atlas anatomii roŒlin
TRANSCRIPT
AAAAATTTTTLLLLLAAAAASSSSS
AAAAANNNNNAAAAATTTTTOOOOOMIMIMIMIMIIIIII
RRRRROŒLOŒLOŒLOŒLOŒLIIIIINNNNN
4
Jan Cebrat
AAAAATTTTTLASLASLASLASLAS
ANANANANANAAAAATOTOTOTOTOMMMMMIIIIIIIIII
ROŒLROŒLROŒLROŒLROŒLIIIIINNNNN
Wroc³aw 2007Wrocław 2007
4
Opiniodawcy:
prof. dr hab. El¿bieta Zenktelerdr hab. Wies³aw W³och prof. nadzw.
Redaktor merytoryczny
prof. dr hab. Andrzej Kotecki
£amanie i projekt ok³adki
Krzysztof Wyszatycki
© Copyright by Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego we Wroc³awiu,Wroc³aw 2007
Utwór w ca³oœci ani we fragmentach nie mo¿e byæ powielany ani rozpowszechnianyza pomoc¹ urz¹dzeñ elektronicznych, nagrywaj¹cych i innych
bez pisemnej zgody posiadacza praw autorskich
ISBN 978-83-60574-06-5
WYDAWNICTWO UNIWERSYTETU PRZYRODNICZEGO WE WROC£AWIU
Redaktor naczelny – prof. dr hab. Andrzej Kotecki
ul. Sopocka 23, 50 -344 Wroc³aw, tel. 071 328 -12-77
e-mail: [email protected]
Nak³ad: 300 + 16 egz. Ark. druk. 33,75Druk i oprawa: F.P.H. ELMA
5
SPIS TREŒCI
1. WSTÊP 1
2. KOMÓRKA 3Budowa ogólna 3. Plastydy 7. Substancje zapasowe 13. Substancje wydalnicze 24. Œcianakomórkowa 28. Plazmoliza 31
3. TKANKI 35
3.1. Miêkisz 35
3.2. Skórka 43Budowa ogólna 43. Aparaty szparkowe dwuliœciennych 49. Aparaty szparkowejednoliœciennych 62. W³oski chroni¹ce przed przegrzaniem i utrat¹ wody 72. W³o-ski pobieraj¹ce wodê 75. W³oski obronne 76. W³oski czepne 79. W³oski gruczo³o-we 80. W³oski Tilia cordata 81
3.3. Peryderma - korkowica 86
3.4. Tkanki mechaniczne 93Kolenchyma 93; k¹towa 93, p³atowa 97, lukowa 104, przemiana kolenchymyw sklerenchymê 106Sklerenchyma 110; w³ókna sklerenchymatyczne - stereidy 110, komórki kamienne- sklereidy 117
3.5. Miazga i tkanki przewodz¹ce 119Drewno pierwotne 119. £yko 120. Miazga 121. Drewno wtórne 125. Wi¹zki prze-wodz¹ce 130
3.6. Tkanki wydzielnicze 149
4. GRZYBY - MYCOBIONTA 153Grzyby sprzê¿niowe - Zygomycotina 153. Workowce - Ascomycotina 155. Podstaw-czaki - Basidiomycotina 163. Grzyby niedoskona³e - Fungi imperfecti 172. Mikory-za 173. Porosty - Lichenes 176
5. OKRZEMKI - BACILLARIOPHYCEAE 177
6. DINOFITY - DINOPHYTA 182
7. ZIELENICE - CHLOROPHYTA 183
8. BRUNATNICE - PHAEOPHYTA 189
9. KRASNOROSTY - RHODOPHYTA 195
10. ROŒLINY TELOMOWE - TELOMOPHYTA 198
10.1. W¹trobowce - Marchantiophyta 198Budowa plechy 198, aparaty szparkowe 209, chwytniki 214, rozmnó¿ki 218,plemnie 221, rodnie 227, sporofit 231
10.2. Mchy - Bryophyta 238Torfowcowe - Sphagnopsida 238, P³onnikowe - Polytrichopsida 241, Pr¹tni-kowe – Bryopsida 249
10.3. Psyloty - Psilophyta 258
