attitude for usinf film (full text)
TRANSCRIPT
เจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3
ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอน
รายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต
นางสาวสทธานนท ชนแจมนางสาวขวญตา ภรวทยาธระ
นางปนดา พมพทธ
วทยาลยพยาบาลสราษฎรธาน สถาบนพระบรมราชชนก
สำานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข กระทรวงสาธารณสข
กตตกรรมประกาศ
งานวจยเรองเจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต สำาเรจลลวงลงไดดวยการสนบสนนจากผมพระคณหลายทานดวยกน ขอบคณนกศกษาทเสยสละเวลาในการตอบแบบสอบถาม เพอใหไดขอมลทนำามาซงการพฒนารปแบบการจดการเรยนการสอนตอไป
งานวจยครงนผวจยไดรบความกรณาจากผมพระคณหลายทาน กราบขอบพระคณอาจารยดร. อจรยา วชราวฒน อาจารยดร. กนกวรรณ เวทศลป และอาจารยมฎฐวรรณ ลยทธานนท ทใหความกรณาตรวจสอบเครองมอในการวจย อาจารยดร. วรยา โพธขวาง-ยสท ทใหความกรณาในการวเคราะหขอมล สดทายกราบขอบพระคณทานผอำานวยการวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธานทใหความกรณาแกผวจยในทกๆ กระบวนการของงานวจย
งานวจยครงนผวจยไดรบทนสนบสนนจากวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน สถาบนพระบรมราชชนก สำานกงานปลดกระทรวงสาธารณสข คณประโยชนอนใดทเกดจากงานวจยในครงน ขอมอบแดทกทานทไดกลาวมา ในขางตน ททำาใหงานวจยฉบบนสำาเรจลงอยางสมบรณ
คณะผวจย
สารบญ
บทท หนา1 บทนำา ความเปนมาและความสำาคญของปญหา
1 ปญหาการวจย
5 วตถประสงคการวจย
5 ขอบเขตการวจย
5 กรอบแนวคดในการวจย
5 นยามศพท 6 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ
6
2 วรรณกรรมทเกยวของ เจตคต
ความหมายของเจตคต8องคประกอบของเจตคต
9 ปจจยทเกยวของกบการเกดเจตคต
10การสรางเจตคต11การวดเจตคต12
เครองมอในการวดเจตคต13
ประโยชนของเจคต 13 การจดการเรยนการสอนทฤษฎทเกยวของกบการเรยนการสอน
14 การจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสำาคญ
19ลกษณะเนอหารายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต
21สอการเรยนการสอน 22ความหมายสอการเรยนการสอน
24
ประเภทสอการเรยนการสอน25
สารบญ (ตอ)
หนา
คณคาสอการเรยนการสอน 26
การเลอกใชสอในการเรยนการสอน 28 สอภาพยนตรการศกษา 30 ประเภทการใชสอภาพยนตรการศกษา
30 หลกการใชสอภาพยนตรในการเรยนการสอน
32 งานวจยทเกยวของ 333 วธดำาเนนการวจย ประชากรและกลมตวอยาง 36
เครองมอวจยทใชในงานวจย 37การสรางและการตรวจสอบคณภาพของเครองมอ 38การเกบรวบรวมขอมล 39การวเคราะหขอมล 39
4 ผลการศกษา 405 การอภปรายผล 506 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ 54บรรณานกรม 57ภาคผนวก 60
สารบญตาราง
ตารางท หนา1 จำานวนและรอยละของขอมลสวนบคคลของนกศกษา
หลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 340
2 เจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต
42
3 เปรยบเทยบคะแนนเฉลยเจตคตของนกศกษาตอการใชสอภาพยนตรจำาแนกตามเพศ
47
4 เปรยบเทยบคะแนนเฉลยเจตคตของนกศกษาตอการใชสอภาพยนตรจำาแนกตามประสบการณในการเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตร
48
5 เปรยบเทยบคะแนนเฉลยเจตคตของนกศกษาตอการใชสอภาพยนตรจำาแนกตามความรสกตอการเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรทผานมา
48
6 การวเคราะหความแปรปรวนคะแนนเฉลยเจตคตของนกศกษาตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนจำาแนกตามอาย
49
ชอเรอง เจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรใน
การจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจตชอผวจย นางสาวสทธานนท ชนแจม
นางสาวขวญตา ภรวทยาธระ นางปนดา พมพทธ
บทคดยอภาษาไทย
การวจยครงนเปนการวจยเชงบรรยาย มวตถประสงคเพอศกษาเจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต กลมตวอยาง คอ นกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 รนท 23/2 และ 23/3 วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน จำานวน 197 คน เครองมอทใชในการวจย คอ แบบสอบถามเจตคตตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทม
ปญหาทางจต วเคราะหขอมลโดยใชการวเคราะหเชงบรรยาย และการวเคราะหเชงอางอง
ผลการวจยพบวา เจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต โดยภาพรวมอยในระดบดมาก ( = 3.869, SD = 0.866) เมอพจารณาเปนรายขอพบวาการใชสอภาพยนตร ในการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจตชวยพฒนาทกษะการคดวเคราะห และการแกปญหาในการดแลผปวยในระดบดมาก ( = 4.471, SD = 0.550) รองลงมาการใชสอภาพยนตรทำาใหมสวนรวมในการทำางานเปนทมอยในระดบดมาก ( = 4.464, SD = 0.575) และ การใชสอภาพยนตรทำาใหมสวนรวมในการเรยนการสอนมากขนอยในระดบดมากตามลำาดบ ( = 4.434, SD = 0.566)
การวจยในครงนชใหเหนวาการใชสอภาพยนตรชวยสงเสรมเจตคตตอการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต ดงนน ควรมการสนบสนนใหผสอนไดผลตและพฒนาสอการเรยนการสอนในรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต โดยเฉพาะอยางยงจะชวยกระตนใหผเรยนไดรบการพฒนาทกษะการเรยนรอยางผมภมรและเกดการเรยนรดวยตนเองอยางยงยน
คำาสำาคญ: เจตคต/ ภาพยนตร/ การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจตTitle Attitude for Using Film in Course of Nursing Care of People with
Mental Health Problems in Junior of Nursing Students
AuthorsMs. Suthanan ChunjamMs. Kwanta Phooriwitthayatheera
Mrs. Panida Pumput
AbstractThis descriptive research aims to study the
Attitude for Using Film in Course of Nursing Care of People with Mental Health Problems in Junior of Nursing Students. The sample was composed of 197 Juniors of Nursing Students, Boromarajonani College of Nursing, Suratthani who attended Course of Nursing Care of People with Mental Health Problems. Subjects were asked to complete the questionnaires: Attitude for Using Film in Course of Nursing Care of People with Mental Health Problems. Data were analyzed by using Descriptive analysis, and Citation analysis.
The mean scores of attitude for using film in Course of Nursing Care of People with Mental Health Problems were at a very good level ( = 3.869, SD = 0.866). By each point, using film can improve many skills as the critical thinking and the problem solving to care the people with Mental Health Problems, the team working, and the cooperative learning. The mean scores were at a very good level as followed ( = 4.471, SD = 0.550,
= 4.464, SD = 0.575, = 4.434, SD = 0.566)
The researchers recommend that using film can improve the attitude in Course of
Nursing Care of People with Mental Health Problems. So The Nursing College should encourage the teachers to produce multi-medias in Course of Nursing Care of People with Mental Health Problems. Especially the students should be encouraged to improve their learning skill to be knowledgeable learners and to self - learn sustainably.
KEY WORDS: Attitude/ Film/ Mental Health Problems
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 1
บทท 1ความเปนมาและความสำาคญของปญหา
พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 และทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 กำาหนดให การศกษาเปนกระบวนการเรยนร เพอความเจรญงอกงามของบคคล และสงคม โดยการถายทอดความร การฝก การอบรม การสบสานทางวฒนธรรม การสรางสรรคความกาวหนาทางวชาการการสรางองคความรอนเกดจากการจดสภาพแวดลอมสงคมแหงการเรยนรและปจจยเกอหนนใหบคคลเกดการเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต การจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย จตใจ สตปญญา ความร และคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรมในการดำารงชวต สามารถอยรวมกบผอนไดอยางมความสข เปดโอกาสใหสงคมมสวนรวมในการจดการศกษา พฒนาสาระและกระบวนการเรยนรใหเปนไปอยางตอเนอง
จากพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ดงกลาวสงผลใหการจดการศกษาตองยดหลกวาผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได ผสอนยคใหมจงมหนาทสอนใหผเรยนมความเกงคด เกงเรยน เกงทำางานเปนทม รวธเรยนรดวยตนเอง (learn how to learn) ใหผเรยนรวธคด (learn how to think) เนนการสรางองคความรดวยตนเอง (พมพนธ เดชะคปต, 2544: 76) ดงนน ผสอนตองทำาตวเปนกลยาณมตร สรางผเรยนใหเปนคนฉลาด มความสข และสามารถเรยนรอยางตอเนอง การมงเนนเนอหาจะทำาใหผเรยนไมไดพฒนาสมอง ไมไดใชความคด และไมได
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 2
สรางความรดวยตนเอง (รง แกวแดง, 2540: 97-117 อางถงใน ทศนา แขมมณ, 2545: 183)
การจดการศกษาในวชาชพพยาบาล มลกษณะการจดการเรยนการสอนเชนเดยวกบการจดการศกษาในระดบอดมศกษาทวไป คอ มงเนนใหพฒนาผเรยนมความรความสามารถในการวเคราะห สามารถเผชญปญหา และตดสนใจในการแกปญหาไดเหมาะสมกบสถานการณ นอกจากนวชาชพพยาบาลเปนวชาชพเปนวชาชพทตองเผชญกบสภาวะการเปลยนแปลงตลอดเวลา จากขอความรตางๆ ทางทฤษฎ การปฏบตและความคาดหวงของสงคม ทำาใหการจดการศกษาจงตองฝกใหผเรยนมการเรยนรตลอดเวลาและตอเนอง โดยประยกตใชกระบวนการคดอยางมวจารณญาณ ใชหลกตรรกะตลอดจนความคดสบสวนในสถานการณการพยาบาลอยางเหมาะสม (อรพรรณ ลอบญธวชชย, 2539 อางใน ชตกาญจน ฉตรรงและณชารย โรจนกรตกานต, 2547)ดงนน การจดการศกษาจำาเปนตองมการพฒนาตลอดเวลา โดยผสอนมการนำาวธการทหลากหลายและมความเหมาะสม มงเนนทกษะและกระบวนการมาใชในการเรยนการสอนทางการพยาบาลเพอใหผเรยนบรรลจดมงหมายในการเรยนการสอน สามารถพฒนาผเรยนใหมคณลกษณะบณฑตทพงประสงคและเปนพยาบาลวชาชพทมคณภาพ
จากรายงานการสงเคราะหเอกสาร เรอง วธการสอนและรปแบบการเรยนการสอน ( กองวจยทางการศกษา กรมวชาการ, 2543: 137 ) พบวา วธสอนและการเรยนรทวไปทเนนผเรยนเปนศนยกลาง ม 24 วธ ถาพจารณาจากขนตอนการจด กจกรรมการเรยนการสอนในแตละวธแลว ไมมขอจำากดวา วธการเรยนการสอนใดจะเหมาะสมกบเนอหาใดเนอหาหนง แตละวธเนนบทบาทผเรยน และผสอนแตกตางกนไป และสามารถปรบกจกรรมบางขนตอนใหนกเรยนมสวนรวมในการวางแผน และไดลงมอปฏบตมากขน วธการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง 24 วธ ไดแก วธการเรยนแบบแก
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 3
ปญหา วธการเรยนแบบปฏบตการหรอวธสอนแบบการทดลอง วธการเรยนแบบรวมรสบเสาะ วธการเรยนแบบทเนนกระบวนการ วธการเรยนแบบหนวย วธการเรยนแบบเลนปนเรยน วธการเรยนแบบใหเกดการเรยนรรวมกน วธการเรยนแบบสรางสรรคความคด วธการเรยนแบบสรางสรรค วธการเรยนแบบการพฒนาบคลกภาพ วธการเรยนแบบแสดงบทบาทสมมต วธการเรยนแบบวธการทางวทยาศาสตร วธการเรยนแบบสบเสาะหาความร วธการเรยนแบบใชสถานการณจำาลอง วธการเรยนแบบโครงการ วธการเรยนแบบพนจหมวดหม วธการเรยนแบบการระดมความคด วธการเรยนแบบใชเกมจำาลองสถานการณ วธการเรยนโดยใชกจกรรมกลมเกมแขงขน วธการเรยนแบบพฒนาความสามารถดานการใชเหตผล วธการเรยนแบบซนดเคท วธการเรยนแบบบรณาการ วธการเรยนแบบสเตค และวธการเรยนแบบเอสคว 3 อาร จะเหนไดวาวธการเรยนการสอนดงกลาวมงทผลการเรยนรของผเรยน ดงนน ผสอนจำาเปนตองเลอกสอการสอนใหเหมาะสมและสอดคลองกบกจกรรมการเรยนการสอนตามลกษณะรายวชา
สอการเรยนการสอน (Instruction Media) หมายถง สอชนดใดกตามทบรรจเนอหา หรอสาระการเรยนรซงผสอนและผเรยนใชเปนเครองมอสำาหรบการเรยนรเนอหา หรอสาระนนๆ (โสภณ คงแสง, 2550)เปนตวกลางในการนำาความรความเขาใจไปสผเรยน ทำาใหการเรยนการสอนมความหมายมากยงขน และเปนไปตามหลกสตรทกำาหนดไว เนองดวยสอการเรยนการสอนไดชวยจดประสบการณใหแกผเรยนไดใกลเคยงความจรง ชวยเพมพนความเขาใจในสงทเรยนไปแลว เพราะสอคอตวกลางทนำาสารจากผสงไปยงผรบไดถกตองและรวดเรวทสด (นพนธ ศขปรด2530, 23) จากการทบทวนวรรณกรรมพบวา การวจยของนกการศกษาหลายทานไดขอสรปวา การสมผสทางจกษประสาทใหผลทางการเรยนรมากทสด และความร
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 4
นนจะคงทนไดนานทสดถงรอยละ 75 รองลงมาคอ โสตประสาทใหผลทางการเรยนรและอยคงทนนานรอยละ 13 (เปรอง กมท, 2519: 51) จะเหนไดวาการใชสอการสอนเปนสงทจำาเปนและมผลตอความคงทนในการเรยนรอกดวย ซงในปจจบนการจดเรยนการสอนมการใชสอการสอนหลากหลายรปแบบ ทงทเปน สอโสตทศนทเสนอไดดวยตวมนเอง เชน หนงสอ ตำารา (Book) วารสาร (Journals) หนจำาลอง (Models) รปภาพ (Pictures) แผนภม (Chart) แผนท (Atlas) แผนผง (Map) ปายนเทศ บอรดนเทศ (Boards) เปนตน และสอโสตทศนทตองอาศยโสตทศนปกรณ เครองมออนเปนตวนำาเสนอไดแก แถบวดทศน (VDO Tape) ฟลมสไลด (Slide) จานบนทกแถบวดทศน (VCD, DVD) แถบบนทกเสยง (Cassette Tape) แผนโปรงใส (Transparency) รายการวทย (Radio Programmed) สอดจตอล (Digital Files) และภาพยนตร (Movie) เปนตน (วรพจน นวลสกล, 2550)
สำาหรบวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต เปนรายวชาทางการพยาบาลทสอนใหกบ
นกศกษาพยาบาลบณฑต ชนปท 3 มงศกษาแนวคด หลกการ การพยาบาลแบบองครวม บนพนฐานทฤษฎการดแลดวยความเอออาทรแกบคคลทกชวงวย ทมภาวะเสยงและมปญหาทางจต ดานความคด การรบร ความจำา สตปญญา ความสนใจ สมาธ การเคลอนไหว อารมณ พฤตกรรม การใชสารเสพตด และการทารณกรรม โดยใชกระบวนการพยาบาลในการบำาบดรกษา การฟ นฟสภาพทงรายบคคล รายกลม การสรางสมพนธภาพเพอการบำาบด โดยคำานงถงความเปนมนษย หลกจรยธรรมและหลกสทธมนษยชน เลอกใชทรพยากร เทคโนโลย ผสมผสานภมปญญาทองถน มงเสรมสรางศกยภาพของบคคลในการดแลตนเอง (ประมวลรายวชาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต พ.ศ. 2545 ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2551)
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 5
จากลกษณะรายวชาดงกลาวพบวา ในภาพรวมของรายวชาความเปนนามธรรม บางประเดนยงเปนเรองปกปดและอธบายไดคอนขางยาก รวมถงผลการประเมนการจดการเรยนการสอนในภาคการศกษาทผานมานกศกษามการประเมนวา เนอหาในรายวชาคอนขางยากตอการทำาความเขาใจ จำานวนชวโมงในการเรยนการสอนนอยเมอเทยบกบเนอหา ผสอนไดใชวธการเรยนการสอนทมความหลากหลายเหมาะสมและมงเนนผเรยนเปนสำาคญ ตลอดจนคำานงถงดลยภาพระหวางการเรยนจากรปธรรมและนามธรรมเปนเหตผลสงสำาคญในการจดหาใชสอการเรยนร สอการเรยนรมใชเพยงแตใหประสบการณรปธรรมทจำาเปน ยงสามารถบรณาการประสบการณเดมเขาดวยกนได ทำาใหความเปนนามธรรมมความหมายขน ดงนน กจกรรมการเรยนการสอนในรายวชา ไดแก การบรรยาย การอภปราย บทบาทสมมต กรณศกษารวมกบการใชสอภาพยนตร โดยผสอนมความเชอวาใชรปแบบการเรยนการสอนทหลากหลายและเนนผเรยนเปนสำาคญชวยสงเสรมกระบวนการเยนรของผเรยนทมความแตกตางหลากหลายไดเปนอยางด ทงนการนำา
สอภาพยนตรมาใชในการเรยนการสอนมสวนชวยทำาใหผเรยนไดเขาใจเนอหารายวชาในลกษณะความเปนรปธรรมมากขน ดงเชนทบรเนอร ( Jerome Bruner ) กลาววา การเรยนการสอนทดจะตองใหผเรยนไดเรมจากประสบการณตรงไปสประสบการณผานภาพ (Iconic) ซงเปนตวแทนของประสบการณจรง เชน รปภาพ ภาพยนตร โทรทศน และเชอมไปสลกษณะทเปนสญลกษณ (Symbol ) เชน คำา ภาษา เปนตน นอกจากน Fleming และ Levie (1993) พบวา ประสบการณรปธรรมจะทำาใหการเรยนงายขน และทำาใหเกดการรบร เกดการคงอยของการเรยน และสามารถใชสญลกษณทเปนนามธรรมไดดวย (วารนทร รศมพรหม, 2542: 16-17) และเมอผเรยนเกดความเขาใจอยางลกซงในรายวชาผานการใชสอภาพยนตรจะทำาใหผเรยนเกดเจตคตทดตอการเรยนการ
