bài báo cáo thực tập hoàn thiện công tác kế toán lưu chuyển hàng hóa tại công...
TRANSCRIPT
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 1
Lêi më ®Çu
§¹i héi IX §¶ng Céng s¶n ViÖt nam ®· chØ râ "Ph¸t huy søc m¹nh d©n téc,
tiÕp tôc ®æi míi, ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, x©y dùng vµ b¶o vÖ
Tæ quèc ViÖt nam x· héi chñ nghÜa...." (trÝch V¨n kiÖn §¹i héi ®¹i biÓu toµn
quèc lÇn thø IX). Víi môc tiªu x©y dùng níc ta trë thµnh mét níc cã nÒn
c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn ®¹i ho¸, §¶ng vµ Nhµ níc ph¶i x©y dùng mét ®êng lèi
chiÕn lîc ®óng ®¾n , phï hîp víi t×nh h×nh cô thÓ cña níc ta . Bªn c¹nh ®ã
nÒn kinh tÕ thÞ trêng víi tÝnh khèc liÖt cña nã còng lµ mét vÊn ®Ò kh«ng gi¶n
®¬n do ®ã chóng ta ph¶i cã nh÷ng bíc chuyÓn m×nh cho phï hîp. Trong qu¸
tr×nh chuyÓn ®æi ®ã mçi doanh nghiÖp, ®Ó thùc hiÖn tèt môc tiªu cña h¹ch to¸n
kinh tÕ lµ s¶n xuÊt kinh doanh ph¶i cã l·i ®ßi hái lu«n ®æi míi bé m¸y vµ c¬ chÕ
qu¶n lý kinh tÕ.
H¹ch to¸n kÕ to¸n lµ khoa häc - thu nhËn, xö lý vµ cungcÊp th«ng tin vÒ tµi
s¶n vµ sù vËn ®éng cña tµi s¶n trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
cña ®¬n vÞ nh»m kiÓm tra gi¸m s¸t ho¹t ®éng tµi chÝnh kinh tÕ cña ®¬n vÞ.
KÕ to¸n lµ mét c«ng cô quan träng cña qu¶n lý kinh tÕ. §Ó cã thÓ ®¸p øng
tèt h¬n cho c«ng t¸c qu¶n lý ®ßi hái ph¶i lµm tèt c«ng t¸c kÕ to¸n trong ®ã tæ
chøc c«ng t¸c kÕ to¸n lµ mét néi dung quan träng. ChØ cã tæ chøc hîp lý ®óng
®¾n c«ng t¸c kÕ to¸n míi phôc vô tèt cho c¸c cÊp l·nh ®¹o vµ qu¶n lý kinh
doanh ë mçi doanh nghiÖp.
ë ViÖt nam hÖ thèng chuÈn mùc kÕ to¸n ®· ®îc ban hµnh: 04 chuÈn mùc
kÕ to¸n ®Çu tiªn ®îc Ban hµnh theo quyÕt ®Þnh 149/2001/Q§-BTC ngµy
31/12/2001 vµ 06 chuÈn mùc tiÕp theo ®îc Ban hµnh theo quyÕt ®Þnh
165/2002/Q§-BTC ngµy 31/12/2002 bªn c¹nh ®ã lµ Th«ng t 89/2002/TT-BTC
Ban hµnh ngµy 9/10/2002 ®· thÓ hiÖn néi dung cña c¸c chuÈn mùc quèc tÕ ë
nh÷ng møc ®é nhÊt ®Þnh vµ ®îc ¸p dông cho tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp trªn ph¹m
vi c¶ níc.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 2
Ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i lµ mét ho¹t ®éng kinh tÕ mang tÝnh ®Æc
thï. Ph¹m vi ho¹t ®éng cña nã rÊt réng bao gåm c¶ bu«n b¸n néi ®Þa vµ bu«n
b¸n quèc tÕ. Nãi ®Õn bu«n b¸n lµ nãi ®Õn mua hµng ho¸ vµo vµ b¸n hµng ho¸ ra
®ã chØ lµ mét trong nh÷ng ho¹t ®éng chÝnh yÕu cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i,
ho¹t ®éng mua b¸n hµng ho¸ hay cßn gäi lµ lu chuyÓn hµng ho¸ v« cïng quan
träng trong nhiÒu ho¹t ®éng kh¸c nhau cña doanh nghiÖp th¬ng m¹i. Nã quyÕt
®Þnh ®Õn lîi nhuËn cña doanh nghiÖp, v× cã lu chuyÓn hµng ho¸ th× míi cã
chªnh lÖch gi÷a gi¸ b¸n vµ gi¸ mua. Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay th×
môc ®Ých cuèi cïng cña doanh nghiÖp lµ lîi nhuËn. Do ®ã viÖc tæ chøc kinh
doanh vµ qu¶n lý kinh doanh th¬ng m¹i ®Æt ra nh÷ng yªu cÇu ph¶i c¶i thiÖn
mäi c«ng t¸c trong doanh nghiÖp mµ hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n lµ kh«ng thÓ
thiÕu ®Ó cã thÓ ®¹t ®îc lîi nhuËn cao.
Qua qu¸ tr×nh häc tËp vµ nghiªn cøu t¹i trêng Cao §¼ng Céng §ång H¶i
Phßng, qua thêi gian t×m hiÓu thùc tÕ c«ng t¸c kÕ to¸n t¹i C«ng ty Ph¸t hµnh
s¸ch H¶i Phßng víi tÇm quan träng cña nghiÖp vô lu chuyÓn hµng ho¸ trong
doanh nghiÖp t«i ®· chän ®Ò tµi:
"Hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ t¹i C«ng ty Ph¸t
hµnh s¸ch H¶i Phßng" cho chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña m×nh.
Néi dung cña chuyªn ®Ò bao gåm 3 phÇn:
PhÇn I: C¬ së lý luËn vÒ h¹ch to¸n nghiÖp vô lu chuyÓn hµng
ho¸ trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i.
PhÇn II: Thùc tr¹ng c«ng t¸c lu chuyÓn hµng ho¸ t¹i C«ng ty
ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng.
Ph©n III: Hoµn thiÖn c«ng t¸c lu chuyÓn hµng ho¸ t¹i C«ng ty
ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 3
phÇn i: C¬ së lý luËn vÒ h¹ch to¸n nghiÖp vô
lu chuyÓn hµng ho¸ trong doanh nghiÖp
th¬ng m¹i
I. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i vµ nhiÖm vô
h¹ch to¸n
1. §Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i.
Ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i lµ ho¹t ®éng lu th«ng ph©n phèi hµng
ho¸ trªn thÞ trêng bu«n b¸n cña tõng quèc gia riªng biÖt hoÆc gi÷a c¸c quèc gia
víi nhau, nãi mét c¸ch cô thÓ lµ ho¹t ®éng ®ã thùc hiÖn qu¸ tr×nh lu chuyÓn
hµng ho¸ tõ n¬i s¶n xuÊt tíi n¬i tiªu dïng, ho¹t ®éng th¬ng m¹i mang nh÷ng
®Æc ®iÓm chñ yÕu sau:
– Lu chuyÓn hµng ho¸ lµ ho¹t ®éng kinh tÕ c¬ b¶n cña kinh doanh th¬ng
m¹i, ®ã lµ sù tæng hîp c¸c ho¹t ®éng thuéc c¸c qu¸ tr×nh mua b¸n, trao ®æi vµ
dù tr÷ hµng ho¸.
– §èi tîng kinh doanh th¬ng m¹i lµ c¸c lo¹i hµng ho¸ ®îc ph©n lo¹i theo
tõng ngµnh hµng:
+ Hµng vËt t thiÕt bÞ.
+ Hµng c«ng nghÖ phÈm tiªu dïng
+ Hµng l¬ng thùc, thùc phÈm chÕ biÕn.
– Ph¬ng thøc lu chuyÓn hµng ho¸ cña qu¸ tr×nh lu chuyÓn hµng ho¸
th«ng qua hai ph¬ng thøc b¸n bu«n vµ b¶n lÎ, trong ®ã: b¸n bu«n lµ b¸n hµng
ho¸ cho ngêi kinh doanh trung gian mµ kh«ng b¸n th¼ng cho ngêi tiªu dïng,
b¸n lÎ lµ b¸n th¼ng cho ngêi tiªu dïng cuèi cïng.
– B¸n bu«n vµ b¸n lÎ hµng ho¸ ®îc thùc hiÖn b»ng nhiÒu h×nh thøc b¸n
th¼ng, b¸n qua kho, b¸n trùc tiÕp vµ göi b¸n qua ®¹i lý, ký göi.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 4
– Tæ chøc kinh doanh th¬ng m¹i cã thÓ theo mét trong c¸c m« h×nh nh: tæ
chøc b¸n bu«n, tæ chøc b¸n lÎ, chuyªn doanh hoÆc kinh doanh tæng hîp hoÆc
chuyÓn m«i giíi... ë c¸c quy m« tæ chøc quÇy, cöa hµng, c«ng ty, tæng c«ng
ty...
2. §Æc ®iÓm h¹ch to¸n trong doanh nghiÖp kinh doanh th¬ng m¹i.
a. Ho¹t ®éng kinh tÕ chñ yÕu cña c¸c doanh nghiÖp kinh doanh th¬ng m¹i
lµ lu chuyÓn hµng ho¸, do ®ã c«ng t¸c kÕ to¸n ë c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i
bao gåm 3 phÇn hµnh c¬ b¶n:
– H¹ch to¸n qu¸ tr×nh mua hµng: trong phÇn hµnh nay, kÕ to¸n cña c¸c
doanh nghiÖp th¬ng m¹i ph¶i ph¶n ¸nh ®îc qu¸ tr×nh h×nh thµnh vèn hµng
ho¸.
– H¹ch to¸n qu¸ tr×nh dù tr÷ hµng ho¸: trong phÇn hµnh nµy, kÕ to¸n cña
c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i ph¶i theo dâi ®îc t×nh h×nh tån kho cña tõng lo¹i
hµng ho¸.
– H¹ch to¸n qu¸ tr×nh b¸n hµng: trong phÇn hµnh nµy, kÕ to¸n cña c¸c
doanh nghiÖp th¬ng m¹i ph¶n ¸nh ®îc qu¸ tr×nh tiªu thô hµng ho¸, x¸c ®Þnh
kÕt qu¶ kinh doanh trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i.
b. §Æc ®iÓm vÒ tÝnh gi¸ hµng ho¸ trong kinh doanh th¬ng m¹i.
BiÖn ph¸p thÝch hîp trong viÖc qu¶n lý qu¸ tr×nh thu mua tiªu thô hµng ho¸
®em l¹i lîi nhuËn cao nhÊt th× khi h¹ch to¸n hµng ho¸ cÇn ph¶i tÝnh chÝnh x¸c
gi¸ trÞ hµng ho¸ lu©n chuyÓn.
Nguyªn t¾c c¬ b¶n cña kÕ to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ lµ h¹ch to¸n theo gi¸
thùc tÕ, tøc lµ gi¸ trÞ cña hµng ho¸ ph¶n ¶nh trªn c¸c sæ kÕ to¸n tæng hîp, trªn
b¶ng c©n ®èi tµi s¶n vµ b¸o c¸o tµi chÝnh kh¸c ph¶i lµ gi¸ ®îc tÝnh dùa vµo c¸c
c¨n cø cã tÝnh kh¸ch quan.
* TÝnh gi¸ thùc tÕ cña hµng ho¸ nhËp kho
Gi¸ thùc tÕ cña hµng ho¸ nhËp kho ®îc x¸c ®Þnh theo tõng nguån nhËp.
– §èi víi hµng ho¸ mua ngoµi nhËp kho th× gi¸ thùc tÕ cña hµng nhËp bao
gåm:
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 5
+ Gi¸ ho¸ ®¬n: gi¸ mua ghi tªn ho¸ ®¬n (cha cã thuÕ GTGT)
+ ThuÕ GTGT ®èi víi c¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p
trùc tiÕp.
+ ThuÕ nhËp khÈu (nÕu cã)
+ C¸c kho¶n gi¶m gi¸ ®îc ngêi b¸n hµng ho¸ chÊp nhËn, ghi gi¶m gi¸
thùc tÕ cña hµng nhËp kho.
C¸c kho¶n chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh mua hµng ë doanh nghiÖp
th¬ng m¹i nh chi phÝ vËn chuyÓn, bèc dì, tiÒn hoa hång cho ®¹i lý mua... th×
kh«ng tÝnh vµo gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ nhËp kho mµ ®îc tËp hîp riªng vµ ph©n bæ
th¼ng vµo gi¸ vèn hµng ho¸.
– §èi víi hµng gia c«ng xong nhËp kho th× gi¸ thùc tÕ nhËp kho lµ trÞ gi¸
thùc tÕ xuÊt kho vµ chi phÝ ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh gia c«ng nh chi phÝ vËn
chuyÓn bèc dì, tiÒn thuª gia c«ng, chi phÝ nh©n viªn.
– §èi víi hµng ho¸ göi b¸n, hoÆc ®· bÞ kh¸ch hµng tr¶ l¹i nhËp kho th× gi¸
thùc tÕ nhËp kho lµ gi¸ trÞ thùc tÕ ®· x¸c ®Þnh t¹i thêi ®iÓm b¸n hoÆc göi b¸n.
* TÝnh gi¸ hµng ho¸ xuÊt kho.
Nguyªn t¾c khi h¹ch to¸n gi÷ thùc tÕ cña hµng ho¸ xuÊt kho ph¶i tÝnh trªn
c¬ së gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ nhËp kho. Tuy nhiªn, c¨n cø vµo ®Æc ®iÓm hµng ho¸
lu©n chuyÓn cña tõng doanh nghiÖp mµ lùa chän, ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ thÝch
hîp. C¸c ph¬ng ph¸p thêng sö dông.
– NhËp tríc - xuÊt tríc (FIFO)
– NhËp sau - xuÊt tríc (LIFO)
– B×nh qu©n c¶ kú dù tr÷
– B×nh qu©n liªn ho·n, hÖ sè gi¸...
c. nhiÖm vô h¹ch to¸n trong doanh nghiÖp kinh doanh th¬ng m¹i.
Trong kinh doanh th¬ng m¹i, cÇn xuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm quan hÖ th¬ng
m¹i vµ vÞ thÕ kinh doanh víi c¸c b¹n hµng ®Ó t×m ®îc ph¬ng thøc giao dÞch
mua b¸n thÝch hîp nh»m ®em l¹i lîi Ých lín nhÊt cho ®¬n vÞ. Do ®ã, kÕ to¸n lu
chuyÓn hµng ho¸ nãi chung trong c¸c ®¬n vÞ th¬ng m¹i cÇn thùc hiÖn ®Çy ®ñ
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 6
c¸c nhiÖm vô ®Ó cung cÊp th«ng tin cho ngêi qu¶n lý ®a ra ®îc c¸c quyÕt
®Þnh h÷u hiÖu, ®ã lµ:
– Ghi chÐp sè lîng, chÊt lîng vµ gi¸, phÝ chi tiªu mua hµng theo chøng tõ
®· lËp trªn hÖ thèng sè thÝch hîp.
– Ph©n bæ hîp lý chi phÝ mua hµng cho lîng hµng ®· b¸n vµ tån cuèi kú.
– Ph¶n ¸nh kÞp thêi khèi lîng hµng ho¸, ghi nhËn doanh thu b¸n hµng vµ
c¸c chØ tiªu liªn quan kh¸c (gi¸ vèn, doanh thu thuÇn...) cña khèi lîng hµng
b¸n.
– KÕ to¸n qu¶n lý chÆt chÏ t×nh h×nh biÕn ®éng vµ dù tr÷ kho hµng ho¸, ph¸t
hiÖn xö lý kÞp thêi hµng ho¸ ø ®äng.
– Lùa chän ph¬ng ph¸p vµ x¸c ®Þnh ®óng gi¸ vèn hµng xuÊt b¸n ®Ó ®¶m
b¶o ®é chÝnh x¸c cña chØ tiªu l·i gép hµng ho¸.
– X¸c ®Þnh kÕt qu¶ b¸n hµng vµ thùc hiÖn chÕ ®é b¸o c¸o hµng ho¸ vµ b¸o
c¸o b¸n hµng.
– Theo dâi vµ thanh to¸n kÞp thêi c«ng nî víi nhµ cung cÊp vµ kh¸ch hµng.
II. C«ng t¸c h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸
1. Ph¬ng ph¸p vµ tµi kho¶n h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸.
a. Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n.
Khi h¹ch to¸n kÕ to¸n cã thÓ ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn
hoÆc ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
Ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn lµ ph¬ng ph¸p theo dâi vµ ph¶n ¸nh
t×nh h×nh hiÖn cã, biÕn ®éng t¨ng gi¶m hµng ho¸ mét c¸ch thêng xuyªn, liªn
tôc trªn c¸c tµi kho¶n tõng lo¹i hµng tån kho. Ph¬ng ph¸p nµy thêng ®îc sö
dông ë nh÷ng doanh nghiÖp th¬ng m¹i kinh doanh Ýt mÆt hµng, cã ®iÒu kiÖn
kiÓm kª chÝnh x¸c tõng nghiÖp vô nhËp xuÊt kho.
Ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú lµ ph¬ng ph¸p kh«ng theo dâi mét c¸ch
thêng xuyªn, liªn tôc vÒ t×nh h×nh biÕn ®éng cña hµng ho¸ trªn c¸c tµi kho¶n
ph¶n ¸nh tõng lo¹i hµng tån kho mµ chØ ph¶n ¸nh gi¸ trÞ tån kho ®Çu kú vµ cuèi
kú cña chóng trªn c¬ së kiÓm kª cuèi kú, x¸c ®Þnh lîng tån kho thùc tÕ víi
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 7
lîng xuÊt ra. Ph¬ng ph¸p nµy thêng ®îc sö dông ë nh÷ng doanh nghiÖp
th¬ng m¹i kinh doanh nhiÒu mÆt hµng hµng ho¸ hoÆc hµng ho¸ ®îc xuÊt
thêng xuyªn, kh«ng cã ®iÒu kiÖn lËp chøng tõ cho tõng lÇn xuÊt hµng.
b. Tµi kho¶n sö dông.
§Ó ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô lu chuyÓn hµng ho¸ trong kinh doanh th¬ng
m¹i, kÕ to¸n sö dông c¸c tµi kho¶n sau:
* C¸c tµi kho¶n sö dông chung cho c¶ ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn
vµ ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
Thuéc lo¹i nµy bao gåm c¸c tµi kho¶n kh«ng liªn quan ®Õn hµng tån kho
mµ chØ liªn quan tíi doanh thu vµ kÕt qu¶ nh c¸c tµi kho¶n 511, 512, 521, 531,
532, 641, 642, 1422, 911...
* C¸c tµi kho¶n chØ dïng cho ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
§èi víi c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph¬ng
ph¸p kª khai thêng xuyªn, ngoµi c¸c tµi kho¶n ®· ®a ra ë trªn th× kÕ to¸n cßn
sö dông c¸c tµi kho¶n sau:
– Tµi kho¶n 156 "Hµng ho¸" Dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ t¹i kho,
t¹i quÇy, chi tiÕt theo tõng kho, quÇy, tõng lo¹i, nhãm... hµng ho¸.
Bªn Nî: Ph¶n ¸nh c¸c nghiÖp vô lµm t¨ng gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ t¹i kho, t¹i
quÇy (gi¸ mua vµ chi phÝ thu mua).
Bªn Cã: + TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng xuÊt kho, xuÊt quÇy.
+ PhÝ thu mua ph©n bæ cho hµng tiªu thô d Nî: TrÞ gi¸ thùc tÕ
hµng ho¸ tån kho, tån quÇy.
Tµi kho¶n 156 chi tiÕt thµnh:
+ Tµi kho¶n 1561: Gi¸ mua hµng ho¸
+ Tµi kho¶n 1562: Chi phÝ thu mua hµng ho¸.
– Tµi kho¶n 157 "Hµng göi b¸n": Ph¶n ¸nh gi¸ trÞ mua hµng cña hµng göi
b¸n, ký göi, ®¹i lý cha ®îc chÊp nhËn. Tµi kho¶n nµy ®îc më chi tiÕt theo
tõng lo¹i hµng, tõng lÇn göi hµng tõ khi göi ®i ®Õn khi ®îc chÊp nhËn thanh
to¸n.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 8
Bªn Nî: Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ thùc tÕ cña hµng ho¸ ®· chuyÓn b¸n hoÆc giao cho
bªn nhËn ®¹i lý, ký göi.
Bªn Cã: TrÞ gi¸ hµng ho¸ ®· ®îc kh¸ch hµng chÊp nhËn thanh to¸n hoÆc
®· thanh to¸n.
D Nî: TrÞ gi¸ hµng ho¸ ®· göi ®i nhng cha ®îc kh¸ch hµng chÊp nhËn
thanh to¸n.
– Tµi kho¶n 151 "Hµng mua ®ang ®i trªn ®êng": Dïng ®Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸
thùc tÕ hµng mua ®ang ®i ®êng tµi kho¶n nµy ®îc më chi tiÕt theo tõng chñng
lo¹i vµ tõng hîp ®ång kinh tÕ.
Bªn Nî: Gi¸ mua theo ho¸ ®¬n ®· nhËn cha cã hµng vµ phÝ tæn kÌm theo.
Bªn Cã: Gi¸ mua theo ho¸ ®¬n cña sè hµng ®· kiÓm nhËn kho, hoÆc ®· giao
nhËn th¼ng cho kh¸ch hµng mua.
D Nî: Hµng mua ®ang trªn ®êng.
- Tµi kho¶n 632 "Gi¸ vèn hµng ho¸: Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn hµng ®· tiªu thô
trong kú bao gåm trÞ gi¸ mua cöa hµng tiªu thô vµ phÝ thu mua ph©n bæ cho
hµng tiªu thô. Tµi kho¶n nµy cuèi kú kh«ng cã sè d.
Bªn Nî: TËp hîp trÞ gi¸ mua vµ phÝ thu mua ph©n bæ cho hµng tiªu thô
trong kú.
Bªn Cã: + kÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng tiªu thô trong kú (gi¸ thùc tÕ)
+ TrÞ gi¸ mua cöa hµng ®· tiªu thô bÞ tr¶ l¹i trong kú.
