b à i giảng lớp cao cấp chương tr ì nh mới
DESCRIPTION
B à i giảng lớp cao cấp chương tr ì nh mới. QUAN HỆ NHÀ NƯỚC - THỊ TRƯỜNG - DOANH NGHIỆP PGS, TS Kim Văn Chính. BÀI TẬP KHỞI ĐỘNG. ???. Mục đích. Hiểu rõ bản chất, vai trò và mối quan hệ giữa NN, TT và DN Kỹ năng vận dụng trong thực tiễn công tác - PowerPoint PPT PresentationTRANSCRIPT
Bài giảng lớp cao cấp Bài giảng lớp cao cấp chương trình mớichương trình mới
QUAN HỆ QUAN HỆ
NHÀ NƯỚC - NHÀ NƯỚC -
THỊ TRƯỜNG - THỊ TRƯỜNG -
DOANH NGHIỆPDOANH NGHIỆP PGS, TS Kim Văn ChínhPGS, TS Kim Văn Chính
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 2
???
BÀI TÂP KHƠI ĐÔNG
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 3
Mục đích
Hiểu rõ bản chất, vai trò và mối quan hệ giữa NN, TT và DN
Kỹ năng vận dụng trong thực tiễn công tác
Niềm tin và thái độ đúng đối với công cuộc đổi mới
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 4
Nội dung
Đặt vấn đề về quan hệ Nhà nước – thị trường – doanh nghiệp
Mô hình: +Thị trường
+Nhà nước +Doanh nghiệp Định hướng đổi mới
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 5
Tài liệu tham khảo
Bài giáo trình Ngân hàng Thế giới 1997: Nhà nước
trong một thế giới đang chuyển đổi Ngân hàng Thế giới 1999: Giới quan
chức trong kinh doanh
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 6
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 7
I/ Đặt vấn đề
Tại sao phải tìm hiểu quan hệ nhà nước – thị trường – doanh nghiệp?
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 8
Nhà nước có vai trò ngày càng quan trọng
Thị trường thay đổi không ngừng, còn nhiều điều mới mẻ đối với Việt Nam
Doanh nghiệp quyết định sức mạnh của quốc gia nhưng DN cũng có thể ăn hại, bóc lột quốc gia
Trích từ “Nhà nước trong một thế giới đang chuyển đổi”
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 9
Ví dụ Bermuda
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 10
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 11
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 12
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 13
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 14
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 15
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 16
Thống kê
Dân số: 56,474 (July 2009 est.) GDP đầu người: 11,600 (2008 est.) Số lượng doanh nghiệp: trên 40.000
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 17
Bài học:
Nhà nước mạnh, sạch Kinh tế thị trường năng động, thân
thiện với kinh doanh Các doanh nghiệp nhiều, năng lực
cạnh tranh cao
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 18
Việt Nam như thế nào?
Kinh tế thị trường định hướng XHCN? Thị trường kiểu gì? Nhà nước kiểu gì? Doanh nghiệp kiểu gì? Quan hệ NN-TT-DN như thế nào?
Kim Van Chinh PhDKim Van Chinh PhD Government-Market-EnterprisesGovernment-Market-Enterprises 1919
II/II/
MÔ HÌNH NHÀ NƯỚC – MÔ HÌNH NHÀ NƯỚC – THỊ TRƯỜNG – THỊ TRƯỜNG – DOANH NGHIỆP DOANH NGHIỆP
CHO VIỆT NAMCHO VIỆT NAM
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 20
1/Mô hình nào cho VN?
Mô hình “ăn nồi cơm chung”? Mô hình người lính gác? Mô hình Nhà nước trọng tài? Mô hình huấn luyện viên? Mô hình Bắc Âu? Mô hình Nhật Bản? Mô hình Singapore? Mô hình Mỹ?
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 21
Lựa chọn của Việt Nam
Tôn trọng thị trường Phù hợp với hội nhập quốc tế Giữ định hướng XHCN Nhà nước mạnh, sạch, vì dân Doanh nghiệp được khuyến khích
phát triển
Kim Van Chinh PhDKim Van Chinh PhD Government-Market-EnterprisesGovernment-Market-Enterprises 2222
Quan hệ NN- TT- DN phải như thế nào?Quan hệ NN- TT- DN phải như thế nào?
