Ba ChuOt vui strong be n6 vaolong nung:

- Thang cu dm Ong! Con chap cac 8ng baco chn, di.

Thang be c6 gucmg mat trong that bu barn,nimg na ming nail, giOng ha cha na. Ca bantic tram tro khen thang be khau khinh lam BaChuOt vui lam. Cau chuyen lai tip tuc, nhangled khen tang phac dire cim gia dinh ga cir titanra hau nhu kh8ng dirt. Buoi tic m6i lüc mitthem rom ra, ngoi dien ben kia ban vg BaChuOt dang tam sir vai ba sui, bang vut chi tayhuang ve phia thang cu Gat la len:

- Anh Ba! Thang Gat dang ngam cai gi do!Ca ban tiec bi mOt phen hot hoang, quay

lai thi thay Cu Gat dang ngam vat gi trongmieng, dang co nuOt ma khong tr8i, kh6emieng nuac dai trap ra. Von c6 chin kien thircve ciru thucmg, Ba Chuot dung vut day chilengugc dau thang be )(Ming dat, the) ngon taymoc hong thang be. Cu G8t khoc thet len r8inon ra mOt vat mm mem bang cao su mauyang, nhcm nhort. Vg Ba ChuOt mirng qua, amthing chat' nOi vao long, do danh \TA clang thericam vat 14 gicr len khoe, roi trach nhe ga: 9

- Ong thi 'et vo Y. Cat d'o trong tüi inA clangcan than de thang be no ngam, cling may keo

ra dirge chit khong thi nguy rOi.N6i xong chi ta nhin ky lai v'at do Can

ntra va bOng tai mat, Ba ChuOt cling sing sotkhong kern! D6 là cái «bao cao su da qua xirdung»! Ca ban tic &Ong iS len, nhimg vOi, imLang khi thay ban mat chet tran cüa vg cluingga. Vg Ba ChuOt, sau mOt thoang ng4c nhien,nhir chgt nhan ra dieu gi vA cai mau hoan thutrong ngueri nai day. Thi ra the! Lau nay thangcha lanh nhat yeti minh, cir hen Ian hen lira,bao vi ban viec nuerc viec clang! Tuy can nOnggion da phimg phung len teri oc, chi ta chgtnha can «nem chuOt thi SC/ vä binh» nen dan'Ong, bong thang Cu giao cho cha no roi noi xala vai ca. ban:

-Ong nhA t8i tic hai lam thir tuang den nayvi nhieu viec qua ma mac chimg hay quen.Noi tnrac quen sau, him dau quen day...

************************

Toi h6m ay khi v den ph6ng rieng, vg BaChuOt nghien rang lied chong:

-Sao Ong I4i gift nhitng thir mac dich dotrong tiri? Lau nay tui c6 can n6 dau? Hay laOng mai di an vung a dau do?

-BA dimg nghi oan cho tui. Thir biru bOinay da qua xir dung clang no lam gi thicha rieng ba ma cà the giori da biet rai.

Vg Ba ChuOt van con nher nhu in «thanhtich ye yang» ay cilia chOng nhung van conchua tin:

-Nhung thang khOn do nay dang a ben My'ma..?

-Tui dau phai chi c6 n6 IA ke-Vay cher «d8i tucmg» tai la dim nap?- Lam sao kE het, ke thu cim tui nay nhieu

can hon mui rung U Minh. BO be kh6ng nhervu Vinashin veri thang Ducmg Chi Dung haysao? NO, mai khai so so thang Ph4m Qui Ngothi tui, lien cho thang cong an kh6n nan do dautim lien. Con thang nAu «den hot lien, khong

138 • floc San SO 6 Kt Su Gong Nghe

noi nhieu» mai sem sat ra Ha Ngi ma doichai tui thi tui ciing cho no di gap bacsorn...Nhtmg do la bon tep riu, tui cannhieu at& lo tam phac, phai trir dugc,thinga meri ngon. Ham! Ba alter thang thangTu m6m cher? NO &A bat sau, no la consau bu cher ai ma doi bat! Lai con thangbac dau ntra, nO mai noi cau «Nem chugtthi sg v6 binh» ma thien ha dang ran ranbinh pham do. Ma ngi no, no bao nemchugt thi khong am chi tui cher am chi ai?