* C¸c tµi kho¶n chØ sö dông cho ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
§èi víi c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i h¹ch to¸n hµng tån kho theo ph¬ng
ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú, ngoµi c¸c tµi kho¶n chung ®· ®a ra ë trªn th× kÕ to¸n
cßn sö dông nh÷ng tµi kho¶n sau:
- Tµi kho¶n 611 (6112) "Mua hµng ho¸": Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh trÞ gi¸
hµng ho¸ mua vµo theo gi¸ thùc tÕ vµ ®îc më chi tiÕt theo tõng thø, tõng kho,
quÇy hµng ho¸. Tµi kho¶n 6112 cuèi kú kh«ng cã sè d.
Bªn Nî: TrÞ gi¸ thùc tÕ hµng ho¸ cha tiªu thô ®Çu kú vµ t¨ng thªm trong
kú do c¸c nguyªn nh©n (mua vµo, nhËn cÊp ph¸t, nhËn vèn gãp...)
Bªn Cã: + Gi¶m gi¸ hµng mua vµ hµng mua tr¶ l¹i.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 9
+ TrÞ gi¸ vèn hµng tiªu thô trong kú cßn l¹i cha tiªu thô cuèi kú.
– Tµi kho¶n 156 "Hµng ho¸": Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ hµng ho¸ tån kho, tån quÇy,
chi tiÕt theo tõng thø, tõng lo¹i, tõng n¬i.
Bªn Nî: TrÞ gi¸ hµng tån kho, tån quÇy cuèi kú.
Bªn Cã: KÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng tån kho, tån quÇy ®Çu kú.
D Nî: TrÞ gi¸ hµng tån kho, tån quÇy
- Tµi kho¶n 157 "Hµng göi b¸n": Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ mua hµng cña hµng göi
b¸n, ký göi, ®¹i lý cha ®îc chÊp nhËn. Tµi kho¶n nµy ®îc më chi tiÕt theo
tõng lo¹i hµng, tõng lÇn göi hµng tõ khi göi ®Õn khi ®îc chÊp nhËn thanh to¸n.
Bªn Nî: TrÞ gi¸ hµng göi b¸n cuèi kú
Bªn Cã: KÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng göi b¸n ®Çu kú.
D Nî: TrÞ gi¸ hµng göi b¸n cha b¸n ®îc t¹i thêi ®iÓm kiÓm kª.
2. C¸c h×nh thøc sæ ¸p dông trong h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸.
a. H×nh thøc NhËt ký - Sæ C¸i (NK - SC)
§Æc ®iÓm cña h×nh thøc nµy lµ sö dông mét quyÓn sæ kÕ to¸n tæng hîp lµ
NhËt ký - Sæ C¸i ®Ó kÕt hîp gi÷a ghi c¸c nghiÖp vô kinh tÕ theo thêi gian (phÇn
nhËt ký) víi ghi theo hÖ thèng vµo tõng tµi kho¶n kÕ to¸n (phÇn sæ C¸i). C¸c
chøng tõ gèc (hoÆc b¶ng tæng hîp chøng tõ gèc cïng mét lo¹i ph¸t sinh trong
ngµy, hoÆc ®Þnh kú ng¾n nhÊt ®Þnh) sau khi ®îc ®Þnh kho¶n chÝnh x¸c ®îc ghi
mét dßng ë NK - SC.
b. H×nh thøc Chøng tõ ghi sæ.
§Æc ®iÓm h×nh thøc kÕ to¸n nµy lµ mäi nghiÖp vô kinh tÕ ph¶i c¨n cø vµo
chøng tõ gèc hoÆc b¶ng tæng hîp chøng tõ gèc cïng lo¹i, cïng kú ®Ó lËp Chøng
tõ ghi sæ sau ®ã ghi vµo sæ ®¨ng ký chøng tõ ghi sæ tríc khi ghi vµo sæ C¸i. Sæ
®¨ng ký chøng tõ ghi sæ lµ sæ kÕ to¸n tæng hîp dïng ®Ó ghi chÐp c¸c nghiÖp vô
kinh tÕ ph¸t sinh theo tr×nh tù thêi gian. Sæ nµy võa dïng ®Ó ®¨ng ký c¸c nghiÖp
vô kinh tÕ ph¸t sinh, qu¶n lý chøng tõ ghi sæ võa ®Ó kiÓm tra, ®èi chiÕu sè liÖu
víi b¶ng c©n ®èi ph¸t sinh. Sæ C¸i dïng ®Ó ghi chÐp c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 10
sinh theo tµi kho¶n kÕ to¸n. Trong lu chuyÓn hµng ho¸, kÕ to¸n nªn sö dông sæ
c¸i c¸c tµi kho¶n 156, 511, 632...
c. H×nh thøc NhËt ký chung
§Æc ®iÓm c¬ b¶n cña h×nh thøc kÕ to¸n NhËt ký chung: TÊt c¶ c¸c nghiÖp
vô kinh tÕ tµi chÝnh ph¸t sinh ®Òu ph¶i ®îc ghi vµo sæ NhËt ký, mµ träng t©m lµ
sæ NhËt ký chung, theo tr×nh tù thêi gian ph¸t sinh vµ ®Þnh kho¶n kÕ to¸n cña
nghiÖp vô ®ã, sau ®ã lÊy sè liÖu trªn c¸c sæ NhËt ký ®Ó ghi sæ C¸i theo tõng
nghiÖp vô ph¸t sinh. KÕ to¸n sö dông sæ nhËt ký mua hµng vµ sæ nhËt ký b¸n
hµng, sæ NhËt ký chung vµ sæ C¸i c¸c tµi kho¶n 156, 511, 632... ®Ó theo dâi,
h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô lu chuyÓn hµng ho¸.
d. H×nh thøc nhËt ký - chøng tõ.
§Æc ®iÓm cña h×nh thøc nµy lµ mäi nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh ®Òu ph¶i
c¨n cø vµo chøng tõ gèc vµ c¸c b¶ng ph©n bæ ®Ó vµo NhËt ký chøng tõ vµ vµo
c¸c b¶ng kª cïng víi c¸c sæ chi tiÕt sau ®ã ghi vµo sæ C¸i, sè liÖu tõ sæ C¸i vµ
NhËt ký chøng tõ cuèi kú sÏ ®îc ®a lªn b¸o c¸o tµi chÝnh. §Ó h¹ch to¸n vµ
theo dâi c«ng t¸c lu chuyÓn hµng ho¸, kÕ to¸n sö dông NhËt ký chøng tõ sè 8
vµ B¶ng kª sè 8, NhËt ký chøng tõ sè 6, NhËt ký chøng tõ sè 10 vµ sæ C¸i c¸c tµi
kho¶n t¬ng øng lµ 156, 151, 157, 511, 632.
3. KÕ to¸n giai ®o¹n mua hµng.
Mua hµng lµ giai ®o¹n ®Çu tiªn trong c¸c ho¹t ®éng kinh doanh cña doanh
nghiÖp th¬ng m¹i. Hµng ho¸ ®îc coi lµ mua vµo khi th«ng qua qu¸ tr×nh mua
b¸n vµ doanh nghiÖp th¬ng m¹i ph¶i n¾m ®îc quyÒn së h÷u vÒ hµng ho¸ (®·
thanh to¸n tiÒn hµng hoÆc chÊp nhËn nî). Môc ®Ých mua hµng ho¸ lµ ®Ó b¸n(cho
nhu cÇu tiªu dïng trong níc vµ mua ®Ó xuÊt khÈu ra níc ngoµi). Ngoµi ra,
hµng ho¸ trong c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i cßn cã thÓ sö dông ®Ó gãp vèn liªn
doanh, ®Ó tr¶ l¬ng, thëng, biÕu tÆng, qu¶ng c¸o, chµo hµng, ®Ó ®æi hµng ho¸
kh¸c... c¸ch thøc mua hµng thêng ®îc ¸p dông lµ mua trùc tiÕp cña c¸c ®¬n
vÞ, c¸ nh©n s¶n xuÊt hoÆc giao s¶n phÈm gia c«ng, hµng ®æi hµng, bao tiªu, ®Æt
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 11
hµng, ký kÕt hîp ®ång s¶n xuÊt khai th¸c... ph¬ng thøc thu mua cã thÓ lµ nhËn
hµng trùc tiÕp, chuyÓn hµng hay uû th¸c thu mua.
a. Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n nghiÖp vô mua hµng trong c¸c doanh nghiÖp tÝnh
thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ.
– Khi mua hµng ho¸ nhËp kho, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n mua hµng (hoÆc b¶ng kª
hµng ho¸ thu mua) vµ phiÕu nhËp kho, kÕ to¸n ghi.
Nî TK 156 (1561): TrÞ gi¸ mua cña hµng nhËp kho
Nî TK 153 (1532): TrÞ gi¸ bao b× tÝnh riªng nhËp kho (nÕu cã)
Nî TK 133 (1331): ThuÕ GTGT ®Çu vµo
Cã TK liªn quan (331, 311, 111, 112, 336): Tæng gi¸ thanh to¸n.
– C¸c kho¶n chi phÝ thu mua thùc tÕ ph¸t sinh
Nî TK 156 (1562): TËp hîp chi phÝ thu mua
Nî TK 133 (1331): ThuÕ GTGT ®Çu vµo (nÕu cã)
Cã TK liªn quan (311, 111, 112...)
– C¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng mua, hµng mua tr¶ l¹i chiÕt khÊu th¬ng m¹i
(nÕu cã)
Nî TK liªn quan (331, 111, 336, 1388 )
Cã TK 515: Ghi t¨ng thu nhËp ho¹t ®éng tµi chÝnh
– Trêng hîp doanh nghiÖp ph¶i bá chi phÝ ®Ó hoµn thiÖn hµng ho¸ (tù lµm
hay thuª ngoµi gia c«ng)
Nî TK 154: TrÞ gi¸ thùc tÕ hµng thuª ngoµi gia c«ng
Nî TK 133 (1331): ThuÕ GTGT ®Çu vµo.
Cã TK 156 (1561): TrÞ gi¸ hµng ho¸ xuÊt chÕ biÕn hoµn thiÖn.
Cã TK 331, 111, 112... : C¸c chi phÝ hoµn thiÖn khi hoµn thiÖn hµng
ho¸ nhËp kho.
Khi hoµn thiÖn hµng ho¸ nhËp kho:
Nî TK 156 (1561)
Cã TK 154
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 12
– Trêng hîp hµng vÒ cha cã chøng tõ mua hµng theo nguyªn t¾c qu¶n lý
tµi s¶n, kÕ to¸n tiÕn hµnh thñ tôc kiÓm nhËn nhËp hµng vµ t¹m thêi ghi trÞ gi¸
hµng nhËp theo gi¸ t¹m tÝnh.
Nî TK 156 (1561): Gi¸ t¹m tÝnh cña hµng ho¸ thùc nhËp.
Cã TK 331: Ph¶i tr¶ nhµ cung cÊp
NhËn ®îc bé chøng tõ cña l« hµng nhËp, c¨n cø gi¸ mua thùc tÕ, kÕ to¸n
®iÒu chØnh gi¸ tÝnh cña l« hµng ®· nhËp theo gi¸ thùc tÕ vµ ph¶n ¸nh thuÕ GTGT.
– Trêng hîp ®· nhËn ®îc chøng tõ mua hµng nhng ®Õn cuèi kú hµng ho¸
mua vÉn cha kiÓm nhËn nhËp theo ®Þa ®iÓm quy ®Þnh, th× c¨n cø chøng tõ kÕ
to¸n ghi.
Nî TK 151: TrÞ gi¸ hµng mua ®ang ®i trªn ®êng.
Nî TK 133 (1331): ThuÕ GTGT ®Çu vµo.
Cã TK liªn quan (111, 112, 311, 331...): Gi¸ thanh to¸n.
Khi hµng vÒ ë kú kÕ to¸n tiÕp theo, c¨n cø thùc tÕ kiÓm nhËn kÕ to¸n ghi.
Nî TK 156 (1561): TrÞ gi¸ hµng thùc tÕ nhËp kho
Cã TK 151: Hµng mua ®ang ®i trªn ®êng
– Trêng hîp nhËp hµng mua thõa, thiÕu so víi ho¸ ®¬n, kÕ to¸n lËp biªn
b¶n vµ c¨n cø tÝnh chÊt thõa, thiÕu vµ nguyªn nh©n cô thÓ ®Ó ghi:
Trêng hîp hµng thiÕu so víi ho¸ ®¬n
Nî TK 156 (1562): ThiÕu trong ®Þnh møc
Nî TK 138 (1388): Yªu cÇu båi thêng
Nî 138 (1381): Chê xö lý
Cã TK liªn quan (111, 112, 311, 331...)
Trêng hîp thõa so víi ho¸ ®¬n.
Nî TK 156 (1564): TrÞ gi¸ hµng thõa nhËp kho
Cã TK 338: Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n hoÆc chê xö lý
b. Ph¬ng ph¸p kÕ to¸n nghiÖp vô mua hµng trong c¸c doanh nghiÖp tÝnh
thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 13
– Khi mua hµng ho¸ nhËp kho, c¨n cø vµo ho¸ ®¬n mua hµng (hoÆc b¶ng kª
hµng ho¸ thu mua) vµ phiÕu nhËp kho, kÕ to¸n ghi.
Nî TK 156 (1561) trÞ gi¸ thanh to¸n cña hµng nhËp kho
Nî TK 153 (1532) trÞ gi¸ bao b× tÝnh riªng nhËp kho (nÕu cã)
Cã TK liªn quan (331, 311, 111, 112, 336) sè tiÒn ph¶i tr¶, ®· tr¶ cho
ngêi b¸n theo gi¸ thanh to¸n.
– C¸c kho¶n chi phÝ thu mua thùc tÕ ph¸t sinh
Nî TK 156 (1562): TËp hîp chi phÝ thu mua
Cã TK liªn quan (331, 111, 112...)
– C¸c kho¶n gi¶m gi¸ hµng mua, hµng mua tr¶ l¹i
Nî TK liªn quan (331, 111, 336, 1388...): Tæng sè gi¸m gi¸ hµng mua,
hµng mua tr¶ l¹i tÝnh theo gi¸ thanh to¸n
Cã TK 156 (1561): Sè gi¶m gi¸ hµng mua, trÞ gi¸ mua cña hµng tr¶
l¹i (bao gåm c¶ thuÕ GTGT ®Çu vµo)
– C¸c kho¶n chiÕt khÊu thanh to¸n ®îc hëng khi mua hµng h¹ch
to¸n gièng nh doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ.
4. KÕ to¸n giai ®o¹n tiªu thô.
Tiªu thô hµng ho¸ lµ giai ®o¹n cuèi cïng trong qu¸ tr×nh lu chuyÓn hµng
ho¸ cña kinh doanh th¬ng m¹i. H×nh thøc lu chuyÓn hµng hho¸ trªn thÞ trêng
bao gåm b¸n bu«n (b¸n bu«n qua kho, kh«ng qua kho, b¸n bu«n vËn chuyÓn
th¼ng cã hoÆc kh«ng tham gia thanh to¸n) vµ b¸n lÎ (b¸n lÎ thu tiÒn tËp trung,
thu tiÒn trùc tiÕp, b¸n hµng tù chän), b¸n tr¶ gãp vµ ký göi, ®¹i ký. Thêi ®iÓm
ghi nhËn doanh thu lµ thêi ®iÓm chuyÓn giao quyÒn së h÷u vÒ hµng ho¸ tõ ngêi
b¸n sang ngêi mua. Hµng tiªu thô cã thÓ ®îc ngêi mua thanh to¸n ngay hoÆc
thanh to¸n chËm (b¸n chÞu) b»ng tiÒn mÆt hay b»ng chuyÓn kho¶n, cã thÓ b»ng
tiÒn ViÖt nam hay ngo¹i tÖ tuú theo tho¶ thuËn, trêng hîp doanh thu b»ng
ngo¹i tÖ ph¶i quy ®æi theo tû gi¸ thùc tÕ. ChØ tiªu doanh thu ®îc ghi nhËn ë tµi
kho¶n 511, 512, 515 cã thÓ bao gåm c¶ thuÕ GTGT ®Çu ra (nÕu thuÕ GTGT tÝnh
theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc víi nh÷ng ®èi tîng kh«ng chÞu thuÕ GTGT)
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 14
hay kh«ng bao gåm thuÕ GTGT ®Çu ra (nÕu tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p
khÊu trõ).
a. §Æc ®iÓm kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô víi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT
theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ
* B¸n bu«n theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp.
Khi chuyÓn giao hµng ho¸ cho ngêi mua, kÕ to¸n ph¶n ¸nh c¸c bót to¸n.
– TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng tiªu thô.
Nî TK 632: TrÞ gi¸ mua cöa hµng tiªu thô.
Cã TK 156 (1561): B¸n bu«n qua kho.
Cã TK 151, 331, 111, 112: B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng (kh«ng qua
kho) cã tham gia thanh to¸n
– Doanh thu cöa hµng tiªu thô
Nî TK liªn quan (111, 112, 131, 1368...): Tæng gi¸ thanh to¸n
Cã TK 511, 512: Doanh thu b¸n hµng (kh«ng cã thuÕ GTGT)
Cã TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép.
– Bao b× tÝnh gi¸ riªng vµ c¸c kho¶n chi hé cho bªn mua (nÕu cã)
Nî TK 138 (1388)
Cã TK liªn quan (1532, 111, 112, 331...)
– Kho¶n gi¶m gi¸ hµng ho¸ ph¸t sinh.
Nî TK 532: Sè gi¶m gi¸ hµng b¸n (kh«ng kÓ thuÕ GTGT)
Nî TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT t¬ng øng víi sè gi¶m gi¸
Cã TK liªn quan (131, 111, 112, 3388...): Tæng sè gi¶m gi¸ (c¶ thuÕ
GTGT) tr¶ cho kh¸c hµng.
– Kho¶n chiÕt khÊu th¬ng m¹i
Nî TK 521: Sè chiÕt khÊu th¬ng m¹i (kh«ng kÓ thuÕ GTGT)
Nî TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT t¬ng øng víi sè gi¶m gi¸
Cã TK liªn quan (131, 111, 112, 3388 ): Tæng sè chiÕt khÊu (c¶ thuÕ
GTGT) tr¶ cho kh¸ch hµng
– Doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 15
Nî TK 531: Sè doanh thu hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i (kh«ng kÓ thuÕ GTGT)
Nî TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT t¬ng øng víi sè doanh thu tr¶ l¹i.
Cã TK liªn quan (131, 111, 112, 3388...): Tæng sè doanh thu hµng b¸n
bÞ tr¶ l¹i (c¶ thuÕ GTGT) tr¶ cho kh¸ch hµng
– Gi¸ vèn hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i.
Nî TK liªn quan (1561, 154, 1388, 334, 111...)
Cã TK 632
– Sè chiÕt khÊu thanh to¸n ph¸t sinh trong kú.
Nî TK 635: Sè chiÕt khÊu thanh to¸n ph¸t sinh
Cã TK liªn quan (131, 111, 112, 3388...): Tæng sè chiÕt khÊu thanh
to¸n chÊp nhËn ®· tr¶ cho kh¸ch hµng.
– C¸c kho¶n chi hé cho bªn mua vµ gi¸ trÞ bao b× tÝnh riªng (nÕu cã) khi
®îc bªn mua thanh to¸n hoÆc chÊp nhËn thanh to¸n th× ghi.
Nî TK 131: Bªn mua chÊp nhËn nhng cha thanh to¸n
Nî TK 111, 112... :Sè tiÒn bªn mua ®· thanh to¸n
Cã TK 138 (1388): Sè tiÒn ngêi mua chÊp nhËn
– Trêng hîp doanh thu b»ng ngo¹i tÖ
+ NÕu kÕ to¸n kh«ng sö dông tû gi¸ h¹ch to¸n
Nî TK liªn quan (1112, 1122, 131, 1368...): Tæng gi¸ thanh to¸n theo tû
gi¸ thùc tÕ.
Cã TK 511, 512: Doanh thu b¸n hµng theo tû gi¸ thùc tÕ
Cã TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT ®Çu ra.
+ NÕu kÕ to¸n sö dông tû gi¸ h¹ch to¸n.
Nî TK liªn quan (1112, 1122, 131, 1368...) tæng gi¸ thanh to¸n theo tû gi¸
h¹ch to¸n.
Nî (hoÆc Cã) TK 413: PhÇn chªnh lÖch tû gi¸
Cã TK 511, 512: Doanh thu b¸n hµng theo tû gi¸ thùc tÕ
Cã TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT ®Çu ra.
* B¸n bu«n theo ph¬ng thøc chuyÓn hµng, chê chÊp nhËn.
– Khi chuyÓn hµng ®Õn cho ngêi mua ghi.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 16
Nî TK 157: TrÞ gi¸ mua hµng cña chuyÓn ®i.
Nî TK 138 (1388): TrÞ gi¸ bao b× tÝnh riªng.
Cã TK 1561, 1532: TrÞ gi¸ mua cña hµng vµ bao b× chuyÓn th¼ng
(kh«ng qua kho) cã tham gia thanh to¸n.
Khi hµng ho¸ vµ bao b× ®îc chÊp nhËn thanh to¸n hoÆc thanh to¸n
– Ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng vµ bao b× tÝnh riªng.
Nî TK liªn quan (131, 136, 111, 112...): Tæng gi¸ thanh to¸n
Cã TK 511, 512: Doanh thu b¸n hµng
Cã TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép
Cã TK 138 (1388): Bao b× tÝnh riªng.
– Ph¶n ¸nh trÞ gi¸ mua cña hµng ®îc chÊp nhËn
Nî TK 632
Cã TK 157
C¸c bót to¸n kh¸c (chiÕt khÊu b¸n hµng, gi¶m gi¸ hµng mua...) ph¶n ¸nh
nh b¸n bu«n trùc tiÕp.
* B¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng, kh«ng tham gia thanh to¸n
VÒ thùc chÊt, doanh nghiÖp th¬ng m¹i ®øng ra lµm trung gian, m«i giíi
gi÷a bªn b¸n vµ bªn mua ®Ó hëng hoa hång (do bªn b¸n hoÆc bªn mua tr¶) bªn
mua chÞu tr¸ch nhiÖm nhËn hµng vµ thanh to¸n cho bªn b¸n.
