ปจจยทมความสมพนธกบประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตาม

แนวคด Balanced Scorecard : กรณศกษา สถาบนพฒนา องคกรชมชน (องคการมหาชน)

ภาคภม นนทปรชา

การคนควาอสระนเปนสวนหนงของการศกษาตามหลกสตร ศลปศาสตรมหาบณฑต (การบรหารการพฒนาสงคม)

คณะพฒนาสงคมและสงแวดลอม สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร

พ.ศ. 2555

บทคดยอ

หวขอวชาการคนควาอสระ : ปจจยทมความสมพนธกบประสทธผลการดาเนนงาน โดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard : กรณศกษา สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน)

ชอผเขยน : นายภาคภม นนทปรชา ชอปรญญา : ศลปศาสตรมหาบณฑต (การบรหารการพฒนาสงคม) ปการศกษา : 2555

การศกษา เรองปจจยทมความสมพนธกบประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard : กรณศกษา สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) เปนการศกษาวจยเชงพรรณา โดยมวตถประสงคเพอศกษา 3 ประการ คอ 1) เพอศกษาขนตอนกระบวนการจดทาตวชวดขององคกรตามแนวคด Balanced Scorecard 2) เพอศกษาปจจยทมความสมพนธกบประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดขององคกรตามแนวคด Balanced Scorecard 3) เพอเสนอแนวทางการพฒนาประสทธผลการดาเนนงานขององคกรตามแนวคด Balanced Scorecard การศกษาครงนศกษาเฉพาะผใหขอมลสาคญ (Key Information) 10 ทานจากแตละหนวยงานในสถาบนฯ ซงเปนผทเกยวของและมความรบผดชอบในการดาเนนการโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard ในสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) โดยมเครองมอทใชในการศกษา คอ แบบสมภาษณกงมโครงสราง แลวนาขอมลทไดจากการสมภาษณ และการทบทวนวรรณกรรมมาวเคราะหผลการศกษา ผลการศกษาทได พบวา สถาบนฯมการจดทาตวชวด 2 ลกษณะคอ 1) ตวชวดทสานกงาน ก.พ.ร. กาหนดเพอวดผลการดาเนนงานขององคกร และ 2) ตวชวดทสถาบนฯจดทาเพอวดผลการดาเนนงานในระดบสวนงานของสถาบนฯ ซงข นตอนและกระบวนการจดทาแบงเปน 3 ระยะ ไดแก 1) การจดทายทธศาสตรและแผนงานประจาปขององคกร 2) การจดทาตวชวดของสานกงาน ก.พ.ร. 3) การจดทาตวชวดระดบสวนงาน ซงปจจยทมความสมพนธกบประสทธผลการดาเนนงานทสนบสนนตอประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard ประกอบดวย 7 ปจจย ไดแก ปจจยดานผนา นโยบายของผบรหารองคกร ดานการจดการขอมล ความสมพนธภายในสวนงาน การสอสารภายในสวนงาน การตดตามประเมนผล การพฒนาความรความสามารถของบคลากรในองคกร และปจจยทเปนอปสรรคตอประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชว ดตามแนวคด Balanced Scorecard ประกอบดวย 7 ปจจย ไดแกความไมเขาใจ และความวตกกงวลของ

บคลากร ความซบซอนของการจดทาตวชวดระดบสวนงาน การตงตวชวดสวนงาน ระยะเวลาในการจดทา ความศรทธาของบคลากรตอหวหนางาน การกาหนดตวชวดของสานกงาน ก.พ.ร. และความรสกของบคลากร โดยปจจยตางๆ มความเกยวของและเปนปจจยทมความสมพนธตอประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard

(2)

Abstract Title of Independent Study : Factors related to the Effectiveness of the Organizational

Operation Based on Balanced Scorecards: A Case Study of the Community Organizations Development Institute (Public Organization)

Author : Mr. Pakpoom Nantaprecha Degree : Master of Arts (Social Development Administration) Year : 2012

The three objectives of the study were 1) to examine the procedures for developing sets of indicators for the organization based on the concept of balanced scorecards; 2) to identify the factors related to the operational effectiveness; and 3) to recommend some way to improve the organizational operation in accordance with the balanced scorecards. The study included 10 key informants from individual work units of the Community Organizations Development Institute (Public Organization) who were involved in developing sets of indicators for evaluating the organizational operation. A semi-structured interview guide was employed as the research instrument. The data from the interviews and from the literature review were used for analysis. It was found that the Community Organizations Development Institute (Public Organization) had developed two types of indicators- one type for the Office of Public Sector Development’s evaluation and the other for evacuating the performance of its individual work units, which were carried out in three stages: (1) developing the strategic plan and the annual plan of the organization, (2) setting a set of indicators for the Office of Public Sector Development’s evaluation, and (3) setting a set of indicators for evaluating the performance of its individual work units. There were seven factors related to the effectiveness of the organizational operation as measure by the balanced scorecards. These factors were leadership, administrative policy, information management, relationship within the organization, communication within the organization, follow-up evaluation, and personnel development. However, seven factors that hindered the effectiveness of the organizational operation were lack of understanding among the

personnel, worry among the personnel, complexity of indicator development for individual work units, setting indicators for different tasks, length of time for indicator development, faith of the personnel in their head, setting a set of indicators for the office of Public Sector Development’s evaluation, and feeling of the personnel. All these factors mentioned affected the effectiveness of the organization’s operation.

(4)

(5)

กตตกรรมประกาศ

การคนควาอสระฉบบนสาเรจลลวงลงไดดวยความกรณาและความชวยเหลออยางดยง

จาก รศ. ดรสรสทธ วชรขจร อาจารยทปรกษาการคนควาอสระเปนผใหคาแนะนา ชแนะ ตรวจสอบและแกไขขอบกพรองตางๆจนกระทงการคนควาอสระฉบบนสาเรจเรยบรอยดวยด ผศกษาขอ กราบขอบพระคณเปนอยางสง ณ ทนดวย และขอขอบพระคณทานคณาจารยคณะพฒนาสงคมและสงแวดลอมทกทาน ทใหความร ไดทมเทแรงกายแรงใจถายทอดวชาความร และประสบการณตางๆใหตลอดมา

ขอขอบพระคณผใหสมภาษณ ทใหความอนเคราะหในการใหขอมลในครงน โดยเฉพาะอยางยง นางสาวกนษฐา สวตธกล ผชวยหวหนาสานกนโยบายและแผน ทใหขอคดเหน และขอเสนอแนะในการจดทาตลอดมา

ทายสด ผเขยนขอขอบพระคณคณพอ คณแม ทสงเสรมการศกษาครงนจนประสบผลสาเรจ ขอขอบพระคณคณป คณยา คณอา ทอบรมเลยงด ตลอดจนเปนแรงใจทสาคญยงของผเขยนตลอดมา

ภาคภม นนทปรชา กมภาพนธ 2555

สารบญ

หนา

บทคดยอ (1) กตตกรรมประกาศ (5) สารบญ (6) สารบญตาราง (8) สารบญภาพ (9) บทท 1 บทนา 1 1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา 1 1.2 วตถประสงคการศกษา 3 1.3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 3 1.4 ขอบเขตการศกษา 3 1.5 คาจากดความทใช 4 บทท 2 การทบทวนวรรณกรรม 5 2.1 ประสทธผลการดาเนนงาน 5 2.2 แนวคดการประเมนผล 7 2.3 แนวคด Balanced Scorecard 14 2.4 แรงจงใจในการปฏบตงาน 33

2.5 ความพงพอใจในการปฏบตงาน 2.6 ความศรทธาตอผนา 2.7 นโยบายและการบรหารงาน 2.8 สภาพแวดลอมในการปฏบตงาน

35 41 43 45

2.9 ผลงานวจยทเกยวของ 48 บทท 3 วธดาเนนการศกษา 54 3.1 ประชากรและกลมตวอยาง 54 3.2 การสรางเครองมอทใชในการรวบรวมขอมล

3.3 การเกบรวบรวมขอมล 55 55

(7) 3.4 การจดกระทากบขอมลและวเคราะหขอมล 56 บทท 4 ผลการศกษา 57 4.1 ขอมลทวไปของสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) 57 4.2 ขอมลทไดจากการสมภาษณ 73 บทท 5 อภปราย สรป และขอเสนอแนะ 119 5.1 อภปรายผล 119 5.2 สรป 131 5.3 ขอเสนอแนะจากผลการศกษา 132 5.4 ขอเสนอแนะสาหรบการศกษาครงตอไป 133 บรรณานกรม 134 ภาคผนวก 138

ภาคผนวก ก แบบสอบถาม 139 ภาคผนวก ข ขอมล แบบฟอรมการจดทาตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน)

140

ประวตผเขยน 157

(8)

สารบญตาราง

ตารางท หนา

2.1 มมมอง 4 ดานของ Balanced Scorecard 17 4.1 รายชอคณะกรรมการฯ (1 ตลาคม 2553 – 30 กนยายน 2554) 62 4.2 สรปคะแนนผลการดาเนนงานตามตวชวดของสานกงาน ก.พ.ร. 72 4.3 วเคราะหจดแขงกบโอกาส และวเคราะหจดแขงกบอปสรรค 79 4.4 วเคราะหจดออนกบโอกาส และวเคราะหจดออนกบอปสรรค 80 4.5 ผลการวเคราะหเพอลดชองวาง (Gap) ผมสวนไดสวนเสยกบองคกร 83 5.1 จานวนผรเรมแนวคด Balanced Scorecard มาใชในองคกร 121 5.2 วตถประสงคของ Balanced Scorecard 121

(9)

สารบญภาพ

ภาพท หนา

2.1 วตถประสงคของการประเมนผลการปฏบตงาน 8 2.2 วงจรความสมพนธของระบบการประเมนผลงานกบระบบอนๆ 11 2.3 วงจรการประเมนผลการปฏบตงาน 12 2.4 มมมอง 4 ดานของ Balanced Scorecard 15 2.5 มมมอง 4 ดานของ Balanced Scorecard ทใชในหนวยงานภาครฐ 17 2.6 การจดการกลยทธดวย 4 กระบวนการ 19 4.1 คณะกรรมการสถาบนพฒนาองคกรชมชน (บอรด พอช.) 61 4.2 โครงสรางการทางานของ สถาบนพฒนาองคกรชมชน (พอช.) 63 4.3 กระบวนการจดทาตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard 76 4.4 แผนทกลยทธสถาบนพฒนาองคกรชมชน ป พ.ศ. 2555 – 2559 88 4.5 กรอบการประเมนผลการปฏบตงานขององคการมหาชน 90 4.6 Form Key Result Area 93 4.7 การกาหนดวตถประสงคของสวนงาน 94 4.8 ความสมพนธของวตถประสงคในระดบสวนงาน 95 4.9 แบบฟอรมการจดทา Influence 96 4.10 การจดทา Influence Matrix 98 4.11 ตวอยางการจดทาแบบฟอรม a ของสวนงาน 100 4.12 ตวอยางการจดทาแผนภาพ b ของสวนงาน 101 4.13 แผนภาพแสดงความเชอมโยงประเดนยทธศาสตร 102 4.14 ตวอยางการจดทาแบบฟอรม c ของสวนงาน 103 4.15 ผลการจดทาแบบฟอรม c ของสวนงาน 104 4.16 ตวอยางการจดทาแผนทกลยทธของสวนงาน 105 4.17 แผนทกลยทธของสวนงาน 106 4.18 การนาผล KRA มาทบทวนแผนทกลยทธของสวนงาน 107 4.19 แบบฟอรม OMTI 108 4.20 การระบขอมลในแบบฟอรม OMTI 109 4.21 ผลสาเรจจากขนตอนท 1 ของการจดทา OMTI 110 4.22 การรวมตวชวด Aggregate KPI 111

(10)

4.23 การกาหนดคาเปาหมาย นาหนกตวชวด และแผนงาน/โครงการ 113 4.24 แบบฟอรมรายละเอยดของตวชวด 115 5.1 ขนตอนกระบวนการจดทาตวชวดขององคกร 122

บทท 1

บทนา 1.1 ความเปนมาและความสาคญของปญหา

องคการมหาชนเปนหนวยงานของรฐทไมใชสวนราชการหรอรฐวสาหกจ มฐานะเปนนตบคคล จดตงขนเพอดาเนนกจกรรมบรการสาธารณะ อยภายใตการกากบดแลของรฐมนตรเจาสงกด ไดรบเงนอดหนนจากรฐบาล มอสระในการบรหารงาน บรหารคน และบรหารเงน โดยมคณะกรรมการบรหารควบคมดแลการดาเนนงาน (สานกงาน ก.พ., 2545: 1) ซงสถาบนพฒนาองคกรชมชนถอเปนองคการมหาชนแหงหนง จากองคการมหาชนทงหมดจานวน 36 แหง โดยตงขนเมอวนท 27 กรกฎาคม 2543 ตามพระราชกฤษฎกาจดตง สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) พ.ศ. 2543 เปนองคกรของรฐตามพระราชบญญตองคการมหาชน พ.ศ.2542 ภายใตการกากบดแลของรฐมนตรวาการกระทรวงการคลง ตอมาในเดอนตลาคม 2545 ไดยายมาอยภายใตการกากบดแลของรฐมนตรวาการกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย (สถาบนพฒนาองคกรชมชน, 2553)

เพอใหการดาเนนงานขององคการมหาชนมประสทธภาพ ประสทธผล พระราชบญญตองคการมหาชน พ.ศ.2542 จงไดบญญตใหมการตรวจสอบและประเมนผลงานขององคการมหาชน ภายใตระบบการประเมนผลขององคการมหาชนตามทคณะรฐมนตรกาหนด (สานกงาน ก.พ., 2545: 1) ซงคณะรฐมนตรไดมมตเมอวนท 7 กนยายน พ.ศ.2547 เหนชอบในหลกการกาหนดระบบการประเมนผลองคการมหาชน เพอพสจนถงความมประสทธภาพและความคมคาขององคการมหาชน โดยใหองคการมหาชนทกแหงจดทาแผนยทธศาสตรเสนอตอคณะรฐมนตรและลงนามในคารบรองการปฏบตงาน โดยใหสานกงาน ก.พ.ร. เปนผประเมนผลงานขององคการมหาชนตามคารบรองการปฏบตงานและรายงานตอคณะรฐมนตร (สานกงาน ก.พ.ร., 2553: 1)

ซงสานกงาน ก.พ.ร. ไดดาเนนการประเมนผลองคการมหาชนเมอปงบประมาณ พ.ศ. 2548 เปนปแรก กระบวนการประเมนผลเรมดวยการกาหนดกรอบการประเมนผลการปฏบตงาน และปฏทนการจดทาคารบรองการปฏบตงานและการประเมนผลการปฏบตงานขององคการมหาชนโดยคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ หลงจากนนเปนการเจรจาความเหมาะสมของตวชวด นาหนก คาเปาหมาย และเกณฑการใหคะแนนผลการปฏบตงานตามคารบรองฯ

2

ระหวางคณะกรรมการเจรจาขอตกลงและประเมนผล และผแทนคณะกรรมการบรหารองคการมหาชน(สานกงาน ก.พ.ร., 2553: 1) รวมทงประเมนผลการปฏบตงานขององคการมหาชนตามคารบรองการปฏบตงานขององคการมหาชนดงกลาว เพอนาผลการประเมนไปใชประกอบการพจารณาถงความมประสทธภาพ และความคมคาตอไป(สานกงานก.พ.ร., 2553: 1)

ทงน การประเมนผลการปฏบตงานตามคารบรองการปฏบตงานขององคการมหาชนสานกงาน ก.พ.ร. ไดกาหนดกรอบการประเมนผล ใหอยภายใตกรอบการประเมนผล 4 มตประกอบดวย มตท 1 ดานประสทธผลของการปฏบตงาน พจารณาจากการปฏบตงานใหไดผลสมฤทธของการปฏบตงานตามวตถประสงคการจดตง และอานาจหนาทขององคการมหาชนทกาหนดในกฎหมาย รวมทงพนธกจทองคการมหาชนไดรบมอบหมายเพมเตมจากรฐบาล มตท 2 ดานคณภาพการใหบรการ พจารณาจากการตอบสนองตอความคาดหวงและความตองการของผมสวนไดสวนเสยหลก ไดแก รฐบาล ผมสวนไดสวนเสยทางตรง ไดแก ผใชบรการหลก ผไดรบผลกระทบทางตรงจากการปฏบตงานขององคการมหาชน มตท 3 ดานประสทธภาพของการปฏบตงาน พจารณาจากการปฏบตงานทางการเงน เนองจากองคการมหาชนเปนหนวยงานทไดรบงบประมาณ เพอใหบรการทไมแสวงหารายได จงมงเนนวดความมประสทธภาพ ความคมคาในการบรหาร และใชงบประมาณรวมถงทรพยากรทางการเงนอน ใหสรางผลผลตและผลลพธสงสด มตท 4 ดานการกากบดแลกจการและการพฒนาองคการ พจารณาจากบทบาทและการปฏบตหนาทของคณะกรรมการและการพฒนาตนเองของคณะกรรมการ (สานกงานก.พ.ร., 2553: 9-10) อกทง สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) ไดมการนาแนวคดการวดผลภายใตมมมอง 4 มต ททางสานกงานก.พ.ร. นามาวดผลองคกร มาปรบใชกบการวดผลการปฏบตงานในระดบสวนงานขององคกรดวยเชนกน

จากกรอบการประเมนผลการปฏบตงานทสานกงาน ก.พ.ร. กาหนดขนเพอประเมนผลการปฏบตงานตามคารบรองการปฏบตงานขององคการมหาชน และการทสถาบนฯเองไดนากรอบดงกลาวมาปรบใชกบการวดผลการปฏบตงานในระดบสวนงาน จะเหนไดวากรอบการประเมนผลดงกลาว มทมาจากแนวคด Balanced Scorecard ทไดถกคดคนขนในป 2535 โดย Professor Dr.Robert S. Kaplan จากสถาบน Harvard Business School และ Dr. David P. Nortan ทไดถกตพมพครงแรกในวารสาร Harvard Business Review เรอง "The Balanced Scorecard-Measures that Drive Performance" ทมแนวคดเพอจะพยายามลดปญหาทเกดขนในอดตอนเนองมาจากทองคกรมกจะมงเนนการวดผลการปฏบตงานทางการเงนแตเพยงดานเดยว โดยไดเสนอแนวคดการประเมนผลการปฏบตงานองคกร โดยแบงออกเปน 4 ดานหลกไดแก ดานการเงน ดานลกคา ดานกระบวนการธรกจภายใน และดานการเรยนรและเจรญเตบโต (นภดล รมโพธ, 2548: 1)

จากขอมลดงกลาว เปนทมาของผวจยทตองการจะศกษาเพอหาปจจยทมความสมพนธกบประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard ขององคกร เนองจาก

3

ผวจยเหนวาหากผลการดาเนนงานตามตวชวดผลการดาเนนงานขององคกรประสบผลสาเรจ จะสงผลดตอองคกร และเกดประโยชนตอชมชนในแตละพนท ตามเปาหมายตวชวดการดาเนนงานขององคกร อกทงผลจากการศกษาจะใชเปนแนวทางในการพฒนาประสทธภาพและประสทธผลการปฏบตงานของเจาหนาท และใหเกดผลดตอการดาเนนงาน รวมถงใชเปนแนวทางในการพฒนาเจาหนาทและการบรหารงานทมการจดการทด สงผลใหเกดประโยชนสงสดตอองคกรตอไป

1.2 วตถประสงคการศกษา

1.2.1 เพอศกษาขนตอนกระบวนการจดทาตวชวดขององคกรตามแนวคด Balanced Scorecard

1.2.2 เพอศกษาปจจยทมความสมพนธกบประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดขององคกรตามแนวคด Balanced Scorecard

1.2.3 เพอเสนอแนวทางการพฒนาประสทธผลการดาเนนงานขององคกรตามแนวคด Balanced Scorecard 1.3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

ผลการวจยในครงนสามารถใชเปนแนวทางในการดาเนนงานโดยตวชว ดสาหรบหนวยงานภาครฐและเอกชนทมการดาเนนการโดยตวชวด ตามแนวคด Balanced Scorecard รวมถงหนวยงานทมแนวคดในการนาตวชวดแนวคด Balanced Scorecard มาใชในองคกร 1.4 ขอบเขตการศกษา การศกษาครงนมขอบเขตในการศกษา ดงตอไปน

1.4.1 ศกษาขนตอนกระบวนการการจดทาตวชวดขององคกรตามแนวคด Balanced Scorecard และปจจยทมความสมพนธกบประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดขององคกรตามแนวคด Balanced Scorecard

1.4.2 วธการศกษาใชการศกษาจากเอกสาร หนงสอ Website และงานวจยเกยวกบแนวคดการประเมนผล แนวคด Balanced Scorecard ประสทธผลการดาเนนงาน แรงจงใจในการปฏบตงาน ความพงพอใจในการปฏบตงาน ความศรทธาตอผนา นโยบายและการบรหารงาน และสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน รวมทงการสมภาษณแบบกงโครงสรางซงเปน

4

ผทเกยวของและมความรบผดชอบในการดาเนนการโดยตวชว ดตามแนวคด Balanced Scorecard ในสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน)

1.4.3 ชวงเวลาททาการศกษา ระหวางเดอนธนวาคม 2554 - กมภาพนธ 2555 1.4.4 ศกษาการประเมนทใชระบบ Balanced Scorecard เทานน

1.5 คาจากดความทใช

Balanced Scorecard หมายถง ระบบการประเมนผลการดาเนนงานขององคกร โดยมการพจารณามต 4 มต คอ มตท 1 ดานประสทธผลของการปฏบตงาน มตท 2 ดานคณภาพการใหบรการ มตท 3 ดานประสทธภาพของการปฏบตงาน มตท 4 ดานการกากบดแลกจการและการพฒนาองคการ

ประสทธผลการดาเนนงาน หมายถง ระดบความสาเรจของการดาเนนงานในการดาเนนการตวชว ดตามคารบรองการปฏบตงานขององคกร โดยใชเกณฑคาคะแนนของสานกงาน ก.พ.ร. ทใชประเมนผลการทางานสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน)

ปจจยสนบสนน หมายถง สงทเออใหการนา Balanced Scorecard มาใชในองคกรไดอยางมประสทธภาพ

ปจจยอปสรรค หมายถง สงทเปนอปสรรคตอการนา Balanced Scorecard มาใชในองคกรไดอยางเตมศกยภาพ

สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) หมายถง องคการมหาชนแหงหนง ทจดตงตามพระราชกฤษฎกาจดตง สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) พ.ศ. 2543 เปนองคกรของรฐตามพระราชบญญตองคการมหาชน พ.ศ.2542 ภายใตการกากบดแลของรฐมนตรวาการกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

บทท 2

การทบทวนวรรณกรรม

ในการวจยเรองปจจยทมความสมพนธกบประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard กรณศกษาสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) ผวจยไดทบทวนแนวคดทฤษฎและงานวจยทเกยวของ เพอรวบรวมเปนความรเบองตน ประกอบการอธบายและการทาความเขาใจ ตลอดจนเปนแนวทางในการกาหนดกรอบแนวคดการวจยในครงน ซงแนวคดในการศกษาแสดงรายละเอยด ดงตอไปน

1. ประสทธผลการดาเนนงาน 2. แนวคดการประเมนผล 3. แนวคด Balanced Scorecard 4. แรงจงใจในการปฏบตงาน 5. ความพงพอใจในการปฏบตงาน 6. ความศรทธาตอผนา 7. นโยบายและการบรหารงาน 8. สภาพแวดลอมในการปฏบตงาน 9. งานวจยทเกยวของ

2.1 ประสทธผลการดาเนนงาน

กนกรตน ภระหงษ (2549: 7) ไดอธบายประสทธผลการดาเนนงานไววา ประสทธผลการดาเนนงาน หมายถง ระดบความสาเรจในการดาเนนงานใหบรรลวตถประสงคทต งไวของผบรหาร ทมตอการดาเนนงานใหสาเรจตามมาตรฐาน

ชาญณรงค สราสา (2550: 5) ไดอธบายประสทธผลไววา ประสทธผล หมายถง ผลการดาเนนงานตามแผนงานหลกประกอบดวย การบรหารจดการ การพฒนาคณภาพดานบคลากร ดานระบบเทคโนโลยและการสอสาร และดานระบบภาคเครอขาย

วฒชย จานง (อางถงใน ดวงพร โสตถมานนท, 2545: 6-7) ไดอธบายประสทธผลไววา ประสทธผล หมายถง การปฏบตการ (Performance) ททาใหเกดปรมาณและคณภาพสงสด ทงนเพราะแตละกจกรรมหรอกจการจะมวตถประสงค เปาหมาย ซงการปฏบตการทจะบรรลถง

6

วตถประสงคหรอเปาหมายทไดกาหนดไวทงในดานปรมาณและคณภาพ คอการปฏบตการทมประสทธผลนนเอง

ศรญญา ทพยโสต (2545: 5) ไดอธบายประสทธผลการปฏบตงาน ไววา ประสทธผลการปฏบตงาน หมายถง การปฏบตงานทสามารถทาใหบรรลเปาหมายทต งไว โดยการวดจากคณภาพของการใหบรการในเรองเวลาการใหบรการทรวดเรวและความสามารถในการใหบรการ ซงมทงปรมาณ คณภาพและประสทธภาพของการทางาน และความพงพอใจในการใหบรการ รวมถงการมกฎระเบยบวธการทเหมาะสมตอการปฏบตงาน การใหบรการอยางเพยงพอและมประสทธภาพ

คมกรช ลมเรองวฒกล (2547: 13)ไดอธบายประสทธผล ไววา ประสทธผล (Effectiveness) หมายถง ผลผลตหรอการดาเนนงานนนๆบรรลตามวตถประสงคทกาหนดไว กลาวคอ การทเราจะพจารณาวาการดาเนนงานทจดทาขนนนมผลสาเรจมากนอยเปนประการใด เราจะนาผลทเกดขนจากการดาเนนงานไปเทยบกบวตถประสงคทเรากาหนดไว หากผลทไดเปนไปตามวตถประสงคแลวกแสดงวาการดาเนนงานดงกลาวมประสทธผล ซงเปนทยอมรบกนโดยทวไปวาประสทธผล คอ ตวการสาคญทจะเปนเครองตดสนในขนสดทาย วาการบรหารและองคการประสบความสาเรจหรอไมเพยงใด

รจา รอดเขม (2547: 17) ไดอธบายประสทธผลองคการ ไววา ประสทธผลองคการ หมายถง ความสามารถขององคการในการบรรลเปาหมายทกาหนดไว และสามารถปฏบตงานไดอยางมประสทธภาพ มการปรบตวและพฒนาเพอความอยรอดขององคการ

Etzioni (อางถงใน รจา รอดเขม, 2547: 17) ประสทธผลองคการ หมายถง ระดบทองคการบรรลผลตามเปาหมายทกาหนดไว

Seashoe and Yuchtman (อางถงใน รจา รอดเขม, 2547: 17) ประสทธผลองคการ หมายถง สภาวะในการตอรองขององคการ ประสทธผลสงสดจะเกดขนเมอองคการสามารถใชประโยชนจากสงแวดลอมในการแสวงหาทรพยากรไดอยางเหมาะสมทสด

Price (อางถงใน รจา รอดเขม, 2547: 17) ประสทธผลองคการ หมายถง ระดบการบรรลเปาหมายทหลากหลายขององคการ

Gibson, Ivancevich and Donnelly (อางถงใน รจา รอดเขม, 2547: 17) ใหความหมายของประสทธผลองคการในสาระของพฤตกรรมองคการ หมายถง ความสมพนธทเหมาะสมระหวางองคประกอบ 5 ประเภท คอ ผลตภาพ ประสทธภาพ ความพงพอใจ การปรบตวและการพฒนา

Hannon and Freeman (อางถงใน รจา รอดเขม, 2547: 17) ประสทธผลองคการ หมายถง ระดบความสอดคลองระหวางเปาหมายขององคการกบผลลพธทสงเกตได

Schein (อางถงใน รจา รอดเขม, 2547: 17) ประสทธผลองคการ หมายถง สมรรถนะ (capacity) ขององคการในการทจะอยรอด ปรบตว รกษาสภาพและเตบโต

7

Steers et. al., (อางถงใน รจา รอดเขม, 2547: 17) ใหความหมายวา ประสทธผลองคการมความหมาย 2 นยคอ 1) เปนความสามารถขององคการทใชประโยชนจากทรพยากรทมอยอยางจากดใหบรรลเปาหมายขององคการ และ 2) เปนความสามารถขององคการทจะดารงอยไดในสภาพแวดลอมทเปลยนแปลง ทงนประสทธผลองคการทดทสดเปนการทาใหเปาหมายขององคการในสถานการณใดๆ มความเปนไปได จากขอมลในขางตน ผศกษาสรปไดวา ประสทธผลการดาเนนงาน หมายถง ระดบความ สาเรจของการดาเนนงาน ในการทจะทาใหบรรลตามวตถประสงค แผนงาน และเปาหมายของการทางานตามทไดกาหนดไว

2.2 แนวคดการประเมนผล 2.2.1 ความหมายของการประเมนผล Jucius (1956 อางถงใน เสาวพงษ ยมาพฒน, 2550: 5) กลาววา การประเมนผลการปฏบตงาน เปนการประเมนความสาเรจในการทางานของพนกงาน เพอจะใชในการตดสนใจใหรางวลหรอลงโทษ และใหคาปรกษาหารอ เพอเพมประสทธภาพในการทางานของพนกงาน การประเมนผลการปฏบตงาน เปนระบบทอธบายรายละเอยดเกยวกบผลการปฏบตงาน ทงจดเดนและจดดอยของพนกงานแตละคน ขอมลเหลานจะใชประโยชนในหลายๆดาน เชน เปนพนฐานในการตดสนใจในการบรหารงานบคคล ในการทาวจยดานการบรหารงานบคคล ใชคาดการณผลการปฏบตงานในอนาคต และใชกาหนดเปาหมายในการฝกอบรมบคลากร (Wayne F.Cascio 1978 อางถงใน อลงกรณ มสทธา และสมต สชฌกล, 2542) การประเมนผลการปฏบตงาน คอการบรหารทรพยากรมนษนขององคการ โดยมงทจะประเมนผลการปฏบตงานของแตละบคคลเทยบกบเปาหมายทกาหนดไว ตามตวชวดผลการดาเนนงานหลก (สานกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน, 2545: 10) สราญ ประมวลวรชาต (2544) ใหความหมายวา การประเมนผลการปฏบตงาน หมายถง การประเมนคาพนกงานอยางเปนระบบ (Systematic Evaluation) โดยผบงคบบญชาทคนเคยใกลชดกบการปฏบตงานของพนกงานเปนผประเมน เพอหาคณคาของการปฏบตงานและสมรรถภาพในการพฒนาตนเอง โดยกาหนดจดบนทกไวเปนระยะๆ ตามหลกเกณฑการประเมนผลการปฏบตงาน จากความหมายดงกลาว ผศกษาสรปไดวา การประเมนผลการปฏบตงานเปนกระบวนการประเมนคาของผปฏบตงาน ในดานตางๆ ทงทเกยวกบผลงานและคณลกษณะอนๆ ทมคณคาตอการปฏบตงาน ภายในระยะเวลาทกาหนดไวอยางแนนอน เปรยบเทยบกบเปาหมายทกาหนดตามตวชวดผลการดาเนนงาน ภายใตการสงเกต และการทาเปนหลกฐานอยางเปน

8

ระบบและมมาตรฐานเดยวกน มเกณฑการประเมนทมประสทธภาพ และใหความเปนธรรมโดยทวกน

2.2.2 วตถประสงคของการประเมนผลการปฏบตงาน วตถประสงคของการประเมนผลการปฏบตงาน ภทราวด พรหมสวรรณ (2546: 23)

กลาววา การนาระบบการประเมนผลการปฏบตงานเขามาใช เกดจากความตองการ หรอวตถประสงคจากบคคลอย 3 กลม ดงแสดงดงภาพท 2.1

ภาพท 2.1 วตถประสงคของการประเมนผลการปฏบตงาน (ปรญญา อนรกษา. 2550)

จากภาพท 2.1 จะเหนวามบคคลทเกยวของกบระบบการประเมนผลการปฏบตงานมอย

ดวยกน 3 กลม คอ ผถอหน/เจาของกจการ ผประเมนผลการปฏบตงาน ผถกประเมนผล ซงแตละกลมมความคาดหวงหรอวตถประสงค ในการนาระบบการประเมนผลการปฏบตงานมาใชแตกตางกน ดงรายละเอยด ดงน

ผถอหน/เจาของกจการ (Shareholder) 1. เพอตองการทราบถงผลการปฏบตงานโดยรวมของทกคนในองคกร นนกคอ ผลการ

ดาเนนงานหรอผลประกอบการนนเอง ซงสวนใหญจะดจากผลทางการเงน (Financial) 2. เพอตรวจสอบระบบการบรหารงานภายใน (Internal business) องคกรวาประสทธภาพ

มากนอยเพยงใด

9

3. เพอใชประกอบการลงทนเมอทราบวาลกคายงพงพอใจกบองคกร และสนคามากนอยเพยงใด (Customer Satisfaction)

ผประเมนผลการปฏบตงาน (Appraiser) 1. เพอใชในการควบคมและบรหารภายในองคกรใหเปนไปตามเปาหมายทกาหนด 2. เพอใชในการพฒนาและปรบปรงระบบการบรหารงานภายในองคกร (Internal

Business Process) ใหเกดประสทธผลและประสทธภาพสงสด 3. เพอใชประโยชนการกาหนดผลตอบแทน (Compensation) 4. เพอใชในการพฒนาฝกอบรมบคลากร (Lierning & Growth) 5. เพอใชในการเลอนตาแหนง (Promotion) 6. เพอใชในการชแจงพนกงาน ผถกประเมนผล (Appraisee) 1. เพอใหไดผลตอบแทนทเหมาะสมกบผลงานทแทจรง 2. เพอใหทราบถงผลการปฏบตงานเทยบกบเปาหมายงานทไดรบมอบหมาย 3. เพอใชในการปรบปรงและพฒนาศกยภาพของตนเอง 4. เพอใชเปนตวชวดความกาวหนาในอาชพ 2.2.3 รปแบบการประเมนผลในอดตและขอจากดทพบ ววฒนาการของการประเมนผลในอดตถงปจจบนนน ผสด รมาคม (2542) กลาววา

รปแบบการประเมนผลการปฏบตงานอยางเปนทางการม 2 วธ คอ การประเมนผลการปฏบตงานแบบดงเดม (Traditional Approach) และ การประเมนผลการปฏฏบตงานแบบยดแนวคดเชงระบบ (System Approach)

ซงการประเมนผลการปฏบตงานแบบดงเดม (Traditional Approach) มวตถประสงคเพอการควบคม กลาวคอ ใชการประเมนผลการปฏบตงานเปนเกณฑในการตดสนการเลอนตาแหนง เรองเงนเดอนหรอการปลดออกจากงาน ฯลฯ โดยผบงคบบญชาเปนผประเมนจากวจารณญาณของตนเปนใหญ และใชเกณฑเกยวกบคณลกาณะ (Traits) มาเปนเครองวด ดงนนวธการประเมนแบบดงเดมจงเปนขอความบรรยายในเชงคณภาพ สงผลใหมขอจากด ดงน

1. การประเมนอนเกดจากความคดเหนของผบงคบบญชา สงผลใหการประเมนมความลาเอยง เชอถอไมได และขาดประสทธภาพในการแยกแยะผปฏบตงานดและไมด

2. วจารณญาณในการตดสนลกษณะน ขาดระบบและเกณฑทชดเจน สงผลใหผถกประเมนไมสามารถเขาใจหรอยอมรบผลการประเมนได

3. ผลการประเมนแบบดงเดมไมชวยใหเกดแนวทางในการปรบปรงการปฏบตงานใหดขน

10

ซงการประเมนผลการปฏบตงานแบบดงเดมนยมมากในชวงทศวรรษ 1920 ถงกลางทศวรรศ 1940 ตอมาไดมการพฒนาวธการประเมนเพอแกปญหาขอจากดดงกลาว ซงวธการประเมนทคดขนใหมมหลายวธดวยกน เชน วธบงคบใหเลอก (Forced Choice) และวธการประเมนเหตการณสาคย (Critical Incident) เปนตน จากนนไดเรมนาวธการประเมนผลการปฏบตงานมาใชจนถงระดบผบรหาร และไดเปลยนชอตามการคนพบใหมวา Performance Appraisal

2.2.4 ปญหาและอปสรรคในการประเมนผลการปฏบตงาน เสาวพงษ ยมาพฒน (2550: 15) กลาววา ปญหาและอปสรรคในการประเมนผลการ

ปฏบตงานแบงออกไดเปน 2 ประเภท คอ 1. ปญหาเกยวกบระบบการประเมนผล กลาวคอ ระบบการประเมนผลไมไดรบการ

ออกแบบอยางเหมาะสม รวมทงอปสรรคดานเทคนค (Technical Pitfalls) เชน หลกเกณฑในการประเมน บางครงยากทจะกาหนดออกมาในรปของตวเลขได การกาหนดวตถประสงคในการประเมน ทาใหผลการประเมนไมอาจสะทอนผลการทางานทแทจรงออกมาได เปนตน

2. ปญหาเกยวกบผประเมน ไดแก การมขอสมมตทผด (Faulty Assumption) การเกดอปสรรคดานความรสกนกคดหรอจตวทยา (Psychological Blocks) เชน อปทาน ความสมพนธระหวางบคคล ซงอาจกอใหเกดทงอคตหรอฉนทาคต และนาความรสกนนมาเปนเกณฑในการประเมนผล เปนตน การมอปสรรคทางดานลกษณะนสยและปจจยอนๆ ไดแก การใหคะแนนใกลเคยงกน การใหคะแนนทสงหรอตากวาปกต ประเมนตวบคคลแทนทจะประเมนผลการปฏบตงาน

2.2.5 แนวคดเกยวกบการประเมนผลการปฏบตงานยคใหม แนวคดในการประเมนผลการปฏบตงานยคใหมนน จะตองมความสมพนธและเกยวของ

กบเปาหมายทางธรกจในดานตางๆ ทงทางดานการเงน ลกคา กระบวนการภายใน และการเรยนรและการเตบโตในองคกร โดยผานกระบวนการกระจายเปาหมายทางธรกจจากระดบบนสดลงมาถงผปฏบตงานในแตละหนวนงาน โดยอาศย Balanced Scorecard เปนเครองมอในการควบคมและตดตามตรวจสอบผลการดาเนนงานในระดบตางๆ (ภทราวด พรหมสวรรณ, 2546: 28) ดงภาพท 2.2

11

ภาพท 2.2 วงจรความสมพนธของระบบการประเมนผลงานกบระบบอนๆ (ปรญญา อนรกษา,

2550: 24) จากภาพท 2.2 จะเหนวาการประเมนผลการปฏบตงานมความสมพนธกบ Balanced

Scorecard ตรงท Balanced Scorecard เปนจดกาเนดของเปาหมายองคกร และกระจายลงสระดบสวนงานจนถงระดบพนกงาน ในระบบการประเมนผลการปฏบตงานจะมองคประกอบหลก 2 ตว คอ ตวชวดผลงานหลก (Key Performance Indicators) กบความสามารถของคน (Competencies) ซงความสามารถของคนอาจจะวดโดยใชแบบประเมนทเรยกวา 360 องศา (360 Degree Feedback) เขามาชวย ทงน เมอไดผลการปฏบตงานแลวกจะนาไปใชประโยชนสาหรบการปรบคาจางประจาป การจายคาตอบแทนอนๆ การนาไปใชในการพฒนาการฝกอบรม รวมถงนาไปพจารณาประกอบการเลอนระดบตาแหนงไดอกดวย

การประเมนผลการปฏบตงานจะนาไปสความพงพอใจของพนกงาน และความพงพอใจน กจะเขาไปสกระบวนการของ Balanced Scorecard อกครงหนง เพราะพนกงานทมคณภาพ

12

และมความพงพอใจตอการปฏบตงาน กจะทาใหการปฏบตงานภายในมประสทธภาพ ทาใหสนคาและบรการมคณภาพ สงผลตอความพงพอใจของลกคา จนทาใหองคกรมกาไรและเตบโตตอไป ในขณะทองคกรมกาไรนน กาไรสวนหนงกจะถกแบงกลบไปใหพนกงาน เพอสรางแรงจงใจในการทางานตอไป

2.2.5.1 การประเมนผลการปฏบตงานยคใหม การประเมนผลการปฏบตงานถอเปนระบบยอยระบบหนงในการประเมนผล

องคกร ทมการเรมตนและสนสดเปนระยะๆ ตามกรอบการประเมนผลการดาเนนงานขององคกร และระบบประเมนผลการปฏบตงานถอเปนรากฐานทสาคญยงในการประเมนผลงานในระดบสวนงานและในระดบองคกร เพอใหการประเมนผลการดาเนนงานขององคกรในระยะยาวมประสทธภาพยงขน จงจาเปนอยางยงทจะตองมการทบทวนเปาหมายและผลงานในระยะสน โดยการประเมนผลการปฏบตงานประจาป ทงน เพอจะไดตรวจสอบวา ผลงานของแตละบคคลมความสอดคลองกบผลงานของสวนงานและผลงานระดบองคกรหรอไมมากนอยเพยงใด ทงนเพอจะไดนาผลทไดไปใชในการปรบปรงและพฒนากระบวนการในการปฏบตงานใหมประสทธภาพยงๆขนไป

ในวงจรการประเมนผลการปฏบตงานสมยใหมไดแบงสวนสาคญออกเปน 3 ระยะ ประกอบดวย ระยะการวางแผน ระยะการตดตามผล และระยะการสรปผล ดงภาพท 2.3

ภาพท 2.3 วงจรการประเมนผลการปฏบตงาน (ณรงวทย แสนทอง, 2544: 243)

จากภาพท 2.3 สามารถอธบายได ดงน 1. ระยะการวางแผน (Planing) เปนชวงของการกาหนดตวชวด เปาหมาย และ

ความ สามารถของแตละบคคลสาหรบการประเมนผลการปฏบตงานในปหนา สงทจะตองคานงถงในชวงน คอ ผบงคบบญชาจะตองใหผปฏบตงานมสวนรวมในการกาหนดเปาหมายและวางแผนในการปฏบตงาน

13

2. ระยะการตดตามผล (Tracking and Coaching) เปนระยะของการตดตามเพอตรวจสอบดวา ผลการปฏบตงานทวางแผนไวในแตละชวงเปนไปตามทกาหนดไวหรอไม ทงนเพอทจะสามารถปรบเปลยนวธการในการปฏบตงานใหสอดคลองกบสถานการณทเปลยนแปลงไดทนทวงท ซงการตรวจสอบเพอตดตามผลนจะชวยใหผประเมนผล (ผบงคบบญชา) กบผถกประเมน (ผใตบงคบบญชา) ไดมโอกาสปรกษาหารอรวมกน ในการควบคมผลการปฏบตงานใหเปนไปตามทกาหนดไวรวมกน ซงการตดตามผลนสามารถกาหนดระยะเวลาไดตามความเหมาะสม

3. ระยะการสรปผล (Reviewing) ระยะของการประเมนน นอกจากจะสรปผลการปฏบตงานในรอบปวาผลงานของแตละคนอยในระดบผลงานใดแลว ยงเปนการทบทวนกระบวนการในการปฏบตงานโดยรวมในปทผานมาอกดวย วาจดใดเปนจดแขงททาใหประสบความสาเรจ จดใดทเปนอปสรรคตอการปฏบตงาน นอกจากนในชวงนถอเปนชวงของการกาหนดแผนพฒนาพนกงานแตละคนวาในปตอไป เขาจะตองไดรบการพฒนาและตองพฒนาตวเองในเรองอะไรบาง โดยการจดทาเปนแผนพฒนาสวนบคคล

2.2.6 กระบวนการประเมนผลการปฏบตงาน เสาวพงษ ยมาพฒน (2550 : 8) ไดกลาวถง การประเมนผลการปฏบตงานไววา จะตอง

มการดาเนนการเปนกระบวนการอยางตอเนอง ซงประกอบดวยขนตอนตางๆ ดงน 1. กาหนดความมงหมายหรอวตถประสงคในการประเมนวา จะใหมการประเมนเพอนา

ผลการประเมนไปใชประโยชนดานใด 2. เลอกวธการประเมนผลการปฏบตงาน ใหเหมาะสมสอดคลองกบลกษณะงาน และ

ความมงหมายทต งไว 3. กาหนดมาตรฐานในการปฏบตงาน ซงเปนการกาหนดวางานทผดารงตาแหนง

หนงๆ จะตองปฏบตในชวงเวลาหนงนน ควรจะมปรมาณและคณภาพอยางไร 4. ทาความเขาใจกบทกฝายทเกยวของในการประเมนผลการปฏบตงานใหรท วกน เพอ

ความเขาใจ ยอบรบและรวมมอ 5. กาหนดชวงเวลาการประเมนผลการปฏบตงานใหเหมาะสมกบลกษณะงาน ซง

ตามปกตจะกาหนดใหปละ 1-2 ครง 6. กาหนดหนวยงานและบคคลทจะรบผดชอบดาเนนการและประสานงาน โดยปกต

องคกรจะมอบหมายใหหนวยงานดานบรหารงานบคคลเปนผรบผดชอบดาเนนการ 7. ดาเนนการและควบคมการประเมนผลการปฏบตงาน ใหเปนไปตามขนตอนตางๆท

กาหนดไว 8. วเคราะหและนาผลการประเมนไปใช คอ หลงจากผประเมนทาการประเมนผลการ

ปฏบตงานแลว หนวยงานทรบผดชอบจะรวบรวมผลการประเมนจากหนวยงานตางๆ มา

14

วเคราะห เพอประมวลผลเสนอผบรหารระดบตางๆ รวมทงผบงคบบญชาของแตละหนวยงาน นอกจากนยงตองมการแจงและหารอผลการปฏบตงาน เปนการสอกลบ (Feedback) ใหผรบการประเมนทราบดวย เพอจะไดปรบปรงแกไขการปฏบตงานใหดยงขนตอไป

9. การตดตามผล เปนขนตอนทพจารณาวา ผลการประเมนดงกลาวสามารถนาไปใชประโยชนตามวตถประสงคทต งไวหรอไมเพยงใด รวมทงตดตามการดาเนนการประเมนผลการปฏบตงานของหนวยงานตางๆวา ไดดาเนนไปอยางถกตองและเหมาะสมเพยงใด ทงนเพอนาขอมลตางๆ ทไดรบ กลบไปเปนขอมลยอนกลบสาหรบระบบการประเมนผลตอไป

2.3 แนวคด Balanced Scorecard 2.3.1 Balanced Scorecard (BSC)

Balanced Scorecard(BSC) เปนแนวคดทถกพฒนาขนเพอเปนเครองมอในการวดผลกลยทธทมประสทธภาพ (สราญ ประมวลวรชาต, 2544 : 11) ททาใหผบรหารระดบสงสามารถเหนภาพรวมของธรกจไดอยางชดเจนและรวดเรว (ปรญญา อนรกษา, 2550 : 4) โดยRobert Kaplan และ David Norton ในป ค.ศ. 1992 เพอตอบสนองตอสถานการณในปจจบนทสงผลใหรปแบบการบรหารตองปรบตวเพอใหทนกบความเปลยนแปลงดงกลาว เนองจากการทองคกรจะอยรอดประสบความสาเรจในยคการแขงขยขอมลขาวสาร การวดผลการปฏบตงานทเปนตวเงนหรอการยดตดกบการวดผลเพยงดานมใดดานหนงนนไมเพยงพอ เพราะไมมตววดใดเพยงลาพงทจะแสดงผลการดาเนนงานทางธรกจไดอยางครอบคลม ซงผบรหารตองควรทราบถงผลการปฏบตงานทงทเปนตวเงนและไมเปนตวเงน จงจาเปนทตองใชระบบการวดผลและการบรหารทเกดมาจากหรอมความเกยวโยงกบกลยทธและความสามารถขององคกรทมอย เปนการใหความสนใจคนทงภายในและภายนอกองคกร ซงวตถประสงคและการวดของ Balanced Scorecard นน ไดมาจากวสยทศนและกลยทธขององคกร อนเปนการนาวสยทศนและกลยทธมาแปลงสการปฏบต โดยมาจากมมมอง 4 ดาน คอ การเงน ลกคา กระบวนการปฏบตงานภายในองคกร การเรยนรและการเตบโต เปนการขยายชดของหนวยธรกจใหมากไปกวาบทสรปการวดผลทางดานการเงน

ทงนเนองจากการวดผลทางดานการเงนนนไมมประโยชนตอการพฒนาความสามารถและทกษะของพนกงาน รวมถงการกระตนการมสวนรวมตอองคกร ในขณะท Balanced Scorecard สามารถรกษาสภาพเดมของทรรศนะดานการเงนอนเปนประโยชนในระยะสน ทสะทอนใหเหนถงผลการปฏบตงานทเสรจสนไปแลว แตกสามารถแสดงใหเหนอยางชดเจนถงพลงผลกดนทมคณคามากกวาในระยะยาวทงทางดานการเงนและแขงขนธรกจ นนคอการวดผลในระดบปฏบตการทไมเปนตวเงนทสะทอนใหเหนถงความพงพอใจของลกคา กระบวนการปฏบตงานภายในองคกรและการเรยนรการเตบโต รวมทงการวดใน 4 มมมองดงกลาว จะบอกวาองคกรจะตอง

15

จดหาความร ความชานาญประเภทใดใหกบพนกงาน และระบบอะไรทดทสดสาหรบการทางานของพนกงาน เพอใหพนกงานสามารถประดษฐคดคนสงของใหมๆ สรางยทธศาสตรทถกตองในการตอบสนองความตองการของลกคาอยางรวดเรวและมประสทธภาพ ซงแนนอนวาเมอองคกรสามารถทาไดเชนน ลกคายอมเกดความพงพอใจ รายไดหรอกาไรของบรษทยอมเพมมากขน (Kaplan และNorton, 1992 อางใน สราญ ประมวลวรชาต, 2544) มมมองทง 4 มมมอง แสดงรายละเอยดดงภาพท 2.4

ภาพท 2.4 มมมอง 4 ดานของ Balanced Scorecard (สราญ ประมวลวรชาต, 2544) ในเวลาตอมาไดมการนา Balanced Scorecard มาใชในการบรหารงานภาครฐ (เทพ

ศกด บญรตพนธ, 2548 : 5) ซงไดถกนามาประยกตใชในการบรหารภาครฐของสหรฐอเมรกาในตนสมยแรกของประธานาธบดบล คลนตน ไดมการออกกฏหมายทสาคญฉบบหนง คอ พระราชบญญตผลการทางานของรฐบาล (Government Performance Results Act 1993) หลกการสาคญของพระราชบญญตวาดวยผลการทางานของรฐบาล คอ การกาหนดใหหนวยงานของรฐทกหนวยงานทจะขอรบการจดสรรงบประมาณตองระบอยางชดเจนลวงหนาวาผลลพธ (result หรอ outcomes) ทตงเปาหมายไววาจะทาใหเกดผลนนคออะไร ดวยเหตน หนวยงานรฐบาลจงตองจดทาแผนกลยทธ (Strategic plan) และรายละเอยดตวชวดการทางาน (Performance measurement) ตลอดจนตองจดทารายงานประจาปเผยแพรสสาธารณะ หนวยงานจะตองระบคะแนนรวมทไดรบจากการผสมผสานตวชวดทสาคญ 3 ตว คอ ผลลพธทางธรกจ ความพง

16

พอใจของลกคา (customer satisfaction) และความพงพอใจของคนงาน (employee satisfaction) มารวมกน โดยเรยกคะแนนรวมและวธวดผลงานแบบนวา Balanced Scorecard Measure

สาหรบประเทศไทย ไดนาแนวทางการปฏรประบบราชการไทยซงอาศยแนวคดการจดการภาคเอกชนสมยใหมมาเปนแนวทางในการบรหารราชการโดยกาหนดเปนแผนยทธศาสตร ในการพฒนาระบบราชการไทย (พ.ศ.2546-2550) โดยกาหนดยทธศาสตรท 1 เรองการปรบเปลยนกระบวนและวธการทางาน มาตรการทกาหนดไวอยางหนงคอใหมการปรบปรงระบบการประเมนผลการดาเนนงาน โดยตองมการเจรจาตกลงวาดวยผลงานประจาป มการตดตามประเมนผลงานทกสนป เพอใหสอดรบกบแผนยทธศาสตรและแผนดาเนนงานรายป นอกจากนไดจดใหมองคการ เพอพฒนาระบบราชการขนตามพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการแผนดน (ฉบบท 5) พ.ศ.2545 มาตรา 71/9 โดยกาหนดใหมสานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) ทาหนาทตดตามประเมนผลการปฏบตงานตามระเบยบราชการบรหารแผนดน ซงคอการนาแนวคด Balanced Scorecard มาใชในการประเมนผลการปฏบตราชการนนเอง (เสาวพงษ ยมาพฒน, 2550 : 2)

โดยในสวนขององคการมหาชนทเปนหนวยงานของรฐทไมใชสวนราชการหรอรฐวสาหกจ ไดมการนาแนวคด Balanced Scorecard มาใชในองคการ ตามมตคณะรฐมนตรเมอวนท 7 กนยายน พ.ศ.2547 ทเหนชอบในหลกการกาหนดระบบการประเมนผลองคการมหาชน เพอพสจนถงความมประสทธภาพและความคมคาขององคการมหาชน โดยใหองคการมหาชนทกแหงจดทาแผนยทธศาสตรเสนอตอคณะรฐมนตรและลงนามในคารบรองการปฏบตงาน โดยใหสานกงาน ก.พ.ร. เปนผประเมนผลงานขององคการมหาชนตามคารบรองการปฏบตงานและรายงานตอคณะรฐมนตร (สานกงาน ก.พ.ร., 2553: 1)

ซงสานกงาน ก.พ.ร. ไดดาเนนการประเมนผลองคการมหาชนเมอปงบประมาณ พ.ศ. 2548 เปนปแรก กระบวนการประเมนผลเรมดวยการกาหนดกรอบการประเมนผลการปฏบตงาน และปฏทนการจดทาคารบรองการปฏบตงานและการประเมนผลการปฏบตงานขององคการมหาชนโดยคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ หลงจากนนเปนการเจรจาความเหมาะสมของตวชวด นาหนก คาเปาหมาย และเกณฑการใหคะแนนผลการปฏบตงานตามคารบรองฯ ระหวางคณะกรรมการเจรจาขอตกลงและประเมนผล และผแทนคณะกรรมการบรหารองคการมหาชน(สานกงาน ก.พ.ร., 2553: 1) รวมทงประเมนผลการปฏบตงานขององคการมหาชนตามคารบรองการปฏบตงานขององคการมหาชนดงกลาว เพอนาผลการประเมนไปใชประกอบการพจารณาถงความมประสทธภาพ และความคมคาตอไป(สานกงานก.พ.ร., 2553: 1)

