ausführliche grammatik der griechischen sprache - raphael kühner (1890) 2/1
TRANSCRIPT
AUSFHRLICHE
GRAMMATIKDER
GRIECHISCHEN SPRACHEVON
DR
RAPHAEL KHNER.ZWEITERTEIL:
SATZLEHRE.DRITTE AUFLAGE IN ZWEI BNDEN
IN
NEUER BEARBEITUNGBESORGT VOM
DR BERNHARD
GERTE
ERSTER BAND.
HANNOVER und LEIPZIG. HAHNSGHE BUCHHANDLUNG.1898.
O pp
I
2
Vorwort zur dritten Auflage,Wie Friedrich Blass,der Bearbeiterdesersten Teils der
vorliegenden Grammatik, so habe auch ich bei der Bearbeitung dessyntaktischen Teils mich bemht,gestalten,
das Khnersche
Werk
so
umzu-
wie es die Rcksicht auf die neuere Textkritik und auf die gesicherten Ergebnisse der historischen Sprachforschung erforderte,
und doch dabeiEinzelnen
Anlage des Ganzen unberhrt zu lassen. Im waren durchgreifende nderungen nicht zu umgehen, und manche Kapitel, insbesondere in der Tempuslehre, der Moduslehre und der Kasuslehre erscheinen in gnzlich neuer Fassung. Zunchst ist es bekannt und bei einem so umfangreichen Werkediefreilich
nicht zu verwundern, dass in der zweiten Auflage eine grosse Anzahl von Belegstellen stehen geblieben war, die auf lngst veralteten
Lesarten
beruhten,in
und dass manche grammatische BeLuft
hauptungen geradezufalscher
der
schwebten,Esdiegalt
weilalso
sie
sich
auf
TextberlieferungGitate
aufbauten.
vor
allem,
smtliche
genauoder
nachzuprfen,
nicht
beweiskrftigen
Belegstellen zu tilgen und,die
wenn
mglich, durch andere zu ersetzen,,berlieferten
aus
falsch
unsicher
Textstellen
gezogenen
Schlsse zu beseitigen oder wenigstens als zweifelhaft zu kennzeichnen
und so
ein mglichst zuverlssiges Bild der erweisbaren sprachlichen
Thatsachen herzustellen.
Fr die wissenschaftliche Erklrung der sprachlichen Thatsachen schon Khner die Ergebnisse der vergleichenden Sprachforschung nutzbar zu machen; nur konnte er daneben sich dersuchte
zu seiner Zeit noch vorherrschenden Neigung, die Spracherscheinungen auf philosophische Kategorieen zurckzufhren, nicht ganz entziehen.Dieser Umstand,
sowie die
gewaltigen Fortschritte,
die
die
ver-
gleichende Forschung in den letzten
Jahrzehnten gemachtsichtlich
hat, Hessen
eine vllige Umgestaltung gewisser Abschnitte als geboten erscheinen.
So musste
z.
B.
der
Optativ,
den Khner,
unter
dem
IVEinflsse
Vorwort.
der
Dreiteilung:
Wahrnehmung
(Indikativ),
Vorstellung
(Konjunktiv), Begehrungsvermgen (Imperativ),
auch in der zweiten
Auflage nochsein
als
Konjunktiv der historischen Tempora auffasste, in
Recht als selbstndiger Modus eingesetzt und im Zusammenhange damit die Moduslehre teilweise neugeschrieben werden. Wenn hierbei in blicher Weise der Konjunktiv als Modus der Erwartung,der Optativsollendiesals
Modus der Vorstellung bezeichnet wordennicht
ist,
so
selbstverstndlich
Definitionen
einer
sogenannten
Grundbedeutung" sein, sondern nur allgemeine Formeln, unter denen sich die verschiedenen Gebrauchstypen jener Modi bequem zusammenfassen lassen. Noch einschneidender sind die nderungen in der Kasuslehre, weil Genetiv und Dativ, die Khner noch als einheitliche Kasus fasste, lngst als Mischungen aus echten Bestandeingedrungenen fremden (ablativischen, lokativischen, teilen und - soziativischen) Elementen erkannt und allgemein aninstrumental erkannt sind. Wie sehr freilich gerade hier die Grenzen sich verwischen, wie unsicher daher gar manche Aufstellungen bleiben mssen, leuchtet ohne weiteres ein, wenn man die vielfachen Wandlungen verfolgt, die die Sprachvergleichung selbst in dieser Beziehung durchgemacht hat und noch durchmacht; und doppelt schwierig gestaltet sich die Aufabe fr den, der nicht bloss allgemeine Gesichtspunkte aufzustellen, sondern jede einzelne Erscheinung der Einzelsprache in eins der aufgestellten Schemata einzuzwngen hat.
Auch
die
brigen
Abschnitte
weisen
erklrlicherweise
auf
jeder
nderungen und Zustze auf; doch bin ich berall bestrebt gewesen, der Khnerschen Darstellungsform mich mglichst genau anzupassen. Wie schwierig und undankbar es ist, ein fremdes Werk so zu bearbeiten, wie es einerseits die Piett fr den Verfasser, andererseits die eigene wissenschaftliche berzeugung verlangt, weiss ein jeder, Mge es mir gelungen der einmal in hnlicher Lage gewesen ist. sein, der Khnerschen Syntax eine solche Gestalt zu geben, dassSeite zahlreichesie jetzt
in
der dritten Auflagein
nicht
minder brauchbar erscheint
als sie es seinerzeit
der zweiten Auflage anerkanntermassen ge-
wesen
ist.
Zwickau, Dezember
1897.
Dr.
J3.
G-erth.
Inhaltsverzeichnis.
Zweiter
Teil.
S y n t a x e.o
344.345.
Einleitung. oSprache.
Seite1
Gegenstand der Grammatik
Entwickclung der Redeteile und ihrer Formen aus
dem
Satze
2
Bemerkungen ber einige Eigentmlichkeiten der griechischen Spracheim Gebranche der Substantive.346.a)
b)c)
Metonymischer Gebrauch der Substantive Prgnante Bedeutung der abstrakten Substantive Eigentmlichkeiten der Substantive im Gebrauche der ZahlformenSingularformPluralform
1013.
13
347.348.
a)
1315
b)c).
349.
Dualform
19
349 b Bemerkungen ber die Komparation der Adjektive, Adverbien und Verben
20
Syntaxe des einfachen Satzes.Erstes Kapitel.350. 351.
Hauptbestandteile des einfachen SatzesA.
3031
SubjektEllipse des Subjekts
352.353.
3237
B.
PrdikatEllipse des Verbs E?v,
werde giessen
227,
6).
Das Verhltnis des Redenden zu den auf das Subjekt bezogenen findet seinen Ausdruck in den Modusformen, deren es im Griechischen vier giebt: Der Indikativ stellt die Handlung als thatschlich vorhanden hin, der Konjunktiv alsThtigkeitsusserungenerwartet oder gewollt,
der
Optativ1
als vorgestellt
oder gewnscht,
der
Imperativ9.
als befohlen.
)
Der aus Subjekt und Prdikat bestehende Satz kann sich Das Subjekt tritt durch sein Prdikat zu einem Gegenstande in ein kausales Verhltnis. Zur Bezeichnung desselben hat die griechische Sprache drei Kasusformen: Akkusativ, Genetiv und Dativ, zu denen noch eine besondere Kasusform zur Bezeichnung der angeredeten Person, der Vokativ, hinzutritt. Der Vokativ, als Ausdruck einer Willensregung ist vielleicht die lteste Kasusform daher er auch meistens ohne Kasuszeichen in der reinen oder nach Wohllautsgesetzen abgeschliffenen Stammform des Wortes erscheint Auch der Begriff einer Thtigkeitsusserung kann zu (g 100, 2). dem Prdikate als Objekt treten. Zu diesem Zwecke bildete die Sprache eine besondere Form eines indeklinabeln Substantivs, indem dem Verbalstamme eine substantivische Form, die Infinitiv genannt wird, gegeben wurde, als axoo-sfisvat, eTn-ftuu.tti dcxoulu.evoct ixotkiv. Diese ursprnglich zur Bezeichnung eines Objektes gebildete Verbalform wurde spter auch als Subjekt und in Verbindung mit dem Aussageworte als Prdikat gebraucht. Ausser den Kasusformen hat durch welche die die Sprache eine besondere Wortart geschaffen Art und Weise, wie die Thtigkeitsusserung des Subjekts geschieht, angegeben wird. Man nennt sie Adverb. Insofern die angegebenen Bestimmungen des Prdikates demselben gegenberstehen und soerweitern.,
,
S.
') Khner unterscheidet nur drei Modi: Indikativ, Konjunktiv und Imperativ. dagegen namentlich Bumlein, Untersuchungen ber die griech. Modi, p. 20 ff.
6
Entwickelung der Redeteile und ihrer Formen aus dem Satze.als
345.
gleichsam
Objekte
erscheinen, wird das hieraus
entstandene
Satzverhltnis das10.
objektive genannt.weiteren Fortschreiten der Sprache entwickelt sich
Bei
dem
ein neues Satzverhltnis, das
attributive, indem das Prdikat mit
seinem Subjekte zu einer Begriffsbezeichnung verschmilzt. Bei diesem Ist Vorgange muss natrlich die Aussage des Satzes wegfallen.daher das Prdikat durch eine Verbalform ausgedrckt, so bildet die Sprache aus dem Verbalstamme eine neue adjektivische Form, welche
Partizip genanntOdXXov".sagewortez.
wird.
So wird
z.
B.
aus
pooov
Usi
poSov
Ist
aber das Prdikat durch ein Adjektiv mitausgedrckt, so wird dieses weggelassen.pooov
dem AusSo wirdSatzeer-
elvai
B.
aus pooov xaXov tan
xaXov".
