BAB 2: PEREDARAN DARAH DAN

PENGANGKUTAN (BLOOD CIRCULATION AND

TRANSPORT)

SISTEM PEREDARAN DARAH

Fungsi: Membekalkan

oksigen ke seluruh badan dan

menyingkirkan karbon dioksida daripadanya

Mengangkut hasil-hasil perkumuhan

(bahan buangan) seperti karbon dioksida dan

urea

Arteri

membawa darah keluar dari jantung

aorta ialah arteri terbesar dalam

badan

Vena

membawa darah masuk ke dalam

jantung vena kava ialah vena terbesar dalam badan

Kapilari darah

menghubungkan sistem kapilari darah

arteri dan vena

STRUKTUR JANTUNG

FUNGSI JANTUNG

Dibahagi kepada dua bahagian

Kiri: bahagian atas: aurikel kiri bahagian bawah: ventrikel kiri

Kanan: bahagian atas: aurikel kanan bahagian bawah: ventrikel kanan

aurikel mempunyai ruang yang lebih kecil dan dinding yang lebih nipis berbanding dengan ventrikel dinding ventrikel kiri lebih tebal daripada ventrikel kanan kerana bahagian ini perlu mengepam darah beroksigen ke seluruh badan sementara ventrikel kanan hanya mengepam darah ke peparu

Setiap ruang jantung disambung dengan salur darah yang terbesar:

a) Vena pulmonari di aurikel kiri b) Vena kava di aurikel kanan c) Aorta di ventrikel kiri d) Arteri pulmonari di ventrikel kanan

JENIS SALUR DARAH DAN FUNGSINYA

Jenis salur darah

Fungsi

Vena kava Mengalirkan darah terdeoksigen dari semua bahagian badan ke atrium kanan

Arteri pulmonari

Membawa darah terdeoksigen dari jantung ke peparu

Vena pulmonari

Membawa darah beroksigen dari peparu ke jantung

Aorta Membawa darah beroksigen dari jantung ke seluruh badan

FUNGSI JANTUNG

Terdapat beberapa injap di jantung:

a) Injap bikuspid: mempunyai dua kelopak mengasingkan aurikel kiri

daripada ventrikel kiri b) Injap trikuspid: mempunyai tiga kelopak mengasingkan aurikel kanan

daripada ventrikel kanan c) Injap-injap sabit: di permulaan arteri pulmonari dan aorta

Fungsi injap:

• Menghalang darah daripada mengalir balik ke aurikel apabila ventrikel

menguncup • Memastikan pengaliran darah sehala berlaku – penting jantung dapat

berfungsi sebagai satu pam

PEREDARAN DARAH MELALUI JANTUNG

Carta aliran peredaran darah

Vena kava Aurikel kanan Injap trikuspid

Ventrikel kanan

Injap sabit Arteri pulmonari Paru-paru

Vena pulmonari Aurikel kiri Injap bikuspid

Ventrikel kiri

Injap sabit Aorta Seluruh badan

SALUR DARAH DALAM BADAN

Jenis Arteri Vena Kapilari darah

Keratan rentas

Fungsi Mengangkut darah keluar dari jantung

Mengangkut darah masuk ke jantung

Menyambungkan arteri ke vena

Saiz lumen Kecil Besar Kecil

Ketebalan dinding

Tebal dan kenyal untuk menahan tekanan tinggi yang wujud semasa jantung mengepam darah ke dalamnya

Nipis dan kurang kenyal Selapisan sel sahaja untuk membolehkan pertukaran makanan tercerna, gas-gas dan hasil perkumuhan antara darah dengan sel-sel

lumen lumen lumen

Jenis Arteri Vena Kapilari darah

Kewujudan injap (injap sabit)

Tiada injap

Mempunyai injap sabit untuk mengelakkan darah daripada mengalir dalam arah yang bertentangan

Tiada injap

Jenis darah Darah beroksigen (kecuali arteri pulmonari)

Darah terdeoksigen (kecuali vena pulmonari)

Mengangkut darah beroksigen ke sel-sel badan dan darah terdeoksigen dari sel-sel

Kadar pengaliran

Darah mengalir dengan deras dan pada tekanan tinggi

Darah mengalir dengan perlahan pada tekanan rendah

Darah mengalir dengan deras dan pada tekanan tinggi

SALUR DARAH DALAM BADAN

Arteri

Vena

Kapilari darah

Perbandingan antara darah beroksigen dengan darah terdeoksigen

Darah beroksigen Pebezaaan Darah terdeoksigen

Kepekatatan tinggi Oksigen Kepekatan rendah

Kepekatan rendah Karbon dioksida Kepekatan tinggi

Tinggi Kepekatan makanan tercerna (seperti glukosa

dan asid amino)

Sangat rendah

Tiada Bahan perkumuhan (seperti urea)

Ada

Arteri dan vena pulmonari Salur darah yang membawanya

Vena dan ateri pulmonari

Merah cerah Warna darah Merah tua

Darah terdeoksigen perlu diangkut ke peparu untuk ditukar menjadi darah beroksigen

PEREDARAN DARAH

Jenis peredaran darah dalam badan

Peredaran pulmonari

(Pulmonary circulation)

Peredaran sistemik

(Systemic circulation)

Peredaran pulmonari

• Mengandungi salur darah yang mengangkut darah dari jantung ke paru-paru dan kembali ke jantung

• Darah terdeoksigen dibawa melalui arteri pulmonari ke paru-paru

• Dalam paru-paru, karbon dioksida disingkirkan dan oksigen diserap ke dalam darah.

• Darah beroksigen dibawa melalui vena pulmonari dari peparu kembali ke jantung.

• Dari jantung, darah beroksigen dipam ke seluruh badan melalui peredaran sistemik.