ทงน การประเมนผลการปฏบตงานตามคารบรองการปฏบตงานขององคการมหาชนสานกงานก.พ.ร. ไดกาหนดกรอบการประเมนผล ใหอยภายใตกรอบการประเมนผล 4 มตประกอบดวย มตท 1 ดานประสทธผลของการปฏบตงาน มตท 2 ดานคณภาพการใหบรการ มตท 3 ดานประสทธภาพของการปฏบตงาน และ มตท 4 ดานการกากบดแลกจการและการ

17

พฒนาองคการ พจารณาจากบทบาทและการปฏบตหนาทของคณะกรรมการและการพฒนาตนเองของคณะกรรมการ (สานกงานก.พ.ร., 2553: 9-10) แสดงรายละเอยดดงภาพท 2.2 ดงน

ภาพท 2.5 มมมอง 4 ดานของ Balanced Scorecard ทใชในหนวยงานภาครฐ จากการทประเทศไทยเรมมการนาแนวคด Balanced Scorecard มาใชในหนวยงาน

ภาครฐในปพ.ศ. 2545 และใชในการประเมนผลขององคการมหาชน ในปพ.ศ. 2548 ซงความแตกตางของมมมองตามแนวคด Balanced Scorecard ระหวางองคกรภาคเอกชน กบหนวยงานภาครฐนน ผวจยสรปไดดงตารางท 2.1 ดงน ตารางท 2.1 มมมอง 4 ดานของ Balanced Scorecard มตท องคกรเอกชน หนวยงานภาครฐ

1 ดานการเงน ดานประสทธผลของการปฏบตงาน 2 ดานลกคา ดานคณภาพการใหบรการ 3 ดานกระบวนการภายใน ดานประสทธภาพของการปฏบตงาน 4 ดานการเรยนรและการพฒนา ดานการกากบดแลกจการและการพฒนาองคกร

18

ในปค.ศ. 1996 Kaplan และNorton (อางใน ภทราวด พรหมสวรรณ, 2546: 8) ไดเขยนหนงสอ "Balanced Scorecard" โดยเนนเรองการใช Balanced Scorecard เปนเครองมอในการสอสารกลยทธของคนทงองคกร เพอทาใหเกดความเปนอนหนงอนเดยวกนของบคคล และทาใหแนวคดนไดมการพฒนาอยางตอเนองจนมาถงปจจบน นอกจากนทงสองยงไดเขยนหนงสอชอ Strategy-Focused Organization ขนมาอกเลมหนงและทาให Balanced Scorecard มใชเปนเพยงเครองมอในการประเมนผลองคกรเทานน แตจดไดวาเปนเครองมอในการนากลยทธไปปฏบต และบคลากรกใหความสาคญกบกลยทธมากขน

Balanced Scorecaard เปนการผสมผสานระหวางการพจารณาขอมลจากภายนอก ซงไดมาจากลกคาและผถอหน กบขอมลจากภายในองคกร นอกจากน Balanced Scorecard ยงเปนการผสมผสานระหวางการวดผลสาเรจของการปฏบบตงาน ในอดตและปจจยทสงผลตอความสาเรจในอนาคต ซง Balanced Scorecard มลกษณะพเศษอย 4 ประการ คอ

(1) สะทอนจากบนลงลาง (Top-Down) ของพนธกจและกลยทธองคกร ในทางตรงกนขาม ตวชวดตางๆ ทบรษทสวนใหญเฝาตดตามมกเปนในแบบลางขนสบน (Bottom – Up) ซงจะไดมาจากกจกรรมตางๆทดาเนนการอยในแตละหนวยงาน หรอกระบวนการเฉพาะกจตางๆ ตามความจาเปน ซงบอยครงมกจะไมคอยสอดคลองสมพนธกบกลยทธโดยรวมทงหมดขององคกร

(2) เปนการมองไปขางหนา โดยเปนการเนนถงความสาเรจทงในปจจบนและอนาคต ตวชวดตางๆทางการเงนแบบดงเดมนน อธบายเพยงวาในชวงระยะเวลาของการรายงานผลครงลาสดทผานมา องคกรดาเนนการไดผลเปนอยางไรบาง โดยปราศจากการบงชใหเหนวา ผบรหารจะสามารถปรบปรงผลการดาเนนงานสาหรบระยะเวลาทเหลอของการรายงานครงตอไปไดอยางไร

(3) ผนวกรวมตววดตางๆ ทงภายในภายนอกเขาดวยกน สงนชวยใหผจดการมองเหนจดตางๆ ทไดใหความสาคญ ชวยใหมนใจไดวา ความสาเรจในอนาคตสาหรบตวชวดตวหนง จะไมเกดขนบนความลมเหลวของตวชวดอกตวหนง

(4) ชวยใหมจดมงหมาย องคกรบางแหงตดตามดตวชวดตางๆในจานวนทมากเกนกวาทจะนาไปใชไดจรง แต Balanced Scorecard นน ตองการใหผบรหารสามารถบรรลผลไดกบตวชวดแคเพยงบางตวทมความสาคญตอความสาเรจ ในการดาเนนกลยทธขององคกรอยางแทจรงเทานน

นอกจาก 4 ประการขางตนแลว Balanced Scorecard ยงสามารถนามาใชในการคดวางแผนเชงกลยทธใหกบองคกร โดยตวชวดผลการดาเนนงาน (KPIs) เปนตวชวยในการตดตามผล ในการวดผลการปฏบตงานขององคกร ซงการจดทา KPIs จะตองใหมความสมดล คอ

(1) จดมงหมาย (Objective) : ระยะสนและระยะยาว (Short – and Long – Term)

19

(2) การวดผล (Measure) : ทางดานการเงนและไมใชการเงน (Finance and Non - Financial)

(3) ตวชวด (Indicators) : เพอการตดตามและการผลกดน (Lagging and Leading) (4) มมมอง (Perspective) : ภายในและภายนอก (Internal and External)

Balanced Scorecard ชวยใหสามารถนาเอากระบวนการทางการจดการ 4 กระบวนการ มาใช ทงในแงอสระออกจากกนและประสานเขาดวยกน ซงจะมสวนชวยใหเกดการเชอมโยงวตถประสงคตางๆ ทางกลยทธในระยะยาว กบแผนปฏบตการในระยะสนไดอยางชดเจน ซงแสดงรายละเอยด ดงภาพท 2.6

ภาพท 2.6 การจดการกลยทธดวย 4 กระบวนการ (Kaplan & Norton, 2000 : 69) กระบวนการทหนง : การแปลงวสยทศน การแปลงวสยทศน จะชวยใหผบรหารไดขอสรปรวมกน ทงในเรองวสยทศนและกลยทธ

ขององคกร ถงแมจดมงหมายทดทสดของคากลาวทเลศหรและตงอยเหนอสงอนใด อยางเชน “การเปนบรษททดทสดในอตสาหกรรมนนๆ” จะไมสามารถไปสรปแบบทพงปฏบตไดโดยงายทงๆท เปนแนวทางทมประโยชนตอการปฏบตการในระดบหนวยงานกตามท และการทจะใหพนกงานปฏบตไปตามคากลาวตางๆ ทปรากฏอยในวสยทศนและกลยทธนนๆ ขอความเหลานน

20

จะตองอธบายถงการบรณาการกน ระหวางวตถประสงคและตวชวดตางๆ ทจะเปนตวขบเคลอนตอความสาเรจในระยะยาว ซงไดรบความเหนชอบจากผบรหารระดบสงทงหมดแลว

กระบวนการทสอง : การสอสารและการเชอมโยง การเปดโอกาสใหผจดการสามารถสอสารกลยทธของพวกเขา ในทศทางทงขนและลง

ขององคกรและเชอมโยงเขาสวตถประสงคของฝายงานและพนกงานทกๆคน ตามธรรมเนยมปฏบตแบบเดมนน ฝายงานตางๆ จะไดรบการประเมนผลการดาเนนงานทางดานการเงน อกทงผลตอบแทนของพวกเขาแตละคนกจะถกผกตดไวกบเปาหมายทางการเงนในระยะสน แตดวยการใช Balanced Scorecard จะทาใหผบรหารมหนทางทแนใจไดวาทกๆ ระดบขององคกรเขาใจกลยทธและเปาหมายในระยะยาว รวมถงวตถประสงคตางๆ ของฝายงานและของแตละบคคลนนๆ กจะถกปรบทศทางใหอยในแนวเดยวกนกบ Balanced Scorecard ดวย

กระบวนการทสาม : การวางแผนธรกจ การวางแผนธรกจชวยใหบรษททงหลายสามารถประสานธรกจ และแผนดานการเงน

เขาดวยกน องคกรสวนใหญทกวนนกาลงดาเนนการกบโครงการดานการเปลยนแปลงทหลากหลาย แตละโครงการจะมหวหนาโครงการ มผร และทปรกษาของโครงการเอง แตละโครงการกตองแขงขนกนแยงชงเวลา พลงงาน และทรพยากรตางๆ ของผบรหารระดบสงทงหลายผจดการสายงานตางกพบวา มนยากทจะผนกรวมการรเรมทกระจดกระจายเหลานนเขามาไวดวยกน เพอใหบรรลเปาหมายตางๆ ในเชงกลยทธของพวกเขา กลายเปนสถานการณทนาไปสความผดหวงอยบอยครงกบผลลพธของโครงการ แตครนเมอผจดการใชเปาหมายอนทาทายตางๆ ทไดกาหนดไวใหเปนตวชวดในแบบ Balanced Scorecard และนามาใชเปนพนฐานสาหรบจดสรรทรพยากรและกาหนดลาดบความสาคญตางๆ พวกเขากสามารถทจะดาเนนการและประสานงานกบแผนการรเรมตางๆ ทขบเคลอนพวกเขาไปสวตถประสงคทางกลยทธในระยะยาวไดดขน

กระบวนการทส : การใหขอมลปอนกลบทางการเรยนร ขอมลปอนกลบและการเรยนรในบรษทตางๆ มความสามารถในสงทเรยกวา การเรยนร

เชงกลยทธ โดยกระบวนการใหขอมลปอนกลบและกระบวนการทบทวนทเปนอยนน ทาไดตามเปาหมายทางการเงนทตงประมาณการไวหรอไม แตเมอใช Balanced Scorecard เปนศนยกลางของระบบการจดการบรษทแลว บรษทนนๆ กสามารถทจะตรวจสอบควบคมผลลพธในระยะสนจากอกสามมมมองทเพมเขามาได นนกคอ มมมองดานลกคา มมมองดานกระบวนการภายในทางธรกจ และมมมองดานการเรยนรและการเตบโต อกทงยงสามารถทจะประเมนผลยทธ โดยพจารณาจากผลการดาเนนงานทเพงผานพนไป ดงนน Balanced Scorecard จงทาใหบรษทสามารถทจะปรบเปลยนกลยทธตางๆ ใหสะทอนถงการเรยนรทเปนจรงตามเหตการณปจจบนไดอยางมประสทธผล

21

2.3.2 ขนตอนและกระบวนการในการนา Balanced Scorecard มาประยกตใช เนองจากการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard เปนการแปลงกลยทธและ

วสยทศนใหเปนวตถประสงค เพอนาไปกาหนดแนวทางการวดผล และการจดทาแผนงานโครงการตางๆ รวมทงในการทางานตองไดรบการสนบสนนจากผบรหารระดบสง ดงนน การพฒนาแนวคดการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard จงไมมรปแบบทแนนอนตายตว แตทงนแคปแลน และนอรตน กไดเสนอวากระบวนการจดทาการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard ควรม 4 ระยะ คอ ระยะทบทวนกลยทธ ระยะกาหนดวตถประสงค ระยะการออกแบบวธวดผลและประเมนผล และระยะการนาแผนไปสการปฏบต (นรมตร ขาวนวน และศรณย เพชรอไร,2548) ซงมรายละเอยด ดงน

ระยะท 1 การทบทวนกลยทธ ขนตอนท 1 เลอกกลยทธของหนวยงานโดยเลอกจากกลยทธของแตละหนวยงานยอย

หรอแผนกทไดทาไวแลว หากหนวยงานใดไมมแผนกลยทธตองดาเนนการจดทากอน ขนตอนท 2 วเคราะหและเชอมโยงกลยทธของแตละหนวยงาน เขาเปนกลยทธองคกร

ซงในขนตอนนจะทาใหทราบเกยวกบวตถประสงคของกลยทธแตละหนวยงานวาเปนอยางไร ทงทางดานการเงน ลกคา และกระบวนการ ซงจะลดความซาซอนของการทางาน

ระยะท 2 การกาหนดวตถประสงคกลยทธ ขนตอนท 3 การสมภาษณ เปนการสมภาษณผบรหารระดบสงเกยวกบวสยทศน พนธ

กจ ลกคา เทคโนโลย เพอนาแนวคดตางๆ มาเปนขอมลในการกาหนดวตถประสงคกลยทธ และแนวทางในการวดผลใหครอบคลมทง 4 มมมอง

ขนตอนท 4 สงเคราะหขอมล หลงจากการสมภาษณเสรจสนแลว ทมงานตองรวบรวมคาตอบทไดมาพฒนาเปนวตถประสงคและการวดผลทครอบคลมทง 4 มมมอง

ขนตอนท 5 จดประชมเชงปฏบตการ โดยเชญผบรหารทกระดบมารวมพจารณาเกยวกบ การจดวตถประสงคและมมมองททางทมงานไดรางไว ซงในชวงนอาจมการปรบปรงแกมมมองใหมากขนหรอนอยลงกวาเดม ควรมการถกเถยงหารอ และควรพจารณาจดแขงจดออนของวตถประสงค หลงจากนนใหมการลงคะแนนในประเดนตางๆ

ระยะท 3 การออกแบบวธวดและประเมนผล ขนตอนท 6 ประชมกลมยอย ในขนตอนนเปนการทบทวนการใชภาษาในการเขยน

วตถประสงค กลยทธ ระบวธการวดผลและแหลงขอมลทจาเปนตองใช และมการเชอมโยงวธการวดผลของแตละมมมองใหมความสมพนธกน

ขนตอนท 7 การประชมเชงปฏบตการครงท 2 ในครงนมการเชญผบรหารระดบสงมารวมพจารณาวสยทศน กลยทธ รางวตถประสงคและการวดผลททมงานไดจดทาแลวในขนตอนท 6

22

ระยะท 4 การนาแผนไปปฏบต ขนตอนท 8 พฒนาแผนการนาไปใช เรมตนดวยการจดตงทมในการกาหนดเปาหมาย

และจดทาแผนภายใน ประกอบไปดวยการวดผลทตงอยบนพนฐานของขอมลสารสนเทศของหนวยงาน

ขนตอนท 9 ประชมเชงปฏบตการครงท 3 เปนการประชมเพอทบทวนวสยทศน พนธกจ วตถประสงค และการวดผลครงสดทาย เพอตรวจสอบกบพนททจะนาออกไปปฏบตจรง ทงในดานวตถประสงค การวดผล และเปาหมาย

ขนตอนท 10 วางแผนในการนาไปใชครงสดทายโดยนาไปผสมผสาน หรอบรณาการกบระบบบรหารของหนวยงาน โดยควรตงอยบนพนฐานของขอมลสารสนเทศ

นอกจากนยงมนกวชาการทไดเสนอรปแบบขนตอนและกระบวนการในการพฒนาแนวคดการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard เพอนาไปประยกตใชในองคการ ดงน

พมพพร มงคลกล (2547) ไดสรปกระบวนการในการแปลงแผนกลยทธ (Strategy) ไปสแผนการปฏบต (Action Plan) ตามแนวคดระบบการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard ดงน

1. ความชดเจนในวสยทศน แผนกลยทธ และการถายทอดไปสการปฏบต เรมจากผบรหารระดบสงขององคกรรวมกนแปลงกลยทธไปสเปาหมายและวตถประสงคทางกลยทธทสอดคลอง เชน การกาหนดเปาหมายทางการเงน ทมผบรหารตองพจารณามงเนนทางดานรายได อตราการเตบโตของตลาด ความสามารถในการทากาไร หรอการเพมกระแสเงนสด โดยเฉพาะมมมองดานลกคาและการตลาด ผบรหารตองรวาใครคอลกคาขององคกร กาหนดความชดเจนของตลาดและคแขง มการประชมรวมกนของทมผบรหารเพอตกลงรวมกนเปนเอกฉนทในการกาหนดวสยทศน แผนกลยทธตลอดจนกาหนดเปาหมายและวตถประสงครวมกน

2. การสอสารและการเชอมโยงวตถประสงคขององคกรกบหนวยงานและการวดผลองคกร ตองมการสอสารถงกลยทธ เปาหมายและวตถประสงค ตลอดจนการวดผลใหพนกงานทกคนในองคกรไดรบทราบอยางทวถง โดยผานสอตางๆ เชน สงพมพ วดทศน กระดานขาว การจดประชมพนกงานอยางเปนทางการ หรอการใชระบบเครอขายคอมพวเตอรภายในองคการเพอประชาสมพนธใหพนกงานทกคนในองคการทราบถงแผนกลยทธ เปาหมายและวตถประสงคทตองทาใหสาเรจจากผบรหารระดบสง และพนกงานในแตละหนวยงานจะใชเปนแนวทางในการกาหนดเปาหมายและวตถประสงคของหนวยงานใหสอดคลองไปในทศทางเดยวกบกลยทธและเปาหมายหลกขององคกร รวมถงการสรางแผนปฏบตการเพอสนบสนนใหเกดความสาเรจ

3. การวางแผน กาหนดเปาหมาย และความคดรเรม ในการกาหนดแผนกลยทธ ระบบการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard เปนเครองมอการจดการทมผลตอการเปลยนแปลงภายในองคกรเปนอยางมาก ผบรหารระดบสงเปนผกาหนดวสยทศนและเปาหมาย

23

ขององคกร ซงตองมความชดเจนและสามารถวดผลได แผนกลยทธเปนแผนระยะยาว 3-5 ป หากองคการใดสามารถบรรลเปาหมายทตงไวไดยอมหมายถงผลประกอบการทด มกาไร ผลตอบแทนการลงทนทสงขน สงผลใหราคาหนสงขน โดยสรปแลวการใชระบบการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard ชวยใหผบรหารในการแปลงกลยทธของแตละแผนกและแตกเปนเปาหมายระดบบคคล ทกแผนปฏบตการทงหมดจะเปนตวกาหนดงบประมาณประจาปขององคกรตอไป

4. การตรวจสอบผลสะทอนกลบ การเรยนรกลยทธและการปรบเปลยนแผน องคกรตองวางกรอบการปฏบตงานและการตดตามผลการปฏบตการอยางสมาเสมอ ซงเปนขนตอนสาคญมากในระบบการควบคมกลยทธของระบบการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard เนองจากองคกรสวนใหญทไมไดใชระบบดงกลาว ผบรหารมกไมใหความสาคญตอการตรวจสอบผลสะทอนกลบ (Feedback) หรอไมไดตรวจสอบความเปนไปไดของสมมตฐานในการสรางกลยทธอยางเพยงพอ การตรวจสอบผลสะทอนกลบและการปรบเปลยนแผนใหเกดความเหมาะสมเปนกจกรรมทตองกระทาอยางตอเนอง โดยมจดมงหมายในการบรรลเปาหมายทไดกาหนดไวนนเอง

พรสรญ รงเจรญกจกล (2546) ไดเสนอวธในการนาแนวคดการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard มาประยกตใชในองคกรไว ดงน

1. พจารณาลกษณะกจกรรมของหนวยงานเพอทบทวนบทบาท ความตองการขององคกรเพอกาหนดวสยทศน พนธกจ และกลยทธ อาจจะใชวธการหลายวธ เชนสมภาษณผบรหาร วจย สมมนา วเคราะหองคกร ซงผลจากการศกษาจะทาใหทราบจดแขง จดออน โอกาส และอปสรรคขององคกรทอาจเกดขนในอนาคต รวมทงเปาประสงคและกลยทธ

2. กาหนด และยนยนวสยทศนขององคกรเพอพงเปาใหคนในองคกรมงความสนใจไปยงจดทเปนกลไกในการขบเคลอนไปสความสาเรจ

3. กาหนดมมมองตามแนวคดเดมของการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard ทไดกาหนดไว 4 มมมอง

4. การแตกวสยทศนใหเปนแตละมมมอง และกาหนดเปาหมายเชงกลยทธ 5. บงชปจจยทตาเปนตอความสาเรจและจดเรยงลาดบความสาคญ 6. กาหนดตวชวด 7. กาหนดการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard โดยแสดงความสมพนธ

ขององคประกอบ นบตงแตวสยทศน กลยทธ เปาหมายกลยทธ ปจจยทจาเปนตอความสาเรจ และตวชวด

8. การจดทาแผนปฏบตการ เปนขนนาภาพรวมมาจดทาเปนแผนทใหเปนรปธรรมทชดเจนในดานการปฏบตจรง รวมถงงบประมาณทตองใชจรง

24

9. การดาเนนงานตามแนวคดการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard ในขนน จะมงเนนไปทการควบคมตดตาม กากบในการทางานตามแผนปฏบตการ สงทจาเปนในขนตอนนกคอระบบการรายงานทตองมความเขมแขง รวดเรว ถกตอง และควรมระบบสารสนเทศ (Information Technology: IT) ทเกยวของในการรายงานผลการปฏบตงานและเกบขอมล

พส เดชะรนทร (2546) ไดเสนอวธในการนาแนวคดการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard มาประยกตใชในองคกรไว ดงน

1. การวเคราะหทางกลยทธ โดยการวเคราะหจดแขง จดออน อปสรรค และโอกาส เพอทราบสถานะพนฐานขององคกร ในการกาหนดทศทางและกลยทธทชดเจนขององคกร

2. การกาหนดวสยทศน และกลยทธขององคกร 3. การวเคราะห และกาหนดวาการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard

ขององคกรควรมกมมมองและในแตละมมมองควรมความสมพนธกนอยางไร 4. การจดทาแผนทกลยทธ โดยการกาหนดวตถประสงคภายใตมมมอง และพจารณาวา

การทองคกรสามารถดาเนนงานและบรรลวสยทศนและกลยทธของหนวยงานไดนน ตองบรรลวตถประสงคใดบาง

5. การยนยนแผนทกลยทธ กลมผบรหารระดบสงตองมการประชมรวมกนเพอยนยนและเหนชอบในแผนทกลยทธทสรางขน

6. การกาหนดรายละเอยดการวดภายใตวตถประสงคแตละประการตองกาหนดรายละเอยดของวตถประสงคนนในดานตางๆ ทงในดานของตวชวดฐานขอมลในปจจบน เปาหมายทตองการบรรล รวมทงแผนงานกจกรรมโครงการ (Initiatives) ทจะตองทา

7. กาหนดตวชวดผลงาน เมอจดทาแผนงานหรอโครงการเสรจสนแลวสามารถแปลง (Cascade) ตวชวดและเปาหมายระดบองคกรใหเปนของผบรหารรองลงไป เพอใหผบรหารระดบรองลงไปไดจดทาแผนปฏบตการตามแผนงาน หรอโครงการพรอมทงการกาหนดตวชวด

ภทราวด พรหมสวรรณ (2546 อางองใน ปรญญา อนรกษา, 2550: 9 - 10) ไดเสนอขนตอนในการจดทา Balanced Scorecard (BSC) วามข นตอนทองคกรตองใหความสาคญ ประกอบดวย 7 ขนตอน ดงตอไปน

1. การวเคราะหจดแขง จดออน โอกาสและอปสรรค (SWOT Analysis) ขององคกร เพอใหทราบถงสถานะพนฐานขององคกร

2. การพฒนาวสยทศน (Vision) ขององคกร ผบรหารจะมวสยทศนแตกตางกนไปขนอยกบความรความสามารถและประสบการณของผบรหาร

3. การกาหนดมมมอง (Perspective) ดานตางๆ ทจะเปนตวชวดความสาเรจในการดาเนนกจการ มมมองของแตละกจการจะแตกตางกน ทงนขนอยกบพนฐานของการดาเนนกจการ

25

4. การกาหนดกลยทธ (Strategy) และวตถประสงค (Objective) ในมมมองตางๆจะประกอบดวย มมมองดานการเงน (Financial Perspective), มมมองดานลกคา (Customer Perspective) มมมองกระบวนการภายใน (Internal Process Perspective) ละมมมองดานการเรยนรและการพฒนา (Learning and Growth Perspective)

5. การจดทาแผนกลยทธเพอทดสอบความสมพนธระหวางกลยทธและวตถประสงคดานตางๆ ในลกษณะของเหตและผล (Cause and Effect Relationship) เพอสรางเปนแผนททางกลยทธ (Strategy Map)

6. การกาหนดตวชวด (Key Performance Indicators: KPIs) และเปาหมาย (Target) สาหรบแตละมมมองพรอมทงเรยงลาดบความสาคญ

7. การจดทาแผนปฏบตการ (Action Plan) การนา Balanced Scorecard มาใชในทางปฏบต

2.3.3 ตวชวดผลการดาเนนงาน (Key Performance Indicator)

2.3.3.1 ความหมายตวชวดผลการดาเนนงาน (Key Performance Indicator) เทพศกด บญยรตพนธ (2548: 1-2) ไดอธบายความหมายของตวชวดผลการ

ดาเนนงานไววา ตวชว ดผลการดาเนนงาน หรอ ตวชว ดความสาเรจของผลงาน (Key Performance Indicators: KPI) หมายถง ตวบงชทนามาใชเปนเครองมอในการวดผลสาเรจของงานทเกดขน โดยนามากาหนดเปาหมายใหเปนรปธรรม เพอทจะนาผลงานทเกดจรงมาเปรยบเทยบกบเปาหมายในตวชวด เชน การประเมนความพงพอใจของประชาชนผรบบรการ มตวชวด KPI คอ รอยละของความพงพอใจของประชาชนผรบบรการ จากนนกนามาสการกาหนดเปาหมายใหเปนรปธรรม เชน กาหนดเปาหมายไววาจะตองใหประชาชนผรบบรการเกดความพงพอใจในการใหบรการของหนวยงานของรฐไดไมตากวารอยละ 80 เปนตน

ปรญญา อนรกษา (2550: 3) ไดอธบายความหมายของตวชวดผลการดาเนนงานไววาตวชวดผลการดาเนนงาน (KPIs : Key Performance Indicators) หมายถง เครองมอหรอดชนทใชในการวด หรอการประเมนผลการดาเนนงานในดานตางๆขององคกรเปนอยางไร โดยมการกาหนดคา เกณฑวดผลการดาเนนงานทไดรบการยอมรบรวมกน ระหวางผประเมน และมการกาหนดระยะเวลาททาการประเมนอยางชดเจน เพอประโยชนในการพฒนาทรพยากรมนษยในองคกร และการพฒนาองคกร

ภทราวด พรหมสวรรณ (2548: 6) ไดอธบายความหมายของตวชวดผลการดาเนนงานไววา ดชนวดผลการดาเนนงาน (Key Performance Indicators : KPI) หมายถง เครองมอ หรอดชนทใชในการวดหรอประเมนวาผลการดาเนนงานในดานตางๆขององคกรเปนอยางไร

26

ศร ถอาสนา (2550 : 94) ไดอธบายความหมายของตวชวดผลการดาเนนงานไววาตวชวด (Measures หรอ Key Performance Indicators) หมายถง ตวชวดของวตถประสงคในแตละดาน ซงตวชวดเหลานจะเปนเครองมอทใชในการวดวาองคกรบรรลวตถประสงคในแตละดานหรอไม

จากขอมลขางตน ผวจยสรปไดวา ตวชวดผลการดาเนนงาน (Key Result Area : KPIs) คอ เครองมอ หรอดชนชวดทใชวดผลการดาเนนงาน หรอวตถประสงคในการดาเนนงาน โดยมการกาหนด เปาหมาย คานาหนกและเกณฑการใหคะแนนในแตละตวชวดตามแตละมตทง 4 มต ตามแนวคด Balanced Scorecard

2.3.3.2 ขนตอนการสรางตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard สราญ ประมวลชาต (2544) กลาวถง กระบวนการสรางตวชวดสามารถ

ดาเนนงานโดยการวางแผนพฒนาอยางเปนระบบ ซงตองไดรบความรวมมอจากผบรหารระดบสงและระดบกลาง โดยดาเนนตามขนตอนตางๆ ดงน

การเตรยมการ องคกรตองกาหนดหนวยธรกจของตน เพราะ Balanced Scorecard จะกาหนด

ไดกตอเมอองคกรตอบไดวาลกคา ชองทางการจดจาหนาย การผลตและการเงนขององคกรเปนอยางไร

การสมภาษณ : รอบแรก ผบรหารระดบสงขององคกรจะไดร บขอมลเกยวกบการจดทา Balanced

Scorecard รวมทงวสยทศน ภารกจและกลยทธทองคกรกาหนดขน จากนนผจดทาจะตองทาการสมภาษณผบรหารเหลานนแตละคน เกยวกบตวชวดทแตละคนคดวาควรเปนสาหรบกลยทธและภารกจทองคกรกาหนดขน นอกจากน ผจดทาการสมภาษณผถอหนรายใหญเกยวกบความคาดหวงทมตอธรกจ ตลอดจนลกคารายสาคญๆ ขององคกร

การประชมผบรหาร : รอบแรก ผจดทารวบรวมขอมลทไดในขนตอนท 2.1.3.2 เพอนามาสการประชมผบรหาร

ระดบสงททาการสมภาษณ เพอระดมสมองในการพฒนาตวชวดตามวธการของ Balanced Scorecard ใหไดขอสรปรวมกน โดยรวมกนพจารณาตงแตการอภปรายภารกจกลยทธ กระบวนการดาเนนการของกจการ และอาจนาผลการสมภาษณลกคาและผถอหนขององคกรมาประกอบการประชมดวย ตวชวดทแตละคนเสนอจะถกนามารวมกนพจารณาและวเคราะหจนสามารถสรปไดจานวนทพอใจรวมกน

การสมภาษณ : รอบทสอง หลงจากทไดขอสรปรวมกนในขอท 2.1.3.3 ผจดทาจะทาการสมภาษณ

ผบรหารกลมเดมแตละคนอกครงเกยวกบความคดเหนในผลทได รวมทงความคดเหนเกยวกบความเปนไปไดในการนาตวชวดไปปฏบตดวย

27

การประชมผบรหาร : รอบทสอง การประชมรอบน ผประชมจะประกอบไปดวยผบรหารระดบสง (กลมเดม)

ผชวยผบรหารและผบรหารระดบกลาง มารวมกนอภปรายเกยวกบภารกจองคกร กลยทธทเหมาะสมตลอดจนตวชวดทควรจะเปน ในขนนผจดทาอาจจดการประชมเปนการประชมกลมยอยกอน แลวคอยนาผลทไดมาเสนอและวจารณในการประชม เพอหาขอสรปทไดผลจากการประชมในรอบน จะเปนเครองวดทมวตถประสงคทชดเจนในการวดรวมถงเปาหมายในการวดหรอเกณฑการเปรยบเทยบ

การประชมผบรหาร : รอบทสาม ผจดทาจะทาการประชมเฉพาะผบรหารระดบสงอกครง เพอพจารณาผลทได

จากการประชมทงสองครง ตลอดจนพฒนาการของเครองมอทไดวาสามารถนาไปใชตามวตถประสงคทตองการหรอไม ในขนนผบรหารตองพจารณาถงการนาไปปฏบต การสอสารกบพนกงานในองคกร ปรชญาการบรหารขององคกรและการพฒนาระบบขอมลในองคกร

การนาไปปฏบต ผบรหารตองมการจดทาทมงานในการนา Balanced Scorecard ไปปฏบต ซง

ทมงานนจะตองพฒนาแผนการนาไปปฏบตใหชดเจน ทงระบบขอมลทตองจดทาการสอสารระบบการวดไปยงพนกงานทวทงองคกร

การทบทวนอยางตอเนอง ในระยะเรมตน ผบรหารระดบสงตองทาการทบทวนผลของการใชเครองวดโดย

วธของ Balanced Scorecard เปนรายเดอนหรอรายไตรมาส เพอจะไดปรบปรงใหปฏบตใหเกดผลอยางทตองการ หลงจากนน Balanced Scorecard จะถกทบทวนไปพรอมๆกบการทบทวนแผนกลยทธ เปาหมายและกระบวนการกระจายทรพยากรขององคกรรายป

2.3.3.3 ลกษณะทสาคญของตวชวดผลการดาเนนงาน พส เดชะรนทร (2543) ไดกลาวถงลกษณะสาคญของตวชวดผลการดาเนนงาน

ไว ดงน 1. ตวชวดมความสอดคลองกบวสยทศน ภารกจ และวตถประสงค 2. ตวชวดควรแสดงสงทมความสาคญเทานน 3. ตวชวดควรประกอบดวยตวชวดทงดานการเงนและดานอนๆ 4. ตวชวดควรประกอบดวยตวชวดทเปนเหต (Lead Indicators) และผล (Lag

Indicators) 5. ตวชวดควรประเมนทงประสทธภาพและประสทธผล 6. ควรมตวชวดทแสดงถงผลการดาเนนงาน (Performance Indicators) และ

การทางานปกต (Danger Indicators) 7. ควรระวงตวชวดทไมมผรบผดชอบและตวชวดทกอใหเกดความขดแยง

28

8. ควรเปนตวชวดทสามารถควบคมไดอยางนอย 80% 9. ตวชวดตองสามารถวดได 10. ตวชวดเปนทเขาใจของผอน 11. ตวชวดตองสามารถชวยใหตดตามการเปลยนแปลงตางๆไดด 12. ตวชวดควรมขอมลหรอสามารถหาขอสนบสนนได (Who, What, Where,

When, Why, How) กลาวคอ (1) Who : ผทรบผดชอบในการบรรลตอตวชวด (2) What : ตวชวดทใชตองการจะประเมนหรอวดอะไร (3) Where : ขอมลสาหรบตวชวดมหรอยง สามารถหาไดจากทไหน (4) When : ระยะเวลาหรอความถในการ Update ขอมลแตละประการ (5) Why : สาเหตทใชตวชวด (6) How : มวธคานวณตวชวดอยางไร (สตรการคานวณ ตวชวด)

2.3.4 ประโยชนของระบบ Balanced Scorecard ประโยชนทไดจากการนาแนวคด Balanced Scorecard มาใชนน มอยดวยกนหลาย

ประการ ซงประโยชนของการนาแนวคด Balanced Scorecard มาใชในองคกรเอกชนนน ปวย อวโรธนานนท และปยมาศ เจรญสน (อางถงใน ปรญญา อนรกษา, 2550: 12-13) ไดสรปประโยชนของการใช Balanced Scorecardในองคกรเอกชนไว 5 ประการ ดงน

1. ใชในการกาหนดเปาหมายและกลยทธขององคกรใหสอดคลองกนนอกจากนนยงเปนเครองมอในการสอสารและการเชอมโยง ถายทอดวสยทศนสการปฏบต

2. ใชเปนเครองมอในการวดผลการดาเนนงานของธรกจ 4 ดานคอ การวดดานการเงน (Financial Measures) การวดดานลกคา (Customer Measures) การวดดานกระบวนการทางธรกจ (Business Process Measures) และการวดดานทรพยากรบคคล (Human Resource Measures)

3. เปนเครองมอใหแนวทางในการพฒนาทรพยากรบคคล เพอพฒนาขดความสามารถของพนกงาน ใหสามารถทางานบรรลตามเปาหมายทต งไว

4. ชวยใหผบรหารเหนภาพหรอผลการปฏบตงานหลายๆดาน ในเวลาเดยวกนไดอยางชดเจน และรวดเรว ชวยใหเขาใจความเกยวเนองระหวางมมมองตางๆไดดยงขน

5. ชวยใหการตดตามผลการปฏบตงานเปนไปอยางมประสทธภาพมากขน ซงเทพศกด บญญรตพนธ (2548) ไดกลาวถงประโยชนของการนาตวชวด KPI &

Balanced Scorecard มาใชในการบรหารงานภาครฐ ดงน

29

1. ทาใหหนวยงานรฐแตละหนวยงานรวมถงขาราชการในทกระดบในหนวยงานนน ไดทราบวาจะตองสรางผลงานทสาคญอะไรบางในอนาคต และมหลกเกรฑตวชวดความสาเรจไดอยางไร

2. แตละหนวยงานของรฐจะมการถกวดดวยตวชวดทหลากหลายหรอหลายมตตามกรอบการประเมนผลสาเรจของงานทหนวยงานระดบสงไดนามาใชประเมนหนวยงานในระดบลาง ซงแตกตางจากเดมทอาจจะสนใจวดเพยงวตถประสงคและเปาหมายแคบไมกเรอง

3. มกาหนดเปาหมายและมาตรฐานดานตางๆ ใหทกหนวยงานรฐแตละแหงไดเขาใจอยางชดเจนเปนรปธรรมในทกตวชวด ทหนวยงานนนจะตองรบผดชอบตอการสรางผลสาเรจของงานใหเกดขน

4. ทาใหทกหนวยงานรฐทไดมการนา KPI & Balanced Scorecard ไปใช และขาราชการในหนวยงานทกระดบจะทางานอยางเตมท เพราะรวาหนวยงานตนเองจะถกวดในเรองใด และดวยผลงานใด ดวยตวชวดใด และดวยเปาหมายหรอมาตรฐานเทาใด

5. แตละหนวยงานของรฐทมการนา KPI & Balanced Scorecard มาใชจะสามารถทจะตรวจสอบผลงานของหนวยงานตนเองไดตลอดเวลา โดยเปรยบเทยบกบเปาหมายหรอมาตรฐานทตงไวในแตละตวชวด

6. สามารถวดความสาเรจจากทกหนวยงานของรฐทนาไปใชโดยมหลกเกณฑทแนนอนวา ในการทางานแตละหนวยงานของรฐสามารถทางานไดสาเรจหรอไมในแตละตวชวดและสาเรจในระดบมากนอย เพยงใด

7. สามารถนาผลทไดรบจากการประเมนผลไปใชปรบปรงแกไข เพอทาใหหนวยงานรฐสามารถปรบปรงการทางานของตนเอง เพอใหเปนไปตามตวชวดทไดกาหนดเปาหมายหรอมาตรฐานไว

8. สามารถนาไปกาหนดปรบปรงมาตรฐานการทางานของแตละหนวยงานของรฐในอนาคตได โดยทมการกาหนดเปาหมายใหแกตวชวดตางๆ ในการทางานในปตอไปในลกษณะททาทาย และดกวาเดม มการผลตทสงขน

นอกจากน สราญ ประมวลวรชาต (2544) ไดสรปประโยชนของการนาแนวคด Balanced Scorecard มาใชดงน

1. เปนการแปลงกลยทธไปสการปฏบต โดยใชการกาหนดเปาหมายเปนสาคญ 2. เปนเครองมอในการปรบปรงเปาหมายใหมความสอดคลองในการปรบปรงเปาหมาย

ใหมความสอดคลองและเปนไปในทศทางเดยวกนทวทงองคกร พรอมกนนนทกคนในองคกรยงสามารถเหนทศทางในการดาเนนธรกจทชดเจน อนนาไปสการบรรลเปาหมายหรอวสยทศนขององคกร และสามารถลดความขดแยงภายในองคกรได

3. เปนเครองมอสาคญทชวยใหวสยทศนขององคกรมความชดเจนและเรยบงายขน อนนาไปสการปรบปรงการบรหารใหดยงขน

30

4. ชวยใหเกดความสมดลทงในดานเวลา (Time) และขอบเขต (Space) กลาวคอ ในดานของเวลาเปนการสรางสมดลระหวางสถานะในปจจบนกบสงทจะเปนในอนาคต เกดสมดลในเปาหมายระยะสนและระยะยาว ในดานของขอบเขต เปนการสรางสมดลระหวางลกษณะภายในองคกรกบภายนอกหรอภาพลกษณทลกคามองเขามา พรอมทงวดผลลพธไดทงในเชงปรมาณและคณภาพ

5. ชวยใหกจการสามารถเชอมโยงตววดผลการปฏบตงานหลายๆดานเขาดวยกน อนนาไปสการพฒนาองคกรอยางตอเนอง

6. ชวยใหผบรหารเหนภาพรวม หรอผลการปฏบตงานหลายๆดานในเวลาเดยวกนไดอยางชดเจนและรวดเรว ชวยใหเขาใจความเกยวเนองระหวางมมมองตางๆ ไดดยงขน

7. เปนเครองกระตนใหเกดกระบวนการเปลยนแปลงไปสความเปนหนงในอตสาหกรรม 8. ชวยใหสามารถระดมความร ความสามารถจากผบรหารทกระดบใหเปนหนงเดยวกน 9. การใชตววดผลในระดบปฏบตการรวมกบตววดผลทเปนตวเงน จะชวยใหผบรหาร

มองเหนไดชดเจนขนกวาการพฒนาในดานใดดานหนง ซงอาจทาใหประสทธภาพของการปฏบตงานดานอนลดลง รวมทงการวดผลการปฏบตงานทางดานการเงนเพยงดานเดยวนน ไมมประโยชนตอการพฒนาความสามารถและทกษะของพนกงานแตอยางใด

10. ชวยใหเกดการตดตามผลการปฏบตงานเปนไปอยางมประสทธภาพมากขน 11. ชวยสรางใหเกดความสามคคและการทางานเปนทมระหวางหนวยงานตางๆ

ภายในองคกร ซงการบรหารงานในอดตแตละหนวยงานจะมการดาเนนงานทแยกจากกน มกจะขดแยงกนเองและมอปสรรคในการประสานงานขามหนวยงาน

12. เปนแนวคดทมความสอดคลองกบลกษณะการดาเนนงานของธรกจ สามารถสรางแรงจงใจในการปฏบตงาน และยงมความเหมาะสมตอสภาพการณในปจจบนทมความยดหยน มการเปลยนแปลงอยางรวดเรว และการแขงขนทสง สงผลใหองคกรพรอมรบมอตอการเปลยนแปลงทเกดขน และมการปรบตวทงองคกรไปพรอมๆกนได

13. ชวยใหไดรบขอมลในการบรหารทไมมากเกนไป เปนการลดขอมลทมปรมาณมากเกนความจาเปน (Information Overload) ใหเหลอนอยทสด โดยจากดจานวนของตวชวดทจะนามาใช ซงชวยใหองคกรไมตองรบภาระงานทมมากเกนความจาเปนจากการกาหนดตวชวดเปนจานวนมาก และยงสามารถกาหนดตวชวดเพมไดหากเหนวามความเหมาะสม

14. ชวยสรางระบบขาวสารทส อกลบใหผบรหารทราบถงกระบวนการทเลอกใชในการบรรลวตถประสงคตามกลยทธขององคกร วามปญหาหรอมขอบกพรองหรอไมอยางไร ไดอยางรวดเรว ทาใหผบรหารสามารถปรบปรงและพฒนากระบวนการใหมความเหมาะสมมากขนได นอกจากนยงเปนการสรางระบบการสอสารภายในองคกรระหวางผบรหารและพนกงาน ตลอดจนสรางความสามารถในการแขงขนของกจการเพมขนอกดวย

31

2.3.5 ขอควรระวงในการจดทา Balanced Scorecard พส เดชะรนทร (2544: 79-81) ไดกลาวถง ขอควรระวงและขอคดในการจดทา Balanced

Scorecard จานวน 11 ขอ ประกอบดวย 1. ผบรหารระดบสงจะตองใหการสนบสนนอยางเตมท ถาขาดการสนบสนนอยางเตมท

จากผบรหารระดบสงสดแลว ยากทจะประสบความสาเรจ โอกาสจะประสบความสาเรจจะสงมากขน ถาผบรหารระดบสงลงมาคลกกบการทา ทงนเนองจากการจดทาระบบ Balanced Scorecard และตวชวดจะกอใหเกดการเปลยนแปลงอยางมากภายในองคกร

2. ทกคนภายในองคกรจะตองมสวนรบรและใหการสนบสนนในการนาระบบการประเมนไปใช ทงนเนองจากการนา Balanced Scorecard ไปใชจะตองเกยวของกบทกคนภายในองคกร ไมใชเพยงแคเจาหนาทของฝายใดฝายหนงโดยเฉพาะ ซงองคกรตางๆ มกจะเขาใจวาการนาระบบ Balanced Scorecard มาใชภายในองคกร เปนหนาทของฝายบคคลหรอฝายวางแผนเทานน ดงนน การทาหนาทในการสอสารใหกบพนกงานเขาใจถงหลกการและความสาคญของการทา Balanced Scorecard จงเปนสงสาคญ

3. การเรมนาระบบ Balanced Scorecard มาใชภายในองคกร จะตองระวงวาเมอทาแลว ควรรบทาใหเหนผลในระดบหนงโดยเรว ไมควรรรอ หรอทาใหการนา Balanced Scorecard ไปใชชาเกนไป เนองจากเมอเรมการนา Balanced Scorecard ไปใชแลวไมเหนผลในระดบหหนงในระยะเวลาอนใกล ยอมจะสงผลตอขวญกาลงใจของพนกงาน โดยทวไปสาเหตททาใหการนา Balanced Scorecard ไปใชอยางลาชา เนองจากผบรหารตองการทาให Balanced Scorecard มความสมบรณกอนคอยนามาใช ซงเปนการยากมากทจะทาให Balanced Scorecard มความสมบรณ เนองจากเปนสงทตองมการปรบเปลยนใหเขากบสภาวะแวดลอมอยตลอดเวลา

4. ตองระวงอยาใหระบบ Balanced Scorecard กลายเปนเครองมอในการจบผดพนกงาน รวมทงเปนเครองมอทใชลดเงนเดอนหรอใหพนกงานลาออก การนาระบบ Balanced Scorecard มาใชจะตองมวตถประสงคทชดเจนวาจะทาไปเพออะไร และตองการผลลพธใด

5. ตองระวงไมใหการจดทาระบบ Balanced Scorecard เปนเพยงแคโครงการทมกาหนดระยะเวลา เนองจาก Balanced Scorecard เปนสงทตองทาอยางตอเนองตลอดเวลาไมมการสนสด และเปนสงทตองมการปลบเปลยนอยตลอดเวลา เพอใหมความเหมาะสมตอสถานการณทเปลยนไป

6. ตองระวงไมใหการจดทาตวชวด และเปาหมายมความงายหรอยากเกนไป ในบางครงผบรหารจะหาทางเลยงโดยการหาตวชวดและเปาหมายทบรรลงาย แตไมใชตวชวดทดหรอทาทาย หรอจดทาตวชวดและเปาหมายทยากเกนไปไมสามารถทจะบรรลได กจะทาใหการทา Balanced Scorecard ยากทจะประสบความสาเรจ

7. ในการนาเครองมอหรอสงใหมๆ มาใชภายในองคกร ยอมตองเจอกบการตอตานจากผบรหารหรอพนกงานบางกลม ซงการตอตานและเกดขอสงสยเปนเหตการณปกตของการนาสง

32

ใหมๆมาใชไมวาสงนนจะดเพยงใด ฉะนนขนตอนของการสอสารและการทาความเขาใจกบพนกงานจงเปนขนตอนสาคญสาหรบการจดทา Balanced Scorecard

8. การนาระบบ Balanced Scorecard ไปผกกบระบบการจายคาตอบแทนขององคกร ไมควรจะเรงรบทาตงแตการเรมพฒนา Balanced Scorecard ไดใหมๆ ควรรอใหระบบทงหมดนงกอน ทงในดานของตวชวด เปาหมาย หรอขอมลทใสเขาไป

9. ในบางครงผบรหารชอบทจะกาหนดคานาหนกความสาคญใสเขาไปในการกาหนดวตถประสงคหรอตวชวด เพอเปนการจดลาดบความสาคญของแตละปจจย แตความเปนจรงคานาหนกเปนเพยงเครองมอทชวยในการสอสารใหทกคนเหนความสาคญของปจจยแตละตวเทานน

10. ผบรหารและผเกยวของในการทา Balanced Scorecard ตองระลกไวเสมอวาสงทกาลงทา เปนเพยงสมมตฐาน (Assumption) เทานนทกสงสามารถทจะเปลยนแปลงและแกไขไดตลอดเวลา

11. การจดทา Balanced Scorecard หรอตวชวด หากมตวอยางของวตถประสงคหรอตวชวดทไดมการจดทาไวแลว จะเปนประโยชนอยางยง เนองจากจะชวยใหผทจดทาขนใหม ไดมโอกาสเหนตวอยางและประหยดเวลาในการจดทา

2.3.6 ปจจยทมสวนสนบสนนหรอเปนอปสรรคตอการนา Balanced Scorecard

ไปปฏบตใหสาเรจ Kaplan และ Norton (1999 อางใน สราญ ประมวลวรชาต, 2544: 42-43) กลาววา ปจจย

ทมสวนสนบสนนใหการนาแนวคด Balanced Scorecard มาใช ประกอบดวย 1. ปจจยดานผนา ผบรหารระดบสงใหการสนบสนน เหนคณคาและความสาคญของ

แนวคด Balanced Scorecard รวมถงการสนบสนนดานทรพยากรอยางพอเพยง 2. ปจจยดานการสอสาร การสอสารมบทบาทสาคญในการถายทอดเปาหมายองคกร

วสยทศน กลยทธขององคกร ตวชวดของมมมองดานตางๆ ทงนเนองจากการมสวนรวมจะชวยใหพนกงานทกระดบในองคกรเกดความเขาใจและสามารถนาเปาหมายองคกรไปใชในทางปฏบตไดดยงขน โดยมความคดวาแนวคด Balanced Scorecard เปนสวนหนงของงานประจาททาอย

3. ปจจยดานระบบสารสนเทศ ซงมสวนชวยในการตดตอสอสารในองคกร ทงในระดบบคคล กลมและสวนงาน รวมถงบทบาททสาคญคอการเกบขอมลอยางเปนระบบ สามารถวเคราะหถงความเชอมโยงไดอยางมประสทธภาพ

4. การกาหนดระยะเวลากลมบคคลในการจดทา Balanced Scorecard ทเหมาะสม ตลอดจนมการจดทาโครงการนารอง (Pilot Project) เพอหาขอผดพลาดและสามารถปรบปรงไดเมอมการนาแนวคด Balanced Scorecard มาใชจรง

33

5. การจดทาเปาหมายองคกร เปาหมายระดบแผนก และบคคลควรมความสอดคลองเปนไปในทศทางเดยวกน องคกรควรมการกาหนดเปาหมายทงในระยะยาวและสน เพอใหตวชวดสามารถทาการวดผลการปฏบตงานของมมมองในแตละดาน ไดอยางมประสทธภาพ

6. องคกรใหความสาคญกบการมสวนรวม การรบรของพนกงาน และการกระจายอานาจในกระบวนการตดสนใจแกพนกงานในระดบตางๆ โดยการใหความสาคญในดานการฝกอบรม การสมมนา การจดทาคมอแนวคด Balanced Scorecard และการใหขอมลขาวสารแกพนกงาน เพอใกพนกงานสามารถทางานเปนไปตามเปาหมายในระดบตางๆ ทไดกาหนดไว ซงแนวทางดงกลาวนนอกจากจะทาใหพนกงานมความร ความเขาใจในแนวคด Balanced Scorecard แลวยงทาใหพนกงานมความร ความเขาใจในแนวคด Balanced Scorecard แลวยงทาใหพนกงานเกดความภาคภมใจ วาตนเองเปนสวนหนงของความสาเรจขององคกร ซงจะทาใหเกดกระบวนการพฒนาองคกรและบคลากรอยางตอเนองและยงยน

นอกจากน แคปแลน และนอรตน (2000 อางถงใน นภดล รมโพธ, 2548) กลาววาในการนาแนวคดการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard มาประยกตใชในองคกร อาจพบอปสรรค ซงอาจทาใหองคกรไมประสบผลสาเรจ ดงน

1. ผบรหารระดบสงไมใหการสนบสนน (Lack of Senior Management Commitment) 2. มผเกยวของหรอสนใจเพยงไมกคน (Too Few Individuals Involved) 3. มเพยงผบรหารระดบสงเทานนทมสวนเกยวของ (Keeping the Scorecard at the

Top) แตพนกงานระดบกลางและระดบลางไมมสวนเกยวของกบแนวคดน 4. ในการจดทาการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard ใชระยะเวลามากเกนไป

(Too Long a Development Process) และอาจเรมใชชาเกนไป 5. องคกรดาเนนการจดทาการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard โดยคดวา

เปนโครงการทมกาหนดระยะเวลาทแนนอน (Treating the Balance Scorecard as a Systems Project) มไดทาเปนกระบวนการตอเนอง

6. การจางทปรกษาทไมมประสบการณ (Hiring Inexperienced Consultants) 7. การนาแนวคดการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard มาใชเพยงเพอ

การจายผลตอบแทน (Introducing the Balanced Scorecard Only for Compensation)

2.4 แรงจงใจในการปฏบตงาน แรงจงใจในการปฏบตงาน มแนวคดและทฤษฎแรงจงใจ ดงน Frederick Herzberg (1959 อางองใน ปญญา บรณะนนทสร, 2549: 18) ไดใหแนวความคดเกยวกบแรงจงใจในการปฏบตงานวาคนจะปฏบตงานอยางมประสทธภาพนนตองอาศย

34

องคประกอบเปนตวกระตนใหเกดแรงจงใจทจะปฏบตงาน(Factors that do produce motivation) ซงเรยกวา ปจจยจงใจหรอปจจยกระตน (Motivator Factors) 5 ประการ ดงน 1. ความสาเรจในการทางาน 2. การไดรบการยอมรบนบถอ 3. ลกษณะของงานทปฏบต 4. ความรบผดชอบ 5. ความเจรญกาวหนาในหนาท Herzberg ยงอธบายตอไปอกวา นอกเหนอไปจากปจจยจงใจ 5 ประการดงกลาวแลว ยงมปจจยคาจนหรอปจจยอนามย (Hygiene Factors) ซงเปนสงทเกดจากสภาวะแวดลอมในหนวยงานอนอาจทาใหเกดความพอใจในการปฏบตงาน ดงน 1. นโยบายและการบรหาร 2. สภาพการทางาน 3. ความสมพนธกบผบงคบบญชา ผใตบงคบบญชา และเพอนรวมงาน 4. เงนเดอนและผลประโยชนเกอกล 5. ความมนคงในงานททา 6. โอกาสทจะไดรบความกาวหนาในอนาคต 7. สถานภาพทางอาชพ 8. ความเปนอยสวนตว 9. วธบงคบบญชา

ปจจยทเรยกวา คาจน จะมผลกระทบตอความไมพอใจในการปฏบตงานและปจจยกระตนจะมผลกระทบตอความพงพอใจในงานททา ทงนปจจยคาจนเปนเพยงขอกาหนดเบองตนเพอปองกนไมใหคนไมพอใจในงานททาเทานนเอง สวนปจจยกระตนจะเปนปจจยทกระตนหรอจงใจคนใหเกดความพอใจในงานททา ธงชย สนตวงษ (2546 : 249) ปจจยทมผลตอการพฒนาความกาวหนาในสายงานอาชพ ไดแก 1. ลกษณะของงาน ในปจจบนนการพฒนาในสายงานอาชพนมกมขอบเขตจากด ซงมกระทากนมากเฉพาะภายในกลมอาชพของผชานาญการดานวชาชพ ผทางานดานเทคนค พนกงานในตาแหนงผบรหารและกบบางคนทสนใจเทานน สาเหตทเปนเชนนนอกจากจะเปนเพราะตวพนกงานไมสนใจแลว งานบางประเภทอาจจะมขอจากด ทาใหยากแกการเปลยนไปทาอยางอน