Whrend
in
dem
die Bezeichnung der Eigenschaft als erst geschehend erscheint,
scheint sie in
dem
attributiven Satzverhltnisse als bereits geschehen.
Dassich
attributive Adjektiv
und das
attributive
Partizip unterscheiden
dadurch von einander, dass das erstere die Eigenschaft (das Attribut) als eine in Ruhe an dem Gegenstande haftende, das letztereals eine
bewegliche darstellt, indem es dieselbe entwederals vollendet
als in
der
Entwickelung begriffen oderoderals
und entweder
als
handelnd
leidend durch verschiedene
Formen
bezeichnet.
Da das
attributive Adjektiv oder Partizip mit
einem Subjekte zu einer Begriffsbezeichnung verschmilzt, so bezeichnet die Sprache diese innige Verbindung dadurch, dass sie dasselbe mit der Form des Subjektes in Kasus, Genus und Numerus kongruieren lsst, und da ein Attribut nicht allein einem Subjekte, sondern auch einem Objekte beigelegt werden kann, so hat die Sprache auch fr das Adjektiv und Partizip ausser dem Nominative die brigen Kasus gebildet. Auch das durch
und die Aussage ausgedrckte Prdikat (Kupo; t,v kann nach Weglassung der Aussage zu einem Attributive eines Substantivs (Kupo? aaiXsu?), das Apposition genannt wird, gemacht werden. Endlich kann auch durch den Genetiv eine attributive Bestimmung ausgedrckt werden, indem das Prdikat dieein
Substantiv
aoiXsu;)
Form
eines
Substantivs
annimmt
(rcatp;
v8sovxo?...
oy d saOai.
Sehr
oft bildlich Isoer.
28 axoy. xou
PI.
Gorg. 465, a oxoy.S.
xou tjSeo;.-/dp
Eur. Ba. 1096 auxou ysp^aoa?(]/uyiuv|
IppiTtxov.
Ai.
154
xulv
fj-E^aXtv
lel; oux av d|xdpxot;.IIsvek).
(Eur. Ba. 1099 aXXai oe upjou?axoto
teaav
V
atlpo;
N, 159M, 254
Mr,pi6vY|?
xixuaxexovtjwvxovi'tjv
ooupt.;,
zXouato;,
TioXuxxrifKov
Eur. Io 581,
aTtXrjdTo;,
die poet. xaxYjpecprjs, bedeckt,xaTYipecple;iravxot'cv
angefllt (Anacr.dcpvEic;,
fr.
135 Bergk.angefllt,
xpa7TsCai
dyadiuv),
Itusxe^y)?.
ep.,
7ToXov.
206, a
xaXoi,
iTrstoav
auxouc
iTiaivfi
xai auq], cppovf,iXi'a
jxaxo;-/ejxeiciv.
^[xi:i[XTrXavxai
xal
fASYaXauyiac.
Apol. 26, d xd 'Ava^a^pou6. 1,
xouxcov
xcov
X6-/cdv.
X. Hell.S.
vau?
itXrjpouv dvopcov.
PI.[jle
494, c TrXTjpouudai IXkioo;.cujaiX-f(ov.
Ant. 280
Trauaal rcpiv op^f? xai
fjLEax|jlev
X. vect.
6,
1
xpocpf; surcopEtv.
Dem.civ.
18, 27 tioXXjv
ypr^axcov, TtoXXwv 6e axpaxitxuiv EUTrop^aa.ovxi
PI.
521, a apouatvCcdtJc,
oi
xciji
TiXouaioi o
ypuji'oo,6,
dXX
oo oei xv Euai'fxova ttXouteiv,
d-yailrj?
xs xal [x
cpiuvfjc
uvivxa
(iratSta),
aber B, 182Prot. 325, c
&sds ona.
1218 xv Alp.ovosR. L.2,1.
cc&oyy 07
Guvdrjpii.
PI.
auviy,
xt;
xd
XsY0|j.va,
Besonders2,
auffllig ist
die gleichartige
Verwendung der beiden Konstruktionen141 iQXOUCavdxouccf;4,
bei Herodot.
Vgl.
1,
45 xouxiuv dxouaa;,xo'jxiuv
xouxtuv3,
dvEVEtySsvxiDV
es
xds zoXtot?,
114 dxouoasgleichl
(aber 115xaxa).z.
xaxa),5,
128
dxoiaavxas;/.ot
xouxcuv
(aber
darauf 35
-^'xo'joav
157.
79. 7, 13 dxouoavxt
t^s 'Apxadvou y v xo;.|
4
x-7j;
xpou^^sAr.
683 TJa&eTrjv
dvopo;
xr)pUY[J.dxu)v
Spofxov -pox7)pavxo;.
PL 670
xtj
al'aiLrjxai|
'Locpou,
oiycv.
688 Tjodet
7tou
|xou xov 'iiocpov.-
S. Ai.
1318 f a!}6[xT)v(
o-^v 'Axpstocv.
Dagegen X. Cy. 3. 1, 4
r[adsxo xd Y t Y v ^fxva
Anmerk.b) gehorchen,
6.
Wennwerden
bedeuten, sondern auf etwas hren, d.sosie
aber die Verben des Hrens nicht schlechthin vernehmen i. a) anhren, zuhren, auf etw. merken,regelmssig,
auch bei sachlichem Objekt, mit dem Gehr schenken auch mit dem Dative) verbunden. 290 dxo6etc (a-jSwv f ;j.EXEpu>v. PI. civ. 450, b Xyujv xouc Mtjiuv -tjxoou?4. 2, 1 u. oft.
irM-qts-
riotrpoxXo'.o(
15 oeppa
Th.
4,
6 -6&ovxo xf ; II6Xou
x.cL-iil-qv.ii.hr^.
-u&tjcu
raxpo;,
o'-O'j
x j9s y" 7
Statt des einfachen Genetivs (ohnec.
Partizip) erscheint in Prosa
regelmssig -spt7repi
gen. X.
Comm.Part,
4.
8,
xai a "Epftoylvoos (ex1,
Hermogene) ijxouaa
a6xo (to Xcuxpdxou;).
4 >i^u> 5e hnlich Th.der Genetiv
70
Tcspl
iov
Guy.
aioaveo&at r^Ivti
y^ Boxeixe.8.
Auch mit
ist
selten; dafr vielmehr Acc. part.c) x(
nach Anm.
oio&avEsftai xivo;
von, an jemd. etwas wahrnehmen.kannein
X.
Comm.
1.
6,
4
yoXsjtov
^o&T)oat
xoaoL (ou; was Beschwerliches hast du anacc.
meinem Lebenim Genetiv.
bemerkt?eintreten.XeYet,
Statt
des
rei
Nebensatz oder ein Partizip
X. Comm. 4. 4, 13 ox ats&dvo[j.a cjou -otov vfupov t] zolov oi'xoiov nennst. PI. Ap. 22, c r^diir^ axcv ich begreife von dir nicht, was du. .
oiopivcov aomiuxdxcuv elvat.TJiv 7ioAEiAicuv.
X. Hell. 4. 2, 19 AaxEOoupLovtot oux tjoSvxo npootovreov
Th.10.
5,
83 AaxeSatfxovtot tJo&ovto xEiyt6vxu>v.
Nicht selten finden sich die oben angegebenen Konstruktionen der Begriffe der Wahrnehmung auch bei anderen Verben, die regelmssig mit
Anmerk.
dem Akkusativ verbundena)
zu werden pflegen:
piav&avEiv nimmt, namentlich bei Dichtern, an den Konstruktionen von S. OC. 593 oxav dxoustv teil, wenn es der Bedeutung des Hrens nahekommt. Aesch. Pr. 702 p^a&eTv Ph. 541 wv [xadovre; ou&i; efoixov. fiou, vou&E-Et. IxTfi S. Tr. 408 xot' out tv (j.cp' souttjs a&Xov ir)70UfAeV]c. Yctp ttjoSe -pj-' iypr^Exs1|
'
sypr^ov, xoxo
oo-j
fi'a&elv.
Vgl. Ai. 800.
El. 565. 889.
OB.
545.
Ant. 723. 1031.osjjlou
Ph. 370.
X. Cy.
1. 3,
10 IjjiavdaveTs ooSIv XXTJXcov.El.
1. 6,
44 ud&E
xai xdos.
Nach Analogie von uav&dvsiv xivo; auch S. xo-joev ix v xe xai m. Akk. wrde undeutlich werden).
o5ev
3253,
t:
oaTjoEat,
Y]
xt
Y uvalX(uV
dXXdiov -Ep(t[u voov.I
e'TTtaxEaxai axrj;PI. civ. 375, e
(xrj;
xajj.TjXou),
xoxo cppdaio,
wasxtv
man vom Kamelev.
nicht weiss.
olo&aiSi'a
xtv Yevvatav xuvtv, oxt xxX.,xt]v
Stallb.fxXXovy'^j?
X. Apol.
34 xaxavotv xo dvpo;>;
oocpfav.
Th.
1,
68
Xeyovxcuv
tzsvoeixe,v
evexciTt
x X. Cy. 8. 1, 40 xaxajj.a&Etv os xo Kpou ooxojjlev,. .
=
evojaiCe yprjvat xo; d'pyovxa; xiv dpyofXEvojv otatppstv.
PL Gorg.a
463, d ap'465, e
ouv dv fj.d&oi; d-oxpivojAEvou; sc. u.oXsyovxo;TioxEpd(xou
xai
dp
1
dv
fjiou
fj.dtrot;,
d7roxptvo;j.ai.
payEa ox EfidvavE;.in\
X. Comm.d-atvou>;
3.