10.4. Wid³akowe - Lycophyta 259Merystem wierzcho³kowy pêdu 259. Ryzofor 265. £odyga 266. Liœæ 271.Aparaty szparkowe 276. Sporofilostan, sporofile, sporangia 279
6
10.5. Sfenofity - Sphenophyta 284Merystem wierzcho³kowy pêdu 284. £odyga 285. Liœæ 288. Tarczka z zarodnia-mi 289
10.6. Paprocie - Polypodiophyta 290Merystemy wierzcho³kowe: pêdu, liœcia, korzenia 290. £odyga 300. Liœæ 308.Sporangia 316
10.7. Nagozal¹¿kowe wielkolistne - Cycadophyta 325A. Sagowcowe - Cycadopsida 325; liœæ 325, ogonek liœciowy 327, kana³ wy-
dzielniczy 332B. Gniotowe - Gnetopsida 333
Welwitschia mirabilis; hypokotyl 333, korzeñ 334, szypu³ka kwiatowa 336,liœæ 338, aparaty szparkowe 339Ephedra distachya 340; ³odyga 340, drewno wtórne 341
10.8. Nagozal¹¿kowe drobnolistne - Pinophyta 346A. Mi³orzêbowe - Ginkgopsida 346; merystem wierzcho³kowy pêdu 346, drew-
no wtórne 347, liœæ 350, zal¹¿ek 352, prabielmo z komórk¹ jajow¹ i z praza-rodkiem 353
B. Sosnowe - Pinopsida 355; merystem wierzcho³kowy pêdu 355, merystemwierzcho³kowy korzenia 370, liœæ 371, miazga, drewno, ³yko 380, drewnowtórne 382, organy generatywne 402
10.9. Okrytonasienne - Magnoliophyta 413A. Korzeñ 413
Merystem wierzcho³kowy korzenia 413; merystem zamkniêty roœlin dwuli-œciennych 413, merystem otwarty roœlin dwuliœciennych 425, merystem za-mkniêty roœlin jednoliœciennych 441, przemiana merystemu zamkniêtego naotwarty 450, merystem otwarty roœlin jednoliœciennych 453, regeneracja me-rystemu wierzcho³kowego korzenia 454Budowa pierwotna i wtórna korzenia dwuliœciennych 459. Budowa pierwot-na korzenia jednoliœciennych 468. Powstawanie korzeni bocznych 478. Ko-rzenie podporowe 479. Korzenie zapasowe 483. Korzenie z welamenem 493
B. Pêd wegetatywny 495a. Merystem wierzcho³kowy pêdu 495; dwuliœciennych 495, jednoliœcien-
nych 522b. £odyga dwuliœciennych 527; drzew i krzewów 527, roœlin zielnych z przy-
rostem wtórnym 535, roœlin z nietypowym przyrostem wtórnym 541, z pier-œcieniem wi¹zek kolateralnych otwartych 544, z wi¹zkami kolateralnymizamkniêtymi 548, z pierœcieniem wi¹zek hadrocentrycznych 551, pn¹-czy 552, roœlin bagiennych i wodnych 561
c. £odyga jednoliœciennych 563; roœlin zielnych 563, traw 564, roœlin ba-giennych 568, k³¹czy 569, pn¹czy 571, roœlin z wtórnym przyrostem 572
d. Budowa wêz³a 573e. Modyfikacje pêdu 576; fyllokladia 576, w¹sy 580, ciernie 581, bulwy 583f. Liœæ dwuliœciennych 587; liœcie bifacjalne 587, liœcie equifacjalne 598, li-
œcie chimery peryklinalnej 602, przylistki i liœcie dolne 603, liœcie gór-ne 606, unerwienie liœcia 611
g. Liœæ jednoliœciennych 612; liœcie bifacjalne 612, liœcie o niezró¿nicowanymmiêkiszu 615, liœcie unifacjalne 616, liœcie roœlin wodnych 621, liœcietraw 622, liœcie górne, przykwiatowe 628, liœcie szcz¹tkowe 632
