baghy julio - la verda koro

Upload: jose-angel-gayol

Post on 04-Jun-2018

265 views

Category:

Documents


1 download

TRANSCRIPT

  • 8/13/2019 Baghy Julio - La Verda Koro

    1/40

    LA VERDA KOROde Julio BAGHY

  • 8/13/2019 Baghy Julio - La Verda Koro

    2/40

    2

    apitro 1: La kurso Lerno ambro en siberia Popola Domo. Unu pordo, du fenestroj. La pordo estas malalta, la fenestroj estas

    mallar aj. En la lerno ambro staras malnovaj mebloj: nigra tabulo, simpla tablo, unu se o kaj longaj benkoj.Sur la plafono estas elektra lampo. i ne estas bona. La plafono estas griza, la planko estas malpura. Sur lamuroj estas instruaj bildoj. Ili montras objektojn, florojn, bestojn, homojn.

    Sur la longaj flavaj benkoj sidas unu sinjoro (li estas po toficisto), du soldatoj en rusa uniformo, trisoldatoj en uniformoj ea, rumana kaj amerika, unu sinjorino, tri knabinoj en gimnazia uniformo kaj duknaboj. Ili rigardas la instruiston.

    La instruisto estas soldato, sed ne en uniformo. Li estas hungaro kaj militkaptito. Li iras en la ambro,montras la bildojn, tu as la objektojn. Li instruas. La lernantoj kaj lernantinoj komprenas lin.

    Sinjorinoj kaj sinjoroj, ni parolas en Esperanto. Kio i estas? u i estas politiko? Ne! u i estasreligio? Ne! i estas kulturo. u vi komprenas?

    La instruisto demandas, la lernantoj kaj lernantinoj respondas. Jes, ni komprenas. u vi atas la kulturon, fra lino Smirnova? Mi atas in, sinjoro. Ni, rusoj, atas la kulturon. Mi scias kaj gratulas. Mi dankas.La instruisto demandas junan rusan soldaton. Kiu vi estas? Mi estas Janis Lekko. u vi estas ruso? Ne, mi estas latvo kaj rusa soldato. u vi atas Esperanton? Jes, sinjoro. Mi dankas ... Kaj vi, fra lino, kio vi estas? Mi estas gimnazia lernantino, sed mi ne estas rusa knabino. Mi estas polino. u la poloj atas la kulturon?

    Ho, jes, sinjoro.La instruisto iras en la ambro kaj li faras demandojn. La lernantoj kaj lernantinoj faras bonajn respondajnfrazojn. Nur I io Pang, la juna ino, faras interesan respondon.

    Mi estas malgranda ino kaj mi scias la kulturon. Knabo, la frazo estas malbona. Bona frazo estas: mi atas la kulturon. Ne, sinjoro. La frazo estas bona. Mi scias, kio estas kulturo.La sinjoroj kaj sinjorinoj rigardas la knabon. Ili ne komprenas lin. Kio estas kulturo? la instruisto demandas. u vi ne scias, sinjoro? Kulturo estas homa kompreno. Mi atas kaj lernas Esperanton. i estas homa

    kompreno: kulturo.Sinjorinoj kaj sinjoroj. Esperanto estas homa kompreno. En la ambro sidas rusoj, eo, polo, latvo,

    slovako, rumano, germano, ino kaj hungaro. Ili estas homoj. Kiaj homoj ili estas? Modernaj homoj. Lamodernaj homoj atas la kulturon kaj ili lernas Esperanton, lernas "homan komprenon".

    Gramatiko / O : . Tabl o = . J : , , . Tablo j = N : , . . Tablo n =[ / / / /... ? ?] ; tabloj n = [ / / / /... ? ?] . A: . Grand a tablo = ; tabloj grand a j = ; tablon grand an =[ / / / / / ... ? ?] ; grand a jn tabl o jn = [ - ... ? ?] . AS : . Tablo star as = ; ruso far as demandon = ( ) ; sinjoro sid as = .-I : ( ): sid i = ; rakont i = ; fari = .

  • 8/13/2019 Baghy Julio - La Verda Koro

    3/40

    3

    LA: . La tablo = ( / - , , )

    MI : "". Mi staras = VI : " / / ". Vi sidas = / .

    LI : "". Li rigardas min = / [] I : " ". i atas vin = ( ( )) / . I : " / " . Mi lernas in = ( , ).

    NI : " ". Ni instruas in = ( , )/ ( ). ILI : " ". Ili komprenas min = .

    Prepozicioj / EN : " ", " ". La lernantoj estas en la ambro = [ ; ; ...] [ ].SUR: "" ( , ). La floro estas sur la tablo = ( ) ( ).

    Prefikso / MAL-: / . Bona = , malbona = .

    Sufiksoj / -IN- : ( , ).

    Lernanto = ( ), lernant in o = .-IST- : , . Instruas = / , instru ist o = ; reala = , real isto = .

    Demandaj vortoj / U...? : , . u la instruisto lernas? = ( , , )? Ne, la instruisto ne lernas. = , ( ) . u la instruisto instruas? = [ / ] / / ? Jes, la instruisto instruas . = , .KIU? : , ( ). . . Kiu vi estas? = / ? ( )

    Mi estas Don Harlow. = . Kiu floro estas sur la tablo? = / ? La flava floroestas sur la tablo. = .KIO? : . " ", " " ... -O ( ) . Kio estas sur la tablo? = ? Flor o estas sur la tablo. = .KIA? : . , . , , -A ( ) . Kia estas la tablo? = [ ] ? Grand a estas la tablo. = . Kia floro estas sur la tablo? = ? La floro estas flav a.= .

    Vortoj / (Esperanto + ) kurso = () ( , ); domo = ; tabulo = ; tablo = ; elektro = ; bildo =

    / / ; homo = ; soldato = ; milito = ; muso = ; plafono = ; muro = ; besto = / ; militkaptito = ; teatro = ; Ameriko = ;Siberio = ; fenestro = ; se o = ; kato = / ; ofico = , ; gimnazio = ;religio = ; lampo = ; objekto = , ; sinjoro = ; uniformo = , , ; lernanto = ; kulturo = ; frazo = ; ruso = .; latvo = .; biblioteko = ; rumano = .; germano = .; popolo = ; meblo = ; benko = ;hungaro = ; slovako = ; ambro = ; pordo = ; planko = ; floro = ; po to = ;knabo = , ; politiko = ; fra lo = , ; polo = .

    alta = ; longa = , ; granda = ; nova = ; griza = ; juna = , ; nigra = ; pura = ; interesa = ; moderna = ; simpla = ;

    flava = ; lar a = ; bona = ; bela = . (n) , (

    n .estas = , ( . ); stari = ; sidi = ; iri = ; gratuli =

    ; danki = ; lerni (n) = ( -); rigardi (n) = / ( -); paroli = , ; ati (n) = ( " "); fari (n) = ; instrui (n) = ; tu i (n) = , ; demandi (n) = ; scii (n) = ; ludi (n) = ; montri (n) = , ; kompreni (n)= ; respondi (n) = ; man i (n) = , .

    unu = . ; du = ; tri = ; sed = ; nur = ; ne = ; jes = ; kaj = .

  • 8/13/2019 Baghy Julio - La Verda Koro

    4/40

    4

    apitro 2: La instruisto kaj lernantino

    La instruisto fermas la malgrandan libron sur la tablo. Li prenas kaj metas in en la po on. Sinjorinoj kaj sinjoroj, mi deziras al vi bonan nokton li diras. is revido! is revido respondas la gesinjoroj kaj ili iras de la benkoj al la pordo.La juna I io Pang malfermas la pordon de la lerno ambro kaj la gelernantoj iras hejmen. Nur la maljuna

    oficisto, la pola knabino kaj la instruisto restas. La oficisto estas malnova esperantisto. Li bone parolas lalingvon. Nun li kaj la instruisto konversacias.

    Marja Bulski, la pola knabino, estas inteligenta lernantino en la urba gimnazio. i parolas la polan kajrusan, lernas la germanan kaj latinan lingvojn, sed i ne komprenas la longajn frazojn en la nova mondolingvo.

    Jes, la kapo ne komprenas la vortojn, sed i havas okulojn, fantazion kaj koron. i vidas du homojn: unu junan kaj unu maljunan, hungaron kaj ruson. La ruso havas nur unu manon. Kie estas la alia mano?

    La fantazio faras militan bildon. La knabina koro komprenas la signifon de la konversacio. u la fantaziodiras la puran veron? Kiu scias? i vidas du homojn: unumanan ruson, kiu prenas cigaredon el la po o kajhungaran militkaptiton, kiu dankas kaj prenas la cigaredon el la mano de la ruso. En la okulojn de la sinjorojparolas paca sento, kiun Marja Bulski bone komprenas.

    La instruisto nun malfermas la pordon, montras la vojon. Ili iras el la ambro kaj haltas sur la strato e lagranda pordo de la Popola Domo.

    is revido diras la oficisto kaj li prenas la manon de la instruisto. is revido, sinjoro Kuratov kaj bonan nokton!Marja Bulski restas e la pordo. i rigardas la oficiston, kiu mar as al la po toficejo. Li lo as en la domo

    de la oficejo, sed ne en la kontoro. En la kontoro li laboras.La instruisto deziras bonan nokton al fra lino Marja, sed i deziras konversacion. Kie vi lo as, sinjoro instruisto? i kura e demandas kaj faras novajn mallongajn frazojn en la kapo. Mi lo as en la kazerno de la militkaptitoj. Mi scias, mi scias, sinjoro. Vi lo as ne en la urbo, sed ekster la urbo. u ne? Jes, fra lino. Kie vi lo as? En la strato Kitajskaja . Ni havas saman vojon en la urbo. Jes, ni havas saman vojon kaj mi estas feli a. Mi atas Esperanton kaj mi deziras konversacion en la

    nova lingvo kaj ... kaj ... mi ... jes ... Ho, mi ne scias la vortojn! Mi estas malfeli a. Mi ne havas bonan kapon.Mi estas malinteligenta knabino ... Esperanto estas malfacila lingvo.

    Fra lino, vi havas inteligentan kapon. Mi scias. La parolo, kiun vi faras, havas muzikon de la vortojkaj la frazoj, kiujn vi faras, estas simplaj, sed bonaj. Nun anka mi faras nur simplajn frazojn. u vikomprenas ilin?

    Mi komprenas ne nur la frazojn, sed anka vin. u? Jes. Vi estas militkaptito, kiu lo as en siberia kazerno. Vi ne havas hejmon. La homoj, kiujn vi amas,

    loas en E ropo kaj ne en Azio. Vi deziras bonon kaj feli on al la homoj kaj ... kaj vi estas malfeli a. Feli a mi ne estas. Jes, jes, fra lino, vi bone komprenas min. u? Ho, mi estas feli a. Ne nur I io Pang, la juna ino, sed anka Marja Bulski komprenas vin. Vi

    estas malfeli a militkaptito, sed vi estas ri a, ri a homo. u vi pensas? La po o ... La po o, po o ... En la po o vi estas malri a, sed en la amo al la homoj vi havas belajn sentojn, bonajn

    pensojn. La mondo de la homoj estas malbela, sed en la fantazio vi faras in bela, bona, paca ... Sinjoroinstruisto, u mi diras la veron? u mi komprenas vin?

    La militkaptito longe rigardas in kaj li ne respondas. Anka Marja silentas.Ili mar as al la direkto de la strato Kitajskaja . Estas bela vespero. Sur la lar a strato ili vidas nur katojn,

    hundojn. La homoj sidas hejme en la malgrandaj rusaj domoj. Ili sidas e la tablo en la granda ambro, trinkasteon, legas Biblion. Sur la tablo staras tema ino; samovaro. i muzikas: zzzzzuuu ... zzzziii ... zuzizuzi ... Lainfanoj ludas en la litoj. Vespero estas kaj ne nokto. Belaj knabinoj kaj junaj sinjoroj sidas sur la benkoj e lapordoj. Ili faras muzikon kaj kantas. Paco estas en la koroj, en la rusaj hejmoj. Bela vespero ku as en la urbo.

    Marja pensas: u la vespero estas bela ekster la urbo, en la grandaj kaj malpuraj kazernoj de lamilitkaptitoj? u ili havas pacon en la koro? u ne malamo lo as en la kazernoj, kie homoj, junaj kaj maljunaj,sanaj kaj malsanaj, ku as kaj rigardas nur al la nigra plafono, al la grizaj muroj kaj kie la pesimismo farasmalbelajn bildojn?

  • 8/13/2019 Baghy Julio - La Verda Koro

    5/40

    5

    Marja ne havas vortojn kaj kura on al la demando. i vidas malaltan domon en la strato kaj i montras al i. La domo de sinjorino Bogatireva. i sidas e la fenestro en la lerno ambro. u vi atas in? Jes, i estas inteligenta sinjorino. Mi amas in. Ho, i estas bona, bona ... i estas rusino ... bona rusino ... Mi scias. Jes ... vi scias ... jes ...Ili mar as, mar as en la vespera silento. Marja rigardas al la instruisto. Li atentas nur la vojon kaj ne

    parolas. i pensas: anka li ne havas kura on. Sed Marja deziras konversacion en la nova lingvo is la hejmo. Sinjoro, kion vi pensas nun? Mi ne havas vortojn al la respondo, vortojn, kiujn vi komprenas, sed mi diras al vi, nun mi estas feli a.