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 6
สอนรายวชา การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต ยงไปวานนในการสรางเจตคตทดตอการพยาบาลจตเวชศาสตรใหเกดขนและดำารงอยในตวนกศกษาพยาบาลยอมมความสำาคญตอความสำาเรจในการประกอบอาชพพยาบาลและการปรบตวของเขาในสงคม ทงยงเกดผลดตอผปวยซงมปญหาดานจตใจอกดวย การพฒนาเจตคตทเหมาะสมจงเปนวตถประสงคหลกของการจดการเรยนการสอนเพอเตรยมตวประกอบอาชพพยาบาลตอไป
จากการสบคนทางฐานขอมลออนไลนพบวา ในตางประเทศ การใชสอภาพยนตรในการเรยนการสอนถอไดวาเปนสอทมประสทธภาพสำาหรบการเรยนการสอนนกศกษาในสาขาจตวทยาการสงคมสงเคราะห การแพทย การพยาบาล และการใหคำาปรกษา เปนตน (Jason Rosenstock, 2003) เพราะเปนเรองททาทายมากทสดในการเรยนการสอนทางดานสขภาพจตและจตเวชทจะทำาใหผเรยนเขาใจปรากฎการณความเจบปวยและความผดปกตตางๆ ของโรคทางจตเวช ดงนน การใชสอภาพยนตรเปนเครองอำานวยความสะดวกในการทำาความเขาใจของนกเรยนในประสบการณของผปวยจตเภท (Wedding, D. / Boyd, M.A. / Niemiec, R.M., 1999) สำาหรบในประเทศไทยเทาทสามารถสบคนไดทางฐานขอมลออนไลนและการสบคนดวยมอพบวา มการศกษาเกยวกบการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนเชนกน แตสวนใหญเปนการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนในรายวชาทเกยวของทางภาษา ไมปรากฏวามงานวจยทเกยวของกบการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนทางการพยาบาลประกอบกบในอดตทผานมาไมไดมการศกษาเจตคตของนกศกษาตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอน
ดงนน ผวจยจงเลงเหนความสำาคญของการศกษาเจตคตของนกศกษาตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนเพอทราบเจตคตของนกศกษาตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยน
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 7
การสอนรายวชา การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต รวมถงเปนการพฒนานวตกรรมการเรยนการสอนรายวชา การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต ทสงเสรมประสทธภาพการเรยนการสอน ทำาใหผเรยนสามารถมองเนอหารายวชาไดเปนนามธรรมมากขน เกดการเรยนรอยางมประสทธภาพและพฒนาเปนคนเกง ดและมความสขตอไป
ปญหาการวจยเจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3
ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจตเปนอยางไร
วตถประสงคการวจย ในการวจยครงนมวตถประสงคเพอ ศกษาเจตคตของนกศกษา
หลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต
ขอบเขตการวจยการวจยครงนศกษาเฉพาะนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตร
บณฑต ชนปท 3 รนท 23/2 และ 23/3 ทเรยนรายวชาการพยาบาล
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 8
บคคลทมปญหาทางจต ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2552 ระหวางเดอนมถนายน ถงเดอนกนยายน 2552
กรอบแนวคดการวจย
นยามศพทเฉพาะสอภาพยนตร หมายถง ภาพยนตรทใชเปนเครองมอในการ
รวบรวมและสรปความคดหรอขอมลสำาคญ เพอชวยใหผเรยนสามารถเชอมโยงความรใหมกบความรเดม และสรางความหมายความเขาใจในเนอหาสาระหรอขอมลทเรยนรและจดระเบยบขอมล ซงในการวจยครงนสอภาพยนตรทใชเปนสอภาพยนตรทางจตเวช ไดแก ภาพยนตรเรอง I am Sam, Unsaid Rest room, The living and the dead และ A Beautiful mind
เจตคต หมายถง สภาพความคด ความเขาใจ และความรสกเชงประเมนทมตอสงตางๆ เชน วตถ สถานการณ ความคด ผคน เปนตน ซงทำาใหบคคลมแนวโนมทจะแสดงพฤตกรรมตอสงนนในลกษณะเฉพาะตวตามทศทางของทศนคตทมอย (สงวนศร วรชชย, 2527 :
การใชสอภาพยนตร
เจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต
ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในจดการเรยน
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 9
61) ซงการวจยครงนเจตคตพจารณาจากความคดเหน ความรสก ความเชอทมตอการจดการเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรทางจตเวช
ประโยชนจากการวจย1. ผเรยนเขาใจเนอหารายวชาในรปธรรมมากยงขน เกดการเรยนรไดอยางรวดเรว
มประสทธผลสงกวาเดม2. ผเรยนเกดแรงจงในในการเรยนรมากยงขนและเกดเจตคตท
ดตอการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต
3. สงเสรมบรรยากาศของการเรยนการสอน และทำาใหกระบวนการการจดการเรยนการสอนมประสทธภาพมากยงขน
4. ผสอนมนวตกรรมในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหา
ทางจต
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 10
บทท 2 วรรณกรรมทเกยวของ
ผวจยดำาเนนการทบทวนวรรณกรรมทเกยวของ เพอใชเปนแนวทางในการศกษาดงนดงน
เจตคต ความหมายของเจตคต องคประกอบของเจตคต ปจจยทเกยวของกบการเกดเจตคต ลกษณะของเจตคต การวดเจตคต ประโยชนของเจคตการจดการเรยนการสอน ทฤษฎทเกยวของกบการเรยนการสอน การจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสำาคญ ลกษณะการเนอหารายวชา การพยาบาลบคคลทม
ปญหาทางจตสอการเรยนการสอน ความหมายสอการเรยนการสอน ประเภทสอการเรยนการสอน
คณคาของสอการเรยนการสอนสอภาพยนตรการศกษา ประเภทสอภาพยนตรการศกษา หลกการใชสอภาพยนตรในการเรยนการสอน หลกการใชสอภาพยนตรในการเรยนการสอน
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 11
งานวจยทเกยวของกบการใชสอภาพยนตรในการจดการ
เรยนการสอน
เจตคต ความหมายของเจตคต
เจตคต ตามพจนานกรมฉบบราชบณฑตสถาน อานวา เจตะคต เปนคำานาม แปลวา ทาทหรอ ความรสกของบคคลตอสงหนงสงใด (ราชบณฑตยสถาน, 2525: 235) แตเดมนนเจตคตใชคำาวา ทศนคต ตอมาคณะกรรมการบญญตศพทของกระทรวงศกษาธการ โดยความเหนชอบของราชบณฑตยสถานใหใชคำาวา เจตคต ในป พ.ศ.2519 และกรมวชาการกระทรวงศกษาธการไดใชคำานตลอดมาจนถงปจจบน (ธรวฒเอกะกล, 2550: 1 อางใน ชลธชา ฤทธเนตกล, 2552)
เจตคต (Attitude) หมายถง สภาวะความพรอมทางความคดและความรสก ซงกอตวจากผลของประสบการณ มอทธพลในการกำาหนดทศทางของปฏกรยาตอบสนองของบคคลทมตอทกสง และ
ทกสถานการณทเกยวของดวย (Allport, 1975 อางในอรรจน สหะอำาไพ, 2546)
เจตคต หมายถง ความรสก หรอทาท ของบคคลทมตอบคคล วตถสงของ หรอสถานการณ
ตางๆ ความรสก หรอทาทจะเปนไปในทำานองทพง พอใจ หรอไมพอใจ เหนดวยหรอไมเหนดวย (สชา จนทรเอมและสรางค จนทรเอม, 2520: 104)
เจตคต คอสภาพความคด ความเขาใจและความรสก เชงประเมนทมตอสงตางๆ (วตถ สถานการณ ความคด ผคน ฯลฯ) ซง
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 12
ทำาใหบคคลมแนวโนมทจะแสดง พฤตกรรมตอสงนน ในลกษณะเฉพาะตวตามทศทางของทศนคตทมอย งออกของบคคล (สงวนศร วรชชย, 2527: 61)
เจตคต หมายถง การผสมผสานหรอการจดระเบยบความเชอทมตอสงใดสงหนงหรอสถานการณใดสถานการณหนง ผลรวมของความเชอนจะเปนตวกำาหนดแนวโนมของบคคลทจะมปฏกรยาตอบสนองในลกษณะทชอบหรอไมชอบ (Rokeach, 1970: 112)
เจตคต หมายถง ความรสกของบคคลทมตอสงใดๆ ซงแสดงออกมา เปนพฤตกรรมในลกษณะชอบ ไมชอบ อาจเหนดวย ไมเหนดวย พอใจ ไมพอใจ ตอสงใดๆ ในลกษณะ เฉพาะตวตามทศทางของทศนคตทมอย และทำาใหจะเปนตวกำาหนดแนวทางของบคคลในการทจะม ปฏกรยาตอบสนอง (พรณรงค สงหสำาราญ, 2550: 9)
เจตคต หมายถง ความรสกนกคด ความคดเหนและความเชอของบคคลหนงทมตอบคคลอน กลมบคคลหรอตอสถานการณซงมลกษณะคอนขางแนนอน และทำาใหบคคลนนมแนวโนมของพฤตกรรมตอบสนองตอสงตางๆในลกษณะเฉพาะหนงๆ (จารวรรณ รวไพบลยและ สธกาญจน ไชยลาภ, มปป)
จากการทบทวนวรรณกรรมเกยวกบการใหความหมายของเจตคต สรปไดวาเจตคตเปนความรสกชอบ หรอความรสกไมชอบตอสงใดสงหนงโดยผานการเรยนร แลวเกบไวในกระบวนการทางปญญาและสงผลตอการแสดงพฤตกรรมองคประกอบของเจตคต
เจตคตประกอบดวยองคประกอบ 3 อยาง คอ (ชลธชา ฤทธเนตกล, 2552; มหาวทยาลยสโขทยธรรมมาธราช, 2509 อางใน พรณรงค สงหสำาราญ, 2550: 9; ประสาท อศรปรชา, 2509 )
1. องคประกอบดานการคด (Cognitive component) หมายถง การร การคด ตลอดจนความ
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 13
เชอและทศนคต ของบคคลในเรองใดเรองหนง ททำาใหเกดเจตคต เพราะเมอคนเรามทศนคตตอสงใดคนเรายอมมความรในสงนนไมมากกนอยอาจ ถกตองหรอไมถกตองกได ถาตองการปลกฝงหรอเปลยนแปลงเจตคตของบคคลตอสงใดใหถกตองกตองใหความรทถกตองในสงนนแกเขา
2. องคประกอบดานอารมณ (Affective component) หมายถง องคประกอบดานอารมณ
ความรสกทถกเราจากการรอกตอ ททำาใหเกดความรสกในทางดทดหรอไมด บางครงอาจเปนความรสกทคอนขางจะรนแรงกวาปกต เมอบคคลมเจตคตทดตอสงใด อารมณทเกดรวมดวยจะไดแก ความพอใจ ความรก ความชนชมยนด เปนตน ตรงกนขามเมอบคคลมเจตคตไมดตอสงใด อารมณทมกจะเกดขนจะไดแก โกรธ กลว เกลยด เปนตน ดงนนการปลกฝงหรอเปลยนแปลงเจตคตจงควรใชวธเราใหเกดอารมณควบไปดวย
3. องคประกอบดานพฤตกรรม (Behavior component) หมายถง ความพรอมทจะตอบสนอง หรอแนวโนมทจะปฏบตตอสงๆนน ในทางหนง เชน ผทชอบอะไรอยางหนงยอมแนวโนมทจะประกอบพฤตกรรมในแนวทางทชอบ ในทางตรงกนขามหากไมชอบอะไรกจะละเวนการกระทำาพฤตกรรมนนๆ การแสดงออกทสามารถสงเกตไดและวดไดทงทแสดงไปโดยตน เองรตวหรอไมรตวกตาม อยางไรกตาม การเปลยนแปลงเจตคตทำาไดยาก เพราะการจะเกดเปนเจตคตของบคคลตอสงใดนนตองขนอยกบบคคลนนจะยอมรบการเปลยนแปลงผานองคประกอบทสำาคญทางใดทางหนงหรอหลายทาง
จากการทบทวนวรรณกรรมเกยวกบการใหองคประกอบของเจตคต ประกอบดวย
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 14
องคประกอบดานการคด ดานอารมณและดานพฤตกรรม ในองคประกอบแตละดานตางมความสมพนธซงกนและกนจนอาจกลาวไดวา เจตคตมผลตอการแสดงพฤตกรรมของบคคล
ลกษณะของเจตคต เจตคตนบวาเปนสวนประกอบทสำาคญในการทำางานอยางหนง
นอกจากความพรอมและการจง ใจ บคคลทมเจตคตทดตอการทำางานจะชวยใหทำางานไดผลทงนเพราะเจตคตเปนตนกำาเนดของความคด และการแสดงการกระทำาออก ทตยา สวรรรณชฎา (2520: 602-603) กลาวถง ลกษณะสำาคญของเจตคต 4 ประการ คอ
1. เจตคต เปนสภาวะกอนทพฤตกรรมโตตอบ (Predisposition to response) ตอ เหตการณหรอสงใดสงหนงโดยเฉพาะหรอจะเรยกวาสภาวะพรอมทจะมพฤตกรรมจรง
2. เจตคต จะมความคงตวอยในชวงระยะเวลา (Persistence overtime) แตมได หมายความวา
จะไมมการเปลยนแปลง 3. เจตคต เปนตวแปรหนง นำาไปสความสอดคลองระหวาง
พฤตกรรม ความรสกนกคดไมวา จะเปนการแสดงออกโดยวาจา หรอการแสดงความรสก ตลอดจนการทจะตองเผชญหรอหลกเลยงตอสง ใดสงหนง
4. เจตคต มคณสมบตของแรงจงใจ ในอนทจะทำาใหบคคลประเมนผล หรอเลอกสงใดสงหนง ซงหมายความตอไปถงการกำาหนดทศทางของพฤตกรรมจรงดวย
จากการทบทวนวรรณกรรมเกยวกบลกษณะของเจตคต เปนลกษณะทางจตของบคคลทเปนแรงขบแรงจงใจของบคคลแสดงพฤตกรรมทจะแสดงออกไปในทางตอตานหรอสนบสนนตอสงนนหรอสถานการณ
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 15
ปจจยทเกยวของกบการเกดเจตคตปจจยทเกยวของกบการเกดเจตคต (พวงรตน บญญาทว
รตน, 2533 อางใน วาสนา แกวหลา, 2538) ไดแก1. ปจจยโดยตรง 1.1 ความเชอเกยวกบผลของการกระทำา หมายถง
การทบคคลคาดหวงวาผลจากกระทำานนจะใหประโยชนหรอโทษอยางไร ถาเขาตดสนใจทำาพฤตกรรมนน
1.2 การประเมนผลการกระทำา หมายถง ผลทไดรบจากกระทำานนๆ ทงทางบวกและทางลบ
2. ปจจยโดยออม เปนตวแปรภายนอก อาย เพศ ศาสนา การศกษา หรอเจตคตตอเปาหมายอนๆ
นอกจากนเจตคตเกดจากการเรยนรโดยมากเปน การเรยนรทางสงคม (social learning) ปจจยททำาใหเกดเจตคตจงมหลายประการ (ชม ภมภาค, 2551 อางใน พรณรงค สงหสำาราญ, 2550: 10) ไดอธบายเรองการเกด ดงนน
1. ประสบการณเฉพาะ เมอคนเราไดรบประสบการณตอสงใดสงหนงอาจจะมลกษณะใน รปแบบทผไดรบรสกวาไดรางวลหรอถกลงโทษ ประสบการณทผรสกเกดความพงพอใจยอมจะทำาให เกดเจตคตทดตอสงนนแตถาเปนประสบการณทไมเปนทพงพอใจกยอมจะเกดเจตคตทไมด
2. การสอน การสอนนนอาจจะเปนทงแบบทเปนแบบแผนหรอไมเปนแบบแผนกไดซงเรา ไดรบจากคนอน องคการททำาหนาทสอนเรามมากมายอาทเชน บาน วด โรงเรยน สอมวลชนตางๆ เรา มกจะไดรบเจตคตทสงคมมอยและนำามาขยายตามประสบการณของเราการสอนทไมเปนแบบแผนนน สวนใหญเรมจากครอบครวตงแตเดกๆมาแลวพอแมพนองมกจะบอกเราวาสงนนไมดสงนไมดหรอใคร ควรทำาอะไรม
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 16
ความสำาคญอยางไร การสอนสวนมากเปนแบบยดทะนานและมกไดผลดเสยดวยใน รปแบบการปลกฝงเจตคต
3. ตวอยาง (Model) เจตคตบางอยางเกดขนจากการเลยนแบบในสถานการณตางๆเราเหนคนอน ประพฤต เราเปลยนแปลงพฤตกรรมคนอนออกมาเปนรปของเจตคตถาเรายอมรบนบถอหรอเคารพคนๆ นนเรากมกยอมรบความคดของเขาตามทเราเขาใจ เชน เดกชายแดงเหนบดาดรายการกฬาทางโทรทศน ประจำาเขากจะแปลความหมายวากฬานนเปนเรองนาสนใจและจะตองดหรอถาเขาเหนพอแมระมดระวง ตอชดรบแขกในบานมากกวาของทอยในสนามหญาหลงบานเขากจะเกดความรสกวาของในบานตอง ระวงรกษาเปนพเศษซงการเรยนรเชนนพอไมไมจำาเปนตองพดวาอะไรเลย เดกจะเฝาสงเกตการณปฏบต ของพอแมตอบคคลอนอยางถถวนจะเรยนรวาใครควรคบใครควรนบถอ ใครไมควรนบถอ
4. ปจจยทเกยวกบสถาบน ปจจยทางสถาบนมอยเปนอนมากทมสวนสรางสนบสนนเจตคตของ เราตวอยางเชน การปฏบตตนในวด ในโบสถ การแตงกายของคนในสถานการณทางสงคมตางๆ เปนสง ใหแนวเจตคตของคนเราเปนอนมาก
จากการทบทวนวรรณกรรมเกยวกบปจจยทเกยวของกบเจตคต ไดแก ปจจยโดยตรงและปจจยโดยออม โดยทกปจจยมความสมพนธกนในการกอใหเกดเจตคตของบคคล
การสรางเจตคตการสรางเสรมและพฒนาเจตคตผเรยนสามารถสรปเป น
ประเดนส ำาคญ ไดด งน (วราภรณ จรเจรญและอรญญา จวาลกษณ, 2541)
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 17
1. จดประสบการณการเรยนรโดยใหความรความเขาใจทถก
ตองในสงทผสอนตองการสงเสรมใหผเรยนมทศนคตทพงปรารถนาตอสงนนๆ
2. จดสงเราและสภาพแวดลอมในการเรยนการสอนใหเอออำานวยโอกาสทผเรยนจะเกดประสบการณในการสรางเสรมและพฒนาทศนคตทตองการ โดยจดกจกรรมประกอบการสอนใหผเรยนรสกสนกสนานและมสวนรวมในกจกรรมของผสอน เกดความประทบใจในทางทดทงตอตวผสอน บคลกภาพของผสอน และวธสอน
3. จดและเปดโอกาสใหผเรยนไดเหนตวอยางและรบขอมลอยางกวางขวาง โดยเฉพาะผสอนตองเปนแบบอยางทด
4. ใชกระบวนการกลมในการสรางเสรมและพฒนาทศนคตของผเรยน โดยเฉพาะอยางยงการอภปรายกลม (Group Discussion) และวธการแสดงบทบาทสมมต (Role Playing)
5. ฝกใหผเรยนมทกษะการแกปญหา และรจกใชวจารณญาณเลอกรบแตสางทดจากสอ
6. ผสอนจะตองจดแบบฝกหดและหาวธการสอนใหเหมาะสมกบความสามารถของผเรยน เพราะถาผเรยนประสบความสำาเรจในการเรยนกจะมเจตคตทตสงทเรยน
7. ใชแรงผลกดนจากกลมในการพฒนาเจคตและใหผเรยนไดมโอกาสคบเพอนทด ใหไดเปนสมาชกของสงคม
8. ผสอนตองรวมมอกบผปกครองจดประสบการณ ซงมสวนชวยในการปลกฝงเจคตทพงปรารถนาใหผเรยน
9. การจดประสบการณตรงซงจดทำาไดหลายรปแบบ เชน การรบขาวสารขอมลจากสอตางๆ การไดพบบคคลททรงคณวฒเพอเปนแบบอยางทด เปนตน
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 18
การวดเจตคต
เจตคตเปนพฤตกรรมทางสมองเปนสภาพทางจตหรออารมณของมนษยทซบซอน ซงการวดเจตคตของบคคลตอสงใดสงหนงยอมเปนสงแสดงวา บคคลนนมความรสกทางดานทดหรอไมด ชอบหรอไมชอบสงนนมากนอยเพยงใด และเจตคตจะเปนเครองทำานายวาบคคลนนจะมการกระทำาไปในทำานองใดดวย
การวดเจตคตจะทำาใหเราเขาใจเจตคตของบคคลและสามารถทำานายพฤตกรรมของบคคลนนได ซงการวดเจตคตสามารถทำาไดดงน (นภาพร พงษสวรรณ, 25XX)
1. ใชวธการสงเกต เปนการสงเกตพฤตกรรมของบคคล เชน บคคลทพดภาษาองกฤษ
บอยๆ อานและฟงภาษาองกฤษเสมอๆ อาจสรปไดวาบคคลนนมเจตคตทดตอภาษาองกฤษ เปนตน
2. ใชวธใหตอบแบบสอบถาม โยการใชแบบสอบถามของ Thurstone แบบสอบถามของ