7
h. Ogonek liœciowy 633i. Fyllotaksja 642j. Modyfikacje liœci 645; liœciaki 645, oœci i ciernie 646, w¹sy 651k. Emergencje 651
C. Pêd generatywny - kwiat 656a. Merystem wierzcho³kowy; kwiatu 656, kwiatostanu 661b. Budowa kwiatu 668; dwuliœciennych 668, jednoliœciennych 685c. Rozwój kwiatu 692; Tilia 692, Chrysanthemum leucanthemum 693,
Bellis perennis 696d. Okwiat 701; okwiat niezró¿nicowany 701, dzia³ki kielicha 702, p³atki
korony 704, ³uszczki 707e. Prêciki 708; nitka prêcikowa 708, rozwój pylnika 711, warstwy œcienne
pylnika 724, mikrosporogeneza i rozwój ziarn py³kowych 727, poliploidy-zacja mikrospor 730
f. S³upek 732; typy s³upkowia i zal¹¿ni 732, znamiê i szyjka s³upka 741,³o¿ysko 750, teratologiczne formy zal¹¿ni 751
g. Zal¹¿ek 755Rozwój zal¹¿ka 755; anatropowego, grubooœrodkowego - Magnolia acu-minata 755, anatropowego, grubooœrodkowego - Tilia cordata 761, kam-pylotropowego, grubooœrodkowego - Medicago media 769, anatropowe-go, cienkooœrodkowego Bellis perennis 781, ortotropowego, grubooœrod-kowego Rumex obtusifolius 787, anatropowego, cienkooœrodkowegoGagea lutea 793, bezsznureczkowego, siedz¹cego, grubooœrodkowegoSecale cereale 799Teratologiczne formy zal¹¿ka 806Rozwój os³onek 807Rozwój woreczka zal¹¿kowego 810; Magnolia acuminata 810, Bellisperennis 821, Gagea lutea 827
h. Owoc 835Rozwój ziarniaka Zea mays 835Rozwój okrywy owocowonasiennej 837; Secale cereale 837, Zeamays 841Zarodek 847; zarodki Magnolia acuminata 847, rozwój zarodka Secalecereale 848, bliŸniacze prazarodki Secale cereale 850Nasienie 851; ³upina nasienna Vicia faba 851
i. Kwiatostan 852; koszyczek Taraxacum officinale 852, k³osek Secalecereale 855
j. Anomalie w budowie kwiatu 857k. Miodniki 858
11. SKOROWIDZE
nazw ³aciñskich 859
nazw polskich 863
nazwisk 867
rzeczowy 868
8
Profesor Henryk Tele¿yñski(1905 - 1989)
Pamiêci Profesora Henryka Tele¿yñskiego
rysunki te poœwiêcono.
Fot
. dr
P. B
rodz
ki
9
WSTÊP
Ten zbiór rysunków powsta³ dziêki profesorowi Henrykowi Tele¿yñskie-mu i docentowi Franciszkowi Kadejowi, którzy zafascynowali mnie œwiatemwidzianym pod mikroskopem i stanowili dla mnie wzór umiejêtnoœci postrze-gania zachodz¹cych zwi¹zków miêdzy komórkami i tkankami.
Zbiór zawiera oprócz rysunków dotycz¹cych roœlin, równie¿ rysunki z za-kresu anatomii grzybów. Grzyby zalicza siê obecnie w oddzielne podkrólestworównorzêdne roœlinom. Czêsto jednak, nadal, stanowi¹ one domenê badañbotaników i nadal znajduj¹ siê w podrêcznikach i w programach dydaktycz-nych botaniki.