    Vi estas bona lernantino. u nur bona lernantino? u vi ne pensas: Marja Bulski estas ne nur bona lernantino, sed anka homo,

    kiu havas belajn sentojn, bonajn pensojn? Kaj i havas bonan koron. Mi scias. Mi dankas al vi. Vi vidas en mi ne militkaptiton kaj ne nur

    instruiston, sed anka homon. Jes, homon, bonan homon. Sed, fra lino, nun ne estas paco. Nun estas milito. La homoj ne estas egalaj. u vi komprenas min? Mi komprenas vin, sed mi ne estas malkura a knabino.La militkaptito rigardas al la direkto de la kazerno kaj li ne respondas. Ili silente mar as de domo al domo,

    de strato al strato. Anka Marja ne deziras konversacion. i rigardas la vojon kaj pensas en la hejma lingvo.En la strato Kitajskaja i haltas kaj montras al malgranda, blankmura domo. Sinjoro, mi estas hejme. Bonan nokton, fra lino!Mano tu as manon, okuloj rigardas al okuloj kaj en la manpreno, en la rigardoj estas kora varmo. is revido i diras kaj malfermas kaj fermas la pordon de la domo.La militkaptito restas sur la strato. Li atentas, a skultas kaj pensas, pensas, pensas ... Ru a floro en blanka Siberio ... Ne bone mi diras. Blanka floro en ru a Siberio ... Ne! ... Eh, estas

    egale! i estas interesa knabino, kiu havas inteligentan kapon kaj bonan koron kaj ... kaj mi estas nurmilitkaptito.

    Li mar as, mar as, mar as en la vespera silento al la kazerno, kiu staras ekster la urbo; al la kazerno, enkiu militkaptitoj ku as kaj maldormas, rigardas al la plafono, faras fantaziajn bildojn, a skultas la parolon dela silento kaj de mateno is nokta dormo ili diras nur unu vorton: "Hejmen! ... Hejmen!"

    Gramatiko-E : . Li inteligent e parolas. = / .

    EN ... -N : . Li iras en la domo = ( ) ( ). Li iras en la domo n. = ( ?) .SUR ... -N : . i mar as sur la planko . = / . i mar as sur la planko n. = .

    Prepozicioj DE : "". . . La lernantoj iras de la ambro = . La ambro de instruistoestas bela . = .

    AL: " ". , . . Mi irasal Siberio = ( ). Li donas al i la manon = .

    EL : "". . Ili venis el la ambro = [ ] . IS : "". , . Ili mar as sur la strato al la kazerno is ia hejmo = / ( ) .

    EKSTER : "", " ", " ". EL , EL , EKSTER - . Ili staris ekster ia domo = . La kazerno estas ekster la urbo = . E : "", " ". , . i lo as e stratoKitajskaja = ( , , ) ( ). e la infano = . i lernas en la kurso e biblioteko = .

    PrefiksoGE- : . , . Gesinjoroj= ( ). Ge patroj = .

  • 8/13/2019 Baghy Julio - La Verda Koro

    6/40

    6

    Sufiksoj-EJ- : . Legejo = .

    Demandaj vortojKIE? : . Kie vi kantas? En la lernejo! = ? ! De kie vi iras? Mi iras el biblioteko. = ? .KIEN? : . KIE -n .Kien vi iras? Hejme n , al Budape to! = ? , ( ).

    Vortojlibro = ; teo = ; ma ino = ; samovaro = ; cigaredo = ; kontoro = , ;

    infano = , ; E ropo = ; kontinento = , ; po o = ; lingvo = ( ); mondo = , ( ), ; koro = ; paco = ( ), , ; kapo = ; lito = ; Azio = ; pesimismo = ; nokto = ; urbo = ; fantazio = , / ; mano = ( ); vojo = / ; kazerno = ; direkto = , ; vespero = ; hejmo = , , ; latino = , ; okulo = ;vero = , ; strato = ; muziko = ; vorto = ; hundo = ; mateno = .

    inteligenta = , ; alia = , ; varma = . ; kura a = , , ; blanka = ; sama = ; felia = ; ru a = , ; facila = , ; ria = ; egala = ; sana = .

    preni (n) = , ; deziri (n) = ; havas (n) = , ; halti = ; mar i = , ; doni (n) = ; legi (n) = ; konversacii = ; dormi = ; silenti = ;senti (n) = , ; meti (n) = , , ; diri (n) = ; ami (n) = ; signifi (n) = , ; vidi (n) = ; kanti (n) = ; lo i = , , ; pensi (n) = ; revidi (n) = - , ; trinki (n) = ; atentas (n) = , ; fermi (n) = ;resti = ; labori = , ; askulti (n) = ; ku i = .

    nun = , ; anka = , .

    apitro 3: Malgranda poeto

    En la ina kvartalo de la urbo, inter la inaj kazerno kaj teatro staras malalta simpla domo. i estas ne trepura komercejo. La diversaj objektoj ku!sas sur la tablo, sur la planko kaj en grandaj paperskatoloj.La komercisto estas maljuna ino. Li sidas sur la strato anta la pordo. rigardas la homojn, tenas longan

    pipon en la bu o kaj fumas, fumas. Li a skultas la matenan koncerton: la soldatoj trumpetas en la inakazerno. Li a skultas la vesperan koncerton: la inaj aktoroj muzikas kaj kantas en la teatro.

    De mateno is vespero li nur sidas kaj a skultas, sed li ne bone a das. La maljuna mastro estas tre surda,sed ne tute. Surda homo estas filozofo. Filozofo nur pensas, sed li ne laboras. En lia komercejo juna knabo kajbela, alta knabino servas al la homoj. Ili estas gefiloj de la komercisto, kiu havas multajn gefilojn, sed nun ililoas en la grandaj urboj de Ameriko. Nur la du junaj gefratoj estas kun li. Ilia patrino, lia edzino, lo as en lamondo, kie jam la homoj nur silentas. La maljuna ino sen edzino, kun du orfaj gefiloj, sentas kaj pensas: anka mi jam ne tute apartenas al la homa mondo. Li deziras dormon, longan nokton. La homoj ne interesas lin kaj line la homojn. Nur liaj junaj gefiloj amas lin kaj li sentas: li amas nur la du georfojn.

    Ni rigardu en la komcercejon, kie e la fenestro staras la bela alta knabino. i rigardas al la malpura,mallar a strato. Komercejo apud komercejo; la mastroj sidas sur la strato anta la pordoj. Nur la dika Lon Fustaras kaj li rigardas al i. Lon Fu ne estas interesa homo, i pensas kaj i iras de la fenestro al la tablo, e kiuia frato laboras.

    Kion vi faras? Mi skribas. Mi vidas, sed vi skribas ne en ina lingvo. Ne! En mia nova lingvo mi skribas, Sunfloro . Sunfloro? Kion i signifas? Mi ne komprenas. Via nomo estas en la lingvo Esperanto. i estas bela, tre bela vorto. u ne?La juna knabino rigardas la fraton, lian skribon. En iaj okuloj estas malkompreno. Frato, de mateno is fermo de la domo vi lernas, skribas, legas, ne parolas al mi, ne rigardas min kajmi sentas min sola. Mi malamas vian Esperanton. i tute prenas vin de mi.La juna knabo longe silentas. Li tu as la malgrandan fratinan manon. Per la rigardo li petas pardonon.

  • 8/13/2019 Baghy Julio - La Verda Koro

    7/40

    7

    Sunfloro kara, a skultu min! Ne nomu min Sunfloro! Malbela nomo. Mi malamas vian Esperanton. Vi ne scias, kion vi parolas. Vi malamas la amon. u mia bona fratino ne havas koron? Koron mi havas, sed i ne apartenas al via malbela lingvo, sed al vi kaj al nia patro. Kaj al la dika Lon Fu. u ne? Ne estas vero! Vi diras malveron. Vi estas malbona frato. Anka vin mi ne amas.i iras al la pordo de la apuda ambro, sed i ne malfermas in. La parolo de la frato tu as ian koron. A skultu kaj komprenu min! Mi amas vin kaj nian patron. Mi scias, la dika Lon Fu ne interesas vin. Li

    ne estas bona homo. Li deziras ne vian koron, sed vian monon kaj la komercejon de nia patro. Sed mi amasanka la homojn.

    u anka la blankajn homojn? Ili estas malbonaj. Mi malamas ilin. Fratino mia, vi ne komprenas la mondon. La homoj estas malegalaj en la koloroj, sed en la koraj sentoj

    ili estas egalaj. Kiam mi sidas en la kurso, mi vidas, la ruso, polo germano, latvo, eo, rumano estas fratoj. Ili estas blankaj homoj. Jes, sed mi sentas, ili rigardas anka min frato. Ili estas miaj geamikoj. Ne kredu al ili! Blanka homo ne estas amiko de ina homo. Ho, frato, vi, jes, vi ne komprenas la

    mondon. Viaj vortoj tran as mian koron. Vi ne komprenas min. Mi silentas.La ina knabo prenas la plumon kaj skribas, skribas. Li rigardas al la plafono, al la papero kaj skribas,

    skribas. Lia fratino prenas se on, metas in apud la tablon kaj i pensas: u mi estas vere malbona fratino?Amerika soldato malfermas la pordon. Li salutas la knabon en Esperanto. Bonan tagon, amiko! ... Ah, vi ne estas sola. Pardonu!La ina knabo donas la dekstran manon al la soldato kaj per la maldekstra mano li montras al la knabino. Mia fratino, Sunfloro.La amerika soldato donas manon al la knabino, sed i ne akceptas in. i salutas la gaston, sed en ina

    etiketo. La soldato longe rigardas in. I io Pang, amiko, vi havas belan fratinon. Mi gratulas al vi. i estas bela fra lino. u ia nomo vere

    estas Sunfloro? Jes, la esperanta nomo. u i parolas Esperanton? Ne, amiko. i malamas nian lingvon. u i malamas in? Jes, i ne komprenas in. Instruu in, I io Pang diras la soldato kaj nun li rigardas al la knabino. Fra lino, via nomo kaj vi

    estas belaj, sed komprenu vian fraton, kiu estas mia bona amiko, mia malgranda ina frato. Li havas verebonan koron, kian multaj homoj ne havas. La belaj sentoj, bonaj pensoj estas gravaj en la mondo.

    La knabino estas pala. i ne komprenas la parolon de la soldato. Kion li diras? i demandas la fraton.Iio Pang diras en ina lingvo la signifon de la frazoj kaj i longe silente rigardas la soldaton. u li estas amerika soldato? i demandas. Jes, li estas amerika soldato. u li lo as en San Francisko , kie niaj gefratoj? Demandu lin! Mia fratino demandas, u vi estas amerika soldato kaj u vi lo as en San Francisko , kie ni havas

    gefratojn? Ho, ne! Tute ne! Mi estas amerika soldato nur nun. Mi servas en la amerika armeo nur en Siberio. Mi

    estas slovako. Mia hejmo ne estas en Ameriko, sed en malproksima hungara lando. Mi estas militkaptito kajservisto en la amerika kazerno.

    Iio Pang diras la signifon de la frazoj al la fratino. i faras grandajn okulojn kaj sen vortoj i iras al laapudfenestra se o.

    Estas interese, en nia kurso la uniformoj ne diras la puran veron. Janis Lekko, la rusa soldato, estaslatvo. Marja Bulski en la rusa gimnazia uniformo, estas polino, la instruisto, sinjoro Pa lo Nadai, en la rusacivila vesto, estas hungaro kaj vi, amiko, en la amerika uniformo, estas slovako. Nur mia vesto montras laveron. Mi estas ino, vera ino.

    Sed bona, tre bona ino diras la soldato. Kion vi faras? Mi lernas kaj skribas. u Esperanton? Montru, kio estas sur la papero? Ne! Mi ne kura as ... Mi faras nur praktikon.

  • 8/13/2019 Baghy Julio - La Verda Koro

    8/40

    8

    La soldato iras al la tablo, prenas la paperon, rigardas la skribon kaj legas, legas. La fratino de I io Pangatentas kaj la soldaton kaj la fraton. i vidas; la soldato man as per okuloj la skribon. Lia rigardo estas tre belakaj la frato pale blanka staras apud li.

    La soldato metas la paperon sur la tablon. Nu, I io Pang, anka via uniformo diras malveron. Vi ne estas vera ino, sed vi estas esperanta poeto.

    Mi estu hundo, se mi ne diras la puran veron. i estas poemo, bela kaj kortu a poemo. u i pla as al vi? Jes, tre! Vera poemo! I io Pang, vi estas la poeto de nia kurso. Nu, i estas simple kunmeto de frazoj, en kiu estas nur la vortoj, kiujn mi scias. u simpla kunmeto de frazoj? Sed i havas muzikon kaj senton. A skultu! Mi legas al vi.