6,tj
16 v&uu.o xtv dXXiuv,
aot
ooxoatv
xoi; xotoxot;oe
[j-dXXov
Wyou xuYydvEtv.dXXTjXou;.
17. Cy. 5. 2, 18
dvsvoTjos
axtv
ijXYjpdixtuv
Th.
Ebenso 7, 48
stodvat oxt 'A*b]vaTot ocptv[xlt
xaxa ox d-oOECOvxat.tu;
PI.
Phaed. 92, dCiv. 337,
[J.T]~e
^(xauxo
T
dXXou dTrooEyEaai Xeyovxo;,
;
PI. leg.faxt xa/.T].1
672, a
xofvjv
eV.siv
y'
t'
T0 ^ Aio-
299 18, 28 xoxo p.ou otadXEt. So auch: Eur. Andr. 3G1 xt;; os crj; cppsv; ev oou oeoix i, an deiner Gesinnung frchte ich eines von dir. c) Zu den Verben des Sagens und Meinens tritt bisweilen die Person Der einfache Genetiv oder Sache ber die etwas gesagt wird, im Genetiv.voouStupset;
[j.axo;.
Hiermit vgl. C.
I.
A. IV, b, 53,xiv
a,
25 xaxd xv vaov; dXXq) [AsXr^st.
PI.
Phaedr.ubivyjI
238,
d xaxot
ouv
e)
(i.T at./.,
Civ.
519,xoiyj
vopuu
o
xoxo
iaeXei,
v.y.z-
Schneider.Xec&ou.
Selten u-eXesScu.Pf.
505
fxYjxt
tjsjaovo; ye tco&tj
rtapd
Vgl. A, 523.'A/iXXeu;.ji.ot
fiifiXexatT, 343ff.
vu8'
rot
ouxsxi. .
rAyyjjootyp-rj
[Asxd v)fxoi
xa{)rjY^ uatx'
av
xouxo
xo
jj.dilr)|xa.
199, c xaXcus
Io$a; x aOYj-fTja aa ftai xou X070U (exorsus esse).
Theaet.
yopY]7efv xouCy.1.
X6700
sententiaexou;
quasi duces sunt ac prineipes.Siodaxoujtv
rj
X.
2
,
8
(01
nipjai
TtaToa?)
i^xpatei;xtuv
slvai
yaaxp?
xai tzoxou.iuxt.djfJLcov
5. 1,3,
14 xdtcoXi?
p.oy{}r]pd
dvvlpcTtia
Tcastov
|-t{}u|xia)v
dxpaxftioXi?
Th.
62
oux
auxoxpdxwpd-(a&tuiv
oaa eaux^;.ouxicp^ovr^efr.
Isoer. 4,
29
xupta
7Evo|xlvr)ttj?
xotouxcov
xo
aXXot;.
Dem.'Ajitj?
3,
16
xatix-rj;
xtiptoc
ycopa? ^svrjaExat.
Archil.0;6'
22 Brgk. ouVgl. Theoer.
7s
xapxepo?]
[XY]Xoxpcpou.t-rfi
Theogn. 480
av oTtEpdXAy; Tioaio;
jxlxpov,
ouxlxi xeivoc
auxou
7X0)337)1;
xapxsp?Ta?oat'ato?.)
ouoe voou.
l6, 94.4,
Hipper.
I.
p.
552xtuv
dvgpE? etouxcuv xapxspoi.^prjfxdxtv
(Kret. Inschr. v.
Gortyn7,
25 xapxEpovTta&cov.
stvat
Dion. H. ant.
11
xcuv
An merk. 16. Mehrere Verben des Herrscbens nehmen in verschiedener Beziehung eine verschiedene Konstruktion an. Sind sie mit dem Genetive verbunden, so haben sie den Sinn Gewalt haben an etw., verfgen ber etw. Ausserdem kommen noch folgende Verbindungen vor: a) der Akkusativ; alsdannberwiegtd.
Bdtg.
bewltigen, innehaben.
Kpateiv
xtva,
als:
xous tuoXe-
417.heisst
Genetiv bei Verben, Adjektiven und Adverbien.
369xp.
ui'o'j;,
besiegen (=Th.1,
vtxv,
Lex. Sequer.
p.
151),
whrendPI.
xivo;
dem
Lat. potiri entspricht.u/T, IxpdrrjaE.-'ivT7.;
109 Ms-fa-j^o; xousxpaxVjaavxEg
xe At'Y'jrcxto'Jc xal xov; S'jjj.ij./0'j;
Isoer. 4,v.
35
ttoXeiau)
too; apdpou;.
Syrap. 220, a
sxpdxctS.
Sokrates,f.
der
alle
unter den Tisch trank.xal too; uou;xtjs
Auch etwas inne'Et: txf.
haben
OC. 1380
x
cv ddxTjjia1,
ftpovo'j;
|
xpaxoaiv.
pax-^v|
rs Iv xi, bewltigen,E-Ta7rupYov ttjvosxat oxTjTrxpa Tr. 126 xtjv
Ps. Isoer.
52 x;
ccssoj; daapxla;.
Eur. H.
28
eo-oCujv -6Xtv, ubi v. Pflugk. S. OC. 449 eIXesOtjv ftpovou; xpolvsiv xal xupavveueiv yHovo; (wie oben ftpovou; xpaxslv OC. 1380).3,
-dvxa x paivaiv aatXs6;.Luc. D. Mer.2,
7To)av.
2
x-?)v
Dionys. A. R. 5. 34 xup avvTjCso vxe; audi? 9at8 v xupavvEiv x oupiTroaiov. Eur. Suppl.tj
226 xotva ^ap(z.
8ec
xd;
x6-/a?
yo
6
tx s
v o;.
Nach Analogie21,
v.
oov
r^siaftat
B. X. Cy. 3.1,
28\ warn praeire, sagt Dem.
174 xdv.
T:ofxr:d;
-rjstxo.
(AberE/.daatu
Th.
19 hngt xo;xtvaoi
JrrjYEto&at;TjYto&a[7]
= gubernare,;a(v
fcufifidtyoo
nicht v. rjovxo, sondernregere,1,
e/ovxe; ab.)
Bei Thuc.pvj]
71
xtjv
nsXo-vv/jaov zEtpa&E
Traxlps;
minoretw.
sit.
S.
Poppo-Stahl.
-apsooaav Peloponnesum ita gubernare, ut ea non Vgl. 6, 85; i^r\^zlz^a\. xt Fhrer sein in etw., zu
(nach Analogie von oov r^zla^ii),Vgl. 93.PI. civ. 586,
daher anordnen,3,
zeigen.
5,
66 "Ayioo;
xo otoiXEio; Exaoxa JTjYO'jjiivou xaxd x6v vouov.;'ju.(i.dy_oi;.
55 aerst
os sxdxspo i^me,ia%e xotscppovtpiov s^TjYTJxat.
d tas TjOovd; oicuxouaat a; av xo
Crat. 407, a xv
-oitjxyjv,
interpretari.
Anderesy>
sehr spt.
Heliod.
2,
24der
aaxpanEsi Alp^xov.Ysvs'
Nicht gehrt hierher
245ist:
xpis y^P %'h ,atv cpaatv
dvdaaOat
dvpiv,s.
wo
'(hei Akk.
der Zeitdauer
Dativ,8.
Prpositionen, s. 423, Anm. 5. Die adjektivischen (sowie wenige vereinzelte 423, 6;c)
Generationen lang;
b)
verbale)
Be-
Kundig- und Unkundigseins, Unerfahrenseins, und die Verben desgriffe
des
dessich
Erfahren- und Versuchens inxpttuv,f.
einer Sache, als:
Ipuxsipo;, aiiEipo;,
e'tuctxtjpliuv,
e'Tuaxdp.Evo; ep. seit.,seit.
kundig,
poet.
u.
neuion.,
dvE7urcY)|xiov,cjocpo;
$vos
poet. (S.so
OR. 219
xoo X670U, xoy TtpayHIvxo;),(xo>v
seit.,
auvtaxtp
b. Spt.,u.
auch
ouyyv)I|x7rato
nachsichtig gegen etw.,Suvexo'.7rol[xo'j
ar^wvOr.
ep.,
darjpuov ep.
neuion.,
ep.,
Eur.
1406,
dcxsXsaxo;
poet.,
nicht
eingeweiht,
x'jcpX'iTjjj.Tj
X. conv.xcocpT)
4, 12,
fter Sp.,
xtocpo?,
taubv.
fr
etw. PI. leg. 932, a
xwv
xoioxtov
TTpooijjucov,
ubi
Stallb.,poet.,
Antiphan.
b.
Ath.
450Sp.,tiven
f.
xtocp7]v
dxof;
ata&rjcuv
lyoucriv}
ayvci);
doar^, iopu U. atopis,S.
ep. poet., dYujxvaaxo?, rjOd;, gewohnt,d^Orj?,
bekanntu.cp,
=
e'ixrstpo;
El.
373
u.
[ImxXoTio?s.
ist
X, 281
397
nichttoicxr^,
mit
den
Geneauch
zu verbinden,(PI. Prot.
Hentze],a) u.a. ;
drrai'suxo;,rrsipdv,
unkundig,
touuxsuEivep.,Ikviai
327,
hufigerslvat,(oi
ireipacrat,
ireipirjxiSeiv
oia-EipdcrOai,e/eiv,
drcoTrEipdciflai,
TCE-EipapsvovdrjscicTov
-stpd^Eiv ep.,iintoi)Ix'
dneipwg,(SC.
dyjiSeasstv
K, 4939,
yxpxt);
auxiuv5. 3,
vsxptuv).
Efx-Etpo; oderHdt.
iTriuxTQjxtv
EtpLi
xkyyrfi.