Nhà nước đối trọng với thị trường, doanh Nhà nước đối trọng với thị trường, doanh nghiệp là điểm tựa?nghiệp là điểm tựa?
NHÀ NƯỚC
THỊ TRƯỜNG
DOANHNGHIỆP
2323Government-Market-EnterprisesGovernment-Market-EnterprisesKim Van Chinh PhDKim Van Chinh PhD
KIỂU GÌ?KIỂU GÌ?
Nhà nước đối trọng với DN, thị trường là Nhà nước đối trọng với DN, thị trường là phương tiện?phương tiện?
NHÀ NƯỚC DOANH NGHIỆP
THỊ TRƯỜNG
Kim Van Chinh PhDKim Van Chinh PhD Government-Market-EnterprisesGovernment-Market-Enterprises 2424
HAY LÀ KIỂU NÀY!?HAY LÀ KIỂU NÀY!?
Bộ ba tam đầu chế với Nhà nước chủ đạo?Bộ ba tam đầu chế với Nhà nước chủ đạo?NHÀ NƯỚC
DOANHNGHIỆPTHỊ TRƯỜNG
Kim Van Chinh PhDKim Van Chinh PhD Government-Market-EnterprisesGovernment-Market-Enterprises 2525
Hay là kiểu này?Hay là kiểu này?
NHÀNƯỚC
THỊ TRƯỜNG
DOANHNGHIỆP
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 26
Bản chất quan hệ:
3 thể chế NN, TT, DN vừa thống nhất vừa mâu thuẫn nhau.
Mỗi thể chế có điểm mạnh, điểm yếu Cần phát huy điểm mạnh của mỗi thể
chế trong sự thống nhất, cộng tác; hạn chế điểm yếu.
Quan điểm phổ biến: hãy để Nhà nước làm gì tỏ ra tốt hơn Thị trường…; hãy để Thị trường làm gì mà nó làm tốt hơn
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 27
Câu hỏi cần trả lời:
Thị trường làm gì? Nhà nước làm gì? Doanh nghiệp làm gì?
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 28
2/ THỊ TRƯỜNG
Thị trường là gì?
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 29
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 30
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 31
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 32
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 33
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 34
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 35
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 36
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 37
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 38
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 39
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 40
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 41
Định nghĩa
Nghĩa hẹp: Market = Chợ Là nơi diễn ra hoạt động mua bán Nghĩa rộng: Market = Thị trường: là cơ
chế, theo đó, người mua và người bán thực hiện hành vi mua-bán hàng hóa với giá cả thỏa thuận vừa lòng cả hai bên
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 42
Các yếu tố cơ bản của thị trường
Hàng hóa Bên mua (cầu) Bên bán (cung) Giá cả Địa điểm Thể chế
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 43
Tác dụng của thị trường
Cuộc chơi công bằng cho khả năng cả hai bên bán và mua đều thắng: win-win
Giúp thực hiện hàng hóa Cơ chế phân bổ nguồn lực hiệu quả
nhất, được coi là thành tựu của văn minh nhân loại
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 44
Các loại thị trường
Hàng hóa và dịch vụ Hàng hóa (đầu ra) và yếu tố sản xuất
(đầu vào) Bán buôn và bán lẻ Hữu hình và vô hình Giao ngay, giao sau Địa phương, trong nước, quốc tế Cạnh tranh, độc quyền
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 45
Cơ chế thị trường
Là hệ thống các tập quán và quy định pháp lý tôn trọng các quy luật thị trường, bảo đảm cho quá trình SX, tiêu thụ HH
Là cơ chế phổ quát hiện nay trên thế giới
Giúp phân bổ nguồn lực hiệu quả
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 46
Khuyết tật của cơ chế thị trường
4 khuyết tật kinh điển thị trường hoạt động không hiệu quả: Độc quyền; hàng công cộng; Ngoại ứng; Thông tin bất đối xứng
Tốc độ điều chỉnh chậm Không giải quyết tốt các cân đối vĩ mô
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 47
Mô hình đương đại của thị trường
Luôn gắn với vai trò ngày càng được coi trọng của Nhà nước
Thị trường kết hợp với các thể chế khác như xã hội dân sự, phi lợi nhuận
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 48
3/ Nhà nước
Nhà nước vừa thích nghi, vừa can thiệp vào thị trường
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 49
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 50
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 51
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 52
Nhà nước làm gì?