    AL NIA LINGVO

    Vi, bela lingvo, Esperanto,en mi la penso jam ne mutas;

    parolas sentoj en la kanto, per kiu vin mi nun salutas.

    Ho, kie estas via lando? demandas homoj. La respondo:

    La lingvoland' de Esperanto

    jam estas nia tuta mondo! Al tuta mond' vi apartenas,al alto levas vi la Homonkaj kiu vin en koro tenas,de vi ricevas Belon, Bonon.

    En homan mondon venas Amo per Nova Sento, kormuziko;vi faras Pacon el malamokaj fraton el la malamiko.

    Vi donas al mi, Esperanto,

    kulturon novan kaj laboron ...Sed kion donu mi, lernanto? Akceptu mian tutan koron!

    I io Pang, via poemo estas vere bela, tre bela. La vortoj muzikas en i. Vi bele elparolas la vortojn. Estas malfacile al mi la litero "r". Via elparolo nun ne gravas. Donu la poemon kaj la geamikoj en la kurso havu belan vesperon. Se vi deziras, prenu in. Mi ne havas kura on kaj mi restas hejme. Tute ne! La poeto sidu apud mi, inter la geamikoj. Nu, amiko, anta la kurso mi iras al la kazerno de la

    militkaptitoj. Mi havas diversajn bonajn man objektojn e mi kaj vi scias, mi estas amerika soldato, sed miajfratoj lo as en militkaptitejo. is vespero!

    La soldato metas la poemon en la po on, li amike prenas la manon de i io Pang, soldate salutas lian

    fratinon kaj eliras sur la straton.Iio Pang staras e la pordo de la komercejo. Li longe rigardas al la bona amiko, al la blanka frato, kiumar as sur la vojo kaj portas en la po o lian poemon.

    La gefratoj senvorte sidas, sidas. La fratino deziras parolon, sed i ne kura as. i sentas: la frato havas laamon de la amerika soldato, kiu ne estas amerika homo kaj kiu bone komprenas ian fraton. La blanka homokomprenas lin kaj i, la fratino, ne. u ne? u vere ne? Nun anka i sentas: inter ia frato kaj la amerikasoldato estas amika sento, kiu tu as anka ian koron.

    i iras al li, metas la malgrandan manon sur la kapon de la frato kaj tre kore parolas: Mi ... mi ... kion mi diru? ... Mi ne malamas vian Esperanton ... mi ... mi nur ne atas in. u vi

    pardonas al mi?Iio Pang rigardas al la okuloj de la bela fratino. Liaj vortoj pardone muzikas. Ho, jes, jes ... Vi estas sur la vojo al Esperanto. Ho, ne, ne! Tute ne! ... Kio estas mia nomo en via nova lingvo? Sunfloro. Sunfloro ... Sunfloro ... u li trovas in bela?

  • 8/13/2019 Baghy Julio - La Verda Koro

    9/40

    9

    Li?! Kiu li? Nu, li ... via gasto ... via amiko, la ... la amerika soldato, kiu havas hejmon en la malproksima hungara

    lando kaj kiu estas slovako. Jes, li diras, via nomo kaj vi estas belaj. u anka mi? ... Sunfloro, Sunfloro ... Vere i ne estas malbela vorto. Mi diras al vi, vi estas jam sur la vojo al Esperanto. Ne, sed ... sed ... Jes, kio estas lia nomo? La nomo de kiu? Nu, la nomo de via amiko ... Mi pensas, li ne apartenas al la malbonaj blankaj homoj. Lia nomo ... Vere mi ne scias. Mi nomas lin " amiko ". En la vespero, kiam mi ... Ne demandu lin! Li restu Amiko. La nomo Amiko tre pla as al mi. u nur la nomo? Pensu, li estas blanka homo. Vi diras la puran veron. Li estas blanka homo kaj mi estas vera ina knabino. Sed lia nomo restu

    Amiko. Sunfloro, Sunfloro, vi estas granda infano? Kaj vi, frato, estas granda stratbubo. Nu!i iras al la pordo de la komercejo. Patro, patro, a skultu, la amiko kaj gasto de I io Pang, la amerika soldato, sciu, li ne estas amerika

    homo, li ne lo as en San ...i estas jam sur la strato kaj I io Pang ne a das ian parolon. Li longe pensas. Esperanto estas ne nur lingvo, sed i estas anka losilo de la homa koro kaj la koro estas la bona kaj

    grava parto de la tuta homo.

    Gramatiko-U : . Levu la monon = . Mi ir u en la urbon = . Livenu matene = . Ni iru al la parko = . Trinku! = ! -a : MI a: , , ;VI a: , , ;

    I a: ; LI a: ;

    I a: . NI a: . ILI a: .

    Prepozicioj INTER : " ", " ". i staras inter la aktoroj = . i staras inter la dekstra kaj maldekstraaktoroj = .

    APUD : " ", " ", " ", " ". La patro sidas apud la tablo = , .( e)

    ANTA : " " " ", " ", " ", " ": . Laedzo staras anta la gasto = . La edzo venas anta la gasto = / .PER : , , " ", " ". Li kovras lin per tuko = . Li venas per a to = . Respondu per la amiko = . La poeto skribas per plumo = .KUN : "". La poeto man as kun la gasto = .SEN : " ". La poeto matene trinkas teon sen sukero = .

    Sufikso-IL- : , , , : los il o = ( losas ); hak il o = (hakas = ); ten il o = , (tenas = ); tran il o = (tran as = ).

    Demandaj vortojKIAM? : . Kiam li venas? Nun! = ? !

    Vortojkomerco = , ; bu o = ; aktoro = , ; filo = ; mastro = , ; koloro =

    ; etiketo = ; poeto = ; bubo = , , ; papero = ; filozofo = ; patro = ; suno = ; amiko = , ; armeo = , ; poemo = ; gasto = ; skatolo = , , ; koncerto = ; edzo = , ; nomo = , ; plumo = ( / ); litero = ; kvartalo = ( ); pipo = ; frato = ; orfo = ; mono = ; tago = ; vesto = ; lando = , .

    multa = ; grava = ; muta = , ; diversa = , , ; dika =

  • 8/13/2019 Baghy Julio - La Verda Koro

    10/40

    10

    , ( ); pala = ; surda = ; sola = , ; proksima = ;tuta = , ; dekstra = ; civila = , .

    teni (n) = ; servi (al) = ; pardoni (n) = , ; saluti (n) = ; pla i (al) = ( ); fumi (n) = , ; aparteni (al) = ( ); nomi (n) = ; mutas = estasmuta = [o ] ; porti = ; trumpeti = (. .); skribi (n) = ; kredi (n) = ; akcepti (n) = ; levi (n) = ; trovi (n) = ; adi (n) = ; peti (n) = ; tran i (n) = ; ricevi (n) = ; losi (n) = .

    tre = , ; jam = ; nu = ; ho! = , !

    apitro 4: Leciono en la parko

    Estas bela varma tago. La vetero donas bonan humoron al la homoj, kiuj deziras promenon en la "urba parko".Nu, parko i ne estas. La ne granda ardeno ku as malanta la Popola Domo. iaj maljunaj arboj havas verdanveston. Flav- kaj ru koloraj floroj petas atenton de la okuloj kaj anka akvon petas de tiu, kiu faris la tutan mondon.Nun la mallar aj promenvojoj estas orfaj; lacaj homoj ne sidas sur la malnovaj benkoj sub la arboj.

    Hodia estas grava tago en la urbo. La nomo de tiu i tago havas ru an koloron en la rusa kalendaro. Sednun ne sole en la kalendaro estas ru a koloro. Anka la domoj havas ru an veston, anka la koro de la homojhavas ru an senton. Granda politika kunveno estas en la Popola Domo.

    La gelernantoj de la kurso staras anta la pordo. La rusa politiko ne interesas ilin. Ili ne estas rusoj. Nursinjorino Bogatireva kaj du el la gimnaziaj lernantinoj: fra linoj Smirnova kaj Tka eva. La politiko ne estassinjorina afero kaj la knabinoj ne komprenas in. Nur sinjoro Kuratov, la maljuna po toficisto pensas pri i, sed liapartenas al malnova mondo. La nuna politiko ne pla as al li. Li ne parolas pri tio. Li servas fidele en la kontoro.

    Revoluciaj tempoj li diras kaj en tiuj tempoj la homoj ne scias, kion ili vere deziras. Hiera estisunu caro. La soldatoj deziris bonan sanon al la caro: hodia estas multaj caroj kaj la soldatoj deziras la samonal multaj caroj. Mi a dis, kiam oficiro diris al la soldatoj: "La caro jam ne estas caro." Bone! Egale! Kaj kiamla soldatoj mar is en la kazernon, ili kantis la caran himnon. Novan kanton ili ne havis. Al mi estas egale, ucaro, u caroj. Nur estu homa kompreno! En la revoluciaj tempoj estas homoj, kiuj havas kaj havis diversajnkolorojn. Tian koloron, kian deziras la politiko de la tago. Ili estas kameleonoj. Mi ne havas koloron.

    Nu, sinjoro Kuratov, vi ne diras la puran veron. Anka vi havas koloron, kiun vi pli atas. Via koloroestas la verda. u ne? Per tiu parolo fra lino Smirnova tu as malfortan punkton de la maljuna sinjoro.

    u la verda koloro? kaj Kuratov longe restas sen vortoj. Nu, jes! Vi ne malbone parolis. Vere, laverda koloro pla as al mi ... Sed, gesinjoroj, u ni staru i tie?

    La sinjoro instruisto ne venis. Ni atendu! Anka Iio Pang kaj lia amerika amiko ne eestas. Niatendu! kaj en la vortoj de Marja Bulski estas sekreta peto.

    Kuratov jese respondas per la kapo. Sinjorino Bogatireva havas proponon, kiun la gesinjoroj akceptas. Ni iru en la parkon i diras. Sinjoro Lekko, atendu e la pordo de la ardeno. Mi estas laca.

    Hodia mi laboris multe en mia hejmo. Nu, u bone? Jes, jes! Ni iru en la parkon! Kiu deziras promenon, tiu promenu; kiu deziras sidon, tiu sidu sur la plej

    longa benko kaj per tio fra lino Tka eva prezentas la deziron de la gelernantoj. Nu, bone! Mi kun sinjorino Bogatireva ne deziras promenon. Promenu la junaj homoj! Ah, sinjoro Kuratov, vi diras belan komplimenton al mi. u mi estas maljuna?

    Ho ne! Vi estas pli juna ol mi. Tio signifas: anka mi sentas min juna. u vi vere pensas tion? Nu, apud vi la plej maljuna homo havas junan koron. Dankon. u vi a das, sinjoroj? Lernu belajn komplimentojn e sinjoro Kuratov. u vi pensas la

    samon? Jes, jes, jes! respondas la sinjoroj. Vere vi estas tre bonkoraj. Sed vi ne diris la veron. Kial? Kial ne la veron? ar maljuna mi estas kaj nur la plej maljuna homo havas junan koron apud mi. La juna koro silentas

    kaj i estas nur infana koro apud mi, ar mi havas patrinan senton. Kun patrina sento mi amas vin, jes, jes, miamas vin, gesinjoroj. La tuta kurso havas mian simpation. Kaj ar hodia estas ru litera tago en la kalendarokaj ar mi faris mian hejmon pura, mi deziras vin al mia tablo.

    Ni dankas, sinjorino Bogatireva. Ni danke akceptas. Ho, bone, tre bone! respondas la gesinjoroj. Hodia vi havas tre bonan humoron diras Kuratov. ar mi estas amikino de la junaj koroj kaj i montras per la okuloj al la junaj knabinoj kaj sinjoroj.

  • 8/13/2019 Baghy Julio - La Verda Koro

    11/40

    11

    u vi estas anka tiu de mia maljuna koro? Ho, sinjoro Kuratov, vi ne havas bonan kapon. Anta nelonge vi diris al mi, vi havas junan koron apud

    mi. Ne kredu al la komplimentoj de la sinjoroj!En bona humoro la gelernantoj iras en la parkon. e la pordo restas nur Janis Lekko, la latvo-rusa soldato.

    Sed ne longe li staras sola. Venas la instruisto. Amika saluto. La gesinjoroj estas en la parko. Bone, ni iru! Jes, sed I io Pang kaj Petro Kolu , la amerika soldato ... Ne atendu ilin! Mi estis e nia malgranda poeto kaj anka nia amiko Kolu estas tie. Ili ne venas. La

    patro de I io Pang estas malsana. La knabo restas e la lito de la patro. Kolu iris en la militkaptitejon, ar tieni havas bonan kuraciston, kiu parolas anka la esperantan lingvon.

    La instruisto kun la latvo iras en la parkon. Ili promenas al la direkto, de kie ili a das la parolon de lamaljuna Kuratov. La frazoj tu as la intereson de la instruisto. Li haltas sur la vojo, proksime al la paca societo.Anka Lekko haltas. Li komprenas: la instruisto donas tempon al la konversacio kaj li faras kontrolon pri lainstruo en la praktiko.