X. Cy.
35PI.v.
oojv
IfiTrsipo;.
46 BouuxcovsT
xal SssjaaAaiv Ip.7xeipot EipiEv.
Hipp. maj. 289, e otTretpo;u,
xo dvSpo;.
Th.
1,
142cp,
Oaivdcjar,?cp,
i^taxTjp.w
379
ouos
xt;
epYtv
|
Iu.ixaiov ouoe ir^.
Vgl.
400.xaxr,?
406
cp6pp.tYYo?
eiciaxdp. ev
xal doiSf;.9,
Hdt.8,
2,
49 xr;IL T.
duaiTj?
oux daTj;,
dXX
E|x-Eipoc, vgl.
46.
65
slvat
doayjfxova1.
xtov
ipcov.
A~ai06oxo?24
Kbners
ausfhrl. Griech. Grammatik.
Abt.
370dpeiTC;ntvcov[i.ou?
Vgl. Eur. El. 949.tj
Gorg. 482, aHdt.
('AXxiidoTjc)
aXXoxs aXXu>v iaxt Xo^cv,[xsv-yotp
os cptXoaocpta
dei
twv
5. 92, 7 xoiouxo
uu.iv
laxi
yj
xupavvic
(=
oi
xupavvoi) xai xoiouxcov ep^tov.rj
Dem.7Y]pa.
25, 88
ou
tiTv
axiov
outejiiv
Xo^tov out' Ip^wv laxlv
veoTrjc Ttu
Ferner Antiph.
5,
92
x
dxoaiov81
dji.dpT7}u.a
ttJc
Tuyjric
Isti
(liegt in1,
den Hnden des Schicksals), xojxev
exouatov ttjc Y v >u.Tr]c.xai TiavxcSeiTipaxxEiv
Dem.
16
x
EWTifxdv x6'
facoc uirlp
'^YjaeiE
Tic
av
f>a6iov
elvat (jederditocpafvEaai,
manns Sache),tqGt'elvai
tuv1,
Trapvxoiv
o
xi
auu-ouXou.
Th.
83 Sa xiv
iroXs|i.oc
ouy
oirXtov
t irXsovPI.iaxiv,
(hngt
abt
von),os
dXX
oaudvTic...
142
t
vauTixv
te/vtjc
laxiv.
leg.er-
708, dfordertauvouai'ac
aou.-veuaaiZeit.
ypovou
TtoXXou xai 7raYydXErcovout)-roxi
sc.
viel
Gorg.laxiv
461, a xauxa ouvtoaxeixavto;
eyei,
oux,
Xi^tj?
(sermowis)oaTxavr^c
8iaaxsv zoXXcdv xai 7rpaYji.axei'ac
slvai.
In derXujtou-
angefochtenen Stellefxsvov
PI.
Gorg. 496,
e
r\
ouy
djxa
yaipsiv,
cumxai
voluptateeixe
doloremv icpsaxYjxxcovtjxooev;
(dueum)iintov)
fxiaflo?
ox
An.
4.
5, 35
auxovb.
(xov
Upvxivrjaiv
etvai tou 'HXioo.d7Tvet(xva.oxiZ
Vgl. 5. 3, 13.ttjvxrfi
PI.
Phaed. 85
PI.
Tim. 34, a
tou atfxaro; oXEi'av.^p-eiepa? Moarj; Iti ty
yxo iv
xepoo;
ef/j
xal
Symp. 189, b touto [aev >p tov, lucrum nostraeotei
Muscte proprium.dtvpt-wv.5.
205, a
xovc.
Epoxa
xouxov
xotvov
elvat
Tiavxwv
Vgl. Menex. 241,
Ein Genetiv derao[xai
aoxrjc,
umHdt.
mich selbsteq.
ichxrj;
wetten,xecpaXr);
mich selbst zum UnterpfandTieptoaftai,
geben (wie Ar.3,
791i-ycj
-spi
um den Kopf5, 6(01
wetten).
139
xauxrjv ttjXeu)
ouoev? ypr^axoe.ypy][i.dxu)v
Opr^xs;)civ.
wvEovxatoxav
xd; Yuvaixa;ost]
Trapdxoivfj
xcuv
-yovscovyj
[ie-jdXuJv.ittitov.
PI.
333, b
dp-fupio'J
-piaa&atvx~i$01
dirooaftat
Phaed. 98, b oux av d:te6ofXT]vxtSv t:6v>v
iroXyjjaiv
Xou xd? iX-iSas.Tidvxa
X.
Comm.Cy.
2.
1,20 (Epicharm.)36ab 61,'E-j-wco
ujXouctivjxoi,
eot.
3. 1,
TrfpdvT),Iv
dvaXuxojxEvajvuep'
;:dvxv
C>iXi7nro;
-oXejaeiv
u|xTv,
}j.ajv
oe
TToXejxetsat.
Vgl. 48.
So ber-
378
Genetiv bei Verben, Adjektiven und Adverbien.
418.
haupt der Preis,piou.txta&ou.
um den253.
etwas gethan wird;(xo;
bes.
oft
fjusdou,O'jjxevoi
dp-,'0I;sr:piov
Tll.
7,
touto'j?2,
ataopo;)
xoXu[xr)xal
X. Cy.av dp^upiou
7 (xtadou aTpaxE'jovtat,
vgl.axiv
3. 3,
3.
otiouvTpiJvxric
-onfjaavrs;,ovtgc.
1198,
7:ovY)p6co'.
dp-^jpt'o'J.
Dem. 200yiXiujv
19,ouoiv
80y\
opay|i.(ov
Trovrjpov
70
r^? ::ap
rjfjtipav
ydpixo; xd pLEytJxaopayjxwv.ist
TroXea);
d~oXtoXxT;.
Ar. Ach. 1055 oox avSiSdaxet;.
i-j-y^eaip.t.
PI.
Ap.
20, b
7r6aou
.
tievte
jxvjv.
Gen.
d.
Preises
auch -poixo; gratisv,
(urspr. wohl:
um
eine milde Gabe,
um32
ein Almosen),oo;T|jasv
15 dp^aXiov ^dp Eva npotxo; yapiaaadai.ooa os yprjfxdxcov ouxi
Isoer.
2,
ypr,-
fxata xxrjTa,y;
tuVYjTif).
Aeschin.
3,
160
aipLax? Ijtiv
dperf)
J) v
a.7.
Anmerk.tjv xov xfvouvov
Der instrumentale Dat.f
steht Lys. 27, 6 fiepet tcv
dcotxirju.d-
eJETrp
a v-o.
2,
430|
t/jV
tcote
AaepxTjs 7ipfaxo xteixecstv.yaXxEt'cuv,xaT|j.ot'
)
Z,
236
xeuye'a.
ajxEtev,
ypuusa
ivvsaoicuv.
Vgl. PI. Symp. 219,mit Knie
hnlich A, 547 Xfyov fwd.i.
-/ouvo;
dfxeituv,
Knieden
vertauschend,A,
abwechselnd. .
den
einen
Fuss
vor
anderen setzend.X, 50 yaXxou(
106
uls
ouco npidjxoio
IXujevAntiph.
('AytXXeu;) d^oivtuv.5,
te
ypuaouttoXXtjv
t'
diioXus6[jt.s&a.
*)
79 7,XXdcavxoo'
zoXXr c euaifxovta?6(uv
xaxooatuovi'av.
Eur. M. 967fxvov.
f.
twv6,
Ifxwv zat-
cpuyd;|
^uy^Tjc av dXXacai[XE',
ou
ypusous(;
Dem.[jly]0
10 xExpta&E
[jltjevoc
av xspoo; xd xotvd oixata xuiv EXXtjvwv
TipoEadai
sftai
jj.Tf]i5Efxtd?
ydpiro;
|xtjo'
cucpeXEia?
xrjv
xou;
EXXYjva; suvoiav.xoutiov
dvxaXXdcaEbensoypr,(j.dxu)v
Hdt.
7,
144
OefJiiTroxXET);
dve-fvcoae
'AYjvai'ou;
va;
xwv
-ot^aaa8at
owjxoaia,
vgl.
2,
135 fr
dieses Geld
(wofr nach anderer
Anschauung auch gesagt werden konnte:
dro
xoutcdv
twv
ypr^dttuv,
von diesem-ocpaoTi'xa
Gelde).
Th.
3,
70
oxxaxon'wv TaXdvrtov 8iyjY77)fjievot
gegenxf;
eine Brgschaft
von
800 T. freigegeben.XTfi
Dem.
3,
22
Tipo-s-oxaixt?
ydptto; xd
-Xecd; -pd-ypiaTa.5
Theoer. 11, 49suTuyonr);,
xa twvoe
ftdXaaaav lysiv xai xufxad' eXoixo
S.
OR. 1478xyoi,als
xai ss xtjsos xtj;
68ou
|
6at[xuv
ajjLEtvov
Tj
Ifxs
cppoupiqaa;
fr
diesen Gang.gesetzt
Da
die
beiden
verbundenendes
Nominalbegriffeanderen,so
gleichwertig
werden,o'vai xietiv.
jeder als Preisdp-ppiouetiv.
kann man ebensowohl sagenoiovat dp-ppiov tivo;
fr Geld geben,('EpupuXTjv)
wier\
Geld frxt[j.r(
geben.
Daher X, 326 Ar. P. 849 oux av Ixtos,o>
ypuav
cpi'Xou
dvopo; s'e&xto
Evxa.
owjv xujv decuv xpicoXov.xe -jfovatxa xai xo;
X. Cy.(xtjoev
3. 1,
37
xai a
'ApjiEvie,
a.Tz'(00 xtjv
iraica;,
o'jtcov
xaraT^Ei';,..
ubi v.opoyfxd?x
Bornem.^npdcaxo.|
PI. Gorg.