Làm như Ponpot, Hitle? Làm như Chính quyền Hy Lạp?
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 53
Việc thứ nhất: Can thiệp vi mô khắc phục thất bại của thị trường
Kiểm soát, hạn chế tác hại của độc quyền
Phân bổ lại lợi ích đối với hàng hóa có tác động ngoại ứng
Bảo đảm đủ hàng hóa công cộng Bảo đảm công bằng cho các thị trường
thông tin bất đối xứng
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 54
Việc thứ 2: Trực tiếp quản lý kinh tế vĩ mô
Bảo đảm các cân đối vĩ mô, thực hiện các mục tiêu kinh tế vĩ mô: tăng trưởng, lạm phát, việc làm, cán cân thanh toán
Xác lập thể chế thị trường
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 55
5 chức năng của Nhà nước trong quan hệ với thị trường (xem sách)
Tạo lập môi trường Định hướng Tổ chức Điều tiết Kiểm tra
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 56
4/ Doanh nghiệp
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 57
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 58
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 59
Vai trò
Doanh nghiệp mạnh thì nền kinh tế mới mạnh
Nơi giải quyết việc làm chủ yếu Nơi thực hiện các chính sách của Nhà
nước
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 60
Chú ý
Doanh nghiệp tạo sức mạnh cho quốc gia
Doanh nghiệp cũng có thể làm nghèo đất nước
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 61
4 nguyên tắc hoạt động của doanh nghiệp trong cơ chế thị trường
a)Tự do kinh doanh những gì pháp luật không cấm
-CƠ CHẾXIN CHO
-TIỀN KIỂM
-CƠ CHẾĐĂNG KÝ
-HẬU KIỂM
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 62
b) Hạch toán kinh tế: độc lập về tài chính
Tài chính độc lập Hạch toán trung thực, kiểm chứng
được Nhà nước phải bảo đảm hạch toán
trung thực, chống “lãi giả, lỗ thật”; hoặc “lãi thật, lỗ giả”
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 63
c) Giao dịch theo thị trường minh bạch (theo pháp luật)
Tôn trọng khách hàng Nhà nước khi tham gia mua, bán cũng
phải thực hiện theo thị trường bằng cơ chế đấu thầu, đấu giá
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 64
d)Cạnh tranh bình đẳng
Doanh nghiệp cạnh tranh nhau để phát triển
Cạnh tranh phải theo luật (Luật Cạnh tranh)
Chống cạnh tranh không lành mạnh
Kim Van Chinh PhDKim Van Chinh PhD Government-Market-EnterprisesGovernment-Market-Enterprises 6565
III/III/
ĐỊNH HƯỚNG ĐỊNH HƯỚNG ĐỔI MỚIĐỔI MỚI
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 66
Tình hình
Nhà nước còn yếu kém, chưa thống nhất về mô hình
Thị trường chưa đồng bộ, bị Nhà nước làm lệch lạc, chưa phát huy hết những tác động tốt
Doanh nghiệp còn yếu, phổ biến kiếm lời trên cơ sở chụp giựt và tham nhũng, không cạnh tranh bình đẳng
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 67
Chi phí giao dịch quá cao: Ví dụ, số giờ cần thiết để tuân thủ luật thuế
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 68
WEF 2008: Ba "vùng lõm" c a kinh t Vi t Nam: ủ ế ệh t ng, giáo d c, s n sàng cho công ngh .ạ ầ ụ ẵ ệ
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 69
Việt Nam chỉ có một số ngành có năng lực cạnh tranh
