ĐƯỜNG TRƯỜNG SƠN

Đoàn xe Trường Sơn sắp sửa lên

đường

TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH

TIỂU ĐỘI

XE

KHÔNG KÍNH

BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNHPhạm Tiến Duật

ĐỌC VĂN BẢN

HỌC SINH THUYẾT TRÌNH

1. TÁC GIẢ PHẠM TIẾN DUẬT

• Sinh năm 1941 – mấtnăm 2007

• Quê Thanh Ba, Phú Thọ

• Hoạt động trên đườngTrường Sơn trongkháng chiến chống Mỹ

THƠ TRẺ CHỐNG MỸVào nửa cuối những năm 1960, thơ của Ca Lê Hiến, Phạm Tiến Duật, Nguyễn

Khoa Điềm, Anh Ngọc, Lưu Quang Vũ, Bằng Việt, Hoàng Nhuận Cầm và Vũ

Đình Văn đã thực sự cuốn hút, lay động giới học sinh, sinh viên ở các

trường đại học tại Hà Nội, Vinh và Hải Phòng.

Rất nhiều thanh niên học đường hồi đó đã tìm đọc thơ các anh thật say sưa.

Vào các mùa hè 1967, 1968 và 1971, 1972,

trong số hàng nghìn hàng vạn thanh niên chia tay các trường cấp III, các trường đại học khoác súng đi thẳng ra chiến

trường, hầu như trong ba lô của bạn nào cũng có mấy trang sổ tay chép

thơ.

Lê Anh Xuân

Xuân Quynh

Lưu Quang Vu

Pham Tiên Duât

Nguyên Khoa Điêm

Hoang Nhuân Câm Trân Đăng Khoa

Thanh Thao

Hưu Thinh

Anh Ngoc

1. TÁC GIẢ PHẠM TIẾN DUẬT

• Sinh năm 1941 – mấtnăm 2007

• Quê Thanh Ba, Phú Thọ

• Hoạt động trên đườngTrường Sơn trongkháng chiến chống Mỹ

• Thuộc lớp nhà thơ trẻchống Mỹ

- PHONG CÁCH THƠ:

Trẻ trung, tinh nghịch nhưng sâu sắc

2. TÁC PHẨM

• Nằm trong tập thơ

“Vầng trăng quầng lửa” (1970)

• Đạt giải Nhất cuộc thi thơ báo Văn nghệ 1969

• Thể loại

Tự do

Không có kính không phải vì xe không có

kínhBom giật bom rung kính vỡ đi rồi

Ung dung buồng lái ta ngồi,

Nhìn đất, nhìn trời, nhìn thẳng.

Không có kính, ừ thì có bụi,

Bụi phun tóc trắng như người già

Chưa cần rửa, phì phèo châm điếu

thuốc

Nhìn nhau mặt lấm cười ha ha.

Nhìn thấy gió vào xoa mắt đắng

Nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim

Thấy sao trời và đột ngột cánh chim

Như sa như ùa vào buồng lái.

ĐỌC VĂN BẢN

Không có kính, ừ thì ướt áo

Mưa tuôn mưa xối như ngoài trời

Chưa cần thay, lái trăm cây số nữa

Mưa ngừng, gió lùa mau khô thôi.

Những chiếc xe từ trong bom rơi

Đã về đây họp thành tiểu đội

Gặp bạn bè suốt dọc đường đi tới

Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi.

Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời

Chung bát đũa nghĩa là gia đình đấy

Võng mắc chông chênh đường xe chạy

Lại đi, lại đi trời xanh thêm.

Không có kính, rồi xe không có đèn,

Không có mui xe, thùng xe có xước,

Xe vẫn chạy vì miền Nam phía trước:

Chỉ cần trong xe có một trái tim.

TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNHPHỔ NHẠC: NGUYÊN NHUNG

TRÌNH BÀY: QUỐC ĐÔNG

A) NHAN ĐỀ

Bài thơ về tiểu đội xe không kính

- Phân tích hình ảnh trung tâm

Thông thường, xe ô tô được trang bị kính để chắngió, chắn bụi.

Hơn nữa, hình ảnh chiếc xe đi vào thơ ca thườngđược mỹ lệ hóa.

Xe ta quý ta yêu

Ôi chiêc xe đồng chí

Cùng ta lăn sớm chiêu

Cùng ta đi đánh Mỹ!

No chưa con ngựa chiên!

Ta mặc lá cho may

Mau mau lên tiên tuyên

Chay cho khoẻ cho hay!

Trên con đường mùa đông vắng vẻ

Cỗ xe tam mã băng đi

Nhạc ngựa đều đều buồn tẻ

Đều đều khắc khoải lòng quê

=> HÌNH ẢNH XE KHÔNG KÍNH

+ Lạ, khác thường, độcđáo

Chiếc xe tuyền toàng, hưnát lần đầu tiên trở thànhđề tài cho thơ ca

Vì sao xe lại không cókính?

Bom dội gây vỡ kính

+ Đậm chất hiện thực

A) NHAN ĐỀ- Phân tích từ ngữ trong nhanđề:

Nhan đề gồm mấy âm tiết?

8 âm tiết => Dài

Giải thích cụm từ “Bài thơ về”

Tạo nên chất thơ cho nhanđề

Chất thơ (bài thơ) + Chấthiện thực (xe không kính)

Hình ảnh tiểu độixe không kính vàhành trình của nó

là một câuchuyện đẹp tựa

bài thơ.