511, d1,
xaxrj; xrj;
iiE-(Xt]z
s-kp-cEata?
oo
Theoer.
57 xw
(=
xo-j)
[xev
1-(m
-opH^Ei
.
.
ar^d
EOiuxa
tuvov
xai xupoEvra.
l
)
ttf'jiiu
=
Ebenso in einer
elischen
Inschr.
b.
Collitz Nr. 1168:
X'jj'iotw
rc
to omXo, er soll sich lsen
um
das Doppelte.
418.
Genetiv bei Verben, Adjektiven und Adverbien. Bei den Verben desdvx(c.
379
Anmerk.tjjc,c.
8.
Tausches
wird die Beziehung gewhnlich
durch die Prpositionacc.;
gen. bezeichnet, zuweilend.
auch durchMittel,
die Prposition
S. d.
Lehre vondie
Prpos.
1
Auch
findet sich der Dat. als Instruals
mentalis
er
bezeichnet
ausgetauschte Sachei'p
durch welches eine|
andere eingetauscht wird.(jlev
H, 472 evfrcv
otvf^ovxo xapY]xo!J.6-ko
xtiv
dv
xf
TjTieipoj
ofxYjfiievtDv
(
EXXtjvu>vu(jl(v
-ijwvTcifxod
Vgl. 1,73.xiv6,
X. Hell.PI.
7.3,11 xExt|Acup7]x6xa;leg.
6
-
s p
te
ctTiv
j-pHdt.
0'ju.ad/iuv.
907, e
ri
&eXovxt'
xtp-tupstv6.r.d-.r>;
UTrsp xuv vouiov.s't'vexev.-o'jTiuvEt'jaYY-
136 HdcvDinTTo; iMtXitaoea
ioiwxi
xr,;
Aftr^valtov
PI.
Euthyphr.
3,
b xou;
o
pyodo'j; (Oeou;) o vofi{!lovxe)
Ypdaxo
Evsxa. EtaaYYEXXetv Ttv ^ ~p xtvo;, z. B. rpoooat'a;, Dem. 20, 79; Oft auch ein Substantiv. ttva tivo; scheint nicht vorzukommen. Dem. 23,38 -v -e^eyox eV ottx(a cpovou xai TjXouxoxa. Aeschin. 3,212 Antiph. 5,9 cpovou SfxTjv cseyoj. xpauuctxo; x zpovoict; YP^?^? YP a T^M- E ? Dem. 29, 30 e^w t *) v o(*1 v IXa^ov xo6xip xf^; s-ixporTJ?. Bei den Verben desotTcv
StreitensPI.
ist,
abgesehen von vxt-otelc&at, die Prp.12.
rcept
c.
^en. das Regelmssige.xt.
Anmerk.Ap. 27, eotxa; a;
Statt ly^aXetv xtvt xtvo? sagen die Klassiker e^xciXstv xtvt^!J-'
reopdiv oxt EYxaXot;(xot
x;
EvexdXouv). 421, A. 9.13.
(Dem. 40, 19 dr;s'.>Y ov ^'Jxo'j; ber die mit xaxa zusammengesetzten gerichtoXt)i)e;
ofxTjuct
lichen Verben, als:xpfvstv xtvo?xi,s.
xaxaYtYvunxetv, xaxotoixd^Eiv.
xaxatl^cpt^sGSat,
xaxrjYopei^, xaxa-
Der Gerichtssprache entlehnt ist auch der Ausdruck p.aoPI. civ. 364, d oi einen fr etw. als Zeugen anfhren. xrj; xtv eiv 7i vftpo)T:tuv TtapctYOJY^S xov "Ou.T]pov p.apx'jpovxat. App. b. c. 2, 47 Eayxov xfj; tptXoxtpifa; u.. 5, 129 xo; Ttoaxdvxa; xt); iTttopxt'ct; y.., den AbtrnnigenxupEoftaf xtvaxtvo;,
Anmerk.
feierlich ihren
Meineid vorhalten.
S.
Passow.
419.
Freierer
Gebrauch des Genetivs.
In freierer1.
Weise wird der Genetiv gebraucht:su, xaXoT;,r07t7),
bei
Adverbien der Qualitt:op-oico?
ptexpicu;,
Eur.
462
xpx'
Valck.7Evou;
Heracl. 379 xav eu yaptxcovHei. 313 ttw;Joe6'
iyovxa? eu cppevwv, ubi v. lyouaav ttoXiv. El. 751 ttwc a7colvcu;
vo; rjxoitEv;(xiv
etieveiac xotaio'
oopioi;
eyst;;
Heracl. 213ouat'a;
r,X2U
xotaoE.
Hei.
1253
(wie)
av
rapoir,?
sxaaxo?
t
proAr. L.
suarum1125
guisque facultatum1
modo
exsequiaslyw.
parat"
Pflugk.
auiT)
6
Ijxaux^;
ou
xaxiu;
7v)[xri?
Ohne
Verb Aesch. Suppl. 838Aninerk.dieser1.
otku; tioojv.in6.
Wortverbindung1. 3,
Bei den Attikern, und namentlich bei Xenopbon, wird yu> hufig mit dem Akkusative verbunden, vgl. 410,x^jv
X. An.
6 oSxuj
^ibtxr^
z/z".
Vgl. 6. 6, 12.
Hell. 6. 3, 20.
Oec. 21, 7
384
Genetiv bei Verben, Adjektiven und Adverbien.Vgl. Cy.
419.
ot ccv a&Tuiv apt,
-ei'oio...
(Aber
-p., 8idt7rp.1
x&eo&ov.
,.
429.
v,
83. aXa
247 jxe&ioto
.
Ttereadat.e'XxTjaiv
U ", 475 forotK, 352
izoXeos
rcsot'oio
518
(truito;)
avaxraZ,
tteoi'oio.
eXxljxsvai
vstoto adeirji;
Tnrjxxv
apoxpov.
38
inTKo
dTu^ofj.evo)
TcsStoto,
scheu
durch die Ebene hin fliehend.S.
Aesch.
Cho. 711Ai.
7)(j.epeuovxat;
fxaxpai;opafxo'jaa
xeho'j.
OC. 689 icsSiwv
iftivicKraxati.
731
Zrnet
8
ept
xoo -p oacoTaToo.Einzelne
Die partitive Grundsind geradezu
bedeutung
ist
allmhlich verblasst.
Wendungenweiter.
formelhaft geworden und daher
zum
Teil auch in Prosa blich.
So Ar.
R. 174 urvs' u[aeu xf,? 65ou, geht des
Weges
P. 1155 yafiad.i.
xtj; aux-rj? 6o ou Xapivao^v Tic toaaxa), desselbigen
Weges,
zugleich.
Hdt. 4, 12
kc,
jj-es-yaiav
xfj?7,
ooou
xpacpOevxs? sie9,
wandten
sich des
Wegesooou
ins Binnenland.liegt
Auchden
124tyj
u.
89als
xfjv
fj.Ej67a-.7v
xapivujv
x-tj;
es
nher,
Gen.als
oooo
volkstmliche
Redensart mitsich
xafxvwv
zu
verbinden,
mit (issfaiav.
Ebenso erklrtsup's.
am8 s ;i
ein-
fachsten S. OC. 1165
a7tXilErv t' xocp7Xu>; T7)c
6 o o u.
Ferner
a
?,
apiaxEpa?, Xata; jrstpoc od. blossAesch.Pr.
8s3'5; u.
w., rechter, linkeroixoZai
Hand.Eur.
714
Xai5;
oe
Xet P 01*
'
atorjpoxsxxovE;
XXuE;.
Cy. 681 -oxepa?aptoxEpT)?
xrj;
/ep6;: SC. Earrjxaaiv.
Hdt.
5,
77
xo os (xsfrptTTTTov yaXxeov)oeipou.TCEpjjLEvia
278
ixovojaev Iv&aoe|
vuxx;.
0,d.|
470hier:
fjO'j;
jiaXXovtj,
Kpovova
o^ecti
in
der
Frhe,aroXeiTrei
i.
morgen
frh,
118
ou
t:oxe
xapr; dnXXuxac o"
yEi'jxaxo; ouoe Oeps'j?.
\, 27 (drrrjp) o; pa t
-tpr;;
slatv.
Aesch.3,
fr.
304 veacE*axt
orccopas.6rjXio;
Hs. op. 577xoxoiatxota'.
opftpou
avirrap.evo;.
Hdt. (den
104
dspfAxax;
dv&pdorofji
to
Ecuihvv
Morgenxai
ber), ou |xecjajj.pir); (mittags).xrj;
(Mit Artikel Ar. V.Ijxpo;io;aiel
500 y9s;9,
stasXftvxa
jj.saY]u.pia;.)
Hdt. 4, 48Vgl. X.8e
ax; Etouxi psst
Oepeo;fxev
xat ystfioTvo;.i{;oyeiva,
Comm.Th.
3. 8, 9.
(M.Art. Oec.
4
xojxev
Ospouciaxt,
xo
yipi
xai eipvap
Krieg
und Frieden.
Mit Artikelin
oder Attributiv
zu
genauerer Bestimmungc,
des Zeitabschnittes,
dessen Verlauf etwasOSutjeu;.7. 2,
geschieht,A,
161 xoui'r,
6
axo Xuxdavxo:xXtjsit]|
IXeuaexai iviH
691
lx.av.toaejjlIv
Hpa-
xwv -poxspcov6s-^/.stv
exscdv.