2. ลกษณะและความสนใจของพนกงาน เนองจากเรองนเปนเรองคอนขางใหม และเปนเรองทตองขนอยกบความสมครใจดวย ดงนนจงยอมตองขนอยกบความสนใจและกระตอรอรนของตวพนกงานเอง ถาหากหนกงานคนใดสนใจเรองนเปนพเศษแลว และ/หรอถาประจวบ

35

เหมาะกบหวหนางานสนใจทาใหและเกงเรองนดวยแลว การพฒนาความกาวหนากจะทาไดโดยมประสทธภาพสง 3. นโยบายและเปาหมายขององคกร ถาหากองคกรไดมนโยบายและเปาหมายชดเจนทจะสงเสรมและใหความสาคญตองานดานน และมทศนะทใหความสาคญกบทรพยากรดานบคคลแลว การพฒนาความกาวหนาในสายอาชพกจะมไดงายและมความสมบรณดวย ธารงศกด คงคาสวสด (2550 ก : 35) กลาววา องคประกอบของทนมนษย ประกอบดวย 1. คณสมบตหรอสมรรถนะความสามารถ (Competency) ประกอบดวยความร ทกษะคณลกษณะสวนบคคล หรออปนสยสวนลกของบคคล 2. พฤตกรรม (Behavior) 3. เวลา (Time) โดยสรป จากแนวคดทางดานการจงใจในการปฏบตงานนนมความสาคญตอผลงาน คอผปฏบตงานในองคการเมอมความพงพอใจในงาน ยอมทาใหปฏบตงานมประสทธภาพ เกดผลงานทด โดยมสงทกอใหเกดการจงใจในการทางาน คอ ลกษณะของงาน การไดรบการยอมรบ ความสาเรจในงาน ความกาวหนาและความรบผดชอบในหนาท และมสงทกระตนใหเกดความพอใจในงานททา เชน สภาพแวดลอม นโยบายและการบรหาร การบงคบบญชา การพฒนาความรทกษะคณลกษณะสวนบคคล เปนตน

2.5 ความพงพอใจในการปฏบตงาน

มแนวคดและทฤษฎทเกยวกบความพงพอใจในการปฏบตงาน ดงน

ปรยาพร วงคอนตรโรจน (2542 ก : 130) ไดกลาววา ความพงพอใจในการทางานเปนความรสกรวมของบคคล ทมตอการทางานในทางบวก เปนความสขของบคคลทเกดจากการปฏบตงานและไดรบผลตอบแทนคอ ผลทเปนความพงพอใจททาใหบคคลเกดความรสกกระตอรอรนมความมงมนทจะทางาน มขวญและกาลงใจ สงเหลานจะมผลตอประสทธภาพและประสทธผลของการทางานรวมทงการสงผลตอความสาเรจและเปนไปตามเปาหมายขององคการ ปยฉตร พจนกระจาง (2543 : 9) กลาววา ความพงพอใจในการทางาน เปนความรสก หรอเจตคตของบคคลทมตองานททาอย และสภาพแวดลอมตาง ๆ ทเกยวของกบการทางาน เปนความรสกทเกดจากการทไดรบการตอบสนอง ทงทางดานรางกายและจตใจจนทาใหบคคลเกดความพงพอใจในการทางาน จงตงใจและเตมใจทจะปฏบตงานใหบรรลวตถประสงคขององคการ ทฤษฎลาดบขนความตองการของมาสโลว (Maslow’s Need HierarchyTheory) (อางองใน วโรจน ทรงนรนดร, 2552 : 27-29) ไดกลาววา

36

มาสโลว เปนนกจตวทยาทมชอเสยง เขาไดนาประสบการณเปนพนฐานในการเสนอทฤษฎทอธบายพฤตกรรมความตองการของมนษยทกคนมความตองการไมมทส นสด เมอความตองการของบคคลไดรบการตอบสนอง หรอความพงพอใจในสงหนงสงใดแลวบคคลนนความตองการ แรงจงใจพฤตกรรมยอมจะแสวงหาความตองการในสงอนตอไปอกไมมวนสนสด ความตองการของมนษยจะเปนไปในลกษณะตามลาดบขนตาไปหาสง กลาวคอ เมอความตองการขนตาไดรบการตอบสนองแลว ความตองการในขนสงกตามมา ลาดบขนความตองการตามทฤษฎของมาสโลวแบงออกเปน 5 ขน คอ

1. ความตองการทางรางกาย (Physiological needs) เปนความตองการขนพนฐานของมนษย ซงความตองการดงกลาวถอวาเปนสงจาเปนสาหรบการดารงชพอย ไดแก ความตองการดานปจจยส ความตองการทางเพศ ดงนน เพอการดารงชวตอยไดของมนษย จงมความจาเปนทจะตองใฝหาสงเหลานมาสนองตอบความตองการของตนเองอยตลอดเวลา หากมนษยขาดสงเหลานไปการตอบสนองใหกบความตองการของรางกายจะเปนสงทใชจงใจมนษยได 2. ความตองการความปลอดภยและความมนคง (Safety and security needs) เมอความตองการทางดานรางกายไดรบการตอบสนองแลว มนษยตองการความปลอดภยทงดานรางกายและจตใจ เชน ความมนคงทางเศรษฐกจ ความมนคงในหนาทการงาน ความเปนอสระจากความกลว เปนอสระจากการถกบงคบ ขเขญจากผอน ซงเปนความตองการทจะไดรบการปกปองคมครอง ความตองการประเภทนจะเรมขนตงแตวยทารกจนกระทงวยชรา 3. ความตองการความรกและการมสวนรวมในสงคม (Belonging love and social needs) เมอความตองการในขนท 1 และ 2 ไดรบการตอบสนองแลว มนษยจะมความตองการใหเปนทรกของผอน มความตองการมความสมพนธกบผอน ตองการทจะเขารวมเปนสมาชกขององคการตางๆ และตองการใหตนเองเปนสวนหนงของสงคม 4. ความตองการยอมรบนบถอ (Esteem needs) เปนความตองการทจะมความมนใจในตนเองในดานความสามารถ ตองการใหผอนเหนวาตนมความสามารถ มคณคาเปนทยอมรบไดรบการยกยองจากผอน รวมถงความตองการมฐานะเดนในสงคมเปนทสรรเสรญนบหนาถอตาของบคคลทวไปในสงคม 5. ความตองการความสาเรจสงสดแหงตน (Self – actualization needs) เปนความตองการขนสงสดของมนษยเปนความตองการทจะรจกตนเอง รสภาพทแทจรงของตนเองกลาทจะตดสนใจเลอกทางเดนชวตของตนเอง ปรารถนาทจะเปนคนดทสดเทาทจะมความสามารถไดเปนกระบวนการทมนษยตองการทจะพฒนาตนเองอยางเตมทตามศกยภาพของตนเอง และไมมจดจบตลอดเวลาทยงมชวตอย ซงจะเปนความตองการทข นหลงจากทความตองการทง 4 ขนไดรบการตอบสนองจนพงพอใจแลว

37

ทฤษฎของมาสโลวเปนทฤษฎทสามารถอธบาย ความพงพอใจในการปฏบตงานไดและถกนามาปรบใชในองคกรตางๆ อยางกวางขวางแพรหลาย และแตกตางกนไปตามลกษณะหรอองคประกอบขององคกร ทงนเพอสรางความพงพอใจหรอตอบสนองความตองการของบคคลในองคการอนจะนาไปสประสทธภาพในการ ทางาน กลาวคอความพงพอใจในการปฏบตงานของบคคลตาง ๆ ในองคการเกดจากปจจยทแตกตางกน และเปนไปตามลาดบขน หากหนวยงานใดมสงจงใจมาก และสามารถสนองตอบตอความตองการแตละบคคลได บคลากรในหนวยงานยอมจะปฏบตงานดวยความพงพอใจมาก เพราะสงจงใจจะโนมนาวจตใจใหผปฏบตเตมใจในการปฏบตงาน รกงานและปฏบตงานอยางมประสทธภาพ แตถาหากหนวยงานใดไมมสงจงใจในการปฏบตงาน อาจกอใหเกดการขาดแรงจงใจหรอขาดความพงพอใจในการปฏบตงานไดความตองการความสาเรจสงสดแหงตน ปรยาพร วงศอนตรโรจน (2542 ข : 132-139) กลาววา ความพงพอใจในการทางานมสวนเกยวของกบปจจย และปจจยเหลานใชเปนเครองมอชบงถงปญหาทเกดขนเกยวกบความพงพอใจในการทางาน ซงปจจยมอย 3 ประการ คอ 1. ปจจยดานบคคล ประกอบดวย 1.1 ประสบการณ จากการศกษาในงานวจยพบวา ประสบการณในการทางานมสวนเกยวของกบความพงพอใจในการทางานบคคลททางานนาน จนมความรความชานาญในการทางานมากขนทาใหเกดความพงพอใจกบงานททา 1.2 เพศ แมวางานวจยหลายชนจะแสดงวาเพศไมมความสมพนธกบความพงพอใจในการทางานกตาม แตขนอยกบลกษณะงานททาดวยวาลกษณะใด รวมทงเกยวของกบ ระดบความทะเยอทะยาน และความตองการทางดานเงน เพศหญงมความอดทนทจะทางานทตองใชฝมอและแรงงานทตองการควาละเอยดออนมากกวาชาย 1.3 จานวนสมาชกในการรบผดชอบ กลมททางานดวยกนมผลตอความพงพอใจในการทางาน งานซงตองการความสามารถหลายอยางประกอบกน ตองมสมาชกทมทกษะในงานหลายดาน และความปรองดองกนของสมาชกในการทางาน กมสวนทจะนาไปสความสาเรจในการทางาน 1.4 อาย อายแมจะมผลตอการทางานไมเดนชดแตอายกเกยวของกบระยะเวลาและประสบการณในการทางาน ผทมอายมากมกจะมประสบการณในการทางานนานดวย แตกขนอยกบลกษณะงานและสถานการณในการทางานดวย 1.5 เวลาในการทางาน งานททาในเวลาปกตจะสรางความพงพอใจในการทางานมากกวางานทตองทาในเวลาทบคคลอนไมตองทางาน เพราะเกยวกบการ พก ผ อ น แ ล ะ ก า รสงสรรคกบผอน 1.6 เชาวนปญญา ปญหาเรองเชาวนปญญากบความพงพอใจในการทางานขนอยกบสถานการณและลกษณะงานททาในบางลกษณะไมพบความแตกตางระหวางเชาวนปญญา

38

กบความพงพอใจในการทางานแตในลกษณะงาน บางอยางพบวามความแตกตางกน พนกงานในโรงงานแหงหนงมเชาวนปญญาในระดบสง มกจะเบอหนายงานไดงายและมเจตคตทไมดตอการทางานในโรงงานผลต ซงงานททาไมเหมาะสมกบความสามารถ 1.7 การศกษากบความพงพอใจการทางานนน มผลการวจยทไมเดนชดนก จากงานวจยบางแหงพบวา การศกษาไมแสดงถงความแตกตางระหวางความพงพอใจในการทางานแตมกจะขนอยกบงานททาวาเหมาะสมกบความร ความสามารถของเขาหรอไม ในรายงานวจยหลายชนพบวา นกวชาการ วชาชพ เชน แพทย วศวกร ทนายความ มความพงพอใจสงกวาคนงานและพนกงานลกจางทใชแรงงานทวไป รวมทงเสมยนพนกงานดวย 1.8 บคลกภาพ สงหนงทเหนไดชดเจนกคอ คนทมอาการของโรคประสาทมกจะไมพอใจในการทางานมากกวาคนทปกต ทงนอาจจะเปนเพราะความไมพงพอใจในการทางานเปนเหตใหเกดโรคประสาทได เพราะตองเครยดกบภาวะของความไมพงพอใจในการทางาน 1.9 ระดบเงนเดอน จากงานวจยหลายชน พบวาเงนเดอนมสวนในการสรางความพงพอใจในการทางาน เงนเดอนทมากพอแกการดารงชพความสถานภาพ ทาใหบคคลไมตองดนรนมากนกทจะไปทางานเพมนอกเวลาทางาน และเงนเดอนยงเกยวของกบความสามารถจดหาปจจยทสาคญแกการดารงชวตอกดวย ผทมเงนเดอนสงจงมความพงพอใจในการทางานสงกวาผทมเงนเดอนตา 1.10 แรงจงใจในการทางาน แรงจงใจเปนการแสดงออกถงความตองการของบคคลโดยเฉพาะแรงจงใจจากปจจยตวผทางานเองกจะสรางความพงพอใจในการทางาน 1.11 ความสนใจในงาน บคคลทสนใจในงาน และไดทางานทตวเองถนดและพอใจจะมความสข และความพงพอใจในการทางานมากกวาบคคลทมศนยความสนใจในชวตไมไดอยทงาน 2. ปจจยดานงาน ประกอบดวย

2.1 ลกษณะของงาน ไดแก ความนาสนใจในตวงาน ความแปลกของงาน โอกาสทจะไดเรยนรและศกษางาน โอกาสทจะทาใหงานนนสาเรจ การรบรหนาทรบผดชอบการควบคมการทางาน และวธทางาน การทผทางานมความรสกตองานททาอยวา เปนงานทสรางสรรค เปนประโยชน ทาทาย เปนตน สงเหลานจะทาใหผปฏบตงานเกดความพงพอใจในการทางาน มความตองการทจะปฏบตงาน และเกดความผกพนกบงาน

2.2 ทกษะในการทางาน ความชานาญในงานททา มกจะตองพจารณาควบคไปกบลกษณะของงาน ฐานะทางอาชพ ความรบผดชอบเงนเดอนทไดรบตองพจารณาไปดวยกนจงจะเกดความพงพอใจในงาน

2.3 ฐานะทางวชาชพ จากการศกษาวจยพบวาประมาณครงหนงของเสมยนมความพงพอใจในการทางาน แตจะมถงรอยละ 17 ทพบวาถามโอกาสกอยากจะเปลยนงาน ในสภาวะทจตใจด มงานใหเลอกทา จะมการเปลยนงานบอย เพอจะเลอนเงนเดอน เลอนฐานะของตนเอง

39

ดงนน ตาแหนงทางการงานทมฐานะทางวชาชพสง เชน การเปนเจาของกจการ ผจดการจะมความพงพอใจในการทางานสงกวาระดบอาชพทมฐานะทางอาชพตากวา ความจรงแลวตองพจารณาควบคไปกบความอสระในงาน ความภาคภมใจในงานประกอบไปดวย ทงนกเพราะฐานะทางอาชพนอกจากขนอยกบบคคลนนเปนผพจารณาความสาคญแลว ยงขนอยกบบคคลอนในสงคมเปนผพจารณาตดสนดวย ในแตละสงคมแตละหนวยงานใหความสาคญของฐานะทางวชาชพแตกตางกนไป ระยะเวลาทผานไป ความคดเหนเกยวกบฐานะทางวชาชพเปลยนไปดวย

2.4 ขนาดของหนวยงาน ความพงพอใจในการทางานในหนวยงานขนาดเลกจะดกวา เมอเปรยบเทยบกบหนวยงานขนาดใหญ หนวยงานขนาดเลกพนกงานมโอกาสรจกกนทางานคนเคยกนไดงายกวาหนวยงานใหญ ทาใหพนกงานมความรสกเปนกนเองและรวมมอชวยเหลอกน ขวญในการทางานด ทาใหเกดความพงพอใจในการทางาน

2.5 ความหางไกลของบานและททางาน การทบานหางไกลการเดนทางไมสะดวกตองตนแตเชามด รถตดและเหนดเหนอยจากการเดนทาง มผลตอความพงพอใจในการทางาน คนทเปนคนจงหวดหนงแตตองไปทางานในอกจงหวดหนง สภาพของทองถน ความเปนอย ภาษาไมคนเคย ทาใหเกดความไมพงพอใจในการทางาน เนองจากการปรบตว และการสรางความคนเคยตองใชระยะเวลานาน

2.6 สภาพทางภมศาสตร ในแตละทองถนแตละพนทมสวนสมพนธกบความพงพอใจในการทางาน คนงานในเมองใหญมความพงพอใจในการทางานนอยกวาคนงานในเมองเลกทงนเนองจากความคนเคยความใกลชดระหวางคนงานในเมองเลกมมากกวาในเมองใหญทาใหเกดความอบอนและมความสมพนธกน 2.7 โครงสรางของงาน หมายถง ความชดเจนของงานทสามารถอธบายชแจงเปาหมายของงาน รายละเอยดของงาน ตลอดจนมาตรฐานในการปฏบตงาน หากโครงสรางของงานชดเจนยอมสะดวกแกผปฏบตงานสามารถปองกนมใหเกดความบดพลวในการทางานดวยนอกจากนยงพบวา งานใดทมโครงสรางของงานด รวาจะทาอะไรและดาเนนการอยางไรสภาพการณควบคมจะงายขน 3. ปจจยดานการจดการ ประกอบดวย 3.1 ความมนคงในงานสรปจากการศกษาคนควาสวนใหญจะพบวาพนกงานมความตองการงานทมความแนนอนมนคง ถงแมวาในปจจบนบคคลจะสนใจเรองความมนคงนอยลงกตามแตบรษทท ประสบความสาเรจในการบรหารงาน เชน บรษทญปนกยงคดถงความมนคงของงาน คอ การจางงานตลอดชวต จากการสารวจโดยการสอบถามเกยวกบ ความตองการความมนคงของงานปรากฏวารอยละ 80 ตองการงานทมความมนคง พนกงานของบรษทและโรงงานตองการจะอยทางานจนถงวยเกษยน แมวาเขาจะไมมเงนเกบพอทจะเลยงตวในวยชรากตาม กยงยอมดจะอยจนถงทางานไมไหว ความมนคงในงานถอเปนสวสดการอยางหนงโดยเฉพาะในวยทพนจากทางานแลวและเปนความตองการของพนกงาน นอกจากความตองการอยางอน

40

ของพนกงานซงไดแกความสนใจในงานท ตนเองถนดและมความสามารถ ไมทางานทหนกและมากจนเกนไปงานททาใหความกาวหนาและไดรางวลตอบแทนจากความตงใจทางาน

3.2 รายรบ ฝายบรหารและฝายจดการของบรษทเชอมนวารายรบทดของพนกงานจะเยยวยาโรคไมพอใจในการทางานได การสารวจสวนใหญพบวารายรบมาทหลงความมนคงในการทางานลกษณะ ของงานและความกาวหนาในการทางาน แตในสภาวะเศรษฐกจปจจบนทคาครองชพ รายรบจะเปนความสาคญในอนดบแรก นกวชาการทเปลยนงานเนองจากรายรบของหนวยงานอกแหงหนงดกวา ผเชยวชาญจาก หนวยงานของรฐลาออกไปสภาคเอกชนกเพราะรายรบทดกวาเชนกน

3.3 ผลประโยชน เชนเดยวกบรายรบ ฝายบรหารของบรษทและโรงงานเหนวา การไดร บผลประโยชนเปนสงชดเชยและสรางความพงพอใจในงานแตจากการศกษาซงพบเชนเดยวกบรายรบพนกงานบางสวนอาจใหความสนใจนอยกวาความมนคงในงาน และความกาวหนาในการทางาน ทงนอาจเปนเพราะการ จายคารกษาพยาบาล คาเลาเรยนบตร คาประกนสงคมและประกนชวตตางๆ ถกจดอย ในดานความมนคงและสวสดการในการทางาน

3.4 โอกาสกาวหนา โอกาสทจะมความกาวหนาในการทางานมความสาคญ สาหรบอาชพหลายอาชพ เชนการขาย เสมยนพนกงานและบคลากรทมความชานาญ มความสาคญนอยสาหรบบคคลทไมตองมความชานาญงาน แตมการศกษาสง และอยในตาแหนงสงจากการศกษาพบวา คนสงวยใหความสนใจกบโอกาสกาวหนาในงานนอยกวาคนทออนวยอาจเปนเพราะวา คนสงวยไดผานโอกาสความกาวหนามาแลว

3.5 อานาจตามตาแหนงหนาท หมายถงอานาจทหนวยงานมอบใหตามตาแหนงเพอควบคมสงการผใตบงคบบญชาหรอผรวมงานใหปฏบตงานทมอบหมายใหสาเรจงานบางอยางมอานาจตามตาแหนงทเดนชด งานบางอยางมอานาจทไมเดนชด ทาใหผทางานปฏบตงานยากและอดอด อานาจตามตาแหนงหนาท จงมผลตอความพงพอใจในการทางาน

3.6 สภาพการทางาน พนกงานมความคดเหนแตกตางกนมากมายเรองสถานการณและสภาพการทางานมพนกงานททางานในสานกงานทใหความสาคญกบสภาพการทางานความพอใจในการทางาน ความพอใจในการทางานมาจากสาเหตของสภาพในททางาน

3.7 เพอนรวมงาน เพอนรวมงานเปนสวนหนงทจดเขาในปจจยทเกดความพงพอใจในการทางาน ความสมพนธทดระหวางกนทาใหคนเรามความสขในททางาน สมพนธภาพระหวางเพอนจงเปนความสาคญและเปนปจจยททาใหเกดความพงพอใจในการทางาน

3.8 ความรบผดชอบ จากการศกษาพบวาพนกงานทมขวญดจะมความรบผดชอบในงานสง ความพอใจในการทางานมความสมพนธระหวางความรบผดชอบรวมกบปจจยอน เชน อายประสบการณ เงนเดอนและตาแหนงดวย 3.9 การนเทศงาน สาหรบงานการนเทศกคอ การชแนะในการทางานจากหนวยงานดงนน ความรสกตอผนเทศกมกจะเนนความรสกทมตอหนวยงานและองคการดวย จาก

41

การศกษากรณ ฮอรธอรน พบวา ขวญและเจตคตของ พนกงานขนอยกบความสมพนธกบผนเทศงานการสรางความเขาใจทด ระหวางผนเทศงานและพนกงานจะเกดบรรยากาศทดในการทางาน 3.10 การสอสารกบผบงคบบญชา การศกษาหลายแหงพบวา พนกงานมความตองการทจะรการทางานของตนเปนอยางไร จะปรบปรงการทางานของตน อยางไร ขาวสารจากบรษทหนวยงานตางๆ จงมความสาคญ สาหรบผปฏบตงานงานของตนจะกาวหนาตอไปหรอไมพนกงานมกจะไดขาวของหนวยงานนอยกวาทตองการ 3.11 ความศรทธาในตวผบรหาร พนกงานทชนชมความสามารถของผบรหาร จะมขวญและกาลงใจในการทางาน เปนผลใหเกดความพงพอใจในการทางานดวย ความศรทธาในดานความสามารถและความตงใจทผบรหารมตอหนวยงาน ทาใหพนกงานหนวยงานทางานอยางมประสทธภาพ และเกดความพอใจในการทางานในหนวยงานดวย 3.12 ความเขาใจกนระหวางผบรหารกบพนกงาน ความเขาใจดตอกนทาใหพนกงานเกดความพงพอใจการทางาน จากการสารวจของ อนดสเตรยล คอนเฟอรเรนช บอรด (Industrial Conference Board) พบวาความเขาใจกนระหวางผบรหารและหวหนา งาน ตรงกนวารายรบเปนเรองสาคญทสด สาหรบพนกงาน จากแนวความคดดงกลาวขางตนพอสรปไดวาความพงพอใจในการทางานเปนความรสก หรอทศนคตในทางทดของบคคลทมตองาน และมความสมพนธกบประสทธภาพการปฏบตงานในปจจยแวดลอมตาง ๆ ในการทางาน เชน สภาพการทางาน ลกษณะงาน นโยบายและการบรหาร การไดรบการยกยอง ความยตธรรมในดานผลตอบแทน เปนตน ความรสกพอใจนเกดขนจากหนวยงานหรอองคการมการตอบสนองความตองการบคคลทงทางดานรางกายและจตใจ ทาใหบคคลนนปฏบตงานดตรงตาม วตถประสงคขององคการหรอผลผลตขององคการจะสงขน

2.6 ความศรทธาตอผนา

ภาวฒน พนธแพ (2546 อางถงใน รสลน เจยมเจรญ, 2550: 35) กลาววา ผนามหนาทสาคญตอการบรหารงานภายในองคกรใหบรรลตามวตถประสงคทองคกรกาหนดไว ดงนน ผนาจงตองทาหนาทพนฐานของกระบวนการบรหาร คอ การวางแผน การจดการองคกร การจดบคคลเขาทางาน การสงการ และการควบคม ยคล (Yukl , 1994: 68-69 อางองใน รสลน เจยมเจรญ, 2550 : 35-36) กาหนดบทบาทหนาทของผนาไว 14 ประการ ดงน

1. การวางแผนและการจดตงองคกร

42

ผนาตองตดสนใจกาหนดวตถประสงคและกลยทธระยะยาวขององคกร ลาดบความสาคญเพอการจดสรรทรพยากร ตดสนใจใชบคลากรและทรพยากรเพอผลสาเรจของงาน ตดสนใจวธการพฒนาความรวมมอ และความมประสทธภาพของหนวยงานในองคกร

2. การแกไขปญหา ผนาตองชใหเหนปญหาทเกยวของกบงาน โดยการวเคราะหอยางมระบบเพอคนหา

สาเหตและวธการแกไขปญหา หรอวกฤตการณทเกดขน 3. การชแจงบทบาทและวตถประสงค ผนาตองทาหนาทมอบหมายงาน ใหแนวทางในการทางาน อธบายอยางชดเจนเกยวกบ

ความรบผดชอบของงาน วตถประสงคของงาน ขอบเขตของงาน และความคาดหวงทมตอผลการปฏบตงาน

4. การใหขอมล ผนาตองใหขอมลทเกยวของกบการตดสนใจ แผนงานและกจกรรมตางๆ และสนอง

ความตองการทางดานขอมลขาวสารทไดรบการรองขอ ใหกบบคลากรเพอประโยชนในการทางาน

5. การสงเกตการณ ผนาตองรวบรวมขอมลเกยวกบการทางานและสภาพแวดลอมภายนอกทจะมผลตอการ

ทางาน ตรวจสอบความกาวหนาและคณภาพของงาน ประเมนผลการปฏบตงานในระดบบคคลและระดบกลม

6. การกระตนและสรางแรงบนดาลใจ ผนาตองใชอทธพลอยางมเทคนค เพอกระตนบคลากรใหทางาน ใหความรวมมอ และ

สรางตวอยางพฤตกรรมทเหมาะสม 7. การปรกษาหารอ ผนาตองใหคาแนะนาทดเพอกอใหเกดการปรบปรง มการสนบสนนใหมการรวมกน

ตดสนใจ ระดมความคดและรบฟงคาแนะนาจากหลายๆฝายเพอชวยในการตดสนใจ 8. การมอบหมายอานาจหนาท ผนาตองมอบหมายความรบผดชอบและอานาจการตดสนใจใหแกผใตบงคบบญชาให

สามารถแกปญหาและตดสนใจในเรองสาคญดวยตนเอง 9. การสนบสนน ผนาตองมความเปนมตร ชวยเหลอและเหนอกเหนใจเมอมคนผดหวงหรอวตกกงวล ม

การรบฟงคาถามและปญหาตางๆ ปกปองผลประโยชนของบคลากร 10. การพฒนาและสงสอน ผนาตองใหคาแนะนาทเปนประโยชนตอการทางาน สงเสรมใหบคลากรเกดทกษะ

พฒนาสงเสรมความกาวหนาในวชาชพ

43

11. การแกไขความขดแยงและการทางานเปนทม ผนาตองสงเสรมใหมการแกไขความขดแยงอยางสรางสรรค สงเสรมการทางานเปนทม

และสรางเอกลกษณใหกบหนวยงาน 12. การสรางเครอขาย ผนาตองมการพบปะสรางสรรคทงอยางไมเปนทางการและเปนทางการ เพอพฒนา

ความสมพนธกบบคคลผซงจะใหขอมลหรอสนบสนนการทางาน เชน การไปเยยมเยยน การตอบจดหมาย การเขางานสงคมอนๆ

13. การใหการยอมรบ ผนาตองใหคาชมเชยและใหการยอมรบสาหรบการทางานทมประสทธภาพหรอ

ผลสาเรจทสาคญๆ 14. การใหรางวล ผนาตองมการใหรางวลทจบตองได เชน การเพมเงนเดอนหรอการเลอนขน เลอน

ตาแหนง สาหรบการปฏบตงานทมประสทธภาพ ความสาเรจทสาคญ และการแสดงความสามารถทเดนชด ธารงศกด คงคาสวสด (2553 : 87) กลาววา ปจจยหลกทสาคญในการพฒนาลกนองอยทหวหนางาน นนคอ หวหนางาน คอ Key Success Factor (KSF) สาหรบการพฒนาบคคลากรในองคกร จากแนวคดดงกลาว ผศกษาสรปไดวา ความศรทธาตอผนา คอ การทผใตบงคบบญชามความรสกศรทธาในภาวะผนาของผบงคบบญชาทงในลกษณะของการปฏบตงานเปนแบบอยางทดในการบรหารจดการหนวยงาน มการแกไขปญหา การกระตนและสรางแรงบนดาลใจ การปรกษาหารอ การสนบสนน การมอบหมายอานาจหนาท ใหผใตบงคบบญชา และผนาตองทาหนาทพนฐานของกระบวนการบรหาร คอ การวางแผน การจดการองคกร การจดบคคลเขาทางาน การสงการ และการควบคม เพอใหองคกรบรรลตามวตถประสงคทองคกรกาหนดไว

2.7 นโยบายและการบรหารงาน Alan Filley และ Robert House ( อางองใน กนกวรรณ ธนาเลศสมบรณ, 2546: 6) ไดระบถงคณลกษณะของนโยบาย 4 ประการทสาคญ คอ

1. นโยบาย คอ แนวทางสาหรบการปฏบตงานหรอการกระทา ซงชวยกากบและนากจกรรมขององคการใหมงไปสเปาหมายทระบไว

2. สวนใหญแลว นโยบายมกจะเปนเครองชวยจากดพฤตกรรม โดยมการบรรยายความ เกยวกบวธการทางาน (methods) จะชวยใหบรรลผลสาเรจตามเปาหมาย และดวยเหตนเองนโยบายจงสามารถใชเปนเครองมอสาหรบควบคมพฤตกรรมพรอมกนไปดวย

44

3. นโยบายจะเปนเครองชวยในการตดสนใจ ทงนโดยวธการวางกฎเกณฑตางๆ ทแยกแยะใหทราบถงทางเลอก หรอแนวทางปฏบตทควรทาและทไมควรทา

4. นโยบายชวยใหเกดความมนใจ และชวยประกนใหพฤตกรรมตางๆ เปนไปโดยมความแนนอน สมาเสมอและเปนรปแบบเดยวกน เปนพฤตกรรมทด ทมความถกตอง เปนประโยชนสาหรบองคการ George S. Ordione (1965 อางองใน กนกวรรณ ธนาเลศสมบรณ, 2546 :17) ไดใหคา จากดความไววา การบรหารงานตามเปาหมาย หมายถง กระบวนการทผบงคบบญชาและผใตบงคบบญชาไดรวมกนพจารณากาหนดเปาหมายตางๆ โดยทจะมการกาหนดขอบเขตสงทตองรบผดชอบในรปของผลงานทตองการใหแกผปฏบตร บไป และดวยเปาหมายทตองรบผดชอบนเอง ผปฏบตจะใชเปนแนวทางสาหรบการปฏบตงานทรบผดชอบในหนวยของตน ตลอดจนใชสาหรบการประเมนผลของงานทไดปฏบตไปแลวดวย ประเดนสาคญของการบรหารตามเปาหมาย ตามคาจากดความขางตนนจะม 3 ประการ คอ

1. ผบรหารและผใตบงคบบญชา จะรวมกนพจารณากาหนดขอบเขตของงานทผใตบงคบบญชาตองรบผดชอบ โดยสนใจทจะระบเปนผลหรอเปาหมายทตองการ

2. ดวยเปาหมายของงานทไดระบไวน ผใตบงคบบญชาจะใชยดถอเปนแนวทางทตนจะนามาดาเนนงานดวยตนเอง ตามความเขาใจและความพอใจของตน ซงยอมแสดงถงความมอสระทจะเลอกวธปฏบตไดดวยตนเอง

3. ดวยเปาหมายทรวมกนกาหนดขน และเปนทยอมรบของทงสองฝายดงกลาวนเองผบงคบบญชาจะใชเปนเครองมอมอบหมายงาน และทาการวดผลและประเมนผลเมอการปฏบตงานไดสนสด ธารงศกด คงคาสวสด (2550 ข : 112-113) กลาววา แนวคดในการพฒนาทนมนษยในองคกรจาก 12 คาถาม กลาววา มการคนหาวาอะไรคอความสมดลหรอการมสวนผสมทดตอกนระหวางการทางานของคน ผลผลต หรอการบรการทด ซงจะทาใหคนมความผกพนอยกบองคกรโดยจะมคาถามอย 12 คาถาม (หรอมกจะเรยกกนวา Q-Twelve) ทใชสอบถามผปฎบตงาน คาถามเหลานคอ 1. ทานมความคาดหวงอะไรจากการทางานบางและความคาดหวงจากการทางานนนคออะไรบาง 2. ทานมเครองมอและอปกรณทจาเปนในการทางานเพอใหไดผลงานทดแลวหรอยง ถายงอปกรณอะไรทจาเปนสาหรบทาน ในการทางานทยงขาดอย 3. ในททางาน ทานมโอกาสไดทาในสงททานทาไดดทสดทกๆวนแลวหรอยง/ทานคดวาบรษทบรรจทานลงในงานทเหมาะสมกบตวของทานหรอไม 4. ในชวง 7 วนทผานมา ทานไดรบการยกยองหรอชมเชย เมอทานทางาน ไ ด ด บ า งหรอไม มการยอมรบตวทานบางหรอไม อะไรบาง

45

5. หวหนาหรอเพอนรวมงานของทาน แสดงความใสใจทานในฐานะททาน เปนคนหนงในทมงานหรอไม 6. มใครบางทเปนพเลยงของทานในททางานทคอยชวยเหลอและกระตนใหทานไดมการพฒนาตนเองอยเสมอๆ 7. ทานเคยเสนอความคดเหนในททางานกครง และไดรบการยอมรบจากหวหนาหรอไม 8. ทานมความรสกวางานททานปฏบตมความสาคญตอหนวยงานและบรษทโดยรวมหรอไม 9. ทานและเพอนรวมงานของทานมความมงมนทจะทางานใหมคณภาพหรอไม 10. ทานมเพอนทดทสดในททางานบางหรอไม ใครบาง 11. ในรอบ 6 เดอนทผานมาทานไดคยกบใครในเรองโอกาสในความกาวหนาหรอการมพฒนาการทดข นของตวทานบางหรอไม ถาไดคยกนมเรองอะไรบาง 12. ทานมโอกาสในการเรยนรและเตบโตเพอความกาวหนาบางหรอไม ถาม โอกาสในความกาวหนาเตบโตของทานมอะไรบาง

จากแนวคดดงกลาว ผศกษาสรปไดวา นโยบายและการบรหาร คอ แนวทางสาหรบการปฏบตงานหรอการกระทานากจกรรมขององคการใหมงไปสเปาหมายทระบไว และใหผปฏบตใชเปนแนวทางสาหรบการปฏบตงานทรบผดชอบเพอมงสความสาเรจตามเปาหมายขององคกร

2.8 สภาพแวดลอมในการปฏบตงาน

Coopur (1958 อางถงใน กนกวรรณ ธนาเลศสมบรณ, 2546: 15) กลาววา อปกรณทดสาหรบการทางานสภาพการทางานทดและสถานทเหมาะสม มความสมพนธกบองคการและความสาเรจของการปฏบตงานขององคการดวย สมยศ นาวการ (2536: 395-398 อางถงใน กนกวรรณ ธนาเลศสมบรณ, 2546: 16) ไดกลาวถงสภาพแวดลอมการทางานทด เปนภาพรวมของปจจยทางกายภาพและจตใจทอยรอบงาน พนกงานทปฏบตงานอยภายใตสภาพแวดลอมของการทางานทด มอปกรณทนสมย พนกงานอาจมความพงพอใจในการปฏบตงาน ในทางตรงกนขามพนกงานทปฏบตงานอยภายใตสภาพแวดลอมทไมด ไมมอปกรณททนสมย พนกงานอาจไมมความพงพอใจในการปฏบตงาน ยงยทธ เกษสาคร (2549: 1-3 อางถงใน ปญญา บรณะนนทสร, 2549: 24-26) กลาวถง โครงสรางของสภาพแวดลอมองคการในการวางแผนและนโยบายทางดานทรพยากรมนษย ประกอบดวย สภาพแวดลอมภายนอกโดยทวไป สภาพแวดลอมภายนอกเชงปฏบตการ และสภาพแวดลอมภายใน

46

1. สภาพแวดลอมภายนอกองคการโดยทวไป (General Environment) เปนปจจยภายนอกทสงผลกระทบตอองคการ ในระดบกวางและมผลกระทบโดยออมตอการปฏบตการตามแผน ของโครงการโดยทวไป จะพบวาประกอบดวยปจจยตางๆทางดานเศรษฐกจ ดานการเมองการปกครอง ดานกฎหมาย ดานสงคม ขนบธรรมเนยมประเพณและวฒนธรรม และดานเทคโนโลยในโลกการสอสารไรพรมแดนเชนในปจจบน

1.1 ปจจยทางดานเศรษฐกจ เชน โครงสรางการหารายไดตอครอบครวการกระจายรายได สภาวะการจางงาน สภาวะเงนเฟอ สภาวะการซอขายเพอการลงทนในตลาดหน อตราการเจรญเตบโตทางธรกจและอตสาหกรรมทมผลกระทบเชงบวกและเชงลบตอภารกจขององคการ เปนตน

1.2 ปจจยทางดานการเมองการปกครอง ทเหนเดนชดไดแก นโยบายของพรรคการเมองทรอนแรงตรงใจประชานยม และเสถยรภาพของรฐบาลทมผลเชงบวกเชงลบตอภารกจขององคการ เปนตน

1.3 ปจจยทางดานกฏหมาย เชน การตราพระราชบญญต พระราชกฤษฎกา พระราชกาหนด การประกาศกฎกระทรวง และระเบยบวธปฏบตตางๆทางการบรหารทมผลกระทบเชงบวกและเชงลบตอภารกจขององคการ

1.4 ปจจยทางดานสงคม ขนบธรรมเนยม ประเพณและวฒนธรรม เชน โครงสรางเกยวกบอตราการเพมหรอลดประชากร การเลอกประกอบอาชพ การศกษา การสขอนามย คานยม ความเชอ ขนบธรรมเนยมประเพณและวฒนธรรม รวมทงความรเจตคตพฤตกรรมของประชาชนทมผลกระทบเชงลบตอภารกจขององคการ ฯลฯ

1.5 ปจจยทางดานเทคโนโลยในโลกการสอสารไรพรมแดน เชน การคดสรางหนยนตทางานเสยงแทนแรงงานคน การผลตคดคนทางเทคโนโลยตางๆ เครองจกรกลทางอตสาหกรรม เครองจกรคอมพวเตอรสมองกล และการบรหารเทคโนโลยสารสนเทศทมผลกระทบเชงบวกและเชงลบตอภารกจขององคการ ฯลฯ

2. สภาพแวดลอมภายนอกเชงปฏบตการ (Operating Environment) เปนปจจยภายนอกองคการทมอทธพลโดยตรงตอการปฏบตการตามแผนของโครงการ 2.1 สภาพปญหาทเกยวของกบภารกจหลกขององคการโดยตรง ไมวาจะมาจากการปรบเปลยนระบบ โครงสรางองคการ นโยบาย และบคลากรในองคการ ทงปญหาทมตอสงคมสวนรวมและคนกลมนอยในทางกายภาพ เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และการเมองในองคการ 2.2 ลกษณะของพฤตกรรมกลม การสรางทมงาน บคคลในกลมสงคมผร บผลประโยชนและผบรหาร ในการทางกายภาพ เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และการเมองในองคการ

47

2.3 ลกษณะการปฏบตการทมความตองการและความเรงดวนของโครงการตาม นโยบายและและแผนงาน ทตองดาเนนงานในทางกายภาพ เศรษฐกจ สงคม วฒนธรรมและการเมองในองคการ 2.4 ลกษณะความพรอมของปจจยทางการบรหารองคการเพอการปฏบตการในภาวะปจจบน ทงในดานทรพยากรมนษย งบประมาณดาเนนงาน วสดอปกรณเครองมอททนสมย ตลอดจนการบรหารจดการมออาชพ 2.5 ลกษณะความรวมมอของกลมบคคลผมอทธพลตอการตดสนใจเกยวกบความตองการไดรบการบรการและความพรอมในการใหบรการ ทงในระดบชาต ระดบทองถน และระดบองคการ รวมทงเจตคตของประชาชนในสงคมตอการดาเนนงานขององคการ 3. สภาพแวดลอมภายใน (Internal Environment) สภาพแวดลอมภายในเปนปจจยภายในทมอทธพลโดยตรงตอการปฏบตงานตามแผนของโครงการ ประกอบดวยปจจยตางๆทางดานโครงสรางองคการ ดานทรพยากรมนษย ดานการเงนการบญช ดานการบรหารการผลต ดานการบรหารการตลาดและดานการสงเสรมการขายและเผยแพรโดยการโฆษณาประชาสมพนธ 3.1 ดานโครงสรางและนโยบายขององคการ เชน โครงสรางขององคการ นโยบายขององคการ เปาประสงคในเชงปรมาณและเชงคณภาพ ทงการวางแผนระยะสน ระยะปานกลาง และระยะยาว รวมทงระเบยบวธปฏบต กฎเกณฑและวฒนธรรมองคการ เครอขายการสอสาร ทงภายในและภายนอกองคการ 3.2 ดานทรพยากรมนษย กระบวนการบรหารงานบคคล เชน การวเคราะหระบบงาน การกาหนดตาแหนง การสรรหาและคดเลอกบคคลทเหมาะสมเขาทางาน การบรรจแตงตง การพฒนาบคคลและฝกอบรม การบาเหนจความชอบ การเลอนฐานะทางราชการ การยายและโอน การจายคาตอบแทน การลงโทษทางวนย การออกจากงาน การอทธรณ การรองทกข และการใหบาเหนจบานาญ เปนตน 3.3 ดานการปฏบตการ การบรหารงานสานกงาน สถานประกอบการ การวจยและพฒนาองคการ การใชเทคโนโลย การจดหาวสดอปกรณ การจดซอ จดจาง การบารงรกษาครภณฑและยานพาหนะ เปนตน 3.4 ดานการเงนการบญช โดยเฉพาะ การจดสรรงบประมาณ ไดแก การจดทาแผนงบประมาณทงระยะสน ระยะปานกลาง และระยะยาว เพอใหเกดความคลองตวในการเบกจาย และความสามารถทจะทาประโยชนจากการบรหารงบประมาณ 3.5 ดานการสงเสรมการขายและเผยแพรโดยการประชาสมพนธ เชน การประสานงาน การประชาสมพนธ การสงเสรมบรการหลงการขาย การสาธต และการพฒนาผลฝกอบรมบคลากร

48

จากแนวคดดงกลาว ผศกษาสรปไดวา สภาพแวดลอมในการปฏบตงาน มทงจากภายในและภายนอก แตเนองจากสภาพแวดลอมภายนอกนน สามารถเกดขนไดโดยเหนอการควบคม ผศกษาจงเลอกเฉพาะสภาพแวดลอมภายในในการศกษา ซงสรปไดวา สภาพแวดลอมในการปฏบตงาน คอ สภาพการทางาน สถานททางาน บรรยากาศในททางาน อปกรณอานวยความสะดวกในการปฏบตงาน ซงเกยวของกบปจจยทงดานกายภาพและจตใจ หากสามารถปรบสภาพแวดลอมใหเหมาะสมกบผปฏบตงาน ยอมเกดผลดตอองคกร รวมทงสงผลใหประสทธผลในการปฏบตงานสงขนดวย

2.9 ผลงานวจยทเกยวของ

ในการวจยเรองปจจยทมความสมพนธกบประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard กรณศกษาสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) ผวจยไดศกษาผลงานวจยทเกยวของ เพอหาปจจยทสงผลตอประสทธผลการดาเนนงาน ซงผลงานวจยทเกยวของกบแนวคด Balanced Scorecard แสดงรายละเอยด ดงตอไปน

ชาญณรงค สราสา (2550,55) ไดศกษาเรองประสทธผลการดาเนนงานโครงการหนงอาเภอหนงโรงเรยนในฝน ซงจากการวจยดงกลาวในเรองการประเมนประสทธผล ไดศกษาในปจจยเรองการพฒนาบคลากร การพฒนาการบรหารและการจดการ ดานการพฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารในองคกร โดยผลการวจย พบวา ปจจยทสงผลประสทธผลการดาเนนงานนน ประกอบดวยการพฒนาบคลากร ในดานการพฒนาความรความเขาใจของบคลากร และจานวนบคลากรทเพยงพอจะสงผลตอประสทธผลการดาเนนงาน ดานการพฒนาการบรหารจดการ

ดวงพร โสตถมานนท (2545,104) ไดศกษาเรองประสทธผลการดาเนนงานของศนยวสดรไซเคลชมชน เขตบางกะป ซงจากการวจย พบวา ปจจยทสงผลตอประสทธผลการดาเนนงาน ปจจยดานงบประมาณในการสนบสนนการดาเนนงานทเพยงพอ จะสามารถทาใหการการดาเนนงานบรรลวตถประสงคและเปาหมายทกาหนดไว และปจจยดานอปกรณในการสนบสนนการดาเนนงานทเพยงพอ เหมาะสม เปนอกปจจยหนงททาใหโครงการประสบผลสาเรจ

กจต ทองชวย (2551,53) ไดศกษาเรองประสทธผลการดาเนนงานการศกษาศนยพฒนาเดกเลกเทศบาลเมอง ซงจากการวจยพบวา การมสวนรวม และความรความเขาใจของบคลากร เปนปจจยหนงทสงผลตอประสทธผลการดาเนนงานการศกษาศนยพฒนาเดกเลกเทศบาลเมอง

สราญ ประมวลชาต (2544, บทคดยอ) ไดศกษาปจจยสนบสนนและอปสรรคในการนา Balanced Scorecard มาใชในองคกรกลมธรกจการสอสารของไทย : กรณศกษา Telecom

49

Asia Public Company Limited (TA) และ Advanced Info Service Limited (AIS) ชงจากการวจยพบวามปจจยสาคญทสามารถเปนไปไดทงปจจยสนบสนนหรอปจจยปญหาอปสรรคในการนาระบบนมาดาเนนการ 9 ปจจย ดงน ปจจยดานลกษณธรกจ ปจจยดานผนา ปจจยดานประยกตแนวคด balanced Scorecard ปจจยดานระบบสารสนเทศ ปจจยดานวฒนธรรมองคกร ปจจยดานระบบการดาเนนงาน ปจจยดานเตรยมการ ปจจยดานการสอสารในองคกร และปจจยดานพนกงาน ซงปจจยสาคญตางๆ สามารถเปนไปไดทงปจจยทกอใหเกดความสาเรจหรอลมเหลว ขนอยกบการดาเนนงานของแตละองคกรวาตระหนกถงความสาคญในแตละปจจยมากนอยขนาดไหน

ปรญญา อนรกษา (2550, บทคดยอ) ไดศกษาการประยกตใชตวชวดผลการดาเนนงาน (KPIs : Key Performance Indicators) ตามแนวคด Balanced Scorecard (BSC) : กรณศกษา บรษท ทโอเอ เคมคอล อนดสตรส จากด ซงจากการวจยพบวา การทพนกงานขาดความรความเขาใจเกยวกบตวชวดผลการดาเนนงานทดพอ ทาใหอาจเกดความเครยดในการปฏบตงานใหไดตามเปาหมาย และการไมเขาใจระบบการประเมนผลทดพอ สงผลใหตวชว ดผลการดาเนนงานทไดกาหนดขนไมสมพนธกน และไมสอดคลองกน ทาใหเปาหมายไมชดเจน สงผลใหทางานไมสาเรจตามเปาหมาย

รสลน เจยมเจรญ (2550: บทคดยอ) ไดทาการศกษาเรอง ปจจยทมผลตอประสทธภาพการทางานของขาราชการสานกงบประมาณ โดยมวตถประสงคเพอศกษาภาระงานของสานกงบประมาณภายหลงการปรบเปลยนเปนระบบงบประมาณแบบมงเนนผลงานตามยทธศาสตรวามผลตอประสทธภาพการทางานหรอไม โดยแยกปจจยสวนบคคลและปจจยเกยวกบการทางาน พบวา

1. กลมตวอยางมความรความเขาใจในการปฏบตงานในระดบสง มความคดเหนตอการฝกอบรมในระดบปานกลาง มแรงจงในใฝสมฤทธในระดบสง มความคดเหนตอความกาวหนาในการทางานในระดบปานกลาง และมความศรทธาตอผนาในระดบปานกลาง

2. กลมตวอยางมประสทธภาพการทางานโดยรวมในระดบปานกลาง เมอพจารณาแยกตามรายดาน พบวา กลมตวอยางมประสทธภาพการทางานดานการวางแผนงบประมาณอยในระดบปานกลาง ประสทธภาพการทางานดานการจดทางบประมาณอยในระดบสง ประสทธภาพการทางานดานการบรหารจดการงบประมาณอยในระดบสง ประสทธภาพการทางานดานการตดตามประเมนผลอยในระดบปานกลางและประสทธภาพการทางานดานการใหคาปรกษาแกหนวยงานอยในระดบสง

3. ขาราชการทมปจจยสวนบคคล ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา ระดบตาแหนง อายงาน และรายไดเฉลยตอเดอนแตกตางกน มประสทธภาพการทางานไมแตกตางกน

50

4. ปจจยเกยวกบการทางาน ไดแก ความรความเขาใจในการปฏบตงาน การฝกอบรม แรงจงใจใฝสมฤทธ ความกาวหนาในการทางาน และความศรทธาตอผนา มความสมพนธทางบวกกบประสทธภาพการทางานอยางมนยสาคญทางสถต

พส เดชะรนทร (2547) ไดศกษาเรองการนาการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard มาใชในบรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพย เพอหาขอมลพนฐานเกยวกบการใชการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard ของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย สาหรบผลสรปทไดรบจากการวจยชนน สามารถทจะสรปเปนประเดนตางๆ ไดดงน

1. การเรมตนนาการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard มาใชในองคกร ผบรหารระดบสงเปนผทมบทบาทสาคญในการนาการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard มาใชในแตละบรษท สวนการออกแบบการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard (Balanced Scorecard Development : BSC Development) นนมกจะเปนการดาเนนการของบรษทเอง โดยถาจะใชทปรกษาจากภายนอกกจะเปนลกษณะของการทางานรวมกนระหวางทปรกษาและผบรหารของบรษทและการระดมความคดเหนรวมกนระหวางผบรหารของบรษท จะเปนวธการทใชกนมากทสดในการพฒนาและออกแบบการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard

2. สาเหตของการนาการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard มาใช สาเหตสาคญสองประการทบรษทตางๆ นาการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard มาใช ไดแก การเปนเครองมอในการประเมนผลการดาเนนงาน และเปนเครองมอทชวยแปลงกลยทธไปสการปฏบต โดยสาเหตทงสองประการจะมผลตอบกลบมาในสดสวนทใกลเคยงกน และเมอพจารณาเฉพาะบรษททนาการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard มาใชจนประสบความสาเรจนน กประกอบดวยสาเหตทงสองประการเชนกน

3. ระดบของการทาการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard บรษทสวนใหญจะมการจดทาการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard ในระดบองคกรและหนวยงานเปนหลก สวนการจดทาการวดผลองคกรในระดบบคคลนนยงไมเปนทนยมเทาใด แมกระทงบรษททนาการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard มาใชจนเหนผลลพธแลวกยงไมไดมการจดทาการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard มาใชในระดบบคคลแตอยางใด

4. ความคาดหวงและผลลพธทไดจากการนาการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard ไปใช ประเดนทเปนทคาดหวงทสดในการนาการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard ไปใชนน ไดแก สมาชกองคกรเขาใจเปาหมายและกลยทธองคกรในทศทางเดยวกน สามารถสรางความสอดลองและความเปนหนงเดยวกนทวทงองคกร ผบรหารมมมมองทกวางและครบถวนมากขนและองคกรสามารถประเมนสถานะตนเองไดดขน ซงทงส

51

ประการนจะเหมอนกนทงบรษททนาการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard ไปใชจนเหนผลลพธแลว และบรษททกาลงดาเนนการอยแตยงไมเหนผลลพธ และเมอพจารณาในผลทไดจากการนาการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard ไปใช ซงบรษททนาการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard ไปใชจนเหนผลลพธนนระบออกมาอยางชดเจนวา ผลลพธทไดทดทสด ไดแก การทสมาชกองคกรเขาใจเปาหมายและกลยทธองคกรในทศทางเดยวกน และผบรหารมมมมองทกวางและครบถวนมากขน

5. การปรบเปลยนภายในองคกรภายหลงจากทนาการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard มาใช ในบรษททไดนาการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard มาใชจนเหนผลลพธแลว การปรบเปลยนทจาเปนมากทสดทจะเกดขนภายหลงจากการนาการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard มาใชแลว ไดแก กระบวนการในการวางแผนกลยทธและในดานของภาวะผนาและการตดสนใจ ทงน เนองจากการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard เองจะตองนาผลทไดจากการวางแผนกลยทธไปใชตอ ซงการจดทาการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard ทาใหเหนถงจดออนของกระบวนการวางแผนกลยทธ สวนในเรองของภาวะผนาและการตดสนใจนน ทจะตองมการปรบเปลยนกเนองจากเมอนาการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard มาใชแลวจะทาใหองคกรมขอมลประกอบการตดสนใจทมากขนและครบถวนขน สงผลใหตวผนาเองจะตองมการปรบเปลยนวธการในการบรหารและตดสนใจใหม เพอใหสอดคลองกบระบบทเปลยนไป

6. การปรบเปลยนทจาเปนมากทสดทจะเกดขนภายหลงจากการนาการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard มาใชแลว ไดแก กระบวนการในการวางแผนกลยทธและในดานของภาวะผนาและการตดสนใจ ทงน เนองจากการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard เองจะตองนาผลทไดจากการวางแผนกลยทธไปใชตอ ซงการจดทาการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard ทาใหเหนถงจดออนของกระบวนการวางแผนกลยทธ สวนในเรองของภาวะผนาและการตดสนใจนน ทจะตองมการปรบเปลยนกเนองจากเมอนาการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard มาใชแลวจะทาใหองคกรมขอมลประกอบการตดสนใจทมากขนและครบถวนขน สงผลใหตวผนาเองจะตองมการปรบเปลยนวธการในการบรหารและตดสนใจใหม เพอใหสอดคลองกบระบบทเปลยนไป