– Sè hoa hång m«i giíi ®îc hëng, ghi
Nî TK liªn quan (111, 112, 131...): Tæng sè hoa hång (c¶ thuÕ GTGT)
Cã TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT ph¶i nép
Cã TK 511, 512: Hoa hång m«i giíi ®îc hëng
– C¸c chi phÝ liªn quan ®Õn b¸n hµng.
Nî TK 641: Chi phÝ b¸n hµng.
Nî TK 133 (1331): ThuÕ GTGT ®Çu vµo (nÕu cã)
Cã TK liªn quan (334, 338, 111, 112)
* B¸n lÎ hµng ho¸
B¸n lÎ t¹i c¸c cöa hµng, quÇy hµng, ®iÓm b¸n cña doanh nghiÖp b¸n lÎ
®îc thùc hiÖn díi c¸c h×nh thøc: b¸n lÎ thu tiÒn t¹i chç, b¸n lÎ thu tiÒn tËp
trung, b¸n hµng tù ®éng vµ tù phôc vô.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 17
Trêng hîp b¸n lÎ thu tiÒn t¹i chç th× ngêi b¸n hµng thùc hiÖn ®ång thêi 2
chøc n¨ng lµ b¸n hµng vµ thu tiÒn. Cuèi ca (ngµy) nh©n viªn b¸n hµng thùc hiÖn
kiÓm tra ®Ó ghi thÎ quÇy vµ lËp c¸c b¸o c¸o b¸n hµng, ®ång thêi nh©n viªn b¸n
hµng ph¶i kiÓm tiÒn ®Ó lËp giÊy nép tiÒn.
Trêng hîp b¸n lÎ thu tiÒn tËp trung cã ®Æc trng kh¸c vÒ mÆt tæ chøc quÇy
b¸n so víi ph¬ng thøc thu tiÒn t¹i chç t¹i ®iÓm b¸n (quÇy, cöa hµng...) nh©n
viªn b¸n hµng vµ nh©n viªn thu ng©n thùc hiÖn ®éc lËp chøc n¨ng b¸n hµng vµ
chøc n¨ng thu tiÒn. Cuèi ca b¸n nh©n viªn b¸n hµng kiÓm quÇy lËp b¸o c¸o
doanh thu trong ca. Nh©n viªn thu ng©n cã nhiÖm vô thu tiÒn, kiÓm tiÒn vµ lËp
giÊy nép tiÒn.
Trong lo¹i hµng ho¸ b¸n lÎ tù phôc vô hoÆc b¸n hµng tù ®éng t¹i c¸c siªu
thÞ th× c«ng viÖc còng tiÕn hµnh gièng c¸c ph¬ng thøc trªn nhng tr¸ch nhiÖm
qu¶n lý hµng ho¸ vµ thu tiÒn b¸n hµng lµ cña tËp thÓ nh©n viªn lµm viÖc trong ca
(ngµy).
– Ph¶n ¸nh doanh thu b¸n hµng (c¨n cø vµo b¸o c¸o b¸n hµng vµ giÊy nép
tiÒn vµ b¶ng kª b¶n lÎ hµng ho¸ dÞch vô)
Nî TK liªn quan (111, 112, 113)
Cã TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT ®Çu ra
Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng.
– Trêng hîp nép thõa tiÒn b¸n hµng (hoÆc thiÕu tiÒn) sè tiÒn thõa (hoÆc
thiÕu) cha râ nguyªn nh©n ph¶i chê xö lý ®îc chuyÓn vµo bªn nî TK 1381
(nÕu thiÕu) hoÆc bªn cã TK 3381 (nÕu thõa). Ch¼ng h¹n, nÕu nép thõa
Nî TK 111, 112, 112: Sè tiÒn ®· nép
Cã TK 511: Doanh thu b¸n hµng
Cã TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT ®Çu ra
Cã TK 338 (3381): Sè tiÒn nép thõa
– TrÞ gi¸ mua thùc tÕ cña hµng tiªu thô.
Nî TK 632
Cã TK156 (1561)
* B¸n hµng ký göi, ®¹i lý
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 18
Nî TK 157
Cã TK 156
– Khi hµng ho¸ ®îc x¸c ®Þnh ®· tiªu thô
Nî TK liªn quan (111, 112, 131): Tæng sè tiÒn thùc nhËn
Nî TK 641: Hoa hång ®¹i lý
Cã TK 511: Doanh thu cha tÝnh thuÕ GTGT
Cã TK 3331: ThuÕ GTGT ®Çu ra
– Ph¶n ¸nh gi¸ vèn hµng tiªu thô.
Nî TK 632
Cã TK 157
* T¹i doanh nghiÖp nhËn lµm ®¹i lý
– Khi nhËn hµng, kÕ to¸n ghi.
Nî TK 003: TrÞ gi¸ xuÊt kho hµng nhËn b¸n hé.
– Khi b¸n ®îc hµng, ph¶n ¸nh sè tiÒn ph¶i tr¶ cho chñ hµng
Nî TK 111, 112.
Cã TK 331
– Sè hoa hång ®îc hëng.
Nî TK 331
Cã TK 5113
§ång thêi kÕ to¸n ghi Cã TK 003 (trÞ gi¸ hµng ho¸ ®· b¸n)
– Khi thanh to¸n tiÒn cho bªn giao ®¹i lý
Nî TK 331
Cã TK 111, 112.
* B¸n hµng tr¶ gãp
Khu xuÊt b¸n theo ph¬ng thøc tr¶ gãp, kÕ to¸n ghi
– TrÞ gi¸ vèn hµnh xuÊt b¸n
Nî TK 632
Cã TK 156
– Ph¶n ¸nh doanh thu
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 19
Nî TK 111, 112: Sè tiÒn thu lÇn ®Çu
Nî TK 131: Sè tiÒn cßn ph¶i thu
Cã TK 511: Doanh thu cha thuÕ theo gi¸ b¶n thu tiÒn 1 lÇn.
Cã TK 515: Chªnh lÖch gi¸ b¸n tr¶ gãp víi gi¸ b¸n thu tiÒn 1 lÇn.
Cã TK 3331: ThuÕ GTGT ®Çu ra
* B¸n hµng theo ph¬ng thøc kho¸n.
Trêng hîp tËp thÓ, c¸ nh©n nhËn kho¸n kh«ng më sæ s¸ch riªng.
- Khi giao hµng, tiÒn vèn cho ngêi nhËn kho¸n:
Nî TK 138 (1388)
Cã TK liªn quan (111, 112, 331, 311...)
– Ph¶n ¸nh sè doanh thu kho¸n ph¶i thu hoÆc ®· thu:
Nî TK 111, 112, 1388: Tæng sè doanh thu kho¸n (c¶ thuÕ)
Cã TK 3331 (33311): ThuÕ GTGT ph¶i nép
Cã TK 511: Doanh thu kho¸n (kh«ng thuÕ)
– Ph¶n ¸nh c¸c kho¶n chi cho ngêi nhËn kho¸n
Nî TK 641: Chi phÝ b¸n hµng.
Nî TK 133:ThuÕ GTGT ®Çu vµo (nÕu cã)
Cã TK liªn quan (334, 338, 214, 111, 112...)
Trêng hîp c¸c tËp thÓ, c¸ nh©n nhËn kho¸n më sæ s¸ch riªng.
Mäi quan hÖ thanh to¸n (vèn øng tríc, doanh thu, thu nhËp ph¶i nép) gi÷a
c«ng ty vµ ngêi nhËn kho¸n ®îc theo dâi qua TK 1368 vµ TK 336
b. §Æc ®iÓm kÕ to¸n nghiÖp vô tiªu thô víi doanh nghiÖp tÝnh thuÕ GTGT
theo ph¬ng ph¸p trùc tiÕp hoÆc c¸c ®èi tîng kh«ng chÞu thuÕ GTGT
§èi víi c¸c doanh nghiÖpnµy, quy tr×nh vµ c¸ch thøc h¹ch to¸n còng t¬ng
tù nh c¸c doanh nghiÖp tÝnh thuÕ theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ, chØ kh¸c trong chØ
tiªu doanh thu (ghi nhËn ë tµi kho¶n 511, 512 bao gåm c¶ thuÕ GTGT, thuÕ tiªu
thô ®Æc biÖt). ThuÕ GTGT ph¶i nép cuèi kú ghi nhËn vµo chØ tiªu doanh thu.
Doanh thu cña hµng tiªu thô
Cã TK liªn quan (111, 112, 131, 1368...): Tæng gi¸ thanh to¸n
Cã TK 511, 512: Doanh thu b¸n hµng (c¶ thuÕ GTGT)
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 20
ThuÕ GTGT ph¶i nép trong kú
Nî TK 511, 512: Doanh thu b¸n hµng
Cã TK 3331:ThuÕ GTGT ph¶i nép
5. KÕ to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú.
Trong c¸c doanh nghiÖp kinh doanh th¬ng m¹i ¸p dông ph¬ng ph¸p
kiÓm kª ®Þnh kú ®Ó h¹ch to¸n hµng tån kho, tr×nh tù h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng
ho¸ tiÕn hµnh nh sau:
* §Çu kú, kÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng tiªu thô
Nî TK 611 (6112): Hµng ho¸
Cã TK 156: Hµng tån kho, tån quÇy ®Çu kú
Cã TK 157: Hµng göi b¸n, ký göi ®Çu kú
Cã TK 154: Hµng mua ®ang ®i ®êng ®Çu kú
* Trong kú, ph¶n ¸nh trÞ gi¸ hµng t¨ng thªm do c¸c nguyªn nh©n (thu mua,
nhËn cÊp ph¸t, thuÕ nhËp khÈu, chi phÝ thu mua...)
Nî TK 611 (6112): TrÞ gi¸ hµng ho¸
Nî TK 133 (1331): ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ
Cã TK liªn quan (334, 411, 111, 112): Gi¸ mua vµ chi phÝ thu mua.
– Sè gi¶m gi¸ hµng mua vµ hµng tr¶ l¹i.
Nî TK liªn quan (111, 112, 331, 1388...)
Cã TK 611 (6112): TrÞ gi¸ mua cña hµng tr¶ l¹i hay ®îc gi¶m gi¸.
Cã TK 133 (1331): ThuÕ GTGT t¬ng øng cña hµng gi¶m gi¸, hµng
mua tr¶ l¹i.
– Sè chiÕt khÊu thanh to¸n ®îc hëng khi mua hµng
Nî TK liªn quan (111, 112, 331, 1388...)
Cã TK 515: Thu nhËp tµi chÝnh
C¸c bót to¸n ph¶n ¸nh doanh thu tiªu thô, chiÕt khÊu thanh to¸n khi b¸n
hµng, gi¶m gi¸ hµng b¸n, hµng b¸n bÞ tr¶ l¹i trong kú ghi gièng c¸c doanh
nghiÖp ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng xuyªn.
* Cuèi kú c¨n cø vµo kÕt qu¶ kiÓm kª, x¸c ®Þnh hµng ®· tiªu thô vµ cha
tiªu thô.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 21
– KÕt chuyÓn trÞ gi¸ hµng cßn l¹i, cha tiªu thô
Nî TK liªn quan (151, 156, 157): TrÞ gi¸ vèn hµng cha tiªu thô.
Cã TK 611 (6112): TrÞ gi¸ vèn hµng cha tiªu thô cuèi kú.
– X¸c ®Þnh trÞ gi¸ vèn hµng tiªu thô trong kú
Nî TK 632: TrÞ gi¸ vèn hµng ®· tiªu thô
Cã TK 611 (6112): TrÞ gi¸ vèn hµng tiªu thô.
6. KÕ to¸n hµng ho¸ tån kho
a. T¹i kho
Thñ kho tiÕn hµnh ghi chÐp trªn c¸c thÎ kho theo tõng l« hµng hoÆc theo
tõng mÆt hµng. §Þnh kú, c¨n cø vµo chøng tõ nhËp, xuÊt kho ®· ghi vµo thÎ kho
mµ thñ kho tiÕn hµnh lËp b¶ng kª nhËp xuÊt tån hµng ho¸.
b. T¹i quÇy hµng.
Nh©n viªn b¸n hµng trùc tiÕp ghi chÐp theo mét trong hai ph¬ng ph¸p sau:
Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n vÒ mÆt gi¸ trÞ: nh©n viªn b¸n hµng nhËn hµng ®Ó
b¸n tÝnh thµnh tiÒn theo gi¸ b¸n lÎ vµ chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ sè hµng ®· nhËn, b¸n
®Õn ®©u nép tiÒn ®Õn ®ã. Cuèi th¸ng (hoÆc ®Þnh kú) nh©n viªn tiÕn hµnh kiÓm kª
sè hµng cã ë quÇy, ®èi chiÕu víi sè tiÒn cßn cha thanh to¸n, x¸c ®Þnh sè tiÒn
thõa hoÆc thiÕu. Nh©n viªn b¸n hµng ph¶i më sæ nhËn hµng vµ thanh to¸n theo
mÉu sau:
Sæ nhËn hµng vµ thanh to¸n
Chøng tõ
SH NT
DiÔn gi¶i TrÞ gi¸ hµng
®· nhËn
Sè tiÒn ®·
nép
Sè tiÒn cßn
l¹i
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 22
Ph¬ng ph¸p h¹ch to¸n vÒ mÆt sè lîng vµ gi¸ trÞ ë quÇy hµng, nh©n viªn b¸n
hµng ph¶i më "ThÎ quÇy hµng" ®Ó theo dâi t×nh h×nh biÕn ®éng theo tõng mÆt
hµng.
ThÎ quÇy hµng
Tê sè............
Tªn hµng......................... Quy c¸ch...................
§¬n gi¸.......................... §¬n vÞ
XuÊt b¸n XuÊt kh¸c Ngµ
y
th¸
ng
Tªn
ngêi
b¸n
hµng
Tån
®Çu
ca
(ngµy
)
NhËp tõ
kho trong
ca (ngµy)
NhËp
kh¸c ca
(ngµy)
Céng tån
vµ nhËp
trong ca
(ngµy)
Lî
ng TiÒn
Lîn
g TiÒn
Tån
cuèi
ca
(ngµy
A B 1 2 3 4 5 6 7 8 9
Céng
§èi víi c¸c ®èi tîng kh«ng thuéc diÖn lËp ho¸ ®¬n b¸n hµng, nh©n viªn
b¸n hµng ph¶i lËp b¶ng kª b¸n hµng lÎ theo tõng lÇn b¸n, tõng lo¹i hµng vµ cuèi
ngµy lªn b¶ng kª göi bé phËn kÕ to¸n lµm c¨n cø tÝnh thuÕ GTGT.
B¶ng kª b¸n lÎ hµng ho¸
Tªn c¬ së kinh doanh....................................... §Þa chØ................M· sè...........
Hä tªn ngêi b¸n hµng.................................... §Þa chØ n¬i b¸n hµng.................
TT Tªn hµng ho¸ §¬n vÞ
tÝnh
Sè lîng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn
Tæng céng tiÒn thanh to¸n
Tæng sè tiÒn b»ng ch÷...............................................
Ngµy........th¸ng..........n¨m........................
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 23
Ngêi b¸n (Ký, ghi râ hä tªn)
c. T¹i phßng kÕ to¸n
KÕ to¸n tæng hîp sö dông tµi kho¶n 456 hµng ho¸ ®Ó theo dâi hµng tån
kho, t¨ng gi¶m trong kú.
KÕ to¸n chi tiÕt sö dông ph¬ng ph¸p thÎ song song hoÆc ph¬ng ph¸p sè
d ®Ó h¹ch to¸n
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 24
phÇn ii: Thùc tr¹ng c«ng t¸c h¹ch to¸n lu
chuyÓn hµng ho¸ t¹i c«ng ty ph¸t hµnh s¸ch
H¶i Phßng
I. §Æc ®iÓm t×nh h×nh chung cña C«ng ty
1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn
Ngµy 10/10/1952 Hå Chñ TÞch ký s¾c lÖnh sè 122 thµnh lËp "Nhµ in Quèc
gia ViÖt Nam" tiÒn th©n cña Quèc doanh Ph¸t hµnh s¸ch ngµy nay.
Tõ n¨m 1955 cho ®Õn n¨m 1960 quyÕt ®Þnh ph©n cÊp vÒ ®Þa ph¬ng lÊy tªn
lµ quèc doanh ph¸t hµnh s¸ch tØnh (thµnh phè)
ChÝnh tõ ®©y Quèc doanh Ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng ra ®êi víi nh÷ng bíc
kh«ng ngõng ph¸t huy ®Ó tù hoµn thiÖn m×nh.
§Õn n¨m 1982 Nhµ níc ta mét lÇn n÷a quyÕt ®Þnh ®æi tªn Quèc doanh
Ph¸t hµnh s¸ch thµnh C«ng ty ph¸t hµnh s¸ch tØnh (thµnh phè). Mét lÇn n÷a
C«ng ty ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng víi tªn tuæi míi nh»m phï hîp h¬n víi t×nh
h×nh míi.
N¨m1993 theo NghÞ ®Þnh 388/1993/N§-TTCP cña Thñ tíng ChÝnh phñ
quyÕt ®Þnh chÝnh thøc cho C«ng ty ph¸t hµnh s¸ch c¸c tØnh (thµnh phè) trong ®ã
cã C«ng ty Ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng lµ mét doanh nghiÖp Nhµ níc . Cho ®Õn
nay C«ng ty Ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng vÉn liªn tôc ph¸t triÓn lín m¹nh, quy m«
C«ng ty ngµy cµng më réng c¶ vÒ chiÒu réng lÉn chiÒu s©u, thùc hiÖn tèt nhiÖm
vô chÝnh trÞ cña m×nh vµ ®¸p øng nhu cÇu mµ thÞ trêng ®ßi hái.
2. NhiÖm vô vµ ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh
a. NhiÖm vô
C«ng ty ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng ®îc thµnh lËp víi môc ®Ých lÊy nhiÖm
vô chÝnh trÞ ®Æt lªn hµng ®Çu bªn c¹nh ®ã lµ thùc hiÖn nhiÖm vô cung øng ®Çy
®ñ nhu cÇu vÒ sè lîng vµ c¶ chÊt lîng c¸c lo¹i s¸ch trong níc vµ níc ngoµi
ë tÊt c¶ c¸c lÜnh vùc vµ v¨n ho¸ phÈm cho ®Þa bµn c¸c quËn néi thµnh vµ c¸c
huyÖn ngo¹i thµnh cña H¶i Phßng.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 25
NhiÖm vô cô thÓ cña C«ng ty lµ:
– TiÕp nhËn s¸ch vµ v¨n ho¸ phÈm tõ c¸c nhµ xuÊt b¶n trong c¶ níc, ngoµi
ra cßn ë kho cña Tæng C«ng ty ph¸t hµnh s¸ch ViÖt Nam, C«ng ty ph¸t hµnh
s¸ch Hµ Néi, vÒ kho cña C«ng ty Ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng.
– Tæ chøc b¸n s¸ch vµ v¨n ho¸ phÈm cho c¸c ®¬n vÞ thuéc c¸c thµnh phÇn
kinh tÕ vµ nhu cÇu cña d©n c.
– X©y dùng c¬ së vËt chÊt, ph¸t triÓn c¸c m¹ng líi c¸c cöa hµng s¸ch tù
chän ®Ó tho¶ m·n ngµy cµng tèt h¬n nhu cÇu thëng thøc vµ sö dông s¸ch, v¨n
ho¸ phÈm trªn ®Þa bµn.
b. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh.
C«ng ty Ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng lµ mét doanh nghiÖp th¬ng m¹i
chuyªn kinh doanh s¸ch vµ v¨n ho¸ phÈm díi sù chØ ®¹o trùc tiÕp cña Së v¨n
ho¸ th«ng tin H¶i Phßng. Nguån hµng cña C«ng ty ®îc chÝnh c¸c nhµ xuÊt b¶n,
Tæng c«ng ty ph¸t hµnh s¸ch cung cÊp. KÕt cÊu mÆt hµng kinh doanh cña C«ng
ty ®îc chia thµnh 2 nhãm chÝnh.
– Nhãm s¸ch: gåm cã s¸ch gi¸o khoa, s¸ch v¨n häc, s¸ch KTKT, s¸ch chÝnh
trÞ, s¸ch ph¸p luËt, s¸ch thiÕu nhi...
– Nhãm v¨n ho¸ phÈm: ®å dïng häc sinh, ®å dïng gi¶ng d¹y, v¨n phßng
phÈm...
C«ng ty thùc hiÖn b¸n hµng theo gi¸ thèng nhÊt do Bé v¨n ho¸ th«ng tin
quy ®Þnh víi hai ph¬ng thøc chñ yÕu
– B¸n bu«n
– B¸n lÎ
3. Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý vµ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n
a. Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý.
Bé m¸y qu¶n lý cña c«ng ty ®îc tæ chøc theo m« h×nh trùc tuyÕn tham
mu. Gi¸m ®èc lµ ngêi ®øng ®Çu bé m¸y qu¶n lý, lµ ngêi l·nh ®¹o cao nhÊt,
chÞu tr¸ch nhiÖm tríc Nhµ níc vµ cÊp trªn vÒ toµn bé kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh
doanh cña c«ng ty. Gióp viÖc cho Gi¸m ®èc trong ban gi¸m ®èc lµ 2 Phã gi¸m
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 26
®èc, mét ngêi phô tr¸ch néi chÝnh vµ mét ngêi phô tr¸ch vÒ kinh doanh . Díi
ban gi¸m ®èc lµ c¸c phßng ban nghiÖp vô thùc hiÖn c«ng t¸c chuyªn m«n vµcc
cöa hµng s¸ch tù chän trùc thuéc (xem s¬ ®å tæ chøc bé m¸y trang 26)
qu¶n lý cña S¬ ®å tæ chøc bé m¸y c«ng ty
– Phßng tæ chøc hµnh chÝnh: cã nhiÖm vô tham mu gióp viÖc cho Gi¸m ®èc
vÒ vÊn ®Ò sö dông lao ®éng, tæ chøc qu¶n lý ph©n phèi tiÒn l¬ng, hoµn thiÖn
c«ng t¸c ®µo t¹o n©ng cao tay nghÒ, c¶i tiÕn c¸c h×nh thøc, chÕ ®é tiÒn l¬ng,
tiÒn thëng, khuyÕn khÝch lîi Ých vËt chÊt, thùc hiÖn c¸c chÝnh s¸ch ®èi víi
ngêi lao ®éng; tæ chøc c«ng t¸c hµnh chÝnh, v¨n th, tiÕp kh¸ch.