Likert แบบสอบถามของ Osgood เปนตน3. ใชวธการสมภาษณ เปนการสมภาษณและสนทนา ซงจะ
ทำาใหเหนเจคตของผสนทนาได โดยขอมลจะออกมาในรปของคำาพดและการกระทำา ผสมภาษณยงไดเหนสหนา ทาทางและนำาเสยงของผถกสมภาษณอกดวย
เครองมอในการวดเจตคตเครองมอในการวดเจตคตประกอบดวย ขอความหรอขอคำาถาม
ทกระตนผถกวดใหแสดงความคดเหนหรอความรสกออกมา ดงนน การวดจะถกตองและเชอถอไดมากนอยเพยงใดขนอยกบคณภาพของขอความทใชเขยน
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 19
ไพศาล หวงพานช (2526 อางใน สวคนธ กรตนและคณะ,
2545) ไดเสนอวธการเขยนขอความทใชวดเจตคต ดงน1. ใชขอความทกลาวถงเหตการณหรอเรองราวปจจบน ซงจะ
ทำาใหทราบเจตคตของบคคลนนในปจจบน การกลาวถงเหตการณในอดตไมสามารถวดเจตคตของบคคลนนในอดตเนองจากเจตคตเรองนนอาจเปลยนไปแลว
2. หลกเลยงการใชขอความทถามขอเทจจรง (Fact) เพราะจะเปนการตอบความจรงมากกวาความรสกนกคด
3. ขอความทถามตองไดคำาตอบทสามารถแปลความได คอ สามารถบอกทศทางและระดบความคดเหนได
4. ขอความตองมความเปนปรนย ชดเจน ไมกำากวม5. ขอความหนงความถามความคดเหนเพยงเรองเดยวหรอ
ประเดนเดยว6. ใชขอความทมลกษณะเปนกลางๆ ไมโนมเอยงไปในทศทาง
ใดทศทางหนง หลกเลยงการใชคำาบางคำา เชน เสมอ ทงหมด เทานน เพยงแต เปนตน
7. ไมถามนอกเรองทศกษา
ประโยชนการวดเจคต1. วดเพอทำานายพฤตกรรม เนองดวย เจตคตตอสงหนงสง
ใดของบคคลยอมเปนเครองแสดงวา บคคลยอมมความรสกทางทดหรอไมดเกยวกบสงนนมากนอยเพยงใด โดยเจตคตของบคคลจะเปนเครองทำานายวาบคคลนนจะมการกระทำาตอสงนนไปในทศทางใดดวย ดงนน การทราบเจตคตของบคคลยอมสามารถทำานายพฤตกรรมของบคคลนนได
2. วดเพอหาทางปองกน โดยทวไปบคคลจะมเจตคตตอสงหนงสงใดยอมเปนสทธสวนบคคล แตการอยในสงคมอยางสงบสข
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 20
ยอมเปนไปตอเมอบคคลมเจตคตในทศทางเดยวกน ซงจะทำาใหเกดความรวมมอ และไมเกดการแตกแยกในสงคม
3. วดเพอหาทางแกไข เจตคตของบคคลทมตอเรองใดเรองหนงอาจแตกตางกน แตในบางเรองจำาเปนทจะตองไดรบความคดเหน
การจดการเรยนการสอน ทฤษฎทเกยวของกบการเรยนการสอน
ทฤษฎการเรยนร (Learning theory) คอ กระบวนการททำาใหคนเปลยนแปลงพฤตกรรม ความคด คนสามารถเรยนไดจากการไดยนการสมผส การอาน การใชเทคโนโลย การเรยนรของเดกและผใหญจะตางกน เดกจะเรยนรดวยการเรยนในหอง การซกถาม ผใหญมกเรยนรดวยประสบการณทมอย แตการเรยนรจะเกดขนจากประสบการณทผสอนนำาเสนอ โดยการปฏสมพนธระหวางผสอนและผเรยน ผสอนจะเปนผทสรางบรรยากาศทางจตวทยาท เอออำานวยตอการเรยนร ทจะใหเกดขนเปนรปแบบใดกไดเชน ความเปนกนเอง ความเขมงวดกวดขน หรอความไมมระเบยบวนย สงเหลานผสอนจะเปนผสรางเงอนไข และสถานการณเรยนรใหกบผเรยน ดงนน ผสอนจะตองพจารณาเลอกรปแบบการสอน รวมทงการสรางปฏสมพนธกบผเรยน (วกพเดยสารานกรมเสร, 2553)
สำาหรบทฤษฎทเกยวของกบการเรยนรมนกศกษาการคนควาไวมากมายหลายทฤษฎทสำาคญ เชน การเรยนรตามทฤษฎของ Bloom ( Bloom's Taxonomy) การเรยนรตามทฤษฎของเมเยอร (Mayor) การเรยนรตามทฤษฎของบรเนอร (Bruner) การเรยนรตามทฤษฎของไทเลอร (Tylor) ทฤษฎการเรยนร 8 ขน ของกาเย (Gagne) และทฤษฎการเรยนรแบบซปปา เปนตน
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 21
ทฤษฎ/ หลกการ/ แนวคดของรปแบบ
ทศ นา แขมมณ (2543:17) พบวา มแนวคดจำานวนหนงสามารถใชไดผลดตลอดมา แนวคดเหลานนเมอนำามาประสานกน ทำาใหเกดเปนแบบแผนขน แนวคดดงกลาวประกอบดวย 5 แนวคด ไดแก แนวคดการสรางความร แนวคดเกยวกบกระบวนการกลมและการเรยนรแบบรวมมอ แนวคดเกยวกบความพรอมในการเรยนร แนวคดเกยวกบการเรยนรกระบวนการ และแนวคดเกยวกบการถายโอนการเรยนร
แนวคดทง 5 เปนทมาของแนวคด “ CIPPA” ในการจดกจกรรมการเรยนรเพอใหผเรยนเกดการเรยนรสงสด โดยการใหผเรยนเปนผสรางความรดวยตนเอง (C = Construction of knowledge) และมการปฏสมพนธ ( I = interaction) กบเพอนบคคลอนๆ และสงแวดลอมรอบตวหลายดานโดยใชทกษะกระบวนการ (P = process skills) ตางๆจำานวนมากในการสรางความร เพอชวยใหผเรยนไดพฒนาทกษะกระบวนการและเรยนรสาระในแงมมท กวางขน ซงจะเกดขนไดหากผเรยนอยในสภาพความพรอมในการรบรและการเรยนร มประสาทการรบรทตนตว ไมเฉอยชา และสงทสามารถทำาใหผเรยนอยในสภาพดงกลาวไดกคอ การใหผเรยนมการเคลอนไหวทางกาย (P = physiclparticipation) อยางเหมาะสม กจกรรมทหลากหลาย ทำาใหผเรยนตนตวอยเสมอ จงสามารถทำาใหผเรยนเกดการเรยนรไดแตเรยนรนนจะมความหมายตอ ตนเองและความเขาใจ จะมความลกซงและคงทนอยมากเพยงใดนนตอง อาศยการถายโอนการเรยนร หากผเรยนมการนำาความรนนไปประยกตใช (A = application ) ในสถานการณทหลากหลายความรนนกจะเปนประโยชนและมความหมายมากขน ดวยแนวคดดงกลาว จงเกดแบบแผน "CIPPA" ขน ซงผสอนสามารถนำาแนวคดทง 5 ดง
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 22
กลาวไปใชในการจดกจกรรมการเรยนการสอนโดยยดผเรยนเปนศนยกลางใหมคณภาพได
วตถประสงคของรปแบบรปแบบนมงพฒนาผเรยนใหเกดความร ความเขาใจในเรองท
เรยนอยางแทจรง โดยการใหผเรยนสรางความรดวยตนเองโดยอาศยความรวมมอจากกลม นอกจากนนยงชวยพฒนาทกษะกระบวนการตางๆจำานวนมาก อาท กระบวนการคด กระบวนการกลม กระบวนการปฏสมพนธทางสงคม และกระบวนการแสวงหาความร เปนตน
กระบวนการเรยนการสอนของรปแบบซปปา (CIPPA) เปนหลกการซงสามารถนำาไปใชเปนหลกในการ
จดกจกรรมเรยนรตาง ๆ ใหแกผเรยน การจดกระบวนการเรยนการสอนตามหลก “CIPPA” นสามารถใชวธการและกระบวนการทหลากหลาย ซงอาจจดเปนแบบแผนไดหลายรปแบบ รปแบบหนงททศนา แขมมณไดนำาเสนอไวและไดมการนำาไปทดลองใชแลวไดผลด ประกอบดวยขนตอนการดำาเนนการ 7 ขนตอน ดงน
ขนท 1 การทบทวนความรเดม ขนนเปนการดงความรเดมของผเรยนในเรองทจะเรยน เพอชวยใหผเรยนมความพรอมในการเชอมโยงความรใหมกบความรเดม ของตน ซงผสอนอาจใชวธการตาง ๆ ไดอยางหลากหลาย
ขนท 2 การแสวงหาความรใหม ขนนเปนการแสวงหาความรขอมลความรใหมของผเรยนจากแหลงขอมลหรอ แหลงความรตาง ๆ ซงผสอนอาจจดเตรยมมาใหผเรยนหรอใหคำาแนะนำาเกยวกบแหลงขอมลตาง ๆ เพอใหผเรยนไปแสวงหากได
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 23
ขนท 3 การศกษาทำาความเขาใจขอมล/ความรใหม และเชอม
โยงความรใหมกบความรเดมขนนเปนขนทผเรยนจะตองศกษาและทำาความเขาใจกบขอมล/ความรทหา มาได ผเรยนจะตองสรางความหมายของขอมล/ ประสบการณใหมๆ โดยใชกระบวนการตาง ๆ ดวยตนเอง เชน ใชกระบวนการคด และกระบวนการกลมในการอภปรายและสรปความเขาใจเกยวกบขอมลนน ๆ ซงจำาเปนตองอาศยการเชอมโยงกบความรเดม
ขนท 4 การแลกเปลยนความรความเขาใจกบกลม ขนนเปนขนทผเรยนอาศยกลมเปนเครองมอในการตรวจสอบความรความ เขาใจของตนรวมทงขยายความรความเขาใจของตนใหกวางขน ซงจะชวยใหผเรยนไดแบงปนความรความเขาใจของตนแกผอน และไดรบประโยชนจากความร ความเขาใจของผอนไปพรอมกน
ขนท 5 การสรปและจดระเบยบความร ขนนเปนขนของการสรปความรทไดรบทงหมด ทงความรเดมและความรใหม และจดสงทเรยนใหเปนระบบระเบยบเพอชวยใหผเรยนจดจำาสงท เรยนรไดงาย
ขนท 6 การปฏบต และ/ หรอการแสดงผลงาน หากขอความรทไดเรยนรมาไมไดมการปฏบต ขนนจะเปนขนทชวยใหผเรยนไดมโอกาสแสดงผลงานการสรางความร ของตนใหผอนรบร เปนการชวยใหผเรยนไดตอกยำาหรอตรวจสอบความเขาใจของตนและสงเสรมให ผเรยนใชความคดสรางสรรค แตหากตองมการปฏบตตามขอความรทได ขนนจะเปนขนปฏบต และมการแสดงผลงานทไดปฏบตดวย
ขนท 7 การประยกตใชความร ขนนเปนขนของการสงเสรมใหผเรยนไดฝกฝนการนำาความรความเขาใจไปใช ในสถานการณตาง ๆ ทหลากหลายเพอเพมความชำานาญ ความเขาใจ ความสามารถในการแกปญหาและความจำาในเรองนน ๆ หลงจากประยกตใชความร อาจมการนำาเสนอผลงานจากการประยกตอกครงกได หรออาจไมม
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 24
การนำาเสนอผลงานในขนท 6 แตนำามารวมแสดงในตอนทายหลงขนการประยกตใชกไดเชนกน
ขนตอนตงแตขนท 1-6 เปนกระบวนการของการสรางความร (Construction of knowledge) ซงผสอนสามารถจดกจกรรมใหผเรยนมโอกาสปฏสมพนธแลกเปลยนเรยนร กน (Interaction) และฝกฝนทกษะกระบวนการตาง ๆ (Process learning) อยางตอเนอง เนองจากขนตอนแตละขนตอนชวยใหผเรยนไดทำากจกรรมหลากหลายทม ลกษณะใหผเรยนไดมการเคลอนไหวทางกาย ทางสตปญญา ทางอารมณ และทางสงคม อยางเหมาะสมอนชวยใหผเรยนตนตว (Active) สามารถรบรและเรยนรไดอยางด จงกลาวไดวาขนตอนทง 6 มคณสมบตตามหลกการ CIPP สวนขนตอนท 7 เปนขนตอนทผเรยนนำาความรไปใช (application) จงทำาใหรปแบบนมคณสมบตครบตามหลก CIPPA
ผลทผเรยนจะไดรบจากการเรยนตามรปแบบผเรยนจะเกดความเขาใจในสงทเรยน สามารถอธบาย ชแจง
ตอบคำาถามไดด นอกจากนนยงไดพฒนาทกษะในการคดวเคราะห การคดสรางสรรค การทำางานเปนกลม การสอสาร รวมทงเกดความใฝรดวย ขอคดวเคราะห / ขอสงเกตของนกศกษา รปแบบการเรยนการสอนโดยยดผเรยนเปนศนยกลาง: (CIPPA Model)
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 25
การจดการเรยนการสอนแบบเนนผเรยนเปนศนยกลางนนตอง
เปดโอกาสใหผเรยนมสวนรวมในกจกรรมนนทงทางรางกาย สตปญญา สงคมและอารมณ กจกรรมการเรยนการสอนมลกษณะดงน
1.เปนกจกรรมทชวยใหผเรยนไดมสวนรวมทางดานกาย อารมณ และจตใจ (Physical Participation) คอ เปนกจกรรมทชวยใหผเรยนไดมโอกาสเคลอนไหวรางกาย ตามความเหมาะสมกบวย วฒภาวะ และความสนใจของผเรยน การเปดโอกาสใหผเรยนไดเคลอนไหวรางกาย ชวยใหผเรยนเกดความพรอมในการเรยนร ตนตว ไวตอการรบร ขอมล ขาวสาร การรบรเปนปจจยสำาคญในการเรยนร หากผเรยนไมมความพรอมในการรบร แมจะมการใหความรทดๆ ผเรยนกไมสามารถรบได และพฤตกรรมตาง ๆ ทเกดขนกเชนเดยวกน ในการจดกจกรรมแตละครงควรคำานงถงอารมณและความรสกของผเรยน เพอจะนำาไปสการเรยนการสอนตามวตถประสงค
2. เปนกจกรรมทชวยใหผเรยนมสวนรวมทางสตปญญา (Intellectual Participation) คอเปนกจกรรมการเรยนร ควรมลกษณะกระตน และทาทายความคดของผเรยนทำาใหผเรยนเกดการจดจอผกพนกบสงทคดสนกทจะคด ดงนน กจกรรมจะมลกษณะดงกลาวได กจะตองมเรองใหผเรยนคด จะตองไมงายและไมยากเกนไปสำาหรบผเรยน เพราะถางายเกนไป ผเรยนกไมจำาเปนตองใชความคด แตถายากเกนไป ผเรยนกจะเกดความทอถอยทจะคด ดงนนผสอนจงตองหาประเดนทเหมาะสมกบวยและความสามารถของผเรยน เพอกระตนใหผเรยนใชความคดหรอลงมอทำา
3. เปนกจกรรมทชวยใหผเรยนมสวนรวมทางสงคม (Social Participation) คอ เปนกจกรรมทชวยใหผเรยนมปฏสมพนธทางสงคมกบบคคลหรอสงแวดลอมรอบตว มนษยเปนสตวสงคม ทอาศยรวมกนสงแวดลอมรอบตวเปรยบเสมอนแหลงความรทมคณคา ในอดตผสอนทำาหนาทเปนผถายทอดความร เพราะเชอวาผ
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 26
สอนเปนแหลงความรทสำาคญ ผเรยนจงตองศกษาจากผสอนเทานน แตปจจบน แหลงความรนนมหลายแหลงมาก และในบางเรองผสอนอาจไมใชแหลงความรทสำาคญกได ความกาวหนาทางเทคโนโลยทางโลก ทำาใหการแพรกระจายของขาวสารขอมลเปนไปไดมาก ขอบฟาแหงความร ไมไดสนสดทผสอนและหองเรยน การเรยนรของบคคลเกดขนจากการรบรขอมล ขอเทจจรงตาง ๆ เขาไปในสมอง และสมองจะทำาหนาทยอยขอมล ตความและสรางความหมายของขอมลเหลานนประสานกนกบขอมลเดมทมอย เกดเปนความร ของบคคลนน 4. เปนกจกรรมทชวยใหผเรยนมสวนรวมทางอารมณ (Emotional Participation) คอ กจกรรมทสงผลตออารมณความรสกของผเรยน ซงจะชวยใหการเรยนรนนเกดความหมายตอตนเอง กจกรรมทสงผลตอความรสกของผเรยนนน มกจะเปนกจกรรมทเกยวของกบชวต ประสบการณ และความเปนจรงของผเรยน ในบางกรณเราอาจตองสรางสถานการณทให ผเรยนมความสข สนกสนานทไดทำากจกรรมรวมกบผอน เพอสงเสรมใหเขาเหนคณคาของการสมพนธกบผอน แตในบางกรณเราอาจตองสรางความรสกงงงวยสงสย เมอเกดการปฏสมพนธกบสงใด สงหนงเพอชวยกระตนความสนใจในการแสวงหาคำาตอบ เปนตน
ผเรยนการจดการเรยนการสอนยดผเรยนเปนศนยกลาง โดยใช CIPPA Model สามารถชวยใหผเรยนไดมสวนรวมในกจกรรมการทงทางดานรางกาย สตปญญา สงคม และอารมณ ดงนเรยนร
C มาจากคำาวา Construct หมายถง การสรางความรตามแนวคดของปรชญา Constructivism กลาวคอ กจกรรมการเรยนรทด ควรเปนกจกรรมทชวยใหผเรยนมโอกาสสรางความรดวยตนเอง ซงจะทำาใหผเรยนมความเขาใจและเกดการเรยนรทมความ
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 27
หมายตอตนเอง การทผเรยนมโอกาสไดสรางความรดวยตนเองนเปนกจกรรมทชวยใหผเรยนมสวนรวมทาง สตปญญา
I มาจากคำาวา Interaction หมายถง การปฏสมพนธกบผอนหรอสงแวดลอมรอบตวกจกรรมการเรยนรทด จะตองเปดโอกาสใหผเรยนไดเคลอนไหวทางรางกาย โดยการทำากจกรรมในลกษณะตางๆ
P มาจากคำาวา Physical Participation หมายถง การมสวนรวมในกจกรรมการเรยนรทางกาย คอ ผเรยนมโอกาสไดเคลอนไหวรางกาย โดยทำากจกรรมในลกษณะตางๆ
P มาจากคำาวา Process Learning หมายถง การเรยนรกระบวนการตางๆ กจกรรมการเรยนรทดควรเปดโอกาสใหผเรยนไดเรยนรกระบวนการตางๆ ซงเปนทกษะทจำาเปนตอการดำารงชวต เชน กระบวนการแสวงหาความร กระบวนการคด กระบวนการแกปญหา กระบวนการกลม กระบวนการพฒนาตนเอง เปนตน การเรยนร กระบวนการเปนสงทสำาคญเชนเดยวกบการเรยนรเนอหาสาระตางๆ การเรยนรทางดานกระบวนการ เปนการชวยใหผเรยนมสวนรวมทางสตปญญาอกทางหนง
A มาจากคำาวา Application หมายถง การนำาความรทไดเรยนรไปประยกตใช ซงจะชวยใหผเรยนไดรบประโยชนจากการเรยน และชวยใหผเรยนเกดการเรยนรเพมเตมขนเรอยๆ กจกรรม การเรยนรทมแตเพยงการสอนเนอหาสาระใหผเรยนเขาใจ โดยขาดกจกรรมการนำาความรไปประยกตใช จะทำาใหผเรยนขาดการเชอมโยงระหวางทฤษฎกบการปฏบต ซงจะทำาใหการเรยนรไมเกดประโยชนเทาทควร การจดกจกรรมทชวยใหผเรยนสามารถนำาความรไปประยกตใชน เทากบเปนการชวยใหผเรยนมสวนรวมในกจกรรมการเรยนรดานใดดานหนงหรอหลายๆ ดาน แลวแตลกษณะของสาระและกจกรรมทจด
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 28
การจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสำาคญการประกาศใชพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542
ทำาใหเกดการปฏรประบบการศกษาจากเดมซงยดผสอนเปนศนยกลางเปนการจดการเรยนการสอนทยดผเรยนเปนสำาคญ โดยเนนทกระบวนการจดการเรยนรใหผเรยนเปนอสระ เรยนรจากประสบการณ โดยเฉพาะอยางยงในหมวดท 4 วาดวยเรอง แนวการจดการศกษา มาตรา 22 การจดการศกษา ตองยดหลกวาผเรยนทกคนมความสามารถเรยนรและพฒนาตนเองได และถอวาผเรยนมความสำาคญทสด กระบวนการจดการศกษาตองสงเสรมใหผเรยนสามารถพฒนาตามธรรมชาตและเตมตามศกยภาพ และหมวดท 9 วาดวยเรองเทคโนโลยเพอการศกษา มาตรา 67 รฐตองสงเสรมใหมการวจยและพฒนาการผลตและการพฒนาเทคโนโลยเพอการ ศกษา รวมทงการตดตาม ตรวจสอบและประเมนผลการใชเทคโนโลยเพอการศกษาเพอใหเกดการใชทคม คาและเหมาะสมกบกระบวนการเรยนรของคนไทย
การจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสำาคญ หมายถง การเรยนรทผเรยนเปนตวตงโดยยดผเรยนสำาคญทสด ผสอนตองจดใหผเรยนเรยนรจากประสบการณ กจกรรมและการทำางานอนจะนำาไปสการพฒนาผเรยนครบทกดาน ทงดานรางกาย ทางจตหรอทางอารมณ ทางสงคมและทางสตปญญาซงรวมถงพฒนาทางจตวญญาณดวย (ประเวศ วะส, 2543) ซงรปแบบการสอนในลกษณะทชวยใหผเรยนรจกการ คนคดและแสวงหาความรดวยตนเอง โดยผสอนจะเปนผกำาหนดสถานการณหรอ สภาพแวดลอม รวมทงกำาหนดปญหาทเกยวของกบสถานการณปจจบน แลวนำาไป บรณาการกบความรในเนอหาวชาทกำาหนดไวในหลกสตร ซงการกำาหนดสถานการณหรอสภาพแวดลอมดงกลาวจะกระตนหรอสงเสรมใหผ
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 29
เรยนไดศกษาคนควาหาความร มสวนรวมในกจกรรมตางๆ เพอเปนการเพมพนทกษะแกผเรยนในดานความคด การแสวงหา ความร การปรกษาหารอ และรวมกนตดสนใจ ดงนน กจกรรมการเรยนการสอนจงจำาเปนตองมความหลากหลาย ทงนเพอใหสอดคลองกบวตถประสงคของพระราชบญญตการศกษา สำาหรบบทบาทของผสอนจะทำาหนาทเปนเพยงผเอออำานวยความสะดวก (Facilitater) เพอใหผเรยนเกดการเรยนรดวยตนเอง (Lorenzen, 2001; สวคนธ กรตน และคณะ, 2545) รปแบบการสอนม ดงตอไปน (ระววรรณ ศรครามครน 2542, 109-110)