Preparaty mikroskopowe wykorzystane do rysunków wykonane zosta³yna przestrzeni ponad stu lat. Wykonawcami najstarszych preparatów, pocho-dz¹cych z koñca XIX wieku i z pierwszej po³owy XX wieku, byli pracownicyBotanisches Institut der Universität Breslau i prof. Sigmund ze Stuttgartu. Czêœæpreparatów pochodz¹cych z lat 1945-1972 zosta³a wykonana przez pracow-ników Katedry Anatomii i Cytologii Roœlin Uniwersytetu Wroc³awskiego podkierunkiem profesora H. Tele¿yñskiego. Kilkanaœcie preparatów unikalnejwartoœci, dotycz¹cych miêdzy innymi takich egzotycznych roœlin jak Welwit-schia i Tmesipteris, otrzyma³em w 1960 roku od prof. P. Maheshwary’ego zDelhi. Do wykonania sporej czêœci preparatów przyczynili siê studenci biologiiUniwersytetu Wroc³awskiego, którzy analizuj¹c ró¿norakie problemy anato-miczne w ramach pracowni z anatomii roœlin równoczeœnie wzbogacili kolek-cjê preparatów. Znaczn¹ czêœæ preparatów wykona³a pani Alicja B³aszczaki p. El¿bieta Gago. Pani A. B³aszczak wykona³a ponadto wiêkszoœæ rysunków„na czysto”, w tuszu i na kalce.
Sk³adam podziêkowanie prof. Jerzemu Fabiszewskiemu za wyci¹gniêciemnie z opresji i umo¿liwienie pracy w czasie stanu wojennego, oraz stworze-nie warunków do jej kontynuowania po przejœciu na emeryturê.
ATLAS ANATOMII ROŒLIN znacznie zyska³ na jakoœci dziêki siêgaj¹cejszczegó³ów pracy recenzentów – prof. El¿biety Zenkteler i prof. Wies³awa W³o-cha, za co serdecznie im dziêkujê.
Nie by³oby ATLASU ANATOMII ROŒLIN bez kunsztu lekarskiego prof.Bogumi³a Halawy, któremu zawdziêczam pe³ny powrót do zdrowia, a tym sa-mym mo¿noœæ kontynuowania pracy.
Pierwowzory rysunków wykona³em za pomoc¹ mikroskopów Ampliwal– Zeiss i Axiophot – Opton z aparatem rysunkowym MNR-2 PZO.
1
10
2
Mikroskop Roberta Hooka (1635 -1703)
Pierwszy rysunek tkanki roœlinnej (korek) wykonany przez Roberta Hookaw roku 1667
11
RRRRRYYYYYSUSUSUSUSUNKNKNKNKNKIIIII
4
13
3
4
Komórka w³oska nitki prêcikowej sp. (Trzykrotka), z rodziny(Komelinowate)
Tradescantia Comme-linaceae
blaszka œrodkowa
œciana komórkowa
przyœcienny pok³ad cytoplazmy
sznur cytoplazmy
wakuola
kierunek ruchu cytoplazmy
j¹dro
j¹derka
mitochondria
leukoplast
10 µm
W³osek i pojedyncza komórka w³oska z liœcia L (Dynia zwyczaj-na), z rodziny (Dyniowate)
Cucurbita pepo .Cucurbitaceae
blaszka œrodkowa
œciana komórkowa inkrustowana wêglanemwapnia
przyœcienny pok³ad cytoplazmy
wakuola
sznur cytoplazmatyczny
j¹dro komórkowe
j¹derko
mitochondria
plastydy
25 µm
10 µm
14
5
6
Komórki skórki odosiowej strony liœcia roœliny wodnej - Planch (Mo-czarka argentyñska), z rodziny (¯abiœciekowate)
Egeria densaHydrocharitaceae
œciana komórkowa
przyœcienny pok³ad cytoplazmy
chloroplasty
kierunek ruchu cytoplazmy
wakuola
sznur cytoplazmatyczny
j¹dro komórkowe
j¹derko
10 µm
Zró¿nicowanie kszta³tów i rozmiarów komórek, brze¿nej czêœci jednowarstwowegolistka, gametofitu mchu - sp. (Merzyk)Mnium
1 - komórki tworz¹ce z¹bki na brzegu listka