    Kial mi estas esperantisto? Kion mi respondu al vi, fra lino Marja Bulski? Vi diris, mi havas karankoloron. i estas la verda koloro. Vi tu is veran punkton. Nun, kiam ni sidas en paco i tie, kiam mi vidasmultajn junajn homojn, kiuj havas tiun senton al la verda koloro, kiun senton mi havas, mi pensas, mi ricevisbelan donacon. Mi estas ne nur maljuna homo, sed anka malnova amiko de Esperanto. Vi demandis min, kialmi estas esperantisto? Nu, mi rakontas al vi veran historion ... Mi ne estis malamiko de la lingvo, sed mi nekredis pri i. Mi estis juna, kiam mi a dis pri la lingvo internacia. En la alta lernejo mi havis amikon, kiu venisel Varsovio . Li rakontis pri knabo, kiu faris tian lingvon kaj li prezentis in al la gimnaziaj amikoj. Infanaludo, mi pensis kaj mi diris tion al mia amiko. Li protestis. Ni malpacis. Mi diris: lingvo de unu homo ne estaslingvo, kiun la homoj akceptas. La temp iris kaj iris. Mi ne vidis longe mian amikon. ... En bela tago (mi jamestis oficiro, ne po toficisto kaj mi havis du manojn kaj ne unu) mi vidis mian amikon sur la strato. Mi salutislin. Li akceptis mian saluton. Ni haltis, konversaciis pri la vetero, pri la familio, pri la servo. Anta ol li irishejmen, li metis maldikan libron en mian manon. Kio i estas? mi demandis. La lingvo internacia, pri kiuvi diris "infana ludo". Nu, la sama knabo faris in kaj la homoj akceptis in. Akceptu anka vi li diris kajiris hejmen. Mi rigardis, legis kaj mi metis in en la rankon. i ne interesis min. ... Mia amiko servis ne enmia regimento kaj denove mi longe ne vidis lin. Sed ... sed venis malfacila kaj malfeli a tempo. Estis militointer la rusoj kaj japanoj. El e ropa Ruslando mi iris al la malproksima Man urio. Anka mia amiko. Apudmia regimento ku is lia regimento, Ni militis, militis. El tiu tempo mi havas multajn malbelajn bildojn en miakapo, sed anka tiu tempo metis la verdan koloron en mian koron. ... Venis tago, kiam la japanoj faris elmultaj fre aj, junaj rusoj tre silentajn homojn, kiuj restis tie sub la tero. Tiujn malmultajn, kiuj restis, lamalamiko portis al Japanlando. Mia amiko kaj mi estis inter tiuj malmultaj soldatoj. Li havis gravan malsanonkaj mi ... mi ... vi vidas, mi havas nur unu manon ... Nu, tie, kiam ni havis la plej malfacilajn tagojn, japanakuracisto venis al ni. Li faris la kuracistan laboron ne malpli simpatie e mi ol e mia amiko, sed kiam liarigardo tu is tiun malgrandan esperantan legolibron, kiun mia amiko portis el nia lando, li montris grandanintereson al li. De tago al tago, kiam li venis, li longe restis e lia lito. Li parolis la germanan kaj la anglanlingvojn, ni parolis ne bone la francan lingvon. Nu, li ne komprenis nin kaj ni ne komprenis lin. Nur tion mividis, li atas mian amikon pli ol min ... Kaj venis la tago, kiam la kuracisto kun tri civilaj japanoj haltis e lalito de mia amiko. La plej maljuna, la patro de la kuracisto, amike rigardis kaj donis la manon al li: " u viestas esperantisto?" li demandis kaj kiam mia amiko jese respondis, mi vidis tion, kio tu is mian koron. Latri japanoj amike salutis lin kaj montris tian simpation, kin ni malfeli aj militkaptitoj ne vidis is nun e la

    japanoj ... Nu, de tiu tago mia amiko havis pli bonan humoron ol anta e kaj mi vidis, tiu kuracisto kaj tiuj japanoj venis de tempo al tempo al li is la tago, kiam li jam ne havis forton kaj la malvarma tu o de la GrandaMano fermis liajn okulojn. Tiam mi vidis, anka la malamiko havas koron, se la homaj sentoj parolas ... De lakuracisto mi ricevis la malgrandan legolibron de mia amiko kaj liaj japanaj amikoj venis anka al mia lito. Mirakontis al vi veran historion. Tial mi estas esperantisto, fra lino Marja Bulski. Tial mi havas belan donaconhodia , kiam venis tempo, en kiu anka mi havas tian homan senton, kian havis tiuj japanoj. Ho, Esperantoestas ne nur lingvo, sed idealo, kiu portas pacon al la koro kaj kulturon al la kapo. Vera espernatisto sentas, lapatrolando estas patra hejmo, la nacia kulturo estas la gepatroj. Li file amas ilin. Sed la vera esperantistosentas anka tion, la mondo estas patrolando de la tuta homa familio, la diversaj kulturoj estas la fratoj kaj li

    frate simpatias al ili. Tial mi estas esperantisto, ar mi sentas min homo kaj mi vidas homfraton en la homo, uli apartenas al mia nacio a al ne mia nacio. Sen bajonetoj, sen kanonoj la homoj estas fratoj; kun bajonetoj,kun kanonoj ili ne estas homoj. u vi komprenis la rakonton de via maljuna rusa frato?

  • 8/13/2019 Baghy Julio - La Verda Koro

    12/40

    12

    La gesinjoroj silentas, sed en tiu silento ne estas protesto. En i estas pensori a harmonio. Lamilitkaptitoj, kiuj nun havas ean, rumanan, rusan uniformojn kaj civilan veston, sentas tre varman dankon altiu unumana maljuna homo. Per tiu parolo li patramane tu is la korojn.

    La knabinoj kaj sinjorino Bogatireva mute rigardas al la blankaj haroj, belaj bluaj okuloj de la maljunapotoficisto. Nun li estas tre bela, pli bela ol la fortaj, junaj sinjoroj en la elegantaj uniformoj.

    Palo Nadai, la instruisto, iras al sinjoro Kuratov kaj kore gratulas al li. Sinjoro, vi faris pli belan, pli bonan lecionon ol mi faris en la tuta kurso. Anka mi dankas. Vian

    instruon mi metas en mian koron.Sinjorino Bogatireva levas la manon kaj petas atenton. A skultu, gesinjoroj, ar hodia sinjorino Bogatireva havas proponhumoron diras Kuratov. Mi ne havas novan proponon. Mi diras nur unu frazon; jam estas tempo! Vian parton el la leciono,

    sinjoro Nadai, vi faru en mia hejmo. Nu, kion mi diris? Nova propono. Silentu, vi ... vi ... maljuna juna koro. Mi dankas. Via komplimento diras la puran veron.La tuta societo promenas al la pordo de la parko. Nu, diru, sinjoro Kuratov, u vi atas la fi on? demandas sekrete sinjorino Bogatireva. Nur en la akvo, sinjorino, nur en la akvo! u vi atas la akvon? Kun vino, sinjorino, nur kun vino! Sed u vi ne havas brandon? u kun akvo, sinjoro Kuratov? Ne! Ne! Mia maljuna juna koro atas la brandon pura. Mi havas puran brandon, ar hodia vi parolis al mia koro. Tute al mia koro. Jes! u vi scias, kiam mi trinkas multan brandon, mi faras skandalon. Jes, en la son o ... sed nur en la son o, sinjoro Kuratov.

    Gramatiko-IS : . Hiera mi son is pri brando; hodia mi trinkas akvon = ; .PLI ... OL : ... . Li estas pli ri a ol i = ( ) .

    MALPLI ... OL : ... . Kaj mi estas malpli ri a ol i = ( ) .PLEJ ... EL : ... . Li estas la plej ri a el ni tri = . Plej ri a homo= . LA Plej ri a homo = .

    MALPLEJ ... EL : ... . Kaj mi estas la malplej ri a el ni tri = .

    PrepoziciojPRI : , , . Ili parolis pri la skandalo en la parko = . Filmo pri indianoj = .SUB : . Ni sidis sub la arbo = . Sub la sxranko n = . Sub titolo = .

    Preciziga vorteto I : . Mi staras i tie kaj i sidas tie = .

    Demanda vortoKIAL? : ? ? Kial sinjorino Bogatireva a skultas sinjoron Kuratov? ar li estas simpatia! = - ? , !

    Montraj vortojTIO : ( ). Kio estas tio? Tio estas floro = ? .TIU : (, ) ( ). Kiu vi estas? Mi estas Don Harlow = ? . Kiu floro estas tiu? Tiu estas laru a floro = ( ) ? .TIA: . Ne skribu tia jn longajn leterojn = . Kia patro, tia filo = , .TIE : . Kie estas la floro? i estas tie = ? .TIAM : . i ne venas nun; i jam venis tiam = , .TIAL: . Tial sinjoro Kuratov rakontis tion al la lernantoj = . .

    Vortojvetero = ; arbo = ; revolucio = ; kameleono = ; propono = ; praktiko =

    ; familio = ; tero = ; harmonio = ; haro = ; humoro = ; akvo = ; tempo =

  • 8/13/2019 Baghy Julio - La Verda Koro

    13/40

    13

    ; himno = ; historio = ; ranko = ; idealo = ; leciono = ; fi o = ; ardeno = ;kalendaro = ; caro = ; punkto = ; simpatio = ; nacio = ; regimento = ; bajoneto = ; kanono = ; vino = ; parko = ; afero = , , , ; sekreto = , ; societo = , , ; oficiro = ; japano = ; anglo = ; franco = ; brando = (vodko ), ; skandalo = ; komplimento = .

    verda = ; blua = , ; eleganta = , ; internacia = ; laca = , ; kara = , ; fidela = , ; forta = ; fre a = , .

    promeni = , ; eesti = ; son i = ( ); prezenti (n) = , ; donaci (n) = ; atendi (n) = , ; kontroli (n) = , ; protesti = ; kuraci (n) = ; rakonti (n;pri) = .

    hodia = ; hiera = ; ar = , ; se = .

    apitro 5: Interesa tago

    La tempo flugas. Multaj tagoj estas grizaj. Ili alportas nur tion, kion la anta a tago: ma inan laboron. Sedestas tagoj, kiuj restas en la memoro de la homo. Tia tago estas hodia .

    La membroj de la malgranda esperanta kurso jam matene rapidas al la Popola Domo. SinjorinoBogatireva prenis sur sin la plej belan veston. Sinjoro Kuratov havas nigran veston. Li bele kombis siajnblankajn harojn. La knabinoj longe rigardis sin en la spegulo: u ili estas pla aj a ne? Anka la uniformoj dela soldat-membroj montras sin novaj. Por tiu tago la instruisto ricevis belan veston de sia amiko. I io Pang kunsia fratino Sunfloro en belaj naciaj kostumoj iras al la kunveno. u estas festotago? Ne! Por la aliaj homoj neestas festo, sed por la malgranda kurso estas grava tago. Sur la pordo de la Popola Domo granda paperfoliokun dikaj literoj diras al la publiko: "PROPAGANDA MATENO PRI ESPERANTO". Kie? En la tre grandateatro de la domo.

    u tiuj simplaj homoj, militkaptitoj, gimnaziaj lernantinoj, ina knabo havas kura on al tio? Kiu helpis,ar sen helpo ili ne havas vorton en tia urba afero? Jes, estas, kiuj helpis kaj helpas en la laboro.

    Anta dekkvin tagoj fra lino Tka eva kun sia parenco venis al la kurso. Li estas kolonelo kaj li havasgravan oficon anka e la urbo. Li sidis kaj atente a skultis dum la tuta instruo. Li ne komprenas Esperanton,sed li a dis la demandojn de la instruisto, la respondojn kura ajn kaj longajn de la gelernantoj. Li vidis, ke iliridas, havas bonan humoron kaj tre bone komprenas la parolon de la instruisto. La kolonelo estas inteligentakaj moderna homo (en la paca tempo li estis gimnazia profesoro en Kiev). Li komprenis la signifon deEsperanto kaj la instruistan laboron.

    Kiam Pa lo Nadai diris " is revido"-n al la gesinjoroj, la kolonelo gratulis al li. Li parols ruse, sedfralino Tka eva bone diris la signifon de liaj frazoj.

    Sinjoro, li diris mia juna parencino multe parolis pri Esperanto, pri via instruo. Mi venis i tienkun pesimismo. Mi ne kredis al iaj vortoj. Nun mi vidis vian grandan kaj belan laboron. Mi scias, ke vi farisutilan servon al ni. Nun mi havas optimistan penson pri via afero. Mi sentas min pli ri a nun ol matene. Midankas al vi.

    Anka Pa lo Nadai dankis per simplaj koraj vortoj al la kolonelo, ke li vizitis la kurson kaj petis lin, ke limemoru pri la malgranda, tre malforta kurso kaj helpu in.