1. ผสอนกำาหนดปญหา หวขอเรองหรอสถานการณทนาสนใจ ซงอยใน ขอบเขตของเนอหาวชาในหลกสตรทจะตองศกษา
2. ผเรยนศกษาปญหา หวขอเรอง หรอสถานการณ โดยการคดคน แสวงหา ความรดวยวธการตางๆ เชน ศกษาจากตำารา สมภาษณผร หรอผทเกยวของ โดยม ผสอนใหคำาแนะนำา ชวยเหลอ ชแนะในการสบคนแหลงขอมล
3. ผเรยนสามารถคนพบหลกการ ขอสรป แนวคดในลกษณะของนยทวไป หรอความคดรวบยอดของปญหานนๆ พจารณาตดสนใจ และเสนอผลงานตอเพอนๆ และผสอน
การจดการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสำาคญนน ผสอนควรจดกจกรรมการ เรยนการสอนใหแกผเรยนโดยเนนและสงเสรมความสามารถของผเรยน รวมทงความ สนใจของผเรยนในแตละคนหรอในแตละกลม และสงเสรมใหผเรยนไดรวมกนทำางาน รวมกนสบคนหาความร หรอดำาเนนกจกรรมในลกษณะของการเรยนแบบกลมยอย (Small group) โดยเฉพาะอยางยงการนำาเทคโนโลยสารสนเทศไปใชเพอพฒนาปรบปรงการเรยนการสอนใหมประสทธภาพยงขน โดยการสรางบรรยากาศการเรยนรททนสมย ทาทายและเพลดเพลน (ถนอมพร เลาหจรสแสง, 2545) สงผลใหผเรยนเกดความเขาใจอยาง
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 30
ลกซงทสามารถทำาสงๆ ตางได (กษมา วรวรรณ ณ อยธยา, 2550 ) ดงน
1. สามารถอธบายแนวคด เหตการณ หรอปรากฏการณอยางชดเจน พรอมขอมล
ทฤษฎ และองคความรทเกยวของ สามารถอธบายเหตผลและวธการ(Why and How) ทงยงสามารถแสดงความคดเหนเกยวกบเรองนทกาวเกนคำาตอบเพยงผด หรอถก
2. สามารถแปลความใหเกดความหมายทชดเจน ชใหเหนคณคาแสดงใหเหนความ
เชอมโยงสชวตจรง และผลกระทบทอาจมตอผเกยวของ 3. สามารถนำาไปประยกตใชในสถานการณใหมๆ ทตางไป
จากทเรยนรมา 4. สามารถมองขอด ขอเสย จากมมมองทหลากหลาย 5. มความละเอยดออนทจะซมซบ รบทราบถงความรสก
นกคดของผทเกยวของ 6. รจกตนเอง ตระหนกถงจดออน วธคด วถปฏบต คานยม
อคตของตนเอง ตลอดจนปจจยทสงผลตอการเรยนรและความเขาใจ ของตนเอง
กจกรรมการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสำาคญอยบนพนฐานความแตกตางระหวางบคคล ชวยสงเสรมใหผเรยนไดสมผสและสมพนธกบปฏสมพนธกบสงแวดลอมทงทเปนเพอนมนษย ธรรมชาตและเทคโนโลย ซงผเรยนไดคนควาทดลองฝกปฏบต ฝกการคดวเคราะหสรางสรรค จนตนาการและแสดงออกไดออกมเหตผล แลกเปลยนเรยนรจนคนพบสาระสำาคญของบทเรยน
บทเรยนของผสอนในการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสำาคญถอวาสำาคญทสด เพราะมบทบาทปลกเรา ตลอดจนเสรมแรงผเรยนในกจกรรมใหพบกบคำาตอบ และแกปญหาดวยตนเอง จดกจกรรม
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 31
ปลกฝงคณธรรม ความมวนย ความรบผดชอบในการทำางาน เปดโอกาสใหผเรยนฝกการประเมนและปรบปรงตนเอง ตลอดจนยอมรบผอน
จากรายงานการสงเคราะหเอกสาร เรอง วธการสอนและรปแบบการเรยนการสอน (กองวจยทางการศกษา กรมวชาการ, 2543: 137) พบวา วธสอนและการเรยนรทวไปทเนนผเรยนเปนศนยกลาง ม 24 วธ ถาพจารณาจากขนตอนการจด กจกรรมการเรยนการสอนในแตละวธแลว ไมมขอจำากดวา วธการเรยนการสอนใดจะเหมาะสมกบเนอหาใดเนอหาหนง แตละวธเนนบทบาทผเรยน และผสอนแตกตางกนไป และสามารถปรบกจกรรมบางขนตอนใหนกเรยนมสวนรวมในการวางแผน และไดลงมอปฏบตมากขน วธการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนศนยกลาง 24 วธ ไดแก วธการเรยนแบบแกปญหา วธการเรยนแบบปฏบตการหรอวธสอนแบบการทดลอง วธการเรยนแบบรวมรสบเสาะ วธการเรยนแบบทเนนกระบวนการ วธการเรยนแบบหนวย วธการเรยนแบบเลนปนเรยน วธการเรยนแบบใหเกดการเรยนรรวมกน วธการเรยนแบบสรางสรรคความคด วธการเรยนแบบสรางสรรค วธการเรยนแบบการพฒนาบคลกภาพ วธการเรยนแบบแสดงบทบาทสมมต วธการเรยนแบบวธการทางวทยาศาสตร วธการเรยนแบบสบเสาะหาความร วธการเรยนแบบใชสถานการณจำาลอง วธการเรยนแบบโครงการ วธการเรยนแบบพนจหมวดหม วธการเรยนแบบการระดมความคด วธการเรยนแบบใชเกมจำาลองสถานการณ วธการเรยนโดยใชกจกรรมกลมเกมแขงขน วธการเรยนแบบพฒนาความสามารถดานการใชเหตผล วธการเรยนแบบซนดเคท วธการเรยนแบบบรณาการ วธการเรยนแบบสเตค และวธการเรยนแบบเอสคว 3 อาร
ลกษณะเนอหารายวชา การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 32
รายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจตเปนวชาหนงใน
วชาการพยาบาล ของหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ทมงเนนผลตบณฑตทสามารถประกอบวชาชพพยาบาลไดอยางมประสทธภาพเปนพยาบาลทสามารถใหการพยาบาลแบบองครวม (holistic)ไดอยางมคณภาพ สำาหรบเนอหารายวชาจะเปนวชาทศกษาแนวคดและหลกการ การพยาบาลแบบองครวมบนพนฐานทฤษฎการดแล ดวยความเอออาทร แกบคคลทกชวงวยของชวต ทมภาวะเสยง และมปญหาทางจต ดานความคด การรบร ความจำา สตปญญา ความสนใจ สมาธ การเคลอนไหว อารมณ พฤตกรรมและมปญหาการใชสารเสพตดและการทารณกรรม โดยใชกระบวนการพยาบาลในการบำาบดรกษา การฟ นฟสภาพทงรายบคคล รายกลม การสรางสมพนธภาพเพอการบำาบด โดยคำานงถงความเปนมนษย หลกจรยธรรมและหลกสทธมนษยชน เลอกใชทรพยากร เทคโนโลย ผสมผสานภมปญญาทองถน มงเสรมสรางศกยภาพของบคคลในการดแลตนเอง
จากลกษณะวชาขางตนกอใหเกดวตถประสงคการเรยนร ดงน 1. อธบายหลกการ แนวคดและทฤษฎทางจตเวชและทฤษฎท
เกยวของในการดแลผทมภาวะเสยง และมปญหาทางจต2. วเคราะหกลไกการเกดปญหาทางจตของเดก วยรน วย
ผใหญและวยผสงอาย ได3. ประเมนภาวะสขภาพ และความรนแรงของปญหาทางจตของ
เดก วยรน วยผใหญและผสงอาย ทมปญหาทางจตได4. ใชกระบวนการพยาบาลในการแกปญหาทางจตแบบองครวม
ของเดก วยรน วยผใหญและวยผสงอาย ดวยความเขาใจความเปนมนษย ยดหลกจรยธรรมและหลกสทธมนษยชน
5. อธบายหลกการและวธการบำาบดรกษาบคคลทมปญหาทางจตได
6. อธบายหลกการฟ นฟสภาพบคคลทมปญหาทางจตได
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 33
7. อธบายหลกการและวเคราะหกระบวนการสรางสมพนธภาพ
เพอการบำาบดทางจตได8. เลอกใชทรพยากร เทคโนโลย ผสมผสานภมปญญาทองถน
มาใชในการดแลตนเองของเดก วยรน วยผใหญและวยผสงอาย ทมปญหาทางจตไดทงในระดบบคคล ครอบครวและชมชน
สอการเรยนการสอน จากงานวจยพบวา คนสามารถจะจำาไดเพยงรอยละ 20 ของสง
ทไดเหน จำาไดเพยงรอยละ 30 ของสงทไดยน จำาไดเพยงรอยละ 50 ของสงทไดเหนและไดยน และจำาไดถงรอยละ 80 ของสงทไดเหน ไดยน และไดสมผส (วรพจน นวลสกล, 2550) จากความสมารถในการจำาดงกลาวจงมการนำาสอตางๆเขามาใชในการจดการเรยนการสอน โดยเฉพาะในปจจบนทความกาวหนาในการผลตสอทใชในการจดการเรยนการสอนไดววฒนาการไปอยางมาก สอการสอนถอวาเปนเทคโนโลยอยางหนงชวยใหการเรยนการสอนประสบความสำาเรจ สอการสอนทผเรยนไดคดเลอกมาอยางเหมาะสมกบเรองทสอนจะชวยใหผสอนสามารถถายทอดเนอหารายวชาใหแกผเรยนไดอยางรวดเรว ผเรยนสามารถเขาใจเนอหารายวชา และยงทำาใหเกดความเพลดเพลนในการเรยนการสอนอกดวย
เอดการ เดล (Edgar Dale: 43-47 อางใน องอาจ ชาญเชาว, มปป.) อธบายถงความสมพนธระหวางสอโสตทศนปกรณตาง ๆ ขนตอนของประสบการณการเรยนร และการใชสอแตละประเภทในกระบวนการเรยนรดวย โดยพฒนามาจากความคดของ Bruner นำามาสรางเปนกรวยประสบการณ (Cone of Experiencess) โดยแบงเปนขนตอนดงน
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 34
1. ประสบการณตรง โดยการใหผเรยนไดรบประสบการณตรง
จากของจรง เชน การจบตอง และการเหนเปนตน2. ประสบการณรอง เปนการเรยนโดยใหผเรยนเรยนจากสงท
ใกลเคยงความเปนจรงทสดซงอาจเปนการจำาลองกได
3. ประสบการณนาฏกรรมหรอการแสดง เปนการแสดงบทบาทสมมตหรอการแสดงละคร เนองจากขอจำากดดวยยคสมยเวลา และสถานท เชน เหตการณทเกดขนในประวตศาสตร หรอเรองราวทเปนนามธรรม เปนตน
4. การสาธต เปนการแสดงหรอการทำาเพอประกอบคำาอธบายเพอใหเหนลำาดบขนตอนของการกระทำานน
5. การศกษานอกสถานท เปนการเรยนรจากประสบการณตาง ๆ ภายนอกสถานทเรยน อาจเปนการเยยมชมสถานท การสมภาษณบคคลตางๆ เปนตน อยางผสมผสานกนมากทสด
7. โทรทศน โดยใชทงโทรทศนการศกษาและโทรทศนการสอนเพอใหขอมลความรแกผเรยนหรอผชมทอยในหองเรยนหรออยทางบาน
8. ภาพยนตร เปนภาพทบนทกเรองราวลงบนฟลมเพอใหผเรยนไดรบประสบการณทงภาพและเสยงโดยใชประสาทตาและห
9. การบนทกเสยง วทย ภาพนง อาจเปนทงในรปของแผนเสยง เทปบนทกเสยง วทย รปภาพ สไลดขอมลทอยในขนนจะใหประสบการณแกผเรยนทถงแมจะอานหนงสอไมออกแตกจะสามารถเขาใจเนอหาได
10. ทศนสญลกษณ เชน แผนท แผนภม หรอเครองหมายตางๆ ทเปนสญลกษณแทนสงของตาง ๆ
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 35
11. วจนสญลกษณ ไดแกตวหนงสอในภาษาเขยน และเสยง
พดของคนในภาษาพดการใชกรวยประสบการณของเดล จะเรมตนดวยการใหผเรยนม
สวนรวมอยในเหตการณหรอการกระทำาจรงเพอใหผเรยนมประสบการณตรงเกดขนกอนแลวจงเรยนรโดยการเฝาสงเกตในเหตการณทเกดขนซงเปนขนตอไปของการไดรบประสบการณรอง ตอจากนนจงเปนการเรยนรดวยการรบประสบการณโดยผานสอตาง ๆ และทายทสดเปนการใหผเรยนเรยนจากสญลกษณซงเปนเสมอนตวแทนของเหตการณทเกดขนเจโรม บรเนอร (Jerome Bruner: 22-28) ไดออกแบบโครงสรางของกจกรรมการสอนไวรปแบบหนงโดยประกอบดวยมโนทศนดานการกระทำาโดยตรง (Enactive) การเรยนรดวยภาพ (Iconic) และการเรยนรดวยนามธรรม (Abstract) เมอเปรยบเทยบกบกรวยประสบการณของเดลกบลกษณะสำาคญ 3 ประการของการเรยนรของบรเนอรแลวจะเหนวามลกษณะใกลเคยงและเปนคขนานกนดงแสดงใหเหนการเปรยบเทยบ
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 36
ภาพแสดงความสมพนธของกรวยประสบการของเอดการ เดล กบโครงสรางกจกรรมของบรเนอร
ความหมายของสอการเรยนการสอนคำาวา “ สอ ” (Media) เปนคำาทมาจากภาษาละตนวา
“medium” แปลวา “ระหวาง” หมายถง สงใดกตามทบรรจขอมลเพอใหผสงและผรบสามารถสอสารกนไดตรงตามวตถประสงค เมอมการนำาสอมาใชในกระบวนการเรยนเรยกสอนนวา “สอการเรยนการสอน” (Instruction Media) หมายถง สอชนดใดกตามทบรรจเนอหา หรอสาระการเรยนรซงผสอนและผเรยนใชเปนเครองมอสำาหรบการเรยนรเนอหา หรอ สาระนน ๆ (โสภณ คงแสง, 2550)
สอการสอน (Instructional Media) หมายถง สอชนดใดกตามไมวาจะเปนเทปบนทกเสยง สไลด วทยโทรทศน วดทศน แผนภม ภาพนง เปนตน ซงบรรจเนอหาเกยวกบการเรยนการสอน เพอใชเปนเครองมอหรอชองทางสำาหรบผสอนสงไปถงผเรยน ทำาใหผเรยนเกดการเรยนรตามวตถประสงคหรอจดมงหมายทผสอนวางไวไดเปนอยางด (กดานนท มลทอง, 2548)
ประเภทของสอการเรยนการสอน สามารถจำาแนกออกตามลกษณะไดเปน 3 ประเภท (โสภณ คงแสง, 2550 ) ดงน
1. สอสงพมพ หมายถง หนงสอและเอกสารสงพมพตาง ๆ ทแสดงหรอเรยบเรยงสาระความรตางๆ โดยใชตวหนงสอทเปนตวเขยนหรอตวพมพเปนสอ ในการแสดงความหมาย สอสงพมพมหลายชนด เชน เอกสาร หนงสอเรยน หนงสอพมพ นตยสาร วารสาร บนทก รายงาน เปนตน
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 37
2. สอเทคโนโลย หมายถง สอทผลตขนใชควบคกบเครองมอ
โสตทศนวสด หรอเครองมอทเปนเทคโนโลยใหม ๆ เชน แถบบนทกภาพพรอมเสยง (วดทศน) แถบบนทกเสยง ภาพนง สอคอมพวเตอรชวยสอนนอกจากนสอเทคโนโลยยงหมายรวมถงกระบวนการตาง ๆ ทเกยวของกบการนำาเทคโนโลยมาประยกตใชใน กระบวนการเรยนร เชน การใชอนเทอรเนตเพอการเรยนร การศกษาทางไกลผานดาวเทยม เปนตน
3. สออน ๆ นอกเหนอจากสอ 2 ประเภททกลาวไปแลว ยงมสออน ๆ ทสงเสรมการเรยนรของผเรยน ซงมความสำาคญไมยงหยอนไปกวาสอสงพมพและสอเทคโนโลย สอทกลาวน ไดแก
3.1 บคคล หมายถง บคคลทมความร ความสามารถ ความเชยวชาญในสาขาตาง ๆ ซงสามารถถายทอดสาระความร แนวคดและประสบการณไปสบคคลอน เชน บคลากรในทองถน แพทย ตำารวจ นกธรกจ เปนตน
3.2 ธรรมชาตและสงแวดลอม หมายถง สงมอยตามธรรมชาตและสภาพแวดลอมตวผเรยน เชน พชผกผลไม ปรากฏการณ หองปฏบตการ เปนตน
3.3 กจกรรม / กระบวนการ หมายถง กจกรรม หรอกระบวนการทผสอนและผเรยนกำาหนดขนเพอสรางเสรม ประสบการณการเรยนร ใชในการฝกทกษะซงตองใชกระบวนการคด การปฏบต การเผชญสถานการณและ การประยกตความรของผเรยน เชน บทบาทสมมต การสาธต การจดนทรรศการ การทำาโครงงาน เกม เพลง เปนตน
3.4 วสด เครองมอและอปกรณ หมายถง วสดทประดษฐขนใชเพอประกอบการเรยนร เชน หนจำาลองแผนภม แผนท ตาราง สถต รวมถงสอประเภทเครองมอและอปกรณทจำาเปนตองใชในการ
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 38
ปฏบตงานตาง ๆ เชนอปกรณทดลองวทยาศาสตร เครองมอชาง เปนตน
คณคาของสอการเรยนการสอนสอการเรยนการสอนสามารถใชประโยชนไดทงผเรยนและผ
สอน ดงตอไปน (กดานนท มลทอง, 2548: 48-55; วรพจน นวลสกล, 2550)
1. สอกบผเรยน1.1 เปนสงทชวยใหการเรยนรอยางมประสทธภาพ สอ
การสอนเปนสงทถกออกแบบมาเพอชวยใหผเรยนรบรและทำาความเขาใจเนอหาบทเรยนไดอยางสะดวก งาย และรวดเรวยงขน เพราะจะชวยใหผเรยนเกดความเขาใจเนอหาบทเรยนทยงยากซบซอนไดงายขนในระยะเวลาอนสน และสามารถชวยใหเกดความคดรวบยอดในเรองนนไดอยางถกตองและรวดเรว โดยเฉพาะอยางยงในบทเรยนทเนอหามความสลบซบซอนหรอยากทจะทำาความเขาใจ ตวอยางของการใชสอการสอน เชน การใชภาพวาดเพอแสดงใหเหนถงเสนทางการไหลเวยนของโลหตในรางกาย หรอการใชหนจำาลองเพอแสดงใหเหนถงลกษณะและตำาแหนงทตงของอวยวะภายใน เปนตน การใชสอการสอนจะชวยใหผเรยนเขาใจเนอหาบทเรยนไดรวดเรวและงายขน นอกจากนยงชวยลดปญหาของการสอความหมายโดยการพดซงอาจเกดขนไดทำาใหผเรยนเกดความเขาใจทถกตองและตรงกบวตถประสงคของการเรยนการสอน
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 39
1.2 สอจะชวยกระตนและสรางความสนใจใหกบผเรยน
ทำาใหเกดความสนกสนานและไมรสกเบอหนายการเรยน ตลอดจนทำาใหผเรยนเกดความสนใจเนอหาของบทเรยน ทถกนำาเสนอผานทางสอการสอน ความสนใจของผเรยนเปนสงทสำาคญอยางยงในกระบวนการเรยนร เพราะอาจนบไดวา ความสนใจเปนบนไดขนแรกทจะนำาไปสการเรยนรของผเรยนในทสด ตวอยางของการใชสอการสอนในกรณนเชน กอนทจะเรมตนการสอน ผสอนทำาการฉายวดทศนทเปนโฆษณาทางโทรทศนซงมเรองราวทเกยวของกบเนอหาในบทเรยน ความนาสนใจของสอวดทศนจะชวยกระตนและเราความสนใจของผเรยน นำาใหผเรยนสนใจฟงเนอหาหลกของบทเรยนตอไป
1.3 การใชสอจะทำาใหผเรยนมสวนรวมในกจกรรมการเรยนการสอนมากขน ม
ความเขาใจตรงกน และเกดประสบการณรวมกนในวชาทเรยนนนทำาใหเกดมนษยสมพนธ อนดในระหวางผเรยนดวยกนเองและกบผสอนดวย เชน การใชเกมตอภาพ (jigsaw) แขงขนกนเปนกลมเพอหาคำาตอบจากภาพทตอเสรจสมบรณการใชเกมแขวนคอ (hang man) เพอทายคำาศพทเปนตน สอการสอนเหลานชวยเอออำานวยใหเกดปฏสมพนธระหวางผเรยนดวยกน หรอระหวางผเรยนกบผสอน ชวยใหบรรยากาศของการเรยนการสอนมชวตชวา มสงคมในหองเรยนเกดขน นำามาซงการชวยเหลอกนในดานการเรยนรตอไป
1.4 ชวยสรางเสรมลกษณะทดในการศกษาคนควาหาความร ชวยใหผเรยนเกด
ความคดสรางสรรคจากการใชสอเหลานน เพราะสภาพการเรยนการสอนทดตองจดใหผเรยนเรยนรอยางกระตอรอรน (active
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 40
learning) สอการสอนทไดรบการออกแบบมาเปนอยางดตองเปนสอการสอนทสามารถกระตนหรอเราใหผเรยนทำาการเรยนรดวยความกระตอรอรน โดยใหผเรยนตองมปฏสมพนธกบบทเรยน โดยควรเนนทปฏสมพนธดานการใชความคดหรอกจกรรมทางสมอง ตวอยางของสอการสอนทสามารถกำาหนดเงอนไขใหผเรยนตองเรยนรอยางกระตอรอรนหรอมสวนรวมกบการเรยน ไดแกหนงสอบทเรยนแบบโปรแกรม บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน เปนตน
1.5 ชวยแกปญหาเรองของความแตกตางระหวางบคคลโดยการจดใหมการใชสอ
ในการศกษารายบคคล เนองจาก บคคลหรอผเรยนแตละคนมความแตกตางกนในดานตางๆ เชน เพศ ระดบสตปญญา ความถนด ความสนใจ สมรรถภาพทางกาย เปนตน สงเหลานมอทธพลตอการเรยนรของผเรยน โดยอาจทำาใหผเรยนมความถนด หรอความสามารถในการรบร และการเรยนรทแตกตางกน การใชสอการสอนจะชวยลดอปสรรคหรอแกปญหาเรองความแตกตางระหวางบคคลทมผลตอการเรยนร ใหลดลงหรอหมดไปไดตวอยางเชน การใชบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน (Computer-Assisted Instruction; CAI, Web Based Instruction; WBI) ใหผเรยนเรยนเปนรายบคคล จะเปดโอกาสใหผเรยนแตละคนใชเวลาในการเรยนตามความสามารถในการเรยนของตนเอง เลอกลำาดบหรอเนอหาบทเรยนตามทตนเองสนใจหรอถนด กอน-หลง ในกรณนสอการสอนจะชวยแกปญหาทเกดขนจากการเรยนรวมกนในชนเรยน ทผเรยนทเรยนรไดชามกจะทำาความเขาใจเนอหาบทเรยนไดไมทนกบกลมผเรยนทเรยนรไดเรวกวา เปนตน