นอกจากนยงมผสนใจศกษาในเรองทเกยวของกบการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard ดงตอไปน

สชญา คปตยานวฒน (2543) ไดศกษา ดชนวดผลการดาเนนงาน กรณศกษาการปโตรเลยมแหงประเทศไทย (ปตท.) โดยศกษาถงความหมายและเปรยบเทยบลกษณะ วธการ และขนตอนการพฒนาระบบดชนวดผลการดาเนนงานและแนวทางการนาไปใชในการบรหารงาน พรอมทงการเปรยบเทยบกบหลกทฤษฎและการศกษาความรและความคดเหนของผบรหารหนวยงานผใชทมตอดชนวดผลการดาเนนงานขององคกร จากผลการศกษาสรปไดวาการปโตรเลยมแหง

52

ประเทศไทย (ปตท.) ไดพฒนาดชนวดผลการดาเนนงานตามแนวคดระบบการวดผล Balanced Scorecard โดยจดทาดชนวดผลการดาเนนงานทงระดบองคการและระดบหนวยกลยทธธรกจ โดยจะรายงานผลตามชวงระยะเวลาเปนรายป รายไตรมาสและรายเดอน โดยเปรยบเทยบกบเปาหมายทกาหนดไว

นภกาญจน วศษฎสวรรณ (2545) ไดศกษาเกยวกบ ดชนวดผลการดาเนนงานสาหรบธรกจรานกาแฟ กรณศกษา บรษท มสเตอร บน (ประเทศไทย) จากด พบวา ผบรหารมความรและมความคดเหนทเหนดวยตอการนาดชนวดผลการดาเนนงานมาใช และพรอมทจะนาไปเปนสวนหนงในการกาหนดกลยทธ รวมทงการถายทอดเปนนโยบายสการปฏบตทวทงองคกร เนองจากทาใหการประเมนผลงานสอดคลองกบกลยทธ เปาหมายและวสยทศนองคกร สามารถถายทอดกลยทธเปาหมายและวสยทศนองคกรไปสพนกงานในองคกรได แตพบวายงมปญหาในการจดทาดชนชวดในดานการหาขอมลเพอใชในการคานวณคาดชนตางๆ ทสามารถเปนดชนชวดทด แตขาดขอมลสนบสนน ภญญดา วรยะ (2545) ไดศกษาเกยวกบ ปญหาการประยกตใชตวชวดผลการดาเนนงานและขอเสนอแนะสาหรบบรษทยน-เพรสซเดนท (ประเทศไทย) จากด พบวา บรษทประสบปญหาหลายประการในการประยกตใชระบบตวชวดผลการดาเนนงาน (KPIs) เนองจากขาด ประสบการณในการพฒนาระบบและยงไมมความพรอมตางๆ ทาใหบรษทยงไมสามารถบรรลวสยทศนขององคกรได ประเดนปญหาทสาคญ ดงน

1. ตวชวดผลการดาเนนงานไมสอดคลองกบวสยทศน ภารกจ และกลยทธขององคกร 2. การกาหนดตวชวดของแตละหนวยงานกระทาโดยแผนกบญช ซงไมมความเขาใจใน

หนาทงานของแตละฝายไดอยางชดเจน ทาใหผบรหารแตละฝายไมยอมรบตวชวดทแผนกบญชกาหนดขน และพยายามทจะทาใหตวชวดจานวนนอย โดยเฉพาะในเรองทฝายของตนกาลงประสบปญหาอย

3. ตวชวดผลการดาเนนงานของบรษทเปนตวชวดดานการเงน และใหความสาคญกบมมมองภายในเปนสวนใหญ

4. กอใหเกดความขดแยงภายในองคกร เนองจากแตละฝายพยายามทจะใหบรรลเปาหมายของตนเปนหลก

5. บรษทขาดความพรอมในระบบขอมลทนามาใชในการคานวณตวชวด ทาใหการรายงานผลของตวชวดผลการดาเนนงานคอนขางลาชา

6. บรษทไมไดแปลงตวชวดขององคกรใหเปนตวชวดของผบรหารระดบรองลงไป และมไดแปลงไปใหถงพนกงานทกระดบ ทาใหพนกงานไมตระหนกถงความรบผดชอบในตวชวดขององคกร

53

7. ผบรหารระดบสงเขามามสวนรวมในการพฒนาระบบตวชวดผลการดาเนนงานนอย ทาใหเกดความขดแยงและเกดการตอตานระบบทนามาใชและขาดความจรงจงในการพฒนาระบบ

8. ไมมการสอสารและทาความเขาใจกบพนกงานทกระดบ 9. เปาหมายในการเปรยบเทยบสาหรบตวชวดในแตละหนวยงานเปนการเปรยบเทยบ

และแขงกบตนเองเทานน ทาใหไมทราบจดบกพรองของตนเองเมอเทยบกบอตสาหกรรมหรอคแขง

บทท 3

วธดาเนนการศกษา

การศกษาปจจยทมความสมพนธกบประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard กรณศกษา สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) ครงน เปนการศกษาเชงคณภาพทมวตถประสงคการศกษาทมงทาความเขาใจ มใชหาความถกตองของ สงทปรากฏอย มวธการคนหาความจรงโดยไมดงเอาเหตการณหนงๆออกจากสภาพแวดลอมตามความเปนจรง (Naturalistic Context) แตพยายามวเคราะหความสมพนธของเหตการณกบสภาพแวดลอม หรอระบบทงหมด เพอใหเกดความเขาใจอยางถองแท โดยใชวธการสมภาษณ สงเกตและมการจดบนทก และวเคราะหโดยใชตรรกวทยาเปนสาคญ (สราญ ประมวลวรชาต, 2544) ซงการศกษาวจยครงนผศกษาไดกาหนดขนตอนในการดาเนนการวจย ซงประกอบดวยการคดเลอกประชากร และกลมตวอยาง การสรางเครองมอทใชในการรวบรวมขอมล การเกบรวบรวมขอมลการจดกระทากบขอมลและการวเคราะหขอมล

3.1 ประชากรและกลมตวอยาง

ประชากรและกลมตวอยางในการศกษาครงน เปนการศกษาเฉพาะผใหขอมลสาคญ (Key Information) 10 ทานจากแตละหนวยงานในสถาบนพฒนาองคกรชมชน ซงเปนผทเกยวของและมความรบผดชอบในการดาเนนการโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard ในสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) โดยการศกษาครงน มจานวนประชากรทใชในการศกษาในแตละตาแหนงงานทงหมด 10 คน ซงแบงตาแหนงงานออกเปน 6 กลมดงน

(1) ผชวยผอานวยการ จานวน 2 ทาน (2) เจาหนาทบรหารอาวโส จานวน 1 ทาน (3) ผจดการสานกงานปฏบตการภาค จานวน 2 ทาน (4) หวหนาสานก จานวน 3 ทาน (5) หวหนางาน จานวน 1 ทาน (6) เจาหนาทผรบผดชอบตวชวด จานวน 1 ทาน

55

3.2 การสรางเครองมอทใชในการรวบรวมขอมล

3.2.1 ทาการรวบรวมขอมล โดยการศกษาวเคราะหจากเอกสาร ตารา Website และงานวจย เกยวกบแนวคด Balanced Scorecard ตวชวดการดาเนนงาน ประสทธผลการดาเนนงาน แรงจงใจในการปฏบตงาน ความพงพอใจในการปฏบตงาน แนวคดเกยวกบผนา สภาพแวดลอมในการปฏบตงาน แนวคดการประเมนผลการดาเนนงาน และนโยบายและการบรหารงาน 3.2.2 นาขอมลทรวบรวมไดจากการศกษาคนความาทาการประมวลและสรปสงท เกยวของเพอกาหนดขอบเขตของการศกษา และใชเปนขอมลในการรางคาถามทใชในการสมภาษณแบบกงโครงสราง (Semi-Structured Interview) 3.2.3 โดยในการรางคาถามทใชในการสมภาษณแบบกงโครงสรางนน ไดกาหนดรปแบบคาถามทตองการคาตอบทเฉพาะเจาะจง เพอใหมการสนทนาตอบขอซกถามอยางเปนระบบ แตทงนเปาหมายมไดอยทคาถามจากแบบสมภาษณเทานน หากรวมถงขอมลทอาจไดมานอกเหนอ จากประเดนคาถามทกาหนดไว เปนการเปดโอกาสใหผตอบสามารถแสดงความคดเหนในประเดนอนๆทเกยวของไดอยางอสระ ซงประเดนดงกลาวมไดมการกาหนดไวลวงหนา 3.2.4 นารางคาถามสาหรบใชในการสมภาษณแบบกงโครงสราง เสนอตออาจารยทปรกษา เพอพจารณาใหขอเสนอแนะ และแกไขขอบกพรอง

3.3 การเกบรวบรวมขอมล

ในการดาเนนการเกบรวบรวมขอมล ผศกษามข นตอนในการดาเนนการ ดงน 3.3.1 ผศกษาไดแบงวธการเกบรวบรวมขอมลจากการศกษาออกเปน 3 สวน คอ 3.3.1.1 ขอมลทไดจากการศกษาจากการคนควาเอกสาร งานวจย แนวคดทฤษฎทเกยวกบแนวคด Balanced Scorecard และปจจยทสมพนธกบประสทธผลการดาเนนงาน จากหองสมด และอนเตอรเนต เพอคนหาและรวบรวมเรองราวขอเทจจรงตางๆ รวมทงรวบรวมขอมลจากเอกสาร สงพมพทจากสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) โดยนาขอมลดงกลาวประมวลเขาดวยกน เพอใหเกดความเขาใจ นาไปเปนแนวทางในการกาหนดกรอบประเดนการสมภาษณและประกอบการวเคราะหขอมลทไดจากการสมภาษณ 3.3.1.2 ศกษาโดยการสมภาษณผใหขอมลสาคญจานวน 10 ทาน จากแตละตาแหนงงานในสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) โดยเปนการสมภาษณกบตวบคคล (Personal Interview) แบบกงโครงสราง ซงเปนการสมภาษณแบบกงโครงสราง (Semi-structured Interview) ทมการวางเคาโครงสมภาษณไวอยางแนนอน และสามารถถามคาถาม

56

อนๆเพมเตมจากทกาหนดไว เพอใหไดขอมลทตองการมากทสด โดยมแนวทางหรอประเดนในการสมภาษณทไดจากการรวบรวมและประมวลขอมลในขอ 3.1.1.1 ดงน 1. เหตผลทองคกรนาระบบ Balanced Scorecard มาใช - ทาไมองคกรจงนาแนวคด Balanced Scorecard มาประยกตใช - จดเรมตนของการนาแนวคด Balanced Scorecard มาประยกตใช 2. ขนตอนกระบวนการจดทาตวชวดขององคกรตามแนวคด Balanced Scorecard - ขนตอนกระบวนการจดทาตวชวดขององคกร มขนตอนกระบวนการจดทาอยางไร - องคกรมการตดตามผลการดาเนนงานอยางไร - ระยะเวลาในการตดตามผลการดาเนนงานโดยตวชวดมความถมากนอยเพยงใด - ผลทไดจากการดาเนนงานตามตวชวด องคกรนาผลดงกลาวมาใชประโยชนอยางไร 3. ปจจยสนบสนนตอประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard - มปจจยใดบางทสนบสนนตอประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard 4. ปจจยทเปนอปสรรคตอประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard - มปจจยใดบางทเปนอปสรรคตอประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard

3.3.1.3 ศกษาโดยการรวบรวมขอมลจากการเขารวมสมมนาและการประชมในเวทของสถาบนฯ ไดแก การประชมของผบรหารสถาบนฯ (Top Team) การประชมกลมงานพนท การประชมกลมงานสนบสนนพนท การประชมกลมงานบรหาร การประชมคณะจดการ (ประชมสวนงานขององคกรประจาเดอน) การสมมนาการจดทายทธศาสตรและแผนงานประจาปขององคกร และการสมมนาการจดทาตวชวดของสวนงาน เพอใหไดขอมลการศกษาทมความสมบรณยงขน

3.4 การจดกระทากบขอมลและวเคราะหขอมล

ใชการวเคราะหขอมลจากจากผลการสมภาษณ โดยเปรยบเทยบกบแนวคด ทฤษฎกบการปฏบตจรง โดยมงวเคราะหกระบวนการจดทาตวชวด และปจจยทมความสมพนธกบประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard และนาเสนอในขอมลเชงพรรณา

บทท 4

ผลการศกษา

การศกษาถงปจจยทมความสมพนธกบประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตาม

แนวคด Balanced Scorecard กรณศกษา สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) เปนการศกษาเชงคณภาพ ซงจากการเกบรวบรวมขอมลตามวธดาเนนการศกษาในบทท 3 ขอมลทไดนจะแสดงความคดเหนของกลมตวอยางจานวน 10 ทาน ซงเปนผทเกยวของและมความรบผดชอบในการดาเนนการโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard ในสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) โดยผศกษาขอนาเสนอผลการศกษาเชงพรรณา โดยแบงขอมลเปน 2 ประเภท ดงน

4.1 ขอมลทวไปของสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) 4.2 ขอมลทไดจากการสมภาษณซงสามารถสรปผลการศกษาเปนประเดนหลกได ดงน

4.2.1 เหตผลทองคกรนาระบบ Balanced Scorecard มาใช 4.2.2 ขนตอนกระบวนการจดทาตวชวดขององคกรตามแนวคด Balanced Scorecard 4.2.3 ปจจยสนบสนนตอประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชว ดตามแนวคด

Balances Balanced Scoreard 4.2.4 ปจจยทเปนอปสรรคตอประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด

Balanced Scorecard

4.1 ขอมลทวไปของสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) 4.1.1 ประวตสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน)

สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) จดตงขนเพอสนบสนนและใหการชวยเหลอแกองคกรชมชนและเครอขายองคกรชมชน เกยวกบการประกอบอาชพ การพฒนาอาชพ การเพมรายได การพฒนาทอยอาศยและสงแวดลอม และการพฒนาชวตความเปนอยของสมาชกในชมชนทงในเมองและชนบท และเพอสนบสนนใหความชวยเหลอทางการเงนแกองคกรชมชนและเครอขายองคกรชมชนใหมความเขมแขงยงขน อนจะเปนพนฐานสาคญทจะชวยใหเศรษฐกจและสงคมไทยเตบโตอยางมคณภาพ และมการกระจายความเจรญทางเศรษฐกจและสงคมอยางทวถงและยงยน ซงสถาบนพฒนาองคกรชมชน ตงขนเมอวนท 27 กรกฎาคม 2543 ตามพระ

58

ราชกฤษฎกาจดตง สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) พ.ศ. 2543 เปนองคกรของรฐตามพระราชบญญตองคการมหาชน พ.ศ.2542 ภายใตการกากบดแลของรฐมนตรวาการกระทรวงการคลง ตอมาในเดอนตลาคม 2545 ไดยายมาอยภายใตการกากบดแลของรฐมนตรวาการกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษยการเตรยมการจดตงเรมมาตงแตเดอนตลาคม 2537 เมอหนวยงานพฒนาหลายฝายทงภาครฐและเอกชน ไดประชมระดมความคดเหนหาแนวทางทเหมาะสมในการจดตงองคกรเพอทาหนาทสนบสนนการพฒนาชมชนใหเขมแขง เพอเปนรากฐานสาคญในการพฒนาสงคมและประเทศชาต ตอมาเมอเดอนพฤศจกายน 2538 กระทรวงการคลงและภาคทเกยวของ ไดรวมจดทาแผนการเงนและการคลงเพอสงคมขน ภายใตมาตรการสนบสนนการพฒนาองคกรชมชนใหครอบคลมทงภาคเมองและภาคชนบท ทงน มาตรการสาคญประการหนงทเหนชอบรวมกนคอ “การจดตงธนาคารเพอการพฒนาองคกรชมชน” โดยมวตถประสงคเพอใหเปนสถาบนกลางทางการเงนและการพฒนาทมบทบาทในการสนบสนนการจดตงและพฒนาองคกรชมชน โดยมขอเสนอใหรวม 2 หนวยงาน ประกอบดวย สานกงานพฒนาชมชนเมอง การเคหะเเหงชาต และสานกงานกองทนพฒนาชนบท สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจเเละสงคมเเหงชาต เขาดวยกนซงเปนวธการทสะดวกเพราะมทน กลไกการดาเนนงานและบคลากรอยแลว

การดาเนนการเพอจดตงองคกรใหมเปนไปอยางตอเนอง ชวงป 2538-2543ไดมการประชมสมมนาผเกยวของ ทงภาครฐ องคกรชมชนเมองและชนบท องคกรพฒนาเอกชน ผทรงคณวฒ รวมถง 8 เวท มหนวยงานรวมระดมความคดเหนถง 101 องคกร จนไดขอสรปใหมการจดตงองคกรเพอสนบสนนกระบวนการพฒนาและสนบสนนการเงนใหเเกองคกรชมชนในรปแบบองคการมหาชน โดยใชชอ "สถาบนพฒนาองคกรชมชน (พอช.)" รางพระราชกฤษฎกาจดตง พอช.ไดรบอนมตจากคณะรฐมนตรสมยนายกรฐมนตรบรรหาร ศลปอาชา ตงแตปลายป พ.ศ.2539 และไดนาทลเกลารอลงพระปรมาภไธ แตตองสะดดหยดลงเนองจากการปรบเปลยนรฐบาลชวงกลางป 2540 คณะรฐมนตรรฐบาลพลเอกชวลต ยงใจยทธไดมมตอนมตหลกการรางพระราชกฤษฎกาจดตง พอช.และสงใหสานกงานคณะกรรมการกฤษฎกาพจารณาอกครงเมอเดอนกนยายน 2540 จากการจดประชมผทเกยวของเหนวาวตถประสงคการจดตงควรมงเนนการพฒนาองคกรชมชนเปนหลก การใหบรการสนเชอควรเปนวตถประสงครอง พอช.ควรเปนองคกรประสานงานดานการพฒนาชมชนกบหนวยงานตาง ๆ ทมอยแลวใหเขาถงชมชนอยางแทจรง ซงขอบเขตงานดงกลาวไมซาซอนกบหนวยงานใด อยางไรกตาม ภายหลงจากไดขอสรปดงกลาวกไดมการเปลยนแปลงรฐบาลอกครงจงไมไดเสนอกลบไปยงคณะรฐมนตร

จนกระทงถงรฐบาลนายกรฐมนตรชวน หลกภย คณะทางานรวมองคกรชมชนและองคกรพฒนาเอกชนทไดตดตามการจดตง พอช.มาโดยตลอดเหนวามความจาเปนอยางยงทจะตองเรงใหมการจดตงหนวยงานเพอชวยสงเสรมความเขมแขงขององคกรชมชน จงไดเขาพบรฐมนตรวา การกระทรวงการคลง ซงกระทรวงการคลงเหนดวยในหลกการและสงหนงสอยนยนการจดตง

59

พอช.ไปยงคณะกรรมการกฤษฎกา (สคก.) สคก.ไดพจารณาตรวจรางพระราชกฤษฎกาฯแลวเสรจในและสงไปใหสานกเลขาธการ ครม. เมอเดอนเมษายน 2542 สานกเลขาธการ ครม. ไดสงเรองกลบไปใหกระทรวงการคลงยนยนการจดตงอกครง และสอบถามความเหนจากหนวยงานทเกยวของ ในทสดกระทรวงการคลงสรปวามความจาเปนทตองจดตง พอช. และควรใช พ.ร.บ.องคการมหาชนเปนกฎหมายในการจดตง สานกงานเลขาธการ ครม.ไดสงเรองไปใหคณะกรรมการปฏรประบบราชการ (ปรร.)พจารณาอกครง เมอ ปรร.เหนชอบจงไดเสนอใหคณะรฐมนตรพจารณา

คณะรฐมนตรมมตเหนชอบในหลกการเมอวนท 1 กมภาพนธ 2543 และเหนชอบรางพระราชกฤษฎกา จดตงสถาบนพฒนาองคกรชมชน เมอวนท 4 กรกฎาคม 2543 ตอมาในวนท 27 กรกฎาคม 2543 จงไดประกาศพระราชกฤษฎกาจดตงสถาบนพฒนาองคกรชมชน ในราชกจจานเบกษา เลมท 117 ตอนท 71 ก โดยใหยบรวมสานกงานพฒนาชมชนเมอง โครงการพเศษในสงกดการเคหะแหงชาต และสานกงานกองทนพฒนาชนบท ในสงกดสานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาตเขาดวยกน และในเบองตนไดมการโอนงบประมาณและทรพยสนจากทงสองหนวยงานมารวมกนทงสน 3,274.35 ลานบาท เพอสนบสนนและใหการชวยเหลอแกองคกรชมชนและเครอขายองคกรชมชนเกยวกบการประกอบอาชพ การพฒนาอาชพ การเพมรายได การพฒนาทอยอาศยและสงแวดลอม และการพฒนาชวตความเปนอยของสมาชกในชมชน ทงในเมองและชนบท และเพอใหมการสนบสนนและใหความชวยเหลอทางการเงนแกองคกรชมชนและเครอขายองคกรชมชนใหมความเขมแขงยงขน อนจะเปนพนฐานสาคญทจะชวยใหเศรษฐกจและสงคมไทยเตบโตอยางมคณภาพและมการกระจายความเจรญทางเศรษฐกจและสงคมอยางทวถงและยงยน"

กระบวนการจดตง พอช. เกดจากการมสวนรวมของผทเกยวของมาโดยตลอด นบตงแตปลายป 2537 จากการทหนวยงานพฒนาทงภาครฐ เอกชน และชมชน ไดรวมประชมระดมความคดเหนเพอหาแนวทางทเหมาะสมในการจดตงองคกรทมหนาทในการสนบสนนการพฒนาชมชนใหเขมแขง เพอเปนรากฐานสาคญในการพฒนาสงคม และประเทศชาต ในระหวางป 2538 – 2543 ไดมการประชมสมมนาผทเกยวของทงภาคชมชนเมอง ชมชนชนบท ภาครฐ องคกรพฒนาเอกชน และผทรงคณวฒ ตอเนองหลายครง ภายหลงจากทคณะรฐมนตรไดมมตเหนชอบหลกการรางพระราชกฤษฎกา จดตง พอช.แลว (เมอวนท 1 กมภาพนธ 2543) กไดมคณะทางานองคกรชมชนและองคกรพฒนาเอกชน ไปรวมจดเวทใหขอมลเกยวกบการจดตง พอช. และระดมความเหนจากองคกรชมชนและผทเกยวของเกยวกบแนวทางการดาเนนงาน พอช. โดยไดจดเวทในพนทตาง ๆ ทวประเทศ 8 พนท มเครอขายองคกรชมชนรวมกวา 100 เครอขาย ภายหลงจากทคณะรฐมนตรเหนชอบรางพระราชกฤษฎกาการจดตงสถาบนพฒนาองคกรชมชน (เมอวนท 4 กรกฎาคม 2543) กไดมการสมมนารวม “การมสวนรวมขององคกรชมชนและผทเกยวของในการจดตงสถาบนพฒนาองคกรชมชน” ขนอกครงหนงโดยไดสรป

60

ภาพรวมความเหนจากเวทตาง ๆ ทวประเทศวาอยากให พอช. เปนองคกรแบบใด ทางานอยางไร การมสวนรวมขององคกรชมชนใน พอช. ควรมวธการ/ชองทางอยางไร เปาหมายและวธการของชาวบานทจะไปสการเปนองคกรชมชนเขมแขงเปนอยางไร และ พอช. จะสนบสนนองคกรชมชนอยางไร ประชาชนและผทเกยวของไดใหขอเสนอแนะและความคาดหวงตอการทางานของพอช. ไวอยางหลากหลาย ทงในระยะ 1 ป 5 ป และ 20 ป ซงคณะกรรมการเตรยมการจดตงสถาบนและผบรหารของสถาบนไดนาไปใชเปนแนวทางในการบรหารองคกรเพอใหสอดคลองกบความตองการของประชาชน

การบรหารงานของ พอช.เนนการมสวนรวมจากทกภาคสวน โดยเฉพาะอยางยงการมสวนรวมจากภาคประชาชน โดยในคณะกรรมการสถาบน(บอรด พอช.) ซงมจานวน 11 คน มกรรมการผแทนองคกรชมชนอยจานวน 3 คน ซงสรรหามาจากองคกรชมชนทวประเทศ นอกจากนนยงไดมการแตงตงคณะอนกรรมการประสานงานการพฒนาองคกรชมชน ประกอบดวย ตวแทนจากองคกรชมชนทกภาคเพอเปนใหคาปรกษา เชอมประสานนโยบายและแนวทางการแกไขปญหากบชมชน

หลกการทางานของ พอช. เนนการมสวนรวมในทกขนตอน ทงน ในคณะกรรมการ/คณะอนกรรมการชดตาง ๆ จะมผแทนองคกรชมชน องคกรพฒนาเอกชน นกวชาการ และหนวยงานรฐและเอกชนทเกยวของรวมดวยเสมอ เชน คณะกรรมการสวสดการชมชน คณะกรรมการแผนชมชน คณะกรรมการสนเชอ คณะกรรมการตรวจสอบ คณะกรรมการโครงการเสรมสรางขดความสามารถขององคกรชมชน ฯลฯ และเพอใหการสนบสนนการพฒนาองคกรชมชนสอดคลองกบความตองการของทองถน สถาบนไดกระจายการบรหารจดการไปยงสานกงานปฏบตการภาค โดยมคณะกรรมการภาคซงประกอบดวยผแทนองคกรชมชน หนวยงานรฐ นกวชาการ/องคกรพฒนาเอกชน/ผทรงคณวฒ ประชาสงคม และผเกยวของอน ๆ ในพนทรวมบรหารและกากบดแล

วตถประสงคการจดตงตามพระราชกฤษฎกาจดตงสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) พ.ศ. 2543 กาหนดวตถประสงคการจดตงไว ดงน 1. สนบสนนและใหการชวยเหลอแกองคกรชมชน และเครอขายองคกรชมชน เกยวกบการประกอบอาชพ การพฒนาอาชพ การเพมรายได การพฒนาทอยอาศยและสงแวดลอม และการพฒนาชวตความเปนอยของสมาชกในชมชนทงในเมองและชนบท โดยยดหลกการพฒนาแบบองครวมหรอบรณาการและหลกการพฒนาทสมาชกชมชนมสวนรวมเปนแนวทางสาคญ ทงน เพอเสรมสรางความเขมแขงของชมชนและประชาสงคม

2. สนบสนนและใหความชวยเหลอทางการเงนแกองคกรชมชนและเครอขายองคกรชมชน 3. สนบสนนใหการชวยเหลอเพอการพฒนาองคกรชมชนและเครอขายองคกรชมชน

ตลอดจนประสานงานการสนบสนนและใหการชวยเหลอดงกลาวจากหนวยงานตางๆ ทงภาครฐและภาคเอกชน

61

4. สงเสรมและสนบสนนและสรางความรวมมอขององคกรชมชนและเครอขายองคกรชมชน ในระดบทองถน ระดบจงหวด และระดบประเทศ

ภาพท 4.1 คณะกรรมการสถาบนพฒนาองคกรชมชน (บอรด พอช.)

คณะกรรมการสถาบนฯ มจานวนทงสน 11 คน ประกอบดวย ประธานกรรมการ แตงตงจากผมความรความเชยวชาญและประสบการณสงดานการพฒนาชมชนหรอดานการบรหารองคกรทไดรบการสรรหา กรรมการสวนราชการหรอหนวยงานทเกยวของ จานวน 4 คน ซงเปนผแทนจาก สานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต (สภาพฒน) สานกงานเศรษฐกจการคลง กรมการพฒนาชมชน และการเคหะแหงชาต กรรมการผแทนองคกรชมชน จานวน 3 คน แตงตงจากผทไดรบการสรรหาจากตวแทนองคกรชมชน กรรมการผทรงคณวฒ จานวน 2 คน แตงตงจากผทไดรบการสรรหาทมความรความเชยวชาญและประสบการณดานการพฒนาชมชน การบรหารองคกร การเงน หรอดานอน ๆ ซงจะตองมใชขาราชการหรอเปนผปฏบตงานในหนวยงานของรฐอยางนอยหนงคน เลขานการ ไดแก ผอานวยการสถาบนพฒนาองคกรชมชนโดยตาแหนง คณะกรรมการสถาบนฯ มวาระการดารงตาแหนงคราวละ 3 ป ตามตารางท 4.1

62

ตารางท 4.1 รายชอคณะกรรมการฯ (1 ตลาคม 2553 – 30 กนยายน 2554)

คณะกรรมการ ตาแหนง 1. พลเอกสรนทร พกลทอง ประธานกรรมการ 2. ผแทนกระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กรรมการ 3. ผแทนกรมการพฒนาชมชน กรรมการ 4. ผแทนสานกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคม

แหงชาต กรรมการ

5. ผแทนสานกงานเศรษฐกจการคลง กรรมการ 6. นายแกว สงขช กรรมการ 7. นางศรวรรณ บตราช กรรมการ 8. นายอดลย ยกคาจ กรรมการ 9. รศ.ดร.ประสาน บญโสภาคย กรรมการ 10. นางสาวสมสข บญญะบญชา กรรมการ 11. ผอานวยการสถาบนพฒนาองคกรชมชน กรรมการและเลขานการ

4.1.2 โครงสรางการทางานของสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) โครงสรางและอตรากาลง 282 คน แบงเปนผบรหาร 8 คน เจาหนาท 197 คน และ

ลกจาง 77 คน สามารถแสดงตาม ภาพท 4.2

63

ภาพท 4.2 โครงสรางการทางานของ สถาบนพฒนาองคกรชมชน (พอช.)

โครงสรางการทางานของสถาบนพฒนาองคกรชมชน(พอช.) แบงเปน 3 กลมงาน ประกอบดวย กลมงานพนท กลมงานสนบสนนพนท และกลมงานบรหาร โดยแตละสวนงานในกลมงานมภารกจ ดงน

1. กลมงานพนท มหนาทประสาน เชอมโยงสนบสนนการสรางความเขมแขงขององคกรชมชน เครอขาย

องคกรชมชนใหมศกยภาพในการพฒนาชมชนทองถน เชอมโยงประสานความรวมมอกบองคกรปกครองสวนทองถน หนวยงานสวนทองถน จงหวด และหนวยงานสวนภมภาค ประชาสงคมและภาคการพฒนาตาง ๆ ใหสนบสนนการดาเนนงานตามยทธศาสตรของภาคประชาชนในพนท เพอแกไขปญหาความยากจน และพฒนาคณภาพชวตทดข นของชมชน สงเสรมสนบสนน

64

การจดตงและพฒนาคณภาพของกองทนสวสดการชมชนใหเชอมโยงกบการดาเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถนและภาครฐ สงเสรมสนบสนนการพฒนาระบบการออมทรพย เศรษฐกจและทนชมชน พฒนาโครงการสนเชอและตดตาม แกไขปญหาสนเชอดอยคณภาพและฟนฟระบบบรหารจดการขององคกรผใชสนเชอในพนททรบผดชอบ จดใหมระบบการสอบทานและประเมนผลการใชสนเชอ โดยการมสวนรวมของขบวนชมชนและภาคทเกยวของดาเนนการใหมระบบการรบรองสถานภาพองคกรชมชน สงเสรมและพฒนากจการของสภาองคกรชมชนใหเปนกลไกสาคญของการพฒนาในพนท สนบสนนใหเกดการบรหารจดการทดขององคกรชมชน สนบสนนการดาเนนโครงการบานมนคง ทงในเมองและชนบท เพอพฒนาความมนคงในทอยอาศยและทดนทากนโดยขบวนชมชนและทองถน ประสานงานและเชอมโยงใหเกดการพฒนาระบบขอมลภาค ฐานขอมลจงหวด ศนยขอมลทองถน ศนยเรยนรชมชน และองคความรในระดบภาค เพอเพมพนความร ความสามารถ เออประโยชนตอการบรหารงานและการพฒนาศกยภาพขององคกรชมชน และภาคการพฒนา ประสานเชอมโยงสอและภาคในพนทในการเผยแพรสอสารงานพฒนาชมชนและสถาบน รวมทงรบผดชอบการบรหารสานกงาน ซงครอบคลมการบรหารงบประมาณการเงน การเบกจายงบประมาณ การจดทาแผนยทธศาสตรใหสอดคลองกบยทธศาสตรของสถาบน การตดตามผลการดาเนนงานในพนท การจดทารายงานการปฏบตงานและตวชวดสนบสนนการประชมของคณะอนกรรมการ คณะทางานทเกยวของ และปฏบตงานอน ๆ ทเกยวของหรอไดรบมอบหมาย

กลมงานพนทประกอบดวย 5 สวนงาน ไดแก 1.1 สานกงานปฏบตการภาคเหนอ ประกอบดวย 2 เขต พนท ไดแก เขตพนทท 1

รบผดชอบปฏบตงาน รวม 8 จงหวด ในพนท จงหวดเชยงใหม แมฮองสอน ลาปาง ลาพน แพร พะเยา นาน เชยงราย และเขตพนทท 2 รบผดชอบปฏบตงาน รวม 7 จงหวด ในพนท จงหวดอตรดตถ พษณโลก พจตร เพชรบรณ สโขทย ตาก กาแพงเพชร

1.2 สานกงานปฏบตการภาคตะวนออกเฉยงเหนอ ประกอบดวย 3 เขตพนท ไดแก เขตพนทท 3 รบผดชอบปฏบตงาน รวม 6 จงหวด ในพนท จงหวดอบลราชธาน อานาจเจรญ ศรสะเกษ สรนทร บรรมย นครราชสมา เขตพนท ท 4 รบผดชอบปฏบตงาน รวม 6 จงหวด ในพนทจงหวดชยภม ขอนแกน มหาสารคาม รอยเอด ยโสธร กาฬสนธ และเขตพนท ท 5 รบผดชอบปฏบตงาน รวม 7 จงหวด ในพนทจงหวดมกดาหาร สกลนคร นครพนม หนองคาย อดรธาน เลย หนองบวลาภ

1.3 สานกงานปฏบตการภาคใต ประกอบดวย 2 เขตพนท ไดแก เขตพนทท 6 รบผดชอบปฏบตงาน รวม 7 จงหวด ในพนทจงหวดชมพร ระนอง นครศรธรรมราช สราษฎรธาน กระบ พงงา ภเกต และเขตพนท ท 7 รบผดชอบปฏบตงาน รวม 7 จงหวด ในพนทจงหวดตรง สตล สงขลา พทลง นราธวาส ยะลา ปตตาน

65

1.4 สานกงานปฏบตการภาคกลางตอนบนและตะวนตก ประกอบดวย 2 เขตพนท ไดแก เขตพนท ท 8 รบผดชอบปฏบตงาน รวม 9 จงหวด ในพนทจงหวดนครสวรรค อทยธาน ชยนาท ลพบร สงหบร สระบร สพรรณบร พระนครศรอยธยา อางทอง และเขตพนท ท 9 รบผดชอบปฏบตงาน รวม 7 จงหวด ในพนท จงหวดกาญจนบร ราชบร นครปฐม ประจวบครขนธ เพชรบร สมทรสงคราม สมทรสาคร 1.5 สานกงานปฏบตการภาคกรงเทพปรมณฑลและตะวนออก ประกอบดวย 2 เขตพนทไดแกเขตพนท ท 10 รบผดชอบปฏบตงานในกรงเทพมหานคร และอก 3 จงหวดในพนท จงหวดปทมธาน สมทรปราการ นนทบร และเขตพนท ท 11 รบผดชอบปฏบตงาน รวม 8 จงหวด ในพนท จงหวดนครนายก ปราจนบร ฉะเชงเทรา สระแกว ชลบร ระยอง จนทบร ตราด

2. กลมงานสนบสนนพนท มหนาทประสานงานและพฒนาความรวมมอกบหนวยงานทงภาครฐและภาคเอกชน ใน

ระดบนโยบายและภมภาค เพอสนบสนนการพฒนายทธศาสตรภาคประชาชนไปสนโยบาย และนานโยบายภาครฐใหเปนโอกาสของชมชน สงเสรมการพฒนาระบบแผนงานงบประมาณระบบตดตามประเมนผลอยางมสวนรวมจากชมชน พฒนาทกษะความสามารถของเจาหนาท ขบวนชมชนและภาคทเกยวของ พฒนาและสนบสนนการจดการความร การเรยนร และการพฒนาระบบสารสนเทศทนาเชอถอ สงผลตอนโยบาย ทศทางการดาเนนงานของสถาบนและการพฒนาทองถนอยางมประสทธภาพสนบสนนการดาเนนงานของสภาองคกรชมชน เชอมโยงและประสานการดาเนนงานยทธศาสตรภาคประชาชนของขบวนชมชนและภาคทเกยวของ เผยแพรการดาเนนงานและสรางความเขาใจอนดกบสาธารณะและกลมเปาหมายในสงคม

ประกอบดวย 8 สวนงาน ไดแก 2.1 สานกนโยบายและแผน มหนาทดาเนนงานดานการวางแผนและงบประมาณของ

สถาบน ประสานยทธศาสตรดานการพฒนาองคกรชมชนของหนวยงานและชมชนใหสอดคลองเกอกลกนตดตามสถานการณและนโยบายของรฐทเกยวของ เพอวเคราะหเชอมโยงขอมลขององคกรในการจดทาแผนประสานกบหนวยงานทงภายในและภายนอก เพอใหเกดการจดทาแผนงาน ตงงบประมาณ และเสนอขออนมตงบประมาณประจาป ตดตามความเคลอนไหวของการปฏบตงานในองคกร เพอจดทารายงานผลการดาเนนการปฏบตงานตามแผนงานเปนรายไตรมาส วเคราะหงบประมาณเพอเปนขอมลในการบรหารจดการประสานและจดทารายงานผลการดาเนนงาน การใชงบประมาณและการเงนของสถาบน เพอรายงานตอสานกงบประมาณ กระทรวงการคลงและหนวยงานทเกยวของ พฒนาตวชวดของสถาบนและตวชวดตามประเดนยทธศาสตรตาง ๆ รวบรวมขอมล จดระบบการตดตามผลการดาเนนงานของสถาบนและโครงการตาง ๆ ประสานงานกบคณะกรรมการเจรจาขอตกลงและประเมนผลองคการมหาชน สนบสนนการทางานของคณะอนกรรมการบรหารความเสยง และคณะทางานบรหารความเสยง สรางความเขาใจเกยวกบงานของสถาบน รวมทงประสานงานกบหนวยงานตาง ๆ และปฏบตงานอน ๆ

66

ทเกยวของหรอไดรบมอบหมาย โดยใหแบงงานในสานกนโยบายและแผน เปน 3 งาน คอ งานประสานนโยบายและงบประมาณ งานประเมนผลตามตวชวด และงานบรหารความเสยง

2.2 ศนยขอมลและสารสนเทศ มหนาทพฒนาระบบขอมลและสารสนเทศของสถาบนเพอสนบสนนการบรหารและการตดสนใจของผบรหาร การปฏบตงานของหนวยงานตาง ๆ ในสถาบน ขบวนองคกรชมชนและภาคพฒนา สนบสนนสานกงานปฏบตการภาคและองคกรชมชน ในการพฒนาฐานขอมลชมชนและขอมลอน ๆ ทเกยวของ บรหารจดการระบบเครอขายคอมพวเตอร ออกแบบโปรแกรมเพอสนบสนนการทางานของสวนงานตาง ๆ บรรณาธการ และรกษาความปลอดภยของระบบขอมลและสารสนเทศ รวมทงใหบรการงานหองสมด รบผดชอบงานขอมลขาวสารของราชการ เผยแพรขอมลและองคความรตอสาธารณะ ขบวนการชมชนและภาคพฒนาอน ๆ เพอนาไปสการแลกเปลยนเรยนร และปฏบตงานอน ๆ ทเกยวของหรอไดรบมอบหมาย โดยใหแบงงานในศนยขอมลและสารสนเทศ เปน 3 งานไดแก งานระบบคอมพวเตอร งานบรหารขอมล และงานหองสมด

2.3 สวนประชาสมพนธ มหนาทเผยแพรการดาเนนงานตลอดจนแนวทางใหมๆ ในการพฒนาทชมชนเปนแกนหลก ทงการดาเนนงานขององคกรชมชน ประชาสงคมและของสถาบนเพอนาไปสการแลกเปลยนเรยนร การสรางทศทางใหมในงานพฒนาทเกยวของกบชมชน ตลอดจนสรางความสมพนธและความเขาใจอนดของกลมเปาหมายตาง ๆ ในสงคม รวมทงประชาชนทวไป ประสานกบสอสาธารณะ ผลตสอ จดกจกรรม สรางสมพนธเพอใหเกดความรความเขาใจกบหนวยงานสวนทองถนและสาธารณะทวไป สนบสนนการพฒนาระบบการสอสารประชาสมพนธของขบวนชมชน และปฏบตงานอน ๆ ทเกยวของหรอไดรบมอบหมาย

2.4 สวนวจยและพฒนาองคความร มหนาทสงเสรมการจดการความรศกษาวจยและการพฒนาองคความรเพอสนบสนนการดาเนนงานของสถาบนและขบวนชมชน รวมมอกบภาคและสนบสนนภาคตางๆ ในการจดการความรตามการรเรมของชมชนทองถน สนบสนนสานกงานภาคในการจดการความรและพฒนาศนยเรยนรชมชน จดใหมการวจยประเมนผลการดาเนนงานของสถาบนเพอสงเสรมประสทธภาพและการตรวจสอบการดาเนนงานของสถาบน ตามทกาหนดไวในพระราชกฤษฎกา รวมกบหนวยงานภายในสถาบนในการตดตามประเมนผลการดาเนนงานโครงการตางๆ ทไดรบงบประมาณสนบสนนจากสถาบน

2.5 สวนพฒนาบคลากร มหนาทพฒนาบคลากรในขบวนองคกรชมชน ผนาชมชน ผปฏบตงานของสถาบนใหมคณภาพ มความรความสามารถมสมรรถนะเหมาะสมกบหนาทในการปฏบตงาน เพอใหสามารถบรรลวตถประสงคทใหองคกรชมชนเปนแกนหลกในการพฒนาชมชนทองถนไดอยางมประสทธภาพ รวมทงการพฒนาสงเสรมสนบสนนการสรางวฒนธรรมองคกรใหเปนองคกรแหงการเรยนร และการอยรวมกนอยางเกอกลและมความสข และปฏบตงานอนๆ ทเกยวของหรอไดรบมอบหมาย

67

2.6 สานกงานบรหารสนเชอชมชน มหนาทพฒนาระบบการบรหารจดการเงนกองทนของสถาบน รวมทงเงนสนบสนนจากรฐใหสามารถสนบสนนการพฒนาดานเศรษฐกจและทนชมชนไดอยางเหมาะสม มประสทธภาพ การประสานเชงนโยบายกบภาครฐและสถาบนการเงนในการจดหาทนและสนบสนนสนเชอไปสชมชน พฒนาระบบงานดานการสนบสนนสนเชอจากกองทนไปยงองคกรชมชนใหเปนไปตาม ขอบงคบ ระเบยบ หลกเกณฑของสถาบน สนบสนนใหเกดการสอบทานและตดตามประเมนผลการใชสนเชอ รวมทงการสนบสนนการพฒนาแกไขปญหาสนเชอดอยคณภาพ และการฟนฟระบบการจดการขององคกรผใชสนเชอ การจดการขอมลและองคความรทเกยวของและปฏบตงานอนทเกยวของหรอไดรบมอบหมาย โดยใหแบงสวนงานในสานกงานบรหารสนเชอชมชน ดงน

2.6.1 สวนสนเชอชมชน มหนาทการพฒนากลนกรองโครงการและสนบสนนการทางานของคณะอนกรรมการสนเชอและคณะทางานทเกยวของกบการสนบสนนสนเชอ ดาเนนงานดานการจดทานตกรรมสญญาและหลกประกนสนเชอ การจดทาและควบคมแฟมสนเชอ การจดเกบและควบคมเอกสารสาคญดานสนเชอ การควบคมการเบกจายสนเชอใหเปนไปตามหลกเกณฑและเงอนไข การจดทาบญชลกหนสนเชอ การประมวลผลและรายงานผลการดาเนนงานดานสนเชอ การประสานกบหนวยงานทเกยวของในการพฒนาระบบสารสนเทศเพอสนบสนนกระบวนการทางาน สนบสนนใหเกดการสอบทานและประเมนผลองคกรผใชสนเชอ พฒนาระบบนตกรรมสญญาทเกยวของกบงานดานสนเชอ การดาเนนการทางกฎหมายทเกยวของทงในสวนการสนบสนนการแกปญหาภายในของชมชน และการใชมาตรการทางกฎหมายในการแกปญหาสนเชอของสถาบน โดยใหแบงงานในสวนสนเชอชมชนเปน 4 งาน คอ งานพธการสนเชองานบญชลกหน งานสอบทานสนเชอ และงานกฎหมาย

2.6.2 หนวยพฒนาคณภาพสนเชอ มหนาทสนบสนนงานพนทและกลไกขบวนชมชนในการพฒนาและแกไขสนเชอดอยคณภาพของสถาบน สนบสนนฟนฟองคกรผใชสนเชอใหมแผนในการบรหารจดการและฟนฟองคกร เสนอแนะแนวทาง หลกเกณฑ ระบบและกระบวนการทางานในการพฒนาสนเชอดอยคณภาพ การกลนกรอง และสนบสนนการทางานของคณะอนกรรมการหรอคณะทางานทเกยวของกบการแกไขปญหาสนเชอหรอการฟนฟองคกรผใชสนเชอ

2.6.3 งานนโยบายเงนกองทนและสนเชอ มหนาทตดตามวเคราะหผลการดาเนนงานและวเคราะหสถานการณดานกองทนและสนเชอเพอเสนอแนะในการกาหนดนโยบายการบรหารเงนกองทนของสถาบน พฒนาปรบปรงระเบยบ หลกเกณฑ และระบบงานสนเชอ ประสานเชงนโยบายกบภาครฐ สถาบนการเงนในการจดหาเงนทน และสนบสนนสนเชอไปสชมชน

2.6.4 งานบรหารสานกงาน มหนาทมหนาทรบผดชอบการบรหารสานกงานซงครอบคลมการวางแผนและงบประมาณ การเงน บญช รวบรวมและจดเกบขอมลทเกยวของ

68

ใหบรการเกยวกบงานธรการ งานสารบรรณ งานบรหารทวไปและงานอน ๆ ทไดรบมอบหมาย เพอสนบสนนการดาเนนงานของสานกงานบรหารสนเชอชมชน

2.7 สานกงานสนบสนนขบวนองคกรชมชนและภาค มหนาทสนบสนนการพฒนายทธศาสตรวางแผนงานและจดระบบใหเกดการเชอมโยงและประสานความรวมมอระหวางขบวนองคกรชมชน ครอขายองคกรชมชน ประชาสงคม องคกรปกครองสวนทองถน ภาครฐและภาคเอกชนทงสวนกลางและภมภาคเพอใหเกดความเขาใจ และความรวมมอในการเสรมสรางความเขมแขงขององคกรชมชน ชมชนทองถนและประชาสงคม โดยองคกรชมชนเปนแกนหลกและสอดคลองกบยทธศาสตรของขบวนชมชนและสถาบนไดแก องคกรการเงน สวสดการชมชน การจดการทรพยากรธรรมชาตสงแวดลอม แผนชมชน สตร เยาวชน วฒนธรรม ฯลฯรวมทงขบวนการขบเคลอนงานของสภาองคกรชมชนตามทกาหนดไวในพระราชบญญตสภาองคกรชมชน พ.ศ. 2551 จดทาระบบขอมลและองคกรความรจากพนทนารองเพอขยายผลสชมชนอนตลอดจนสาธารณะในวงกวาง ยกระดบความรวมมอของบวนชมชนทองถนเพอนาไปสการจดการตนเองและเปลยนแปลงความสมพนธใหมทองคกรชมชนเปนแกนหลกในการพฒนา

2.7.1 หนวยสนบสนนขบวนองคกรชมชน มหนาทชวยประสานเชอมโยงยทธศาสตรภาคประชาชนกบองคกรชมชน องคกรปกครองสวนทองถน จงหวดและระดบนโยบายเพอใหบรรลเปาหมายและยทธศาสตรภาคประชาชนในดานตาง ๆ เพอนาไปสการพฒนาทย งยนและชวยฟนฟระบบชมชนทองถน สนบสนนกลไกการทางานของยทธศาสตรภาคประชาชนในแตละดานประมวลผลรวบรวมผลการดาเนนงานการพฒนาตามประเดนยทธศาสตร ยกระดบความรวมมอของขบวนชมชน องคกรทองถนและภาคพฒนา และปฏบตงานอน ๆ ทเกยวของหรอไดรบมอบหมาย

2.7.2 หนวยสนบสนนสภาองคกรชมชน มหนาทสนบสนนการดาเนนงานของสภาองคกรชมชน เผยแพรประชาสมพนธกจการเกยวกบสภาองคกรชมชน เชอมโยงการทางานของสภาองคกรชมชนกบขบวนการองคกรชมชนดานตาง ๆ รวมทงขบวนการรบรองสถานภาพองคกรชมชนประสานความรวมมอกบหนวยงานภาครฐและองคกรพฒนาเอกชนตลอดจนภาคทเกยวของ จดงานประชมสมมนาทเกยวของกบสภาองคกรชมชน ดาเนนการตามทไดรบมอบหมายจากการประชมในระดบชาตของสภาองคกรชมชนตาบล ตลอดจนการประสานการจดทาโครงการและงบประมาณสนบสนนสภาองคกรชมชน และปฏบตงานอน ๆ ทเกยวของหรอไดรบมอบหมายตามทกาหนดไวในพระราชบญญตสภาองคกรชมชน พ.ศ. 2551

2.7.3 หนวยประสานองคกรภาคและประชาสงคม มหนาทสงเสรมสนบสนนการเชอมโยงและประสานความรวมมอของภาคประชาสงคม เพอเสรมสรางความเขมแขงของขบวนชมชน ไดแกขบวนประชาสงคม องคกรพฒนาเอกชน องคกรปกครองสวนทองถนและหนวยงานทเกยวของ องคกรธรกจเพอสงคม ขบวนการอาสาสมคร รวมถงการประสานความรวมมอระหวางขบวนองคกรชมชนกบภาคประชาสงคมในการรวมกนพฒนาชมชนและสงคม

69

2.7.4 งานบรหารสานกงาน มหนาทรบผดชอบการบรหารสานกงานซงครอบคลมการวางแผนและงบประมาณ การเงน บญช รวบรวมและจดเกบขอมลทเกยวของ ใหบรการเกยวกบงานธรการ งานสารบรรณ งานบรหารทวไปและงานอน ๆ ทไดรบมอบหมาย เพอสนบสนนการดาเนนงานของสานกงานสนบสนนขบวนองคกรชมชนและภาค

2.8 สานกงานโครงการบานมนคง มหนาทสนบสนนสานกงานภาค และขบวนองคกรชมชนในการดาเนนโครงการบานมนคง ทงการออกแบบวางผงชมชน พฒนาระบบสาธารณปโภคออกแบบทอยอาศย รวมทงประสานงานกบภาคทเกยวของในการเชอมโยงองคความรและความรวมมอ เพอการพฒนาเทคนคกอสรางและวสดกอสรางตลอดจนเทคโนโลยทเหมาะสม ประสานความรวมมอและเชอมโยงองคกรชมชน เครอขายองคกรชมชน องคกรปกครองสวนทองถนและภาคใหเขามามบทบาท และความรวมมอในการดาเนนโครงการบานมนคงเพอใหเกดการพฒนาความมนคงในทดนทอยอาศยของชมชนโดยเฉพาะผมรายไดนอยในเมอง และสนบสนนเชอมโยงการพฒนาและแกไขปญหาทดนในชนบทรวมกนโดยเชอมโยงการดาเนนงานในระดบพนท และการแกไขปญหาในระดบนโยบายรวมกบสานกงานปฏบตการภาคและภาคสนบสนนอน ๆ ทเกยวของ จดการประชมและสนบสนนการดาเนนงานของคณะอนกรรมการชดตาง ๆ พฒนาระบบขอมลโครงการและขอมลทเกยวของ จดทารายงานผลการดาเนนงาน สนบสนนสานกงานปฏบตการภาคและขบวนองคกรชมชนในการพฒนาระบบตดตามตรวจสอบการดาเนนงานในพนท พฒนาตวชวดและการประเมนผลการดาเนนโครงการ จดกจกรรมพเศษเพอประชาสมพนธและเผยแพรผลการดาเนนงาน โดยใหแบงสวนงานในสานกงานโครงการบานมนคง ดงน

2.8.1 หนวยสนบสนนการเชอมโยงขบวนทอยอาศยและทดนทากน มหนาทสนบสนนเชอมโยงขบวนการจดการแกไขปญหาทดนทอยอาศยและทดนทากนโดยชมชนทองถนใหเกดรปธรรม และกระบวนการพฒนาความมนคงในการอยอาศยและทดนทากนทงในเมองและชนบท เพอใหเกดการประสานความรวมมอระหวางหนวยงานภาครฐ เอกชน เจาของทดน และหนวยงานทเกยวของ ทงในดานทดน กฎระเบยบทสนบสนนการดาเนนงานโดยชมชนทองถน รวมถงการสนบสนนการดาเนนการพฒนาทอยอาศยและทดนทากนโดยชมชนในระดบนโยบาย เพอใหชมชนมความมนคงในการอยอาศยและทดนทากนรวบรวมจดทาขอมลทเกยวของเพอสนบสนนกระบวนการทางานและเรยนรรวมกนระหวางองคกรชมชนองคกรทองถนและภาคตาง ๆ อนจะนาไปสการเกดกลไกการพฒนาทองถนของตนเองอยางตอเนอง และปฏบตงานอน ๆ ทเกยวของหรอไดรบมอบหมาย

2.8.2 งานเลขานการโครงการบานมนคง มหนาทพฒนาระบบการบรหารจดการโครงการพฒนาระบบขอมลโครงการและขอมลทเกยวของ จดการประชม และสนบสนนการดาเนนงานของคณะอนกรรมการชดตาง ๆ จดทารายงานผลการดาเนนงานโครงการพฒนาระบบตดตามสอบทานการดาเนนงานในพนท พฒนาตวชวดและการประเมนผลการดาเนนโครงการ และงานอน ๆ ทไดรบมอบหมาย

70

2.8.3 งานนโยบายและกจการพเศษ มหนาทรบผดชอบงานระดบนโยบายทเกยวของกบโครงการบานมนคงและทการจดการทอยอาศยทดนทากน รวมทงโครงการหรอแผนงานอนเปนการรเรมสรางความรวมมอระหวางชมชน หนวยงานภาคทงรฐและเอกชน งานอน ๆ ทไดรบมอบหมาย สรปประมวลรายงานผลการดาเนนงานตาง ๆ ทรบผดชอบแกผเกยวของ