– Phßng kinh doanh: cã nhiÖm vô tæ chøc qu¶n lý, chØ ®¹o ho¹t ®éng kinh
doanh cña c«ng ty thèng kª hµng ho¸ tõ kh©u nhËp ®Õn kh©u b¸n, giao dÞch ký
kÕt hîp ®ång mua b¸n hµng ho¸, tæ chøc c«ng t¸c qu¶ng c¸o tiÕp thÞ.
– Phßng kÕ to¸n: cã nhiÖm vô ghi chÐp ph¶n ¸nh vµ h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô
kinh tÕ ph¸t sinh, ®¶m b¶o cung cÊp ®Çy ®ñ kÞp thêi, chÝnh x¸c c¸c sè liÖu th«ng
Ban gi¸m ®èc
Phßng tæ chøc
hµnh chÝnh
Phßng
Kinh doanh
Phßng
KÕ to¸n
C¸c cöa hµng
tù chän trùc thuéc
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 27
tin kÕ to¸n vµ b¸o c¸o kÕ to¸n lµm c¨n cø c¬ së cho viÖc kiÓm tra gi¸m s¸t t×nh
h×nh qu¶n lý tµi s¶n, t×nh h×nh kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c«ng ty ®ång
thêi tham mu, ®Ò xuÊt c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý kinh tÕ tµi chÝnh víi Ban gi¸m
®èc c«ng ty; trùc tiÕp qu¶n lý, theo dâi c«ng t¸c kÕ to¸n ë c¸c cöa hµng tù chän
trùc thuéc.
– C¸c cöa hµng tù chän: thùc hiÖn nhiÖm vô tæ chøc b¸n hµng tù chän theo
sù chØ ®¹o cña C«ng ty, chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c mÆt ho¹t ®éng t¹i cöa hµng nh
c«ng t¸c b¸n hµng, c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh, sö dông chi phÝ kho¸n, c¸c vÊn ®Ò
liªn quan tíi chÕ ®é ngêi lao ®éng, ®¶m b¶o an toµn phßng chèng ch¸y næ.
b. Tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n.
XuÊt ph¸t tõ ®Æc ®iÓm kinh doanh vµ ®Æc ®iÓm tæ chøc bé m¸y qu¶n lý,
C«ng ty Ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng ¸p dông h×nh thøc tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n
tËp trung. Mäi c«ng t¸c kÕ to¸n ®Òu ®îc tËp trung ë phßng kÕ to¸n C«ng ty.
C¸c cöa hµng chØ lµm nhiÖm vô lËp chõng tõ ban ®Çu (lËp ho¸ ®¬n xuÊt, b¸n lÎ
hµng ho¸) sau ®ã tËp hîp thµnh c¸c b¶ng kª nép lªn Phßng kÕ to¸n C«ng ty, KÕ
to¸n C«ng ty tiÕn hµnh kiÓm tra ph©n lo¹i ghi sæ chøng tõ, h¹ch to¸n tæng hîp
vµ chi tiÕt c¸c nghiÖp vô trªn, ghi sæ tæng hîp vµ lËp b¸o c¸o tµi chÝnh.
Bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty cã nhiÖm vô tæ chøc thùc hiÖn vµ kiÓm tra
c«ng t¸c kÕ to¸n trong ph¹m vi C«ng ty, gióp l·nh ®¹o tæ chøc c«ng t¸c qu¶n lý,
ph©n tÝch ho¹t ®éng kinh doanh. Bé m¸y kÕ to¸n gåm cã 10 ngêi do kÕ to¸n
trëng trùc tiÕp chØ ®¹o gi¸m s¸t ho¹t ®éng; díi kÕ to¸n trëng lµ c¸c kÕ to¸n
viªn.
– KÕ to¸n trëng: lµ ngêi trùc tiÕp chØ ®¹o vÒ mÆt nghiÖp vô, gi¸m s¸t c¸c
ho¹t ®éng trong phßng kÕ to¸n, lµ ngêi gióp l·nh ®¹o n¾m b¾t c¸c th«ng tin tµi
chÝnh vµ h¹ch to¸n kinh tÕ cña C«ng ty, ®ång thêi lµ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm
tríc l·nh ®¹o vÒ mäi ho¹t ®éng cña c«ng t¸c kÕ to¸n tµi chÝnh.
KÕ to¸n viªn bao gåm 9 ngêi, trong ®ã mçi ngêi chuyªn tr¸ch mét hoÆc
hai phÇn hµnh kÕ to¸n
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 28
– 01 kÕ to¸n thanh to¸n vµ kÕ to¸n c«ng nî cã nhiÖm vô theo dâi, h¹ch to¸n
c¸c nghiÖp vô thu chi tiÒn mÆt ghi chÐp c¸c sæ s¸ch liªn quan; theo dâi c¸c ko¶n
nî cña cöa hµng, c«ng nî cña c¸c ®¬n vÞ tr¶ sau víi C«ng ty, thùc hiÖn viÖc ®«n
®èc thu håi nî.
– 01 kÕ to¸n ng©n hµng: cã nhiÖm vô theo dâi vµ h¹ch to¸n c¸c nghiÖp vô
chuyÓn tiÒn qua ng©n hµng, sè d trªn tµi kho¶n tiÒn göi,phô tr¸ch c¸c quan hÖ
gi÷a C«ng ty vµ Ng©n hµng.
– 01 kÕ to¸n doanh thu: thùc hiÖn viÖc theo dâi, h¹ch to¸n doanh thu b¸n
hµng ho¸, dÞch vô cña C«ng ty.
– 01 kÕ to¸n hµng ho¸: cã nhiÖm vô theo dâi t×nh h×nh nhËp - xuÊt - tån
hµng ho¸ cña toµn C«ng ty.
– 01 kÕ to¸n theo dâi TSC§, thuÕ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép NSNN; cã nhiÖm
vô theo dâi t×nh h×nh biÕn ®éng TSC§ vµ c¸c kho¶n ph¶i nép cho NSNN.
– 01 kÕ to¸n theo dâi c¸c kho¶n chi phÝ, tiÒn l¬ng kinh phÝ c«ng ®oµn, c¸c
kho¶n t¹m øng.
– 01 thñ quü lµm nhiÖm vô qu¶n lý quü tiÒn mÆt vµ lËp b¸o c¸o quü.
– 02 nh©n viªn thu tiÒn: cã nhiÖm vô ®i thu tiÒn b¸n hµng t¹i c¸c cöa hµng
C¨n cø vµo ®Æc ®iÓm s¶n xuÊt kinh doanh, c¨n cø vµo tr×nh ®é cña ®éi ngò
c¸n bé kÕ to¸n, ®iÒu kiÖn trang bÞ tÝnh to¸n, C«ng ty ¸p dông h×nh thøc kÕ to¸n
nhËt ký chøng tõ theo quy ®Þnh chÕ ®é kÕ to¸n do Bé trëng Bé tµi chÝnh ban
hµnh ngµy 01/11/1995 theo quyÕt ®Þnh sè 1141 TC/Q§/C§KT. H×nh thøc kÕ
to¸n nµy ®îc ¸p dông thèng nhÊt trong toµn ngµnh, phï hîp víi ®Æc ®iÓm kinh
doanh cña ngµnh lµ c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh nhiÒu vµ thêng xuyªn.
C¸c sæ kÕ to¸n bao gåm: c¸c b¶ng kª (sè 01, 02, 05, 08, 11) tê kª chi tiÕt,
c¸c NhËt ký chøng tõ (NKCT sè 1, NKCT sè 2, NKCT sè 5, NKCT sè 8), sæ C¸i
vµ c¸c b¸o c¸o kÕ to¸n theo mÉu quy ®Þnh cña chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hµnh (b¶ng
c©n ®èi kÕ to¸n, b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh, b¸o c¸o lu chuyÓn tiÒn tÖ, thuyÕt
minh b¸o c¸o tµi chÝnh).
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 29
§Ó h¹ch to¸n hµng tån kho, C«ng ty ¸p dông ph¬ng ph¸p kª khai thêng
xuyªn vµ tÝnh thuÕ GTGT theo ph¬ng ph¸p khÊu trõ, tuú tõng mÆt hµng mµ
thuÕ cã thÓ lµ 5% hoÆc 10%.
ViÖc lËp sæ s¸ch, lËp b¸o c¸o tµi chÝnh cho mét kú kÕ to¸n ®îc thùc hiÖn
sau mçi th¸ng, mçi quý vµ niªn ®é kÕ to¸n lµ 1 n¨m.
Tr×nh tù ghi sæ kÕ to¸n theo h×nh thøc NhËt ký chøng tõ ¸p dông t¹i C«ng
ty nh sau:
Chøng tõ gèc
B¶ng kª NhËt ký ThÎ vµ c¸c sæ kÕ
Chøng tõ to¸n chi tiÕt
Sæ c¸i B¶ng tæng hîp chi tiÕt
B¸o c¸o tµi chÝnh
Ghi chó: Ghi hµng ngµy
Ghi cuèi th¸ng
Quan hÖ ®èi chiÕu
Hµng ngµy c¨n cø vµo c¸c chøng tõ gèc®· ®îc kiÓm tra, kÕ to¸n lÊy sè
liÖu ghi trùc tiÕp vµo c¸c NhËt ký chøng tõ b¶ng kª, sæ chi tiÕt cã liªn quan.
§èi víi NhËt ký chøng tõ ®îc ghi c¨n cø vµo c¸c b¶ng kª, sæ chi tiÕt th×
hµng ngµy c¨n cø vµo chøng tõ kÕ to¸n, vµo b¶ng kª, sæ chi tiÕt, cuèi th¸ng ph¶i
chuyÓn sè liÖu tæng céng cña b¶ng kª, sæ chi tiÕt vµo NhËt ký chøng tõ.
Cuèi th¸ng kho¸ sæ, céng sè liÖu trªn c¸c NhËt ký chõng tõ, kiÓm tra ®èi
chiÕu sè liÖu trªn c¸c NhËt ký chøng tõ víi c¸c sæ kÕ to¸n chi tiÕt, b¶ng tæng
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 30
hîp chi tiÕt liªn quan vµ lÊy sè liÖu tæng céng cña c¸c NhËt ký chøng tõ ghi trùc
tiÕp vµo sæ C¸i.
§èi víi c¸c chøng tõ cã liªn quan ®Õn c¸c sæ vµ thÎ kÕ to¸n chi tiÕt th× ®îc
ghi chÐp trùc tiÕp vµo c¸c sæ, thÎ cã liªn quan. Cuèi th¸ng céng c¸c sæ hoÆc thÎ
kÕ to¸n chi tiÕt vµ c¨n cø vµo sæ hoÆc thÎ kÕ to¸n chi tiÕt lËp c¸c b¶ng tæng hîp
chi tiÕt theo tõng tµi kho¶n ®Ó ®èi chiÕu víi sæ C¸i.
Sè liÖu tæng céng ë sæ c¸i vµ mét sè chØ tiªu chi tiÕt trong NhËt ký chøng
tõ, b¶ng kª vµ b¶ng tæng hîp chi tiÕt ®îc dïng ®Ó lËp b¸o c¸o tµi chÝnh
ii. T×nh h×nh h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ t¹i c«ng ty
ph¸t hµnh s¸ch h¶i phßng
1. Ph¬ng thøc lu chuyÓn vµ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ hµng ho¸.
a. Ph¬ng thøc lu chuyÓn hµng ho¸.
Lu chuyÓn hµng ho¸ trong kinh doanh th¬ng m¹i cã thÓ theo mét trong
hai ph¬ng thøc b¸n bu«n vµ b¸n lÎ. Cô thÓ, C«ng ty b¸n hµng theo ph¬ng thøc
b¸n bu«n, b¸n lÎ.
B¸n lÎ: Lµ b¸n lÎ theo ®iÒu kiÖn giao hµng t¹i cöa hµng hoÆc b¸n chuyÓn
th¼ng gi¸ b¸n lÎ.
B¸n bu«n: lµ b¸n theo ®iÒu kiÖn giao hµng kh«ng th«ng qua c¸c cöa hµng.
§èi víi h×nh thøc b¸n bu«n cã 2 h×nh thøc b¸n bu«n qua kho vµ b¸n bu«n
chuyÓn th¼ng, ®èi tîng ®îc mua theo ph¬ng thøc b¸n bu«n lµ nh÷ng kh¸ch
hµng cã nhu cÇu tiªu thô lín vµ thêng xuyªn, nh c¸c trêng häc hoÆc c¸c th
viÖn, v¨n phßng C«ng ty lín.
Cßn l¹i lµ c¸c ®èi tîng mua hµng theo ph¬ng thøc b¸n lÎ trùc tiÕp t¹i c¸c
cöa hµng b¸n lÎ s¸ch vµ v¨n ho¸ phÈm tù chän trùc thuéc C«ng ty.
b. Ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ hµng ho¸.
Nh vÊn ®Ò ®· tr×nh bµy C«ng ty Ph¸t hµnh s¸ch lµ thµnh viªn trùc thuéc
Tæng C«ng ty Ph¸t hµnh s¸ch cho nªn hµng ho¸ nhËp kho cña C«ng ty ®îc
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 31
h¹ch to¸n theo gi¸ nhËp kho. Gi¸ nhËp kho cña hµng ho¸ lµ gi¸ b¸n ®iÒu ®éng
néi bé ngµnh ®îc Tæng c«ng ty, c¸c nhµ xuÊt b¶n thuéc Bé v¨n ho¸ th«ng tin
quy ®Þnh thèng nhÊt trong toµn ngµnh. Gi¸ nµy lµ gi¸ cha cã thuÕ GTGT, thuÕ
suÊt ¸p dông cã thÓ lµ 5% hoÆc 10%.
2. Tµi kho¶n vµ chøng tõ sö dông
a. §èi víi giai ®o¹n mua hµng.
KÕ to¸n mua hµng t¹i C«ng ty ®îc tæ chøc h¹ch to¸n theo ph¬ng thøc kª
khai thêng xuyªn. KÕ to¸n mua hµng sö dông chøng tõ chñ yÕu lµ ho¸ ®¬n
GTGT, mét sè chøng tõ cã liªn quan.
Tµi kho¶n sö dông trong h¹ch to¸n
– Tµi kho¶n 156 "Hµng ho¸": Dïng ®Ó ph¶n ¸nh gi¸ trÞ thùc tÕ hµng ho¸ t¹i
kho, t¹i quÇy, chi tiÕt theo tõng kho, quÇy tõng lo¹i, nhãm... hµng ho¸. Tµi
kho¶n nµy ®îc chi tiÕt thµnh TK 1561 "Gi¸ mua hµng ho¸"
Tµi kho¶n 1561 "Hµng ho¸ tån kho theo gi¸ vèn": Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh
gi¸ trÞ hiÖn cã vµ t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng gi¶m hµng ho¸, tµi kho¶n ®îc chia
thµnh tiÓu kho¶n sau:
+ Tµi kho¶n 15611 "S¸ch tån kho"
+ Tµi kho¶n 15612 "V¨n ho¸ phÈm tån kho"
– Tµi kho¶n 133 "ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ": Tµi kho¶n nµy ®îc chi tiÕt
thµnh 2 tiÓu kho¶n sau:
+ Tµi kho¶n 1331 "ThuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ cña hµng ho¸": Tµi
kho¶n nµy ®îc sö dông ®Ó ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT ®Çu vµo cña hµng ho¸ ®îc
khÊu trõ, hoµn l¹i, miÔn gi¶m vµ t×nh h×nh khÊu trõ thuÕ.
+ Tµi kho¶n 1332 "ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ cña TSC§"
– C¸c tµi kho¶n 1111, 1121, 331
b. §èi víi giai ®o¹n tiªu thô
Trong kh©u tiªu thô hµng ho¸, kÕ to¸n sö dông c¸c chøng tõ chñ yÕu lµ ho¸
®¬n GTGT, phiÕu xuÊt kho kiªm vËn chuyÓn néi bé, giÊy nép tiÒn cña cöa hµng,
giÊy b¸o cã cña ng©n hµng vµ c¸c chøng tõ kÕ to¸n kh¸c cã liªn quan.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 32
Tµi kho¶n sö dông trong h¹ch to¸n.
– Tµi kho¶n 511 "Doanh thu b¸n hµng": Dïng ®Ó ghi nhËn doanh thu cña
hµng hãa b¸n ra. Tµi kho¶n nµy cã c¸c tiÓu kho¶n sau:
+ Tµi kho¶n 5111 "Doanh thu b¸n s¸ch": Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh
tæng sè doanh thu s¸ch, c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu vµ x¸c ®Þnh doanh thu
thuÇn, trong kú Tµi kho¶n nµy ®îc më 2 tµi kho¶n chi tiÕt:
* Tµi kho¶n 51111 "Doanh thu b¸n bu«n s¸ch"
* Tµi kho¶n 51112 "Doanh thu b¸n lÎ s¸ch"
+ Tµi kho¶n 5112 "Doanh thu b¸n v¨n ho¸ phÈm": Tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh
tæng sè doanh thu v¨n ho¸ phÈm c¸c kho¶n gi¶m trõ doanh thu vµ x¸c ®Þnh
doanh thu thuÇn trong kú. Tµi kho¶n nµy ®îc më 2 tµi kho¶n chi tiÕt.
* Tµi ko¶n 51121 "Doanh thu b¸n bu«n v¨n ho¸ phÈm"
* Tµi kho¶n 51122 "Doanh thu b¸n lÎ v¨n ho¸ phÈm"
– Tµi kho¶n 33311 "ThuÕ GTGT ph¶i nép cña hµng ho¸ b¸n ra: Tµi kho¶n
nµy dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè thuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép cña hµng ho¸ tiªu thô
trong kú, sè thuÕ GTGT ®Çu vµo ®îc khÊu trõ vµ sè thuÕ GTGT ph¶i nép.
– Tµi kho¶n 131 "Ph¶i thu kh¸ch hµng": Tµi kho¶n nµy dïng ®Ó theo dâi
c«ng nî cña c¸c cöa hµng trùc thuéc vµ kh¸ch hµng. Nã ®îc chi tiÕt thµnh.
+ Tµi kho¶n 1311 "Ph¶i thu cña cöa hµng trùc thuéc": tµi kho¶n nµy dïng
®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n nî ph¶i thu vµ t×nh h×nh thanh to¸n c¸c kho¶n nî ph¶i
thu vÒ tiÒn b¸n hµng ho¸ cña c¸c cöa hµng s¸ch vµ v¨n ho¸ phÈm tù chän thuéc
C«ng ty. C«ng ty theo dâi c¸c kho¶n nî ph¶i thu chi tiÕt theo tõng cöa hµng s¸ch
vµ v¨n ho¸ phÈm tù chän trùc thuéc. C¸c cöa hµng s¸ch vµ v¨n ho¸ phÈm cã
tr¸ch nhiÖm theo dâi chi tiÕt c«ng nî theo tõng kh¸ch hµng cã ký hîp ®ång mua
hµng t¹i cöa hµng
+ Tµi kho¶n 1318 "Ph¶i thu c¸c kh¸ch tr¶ sau kh¸c": Tµi kho¶n nµy dïng
®Ó ph¶n ¸nh c¸c kho¶n nî ph¶i thu vµ t×nh h×nh thanh to¸n c¸c kho¶n nî ph¶i
thu vÒ tiÒn b¸n hµng ho¸ cña c¸c kh¸ch hµng lín cña c«ng ty.
– Tµi kho¶n 632 "Gi¸ vèn hµng b¸n": Dïng ®Ó ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn hµng
b¸n, tµi kho¶n nµy chi tiÕt thµnh.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 33
+ Tµi kho¶n 6321 "Gi¸ vèn hµng ho¸" tµi kho¶n nµy ®îc chi tiÕt thµnh hai
tiÓu kho¶n.
* Tµi kho¶n 63211 "Gi¸ vèn s¸ch" tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh trÞ gi¸ vèn cña
s¸ch tiªu thô trong kú.
* Tµi kho¶n 63212 "Gi¸ vèn v¨n ho¸ phÈm" tµi kho¶n nµy ph¶n ¸nh trÞ gi¸
vèn cña v¨n ho¸ phÈm tiªu thô trong kú.
– C¸c tµi kho¶n kh¸c 1111, 1112, 1121, 1131
3. H¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ t¹i c«ng ty
a. H¹ch to¸n giai ®o¹n mua hµng
* §èi víi s¸ch
Khi cã nhu cÇu nhËp hµng, c¸c cöa hµng s¸ch vµ v¨n ho¸ phÈm trùc thuéc
lËp ®¬n xin hµng göi vÒ C«ng ty, hµng ho¸ sÏ ®îc vËn chuyÓn tíi tõng kho cña
c¸c cöa hµng. C¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT c¸n bé nghiÖp vô cöa hµng tËp hîp ho¸
®¬n vµ lËp b¶ng kª ®Þnh kú theo quy ®Þnh nép vÒ C«ng ty, nh÷ng ho¸ ®¬n vµ
b¶ng kª nµy sÏ ®îc göi lªn cho C«ng ty cø 10 ngµy 1 lÇn. Nh©n viªn thèng kª ë
Phßng kinh doanh cã nhiÖm vô vµo sè liÖu sÏ tiÕn hµnh nhËp sè liÖu tõ c¸c
chøng tõ gèc nµy. nh÷ng chøng tõ gèclµ ho¸ ®¬n GTGT vµ c¸c b¶ng kª nµy theo
nh lý thuyÕt th× sÏ ®îc vµo NhËt ký chøng tõ hµng ngµy, nhng trªn thùc tÕ
cña C«ng ty do cã rÊt nhiÒu cöa hµng n»m r¶i r¸c trªn kh¾p ®Þa bµn H¶i Phßng
cho nªn khã mµ cã thÓ tËp hîp hÕt chøng tõ cña tÊt c¶ c¸c cöa hµng ®Ó vµo NhËt
ký chøng tõ thêng nhËt. C«ng ty ®· chän gi¶i ph¸p lµ cø 10 ngµy th× c¸c cöa
hµng nép chøng tõ gèc lªn cho phßng kÕ to¸n cña C«ng ty.