Vg Ba Chugt nghe ch6ng phan trancling ha he, ben khen:

-Ong that la da mini tac ke, cai gicling chuan bi chu dao. Nhtmg ga LA doma con corn chao gi, ong cher nen clangdieu chute «bao cao su» ma thien hachang tin!

- Oa! Cita xua nay tui can thien ha tinhoi ilk)? Cai gi xai dugc thi tui )(Ai, chican cai cá thoi ma... Ba kitting thy damat tui no sAn hcm cái dit trau hay sao?

Nghe ch8ng «ttr thin>, vg Ba Chugtcam thay thuang hai, keo ga vao long anyem:

- 1J nhi! Ong clang la 11 nhu trau macling ranh nhu chugt! MA la chugt c tongHA N'Oi Ay cher chugt dong Nam bg clingkh8ng kit& bang. BA girl ong khi xtra quakite° dat ten!

Ba Chugt cling nung vg, 6m 6:- Thi nghe nen tui cling co chat mau

«cach mang» dm Bac Ho ma my h8ngNet sao!

San Diego, Thang Tu 2015Caubay

Can DIAcfc 13ao N a III0“6c11Thi Thu CNi

69,, ko nay iniin tnie'ng

Tam mitdi Rai ti, daqc bao novel?Dang mein, ban c,ci na kadng

Tritang ca yen ilia/Jug, v91,1 C1 '4011 VIOL

Dei nguaii tram titcli, Jai sao nga'n!nuac nean ',am, ay cliny'ett

Trai can cko ciittyic 1,00 nain naa?Dec Ilk niAm viii, tron CIA0C

Tic -Hon

flayVni CkdiNeviyan Son CIVIS

Dal let if:'?i gap ',Ilan Ifr011 CLIal,

TL401 nay can kkoe dityc Liao ngtthi?

Mai to ki;,i nk41 /3 et6i sang mai,

1 .11%. 114 Cr1611 V1.11 CtaL4 cl6m kkdi.Tk6i gian guy 11,4 can ra't neaM,

Sa Li CLAQC pkall ly da qLiici claiBt can clu kcfi bao Ian naa?

Sac kkoA.Trai cko hay vni

Tko Hon 2.

I-lien -rink Pat Nt46CNgutyjn Sem CA16

Oiler% di ilia sv, Jaz cttai,Pat vuthc rnInk nay, tkiAtt fink nyaai.

Ap bac, pkai dank tim ctatcliAp nlv;n n cliAt bn

Tkcun ci nyatt, ca vi, cfM rat nsim,NI-6c InAt, rtlia tan, twiny lai clai II

Hay fiwc +A Ian, (Mils dal nua,Bain +Iwo Trung Onbc, I!

Dec San Se 6 IC? Su Cling Nghe 139

inn) vux nu xaTcrxThai-Vinh, CN17

Tuy gOc nha que, nhung nha khgng phailam rugng, meri c6 nu& da trang nhu bong,chau toi dugc tuyen theo hgc nganh du lich.Hoc chua xong thi hi Viet Kieu vE rude sangM. Chau lanh Igi va hoa nhap vao cugc sgngmai rat nhanh. Tuy khong thgc hien dugc giacmOng lam tip vien hang khong, nhtmg chaucling cg gang bat chuac chi Hai dua chgngcon di du lich rat nhieu Horn gi6 ông Ngoai6 San Jose gap nhau, bang dung chau hoi moingugi:

- Trong nha minh, khong biet cau Ba vaichi Hai, ai di du lich nhieu hcm nhi?

T6i n6i ngay:

- Chi Hai cila chat'.

- Chi Hai di nhieu, nhtmg chi di cac daotrong vimg bin Caribbean; sao bang cudugc?