2.8.4 งานสนบสนนการออกแบบและกอสราง มหนาทสนบสนน ประสานและพฒนาการออกแบบทอยอาศย ผงชมชน ระบบสาธารณปโภคพนฐานรวมกบองคกรชมชน มหาวทยาลยและหนวยงานในทองถนโดยสมพนธกบคณภาพดานสงคม สงแวดลอม เชอมโยงสถาบนการศกษา หนวยงานและองคกร ตลอดจนภาคในสาขาวชาชพทเกยวของ เพอรวมศกษาวจยพฒนาเทคนควชาการ วสดกอสราง และเทคโนโลยทเหมาะสมในการออกแบบกอสรางและพฒนาสภาพแวดลอมชมชนและการเชอมโยง สรางการเรยนรระหวางชมชน นกวชาการ ปฏบตงานอน ๆ ทเกยวของหรอไดรบมอบหมาย

2.8.5 งานบรหารสานกงาน มหนาทรบผดชอบการบรหารสานกงานซงครอบคลมการวางแผนและงบประมาณ การเงน บญช รวบรวมและจดเกบขอมลทเกยวของ ใหบรการเกยวกบงานธรการงานสารบรรณ งานบรหารทวไปและงานอน ๆ ทไดรบมอบหมาย เพอสนบสนนการดาเนนงานของสานกงานโครงการบานมนคง

3. กลมงานบรหาร มหนาทพฒนาระบบงาน และการบรหารจดการเพอใหเกดธรรมาภบาลในองคกร และ

เอออานวยตอการปฏบตงานของเจาหนาทสถาบนใหมความคลองตว โปรงใส มประสทธภาพดานการบรหารทวไป การเงน พสด การพฒนาบคลากร ตลอดจนจดใหมการตรวจสอบการดาเนนงานของสถาบนเพอเพมศกยภาพขององคกร สนบสนนการบรหารงานของคณะกรรมการสถาบนและผบรหาร ประสานงานกบตางประเทศ เพอใหเกดการแลกเปลยนเรยนรดานวชาการ

ประกอบดวย 5 สวนงาน ไดแก 3.1 สวนบคลากร มหนาทจดระบบการบรหารทรพยากรบคคล ศกษา และวเคราะห

เพอพฒนาระบบการบรหารทรพยากรบคคลของสถาบนใหมประสทธภาพ จดโครงสรางผปฏบตงาน วางแผนอตรากาลงใหสอดคลองกบโครงสรางองคกร ดาเนนการสรรหาคดเลอก บรรจแตงตง โยกยาย เลอนตาแหนงจางงาน ปฐมนเทศผปฏบตงานใหม จดระบบการประเมนผลปฏบตงานของผปฏบตงาน เพอทดลองงาน เลอนเงนเดอน และตอสญญาจาง บรหารและเบกจายเงนเดอนคาจางคาตอบแทนและสวสดการของผปฏบตงานและอน ๆ ทเกยวของ จดระบบฐานขอมล ทะเบยนประวต และสารสนเทศบคลากรเพอใหเปนปจจบน ถกตองครบถวน ดาเนนการทางวนย การลงโทษ และความรบผดทางละเมด ปรบปรงและพฒนาระเบยบ ขอบงคบฯลฯ ทเกยวกบการบรหารทรพยากรบคคล ควบคมงบประมาณดานบคลากรของสถาบน สงเสรมความสมพนธของผปฏบตงาน สนบสนนการดาเนนงานของคณะกรรมการ คณะอนกรรมการ หรอคณะทางานทเกยวกบการบรหารทรพยากรบคคล และงานอน ๆ ทไดรบมอบหมาย

71

3.2 สวนบรหารสานกงาน มหนาทรบผดชอบในการใหบรการเกยวกบงานธรการและงานสารบรรณกลางของสถาบน งานพสด งานบรหารทวไป งานยานพาหนะ งานอาคารสถานท งานรกษาความปลอดภย งานบรการใหเชาอาคารสถานท งานซอมบารง ควบคมครภณฑและทรพยสนทอยในความรบผดชอบของสวนกลาง พฒนาระบบงาน และระเบยบทเกยวของกบงานสารบรรณ งานจดซอจดจาง งานพสดครภณฑ เพอสนบสนนการปฏบตงานของหนวยงานตาง ๆ ในสถาบน ประสานกบหนวยงานภายนอกอานวยความสะดวกแกผมาตดตอและงานอน ๆ ทเกยวของหรอไดรบมอบหมาย โดยใหแบงงานในสวนบรหารสานกงานเปน 2 งาน ไดแก งานพสด และงานอาคารสถานท

3.3 สวนการเงนและบญช มหนาทบรหารการเงนและบญช การเบกเงนงบประมาณบรหารเงนคงเหลอใหมสภาพคลอง และเกดผลตอบแทนทเหมาะสม วเคราะหสถานะการเงนของสถาบนพฒนาระบบการเงน หลกเกณฑการเบกจายเงน เพอสนบสนนองคกรชมชนและการปฏบตงานของหนวยงานตาง ๆ ภายในสถาบนใหเกดความคลองตว มประสทธภาพ ควบคมดแลการรบเงน จายเงน การเกบรกษาเงนตรวจสอบและควบคมการเบกจายเงนใหเปนไปตามขอบงคบ ระเบยบ คาสง หลกเกณฑของสถาบนพฒนาระบบงานบญช ตนทนผลผลต จดทาบญช รายงานทางการเงน รายงานตนทนผลผลต รายงานการใชงบประมาณเปนรายเดอน ไตรมาส และรายป เพอรายงานตอสานกงานการตรวจเงนแผนดน สานกงบประมาณ กรมบญชกลาง และหนวยงานอน ประสานงานและสนบสนนขอมลทางการเงนกบหนวยงานทเกยวของ เกบรกษาเอกสารสาคญทเกยวกบการเงน ควบคมดแลรกษาเอกสารทางบญช ตลอดจนจดระบบขอมลการเบกจายเงนทกประเภท สนบสนนการประชมของคณะอนกรรมการ คณะทางานทเกยวของ และปฏบตงานอน ๆ ทเกยวของหรอไดรบมอบหมาย โดยใหแบงงานในสวนการเงนและบญชเปน 4 งาน ไดแกงานบญช งานการเงน งานตรวจจายกลม 1 และงานตรวจจายกลม 2

3.4 สานกผอานวยการ มหนาทดแลรบผดชอบงานเลขานการผบรหาร ประสานงานและรวบรวมขอมลเพอสนบสนนการบรหาร อานวยความสะดวกในการตดตอ ประสานงานกบหนวยงานองคกรบคคลทงภายในและภายนอก การประชมคณะกรรมการสถาบน คณะจดการ และการประชมระดบนโยบายทเกยวของ ใหคาปรกษาแนะนาและใหความเหนทางกฎหมายแกสวนงานตาง ๆ และทเกยวของกบสถาบน จดทาระเบยบ ขอบงคบ คาสงทมไดอยภายใตความรบผดชอบของหนวยงานใดโดยเฉพาะ ตรวจรางนตกรรมสญญา ตลอดจนใหความรทางกฎหมายแกผปฏบตงานของสถาบน งานวเทศสมพนธในการประสานงานกบตางประเทศดานวชาการ ประสานงานและอานวยใหเกดการดงาน และแลกเปลยนเรยนรกบนานาประเทศ ประสานงานและสนบสนนการดาเนนงานโครงการเฉพาะกจและปฏบตงานอน ๆ ทเกยวของ หรอไดรบมอบหมาย โดยใหแบงงานในสานกผอานวยการ เปน 3 งาน ไดแก งานนตกการ งานธรการ และงานเลขานการ

72

3.5 สานกตรวจสอบ มหนาทรบผดชอบในการจดใหมการตรวจสอบ ตามพระราชกฤษฎกา ขอบงคบ ระเบยบ กฎหมายและนโยบายตามยทธศาสตรงานของสถาบนเกยวกบการเงน บญช สนเชอ การพสดและทรพยสน วเคราะหระบบการบรหารจดการ และระบบควบคมภายใน เสนอแนะแนวทางและมาตราการเพอพฒนาระบบงานทเปนประโยชนตอสถาบน ตดตามผลการตรวจสอบ และผลการปฏบตงานตามนโยบายการบรหารความเสยง ใหคาปรกษาและประสานงานหนวยตาง ๆ ทงหนวยรบตรวจภายในและหนวยงานภายนอกทเกยวของ ตรวจจนทาหนาทเลขานการและสนบสนนการดาเนนงานของคณะอนกรรมการตรวจสอบ จดทารายงานและเสนอผลการตรวจสอบแกคณะอนกรรมการตรวจสอบ คณะกรรมการสถาบน และฝายบรหาร และปฏบตงานอน ๆ ทเกยวของหรอไดรบมอบหมายจาก คณะอนกรรมการตรวจสอบหรอฝายบรหาร เพอใหการบรหารงานของสถาบนมประสทธภาพ และธรรมาภบาล

4.1.3 ผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) เรมดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard ตามทสานกงาน ก.พ.ร.กาหนด ตงแตปงบประมาณ 2548 ถงปงบประมาณปจจบน (ปงบประมาณ 2555) ซงผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard ของสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) ทสานกงานก.พ.ร. ตดตามประเมนผลในแตละปงบประมาณ สามารถสรปคะแนนผลการดาเนนงาน ดงแสดงตามตารางท 4.2 ดงน ตารางท 4.2 สรปคะแนนผลการดาเนนงานตามตวชวดของสานกงาน ก.พ.ร.

ปงบประมาณ ผลคะแนนการดาเนนงานแยกรายมต ผลการ

ดาเนนงานรวม 4 มต

มตท 1 ประสทธผล

มตท 2 คณภาพ

มตท 3 ประสทธภาพ

มตท 4 การกากบดแล

2548 4.6893 3.0000 5.0000 4.5400 4.5342

2549 4.6589 4.6053 4.6215 3.9748 4.5092

2550 4.0936 4.3780 3.4551 4.1025 4.0599

2551 4.1549 4.0400 4.2000 3.8117 4.0472

2552 3.9043 3.6934 4.0000 4.4587 4.0037

2553 4.0446 2.0400 4.1667 4.5520 3.9832

2554 4.4527 4.0200 5.0000 4.5905 4.4986

73

4.2 ขอมลทไดจากการสมภาษณ 4.2.1 เหตผลทองคกรนาระบบ Balanced Scorecard มาใช

สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) ไดเรมนาการวดประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard มาใชในองคกรตงแตปพ.ศ. 2548 สาเหตของการนาตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard มาใชในองคกร เนองจาก ในพระราชบญญตองคการมหาชน พ.ศ.2542 ไดบญญตใหมการตรวจสอบและประเมนผลองคการมหาชนภายใตระบบการประเมนผลขององคการมหาชนตามทคณะรฐมนตรกาหนด ซงคณะรฐมนตรไดมมตเมอวนท 7 กนยายน พ.ศ.2547 เหนชอบในหลกการกาหนดระบบการประเมนผลองคการมหาชน เพอพสจนถงความมประสทธภาพและความคมคาขององคการมหาชน โดยใหองคการมหาชนทกแหงจดทาแผนยทธศาสตรเสนอตอคณะรฐมนตรและลงนามในคารบรองการปฏบตงาน โดยใหสานกงาน ก.พ.ร. เปนผประเมนผลงานขององคการมหาชนตามคารบรองการปฏบตงานและรายงานตอคณะรฐมนตร สานกงาน ก.พ.ร. จงไดดาเนนการประเมนผลสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) เมอปงบประมาณ พ.ศ. 2548 เปนปแรก ซงการประเมนผลการปฏบตงานตามคารบรองการปฏบตงานของสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน)นน สานกงานก.พ.ร. ไดกาหนดกรอบการประเมนผล ใหอยภายใตกรอบการประเมนผล 4 มตประกอบดวย มตท 1 ดานประสทธผลของการปฏบตงาน พจารณาจากการปฏบตงานใหไดผลสมฤทธของการปฏบตงานตามวตถประสงคการจดตง และอานาจหนาทขององคการมหาชนทกาหนดในกฎหมาย รวมทงพนธกจทองคการมหาชนไดร บมอบหมายเพมเตมจากรฐบาล มตท 2 ดานคณภาพการใหบรการ พจารณาจากการตอบสนองตอความคาดหวงและความตองการของผมสวนไดสวนเสยหลก ไดแก รฐบาล ผมสวนไดสวนเสยทางตรง ไดแก ผใชบรการหลก ผไดรบผลกระทบทางตรงจากการปฏบตงานขององคการมหาชน มตท 3 ดานประสทธภาพของการปฏบตงาน พจารณาจากการปฏบตงานทางการเงน เนองจากองคการมหาชนเปนหนวยงานทไดรบงบประมาณ เพอใหบรการทไมแสวงหารายได จงมงเนนวดความมประสทธภาพ ความคมคาในการบรหาร และใชงบประมาณรวมถงทรพยากรทางการเงนอน ใหสรางผลผลตและผลลพธสงสด มตท 4 ดานการกากบดแลกจการและการพฒนาองคการ พจารณาจากบทบาทและการปฏบตหนาทของคณะกรรมการและการพฒนาตนเองของคณะกรรมการ

ในปงบประมาณ 2551 สานกงาน ก.พ.ร. ไดกาหนดตวชวดในมตท 4 ดานการกากบดแลกจการและการพฒนาองคการ โดยวดผลการปฏบตงานจากระดบความสาเรจของการถายทอดตวชวด และเปาหมายของระดบองคกรสระดบสวนงาน ซงมเกณฑการใหคะแนน 5 ระดบ ประกอบดวย

74

1. ระดบท 1 การจดทาแผนงานการประเมนผลภายในองคกรในปงบประมาณไดแลวเสรจ และไดรบความเหนชอบจากผบรหาร และสอสารทาความเขาใจหรอชแจงใหหวหนาหนวยงานระดบสวน/หนวย/สานก/ศนยรบทราบถงกระบวนการ/แผนงานการประเมนผลฯ ดงกลาว

2. ระดบท 2 มการยนยนวสยทศน ประเดน ยทธศาสตร เปาประสงค และจดทาแผนทยทธศาสตร(Strategy Map) เพอแสดงใหเหนถงความสอดคลองของวสยทศน ประเดนยทธศาสตร และเปาประสงคขององคกร รวมทงหนวยงานระดบสวน/หนวย/สานก/ศนย มการกาหนดเปาประสงคและจดทาแผนทยทธศาสตร (Strategy Map) ทแสดงใหเหนถงความเชอมโยงหรอสอดคลอง ของเปาประสงคของหนวยงานระดบสวน/หนวย/สานก/ศนยกบประเดนยทธศาสตรและเปาประสงคขององคกร และ/หรอแสดงความสอดคลองกบพนธกจ บทบาท หนาทของหนวยงานระดบสวน/หนวย/สานก/ศนย

3. ระดบท 3 มการกาหนดตวชวด คาเปาหมาย และเกณฑการประเมนผลความสาเรจของการบรรลเปาประสงคแตละขอของหนวยงานระดบสวน/หนวย/สานก/ศนยตามทปรากฏในแผนทยทธศาสตร (Strategy Map) และนามาจดทาคารบรองการปฏบตงาน ประจาปงบประมาณ ในระดบผบรหารกบหวหนาหนวยงานระดบสวน/หนวย/สานก/ศนย

4. ระดบท 4 ดาเนนการตามแผนงานการประเมนผลภายในองคการมหาชนประจาปงบประมาณ และมการตดตามความกาวหนา และการรายงานผลความสาเรจตามตวชวดและคาเปาหมายทกาหนดไวในคารบรองการปฏบตงานประจาปงบประมาณ ของหนวยงานระดบสวน/หนวย/สานก/ศนยอยางสมาเสมอ (รายเดอน/รายไตรมาส)

5. ระดบท 5 มการสรปผลการประเมนผลการปฏบตงานตามคารบรองการปฏบตงานประจาปงบประมาณ ของหนวยงานระดบสวน/หนวย/สานก/ศนยไดแลวเสรจ และรายงานสรปผลการประเมนดงกลาวมาพรอมกบการรายงานการประเมนผลตนเอง รอบ 12 เดอน ภายในเดอนตลาคม

จากตวชวดทสานกงานก.พ.ร. กาหนดใหมการวดผลในมตท 4 ดานการกากบดแลกจการและการพฒนาองคกร ทวดผลการปฏบตงานจากระดบความสาเรจของการถายทอดตวชวด และเปาหมายของระดบองคกรสระดบสวนงานนน สงผลใหในปงบประมาณ 2553 สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) ไดจางบรษททปรกษา (บรษท บสซเนส เอกเซลเลนซ คลซลตง จากด) เขามาชวยใหความร และแนะนาเชงวชาการ รวมทงจดอบรมเชงปฏบตการตอผบรหาร หวหนาสวนงาน และเจาหนาทผท ไดรบมอบหมาย เพอรวมกบบรษทฯทปรกษา ในการดาเนนการจดทาตวชวดในระดบสวนงานตามแนวคด Balanced Scorecard ภายหลงจากการจางบรษทฯทปรกษาในปงบประมาณ 2553 ตอมาสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) จงไดมการดาเนนการจดทาตวชวดในระดบสวนงานตามแนวคด Balanced Scorecard มาใชในองคกรตลอดมาจนถงปงบประมาณปจจบน (ปงบประมาณ 2555) ทงน การวดผลการปฏบตงานตาม

75

ตวชวดทสานกงาน ก.พ.ร. กาหนดใหมการวดระดบความสาเรจของการถายทอดตวชวดและเปาหมายของระดบองคกรสระดบสวนงานนน พบวา สานกงาน ก.พ.ร. ไดยกเลกการวดผลการปฏบตงานตามตวชวดดงกลาวหลงจากปงบประมาณ 2553 เนองจาก สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) ไดดาเนนการบรรลผลสาเรจตามเกณฑการวดผลททางสานกงาน ก.พ.ร. กาหนดไว คอ สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) ไดนาระบบการถายทอดตวชวดและเปาหมายของระดบองคกรสระดบสวนงาน อยในระบบการบรหารงานขององคกรตามวตถประสงคทสานกงาน ก.พ.ร. ตงเปาหมายไวตามตวชวดดงกลาว

4.2.2 ขนตอนกระบวนการจดทาตวชวดขององคกรตามแนวคด Balanced Scorecard

การดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard ของสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) แบงได 2 ลกษณะ ลกษณะแรก คอ การดาเนนงานโดยตวชวดททางสานกงานก.พ.ร. ไดกาหนดวดผลการทางานขององคกร ลกษณะทสอง คอ การดาเนนงานโดยตวชวดททางสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) ไดมการจดทาขนเพอใชในการวดผลการปฏบตงานของสวนงานในองคกร ซงคณนภาภสร มลทอง เจาหนาทบรหารอาวโสกลาววา

“ตวชวดของพอช. จะมอย 2 ระดบ คอ ตวชวด ก.พ.ร.ทใชวดผลองคกร กบตวชวดทเราทาเพอใชวดผลสวนงาน ซงตวชวดทง 2 ระดบน หากพจารณาแลวกระบวนการการจดทาทจรงนน ไมไดทาแคเจรจาตวชวดกบ ก.พ.ร. และกระจายลงสวนงาน แตเรามกระบวนการการเชอมโยงมาจากการตงเปาหมายขององคกรตามวสยทศน และกลยทธทเรากาหนด อนทจรงตวชวด ก.พ.ร. กมาจากแผนยทธศาสตร และแผนงานประจาปของเรา” กระบวนการในการจดทาตวชวดขององคกรตามแนวคด Balanced Scorecard ทง 2

ลกษณะ ของสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) มขนตอนกระบวนการจดทา แบงเปน 3 ระยะไดแก

1. การจดทายทธศาสตรและแผนงานประจาปขององคกร 2. การจดทาตวชวดของสานกงานก.พ.ร. 3. การจดทาตวชวดระดบสวนงาน กระบวนการจดทาทง 3 ระยะ สามารถแสดงดงภาพท 4.3

76

ภาพท 4.3 กระบวนการจดทาตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard จากขนตอนกระบวนการจดทาตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard ตามภาพท 4.3 สามารถอธบายได ดงน

1. การจดทายทธศาสตรและแผนงานประจาปขององคกร การจดทายทธศาสตรและแผนงานประจาปของสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) มกระบวนการจดทาโดยใชกระบวนการการมสวนรวมจากผบรหาร และหวหนาสวนงานในองคกร รวมทงมการจดสมมนาเชงปฎบตการในการระดมความคดเหนจากผแทนองคกรชมชนในคณะกรรมการสถาบนฯ ผแทนหนวยงานภาครฐ ผแทนชมชนในประเดนงานตาง ๆ ฝายบรหารและเจาหนาทในองคกร ซงคณกนษฐา สวตธกล ผชวยหวหนาสานกนโยบายและแผน กลาววา “ประมาณชวงเดอนกนยายนหรอเดอนตลาคมของแตละป จะมการจดสมนา

ใหญเพอจดทาแผนยทธศาสตรองคกร จะเปนการทบทวนแผน 4 ป ทเราไดกาหนดไว วาเราจะปรบเปลยนอะไร ทศทางการทางานขององคกรเราจะมทศทางใด ซงเราจะไมไดดแคภายในองคกร แตเราจะดสถานการณภายนอกประกอบดวย ดงนน จาเปนตองมการระดมความคดเหน เพอตกผลกสงทเรา

77

จะทา การทองคกรเราเปนหนวยงานของรฐ ทางานกบชมชนเปนหลก สงจาเปน คอ ตองดทศทางของชมชนเปนสวนประกอบดวย” กระบวนการจดทายทธศาสตรและแผนงานประจาปขององคกร ม 6 ขนตอน ดงน ขนท 1 การวเคราะหสถานการณ โดยทาการประเมนสถานการณทสงผลกระทบตอการ

พฒนาของชมชนทองถนและสงคม และการประเมนสถานการณการเปลยนแปลงทเกดขน รวมทงการวเคราะหทางกลยทธ (SWOT Analysis) คอการวเคราะหเพอหา จดแขงจดออน โอกาส และอปสรรค ของสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) สงผลใหทราบสถานะของสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) เพอเปนกรอบกาหนด ทศทางและกลยทธขององคการอยางชดเจน และถกตอง รวมทงไดมการวเคราะหภาคสมาชกและผมสวนไดสวนเสยขององคกร เพอเปรยบเทยบความตองการของผมสวนไดสวนเสยกบการดาเนนงานขององคกร

ผลจากการวเคราะหสถานการณทสงผลกระทบตอการพฒนาของชมชนทองถนและสงคม และการประเมนสถานการณการเปลยนแปลงทเกดขน มดงน

1. สถานการณ ปญหาทสงผลกระทบตอการพฒนาของชมชน ทองถนและสงคม ประกอบดวย

1.1 บทบาทของเศรษฐกจโลก ซงไดมการโยกยายและถายเทอานาจฐานการผลตจากประเทศในภมภาคตะวนตกมายงภมภาคเอเชยเพมขน โดยเกดการรวมกลมทางเศรษฐกจในภมภาคเอเชยและการขยายตวทางเศรษฐกจของประเทศอตสาหกรรมในเอเชย กอใหเกดขอตกลงทางเศรษฐกจและการคาซงสงผลตอการเคลอนยายประชากร สนคาและปจจยการผลตระหวางประเทศ

1.2 การเปลยนแปลงทางโครงสรางประชากรในโลก โดยแนวโนมประชากรในโลกจะเปนสงคมผสงอายเพมขน ทาใหขาดแคลนแรงงานในวยหนมสาวสงผลใหเกดการอพยพแรงงานในประเทศและระหวางประเทศเพอทดแทนแรงงานผสงอายและเกดคาใชจายในดานสขภาพและการจดสวสดการสาหรบผสงอายเพมขน

1.3 การเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศและความเสอมโทรมของทรพยากรธรรมชาต และสงแวดลอม สงผลใหเกดภยพบตทางธรรมชาตทมความรนแรงมากขน กอใหเกดความสญเสยทงดานสงคมและเศรษฐกจโดยเฉพาะภาคเกษตรกรรม ซงจะสงผลตอผลผลตทางการเกษตรความมนคงทางอาหารและการแยงชงทรพยากร

1.4 ความตองการดานพลงงาน ซงมแนวโนมการใชพลงงานเพมขน เนองจากการเตบโตของประเทศและจานวนประชากรทเพมขน สงผลใหราคาพลงงาน เชน นามน กาซ มราคาเพมขนอยางรวดเรว มการพฒนาพลงงานทดแทนหรอพลงงานทางเลอกจากพชอาหารและพชพลงงานเพมขน ซงจะสงผลกระทบตอความมนคงทางอาหารและการแยงชงทรพยากร

78

1.5 ความไมเปนธรรมและความเหลอมลาในสงคม โดยเฉพาะความแตกตางของรายไดในภาคเกษตรกรรมและภาคอตสาหกรรม ตลอดจนโอกาสในการเขาถงทรพยากร บรการของรฐและการรบรขอมลขาวสารทไมเทาเทยมกน นามาสปญหาความขดแยงในสงคม

2. ความเคลอนไหวของเครอขายชมชนในการแกไขปญหา ปจจบนชมชนมความพยายามในการสรางพลงและการรวมตวกนเปนกลม เพอใชในการตอรองกบอานาจของทนและอานาจของรฐ รวมทงมการปรบตวตงรบกบสถานการณทางดานนโยบายทใหชมชนมสวนรวมในการจดการดานงบประมาณ การเสนอโครงการและจดการโครงการได แตพบวาจดออนของชมชนในการแกไขปญหาชมชน คอ ขาดการจดการรวมกนระหวางชมชนและหนวยงานทเกยวของกบชมชน ขาดการกาหนดเปาหมายความสาเรจทตองการใหเกดขน การเตรยมความพรอมทางดานระบบความคดในการจดการและการพงตนเอง และความไมเทาทนในการรบรขอมลขาวสารกบกระแสการเปลยนแปลง รวมทงรปแบบการแกไขปญหามกเปนไปตามเสนทางทหนวยงานกากบและกาหนดใหเพอใหสอดคลองกบเงอนไขของงบประมาณ ทาใหขาดความหลากหลายในการแกไขปญหาของชมชน นอกจากนชมชนยงมจดออนในดานการจดระบบขอมลของชมชน ชมชนแบงแยกโดยกระบวนการทางานรวมกบหนวยงานภายนอก และการเมองทองถน วถการดารงชวตตางคนตางอยขาดสงยดโยงและเกดการแยงชงทรพยากรทองถนเพมมากขน

3. บทบาทของหนวยงานตางๆ ในการสนบสนนการแกไขปญหาของชมชน ทงสวนกลางและสวนภมภาคมทศทางทสอดคลองกน คอ มงใหชมชนเปนแกนหลกในการจดการและแกไขปญหาตนเอง โดยใหชมชนเปนกลไกหลกในการแกไขปญหาและสรางความรวมมอกบหนวยงานทองถนและมการสนบสนนงบประมาณลงสชมชน แตการทางานยงขาดการบรณาการงานรวมกนตางคนตางทา เปนการทาตามแผนงาน ระยะเวลาและงบประมาณของหนวยงานเปนหลก ขาดความยดหยน ยงใชเปาหมายของหนวยงานเปนหลกมากกวาการยดเปาหมายของชมชนเปนหลก ในสวนของการวเคราะหทางกลยทธ (SWOT Analysis) ไดมการวเคราะหถงจดแขงจดออน โอกาส และอปสรรค และนาขอมลดงกลาว มาจดทาเปน SWOT Matrix เพอกาหนดประเดนยทธศาสตรและแนวทางการดาเนนงาน สามารถแสดงไดดงน

1. การใชจดแขงกบโอกาส และจดแขงกบอปสรรคในการกาหนดประเดนยทธศาสตรและแนวทางการดาเนนงาน แสดงไดตามตารางท 4.3

79

ตาราง 4.3 วเคราะหจดแขงกบโอกาส และวเคราะหจดแขงกบอปสรรค

จดแขง + โอกาส ใชจดแขงสรางโอกาส จดแขง + อปสรรค ใชจดแขงหลกเลยง

อปสรรค

จดแขง (Strengths) 1) เปดกระบวนการพฒนาเตมพนทขยายประเดนงานครอบคลมพนทประมาณรอยละ 56 เกดผนา

เกดองคกรชมชน/เครอขายองคกรชมชน ผนามความมงมนและบทบาทสาคญในการขบเคลอนงานพฒนา

2) พอช. และขบวนองคกรชมชนเตบโต สงสมประสบการณ เกดความรหลายเรอง (บรหารการเงน แผนชมชน จดการทอยอาศย สงแวดลอม สวสดการ)

3) พอช. เปนองคการมหาชน ยดหยน คลองตว และมบทบาทภารกจทสามารถเสรมหนนความเขมแขงระบบการเงนฐานรากได

4) กระบวนการ วธการทางานทใหชมชนเขามามสวนรวมอยางสาคญ ทงในกลไกระดบสวนกลางและพนท

5) บคลากร พอช. มความมงมนและมความเชอในแนวทางการพฒนาทชมชนเปนแกนหลก โอกาส (Opportunities) อปสรรค (Threats)

1) ความตนตวของชมชนในการจดการตนเอง 2) ทศทางและเปาหมายการปฏรปประเทศมง

กระจายและเสรมอานาจใหประชาชนมโอกาสจดการชวตตนเอง

3) นโยบายและแผนการพฒนาประเทศไดใหความสาคญกบความเขมแขงของชมชน

4) การกระจายอานาจและจดสรรงบประมาณสจงหวด และทองถนและใหชมชนมสวนรวม

5) พนธกจตาม พรบ. สภาองคกรชมชน สามารถเปดพนทใหขบวนองคกรชมชน และดงการมสวนรวมจากฝายตางๆ ได

6) หนวยงานสวนกลาง ภมภาค และทองถน รวมทงภาคพฒนาเรมใหความสาคญกบชมชน

1) ความเขาใจบทบาทและพนธกจของสภาองคกรชมชนจากทกฝายทเกยวของ

2) มหลายหนวยงานปรบการทางานสชมชน รวมทงจดสรรงบประมาณลงสพนทเพอหวงตอบโจทยพนธกจของหนวยงานตางๆ สงผลใหเกดการลดทอนพลงชมชน

3) ความเขาใจของหนวยงานทใหชมชนเปนแกนหลกในการพฒนา

4) ขอจากดและวธการงบประมาณของรฐยงไมสอดคลองวถชมชนในการดาเนนงานพฒนาและแกปญหาของชมชนทองถน

5) วกฤตทางการเมองสงผลตอความแตกแยกทางความคดและความสามคคของคนในชมชนและสงคม

6) วกฤตภยธรรมชาตทสงผลกระทบตอชมชนและมความรนแรงมากขนการมผนารนใหมเขารวมการพฒนายงมจานวนนอย

จากตารางท 4.3 ไดนาขอมลการวเคราะหจดแขงกบโอกาส และจดแขงกบอปสรรคมา

ใชเปนขอมล ในการกาหนดประเดนยทธศาสตรและแนวทางการดาเนนงาน ไดดงน

80

1) จดแขงท 1,3,5 กบโอกาสท 1-4 = เสรมศกยภาพขบวนองคกรชมชนในระดบตาบลและจงหวด

2) จดแขงท 2-3 กบโอกาสท 5-6 = ความรวมมอกบชมชนทองถนและภาคทเกยวของ

3) จดแขงท 1,4 กบโอกาสท 2-5 = สนบสนนการขบเคลอนขบวนองคกรชมชนในระดบตาบลและจงหวด

4) จดแขงท 1,4 กบอปสรรคท 1-5 = พฒนาและเสรมศกยภาพในการบรหารจดการขบวนอยางมสวนรวม

2. การใชจดออนกบโอกาส และจดออนกบอปสรรคในการกาหนดประเดนยทธศาสตรและแนวทางการดาเนนงาน แสดงไดตามตารางท 4.4

ตารางท 4.4 วเคราะหจดออนกบโอกาส และวเคราะหจดออนกบอปสรรค

จดออน + โอกาส ปรบปรงเพม

ประสทธภาพ จดออน + อปสรรค แกจดออน หลกเลยงอปสรรค

จดออน (Weaknesses) 1) การแปลงแนวคดทศทางและยทธศาสตรสปฏบตการพนทยงไมเทาทน 2) ระบบขอมล สถตทมอยยงไมเพยงพอทจะเปรยบเทยบใหเหนผลการพฒนาหรอการเปลยนแปลงการ

พฒนาทเกดขน 3) กระบวนการตดตาม ประเมนผลทจะสงผลใหเกดกระบวนการเรยนร รวมทงความเพยงพอของ

หลกฐานแสดงผลสมฤทธ 4) การวจยและพฒนาภารกจทเปนนวตกรรมของชมชนเพอยกระดบสการเปลยนแปลง 5) การเพมพนทกษะของเจาหนาทใหเทาทนกบการพฒนาการเปลยนแปลงของขบวนองคกรชมชน

และปจจยแวดลอมภายนอก 6) การสอสารโดยตรงสขบวนองคกรชมชนใหไดรบรและเขาใจในทศทาง ยทธศาสตร แผนงานโครงการ

ท พอช. หนนเสรม โอกาส (Opportunities) อปสรรค (Threats)

1) ความตนตวของชมชนในการจดการตนเอง 2) ทศทางและเปาหมายการปฏรปประเทศ มง

กระจายและเสรมอานาจใหประชาชนมโอกาสจดการชวตตนเอง

3) นโยบายและแผนการพฒนาประเทศไดใหความสาคญกบความเขมแขงของชมชน

4) การกระจายอานาจและจดสรรงบประมาณสจงหวด และทองถนและใหชมชนมสวนรวม

1) ความเขาใจบทบาทและพนธกจของสภาองคกรชมชนจากทกฝายทเกยวของ

2) มหลายหนวยงานปรบการทางานสชมชน รวมทงจดสรรงบประมาณลงสพนทเพอหวงตอบโจทยพนธกจของหนวยงานตาง ๆ สงผลใหเกดการลดทอนพลงชมชน

3) ความเขาใจของหนวยงานทใหชมชนเปนแกนหลกในการพฒนา

81

ตารางท 4.4 (ตอ)

โอกาส (Opportunities) อปสรรค (Threats)

5) พนธกจตาม พรบ. สภาองคกรชมชน สามารถเปดพนทใหขบวนองคกรชมชน และดงการมสวนรวมจากฝายตางๆ ได

4) ขอจากดและวธการงบประมาณของรฐยงไมสอดคลองวถชมชนในการดาเนนงานพฒนาและแกปญหาของชมชนทองถน

6) หนวยงานสวนกลาง ภมภาค และทองถน รวมทงภาคพฒนา เรมใหความสาคญกบชมชน

5) วกฤตทางการเมองสงผลตอความแตกแยกทางความคดและความสามคคของคนในชมชนและสงคม

6) วกฤตภยธรรมชาตทสงผลกระทบตอชมชนและมความรนแรงมากขน

7) การมผนารนใหมเขารวมการพฒนายงมจานวนนอย

จากตารางท 4.4 ไดนาขอมลการวเคราะหจดออนกบโอกาส และจดออนกบอปสรรคมา

ใชเปนขอมล ในการกาหนดประเดนยทธศาสตรและแนวทางการดาเนนงาน ไดดงน 1. จดออนท 2,3 กบโอกาสท 1,2,4 = พฒนาระบบขอมลชมชนทองถน 2. จดออนท 4 กบโอกาสท 2-3 = สรางและพฒนาองคความรชมชนยกระดบสนโยบาย 3. จดออนท 6 กบโอกาสท 1,5 = การพฒนาระบบการสอสาร/ประชาสมพนธชมชน 4. จดออนท 2,3 กบอปสรรคท 2,3 = พฒนาและเสรมศกยภาพในการบรหารจดการ 5. จดออนท 1กบอปสรรคท 4,5 = เสรมศกยภาพขบวนองคกรชมชนในพนท 6. จดออนท 6 กบอปสรรคท 1,4 = พฒนาระบบการสอสาร/ประชาสมพนธ

ผลลพธทไดจากการ ทา SWOT Matrix เพอกาหนดประเดนยทธศาสตรและแนวทางการดาเนนงานของสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) สงผลใหองคกรสามารถกาหนดกลยทธในการดาเนนงาน 9 กลยทธ ไดแก

1. สนบสนนใหขบวนองคกรชมชนสามารถขบเคลอนการแกไขปญหาตามแนวทางการพฒนาและฟนฟชมชนทองถนสการจดการตนเอง

2. เสรมศกยภาพขบวนองคกรชมชนในระดบตาบลและจงหวดในการบรหารขอมลและจดการสารสนเทศชมชน

3. สนบสนนการขบเคลอนขบวนชมชนในระดบตาบลและระดบจงหวดใหมแผนพฒนาชมชนทองถนทครอบคลมการพฒนาของชมชนทองถนอยางมสวนรวม (สงคม เศรษฐกจ ทรพยากรและสงแวดลอม)

4. พฒนาและเสรมศกยภาพในการบรหารจดการขบวนองคกรชมชน

82

5. ประสานและสรางความรวมมอกบหนวยงานภาครฐ/ทองถน/ทองท/สถาบนการศกษา/ภาคประชาสงคมและภาคเอกชน

6. พฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารสารสนเทศชมชน 7. พฒนาประสทธภาพการบรหารจดการแผนงานงบประมาณและตดตามผล 8. บรหารและพฒนาบคลากรใหมความรความสามารถเทาทนการเปลยนแปลงและ

สามารถหนนเสรมงานพฒนาสการเปลยนแปลงเชงโครงสราง 9. พฒนากองทนและสนเชอ พอช. ใหมความยดหยนและคลองตว การวเคราะหภาคสมาชกและผมสวนไดสวนเสย เพอเปรยบเทยบความตองการของผม

สวนไดสวนเสยกบการดาเนนงานขององคกร (คณคาทองคกรสงมอบให) ซงผลของการวเคราะห ผมสวนไดสวนเสย พบวา ภาคสมาชกและผมสวนไดสวนเสยของสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) ประกอบดวย

1. กลมเปาหมายหลก 1.1 องคกรชมชน 1.2 เครอขายองคกรชมชน 1.3 ประชาสงคม 1.3.1 กลมคนททางานสาธารณะ 1.3.2 องคกรพฒนาเอกชน (NGOs) 2. ภาคความรวมมอ 2.1 องคกรปกครองสวนทองถน อบต. อบจ. เทศบาล 2.2 ทองท กานน ผใหญบาน กรรมการหมบาน 2.3 หนวยงานภาครฐตาง ๆ ในระดบนโยบาย สวนกลางและสวนภมภาค (จงหวด

อาเภอ) /พฒนาสงคมและความมนคงมนษยจงหวด/รฐวสาหกจ/สถาบนการศกษา/ผตรวจการกระทรวง

3. หนวยงานกากบดแล 3.1 คณะกรรมการสถาบน/คณะอนกรรมการชดตาง ๆ 3.2 กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย 3.3 สานกงบประมาณ/คณะกรรมาธการ 3.4 สานกงานตรวจเงนแผนดน 3.5 สานกงาน ก.พ.ร. 4. เจาหนาท พอช. หลงจากการวเคราะหและกาหนดผกลมผมสวนไดสวนเสยแลว จะนาขอมลมาเปรยบเทยบ

ระหวางความคาดหวงของผมสวนไดสวนเสยขององคกร กบสงทองคกรดาเนนงาน เพอพจาณาถงชองวาง (Gap) และขอจากดทองคกรยงตองดาเนนการ เมอพบวา ยงมชองวาง (Gap) และ

83

ขอจากดเกดขน จะใชกระบวนการการมสวนรวมในการการเสนอแนวทาง/วธการในการลดชองวาง (Gap) ดงกลาว ซงแสดงตามตารางท4.5 ดงน

ตารางท 4.5 ผลการวเคราะหเพอลดชองวาง(Gap) ผมสวนไดสวนเสยกบองคกร

กลมผมสวนไดสวนเสย ชองวาง (Gap)/ขอจากด แนวทาง/วธการ

1. กลมเปาหมายหลก 1.1 องคกรชมชน 1) พอช. ตองทางานผานผนาชมชนใน

ขณะทผนาชมชนทกระดบยงไมหลากหลาย

2) กลไกในการประสานงานและการสอสาร ทงผปฏบต ภาคความรวมมอและองคกรชมชนยงไมทวถง

3) องคกรชมชนยงไมรสกวาเปนเจาของการพฒนา

4) ขอมลดบทเกบไวในพนทยงไมไดนามาใชเปนเครองมอในการพฒนาและขาดกลไกในการบรหารจดการระบบฐานขอมลชมชน

5) กระบวนการตดตามประเมนผลยงไมตอเนองและไมสามารถเปนเครองมอในการพฒนา

6) ขาดการวางเปาหมายรวมในขบวนองคกรชมชนและขาดความเขาใจในกระบวนการดาเนนการใหบรรลเปาหมาย

7) ความพรอมขององคกรชมชนตอการรองรบนโยบาย

1) พฒนากลไกการทางานรวมกนทงในระดบจงหวดและระดบพนท ทมองคประกอบจากหลายภาคสวนและเปนทยอมรบ

2) จดระบบขอมลทเปนมาตรฐาน มความทนสมยและมการเชอมโยงระหวางขบวนองคกรชมชนและองคกรเพอสนบสนนการทางาน

3) ชมชนมระบบการบรหารจดการทดเปนทยอมรบของทกภาคสวนในทกระดบ

4) ปรบเปลยนวธคดขององคกรชมชนและภาคพฒนาทใหองคกรชมชนเปนแกนหลก

1.2 เครอขายองคกรชมชน 1) ใหเครอขายเกดการพฒนาศนยขอมลทองถน/ศนยการเรยนร

2) ใหเครอขายเกดการพฒนาแกนนาคนรนใหมและเสรมศกยภาพแกนนาคนรนเกา

3) การพฒนากจกรรมและหนนเสรมทตอเนองในระดบพนท

4) การสรางความรความเขาใจในทศทาง/เปาหมาย/การทางานรวมกน

1) เชอมโยงเครอขายองคกรชมชนและภาคความรวมมอในทกระดบ

2) เกดศนยประสานงานเครอขายองคกรชมชนในระดบจงหวด (คน ขอมล เครองมอ ระบบการบรหาร จดการ)

3) เครอขายองคกรชมชนมระบบการบรหารจดการทด เปนทยอมรบของทกภาคสวนในทก

84

ตารางท 4.5 (ตอ) กลมผมสวนไดสวนเสย ชองวาง (Gap)/ขอจากด แนวทาง/วธการ

5) การพฒนาคน/กลไก/เครองมอในการตดตามประเมนผล

6) การสรางความรวมมอกบอปท. และพฒนาแผนรวมกน

7) การสรางระบบขอมลเพอสนบสนนการทางานรวมกนของเครอขาย

8) สรางความพรอมและรปธรรมงานพฒนาของเครอขายในการผลกดนเชงนโยบายตอรฐบาล

ระดบ 4) เกดการพฒนายกระดบผนา

การสรางคนรนใหม และการสรางกระบวนการเรยนรการจดการความร

5) เกดการเชอมโยงแผนงานขององคกรชมชน ทองถน สการจดทาแผน บรณการยทธศาสตรระดบจงหวด

1.3 ประชาสงคม 1.3.1 กลมคนททางาน

สาธารณะ 1.3.2 องคกรพฒนาเอกชน

(NGOs)

1) การกาหนดเปาหมายรวมในการพฒนาชมชนทองถน

2) ระบบการสอสารและสนบสนนขอมลแลกเปลยนซงกนและกน

3) ระบบการพฒนาองคความรรวมกน 4) ระบบการตดตามประเมนผลและ

พฒนารวมกน 5) การพฒนาพนทรปธรรมทแกไข

ปญหารวมกน 6) การสรางระบบบรหารจดการพนท

รวมกน 7) การยกระดบการทางานขององคกร

ชมชนสระดบสากล

1) สรางพนทในการขบเคลอนงานรวมกนระหวางองคกรชมชนและภาคประชาสงคมในการแกปญหาในระดบพนท

2) เกดคณะทางานรวม 3ฝาย (องคกรชมชน เครอขายองคกรชมชน ภาคประชาสงคม) ภายใตวถวฒนธรรมของชมชนทองถน

2. ภาคความรวมมอ 2.1 องคกรปกครองสวน

ทองถน อบต. อบจ. เทศบาล

2.2 ทองท กานนผใหญบาน กรรมการหมบาน

2.3 หนวยงานภาครฐตางๆ ระดบนโยบายสวนกลางและสวนภมภาค (จงหวด

1) ขาดระบบการจดการทชดเจนและตอเนอง

2) ขาดระบบการสอสาร ทาความเขาใจในกระบวนการทางาน

3) การนาเครองมอมาใชประโยชนสนบสนนการทางานในพนท

4) วธการจดการงบประมาณทสอดคลองกบความตองการของพนท

5) กฎหมาย ระเบยบทไมเออ/สนบสนนการทางานในพนท

1) มระบบการประสานงานเชอมโยงกบภาค

2) กฎระเบยบทเกยวของกบการพฒนาองคกรชมชนไดรบการแกไขใหเหมาะสม

3) องคกรชมชนไดรบการสนบสนน สงเสรมในการพฒนาในดานตางๆ โดยภาค

4) องคกรชมชนมบทบาทรวมในการพฒนาทองถ

85

ตารางท 4.5 (ตอ) กลมผมสวนไดสวนเสย ชองวาง (Gap)/ขอจากด แนวทาง/วธการ

อาเภอ) /พมจ./รฐวสาหกจ/สถาบนการศกษา/ผตรวจการกระทรวง

2.4 องคกรอสระ เชน สสส. สกว. สปสช. สช. สทบ. สภาพฒนาการเมอง องคการมหาชน

2.5 สถาบนการเงนของรฐ/หนวยงานของรฐทเกยวของกบเศรษฐกจ การเงนการคลง ธนาคาร

6) มกลไกรวมเชอมโยงพนทปฏบตการของ อปท.

5) วธจดการงบประมาณสอดคลองกบความตองการของพนท

6) สานกงานจงหวดสนบสนนกระบวนการจดทาแผนของภาคประชาชน

7) กาหนดพนทปฏบตการและการทางานรวมกน เพอยกระดบเปนศนยเรยนรสระดบนโยบายสาธารณะ

8) ชมชนมสวนรวมกาหนด การพฒนาทองถน (เปนภาคหนสวนงานพฒนา) เปลยนแปลงวธการสนบสนนการบรหารบประมาณของรฐ มความสมพนธรวมกนในแนวราบ

3. หนวยงานกากบดแล 3.1 คณะกรรมการสถาบน/

คณะอนกรรมการชดตางๆ

1) ระบบขอมล การสอสารและประชาสมพนธใหเขาใจบทบาท

2) การเปดพนทใหคณะกรรมการ /อนกรรมการไดเหนผลการทางาน

3) การจดความสมพนธการทางาน เชนการประชมสญจร ในพนท หรอการเขารวมประชมในกจกรรมตาง ๆ

4) ความสมพนธคณะกรรมการสถาบน/ อนกรรมการ ผปฏบตงาน ภาคความรวมมอ

1) หนวยงานทกากบดแลเขาใจบทบาทการทางานของขบวนองคกรชมชน

2) การมสวนรวมในการกาหนดตวชวดจากพนทข นมาและสามารถวดผลของการทางานดานการพฒนาองคกรชมชนได

3.2 กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย

1) การเวทประชมรวมฝายบรหารระหวาง พอช.และ พม.อยางนอยปละ 1 ครง

2) การรายงาน/ขอมลขาวสารในระดบพนท

3.3 สานกงบประมาณ/คณะกรรมาธการ

1) การสรางกระบวนการเรยนร เปาหมายภารกจรวมกน

2) การเปดพนทและกจกรรมสาคญ ของ

86

ตารางท 4.5 (ตอ) กลมผมสวนไดสวนเสย ชองวาง (Gap)/ขอจากด แนวทาง/วธการ

พอช. ใหสานกงบประมาณ/กรรมาธการไดเขารวมศกษาเรยนรภาระกจงานของพอช. ในระดบพนท/ประเดนงานตาง ๆ

3.4 สานกงานตรวจเงนแผนดน

1) การสรางการเรยนรเกยวกบภารกจ พอช.

2) การพฒนาเจาหนาท /องคกรชมชนในการใชจายเงนใหเปนไปตามระเบยบรวมกน

3.5 สานกงาน ก.พ.ร. 1) สรางความเขาใจการทางานของ พอช. 2) ปรบความสมพนธ โดยเชญ กพร.เขารวมประชม/สมมนา

ขนท 2 การทบทวนวสยทศนและพนธกจของสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการ

มหาชน) จากวสยทศนเดมในแผนยทธศาสตรการดาเนนงานป 2551- 2554 ทสถาบนฯไดกาหนด คอ “เปนองคกรทมงสรางความเขมแขงของสงคมจากฐานราก ดวยพลงองคกรชมชนและประชาสงคม” นน ในการทบทวนวสยทศนเพอจดทาแผนยทธศาสตรการดาเนนงานป 2555 - 2559 ไดมการปรบเปลยนวสยทศนใหม พอใหเกดความสอดคลองกบแนวทางการทางานของ สถาบน และความมงหวงของกลมเปาหมายทสถาบนฯดาเนนงานดวย ผลจากการรวมกนพจารณา สงผลใหกาหนดวสยทศนใหมขององคกรทจะใชในป พ.ศ.2555-2559 คอ “เปนองคกรของประชาชนทมงสรางความเขมแขงของสงคมจากฐานราก ดวยพลงองคองคกรชมชนและประชาสงคม”

ในสวนของการกาหนดพนธกจของสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน)นน องคกรไดกาหนดจากวตถประสงคการจดตงตามพระราชกฤษฎกาจดตงสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) พ.ศ. 2543 ซงพนธกจของสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) มดงน

1. สนบสนนและใหการชวยเหลอแกองคกรชมชน และเครอขายองคกรชมชน เกยวกบการประกอบอาชพ การพฒนาอาชพ การเพมรายได การพฒนาทอยอาศยและสงแวดลอม และการพฒนาชวตความเปนอยของสมาชกในชมชนทงในเมองและชนบท โดยยดหลกการพฒนาแบบองครวมหรอบรณาการและหลกการพฒนาทสมาชกชมชนมสวนรวมเปนแนวทางสาคญ ทงน เพอเสรมสรางความเขมแขงของชมชนและประชาสงคม

2. สนบสนนและใหความชวยเหลอทางการเงนแกองคกรชมชนและเครอขายองคกรชมชน

87

3. สนบสนนใหการชวยเหลอเพอการพฒนาองคกรชมชนและเครอขายองคกรชมชน ตลอดจนประสานงานการสนบสนนและใหการชวยเหลอดงกลาวจากหนวยงานตางๆ ทงภาครฐและภาคเอกชน

4. สงเสรมและสนบสนนและสรางความรวมมอขององคกรชมชนและเครอขายองคกรชมชนในระดบทองถน ระดบจงหวด และระดบประเทศ

ขนท 3 รวมกนกาหนดประเดนยทธศาสตรและวตถประสงคเชงกลยทธ เพอใหการดาเนนการของสถาบนฯ สอดคลองกบแผนงานและสถานการณการเปลยนแปลงทเกดขน ยทธศาสตรการดาเนนงาน ป พ.ศ. 2555 – 2559 ประกอบดวย ยทธศาสตร ประเดนยทธศาตร วตถประสงคเชงกลยทธ ดงน

1. ยทธศาสตร คอ องคกรชมชนเปนแกนหลก พนทเปนตวตง 2. ประเดนยทธศาสตร จะเปนการดาเนนงานภายใตยทธศาสตร ซงม 3 ประเดนยทธศาสตร

ไดแก 2.1 การพฒนาโดยใชพนทเปนตวตง สนบสนนใหชมชนทองถนมระบบทพฒนา

ไปสการจดการตนเอง ซงเปนการสนบสนนใหขบวนองคกรชมชนสามารถขบเคลอนการแกไขปญหาตามแนวทางการพฒนาและฟนฟชมชนทองถนสการจดการตนเอง โดยมขบวนองคกรชมชน สภาองคกรชมชนเปนกลไกสาคญในการขบเคลอนการทางานในพนทมการจดทาแผนพฒนาชมชนทองถนทครอบคลมการพฒนาของชมชนทองถนอยางมสวนรวม ทงดานสงคม เศรษฐกจ ทรพยากรและสงแวดลอม ตลอดจนตวชวดการพฒนาตนเองของชมชนสชมชนทองถนจดการตนเองและเกดการปรบเปลยนโครงสรางการทางานพฒนาและแกไขปญหาของชมชนทองถนในทกระดบ

2.2 การประสานความรวมมอกบชมชนทองถนและภาคทเกยวของ เพอสนบสนนความเขมแขงขององคกรชมชน นาไปสความเปลยนแปลงโครงสรางและนโยบาย จะเปนการปรบกระบวนงานและความสมพนธการทางานรวมกบขบวนองคกรชมชนและภาคใหสอดรบกบแนวทางการพฒนาทใชพนทเปนตวตงและองคกรชมชนเปนแกนหลก โดยมพนทรปธรรมเพอสรางกระบวนการเรยนรรวมกนในการขบเคลอนงานระหวางองคกรชมชน ภาคประชาสงคมและหนวยงานภาคทเกยวของในการแกไขปญหาระดบพนทและผลกดนสระดบนโยบายสาธารณะ มกลไกความรวมมอของขบวนองคกรชมชนและภาคทเออตอการพฒนา โดยองคกรชมชนเปนแกนหลกภายใตวถวฒนธรรมของชมชนทองถน และมการสอสารประชาสมพนธทเทาทนสถานการณสามารถเขาถงกลมเปาหมาย

2.3 การพฒนาระบบบรหารจดการของ พอช. เปนการพฒนาและยกระดบองคกรใหเปน “องคกรแหงการเรยนร” ดานการสนบสนนการพฒนาขบวนองคกรชมชน โดยปรบระบบบรหารจดการมการกระจายการจดการสพนทอยางเปนระบบ ปรบระบบงานสนบสนน เพอหนนเสรมใหเกดงานเชงคณภาพ

88

3. เปาประสงคหลกขององคกร ประกอบดวย 7 เปาประสงค ไดแก 3.1 ขบวนชมชนสามารถแกไขปญหา เพอสรางคณภาพชวตและความมนคงของ

ชมชนทองถน 3.2 ขบวนชมชนทกระดบ (ตาบล จงหวด ภาค) มศกยภาพและความสามารถใน

การบรหารจดการงานและบรหารขบวน 3.3 ภาคความรวมมอสนบสนนการฟนฟชมชนทองถนจดการตนเอง 3.4 ระบบขอมลและสารสนเทศงานชมชนทนสมยพรอมใช 3.5 เพมประสทธภาพการบรหารจดการขององคกร 3.6 พฒนาบคลากรใหมความรความสามารถปฏบตงานอยางมความสขและม

ประสทธภาพ 3.7 กองทน พอช. เปนกองทนพฒนาทมรปแบบการสนบสนนหลากหลายเปน

เครองมอนาไปสชมชนทองถนจดการตนเอง ภายหลงจากทไดรวมกนวเคราะหเพอกาหนดกลยทธ ยทธศาสตร ประเดนยทธศาสตร

และเปาประสงคหลกแลว จะนาขอมลดงกลาวมาจดทาแผนทกลยทธ (Strategy Map) ขององคกรทจะใชในป พ.ศ.2555 - 2559 เพอใชเปนเครองมอในการสอสารถงทศทางและเปาหมายการทางานภายในองคกร รวมถงการสอสารแกสาธารณะภายนอก ดงภาพท 4.4

ภาพท 4.4 แผนทกลยทธสถาบนพฒนาองคกรชมชน ป พ.ศ. 2555- 2559

89

ขนท 4 เปนการรวมกนกาหนดเปาหมาย กระบวนการทางาน และตวชวดผลการดาเนนงานใน 5 ปขางหนา (ป2555 – ป2559) ในรปแบบความสมพนธเชงเหตและผลทสอดคลองกบประเดนยทธศาสตร เปาประสงคและกลยทธ เพอใชเปนเปาหมายแนวทางปฏบตและใชในการสอสารถงทศทางการทางานขององคกร

ภายหลงจากการจดทาแผนยทธศาสตรขององคกรตามกระบวนการเสรจสนแลว องคกรฯ จะนาแผนยทธศาสตรทไดจดทาเสนอคณะกรรมการสถาบนฯ เพอพจารณาเหนชอบในการนาไปปฏบตใชตอไป ขนท 5 การจดทาแผนงานประจาป สวนงานในองคกรจะจดทาแผนงาน/โครงการ ในการสนบสนนประเดนยทธศาสตรและวตถประสงคเชงกลยทธขององคกรใหประสบผลสาเรจ ซงในแผนงานประจาปของแตละสวนงานจะประกอบดวย แผนงาน/โครงการ วตถประสงค กจกรรม ตวชวด เปาหมายเชงปรมาณและเปาหมายเชงคณภาพ งบประมาณทใชในการดาเนนการ รวมถงกาหนดระยะเวลาในการดาเนนการตามแผนงาน/โครงการ หลงจากนน สานกนโยบายและแผนจะทาหนาทรวบรวม และจดประชมหวหนาสวนงานในองคกร เพอหารอรวมกนในการปรบเพม/ลดงบประมาณตามทแตละสวนงานเสนอ ใหสอดคลองกบงบประมาณทองคกรไดรบการอดหนนจากรฐบาลและตามกรอบงบประมาณทคณะกรรมการสถาบนฯไดพจารณา เมอการประชมเสรจสนสานกนโยบายและแผนจะจดทาเปนคมอแผนงานและงบประมาณประจาปใหแตละสวนงานใชเปนแนวทางในการปฏบตงานตอไป

2. กระบวนการจดทาตวชวดของสานกงานก.พ.ร. กระบวนการจดทาตวชวดของสานกงานก.พ.ร. ทใชประเมนผลงานของสถาบนพฒนา

องคกรชมชน (องคการมหาชน) ตามคารบรองการปฏบตงาน ม 5 ขนตอน ดงน ขนท 1 ชวงเดอนกนยายนของแตละป สานกงานก.พ.ร. จะกาหนดกรอบการประเมนผล

การปฏบตงานตามคารบรองการปฏบตงาน แนวทางการจดทาคารบรองการปฏบตงานและประเมนผล และปฏทนการจดทาคารบรองการปฏบตงานเพอใหสถาบนฯใชเปนแนวทางในการจดทาคารบรองการปฏบตงาน

โดยกรอบการประเมนผลการปฏบตงานตามคารบรองการปฏบตงานทสานกงาน ก.พ.ร. กาหนด ประกอบดวย 4 มต คอ มตท 1 มตดานประสทธผลของการปฏบตงาน มตท 2 มตดานคณภาพการใหบรการ มตท 3 มตดานประสทธภาพของการปฏบตงาน และมตท 4 มตดานการกากบดแลกจการและการพฒนาองคการ ซงทางสานกงานก.พ.ร.จะนากรอบแตละมต มาเชอมโยงกบพนธกจ และกาหนดเปาหมาย (Target) โดยอาศยขอมลในปจจบนเปนพนฐาน เปนขนตอนทสานกงาน ก.พ.ร. จะเปนผกาหนดองคประกอบของ Balanced Scorecard มาใหเปน 4 มต ซงเหมอนกบการวดผลขององคการมหาชนอน ตามภาพท 4.5

90

ภาพท 4.5 กรอบการประเมนผลการปฏบตงานขององคการมหาชน (สานกงานก.พ.ร.,2555

:12)

ซงนาหนก A,B,C และD ตามภาพท 4.4 หมายถง นาหนกทเกดจากการเจรจาระหวางคณะกรรมการเจรจาขอตกลงและประเมนผลองคการมหาชน และประธานกรรมการองคการมหาชน

ขนท 2 สถาบนฯ เสนอตวชวด นาหนก คาเปาหมาย และเกณฑการใหคะแนนตวชวดตามคารบรองการปฏบตงาน ทไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการสถาบนฯ พรอมขอมลแผนยทธศาสตร 4 ป และแผนงานประจาปใหกบสานกงานก.พ.ร. เพอใชเปนขอมลในการเจรจาความเหมาะสมของตวชวด

ขนท 3 สถาบนฯ เขารวมเจรจาความเหมาะสมของตวชวด นาหนก คาเปาหมาย และเกณฑการใหคะแนนความสาเรจของการปฏบตงานตามคารบรองการปฏบตงาน ซงเปนการเจรจาระหวางคณะกรรมการเจรจาขอตกลงและประเมนผลองคการมหาชน กบประธานกรรมการ ผอานวยการ ผชวยผอานวยการและเจาหนาททไดรบมอบหมายใหเขารวมเจรจา

ขนท 4 ชวงเดอนมกราคม สถาบนฯจดใหมการลงนามคารบรองการปฏบตงานระหวางรฐมนตรทกากบดแลกบประธานกรรมการสถาบนฯ และระหวางประธานกรรมการสถาบนฯกบผอานวยการสถาบนฯ พรอมสงสาเนาคารบรองการปฏบตงานทมการลงนาม ใหกบสานกงาน

91

ก.พ.ร. และเผยแพรคารบรองในเวบไซตของสถาบนฯ และเรมดาเนนการตามตวชวดพรอมจดทาเอกสารหลกฐานอางอง เพอใชประกอบการรายงานผลการปฏบตงานตามตวชวดตอสานกงาน ก.พ.ร.