X. An.des
16 vv
diuEvai xeXeoei,
xJjc
osi'Xr,;
im Laufe7. 4,
(heutigen)fiivxrj;(
Nachmittags;Ifevexo.3. 3,
ebenso 183. 3,
toyexorjjjLEpa?
xtJ;
vuxx;.;( (
14 xaxa
f fipa;
11
xyj;
oXr
6tr X8ov
ou iiXeov rsvxs xai sixoai4.
crrai'a>v.
20 xaxr,;36 uovlmnxs
xyj;
vuxxc.
Comm.
8, 2
ixsi'vou
xou
fir,v;.
Hdt.
5,
xou au xo ypvouS.
irdvxa xauxa suveXdvxa.rjjjtipa;.
Isoer. 4,(
87
xtj;
axrj; f^spa;.
El.
698 aXXv);sxi
PI.
Prot.
310, a(
xf ; -apsXOoosr;; vuxx;x?}
xauxrjai,
adso; opdpou,
IrotoxpoxT) xr v
dupavHell.
axxrjpi'a
irdvu
ctpopa
IxpouE
in
der vergangenen
Nacht.
X.2,
1.
2,
4
xyj;
l-iouir,;
vuxx; in der
folgenden Nacht.
Th.
33 xou
l-i-;i-[vop.i vou -/si|aojvo;.
Dem.Ar.
4, 35
xo xa&Yjxovxo; ypvou innerhalb
der
bestimmten
Zeit.
R.
586 xo Xoi-o ypvou knftig einmal;
daher adverbial xouxo Xoircov
Xotzo in Zukunft Ar. P.veuo,t:v
1084X. An.
outtoxs
oeutvyjssi;
Ixi
Ttpura-
vgl. Hdt.
2,
109.
5. 7, 34.z.
6. 4, 11.1,
(DagegenX. An.
x Xoi-
die
knftige Zeit ber, hinfort,E^pifiaxo[isv
B. Th.
56.
3. 2, 8. 38.)t
Dem. 30, 15[xr v;,(
yapt
ir.l
I7oXutJXou
apyovxo;
jx ipocpop
to
vo
fj
6'
aTCXsitjn;
l-[p'^r
-oaiOEtvo;3,
(Ar,v;.
56, 5 TTEpuJi xou p.xa-
7etxvt(uvo;evxtvi
|j.Yjv;.
Aeschin.
24
inl
xi'vo;
apyovxo; xai ~otou fxrjv; xaiArjpioaOEvrj;;
T)(xepo(
xai iv rrota ixvj.r^iy i^Etpoxovrj^r,
Ar. Eccl. 796
xav
k'vr,;
IXtj?.
(Dem.
18,
154
iapivf?
-uXaia:.)
X.
An.
2.
2,
11
419.
Freierer Gebrauch des Genetivs.
387ycopa; ouevO^cuai,eiyopievdt^opri
stttoc x ai'SXocjxaveiv,
e/a
;
PI.
Gorg.
516, d
auxou oexa ixtov
jxy]
cpfuvrj;
in
(den folgenden)Tjfxepaiv.
10 Jahren.6, 3,S.
X. An. ^v0I
1.
7,
18
autXeu;
u.ayeixaiin
olxa
Isoer.
109
4"J "/7i
^Xu
s?
^^
0X17CDVlaxai
ixtuv
wenigen Jahren.
Hdt.Zeit.
134El.
xauxa
6X170ou
ypvou
xeXeupieva
binnen
kurzer
478
[xlxeiaiv
jxaxpou ypvou.innerhalbeij
Ar. V.letzten)seit
oe
TTEvxrjxovx'
ixuiw
(deraXouxo;,
50
J.
Ar. Lys.
280
Itojv
6
490 oux rjxouaa xouvop. 50 Jahre, daher seit PI. Symp. 172, c J.Phaed. 57, a ouxettoXXou701p
-oXXwv;voc
ixtov
'A-ydfttDv
ivdoe
oux
ni8e8V)fjt,if]xev.
xi
ouy
ypovou auyvou ixet&ev. epaxd nw ypvou, vgl. X. An. 1.d
au toXjjlt^.
Hipp. 365
xdXaivaxaior,;,
dX-{Ea>v.
554t
u>
xAapiujv
upisvaov.tu
570pisXeo;
u>
ouaxdXaiva tva^?, 'Opsaxa,
sjtv
-afr^p-dxcov.|
Vgl. M. 1028.
Or. 1029u>
r)rj;
nxpiou
avarou
dwpou.u>
Hec. 661au
xdXaiva
aTJ;
xaxoyXcoaaouvgl.
ubi v. Pflugk.
783
a/exAia
twv
dpsxpTjTcov
-6va>v.oi'p.oi
Andr. 1179.Aesch.
f,
u,
209 875
iup.ot Inetx' 'OSuarjos.
Theogn. 891Or.
dvaXxEir,;.
Ch.
oijiot TtavoijjLOi osa-xou xsXoupilvou, vgl. S. Ai. 367.i-jw
Tr. 971
oijjloi
aouf.
,
TtxEp.
Eur.!
412
oijaoi
oi
1183dvop;.
cpsu xf; dvupupou
Aesch. P. 928axparo.PI.
aiai xevd; dXxa;.Civ.
731
-~otid.
xdnixoupi'a;
509,
c
'AnoXXov,
Saipiovias
Ar. Av. 61 'AtioXXov diro-
xpiiate,xuiv
tou
/aau.fjfxaToc
(ppEvtuv.
N. 153
Zeu aaiXeu, xf?15, 75j
XsTrcxrjTo;xoixxi'pp.ovo;(seil.
OhneX670U;
Interjektion Theoer.
ypTjaxa)
dvp?.Ipti)
Eur. M. 1051
dXXd
ai
v
,
beweinen,
b)lldpt; ..
N,
660
xo 0 riapu
jxdXot
dujxov djioxxajxEvoio
yoX>rrN,
II,
320
AvxiXytp iTtpouas, xadi^v^Toio yo/.u>i)si';.
546
Aavatuv xsyoco-
fievoi.a,
553 ytopievo;rioasiodcuv..
2apTnf)86vo,
vgl.
A,
429.
166.
O, 457.I,
69
KxXtu-o; xeyX toxai, ov cpbaXp.ou dXdtoaEv.S,S.
449Eur.
0? jxoi TtaXXaxtoo;eou>..
Trspr/co aato.[XTjVt'atx?.
266
HpaxX-rjo;
s p 1^ waaxo,cpvou.
7raio;
E, 178lato;
ipeuv
Ant. 1177 -axpi jx^viua?A,
Or. 751
aoi
&U7axlpo; dup.oujj.Evo;.8^xt
168
xfao' a.-r\
sagt PI. Euthyd. 306, c[atj
3'jYYtYvuxjy. etv (verzeihen) aOToT;^7uftuu.('a
ttjs i7ti&uu.ia; xai7ii$ufi(av.
yaXE7iatvEtv
st.
des^[ii'6|.i.Evov tt e p (= gvexa) xoSe fiTjviaoic. Ay Heg freu b. d. Klassikern gwhnl. m. e tc -ivt (de re aliqua), auch i%{ xivo? PI. Parm. 130, a, ntpl xivo; Hdt. 8, 99, sehr oft auch
Hymn.
l
t
m.
d.
dat. instr., als:
xi
?PY4>.
XcuXetti; cpspEiv gwhnl. als Trans,7. 4,
c.
acc,
als
Intr.5. 1,
auch29tio,
lizl
xtvi, wie X. Hell.vgl. 3. 4, 9.
21 eVt1. 3,
xtj
rcoXtofafa, u. bloss
tiv
(,
wie Hell.
JtoXi(A(p,
An.
3.
Xv.
Hdt.
3,
81
fv>[iY]S
tt\?
dpiaxTj;i.
T)(xdpXTf]X.
9,
dfxapxwv xou
yp^axrjpiou
verfehltexrj;
das
Orakel, d.7vu)[xr/
den Sinn des Orakels.s.
Antiph. 5, 76 ^[xapxE
ujxExlpa?
;
excidit vestro suffragio,5.
Maetzner.oux86t]v,sxspifrt
dazwischen,Parm. 146,c),
dannP,
darber hinaus,XaOpatco?u.
jenseit,
(PI.
otoKpspovxw;;
Xdfrpa,
xpcpa,
xpuoa
ep.,
xpo7)v poet.,
dam.avsu
192
axd;
d7tdvU&EOftSejios
|xdy7]?.
W, 387
(ijttxoi)
aveuo,
xlvxpoto
Oeovxs;,
ohne Sporn.i^eou
=
ohne den Willen, das Geheiss:ebenso auch in Prosa,s.
531
oxoi
errcaxo
opvtc,
Poppo -StahlDem..
ad Th.6
1,
128; ferneriroXEfxo;
oft
abgesehen von, ausser.Iveyxeiv.(
18, 89upLot;.ocuxt]
txs
vaxd;
avsu xou xaXf v 66$avEfv.
ot^yev
23, 112xa&'a'JTr)v
aveu Yp toutou xdxeTvo laxiv/]
PI.
Phaed. 66 e tote?
4' U X"'I
aTat
X^P
1
?
tou
(jcufiaxo;
getrennt
von;
dann wie
aveu
=
ab-
421.
Ablativischer Genetiv.
403rrj
gesehen von, ausser.
PI.
ap.
35, bE,
ycopl?
oSr,;fl,
oue
Sixatv
fio-
ooxsl eivai eia&at tou oixaarou.
473 axep kuv.deTo. .
539 tt Xe
piXwv
xan,
; .
Tcaxpt'oo?
air^.
a,
132
xXkjjaov
exto(1ev aXXcuv9,
jxvTjTCTjptuv.
267
dfxcpi?
cpuXoTCio?,
fern
von der Schlacht.X. Cy.aveu6. 1,
444
Ai;
dfxcpi;
getrennt-Xt ou;(
von.