    La kolonelo parolis anka kun la gelernantoj. Li foriris kun sia parencino kaj kun sinjoro Kuratov, kiu treinteresis lin per sia persono.

    La kolonelo ne forgesis la malgrandan societon. Li multe parolis pri sia vizito, pri Esperanto, pri la laborode la militkaptito, kiu faras utilan servon per sia instruo. Li parolis al siaj kolegoj, al la gravaj personoj en laurbo kaj tial hodia la malgranda kurso havas gravan tagon.

    La granda ludejo de la teatro montras lerno ambron kun benkoj, nigra tabulo, tablo kaj multaj se oj. Surla benkoj sidas la gelernantnoj. Sur la se oj sidas gravaj gesinjoroj de la urbo: la kolonelo, du gimnaziajprofesoroj, du sinjorinoj, la delegito de Universala Esperanto Asocio el Vladivostok , sinjoro Vonago, kiuportis kun si leteron de la militkaptitaj esperantistoj en Pervaja Rje ka . La letero havas la adreson de Pa loNadai.

    En la granda, tre bela rigardejo sidas la publiko: multaj oficiroj kun siaj edzinoj, gravaj urbaj personoj,multaj gesinjoroj, gimnaziaj geknaboj el la kvar gimnazioj de la urbo, multaj soldatoj. Anka inoj kajkoreanoj estas, sed malmultaj.

  • 8/13/2019 Baghy Julio - La Verda Koro

    14/40

    14

    La publiko atentas pri la parolo de la sinjoro kolonelo, kiu diras ruse (mi donas nur la enhavon de lia belaparolo), kial kaj por kio hodia venis la inteligentaj homoj al la teatro. Ne estas politika, sed estas kulturakunveno. Li petas la atenton de la publiko por tio, kion la instruisto kaj liaj gelernantoj montras sur Ia ludejo.

    Memoru, gesinjoroj, ke tiuj i junaj homoj apartenas al ok diversaj nacioj. Anta du monatoj ili nekomprenis unu la alian. Ne forgesu, ke ili nun estas en la tempo de la instruo! La instruo estas kvarmonata.Pensu pri tio, kiam la gelernantoj nun publike respondas al la demandoj de la instruisto. Tiuj junaj homojmontras al ni kulturan laboron, kiu utilas ne nur por ni, rusoj, sed por la tuta homa familio sur la tero. A skultuilin!

    La parolo de la kolonelo pla is al la publiko. Anka la instruo. La gelernantoj kura e, bele respondas. Ilirakontas per simplaj frazoj pri la taga laboro, pri la lernejo, pri la familio, pri Esperanto. I io Pang bone dirassian poemon kaj multaj homoj a das, ke li jam bone elparolas la literon "r", kion lia amiko, Petro Kolu instruis al li.

    Sunfloro,sidas inter la gesinjoroj en la rigardejo. i havas grandan koran varmon al sia frato, kiam lapubliko,montras sian pla on. Sed kiam la granda, forta " Amiko " parolas, i fermas siajn belajn okulojn. iakoro batas tre kaj ia viza o estas blanka, kiel la blanka lilio. Nur kiam i adas la pla on de la publiko, nurtiam i malfermas siajn noktonigrajn okulojn kaj en ia rigardo estas feli a rido.

    Anka sinjorino Bogatireva bone montras sian scion. Al la publiko tre pla as la kura a maljunalernantino. Ernst Mayer, la germano, sed rusa soldato, fra linoj E genia Tka eva, Valja Smirnova, la rusajgimnaziaj lernantinoj, Pavel Budinka, la ea, Adrian Berariu, larumana soldatoj bone laboras. Nur la plejmalgranda Ivan Averkiev ne havas grandan kura on, sed li estas tre juna, tre bela knabo kaj la publikopardonas kaj komprenas lin. Sinjoro Kuratov ne estas lernanto. Li nur sidas en la benko.

    La plej grandan pla on de la publiko havas Marja Bulski. Per siaj armo, bela elparolo, longaj kajinteresaj respondoj, per sia rakonto pri la ama letero, kiun la patrino legas ne per la samaj vortoj kiel la filino,i almilitas la simpation de la publiko. Sinjoro Vonago, la delegito de Universala Esperanto Asocio, tre koregratulas al i anta la publiko. Marja Bulski estas tre, tre feli a. i danke rigardas al sia instruisto kaj ruse dirasal la publiko, ke tiun bonan laboron de la gelernantoj faris Pa lo Nadai. La publiko montras sian komprenonanka al li.

    Sinjoro Kuratov parolas pri la instruisto, pri la kurso, pri la harmonio, kiu estas inter la diversnaciajgelernantoj, pri sia amo al Esperanto. Li parolas ruse kaj li havas la tutan atenton de la publiko.

    Nun sinjoro Vonago levas sin de la se o. Li faras longan propagandan parolon pri la lingvo, pri iahistorio. Li parolas anka pri la Vladivostok -a Esperanto-Societo, kiun nuntempe vizitas cent kaj centesperantistoj, kiuj apartenas al dekkvin diversaj nacioj. Li deziras multajn gelernantojn al la nova kurso, kaj lidankas al la publiko, ke i montris simpatian komprenon.

    La publiko iras hejmen, sed multaj el i donas sian adreson e la pordo al gesinjoroj Bogatireva kajKuratov.

    Kiam la instruisto kaj la gelernantoj estas solaj, ili gratulas unu al alia. Ho, vere estas bela tago! De nun iliatas Esperanton pli ol is nun.

    Karaj geamikoj diras Nadai kaj liaj vortoj havas koran muzikon mi dankas al vi tion, ke vi tielbone, tiel bele faris vian malfacilan laboron. Tio signifas multon por Esperanto en via urbo. Sed nun a skultu!Mi ricevis leteron de mia amiko el Pervaja Rje ka . Anka li estas esperantisto kaj en sian leteron li metisparton, kiu interesas anka vin.

    Ni a du, ni a du! Li skribas: "Kara amiko, kun frata amo mi salutas vin. Longe mi silentas, ar mi ne hvais tempon.

    Mes, mi diras, la veron. En tiu i militkaptitejo estas malgranda teatro. Ne tia granda, kia estis nia teatro en Berezovka. Tiun i teatron faris ni, la militkaptitoj. La japanaj oficiroj, la japana kolonelo, kiu estas la plejgrava persono en tiu i militkaptitejo donacis al ni diversajn objektojn. Vi komprenas, ke nun mi havaslaboron.

    Vi scias, ke ne delonge mi lo as en tiu i militkaptitejo. Nun mi estas i tie ne kun mia nomo, sed kunnomo de tiu militkaptito, kiu sekrete foriris al laboro. Sed vi skribu al mia vera nomo. Anka la po tisto estasnia homo: militkaptito. La japanoj estas ri aj; ili donas man a ojn diversajn, ili donas al ni homan vinon, nurne liberon. La rusoj estas malri aj nun kaj ili donas nur liberon kun multaj politikaj malfacila oj. Tial mivenis sekrete i tien.

    La japanoj estas gastamaj. Vi venu ne sekrete, kiam pla as al vi. Vi petu eniran papera on e la pordo.

    Kaj venu ne sola, sed kun viaj gelernantoj! i tie en nia militkaptitejo estas "Esperantista Kafejo", kie tremultaj bonaj esperantistoj kunvenas kaj ili faras interesajn konversaciojn pri diversaj aferoj. Nu venu, amikokun viaj gelernantoj! Mi, kiel aktoro, havas multajn bonajn amikojn inter niaj japanaj oficiroj kaj anka kielesperantisto mi havas tre bonkoran japanan kapitanon, kiu helpas al mi kaj al la militkaptitoj esperantistaj.

  • 8/13/2019 Baghy Julio - La Verda Koro

    15/40

    15

    Amike kaj frate salutas vin via: Mi aelo aro i." Nu, kion vi pensas pri tio, geamikoj? u ni iru a nirestu?

    Al la gesinjoroj pla as la letero, la propono. Jes, ni iru! Ne estas tre longa distanco inter Nikolsk kaj Vladivostok Ni estu kura aj! Kiam ni iru? Mi ne scias. Mi proponas, ke ni pensu pri la afero kaj dum la kunvenoj ni diru la jes a ne . u bone?

    diras sinjorino Bogatireva. Vi havas denove proponan humoron kun rido diras la maljuna po toficisto.Anka la aliaj ridas. En vere bona humoro ili iras el la Popola Domo al la diversaj direktoj.

    Marja Bulski kaj Pa lo Nadai havas la saman direkton. Anka Iio Pang kaj lia fratino iras kun ili is lastrato, kie estas la ina kvartalo de la urbo.

    Sinjoro instruisto, se pla as al vi, mi invitas vin al la ina teatro. Hodia vespere venu al mi. Nia teatroestas tre interesa anka por vi, ar i ne estas tia, kia estas la via.

    Bone! Sed u via patro jam estas pli sana ol anta tagoj? Ne! La kuracisto diras, ke lia malsano venas de lia maljuna koro. Li donis medikamenton al li, sed i

    ne helpas multon. Kaj vi, fra lino Sunfloro, u vi jam ne estas malamikino de nia lingvo?Sunfloro ne respondas. El la tuta frazo i komprenis nur sian nomon. i rigardas al sia frato. I io Pang

    helpas al i. i fermas siajn okulojn, nelonge pensas pri la demando, malfermas la okulojn kaj tre armerespondas.

    Sunflolo... amas Espelanto... bona Espelanto... bona amiko Sunflolo... jes... jes!La instruisto faras grandajn okulojn. I io Pang ridas. Mi diris al i, ke i estas sur la vojo al Esperanto, sed i neis. Nun i jesas. Kiam nia Amiko estas e mi

    kaj ni konversacias, i atente a skultas, demandas la vortojn, kiuj restis en ia kapo. Tia estas mia fratino. Lernu la lingvon, Sunfloro diras Nadai.i komprenas la frazon sen la helpo de la frato. i faras la samajn fermon kaj malfermon de la okuloj. Ne!... Mi... Sunflolo... inino kaj i montras al si. Sed vi estas moderna inino kiel via frato estas moderna ino. Anka viaj piedoj montras tion. Viaj

    gepatroj ne malgrandigis perforte ilin tiel, kiel tiujn de multaj ininoj. Vi havas modernan kapon, modernajnpiedojn.

    El la longaj frazoj Sunfloro komprenis nur du vortojn: "moderna inino" kaj i komprenis la montron perla mano al siaj piedoj. i pripensas kaj respondas.

    Sunflolo modelna inino kaj i montras al siaj piedoj Sunflolo nemodelna inino kaj imontras al sia koro.

    i estas tiel arma, tiel infana, ke Marja Bulski irka prenas kaj kisas in. Nadai kaj I io Pang ridas, sedne longe.

    Tiu kiso de Marja Bulski, de blanka knabino al ina knabino sur la strato de tia urbo, kie la inoj oftesentas, ke la blankaj homoj mal atas ilin, estis tre kortu a kaj tute ne ordinara. Sunfloro kun blanka viza o kajkun nekomprena rigardo staras, staras kaj i ne forprenas sian rigardon de Marja. I io Pang bone komprenassian fratinon.

    u mi faris malbonon al vi, Sunfloro? demandas Marja. Mi montris al vi, ke vi pla as al mi, kemi amas vin. Pardonu, Sunfloro!

    Sunfloro nur staras, senvorte rigardas in. Marja Bulski havas ploran humoron. Nu, I io Pang, diru al i, ke mi kisis in, ar i estas mia malgranda ina fratino. u la blankaj knabinoj

    kaj inaj knabinoj ne estas egalaj?Dum I io Pang parolas al sia fratino, i senvorte a skultas, sed ia rigardo restas sur la rozoru a viza o de

    Marja Bulski. Nu, Sunfloro, u mi ne estas via pola fratino kaj u vi ne estas mia ina fratino?En la belaj nigraj okuloj de Sunfloro nun estas du malgrandaj larmoj. Ili ekiras sur ia blanka viza o,

    kiam i jesas per la kapo. Jes... flatino... Sunflolo flatino... Amiko, I io Pang, Flatino, bona Espelanto kaj i salutas en ina

    etiketo Marjan Bulski, la instruiston kaj i foriras al la direkto de la patra domo. u mi faris malbonon al i? Diru, I io Pang!

    Tute ne! Vi nur tu is ian koron kaj en tiu koro nun estas tia sento, kiu ne havas lingvon. Per via solakiso vi faris el i komprenohavan fratinon por mi. Sed i foriris kaj mi pensas, ke...

  • 8/13/2019 Baghy Julio - La Verda Koro

    16/40

    16

    Jes, i foriris... u vi konas tiun japanan floron, kiun anka multaj el la rusoj havas en tiu i urbo? ihavas delikatajn foliojn. Kiam vi tu as ilin, la folioj klinas sin kaj restas tiel dum longa momento. Nu, tia floroestas anka mia fratino en sia koro.

