bal arılarında bazı kimyasal İlaçların varroosise karşı … · 2017-12-01 · felci...
TRANSCRIPT
Bal Arılarında Bazı Kimyasal İlaçların Varroosise Karşı Etkileri
Onur Girişgin, Mehmet Özüiçli, Levent Aydın
Uludağ Üniversitesi Veteriner Fakültesi, Parazitoloji Anabilim Dalı, Bursa - TÜRKİYE
VARROOSİS
Etken :Varroa destructor (Kore hattı)
Yayılış:Tüm Türkiye
Ülkemize 1977-1978 yıllarında Trakya’dan
girdi,1984 yılına kadar 600 bin koloni söndü.
Arılarda Varroa hastalığı Bakanlığın Tebliği ile 12
Temmuz 2007’den itibaren İhbarı Mecbur Hastalıklar
listesinden çıkarılmıştır.
Varroa’nın arılara yaptığı zararlar
Yaşam kısalığı
Abdomen kısalması
Kanat ve ön ayaklarda
deformasyonlar
Pupa ölümleri
Canlı ağırlık kaybı
Koloni gelişme hızında ve üretim etkinliğinde azalma
Kolonide yavru yetiştirmede azalma
Enfeksiyonlara karşı doğal direncin kaybolması, enfeksiyon kaynağı oluşturması
Yavaş Felç Virüsü (SPV), Deforme Kanat Virüsü (DWV), Akut Arı Felci Virüsü (ABPV), İsrail Akut Felç Virüsü (IAPV), Kaşmir Arı Virüsü (CBV), Tulumsu Yavru Çürüklüğü (Sacbrood) Virüsü
Varroa mücadelesinde kullanılan mevcut
yöntemler
1. KİMYASAL MÜCADELE
2. ORGANİK ASİTLER
3. BİTKİSEL KAYNAKLI İLAÇLAR
4. BİYOLOJİK MÜCADELE
5. ENTEGRE VARROA KONTROLÜ
Çalışmamız
Bu çalışma, Bursa’da sonbahar sezonunda, dört şerit ve bir tütsü formunda olmak üzere beş farklı ilacın Varroa destructor’a karşı etkinliklerini belirlemek amacıyla yapılmıştır.
Materyal ve Metot - 1
Bu amaçla; tütsü ve şerit formunda amitraz, ahşap şerit flumetrin, karton şerit kumafos ve plastik şeritte fluvalinat etken maddelerini içeren beş ticari ilaç, sekizer kovandan oluşan yedi grupta saha koşullarında denenmiş, bir grup ise kontrol olarak ayrılarak ilaç uygulanmamıştır. İlaçları uygulamadan hemen önce ve uygulandıktan yedi hafta sonra kovanlardan arı örnekleri alınmış, bu örneklerdeki parazit yükü pudra şekeri tekniği ile belirlenmiştir.
Materyal ve Metot - 2
Çalışma süresince ise polen çekmecesine düşen akarlar her hafta kaydedilmiştir.
İlaçların etkinliği, pudra şekeri sayımından elde edilen verilerin Henderson – Tilton formülüne uygulanmasıyla belirlenmiştir.
İlaçlar arası muhtemel farklılık ise çekmeceye düşen akar sayılarına
Tukey’in Çoklu Karşılaştırma
Testi uygulanarak
belirlenmiştir.
Bulgular
Çalışma sonucunda ilaçlardan elde edilen etkinlikler en yüksekten en düşüğe olarak tabloda sunulmuştur:
İlaç Etki Ortalama
Amitraz (500 mg, plastik şerit) 98,1
Flumetrin (3,6 mg, ahşap şerit) 96,1
Kumafos (1,36 g, karton şerit) 93,3
Fluvalinat (824 mg, plastik şerit) 89,5
Amitraz (265 mg, tütsü) 37,7
Çekmece sayımları
Çekmeceye düşen parazit sayılarına göre ilaçların kendi aralarında karşılaştırılmaları sonucunda ise; plastik şerit amitraz, ahşap şerit flumetrin ve karton şerit kumafos (tablodaki ilk üç ilaç) ile diğer ilaçlar arasında belirgin bir fark olduğu ortaya çıkmıştır.
Yüksek etkinlikleri kanıtlanmış arı için ruhsatlı şerit ilaçların kullanımıyla bal arılarındaki Varroa parazitine karşı etkili bir mücadele yapılabilecektir.
İlaçların çoğu, hücrelerin sodyum kanallarındaki bağlantıyı bozarak felç ve ölüme neden olmak suretiyle etki ederler.
Direnç Mekanizması
Fiziksel bariyerde
geçirgenliğin azalması
Detoksifikasyon
Hedef hücre yapısının
(örn. sodyum kanalının)
değişmesi
DİRENÇLİ DUYARLI Etki Mekanizması
Kütiküla
Hemolenf
Hücre duvarı
VARROA İLAÇ DİRENCİ
Varroalarda bir ilaca karşı direncin oluşması, bu ilacın benzer maddelerine karşı da direncin oluşmasına neden olmaktadır.
Organik fosforlulardan komafos’a karşı direnç ABD, İtalya ve İsviçre’de rapor edilmiştir. Amitraz’a direnç ise Hırvatistan’da ve ABD’de bildirilmiştir
ÇÖZÜM YOLLARI
Varroaların Kimyasallara Karşı Direnç Oluşumunu Engellemek
Uygulamalar gereksinim duyulduğunda yapılmalı
Her zaman önerilen doz kullanılmalı
Bir defa kullanılan ve etkinliği azalan şeritler tekrar kullanılmamalı
Her uygulamada farklı aktif maddeli ilaçlar uygulanmalıdır. En fazla 2 senede bir değişim
Topyekün Mücadele
Bireysel yapılan uygulama, yakın arılıklardan gelen Varoa etkileşimini engelleyememektedir
Yöredeki arıcıların Varroa’ya ilaç uygulamalarını aynı
zamana denk getirmeleri
gerekir
Bilinçli İlaç Kullanımı
Bilinçsiz ve yoğun ilaç kullanımından kaçınılmalıdır
Uygulamalar erken ilkbahar ve erken sonbahar aylarında yapılmalı, yavrunun ve balın olduğu dönemlerde uygulanmamalıdır
Yüksek etkinlikleri kanıtlanmış arı için ruhsatlı şerit ilaçların kullanımıyla bal arılarındaki Varroa parazitine karşı etkili bir mücadele yapılabilecektir.