JANTUNG PEPARU JANTUNG

Darah

Terdeoksigen

Darah

Beroksigen

Peredaran sistemik

• Peredaran darah daripada jantung ke bahagian-bahagian badan (kecuali peparu) dan balik ke jantung.

• Darah beroksigen dipam oleh jantung melalui aorta dan bahagian arteri ke seluruh badan (kecuali peparu).

• Darah sampai ke tisu badan melalui kapilari darah ia membebaskan oksigen dan makanan tercerna(nutrien) ke seluruh badan.

• Darah yang kekurangan oksigen (lebih karbon dioksida) dikumpul melalui vena.

• Vena kava membawa darah terdeoksigen dari vena di dalam badan ke jantung.

JANTUNG BADAN JANTUNG Darah

Beroksigen

Darah

Terdeoksigen

Arteri pulmonari

Vena kava

Aorta dan

arteri

Vena pulmonari

Sistem peredaran pulmonari

Sistem peredaran sistemik

DARAH MANUSIA

DARAH MANUSIA

berwarna kuning pucat terdiri daripada 90% air dan 10% bahan larut seperti glukosa, asid amino, garam mineral, vitamin, enzim, bahan kumuh, hormon serta gas. Fungsi:

mengangkut makanan tercerna ke sel-sel badan mengangkut bahan kumuh daripada tisu badan ke organ perkumuhan mengawal suhu badan membawa hormon ke tisu untuk menjalankan proses badan mengekalkan pH dalam darah

tidak mempunyai bentuk yang tetap sesetengah daripadanya mempunyai nukleus yang bercuping mempunyai saiz lebih besar daripada sel darah merah dibina dalam sumsum tulang Fungsi:

melindungi dan mempertahankan badan daripada serangan mikroorganisma membunuh bakteria dalam badan menghasilkan antibodi untuk meneutralkan toksik yang dihasilkan oleh mikroorganisma dalam darah

DARAH MANUSIA

serpihan-serpihan sel yang sangat kecil yang tidak berbentuk tetap tidak mempunyai nukleus dihasilkan di sumsum tulang Fungsi:

membantu dalam proses pembekuan darah semasa berlaku kecederaan supaya badan tidak kehilangan darah yang banyak.

berbentuk cakera dwicekung tidak mempunyai nukleus sel mempunyai hemoglobin dibina dalam sumsum tulang kekurangan sel darah merah – penyakit anemia Fungsi:

mengangkut oksigen dalam darah

KUMPULAN DARAH

KUMPULAN DARAH

Terbahagi kepada empat jenis:

Penerima universal – boleh menerima darah

daripada semua kumpulan darah yang lain

Hanya boleh menderma darah kepada kumpulan AB

sahaja (Darah AB kedekut)

Penderma universal – boleh menderma darah

kepada semua kumpulan darah yang lain

(Darah O pemurah) Hanya boleh menerima

darah dari kumpulan O sahaja

Penerima

A, B, AB, O

A, AB

B, AB

AB

Kumpulan Darah

O

A

B

AB

Penderma

O

A, O

B, O

A, B, AB, O

Jadual penerima dan penderma darah berdasarkan kumpulan darahnya

SISTEM PENGANGKUTAN TUMBUHAN

TRANSPIRASI MAKSUD: Proses kehilangan wap air daripada tumbuhan melalui

sejatan (evaporation).

Transpirasi berlaku terutamanya pada liang stoma pada daun.

Kadar transpirasi boleh dikawal dengan mengubah saiz liang stoma.

Saiz liang stoma menjadi kecil pada hari

panas untuk mengurangkan kehilangan air.

Proses transpirasi penting bagi tumbuhan untuk:

a) Menyingkirkan air yang berlebihan

b) Mengangkut air dan garam mineral terlarut dari akar ke

bahagian atas tumbuhan c) Menyejukkan tumbuhan

melalui sejatan air pada permukaan daun.

Liang-liang stoma pada permukaan daun

Saiz liang stoma boleh dikawal oleh sel pengawal (guard cells)

yang berbentuk kacang yang terdapat di sekeliling liang

stoma

Stoma penting untuk: a) Pertukaran gas seperti oksigen dan karbon dioksida

dalam proses fotosintesis dan pernafasan

b) Sejatan air pada daun (transpirasi)

Faktor-faktor yang mempengaruhi kadar transpirasi

a) Suhu

b) Keamatan cahaya

c) Angin

d) Kelembapan udara

Jika suhu persekitaran meningkat, maka kadar transpirasi juga meningkat.

Jika keamatan cahaya meningkat, kadar transpirasi juga meningkat. Ini kerana tumbuhan menjalankan proses fotosintesis apabila liang stoma terbuka.

Angin atau pergerakan udara meningkatkan kadar transpirasi. Angin menyebabkan air menyejat cepat daripada permukaan daun.

Udara kering meningkatkan kadar transpirasi. Lebih banyak air disejat daripada tumbuhan.

Pengangkutan dalam tumbuhan melalui xilem dan floem

Daun

Batang

Akar TUMBUHAN DIKOTILEDON

Kedudukan floem dan xilem pada daun adalah berbeza dengan kedudukannya pada akar dan batang.

Floem terletak di sebelah xilem pada daun tetapi berada di

sebelah luar pada xilem akar dan batang.

Xilem

merupakan salur panjang yang berdinding tebal yang terdiri daripada tisu berkayu tidak mempunyai sitoplasma FUNGSI : mengangkut air dan garam mineral dari akar ke seluruh bahagian tumbuhan.

Floem

terdiri daripada tisu lembut FUNGSI: mengangkut makanan seperti glukosa dari daun keseluruh bahagian tumbuhan.

END OF CHAPTER