2 - komórki wyd³u¿one, wzmacniaj¹ce brzeg listka
4 - œciana komórkowa
5 - chloroplasty
3 - komórki izodiametryczne (podstawowe komórki listka)
1
2
3
4
5
25 µm
15
7
8
Chloroplasty w komórkach jednowarstwowego listka gametofitu mchu -sp. (Merzyk)Mnium
chloroplasty
podwójne chloroplasty (po podziale)
œciana komórkowa
j¹dro komórkowe10 µm
Przekrój powierzchniowy dolnej skórki liœcia (Sw.) Stearn (Reo me-ksykañskie), z rodziny (Komelinowate)
Rhoeo spethaceaCommelinaceae
przyœcienny pok³ad cytoplaz-my
sznury cytoplazmatyczne
wakuola
j¹dro w³aœciwej komórkiskórki
j¹dro komórki aparatu szpar-kowego
chloroplasty w komórce apa-ratu szparkowego
leukoplasty
komórki przyszparkowe
œciana komórkowa
50 µm
16
9
10
chromoplasty
globule z zawar-tymi w nich ka-rotenoidami
krople t³uszczu
œciana komórko-wa
Chromoplasty w komórkach miêkiszowych dojrza³ych owocówL (Papryka roczna), z rodziny (Psiankowate)
Capsicum annuum. Solanaceae
10 µm
Komórka miêkiszowa z chromoplastami z dojrza³ego owocuMill. (Pomidor zwyczajny), z rodziny (Psiankowate)
Lycopersicon esculen-tum Solanaceae
œciana komórkowa
chromoplasty
j¹dro
j¹derko
50 µm
17
11
12
chromoplast o dyskowatym kszta³cie i globularnej strukturze
chromoplast o silnie wyd³u¿onym wrzecionowatym kszta³ciei w³óknistoglobularnej strukturze
chromoplast o wrzecionowatym kszta³cie i w³óknistoglobu-larnej strukturze
Formy chromoplastów wystêpuj¹ce w komórkach miêkiszowych dojrza³ego owocuMill (Pomidor zwyczajny), z rodziny (Psianko-
wate)Lycopersicon esculentum . Solanaceae
10 µm
Chromoplasty w komórkach miêkiszowych ³yka korzenia L. (Mar-chew zwyczajna), z rodziny (Selerowate)
Daucus carotaApiaceae
chromoplasty zwykrystalizowa-nymi karotenoi-dami
œciana komórko-wa
10 µm
18
13
14
Ziarna skrobi w komórkach miêkiszowych bulwy L (Ziemniak),z rodziny (Psiankowate)
Solanum tuberosum .Solanaceae
œciana komórko-wa
blaszka œrodkowa
ziarna skrobi
uwarstwienie zia-ren skrobi
hilum (centrumskrobiotwórcze)
25 µm
Komórki miêkiszowe z ziarnami skrobi w liœcieniu dojrza³ego nasieniaL. (Fasola zwyczajna), z rodziny (Bobowate)
Phaseolusvulgaris Fabaceae
gruba œcianakomórkowa zzapasow¹ he-miceluloz¹
jamki proste
przestworymiêdzykomór-kowe
ziarna skrobi
wewnêtrznespêkania ziarnskrobi
uwarstwienieziarn skrobi
25 µm
19
15
16
Z³o¿one ziarna skrobi w komórkach miêkiszowych bielma dojrza³ego ziarniakaL. (Owies zwyczajny), z rodziny (Wiechlinowate)
Ave-na sativa Poaceae
z³o¿one ziarnaskrobi
pojedyncze ziar-no skrobi (czêœæsk³adowa ziarnaz³o¿onego)
centrum skro-biotwórcze
œciana komór-kowa
krople t³uszczu
przestwór miê-dzykomórkowy
10 µm
Ziarna skrobi z owocu L. (Banan rajski), z rodziny(Bananowate)
Musa x paradisiaca Musaceae
uwarstwienie niekon-centryczne
uwarstwienie kon-centryczne
hilum (centrum skro-biotwórcze)
20 µm
20
17
18
Sfe
rokr
yszt
a³y
inul
iny
wyt
r¹co
neet
anol
em96
%w
ko-
mór
kach
miê
kisz
owyc
hbu
lwy
korz
enio
wej
sp(D
alia
),z
rodz
iny
(Ast
row
ate)
Da
hli
a.