    Gramatiko

    SI n: si ' ', 3- . Li kombas lin = ; Li kombassin = ( ). Mi kombas min = ( ). Ni kombas nin = ( ).SI a: ' ' si, 3- . Li vizitaslian fratinon = ( - ); Li vizitas sian fratinon = .

    Egaleco esprimatas / TIEL... KIEL... : ... La lilio estas tiel delikata kiel la rozo = / , . , , tiel : i estis [tiel] ru a kiel kankro.= . Lina as [tiel] rapide kiel fi o = , .

    PrepoziciojPOR : , , . , . Por kio vi venis? = ? i estos bona fratino por vi = . Kvin rublojn por la tago = . Sxi venis por tri semajnoj = . Preparo por la kongreso = .

    DUM : ; . Li restis tiel dum longa momento = ( ) . Dum li parolis = . Dum libera tempo = . IRKA : , ; ( ). La rozoj staras irka la Popola Domo = . Ili havis irka dek rublojn = 10 .

    Demanda vortoKIEL? : . La lilio ne estas ru a, kiel la rozo = , . Mi atas lin kiel homo = / (kiel homo mi). Mi atas lin kiel homo N = / (kiel homoN lin).

    Prefiksoj EK- : :. Li ridis = . Li ekridis = .FOR- : , , . Li iras = . Li for iras = . Li for estas = . Li forman is panon = ( ) .

    Sufiksoj-A -: . man i = , man a o = ( , ). Nova = ; nov a o = ; heroo = , hero a o = ( ); trinki = , trink a o = ( , ).-IG- : - , - , - : granda = , malgrandigi = .

    Vortoj

    memoro = ; festo = ; profesoro = ; delegito = ; koreano = . (koreo); rozo = ; membro = ; folio = ; letero = ; viza o = ; parto = ; larmo = ; spegulo = ; parenco = ; momento = , ; persono = , , ; adreso = ; monato = ( ); distanco = , ; loko = , ; medikamento = , ; piedo = ( ), ( ); kostumo = ; kolonelo = ; kolego = , . ; publiko = , , .

    rapida = , ; delikata = , , ; utila = , ; perforta = , ; arma = , , , , ; libera = .

    memori (pri) = (); forgesi (n) = ; ridi = ; plori = ; irka preni (n) = , ; rapidi = , , ; propagandi = ; vivi = ; flugi = ; kombi (n) = ; viziti (n) = , ; kisi (n) = ; jesi (n) = ; helpi (al) = ( ); inviti (n) = ; klini (n) = , ; nei (n) = .

    ke = 1. ; vi diris, ke vi venos , ; 2. . Mi volas, ke vi venu = , .

  • 8/13/2019 Baghy Julio - La Verda Koro

    17/40

    17

    1 = unu2 = du3 = tri4 = kvar5 = kvin

    6 = ses7 = sep8 = ok9 = na

    10 = dek

    11 = dekunu12 = dekdu13 = dektri20 = dudek21 = dudekunu

    30 = tridek100 = cent

    1000 = mil0 = nul

    miliono = million 2,953,827 = du milionoj na cent kvindek tri mil okcent dudek sep; 1937 = mil na cent tridek sep

    apitro 6: Intima vespero Palo Nadai sidas e la tablo. Lia rigardo flugas de objekto al objekto en la pura ambro de rusa hejmo.

    Kun intereso i haltas e la granda isplafona forno. i estas tiel dika, ke nur du homoj povas irka preni in.Lia rigardo haltas e la sanktaj bildoj sur la muro. Malnovaj ili estas. La jaroj lasis sian signon sur ili ... Lamuroj estas blankaj. Neniu pensas pri tio, ke la tuta domo estas ligna domo. Nur la bruna plafono montras tion.... Ho, kiel simplaj, sed fortaj estas la mebloj! Tiuj se oj havas forton por cent jaroj kaj tiu i tablo montras, kela laboristo, kiu faris in, pensis pri jarcenta servo. io en la ambro estas kortu e simpla kaj parolas pri lahonesta malri eco de la familio.

    Sur la tablo estas blanka tuko. Hejma labora o. Malgrandaj teleroj. Sur iu estas simpla glaso kaj kulereto.Sur pli granda telero ku as bruna rusa pano. La mastrino faris in. Maldekstre de la mastrina loko sur la tablostaras la plej luksa objekto de la rusa hejmo: la samovaro. i estas la simbolo de la familia vivo. ia muzikointimigas la kuneston dum la longaj vesperoj, kiam la tuta familio sidas irka la tablo kaj parolas pri la tago,a silente son as pri pli bona tempo. Kiu ne konas la rusan samovaron, tiu ne povas scii, kion i signifas en lafamilia vivo de la rusoj. La samovaro estas poezia objekto, e poezio. Nun i staras jam sur la tablo, zumemuzikas kaj atendas la mastrinajn manojn.

    Anka Palo Nadai atendas la mastrinon, tiun mastrineton, kiu invitis lin al la senluksa tablo de siahejmo. La rigardo de Nadai haltas e la pordo kaj i restas tie is la enveno de Marja Bulski.

    Marja havas sur si festotagon gimnazian uniformon. i pardonpete ridetas al sia gasto. La gasto senpardonpeto pardonas. Li pensas: tia estas tiu i knabino, kia estas la maja sunrido, kiam la juna koro kantashimnon al la Sinjoro de la alta ielo.

    u mi longe atendigis vin?

    Ne! Estis bone resti sola en via hejmo. Ho, i estas tre malri a, tute ne luksa. Mia patro estas simpla laboristo. Mi ne vidis lin. u li ne estas hejme? Tre malofte ni vidas lin. En iu jaro nur unufoje, kiam li revenas al ni el Kam atko por unu monato. Li

    laboras tie en la ... en la ... ho, mi ne konas tiun vorton!... nu, en tiu loko, kie la homoj trovas tiun flavantonon, el kiu estas anka la fian ina ringo.

    Mi komprenas. Li laboras en la orminejo. Jes, en la cara, nun jam ne cara orminejo. Dekunu monatojn ni estas solaj sen patro. Mia patrino ne

    estas tre sana kaj forta. Mi helpas al i e la hejma laboro kaj e miaj gefratoj. Jes, mi havas gefratojn. Kvar!Jes, kvar gefratojn! u vi deziras vidi ilin?

    Ho, jes! Tre volonte. Mi atas la infanojn. Tion mi scias. Mi vidis vian rigardon, kiam i havis patran senton. Tiam vi estis bela. Kaj nun mi estas malbela. u? Ne volu komplimenton, sinjoro. e ni la fra linoj ne komplimentas por almiliti simpation. Vi ne estas fra lino. Vi estas gimnazia lernantino. Knabino. Nur infano. Nur infano? Mi estas jam dekok-jara. Tiu i jaro estas mia lasta jaro en la gimnazio. Jes, sinjoro! Sciu,

    ke mi estas fra lino kun multaj pensoj kaj zorgoj kiel iu knabino, kiu havas malri ajn gepatrojn kaj multajngefratojn ... Nu, u vi deziras vidi ilin?

    Ni iru! Kaj mi petas vian pardonon. Mi jam pardonis. Ni iru. Rigardu la maldiligentajn infanojn, kiuj ludas dum la tuta tago kaj vespere ili

    lernas siajn lecionojn.Marja malfermas la pordon de la alia ambro. Nadai vidas kvar geknabojn. Ili sidas irka la tablo, sed

    kiam ili vidas la gaston, ili levas sin kaj salutas lin.

    Vidu, jen ili! i estas mia fratino Orela . Tiu dormokula knabo estas mia frato Tadeusz , tiu ridbu aknabineto estas mia fratineto Erna kaj tiu i malgranda estas la molkora Valja , kiu tre atas la " grandan "panon kun " multa " butero. Nu, kiel ili pla as al vi?

  • 8/13/2019 Baghy Julio - La Verda Koro

    18/40

    18

    Ili estas tre armaj. Nun vi povas vidi, kiel maljuna mi estas. Mi estas la plej maljuna. Marja residigis la geknabojn. Nu, lernu kaj en la liton! Unu, du, punkto! Kion vi legas, Orela? u vi finis vian matematikan

    lecionon? Mi e ne komencis in. Vi devas helpi. Vi scias. Nun mi ne havas tempon. Rompu la kapon kaj tiun libron, kiun vi tenas en via mano, donu al mi!Orela ne volonte donas la libron al sia fratino kaj i eksidas al la tablo por komenci la malfacilan

    matematikan taskon.Nadai ne komprenas la polan lingvon, sed li rigardas la infanojn, atentas pri la parolo de Marja vidas la

    sintenon de la gefratoj kaj li sentas ke Marja vere ne estas jam gimnazia lernantino, jam delonge i estas la duapatrineto en la orfa hejmo. La vorto "patrineto" kun la tuta bildo restas en lia kapo kaj kiam Marja proponasreiron en la alian ambron por trinki teon, li infane diras: jes!

    Ili sidas e la tablo. Marja preparas la teon. Nadai rigardas la libron, kiun i prenis for de Orela."POEMOJ de JULIUSZ SLOWACZKY."

    Ho, tiu Orela estas iam tia! Dum la tuta tago i faras nenion. i nur legas, legas. Sed belajn librojn. Nu, ne iam. Sed nun i legis belajn poemojn. Anka mi tre atas la poemojn, kiujn mi konas de tiu i poeto. Mi

    memoras, ke lia poemo "Mi mal ojas, Sinjoro" tre pla as al mi. Belega i estas. En kiu lingvo vi legis ilin? En Esperanto. Antoni Grabovski, la patro de la esperanta poezio tradukis in. u vi bone rememoras pri i? ... Nu, diru kaj ni kontrolu la tradukon! Atendu! Mi nun ser as la

    originalon. Jen mi trovis in ...Nadai bele, sente diras la tradukon kaj Marja kontrolas. Ho, belega estas ili amba i diras e la fino.Ili longe parolas pri la pola, poste pri la hungara literaturoj. Anka pri la esperanta literaturo, al kiu la

    poloj donis talentajn homojn: Kazimir Bein, Leo Belmont, J. Wasznewsky. Kompreneble, anka la rusojdonis.

    Ho, tamen i estas tre malri a! diras Marja. Hodia i estas malri a, sed i estas vivopova. Atendu! Post unu-du jardekoj ... Niaj verkistoj, poetoj

    iam volas doni perfektecon al la lingvo. Iliaj verkoj instrue helpas en la bela parolo de la lingvo kaj ilialaboro iam faras utilan servon por nia nova kulturo.

    u vi vere kredas tion? Mi estas certa pri tio, ke tiu granda amo, tiu nobla laboro, kiujn multaj miloj jam donis al Esperanto,

    ne povas resti sen bonaj fruktoj. Hodia estas 1919, estas milita kaj revolucia tempo, sed post unu-du jardekoj...

    Ho, kien vi flugas? Restu en la nuna tempo. Ne pensu, ke mi ne komprenas vin. Sed nun mi pensas pritio, ke nia societo ne havas esperantajn librojn, gazeton. Por bone lerni lingvon la homoj devas legiliteratura ojn. Tiel ni lernas ami anka nian patran lingvon kaj tiel mi lernis anka la rusan kaj germananlingvojn. Pensu pri tio!

    Mi jam pensis ofte pri tio. Kaj kion ni faru? kaj Marja demandas e per sia rigardo. Mi ne scias. Mi havas nur dek librojn. Akceptu ilin por la societo. La komenco estas iam malfacila. Mi dankas ilin en la nomo de la kurso. Sed u vi ... Ho, mi jam ofte legis ilin. Sed unu libreton mi retenas. i restu memora o. Pri kio? Pri kiu? Pri tago, kiam mi ploris kiel la infano. u vi ne volas a ne povas rakonti al mi pri tio? Se vi deziras, volonte. Ho jes, rakontu, rakontu, kara ... kara instruisto! En 1916 mi estis en la militkaptitejo en Berezovka . Estis la monato Novembro a Decembro. La tuta

    tero vestis sin en blankan kostumon. Ekster la kazernoj estis granda malvarmo. En la kazernaj ambroj estismalbona aero. Tie ni ku is, rigardis al la plafono kaj nur kelkfoje ni parolis unu al la alia. Ni, hungaroj, havis

    malbonan, tre malbonan humoron. La germanoj havis pli bonan humoron, ar ili iutage ricevis leterojn,paka ojn el la malproksima hejmlando. Ilia milita po to estis bonega. Ni, hungaroj, tre malofte riceviskelkvortan sciigon de niaj gepatroj, edzino, fian ino kaj gefiloj. Kial? Mi ne scias. Sed estis tiel. Anka nunestas tiel. La lastan leteron de mia patrino mi ricevis en Februaro de 1917.