E, 791
ex;162
TiXto;.
8
i'ya
tou
|xeTepou6iyo v
Ijxoi
(gleichsam jemd.
Gesicht
lachen,lytlpou?
daher hhnen,7eXdv.
nachS.
derselben
Anschauung wiexa' rjjxwvxrjasti;
Ai.Ai.
79
efe
DagegenrcapEvip
OC.
1339aira-
e'y-ysXuiv.)
989jxe-f cz.
xetjxEvouS.
iire'^EXdv.
Ar. V. 1349
xai e^yctvei xouxco
Ant. 1237
upodicxucrcrexai.
423.
Der eigentliche Dativ.
407
der Dativ so gebraucht, aber nur dagegen bei denen, die mit einer Prposition zusammengesetzt sind. Th. 3,33 77J ixouato; ou ct/tjcjcdv (navem appulsurus) aXX?) r, rieXoTrovvrjsip. Pr^uu (aber 1, 110 7, 1 ayovxe; iayov xaxd t Mevoyjjiov xspa;, noch hufiger s;, 8. Popp o-St ah 1). PI. Charm. 155, d veXevI
S. Ai.
116
6cpiE[xat
(mando.)7tspi.
El.4,
1111xai
dXX
icpetT
'Oplaxouxu> Ntxt'a
Sxpcpto; d-^EiXaiTiaoaotoovai5,t]
Th.(xw
28 ^ttexeXeovxoixeivcpr,xxov
(01
'Aftr^vaioi)tiXeiv.
xtjv
dpyr,v
KXIoovi)
iTCswvosi xoi;6
X. oec.
16 TrapaxEXEUEaHat
TroXXaxt?
ouSev
Ep^axai? xbv 7EWP70V
xov axpaxrj-fbv xot; axpaxtwxau.
Cy. 3. 2, 8
Kupo;
zapvj77U7]5s
toi;
rUpaat; -apajXE-jd^Esiht.
PI. Io 540, dxot;
jxpaxr^iu axpa-itxai? Trap atv ouvxi.
X. Cy.freou
2. 3,
1
su;afj.EvotPI.
deoT?u>v
x^aO.7'
2. 1, 1
irp
oaeo$dftev
o
t
xat6
r,pcuai.
leg.
687, davxot;xi
6(
-raT;
s/Exai
sctuxw
7iYveodat,
zoXXa
iraTTjp
aTLeuSaix'
ftsot?"tp
p.r ocxixtc
xaxa xa? xou uieo; suyoi;
7i7vsa8a'..
Eur. Andr. 11050uot xat.
s/Ofxat^4, ubi v.|
KeXsocu335;In
mitder
Inf. u.
Dat. K, 419 cpuXaooe-
te
xeXovtcd1
dXXTjXotj, vgl.|
sonst
steht
F,
434 XXa
a
'(((^t
zausaSaiu.a.
xeXoaai.159.
Bdtg.
beim Inf. d. Akk., z. B. rufen, anrufen,2,
nennen"Hcpaiarov.
hat es b.
Hom.B.
Dichtern den Akk. bei sich.
391 xexXeto
5'
Hymn.c.
Cer. 21.
S.
OB.die
Pind.
J.
5. 53.
Bei den
Attikern
ist
xeXeucu ie
Inf. z.te
-fpcpeiv,
regelmssige Konstruktion, ganz entsprechend
und dem Deutschen ich heisse dich schreiben; doch Eur. Cy. 83 a'v-pa o' ei; 7TETpT]pEc&f| Tioitxva; dfrpolaai TtpoairoXon xsXeuaaxe, wo man aber jetzt 7ipo
(hufiger
gen.),
d;i6fj.ayo;,
im Kampfe gewachsen,aufwiegend,te ,6
i^oppo-o; u.aox;,e'otew,a,
dvTt'ppoTto?,
dasFl,
GleichgewichtdvspiTacpitov
haltend,at^rjcu
loaauto);.
716
efajxevo;7j"pf)Top!
xpaxsptu
te,
'Auuo.7ye
liaxtu.
S.
OR. 845xtpitoaiv
ou fdp 7voiti'aoo iraxpi.
ve toi; ttoXXoi; ?ao;.
Ant. 644 x6v
cpiXov
I;
Hdt.
6,
69
TjX&i
fxoi
cfdjjj-a
ElofXEvov6
'Apiaxeovi,
vgl.
7,
56.3,
1,12337
x; Ttdda;'
xd; Kpouoxouxo
xrjat
scouxouxoiai
jxoio ptsvo;,
COWparans.apTraT?] 7SYOvo;.
ssxt xo
Hcpai-
a-^aXjxa
(PoivixT.i'otat
llaxai'xoiaixtj
i(xcpep eaxaxov.J,
48 xaxdcd ;
os
xovxr^ai
aoTov ypovov touxuai olxji7t
xpirjTrpo;
oBet'
(sc. 'OptTjpio)
Xotoopet
xv8,
'Ya[i^p.vova.2axt
Hdt.
8,
20 Bxtoioe
e^et
irspi
totujv
yp7]0[x6c.
X. conv. o
30
xal '0[x-/jptpaolI
Yavuxai
dcxoutuv."
Aristot. Polit. 8.4, 7
fap h
Zei>? o6toc 20t
-xi#ap(ei
toi;bei
ixoi7]Txoia -xd,tyjv
Ejxaxov xax::Xsuaav. xajasv
56 xoT;(ois";
'A 9yj v aiot; xxe
TiapaHaXajaiov8
Biouatttj;
TioXXd rjsyajavoiItiXeuje.
Aaxeoaifiovioi).xrjv
1208,
dTroaxaat
au toi;au toi;
BpaaiSa;
vuxx;
Sxkvtjv.lipo;
24
stp7ojxevot;iyarfeivrr\\
ftaXdsffV];
.
IvsyeipYjadvTjfiipa
xtve;e*
'Adrjvaioo;
uoXiv.
X. Hell.6. 3,
2.
1,
27
rv(
TilfjLTrxrj
j:i7:Xso
ua
t
toT;
Aftrjvai'ot;.oi
An.
10 Ssvocpcvxtao fxivoi;
8id
tri;
fiesoYai'a;
~ op euo}jle vcu1,
[mret; xaxa&lovxs; Ivxu-f/dvouai Trpcxatc.vja
(Anders Ag.
2
Iti
xal vuv
toi; ~p 07V01;r.evexo,sc.
d-opt.v7)jjt.ovEETai,
6i:6jto; d^p
HpaxXsou;
'A^aiXaoi,PI.
..durch namentliche Aufzhlung der Vorfahren",
Sauppe).
Prot.S.oe
321,
c
aTropovTttjv
os
auxo)
Ipyexat
npofiTjBeo;.(xoi.
Vgl. Grit. 50, a.
Ph. 354xt;
0'
Tjfiap
tj8t]
EUTspov;
irXeovTi
Eur. Jo 353 ypvo;
tw 7iaioi oiaTreirpa^^lva)
;
Statt des Partizips|
steht zuweilen ein Nebensatz.I; "IXiov
155tu,
r]8s
oif.
\lo
aoi}JLV,
r(
itotxiXsi(i.Q>vp-Ol
v;I
dTioxpu^Ei
cpdo;.
S.
v
U3Xplp
d3[XV'^ 0xd;j.oi
6
XXEIV; TjXEyjv.
Ztjv;
'AXxpLTjVT]?
xe Tzat;.
OR. 1356 deXovTtHdt.9,
xoux'
av
Eur. Io 642 xav axou01X6701 77ovaat.toTv
divxco
-
(dvHptDTToui)xcov
46 YjoofxevoiaiouXojxEvco
rjfxtv
Th.
2, 3
uX^ftst
riXaxatwv
ou
tjv
Ayivat'wv
dcpt'oTaaat.
)
Vgl.
Bernhardy
S.
8
Schmalfeld
Synt.
des Gr.
Verbs
S.
421
f.
Foss comment.
Altenb. 1837 p. 43.
426Vgl. 7, 35.2,
Dativ bei Substantiven.
424.
6,
46 tw Ntxia zuposSev optEvcop.otx.
tjv
tI;
7ipiIpis
xcvi
EfErrauov.^;
60
xat
Trpoa6Eyo[jLev(p8OfjLto;
rrj?
opiTj?
ujxcuv
Y 7^ VT Tat *
28X.
afxlvouCy. 4.e?
i^veTo[x^i
(touto)
toi;
scixppoai.
Vgl. 4, 80.
4, 85.
5,
21
ox(p
ufj.>v
dytloptsvip18, 11
stt).
PI.
Phaed. 78, b
sVavsA.ftcup.Ev,f,
aot T]00fi.lv>
iaxiv.
Dem.
av
ouXojxevouttoOouvti|
dxooeiv
tootoioi,
^vriadricjoixa!.
Blosses Partizip S. OC. 15056'
npou|j.E7
den SubstantivenSoph. 252, d -dvTadcXXr)Xoipa(i-iTEiyt^siv7. 2,
Tivt).
122 EiTsty ujxo;tivi).
tivO.
23
Ijiio popiYj Ttp Tstyi'uixaTi (i^iTpsysiv
X. An.
5 otdooyo;(SiaSly^eaoi
Ivedvpco.Tivt).
Dem.civ.
4,
(TcpaTsustj&at)OfioioTrjTd
Iy.
oiaooyyj;
dXXVjXot;
PI.J
401, d
st;
te xat cptXiav xat
;ujxcptuviav Tip xaXipSprachgebr.6, 8.
)
Vgl.
Classen,PI.civ.
Beobachtungen358, d.
b.
d.
homer.Antiph.
S.
155
if.
Stallbaum adJug. 84,3.