- Nhtmg cu khong phai la ngtr gi di nhieu.

- Theo cau ai la nguai di du lich nhieunhat?

- Ba Monica.

- Monica la ai vay?

- Monica la ngueri khach di chung chuyenbay cugi nam tit Miami ve Phoenix. Nggigan nhau tren quang duerng dai 4 gig bay,nett kh6ng ngit va khong chcri Sudoku thi chimong cep ,dugc mgt ngtrai ban de noi chuyen.Litc co tiep vien h6i cau muon uong gi, thi cau

140 + Dec San Se 6 IC? Su Cong Nghe

phat am N thanh L, lam ca tiep vien giotminh:

- Toilet Water?

Cau v& yang dinh chinh.

- Tonic Water!

Den lugt Monica nggi ben canh dap, "'I&cling mugn ingt lon Toilet Water nhu vay" thica hai ding bat cu.& vui ye va nhanh chongket ban. CO ma trang ban d6 the gith c6 chantcac diem bay trong cugn American Way va holtha da du lich dugc bao nhieu ntrac. Monicakh6ng them thin ban d& tra lâi ngay, "158nuo.c."

- The eau du lich dugc bao nhieu ntrac raj?

- Neu kE chung loai di du lich that vã di dulich tren mang, thi eau van con thua ba

- Do dau ma ba dugc co hgi di du lichnhiEu nhu vay?

- Nh& may man!

- Nghla la sao?

- H6i ba can lam sinh vien thgc tap he, thingtrai twang clan nhom bang phat sinh binhca lam. Da khong biet to tinh thi thoi, lai ngudi tan duang sac dep cña ha \TM Ong tgng giamdgc! Ong nay ngueri DjTrc, tinh bgc trgc. Mgth6m Ong hei thang ba dã co bi chua; ha tra laic6. The la Ong noi vori ngtrgi Song clan rangco be Ay da co b g rèn, ditng si me deo du& voich! Anh tinh mgng, het binh. D'en Vic do, sep

lam mad trO tai cua co sinh vien da c6 ba vahai nguai thy nhau. Ng,hia la nha may man laychang giau.

- Vay that dinh cau giau rai?

- N6i ngheo, sg mg khong bang long;nhung giau thich di du lich.

- Mg la ngtrai gay thich di du lich chocu, phai kh8ng?

- Khong ca mg thi eau nhu chim canh cvt;nhtmg ha me kat nghia, Helen Maffet manla nguai dau tien lam con sau du lich trongngueri cu rvc rich. Nha kh8ng con va nhachang chat da lai mot sap tian bao him nhantitç vira dü a ba An tieu va di du lich tr9n deri.Mi tuan ha gài cho cou mOt tAm cdc du lich,khi thi tir Tay Ban Nha hay Y Pha Nho (Spain)va Ba Dao Nha (Portugal) ben trai Au, khi thitir An DO (India) va A Phil Han (Afghanistan)ben A Chau... Nam 90 tuai, ha con theo phaidoan bo lao vugt eo Nan Bering dang thingda, khiap chua? Ba chat ri ma may thang sau,cu van cOn nhan them vai tam cac du lich citabã, that cam dOng!

- Tha ba Helen Maffet lam con sau du lichtrong ngued eau rvc rich nhu tha nao?

- Cau bat clau di va vit cac cloc duanggiri tang ban; c6 khi giri va tang cho chinhminh. Vi dv nhu tam cac in hinh chien thuyan«Flagship Niagara» da timg tham du chianthang «The Battle of Lake Erie, September10, 1813» ma ngay 24 thang 3 nam 1981 eaulen Erie tuyen the nhap tich da ghi trong tamcac do de «KY niem ngay tir b6 nguan cOi trathanh ma ten my da yang ! » Dieu de rat buncho den lite quen mg, in6i ngay cu gui met laam \fa ma tam the dan tern dep.

- A... thi ra mg yeu cu vi via thu tinh?