Ho¸ ®¬n GTGT lo¹i 3 liªn cã kÕt cÊu nh sau:
– Liªn 1: Lu l¹i
– Liªn 2: Giao cho kh¸ch hµng
– Liªn 3: Dïng ®Ó ghi doanh thu
Khi hµng vÒ ®Õn kho cña cöa hµng th× cöa hµng sÏ nhËn ®îc liªn 2 cña
ho¸ ®¬n GTGT.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 34
Ho¸ ®¬n (GTGT)
Liªn 2 (kh¸ch hµng)
Ngµy 20/8/2002
MÉu sè:01 GTKT –
3LL
N0 004551
§¬n vÞ b¸n hµng: C«ng ty ph¸t hµnh s¸ch HP Chøng tõ sè:
§Þa chØ: 75 CÇu §Êt - Ng« QuyÒn - H¶i Phßng PTB:Di chuyÓn néi bé
§iÖn tho¹i:031.871640 Kho xuÊt:Kho C«ng ty
Sè TK: 058A-00044 NHCT H¶i Phßng
M· sè thuÕ: 0100010194-1
Hä vµ tªn ngêi mua hµng: Cöa hµng s¸ch vµ v¨n ho¸ phÈm tù chän Sè 1
§Þa chØ: 54 Hoµng V¨n Thô - Hång Bµng - H¶i Phßng
H×nh thøc thanh to¸n:
Tªn hµng ho¸ s¸ch
gi¸o khoa
(To¸n L5)
§VT
quyÓn
Sè lîng
500
§¬n gi¸
5000
Thµnh tiÒn
2.500.000
Céng tiÒn hµng 2.500.000
TiÒn thuÕ GTGT 250.000
ThuÕ suÊt GTGT: 10%
Tæng céng tiÒn thanh to¸n 2.750.000
Sè tiÒn viÕt b»ng ch÷:
Hai triÖu b¶y tr¨m n¨m m¬i ngµn ®ång ch½n.
Ngêi mua hµng Ngêi lËp phiÕu Thñ kho KÕ to¸n Thñ trëng ®¬n vÞ
Do trong ngµy ë mét cöa hµng cã thÓ nhËp c¸c lo¹i hµng kh¸c nhau cho
nªn c¸c cöa hµng ph¶i lËp b¶ng kª tËp hîp hÕt ho¸ ®¬n GTGT cña hµng ho¸
nhËp vµo b¶ng kª nµy ®îc xem nh lµ chøng tõ gèc cïng víi c¸c ho¸ ®¬n
GTGT kÌm theo
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 35
B¶ng kª cña C«ng ty ®îc lËp theo mÉu riªng víi môc ®Ých gi¶m bít sè
lîng chøng tõ gèc lµ ho¸ ®¬n GTGT kÓ c¶ ®Çu vµo vµ ®Çu ra. Cuèi ngµy, nh©n
viªn cöa hµng sÏ tiÕn hµnh lËp b¶ng kª hµng ho¸ nhËp vµo kÌm theo sè ho¸ ®¬n
GTGT. Néi dung cña b¶ng kª tÝnh theo sè lîng hµng nhËp vµ thµnh tiÒn t¬ng
øng.
Khi ®· cã sè liÖu, nh©n viªn kÕ to¸n h¹ch to¸n
Nî TK 15611 "Hµng ho¸ s¸ch": 2.500.000
Nî TK 1331 "ThuÕ GTGT ®Çu vµo: 250.000
Cã TK 331 "Ph¶i tr¶ ngêi b¸n": 2.750.000
§Þnh kú cuèi th¸ng hoÆc cã thÓ lµ 15 ngµy kÕ to¸n tæng hîp toµn bé c¸c
chøng tõ kª nhËp ®· ®îc h¹ch to¸n vµ lu tr÷ ®Ó tÝnh ra tæng sè ph¸t sinh t¨ng
cña tµi kho¶n s¸ch. Cô thÓ trong th¸ng 8/2002 sè lîng nhËp s¸ch cña toµn C«ng
ty ®îc thÓ hiÖn ë b¶ng kª tæng hîp. B¶ng kª tæng nhËp ®îc lËp ®Ó theo dâi
lîng nhËp vµ sè tiÒn thùc tÕ, sè liÖu trong b¶ng kª táng hîp dïng ®Ó so s¸nh
®èi chiÕu víi sè chøng tõ nhËp ®· ®îc h¹ch to¸n. Môc ®Ých cña b¶ng kª tæng
nhËp nµy lµ ®Ó ®èi chiÕu nh»m tr¸nh c¸c chøng tõ nhËp ®Þnh kho¶n sai hoÆc
thiÕu
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 36
Tæng c«ng ty ph¸t hµnh s¸ch
C«ng ty ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng
B¶ng kª tæng nhËp hµng ho¸
Tõ ngµy: 01/8/2002 §Õn ngµy 31/8/2002
Nguån hµng: Tæng c«ng ty s¸ch vµ c¸c Nhµ xuÊt b¶n
Nhãm hµng: S¸ch
Hµng ho¸: TÊt c¶
Lo¹i bao b× TÊt c¶
Kho hµng: TÊt c¶
Kh¸ch hµng: TÊt c¶
PhÇn h¹ch to¸n Hµng ho¸ §VT
Gi¸ vèn Sè lîng TiÒn vèn
SGK
Líp 1 Bé 70.000 1000 70.000.000
Líp 2 Bé 68.000 900 61.200.000
Líp 3 Bé 65.000 1200 78.000.000
Líp 4 Bé 62.000 1000 62.000.000
Líp 5 Bé 72.000 800 57.600.000
Líp 6 Bé 75.000 1000 75.000.000
Líp 7 Bé 67.000 800 53.600.000
Líp 8 Bé 63.000 900 56.700.000
Líp 9 Bé 65.000 1000 65.000.000
Líp 10 Bé 69.000 7000 48.300.000
Líp 11 Bé 70.000 7000 49.000.000
Líp12 Bé 68.000 7000 47.600.000
Tæng céng 11.600 724.000.000
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 37
Trong th¸ng 8/2002, tæng sè s¸ch ph¸t sinh ®· ®îc h¹ch to¸n
Nî TK 15611 "Hµng ho¸ s¸ch" 724.000.000
Cã TK 331 "Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n" 724.000.000
C¨n cø vµo sè liÖu trªn c¸c chøng tõ gèc lµ c¸c ho¸ ®¬n GTGT vµ c¸c b¶ng
kª kÌm theo cña s¸ch ®· ®îc h¹ch to¸n trong th¸ng 8/2002, kÕ to¸n lªn NhËt
ký chøng tõ tæng hîp cho tµi kho¶n s¸ch. Nã cã kÕt cÊu ghi Cã cho tµi kho¶n
ph¶i tr¶ ngêi b¸n hµng ®èi øng víi ghi Nî TK 15611, tËp hîp tÊt c¶ lîng hµng
ho¸ nhËp vµo ®· ®îc h¹ch to¸n. NhËt ký chøng tõ ®îc kÕ to¸n lËp vµo cuèi
th¸ng ®Ó tæng hîp sè tiÒn ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n cña lîng s¸ch nhËp vµo tõ c¸c
chøng tõ gèc ®· ®îc h¹ch to¸n.
Sè liÖu trªn NhËt ký chøng tõ nµy lµ c¨n cø vµ sÏ ®îc kÕ to¸n vµo sæ C¸i
tµi kho¶n 156 ë cuèi th¸ng.
Do ®Æc trng cña lo¹i hµng ho¸ lµ s¸ch nªn rÊt dÔ dµng trong kh©u kiÓm
nhËn. Thñ kho cã tr¸ch nhiÖm kiÓm nhËn ®ñ lîng hµng theo ho¸ ®¬n GTGT vµ
nhËp kho. Do vËy trong qu¸ tr×nh nhËp hµng kh«ng ph¸t sinh thõa thiÕu hµng
ho¸.
Ho¸ ®¬n (GTGT)
Liªn 2 (kh¸ch hµng)
Ngµy 20/8/2002
M· sè: 01GTKT-3LL
Ký hiÖu:PHS/2000
N0 004551
Tªn kh¸ch hµng: C«ng ty Ph¸t hµnh s¸ch HP M· KH:
§Þa chØ: 75 CÇu §Êt - Ng« QuyÒn - H¶i Phßng M· thuÕ:
Kho xuÊt: NXBGD M· xuÊt kho:
Tªn hµng ho¸ M· sè §VT Sè lîng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn
SGK líp 1 Bé 1000 70.000 700.000.000
Céng tiÒn hµng 700.000.000
ThuÕ GTGT (10%) 70.000.000
Tæng céng 770.000.000
Ngêi mua Thñ kho Ngêi lËp ho¸ ®¬n KÕ to¸n trëng Gi¸m ®èc
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 38
C¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT, nh©n viªn sÏ thèng kª sè liÖu vµ h¹ch to¸n nh sau:
Nî TK 15611 "Hµng ho¸ s¸ch" 700.000.000
Nî TK 13311 "ThuÕ GTGT” 70.000.000
Cã TK 331 "Ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n" 770.000.000
Sè liÖu thu thËpp ®îc sÏ ®îc h¹ch to¸n vµo NhËt ký chøng tõ, cuèi th¸ng
nh©n viªn kÕ to¸n lËp NhËt ký chøng tõ sè 5 tæng hîp cho c¸c lo¹i hµng ho¸.
NhËt ký nµy cã kÕt cÊu ghi cã cho tµi kho¶n ph¶i tr¶ ngêi b¸n ®èi øng vµ
ghi nî TK 15611. NhËt ký chøng tõ tËp hîp tÊt c¶ sè tiÒn ph¶i tr¶ cho ngêi b¸n
cña lîng hµng ho¸ nhËp vµo trong th¸ng. Sè liÖu ghi vµo NhËt ký nµy c¨n cø
vµo c¸c chøng tõ gèc vµ b¶ng kª cña toµn C«ng ty ®· ®îc h¹ch to¸n.
C«ng ty ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng
NhËt ký chøng tõ sè 5
Ghi cã tµi kho¶n 331
Tõ ngµy 01/8/2002 §Õn ngµy 31/8/2002
§¬n vÞ tÝnh: VN§
Trang 1
TK Cã
TK Nî Tæng sè TK 331
TK 15611 7.240.000 7.240.000
TK 15612 2.570.000 2.570.000
Tæng 9.810.000 9.810.000
Ngêi lËp KÕ to¸n trëng
Nh s¬ ®å ®· tr×nh bµy, tr×nh tù lu©n chuyÓn cña chøng tõ sÏ ®îc tiÕp tôc
qua sæ c¸i. TÊt c¶ sè liÖu trªn NhËt ký chøng tõ ®îc kÕ to¸n ®a vµo sæ C¸i tµi
kho¶n 156 vµo cuèi th¸ng.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 39
Cuèi quý, sè liÖu tõ NhËt ký chøng tõ sè 5 vµ sè liÖu tõ sæ c¸i tµi kho¶n 156
®· ®îc ®èi chiÕu víi sæ tæng hîp chi tiÕt (hµng th¸ng) lµ c¨n cø ®Ó kÕ to¸n viªn
lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh.
Nh vËy giai ®o¹n mua hµng ®· kÕt thóc víi viÖc hµng ®· vÒ kho theo
nhiÒu ph¬ng thøc thanh to¸n kh¸c nhau. Tuy nhiªn, hµng ho¸ ®îc nhËp vÒ
n»m trong kho mµ kh«ng ®îc ®a tíi tay ngêi tiªu dïng hay nãi c¸ch kh¸c lµ
tiªu thô th× hiÖu qu¶ cña qu¸ tr×nh lu chuyÓn b»ng kh«ng, hµng ho¸ sÏ ø ®äng.
§iÒu nµy dÉn ®Õn vßng quay vèn chËm, doanh nghiÖp l©m vµo t×nh tr¹ng khã
kh¨n. Do ®ã giai ®o¹n tiªu thô hµng ho¸ quyÕt ®Þnh ®Õn sù thµnh b¹i cña doanh
nghiÖp th¬ng m¹i.
b. H¹ch to¸n giai ®o¹n tiªu thô.
Do ®Æc ®iÓm vµ ph¹m vi kinh doanh cña c«ng ty chñ yÕu lµ b¸n hµng ho¸
cho nhu cÇu ®äc, häc, nghiªn cøu vµ sö dông cña tÊt c¶ c¸c häc sinh, gi¸o viªn
trêng häc, th viÖn, d©n c... v× vËy kh©u tiªu thô hµng ho¸ cã vai trß rÊt quan
träng vµ ®îc c«ng ty quan t©m ®Æc biÖt.
Còng nh phÇn lín c¸c doanh nghiÖp th¬ng m¹i kh¸c, C«ng ty Ph¸t hµnh
s¸ch H¶i Phßng tæ chøc b¸n hµng theo 2 ph¬ng thøc chÝnh: B¸n bu«n, b¸n lÎ
Trong giai ®o¹n h¹ch to¸n nµy, ®Ó b¸m s¸t t×nh h×nh thùc tÕ cña c«ng ty, t«i
xin tr×nh bµy qu¸ tr×nh h¹ch to¸n theo tõng ph¬ng thøc tiªu thô kh¸c nhau.
* Theo ph¬ng thøc b¸n bu«n
Ph¬ng thøc nµy ®îc ¸p dông t¹i C«ng ty còng ®îc chia thµnh b¸n bu«n
t¹i cöa hµng vµ b¸n bu«n t¹i C«ng ty. B¸n bu«n t¹i cöa hµng chÝnh lµ h×nh thøc
b¸n qua kho. Cßn b¸n bu«n t¹i C«ng ty lµ b¸n bu«n vËn chuyÓn th¼ng nh lý
thuyÕt.
NÕu nh ®¬n vÞ mua hµng muèn mua theo h×nh thøc vËn chuyÓn qua kho
th× c«ng ty sÏ ký hîp ®ång theo h×nh thøc b¸n bu«n t¹i cöa hµng gÇn nhÊt víi
®¬n vÞ mua hµng. NÕu nh b¹n hµng muèn C«ng ty vËn chuyÓn th¼ng hµng cho
hä th× C«ng ty sÏ tiÕn hµnh ký kÕt hîp ®ång mua b¸n theo h×nh thøc b¸n bu«n
t¹i kho C«ng ty. C¶ hai trêng hîp trªn ®Òu ph¶i tho¶ m·n mét ®iÒu kiÖn lµ ®¬n
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 40
vÞ mua hµng ph¶i ®Æt hµng víi sè lîng lín nh ®· tr×nh bµy ë phÇn ph¬ng thøc
lu chuyÓn hµng ho¸.
Sù kh¸c biÖt cña hai h×nh thøc b¸n bu«n nµy lµ kh«ng lín, khi xuÊt hµng
b¸n bu«n t¹i C«ng ty th× kÕ to¸n sÏ h¹ch to¸n kho¶n ph¶i thu vµo tµi kho¶n 1314
"Ph¶i thu kh¸ch hµng tr¶ sau", ®èi víi b¸n bu«n t¹i cöa hµng th× kho¶n ph¶i thu
nµy l¹i ®îc h¹ch to¸n vµo tµi kho¶n 1311 "Ph¶i thu cña kh¸ch hµng trùc thuéc".
Nh vËy sù kh¸c biÖt nµy cho ta thÊy râ rµng kho xuÊt hµng ë ®©u. §©y chÝnh lµ
sù kh¸c biÖt gi÷a thùc tÕ vµ lý thuyÕt.
Trong phÇn tr×nh bµy nµy, t«i xin lÊy ®¹i diÖn lµ h×nh thøc b¸n bu«n t¹i cöa
hµng. Sau khi hai bªn ký kÕt hîp ®ång mua b¸n, ®¬n vÞ mua hµng sÏ ®Õn nhËn
hµng t¹i cöa hµng n¬i gÇn nhÊt vµ còng lµ n¬i m×nh ký hîp ®ång. Khi xuÊt hµng
ra khái kho cña cöa hµng, thñ kho sÏ viÕt ho¸ ®¬n GTGT xuÊt hµng cho lo¹i
hµng ho¸ ®îc xuÊt ®ång thêi lËp thÎ kho theo dâi hµng xuÊt ra.
C¨n cø vµo ho¸ ®¬n GTGT nµy, c¸n bé nghiÖp vô cña cöa hµng tËp hîp vµ
lËp b¶ng kª xuÊt ®Þnh kú nép vÒ C«ng ty.
Ho¸ ®¬n GTGT mµ thñ kho lËp cho xuÊt hµng cã kÕt cÊu nh ®· tr×nh bµy ë
phÇn nhËp hµng. Lóc ®ã, c¸c cöa hµng sÏ gi÷ l¹i liªn 1 vµ göi lªn C«ng ty liªn 3
cña ho¸ ®¬n cßn liªn 2 ®îc giao cho kh¸ch hµng. Còng nh giai ®o¹n mua hµng
ho¸ ®¬n xuÊt hµng lµ chøng tõ gèc trong qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn chõng tõ, cô thÓ
lµ liªn 3 cña ho¸ ®¬n.
Khi cã sè liÖu cña ho¸ ®¬n xuÊt b¸n bu«n t¹i cöa hµng tù chän sè 1 th«ng
qua nh÷ng lÇn cËp nhËt th«ng tin cña bé phËn thèng kª C«ng ty, kÕ to¸n viªn
c«ng ty sÏ h¹ch to¸n hai bót to¸n:
KÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng ho¸
Nî TK 632 "Gi¸ vèn s¸ch”
Cã TK 15611 "Hµng ho¸ s¸ch"
Ghi nhËn doanh thu
Nî TK 1311 "Ph¶i thu cña cöa hµng trùc thuéc"
Cã TK 51111" Doanh thu b¸n bu«n s¸ch
Cã TK 33311 "ThuÕ GTGT ph¶i nép"
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 41
Sè liÖu nµy sÏ ®îc ghi tiÕp vµo NhËt ký chøng tõ sè 8A cña tµi kho¶n
s¸ch, vµo NhËt ký chøng tõ sè 8B cña tµi kho¶n doanh thu b¸n s¸ch. Cuèi th¸ng
kÕ to¸n viªn sÏ tËp hîp tÊt c¶ sè liÖu cña toµn c«ng ty ®Ó lªn sæ C¸i tµi kho¶n
156, Sæ c¸i tµi kho¶n 511, Sæ c¸i tµi kho¶n 632. PhÇn nµy sÏ ®îc tr×nh bµy sau
khi h¹ch to¸n xong c¸c h×nh thøc tiªu thô.
C«ng ty PHS H¶i Phßng
75 CÇu §Êt -Ng« QuyÒn -HP
M· sè thuÕ: 0100010194-1
Ho¸ ®¬n (GTGT)
Liªn 3 (Néi bé)
MÉu sè: 01GTKT-3LL
Ký hiÖu:PHS/2000
N0 004551
Ngµy 20/8/2002
Ph¬ng thøc xuÊt: B¸n bu«n
§¬n vÞ b¸n hµng: Cöa hµng sè 1
§Þa chØ: 54 Hoµng V¨n Thô - H¶i Phßng
Tªn kh¸ch hµng: Trêng TiÓu häc §inh Tiªn Hoµng
§Þa chØ: 60 §inh Tiªn Hoµng - H¶i Phßng
TT
1
Tªn hµng ho¸
SGK líp 3
§VT
Bé
Sè lîng
200
§¬n gi¸
66.000
Thµnh tiÒn
13.200.000
Céng tiÒn hµng 13.200.000
TiÒn thuÕ GTGT 1.320.000
ThuÕ suÊt 10%
Tæng céng tiÒn thanh to¸n 14.520.000
Sè tiÒn viÕt b»ng ch÷: Mêi bèn triÖu n¨m tr¨m hai m¬i ngh×n ®ång ch½n
Ngêi mua hµng Ngêi lËp phiÕu KÕ to¸n Thñ trëng ®¬n vÞ
* Theo ph¬ng thøc b¸n lÎ trùc tiÕp
Trong ph¬ng thøc b¸n hµng ho¸ nµy, C«ng ty cho phÐp c¸c cöa hµng trùc
thuéc b¸n hµng theo 2 h×nh thøc. §ã lµ: B¸n lÎ thu tiÒn trùc tiÕp, b¸n lÎ thu tiÒn
sau.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 42
B¸n lÎ thu tiÒn trùc tiÕp lµ h×nh thøc chñ yÕu cña c¸c cöa hµng. §©y lµ h×nh
thøc chiÕm tû lÖ cao trong doanh thu. C¸c cöa hµng b¸n s¸ch vµ v¨n ho¸ phÈm
trùc tiÕp cho kh¸ch vµ thu tiÒn ngay t¹i quÇy.
B¸n lÎ thu tiÒn sau hay cßn gäi "CÊp phiÕu dÞch vô" lµ h×nh thøc ®¬n vÞ
mua hµng ký kÕt hîp ®ång víi C«ng ty mua hµng t¹i c¸c cöa hµng nhng sÏ tr¶
tiÒn sau. §¬n vÞ mua hµng sÏ ph¶i ®¨ng ký víi c«ng ty mÉu phiÕu dÞch vô mua
hµng vµ khi nhËn, hµng ë cöa hµng th× ngêi nhËn chØ cÇn ®a phiÕu ra lµ cã thÓ
lÊy hµng.
Khi h¹ch to¸n, c¶ 2 h×nh thøc b¸n lÎ trªn ®Òu ®îc h¹ch to¸n nh nhau. V×
ph¶i th«ng qua kho cña cöa hµng cho nªn kÕ to¸n sÏ h¹ch to¸n ph¶i thu theo tµi
kho¶n 1311 "Ph¶i thu cöa hµng trùc thuéc" Tuy nhiªn, do ®· nhËn tiÒn tríc cña
kh¸ch hµng cho nªn tríc ghi nhËn doanh thu th× kÕ to¸n ph¶i ghi nhËn sè tiÒn
mµ kh¸ch hµng ®· ®Æt tríc.
Hµng ngµy, t¹i c¸c cöa hµng, hµng ho¸ ®îc xuÊt b¸n trùc tiÕp cho c¸c
kh¸ch hµng. Cã kh¸ch hµng lÊy ho¸ ®¬n nhng cã kh¸ch hµng mua lÎ víi sè
lîng Ýt. V× vËy viÖc lËp ho¸ ®¬n cho kh¸ch mua lÎ sè lîng Ýt lµ rÊt khã kh¨n.