Maetzner
ad
Kritz ad
Sali.
Khner
ausf. L.
Gr. 76, 8. b) S. 238.
2
Vgl.
Kumpel
Kasus-
lehre S. 299.
424.
Dativ bei Substantiven.
427Phaedr.HpaxXsT
X67U)
cqoyaa.Tip
Phaed.
109, aot^etv.,
poixr,;S.
eauxcp.xcv
253, c
sfe
fiotot7)Taio>v
&emjoO5,
=
Tr.
668
iwv
oiop7]p.dxei)eoT;
ToJv
U7c6
H. Ojpr^iHvTCDv.
Ar. N. 305 Ch.dXX*)Xot;otix
oupavi'ot;
6cprjp.axa.
Th.
35
xtjv
xtov
^topttuv
a7i6ooaiv.PI.leg.
Pr. 612 7tupcxt
poxot;
ooxrjp'ttjs
6p5; Ilpoprjtleaxtj
=
Aesch. 860, e
ovxa.
aujjLouXeuei; f^Tv Tieplxtjv
vopo&eata;Gp.iv.
rav M7v^xa>v roXei; PI. apol.cflecuvet?
30, dSat;.)
xou
8eoo;o'
ocnvYo^E
(Aber Phil. 16,
dv&pwro'j;
Q,
458
xXuxdr.ap
owpaf,puv7;
Trocoxsi
[\qksito\t
Geschenke fr
den P.
Euthyphr. 15, a xdxr;
owpa
tot? deot;.reoefy)
Dem.Oeoi;
52, 26irapd
owped;
7r6Xei.
PI.
Symp. 182, d
trapaxeXeucjt;xt?
ipwvxi
zdvxcDv 9au|xavS.
oux
avTiXo^iav0'
xot;
;up.pdyot;sc.
e^evexo.
Aesch.
908
otaXXa-
xxTJpt
oux
dp.ep.cpia
lariv,
die
Freunde sind nichttoj
frei; I^ep^ 5 p-v)vuov oaxpupaxa, ubi v.
(xtpcopetv xtvt).
Lycurg. 63xyj;
xwv
auvrjYoptuvaoxio
auxcu,
ubixat
v.
Baehr Maetzner.ctttj;.*
Dem.Th.outl
18, 41 6 oi xaunr);
Tttaxeto;
auvep7o;(01
auva^tuv
6,oi
76 ou
Tcepl;
xtJ;
Xeu&ept'a;
ouxe
ouxot
'ATjvatot)
xwv
EXXyjvidv,
EXXr^ve; xr(
eauxcov xtp Myjow/.
dvxecjxirjffav,
-ept 8e
01
pev ('AilYjvatoi)sich
7cpiatv,
dXXd
pr,
ixeivw
axaSouXtaeio;,
damitrcepi.
die Hellenen
und
nicht
dem Meder unterworfen wrden (=p.y)
xou xo; 'EXXirjva;Cic.
cxcptaiv,
dXXd1.
eWvtu
xaxaoooXtorjvai). 2 )
Entsprechend im Lat.
de legg.
15,2.
42
iustitia est ohtemperatio Script is legibus.
Hieran schliesst
stantiven, die5,xi
sich der Gebrauch des Dativs von Adjektiven mit dem Dative abgeleitetcptXta;et;
beisind.et
SubTh.peXXet;
5 e^prjpdxide -ept7v^atov
xo!;
'A&rjvatot;.
PI.
Gorg. 513, b5rjp.ip.
dTtep7a^eaftatp.ot,
cpiXtav xtp
'Adrjvauov
X.
Hier.
6, 3
euvotav3.
ubi v.ist
Breiten b.
Hrter
der Gebrauch des Dativs bei Substantiven, welche
nicht mit Verben, die mit
hngen.
dem Dative verbunden werden, zusammenkann ursprnglich auf einer Verkrzung beruhen; doch kommt diese im einzelnen Falle dem Redenden kaum zumEri)
S.
Schneider adc.
PI. civ. 406, d.
2)
Vgl.
Matthi
390.u.s.
Hdrf. ad
PI.
Soph. 260,PI.civ.
Stallbauma.
ad PL
Civ. 493, d.
Leg. 633, c8.
Schneider
ad
607,
Haage
progr. Luneb. 1836 p.
428Bewusstsein.wie3,
Dativ bei Substantiven.
424.
So
lsst
sichtot;
z.
B. Lysias
19, 22 7rpov
996Ijaoi
Ism.
b
xaxd.
8)[xajt
(ovxa).
P.
1022 Chor,
xooe
XEyei;
GEaioafAEvov;z.
Xerx. ftrjaaupv eXIZe
esuiv
receptaculum6,
sagittis,xuiv
wie im Franz.d^pafU-osuvT,
B.
^o? au vin
u.
dgl.
Th.
18
Y)
Nixt'ou
X-fo)v
xat(d.-rot;
otdaxaai;i.
xot; veoi; ;
xoc TrpesyTlpou? Zwiespalt fr diedie lteren.deip,to)
JngerenHr,xai
der Jngeren) gegendptsxeidxtj
Inschriftlich ootaouX-pj
ttj
dXXot; deot;,
7pafj.[xaTu; xrj
xat reod.i.
oVjfjup,
yjXoi
xat; Oopat;,
;Xa xat av&paxe;l)
fioXow fr das Blei,4.
zum Schmelzen des
Bleies.
Verbindung eines Substantivs, besonders eine? Verbalsubstantivs, meistens in passivem Sinne, S. 00. 1027 mit einem sog. instrumentalen Dative ( 425, 7).
Auch
findet
sich
die
xd
-ydp
ooXco
|
xw
jj-tj
oixatu)Xsi?
xxY)[i.ax'
(=[j. t
xexxrjfxeva) ouyt exat.
PI. civ. y&ov(a poxotot d(j.a, o Fama, die du den Sterblichen bis in die
Wenn
angehrt;
=
f/..,
Unterwelt dringst.der
Eur. Ph. 88
uj
xXeivov ofxois,
'Avtiyovt,,
8dXo;
iza-pl
o Spross,PI. civ.
du dem Vater und somit auch dem ganzen Hause
Ruhm
bringst.
')
S.
MeisterhansGr. Dial. 1152.
a.
a.
0. S. 17
f.
Elisch
d
frA-oa
xoi; /"aXefoi;,
bei
Collitz,
424.
Dativ bei Substantiven.ttjv
429
431, b dKoXeite Trp;
veav t jjiTv tiXiv auf den uns neuen Staat, auf den Staat,;
den wirb)
jetzt aufgestellt
haben.bezieht sich der Dativ nicht auf das dabeistehende
In folgenden Stellen
Substantiv,
sondern
auf die
7ioXeoo' zvSpeooivelvat.
avaxrot,
ganze Satzsubstanz. E, 546 o; xbxx 'OpdXoyov wofr auch gesagt werden konnte: waxe it. d. avaxxagirfoupov.|
N, 450 o? -puxov Miviua xexs Kp/j-r,tot,|
Vgl.t]
Hs. th.
326.
K, 341
ouxo;pTjotv
At6(A7]5es,
anb oxpaxo Ip^exatA, 24 "HpT.
dvTjp,
er}-/,
olo',
vtjeooiv
i7roxojtoc fjfAExs1,
tJ
xiva auX-fjooov.
o'
ox iyahexo
ax-7,90;
/oXov.
Th.
5
ol
"EXXtjve;
^xpdrcovxoxpoepf,;.
np;3,
XirjsxEfav
.
xpoou;
owetspouvexpoT
axiv
evexa
xat4,vetuoi
xoi;
d-&Evocvu[/.ovoi
Hei. 495.tt];
Isoer.
18
(Texpo?)
ZaXafva xaxtpxtcev,2,
noWjca;opiopot
-poxcpov
zatpioo;
o'jot)?.
opiopo; Th.
99 Boxxiaiou;PI.
vv
XaXxiSeuiv
olxoot.
Deutlich6fx6er
virum Corinthium rem divinum auspicantes,4,
Poppo-Stahl.1.
X. An.(intr.
6.
27 sVjxxspeuov
cpoXaxx|j.voi
ixavoi;
x(ov,
7.
Soll dietoc
Beziehung des Mittels bestimmter ausgedrckt werden,als:pip.ev8i'
so wird die Prp. S
c.
gen. gebraucht,
o^DoiX^tJv,
dxo'jop.Ev
8i'
vermittelst der Augen,
Ohren.'Ev:
In hnlichem Sinne,
doch mit wesentlichirrt
anderer (rumlicher) Auffassung erscheinen ausserdem folgende Prpositionen,
besonders in der Dichtersprachep-oT?,
:
8ta;.
Hdt.lyovxs;
3,
117aux(u
ouxot
cuv,
Ijjnrpoailsv
>0sav
uoaxt,
oux
ypasat,
aufi/popr)
fi^aXir)
otaypECDvxat.oT?6r|
PI. Phil.7pacpstfj.ai
M.
240w?
(7uvatxa)
elvat,Sit
fxaouaav
otcuot
ptaAtaxacpt'Xtp
yprjasxcuu.
suveuvext],u.9.,
quo
USUrct
marito.
Sou.
Triaxtp
wie im Lat. utor
te fido
amico
ut
f.
a.,
jenes de
eo,
qui vere habet fidum amicum,)
dieses de eo, qui
Hdt. 2, 50 vofitouai Afyurcxtoi ou|j.7).
PI.
Polit.
ot}v.
xe xal X6fio.
Th.
4,
73 tw
xou 6t:Xixixou
Xa)vai, ubi
Poppo, amissa2,
praestantissima gravis armaturae
parte detrimentum accipere."xou vauxtxou xtuTfvtuuT)
65
o