1.6 ชวยใหผเรยนเรยนรอยางเพลดเพลน สนกสนานและไมเบอหนายตอการเรยน
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 41
โดยปกตแลวผสอนใชวธการสอนแบบบรรยายเปนสวนใหญการใชสอการสอน จะเปนการเปลยนบรรยากาศในหองเรยนใหแตกตางไปจากสงทเคยปฏบตเปนประจำาในชนเรยน ทำาใหผเรยนไมเบอหนายตอการเรยน สอการสอนบางอยางยงชวยใหผเรยนเกดความเพลดเพลนในการเรยน เรยนรอยางสนกสนานตวอยางเชน การใชสไลดประกอบเสยง การทดลองในหองปฏบตการ การชมนทรรศการ เปนตน
2. สอกบผสอน2.1 การใชสอวสดอปกรณตาง ๆ ประกอบการเรยนการ
สอน เปนการชวยใหบรรยากาศในการสอนนาสนใจยงขน ทำาใหผสอนมความสนกสนานในการสอนมากกวาวธการทเคยใชการบรรยายแตเพยงอยางเดยว และเปนการสรางความเชอมนในตวเองใหเพมขนดวย ทงนในการสอนดวยการบรรยายอยางเดยวนน มความจำาเปนอยางยงทผสอนควรจะตองมความสามารถเฉพาะตวในการกระตนและตรงความสนใจของผเรยน ตลอดจนการสรางบรรยากาศในการเรยนใหมความนาสนใจ ซงถาไมเปนเชนนนแลวการใชสอการสอนจะชวยสรางบรรยากาศในการเรยนใหมความนาสนใจขนมาได
2.2 สอจะชวยแบงเบาภาระของผสอนในดานการเตรยม ในดานการเตรยมการสอน
หรอเนอหาการสอนเมอใชสอการสอนผสอนไมตองจดจำาเนอหาบทเรยนทงหมดเพอนำามาบรรยายดวยตนเอง เพราะรายละเอยดของเนอหาบทเรยนสวนใหญจะถกนำาเสนอผานทางสอการสอน ซงชวยลดงานในการเตรยมตวสอนลงไปไดมาก โดยเฉพาะอยางยงในกรณทตองสอนซำาในเนอหาเดม กสามารถนำาสอการสอนทเคยใชสอนกลบมาใชไดอก การใชสอการสอนยงสามารถลดภาระเรองเวลาในการสอนไดอกเชนกน ตวอยางเชน การใชบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนการฝกทกษะการใชภาษาองกฤษ การใชชดการเรยนรดวยตนเอง เปนตน
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 42
กรณเหลานผเรยนสามารถศกษาไดดวยตนเองโดยทผสอนไมตองใชเวลามาสอนผเรยนโดยตวผสอน
2.3 เปนการกระตนใหผสอนตนตวอยเสมอในการเตรยมและผลตวสดใหม ๆ เพอ
ใชเปนสอการสอนตลอดจนคดคนเทคนควธการตางๆ เพอใหการเรยนรนาสนใจยงขน อยางไรกตามสอการสอนจะมคณคากตอเมอผสอนไดนำาไปใชอยางเหมาะสมและถกวธ ดงนน กอนทจะนำาสอแตละอยางไปใช ผสอนจงควรจะไดศกษาถงลกษณะและคณสมบตของสอการสอน ขอดและขอจำากดอนเกยวเนองกบตวสอและการใชสอแตละอยาง ตลอดจนการผลตและใชสอใหเหมาะสมกบสภาพการเรยนการสอนดวย ทงนเพอใหการจดกจกรรมการสอนบรรลผลตามจดมงหมาย และวตถประสงคทวางไว
จากการทบทวนวรรณกรรมเกยวกบคณคาของสอการสอนดงกลาว สรปไดวา สอการสอน
มคณคาตอระบบการเรยนการสอนหรอการศกษาเปนอยางยง ซงการพจารณาคณคาของสอการสอนอาจทำาไดโดยการพจารณาถงคณคาทเกดขนตอผเรยน และผสอน ซงเปนบคคลทมความสำาคญและมบทบาทมากในกระบวนการเรยนการสอน ประเดนสำาคญของคณคาของสอการสอน คอ สอการสอนชวยอำานวยความสะดวกใหผเรยนเกดการเรยนรไดอยางมประสทธภาพยงขน
การเลอกใชสอในการเรยนการสอน วธการททำาใหผสอนสามารถเลอกและใชสอในการเรยนการสอน
ใหไดผลดนน มหลกเกณฑในการพจารณาเลอก ดงน (ลดดา สขปรด, 2546: 15-17)
1. เลอกสอการเรยนการสอนและประสบการณทสอดคลองกบจดมงหมายของการเรยนการ
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 43
สอนการเรยนการสอนทมประสทธภาพนนจำาเปนตองกำาหนดจดมงหมาย ในรปของพฤตกรรม ซงครอบคลมลกษณะพฤตกรรมทง 3ประเภท คอ พทธพสย (Cognitive) ทกษะพสย (Phychromoter) และจตพสย (Affective) ทงน เพราะจดมงหมายของการสอนแตกตางกน ยอมใหประสบการณการเรยนรตางกน ดงนนการเลอกสอการเรยนและประสบการณในการเรยนการสอน จงตองใหสอดคลองกบจดมงหมายดงกลาวโดยพยายามเลอกสอการเรยนการสอนทสงเสรมใหผเรยนไดมสวนรวมในการเรยนการสอนอยางจรงจง และใหขอมลยอนกลบ เพอใหเขาไดมการเปลยนแปลงพฤตกรรมขนสดทายไปตามจดมงหมายทตองการ
2. เลอกสอการเรยนการสอนและประสบการณทสอดคลองกบลกษณะการตอบสนองและพฤตกรรมขนสดทายของผเรยนทคาดหวงจะใหเกดขน พฤตกรรมของผเรยนจะเกดขนได ถาผเรยนมความพงพอใจในกจกรรมและประสบการณทไดรบ ความพงพอใจยอมกอใหเกดการเรยนรไดด ดงนนการเลอกสอการเรยนและประสบการณการเรยนการสอน จงควรเลอกสอการเรยนการสอนทจะชวยใหผเรยนเกดความพอใจ มการตอบสนองและเปลยนแปลงพฤตกรรมทคาดหวง
3. เลอกสอการเรยนการสอนและประสบการณการเรยนการสอนทเหมาะสมกบความสามารถและประสบการณเดมของแตละคนวสดและประสบการณทจดใหแกผเรยนควรงายและอยในขอบเขตความสามารถของผเรยนแตละคนสอการเรยนการสอนนนจะตองชวยใหผเรยนสามารถรบประสบการณใหมไดเปนอยางด และไมจำาเปนตองใชกบผเรยนทงชนเหมอนกนหมด เพราะสอการเรยนการสอน และประสบการณบางอยางอาจไมเหมาะสมกบผเรยนบางคน ดงนนการเลอกสอการเรยนการสอนจงจำาเปนตองคำานงถงความแตกตางระหวางบคคลดวยเชน
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 44
เดยวกนกบการเลอก วธสอนซงไมมวธสอนวธใดวธหนงทเหมาะกบผเรยนทกคน หรอกบบทเรยนทกบทเรยนผสอนควรเลอกวธทเหมาะสมอาจเรมดวยการนำาเขาสบทเรยนใหความรใหม และจดกจกรรมทจะชวยฝกฝนในทกษะใหม ๆ ผสอนควรกำาหนดคำาถามหรอแบบฝกหดแกเดกแตกตางกนไปตามความแตกตางระหวางบคคลผานวธสอนทแตกตางกน
4. เลอกรปแบบของสอ รปแบบของสอเปนการแสดงออกทางกายภาพของสอทปรากฏใหเหน เชน ภาพพลก (ภาพนง และขอความ) สไลด (ภาพนงทฉายกบเครองฉาย)โสตวสด (เสยง และดนตร) ภาพยนตร (ภาพเคลอนไหวบนจอ) วดทศน (ภาพเคลอนไหวบนจอโทรทศน) และคอมพวเตอรมลตมเดย(กราฟกขอความและภาพเคลอนไหวบนจอ) ซงสอแตละรปแบบมความแตกตางกนและมขอจำากดในการบนทกและเสนอขอมลตางกนผสอนควรเลอกรปแบบของสอทสามารถสนองตอภารกจทผเรยนตองมเพอใหบรรลเปาหมายสดทายในการเรยนโดยพจารณาดวยวาจะหาสอนนไดเหมาะสมกบจดมงหมายและความแตกตางของบคคลดวย การเลอกรปแบบของสอยงตองคำานงถงขนาดของกลมผเรยนดวย เชนกลมใหญ/กลมเลก หรอเรยนดวยตนเองเปนรายบคคลเปนตน
5. เลอกสอการเรยนการสอนทพอจะหาไดและอำานวยความสะดวกในการใชการเลอกสอการเรยนการสอนมาใชในการเรยนการสอนจะตองคำานงถงความสะดวกในการนำาสอนนมาใชดวยและไมจำาเปนตองใชสอทมราคาแพงเสมอไป ทงนขนอยกบวาจะหาสอการเรยนการสอนชนดใดไดบางทสอดคลองกบจดมงหมาย เพอชวยใหเกดการเรยนรไดมากทสด
สอภาพยนตรการศกษา
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 45
ภาพยนตรการศกษา หมายถง ภาพยนตรทเปนสอถายทอด
ความร ขอมลเรองราว แนวคด เหตการณ ฯลฯ ใหผชมไดรบความรจากเรองราวทเสนอนนโดยไมจำากดกลมผชม แตถาเปนภาพยนตรเพอการสอน จะเปนภาพยนตรทเสนอความรตามเนอหาบทเรยนในหลกสตรโดยจำากดกลมผชมซงเปนผเรยนในชนเรยน(สวทย คำามณ, 2550) ถงแมวาการนำาภาพยนตรมาใชในการเรยนการสอนจะใหความสะดวกนอยกวาการใชวดทศนกตาม ทงนเนองจากขอจำากดบางประการในการใชและการผลต เชน ผสอนตองมความรความชำานาญในการตดตงและใชเครองฉายภาพยนตรจงจะทำาการสอนไดอยางราบรน หรอภาพยนตรทดตองมเทคนคการถายทำาทยงยากและเสยคาใชจายมาก ดงนเปนตนแตภาพยนตรกยงเปนศาสตรและศลป ทยงดำารงไวตอไปทงนเพราะภาพยนตรมคณคาในตวสอมากมายหลายประการและยงสามารถเกบรกษาไวไดนานกวาวดทศนเปนอยางมาก
ประเภทการใชสอภาพยนตรการศกษา 1. การใชภาพยนตรเพอการสอน
การนำาสอภาพยนตรมาใชในการเรยนการสอนชวยเสรมสรางบทเรยนและการสอนของผสอนใหมประสทธภาพยงขน เนองจากภาพยนตรจะมการใชทคลายคลงกบการใชวดทศน ดงนน เราจงสามารถนำาหลกการใชภาพยนตรไปใชเมอนำาวดทศนมาใชในการเรยนการสอนไดเชนกนการใชภาพยนตรในชนเรยนนน ผสอนตองตงจดประสงควาจะใชภาพยนตรเพอการสอนโดยตรงหรอเพอประกอบการสอน ทงนเพราะภาพยนตรเรองเดยวอาจใชเนอหาเพอสนองตามจดประสงคทแตกตางกนได เชน เพอการสอนทกษะตาง ๆ เพอแลกเปลยนทศนคต เพอเราความสนใจของผเรยน ดงนน ผสอนจงตองมจดประสงคทชดเจนวาจะใชภาพยนตรเรองนนในการสอนแบบใด ตลอดจนตองพจารณาถงประโยชนและคณภาพของภาพยนตรทจะ
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 46
นำามาใชดวยเพอประสทธภาพของการเรยนการสอน นอกจากน ในการใชภาพยนตรนนอาจอาจจะใชทงเรองหรอเลอกเฉพาะตอนใดตอนหนงมาใชสอนกไดเพอความเหมาะสม 2. การใชสอภาพยนตรเพอการจงใจ
ภาพยนตรเปนสอทมผลตอการจงใจสงมากเพราะผเรยนไดสมผสทงภาพและเสยงในขณะเดยวกน และความสวยงามของสสนในภาพยนตรซงมกจะดงามกวาสภาพความเปนจรงยงดงดดความสนใจมากเปนพเศษ ดงนนจงไดมการใชภาพยนตรเปนสอจงใจ ทงในการเรยนการสอนการฝกอบรม การประชาสมพนธและการโฆษณากนยางแพรหลาย คณสมบตสำาคญของภาพยนตรทไดมการคนควาวจยแลวเหนวามลกษณะดเดน มดงน
2.4.1 สามารถรวมจดสนใจและความตงใจของผชม2.4.2 ภาพยนตรสามารถแสดงใหเหนและเขาใจในสงทเปน
ของจรง และดดวยตาไมเขาใจ ทงนอาจเปนเพราะวา2.4.2.1 สงทเลกเกนไปแตวธการถายภาพยนตรทำาให
เหนไดโดยถายผานกลองจลทรรศน
2.4.2.3 การเคลอนไหวบางอยางไมอาจจะเหนไดดวยตวของเรา เชน ลกปน การอก
ของราก การบานของดกไม ฯลฯ แตภาพยนตรถายทำาใหเหนได2.4.2.4 ของบางอยางดจรงไมได เพราะเขาไปไมถง เชน
การเตนของหวใจ การหมนเวยนของโลหต แตภาพยนตรสามารถถายแบบแอนเมชน (Animation) ใหเหนไดชดเจนและเขาใจ
2.4.3 ภาพยนตรสามารถจะยำาดวยการขยายความหรอซำาภาพตรงจดใดกได
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 47
2.4.4 ภาพยนตรบรรจเรองตาง ๆ ไวใหใกลกนจงทำาใหผมอง
เหนความสมพนธของสงตาง ๆ ทำาใหเขาใจได2.4.5 เนองจากภาพยนตรดแลวเปนจรงมากจงทำาใหเกด
อารมณรวมได ซงจะมผลถงการเปลยนแปลงและปลกฝงทศนคตตลอดจนความซาบซงความรกความสวยงาม
2.4.6 การทไดเหนทงภาพและไดยนทงเสยง จงทำาใหผชมเขาใจสงตาง ๆ และจดจำาได
2.4.7 เนองจากภาพยนตรนนมภาพประกอบดวย จงสมารถใหความรมากในเวลานอย
2.4.8 เปดโอกาสใหผสอน ผใหการอบรม ผใหการประชาสมพนธไดใชวธการใหม ๆ และมกจกรรมอน ๆ นอกเหนอไปจากการพดบรรยาย บทบาทของภาพยนตรอนเกยวเนองกบจตวทยาการศกษา และการเรยนการสอนกคอชวยจงใจใหผชมสนใจศกษาเนอหาสาระ หรอรายละเอยดจากสออน ๆ เพมเตมตอไป เชนการศกษาจากสอสงพมพ หรอสอบคคล นอกจากนน สอภาพยนตรยงเปนสงเรงใหเกดกจกรรมเปนหมคณะหรอการปฏบตงานรวมกนตดตามมา
2.5 ทกษะการศกษาจากภาพยนตรขณะนวงการศกษาไดเปลยนแปลงกนมาก จากการสอนทใชการบรรยายและอปกรณมกระดานดำากบชอลคนน เขาสยคของโสตทศนปกรณเพอการศกษา และโสตนปกรณทมอทธพลตอผเรยนอยางหนงกคอภาพยนตร จากการวจยตาง ๆ พอสรปประโยชนจากภาพยนตรไดดงตอไปน
2.5.1 ชวยใหเขาใจเกยวกบการเคลอนไหวตาง ๆ ซงเราไมสามารถจะมองเหนได
เชน การเตนของหวใจ วงจรชวตของแมลง การบานของดอกไม2.5.2 ภาพยนตรสามารถบนทกเรองทเปนจรงมาศกษา
พจารณาอยางใกลชด เชน
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 48
ภาพยนตรเกยวกบวธการใชโสตทศนปกรณประกอบการสอน
2.5.3 ภาพยนตรเปนเครองมอทางการศกษาทประหยดเวลา ไดเนอหามากใน
ระยะเวลาอนสนกวาการสอนแบบอน ๆ2.5.4 ภาพยนตรสามารถใหความรซงไมสามารถใหดวย
วธอน เพราะเปนเรองทอยหางไกล เชน ภาพยนตรเกยวกบการนำาเทยวประเทศญปน
2.5.5 ภาพยนตรเปนเครองสรางประสบการณรวมกน2.5.6 ชวยใหสามารถจดจำาเนอหาวชาตาง ๆ ไดดกวา
การสอนแบบอน ๆ2.5.7 ชวยสรางความสนใจของนกเรยนเกยวกบบท
เรยนตาง ๆ การทจะทำาใหภาพยนตรเกดเกดประโยชนดงกลาวมาน ขนอย
กบผสอนหรอผใชโสตทศนวสดชนดนจะตองมการเตรยมการในทกเรองอยางดทสดโดยเฉพาะเนอหาของภาพยนตรซงจะตองตรงตามหลกสตร และสภาพการศกษา นอกจากนจะตอมความพรอมในวธการใชและการเกบรกษาอปกรณตาง ๆ ทเกยวกบภาพยนตรเปนอยางด การใชภาพยนตรประกอบการเรยนการสอนในประเทศไทยยงไมกาวหนามากนก ทงนเพราะขาดแคลนงบประมาณ การทผบรหารไมเหนถงความสำาคญทำาใหขาดนกวชาการดานน รวมทงอปกรณเครองมอเครองใชยงไมเพยงพอ และการผลตภาพยนตรภายในประเทศเกยวกบการศกษาตองเสยคาใชจายสงกวาภาพยนตรสำาเรจรปจากตางประเทศ ดงนนหนวยงานทรบผดชอบในเรองนตองสงภาพยนตรมาจากตางประเทศ ทำาใหเนอหาในบางเรองไมเหมาะสมกบสภาพการศกษาหรอหลกสตรของประเทศไทยจงไดผลในการเรยนการสอนไมดเทาทควร
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 49
หลกการใชสอภาพยนตรในการเรยนการสอน การนำาภาพยนตรมาเปนสอการเรยนการสอนผสอนควรยดหลกการ ดงน
1. กอนนำามาฉายในชนเรยน ผสอนควรชมภาพยนตรเรองนนกอนเพอทราบถงเนอหารายละเอยดและความสำาคญของเนอเรอง และควรจดบนทกสงตาง ๆ ไวเพอการเตรยมพรอมผเรยน
2. ควรมการเตรยมพรอมเพอใหไดรบประโยชนจากการชมภาพยนตรใหมากทสด เชน การบอกจดมงหมายและจดสำาคญของเรอง การอธบายเรองยอ หรอการอธบายคำายากในเรองนนเสยกอน
3. ใหผเรยนมสวนรวมในกจกรรมขณะฉายภาพยนตรซงอาจทำาไดโดย
3.1 หยดฉายภาพยนตรเพอใหผเรยนซกถามหรอจดสงสำาคญ
3.2 หยดฉายภาพยนตรเพอทดลองกระทำาเกยวกบการฝกทกษะทแสดงนน
3.3 สอดแทรกคำาถามใหผเรยนตอบ4. ควรใชภาพยนตรคกบสออน ๆ เพอใหไดผลดกวาการใช
ภาพยนตรแตเพยงอยางเดยว5. ใชภาพยนตรสเพอเนนความแตกตางและแสดงขอเทจจรง6. อาจฉายภาพยนตรบางตอนซำาเพอยำาถงทกษะหรอเพอใหเกดการเรยนรเพมขน7. ควรมกจกรรมใหผเรยนกระทำาภายหลงการชมภาพยนตร เชน การสรป การอภปราย
หรอมอบงานใหทำาเพอทบทวนความเขาใจสำาหรบการนำาสอภาพยนตรมาใชในการเรยนการสอนจากการ
สบคนทางฐานขอมลออนไลนพบวา ในตางประเทศ การใชสอภาพยนตรในการเรยนการสอนในตางประเทศถอไดวาเปนสอทมประสทธภาพสำาหรบการเรยนการสอนนกศกษาในสาขาจตวทยาการ
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 50
สงคมสงเคราะห การแพทย การพยาบาล และการใหคำาปรกษา เปนตน (Jason Rosenstock, 2003) เพราะเปนเรองททาทายมากทสดในการเรยนการสอนทจะทำาใหผเรยนทางดานสขภาพจตและจตเวชเขาใจความผดปกตตางๆ โรคทางจต ดงนน การใชสอภาพยนตรเปนเครองอำานวยความสะดวกในการทำาความเขาใจของนกเรยนในประสบการณของผปวยจตเภท (Wedding, D. / Boyd, M.A. / Niemiec, R.M., 1999) สำาหรบในประเทศไทยเทาทสามารถสบคนไดทางฐานขอมลออนไลนและการสบคนดวยมอพบวา มการศกษาเกยวกบการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนเชนกน แตสวนใหญเปนการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนในรายวชาทเกยวของทางดานภาษา ไมปรากฏวามงานวจยทเกยวของกบการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนทางการพยาบาล
งานวจยทเกยวของจากการทบทวนวรรณกรรมทเกยวกบงานวจยทเกยวของจาก
หลายแหลงความรเทาทสบคนได ไมพบวามการศกษาวจยเกยวกบเจตคตของนกศกษาพยาบาลตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนโดยตรง แตมงานวจยทศกษาเกยวกบเจตคตและการใชสอภาพยนตร ดงน
วาสนา แกวกลา. (2538). การพฒนาเจตคตตอวชาชพการพยาบาลของนกศกษาพยาบาลโดยการใชตวแบบสญลกษณ. การวจยเชงทดลอง เพอศกษาถงการพฒนาเจตคตตอวชาชพการพยาบาลของนกศกษาพยาบาลโดยการใชตวแบบสญลกษณ กลมตวอยางคอ นกศกษาพยาบาลศาสตร ชนปท 2 คณะพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม ใชการวเคราะหสถต t-test ผลการวจยพบวา คาเฉลยคะแนนเจตคตตอวชาชพพยาบาลของกลมทดลองในระยะกอนทดลองและหลงทดลอง 3 วนไมแตกตางตางกน
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 51
อยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .05 และเมอเปรยบเทยบคาเฉลยของคะแนนเจตคตตอวชาชพพยาบาลของกลมทดลองและกลมควบคม ในระยะหลงทดลอง 3 วน ไมแตกตางกนอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .05