Tiac la thai chdu yeu va dtrgc yeu, chi biat cherdien thoai va n6i vó van suat hai ba ti'eng d8ngha mai tay dau tai ma khong Net noi gi, that

kern va khong Fang man bang then xua!

- Thai nao ky thuat n'ay, kh8ng the so sanhduet. Bay gier nghe n6i ten mang, hai doitugng ca tha trinh di& ca nhac "You nhau ceddo cho nhau" lang man Mm ma?

- Thoi di cAu! Ma theo cu, di du lich minhnen coi cai gi? Di Las Vegas, c6 phai la di dulich kh8ng?

- Du lich la di coi canh dep va nhting caikhac l va lich sir, van hod, phong tvc, va daisang noi do. Theo cu cir di ‘xa kh6i nha makhong phai ban tam kiem tien thi la du lichrai. Nhiau ngued den Las Vegas !thong phai delath lucmg, ma chi da coi cac man trinh dian.DO la du lich, chit con gi nfra? Du lich dOi varieau con them cai dui vi nirra la kat ban. Vi dvnhu hi eau leo nñi Hiking phia sau truangchi Thai-Thanh cüa chdu day hoc ar Nam Handugc kat ban \Teri Park Kyoung Woo qua baivitt "Han QuOc Du Ky Tap MOt, Nowon-Gu".

- Ma cu ca nhan dugc cac du lich dm banbe gin lai tang cu khong vay?

- Minh sieng giri tang thi c6 ngay clingdugc tang lai. Ham no coi ch6ng cac du lichcU nam 1987, bAt chgt eau than ra met nguedban mat lien lac da Mu lai dang a rat gait ! H6iay gia dinh cu thuang di du lich bang xe. LOcday xe dua anh Thai-Ducmg cOa chau di chgDing Phucmg a Miami tinh ca lam quen doitan lang va tan giai than tir Des Moines thuOctieu bang Iowa cang dang du lich Miami. Venha, hai ben trao d6i nhau vai tam cac thi dedban Ay bang con va Mesa; con gia dinh cu136 xir di cho dan 18 nam sau don vao sa mac,danh Tennis yeti «Nhann Khong Ten» mad biat

Dc San SO 6 IC2 Su Gong Ng/f0 + 141

nguiri ban do nay la Bac si Binh.

- Hay a nghen!

- Chuyen nay con ly ky hon ne. Nam1991 trong lac ng6i cher chuyen bay tiep taiphi truerng Sydney, cau nhat dugc ter bao VietLuan dm Viet kiEu nao do bO lai tren ghe. NhirViet Luan co mac "Tim ban b6n phuong" mahai thang sau, hoc trO nhan dugc tin nhandm "Thai six phu Utz& throng Hod Hung,Quan 10, sau vtrgt bien ti nan 6 my, nay ye tuhan ben Tan The Gi6i, mu8n tim Tic linh detic Long, Lan, Qui, Phung cüa din ti'em triingrang yang Nguyen HIM Phugc a gan rap hatThanh Van." VI thay tro lai gap nhausau 18 nam xa each. Den nam 2007 thay gnicac di hoc fro di du lich Viet Nam rat buemcued «Ngay 23 anh den Nhat-Ban. Ngay 28den Ha NOi. Neu cac em mu& di chung, hengap nhau 6136 H8 Hoan Kiem Mi ngay 28. Rad6 coi chimg bi mOc tai!» Tuemg hen dga,

thay tro lai gp nhau di du lich chung tic Bacvo Nam NI c6 bai viet «Huerng VE Ha Nob)...

- Cu mg dugc di du lich chung, that sungstrong; nhung co khi nao eau di mOt mini?

- Dau phai lac nao cling dugc di chung!Mg 11 nha du lich vi dai, 1u8n khuyen khichcan clan di di du lich met minh. Vi du nixthing 12 nam ngodi met minh cu di NewOrleans tham Khu Ph8 Phap, va thang 12 namnay met minh cu di coi chi Thai-Thanh cgachat' phac vg tren chuyen bay tic Philadelphiadi New Orleans. Lan Ay eau vim din may lenbarn met 68 hinh co tier' vien hang kh8ng yeuquy nhAt cüa eau thi den hinh 16 be sang lamhanh klthch khong bang long, khien eau b6ir8i; nhung co flap viten tic khoang , hang nhatbugc ra vui ye n6i, "Ngtrai Ay la bo dm ten."