§èi víi kh¸ch hµng mua hµng theo h×nh thøc b¸n lÎ thu tiÒn sau th× cø 15 ngµy
cöa hµng viÕt ho¸ dd¬n mét lÇn cho ®¬n vÞ mua hµng.
Cuèi ngµy, c¨n cø sè lîng hµng xuÊt ra khái kho mµ kh¸ch hµng kh«ng
lÊy ho¸ ®¬n, c¸n bé nghiÖp vô cña cöa hµng lËp ho¸ ®¬n xuÊt hµng. Theo quy
®Þnh cña C«ng ty cöa hµng sÏ lËp b¶ng kª tËp hîp sè lîng b¸n ra kÌm c¸c ho¸
®¬n råi cø 10 ngµy nép lªn cho C«ng ty.
Hµng ngµy, c¸n bé Phßng kÕ to¸n ®i thu tiÒn t¹i c¸c cöa hµng. Khi nhËn
tiÒn kÕ to¸n sÏ viÕt phiÕu thu theo mÉu sau:
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 43
PhiÕu thu
C«ng ty ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng: Sè 30 MÉu sè: 01 -TT
75 CÇu §Êt - Ng« QuyÒn - H¶i Phßng Ngµy 20/8/2002
Hä tªn ngêi nép tiÒn: TrÇn V¨n Phîng
§Þa chØ: CH Tù chän s¸ch & V¨n phßng phÈm sè 1
Lý do nép: TiÒn hµng
Sè tiÒn: 29.746.2000
ViÕt b»ng ch÷: Hai m¬i chÝn triÖu b¶y tr¨m bèn s¸u ngµn hai tr¨m ®ång
Ngµy 20 th¸ng 8 n¨m 2002
Thñ trëng ®¬n vÞ KÕ to¸n trëng Ngêi lËp phiÕu Ngêi nép thñ quü
Khi nh©n viªn thu tiÒn nép tiÒn vÒ C«ng ty, kÕ to¸n viªn c¨n cø vµo phiÕu
thu tiÒn ®Ó h¹ch to¸n
Nî TK 1111 "TiÒn mÆt ViÖt nam": 29.746.200
Cã TK 1311 "Ph¶i thu cöa hµng trùc thuéc": 29.746.200
Khi nhËn ®îc liªn 3 cña ho¸ ®¬n GTGT cïng víi b¶ng kª hµng ho¸ xuÊt
b¸n lÎ tõ c¸c cöa hµng göi lªn, nh©n viªn bé phËn thèng kª tiÕn hµnh nhËp sè
liÖu ®Ó c¸n bé Phßng kinh doanh kiÓm tra ®èi chiÕu víi lîng thùc xuÊt vµc hîp
®ång ®· ký kÕt, cßn nh©n viªn kÕ to¸n th× lÊy ®ã ®Ó h¹ch to¸n doanh thu vµ
lîng hµng xuÊt ra.
C¨n cø vµo ho¸ ®¬n hµng xuÊt b¸n, kÕ to¸n sÏ h¹ch to¸n gi¸ vèn hµng b¸n
vµ ghi nhËn doanh thu trÞ gi¸ vèn hµng b¸n.
Nî TK 63211 "Gi¸ vèn s¸ch": 25.953.700
Cã TK 15611 "Hµng ho¸ s¸ch": 25.953.700
Bót to¸n ghi nhËn doanh thu
Nî TK 1311 "Ph¶i thu cöa hµng trùc thuéc”: 29.746.200
Cã TK 5111 "Doanh thu b¸n lÎ s¸ch": 27.042.000
Cã TK 33311 "ThuÕ GTGT ®Çu ra ph¶i nép": 2.704.200
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 44
C«ng ty PHS H¶i Phßng
75 CÇu §Êt - Ng« QuyÒn -HP Ho¸ ®¬n (GTGT)
Liªn 3 (Néi bé)
MÉu sè: 01GTKT-3LL
Ký hiÖu:PHS/2000
N0 004551
Ngµy 20/8/2002
Ph¬ng thøc xuÊt: B¸n lÎ trùc tiÕp
§¬n vÞ b¸n hµng: Cöa hµng Sè 1 Chøng tõ sè:
§Þa chØ: 54 Hoµng V¨n Thô - H¶i Phßng Nguån hµng:
Tªn kh¸ch hµng: B¸n lÎ M· sè thuÕ:
§Þa chØ:........................................................................................
TT Tªn hµng ho¸ §VT Sè lîng §¬n gi¸ Thµnh tiÒn
1 SGK líp 1 Bé 20 71.700 1.434.000
2 SGK líp 2 Bé 9 68.500 616.500
3 SGK líp 3 Bé 15 67.500 1.012.500
4 SGK líp 4 Bé 25 64.500 1.612.500
5 SGK líp 5 Bé 40 74.000 2.960.000
6 SGK líp 6 Bé 30 77.000 2.310.000
7 SGK líp 7 Bé 20 69.000 1.380.000
8 SGK líp 8 Bé 15 65.400 981.000
9 SGK líp 9 Bé 25 67.300 1.682.500
10 SGK líp 10 Bé 17 72.800 1.237.600
11 SGK líp 11 Bé 23 73.700 1.695.100
12 SGK líp 12 Bé 26 70.400 1.830.400
13 C¸c lo¹i s¸ch kh¸c QuyÓn 40 3.470.800
14 V¨n ho¸ phÈm 8.901.920
Céng tiÒn hµng 29.746.200
TiÒn thuÕ GTGT 2.974.620
ThuÕ suÊt GTGT 10%
Tæng céng tiÒn thanh to¸n 32.720.820
Sè tiÒn viÕt b»ng ch÷: Ba m¬i hai triÖu b¶y tr¨m hai m¬i ngµn t¸m tr¨m
hai m¬i ®ång
Ngêi mua hµng Ngêi lËp phiÕu KÕ to¸n Thñ trëng ®¬n vÞ
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 45
Trong th¸ng 8/2002 sè hµng s¸ch b¸n ra theo hai ph¬ng thøc kh¸c nhau
®· ®îc h¹ch to¸n.
Nî TK 6321 "Gi¸ vèn s¸ch" 719.895.050
Cã TK 15611 "Hµng ho¸ s¸ch” 719.895.050
Sè liÖu trªn ®· h¹ch to¸n ®a vµo NhËt ký chøng tõ 8A. NhËt ký chøng tõ
víi kÕt cÊu ghi cã tµi kho¶n s¸ch, ph¶n ¸nh lîng hµng s¸ch ®· xuÊt b¶n ®îc
h¹ch to¸n thµnh tiÒn. Sè liÖu trªn NhËt ký chøng tõ 8A ®îc tËp hîp tõ c¸c
chøng tõ gèc lµ ho¸ ®¬n GTGT vµ b¶ng kª xuÊt hµng ho¸ s¸ch ®· ®îc h¹ch
to¸n hµng ngµy. Cuèi th¸ng sau khi ®èi chiÕu víi b¶ng kª tæng xuÊt s¸ch ®îc
lËp nh b¶ng kª tæng hîp ë cuèi th¸ng), kÕ to¸n viªn lËp NhËt ký chøng tõ 8A
cho toµn bé hµng ho¸ lµ s¸ch cña C«ng ty xuÊt ra trong th¸ng.
C«ng ty phs H¶i Phßng
NhËt ký chøng tõ sè 8a
Ghi Cã tµi kho¶n 15611
Tõ ngµy 01/8/2002 §Õn ngµy 31/8/2002
Trang 1 §¬n vÞ tÝnh: VN§
TK cã
TK nî
Tæng sè TK 15611
TK63211 719.895.050 719.895.050
TK641 8.010.770 8.010.770
Tæng céng 727.905.820 727.905.820
Ngêi lËp KÕ to¸n trëng
T¬ng tù nh vËy, hµng ho¸ lµ v¨n ho¸ phÈm còng ®îc h¹ch to¸n nh trªn
thay vµo ®ã lµ c¸c tµi kho¶n t¬ng øng ®· tr×nh baú. Cuèi th¸ng cã sè liÖu tõ c¸c
ho¸ ®¬n GTGT vµ b¶ng kª hµng ho¸ ®· ®îc h¹ch to¸n sÏ ®îc kÕ to¸n viªn lËp
lªn NhËt ký chøng tõ sè 8B tæng hîp cho hµng ho¸ lµ v¨n ho¸ phÈm. NhËt ký
chøng tõ sè 8B cã kÕt cÊu t¬ng tù NhËt ký chøng tõ sè 8A lµ ghi Cã cho tµi
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 46
kho¶n v¨n ho¸ phÈm. Nã dïng ®Ó ph¶n ¸nh sè tiÒn hµng ®· xuÊt ra cña mÆt hµng
nãi trªn. Sè liÖu trong NhËt ký chøng tõ sè 8B nµy ®îc tËp hîp tõ c¸c chøng tõ
gèc ®· ®îc h¹ch to¸n hµng ngµy
C«ng ty phs H¶i Phßng
NhËt ký chøng tõ sè 8B
Ghi Cã tµi kho¶n 15612
Tõ ngµy 01/8/2002 §Õn ngµy 31/8/2002
§¬n vÞ tÝnh: VN§
TK cã
TK nî Tæng sè TK 15611
TK63212 156.796.587 156.796.587
TK641 279.120 279.120
Tæng céng 157.075.708 157.075.708
Ngêi lËp KÕ to¸n trëng
Cuèi th¸ng c¨n cø vµo NhËt ký chøng tõ sè 5, sè 8A, sè 8B kÕ to¸n lËp sæ
C¸i tµi kho¶n 156. C¸c tµi kho¶n 156 ph¶n ¸nh to¸n bé sè ph¸t sinh t¨ng vµ
gi¶m cña tÊt c¶ c¸c mÆt hµng cña toµn C«ng ty. Sè liÖu ph¸t sinh cã cña sæ C¸i
tµi kho¶n 156 ®îc lÊy tõ c¸c phÇn cña NhËt ký chøng tõ sè 8A, NhËt ký chøng
tõ sè 8B. PhÇn ph¸t sinh Nî cña sæ C¸i tµi kho¶n n¶y ®îc lÊy tõ phÇn Cã cña
NhËt ký chøng tõ sè 5 ®èi øng víi phÇn ghi Nî TK 15611, 15612. Nh÷ng sè liÖu
trªn sæ C¸i tµi kho¶n 156 sau khi ®îc lËp vµo cuèi th¸ng sÏ dïng lµm c¬ së lªn
b¸o c¸o tµi chÝnh cuèi quý vµ cuèi n¨m.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 47
C«ng ty phs H¶i Phßng
Sæ c¸i tµi kho¶n
156: Hµng ho¸ tån kho
Tõ ngµy 01/8/2002 §Õn ngµy 31/8/2002
Nî: Cã:
§Çu kú: 157.067.525
Ph¸t sinh Ph¸t sinh nî Ph¸t sinh cã Tµi kho¶n ®èi øng
981.000.000 331
876.691.637 632
8.289.890 641
Tæng ph¸t sinh 981.000.000 884.981.527
Cuèi kú 253.085.998
Ngêi lËp KÕ to¸n trëng
C¨n cø vµo sè liÖu trªn NhËt ký chøng tõ sè 8A, sè 8B cuèi th¸ng kÕ to¸n
lËp sæ C¸i tµi kho¶n gi¸ bèn hµng b¸n 632. Sæ c¸i tµi kho¶n 632 ®îc lËp theo
kÕt cÊu ghi Nî vµ ghi Cã. Nã tËp hîp tÊt c¶ nh÷ng sè liÖu cña gi¸ vèn hµng b¸n
ra ®· ®îc h¹ch to¸n vµ lu l¹i (xem sè liÖu trang 42, 43). Sæ C¸i tµi kho¶n 632
ph¶n ¸nh sè tiÒn vèn cña hµng ho¸ b¸n t¬ng øng, víi lîng hµng xuÊt ra. PhÇn
ghi Nî cña tµi kho¶n 632 c¨n cø vµo phÇn Cã cña NhËt ký chøng tõ sè 8A vµ
NhËt ký chøng tõ sè 8B ®èi øng víi ghi Nî TK 63211, 63212 phÇn ghi Cã cña
sæ C¸i nµy chÝnh lµ phÇn kÕt chuyÓn gi¸ vèn hµng b¸n ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh
doanh. Tuy nhiªn ®iÒu nµy chØ ®îc tiÕn hµnh ë cuèi quý mµ th«i, sè liÖu trªn sæ
C¸i tµi kho¶n 632 cña mçi th¸ng sÏ ®îc luü kÕ tõ ®Çu quý cho ®Õn cuèi quý ®Ó
kÕ to¸n viªn c¨n cø vµo ®ã mµ lªn chØ tiªu gi¸ vèn hµng b¸n trong b¸o c¸o kÕt
qu¶ kinh doanh cña tõng quý mét.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 48
C«ng ty phs H¶i Phßng
Sæ c¸i tµi kho¶n
632 Gi¸ vèn hµng b¸n
Tõ ngµy 01/8/2002 §Õn ngµy 31/8/2002
Nî: Cã:
§Çu kú: 702.498.713
Ph¸t sinh Ph¸t sinh nî Ph¸t sinh cã Tµi kho¶n ®èi øng
719.895.050 15611
156.796.587 15612
Tæng ph¸t sinh 876.691.637
Cuèi kú 1.579.190.350
Ngêi lËp KÕ to¸n trëng
§ång thêi víi viÖc h¹ch to¸n gi¸ vèn hµng b¸n, kÕ to¸n h¹ch to¸n doanh thu
cña hµng ho¸ ®îc b¸n ra t¬ng øng víi lîng hµng cã gi¸ vèn ®· ®îc h¹ch
to¸n trong th¸ng 8/2002, doanh thu cña mÆt hµng s¸ch ®· ®îc thanh to¸n nh
sau:
Nî TK 1311 "Ph¶i thu cña cöa hµng trùc thuéc": 685.244.930
Nî TK 1314 "Ph¶i thu kh¸ch hµng tr¶ sau kh¸c”: 321.070.520
Cã TK 511 "Doanh thu b¸n s¸ch": 1.006.315.450
C¨n cø vµo sè tiÒn ghi trªn ho¸ ®¬n GTGT ®· ®îc h¹ch to¸n trong phÇn
doanh thu ë trªn, cuèi th¸ng kÕ to¸n viªn lËp NhËt ký chøng tõ cho tµi kho¶n
doanh thu hµng ho¸ s¸ch. NhËt ký chøng tõ nµy mang sè hiÖu: NhËt ký chøng tõ
sè 8C. Nã cã kÕt cÊu ghi Cã tµi kho¶n tµi kho¶n doanh thu s¸ch, ph¶n ¸nh toµn
bé doanh thu cña hµng ho¸ s¸ch b¸n ra trong toµn C«ng ty. NhËt ký chøng tõ sè
8C tæng hîp tÊt c¶ sè liÖu cña c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh cã doanh thu mµ
®· ®îc h¹ch to¸n vµ ghi vµo sæ s¸ch. Sè liÖu cña NhËt ký chøng tõ sè 8C lµ c¬
së ®Ó kÕ to¸n ghi vµo sæ C¸i tµi kho¶n 511.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 49
C«ng ty phs H¶i Phßng
NhËt ký chøng tõ sè 8c
Ghi Cã tµi kho¶n 511111, 511112
Tõ ngµy 01/8/2002 §Õn ngµy 31/8/2002
§¬n vÞ tÝnh: VN§
TK cã
TK nî Tæng sè 511111 511112
TK1311 685.244.930 97.865.720 587.388.210
TK1314 321.070.520 8.742.650 312.327.870
Tæng céng 1.006.315.450 106.599.370 999.716.080
Ngêi lËp KÕ to¸n trëng
Vµo cuèi th¸ng, cô thÓ trong vÝ dô nµy lµ ngµy 31/8/2002 kÕ to¸n tiÕn hµnh
lËp sæ C¸i tµi kho¶n doanh thu b¸n hµng ho¸. Sæ C¸i tµi kho¶n 511 ph¶n ¸nh
toµn bé doanh thu cña hµng ho¸ b¸n ra trong th¸ng t¬ng øng víi lîng hµng
xuÊt ra. Sæ C¸i tµi kho¶n 511 cã kÕt cÊu ghi Nî vµ ghi Cã cho toµn bé nghiÖp vô
kinh tÕ ph¸t sinh cã doanh thu trong th¸ng. C¨n cø ®Ó ghi vµo sæ C¸i lµ sè liÖu
trªn NhËt ký chøng tõ sè 8C vµ NhËt ký chøng tõ sè 8D, NhËt ký chøng tõ sè 8D
lµ NhËt ký chøng tõ dïng ®Ó ph¶n ¸nh cho tµi kho¶n v¨n ho¸ phÈm nã cã kÕt cÊu
vµ c¸ch ghi gièng víi NhËt ký chøng tõ sè 8C. Sè liÖu ®Ó ghi Cã cña sæ C¸i tµi
kho¶n 511 c¨n cø vµo phÇn Cã cña NhËt ký chøng tõ sè 8C, NhËt ký chøng tõ sè
8D. Cßn phÇn ghi Nî cña sæ c¸i tµi kho¶n 511 chÝnh lµ kÕt chuyÓn vÒ tµi kho¶n
911 cho nªn nã chØ ®îc ghi khi cuèi quý kÕ to¸n tiÕn hµnh x¸c ®Þnh kÕt qu¶
ho¹t ®éng kinh doanh
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 50
C«ng ty phs H¶i Phßng
Sæ c¸i tµi kho¶n
511 Doanh thu b¸n hµng
Tõ ngµy 01/8/2002 §Õn ngµy 31/8/2002
Nî: Cã:
§Çu kú: 932.510.370
Ph¸t sinh Ph¸t sinh nî Ph¸t sinh cã Tµi kho¶n ®èi øng
685.244.930 1311
321.070.520 1314
Tæng ph¸t sinh 1.006.315.450
Cuèi kú 1.938.825.820
Ngêi lËp KÕ to¸n trëng
Sè liÖu trªn sæ c¸i tµi kho¶n 511 th¸ng 8 nµy sÏ ®îc kÕ to¸n viªn luü kÕ
víi sè liÖu trªn sæ C¸i tµi kho¶n 511 th¸ng 9 vµ th¸ng 7 ®Ó lªn chØ tiªu doanh thu
b¸n hµng trong b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh vµo cuèi quý.Sè liÖu trªn sæ c¸i tµi
kho¶n 511 cña mçi quý sÏ ®îc tæng hîp l¹i ®Ó x¸c ®Þnh doanh thu cña c¶ n¨m.
Tõ ®ã kÕ to¸n lËp chØ tiªu tæng doanh thu vµ doanh thu thuÇn trªn b¸o c¸o kÕt
qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña c¶ n¨m.
Cuèi quý, phßng kÕ to¸n tiÕn hµnh lËp c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh.Sè liÖu ®Ó lªn
c¸c b¸o c¸o ®ã lµ tõ nh÷ng NhËt ký chøng tõ, b¶ng kª chøng tõ vµ sæ C¸i ®ång
thêi kÕ to¸n ph¶i ®èi chiÕu sæ C¸i víi sæ tæng hîp chi tiÕt råi míi lªn c¸c b¸o
c¸o tµi chÝnh.
Nh trong vÝ dô cña bµi viÕt, c¨n cø vµo NhËt ký chøng tõ sè 5, sè 8A, sè
8B, sè 8C, sè 8D cña th¸ng 7, th¸ng 8, th¸ng 9, cïng víi sè liÖu cña sæ c¸i c¸c
tµi kho¶n 156, tµi kho¶n 632 tµi kho¶n 511 ®· ®îc ®èi chiÕu víi sæ tæng hîp
chi tiÕt kÕ to¸n lªn chØ tiªu hµng ho¸ trªn b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n , chØ tiªu gi¸ vèn
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 51
hµng b¸n vµ doanh thu b¸n hµng trªn b¸o c¸o kÕt qu¶ kinh doanh vµ c¸c sæ C¸i,
NhËt ký chøng tõ tµi kho¶n kh¸c kÕ to¸n lËp b¶ng c©n ®èi kÕ to¸n, b¸o c¸o kÕt
qu¶ kinh doanh.
Nh vËy, t«i ®· tr×nh bµy phÇn thùc tr¹ng h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸
t¹i C«ng ty PHS H¶i Phßng. MÆc dï kh«ng thùc sù ®Çy ®ñ nh lý thuyÕt nhng
chóng ta còng ®· thÊy râ qu¸ tr×nh lu chuyÓn hµng ho¸ tõ nhËp vµo cho ®Õn
xuÊt ra. C«ng t¸c h¹ch to¸n vµ qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn chøng tõ ®îc m« t¶ chÝnh
x¸c. Tuy nhiªn, môc ®Ých cña bµi chuyªn ®Ò tèt nghiÖp cña t«i kh«ng dõng l¹i ë
gãc ®é m« t¶ mµ ngay tiªu ®Ò cña ®Ò bµi chØ ra lµ hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n
lu chuyÓn hµng ho¸.Muèn hoµn thiÖn mét vÊn ®Ò g× th× chóng ta ph¶i biÕt ®îc
nhîc ®iÓm vµ u ®iÓm cña vÊn ®Ò ®ã,sau khi ®¸nh gi¸ c¸i ®îc vµ cha ®îc
c¨n cø vµo ®ã ®Ó ®a ra kiÕn nghÞ gi¶i ph¸p. Tríc khi ®¸nh gi¸ vµ nªu kiÕn
nghÞ cho c«ng t¸c h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸, t«i xin tr×nh bµy vÒ ®¸nh gi¸
kh¸i qu¸t t×nh h×nh ho¹t ®éng cña c«ng ty, tÊt c¶ néi dung nµy sÏ ®îc tr×nh bµy
ngay sau ®©y ë phÇn cuèi cïng cña bµi viÕt.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 52
phÇn iii: Hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n lu
chuyÓn hµng ho¸ t¹i c«ng ty phs H¶i Phßng
I. NhËn xÐt vÒ ho¹t ®éng kinh doanh, c«ng t¸c h¹ch to¸n
lu chuyÓn hµng ho¸ t¹i c«ng ty phs H¶i phßng
1. NhËn xÐt chung vÒ ho¹t ®éng kinh doanh
Ra ®êi trong nÒn kinh tÕ tËp trung, hiÖn nay ®ang tõng bíc ®æi míi c¸ch
thøc ho¹t ®éng ®Ó phï hîp víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng, C«ng ty PHS H¶i Phßng
®· cã nh÷ng bíc tiÕn ®¸ng kÓ trong kinh doanh c¸c mÆt hµng s¸ch vµ v¨n ho¸
phÈm mÆc dï ph¶i chÞu nh÷ng ¶nh hëng kh«ng nhá cña c¬ chÕ qu¶n lý tËp
trung quan liªu bao cÊp. Tuy nhiªn C«ng ty ®· tiÕp cËn víi nh÷ng quy luËt míi
cña nÒn kinh tÕ thÞ trêng vµ vËn dông chóng mét c¸ch linh ho¹t vµo qu¶n lý tæ
chøc ®iÒu hµnh C«ng ty. Lµ doanh nghiÖp ho¹t ®éng ®éc lËp nªn ®©y cïng cã
thÓ coi lµ mét thuËn lîi lín cña C«ng ty. MÆt dï vËy nhng thÞ trêng s¸ch vµ
v¨n ho¸ phÈm hiÖn nay cã sù tham gia cña rÊt nhiÒu ®¬n vÞ thuéc Së gi¸o dôc.