เสรมศร เวชชะและทศนย เกรกกลทร. (2544). เจตคตและสมรรถนะการจดการเรยนการสอนแบบใชปญหาเปนหลกของอาจารยพยาบาลวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน. การวจยเชงพรรณนา เพอศกษา 1. เจตคตของอาจารยพยาบาลและนกศกษาทมตอการจดการเรยนการสอนแบบใชปญหาเปนหลก 2. การรบรเจตคตของอาจารยพยาบาลและการรบรของนกศกษาพยาบาลทมตอสมรรถนะการจดการเรยนการสอนแบบใชปญหาเปนหลก 3. เปรยบเทยบความแตกตางระหวางเจตคตของอาจารยพยาบาลกบนกศกษาพยาบาลทมตอการจดการเรยนการสอนแบบใชปญญาเปนหลก 4. เปรยบเทยบความแตกตางระหวางการรบรของอาจารยพยาบาลกบการรบรของนกศกษาพยาบาลทมตอสมรรถนะการจดการเรยนการสอนแบบใชปญหาเปนหลก 5. ความสมพนธระหวางเจตคตกบการรบรตอสมรรถนะการจดการเรยนการสอนแบบใชปญหาเปนหลก 6. ศกษาปญหาและอปสรรคในการจดการเรยนการสอนแบบใชปญหาเปนหลกของวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สระบร ผลการวจยพบวา อาจารยและนกศกษามเจตคตตอการเรยนการสอนแบบใชปญหาเปนหลกทงโดยรวมและโดยดานในทศทางบวก และเมอเปรนบเทยบความแตกตางระหวางเจตคตของอาจารยพยาบาลกบนกศกษาทมตอการจดการเรยนการสอนแบบใชปญหาเปนหลก พบวา คะแนนเฉลยเจตคตของอาจารยโดยรวมสงกวานกศกษา
สวทย คำามณ. (2550). การพฒนาการเรยนรวฒนธรรมของเจาของภาษาโดยใชสอภาพยนตรชนมธยมศกษาปท 3 เพอใช
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 52
กระบวนการวจยปฏบตการในชนเรยนพฒนาการเรยนรวฒนธรรมของเจาของภาษาโดยใชสอภาพยนตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 3 โรงเรยนสระขดดงสำาราญวทยา อำาเภอชมพลบร สำานกงานเขตพนทการศกษาสรนทร เขต 2 ผรวมศกษาคนควา คอ นกเรยนชนมธยมศกษาปท 3/2 จำานวน 30 คน เครองมอในการศกษาคนควา คอ แผนการจดการเรยนร จำานวน 3 แผน ผลการวจย พบวา วงจรท 1 ผศกษาคนควาจดกจกรรมการเรยนร เพอใหนกเรยนรเกยวกบสถานทสำาคญของเจาของภาษา โดยใชภาพยนตร เรอง World Trade Center ปญหาทตองแกในวงจรตอไป คอนกเรยนฟงบทสนทนาในภาพยนตรไมเขาใจ จบประเดนไมได วงจรท 2 ผศกษาคนควาไดนำาปญหาในวงจรท 1 โดยการเลอกภาพยนตรการตนเนอหาไมยากไมมบทสนทนามากและเปดภาพยนตรใหนกเรยนดหลาย ๆ รอบ ซงภาพยนตรทใชสอนในวงจรท 2 น เกยวกบเทศกาลงานฉลอง เรอง Disney’s Christmas Favorite ปญหาทตองแกในวงจรตอไปคอ นกเรยนฟงวลหรอประโยคบางคำาในภาพยนตรไมชดเจน เขาใจความหมายผดเพยนสงผลใหทำาใบงานเตมคำาและตอบคำาถามไมถกตอง และนกเรยนไมชอบภาพยนตรการตน วงจรท 3 ผศกษาคนควาแกปญหาจากวงจรท 2 โดย กอนทจะทำาการสอนในวงจรท 3 ไดนำาภาพยนตรเรองเดมมาเปดหลายๆ ครงพรอมกบอธบายคำาหรอประโยคทนกเรยนสงสย แลวใหนกเรยนทำาใบงานเดมอกครง ผลปรากฏวานกเรยนมความเขาใจในการฟงบทสนทนาในภาพยนตรมากขนจากเดม และผศกษาคนควาไดเปลยนจากภาพยนตรการตนสนกสนาน ตลกขบขน เกยวกบวฒนธรรมการรบประทานอาหาร เรอง Garfield 2 ทำาใหนกเรยนมความสนใจและสนกสนานในการดภาพยนตรและทำาใบงานดวยความตงใจ ผลการตรวจผลงานการทำาใบงานนกเรยนสวนใหญไดคะแนนในระดบด โดยสรป สอภาพยนตรสามารถพฒนาทกษะการฟงเกยวกบวฒนธรรม
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 53
ของเจาของภาษาของนกเรยนไดดขน นกเรยนมพฒนาการเพมขนในวงจรท 2 และ 3 จนเปนทนาพอใจ
บทท 3วธดำาเนนการวจย
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 54
การวจยครงนเปนการวจยเชงสำารวจมวตถประสงคในการวจย
เพอศกษาเจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต โดยสำารวจจากนกศกษาวทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน สำาหรบวธดำาเนนการวจยประกอบดวยเนอหา ดงน ประชากร วธการสบคนงานวจย เครองมอทใชในการวจย การสรางเครองมอ การตรวจสอบคณภาพของเครองมอ การเกบรวบรวมขอมล และการวเคราะหขอมล มรายละเอยดดงตอไปน
ประชากร นกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 วทยาลยพยาบาลบรมราชชนนสราษฎรธาน
กลมตวอยาง นกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 รนท 23/2 และ 23/3 วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน จำานวน 197 คน
เกณฑการคดเลอกลมตวอยาง (inclusion criteria)- เปนนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3
รนท 23/2 และ 23/3ทลงทะเบยนเรยนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต ภาคเรยนท 1 ปการศกษา 2552
- ไมมปญหาในเรองความพการของรางกาย ไดแก ตา ห ทเปนอปสรรคตอการ
มองเหนและไดยน- ไมมปญหาทางดานสขภาพจต ไดแก ประสาทหลอน หลง
ผด ทเปนอปสรรคตอการรบรและการแปลผล
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 55
วธการคดเลอกกลมตวอยาง การวจยในครงนเปนการเลอกแบบเจาะจง
สถานทเกบขอมลในการวจย วทยาลยพยาบาลบรมราชชนนสราษฎรธาน
เครองมอในการวจยสำาหรบเครองมอในการวจยครงนเปนแบบแบบสอบถามเจตคต
ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธานทผวจยพฒนาขนเอง ประกอบดวยแบบสอบถาม 2 สวน ดงน
สวนท 1 เปนแบบสอบถามขอมลสวนบคคล จำานวน 5 ขอสวนท 2 เปนแบบสอบถามปลายปด โดยเปนการสอบถาม
เกยวกบเจตคตตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ทผวจยดดแปลงและผานการตรวจสอบคณภาพเครองมอจากผทรงคณวฒ จำานวน 3 ทาน โดยแบบสอบถามเปนแบบเลอกตอบ ประกอบดวยขอคำาถาม จำานวน 25 ขอ แบงเปนขอคำาถามทเปนทางบวกจำานวน 17 ขอและขอคำาถามทางลบจำานวน 8 ขอ แบงเปน 5 ระดบ ดงน
ขอคำาถามทเปนทางบวกเหนดวยอยางยง ใหคาคะแนน 5 คะแนนเหนดวย ใหคาคะแนน 4 คะแนน
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 56
ไมแนใจ ใหคาคะแนน 3 คะแนนไมเหนดวย ใหคาคะแนน 2 คะแนนไมเหนดวยอยางยง ใหคาคะแนน 1 คะแนนในขอคำาถามทางลบใหคาคะแนนตรงกนขามกบขอคำาถามทาง
บวกจากนนนำาคาเฉลย ทไดจากการคำานวณ ไปเทยบกบเกณฑในการวเคราะหทไดวางไว โดยมเกณฑ ในการวเคราะหดงน
คาเฉลยระหวาง 4.50 – 5.00 มเจตคตอยในระดบมากทสด
คาเฉลยระหวาง 3.50 – 4.49 มเจตคตอยในระดบมาก คาเฉลยระหวาง 2.50 – 3.49 มเจตคตอยในระดบปาน
กลาง คาเฉลยระหวาง 1.50 – 2.49 มเจตคตอยในระดบนอยคาเฉลยระหวาง 1.00 – 1.49 มเจตคตอยในระดบนอย
ทสด
การสรางเครองมอวจย ผวจยมวธการสรางเครองมอ ดงน1.ผวจยศกษาแนวคดเกยวกบการประเมนความตองการจำาเปน
จากหนงสอ เอกสาร ฐานขอมลออนไลน และงานวจยทเกยวของ2. ผวจยศกษาแนวทางในการสรางแบบสำารวจจากหนงสอ
เอกสาร ฐานขอมลออนไลน และงานวจยทเกยวของ3. สรางแบบบนทกขอมลงานวจยฉบบราง เพอใชในการบนทก
ขอมลเกยวกบรายละเอยดงานวจย4.ผวจยนำาแบบบนทกขอมลงานวจยฉบบรางรวมทงเกณฑการ
ใหคะแนนความคดเหนใหผทรงคณวฒจำานวน 3 ทาน ตรวจสอบความตรงของเครองมอ ดานความตรงเชงเนอหา ความถกตอง ความชดเจน ความครอบคลม ความเหมาะสมของภาษาและการจด
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 57
ลำาดบความตอเนองของภาษาและทำาการปรบปรงตามทผทรงคณวฒเสนอแนะ
5. ผวจยทดลองเกบบนทกขอมล (try out) กบนกศกษาพยาบาลศาสตรบณฑตชนปท 3 จำานวน 30 คน เพอตรวจสอบความสมบรณของแบบบนทกขอมล พรอมทงหาคาความเทยงของแบบสอบถาม โดยกลมตวอยางททำาการเกบบนทกขอมลเปนสวนหนงของการวจยในครงน ไดคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค (Cronbach’s alpha Coeffcient) เทากบ 0.79
6. สอภาพยนตรทางจตเวช จำานวน 5 เรอง ทใชในการสอนนกศกษา ไดแก ภาพยนตรเรอง
- I am Sam ใชในการสอนเรอง (Mental Retadation) (Autism)
- Unsaid ใชในการสอนเรอง Psychological Theory, Interpersonal Theory- Rest room ใชในการสอนเรอง Obsessive
Compulsive Disorder- The living and the dead ใชในการสอนเรอง
Schizophrenia (Mental Retadation)-A Beautiful mind ใชในการสอนเรอง การวเคราะห
กลไกการเกดปญหา(Psychodynamic) การรกษา และการพยาบาลผปวย
วธการเกบรวบรวมขอมลผวจยดำาเนนการเกบขอมลดวยตนเอง โดยทำาการชแจง
วตถประสงคของการวจยและของความรวมมอในการวจย รวมถงการชแจงการพทกษสทธในการเขารวมการวจย
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 58
การเกบรวบรวมขอมลผวจยไดทำาการเกบรวบรวมขอมลวเคราะหขอมลดวยตนเอง ดงน
1. ผวจยคดเลอกกลมตวอยางใหตรงตามเกณฑการคดเลอกประชากรทผวจยกำาหนด
2. ผวจยชแจงวตถประสงคของการวจยและขอความรวมมอในการวจย รวมถงการชแจงการพทกษสทธในการเขารวมการวจย
3. ผวจยตรวจสอบความถกตองและความครบถวนของแบบสำารวจความตองการและใหผชวยวจยทำาการแจกแบบสอบถามใหกบกลมตวอยาง
การวเคราะหขอมลและสถตทใชในการวเคราะหขอมลผวจยทำาการวเคราะหขอมลเชงปรมาณใชการวเคราะหเชงบรรยาย
สถตทใช ไดแก ความถ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน และใชการวเคราะหเชงอางอง สถตทใชไดแก t-test และ one – way anova วเคราะหขอมลดวยโปรแกรมสำาเรจรป SPSS
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธานการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 40
บทท 4ผลการวจย
การวจยครงนเปนการวจยเชงสำารวจมวตถประสงคในการวจยเพอศกษาเจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต ดวยวธการโดยใชการวเคราะหเชงปรมาณ สถตทใช คอ ความถ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน ผลการวจย ประกอบดวยเนอหา ดงตอไปน
สวนท 1 ขอมลสวนบคคลของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3
สวนท 2 ขอมลแสดงเจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต
สำาหรบรายละเอยดผลการวจยในแตละประเดน มดงนสวนท 1 ขอมลสวนบคคลของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3ตารางท 1 จำานวนและรอยละของขอมลสวนบคคลของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 (N = 191)
ขอมลสวนบคคล จำานวน รอยละเพศ
หญง 165 86.4ชาย 26 13.6
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 60
อาย
20 – 25 160 83.726 – 30 27 14.331 – 35 4 2.0
ตารางท 1 จำานวนและรอยละของขอมลสวนบคคลของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 (N = 191) (ตอ)
ขอมลสวนบคคล จำานวน รอยละประสบการณในการเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตร
เคย 128 67.0ไมเคย 62 33.0
ความรสกในอดตตอการเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตร
ชอบ 134 70.2ไมชอบ 1 0.5ไมแนใจ 1 0.5ไมระบคำาตอบ 55 28.8
จากตารางท 1 แสดงใหเหนวานกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 สวนใหญเปนเพศหญง (รอยละ 86.4) อายระหวาง 20 -25 ป (รอยละ 83.7) ประสบการณในการเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตร (รอยละ 67.0) และความรสกในอดตตอการเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรทผานมา (รอยละ 70.2)
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 61
ตารางท 2 ขอมลแสดงเจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต (N = 191)
ขอความเหนดวยอยางยง
เหนดวย
ไมแนใ
จ
ไมเหนดวย
ไมเหนดวยอยางยง
SD แปลผล
n / (%)
n / (%)
n / (%)
n / (%)
n / (%)
1. การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรทำาใหทานมกระบวนการคดจากหลกฐานขอเทจจรง
68(35.6)
123(64.4)
- - - 4.356
.480 ดมาก
2. การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตร
58(30.4)
123(64.4)
10(5.2
)
- - 4.251
.542
ด
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 62
ทำาใหทานมทกษะในการแกปญหาโดยบรณาการความรในรายวชา
มาก
3. การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรทำาใหทานไดพฒนาความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ
77(40.3)
108(56.5)
6(3.1
)- - 4.3
71.545
ดมาก
4. การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรทำาใหทานมสวนรวมในการเรยนการสอนมากขน
89(46.6)
97(50.8)
4(2.1
)
1(0.5
)- 4.4
34.566
ดมาก
5. การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรทำาใหทานมสวนรวมในการทำางานเปนทม
90(47.1)
95(49.7)
5(2.6
)
1(0.5
)- 4.4
64.575
ดมาก
ตารางท 2 ขอมลแสดงเจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต (N = 191) (ตอ)
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 63
ขอความเหนดวยอยางยง
เหนดวย
ไมแนใ
จ
ไมเหนดวย
ไมเหนดวยอยางยง
SDแปลผล
n / (%)
n / (%)
n / (%)
n / (%)
n / (%)
6. การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรชวยสงเสรมทกษะการสบคน
56(29.3)
127(66.5)
8(4.2
)- - 4.2
51.522
ดมาก
7. การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรจะพฒนาใหทานมพฒนาการการเรยนร
65(34.0)
119(62.3)
6(3.1
)
1(0.5
)- 4.2
98.552
ดมาก
8. การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรชวยใหทานไดพฒนาทกษะการคดวเคราะหเกยวกบผปวย
95(49.7)
91(47.6)
5(2.6
)- - 4.4
71.550
ดมาก
9. การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรทำาใหทานมภาระ
30(15.7)
61(31.9)
53(27.7)
45(23.6)
2(1.0
)
3.377
1.043
ปานกลาง
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 64
งานเพมมากขนเมอเปรยบเทยบกบวธการบรรยาย10.การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรทำาใหทานตองเตรยมความพรอมของตนเองกอน
26(13.6)
125(65.4)
25(13.1)
15(7.9
)- 3.8
48.749
ดมาก
ตารางท 2 ขอมลแสดงเจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต (N = 191) (ตอ)
ขอความเหนดวยอยางยง
เหนดวย
ไมแนใ
จ
ไมเหนดวย
ไมเหนดวยอยางยง
SDแปลผล
n / (%)
n / (%)
n / (%)
n / (%)
n / (%)
11.การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรเปนการเพมภาระงานใหกบทานและอาจารย
15(7.9
)
35(18.3)
47(24.6)
87(45.5)
7(3.5
)2.815
1.034
นอย
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 65
12.การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรไมมผลตอการพฒนาความตนตวดานการเรยนของทาน
11(5.8
)
20(10.5)
14(7.3
)
109(57.1)
37(19.4)
2.261
1.068
นอย
13.การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรไมจำาเปนตองเรยนเพมจากการบรรยายเนอหาเพมเตม
5(2.6
)
14(7.3
)
11(5.8
)
121(63.4)
40(20.9)
2.073
.891 นอย
14.การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรทำาใหทานเขาใจเนอหาของรายวชามากขนและเกดความคดรวบยอด
72(37.7)
106(55.5)
7(3.7
)
6(3.1
)- 4.2
77.681
ดมาก
15.การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรทำาใหทานรสกเขาใจผปวยและครอบครว และชมชนมากขน
65(34.0)
116(60.7)
8(4.2
)
2(1.0
)
- 4.277
.590
ดมาก
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 66
ตารางท 2 ขอมลแสดงเจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต (N = 191) (ตอ)
ขอความเหนดวยอยางยง
เหนดวย
ไมแนใ
จ
ไมเหนดวย
ไมเหนดวยอยางยง
SDแปลผล
n / (%)
n / (%)
n / (%)
n / (%)
n / (%)
16.การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรทำาใหทานสามารถแลกเปลยนเรยนรไดมากขนโดยไมจำากด
40(20.9)
142(74.3)
9(4.7
)- - 4.3
662.922
ดมาก
17.การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรเปนวธการเรยนการสอนรปแบบใหม
82(42.9)
103(53.9)
4(2.1
)
1(0.5
)- 4.4
00.561
ดมาก
18.การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรทำาใหทานทน
55(28.8)
115(60.2)
20(10.5)
1(0.5
)
- 4.172
.621
ดมาก
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 67
สมยและทนโลกอยตลอดเวลา19.การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรทำาใหทานเขาใจโลกกวางมากกวาการเรยนบรรยายในหองเรยน
66(34.5)
111(58.1)
11(5.8
)
3(1.6
)- 4.2
52.633
ดมาก
20.การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรทำาใหทานไดเรยนรอยางใกลชดกบอาจารย
37(19.4)
122(63.9)
24(12.6)
7(3.7
)
1(0.5
)3.979
.717
ดมาก
ตารางท 2 ขอมลแสดงเจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต (N = 191) (ตอ)
ขอความเหนดวยอยางยง
เหนดวย
ไมแนใ
จ
ไมเหนดวย
ไมเหนดวยอยางยง
SDแปลผล
n / (%)
n / (%)
n / (%)
n / (%)
n / (%)
21.การเรยน 4(2.1
35(18.