  • 8/13/2019 Baghy Julio - La Verda Koro

    19/40

    19

    Foje la po tisto de la kazerno venis al mi. Li donis sciigon pri paka o, kiu venis al mia nomo. Mia koroforte batis. Paka o el la hejmo! Pensu, kion i signifas por tiaj orfaj homoj, kiel ni estas. Mi iris, ne, mi kuris alla po toficejo. Mi ricevis la paka on. Sur i estis la manskribo de mia kara patrino. Vi ne povas prezenti al vi,kion mi sentis en tiuj dek minutoj, dum kiuj mi rekuris al mia kazerno kaj tie ... tie mi trovis nur grandantonon, malpuran soldatpano en la paka o kaj paperon kun rusa skribo: "La paka o alvenis tia al la rusa

    po to." Kiu forprenis el i tion, kion la patrina amo volis doni al mi, mi ne scias. u la hungara a la rusamilita po to? Egale!

    Pasis kelkaj tagoj, unu semajno kaj nia po tisto denove venis al mi. Jen sciigo pri paka o li diris. Mipensis pri malbona soldata humora o kaj mi ne volis iri al la po toficejo, sed la bona homo du-trifoje diris, kemi iru, ar i estas granda paka o.

    Nu, mi iris kaj mi prenis la paka on. i venis el enevo . La Universala Esperanto Asocio sendis al mi.Ho, libroj! Esperantaj libroj! E hungarajn librojn ni ne povas ricevi, ar la rusa cenzuro metas ilin en lafajron. La cenzuristoj ne scias la hungaran lingvon.

    En la kazerno miaj amikoj scivole rigardis la paka on. Mi malpakis in. Mi trovis dek belajn librojn kajalian paka on, kiun la franca po to sendis al enevo . Anka in mi malfermis kaj mi trovis varman ve ton,pipon, tabakon, okoladon, cigaredojn. du bonajn uojn. diversajn objektojn utilajn por soldato, unuesperantlingvan Biblion kaj unu leteron. Mi rigardis la paka an. sed mi ne vidis in. Miaj larmoj malhelpis. Miploris kiel la infano. Kial? ... Atendu momenton!

    Nadai prenas el sia po o kelkajn leterojn kaj ser as inter ili. Jen la letero! A skultu! "Kara amiko, a malamiko(?), mi legis vian nomon en la gazeto"ESPERANTO" kaj nun mi scias, ke vi estas militkaptito en Ruslando. Mi pensis pri vi kaj pri nia amika

    korespondo anta la milito. Mi sendas al vi tion, kion malri a franca soldato povas sendi al soldato. Akceptukaj restu sana! Via: Alfred Pitois, nun infanteria kaporalo en la ..." La daton, lokon kaj la nomon de laregimento la franca cenzuro forigis per dika blua krajono. Jen la historio. i estas vera de la unua vorto is lalasta... Tial mi deziras reteni tiun unu libron, la esperantlingvan Biblion.

    Longa silento restas post la rakonto en la ambro. Marja ne kura as rompi in. Nadai vivas nun en siajrememoroj. Nur post minutoj la rigardoj ser as unu la alian. En la okuloj de ili amba la sama sento parolasmute, sed tre varme: la homa kompreno.

    Sur la tablo du manoj ame tu as sin. La samovaro muzikas. La instruisto kaj lernantino sentas sin pliproksimaj unu al la alia. Ne ili, sed la longa, longa silento parolas pri tio.

    PrepositionPOST : , ; ; ( ); post la pordo = ; post sia reveno = ; post tri tagoj = ; post kiam... = , .... post unu-du jardekoj... = - ...

    Prefikso RE- : , : redoni = , ; reveni = . residigis = ( ) ; memoro = , rememoro = .

    Sufiksoj-EC- : , . malri a = , malri eco = ; varm eco = ; homeco = ; eco = , .

    -ET- = , . ridas = , rid etas = ; libro = , libreto = , ; patrino = , patrin eto = .-EG- -ET- , , . bela = , belega = , ; ria = , riega = ; malri a = , malri ega = .-I -: " - , - , - " ( a). : 1) - ( , - / -): ruin i i = i i ruina (ruino) = , , ; edzi i = i i edza (edzo) = ( ); ring i i = i i ringa = ( ) ; maten i i = i i matena = ( ) . 2) -: toni i = i i farita el tono, tona = ( ) ; neni i i = i i farita el nenio = ( ) . 3) , : pint i i = i i pinta (kun pinto) = ( ) ; pac i i =i i paca = ( ) ; kruc i i = i i kruca = ( ) , . -i - . blind i i = i i blinda = ( ) ; lac i i = i i laca = ( ) .. - i - " ",

    " - ". , , la maro ond i as la maro ondas ( " ") ondo . nom i i, i i noma ( ), esti noma ( ). , mi nom i as Petro , . mi nom atas Petro .

  • 8/13/2019 Baghy Julio - La Verda Koro

    20/40

    20

    . ( sidi ( ) , kusxi( )) - i - , , , ek Lasxtono fal i as = La sxtono ek falas = ( , ). Sid i i = eksidi ; .. .. ( far i i = , fini i= , komenc i i= ) Mi vek i is, (mi vekismin , , ), (mi estis vekita , , ). ( ). , , " " levi i. --matene mi levis min de sur la lito . , levi i, , . = Li apogas sin per tablo ( apog i is). " ", . .. - . fosi i (fosi = ). . : kavo estas fos ata ; letero estas skrib ita .- J- : , : Pe jo = ; patro = ,

    pa jo = ; Onklo Donaldo = , O jo Do jo = :).

    Demanda vortoKIOM : ? da, : de/da ( ) , . Kiom da akvoestas en la maro? Kiom da an eloj povas danci sur pinglopinto? = ? ?

    Kolektaj vortoj / IU : , . Sur iu telero estas simpla glaso kaj kulereto = ; Eniu jaro nur unufoje = ; iu levis sian manon = . Por iu , por iuj ( ). IO : . io en la ambro estas kortu e simpla = / . IE : , . La suno brilas ie = .

    Neaj vortoj / NENIU : ; , . , , , . Neniu pensas pri tio, ke la tuta domo estas ligna = [] , .

    NENIO : . Dum la tuta tago i faras nenion = [] . NENIE : . Se vi ser os la landon Oz, vi nenie trovos in = , [] .

    Vortoj forno = ; tuko = ; pano = ; poezio = ; mino = 1. , ; 2. . ; originalo =

    , ; matematiko = ; frukto = , , . ; ve to = (); glaso = ; simbolo = ; semajno = ; ligno = , ; forko = ; tono = ; butero = ; traduko = ; tasko = , ; ringo = ; oro = ; gazeto = ; tabako = ; infanterio = ; signo = , ; kulero = ; lukso = , ;

    fian o = ; minuto = ; literaturo = ; dato = , ( ); krajono = ; sinteno = , ; Januaro = ; Februaro = ; Marto = ; Aprilo = ; Majo = ; Junio= ; aero = ; uo = , ; kaporalo = ( ); cenzuro = ; okolado = ; fajro = ; telero = ; Julio = ; Agusto = ; Septembro = ; Oktobro = ;

    Novembro = ; Decembro = . intima = , , ; mola = ; lasta = ; sankta = , ; certa =

    : mi estas certa -- ; 2. , ; la fakto estas tute certa -- ;3. , ; en certaj okazoj -- ( ) ; perfekta = , ; bruna = , ; ofta = , ; nobla = , ;honesta = , ; scivola = , .

    zumi = , ( , ), , ; komenci (n) = ; komenci i = ; fini (n) = , ; mini (n) = , ; ser i (n) = ; povi = , ; fini i = , ; voli = ; kuri = ; traduki (n) = ( . );vesti (n) = ( ); verki (n) = , , ( . .); lasi (n) = , , ;sendi (n) = ( ) ; devi = , , ; paki (n) = , ; erci (pri) = , ; koni (n) = ( -), ( -); oji = ; rompi (n) = () , , ; forigi (n) = , , ; perdi (n) = ; pendi (sur/cxe) = ;korespondi (kun) = (); fori i = .

    fojo = ; foja = :( ; foje = ; poste = , , ; e = ; volonte = , .

  • 8/13/2019 Baghy Julio - La Verda Koro

    21/40

    21

    apitro 7: En Vladivostok

    Kelkaj el la membroj de la malgranda kurso alvenis per la matena vagonaro el Nikolsk al Vladivostok . ela stacidomo atendis ilin sinjoroj Vonago kaj aroi, el la militkaptitejo de la japanoj. La unua tenis altemalgrandan esperantan standardon, la dua kuris preter la vagonoj por trovi sian amikon Nadai. Li trovis facilelin, ar anka Marja Bulski eltenis similan standardon tra la fenestro de la kupeo, en kiu sidis Nadai, Kuratov,

    Valja Smirnova, E genia Tka eva, Bogatireva kaj i.Post la reciproka saluto nun ili mar as jam sur la efa strato de la urbo. Altaj domoj, multaj komercejoj,sed la karaktero estas ne e ropa, sed orienta. Ili rigardas al la haveno, en kiu multaj ipoj senmove ripozas,atendas la el- kaj en ipigon de komerca oj. Anka grandaj milit ipoj pace mutas nun e la bordo.

    Nadai, kiu la unuan fojon vidas la maron, haltas sur la vojo kaj rigardas in.La maro estas tre interesa. Rigardu, Marja, de tie i ni povas vidi la tutan havenon "Ora Korno" kaj tie

    jam anka la liberan maron. i estas belega! u ne? Mi mal atas tiun i maron kaj mi anta sentas, ke mi malamos in. Kial? Mi trovas in belega. Jes, i estas belega, sed tre senkora. i disigos nin por iam. Sed la maro estas samtempe vojo por retrovi la malproksiman amikon. u vi kredas tion? Ho, vi granda optimisto. Jes, mi volas kredi tion, vi, malgranda pesimistino.La propono de sinjoro Vonago rompas la malgajan interparolon de la du geamikoj. Gesinjoroj. li diras mi invitas vin unue al la hejmo de la Vladivostoka Esperanto Societo. Tie ni

    matenman os, ar i estas en mia oficejo. Vi scias, ke mi estas urba notario kaj mi havas oficialan laboron,sed mi liberigos min por hodia . Mi havas helpnotarion en la oficejo. Anka li estas nia malnova samideano.Poste ni veturos per a tomobilo al Pervaja Rje ka , al la militkaptitejo. u bone?

    La gastoj konsentas. Post mallonga tempo la tuta societo jam estas en la notaria oficejo. Bonvolu veni en la bibliotekan ambron! i estas nia kunvenejo. Tie estos pli agrable sinjoro

    Vonago invite malfermas la pordon.Ho, kiom da libroj! Sur la muro, inter du belaj verdaj standardoj, pendas la portreto de D-ro Lazaro

    Ludoviko Zamenhof, la a toro de Esperanto. Sub la bildo pendas en kadro kelke da leteroj, kiujn la a toro

    mem skribis al la Vladivostoka Esperanto Societo. Sur la tablo atendas la prozo: la bona matenman o. Larigardoj tu as la prozon, sed la oreloj a das poezion: gramofono a digas la himnon de la esperantistoj. e lagramofontablo staras maljuna, senhara sinjoro. Li afable salutas la gastojn.

    Bonvenon, karaj gesamideanoj! Mi estas la sekretario de la societo. Bonvolu altabli i!Sed la gastoj restas e la pordo kaj ili a skultas la himnon: "En la mondon venis nova sento ..." Bela

    melodio. Nadai ne konas tiun melodion. i ne estas la oficiala. i estas la unua melodio de la himno, kiunsveda komponisto faris. Tre malmultaj esperantistoj konas in. i ne havas mar an ritmon.

    Post la lastaj sonoj de la himno la gastoj kaj la mastroj altabli as. Komenci as gaja babilado en Esperantopri la lingvo, pri ia movado, pri ia historio, pri la unuaj rusaj pioniroj, el kiuj sinjoroj Vonago kaj liahelpnotario konis multajn. Li parolas anka pri Zamenhof, kiun li renkontis dum la unua kongreso en Bulonjosur Maro en 1905. Li montras bildojn pri du-tri kongresoj, en kiuj li eestis.

    La unua kongreso estas neforgesebla memora o por mi, kaj por tiuj, kiuj povis vidi tion, kion mi vidis.Ho, kiom da ojo, kia kortu a harmonia sento! La nuna esperantista generacio jam havas fruktojn kaj la postajesperantistoj jam praktike utiligos la lingvon en la iutaga vivo. Ili ne povos prezenti al si tiun senton, kiunhavis ni, la unuaj pioniroj, al kiuj la carismo longe malsimpatiis kaj kiujn la homoj mokis, e kelkfoje insultispro la idealista laboro. Mi konas kelkajn samideanojn, kiujn la oficiala malkompreno pri nia afero devigis venien Siberion. Poste io pliboni is, sed ili restis i tie. Jes, karaj geamikoj, nia afero jam havas martirojn kaj ihavos eble e pli, sed tio ne gravas. Ni venkis la unuajn malfacila ojn kaj Bulonjo sur Maro estis nia unuafestotago kaj venus multaj festotagoj post la labortagoj. Intertempe ni devas labori, e batali por doni utilanservon al la tuta homaro.

    La gastoj estime rigardas al la bonkora viza o de Vonago, kiu jam estis inter la unuaj, kiuj kun kredo kajmalegoista laboro realigis unu el la plej belaj son oj de la homoj.