Tôi phải thêm “ Bài thơ về…”, để báo trước cho mọi ngườibiết rằng là tôi viết thơ, chứ không phải một khúc văn xuôi.“Bài thơ về tiểu đội xe không kính” là cách đưa chất liệu vănxuôi vào thơ, những câu thơ “đặc” văn xuôi được kết hợp lạitrong một cảm hứng chung.

B) HÌNH ẢNH NHỮNG CHIẾCXE KHÔNG KÍNH

Những câu thơ nào sau đây miêu tả xe khôngkính?

A. Không có kính không phải vì xe không cókính/Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi

B. Không có kính rồi xe không có đèn/Khôngcó mui xe, thùng xe có xước

C. Võng mắc chông chênh đường xe chạy/Lạiđi lại đi trời xanh thêm

D. Cả A và B

Không có kính không phải vì xe không có kính

Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi […]

Không có kính rồi xe không có đèn

Không có mui xe, thùng xe có xước

KHÔNG

KÍNH ĐÈN MUI

CÓ XƯỚC CÓ MÀ KHÔNG

TRẦN TRỤI

HƯ NÁT,

BIẾN DẠNG

Đoàn xe trần trụi, biến dạng, gợi sựtàn phá khốc liệt

của hiện thựcchiến tranh.

=> NGHỆ THUẬT

Không có kính không phải vì xe không có kính

Bom giật bom rung kính vỡ đi rồi […]

Không có kính rồi xe không có đèn

Không có mui xe, thùng xe có xước

Biện pháp tu từ+ Điệp từ “không”

Giọng điệu

+ Giọng thản nhiên, bình tĩnh

Coi thường

khó khăn

B) HÌNH ẢNHNGƯỜI CHIẾN SĨ LÁI XE

Người lính

Tư thế Tầm quan sát Tác động

của thiên

nhiên

Tinh thần

- Ung

dung- Ngồi

- Nhìnthẳng

- Gió

- Con đường

- Sao trời,

cánh chim

- Gió- Bụi

- Mưa ướt

- Bình thản

- Tâm hồn

mở rộng

- Bất khuất

ĐIỂN THÔNG TIN VÀO BẢNG SAU

- TÌNH ĐỒNG CHÍ ĐỒNG ĐỘI

So sánh cái bắt tay củangười lính lái xe với cáinắm tay của người línhnông dân thời khángPháp?

+ Trẻ trung, sôi nổi, vô tư

+ Gắn bó như một nhà

Chiếc xe là minh chứng

BÀI THƠ VỀ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH

Hình ảnh những

chiếc xe không kínhHình ảnh những

người chiến sĩ lái xe

Tư thế

ung

dung

hiên

ngang

Tinh thần

bất chấp

hiểm nguy

dũng

cảm

lạc quan

Tình cảm

đồng đội

gắn bó,

yêu

thương

sôi nổi

Ý chí

quyết

tâm

vì miền

Nam

Nghệ thuật

Đậm chất hiện

thực, nhiều câu

văn xuôi, giọng

điệu ngang tàng,

tinh nghịch,

hình ảnh

thơ độc đáo

(Phạm Tiến Duật)

a. Tư thế :

3. Hình ảnh những chiến sĩ lái xe:

I. Giới thiệu :II. Tìm hiểu văn bản :

b. Tinh thần, thái độ :

c. Tình đồng đội :

d. Ý chí chiến đấu

1. Nhan đề bài thơ:2. Hình ảnh những chiếc xe không

kính :

* Ghi nhớ: Sgk/133

III. Luyện tập:

Bài tập:

Tiết 47- 48:

1/ Hai tác phẩm Đồng chí và Bài thơ tiểu đội xe không kính giống

nhau ở điểm nào?

A/ Cùng viết về đề tài người lính.

B/ Cùng viết theo thể thơ tự do.

C/ Cả A và B đều đúng.

2/ Những chiến sĩ lái xe Trường Sơn có phẩm chất gì?

A/ Lạc quan, dũng cảm,tinh thần đồng đội sâu sắc

B/ Lạc quan, coi thường hiểm nguy, liều lĩnh

C/ Vui nhộn ,tinh nghịch, dũng cảm

1/ Nghệ thuật đặc sắc của bài thơ trên là gì?

A/ Ngôn ngữ chân thực, tÝnh khẩu ngữ, nhiều hình ảnh thơ đẹp

B/ Giọng điệu trẻ trung, sôi nổi

C/ Bao gồm cả A và B

2/Hình ảnh Những chiếc xe không kính nói lên điều gì?

A/ Tinh thần bất chấp khó khăn của người chiến sĩ lái xe

B/ Sự khó khăn, thiếu thốn của bộ đội ta thời chống Mỹ

C/ Sự khốc liệt của chiến trường thời chống Mỹ

So s¸nh hai bµi th¬

§ång chÝ vµ Bµi th¬ vÒ tiÓu ®éi xe kh«ng kÝnh

- Cùng phải chịu những khó khăn gian khổ ở chiến trường.

- Cùng có ý chí,

nghị lực, niềm

tin, lí tưởng và

tinh thần yêu

nước; có tình

đồng chí, đồng

đội gắn bó, keo

sơn.

Điểm chung Nét riêng

Đồng chí:

Những người

nông dân mặc áo

lính, thời kì đầu

cuộc kháng chiến

chống pháp với

vẻ đẹp, giản dị,

tình cảm chân

thành, chất phác,

mà sâu sắc.

Bài thơ về tiểu đội xe không kính:

Những chiến sĩ

lái xe trong

thời kì chống

Mĩ, trẻ trung

hồn nhiên,

hóm hỉnh, tươi

tắn, ngang

tàng, dũng

cảm