45(23.
98(51.
9(4.7
2.617
.909
ปาน
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 68
การสอนโดยใชสอภาพยนตรเปนการเพมความรสกเครยดตอการเรยนมากยงขน
) 3) 6) 3) ) กลาง
22.การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรทำาใหทานสามารถเรยนร ไดลาชากวาการเรยนดวยวธการบรรยาย
4(2.1
)
18(9.4
)
24(12.6)
127(66.5)
18(9.4
)2.476
2.989
ปานกลาง
24.การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรทำาใหทานมความรเพมขนและจะนำาไปประยกตใชในการฝกภาคปฏบต
82(42.9)
105(55.0)
3(1.6
)
1(0.5
)- 4.4
03.552
ดมาก
25.การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรมการใหขอมลยอนกลบและไดพฒนา
75(39.3)
114(59.7)
2(1.0
)
- - 4.382
.508
ดมาก
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 69
กระบวนการเรยนรอยางตอเนอง
คะแนนรวม 3.869
.866
ดมาก
จากตารางท 2 แสดงใหเหนวา เจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต โดยภาพรวมอยในระดบดมาก ( = 3.869, SD = 0.866)
เมอพจารณาเปนรายขอพบวา เจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตร ในการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจตชวยพฒนาทกษะการคดวเคราะหและการแกปญหาในการดแลผปวยในระดบดมาก ( = 4.471, SD = 0.550) รองลงมาการใชสอภาพยนตรทำาใหมสวนรวมในการทำางานเปนทมอยในระดบดมาก ( = 4.464, SD = 0.575) และ การใชสอภาพยนตรทำาใหมสวนรวมในการเรยนการสอนมากขนอยในระดบดมากตามลำาดบ ( = 4.434, SD = 0.566) ตามลำาดบ
ตารางท 3 เปรยบเทยบคะแนนเฉลยเจตคตของนกศกษาตอการใชสอภาพยนตรจำาแนกตามเพศ (N = 191)
เพศ N SD t df p-value
เพศชาย 26 98.5 6.946 - 34.8 .02
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 70
76 2.293* 65 8
เพศหญง 165 100 7.438 *p < .05
จากตารางแสดงใหเหนวา เพศทแตกตางกนมความแตกตางทางนยสำาคญทางสถตทระดบ .05 กบคาเฉลยของคะแนนเจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต (t = -2.293, p < 0.03)
ตารางท 4 เปรยบเทยบคะแนนเฉลยเจตคตของนกศกษาตอการใชสอภาพยนตรจำาแนกตามประสบการณในการเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตร (N = 191)
ประสบการณการในการเรยนการสอนโดยใชสอ
ภาพยนตร
N SD t df p-value
เคยมประสบการณ 128 100 6.456
1.163 185 .24
6ไมเคยมประสบการณ 62 100 9.16
7
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 71
*p < .05
จากตารางแสดงใหเหนวา ประสบการณในการเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรไมมความแตกตางกบคะแนนเฉลยเจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต (t = 1.163, p > 0. 25 )
ตารางท 5 เปรยบเทยบคะแนนเฉลยเจตคตของนกศกษาตอการใชสอภาพยนตรจำาแนกตามความรสกตอการเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรทผานมา (N = 191)
ความรสกตอการเรยน
การสอนโดยใชสอภาพยนตรทผาน
มา
N SD t df p-value
ชอบ 131 100 6.552 .376 184 .70
7ไมระบคำาตอบ 55 100 9.39
4*p < .05
จากตารางแสดงใหเหนวา ความรสกตอการเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรทผานมาไมมความแตกตางกบคาเฉลยของคะแนนเฉลยเจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต (t = 0.37, p > 0.707)
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 72
ตารางท 6 การวเคราะหความแปรปรวนคะแนนเฉลยเจตคตของนกศกษาตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนจำาแนกตามอาย (N = 191)
แหลงความแปรปรวน SS df MS F Sig.
ระหวางกลม 795.340 13 61.180 1.107
.356
ภายในกลม 9557.344 173 55.245รวม 10352.684 186
จากตารางแสดงใหเหนวา อายไมมความแตกตางทางนยสำาคญทางสถตทระดบ .05 กบ เจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต (F = 1.11, p > 0.36)
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 73
บทท 5การอภปรายผล
จากผลการศกษาเจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต ผวจยพบประเดนทนาสนใจทสะทอนใหเหนเจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต โดยสามารถอภปรายผลการวจยตามขอมลแสดงเจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต ดงน
ขอมลแสดงเจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต พบวา
1. เจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจตโดยภาพรวมอยในระดบดมาก( = 3.869, SD = 0.866) เมอพจารณาเปนรายขอพบวาการใชสอภาพยนตร ในการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจตชวยพฒนาทกษะการคดวเคราะหและการแกปญหาในการดแลผปวยในระดบดมาก ( = 4.471, SD = 0.550) รองลงมาการใชสอภาพยนตรทำาใหมสวนรวมในการทำางานเปนทมอยใน
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 74
ระดบดมาก ( = 4.464, SD = 0.575) และ การใชสอภาพยนตรทำาใหมสวนรวมในการเรยนการสอนมากขนอยในระดบดมากตามลำาดบ ( = 4.434, SD = 0.566)
จากผลการวจยดงกลาวอธบายไดวา การใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต ในภาพรวมนนชวยสงเสรมใหผเรยนเกดความเขาใจในเนอหารายวชาไดมากขนกวาซงมาจากการทผเรยนสามารถมองเหนภาพ ไดยนเสยงของตวละครในภาพยนตรประกอบกบเรองราวทถายทอดออกมาทำาใหผเรยนมองเหนภาพเนอหาในรายวชาในลกษณะความเปนรปธรรมมากไดมากยงขน ยงไปกวานนภาพยนตรทนำามาใชในการเรยนการสอนทกเรองไดแก A Beautiful mind, I am Sam, Unsaid, Rest room และ The living and the dead มเนอหาสาระทสะทอนใหเหนกลไกการเกดปญหาทางสขภาพจตและจตเวช สงผลใหผเรยนเกดความตระหนกและเขาใจในตนเองมากขน สามารถนำาความคดความเขาใจทไดจากสอนนไปใชใหเกดประโยชน ในการดำาเนนชวตเพอปองกนการเกดปญหาสขภาพจตและจตเวชตอตนเอง ครอบครวและสงคมได จากการทผเรยนไดเหนทงภาพและไดยนทงเสยง จงทำาใหผเรยนเขาใจสงตาง ๆ และจดจำาได ตลอดจนทำาใหเกดอารมณรวมได ซงจะมผลถงการเปลยนแปลงและปลกฝงทศนคตตลอดจนความซาบซงความรกความสวยงาม สอดคลองการศกษาของกบปรมะ สตะเวทน (2526: 60 อางใน ธรพงศ เหมขนทด, 2550) พบวา ภาพยนตรเปนสอทสามารถสอสารไดเหมาะสมและมประสทธภาพสง เมอเทยบกบสออนๆ เพราะภาพยนตรนนมทงเสยงและภาพรวมถงเนอหาทสามารถกลนกรองมาจากผเขยนบท อาจแตกตางในดานเนอหา แตกสามารถสอใหผทรบชมไดเขาใจสงทภาพยนตรตองการสอไดดทสด นอกจากนการใชสอภาพยนตรมความเหมาะสมกบการเรยนการสอนในลกษณะกลมใหญ
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 75
สอดคลองกบสขเจรญ ตงวงษไชย (2550) กลาววา การนำา
ภาพยนตรมาเปนสอในการใหความรทางดานสขภาพจต จะสามารถเขาถงคนดไดงายกวา และเขาใจงายขน เนองจากเปนการนำาเสนอเรองราวทมภาพการเคลอนไหว ภาพยนตรสามารถสรางใหเกดปมปญหา และตอบปญหานนไดโดยการเลาเรองเอง อกทงยงใหแงคด โนมนาวจตใจไดงาย เชน ภาพยนตรเรอง A Beautiful Mind นำาเสนอเรองราวชวตของผปวยทางจต จอหน แนช (John Nash) ซงเปนบคคลทมชอเสยง ประสบความสำาเรจไดรบรางวลโนเบลประชาชนจงมความสนใจทอยากจะชม ทำาใหสามารถเรยนร และเขาใจในโรคทางจตเวชไดมากขน รวมถงสรางความเขาใจใหสงคมไดวาผปวยโรคทางจตไมสามารถเอาชนะความเจบปวยหรอดขนไดดวยตวเอง การเขารบการรกษาดวยไฟฟา หรอการรบประทานยา บางทกไมอาจทำาใหอาการดขนไดเพยงลำาพง สงทจะทำาใหดยงขนคอ ความเขาใจจากครอบครว บคคลรอบขาง และสงคม (กรมสขภาพจต, 2550) เชนเดยวกบหมอมหลวงสมชาย จกรพนธ (2550) กลาววา การใชสอภาพยนตรเปนตวแทนในการเปดเผยถงเรองราวตางๆ เรอง อะบวตฟลไมด (A Beautiful Mind) เนอหาของเรองมบางสวนทคลายคลงใกลเคยงกบชวตจรงของคนหลาย คน เปนสวนหนงทชวยสอนและทำาใหเรยนรวาการเจบปวยทางสขภาพจตและจตเวช ไมจำาเปนจะตองเกดขนกบคนทไรการศกษา ฐานะไมดเทานน ในความเปนจรงการเจบปวยทางสขภาพจตและจตเวชสามารถเกดขนไดกบทกชนชน และสภาพของอาการกมความแตกตางกน ซงตางไปจากการบรเดมของคนในสงคม
สำาหรบการพจารณาเปนรายขอพบวาการใชสอภาพยนตร ในการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจตชวยพฒนาทกษะการคดวเคราะหและการแกปญหาในการดแลผปวยในระดบดมาก ( = 4.471, SD = 0.550) รองลงมาการใชสอภาพยนตรทำาใหมสวนรวมในการทำางานเปนทมอยในระดบดมาก (
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 76
= 4.464, SD = 0.575) และ การใชสอภาพยนตรทำาใหมสวนรวมในการเรยนการสอนมากขนอยในระดบดมากตามลำาดบ ( = 4.434, SD = 0.566)
สามารถอธบายตามลกษณะรายวชาและวตถประสงคการเรยนรรายวชาไดวา รายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาจากจตมงเนนใหผเรยนสามารถใชกระบวนการพยาบาลในการแกปญหาทางจตแบบองครวมของเดก วยรน วยผใหญและวยผสงอาย ดวยความเขาใจความเปนมนษย ยดหลกจรยธรรมและหลกสทธมนษยชน ประกอบกบรายวชามจำานวน 2 หนวยกต แตมเนอหาทสำาคญและจำาเปนตอการเรยนรเพอการฝกปฏบตงานคอนขางมาก รวมกบการประเมนผลของผเรยนในปการศกษาทผานมาประเมนวา เนอหารายวชามความเปนนามธรรม คอนขางยากตอการทำาความเขาใจ ดงนน ผสอนจงใชวธการจดการเรยนการสอนทหลากหลายและเนนผเรยนเปนสำาคญ โดยมอบหมายใหผเรยนแบงกลมเพอศกษาสอภาพยนตรตามทไดรบมอบหมายจากอาจารยประจำากลม และศกษาในประเดนตามทผสอนประจำากลมมอบหมายไดแก จากนนในแตละกลมยอยจะอภปรายแลกเปลยนเรยนรผลการเรยนรตามประเดนทไดรบมอบหมาย ในทายสดผสอนจดใหมการแลกเปลยนเรยนรในกลมใหญ จากการจดการเรยนรปแบบดงกลาวสงผลตอการเรยนรของผเรยนในเรองการคดวเคราะห การทำางานเปนทม และการมสวนรวมในการเรยนการสอน
รปแบบการเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรดงกลาวสอดคลองแนวคดของประเวศ วะส (2543: 9-11) เสนอวา การเรยนรทดนนผสอนตองจดใหผเรยนเกดการฝกฝนใน 10 เรอง ดงน การสงเกต การบนทก การนำาเสนอ การฟง การปจฉาวสชนา การตงสมมตฐานและตงคำาถาม การคนหาคำาตอบ การวจยเพอสรางความร การเชอมโยงบรณาการและการเขยนเรยบเรยง และสอดคลองกบการเรยนการสอนรปแบบ CIPPA Model ของทศนา
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 77
แขมมณ (2540) ประกอบดวย 7 ขนตอน ไดแก ขนท 1 การทบทวนความรเดม ขนท 2 การแสวงหาความรใหม ขนท 3 การศกษาทำาความเขาใจขอมล/ความรใหม และเชอมโยงความรใหมกบความรเดม ขนท 4 การแลกเปลยนความรความเขาใจกบกลม ขนท 5 การสรปและจดระเบยบความร ขนท 6 การปฏบต และ/หรอการแสดงผลงาน และขนท 7 การประยกตใชความร ในการจดการเรยนการสอนทผเรยนมสวนรวมแบบการเรยนรรวมกนในศกษาคนควา และปฏบตงานเพอใหบรรลจดมงหมายอยางเตมความสามารถ ยอมรบในบทบาทหนาทของสมาชกในกลม ชวยเหลอซงกนและกน ตลอดจนแลกเปลยนความรและความคดเหนกน มสวนชวยสงเสรมการเรยนรของผเรยนมากขน
สำาหรบการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนเปนรปแบบหนงของการใชสถานการณจำาลองนนสอดคลองกบการศกษาของทพพา เตยวประเสรฐ (2541) พบวา ผลการจดการเรยนการสอนโดยใชสถานการณจำาลองมความพรอมในการเรยนรดวยตนเองหลงการสอนสงกวากอนการสอนอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .05
2. เพศทแตกตางกนมความแตกตางทางนยสำาคญทางสถตทระดบ .05 กบคาเฉลยของคะแนนเจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต (t = -2.293, p < 0.03) เมอดรายละเอยดพบคาเฉลยของคะแนนเจตคตตอการใชสอภาพยนตรในเพศหญงสงกวาเพศชาย ( = 100, SD = 7.438; = 98.57, SD = 6.94 ตามลำาดบ) สามารถอธบายไดวา สอภาพยนตรทนำามาใชในการจดการเรยนการสอนสวนใหญเปนสอภาพยนตรทมเนอหาสาระเกยวกบชวตจรงของ
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 78
ตวละคร (dramatic) สะทอนใหเหนถงการตอสเพอความหมายในชวต การเอาชนะอปสรรคตางๆทเขามาในชวตของตวละคร เชน สงคม การเมอง และวฒนธรรม ทอาจกระตนอารมณความรสกของผเรยนทำาใหผเรยนเกดความรสกรวม (in) กบสอภาพยนตรเรองนนๆ โดยเฉพาะในผเรยนเพศหญงทมธรรมชาตความรสกออนไหว ละเอยดออน (sensitive) ตอเรองราวตางๆ มากกวาเพศชายนน อาจเกดความรสกรวมจากการชมสอภาพยนตรมากกวาเชนกน
3. ประสบการณในการเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตร ความรสกในอดตตอการเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรทผานมา และอายทแตกตางกนไมมความแตกตางกบคะแนนเฉลยเจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตร(t = 1.163, p > 0. 25 ; t = 0.37, p > 0.707; F = 1.11, p > 0.36) ตามลำาดบ สามารถอธบายไดวา สอภาพยนตรทนำามาใชการจดการเรยนการสอนรายวชา การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต เปนสอภาพยนตรทมเนอหาสาระเกยวของกบกลไกการเกดปญหาทางสขภาพจตและจตเวชของผปวยโรคจตเวช ซงผเรยนจำาเปนตองมการคดวเคราะหตามประเดนการเรยนรทรบมอบหมายจากผสอนประกอบกบรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจตจดใหมการเรยนการสอนในชนปท 3 ของนกศกษาพยาบาลซงถอวาเปนการเรยนครงแรก ดงนน ฐานความรในการทำาความเขาใจเนอหารายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจตผานสอภาพยนตรของนกศกษาอาจถอไดวามการเรมตนพรอมกน จงอาจกลาวไดวาประสบการณในการเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตร ภาพยนตร ความรสกในอดตตอการเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรทผานมา และอายทแตกตางไมมแตกตางกบเจตคตของนกศกษา
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 79
บทท 6 สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ
การวจยครงนเปนการวจยเชงบรรยายมวตถประสงคเพอศกษาเจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต
ประชากรทใชในการวจย คอ นกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 วทยาลยพยาบาลบรมราชชนนสราษฎรธาน
กลมตวอยางทใชในการวจย คอ นกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 รนท 23/2 และ 23/3 วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน จำานวน 197 คน
เครองมอในการวจยครงนเปนแบบแบบสอบถามเจตคตตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธานทผวจยพฒนาขนเอง ประกอบดวยแบบสอบถาม 2 สวน ดงน
สวนท 1 เปนแบบสอบถามขอมลสวนบคคล จำานวน 5 ขอสวนท 2 เปนแบบสอบถามปลายปด โดยเปนการสอบถาม
เกยวกบเจตคตตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจตของนกศกษาหลกสตร
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 80
พยาบาลศาสตรบณฑต ทผวจยดดแปลงและผานการตรวจสอบคณภาพเครองมอจากผทรงคณวฒ จำานวน 3 ทาน โดยแบบสอบถามเปนแบบเลอกตอบ ประกอบดวยขอคำาถาม จำานวน 30 ขอ แบงเปนขอคำาถามทเปนทางบวกจำานวน 17 ขอ และขอคำาถามทเปนทางลบจำานวน 8 ขอ
ผวจยทำาการทดลองเกบบนทกขอมล (try out) กบนกศกษาพยาบาลศาสตรบณฑตชนปท 3 จำานวน 30 คน เพอตรวจสอบความสมบรณของแบบบนทกขอมล พรอมทงหาคาความเทยงของแบบสอบถาม โดยกลมตวอยางททำาการเกบบนทกขอมลเปนสวนหนงของการวจยในครงน พบวาแบบสอบถามมคาความเทยง 0.79 สำาหรบความตรงเชงเนอหาผานการพจารณาและตรวจสอบความสอดคลองโดยผเชยวชาญ
การเกบรวบรวมขอมล ผวจยดำาเนนและผชวยวจยดำาเนนการแจกแบบสอบถามใหกบกลมตวอยาง
การวเคราะหขอมล ผวจยวเคราะหขอมลดวยโปรแกรมสำาเรจรป SPSS มรายละเอยดการวเคราะห ดงน ผวจยทำาการวเคราะหขอมลเชงปรมาณใชการวเคราะหเชงบรรยาย สถตทใช ไดแก ความถ รอยละ คาเฉลย สวนเบยงเบนมาตรฐาน T-test มาตรฐาน และการวเคราะหเชงอางอง สถตทใชไดแก T-test และ One – way anova วเคราะหขอมลดวยโปรแกรมสำาเรจรป SPSS
สรปผลการวจยจากการศกษาเจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตร
บณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจตสามารถ วเคราะหและสรปผลไดดงน
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 81
1. เจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนป
ท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจตโดยภาพรวมอยในระดบดมาก ( = 3.869, SD = 0.866)
เมอพจารณาเปนรายขอพบวาการใชสอภาพยนตร ในการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจตชวยพฒนาทกษะการคดวเคราะหและการแกปญหาในการดแลผปวยในระดบดมาก ( = 4.471, SD = 0.550) รองลงมาการใชสอภาพยนตรทำาใหมสวนรวมในการทำางานเปนทมอยในระดบดมาก ( = 4.464, SD = 0.575) และ การใชสอภาพยนตรทำาใหมสวนรวมในการเรยนการสอนมากขนอยในระดบดมากตามลำาดบ ( = 4.434, SD = 0.566)
2. เพศทแตกตางกนมความแตกตางทางนยสำาคญทางสถตทระดบ .05 กบคาเฉลยของคะแนนเจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต (t = -2.293, p < 0.03)
3. ประสบการณในการเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตร ไมมความแตกตางกบคะแนนเฉลยเจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต (t = 1.163, p > 0. 25)
4. ความรสกในอดตตอการเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรทผานมาไมมความแตกตางกบคาเฉลยของคะแนนเฉลยเจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต (t = 0.37, p > 0.707)
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 82
5. อายไมมความแตกตางทางนยสำาคญทางสถตทระดบ .05
กบ เจตคตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 ตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต (F = 1.11, p >0.36)
ขอเสนอแนะจากการวจย1. การเลอกใชสอในการจดการเรยนการสอนควรเลอกใชสอทม
เนอหาสาระตรงกบรายวชา ภาษาทเขาใจงาย เหมาะสมกบวย และมระยะเวลาทไมนานจนเกดไป
2. การเลอกใชสอเปนเครองมอในการจดการเรยนการสอนเปนสงสนบสนนใหนกศกษาเกด
ความสนใจในการเรยนการสอนไดเปนอยางด อยางไรกตามควรสนบสนนใหนกศกษาเกดกระบวนการเรยนรอยางตอเนองและยงยน จำาเปนตองอาศยหลกการ Cooperative learning รวมดวย
ขอเสนองานวจยครงตอไป1. ควรศกษาความสมพนธระหวางเจตคตกบผลสมฤทธการ
เรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจตตอไป2. ควรมการศกษาเพอพฒนาสอการเรยนการสอนรายวชาการ
พยาบาลบคคลทมปญหาทางจตเพอชวยสรปกระตนใหผเรยนไดรบการพฒนาทกษะการเรยนรอยางผมภมรและเกดการเรยนรดวยตนเองอยางยงยนตอไป
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 83
บรรณานกรม
กรมสขภาพจต. (2550). กรมสขภาพจตเปดบานศรธญญาฉายภาพยนตรใหความรดานสขภาพจต.