ขนท 5 การตดตามประเมนผล สานกงานก.พ.ร.กาหนดใหสถาบนฯ รายงานผลการประเมนตนเอง 2 รอบ คอ รอบ 6 เดอน และรอบ 12 เดอน พรอมกบการรายงานผลการประเมนตนเองผานระบบ e – Sar Card ในระบบเวบไซต www.opdc.go.th ซงสานกงานก.พ.ร.และทปรกษาดานประเมนผลจะเขาตดตามประเมนผลทสถาบนฯ ในการตดตามผลรอบ 12 เดอน พรอมทงตรวจสอบเอกสารหลกฐานอางอง จากนนจงแจงคะแนนผลการประเมนการปฏบตงานตามคารบรองการปฏบตงานประจาปใหกบทางสถาบนฯ และรฐมนตรทกากบดแลตอไป

3. กระบวนการจดทาตวชวดระดบสวนงาน สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) ไดมการจดทาตวชวดระดบสวนงาน ซง

จะมการลงนามคารบรองการปฏบตงานระดบสวนงานระหวางผอานวยการสถาบนฯ กบผชวยผอานวยการทกากบดแลสวนงาน และระหวางผชวยผอานวยการทกากบดแลสวนงานกบหวหนาสวนงาน โดยผลการดาเนนงานตามตวชวดจะนามาใชในการพจารณาประสทธภาพประสทธผลของแตละสวนงาน อกทงนาผลการดาเนนงานดงกลาวมาประกอบการพจารณาเลอนเงนเดอนประจาปงบประมาณ ซงคณกนษฐา สวตธกล ผชวยหวหนาสานกนโยบายและแผน กลาววา “หลงจากสมมนาจดทายทธศาสตรองคกร กบเจรจาตวชวด ก.พ.ร. เสรจแลว

เราจะทาตวชวดสวนงาน โดยจะเปนการเชอมโยงยทธศาสตรทเราทา กบตวชวด ก.พ.ร. และใหแตละสวนงานวเคราะหงานของเคา และเราจะมาประชมดกนอกทถงความเหมาะสม วาแตละสวนมวตถประสงคสอดคลองกบองคกรหรอไม โดยทวไปแลวฐานการคดการทาจะเหมอนๆกน เพราะเราเคยมบรษททปรกษามารวมจดทากบเราแลว สวนมากกจะใชวตถประสงคตามยทธศาสตรองคกรเปนตวตง บวกกบตวชวด ก.พ.ร. แลวเพมตวชวดทคดวานาจะวด ซงการจดทาในแตละขน เอกสารจะเยอะพอสมควร แตขอมลทงหมดกจะนามาใชวเคราะหทงหมด เพอใหเปนขบวนการทางวทยาศาสตรมากขน จงตองทาเอกสาร” โดยกระบวนการจดทาตวชวดระดบสวนงาน มดงน 1) การวเคราะหงานตามภารกจ ดวยการจดทา Key Result Area : KRA 2) การเชอมโยงตวชวดระดบองคกรสสวนงาน ดวยการจดทา Influence Matrix 3) การจดทาแผนทกลยทธระดบสวนงาน 4) การจดทาตวชวดระดบสวนงาน (Department KPI)

92

5) การจดทารายละเอยดของตวชวด (KPI Template) 1. การวเคราะหงานตามภารกจ ดวยการจดทา Key Result Area : KRA

การวเคราะหงานตามภารกจ คณวราภรณ เอยมวจารณ หวหนาสานกนโยบายและแผน กลาววา

“เนองจากการจดทาตวชวดของสถาบนฯ แบงได 2 ลกษณะ คอ ตวชวดทมาจากงานตามกลยทธในระดบองคกรถายทอดมาสสวนงาน และตวชวดทมาจากงานตามภารกจของสวนงาน โดยตวชวดทมาจากงานตามกลยทธของสถาบนฯ และตวชวด ก.พ.ร. จะถกถายทอดมาสสวนงานทมหนาทรบผดชอบ ดงนนตวชวดทมาจากงานตามภารกจของสวนงาน สวนงานจะใชการมสวนรวมภายในสวนงานรวมกนวเคราะหงานตามภารกจงานภายในสวนงาน เพอกาหนดตวชวดทมาจากงานตามภารกจ ดวยการจดทา KRA ซงเปนเครองมอทชวยในการวเคราะห การกาหนดตวชวดจากภารกจหนาทของสวนงาน ตามทองคกรมอบหมาย” นอกจากน คณกนษฐา สวตธกล ผชวยหวหนาสานกนโยบายและแผน ไดใหขอมล

เพมเตม วา “จากการทลกษณะงานขององคกรแบงได 2 ลกษณะ คอ งานทเปนยทธศาสตร กลยทธขององคกร กบงานตามภารกจของสวนงาน ซงปกตงานทเปนกลยทธ คอ งานในลกษณะงานใหมทองคกรมงเนน รวมถงงานทเปนการพฒนางานประจาขององคกร ดงนนการจดทาตวชวดในระดบสวนงาน นอกจากตวชวดทมาจากมาจากงานตามยทธศาสตรขององคกร ยงจะรวมถงการกาหนดตวชวดจากงานตามภารกจของสวนงานทดาเนนการเปนปกตดวย จงเปนทมาของการจดทา KRA” ซงการจดทา Key Result Area หรอ KRA นน แตละสวนงานจะใชแบบฟอรมในการ

จดทา ดงแสดงตามภาพท4.6

93

ภาพท 4.6 Form Key Result Area จากภาพท 4.5 แสดงถงแบบฟอรมการจดทา KRA โดยการจดทานน สวนงานจะใชการ

มสวนรวมภายในสวนงาน กาหนดขอมลลงในแบบฟอรมทง 4 ชอง ประกอบดวย ชองท 1 งานหลก ชองท 2 ผลลพธทตองการ ชองท 3 ดชนชวด และชองท 4 สตรคานวณ โดยสวนงานจะวเคราะหงานจากภารกจอานาจหนาทตามโครงสรางทองคกรมอบหมาย เพอนามาระบในแบบฟอรม KRA ซงข นตอนของการจดทา KRA แบงได 3 ขนตอน คอ ขนตอนท 1 การกาหนดงานหลกจากภารกจหนาทตามโครงสางทองคกรมอบหมาย ซงแบงได 2 ลกษณะคอ งานประจา และงานปรบปรงพฒนาภายในหนวยงานทไมมในแผนกลยทธ ขนตอนท 2 คอ การกาหนดผลลพธงานทตองการใหเกดขนจากการดาเนนงานหลก วเคราะหวาการดาเนนงานตามภารกจทองคมอบหมายนน แสดงถงผลลพธ (Output) อยางไรบาง ขนตอนท 3 คอ การกาหนดตวชวด การกาหนดสตรคานวณจากภารกจของสวนงาน และผลลพธทไดจากการดาเนนงาน 2 การเชอมโยงตวชวดระดบองคกรสสวนงานดวยการจดทา Influence Matrix การเชอมโยงตวชว ดระดบองคกรสสวนงาน คณพรรณทพย เพชรมาก ผชวยผอานวยการ กลาววา

“หลกคดของการเชอมโยงตวชวดระดบองคกรสสวนงานดวย Influence Matrix มาจาก แนวคดทวา สวนงานทกสวนงานในองคกร รวมทงบคลากรทกคนมโอกาสทจะสรางผลกระทบตอผลลพธขององคกร และสวนงานจะทาอะไรไดบางจากระดบงานของสวนงาน ทจะชวยใหองคกรบรรลวตถประสงค และวสยทศน

1 2 3 4

94

ตามทองคกรกาหนด การจดทา Influence Matrix คอ การวเคราะหบทบาทหนาทของแตละสวนงาน จากภารกจตามโครงสรางทองคกรมอบหมายและจากแผนงานประจาปของสวนงานเทยบกบวตถประสงคและตวชวดขององคกร เพอกาหนดวตถประสงคและตวชว ดของสวนงานใหสอดคลองกบขององคกร จากนนจะนาผลลพธการจดทา Influence ของแตละสวนงานมารวมเขาดวยกนเปน Influence Matrix เพอทบทวนรวมกนระหวางสวนงานในองคกร”

ซงการเชอมโยงตวชวดระดบองคกรสสวนงานดวย Influence Matrix จะเปนการทบทวนบทบาทหนาทของสวนงาน วาสามารถสงผลหรอสนบสนนวตถประสงคเชงกลยทธและตวชวดขององคกรอยางไรไดบาง โดยแตละสวนงานจะกาหนดวตถประสงค และตวชวดของสวนงานทสอดคลองกบวตถประสงคเชงกลยทธและตวชวดวดขององคกรตามแผนภาพท 4.7

ภาพท 4.7 การกาหนดวตถประสงคของสวนงาน

จากภาพท 4.7 เหนไดวาการกาหนดวตถประสงคและตวชวดของสวนงาน จะแบงได 3 ลกษณะ คอ

1. กาหนดวตถประสงคและตวชวดเดยวกนกบองคกร ไดแก Company common KPI คอ การกระจายตวชวดใหกบทกสวนงานในองคกรทเปนเหตใหองคกรประสบผลสาเรจ เชน รอยละระดบความพงพอใจของกลมเปาหมาย และ Company direct KPI คอ การถายทอดตวชวดและวตถประสงคขององคกร ไปสสวนงานทเปนเจาภาพหลกโดยตรง เชน รอยละเฉลยถวงนาหนกของการดาเนนโครงการแกไขปญหาความเดอดรอนทอยอาศยและทดนทากนโดยชมชนทองถนเปนหลก (5 จงหวดชายแดนภาคใต)

2. กาหนดวตถประสงคและตวชวดทแตกตางกบองคกร แตมความสอดคลองและสงผลใหตวชว ดและวตถประสงคเชงกลยทธขององคกรประสบความสาเรจ ไดแก Department

95

influential KPI คอ การกาหนดวตถประสงคและตวชวดทแตกตางกบขององคกร โดยมาจากสวนงานทเปนเจาภาพหลก และจากสวนงานททาหนาทสนบสนน ประกอบเขาดวยกน เชน ตวชวดเรองจานวนครวเรอนทมความมนคงในการอยอาศยภายใตการดาเนนโครงการบานมนคง เจาภาพหลก คอ สานกงานปฏบตการภาค 5 ภาค และสวนงานสนบสนน ไดแก สานกงานโครงการบานมนคง สานกนโยบายและแผน ศนยขอมลและสารสนเทศ สวนประชาสมพนธ สวนพฒนากระบวนการเรยนรและองคความร สานกงานบรหารสนเชอชมชน

3. กาหนดวตถประสงคและตวชวดจากงานตามภารกจหนาทของสวนงาน (จากการจดทา KRA) ทสามารถสงผลใหตวชวดและวตถประสงคเชงกลยทธขององคกรประสบความสาเรจ เชน ระดบความสาเรจการใหบรการของงานอาคารสถานท

ซงความสมพนธของการกาหนดวตถประสงคและการกาหนดตวชวดของสวนงาน สามารถแสดงดงภาพท 4.8

องคกร

มมมอง วตถประสงค ตวชวดวด เปาหมาย

ประสทธผล การพฒนาองคกรการเงน/การจดการทนชมชนและสวสดการชมชน

รอยละของสนเชอทมปญหาตอสนเชอคงเหลอทงหมด

14.25

สงผล

ภาค 5 ภาค

มมมอง วตถประสงค ตวชวดวด เปาหมาย

ประสทธผล การแกไขปญหาสนเชอคงเหลอลดลง รอยละของสนเชอทมปญหาตอสนเชอคงเหลอทงหมด

14.25

สงผล

สานกงานบรหารสนเชอชมชน

มมมอง วตถประสงค ตวชวดวด เปาหมาย

กระบวนการ สนบสนนสานกงานปฏบตการภาคในการแกไขปญหาสนเชอผดนด

ระดบความสาเรจในการสนบสนนสานกงานปฏบตการภาคและกลไกองคก รชมชนในการแกป ญหาสนเชอผดนด

5

สงผล

สานกงานสนบสนนองคกรการเงนและทนชมชน

มมมอง วตถประสงค ตวชวดวด เปาหมาย

กระบวนการ สนบสนนระบบการทางานเพอพฒนาความเขมแขงองคกรผใชสนเชอและองคกรการเงน

การสนบสนนระบบการทางานรวมกบสานกงานปฏบตการภาคและขบวนองคกรชมชนในการพฒนาความเขมแขงขององคกรผใชสนเชอและองคกรการเงน

5

ภาพท 4.8 ความสมพนธของวตถประสงคในระดบสวนงาน

96

คณพรรณทพย เพชรมาก ผชวยผอานวยการ กลาวเพมเตมวา “ความสมพนธของการกาหนดวตถประสงคและการกาหนดตวชวดของสวนงาน มหลกสาคญ คอ การมองภาพจากวตถประสงคทองคกรกาหนด เมอแตละสวนงานกาหนดวตถประสงคในระดบสวนงานโดยใชวตถประสงคขององคกรเปนตวตง วตถประสงคของสวนงานทเปนเจาภาพหลก และสวนงานททาหนาทสนบสนน วตถประสงคจะมความเชอมโยงและสงผลใหตวชวดในระดบองคกรและสวนงานประสบผลสาเรจ” ขนตอนในการจดทา Influence Matrix สามารถแบงได 2 ขนตอน ประกอบดวย 1. การจดทา Influence ของสวนงาน 2. การทบทวนความเชอมโยงตวชวดในระดบสวนงาน ดวยการจดทา Influence Matrix ขนท 1 สวนงานในองคกรจะใชแบบฟอรม Influence เปนเครองมอในการกาหนด

วตถประสงคของสวนงาน ในการสนบสนนประเดนยทธศาสตรขององคกร รวมทงกาหนดตวชวดของสวนงานทสอดคลองกบวตถประสงคทแตละสวนงานกาหนด ตามภาพท 4.9

Form Influence

ประเดน ยทธศาสตร

Measurements สวนงาน : ……………………………………….

รหส

ตวชวด

ตวชวดระดบองคกร วตถประสงคของสวนงานทสนบสนนประเดนยทธศาสตรขององคกร

ตวชวดในระดบสวนงาน

1. การสนบสนนการพฒนาทอยอาศยในเมองและทดนทากนในชนบท

1-1 จานวนครวเรอนทมความมนคงในการอยอาศยภายใตการดาเนนงานโครงการบานมนคง

1-2 ความสาเรจของจานวนพนททมการแกไขปญหาทดนทากน

2. การพฒนาองคกรการเงน/การจดการทนชมชนและสวสดการชมชน

2-1 รอยละของสนเชอทม ปญหาตอสนเชอคงเหลอทงหมด (กพร.)

ภาพท 4.9 แบบฟอรมการจดทา Influence

จากแบบฟอรม Influence ดงภาพท 4.9 สวนงานจะใชการมสวนรวมภายในสวนงาน ระบขอมลในแบบฟอรม 5 ชอง ประกอบดวย ชองท 1 ประเดนยทธศาสตร ชองท 2 รหสของตวชวด ชองท 3 ตวชวดระดบองคกร ชองท 4 วตถประสงคของสวนงานทสนบสนนประเดน

97

ยทธศาสตรขององคกร และชองท 5 ตวชวดในระดบสวนงาน ซงการระบขอมลในแบบฟอรม Influence เปนการกระจายตวชวดระดบองคกรสสวนงาน มวธการ 5 ขอ ดงน

(1) นาประเดนยทธศาสตรขององคกรทองคกรไดจดทาขน มาระบลงในชองท 1 (2) นาตวชวดขององคกรทไดกาหนดขนจากประเดนยทธศาสตร รวมกบตวชวดตาม

คารบรองการปฏบตงานขององคกร (ตวชวด ก.พ.ร.) มาระบลงในชองท 3 โดยใหระบตวชวดลงในชองทตรงกบความสมพนธกบประเดนยทธศาสตรขององคกร

(3) กาหนดรหสตวชวดลงในชองท 2 เชน 1-1 ,1-2 หรอ 2-1 เปนตน ซงจากรหสของตวชวดสามารถอธบายได ดงน ประเดนยทธศาสตรท 1 ตวชวดท 1 รหสตวชวดคอ 1-1 หรอ ประเดนยทธศาสตรท 1 ตวชวดท 2 รหสตวชวดคอ 1-2 หรอ ประเดนยทธศาสตรท 2 ตวชวดท 1 รหสตวชวดคอ 2-1 เปนตน

(4) สวนงานพจารณาภารกจ หนาทตามโครงสรางทองคกรมอบหมาย เพอกาหนดวตถประสงคผลลพธจากการดาเนนงานของสวนงาน ทสนบสนนประเดนยทธศาสตรและตวชวดขององคกร ลงในชองท 4 หากวตถประสงคขององคกรหรอตวชวดใดขององคกร สวนงานทพจารณาแลวไมมสวนเกยวของในการสนบสนนจะเวนวางเอาไว

(5) กาหนดตวชวดทจะวดผลลพธจากวตถประสงคทสวนงานไดระบในชองท 4 ลงในชองท 5

ขนท 2 การทบทวนความเชอมโยงตวชวดในระดบสวนงาน ดวยการจดทา Influence Matrix คณพรรณทพย เพชรมาก ผชวยผอานวยการ ไดกลาวในขนตอนนวา

“ภายหลงจากการจดทา Influence ของแตละสวนงาน จะเหนไดวา ประเดนยทธศาสตร และตวชวดขององคกร จะกระจายลงสสวนงานทกสวนงานตามภารกจหนาททสนบสนนใหประเดนยทธศาสตรและตวชวดขององคกรประสบผลสาเรจ โดยในขนตอนนจะมการประชมรวมกนของหวหนาทกสวนงานภายในองคกร เพอทบทวนความเชอมโยงตวชวดในระดบสวนงาน หรอ การจดทา Influence Matrix โดยการนาผลจากการจดทา Influence ของแตละสวนงานรวมเขาดวยกน และทบทวนความเชอมโยงรวมกนระหวางสวนงาน เพอทาความเขาใจรวมกนในเรองบทบาทหนาททมระหวางกนในแตละสวนงาน และบทบาทหนาทของสวนงานทเปนเจาภาพหลกกบสวนงานททาหนาทสนบสนน การจดทา Influence Matrix” สามารถแสดงได ดงภาพท 4.10

98

ภาพท 4.10 การจดทา Influence Matrix

โดยการทบทวน จะมวธการทบทวนใน 2 ลกษณะ ดงน (1) การทบทวนในลกษณะแนวนอน เพอทบทวนวาในแตละตวชวดขององคกรนน ม

สวนงานใดบางทมวตถประสงค และตวชวดทสนบสนนผลกดนใหตวชวดขององคกรประสบผลสาเรจ

(2) การทบทวนในลกษณะแนวตง เพอทบทวนวาในแตละสวนงานมวตถประสงค และตวชวดใดบาง ทสนบสนนผลกดนใหตวชวดขององคกรประสบผลสาเรจ

จากการกระจายตวชวดระดบองคกรสสวนงานดวยแบบฟอรม Influence และการทบทวนตามแนวคดการจดทา Influence Matrix ทงในแนวตงและแนวนอน ผลลพธทได คอ ในทกๆประเดนยทธศาสตและในทกๆตวชวดขององคกรจะมสวนงานรองรบตามวตถประสงค รวมทงตวชวดของสวนงาน จะมความเชอมโยงสอดคลองตามหลกของเหตและผล ในการสนบสนนหรอผลกดนใหประเดนยทธศาสตร และตวชวดขององคกรประสบผลสาเรจ ซงคณกนษฐา สวตธกล ผชวยหวหนาสานกนโยบายและแผนกลาวเพมเตมวา

“ตวชวดขององคกรบางตวชวดจะมสวนงานทเปนเจาภาพหลกรบผดชอบเพยงสวนงานเดยว บางตวชวดจะมทงสวนงานทเปนเจาภาพหลก และสวนงานสนบสนนรวมกนทา และบางตวชวดทกสวนงานในองคกรจะรบผดชอบรวมกน การทา Influence Matrix จะทาใหวตถประสงคและตวชวดของแตละสวนงาน เชอมโยงและสอดคลองกบวตถประสงคขององคกร”

99

ขนท 3 การจดทาแผนทกลยทธระดบสวนงาน การจดทาแผนทกลยทธสวนงานในสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) คณ

กนษฐา สวตธกล ผชวยหวหนาสานกนโยบายและแผน กลาววา “สวนงานจะนาขอมลทไดจากการจดทา KRA และผลลพธทไดจากการจดทา Influence Matrix มาจดทาแผนทกลยทธ ของสวนงาน ตามแนวคด Balanced Scorecard และภายใตมมมอง 4 มตทสานกงานก.พ.ร.กาหนด โดยสวนงานจะนาวตถประสงคทไดจากการทา Influence Matrix มาทบทวนวตถประสงคเพอปรบแก หรอควบรวบวตถประสงคทคลายคลงกน และนาวตถประสงคททบทวนแลวมาเรยงรอยใหเหนความเชอมโยงของการดาเนนการตามวตถประสงคของสวนงานทไดกาหนด กบยทธศาสตรและวตถประสงคขององคกร แสดงใหเหนถงแนวกลยทธทสวนงานจะดาเนนการเพอใหบรรลวตถประสงคในแตละมมมอง และบรรลวสยทศนขององคกรในทายสด และแผนทกลยทธของสวนงาน จะใชเปนเครองมอในการสอสารถงทศทางและเปาหมายการทางานของสวนงานใหกบบคลากรในสวนงาน เพอใหเขาใจถงถงวตถประสงคหรอแนวทางทสวนงานจะดาเนนการ”

การจดทาแผนทกลยทธของสวนงาน จะใชแบบฟอรมเปนเครองมอสาหรบจดทาแผนทกลยทธ ซงประกอบดวย 3 แบบฟอรม ไดแก

1. แบบฟอรม a 2. แผนภาพ b 3. แบบฟอรม c ขนตอนการจดทาแผนทกลยทธของสวนงานตามแบบฟอรมดงกลาว ม 5 ขนตอน ดงน ขนตอนท 1 นาวตถประสงคเชงกลยทธ และตวชวดของสวนงาน ทไดจากการจดทา

Influence Matrix มาระบลงในแบบฟอรม a ขนตอนท 2 สรปประเดนยทธศาสตรขององคกรทสวนงานเกยวของ สนบสนน เพอระบ

ลงในแผนภาพ b ขนตอนท 3 ทบทวนวตถประสงคของสวนงาน เพอปรบแกหรอการรวมวตถประสงค

ในแบบฟอรม c ขนตอนท 4 ทบทวนความสมพนธวตถประสงคของสวนงานเชงเหตและผล ในแผนท

กลยทธ ขนตอนท 5 ตรวจสอบความสมบรณของแผนทกลยทธ ดวยผลสาเรจจากการจดทา

KRA ของสวนงาน โดยวธการจดทาในแตละขนตอน มดงน

100

1. นาวตถประสงคเชงกลยทธ และตวชวดของสวนงาน ทไดจากการจดทา Influence Matrix มาระบลงในแบบฟอรม a ซงในแบบฟอรม a จะมชองวางใหสวนงานระบ 6 ชอง ไดแก

ชองท 1 รหส คอ ลาดบทของประเดนยทธศาสตรองคกร ชองท 2 ประเดนยทธศาสตรขององคกร ชองท 3 รหสตวชวด ชองท 4 ตวชวดระดบองคกร ชองท 5 วตถประสงคจาก Influence Matrix ชองท 6 ดชนชวดระดบสวนงาน ซงขอมลทใชระบในแบบฟอรม a มาจาก ผลของการจดทา Influence Matrix ของสวนงาน

การระบขอมลในแบบฟอรม a มดงน 1.1 นาวตถประสงค และตวชวดของสวนงานจากการจดทา Influence Matrix ระบลง

ในชองท 5 และชองท 6 ในแบบฟอรม a 1.2 พจารณาวตถประสงค และตวชวดของสวนงานใน Influence Matrix วาสนบสนน

ประเดนยทธศาสตรและตวชวดขององคกรใดบาง 1.3 นาประเดนยทธศาสตร และตวชว ดขององคกรทสวนงานสนบสนนระบลงใน

แบบฟอรม a ในชองท 2 และชองท 4 ซงการระบลงในชองนน ใหระบตรงกบวตถประสงค และตวชวดของสวนงานตามทไดจดทา Influence Matrix พรอมกบนารหสตวชวดระบลงในชองท 3

การจดทาแบบฟอรม a สามารถแสดงตวอยางตามรปภาพท 4.11

ภาพท 4.11 ตวอยางการจดทาแบบฟอรม a ของสวนงาน

101

2. การสรปประเดนยทธศาสตรขององคกรทสวนงานเกยวของหรอสนบสนน เพอระบ ลงในแผนภาพ b ซงแผนภาพ b คอ แผนภาพทแสดงความเชอมโยงประเดนยทธศาสตรของสวนงานในเบองตน แผนภาพ b จะประกอบดวย 2 สวน คอ

สวนท 1 วสยทศนและประเดนยทธศาสตรขององคกร สวนท 2 ประเดนยทธศาสตรขององคกรทสวนงานสนบสนน ขนตอนการจดทาแผนภาพ b มดงน

2.1 นาประเดนยทธศาสตรขององคกรทสวนงานระบไวในแบบฟอรม a มาระบลงในสวนท 2 ของแผนภาพ b (ตามภาพท 28)

2.2 แสดงความเชอมโยงของประเดนยทธศาสตร โดยกาหนดเสนลกศรระหวางประเดนยทธศาสตรทสวนงานระบไวในสวนท 2 ของแผนภาพ กบ ประเดนยทธศาสตรขององคกรในสวนท 1 ของแผนภาพ

การจดทาแผนภาพ b สามารถแสดงตวอยางตามภาพท 4.12

ภาพท 4.12 ตวอยางการจดทาแผนภาพ b ของสวนงาน

ผลลพธของการจดทาแผนภาพ b จะแสดงถงแผนภาพความเชอมโยงประเดนยทธศาสตรของสวนงานทไดจากการจดทาจากแผนภาพ b โดยในแผนภาพจะแสดงถงความเชอมโยงของประเดนยทธศาสตรทสวนงานเกยวของในการสนบสนนหรอผลกดนเพอใหประเดนยทธศาสตรองคกรประสบผลสาเรจ ซงผลลพธของการจดทาแผนภาพ b สามารถแสดงตวอยางตามภาพท 4.13

1

2

102

ภาพท 4.13 แผนภาพแสดงความเชอมโยงประเดนยทธศาสตร

3. การทบทวนวตถประสงคของสวนงาน เพอปรบแกหรอการรวมวตถประสงค ในแบบฟอรม c ซงแบบฟอรม c จะมชองวางใหสวนงานระบขอมล 5 ชอง ประกอบดวย

ชองท 1 รหส คอ ลาดบทของประเดนยทธศาสตรองคกร ชองท 2 ประเดนยทธศาสตรขององคกร ชองท 3 วตถประสงคจาก Influence Matrix ชองท 4 วตถประสงคทจะนาไปใสในแผนทกลยทธ ชองท 5 ดชนชวดระดบสวนงาน

ขอมลทใชระบในแบบฟอรม c มาจาก ผลของการจดทาแบบฟอรม a ของสวนงาน การจดทาแบบฟอรม c มดงน

3.1 นารหส ประเดนยทธศาสตรขององคกร วตถประสงคจาก Influence Matrix และ ตวชวดระดบสวนงาน จากแบบฟอรม a ทสวนงานไดจดทา ระบลงในชองท 1 ชองท 2 ชองท 3 และชองท 5 ในแบบฟอรม c ตามลาดบ

3.2 ทบทวนวตถประสงคจาก Influence Matrix ในชองท 3 ของแบบฟอรม c เพอพจารณาวามวตถประสงคใดบางทสามารถรวมกนได

103

3.3 หลงจากพจารณาวตถประสงคจาก Influence Matrix ในชองท 3 ใหนาผลจากการรวมวตถประสงค รวมทงวตถประสงคทพจารณาแลวเหนวาไมสามารถรวมกนได ระบลงในชองท 4

ตวอยางการจดทาขอมลในแบบฟอรม c สามารถแสดงไดดงภาพท 4.14

แบบฟอรม a

แบบฟอรม c

ภาพท 4.14 ตวอยางการจดทาแบบฟอรม c ของสวนงาน คณกนษฐา สวตธกล ผชวยหวหนาสานกนโยบายและแผน กลาวเพมเตมวา “สาเหตของการจดทาแบบฟอรม c นน เนองจากวตถประสงคในแบบฟอรม a คอ วตถประสงคทจะนามาระบในแผนทกลยทธของสวนงาน ซงจรงแลวบาง

1 2 3 4 5

104

วตถประสงคสามารถรวมกนเพอใหวตถประสงคในแผนทกลยทธลดจานวนลงและเกดความชดเจนมากขน” การรวมวตถประสงค ในแบบฟอรม c นน สามารถแสดงไดตามภาพ ท 4.15

ภาพท 4.15 ผลการจดทาแบบฟอรม c ของสวนงาน

จากแผนภาพท4.13 จะเหนไดวา ในสวนท 1 คอ ผลสาเรจจากการรวมวตถประสงค และในสวนท 2 คอ ผลจากการพจารณาวตถประสงคแลวไมสามารถรวมกนได

4. การทบทวนความสมพนธวตถประสงคของสวนงานเชงเหตและผลในแผนทกลยทธของสวนงาน ซงแผนทกลยทธของสวนงานจะแบงชองเปน 4 สวน โดยในแตละสวน คอ มตการวดผลและการประเมนผลตามทฤษฎ Balanced Scorecard ไดแก มตท 1 ดานประสทธผล มตท 2 ดานคณภาพการใหบรการ มตท 3 ดานประสทธภาพ และมตท 4 ดานการพฒนาองคกร ขนตอนการจดทาแผนทกลยทธของสวนงาน มดงน

4.1 นาประเดนยทธศาสตรในแผนภาพ b ซงเปนประเดนยทธศาสตรของสวนงานทสวนงานมหนาทสนบสนนหรอผลกดนใหประสบผลสาเรจ มาระบเรยงในแผนทกลยทธของสวนงาน

4.2 นาวตถประสงคในชองท 4 ของแบบฟอรม c (วตถประสงคทจะนาไปใสในแผนทกลยทธ) ซงเปนวตถประสงคของสวนงานทไดทบทวนและพจารณา มาระบเรยงในแผนทกลยทธของสวนงาน

4.3 วเคราะหวตถประสงคทระบในแผนทกลยทธของสวนงาน วามความเกยวของหรอมความสมพนธเชงเหตและผลกบมมมองทง 4 มตอยางไร

1

2

105

4.4 กาหนดเสนลกศรเพอเชอมโยงความสมพนธระหวางวตถประสงคในมตทง 4 ดานกบประเดนยทธศาสตร

การจดทาขอมลในแผนทกลยทธของสวนงาน สามารถแสดงไดดงภาพท 4.16

แผนภาพ b แบบฟอรม c

แผนทกลยทธสวนงาน

ภาพท 4.16: ตวอยางการจดทาแผนทกลยทธของสวนงาน

ผลสาเรจจากการทาแผนทกลยทธของสวนงานนน แผนทกลยทธของสวนงานจะประกอบดวยกน 2 ภาพ ไดแก ภาพท 1 แผนภาพแสดงความเชอมโยงประเดนยทธศาสตรของสวนงาน และภาพท 2 แผนภาพแสดงความเชอมโยงวตถประสงคกบประเดนยทธศาสตรของสวนงาน ซงสามารถแสดงตามรปภาพท 4.17

106

ภาพท 4.17 แผนทกลยทธของสวนงาน

5. ตรวจสอบความสมบรณของแผนทกลยทธ ดวยผลสาเรจจากการจดทา KRA ของสวนงาน โดยนาผลลพธทไดจากการวเคราะหภารกจหนาทของสวนงานจากขนตอนการจดทา KRA มาระบในแผนทกลยทธของสวนงาน เนองจากในบางสวนงาน อาจจะไมมภาระกจหรอหนาทในการสนบสนนประเดนยทธศาสตรขององคกรโดยตรง ดงนน จงตองนาผลสาเรจของการจดทา KRA ของสวนงานมาทบทวน เพอพจารณาถงการกาหนดวตถประสงคเพมเตมในแผนทกลยทธของสวนงาน ใหมความสมบรณครอบคลมภารกจหนาทของสวนงานมากยงขน ดงตวอยางตามภาพท 4.18

1

2

แผนภาพความเชอมโยง

ประเดนยทธศาสตรของสวน

แผนภาพควประเมนการตอบสนองความคาดหวงและ ความตองการของผรบบรการ และผมสวนได

107

ภาพท 4.18 การนาผล KRA มาทบทวนกบแผนทกลยทธของสวนงาน

4. การกาหนดตวชวดระดบสวนงาน (Department KPI)

การกาหนดตวชวดระดบสวนงาน คอ การนาวตถประสงคทไดจากแผนทกลยทธของสวนงาน มากาหนดตวชวด คาเปาหมาย และแผนงาน/โครงการ เพอนาผลสาเรจของการจดทามาใชในการพจารณาเลอกตวชวดทจะใชในการวดผลและประเมนผลการดาเนนงานของสวนงานดวยแบบฟอรม OMTI ซงแบบฟอรม OMTI เปนเครองมอทใชในการเชอมโยงระหวางวตถประสงคจากแผนทกลยทธกบตวชวดของสวนงาน เพอนาตวชวดมากาหนดคาเปาหมาย และแผนงาน/โครงการ ความหมายของ OMTI ประกอบดวย

O (Objective) หมายถง วตถประสงคเชงกลยทธของสวนงาน M (Measure) หมายถง ตวชวดของสวนงาน

ผลการจดทา KRA

ของสวนงาน

แผนภาพความเชอมโยง

วตถประสงคของสวนงาน

108

T (Target) หมายถง เปาหมายของตวชวด I (Initiatives) หมายถง แผนงาน/โครงการทสนบสนนใหตวชวดประสบผลสาเรจ ผลสาเรจทไดจากการจดทา สงผลใหทราบวาในแตละวตถประสงคในแผนทกลยทธ

ของสวนงาน ประกอบดวยตวชวดตวใดบาง ตวชวดแตละตวมคาเปาหมายอยางไร และการดาเนนการเพอใหบรรลวตถประสงคและตวชวดนน สวนงานจะมแผนงานหรอโครงการใดบางในการสนบสนนใหประสบผลสาเรจ แบบฟอรม OMTI สามารถแสดงได ดงภาพท 4.19

ภาพท 4.19 แบบฟอรม OMTI

จากภาพท 4.19 แสดงถงแบบฟอรม OMTI ซงในแบบแบบฟอรม OMTI จะมตารางให

สวนงานระบขอมลใน 8 ชอง ประกอบดวย ชองท 1 วตถประสงคเชงกลยทธของสวนงาน ชองท 2 วตถประสงคยอย ชองท 3 ตวชวดของวตถประสงคยอย ชองท 4 ตวชวดของสวนงาน ชองท 5 คาปจจบน ชองท 6 เปาหมายของตวชวด ชองท 7 นาหนกของตวชวด ชองท 8 แผนงาน/โครงการทสนบสนนใหตวชวดสวนงานประสบความสาเรจ ขนตอนการจดทาแบบฟอรม OMTI ประกอบดวย 4 ขนตอน ดงน

1 2 3 4 5 6 7 8

109

1. นาวตถประสงคจากแผนทกลยทธ และขอมลทไดจากการจดทาแบบฟอรม c มาระบในชองท 1 ชองท 2 และชองท 3 ในแบบฟอรม OMTI ซงขอมลทนามาใช จะมาจากแผนทกลยทธของสวนงาน และขอมลจากการจดทาแบบฟอรม c การระบขอมลในแบบฟอรม OMTI มขนตอน ดงน

1.1 นาวตถประสงคจากแผนทกลยทธในแตละมต ระบลงในชองท 1 ของแบบฟอรม OMTI ในแตละมตทตามทไดแบงไวในแบบฟอรม

1.2 นาขอมลจากแบบฟอรม c ในชองวตถประสงคจาก Influence Matrix มาระบลงในชองท 2 ของแบบฟอรม OMTI

1.3 นาขอมลจากแบบฟอรม c ในชองตวชวดระดบสวนงานมาระบลงในชองท 3 ของแบบฟอรม OMTI ซงขอมลทระบในชองน คอ ตวชวดทใชวดผลและประเมนผลตามวตถประสงคทไดระบลงในชองท 2 ของแบบฟอรม OMTI

ซงการจดทาขอมลในแบบฟอรม OMTI ในขนตอนท 1 สามารถแสดงไดดงภาพท 4.20

ภาพท 4.20 การระบขอมลในแบบฟอรม OMTI

110

ผลสาเรจของการจดทาแบบฟอรม OMTI ในขนตอนท 1 นน ผลสาเรจทไดจะแสดงใหเหนถง วตถประสงคเชงกลยทธตามแผนทกลยทธของสวนงานทแบงเปน 4 มตตามทฤษฎ Balanced Scorecard รวมถงวตถประสงคยอยทไดผนวกรวมเปนวตถประสงคเชงกลยทธ และตวชวดตามวตถประสงคยอย ตามรปภาพท 4.21

ภาพท 4.21 ผลสาเรจจากขนตอนท 1 ของการจดทา OMTI

คณกนษฐา สวตธกล ผชวยหวหนาสานกนโยบายและแผน กลาววา “สาเหตของการจดทาในขนตอนน เนองจากบางวตถประสงคตามแผนทกลยทธของสวนงาน จะประกอบดวยวตถประสงคยอยทผนวกรวมเขาดวยกน ดงนน หากกาหนดตวชวดจากวตถประสงคตามแผนทกลยทธโดยตรง อาจทาใหตวชวดบางตวของสวนงานทไดจากการกาหนดวตถประสงคยอย จะไมไดถกนามาใชในการพจารณาเลอกตวชวด” 2. การรวมตวชวด Aggregate KPI ขนตอนท 2 ของการจดทาแบบฟอรม OMTI คอ การหลอมรวมตวชวด เนองจาก

ตวชวดจากวตถประสงคยอยบางตวชวด สามารถรวมเขาดวยกนเปนตวชวดสวนงาน เพอนามาใชในการวดผลและประเมนผลตามวตถประสงคในแผนทกลยทธของสวนงานได ตวยางการหลอมรวมตวชวด สามารถแสดงไดดงรปภาพท 4.22

1 2 3

111

แบบฟอรม OMTI

ภาพท 4.22 การรวมตวชวด Aggregate KPI

จากภาพท 4.20 แสดงถงตวอยางการหลอมรวมตวชวด Aggregate KPI เหนไดวาจากวตถประสงคตามแผนทกลยทธ ในเรอง “แผนงานและงบประมาณทสาคญของสถาบนฯ มความครบถวนสมบรณในการเสนอขอรบการสนบสนนจากรฐบาล” จากเดมวตถประสงคนเกดจากการรวมวตถประสงคยอย 4 วตถประสงค (ชองท 2) และมตวชวดตามวตถประสงคยอย จานวน 4 ตวชวด (ชองท 3) เมอพจารณาแลวจะเหนไดวา ตวชวดตามวตถประสงคยอยทง 4 ตวชวด มความคลายคลงกน และสามารถนามารวมเพอใชในการวดผลและประเมนผลตามวตถประสงคเชงกลยทธได จงนาตวชวดตามวตถประสงคยอยทง 4 ตว รวมเขาดวยกนเปน “ระดบ

1 2 3 4

112

ความสาเรจของแผนงานและงบประมาณทสาคญของสถาบนบรรลตามเปาหมาย” (ชองท 4) โดยการกาหนดคานยามของตวชวดน จะนยามถงองคประกอบของตวชวดตามวตถประสงคยอยทง 4 ตวชวด เพอไมใหเกดการเบยงเบน หรอขาดการมงเนนตามวตถประสงคยอย

3. การพจารณาเลอกตวชวด ผลสาเรจทไดจากการหลอมรวมตวชวดของสวนงานในแบบฟอรม OMTI ในขนตอนท 2 จะทาใหตวชวดของสวนงานมจานวนลดนอยลง แตในบางกรณหากไมสามารถรวมตวชวดเขาดวยกนได หรอเมอรวมตวชวดแลวจานวนตวชวดของสวนงานยงมจานวนมากอยนน เพอใหตวชวดของสวนงานมจานวนไมมากเกนไป จงตองมการพจารณาเลอกตวชวดทจะนามาใชในการวดผลและประเมนผลการดาเนนงานของสวนงาน

เกณฑการพจารณาตวชวดของสวนงาน ประกอบดวย 3.1 เปนตวชวดทกาหนดโดยหนวยงานทกากบดแล หรอตวชวดตามคารบรองการ

ปฏบตงานของสถาบน (ตวชวด กพร.) 3.2 เปนตวชวดทสะทอนถงประสทธผลของวตถประสงคเชงกลยทธ 3.3 การตดตามผลการดาเนนงานตามตวชวด สามารถเกบขอมลไดโดยไมมความ

คลาดเคลอนหรอความเบยงเบนของขอมล คณกนษฐา สวตธกล ผชวยหวหนาสานกนโยและแผน ไดกลาวถงหลกสาคญในการ

พจารณาเลอกตวชวดวา “หลกสาคญของการพจารณาเลอกตวชว ดของสวนงาน คอ การพจารณาถงวตถประสงคจากแผนทกลยทธของสวนงาน ซงในแตละวตถประสงคจากแผนทกลยทธจะมตวชวดอยางนอย 1 ตว สาหรบใชวดผลและประเมนผลตามวตถประสงคนน หากวตถประสงคใดประกอบดวยตวชวดจานวนหลายตวชวด จะมาดกนวาตวชวดตวใดเปนตวชวดทสะทอนถงผลลพธสดทายมากทสด เพอนามาใชในการวดผลและประเมนผลของสวนงาน สวนตวชวดตวอนทไมไดเลอกอาจจะนามาใชวดผลและประเมนผลในระดบหนวยงานยอย หรอในระดบบคลากรของสวนงานได” 4. การกาหนดคาเปาหมาย นาหนกตวชวด และแผนงาน/โครงการ

จากการจดทาตวชวดระดบสวนงานในแบบฟอรม OMTI ทง 3 ขนตอน ขนตอนท 4 นเปนการกาหนดคาเปาหมาย คานาหนกของตวชวด และแผนงาน/โครงการทสนบสนนใหการดาเนนงานตามตวชวดประสบผลสาเรจ โดยการกาหนดคาเปาหมาย นาหนกตวชวด และแผนงาน/โครงการ ในแบบฟอรม OMTI ในตารางชองท 5 ชองท 6 ชองท 7 และชองท 8 การระบขอมลตามชองดงกลาวสามารถอธบาย ไดดงน

4.1 ชองท 5 ระบคาปจจบน (Baseline) หมายถง การกาหนดผลสาเรจทไดจากการดาเนนงานตามตวชวดในปทผานมา (กรณใชตวชวดตวเดมจากปทผานมา) เพอใชเปนคา

113

เปรยบเทยบในการกาหนดคาเปาหมายของตวชวดทจะใชวดผลและประเมนผลการดาเนนงานของปปจจบน

4.2 ชองท 6 ระบเปาหมายของตวชวด หมายถง ระดบเกณฑการใหคะแนนตามตวชวดทไดกาหนด

4.3 ชองท 7 ระบนาหนกตวชวด หมายถง การจดลาดบความสาคญของตวชวด โดยการกาหนดคานาหนกตวชวดในแตละตว ซงเมอรวมคานาหนกตวชวดของสวนงานจากทง 4 มต ผลรวมจะเทากบ 100

4.4 ชองท 8 ระบแผนงาน/โครงการ หมายถง การระบแผนงาน/โครงการทสนบสนนใหการดาเนนงานตามตวชวดของสวนงานประสบผลสาเรจ

การกาหนดคาเปาหมาย นาหนกตวชวด และแผนงาน/โครงการ ในแบบฟอรม OMTI ในตารางชองท 5 ชองท 6 ชองท 7 และชองท 8 หวหนาสวนงานจะใชการมสวนรวมภายในสวนงานรวมกนกาหนด และนาขอมลดงกลาวหารอกบผชวยผอานวยการทกากบดแลสวนงาน

ซงการจดทาขอมลในแบบฟอรม OMTI ในตารางชองท 5 ชองท 6 ชองท 7 และชองท 8 สามารถแสดงตวอยางดงภาพท 4.23

แบบฟอรม OMTI

ภาพท 4.23 การกาหนดคาเปาหมาย นาหนกตวชวด และแผนงาน/โครงการ

1 2 4 5 6 7 8

114

คณพรรณทพย เพชรมาก ผชวยผอานวยการ ไดกลาวสรปถงผลการจดทา OMTI วา “ผลสาเรจของการทา OMTI จะแสดงใหเหนถงความเชอมโยงของวตถประสงคตามแผนทกลยทธของสวนงาน วาในแตละวตถประสงคจากแผนทกลยทธ ประกอบดวยตวชวดตวใดบาง ตวชวดของสวนงานทไดจากแบบฟอรม OMTI อาจมาจากวตถประสงคในแผนทกลยทธโดยตรง หรอมาจากวตถประสงคยอย หรอมาจากการผนวกรวมตวชวดจากวตถประสงคยอยรวมเขาดวยกน และการเลอกตวชวดทจะนามาใชในระดบสวนงาน ผลทไดจากการพจารณาและการระบขอมลในตาราง OMTI จะแสดงใหเหนถงองคประกอบและรายละเอยดของตวชวดแตละตว เชน ผลการดาเนนงานของตวชวดในปทผานมา เกณฑการวดผลและประเมนผลตามตวชว ด คานาหนกของตวชว ด รวมถงแผนงานโครงการทสนบสนนใหการดาเนนงานตามตวชวดประสบผลสาเรจ” 5. การจดทารายละเอยดของตวชวด (KPI Template)

การจดทารายละเอยดของตวชวด (KPI Template) ขอมลทใชในการจดทา มาจากตวชวดและขอมลทสวนงานไดจากการจดทาขอมลในแบบฟอรม OMTI ซงแบบฟอรมการจดทารายละเอยดของตวชวด (KPI Template) จะมหวขอใหสวนงานระบจานวน 8 หวขอ ประกอบดวย 1. ตวชวดท หมายถง การระบลาดบท และระบชอตวชว ดของสวนงาน ตามทไดกาหนดในแบบฟอรม OMTI

2. หนวยวด หมายถง การระบหนวยวดของตวชวด เชน รอยละ จานวนครวเรอน ระบบ ระดบ เปนตน

3. นาหนก หมายถง การระบคานาหนกของตวชวด ซงผลรวมของนาหนกทกตวชวดรวมกน จะมคาเทากบ 100

4. คาอธบาย หมายถง การระบคานยาม หรอคาจากดความและรายละเอยดเพมเตมของตวชว ด เพอใหเกดความเขาใจทตรงกนถงแนวทางในการปฏบตและการวดผลและประเมนผลในตวชวดน

5. สตรคานวณ (ถาม) หมายถง การระบสตรคานวณทสอดคลอง เพอชวยในการขยายคาอธบาย และเกณฑการวดผลของตวชวด

6. เกณฑการใหคะแนน หมายถง การระบเกณฑการใหคะแนนของตวชวด ซงเกณฑการใหคะแนนของตวชวดในแตละตว จะแบงระดบคาคะแนนตงแต 1คะแนน ถง 5 คะแนน

7. เงอนไข (ถาม) หมายถง การระบเงอนไขทจาเปน ซงแสดงถงสวนสาคญตอการบรรลผลสาเรจตามตวชวด

8. แหลงขอมล/วธการจดเกบขอมล หมายถง การระบแหลงขอมล หรอเอกสาร/หลกฐานอางองในการประกอบการรายงานผล รวมถงคาอธบายของวธการจดเกบขอมล

115

ตวอยางแบบฟอรมรายละเอยดของตวชวดสวนงาน (KPI Template) สามารถแสดงไดดงภาพท 4.24

ภาพท 4.24 แบบฟอรมรายละเอยดของตวชวด

ภายหลงจากสวนงานไดจดทารายละเอยดตวชวดเสรจสนแลว จะมการลงนามคารบรองการปฏบตงานระหวางผอานวยการกบผชวยผอานวยการทกากบดแลสวนงาน และลงนามระหวางผชวยผอานวยการทกากบดแลสวนงานกบหวหนาสวนงาน จากนนสานกนโยบายและแผนจะทาหนาทตดตามผลการดาเนนงานตามคารบรองการปฏบตงานของสวนงานเปนรายไตรมาสก เพอสรปคะแนนผลการดาเนนงานรายไตรมาสกเสนอผบรหาร และสรปภาพรวมการดาเนนงานตามคารบรองรอบ 12 เดอน เสนอผบรหาร รวมทงสงขอมลดงกลาวใหกบสวนบคลากรเพอใชในการประเมนผลการปฏบตงานประจาป เพอใชในการพจารณาเลอนขนเงนเดอนตามกระบวนตอไป