Ast
era
cea
e
25µm
Fragment przekroju poprzecznego powierzchniowej czêœci dojrza³ego bielma ziarnia-ka L (¯yto zwyczajne), z rodziny (Wiechlinowate)Secale cereale . Poaceae
warstwa aleuronowa (powierzchniowa, ¿ywa czêœæ biel-ma)
œciana komórkowa komórek warstwy aleuronowej
ziarna aleuronowe sk³adaj¹ce siê z bia³ka amorficznegoi globoidu (sól wapniowomagnezowa kwasu inozytofos-forowego)
komórki skrobiowe martwej czêœci bielma
ziarna skrobi
10 µm
21
19
20
Fragment przekroju peryferyjnej czêœci bielma dojrza³ego ziarniakaL. (Jêczmieñ zwyczajny), z rodziny (Wiechlinowate)
Hordeum vulga-re Poaceae
¿ywe komórki warstwy aleuronowej
œciana komórkowa
ziarna aleuronowe zbudowane z globoidu (sól wapnio-womagnezowa kwasu inozytofosforowego) i z bia³kaamorficznego
martwe komórki skrobiowej czêœci bielma
ziarna skrobi
hilum (centrum skrobiotwórcze)
koncentryczne warstwy w ziarnach skrobi
10 µm
Ziarna aleuronowe zbudowane z bia³ka amorficznego w komórkach peryferyjnej czêœ-ci bielma nasienia L. (Magnolia drzewiasta), z rodziny
(Magnoliowate)Magnolia acuminata Magno-
liaceae
ziarna aleuronowe w komórkach powierzchnio-wych bielma
j¹dro komórkowe
wakuola
ziarna aleuronowe w komórkach podpowierz-chniowych bielma
œciana komórkowa
10 µm
22
21
22
Ziarna aleuronowe w komórce miêkiszowej liœcienia zarodkowego w nasieniuL. (Dynia zwyczajna), z rodziny (Dyniowate)
Cucur-bita pepo Cucurbitaceae
ziarna aleuro-nowe
bia³ko amor-ficzne
krystaloid bia³-kowy
globoid
œciana komór-kowa
10 µm
Ziarna aleuronowe w komórkach miêkiszowych bielma dojrza³ego nasieniaL. (R¹cznik pospolity), z rodziny (Wilczomleczowate)
Ricinuscommunis Euphorbiaceae
ziarna aleuronowe
bia³ko amorficzne
krystaloid bia³ko-wy
globoid (sól wap-niowomagnezowakwasu inozytofos-forowego)
œciana komórko-wa
10 µm
23
23
24
Fragment przekroju poprzecznego ³uski okrywaj¹cej zimuj¹cy, wegetatywny p¹k,o grubych, hemicelulozowych œcianach komórek miêkiszowych u
L. (Jesion wynios³y), z rodziny (Oliwkowate)Fraxinus excel-
sior Oleaceae
skórka doosiowa (od wewnêtrznejstrony p¹ka)
grube, hemicelulozowe œciany komó-rek miêkiszowych ³uski
jamki proste
œwiat³o komórki
blaszka œrodkowa
10 µm
Pojedyncze i z³o¿one kryszta³y szczawianu wapnia w komórkach miêkiszowych su-chych ³usek okrywaj¹cych cebulê u L (Cebula zwyczajna), z rodziny
(Czosnkowate)Allium cepa .
Alliaceae
10 µm
24
25
26
A. Pojedyncze kryszta³y szczawianu wapniaw komórkach pochwy miêkiszowej otacza-j¹cej drobne wi¹zki przewodz¹ce w liœciu
Mill (Lipa drobnolistna)Tilia cordata .
B. Pojedyncze kryszta³y i druzy szczawianuwapnia w komórkach pochwy miêkiszowejotaczaj¹cej drobne wi¹zki przewodz¹cew liœciu Scop (Lipa sze-rokolistna)
Tilia platyphyllos .