สบคนเมอ 5 มกราคม 2553, จาก http://www.dmhweb.dmh.go.th/social/prelation/view.asp?id=28
กองวจยทางการศกษา. (2543). รายงานการสงเคราะหเอกสารเรอง วธการสอนและ
รปแบบการเรยนการสอน วชา ภาษาไทย ภาษาองกฤษ คณตศาสตร และวทยาศาสตร, กรงเทพมหานคร; โรงพมพการศาสนา.
กองวจยทางการศกษา. (2544). การวเคราะหงานวจยเกยวกบรปแบบการจดการเรยนรทเนนผเรยน
เปนสำาคญ. กรงเทพฯ: โรงพมพครสภาลาดพราว.กดานนท มลทอง. (2548). เทคโนโลยการศกษาและนวตกรรม. พมพครงท 2, กรงเทพ:
หางหนสวนจำากดอรณการพมพ.จารวรรณ รวไพบลยและสธกาญจน ไชยลาภ. (มปป). เจตคตตอการพยาบาลจตเวชศาสตรของ
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 84
นกศกษาพยาบาล วทยาลยพยาบาลเกอการณย, สบคนเมอ 10 สงหาคม 2553 จาก, http://www.kcn.ac.th/allfaculty/psy/psy_pdf/attitude.pdf
ชลธชา ฤทธเนตกล. (2552). ผลของกจกรรมกลมทมตอคณคาพรหมจารของนกเรยนหญง.
สารนพนธปรญญาการศกษามหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาการแนะแนว, บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.
ชตกาญจน ฉตรรงและณชารย โรจนกรตกานต. (2547). ผลการใชสถานการณจำาลองทเปนสอวด
ทศนในการจดการเรยนการสอนแบบใชปญหาเปนหลก ในวชาการพยาบาลผสงอาย.
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สพรรณบร, สถาบนพระบรมราชชนก.ทศนา แขมมณ. (2540). ศาสตรการสอน. กรงเทพฯ: สำานกพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลยทศนา แขมมณ. (2548). รปแบบการเรยนการสอนทางเลอกทหลากหลาย. (พมพครงท 3). กรงเทพฯ
: ดานสทธาการพมพ.ถนอมพร เลาหจรสแสง. (2545). ทฤษฎการเรยนรกบสอการสอน, สบคนเมอ 10 มถนายน 2553
จาก http://www.edu.cmu.ac.th/~thanompo/load/media/Learning.pdfธรพงศ เหมขนทด. (2550). การออกแบบสอการเรยนการสอน, สบคนเมอ 5 มกราคม 2553, จาก
http://teeraphong.blogspot.com/2007/09/blog-post_5535.html
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 85
ปรมะ สตะเวทน. (2526). หลกนเทศศาสตร. กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย.ประเวศ วะส. (2543). การปฏรปการเรยนรทเนนผเรยนเปนสำาคญทสด. กรงเทพฯ : โรงพมพคร
สภาลาดพราว.ประสาท อศรปรดา. (2523). จตวทยาการเรยนรกบการสอน. กรงเทพฯ : นำาอกษรการพมพ.เปรอง กมท. (2519). การวจยสอนวตกรรมและการสอน.
กรงเทพฯ: มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ ประสานมตร.พรณรงค สงหสำาราญ. (2550). หลกนเทศการสอน: ตวบงชผเรยนสำาคญ. สบคนเมอ 10
สงหาคม 2553 จาก http://learners.in.th/blog/p-seenam/174417.พมพนธ เดชะคปต. (2544). นวตกรรมเพอการเรยนรสการวจยในชนเรยนในแนวคดแล แนว
ปฏบตสำาหรบครมธยมเพอการปฏรปการศกษา. วทยานพนธปรญญาครศาสตร, บณฑตวทยาลย จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
ไพศาล สวรรณนอย. (2526). สอการเรยนการสอนระดบอดมศกษา, สบคนเมอ 10 มถนายน 2553
จาก ednet.kku.ac.th/~paisan/media/edmedia.docราชกจจานเบกษา ฉบบกฤษฎกา. พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542, สบคนเมอ 10
สงหาคม 2553 จากhttp://www.moe.go.th/main2/plan/p-r-b42-01.htm
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 86
ราชบณฑตยสถาน. พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน. กรงเทพมหานคร: สำานกพมพอกษรเจรญ
ทศน. 2542.ระววรรณ ศรครามครน. (2542). เทคนคการสอน.
กรงเทพมหานคร : ภาควชาหลกสตรและการสอน คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยรามคำาแหง.
ลดดา ศขปรด. (2546). การสอสารทางการเรยนการสอน. วารสารศกษาศาสตร ปท 15 ฉบบท 1
มถนายน – ตลาคม.นพนธ ศขปรด2530, บทบาทของคอมพวเตอรตอการศกษาของไทยในอนาคต. วารสาร
ไมโครคอมพวเตอร ฉบบท27 (ม.ค.-ก.พ.30); 63-65.วรพจน นวลสกล. (2550). เอกสารประกอบการสอนรายวชา เทคโนโลยและนวตกรรมการศกษา.
มหาวทยาลยมหามกฏราชวทยาลย วทยาเขตอสาน ศนยการศกษาอบลราชธาน วราภรณ จรเจรญและอรญญา จวาลกษณ. (2541). ทศนคตตอปจจยทมผลตอการเรยนร วชา
สขภาพจตและการพยาบาลจตเวช นกศกษาพยาบาลศาสตร ปท 2. วทยาลยพยาบาลพระปกเกลา จนทบร: วทยาลยพยาบาลพระปกเกลา จนทบร สถาบนพระบรมราชชนก.
วาสนา แกวหลา. (2538). การพฒนาเจตคตตอวชาชพพยาบาลของนกศกษาพยาบาลโดยใชตว
แบบสญลกษณ. วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาการพยาบาลสขภาพจตและจตเวช,
บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยเชยงใหม.
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 87
วารนทร รศมพรหม. (2531). สอการสอนเทคโนโลยการศกษารวมสมย, ภาควชาเทคโนโลยทาง
การศกษา มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒประสานมตร, กรงเทพมหานคร.สถาบนพระบรมราชชนก. (2551). ประมวลรายวชาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต พ.ศ.
2545 ฉบบปรบปรง พ.ศ. 2551. สงวนศร วรชชย. (2527). จตวทยาสงคมเพอการศกษา.กรงเทพ ฯ : ศกษาพร.สชา จนทรเอมและสรางค จนทรเอม. (2520). จตวทยาพฒนาการ. กรงเทพฯ : สำานกพมพไทยวฒนา
พานช. สวคนธ กรตนและคณะ. (2545). ศกษาเจตคตตอการเรยนการสอนและผลสมฤทธทางการเรยน
วชาการพยาบาลผใหญ ของนกศกษาวทยาลยพยาบาลศรมหาสารคาม. วทยาลยพยาบาลศรมหาสารคาม สถาบนพระบรมราชชนก.
สวทย คำามณ.(2550). การพฒนาการเรยนรวฒนธรรมของเจาของภาษาโดยใชสอภาพยนตร
ชนมธยมศกษาปท 3. วทยานพนธการศกษามหาบณฑต สาขาหลกสตรและการสอน บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหาสารคาม.
โสภณ คงแสง. (2550). สอการสอนและเทคโนโลยทางการศกษา . สบคนเมอ 10
มถนายน 2553, จาก http://www.mcupl.th.edu/main/media/media01.html .
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 88
องอาจ ชาญเชาว. (มปป). ทฤษฎเกยวกบสอการเรยนรและสอมลตมเดยเพอการเรยนการสอน.
สบคนเมอ 10 มถนายน 2553 จากhttp://61.91.205.171/@ong_document/
@multimedia_doc/unit2_swishmax2.pdfJason Rosenstock. (2003). Beyond A Beautiful Mind: Film Choices for Teaching Schizophrenia .
Academic Psychiatry, 27:2, Summer 2003. retrieved from
http://ap.psychiatryonline.org/cgi/content/full/27/2/117Wedding, D., Boyd, M .A., & Niemiec, R. M. (2005). Movies and mental illness: Using films to
understand psychopathology. Gottingen, Germany: Hogrefe & Huber.
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 89
ภาคผนวก
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 90
แบบสอบถามเจตคตตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอน
รายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต
ชนปท 3 วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน
คำาชแจง
แบบสอบถามชดนสรางขนเพอศกษาเจตคตตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจตของนกศกษาหลกสตรพยาบาลศาสตรบณฑต ชนปท 3 วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน แบบสอบถามชดนม 2 สวน ไดแก
1. แบบสอบถามขอมลสวนบคคล2. แบบสอบถามเจตคตตอการใชสอภาพยนตรในการจดการ
เรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต
สวนท 1 แบบสอบถามขอมลสวนบคคล1. เพศ ( ) หญง ( ) ชาย2. อาย ( ) ตำากวา 20 ป ( ) 20 – 25 ป
( ) 26 – 30 ป( ) 31 – 35 ป ( ) อนๆ ระบ ป………
3. ทานเคยผานการเรยนการสอนโดยการใชสอภาพยนตรหรอไม( ) เคย ( ) ไมเคย
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 91
4. ถาเคยผานการเรยนการสอนโดยการใชสอภาพยนตร ทานเรยนในรายวชาใด(ตอบไดมากกวา 1 รายวชา)…………………………..………………………………………………………………5. ทานชอบวธการเรยนการสอนโดยการใชสอภาพยนตรหรอไม
( ) ชอบ ( ) ไมชอบ ( ) ไมแนใจ
สวนท 2 แบบสอบถามเจตคตตอการใชสอภาพยนตรในการจดการเรยนการสอนรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต
แบบสอบถามนมวตถประสงคเพอรวบรวมขอมลความคดเหน ความรสก การประเมน การตดสน และแนวโนมการปฏบตในประเดนการจดการเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรในรายวชาการพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต ขอใหทานพจารณาขอความและตอบตามความคดเหนของทานทมตอขอความนน โดยทำาเครองหมาย ในชองคำาตอบทตรงกบความคดเหนของทานมากทสด ดงน
เหนดวยอยางยง หมายถง ขอความนนตรงกบความคดเหนของทานมากทสด
เหนดวย หมายถง ขอความนนตรงกบความคดเหนของทานเปนสวนมาก
ไมแนใจ หมายถง ขอความนนตรงกบความคดเหนของทานเพยงครงหนง
ไมเหนดวย หมายถง ขอความนนไมตรงกบความคดเหนของทานเปนสวนมาก
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 92
ไมเหนดวยอยางยง หมายถง ขอความนนไมตรงกบความคดเหนของทานเลย
ขอความร ะ ด บ ค ว า ม ค ด เ ห นเ ห นด ว ยอยางย ง
เ ห นด ว ย
ไ ม แน ใจ
ไ ม เ ห นด ว ย
ไ ม เ ห นด ว ยอยางย ง
1. การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรทำาใหท านมกระบวนการคดจากหลกฐานขอเทจจรง2. การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรทำาใหท านมท กษะในการแกปญหาโ ด ย บ ร ณ า ก า ร ค ว า ม ร ใ นรายวชา3. การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรท ำา ให ท าน ได พฒนาความสามารถใ น ก า ร ค ด อ ย า ง ม วจารณญาณ4. การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตร
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 93
ขอความร ะ ด บ ค ว า ม ค ด เ ห นเ ห นด ว ยอยางย ง
เ ห นด ว ย
ไ ม แน ใจ
ไ ม เ ห นด ว ย
ไ ม เ ห นด ว ยอยางย ง
ทำาใหท านมสวนรวมในการเรยนการสอนมากขน5. การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตร ทำาใหท านมสวนรวมในการทำางานเปนทม6. การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตร ชวยสงเสรมทกษะการสบคนดวยตนเอง7. การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตร จะพฒนาใหทานมพฒนาการการเรยนร8.การเรยนการสอนโดยใช สอภาพยนตรชวยใหทานไดพฒนาทกษะการคดวเคราะหเกยวกบผปวย9. การเรยนการสอนโดยใช
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 94
ขอความร ะ ด บ ค ว า ม ค ด เ ห นเ ห นด ว ยอยางย ง
เ ห นด ว ย
ไ ม แน ใจ
ไ ม เ ห นด ว ย
ไ ม เ ห นด ว ยอยางย ง
สอภาพยนตรทำาใหทานมภาระงานเพมมากขนเม อเปรยบเทยบกบวธการบรรยาย10.การเรยนการสอนโดยใชส อ ภ า พ ย น ต ร ท ำา ใ ห ท า นตองเตรยมความพรอมของตนเองกอน11.การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรเปนการเพมภาระงานใหกบทานและอาจารย12.การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรไมมผลตอการพฒนาความตนตวดานการเรยนของทาน13.เม อผ านการเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตร ไม จ ำา เป นต อง
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 95
ขอความร ะ ด บ ค ว า ม ค ด เ ห นเ ห นด ว ยอยางย ง
เ ห นด ว ย
ไ ม แน ใจ
ไ ม เ ห นด ว ย
ไ ม เ ห นด ว ยอยางย ง
เรยนเพมจากการบรรยายเนอหาเพมเตม
14.การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรท ำาใหท านเขาใจเน อหาของรายวชามากขนและเกดความคดรวบยอด15.การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรทำาใหทานรสกเขาใจผปวยและครอบครว และชมชนมากขน16.การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรทำาใหทานสามารถแลกเปลยนเรยนรไดมากขนโดยไมจำากด17.การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรเปนวธการเรยนการสอนรป
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 96
ขอความร ะ ด บ ค ว า ม ค ด เ ห นเ ห นด ว ยอยางย ง
เ ห นด ว ย
ไ ม แน ใจ
ไ ม เ ห นด ว ย
ไ ม เ ห นด ว ยอยางย ง
แบบใหมทนาสนใจ18.การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรทำาใหทานทนสมยและทนโลกอยตลอดเวลา19.การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรท ำา ใหท าน เข า ใจ โลกกว างมากกวาการเรยนบรรยายในหองเรยน20.การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรทำาใหทานไดเรยนรอยางใกลชดกบอาจารย21.การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรเปนการเพมความรสกเครยดตอการเรยนมากยงขน
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 97
ขอความร ะ ด บ ค ว า ม ค ด เ ห นเ ห นด ว ยอยางย ง
เ ห นด ว ย
ไ ม แน ใจ
ไ ม เ ห นด ว ย
ไ ม เ ห นด ว ยอยางย ง
22.การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรทำาใหท านสามารถเรยนรไดล าชากวาการเรยนดวยวธ การบรรยาย23.การเรยนการสอนโดยใชส อ ภ า พ ย น ต ร ท ำา ใ ห ท า นสะดวกไมจ ำาก ดเวลา และสถานทในการเรยน24.การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรทำาใหทานมความรเพมขนและจะนำาไปประย กต ใช ในการฝกภาคปฏบต25.การเรยนการสอนโดยใชสอภาพยนตรมการใหขอมลยอนกลบและไดพฒนา
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 98
ขอความร ะ ด บ ค ว า ม ค ด เ ห นเ ห นด ว ยอยางย ง
เ ห นด ว ย
ไ ม แน ใจ
ไ ม เ ห นด ว ย
ไ ม เ ห นด ว ยอยางย ง
กระบวนการเรยนรอยางตอเนอง
ขอเสนอแนะอนๆ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………
……………………………………………………………………………………………………
…………………………………
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 99
ประวตผวจย
ชอสกล นางสาวสทธานนท ชนแจมตำาแหนง พยาบาลวชาชพ (ดานการสอน) ปฏบตการวฒการศกษา พยาบาลศาสตรบณฑต
มหาวทยาลยนเรศวร พ.ศ. 2545พยาบาลศาสตรมหาบณฑต (สขภาพจตและการพยาบาลจตเวช) มหาวทยาลยมหดล พ.ศ. 2551
สถานทปฏบตงาน วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน
ชอสกล นางสาวขวญตา ภรวทยาธระ ตำาแหนง พยาบาลวชาชพ (ดานการสอน) ชำานาญการพเศษวฒการศกษา พยาบาลศาสตรบณฑต
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สระบร พ.ศ. 2537
พยาบาลศาสตรมหาบณฑต (สขภาพจตและการพยาบาลจตเวชศาสตร)
มหาวทยาลยมหดล พ.ศ. 2541สถานทปฏบตงาน วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน
ชอสกล นางปนดา พมพทธตำาแหนง พยาบาลวชาชพ (ดานการสอน) ปฏบตการวฒการศกษา พยาบาลศาสตรบณฑต
มหาวทยาลยนเรศวร พ.ศ. 2545
วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน การพยาบาลบคคลทมปญหาทางจต/ 100
พยาบาลศาสตรมหาบณฑต (สขภาพจตและการพยาบาลจตเวช) จฬาลงกรณมหาวทยาลย พ.ศ. 2549
สถานทปฏบตงาน วทยาลยพยาบาลบรมราชชนน สราษฎรธาน