C«ng ty s¸ch vµ thiÕt bÞ trêng häc, c¸c nhµ s¸ch t nh©n... ®ang ra søc th©m
nhËp vµo thÞ trêng.
MÆc dï vËy víi ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn yªu nghÒ, cã tr×nh ®é n¨ng
lùc v÷ng vµng cïng víi sù gióp ®ì cña Tæng c«ng ty PHS, C«ng ty Ph¸t hµnh
s¸ch H¶i Phßng ®· ®¹t ®îc nhiÒu thµnh qu¶. Môc tiªu cña doanh nghiÖp kinh
doanh th¬ng m¹i lµ lîi nhuËn th× doanh nghiÖp lu«n hoµn thµnh. Tõ khi ra ®êi,
doanh thu ®¹t ®îc cña C«ng ty n¨m sau cao h¬n n¨m tríc. Bëi v× C«ng ty ®·
vËn dông chÝnh s¸ch gi¸ c¶ mét c¸ch linh ho¹t cho tõng ®èi tîng. ChÝnh ®iÒu
®ã lµm cho s¶n lîng tiªu thô cña c«ng ty lu«n ë møc æn ®Þnh, kÕt qu¶ ho¹t
®éng kinh doanh trong 2 n¨m gÇn ®©y sÏ cho chóng ta thÊy râ ®iÒu ®ã. Nh×n vµo
b¶ng b¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty, chóng ta thÊy doanh
thu cña c¶ 2 n¨m ®Òu ®¹t ë møc kh¸ vµ n¨m 2002 cao h¬n n¨m 2001, lîi nhuËn
n¨m 2002 l¹i thÊp h¬n 2001.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 53
B¸o c¸o kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh
§VT: TriÖu ®ång
STT ChØ tiªu Thùc hiÖn 2001 Thùc hiÖn 2002
1 Tæng doanh thu 18.653,00 20.347,00
2 Doanh thu thuÇn 18.653,00 20.347,00
3 Gi¸ vèn hµng b¸n 15.829,00 17.824,00
4 Lîi nhuËn gép 2.824,00 2.523,00
5 Chi phÝ b¸n hµng 117,00 126,00
6 Lîi nhuËn tõ H§KD 2.707,00 2.397,00
7 Tæng lîi nhuËn tríc thuÕ 2.707,00 2.397,00
8 Lîi nhuËn sau thuÕ 1.840,76 1.629,96
§iÒu nµy do nhiÒu nguyªn nh©n g©y ra trong ®ã ngay trªn b¶ng b¸o c¸o kÕt
qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh chØ ra lµ do gi¸ vèn hµng b¸n t¨ng cao h¬n. Bªn c¹nh
chi phÝ b¸n hµng cña n¨m 2002 cao h¬n n¨m 2001 mét møc kh«ng ph¶i lµ nhá.
Nh vËy C«ng ty ®· qu¶n lý cha tèt c«ng t¸c b¸n hµng lµm ph¸t sinh nhiÒu chi
phÝ b¸n hµng ngoµi dù kiÕn, ë ®©y còng cÇn nãi thªm r»ng C«ng ty ®îc sù cho
phÐp cña Bé Tµi chÝnh ®· h¹ch to¸n gép c¸c kho¶n chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp
vµo tµi kho¶n chi phÝ b¸n hµng, cho nªn chóng ta míi thÊy chi phÝ b¸n hµng ë
C«ng ty lín ®Õn vËy. Chi phÝ b¸n hµng ë cöa hµng ®îc kho¸n cho tõng cöa
hµng cho nªn cã thÓ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng l·ng phÝ. Do vËy t×nh h×nh qu¶n lý doanh
nghiÖp ph¶i chÆt chÏ h¬n ®Ó cã thÓ h¹ ®îc chi phÝ qu¶n lý vµ chi phÝ b¸n hµng
ë c¸c cöa hµng trùc thuéc.
Cïng víi chÝnh s¸ch gi¸ c¶, C«ng ty ®· vµ ®ang më réng thÞ trêng tiªu
thô. C«ng ty tiÕn hµnh ký kÕt nhiÒu hîp ®ång b¸n bu«n h¬n, kh«ng chØ giíi h¹n
trong ph¹m vi néi thµnh mµ cßn më réng quy m« ra c¸c huyÖn nhiÒu cöa hµng
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 54
h¬n n÷a. Tuy nhiªn do sù ph©n chia thÞ trêng cña Tæng c«ng ty PHS th«ng qua
c¸c C«ng ty PHS khu vùc cho nªn viÖc më réng thÞ trêng ra c¸c tØnh lµ khã
thùc thi. VÒ h×nh thøc b¸n ®¹i lý, C«ng ty cha thùc hiÖn do vËy trong thêi gian
tíi cÇn nhanh chãng triÓn khai ®Ó ®¸p øng tèt h¬n nhu cÇu cña d©n c. C«ng t¸c
b¸n lÎ hµng ho¸ ®îc tæ chøc hîp lý vµ ngµy cµng n©ng cao ý thøc phôc vô
kh¸ch hµng, ®iÒu kiÖn c¬ së vËt chÊt khang trang, s¹ch ®Ñp, tho¸ng m¸t cïng víi
®éi ngò nh©n viªn b¸n hµng nhiÖt t×nh ®· ®em l¹i cho c«g ty kh«ng nh÷ng doanh
thu cao mµ cßn cã c¶ uy tÝn ®iÒu rÊt cÇn cho mäi doanh nghiÖp trong thêi kú
kinh tÕ thÞ trêng.
C«ng ty ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶ nh trªn kh«ng chØ cña riªng mét bé phËn
phßng ban nµo mµ lµ sù ®oµn kÕt thèng nhÊt, nç lùc hÕt m×nh cña tÊt c¶ c¸n bé
c«ng nh©n viªn, trong ®ã cã sù ®ãng gãp cña Phßng kÕ to¸n víi c«ng t¸c tµi
chÝnh kÕ to¸n. Phßng kÕ to¸n ®· hoµn thµnh nhiÖm vô cña mét phßng chøc n¨ng:
ph¶n ¸nh, cung cÊp, ®Çy ®ñ, chÝnh x¸c th«ng tin vÒ t×nh h×nh tµi chÝnh vµ kÕ to¸n
cña C«ng ty cho l·nh ®¹o ®Ó ra quyÕt s¸ch ®óng ®¾n. §ång thêi C«ng ty ®· cè
g¾ng vµ tiÕn bé trong viÖc ¸p dông chÕ ®é kÕ to¸n phï hîp víi ®iÒu kiÖn kinh
doanh vµ yªu cÇu qu¶n lý. Tuy vËy, C«ng ty cÇn tiÕn hµnh c¶i c¸ch c«ng t¸c
qu¶n lý b»ng c¸ch øng dông c«ng nghÖ th«ng tin vµo qu¸ tr×nh lµm viÖc nh»m
phï hîp víi chñ tr¬ng cña §¶ng vµ Nhµ níc vµ tiÕn hµnh héi nhËp kinh tÕ víi
thÕ giíi.
2. §¸nh gi¸ c«ng t¸c h¹ch to¸n
Víi quy m« kinh doanh cña m×nh, c¸c nghiÖp vô ph¸t sinh diÔn ra hµng
ngµy t¹i C«ng ty PHS H¶i Phßng rÊt nhiÒu nªn h×nh thøc kÕ to¸n phï hîp nhÊt
®îc lùa chän lµ h×nh thøc sæ NhËt ký chøng tõ. Trong qu¸ tr×nh thùc tËp t¹i
C«ng ty còng nh bµi viÕt tr×nh bµy, h×nh thøc nµy ®· chøng tá nh÷ng u ®iÓm
cña nã. C«ng ty sö dông c¸c b¶ng kª tËp hîp ho¸ ®¬n GTGT lµ hoµn toµn thÝch
hîp. Nã gióp cho nh©n viªn thèng kª nhËp sè liÖu tõ c¸c chøng tõ dÔ dµng vµ
kh«ng tèn nhiÒu thêi gian. Ngoµi ra chøng tõ nhËp, xuÊt ®îc ph©n ®Þnh râ rµng
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 55
theo tõng ph¬ng thøc b¸n hµng ®· gãp phÇn t¹o ®iÒu kiÖn thuËn tiÖn cho c«ng
t¸c kÕ to¸n lu chuyÓn hµng ho¸.
HÖ thèng tµi kho¶n cña C«ng ty tu©n thñ c¸c nguyªn t¾c vµ phï hîp víi chÕ
®é kÕ to¸n hiÖn hµnh cña Bé Tµi chÝnh. §îc phÐp cña Bé Tµi chÝnh c¸c tµi
kho¶n sö dông t¹i C«ng ty chi tiÕt ®Õn cÊp 4. Nh÷ng tiÓu kho¶n nµy ®· cô thÓ
ho¸ ®îc néi dung cña tõng nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh. §iÒu ®ã phï hîp víi
c«ng viÖc h¹ch to¸n lu chuyÓn sè lîng lín vµ nhiÒu lo¹i hµng ho¸.
VÒ néi dung h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸, tuy cha ph¶i thËt hoµn h¶o
nhng nh×n chung C«ng ty ®· cã qu¸ tr×nh h¹ch to¸n phï hîp.
C«ng t¸c h¹ch to¸n ®i liÒn víi qu¸ tr×nh lu©n chuyÓn chøng tõ sæ s¸ch.
C«ng ty tæ chøc lu©n chuyÓn chøng tõ kh«ng hoµn toµn gièng nh lÝ thuyÕt tr×nh
bµy nhng l¹i phï hîp víi yªu cÇu c«ng viÖc. C¸c chøng tõ sæ s¸ch kÕ to¸n ®îc
lu©n chuyÓn râ rµng, ®óng kú tiÖn lîi cho c«ng t¸c kÕ to¸n vµ kiÓm tra. Bªn c¹nh
nh÷ng u ®iÓm, c«ng t¸c h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ t¹i c«ng ty theo t«i cßn
nh÷ng tån t¹i cÇn kh¾c phôc ®Ó qóa tr×nh h¹ch to¸n tèt h¬n.
Do c«ng ty cã hÖ thèng b¸n hµng réng kh¾p trªn ®Þa bµn H¶i Phßng, nªn
viÖc tËp hîp chøng tõ gèc ®Ó vµo NhËt ký chøng tõ hµng ngµy gÆp rÊt nhiÒu khã
kh¨n . C¸c chøng tõ gèc sÏ ®îc tËp hîp t¹i tõng cöa hµng råi cø 10 ngµy nép
lªn cho C«ng ty. ChÝnh thêi gian kÐo dµi gi÷a nhng lÇn nép chøng tõ ®· lµm
cho c«ng t¸c kÕ to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ kh«ng thÓ cËp nhËt hµng ngµy nh
trong lý thuyÕt. ViÖc vµo c¸c NhËt ký chøng tõ ph¶i lµm tõng 10 ngµy mét, nh
thÕ kÕ to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ ph¶n ¸nh kh«ng thËt kÞp thêi víi nhÞp ®é xuÊt
hµng ho¸ cña c¸c cöa hµng trùc thuéc.
Trong hÖ thèng tµi kho¶n ®îc ¸p dông t¹i c«ng ty, mÆc dï c¸c tµi kho¶n
chi tiÕt cÊp 4 nhng vÉn cßn mét sè tµi kho¶n cha thËt cô thÓ ho¸. Qu¸ tr×nh
h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ c«ng ty lµ tæng hîp cña nhiÒu sè liÖu tõ c¸c
ph¬ng thøc b¸n hµng kh¸c nhau, trong ®ã cã c¶ h×nh thøc thanh to¸n ngay vµ
thanh to¸n sau. C¶ hai h×nh thøc trªn ®Òu ®îc h¹ch to¸n ë TK 131, nh t«i d·
tr×nh bµy ë phÇn thùc tr¹ng. §iÒu nµy gióp cho c«ng t¸c kÕ to¸n ®¬n gi¶n h¬n
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 56
nhng l¹i thiÕu s¸t thùc víi tõng cöa hµng vµ b¹n hµng. Tµi kho¶n c«ng nî nµy
kh«ng ®îc chi tiÕt cho tõng cña hµng hay tng b¹n hµng mµ chØ ph©n theo
kh¸ch hµng tr¶ sau vµ cña hµng trùc thuéc. §iÒu nµy g©y khã kh¨n cho kÕ to¸n
c«ng nî khi xö lý l¬ng b¹n hµng vµ c¸c cöa hµng trùc thuéc qu¸ nhiÒu. Bªn
c¹nh ®ã viÖc ®èi chiÕu cña hµng ho¸ xuÊt b¸n vµ sè nî ph¶i thu còng kh«ng dÔ
dµng.
Lîng chøng tõ cña C«ng ty trong mét th¸ng rÊt nhiÒu nªn c«ng t¸c lu tr÷
chøng tõ ®ßi hái mét sè thêi gian nhÊt ®Þnh. C¸c chøng tõ gèc nµy in ra theo
mÉu cña Tæng C«ng ty PHS ®îc sù cho phÐp cña Bé Tµi chÝnh. Ngoµi ra, sæ
s¸ch kÕ to¸n cña C«ng ty ®îc ®¸nh sè hiÖu, ghi ®Ò riªng, kh¸c víi lý thuyÕt vµ
hÖ thèng chuÈn mùc kÕ to¸n hiÖn hµnh. Tuy nhiªn sù kh¸c biÖt kh«ng lín l¾m.
§iÒu nµy kh«ng ¶nh hëng tíi c«ng t¸c h¹ch to¸n nhng do kh«ng thèng nhÊt
hoµn toµn víi hÖ thèng chung nªn cã thÓ C«ng ty sÏ gÆp khã kh¨n khi tiÕn hµnh
kiÓm tra, kiÓm to¸n khi cã sù tham gia cña ngêi ngoµi ngµnh.
Nh÷ng nhîc ®iÓm t«i võa nªu kh«ng nh»m môc ®Ých nµo kh¸c lµ gãp
phÇn hoµn thiÖn h¬n c«ng t¸c h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ t¹i c«ng ty PHS
H¶i Phßng ®Ó C«ng ty ho¹t ®éng tèt h¬n, hiÖu qu¶ h¬n.
ii. mét sè kiÕn nghÞ hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch lu chuyÓn
hµng ho¸ t¹i C«ng ty PHS H¶i Phßng.
1. Sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn
C«ng ty PHS H¶i Phßng lµ mét doanh nghiÖp ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng
m¹i cho nªn ho¹t ®éng lu chuyÓn hµng ho¸ gi÷ vai trß quan träng quyÕt ®Þnh
mäi ho¹t ®éng cña C«ng ty. Bªn c¹nh nhiÖm vô chÝnh trÞ ®îc ®Æt lªn hµng ®Çu,
nhiÖm vô cuèi cïng vÉn lµ lµm thÕ nµo ®Ó C«ng ty lu«n cã l·i vµ l·i cao. H¬n
n÷a trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng c¹nh tranh gay g¾n nh hiÖn nay, viÖc tån t¹i
®øng v÷ng cña mét doanh nghiÖp ®i liÒn víi tÝnh hiÖu qu¶ trong kinh doanh.
Muèn kh«ng bÞ ®µo th¶i ra khái vßng quay ®ã th× chØ cã c¸ch duy nhÊt lµ lu«n tù
®æi míi,hoµn thiÖn. Cô thÓ ë c«ng ty lµ hoµn thiÖn lu chuyÓn hµng ho¸.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 57
Do ph¸t triÓn cña KHKT nªn qu¸ tr×nh thu thËp xö lý th«ng tin vµ b¸o c¸o
sè liÖu ngµy cµng nhanh gän. Nhng sù bïng næ th«ng tin g©y ra nh÷ng th«ng
tin nhiÒu lo¹i v× vËy chän läc nh÷ng th«ng tin cÇn thiÕt phôc vô cho c«ng t¸c ra
quyÕt ®Þnh cña l·nh ®¹o lµ v« cïng quan träng. Mét trong nh÷ng c«ng cô cung
cÊp, th«ng tin ®Ó l·nh ®¹o qu¶n lý chÆt chÏ h¬n, quyÕt ®Þnh chÝnh x¸c h¬n lµ kÕ
to¸n, bé phËn kÕ to¸n cung cÊp th«ng tin tµi chÝnh tham mu l·nh ®¹o vÒ tµi
chÝnh cña C«ng ty, ngoµi ra c¸c b¸o c¸o tµi chÝnh mµ bé phËn nµy lËp ®Çy ®ñ,
chÝnh x¸c lµ nguån th«ng tin h÷u Ých cho c¸c b¹n hµng, ®èi t¸c kinh doanh cña
C«ng ty.
Tõ nh÷ng u, nhîc ®iÓm t«i ph©n tÝch ë trªn, chóng ta thÊy râ cÇn ph¶i
hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n nãi chung vµ qu¸ tr×nh h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng
ho¸ nãi riªng. NÕu c«ng t¸c kÕ to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ ngµy cµng ®îc hoµn
thiÖn ch¾c ch¾n nã sÏ ®em l¹i nhiÒu lîi Ých cho C«ng ty. Nã gióp C«ng ty qu¶n
lý chÆt chÏ h¬n t×nh h×nh lu th«ng, ph©n phèi hµng ho¸, ph¶n ¸nh ®Çy ®ñ kÞp
thêi doanh thu, c«ng nî. Th«ng qua ®ã C«ng ty cã chÝnh s¸ch phï hîp ®Èy
nhanh vßng quay vèn, tr¸nh ®îc tæn thÊt kh«ng ®¸ng cã. H¹ch to¸n lu chuyÓn
hµng ho¸ tèt sÏ gióp l·nh ®¹o n¾m b¾t kÞp thêi t×nh h×nh thÞ trêng, tËn dông
nh÷ng l¬i thÕ cña C«ng ty ®¸p øng nhu cÇu tiªu dïng tr¸nh bá qua c¬ héi thÞ
trêng. C¸c chøng tõ, sæ s¸ch tµi liÖu kÕ to¸n cã tÝnh ph¸p lý, thèng nhÊt cao
h¬n t¹o ®iÒu kiÖn cho ho¹t ®éng thanh, kiÓm tra cña c¬ quan cã thÈm quyÒn.
Tãm l¹i ®Ó ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty thêng xuyªn, liªn tôc, hiÖu
qu¶ th× c«ng t¸c lu chuyÓn hµng ho¸ ph¶i thùc hiÖn tèt, hoµn thiÖn theo thêi
gian. V× vËy, hoµn thiÖn vµ kh«ng ngõng ®æi míi c«ng t¸c kÕ to¸n trong ®ã
träng t©m lµ h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ phï hîp yªu cÇu qu¶n lý, ®¸p øng
nhiÖm vô môc tiªu cña C«ng ty lµ thËt sù kh¸ch quan, cÇn thiÕt.
2. Mét sè kiÕn nghÞ hoµn thiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n lu chuyÓn hµng ho¸
KiÕn nghÞ 1: VÒ chøng tõ gèc.
Néi dung cña nh÷ng chøng tõ gèc ë c«ng ty PHS H¶i Phßng buéc ph¶i tu©n
thñ nh÷ng quy ®Þnh cña Bé Tµi chÝnh cho nªn kh«ng cã g× ph¶i hoµn thiÖn thªm.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 58
Tuy nhiªn nh÷ng chøng tõ gèc nµy ®¸ng lÏ ph¶i ®îc c¸c cöa hµng trùc thuéc
nép lªn C«ng ty hµng ngµy ®Ó kÕ to¸n vµo c¸c NhËt ký chøng tõ. Nhng trªn
thùc tÕ th× cø mêi ngµy c¸c cöa hµng tËp hîp chøng tõ nhËp vµ xuÊt lªn C«ng
ty. §iÒu nµy g©y ¶nh hëng cho c«ng t¸c kÕ to¸n ®· ®îc tr×nh bµy trong phÇn
®¸nh gi¸ sù chËm trÔ nµy cã thÓ kh¾c phôc b»ng c¸ch rót ng¾n kho¶ng thêi gian
nép chøng tõ lªn C«ng ty ®Ó c«ng t¸c kÕ to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ ®Çy ®ñ kÞp
thêi h¬n. NÕu nh viÖc nép chøng tõ cña c¸c cöa hµng kh«ng thÓ tiÕn hµnh hµng
ngµy th× C«ng ty nªn ®iÒu chØnh thêi h¹n nép chøng tõ gèc xuèng cßn 5 ngµy.
Nh vËy lµ dung hoµ cho c¶ 2 gi¶i ph¸p hµng ngµy vµ 10 ngµy. Quy ®Þnh hiÖn
nay cña C«ng ty kh«ng ®îc tèi u l¾m nhng gi¶i ph¸p nép chøng tõ hµng
ngµy lµ khã thùc hiÖn. ViÖc c¸c cöa hµng tËp hîp chøng tõ cña 5 ngµy nép lªn
cho C«ng ty sÏ gi¶m bít mét lîng lín chøng tõ dån ®éng vµ t¹o ®iªï kiÖn cho
kÕ to¸n h¹ch to¸n hµng ho¸ chÝnh x¸c, kÞp thêi h¬n, b¸m s¸t thùc tÕ nhËp xuÊt
hµng ho¸ cña c¸c cöa hµng, gi¶i ph¸p nµy mang tÝnh thùc tiÔn cao.