Thai-Vinh

Orin ...

Y 1/4 ti Nhfin

Due that) Hoang vita kat thlic chuyan nghimat va dang tre'n dueng ted phi truong. Chuabao gi6 dugc lai mOt chiec limousine nen Ongnoi v6i tai x cho 6ng lai mOt lnc. TM xe di radang sau ng6i, nhuemg tay lai cho Dirc GidoHoang.'Chi vot len tai 90 Om mOt giô thi Dire GidoHoang bi canh sat char' lai. Vien canh sat dencira so, nhin vao xe mOt lice, red nth:- Ong cher cho mOt lice, tell phai gni sepVi'en canh sat goi sep:- Tôi vita ch'Sn mOt yeu nhan pham lust, t6iphai lam gi day?

Sap hoi:- Ai the? MOt thugng nghi si?- IChong, con quan trnng hcm the nita.- Thong doe ha?- 'Chong, cOn hcm vay nth.- T6ng thong?- Khong!- Vay thi ai mei &rue chit? Sap tire qua la lon.- TOi khOng biet, vien canh sat n6i, chi biet laDire Old() Hoang lam tai xe cho anh ta.

(Cop tic Net)

142 4) DSc San SO 6 P. Six COng Nghe

Manual vã "tio"Nguyen Hiing Hanh

Than giri anh D,

Tai vira di Los Angeles tham gia dinh ve,nhan dugc thu anh vOi tra leri ngay. Dangtry& khi tra anh, toi phai tra tv dign ahieu nghTa cüa chit nay ra sao. Nhung thOi,toi cir lieu ra sao thi tra led nhu vay theo clangtinh than kh8ng bao girt( dgc Manual dm toi.

Char Manual, theo t6i hien, nghia thongthuang cila n6 la thi lieu de lizzemg dJn viec sitclimg inOt mon hang nao do do noi san xuatm6n hang do viet ra.

Nhu anh, anh la ngutri luon dc Manualtruerc khi sir dung m6n hang anh mai muave. Con t8i thi ngugc lai, kh6ng dc Manual.Khong dcpc Manual vi 19 do c6 dgc cling khonghieu hoac Kral hay vi ca hai 19 do tren xAy racling mOt kw.

The nay nhe, nguyen tac chinh d'e thay theManual cila nguai kh8ng dgc Manual la MO.MO sao cho sir dung dirge men hang do mai

Nhung MO khong phai la mOt dOc quyenchi danh cho nguai khong dgc Manual, ma deli

khi ngtrai dgc Manual cling van cir phai MOnhu thuang nen anh ding vOi trach toi la saokhong chia se Gong viec MO do vai anh. Tahay ding nhau ch'ap nhan nguyen tac khongdgc Manual thi phai M6 nhu mOt nguyentrong vat 19, hay mOt dinh dE trong toan hoc.Khong can bin luan them.

CO hai van d'e dugc dat ra la MO CAI GIva M6 RA SAO?

MO CAI GI thi that a hiL, that hiennhien la ta së mo cai gi ta muan md dE ta cothe Met dugc mOt phan hay biet ca ve cal do.MO khong phai chi danh cho nhang nguai matit hay till mo mo (khOng c6 nghla la chi mavao ban t6i hay dgi tai t6i mdi me), ma MOcling phai dva tren mOt s6 can ban hieu biethay kinh nghiem nao do Chinh vi dtra tren trithirc va kinh nghiem nen M6 cling c6 cap backhac nhau. CO nguai MO dat tai mot cao cap,tuyet chieu nhu nhang dieu anh dang mongdgi a t8i. Hay cling c6 ngutri chi MO a cap so

nghia la chi M6 MO.

pac San SO 6 ICS, Su Gong Ngh 143

De van de MO duct trio( nen dun gian,xin dun cir mOt thi du:

TM vita mua mOt cai may anh. Tôi cAnbiet sir dung no ma kh8ng chiu doe Manualcüa nha san xuat thi toi phai lam sao? Tôi phaiMO.