116

4.2.3 ปจจยสนบสนนตอประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard

1. ผนา เนองจากผนาของสถาบนฯ ใหความสนใจกบการประเมนประสทธผลการดาเนนงาน รวมทงยอมรบและใหการสนบสนนการจดทาตวชวด เนองจากมความเชอวาการจดทาตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard เปนเครองมอในการสอสารใหสวนงานในองคกรสามารถดาเนนงานไปในทศทางเดยวกน รวมทงสามารถแปลงกลยทธไปสการปฏบต

2. นโยบายของผบรหารองคกร เนองจากนโยบายของผบรหารสนบสนนในสวนงานมการจดทาตวชวดและเหนวาการจดทาตวชวดสามารถทาใหองคกรสามารถดาเนนการไดประสบผลสาเรจอยางมทศทาง จงสนบสนนนโยบายใหมความเชอมโยงการพจารณาเลอนขนเงนเดอนกบผลสาเรจการปฏบตงานตามตวชวด ซงถอเปนรางวลทสวนงานภายในองคกรสามารถดาเนนการตามตวชวดใหบรรลเปาหมาย

3. การจดการขอมล เนองจากขอมลเปนปจจยหนงทสาคญในการจดทาตวชวด ซงสถาบนฯ ไดมฐานโปรแกรมงานตางๆ ทสนบสนนในการจดเกบ บนทกขอมลความกาวหนาการดาเนนการทเปนปจจบน สงผลใหสามารถเรยกขอมลเพอสนบสนนการจดทาตวชวด และมขอมลยอนหลง (Base Line) สาหรบตวชวดทมการวดผลการดาเนนงานตอเนอง

4. ความสมพนธภายในสวนงาน เนองจากกระบวนการจดทาตวชวดภายในสวนงาน ตองใชการมสวนรวมภายในสวนงานในการจดทาตวชวด รวมถงรวมมอกนในการดาเนนงานตามตวชวดทกาหนดไวใหบรรลผลสาเรจตามเปาหมายทต งไว ความสมพนธภายในสวนงานจงเปนปจจยสาคญทจะสงผลใหเกดความรวมไมรวมมอในการผลกดนการทางานภายในสวนงาน ใหบรรลผลสาเรจตามตวชวด อกทงสงผลสาเรจตอการดาเนนงานตามตวชวดภายในสวนกลาง จะสงผลตอความสาเรจตอตวชวดในระดบองคกร

5. การสอสารและการมอบหมายหนาทภายในสวนงาน เนองจากภาระในการดาเนนงานตามตวชวดของสวนงานในองคกร จะมตวชวดทใชวดผลการดาเนนงานคอนขางมาก อกทงการดาเนนงานดงกลาวจะสงผลตอการพจารณาปรบเลอนเงนเดอนในแตละป ดงนน ภายในสวนงานจงมการสอสารทาความเขาใจ และมอบหมายผรบผดชอบในการดาเนนการตามตวชวดภายในสวนงานอยางชดเจน สงผลใหบคลากรภายในสวนงาน รบรถงหนาทและความรบผดชอบของตนในการดาเนนการใหตวชว ดทตนเองรบผดชอบประสบผลสาเรจบรรลเปาหมายทต งไว

6. การตดตามประเมนผลอยางเปนระบบ ซงทางสานกนโยบายและแผนเปนสวนงานทดาเนนการตดตามผลการดาเนนงานตามตวชวดตามคารบรองการปฏบตงานขององคกร และการดาเนนการตามตวชวดของสวนงาน ซงการตดตามผลการดาเนนงานตามตวชวดทง 2 ลกษณะน จะมการตดตามเปนรายไตรมาสก และนาเสนอในทประชมผบรหาร (Top Team) อกทงมการสรปผลการดาเนนงานเปนรายไตรมาสกเพอนาเสนอในการประชม

117

คณะจดการ ซงเปนเวทการประชมทมผเขารวมจากทกสวนงานเปนรายไตรมาสก สงผลใหองคกรรบรความกาวหนาในการดาเนนการตามตวชวด อกทง ยงรบทราบถงขอจากดในการดาเนนงานในบางตวชวด สงผลใหเกดการหาแนวทางแกไขในการปฏบตงานใหตวชวดขององคกรประสบผลสาเรจตามเปาหมายไดทนทวงท

7. การพฒนาความรความสามารถของบคลากรในองคกร เนองจากการจดทาตวชวดมกระบวนการในการถายทอดตวชวดขององคกรและการจดทาตวชวดของสวนงานทคอนขางซบซอน สถาบนฯ ไดเลงเหนถงความสาคญของการพฒนาขดความสามารถของบคลากรในการจดทาตวชวด จงไดมการจดจางบรษททปรกษา (บรษท บสซเนส เอกเซลเลนซ คลซลตง จากด) เขามาชวยใหความร และแนะนาเชงวชาการ รวมทงจดอบรมเชงปฏบตการใหกบบคลากร สงผลใหบคลากรในองคกรเกดความร ความเขาใจถงการดาเนนงานตามตวชวด และเหนถงประโยชนของการจดทาดงกลาว 4.2.4 ปจจยทเปนอปสรรคตอประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard 1. การนาระบบประเมนผลการปฏบตงานขององคกร มาเชอมโยงกบผลการปฏบตงานตามตวชวด ทาใหบคลากรของสถาบนฯ เกดความวตกกงวลในการดาเนนงานตามตวชวดใหประสบผลสาเรจ สงผลใหมการตงเปาหมายการดาเนนงานตามตวชวดทไมยาก เพอใหบรรลผลตามตวชวดไดโดยงาย รวมทงเกดคาถามจากบคลากรทไมมความเขาใจถงการจดทาตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard ในเรองความยากงายของตวชวดของแตละสวนงาน 2. ความซบซอนของการจดทาตวชวดระดบสวนงาน กระบวนการจดทาตวชวดระดบสวนงาน มขนตอนและรายละเอยดทมาก การจดทาตวชวดขนอยกบความสนใจของบคลากร และนโยบายการทางานของหวหนาสวนงานในแตละสวนงาน ในการใหความสาคญตอการทาตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard 3. การตงตวชวดของกลมงาน เนองจากการกาหนดตวชวดระดบสวนงานของสวนงานบางสวนงาน ในกลมงานสนบสนนพนท และกลมงานบรหารนน กาหนดคอนขางยาก เนองจากหนางานสวนใหญขององคจะเปนการดาเนนงานของกลมงานพนทในการปฏบตการ สงผลใหบางสวนงานมความจาเปนตองรอเปาหมายรวมจากตวชวดของกลมงานพนท จงจะสามารถกาหนดตวชวดของสวนงานตนเอง เพอสนบสนนเปาหมายการทางานของกลมงานพนท 4. ระยะเวลาในการจดทา เนองจากการจดทาตวชวดของสวนงานตองใชระยะเวลาในการจดทาคอขางนาน ทาใหหวหนาสวนงานในกลมงานพนทบางพนท ไมสามารถเขารวมกระบวนการจดทาไดตลอดระยะเวลาในการจดทา สงผลใหขาดความตอเนองในการจดทา

118

5. ความศรทธาของบคลากร เนองจากกระบวนการจดทาตวชวดภายในสวนงาน ตองอาศยการมสวนรวมในการรวมกนคด วเคราะห และระดมสมองภายในสวนงานขององคกร แตบางสวนงานในองคกรขาดการมสวนรวมในประเดนดงกลาว เนองจากหวหนางานและบคลากรภายในสวนงาน มความคดเหนทมความแตกตางกน ในเรองของทศนคต มมมอง และความเขาใจในการทางานระหวางหวหนาสวนงานกบบคลากรภายในสวน บคลลากรขาดความศรทธาในตวผนา สงผลใหการดาเนนงานการจดทาตวชวดตามกระบวนของสวนงานมขอจากดเกดขน ทายสดสงผลใหการจดทาตวชวดระดบสวนงาน เปนการรบรและเขาใจของหวหนางานเพยงฝายเดยว 6. การตงตวชวดของสานกงานก.พ.ร. เนองจากการกาหนดตวชวดของสานกงานก.พ.ร. ในบางตวชวดไมสอดคลองกบการดาเนนงานขององคกร ทมงเนนถงการดาเนนงานในระดบพนท อกทงการทางานในลกษณะงานพฒนาในระดบพนท ตวชวดทสานกงานก.พ.ร.กาหนด ไมสามารถสนบสนนรวมทงไมสะทอนถงผลลพธสดทาย และขาดความสวยงาม (Movement) ของการทางานในเชงการพฒนาชมชนทองถนได หรอกลาวไดวาเปนการเพมภาระงานแกเจาหนาทผปฏบตงานในระดบพนท ในการดาเนนการจดทาเอกสารหลกฐานอางองเพอตอบโจทยตามตวชวดทสานกงานก.พ.ร.กาหนดในบางตวชวด 7. ภารกจงานทเพมมากขน บคคลากรทเกยวของกบการทาเอกสารสาหรบใชระบบการประเมนผลดวยเครองมอ Balanced Scorecard มความรสกวาภาระงานเพมมากขน เนองจากตองจดทาเอกสารหลกฐานเพออางองผลการดาเนนงานตามตวชวด ซงเปนการเพมภาระงานทนอกเหนอจากงานประจา

บทท 5

อภปรายผล สรป และขอเสนอแนะ การศกษาในครงนเปนการศกษาวจยเชงคณภาพทมวตถประสงคการศกษาทมงทา

ความเขาใจ มใชหาความถกตองของสงทปรากฏอย มวธการคนหาความจรงโดยไมดงเอาเหตการณหนงๆออกจากสภาพแวดลอมตามความเปนจรง (Naturalistic Context) แตพยายามวเคราะหความสมพนธของเหตการณกบสภาพแวดลอมหรอระบบทงหมด เพอใหเกดความเขาใจอยางถองแท โดยใชวธการสมภาษณ สงเกต จดบนทก และวเคราะห มวตถประสงคเพอศกษาขนตอนกระบวนการจดทาตวชวดขององคกรตามแนวคด Balanced Scorecard รวมถงปจจยทมความสมพนธกบประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชว ดตามแนวคด Balanced Scorecard เพอเสนอแนวทางการพฒนาประสทธผลการดาเนนงานขององคกร ซงผศกษาไดทาการบรรยายเชงพรรณา เพอตอบคาถามในการศกษาทกาหนดไว 4 ขอ ดงน

1. เหตผลทองคกรนาระบบ Balanced Scorecard มาใช 2. ขนตอนกระบวนการจดทาตวชวดขององคกรตามแนวคด Balanced Scorecard 3. ปจจยสนบสนนตอประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced

Scorecard 4. ปจจยทเปนอปสรรคตอประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced

Scorecard

5.1 อภปรายผล

ผลการศกษาสามารถสรปตามวตถประสงคของการศกษา ไดดงน 5.1.1 เหตผลทองคกรนาระบบ Balanced Scorecard มาใช ผลการศกษาพบวา สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) ไดเรมมการวดผลองคกร

โดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard ตงแตปพ.ศ.2548 เนองจากในพระราชบญญตองคการมหาชน พ.ศ.2542 ไดบญญตใหมการตรวจสอบและประเมนผลองคการมหาชนภายใตระบบการประเมนผลขององคการมหาชนตามทคณะรฐมนตรกาหนด ซงคณะรฐมนตรไดมมตเมอวนท 7 กนยายน พ.ศ.2547 เหนชอบในหลกการกาหนดระบบการประเมนผลองคการมหาชน โดยใหสานกงาน ก.พ.ร. เปนผประเมนผลงานขององคการมหาชน การประเมนผลการ

120

ปฏบตงานตามคารบรองการปฏบตงานของสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) นน สานกงานก.พ.ร. ไดใชการวดผลการดาเนนงานตามแนวคด Balanced Scorecard โดยกาหนดกรอบการประเมนผล ใหอยภายใตกรอบการประเมนผล 4 มตประกอบดวย มตท 1 ดานประสทธผลของการปฏบตงาน มตท 2 ดานคณภาพการใหบรการ มตท 3 ดานประสทธภาพของการปฏบตงาน และมตท 4 ดานการกากบดแลกจการและการพฒนาองคการ

ตอมาในปพ.ศ.2551 สานกงานก.พ.ร. ไดกาหนดตวชวด เพอวดผลการปฏบตงานจากระดบความสาเรจของการถายทอดตวชวด และเปาหมายของระดบองคกรสระดบสวนงาน วตถประสงคของการวดผลตามตวชวดน เพอใหองคกรมระบบการจดทาตวชวดและถายทอดตวชวดทไดจดทาสระดบสวนงาน และใหใชผลการดาเนนงานตามตวชวด เปนเครองมอในการประเมนผลการปฏบตงานภายในองคกร ซงผบรหารไดเลงเหนความสาคญของการดาเนนการตามตวชวดน และเกดการยอมรบการนาแนวคด Balanced Scorecard มาประยกตใชในการวดผลการดาเนนงานในระดบสวนงาน จงจางบรษททปรกษา (บรษท บสซเนส เอกเซลเลนซ คลซลตง จากด) ในป พ.ศ. 2553 เขามาชวยใหความร และแนะนาเชงวชาการ รวมทงจดอบรมเชงปฏบตการตอผบรหาร หวหนาสวนงาน และเจาหนาทผท ไดรบมอบหมาย เพอรวมกบบรษทฯทปรกษา ในการดาเนนการจดทาตวชวดในระดบสวนงานตามแนวคด Balanced Scorecard ซงสอดคลองกบการศกษาเรองการนาการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard มาใชในบรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพย ของพส เดชะรนทร (2547) ทกลาววาถาจะใชทปรกษาจากภายนอกกจะเปนลกษณะของการทางานรวมกนระหวางทปรกษาและผบรหารของบรษทและการระดมความคดเหนรวมกนระหวางผบรหารของบรษท จะเปนวธการทใชกนมากทสดในการพฒนาและออกแบบการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard

ภายหลงจากการรวมจดทากบบรษททปรกษาในการนาแนวคด Balanced Scorecard มาประยกตใชในการวดผลการดาเนนงานในระดบสวนงานในปดงกลาว ผบรหารจงมนโยบายใหองคกรดาเนนการจดทาตวชวดในระดบสวนงานตามแนวคด Balanced Scorecard มาใชในองคกรตลอดมาจนถงปจจบน (ปงบประมาณ 2555)

สรปไดวา จากจดเรมตนตามบทบญญตตามพระราชบญญตองคการมหาชน พ.ศ.2542 ซงสานกงานก.พ.ร. ไดประเมนผลงานโดยกาหนดกรอบการประเมนตามแนวคด Balanced Scorecard สงผลใหผบรหารขององคกรไดนาแนวคด Balanced Scorecard มาปรบใชในระดบสวนงานขององคกร ซงสอดคลองกบการศกษาของ พส เดชะรนทร (2547) ทไดศกษาเรองการวจยเบองตนเกยวกบการใชแนวคดการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard ของบรษทในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ซงพบวา ผบรหารระดบสงเปนบคคลผรเรมทจะนาหรอนาแนวคดการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard มาใชมากทสด ซงแสดงตามตารางท 5.1 ดงน

121

ตารางท 5.1 จานวนผรเรมแนวคด Balanced Scorecard มาใชในองคกร

ผนามาใช เปอรเซนต

ผบรหารระดบสง 71.5%

ฝายบคคล 14.6%

ฝายบญช/การเงน 2.4%

ฝายวางแผน 6.5%

ฝาย IT 0%

ฝายอนๆ 4.9%

ในเรองของวตถประสงคหรอเปาหมายในการนาแนวคดดงกลาวมาใชนน ผบรหารมความคาดหวงจะใชการวดประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชว ดตามแนวคด Balanced Scorecard เพอเปนเครองมอในการสอสารใหสวนงานในองคกรสามารถดาเนนงานไปในทศทางเดยวกน รวมทงสามารถแปลงกลยทธไปสการปฏบต รวมทงมนโยบายใหมการเชอมโยงการพจาณาเลอนขนเงนเดอนกบผลสาเรจการปฏบตงานตามตวชวด ซงถอเปนรางวลทสวนงานภายในองคกรสามารถดาเนนการตามตวชวดใหบรรลเปาหมาย ซงวตถประสงคและเปาหมายดงกลาวสอดคลองกบบรษทอนๆ ในตลาดหลกทรพยทไดนาแนวคดดงกลาวมาดาเนนการในองคกร ดงท พส เดชะรนทร (2547) ไดทาการศกษา เรอง การวจยเบองตนเกยวกบการใชแนวคดการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard ของบรษทในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ไดสรปผลการศกษาตามตารางท 5.2 ตารางท 5.2 วตถประสงคของ Balanced Scorecard

วตถประสงค เปอรเซนต

เปนเครองมอในการประเมนผลการดาเนนงาน 36.4%

เปนเครองมอในการนากลยทธสการปฏบต 38.8%

เปนระบบในการจดการ 9.9%

เปนเครองมอในการประเมนผลสวนบคคล 0.8%

อน ๆ 14.1%

122

5.1.2 ขนตอนกระบวนการจดทาตวชวดขององคกรตามแนวคด Balanced Scorecard

สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) มกระบวนการในการจดทาตวชวดขององคกรตามแนวคด Balanced Scorecard โดยมข นตอนกระบวนการจดทา แบงเปน 3 ระยะไดแก

1. การจดทายทธศาสตรและแผนงานประจาปขององคกร 2. การจดทาตวชวดของสานกงานก.พ.ร. 3. การจดทาตวชวดระดบสวนงาน

จากกระบวนการจดทาทง 3 ระยะ สามารถสรปเปนภาพรวมของขนตอนกระบวนการจดทาตวชวดขององคกรตามแนวคด Balanced Scorecard ไดตามภาพท 5.1 ดงน

ภาพท 5.1 ขนตอนกระบวนการจดทาตวชวดขององคกร

จากแผนภาพท 4.23 .แสดงถงขนตอนกระบวนการจดทาตวชว ดขององคกรตามแนวคด Balanced Scorecard ทแบงเปน 3 ระยะ ซงสามารถสรปและอธบายขนตอนกระบวนการจดทา ไดดงน

1. การจดทายทธศาสตรและแผนงานประจาปขององคกร

123

การจดทายทธศาสตรและแผนงานประจาป สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) มกระบวนการขนตอน ดงน

1) วเคราะหสถานการณเพอใหทราบวาสถานะและสถานการณขององคกรปจจบนเปนอยางไร โดยทาการประเมนสถานการณทสงผลกระทบตอการพฒนาของชมชนทองถนและสงคม วเคราะหทางกลยทธ (SWOT Analysis) รวมทงการวเคราะหภาคสมาชกและผมสวนไดสวนเสยขององคกร ซงจะนามาสการกาหนดกลยทธขององคกร

2) รวมกนทบทวนวสยทศนและพนธกจของสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน)

3) ใชการมสวนรวมในการกาหนดประเดนยทธศาสตรและวตถประสงคเชงกลยทธ เพอใหการดาเนนการของสถาบนฯ สอดคลองกบแผนงานและสถานการณการเปลยนแปลงทเกดขน พรอมทงนาขอมลการวเคราะหทได นามาจดทาแผนทกลยทธ (Strategy Map)ของสถาบนพฒนาองคกรชมชน พ.ศ.2555- 2559 เพอใชเปนเครองมอในการสอสารถงทศทางและเปาหมายการทางานภายในองคกร รวมถงการสอสารแกสาธารณะภายนอก

4) รวมกนกาหนดเปาหมาย กระบวนการทางาน และตวชว ดในรปแบบความสมพนธเชงเหตและผลทสอดคลองกบประเดนยทธศาสตร เปาประสงคและกลยทธ

5) จดทาเปนแผนยทธศาสตร 4 ป ขององคกร 6) ดาเนนการจดทาแผนงานประจาปของสวนงานในองคกร ซงในแผนงานประจาป

ของแตละสวนงาน จะประกอบดวย แผนงาน/โครงการ วตถประสงค กจกรรม ตวชว ด เปาหมายเชงปรมาณและเปาหมายเชงคณภาพ งบประมาณทใชในการดาเนนการ รวมถงระยะเวลาในการดาเนนการตามแผนงาน/โครงการ

2. การจดทาตวชวดของสานกงานก.พ.ร. การจดทาตวชวดของสานกงานก.พ.ร. ทใชประเมนผลงานของสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) สานกงานก.พ.ร. จะกาหนดกรอบการประเมนผล และปฏทนการจดทาคารบรอง ซงกรอบการประเมนผลทสานกงานก.พ.ร. กาหนด เปนการกาหนดกรอบภายใตแนวคด Balanced Scorecard ประกอบดวย 4 มต คอ มตท 1 มตดานประสทธผลของการปฏบตงาน มตท 2 มตดานคณภาพการใหบรการ มตท 3 มตดานประสทธภาพของการปฏบตงาน และมตท 4 มตดานการกากบดแลกจการและการพฒนาองคการ

ภายหลงจากทสานกงานก.พ.ร. กาหนดกรอบการประเมนแลวนน สถาบนฯ จะเสนอตวชวด นาหนก คาเปาหมาย และเกณฑการใหคะแนน พรอมขอมลแผนยทธศาสตร 4 ป และแผนงานประจาป เพอใชเปนขอมลในการเจรจาความเหมาะสมของตวชวด ซงเปนการเจรจาระหวางคณะกรรมการเจรจาขอตกลงและประเมนผลองคการมหาชนกบประธานกรรมการ ผอานวยการ ผชวยผอานวยการและเจาหนาททไดรบมอบหมายใหเขารวมเจรจา เมอการเจรจาดงกลาวเสรจสน สถาบนฯจงจดใหมการลงนามคารบรองการปฏบตงานระหวางรฐมนตรทกากบ

124

ดแลกบประธานกรรมการสถาบนฯ และระหวางประธานกรรมการสถาบนฯกบผอานวยการสถาบนฯ หลงจากนนสถาบนฯจงดาเนนการตามตวชวด และจดทาเอกสารหลกฐานอางอง เพอใชประกอบการรายงานผลการปฏบตงานตามตวชวดตอสานกงานก.พ.ร.

ซงการตดตามประเมนผลการดาเนนการจามตวชวด สานกงานก.พ.ร.กาหนดใหสถาบนฯรายงานผลการประเมนตนเอง 2 รอบ คอ รอบ 6 เดอน และรอบ 12 เดอน พรอมกบการรายงานผลการประเมนตนเองผานระบบ e – Sar Card ในระบบเวบไซต www.opdc.go.th โดยสานกงานก.พ.ร.และทปรกษาดานประเมนผลจะเขาตดตามประเมนผลทสถาบนฯ ในการตดตามผลรอบ 12 เดอน พรอมทงตรวจสอบเอกสารหลกฐานอางอง จากนนจงแจงคะแนนผลการประเมนการปฏบตงานตามคารบรองการปฏบตงานประจาปใหกบทางสถาบนฯ และรฐมนตรทกากบดแลตอไป

3. การจดทาตวชวดระดบสวนงาน ตวชวดของสวนงานในสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) ประกอบดวย 2

ลกษณะ คอ ตวชวดทมาจากงานตามกลยทธในระดบองคกรถายทอดมาสสวนงาน และตวชวดทมาจากงานตามภารกจของสวนงาน ซงกระบวนการขนตอนการจดทาตวชวดในระดบสวนงาน มดงน

1) สวนงานวเคราะหงานจากภารกจหนาทตามโครงสางทองคกรมอบหมายเพอกาหนดตวชวด และผลลพธทไดจากการดาเนนงาน ดวยการจดทา Key Result Area (KRA)

2) เชอมโยงตวชวดระดบองคกรสสวนงาน ดวยการจดทา Influence ซงเปนการพจารณาตวชวดขององคกร และทบทวนภารกจหนาทของสวนงาน เพอกาหนดวตถประสงคของการสนบสนนประเดนยทธศาสตรองคกร พรอมทงกาหนดตวชว ดในการดาเนนการ หลงจากนนจงนาขอมล Influence ทแตละสวนงานไดจดทา นามารวบรวมเพอทบทวนความเชอมโยงตวชวดในระดบสวนงาน หรอ การจดทา Influence Matrix โดยใชการประชมรวมกนของหวหนาทกสวนงานภายในองคกร

3) สวนงานจะนาขอมลทไดจากการจดทา KRA และผลลพธทไดจากการจดทา Influence Matrix มาจดทาแผนทกลยทธ (Strategy Map) ของสวนงาน ภายใตมมมอง 4 มตตามแนวคด Balanced Scorecard ไดแก มตท 1 มตดานประสทธผลของการปฏบตงาน มตท 2 มตดานคณภาพการใหบรการ มตท 3 มตดานประสทธภาพของการปฏบตงาน และมตท 4 มตดานการกากบดแลกจการและการพฒนาองคการ

4) ถายทอดตวชวดลงสสวนงานหรอการกาหนดตวชวดระดบสวนงานนน สวนงานจะนาวตถประสงคทไดจากแผนทกลยทธของสวนงาน มากาหนดตวชวด คาเปาหมาย และแผนงาน/โครงการ เพอนาผลสาเรจของการจดทามาใชในการพจารณาเลอกตวชวดทจะใชในการวดผลและประเมนผลการดาเนนงานของสวนงาน ซงตวชวดทไดพจารณาคดเลอกแลวจะนามาจดทารายละเอยดตวชวด (KPI Template) ตอไป

125

จากกระบวนการในการจดทาตวชวดของสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) ตามแนวคด Balanced Scorecard ทแบงเปน 3 ระยะ พบวา มความสอดคลองกบการเสนอวธในการนาแนวคดการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard มาประยกตใชในองคกรไว ตามทพส เดชะรนทร (2546) ได เสนอไว ดงน

1. การวเคราะหทางกลยทธ โดยการวเคราะหจดแขง จดออน อปสรรค และโอกาส เพอทราบสถานะพนฐานขององคกร ในการกาหนดทศทางและกลยทธทชดเจนขององคกร

2. การกาหนดวสยทศน และกลยทธขององคกร 3. การวเคราะห และกาหนดวาการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard

ขององคกรควรมกมมมองและในแตละมมมองควรมความสมพนธกนอยางไร 4. การจดทาแผนทกลยทธ โดยการกาหนดวตถประสงคภายใตมมมอง และพจารณาวา

การทองคกรสามารถดาเนนงานและบรรลวสยทศนและกลยทธของหนวยงานไดนน ตองบรรลวตถประสงคใดบาง

5. การยนยนแผนทกลยทธ กลมผบรหารระดบสงตองมการประชมรวมกนเพอยนยนและเหนชอบในแผนทกลยทธทสรางขน

6. การกาหนดรายละเอยดการวดภายใตวตถประสงคแตละประการตองกาหนดรายละเอยดของวตถประสงคนนในดานตางๆ ทงในดานของตวชวดฐานขอมลในปจจบน เปาหมายทตองการบรรล รวมทงแผนงานกจกรรมโครงการ (Initiatives) ทจะตองทา

7. กาหนดตวชวดผลงาน เมอจดทาแผนงานหรอโครงการเสรจสนแลวสามารถแปลง (Cascade) ตวชวดและเปาหมายระดบองคกรใหเปนของผบรหารรองลงไป เพอใหผบรหารระดบรองลงมาไดจดทาแผนปฏบตการตามแผนงาน หรอโครงการพรอมทงการกาหนดตวชวด

5.1.3 ปจจยสนบสนนตอประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด

Balanced Scorecard จากการศกษา การดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard ของสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) พบวา ปจจยทสนบสนนตอประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard ขององคกรมดงน

5.1.3.1 ปจจยดานผนา ผบรหารของสถาบนฯ ใหความสนใจกบการประเมนประสทธผลการดาเนนงาน

รวมทงยอมรบและใหการสนบสนนการจดทาตวชวด เนองจากมความเชอวาการจดทาตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard เปนเครองมอในการสอสารใหสวนงานในองคกรสามารถดาเนนงานไปในทศทางเดยวกน รวมทงสามารถแปลงกลยทธไปสการปฏบต ซงสอดคลองกบแคปแลน และนอรตน (อางใน นภดล รมโพธ, 2548) ทกลาววาปจจยดานผนา ผบรหาร

126

ระดบสงใหการสนบสนนเหนคณคาและความสาคญของแนวคดการวดผลองคกรตามแผนวคดBalanced Scorecard รวมถงการสนบสนนดานทรพยากรอยางพอเพยง ซงสอดคลองกบการศกษาของพส เดชะรนทร (2544) ทกลาววา ผบรหารระดบสงจะตองใหการสนบสนนอยางเตมท ถาขาดการสนบสนนอยางเตมทจากผบรหารระดบสงสดแลว ยากทจะประสบความสาเรจ

นอกจากน จากการศกษาของสราญ ประมวลชาต (2544) ทไดศกษาปจจยสนบสนนและอปสรรคในการนา Balanced Scorecard มาใชในองคกรกลมธรกจการสอสารของไทย : กรณศกษา Telecom Asia Public Company Limited (TA) และ Advanced Info Service Limited (AIS) นน พบวา การทผนาเหนคณคาและสนบสนนการนาระบบ Balanced Scorecard มาใช เปนปจจยสาคญทสงผลใหการนาระบบ Balanced Scorecard มาใชในองคกรประสบผลสาเรจ และสอดคลองกบ สรสทธ วชรขจร (2553) ทกลาววา การสนบสนนจรงจงของผบรหารระดบสง ถอเปนเงอนไขทสาคญตอความสาเรจของการจดทา Balanced Scorecard หากผบรหารระดบสงไมมการปรบตวและไมใหความสาคญกบเปาหมายหรอวตถประสงคหลกของ Balanced Scorecard รวมทงไมเชอหรอไมมความเชอมนในเครองมอดงกลาว จะทาใหการดาเนนงานประสบปญหาอยางยง ดงนน สงสาคญกคอ ผบรหารระดบสงจะตองแสดงออกถงการเปนผนาในการดาเนนงานตามโครงการจดทา Balanced Scorecard ทงทางคาพดและการกระทาอยางแทจรง

5.1.3.2 นโยบายของผบรหารองคกร นโยบายของผบรหารในการสนบสนนการจดทาตวชวดตามแนวคด Balanced

Scorecardจากการผบรหารของสถาบนฯ ไดสนบสนนใหสวนงานมการจดทาตวชวด อกทงมนโยบาย ใหมการเชอมโยงการพจาณาเลอนขนเงนเดอนกบผลสาเรจการปฏบตงานตามตวชวด เพอเปนรางวลทสวนงานภายในองคกรสามารถดาเนนการตามตวชวดใหบรรลเปาหมาย ซงนโยบายดงกลาวของผบรหาร สอดคลองกบแนวคดของ Yulk (1994) ทไดกลาวถงการกาหนดบทบาทหนาทของผนาไว 14 ประการ โดยบทบาทหนงท Yulk ไดกลาวไว คอ การใหรางวล โดยผนาตองมการใหรางวลทจบตองได เชน การเพมเงนเดอนหรอการเลอนขน เลอนตาแหนง สาหรบการปฏบตงานทมประสทธภาพ ความสาเรจทสาคญ และการแสดงความสามารถทเดนชด

5.1.3.3 การจดการขอมล สถาบนฯ ไดใชระบบสารสนเทศดวยการจดทาฐานโปรแกรมงานตางๆ เพอ

จดเกบ และบนทกขอมลความกาวหนาการดาเนนการทเปนปจจบน ในการสนบสนนการดาเนนการโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard สงผลใหขอมลการดาเนนการทรวบรวมไดเกดการจดการขอมลทดและสามารถนาไปใชประโยชนได ซงสราญ ประมวลชาต (2544) ไดกลาววา สาหรบระบบ Balanced Scorecard นน เทคโนโลยสารสนเทศทมประสทธภาพนนมบทบาทสาคญในการทาใหเกดการเชอมโยงของมมมองทง 4 ดานของระบบ น และยงเปนการสนบสนนการกระจายอานาจ ความซบซอนงานลดลง รวมทงแคปแลน และ

127

นอรตน (อางใน นภดล รมโพธ, 2548) ไดกลาววาบทบาททสาคญของปจจยดานระบบสารสนเทศ คอ การเกบรวบรวมขอมลอยางเปนระบบ สามารถวเคราะหถงความเชอมโยงไดอยางมประสทธภาพ

5.1.3.4 ความสมพนธภายในสวนงาน กระบวนการจดทาตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard ของสถาบนพฒนา

องคกรชมชน (องคการมหาชน) ไดใชกระบวนการมสวนรวมในการจดทาจากเจาหนาททกระดบ รวมถงการรวมมอกนในการดาเนนการตามตวชวดใหประสบผลสาเรจ ซงสอดคลองกบกจต ทองชวย(2551) ทศกษาศกษาเรองประสทธผลการดาเนนงานการศกษาศนยพฒนาเดกเลกเทศบาลเมอง พบวา การมสวนรวมของบคลากร เปนปจจยหนงทสงผลตอประสทธผลการดาเนนงานการศกษาศนยพฒนาเดกเลกเทศบาลเมอง นอกจากนแคปแลน และนอรตน (อางใน นภดล รมโพธ, 2548) ไดกลาววา ปจจยทมผลตอความสาเรจในการนาแนวคดการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard มาประยกตใชนน การมสวนรวม การรบรของพนกงาน และการกระจายอานาจในกระบวนการตดสนใจแกพนกงานในระดบตางๆ และการใหขอมลขาวสารเพอใหพนกงานสามารถทางานเปนไปตามเปาหมายในระดบตางๆ ทกาหนดไว แนวทางดงกลาวนนอกจากจะทาใหพนกงานมความรความเขาใจในแนวคดการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard แลวยงทาใหพนกงานเกดความรสกภาคภมใจวาตนเองเปนสวนหนงของความสาเรจขององคกร อนจะทาใหเกดกระบวนการพฒนาบคลากรอยางตอเนอง

5.1.3.5 การสอสารภายในสวนงาน สถาบนฯ ไดใชการสอสารเพอสรางความเขาใจ รวมทงภายในสวนงานเองไดม

การสอสารเพอชแจงทาความเขาใจเกยวกบการจดทาตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard พรอมกบมการมอบหมายผรบผดชอบในการดาเนนการตามตวชวดภายในสวนงานอยางชดเจน สงผลใหบคลากรภายในสวนงาน รบรถงหนาทและความรบผดชอบของตนในการดาเนนการใหตวชวดทตนเองรบผดชอบประสบผลสาเรจบรรลเปาหมายทตงไว ซงสอดคลองกบการศกษาของพมพพร มงคลกล (2547) ทไดศกษาการพฒนาดชนชวดผลการดาเนนงานตามแนวทางระบบการวดผลดลยภาพสาหรบธรกจซอมาขายไป กรณศกษา บรษท มก (ประเทศไทย) จากด ทพบวา การสอสารและการเชอมโยงวตถประสงคขององคกรกบหนวยงานและการวดผลองคกร ตองมการสอสารถงกลยทธ เปาหมายและวตถประสงค ตลอดจนการวดผลใหพนกงานทกคนในองคกรไดรบทราบอยางทวถง โดยผานสอตางๆ เชน สงพมพ วดทศน กระดานขาว การจดประชมพนกงานอยางเปนทางการ หรอการใชระบบเครอขายคอมพวเตอรภายในองคการเพอประชาสมพนธใหพนกงานทกคนในองคการทราบถงแผนกลยทธ เปาหมายและวตถประสงคทตองทาใหสาเรจจากผบรหารระดบสง และพนกงานในแตละหนวยงานจะใชเปนแนวทางในการกาหนดเปาหมายและวตถประสงคของหนวยงานใหสอดคลองไปในทศทางเดยวกบกลยทธและเปาหมายหลกขององคกร รวมถงการสรางแผนปฏบตการเพอสนบสนนใหเกดความสาเรจ

128

นอกจากนแคปแลน และนอรตน (อางใน นภดล รมโพธ, 2548) ไดกลาวถงปจจยดานการสอสารไววา การสอสารมบทบาทสาคญในการถายทอดเปาหมายองคกร วสยทศน กลยทธองคกร และตวชวดมมมองดานตางๆ ทงน เนองจากการมสวนรวมจะชวยใหพนกงานทกระดบในองคกรเกดความเขาใจและสามารถนาเปาหมายองคกรไปใชในทางปฏบตไดดยงขน โดยมความคดวาแนวคดการวดผลตามแนวคด Balanced Scorecard เปนสวนหนงของงานประจาททาอย และจากการศกษาของพส เดชะรนทร (2547) พบวา ความคาดหวงและผลลพธทไดจากการนาการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard ไปใชผลลพธทไดทดทสด คอ การทสมาชกองคกรเขาใจเปาหมายและกลยทธองคกรในทศทางเดยวกน และผบรหารมมมมองทกวางและครบถวนมากขน

5.1.3.6 การตดตามประเมนผล สถาบนฯ ไดมอบหมายใหสานกนโยบายและแผนตดตามผลการดาเนนงาน

ตวชว ดรายไตรมาสกและนาเสนอตอผบรหาร และบคลากรภายในสวนงาน เพอใหร บรความกาวหนาในการดาเนนการตามตวชวด อกทง ยงรบทราบถงขอจากดในการดาเนนงานในบางตวชวด สงผลใหเกดการหาแนวทางแกไขในการปฏบตงานใหตวชวดขององคกรประสบผลสาเรจตามเปาหมายไดทนทวงท ซงสอดคลองกบพมพพร มงคลกล (2547) ทไดกลาวถงกระบวนการในการแปลงแผนกลยทธ (Strategy) ไปสแผนการปฏบต (Action Plan) ตามแนวคดระบบการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard ไววา การตรวจสอบผลสะทอนกลบ องคกรตองวางกรอบการปฏบตงานและการตดตามผลการปฏบตการอยางสมาเสมอ ซงเปนขนตอนสาคญมากในระบบการควบคมกลยทธของระบบการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard การตรวจสอบผลสะทอนกลบและการปรบเปลยนแผนใหเกดความเหมาะสมเปนกจกรรมทตองกระทาอยางตอเนอง โดยมจดมงหมายในการบรรลเปาหมายทกาหนดไวนนเอง นอกจากน การศกษาของสชญา คปตยานวฒน (2543) ซงศกษาดชนวดผลการดาเนนงาน กรณศกษาการปโตรเลยมแหงประเทศไทย (ปตท.) พบวา การปโตรเลยมแหงประเทศไทย (ปตท.) ไดพฒนาดชนวดผลการดาเนนงานตามแนวคดระบบการวดผล Balanced Scorecard โดยจดทาดชนวดผลการดาเนนงานทงระดบองคการและระดบหนวยกลยทธธรกจ และมการรายงานผลตามชวงระยะเวลาเปนรายป รายไตรมาสและรายเดอน โดยเปรยบเทยบกบเปาหมายทกาหนดไว

5.1.3.7 การพฒนาความรความสามารถของบคลากรในองคกร ในป 2553 สถาบนฯ ไดจางบรษททปรกษา (บรษท บสซเนส เอกเซลเลนซ

คลซลตง จากด) เขามาชวยใหความร และแนะนาเชงวชาการ รวมทงจดอบรมเชงปฏบตการใหกบบคลากร สงผลใหบคลากรในองคกรเกดความร ความเขาใจถงการดาเนนงานตามตวชวด และเหนถงประโยชนของการจดทา ซงสอดคลองกบแนวคดของแคปแลน และนอรตน (อางใน นภดล รมโพธ, 2548) ไดกลาวถงปจจยทมผลตอความสาเรจในการนาแนวคดการวดผลองคกร

129

ตามแนวคด Balanced Scorecard มาประยกตใช วาการใหความสาคญในดานการฝกอบรม การสมมนาทาใหพนกงานมความรความเขาใจในแนวคดการวดผลองคกรตามแนวคด Balanced Scorecard แลวยงทาใหพนกงานเกดความรสกภาคภมใจวาตนเองเปนสวนหนงของความสาเรจขององคกร

5.1.4 ปจจยทเปนอปสรรคตอประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด

Balanced Scorecard จากการศกษา การดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard ของสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) พบวา ปจจยทเปนอปสรรคตอประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard ขององคกรมดงน

5.1.4.1 ความไมเขาใจ และความวตกกงวลของบคลากร จากการทสถาบนฯไดนาระบบระบบประเมนผลการปฏบตงานขององคกร มา

เชอมโยงกบผลการปฏบตงานตามตวชวด ทาใหบคลากรของสถาบนฯ เกดความวตกกงวลในการดาเนนงานตามตวชวดใหประสบผลสาเรจ สงผลใหเกดการตงเปาหมายการดาเนนงานตามตวชวดทไมยาก เพอใหบรรลผลตามตวชวดไดโดยงาย ซงจากการศกษาของพส เดชะรนทร (2544) ไดกลาวถง ขอควรระวงและขอคดในการจดทา Balanced Scorecard ไววา ตองระวงอยาใหระบบ Balanced Scorecard กลายเปนเครองมอในการจบผดพนกงาน รวมทงเปนเครองมอทใชลดเงนเดอนหรอใหพนกงานลาออก การนาระบบ Balanced Scorecard มาใชจะตองมวตถประสงคทชดเจนวาจะทาไปเพออะไร และตองการผลลพธใด รวมทงตองระวงไมใหการจดทาตวชวด และเปาหมายมความงายหรอยากเกนไป ซงการนาเครองมอหรอสงใหมๆมาใชภายในองคกร ยอมตองเจอกบการตอตานซงการตอตานและเกดขอสงสยเปนเหตการณปกตของการนาสงใหมๆ มาใชไมวาสงนนจะดเพยงใด ฉะนนขนตอนของการสอสารและการทาความเขาใจกบพนกงานจงเปนขนตอนสาคญสาหรบการจดทา Balanced Scorecard นอกจากน จากผลการศกษาของปรญญา อนรกษา (2550,บทคดยอ) ไดศกษาการประยกตใชตวชวดผลการดาเนนงาน (KPIs : Key Performance Indicators) ตามแนวคด Balanced Scorecard (BSC) : กรณศกษา บรษท ทโอเอ เคมคอล อนดสตรส จากด ซงจากการวจยพบวา การทพนกงานขาดความรความเขาใจเกยวกบตวชวดผลการดาเนนงานทดพอ ทาใหอาจเกดความเครยดในการปฏบตงานใหไดตามเปาหมาย และการไมเขาใจระบบการประเมนผลทดพอ สงผลใหตวชวดผลการดาเนนงานทไดกาหนดขนไมสมพนธกน และไมสอดคลองกน ทาใหเปาหมายไมชดเจน สงผลใหทางานไมสาเรจตามเปาหมาย

5.1.4.2 ความซบซอนของการจดทาตวชวดระดบสวนงาน กระบวนการจดทาตวชวดระดบสวนงาน มขนตอนและรายละเอยดทมาก การ

จดทาตวชวดขนอยกบความสนใจของบคลากร และนโยบายการทางานของหวหนาสวนงานใน

130

แตละสวนงาน ในการใหความสาคญตอการทาตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard สอดคลองกบพส เดชะรนทร (2544: 79-81) ไดกลาวถงขอควรระวงและขอคดในการจดทา Balanced Scorecard ไววาผบรหารระดบสงจะตองใหการสนบสนนอยางเตมท ถาขาดการสนบสนนอยางเตมทจากผบรหารระดบสงสดแลว ยากทจะประสบความสาเรจ และทกคนภายในองคกรจะตองมสวนรบรและใหการสนบสนนในการนาระบบการประเมนไปใช เนองจากการนา Balanced Scorecard ไปใชจะตองเกยวของกบทกคนภายในองคกร ซงหวหนาสวนงานถอเปนผบรหารระดบสงในดบสวนงาน ดงนน หวหนาสวนงานจงตองใหการสนบสนนในการจดทา รวมทงบคลากรในสวนงานเองตองใหความสนใจและใหการสนบสนนในการจดทา

5.1.4.3 การตงตวชวดสวนงาน การกาหนดตวชวดของกลมงานสนบสนนพนท และกลมงานบรหารกาหนด

คอนขางยาก เนองจากตองรอเปาหมายรวมจากตวชวดกลมงานพนท จงจะสามารถกาหนดตวชวดของสวนงานตนเองได ซงแคปแลน และนอรตน (อางในนภดล รมโพธ, 2548) ไดกลาวไววาการจดทาตวชวด เปาหมายระดบสวนงานตองมความสอดคลองไปในทศทางเดยวกนเพอใหเครองวดสามารถทาการวดผลการปฏบตงานของมมมองในแตละดานไดอยางมประสทธภาพ ดงนนการกาหนดตวชวดของกลมงานสนบสนนพนท และกลมงานบรหารกาหนด จงมความจาเปนตองรอเปาหมายรวมจากตวชวดกลมงานพนท เพอใหเปาหมายระดบสวนงานเกดความสอดคลองไปในทศทางเดยวกน

5.1.4.4 ระยะเวลาในการจดทา จากการทการจดทาตวชวดของสวนงานตองใชระยะเวลาในการจดทาคอนขาง

นาน สงผลใหหวหนาสวนงานกลมงานพนทบางพนท ไมสามารถเขารวมกระบวนการจดทาไดตลอดระยะเวลา ซงแคปแลน และนอรตน (อางใน สราญ ประมวลวรชาต, 2544: 42) ไดกลาวไววา การกาหนดระยะเวลาทเหมาะสม จะเปนปจจยทมผลตอความสาเรจในการนาแนวคด Balanced Scorecard มาใชในองคกร

5.1.4.5 ความศรทธาของบคลากรตอหวหนางาน เนองจากกระบวนการจดทาตวชวดภายในสวนงาน ตองอาศยการระดมสมอง

ภายในสวนงานในการรวมกนวเคราะหและจดทา แตบางสวนงานขาดการมสวนรวมในการจดทา เนองจากหวหนางานและบคลากรภายในสวนงาน มความคดเหนทมความแตกตางกน อกทงบคลลากรขาดความศรทธาในตวผนา สงผลใหเกดขอจากดในการจดทาตวชวดใหประสบผลสาเรจ ซงสอดคลองกบรสลน เจยมเจรญ (2550: บทคดยอ) ทไดศกษาเรอง ปจจยทมผลตอประสทธภาพการทางานของขาราชการสานกงบประมาณ ซงพบวา ความศรทธาตอผนาเปนปจจยทมผลตอประสทธภาพการทางานของขาราชการสานกงบประมาณ

5.1.4.6 การกาหนดตวชวดของสานกงานก.พ.ร.

131

การกาหนดตวชวดของสานกงานก.พ.ร. บางตวชวด ไมสอดคลองกบกบการดาเนนงานขององคกร ซงการศกษาของภญญดา วรยะ (2545) ทไดศกษาถง ปญหาการประยกตใชตวชวดผลการดาเนนงานและขอเสนอแนะสาหรบ บรษท ยน-เพรสซเดนท (ประเทศไทย) พบวา บรษทประสบปญหาหลายประการในการประยกตใชระบบตวชว ดผลการดาเนนงาน (KPIs) เนองจาก ตวชวดผลการดาเนนงานไมสอดคลองกบวสยทศน ภารกจ และกลยทธขององคกร

5.1.4.7 ความรสกของบคลากร บคคลากรทเกยวของกบการทาเอกสารสาหรบใชระบบการประเมนผลดวย

เครองมอ Balanced Scorecard มความรสกวาภาระงานเพมมากขน เนองจากตองจดทาเอกสารหลกฐานเพออางองผลการดาเนนงานตามตวชว ด ซงปจจยในเรองความรสกน สอดคลองกบขอควรระวงและขอคดในการจดทา Balanced Scorecard ทพส เดชะรนทร (2544: 79-81) ไดกลาวไววา การนาเครองมอหรอสงใหมๆ มาใชภายในองคกร ยอมตองเจอกบการตอตานจากผบรหารหรอพนกงานบางกลม ซงการตอตานและเกดขอสงสยเปนเหตการณปกตของการนาสงใหมๆมาใชไมวาสงนนจะดเพยงใด ฉะนนขนตอนของการสอสารและการทาความเขาใจกบพนกงานจงเปนขนตอนสาคญสาหรบการจดทา Balanced Scorecard

5.2 สรป

การศกษาเรอง "ปจจยทมความสมพนธกบประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard กรณศกษาสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน)" น เปนการศกษาและประมวลความรตางๆทเกยวของกบประสทธผลการดาเนนงาน แนวคดการประเมนผล แนวคด Balanced Scorecard แรงจงใจในการปฏบตงาน ความพงพอใจในการปฏบตงาน ความศรทธาตอผนา นโยบายและการบรหารงาน และสภาพแวดลอมในการปฏบตงาน ประกอบกบขอมลจากการสมภาษณแบบกงโครงสรางซงเปนผทเกยวของและมความรบผดชอบในการดาเนนการโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard ในสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) ผลทไดจากการศกษาและวเคราะหนน สามารถสรปไดวามปจจยทสนบสนนตอประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard ประกอบดวย 7 ปจจย ไดแก ปจจยดานผนา นโยบายของผบรหารองคกร ดานการจดการขอมล ความสมพนธภายในสวนงาน การสอสารภายในสวนงาน การตดตามประเมนผล การพฒนาความรความสามารถของบคลากรในองคกร และปจจยทเปนอปสรรคตอประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard ประกอบดวย 7 ปจจย ไดแกความไมเขาใจ และความวตกกงวลของบคลากร ความซบซอนของการจดทาตวชว ดระดบสวนงาน การตงตวชว ดสวนงาน

132

ระยะเวลาในการจดทา ความศรทธาของบคลากรตอหวหนางาน การกาหนดตวชว ดของสานกงานก.พ.ร. และความรสกของบคลากร โดยปจจยตางๆ มความเกยวของและเปนปจจยทมความสมพนธตอประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard ทงนปจจยทผศกษาไดกลาวถงเปนเพยงสวนหนงทมอทธพลตอความสาเรจของการนาระบบ Balanced Scorecard มาใชในองคกร ยงมปจจยสาคญอนๆทอาจไมไดกลาวถงในทน แตเปนปจจยทสงผลกระทบตอองคกรอนๆในการนาระบบ Balanced Scorecard มาประยกตใช ซงปจจยสาคญตางๆสามารถเปนไดทงปจจยทกอใหเกดความสาเรจหรอลมเหลวของการนาระบบนมาใช ขนอยกบการดาเนนงานของแตละองคกรวาตระหนกถงความสาคญในแตละปจจยมากนอยขนาดไหน มการนามาใชในลกษณะใด และมการเตรยมความพรอมกอนการนาระบบนมาดาเนนการอยางไร อนจะสงผลตอปจจยสาคญตางๆ ในการกลายมาเปนปจจยสนบสนนหรอปจจยอปสรรคในการนาระบบนมาใช ทมความแตกตางกนไปในแตละองคกร

5.3 ขอเสนอแนะจากผลการศกษา การศกษาในเรองปจจยทมความสมพนธกบประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard กรณศกษาสถาบนพฒนาองคกรชมชน ผศกษามขอเสนอแนะตอการนาแนวคดนมาดาเนนการไดอยางมประสทธภาพ ดงน 1. ผบรหารทกระดบเปนผทมบทบาทสาคญในการนาแนวคดนมาดาเนนการ โดยเฉพาะอยางยงผบรหารระดบสงทเปนผมอานาจ ซงลาพงการเหนถงความสาคญและการสนบสนนอาจไมเพยงพอ แตผบรหารระดบสงยงตองเปนผนาในการเปลยนแปลงและมการดาเนนการอยางจรงจงและตอเนอง 2. แตละองคกรควรมการนาแนวคดนมาประยกตใชใหมความเหมาะสมกบลกษณะการดาเนนงาน เพราะการนาแนวคดนมาปรบใชอยางเหมาะสมจะเปนการชวยสงเสรมซงกนและกน ในทางตรงกนขามหากไมดถงความเหมาะสม เปนไปไดทแนวคดนกบระบบตางๆขององคกรอาจเปนอปสรรคตอการดาเนนงานของกนและกนได 3. การมสวนรวมของทกฝายในการดาเนนการของระบบ Balanced Scorecard นนมความสาคญตอการยอมรบ และความสาเรจของระบบน 4. การพฒนาขดความสามารถของบคลากรเปนสงจาเปนตอองคกร ผบรหารตองเรงดาเนนการ โดยใชกระบวนการบรหารจดการทมประสทธภาพและประสทธผล เพอใหบคลากรไดมการปรบปรง เกดความเขาใจ และพฒนาผลการปฏบตงานอยางสมาเสมอ อนจะนาไปสการพฒนาเพอยกระดบผลการปฏบตงานใหสงขน และมศกยภาพในการทางานทสามารถบรรลผลสาเรจตามเปาหมายทกาหนดไวตามตวชวด วสยทศน และพนธกจขององคกรตอไป

133

5.4 ขอเสนอแนะสาหรบการศกษาครงตอไป

ควรมการศกษาเปรยบเทยบการนาแนวคด Balanced Scorecard มาใชในองคกร ระหวางองคกรภาคเอกชนกบหนวยงานภาครฐ เพอใหไดทราบถงกระบวนการ และปจจยทมความสมพนธตอการนาแนวคดนมาใช วากระบวนการในการจดทา และปจจยทมความสมพนธนน มความแตกตางหรอมความเหมอนกนอยางไร

บรรณานกรม

กนกรตน ภระหงษ. 2549. ประสทธผลการดาเนนงานตามมาตรฐานการศกษาดาน

ผลผลตของผบรหาร และพนกงานครในสถานศกษา สงกดเทศบาลจงหวดสระบร. วทยานพนธหลกสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏเทพสตร.

กนกวรรณ ธนาเลศสมบรณ. 2546. ปจจยทมผลตอประสทธภาพการปฏบตงานของขาราชการกองการเงนและบญช กรมชลประทาน. การศกษาคนควาอสระปรญญามหาบณฑตมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

กจต ทองชวย. 2551. ประสทธผลการดาเนนงานการศกษาศนยพฒนาเดกเลกเทศบาลเมองบางศรเมอง จงหวดนนทบร. สารนพนธหลกสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยขอนแกน.

คมกฤช ลมเรองวฒกล. 2547. การประเมนประสทธผลองคกรกรณศกษาโดยใชแนวทางบาลานซ สกอรการด. การศกษาโครงการเฉพาะปรญญาวศกรรมศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร.

ชาญณรงค สราสา. 2550. ประสทธผลการดาเนนงานโครงการหนงอาเภอหนงโรงเรยนในฝนของโรงเรยนตนสงกดสานกงานเขตพนทการศกษาขอนแกน เขต 1. สารนพนธหลกสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยขอนแกน.

ณรงควทย แสนทอง. 2544. การบรหารงานทรพยากรมนษยสมยใหม ภาคปฏบต (พมพครงท2). กรงเทพฯ : เอช อาร เซนเตอร.

ดวงพร โสตถมานนท. 2545. ประสทธผลการดาเนนงานของศนยวสดรไซเคลชมชน เขตบางกะป. วทยานพนธหลกสตรมหาบณฑต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

เทพศกด บญยรตพนธ. 2548. KPI & Balanced Scorecard กบการบรหารงานภาครฐ. การจดการสมยใหม มหาวทยาลยสโขทยธรรมมาธราช. คนวนท 27 มถนายน 2553 จาก http://tdc.thailis.or.th/tdc/browse.php?option=show&browse_type=title&titleid=188352&query=Balanced&s_mode=all&d_field=&d_start=&d_end=&limit_lang=&limited_lang_code=&order=&order_by=&order_type=&result_id=48&maxid=52.