    Vi konis la Majstron persone. u ne, sinjoro? Parolu pri li! Mi havas de li nur unu po tkarton, kiun miricevis anta la milito diras Nadai. Zamenhof, nia Majstro kaj Vonago montras al la portreto naski is la 15-an de Decembro en1859). Li estis la plej modesta genia homo de sia tempo. Sed li estis anka unu el la plej kura aj, ar li kura is

  • 8/13/2019 Baghy Julio - La Verda Koro

    22/40

    22

    ne nur son i, sed anka paroli pri sia son o kaj fari reala on el i. Memoru pri tio, ke li havis malagrablajnecojn en la pensmaniero de la carismo; li estis judo kaj pola patrioto ... Kaj tamen li kura is kaj tamen li prenisal si la novan nepardoneblan son on "esti homo" , kiu vidas homfraton en iu homo kaj kiu en siaj faroj estispli kristana ol multaj kristanoj. Lia kormalsano mortigis lin. Tiel devis silenti i por iam la batoj de tiu koro,kiu ne povis elteni plu la dolorojn, kiuj vekis en li la penson, ke li vane oferis sian tutan vivon por la homaro.La 17-an de Aprilo en 1917 li foriris el inter ni. Sed li eraris. Li ne faris vanan oferon. La homoj komprenoslin kaj lian grandan verkon.

    Post la matenman o Vonago kaj la sekretario montras la ri an esperantan bibliotekon, en kiu enestaspreska iu libro de la anta milita esperanta literaturo.

    La sekretario ludigas du gramofondiskojn. Poemoj. Devjatnin , unu el la unuaj esp. verkistoj, deklamasilin.

    La gastoj havas bonan humoron. Ili ojas ke la tago de la vizito en Vladivostok tiel bele komenci is. Sedla atomobilo jam atendas ilin malsupre sur la strato. Tie ili havas denove agrablajn minutojn.

    Du grandaj a tomobiloj. Unu kun rusa oforo, alia kun japana soldat oforo. En tiu lasta malgranda virosidas. Li havas oficiran uniformon de la japana milita maristaro. Li afable invitas la sinjorinojn al siaatomobilo.

    Li estas kapitano Oba . Li servas sur la milita ipo "Hi-Zen" , kiun vi povas vidi tie en la haveno aroi diras al sia amiko Nadai. Li ofte vizitas niajn kunvenojn en la militkaptitejo. Rigardu, li havas laesperantan insignon sur sia uniformo. Li estas tre, tre bona homo. Sed poste vi vidos, kia homo li estas.

    La du a tomobiloj kuras, kuregas sur la vojo inter montoj al la militkaptitejo en Pervaja Rje ka . Lagrandaj kazernoj staras sur monto kaj irka ili estas ligna muro: barilo. e la pordego de la barilo staras japanaj soldatoj, kiuj soldate salutas la gastojn, rigardas la oficialan enirpermeson, malfermas la pordegon. Ladu a tomobiloj iras is la "Esperantista Kafejo" de la militkaptitoj.

    Ho, kiom da homoj! iuj estas viroj kaj soldatoj, sed en diversaj uniformoj a en civilaj vestoj. Multajvenis nur por rigardi la gastojn. Virinoj, veraj virinoj en la militkaptitejo! armaj, e belaj knabinoj kaj veraj knabinoj! Ne tiaj, kiaj en la teatro de la militkaptitoj, kie nun la kostumoj kaj perukoj faras virinojn el la junajviroj por iluzio. La junaj knabinoj sentas, ke la granda interesi o estas por kaj pro ili. Al la scivolaj okuloj iliarme ridetas.

    Nu, mi ne dezirus longe resti inter tiom da viroj diras ridete sinjorino Bogatireva al Kuratov. Mi pensas, ke anka ili ne dezirus vian longan restadon kaj Kuratov ridas pri sia erco. Mi dankas pro la komplimento. Vi, vi, maljunega juna koro! Sed post momento i jam amike pace

    ridetas al sinjoro Kuratov.La grupo de esperantistoj (ho, ili estas tre multaj!) staras anta la kafejo. Ili kantas la esperantan himnon

    la la nova melodio. Unu el ili salutas la gastojn. Estas gastoj ne nur el Nikolsk Ussurijsk . eestas kolonelo dela ea legio, unu franca samideano, du anglaj kaj unu amerika soldatoj. Poste la gastoj kaj la mastroj iras enla kafejon.

    Simpla kazerna ambro kun du longaj tabloj, kvar benkoj, kelkaj se oj. Ne iu povas havi sidlokon. Negravas! Sur la muroj estas murgazeto . i havas grandlitere la nova ojn en la esp. movado. Anka verdastandardo kaj diversaj bildoj pendas sur la muroj. Sur la tabloj ku as diversaj esp. gazetoj, kiujn sinjoroVonago donacas iumonato al la grupo. La plej interesa objekto estas la "Verda Stelo", kiu tute ne estas stelo,sed monata gazeto de la militkaptitoj. La plej bonaj esperantistoj de la militkaptitejo redaktas, skribas, perbildoj plibeligas in nur en unu ekzemplero . Tiuj numeroj de la gazeto estos interesaj objektoj por EsperantoMuzeo, se venos tempo, kiam la esperantistaro havos anka internacian muzeon.

    Anka esperantaj libroj estas, sed ili iras de mano al mano. La unua originala verko de Julio Baghy "Likaj i" jam estas tute malpura, la folioj falas el i. La germanaj esperantistoj havas bonajn vortarojn,lernolibrojn. La hungaroj, kiuj ne scias la germanan lingvon, uzas tiun vortaron, kiun la supra verkistokunmetis kaj mane skribis por ili. i estas en du ekzempleroj. Unu el ili havas kiel amikan donacon, aro i, liaplej bona fratamiko.

    Dum la gaja babilo la kelneroj (nu, ne veraj; unu estas gimnazia profesoro hejme) alportas kafon kunkukoj. La kafo estas en tasoj, kiujn la militkaptitoj faris el ladaj skatoloj do konserva oj. Sed la kafo estas verakaj ne tia, kian la militkaptitoj faris el bruna pano super forta fajro en la rusaj kazernoj. La humoro estas veretre korkaresa.

    Gesamideanoj, dekkvin diversaj nacioj sidas kune en paca harmonio i tie diras la japana kapitano

    Oba. u ne estas bele, u ne estas esperdone? Ho, jes! Vivu Esperanto! krias la tuta societo. Malgranda insulo. La insulo de la Espero en la oceano de la homa malespero diras Jozefo Mihalik,

    la hungaro.

  • 8/13/2019 Baghy Julio - La Verda Koro

    23/40

    23

    Sed de tiaj malgrandaj insuloj nova forto kaj fre a energio iros por labori post la fino de la milito diras Zinner, la a stro.

    Ni estas la praktikaj pacifistoj, kiuj ne nur deziras la pacon, sed laboras por i diras la francasamideano.

    Per amo, per vera homamo ni deziras fari harmonian kunlaboron inter la nacioj aldonas la eakolonelo.

    Kaj iu aldonas unu frazon, kiu fine faras laborprogramon por la proksima paca tempo. aroi kantaskelkajn el siaj belaj melodioj, kiujn li komponis por la versoj de J. B.

    La maljuna Kuratov per kortu aj vortoj dankas al la militkaptitoj pro tiu bela tago, kiun ili faris por la junaj esperantistoj kaj por li, kiu balda devos doni la standardon al pli fortaj manoj. e la fino la maljunapotoficisto levas sian dekstran kriplan manon kaj solene petas:

    Gesamideanoj, fratoj, fratinoj en la homa familio, ni donu nian honoran vorton, ke per vera kaj pacakulturlaboro ni malhelpos tion, kio faras el la homoj akalojn. iu la siaj povo kaj talento laboru por verahoma kompreno, por la paca evoluo. Mi restos is la lasta minuto sub la verda standardo.

    La momento estas solene kortu a. En la unuanima respondo de tiom da soldatoj, kiuj rigardis ne unufojeal la viza o de la Morto kaj kiuj dum tiom da jaroj senpove suferas, nun parolas dolore dol a sento: la amo alla tuta homaro .

    Ni restos fidelaj! Ni laboros! Vivu nia lingvo kaj la memoro de nia Majstro!Kaj denove eksonas la himno, sed kiel?! La koroj kantas en la vortoj.

    Ho, io, io estas tiel bela, tiel bona, ke mi ne povos longe elteni sen ploro diras sinjorinoBogatireva kaj vi, sinjoro Kuratov, vi estas junega maljuna koro. Nu, nu, vi denove komplimentas. Ne! Tio ne estas komplimento.En tiu momento unu el la mastroj kun telero da kukoj iras al sinjorino Bogatireva. Bonvolu preni, sinjorino. Bonegaj kukoj. La efkuiristo de la oficira kuirejo faris ilin. Ho, volonte! Mi havas apetiton por i. Sinjorino Bogatireva iam havas apetiton kaj proponon. Vere, nun mi rememoras, ke mi volis proponi, se estus eble, montru al ni la ambrojn, kie vi, la

    militkaptitoj lo as. Mi neniam vidis kazernon interne, nur ekstere. Nu, kion mi diris? Proponon i iam havas. Volonte kaj tre facile ni povos realigi vian deziron. Estis en la programo, ke post la kafeja kunveno ni

    montros al la gastoj la internon de la kazernoj kaj ni vizitos anka la hospitalan domon, kie unu el niaj trebonaj samideanoj nun ku as malsana.

    u li estas grave malsana? Verdire, ni ne havas multe da espero pri lia reiro al la hejmlando. Ho. Ia malfeli a homo! u ni iuj vizitos lin? Nur tiu, kiu deziros. Tiu vizito certe tre ojigos lin. Mi tre volus viziti lin diras Kuratov. Kaj anka mi aldonas sinjorino Bogatireva.Post nelonga tempo la gastoj levas sin. En bona humoro ili foriras el la kafejo por rigardi la internon de la

    kazernoj. La sinjorinoj mal ojas pro tio, kion ili vidas, sed Nadai pensas pri la subteraj malpuraj kazernoj enTockoe , kie dum unu vintro pli ol okmil militkaptitoj mortis el dekna mil kaj iliaj kadavroj sen enterigo starislongajn monatojn en la frosto ekster la kazernoj. Li vidas i tie purecon kaj bonfarton. Vere, la japanoj homezorgas pri siaj militkaptitoj, kiujn ili transprenis de la rusoj.

    La vizito en la hospitalo estas mallonga. La malsanulo ojas. Li premas forte la manon de iu. Kungranda espero li parolas pri tio, ke post sia hejmeniro li laboros nur por Esperanto, ar la plej belajn tagojn kajsentojn en la vivo li povas danki nur al tiu i lingvo kaj al la bonaj gesamideanoj. Li parolas multe, multe, prila Vivo, sed en lia rigardo, sur lia pala viza o jam estas la anta signoj de la proksima fino. iu parolas al lamalsanulo, nun sinjoro Kuratov restas muta. Liaj okuloj direkti as al tre malproksima bildo. Li forte premas lamanon de la malsanulo kaj rapide forlasas la ambron.

    Anta la hospitalo la du a tomobiloj jam atendas la gastojn por veturigi ilin al la urbo. La adia o estas pliintima, pli amika ol la alveno. Sinjorino Bogatireva invitas ilin al Nikolsk Ussurijsk . La militkaptitoj dankas, sedili dezirus ne havi tempon por la vizito. iuj deziras iri nur al unu loko: al la patra domo en la fora patrolando.

    La a tomobiloj haltas en la haveno e la bordo. kie la granda japana milit ipo staras. Kapitano Oba petasla tutan societon "esti liaj gastoj". iuj tre ojas. La ipo estas interesa. i ne estas nova. En la rusajapanamilito i estis rusa milit ipo kiun la japanoj subakvigis kaj post la milito ili relevis kaj renovigis.

  • 8/13/2019 Baghy Julio - La Verda Koro

    24/40

    24

    En la kapitana kajuto la gastojn denove atendas tablo kun japanaj man a oj kaj trinka o, kiun la japanojnomas "saki" . Maristoj servas e la tablo. Unue al la viroj, poste al la virinoj. Estas japana etiketo.

    Post gaja konversacio, anta la foriro, kapitano Oba prenas skatolon el ranketo kaj metas in sur latablon.

    Gesinjoroj, li diras mi vidas, ke vi ne havas esperantajn insignojn. En via urbo vi ne povas a eti.Akceptu de mi donacon por via grupo. En la skatolo estas kelkdekaj da belaj verdaj steloj.

    Ni dankas, sinjoro kapitano, sed ni estas nur dekdu. Ne grave! Sed vi ne restos tiom. Via grupo estos granda kaj i havos multajn novajn membrojn ...

    Sinjoro Vonago parolis al mi pri via bela propaganda mateno. La propagando devas havi monon. Akceptu tiunmalgrandan sumon por via propaganda kaso. Mi estas ne ri a oficiro. Pli multe mi ne povas doni, sed tion midonas bonkore.