Viec clau tien là toi phai cam chi& mayanh len quan sat xem phai MO cai gi fru& vaMO cai gi sau. Tarot het, d hcm ca, 11 MOphAn CUNG, nghia la phAn ta d nhan ra, cothe m6 may bang chart tay dugc. Thi du nhuxem cai ZOOM tho ra thut vao dugc bao xa,nhin vao cai la "khAu do " (tieng chuyen mon)thing ma the nao m6i khi ta SHOT (bAm may),"tieu etr F" cang nha cang tat, ang kinh sangc6 the chup dugc trong dem \TIN bao nhieuLUX. Them nira, la xem cai TIMER ttr clangn6 6 cha nao va de biet thin gian ma tavan van ...

Sau do la toi MO tai phAn MEM, tire laphan Setting. Phan mem thi ta chi c6 mOtcha de MO la ma cai bQ phan setting. Tramchuyen la nAm trong cai 130 phan oai oam do.Ai cling tuemg no dun gian nhu chuyen traisinh, nhtmg that ra no 14i la phan quan tronghon ca.

Phan MEM dieu khien phan CUNG. Caimay tat tien la thy thuOc vao nhemg "options"

trong cai phan MEM nay. Neu ta khong sirdung phan MEM cho nhuan nhuyen hay sirdung sai lAm thi bite hinh chin, ra khong datdugc pham chat mong muon. Nhu muon chipPortrait ma kh6ng "Set" dugc "khau do" thikhong the dieu chinh dirge DO SAU cüa anh.

Khong MO de "set" cho dung ta së lambuan long eã phAn CONG lan phan MEM.Chi& may dat tien së chang khac gi may relien, cling thing khde nao hen nit lai lot vao

144 4 D'ac San SO 6 IC2 Sn COng Nghle,

tay anh thg cAy vay. DAy la nhang gi ta phaiMO.

C6n muan MO cho diing va nhanh ta phaima cho cO phucmg phap hay la phai MO RASAO.

Khong phai chi sir dung tay không th8i,ma thy thuOc dEi tucmg, ta den khi phai dungluon cà khiru gide, vi gide, thi gide, xiic gide,va tri gide ... ncra. Dung danh tir nha Pilot lata can «pan chieu» tai cai tham sau cilia dentugng can MO. IChi ta nhan dien ra dugc banchAt na, At phucmg phap MO ttr nhien nay sinhCimg ho vai MO là MOC va MOI. Nhieu khita phai ãp dung ca ha phucmg phap trong dingmOt the hay c6 th'e nhieu hun nira. N6i thi n6ivay, dü la ta cep clat dugc clan mac cao c10, denmire tuyet chieu thugng thira cUa Ma cUa M6ccUa Moi, thinh thoang ta van bi T6 trac. Kth tatat thi chi can virt mon hang do di.

A ma nay, MO can phu thuOc ca vao "truegide" va cái "duyen" ncra dAy. Cir nhu ngaiLuc t6 Hue Nang nha true gide ma true chi"ng0" cau "kian Tanh thanh Phat" chit kittingMO MAIVI, cham chi "lau chili" de "Tanh"Ian ran hien ra nhu ngai Than Ta trong KinhBao Dan.

TM lion het la anh cir nen diing Manual,neu co phai MO thi cling chi phai MO nhcmgphan nho nha, MO cho vui. DE dat den tuyetchieu MO nhir toi, thn that cling tan kern quanhieu clang site va xtumg mau. Neu anh camthAy minh co nhieu thi can nhieu site lyeva ham vui thi cit viii Manual di, MO nhu toihoc chung ta cling MO.

Nguyen Hang Hanh