ธงชย สนตวงษ. 2540. องคการและการบรหาร. กรงเทพมหานคร: ไทยวฒนาพาณช.

135

ธงชย สนตวงษ. 2546. การบรหารทรพยากรมนษย. พมพครงท 11 ปรบปรงแกไข. กรงเทพมหานคร: บรษทประชมชาง.

ธารงคศกด คงคาสวสด. 2550. ทนมนษยการกาหนดตวชวดเพอพฒนา. กรงเทพมหานคร: สานกพมพสมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน).

ธารงคศกด คงคาสวสด. 2553. หวหนางานกบการบรหารงานบคคล. กรงเทพมหานคร: สานกพมพสมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน).

นภกาญจน วศษฎสวรรณ 2545. ดชนวดผลการดาเนนงานสาหรบธรกจรานกาแฟ กรณศกษามสเตอรบน (ประเทศไทย) จากด. วทยานพนธหลกสตรปรญญาดษฎบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

นภดล รมโพธ. 2548. การศกษาปญหาในการใชระบบการประเมนผลแบบสมดล (Balanced Scorecard) : กรณศกษาวสาหกจขนาดกลางและขนาดยอม (SMEs). วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

นรมตร ขาวนวน,ศรณย เพชรอไร. 2548. การนาแนวคดการวดผลองคกรแบบสมดล (Balanced Scorecard : BSC) มาประยกตใชในองคกร : กรณศกษา บรษท อะโรเมตกส (ประเทศไทย) จากด (มหาชน). สารนพนธหลกสตรวทยาศาสตรมหาบณฑต โครงการบณฑตศกษาการพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนฑตพฒนบรหารศาสตร.

ปรญญา อนรกษา. 2550. การประยกตใชตวชวดผลการดาเนนงาน (KPIs : Key Performance Indicators) ตามแนวคด Balanced Scorecard (BSC) : กรณศกษา บรษท ทโอเอ เคมคอล อนดสตรส จากด. สารนพนธคณะพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

ปรยาพร วงศอนตรโรจน. 2542. การบรหารทางวชาการ. กรงเทพมหานคร: ศนยสงเสรม สขภาพ.

ปรยาพร วงศอนตรโรจน. 2542. จตวทยาการบรหารงานบคคล. กรงเทพมหานคร: ศนยสอ เสรมกรงเทพมหานคร.

ปญญา บรณะนนนทะสร. 2549. ปจจยทมผลตอประสทธภาพการปฏบตงานของบคลากรสานกอานวยการ กระทรวงศกษาธการ. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช.

ปยฉตร พจนกระจาง. 2546. การผลตและการจาหนายสนคา. กรงเทพมหานคร: วสทธ พฒนา.

ผสด รมาคม. 2542. การประเมนการปฏบตงาน. คณะพาณชยศาสตรและการบญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

136

พรสรญ รงเจรญกจกล 2546. กระบวนการนา Balanced Scorecard ไปสการปฏบต.วารสารการเงนธนาคาร ปท 21 ฉบบท 242.

พส เดชะรนทร. 2544. เสนทางจากกลยทธสการปฏบตดวย Balanced Scorecaard และ Key Performance Indicators. กรงเทพฯ : สานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พส เดชะรนทร. 2546. Balanced Scorecaard รลกในการปฏบต. กรงเทพฯ : สานกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พมพพร มงคลกล 2547. การพฒนาดชนชวดผลการดาเนนงานตามแนวทางระบบการวดผลดลยภาพสาหรบธรกจซอมาขายไป กรณศกษา บรษท มก (ประเทศไทย) จากด. วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

ภทราวด พรหมสวรรณ. 2548. การศกษาปจจยสนบสนนและอปสรรคในการนาแนวคด Balanced Scorecard มาใชในการประเมนผลการปฏบตงาน : กรณศกษาบรษทเอกชนแหงหนง. วทยานพนธปรญญาการจดการมหาบณฑต มหาวทยาลยบรพา.

ภญญดา วรยะ 2545. ปญหาการประยกตใชตวชวดผลการดาเนนงานและขอเสนอสาหรบบรษทยน-เพรสซเดนท (ประเทศไทย) จากด. วทยานพนธหลกสตรปรญญาดษฎบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

รสลน เจยมเจรญ. 2550. ปจจยทมผลตอประสทธภาพการทางานของขาราชการสานกงบประมาณ. ภาคนพนธปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยธรรมศาสตร.

รจา รอดเขม. 2547. การพฒนารปแบบการประเมนประสทธผลองคการของวทยาลยในสงกดกระทรวงสาธารณสข ประยกตตามแนวทางการประเมนองคการแบบสมดล. วทยานพนธหลกสตรปรญญาดษฎบณฑต จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

วโรจน ทรงนรนดร. 2552. ความคดเหนตอปจจยทมผลตอประสทธภาพในการปฏบตงานของพนกงาน บรษทพานาโซนค อเลคทรคเวรค อยธยา จากด. การศกษาคนควาอสระปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยราชภฏพระนครศรอยธยา.

ศร ถอาสนา. 2550. Balanced Scorecard (BSC) หลกการ ทฤษฎ และการนาไปใช. JOURNAL OF EDUCATION. 5 (กมภาพนธ) : 93-101.

ศรญญา ทพยโสต. 2545. การประเมนประสทธผลการปฏบตงาน : กรณศกษาภาควชาศลยศาสตรชองปาก คณะทนตแพทยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม. สารนพนธหลกสตรปรญญามหาบณฑต มหาวทยาลยเชยงใหม.

137

สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) 2543. พระราชกฤษฎกาจดตงสถาบนพฒนาองคกรชมชน : กรงเทพ. สถาบนพฒนาองคกรชมชน.

สราญ ประมวลวรชาต. 2544. ปจจยสนบสนนและอปสรรคในการนา Balanced Scorecard มาใชในองคการกลมกจการสอสารของไทย : กรณศกษา Telecom Asia Public Company Limited (TA) และAdvance Info Service Public Company Limited (AIS). ภาคนพนธโครงการบณฑตศกษาการพฒนาทรพยากรมนษย สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร.

สานกงานขาราชการพลเรอน (ก.พ.) 2545. คมอการพฒนาระบบการบรหารมงผลสมฤทธ : กรงเทพ. สวสดการสานกงาน ก.พ..

สานกงานคณะกรรมการพฒนาระบบราชการ. 2553. คมอการประเมนผลการปฏบตงานตามคารบรองการปฏบตงานขององคการมหาชน ประจาปงบประมาณ พ.ศ.2553 : กรงเทพ. บรษท นโอ ดจตอล จากด.

สชญา คปตยานวฒน 2543. ดชนวดผลการดาเนนงาน : กรณศกษาการปโตรเลยมแหงประเทศไทย. วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

เสาวพงษ ยมาพฒน. 2550. การศกษาองคประกอบและรปแบบการประเมนผลการปฏบตราชการโดยใชเครองมอ บาลายซ สกอรการด : กรณศกษาสานกงานปลดกระทรวงพาณชย. วทยานพนธปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.

อลงกรณ มสทธา และสมต สชฌกล 2542. การประเมนผลการปฏบตงาน :แนวความคด หลกการ วธการ กระบวนการ. กรงเทพมหานคร สมาคมสงเสรมเทคโนโลย (ไทย-ญปน).

ภาคผนวก

139

ภาคผนวก ก

แบบสมภาษณ

ปจจยทมความสมพนธกบประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard : กรณศกษา สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน)

1. เหตผลทองคกรนาระบบ Balanced Scorecard มาใช

1.1 ทาไมองคกรจงนาแนวคด Balanced Scorecard มาประยกตใช 1.2 จดเรมตนของการนาแนวคด Balanced Scorecard มาประยกตใช

2. ขนตอนกระบวนการจดทาตวชวดขององคกรตามแนวคด Balanced Scorecard 2.1 ขนตอนกระบวนการจดทาตวชวดขององคกร มขนตอนกระบวนการจดทาอยางไร 2.2 องคกรมการตดตามผลการดาเนนงานอยางไร 2.3 ระยะเวลาในการตดตามผลการดาเนนงานโดยตวชวดมความถมากนอยเพยงใด 2.4 ผลทไดจากการดาเนนงานตามตวชวด องคกรนาผลดงกลาวมาใชประโยชน

อยางไร

3. ปจจยสนบสนนตอประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard 3.1 มปจจยใดบางทสนบสนนตอประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard 4. ปจจยทเปนอปสรรคตอประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard 4.1 มปจจยใดบางทเปนอปสรรคตอประสทธผลการดาเนนงานโดยตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard

140

ภาคผนวก ข

ขอมล แบบฟอรมการจดทาตวชวดตามแนวคด Balanced Scorecard สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน)

1. เปาหมาย กระบวนการทางาน ตวชวดผลการดาเนนงานใน 5 ปขางหนา (ป2555 – ป2559) ของสถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน)

ประเดนยทธศาสตร เปาประสงค การพฒนาโดยใชพนทเปนตวตง สนบสนนใหชมชนทองถนมระบบทพฒนาไปสการจดการตนเอง

ขบวนชมชนสามารถแกไขปญหา เพอสรางคณภาพชวตและความมนคงของชมชนทองถน

กลยทธ สนบสนนใหขบวนองคกรชมชนสามารถขบเคลอนการแกไขปญหาตามแนวทางการพฒนาและฟนฟชมชนทองถนสการจดการตนเอง

แนวทาง เปาหมาย/ผลลพธ ป พ.ศ. 2555 - 2559 การสนบสนนการแกปญหาทอยอาศยและทดนทากนของชมชนทองถน

ชมชนมความมนคงในทอยอาศยและทดนทากน เกดการจดการและการวางแผนการใชประโยชนในทดนของชมชนทองถนรวมกน

การพฒนาระบบสวสดการชมชนทองถน

เกดระบบและกองทนสวสดการพนฐานทเขมแขงของชมชนทองถนอยางครบวงจร สามารถดแลคนในชมชนทองถนตงแตเกดจนตาย ทาใหสมาชกในชมชนทองถนมคณภาพชวตทด และสามารถเชอมโยงกบระบบสวสดการสงคม

การสนบสนนใหองคกรการเงนชมชนมความเขมแขง

ชมชนมฐานทนทเขมแขงเพอการพฒนาเศรษฐกจของสมาชกและชมชนทองถนใหสามารถพงตนเองได เกดการบรณาการกองทนนาไปสการแกไขปญหาหนสน

การปองกนและฟนฟชมชนทประสบภยพบต

ชมชนในพนทประสบภยพบตเกดการจดทาแผนปองกนภยพบตในพนทเสยงภย จดระบบเฝาระวงและเตอนภย ชวยเหลอเกอกลซงกนและกน นาไปสการจดการแกไขปญหารวมกนของชมชน

การฟนฟทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ชมชนทองถนมบทบาทสาคญในการจดการ ฟนฟ ดแล รกษาทรพยากร ธรรมชาตและสงแวดลอมในชมชน

ตวชวด คาเปาหมาย/ผลลพธการดาเนนการ

ป 2555 ป 2556 ป 2557 ป 2558 ป 2559

จานวนตาบลทมการฟนฟชมชนทองถนอยางเปนรปธรรม

2,000 ตาบล

3,000 ตาบล

4,000 ตาบล

5,000 ตาบล

6,000 ตาบล

จานวนครวเรอนทมการพฒนาทอยอาศยและทดนทากน

15,000 ครวเรอน

25,000 ครวเรอน

25,000 ครวเรอน

30,000 ครวเรอน

17,000 ครวเรอน

141

ประเดนยทธศาสตร เปาประสงค การพฒนาโดยใชพนทเปนตวตง สนบสนนใหชมชนทองถนมระบบทพฒนาไปสการจดการตนเอง

ขบวนชมชนทกระดบ (ตาบล จงหวด ภาค) มศกยภาพและความสามารถในการบรหารจดการงานและบรหารขบวน

กลยทธ 1. เสรมศกยภาพขบวนองคกรชมชนในระดบตาบลและจงหวดในการบรหารขอมลและจดการสารสนเทศชมชน 2. สนบสนนการขบเคลอนขบวนชมชนในระดบตาบลและระดบจงหวดใหมแผนพฒนาชมชนทองถนทครอบคลมการพฒนาของชมชนทองถนอยางมสวนรวม (สงคม เศรษฐกจ ทรพยากรและสงแวดลอม)

กระบวนการ 1. พฒนาระบบขอมลชมชนทองถน 2. พฒนาระบบเครองมอและมาตรฐานแผนพฒนา/ตวชวดการพฒนาและระบบตดตาม 3. พฒนาระบบสารสนเทศเพอการบรหารจดการตนเองขององคกรชมชน 4. การเสรมศกยภาพขบวนองคกรชมชนจงหวดใหสามารถบรหารแผนงานและเชอมโยงบรณาการแผนและงบประมาณกบจงหวด

เปาหมาย/ผลลพธ ป พ.ศ. 2555 - 2556 ป พ.ศ. 2557 - 2559

ขบวนองคกรชมชนระดบตาบล/เมองมชดขอมลเพอการวเคราะหตนเองและจดทาแผนพฒนาชมชนทองถนระยะสนและปานกลาง โดยกระบวนการมสวนรวมของคนในตาบล ทองท ทองถน

ขบวนองคกรชมชนระดบจงหวดมขอมลประเมนสถานะงานพฒนาระดบตาบลและเชอมโยงสภาพรวมระดบจงหวด

ขบวนองคกรชมชนระดบจงหวดสามารถเชอมโยงฐานขอมลงานพฒนากบฐานขอมล งานพฒนาของ พอช. และสามารถออกรายงานผลการพฒนาระดบตาบลและจงหวด

ขบวนองคกรชมชนจงหวดมบทบาทหนนเสรมและเชอมโยงการขบเคลอนการจดทาแผนพฒนาระดบจงหวดรวมกบภาคทเกยวของ

ขบวนองคกรชมชนจงหวดมระบบ/เครองมอ/กระบวนการในการตดตามงานพฒนา

ขบวนองคกรชมชนระดบจงหวดสามารถสอสาร รายงานขอมลสารสนเทศชมชนบนเวปไซด เชน รายงานผลการพฒนา พนทรปธรรมตาง ๆ แผนงาน/โครงการของจงหวด

ขบวนองคกรชมชนทวประเทศสามารถออกรายงานผลการดาเนนงานพฒนาประจาปในภาพรวมทงหมด ทงในเชงพนทและประเดนงาน

แผนพฒนาชมชนทองถนระดบจงหวดเชอมโยงและบรณาการกบแผนพฒนาจงหวด

142

ตวชวด คาเปาหมาย/ผลลพธการดาเนนการ

ป 2555 ป 2556 ป 2557 ป 2558 ป 2559 จานวนตาบล (สะสม) ทมขอมลเพอการวเคราะหตนเองและมกระบวนการขบเคลอนการจดทาแผนพฒนาในพนทของตนเอง

1,500 ตาบล

2,500 ตาบล

3,500 ตาบล

4,500 ตาบล

5,500 ตาบล

จานวนจงหวด (สะสม) ทมขอมลประเมนสถานะงานพฒนาระดบตาบล

22 จงหวด

50 จงหวด

77 จงหวด

จานวนจงหวด (สะสม) ทมการเชอมโยงแผนพฒนาจากระดบตาบลสระดบจงหวด

22 จงหวด

50 จงหวด

77 จงหวด

จานวนจงหวด (สะสม) ทมรายงานผลการพฒนาระดบจงหวด

11 จงหวด

50 จงหวด

77 จงหวด

ประเดนยทธศาสตร เปาประสงค

การพฒนาโดยใชพนทเปนตวตง สนบสนนใหชมชนทองถนมระบบทพฒนาไปสการจดการตนเอง

ขบวนชมชนทกระดบ (ตาบล จงหวด ภาค) มศกยภาพและความสามารถในการบรหารจดการงานและบรหารขบวน

กลยทธ พฒนาและเสรมศกยภาพในการบรหารจดการขบวนองคกรชมชน

กระบวนการ 1. พฒนาระบบบรหารจดการทกระดบทมสวนรวมจากหลายฝาย 2. สรางระบบการจดการพนทรวม เชอมโยงกลม/องคกร/สถาบนการศกษา/หนวยงานภาครวมจดการงานพฒนา 3. พฒนาและเสรมศกยภาพคนในขบวน

เปาหมายผลลพธป พ.ศ. 2555 - 2559 1. สภาองคกรชมชนตาบลมคณภาพ เปนเวทกลางเชอมโยงกลม/องคกรตาง ๆ ในพนทในการพฒนาและแกไขปญหาสการจดการตนเอง 2. เกดคณะทางานรวมระดบจงหวดทมองคประกอบ ขบวนองคกรชมชน (เชงพนท/เชงประเดน) อปท. หนวยงาน ประชาสงคม สถาบนการศกษา ภาคเอกชนและอน ๆ 3. เกดระบบการจดการงานพฒนารวมทจงหวด เพอสรางโอกาสการรบร การแลกเปลยนไดความรและมสวนรวมในเรองราวของสงคม ประเทศเพอพฒนาระบบประชาธปไตยจากฐานราก 4. คนในชมชนทองถนมโอกาสรบร ขอมลขาวสาร เพอสรางความเทาทนการเปลยนแปลง อนเนองมาจากสถานการณภายนอก 5. เกดการพฒนาการเรยนรรวมกนในการจดการตนเอง สรางความสมพนธใหม เชอมโยงกบหลกสตรการศกษาในทองถน 6. คนในชมชนทองถนมความรความสามารถและมสวนรวมในการพฒนาชมชนทองถน

143

ตวชวด คาเปาหมาย/ผลลพธการดาเนนการ

ป 2555 ป 2556 ป 2557 ป 2558 ป 2559 จานวนสภาองคกรชมชนตาบลทมการจดแจงจดตงและพฒนาคณภาพ

- จดแจงจดตง (สะสม) (ณ ป 2554 ม 2,767 ตาบล)

3,267 ตาบล

3,767 ตาบล

4,267 ตาบล 5,267 ตาบล

6,267 ตาบล

- พฒนาคณภาพ (รอยละของสภาองคกรชมชนตาบล)

50 60 70 70 70

จานวนผนาใหมทเขาสกระบวนการพฒนาชมชนทองถน

10,000 คน

10,000 คน

10,000 คน 10,000 คน

10,000 คน

ประเดนยทธศาสตร เปาประสงค

การประสานความรวมมอกบชมชนทองถนและภาคทเกยวของ เพอสนบสนนความเขมแขงขององคกรชมชนนาไปสความเปลยนแปลงโครงสรางและนโยบาย

ภาคความรวมมอสนบสนนงานฟนฟชมชนทองถนจดการตนเอง

กลยทธ ประสานและสรางความรวมมอกบหนวยงานภาครฐ/ทองถน/ทองท/สถาบนการศกษา/ภาคประชาสงคมและภาคเอกชน

กระบวนการ 1. สรางความเขาใจในทศทาง/เปาหมาย บทบาท ภารกจความรบผดชอบรวม 2. สรางพนทรปธรรมในการขบเคลอนงานรวมระหวางองคกรชมชน พอช. และภาค 3. สรางระบบบรหารจดการพนทรวม 4. ยกระดบการทางานขององคกรชมชนสนโยบายสาธารณะ

เปาหมาย/ผลลพธ ป พ.ศ. 2555 - 2556 ป พ.ศ. 2557 - 2559

1. เกดความรวมมอในการหนนเสรมใหเกดพนทรปธรรมของตาบลจดการตนเองและจงหวดจดการตนเอง 2. ภาคความรวมมอใหการสนบสนน เชน เชอมโยงแผนงานและอดหนนงบประมาณ กฏระเบยบทเกยวของไดรบการแกไข การยอมรบใหองคกรชมชนมบทบาทรวมในการพฒนาทองถน

3. ยกระดบพนทปฏบตการรวมเปนศนยเรยนรพนทจดการตนเอง

144

ตวชวด คาเปาหมาย/ผลลพธการดาเนนการ

ป 2555 ป 2556 ป 2557 ป 2558 ป 2559 รอยละของพนทปฏบตการระดบตาบลและจงหวดทมระบบการทางานรวมและเกดการบรณาการแผนงานและงบประมาณหรอการขบเคลอนนโยบายสาธารณะหรอผลงานทเปนรปธรรม

รอยละ 10

รอยละ 20 รอยละ 30

รอยละ 40

รอยละ 50

ประเดนยทธศาสตร เปาประสงค

การพฒนาระบบบรหารจดการของ พอช. ระบบขอมลและสารสนเทศงานชมชนทนสมย พรอมใช กลยทธ

พฒนาระบบเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสารสารสนเทศชมชน กระบวนการ

1. พฒนาโครงสรางพนฐานเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร 2. พฒนาระบบการรายงานผลเพอการบรหารองคกรและการรายงานผลงานพฒนาของชมชน 3. สรางวฒนธรรมการทางานทใชเทคโนโลยสารสนเทศสนบสนนการทางาน

เปาหมาย/ผลลพธ ป พ.ศ. 2555 - 2556 ป พ.ศ. 2557 - 2559

1. เกดการเชอมโยงระบบฐานขอมลแตละประเดนงานเปนขอมลเชงพนทและสามารถออกรายงานเชงพนทได 2. เกดระบบการรายงานเพอสนบสนนการทางานและตดสนใจ (DSS) ขององคกรและสามารถรายงานตอสาธารณะได 3. เกดการเชอมโยงฐานขอมลองคกรชมชนกบฐานขอมล พอช.

1. ภาค หนวยงานและประชาชนทวไปสามารถเขาถงและสบคนขอมล ชดความรงานพฒนาชมชนผานระบบเวบไซต

145

ประเดนยทธศาสตร เปาประสงค การพฒนาระบบบรหารจดการของ พอช. เพมประสทธภาพการบรหารจดการขององคกร

กลยทธ พฒนาประสทธภาพการบรหารจดการแผนงานงบประมาณและตดตามผล

กระบวนการ 1. สรางความรความเขาใจในเจตนารมณ หลกเกณฑการสนบสนนของโครงการหลก 2. กระจายการบรหารจดการสพนท 3. ปรบระบบเอกสารเบกจายใหคลองตว 4. พฒนาระบบและเครองมอตดตามผล

เปาหมาย/ผลลพธ ป พ.ศ. 2555 - 2556 ป พ.ศ. 2557 - 2559

1. เกดคมอการดาเนนงานโครงการทกโครงการท พอช. ใหการสนบสนน เพอเปนเครองมอในการบรหารจดการโครงการและงบประมาณ 2. ขบวนจงหวดมความสามารถในการบรหารจดการแผนงานโครงการและเบกจายงบประมาณไดถกตองตามหลกเกณฑ 3. เกดระบบและขบวนการตดตามผลในระดบจงหวดและภาค

1. พอช. มแผนงานงบประมาณระยะ 3- 5 ป ซงเปนแผนทเชอมโยงจากแผนพนทและแผนประเดนงานของขบวนองคกรชมชน

ประเดนยทธศาสตร เปาประสงค

การพฒนาระบบบรหารจดการของ พอช. พฒนาบคลากรใหมความรความสามารถปฏบตงานอยางมความสขและมประสทธภาพ กลยทธ

บรหารและพฒนาบคลากรใหมความรความสามารถเทาทนการเปลยนแปลงและสามารถหนนเสรมงานพฒนาสการเปลยนแปลงเชงโครงสราง

กระบวนการ 1. พฒนาระบบการบรหารบคลากร - ระบบการจาง - ระบบการประเมน - ระบบคาตอบแทนและสวสดการ - ระบบความกาวหนา - จรรยาบรรณและวนย 2. พฒนาศกยภาพบคลากร - กาหนดสมรรถนะ - ประเมนจดทาแผนพฒนาระดบองคกร สวนงานและบคคล - กระบวนการสมดลระหวางการพฒนาความร ความคด จตใจ ความสามารถ - เชอมโยงระบบพฒนาบคลากรกบการประเมนผล การยกระดบความรบผดชอบและตอสญญาจาง 3. ผปฏบตงาน พอช. มอดมการณเปน คนด คนเกง มความสข มวฒนธรรมองคกร

146

เปาหมาย/ผลลพธ ระยะเรงดวน 3 เดอน ป พ.ศ. 2555 - 2556

1. ปรบโครงสรางองคกรและระบบความสมพนธการทางานใหสามารถรองรบการหนนเสรมการพฒนาองคกรชมชนไดอยางมประสทธภาพ

1. กาหนดนโยบายดานบคลากรทเปนรปธรรม (กรอบอตรากาลง ระบบการจาง ระบบการประเมน) 2. จดทาแผนยทธศาสตรการพฒนาบคลากรและแผนปฏบตการและดาเนนการตามแผน 3. ทบทวน ปรบปรงระเบยบขอบงคบเกยวกบบคลากร ไดแก ระบบการจาง ระบบการประเมน ระบบคาตอบแทนและสวสดการ และระบบการพฒนาศกยภาพบคลากร

ประเดนยทธศาสตร เปาประสงค

การพฒนาระบบบรหารจดการของ พอช. กองทน พอช. เปนกองทนพฒนาทมรปแบบการสนบสนนหลากหลายเปนเครองมอนาไปสชมชนทองถนจดการตนเอง กลยทธ

พฒนากองทนและสนเชอ พอช. ใหมความยดหยนและคลองตว กระบวนการ

1. ศกษาระบบและแนวทางการสนบสนนทางการเงนใหกบองคกรชมชน 2. การบรหารกองทนใหมความยงยนและบรหารสนเชอใหมประสทธภาพ

เปาหมาย/ผลลพธ ป พ.ศ. 2555 - 2556 ป พ.ศ. 2557 - 2559

1. ศกษาความเปนไปไดในแนวทางการสนบสนนทางการเงนใหกบองคกรชมชน 2. ดาเนนโครงการนารองเพอสรางนวตกรรม 3. บรหารกองทนและสนเชอใหเกดผลตอบแทนเหมาะสม 4. กาหนดมาตรการในการเสรมสรางสนบสนนองคกรผใชสนเชอ เปนลกหนทดและมระบบบรหารจดการทด 5. ปรบปรงมาตรการทางเลอกในการแกไขปญหาหนผดนด 6. พฒนาระบบความร เครองมอการบรหารสนเชอทดเพอสนบสนนการทางานพนท 7. สงเสรมบทบาทของขบวนองคกรชมชนในการพฒนาคณภาพองคกรผใชสนเชอ

1. ดาเนนการตามผลการศกษา

147

2. แบบฟอรม Key Result Area Form Key Result Area

ชอหนวยงาน : สานกนโยบายและแผน วนทจดทา 3 กมภาพนธ 2554 แกไขครงท 2

งานหลก ผลลพธทตองการ ดชนชวด สตรคานวณ งานประจา 1. การจดทาคาขอแผนงานงบประมาณของสถาบนฯ ประจาปงบประมาณ

แผนงานและงบประมาณ

ไดรบการอดหหนนจากรฐ

ระดบความสาเรจของการจดทาแผนงานและงบประมาณประจาป

1.ความครบถวนของขอมล แผนงานโครงการ พนทเปาหมาย กลมองคกรเปาหมาย รายละเอยดโครงการ วธการทางาน หลกเกณฑ การสนบสนน ผลการดาเนนงานทผานมา 2. แผนระยะปานกลาง แผนระยะยาวแตละประเดนงาน 3. การประสานงานสรางความเขาใจกบกรรมมาธการ สานกงบฯ เอกสารคมอโครงการ ขอมลชแจงกรรมมาธการ

2. การพฒนายทธศาสตรการดาเนนงานของสถาบนฯ

แผนยทธศาสตร การดาเนนงานของ

สถาบนฯ

ระดบความสาเรจของการจดทาแผนยทธศาสตร การดาเนนงานของสถาบนฯ

1. การมสวนรวมในการจดทาแผนยทธศาสตร ไดแก คณะกรรมการสถาบนฯ ผแทนชมชน ฝายบรหาร และภาคทเกยวของ 2. การวเคราะหปจจยภายใน ไดแก ผลการปฏบตงานทผานมา ขอจากดและปญหาอปสรรคการดาเนนงาน 3. การวเคราะหปจจยภายนอก ไดแก ผมสวนไดเสย นโยบายรฐ ยทธศาสตรชมชน ยทธศาสตรกระทรวงฯ 4. ความครบถวนสมบรณของเนอหา แผนยทธศาสตร ไดแก วสยทศน พนธกจ วตถประสงคกลยทธ เปาหมาย 5. คณะกรรมการไดใหความเหนชอบแผนยทธศาสตรของสถาบนฯ

3. การพฒนาแผนปฏบตการประจาปของสถาบน

แผนปฏบตงานประจาป

ของสถาบนฯ

ระดบความสาเรจของการจดทาแผนการปฏบตงานประจาปของสถาบนฯ

1. การมสวนรวมในการจดทาแผนการปฏบตงานของสถาบนฯ ไดแก สวนงานตางๆในสถาบนฯ และฝายบรหาร 2. การวเคราะหปจจยภายใน ไดแก ผลการปฏบตงานทผานมา ขอจากดและปญหาอปสรรคการดาเนนงาน 3. การวเคราะหปจจยภายนอก ไดแก ผมสวนไดเสย นโยบายรฐ ยทธศาสตรชมชน ยทธศาสตรกระทรวงฯ 4. ความครบถวนสมบรณของเนอหา แผนปฏบตงานประจาปของสถาบนฯ ไดแก ยทธศาสตรองคกร กจกรรม เปาหมาย ตวชวด งบประมาณและระยะเวลาดาเนนการ 5. คณะกรรมการไดใหความเหนชอบแผนการปฏบตงานประจาปของสถาบนฯ

148

งานหลก ผลลพธทตองการ ดชนชวด สตรคานวณ

4. ประเมนผลการปฏบตงานตามคารบรองการปฏบตงานของสถาบนฯ

ผลการปฏบตงาน ตามคารบรองของ

สถาบนฯ

ระดบความสาเรจของการจดทา คารบรองการปฏบตงานของสถาบนฯ

1) การประสานใหเกดการเจรจาความเหมาะสม คารบรองการปฏบตงานของสถาบนฯ 2) การลงนามคารบรองการปฏบตงานระหวางรฐมนตรฯ กบ ประธานกรรมการสถาบนฯ และระหวางประธานกรรมการสถาบนฯ กบผอานวยการสถาบนฯ 3) การทาความเขาใจคารบรองการปฏบตงานของสถาบนกบหนวยงานภายในของสถาบนฯ 4) จดทาคมอตวชวดคารบรองการปฏบตงานของสถาบนฯ 5)ตดตามและรายงานผลตอคณะกรรมการสถาบนฯราย 6 เดอน 9 เดอน และ12 เดอน

5. การพฒนาตวชวดการปฏบตงานระดบสวนงาน

ทกสวนงานมตวชวดการปฏบตงาน

ระดบความสาเรจในการพฒนาตวชวดการปฏบตงานระดบสวนงาน

1) การสรางความรความเขาใจการจดทาตวชวดระดบสวนงาน 2) การจดทาแผนทยทธศาสตรระดบสวนงานในสถาบนฯ 3) มการลงนามคารบรองการปฏบตงานทง 18 สวนงาน ของสถาบนฯ 4) จดทาคมอการพฒนาตวชวดระดบสวนงาน 5) จดทาคมอการตดตามและรายงานผลตามตวชวดระดบสวนงาน 6) ตดตามและจดทารายงาน สรปผลการปฏบตงานตามตวชวดสวนงานรายไตรมาส

6. การตดตามและรายงานผลการปฏบตงานของสถาบนฯ

ผลการปฏบตงานของสถาบนฯ

ระดบความสาเรจการตดตาม และรายงานผลการปฏบตงาน ของสถาบนฯ

1) สรางเครองมอแบบตดตามการปฏบตงานของสถาบนฯ 2) เปรยบเทยบผลการดาเนนงานกบเปาหมายตามแผนงาน 3) มการวเคราะหผลการดาเนนงานและปญหาอปสรรค 4) มการรายงานผลการดาเนนงานตอคณะกรรมการสถาบนฯ รายไตรมาส 5) มการรายงานผลการดาเนนงานตอรฐมนตรทกากบดแลรายไตรมาส

7. การบรหารจดการโครงการเสรมสรางขดความสามารถฯ

ระบบการบรหารจดการโครงการเสรมสรางทม ประสทธภาพ

ระดบความสาเรจของการบรหารจดการโครงการเสรมสรางขดความสามารถฯ

1) มกลไกแนวทางหลกเกณฑในการสนบสนนตามโครงการเสรมสรางขดความสามารถฯ ในแตละปงบประมาณ 2) มคมอการสนบสนนตามโครงการเสรมสรางขดความสามารถฯ 3) มฐานขอมลโครงการทไดรบการสนบสนน 4) มการตดตามและรายงานความคบหนาการบรหารงบประมาณโครงการฯ 5) การจดทาเอกสารวาระการประชม และรายงานการประชมแลวเสรจ ภายใน 5 วนทาการ

149

งานหลก ผลลพธทตองการ ดชนชวด สตรคานวณ

8. การพฒนาระบบบรหารความเสยง

มระบบการบรหารความเสยง ของสถาบนฯ

ระดบความสาเรจของการพฒนาระบบบรหารความเสยงของสถาบนฯ

1) มกลไกในการดาเนนการบรหารความเสยงของสถาบนฯ 2) มการจดทาแผนแมบทการบรหารความเสยงของสถาบนฯ 3) มการจดทาแผนบรหารความเสยงประจาปของสถาบนฯ 4) มการตดตามและประเมนผลรายไตรมาส 5) มการรายงานผลตอคณะอนกรรมการบรหารความเสยง และคณะกรรมการสถาบนฯ

งานปรบปรง/พฒนาภายในหนวยงาน (ทไมมในแผนกลยทธ)

9. การพฒนาชองทางการเผยแพรขอมลดานนโยบายและแผนงาน

การเผยแพรระบบขอมล

ดานนโยบาย และแผนงานเพอ

นาไปใชประโยชนในการทางาน

จานวนระบบขอมล*ในการเผยแพรขอมลดานนโยบายและแผนงาน ทครบถวนสมบรณและเปนปจจบน

1) มขอมลเผยแพร แตไมครบทง 5 ระบบ 2) มขอมลเผยแพร ครบทง 5 ระบบ 3) มขอมลเผยแพร ครบทง 5 ระบบ ครบถวนสมบรณและเปนปจจบน 4) มขอมลเผยแพร ครบทง 5 ระบบ ครบถวนสมบรณและเปนปจจบน และมการวเคราะหขอมลแตไมครบทง 5 ระบบ 5) มขอมลเผยแพร ครบทง 5 ระบบ ครบถวนสมบรณ และเปนปจจบน และมการวเคราะหขอมลครบทง 5 ระบบ

หมายเหต* ระบบขอมลในเรองการพฒนาชองทางการเผยแพรขอมลดานนโยบายและแผนงาน ประกอบดวย 1) ขอมลแผนงานงบประมาณประจาปของสถาบนฯ 2) ขอมลยทธศาสตรการดาเนนงานของสถาบนฯ 3) ขอมลโครงการเสรมสรางขดความสามารถฯ 4) รายงายผลการดาเนนงานรายไตรมาส 5) รายงานผลคารบรองการปฏบตงานของสถาบนฯ และระดบสวนงาน

150

3. แบบฟอรม Influence Form Influence

ประเดนยทธศาสตร Measurements สวนงาน : สานกงานปฏบตการภาคเหนอ

รหสตวชวด

ตวชวดระดบองคกร วตถประสงคของสวนงานทสนบสนน

ประเดนยทธศาสตรขององคกร ตวชวดในระดบสวนงาน

1. การสนบสนนการพฒนาทอยอาศยในเมองและทดนทากนในชนบท

1-1 จานวนครวเรอนทมความมนคงในการอยอาศยภายใตการดาเนนโครงการบานมนคง (ตวชวด กพร. ท 1.1)

การแกไขปญหาทอยอาศยของชมชนเมองและชนบท

จานวนครวเรอนทมความมนคงในการอยอาศยภายใตการดาเนนโครงการบานมนคง

1-2 ความสาเรจของจานวนพนททมการแกไขปญหาทดนทากน (ตวชวดตามประเดนยทธศาสตร)

การแกไขปญหาทดนทากนของชมชนเมองและชนบท

1.จานวนตาบล เมอง เทศบาล ทไดรบการแกไขปญหาทดนทากน 2.จานวนครวเรอนทไดรบการแกไขปญหาทดนทากน

1-3 รอยละเฉลยถวงนาหนกของการดาเนนการโครงการแกไขปญหาความเดอดรอนทอยอาศยและทดนทากนโดยชมชนทองถนเปนแกนหลก (5 จงหวดชายแดนภาคใต)

2. การพฒนาองคกรการเงน/การจดการทนชมชนและสวสดการชมชน

2-1 จานวนองคกรผใชสนเชอและองคกรการเงนชมชนมระบบการบรหารจดการตนเองทดเชงคณภาพ

การพฒนาระบบบรหารจดการตนเองทดและมคณภาพขององคกรผใชสนเชอและองคกรการเงนชมชน

จานวนองคกรผใชสนเชอและองคกรการเงนชมชนมระบบการบรหารจดการตนเองทดเชงคณภาพ

2-2 รอยละของสนเชอทมปญหาตอสนเชอคงเหลอทงหมด (ตวชวด กพร. ท 1.5)

การแกไขปญหาสนเชอคงเหลอลดลง รอยละของสนเชอทมปญหาตอสนเชอคงเหลอทงหมด

2-3 จานวนกองทนชมชนระดบตาบลทมการจดตง สนบสนนและพฒนากองทนชมชนทมการจดตง จานวนกองทนชมชนระดบตาบลทมการ

151

ประเดนยทธศาสตร Measurements สวนงาน : สานกงานปฏบตการภาคเหนอ

รหสตวชวด

ตวชวดระดบองคกร วตถประสงคของสวนงานทสนบสนน

ประเดนยทธศาสตรขององคกร ตวชวดในระดบสวนงาน

และดาเนนการอยางเปนรปธรรม จดตงและดาเนนการอยางเปนรปธรรม 2-4 จานวนตาบลทมการจดสวสดการชมชน สนบสนนการจดตงสวสดการชมชน จานวนตาบลทมการจดสวสดการชมชน

2-5 จานวนตาบลทมกองทนสวสดการทจดตงและดาเนนงานไดอยางมคณภาพ (ตวชวด กพร.)

สนบสนนและพฒนากองทนสวสดการทมการจดตงแลว

จานวนตาบลทมการจดสวสดการชมชน

3. การสนบสนนการพฒนาโดยใชพนทเปนตวตง 3-1 จานวนตาบลทมการฟนฟชมชนทองถนเกดผลสาเรจจากการฟนฟ

สนบสนนและพฒนาตาบลทมงานพฒนาชมชนอยางเปนรปธรรม 2-3 ดาน

จานวนตาบลทมการฟนฟชมชนทองถนเกดผลสาเรจจากการฟนฟ

3-2 จานวนองคกรชมชนทไดรบการรบรองสถานภาพองคกรชมชนและมการดาเนนงานอยางเปนรปธรรม (องคกรใหม)(ตวชวด กพร. )

การรบรองสถานภาพองคกรชมชนทมการดาเนนงานอยางเปนรปธรรม

จานวนองคกรชมชนทไดรบการรบรองสถานภาพองคกรชมชนและมการดาเนนงานอยางเปนรปธรรม (องคกรใหม)

3-3 รอยละขององคกรชมชนทไดรบการรบรองสถานภาพยงคงสถานภาพและดาเนนงานเปนรปธรรมอยางตอเนอง

การตดตามสถานะความคงอยขององคกรชมชนทไดรบการรบรองสถานภาพและดาเนนงานเปนรปธรรมอยางตอเนอง

รอยละขององคกรชมชนทไดรบการรบรองสถานภาพยงคงสถานภาพและดาเนนงานเปนรปธรรมอยางตอเนอง

3-4 จานวนสภาองคกรชมชนตาบลทมผลการดาเนนงานอยางเปนรปธรรม(ตวชวด กพร. )

สงเสรมการจดตงสภาองคกรชมชน จานวนสภาองคกรชมชนตาบลทมผลการดาเนนงานอยางเปนรปธรรม

3-5 จานวนองคกรชมชนทมระบบการบรหารจดการทดไดรบการพฒนาอยางเปนรปธรรม

การพฒนาระบบการบรหารจดการทดขององคกรชมชน

จานวนองคกรชมชนทมระบบการบรหารจดการทดไดรบการพฒนาอยางเปนรปธรรม

4. การพฒนาเผยแพรองคความรชมชนยกระดบสนโยบาย

4-1 จานวนศนยการเรยนรชมชนมการพฒนา การพฒนาศนยเรยนรของชมชน จานวนศนยการเรยนรชมชนมการพฒนา 4-2 จานวนศนยขอมลชมชนทองถน การพฒนาศนยขอมลระดบตาบลและจงหวด จานวนศนยขอมลชมชนทองถน

4-3 ผลสมฤทธของการสนบสนนใหเกดองคความรระดบชมชนและความรวมมอ

ประสานความรวมมอเพอใหเกดการจดการองคความรระดบชมชน

ผลสมฤทธของการสนบสนนใหเกดองคความรระดบชมชนและความรวมมอ

4-4 จานวนชดองคความรขององคกรชมชนทเผยแพรสระดบนโยบาย/สาธารณะและมการนาไปดาเนนงานอยางเปนรปธรรม (ตวชวด

1) ประสานงานเพอกาหนดพนทในการจดทาชดความรเพอเผยแพร 2) ประสานงานวชาการ

ระดบความสาเรจในการกระบวนการมสวนรวมของพนทในการวจยถอดชดความรภายใต 3 วตถประสงค

152

ประเดนยทธศาสตร Measurements สวนงาน : สานกงานปฏบตการภาคเหนอ

รหสตวชวด

ตวชวดระดบองคกร วตถประสงคของสวนงานทสนบสนน

ประเดนยทธศาสตรขององคกร ตวชวดในระดบสวนงาน

กพร.) 3)จดเวทในการกาหนดกรอบเนอหา 5. การเสรมสรางศกยภาพองคกรชมชนและเครอขายองคกรชมชนเชอมโยงทองถนและภาคพฒนา

5-1 จานวนองคกรชมชนมการจดทาระบบการกากบ ดแล และตรวจสอบตนเอง

พฒนาระบบการกากบ ดแล และตรวจสอบตนเองขององคกรชมชน

จานวนองคกรชมชนมการจดทาระบบการกากบ ดแล และตรวจสอบตนเอง

5-2 จานวนผนาทไดรบการพฒนาตามเกณฑ การพฒนาศกยภาพผนาชมชน จานวนผนาทไดรบการพฒนาตามเกณฑ 5-3 จานวนโครงการความรวมมอกบภาคประชา

สงคม การสนบสนนและประสานความรวมมอกบภาคประชาสงคม

จานวนโครงการความรวมมอกบภาคประชาสงคม

6. การพฒนาความเขมแขงขององคกร พอช. 6-1 ระดบความสาเรจของการจดทาตนทนตอหนวยผลผลต (ตวชวด กพร. ท 3.1)

1.การใชงบประมาณทตรงตามแผน 2.รายงานผลผลตตรงตามเวลา

ประสทธภาพของการรายงานผลการดาเนนงาน

6-2 ระดบความสาเรจของการพฒนาขดสมรรถนะบคลากร

การพฒนาศกยภาพบคลากรภายในภาค ใหเกดประสทธภาพและประสทธผลการทางาน

ระดบความสาเรจของการพฒนาศกยภาพบคลากร

6-3 ระดบการพฒนาดานการกากบดแลกจการและการพฒนาองคการ (ตวชวด กพร.)

6-4 ระดบความสาเรจของการถายทอดตวชวดและเปาหมายของระดบองคกรสระดบสวนงาน (ตวชวด กพร.)

6-5 ระดบคณภาพของการบรหารจดการระบบฐานขอมลสารสนเทศ

เพอการพฒนาคณภาพของการบรหารจดการระบบฐานขอมลสารสนเทศในการสนบสนนการทางานตรงตามความตองการของผบรหารและขบวนองคกรชมชน

ระดบคณภาพของการบรหารจดการระบบฐานขอมลสารสนเทศ

6-6 ระดบความสาเรจของการเผยแพรประชาสมพนธผานชองทางสอตาง ๆ สกลมเปาหมาย

เพอพฒนาประสทธภาพการเผยแพรประชาสมพนธผานชองทางสอตาง ๆ สกลมเปาหมาย

ระดบความสาเรจของการเผยแพรประชาสมพนธผานชองทางสอตาง ๆ สกลมเปาหมาย

6-7 รอยละระดบความพงพอใจในการใหบรการ (ตวชวด กพร. ท 2.1)

เพอยกระดบความพงพอใจในการใหบรการของภาค

รอยละระดบความพงพอใจในการใหบรการ

153

ประเดนยทธศาสตร Measurements สวนงาน : สานกงานปฏบตการภาคเหนอ

รหสตวชวด

ตวชวดระดบองคกร วตถประสงคของสวนงานทสนบสนน

ประเดนยทธศาสตรขององคกร ตวชวดในระดบสวนงาน

6-8 ระดบความสาเรจของการพฒนาระบบสารสนเทศทางภมศาสตร GIS (ตวชวด กพร.)

เพอพฒนาการใชระบบสารสนเทศทางภมศาสตร GIS สนบสนนการทางานทม ประสทธภาพ

ระดบความสาเรจของใชระะบบสารสนเทศทางภมศาสตร GIS ในการปฏบตงาน

4. การจดทาขอมลในแบบฟอรม OMTI วตถประสงคของสวนงาน วตถประสงคยอย ตวชวดของวตถประสงคยอย ตวชวดของสวนงาน คา

ปจจบน

เกณฑการใหคะแนน

คานาหนก

แผนงาน/โครงการ

มตท 1 ดานประสทธผล 1 2 3 4 5 30

แผนงานและงบประมาณทสาคญของสถาบนฯมความครบถวนสมบรณในการเสนอขอรบการสนบสนนจากรฐบาล

แผนงานและงบประมาณโครงการบานมนคงมความครบถวนสมบรณในการเสนอขอรบการสนบสนนจากรฐบาล

ระดบความสาเรจของแผนงานและงบประมาณโครงการบานมนคงบรรลตามเปาหมาย

1. ระดบความสาเรจของแผนงานและงบประมาณทสาคญของสถาบนบรรลตามเปาหมาย

- 1 2 3 4 5 10 การพฒนาแผนงานและยทธศาสตรพอช.

แผนงานและงบประมาณโครงการแกไขปญหาความเดอดรอนฯ มความครบถวนสมบรณในการขอรบการสนบสนนจากรฐบาล(5 จงหวดชายแดนใต)

ระดบความสาเรจของแผนงานและงบประมาณโครงการโครงการแกไขปญหาความเดอดรอนฯ บรรลตามเปาหมาย

154

วตถประสงคของสวนงาน วตถประสงคยอย ตวชวดของวตถประสงคยอย ตวชวดของสวนงาน คา

ปจจบน

เกณฑการใหคะแนน

คานาหนก

แผนงาน/โครงการ

แผนงานและงบประมาณการจดสวสดการชมชนมความครบถวนสมบรณในการขอรบการสนบสนนจากรฐบาล

ระดบความสาเรจของแผนงานและงบประมาณการจดสวสดการชมชนบรรลตามเปาหมาย

แผนงานและงบประมาณสภาองคกรชมชนมความครบถวนสมบรณในการขอรบการสนบสนนจากรฐบาล

ระดบความสาเรจของแผนงานและงบประมาณสภาองคกรชมชนบรรลตามเปาหมาย

แผนยทธศาสตรและแผนปฏบตการการดาเนนงานของสถาบนฯ

การพฒนายทธศาสตรการดาเนนงานของสถาบนฯ

ระดบความสาเรจของการจดทาแผนยทธศาสตรการดาเนนงานของสถาบนฯ

2. ระดบความสาเรจของการจดทาแผนยทธศาสตรการดาเนนงานของสถาบนฯ

5 1 2 3 4 5 10 (1) การพฒนาแผนงานและยทธศาสตร พอช. (2) การเพมประสทธภาพองคกรโดยการจดการเชงกลยทธ

การพฒนาแผนปฏบตการประจาปของสถาบนฯ

ระดบความสาเรจของการจดทาแผนการปฏบตงานประจาปของสถาบนฯ

3.ระดบความสาเรจของการจดทาแผนการปฏบตงานประจาปของสถาบนฯ

5 1 2 3 4 5 10 การพฒนาแผนงานและยทธศาสตร พอช.

มตท 2 ดานคณภาพการใหบรการ 5

ความพงพอใจของกลมเปาหมาย สนบสนนการดาเนนงานของกลมเปาหมายไดรวดเรวและครบถวน สมบรณทนกาล

รอยละระดบความพงพอใจในการใหบรการกบกลมเปาหมาย

4.รอยละระดบความพงพอใจในการใหบรการกบกลมเปาหมาย

รอยละ 71 (3)

1 2 3 4 5 5

มตท 3 ดานประสทธภาพ 50

การใชงบประมาณทตรงตามแผนรายงานผลผลตตรงตามเวลา

การใชงบประมาณทตรงตามแผนรายงานผลผลตใหตรงตามเวลา

รอยละของการใชงบประมาณทตรงตามแผนและรายงานผลผลตตรงตามเวลา

5.การใชงบประมาณทตรงตามแผนและรายงานผลผลตตรงตามเวลา

- 1 2 3 4 5 5 การพฒนาระบบตดตามประเมนผลและรายงานผลการดาเนนงาน

155

วตถประสงคของสวนงาน วตถประสงคยอย ตวชวดของวตถประสงคยอย ตวชวดของสวนงาน คา

ปจจบน

เกณฑการใหคะแนน

คานาหนก

แผนงาน/โครงการ

ระบบการบรหารจดการโครงการเสรมสรางทมประสทธภาพ

การบรหารจดการโครงการเสรมสรางขดความสามารถฯ

ระดบความสาเรจของการบรหารจดการโครงการเสรมสรางขดความสามารถฯ

6.ระดบความสาเรจของการบรหารจดการโครงการเสรมสรางขดความสามารถฯ

2 1 2 3 4 5 5 การสนบสนนแผนยทธศาสตรชมชนและงบประมาณโครงการเสรมสรางขดความสามารถของชมชน

ตดตามและประเมนผลการปฏบตงานตามตวชวดองคกรและสวนงาน

ประเมนผลการปฏบตงานตามคารบรองการปฏบตงานของสถาบนฯ

ระดบความสาเรจของการจดทา คารบรองการปฏบตงานของสถาบนฯ

7.ระดบความสาเรจของการจดทา คารบรองการปฏบตงานของสถาบนฯ

5 1 2 3 4 5 9 การประเมนผลการปฏบตงานตามคารบรองการปฏบตงาน ปงบประมาณ 2552

การพฒนาตวชวดการปฏบตงานระดบสวนงาน

ระดบความสาเรจในการพฒนาตวชวดการปฏบตงานระดบสวน

8.ระดบความสาเรจในการพฒนาตวชวดการปฏบตงานระดบสวนงาน

4 1 2 3 4 5 9 การเพมประสทธภาพองคกรโดยการจดการเชงกลยทธ

การตดตามและรายงานผลการปฏบตงานของสถาบนฯ

ระดบความสาเรจการตดตาม และรายงานผลการปฏบตงาน ของสถาบนฯ

9.ระดบความสาเรจการตดตาม และรายงานผลการปฏบตงาน ของสถาบนฯ

- 1 2 3 4 5 8 การพฒนาระบบการตดตามประเมนผลและรายงานผลการดาเนนงาน

การเผยแพรระบบขอมลดานนโยบาย และแผนงานเพอนาไปใชประโยชนในการทางาน

การพฒนาชองทางการเผยแพรขอมลดานนโยบายและแผนงาน

จานวนระบบขอมลในการเผยแพรขอมลดานนโยบายและแผนงาน ทครบถวนสมบรณและเปนปจจบน

10.จานวนระบบขอมลในการเผยแพรขอมลดานนโยบายและแผนงาน ทครบถวนสมบรณและเปนปจจบน

- 1 2 3 4 5 5 การพฒนาชองทางการเผยแพรขอมลดานนโยบายและแผนงาน

มระบบการบรหารความเสยงของสถาบนฯ

การพฒนาระบบบรหารความเสยง

ระดบความสาเรจของการพฒนาระบบบรหารความเสยงของสถาบนฯ

11.ระดบความสาเรจของการพฒนาระบบบรหารความเสยงของสถาบนฯ

- 1 2 3 4 5 9 โครงการพฒนาระบบบรหารความเสยงและการควบคมภายในของสถาบน ประจาป 2553

มตท 4 ดานการพฒนาองคกร 15

พฒนาศกยภาพบคลากรภายในหนวยงาน

บคลากรภายในหนวยงานมความรความสามารถรองรบภารกจงานไดอยางมประสทธภาพ

ระดบความสาเรจของการพฒนาศกยภาพบคลากรในหนวยงาน

12.ระดบความสาเรจของการพฒนาศกยภาพบคลากรในหนวยงาน

5 1 2 3 4 5 5 การพฒนาระบบบรหารความเสยง

156

วตถประสงคของสวนงาน วตถประสงคยอย ตวชวดของวตถประสงคยอย ตวชวดของสวนงาน คา

ปจจบน

เกณฑการใหคะแนน

คานาหนก

แผนงาน/โครงการ

พฒนาระบบการควบคมภายในและการบรหารความเสยง

พฒนาระบบการควบคมภายในและการบรหารความเสยง

ระดบความสาเรจของการพฒนาระบบการควบคมภายในและการบรหารความเสยงในสวนงาน

13.ระดบความสาเรจของการพฒนาระบบการควบคมภายในและการบรหารความเสยงในสวนงาน

- 1 2 3 4 5 5 การพฒนาศกยภาพบคลากรในขบวนองคกรชมชน

การถายทอดตวชวดและเปาหมายระดบองคกรสระดบสวนงาน

การถายทอดตวชวดและเปาหมายระดบองคกรสระดบสวนงาน

ระดบความสาเรจของการถายทอดตวชวดและเปาหมายระดบองคกรสระดบสวนงาน

14.ระดบความสาเรจของการถายทอดตวชวดและเปาหมายระดบองคกรสระดบสวนงาน

- 1 2 3 4 5 5 การเพมประสทธภาพองคกรโดยการจดการเชงกลยทธ

รวมคานาหนกทง 4 มต 100

ประวตผเขยน

ชอ – นามสกล นายภาคภม นนทปรชา ประวตการศกษา บรหารธรกจบณฑต มหาวทยาลยหอการคาไทย , 2547

ตาแหนง เจาหนาทวเคราะหนโยบายและแผน สานกนโยบายและแผน สถานททางานปจจบน สถาบนพฒนาองคกรชมชน (องคการมหาชน) กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย ทอยปจจบน 156/59 หม 3 ถ.บางไผพฒนา ตาบลบางไผ อาเภอเมอง จงหวดนนทบร