KiÕn nghÞ 2: VÒ h×nh thøc sæ kÕ to¸n.
NÕu nh chøng tõ gèc lu©n chuyÓn cha nhanh vµ kÞp têi th× sÏ ¶nh hëng
tíi c¸c NhËt ký chøng tõ, sæ kÕ to¸n chi tiÕt. NhËt ký chøng tõ cïng víi hÖ thèng
sæ chi tiÕt cña C«ng ty ®îc ®¸nh sè vµ ghi ®Ò môc h¬i kh¸c so víi hÖ thèng sæ
tµi liÖu kÕ to¸n hiÖn hµnh. DÉu biÕt r»ng ®ã lµ sù kh¸c biÖt cña tõng ngµnh nghÒ,
tõng doanh nghiÖp nhng sÏ g©y khã kh¨n cho ngêi ngoµi khi hä cÇn th«ng tin.
ThiÕt nghÜ C«ng ty nªn cã sù thèng nhÊt víi hÖ thèng kÕ to¸n vÒ c¸c tiªu ®Ò cña
sæ s¸ch tµi liÖu kÕ to¸n bëi sù thèng nhÊt nµy kh«ng chØ mang tÝnh nhÊt qu¸n mµ
cßn gióp cho c«ng t¸c thanh, kiÓm tra thuËn tiÖn h¬n nhanh chãng h¬n.
KiÕn nghÞ 3: VÒ tµi kho¶n sö dông.
Khi ph¶n ¸nh hµng ho¸ b¸n ra dï theo ph¬ng thøc nµo th× c«ng ty còng
h¹ch to¸n vÒ TK 131 trong ®ã chi tiÕt ra cho cöa hµng trùc thuéc lµ 1311 vµ cho
kh¸ch tr¶ sau lµ 1314. Tuy nhiªn c¸c kho¶n c«ng nî ®Òu ®îc theo dâi trªn b¶ng
kª c«ng nî TK 131 theo tõng cöa hµng trùc thuéc vµ b¹n hµng. B¶ng kª c«ng nî
nµy còng chØ tËp hîp c¸c kho¶n ph¶i thu cho tõng th¸ng mµ kh«ng chi tiÕt ra
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 59
tõng nghiÖp vô ph¸t sinh. §©y lµ sù rót ng¾n cho ®¬n gi¶n nhng l¹i g©y ra khã
kh¨n nhÊt ®Þnh trong viÖc theo dâi kiÓm tra tra ®èi chiÕu lîng hµng xuÊt b¸n
víi c«ng nî ph¶i thu. Nªn ch¨ng c«ng ty cã thÓ h¹ch to¸n TK 131 chi tiÕt cho
tõng cöa hµng, b¹n hµng theo tõng nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh. Ph¬ng thøc b¸n
hµng cña c«ng ty ®a d¹ng nhng ®Ó h¹ch to¸n kho¶n ph¶i thu th× c«ng ty l¹i chØ
dïng TK 131 chi tiÕt ra thµnh 2 tiÓu kho¶n 1311 vµ 1314. Trªn thùc tÕ tiÓu
kho¶n 1311 vµ 1314 ®¶m ®¬ng cho tÊt c¶ c¸c kh¸ch hµng, cöa hµng trùc thuéc.
Trong khi C«ng ty cã c¶ b¸n bu«n, b¸n lÎ trùc tiÕp. H×nh thøc b¶n lÎ l¹i cã b¸n
thu tiÒn trùc tiªp, b¸n thu tiÒn sau. Theo t«i C«ng ty nªn chi tiÕt TK 131 theo
tõng h×nh thøc b¸n hµng.
- TK 1311 "Ph¶i thu cöa hµng trùc thuéc"
+ TK 13111"Ph¶i thu cöa hµng b¸n thu tiÒn trùc tiÕp"
+ TK 13112 "Ph¶i thu cöa hµng b¸n thu tiÒn sau"
- TK 1314 "Ph¶i thu b¸n bu«n"
+ TK 13141 "Ph¶i thu b¸n bu«n qua kho c«ng ty"
ViÖc chi tiÕt c¸c tiÓu kho¶n theo c¸c ph¬ng thøc b¸n hµng sÏ gióp c«ng ty
dÔ dµng h¬n trong c«ng t¸c theo dâi c«ng nî, gãp phÇn ®Èy nhanh thu håi nî tõ
chç hµng ho¸ lu chuyÓn nhanh, ®ång vèn sÏ quay vßng theo tû lÖ thuËn. Qu¸
tr×nh h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ phøc t¹p h¬n nhng râ rµng h¬n
KiÕn nghÞ 4: VÒ c«ng t¸c kÕt chuyÓn gi¸ vèn vµ doanh thu
T¹i c«ng ty PHS H¶i Phßng, c«ng t¸c kÕt chuyÓn gi¸ vèn vµ doanh thu b¸n
hµng chØ ®îc thùc hiÖn ë cuèi quý, viÖc h¹ch to¸n kÕt chuyÓn nh thÕ t¹o ra sù
kh¸c biÖt rÊt lín ë c¸c TK kh«ng cã sè d cuèi th¸ng. Trªn lý thuyÕt, nh÷ng TK
kh«ng cã sè d sÏ ®îc kÕt chuyÓn vµo cuèi th¸ng ®Ó x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh
doanh. Thùc tÕ chóng ta ®· thÊy trong phÇn h¹ch to¸n ë trªn,cuèi th¸ng c«ng ty
cha kÕt chuyÓn cho nh÷ng TK kh«ng cã sè d nh TK 511, 632 mµ ®iÒu nµy
chØ ®îc tiÕn hµnh khi C«ng ty x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh vµo cuèi quý. §iÒu
nµy cã thÓ g©y khã kh¨n cho C«ng ty khi kh«ng tiÕn hµnh kÕt chuyÓn cuèi th¸ng
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 60
vµ nã kh«ng tu©n thñ ®óng nh hÖ thèng kÕ to¸n hiÖn hµnh theo t«i c«ng ty PHS
nªn tiÕn hµnh kÕt chuyÓn gi¸ vèn vµ doanh thu b¸n hµng vµo cuèi th¸ng ®óng
nh hÖ thèng kÕ to¸n ®ang ban hµnh viÖc nµy kh«ng cã g× khã kh¨n nhng rÊt
quan träng trong c«ng t¸c lu chuyÓn hµng ho¸ vµ x¸c ®Þnh kÕt qu¶ kinh doanh.
KiÕn nghÞ 5: VÒ bé m¸y kÕ to¸n
Bé m¸y kÕ to¸n cña c«ng ty gåm cã 10 ngêi, mçi ngêi ®¶m ®¬ng mét
chøc n¨ng chuyªn biÖt. Sè lîng kÕ to¸n viªn ë ®©y kh«ng qu¸ nhiÒu so víi khèi
lîng c«ng t¸c, bëi v× C«ng ty cã hÖ thèng b¸n lÎ réng kh¾p, sè lîng chøng tõ
nhiÒu cho nªn khèi lîng c«ng t¸c kÕ to¸n kh¸ lín. Cã lÏ C«ng ty nªn s¾p xÕp
®éi ngò nh©n sù Phßng kÕ to¸n cho phï hîp víi yªu cÇu cña nh÷ng kiÕn nghÞ mµ
t«i nªu ë trªn. §ã lµ t¨ng lîng nh©n viªn thu tiÒn hµng ngµy tõ 2 ngêi lªn 3
ngêi ®Ó cã thÓ gi¶m bít viÖc di chuyÓn qu¸ nhiÒu cña hä.
KiÕn nghÞ 6: VÒ qu¶n lý chi phÝ
Sau khi æn ®Þnh l¹i nh©n sù th× C«ng ty còng nªn xem xÐt viÖc giao chi phÝ
kho¸n xuèng cho tõng cöa hµng ®· thËt hîp lý cha. Chóng ta biÕt r»ng kho¸n
chi phÝ lµ mét trong nh÷ng biÖn ph¸p tèi u ho¸ cho tiÕt kiÖm chi phÝ b¸n hµng
vµ qu¶n lý doanh nghiÖp. Nhng t¹i c¸c cöa hµng trùc thuéc chi phÝ kho¸n ®îc
ph©n vÒ qu¸ nhiÒu so víi thùc tÕ. Nh thÕ dÉn ®Õn t×nh tr¹ng l·ng phÝ,lµm t¨ng
chi phÝ b¸n hµng lªn cao mµ kh«ng râ nguyªn nh©n. §Ó tr¸nh sù kh«ng x¸c thùc
gi÷a thùc tÕ vµ tÝnh to¸n kho¸n chi phÝ qu¸ nhiÒu, C«ng ty nªn yªu cÇu c¸c cöa
hµng lËp c¸c b¸o c¸o chi phÝ hµng th¸ng vµ kÕt hîp víi c«ng t¸c kiÓm tra xuèng
tõng cöa hµng hµng quý. Tõ ®ã cã thÓ n¾m b¾t thùc tÕ tÝnh vµ cã biÖn ph¸p xö lý
kÞp thêi, ®Ò ra chi phÝ kho¸n phï hîp nhÊt.
KiÕn nghÞ 7: VÒ viÖc ¸p dông hÖ thèng chuÈn mùc kÕ to¸n vµ øng dông
kÕ to¸n m¸y vµo thùc tÕ
MÆc dï hÖ thèng chuÈn mùc kÕ to¸n vµ Th«ng t 89/2002/TT-BTC ®· ban
hµnh vµ ®i vµo thùc thi nhng viÖc ¸p dông nã vµo thùc tiÔn t¹i C«ng ty vÉn
cha ®ù¬c tiÕn hµnh . §©y lµ mét vÊn ®Ò mµ C«ng ty cÇn ph¶i quan t©m tÝch cùc
h¬n n÷a ®Ó nh÷ng quyÕt ®Þnh cña Bé Tµi chÝnh sím ®îc thùc hiÖn. Bªn c¹nh ®ã
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 61
cã mét thùc tÕ lµ hiÖn nay hÇu nh tÊt c¶ c¸c doanh nghiÖp ®Òu øng dông tÝnh
tiÖn Ých cña c«ng nghÖ th«ng tin ®ã lµ sö dông phÇn mÒm KÕ to¸n m¸y vµo c«ng
t¸c kÕ to¸n nh»m gi¶m tèi ®a thêi gian lao ®éng thñ c«ng cho c¸c kÕ to¸n viªn
vµ ®Æc biÖt lµ kÕ to¸n trëng, tËn dông thêi gian ®Ó lµm nh÷ng c«ng viÖc kh¸c
KiÕn nghÞ 8: VÒ TK chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý DN
Chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý cña C«ng ty kh¸ nhiÒu do tÝnh chÊt vµ
®Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh, chi phÝ lín l¹i ®îc h¹ch to¸n tÊt c¶ vµo TK
641 ®iÒu nµy ®îc sù ®ång ý cña Bé Tµi chÝnh. Tuy vËy C«ng ty sÏ gÆp khã
kh¨n trong viÖc t×m ra nguyªn nh©n t¨ng lªn cña chi phÝ b¸n hµng hay chi phÝ
qu¶n lý doanh nghiÖp khi chóng kh«ng ®îc h¹ch to¸n riªng biÖt. Nªn ch¨ng
h¹ch to¸n chi phÝ b¸n hµng vµ chi phÝ qu¶n lý doanh nghiÖp theo 2 TK riªng biÖt
vµ t×m gi¶i ph¸p kh¸c cho ph©n biÖt lao ®éng trùc tiÕp hoµn thiÖn nªu trªn cã thÓ
chØ lµ nh÷ng ý tëng mang Ýt tÝnh kh¶ thi nhng víi mong mu«n c«ng t¸c kÕ
to¸n sÏ ®îc tæ chøc tèt h¬n t«i vÉn m¹nh d¹n ®a ra. T«i mong r»ng c«ng ty
PHS H¶i Phßng quan t©m xem xÐt nh÷ng kiÕn nghÞ ®ã
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 62
KÕt luËn
Víi qu¸ tr×nh héi nhËp nÒn kinh tÕ níc ta víi kinh tÕ thÕ giíi, hÖ thèng kÕ
to¸n ViÖt nam kh«ng ngõng c¶i tiÕn, hoµn thiÖn. Chóng ta ®· vµ ®ang trong qu¸
tr×nh so¹n th¶o vµ ban hµnh hÖ thèng chuÈn mùc kÕ to¸n cho phï hîp víi yªu
cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý míi, tiÕn tíi hoµ nhËp c¸c chuÈn mùc vµ th«ng lÖ kÕ
to¸n phæ biÕn trªn thÕ giíi.
Vai trß cña th«ng tin ngµy cµng ®îc xem nh lµ ch×a kho¸ cho mäi ho¹t
®éng kinh doanh. §iÒu nµy kh¼ng ®Þnh thªm tÇm quan träng cña c«ng t¸c kÕ
to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ nãi riªng. V× nã quyÕt ®Þnh ®Õn sù sèng cßn cña
doanh nghiÖp kinh doanh th¬ng m¹i . §øng tríc th¸ch thøc ®ã C«ng ty PHS
H¶i Phßng n¾m b¾t ®îc c¬ héi vµ hiÓu râ tÝnh thiÕt yÕu cña c«ng t¸c nµy,
kh«ng nh÷ng vËy C«ng ty cßn chó träng cho c«ng t¸c kÕ to¸n b»ng viÖc n©ng
cao tr×nh ®é nghiÖp vô cu¶ nh©n viªn, tíi tíi söa ®æi bæ sung, n©ng cÊp trang
thiÕt bÞ ngµy cµng hiÖn ®¹i ®Ó cã thÓ ®¸p øng tèt mäi c«ng viÖc.
S¸ch vµ v¨n ho¸ phÈm lµ mét trong nh÷ng mÆt hµng mang gi¸ trÞ tinh thÇn
rÊt cao, nã lµ nguån tri thøc lín cña nh©n lo¹i vµ kh«ng thÓ thiÕu ®îc dï ë bÊt
cø thêi ®¹i nµo vµ bÊt cø ®©u. Do vËy c«ng t¸c qu¶n lý nãi chung vµ qu¶n lý tµi
chÝnh kÕ to¸n t¹i C«ng ty PHS H¶i Phßng rÊt ®îc coi träng, nhê viÖc tæ chøc tèt
c«ng t¸c qu¶n lý tµi chÝnh kÕ to¸n gãp phÇn kh«ng nhá lu th«ng s¸ch vµ v¨n
ho¸ phÈm trªn thÞ trêng ®Ó ®Õn tay ngêi ®äc, ngêi sö dông, ®em l¹i hiÖu qu¶
x· héi vµ kinh tÕ.
Trªn ®©y lµ toµn bé bµi viÕt cña t«i vÒ c«ng t¸c kÕ to¸n cña C«ng ty PHS
H¶i Phßng, c«ng t¸c kÕ to¸n ®ßi hái tÝnh chÝnh x¸c, cÈn thËn, nh÷ng phÈm chÊt
nµy ®éi ngò c¸n bé kÕ to¸n c«ng ty ®¸p øng ®Çy ®ñ. Ngoµi ra hä cßn thÓ hiÖn
tr×nh ®é nghiÖp vô chuyªn m«n cao, lu«n tiÕp thu c¸i míi ®¸p øng mäi yªu cÇu
®Æt ra. Víi ®éi ngò kÕ to¸n viªn nh vËy cho nªn tÊt c¶ c¸c phÇn hµnh kÕ to¸n
®Òu ®îc h¹ch to¸n râ rµng, chÝnh x¸c, kÞp thêi cung cÊp th«ng tin cho l·nh ®¹o
c«ng ty. Riªng trong c«ng t¸c h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸, phÇn thùc tr¹ng
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 63
®· cho chóng ta thÊy tÝnh hîp lý khi nhËp hµng ho¸ vµo vµ tÝnh hiÖu qu¶ khi
xuÊt hµng ho¸ ra. Chøng tõ sæ s¸ch, tµi liÖu kÕ to¸n ®îc lËp minh b¹ch chÝnh
x¸c, ®Çy ®ñ phï hîp víi hÖ thèng kÕ to¸n hiÖn hµnh. Néi dung h¹ch to¸n b¸m
s¸t thùc tÕ cña c¸c nghiÖp vô kinh tÕ ph¸t sinh, tuy nhiªn ®«i khi vÉn cßn nh÷ng
®iÓm cha hoµn h¶o.
Sau thêi gian thùc tËp t¹i c«ng ty, ®îc sù gióp ®ì cña nh©n viªn Phßng kÕ
to¸n díi sù híng dÉn cña c¸c thÇy gi¸o Qu¸ch M¹nh Hïng vµ TrÇn §øc
ThuÇn cïng víi sù nç lùc cña b¶n th©n, t«i ®· hoµn thµnh bµi viÕt cña m×nh. Do
thêi gian thùc tËp cha thËt nhiÒu, tr×nh ®é hiÓu biÕt cha s©u, tµi liÖu nghiªn
cøu cßn h¹n chÕ nªn phÇn tr×nh bµy kh«ng tr¸nh khái khiÕm khuyÕt. V× vËy, t«i
rÊt mong ®îc sù gãp ý chØ b¶o cña c¸c thÇy c« gi¸o, cña c¸n bé Phßng kÕ to¸n
c«ng ty PHS H¶i Phßng.
Cuèi cïng t«i xin tr©n träng c¶m ¬n sù gióp ®ì nhiÖt t×nh cña ban l·nh ®¹o
cïng toµn thÓ c¸c c« chó Phßng kÕ to¸n C«ng ty PHS H¶i Phßng. Em muèn bµy
tá lßng c¶m ¬n quý thÇy c« gi¸o trêng Cao §¼ng Céng §ång H¶i Phßng ®· d×u
d¾t dËy dç trong suèt qu¸ tr×nh häc tËp t¹i trêng. §Æc biÖt em xin ch©n thµnh
c¶m ¬n sù híng dÉn tËn t×nh chu ®¸o cña c¸c thÇy gi¸o Qu¸ch M¹nh Hïng vµ
TrÇn §øc ThuÇn - Gi¶ng viªn Bé m«n KÕ to¸n – Cao §¼ng Céng §ång H¶i
Phßng ®Ó em cã thÓ hoµn thµnh bµi chuyªn ®Ò nh mong muèn cña m×nh.
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 64
Môc lôc
Lêi më ®Çu ........................................................................................................ 1
phÇn i: C¬ së lý luËn vÒ h¹ch to¸n nghiÖp vô lu chuyÓn
hµng ho¸ trong doanh nghiÖp th¬ng m¹i.....................................3
I. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i vµ nhiÖm vô h¹ch to¸n .. 3
1. §Æc ®iÓm cña ho¹t ®éng kinh doanh th¬ng m¹i............................ 3
2. §Æc ®iÓm h¹ch to¸n trong doanh nghiÖp kinh doanh th¬ng m¹i.... 4
II. C«ng t¸c h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ ........................................... 6
1. Ph¬ng ph¸p vµ tµi kho¶n h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸. ............ 6
2. C¸c h×nh thøc sæ ¸p dông trong h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸..... 9
3. KÕ to¸n giai ®o¹n mua hµng......................................................... 10
4. KÕ to¸n giai ®o¹n tiªu thô. ........................................................... 13
5. KÕ to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ theo ph¬ng ph¸p kiÓm kª ®Þnh kú. 20
6. KÕ to¸n hµng ho¸ tån kho ............................................................ 21
phÇn ii: Thùc tr¹ng c«ng t¸c h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng
ho¸ t¹i c«ng ty ph¸t hµnh s¸ch H¶i Phßng................................... 24
I. §Æc ®iÓm t×nh h×nh chung cña C«ng ty ............................................ 24
1. Qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ................................................ 24
2. NhiÖm vô vµ ®Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh............................... 24
3. Tæ chøc bé m¸y qu¶n lý vµ tæ chøc c«ng t¸c kÕ to¸n.................... 25
II. T×nh h×nh h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ t¹i c«ng ty ph¸t hµnh s¸ch h¶i phßng................................................................................................. 30
1. Ph¬ng thøc lu chuyÓn vµ ph¬ng ph¸p tÝnh gi¸ hµng ho¸. ........ 30
2. Tµi kho¶n vµ chøng tõ sö dông..................................................... 31
3. H¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ t¹i c«ng ty .................................. 33
phÇn iii: Hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng
ho¸ t¹i c«ng ty phs H¶i Phßng ............................................................. 52
I. NhËn xÐt vÒ ho¹t ®éng kinh doanh, c«ng t¸c h¹ch to¸n lu chuyÓn hµng ho¸ t¹i c«ng ty phs H¶i phßng ......................................................... 52
1. NhËn xÐt chung vÒ ho¹t ®éng kinh doanh..................................... 52
2. §¸nh gi¸ c«ng t¸c h¹ch to¸n ........................................................ 54
II. mét sè kiÕn nghÞ hoµn thiÖn c«ng t¸c h¹ch lu chuyÓn hµng ho¸ t¹i C«ng ty PHS H¶i Phßng........................................................................... 56
1. Sù cÇn thiÕt ph¶i hoµn thiÖn.......................................................... 56
2. Mét sè kiÕn nghÞ hoµn thiÖn c«ng t¸c KT lu chuyÓn hµng ho¸ ... 57
KÕt luËn........................................................................................................... 62
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 65
Tµi liÖu tham kh¶o
1. KÕ to¸n th¬ng m¹i - dÞch vô
PGS - TS TrÇn ThÕ Dòng - NXB Thèng kª 1999
2. Lý thuyÕt vµ thùc hµnh kÕ to¸n tµi chÝnh
TS - NguyÔn V¨n C«ng - NXB Tµi chÝnh 2002
3. Lý thuyÕt vµ thùc hµnh kÕ to¸n tµi chÝnh trong c¸c doanh nghiÖp th¬ng
m¹i dÞch vô
TS - NguyÔn V¨n C«ng - NXB Tµi chÝnh 2002
4. Th«ng t 89/2002/TT-BTC Ban hµnh 9/10/2002 cña Bé Tµi chÝnh
Chuyªn ®Ò tèt nghiÖp Bé m«n KÕ to¸n
more information and additional documents connect with me here: http://facebook.com/ngphutien/ Trang 66
NhËn xÐt cña c¬ së thùc tËp