TB điện (*)(927 tr. $)
SP nhựa(480 tr. $)
Vali, túi xách(388 tr. $)
Gốm sứ(274 tr. $)
Trái cây, hạt(758 tr. $)
Xe máy(261 tr. $)
Cao su(1286 tr. $)
Tiêu & gia vị khác(211 tr. $)
Gạo(1276 tr. $)
Cà phê(1217 tr. $)
Điện tử(1708 tr. $)
Tôm, mực đông lạnh(2123 tr. $)
Cá đông lạnh(787 tr. $)
Than(915 tr. $)
Dầu thô(8265 tr. $)
Giày dép(3758 tr. $)
Đồ nội thất(1710 tr. $)
May mặc(5469 tr. $)
0
10
20
30
40
50
60
-2 0 2 4 6 8 10 12Tỷ trọng trong kim ngạch xuất khẩu
của cụm ngành trên toàn thế giới, 2006 (%)
Tố
c đ
ộ t
ăn
g k
inh
ng
ạc
h X
K, 2
00
3-06
(%/n
ăm)
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 70
Nhưng tăng trưởng lại chủ yếu dựa vào tư nhân (Phân tích tp HCM)
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 71
Đối với thị trường
Phát triển đồng bộ các loại và các yếu tố thị trường
Phát triển, nâng cấp các thị trường nào còn thiếu, yếu (dịch vụ, yếu tố sản xuất, độc quyền cần bỏ)
Các yếu tố thị trường cần đồng bộ (quyền người mua, thể chế)
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 72
Đối với Nhà nước
Nâng cao hiệu lực, hiệu quả QLNN Nâng cao năng lực, tính chuyên
nghiệp Tổ chức lại bộ máy cho có hiệu quả,
hiệu lực
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 73
Đối với doanh nghiệp
Phát triển mạnh về số lượng, chất lượng, năng lực cạnh tranh
Bảo đảm bình đẳng Giảm DNNN, khích lệ DN tư nhân
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 74
KẾT LUẬN
Mô hình kinh tế thị trường có sự quản lý của Nhà nước là mô hình hiệu quả đối với các quốc gia, trong đó có Việt Nam
Hiểu đúng, xác lập đúng các yếu tố của mô hình: Nhà nước, Doanh nghiệp và Thị trường là bảo đảm thành công của quá trình đổi mới
75Government-Market-Enterprises
Kim Van Chinh PhD
The End
Thank you
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 76
IV/ QUAN HỆ NHÀ NƯỚC, THỊ TRƯỜNG, DOANH NGHIỆP
Thị trường được tôn trọng, là cơ chế thực hiện các quan hệ kinh tế chủ yếu
Nhà nước nằm trong khuôn khổ thị trường nhưng có vai trò tạo lập, điều tiết, dẫn dắt, khắc phục khuyết tật thị trường, bảo đảm cân đối vĩ mô
Nhà nước không ra mệnh lệnh trực tiếp cho DN nhưng thông qua chính sách tác động để thực hiện mục tiêu
Doanh nghệp có quyền tự do nhưng phải theo pháp luật và tôn trọng thị trường
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 77
Tác động qua lại
THỊ TRƯỜNG
NHÀ NƯỚC:1. Khi tham gia quan hệ với
thị trường, phải thực hiệnđấu thầu, đấu giá
2. Các chính sách phải dựatrên quy luật, nguyên tắc
thị trường
DOANH NGHIỆP:1. Tôn trọng Luật cạnh tranh
2. Khi thị trường thay đốiphải thay đổi thích nghi
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 78
Tác động qua lại
Nhà nước
THỊ TRƯỜNG1. Thị trường phát triển tốt hơn2. Thị trường khắc phục được
các khuyết tật
DOANH NGHIỆP:1. Thực hiệ Luật nghiêm
chỉnh2.Phát triển mạnh, đúng
hướng
Kim Van Chinh PhD Government-Market-Enterprises 79
Tác động qua lại
DOANHNGHIỆP
NHÀ NƯỚC:1. Thu được nhiều thuế đểthực hiện các chức năng
2. Giám sát hoạt động cungcấp dịch vụ công
THỊ TRƯỜNG1. Phong phú quan hệ
thị trường1. Làm cho thị trường hội
nhập, đồng bộ