Kryszta³y szczawianu wapnia w komórkach pochwy miêkiszowej otaczaj¹cej drobnewi¹zki przewodz¹ce w liœciu Mill. (Lipa drobnolistna) i
Scop (Lipa szerokolistna), z rodziny (Lipowate); A,B.Tilia cordata Tilia platyphyl-
los . Tiliaceae
A
B
10 µm
Rafidy - igie³kowate kryszta³y szczawianu wapnia w idioblastach liœciaL (Niecierpek drobnokwiatowy), z rodziny (Niecierpkowate)
Impatiens par-viflora . Balsaminaceae
rafidy, luŸno roz-mieszczone w ko-mórce
rafidy skupione wpêczki
œciana komórkowaidioblastu
50 µm
25
27
28
Kryszta³y szczawianu wapnia osadzone w grubych œcianach komórkowych, kilku-komórkowych, krzaczkowatych w³osków, nadaj¹cych szorstkoœæ ³odydze sp(Parocja), z rodziny (Oczarowate)
Parrotia .Hammamelidaceae
komórki w³oska
gruba œciana komórkowaw³oska z osadzonym w niejpiaskiem krystalicznym
w³aœciwe komórki skórki
cienkoœcienne komórki miê-kiszowe kory pierwotnej
10 µm
Struktura œciany komórkowej komórek skórki, jednorocznej ³odygi L.(Jemio³a pospolita), z rodziny (G¹zewnikowate)
Viscum albumLoranthaceae
wosk
kutykula
warstwa skutynizo-wana
œciana celulozowo-pektynowa
komórki skórki
komórki miêkiszo-we kory pierwotnej
10 µm
26
29
30
Przekrój poprzeczny zdrewnia³ego, gruboœciennego miêkiszu, rdzenia ³odygiL. (Powojnik pn¹cy), z rodziny (Jaskrowate)
Clema-tis vitalba Ranunculaceae
wloty jamek prostych
jamki proste w œcia-nach prostopad³ychdo pola widzenia
blaszka œrodkowa
pierwotna œciana ko-mórkowa
wtórna œciana komór-kowa
przestwór miêdzyko-mórkowy
10 µm
Fragment przekroju poprzecznego peryferyjnej czêœci ³odygi kseromorficznej roœliny- sp (Miesiêcznica) z rodziny (Miesiêcznicowate)Menispermum . , Menispermaceae
kutykula
skutynizowane warstwy grubej zewnêtrznej œcia-ny komórek skórki
dwuwarstwowa skórka
kolenchyma p³atowa o grubych celulozowopek-tynowych œcianach komórkowych
miêkisz kory pierwotnej10 µm
27
31
32
Plazmoliza i deplazmoliza komórek skórki liœcia zapasowego cebuli L.(Cebula zwyczajna); A - przed plazmoliz¹, B,C - w czasie plazmolizy, D - w czasiedeplazmolizy (plazmoliza zosta³a wywo³ana 1- molarnym roztworem sacharozy)
Allium cepa
œciana komórkowa
przyœcienny pok³adcytoplazmy
j¹dro
wakuola
1-molarny roztwórsacharozy
A B C D
25 µm
Komórki listka gametofitu sp. (Merzyk) z podgromady (Mchy),splazmolizowane 1- normalnym roztworem NaCl
Mnium Bryophyta
œciana komórkowa
blaszka œrodkowa
chloroplasty
skurczony protoplast
nici Hechta
plazmoliticum (roztwór NaCl) -wype³nia przestrzeñ pomiêdzy œcian¹komórkow¹, a skurczonym protoplastem
10 µm
28
33
34
Splazmolizowany w 1 M sacharozie fragment jednowarstwowego listka mchu -sp (Merzyk) ze zró¿nicowanym miejscem plazmolizy w zale¿noœci od pozy-
cji wokó³ martwej komórki (zakropkowana)Mnium .
komórka martwa
protoplast w splazmolizo-wanych komórkach otacza-j¹cych komórkê martw¹,przylega do œcian przeciw-stawnych komórce martwej
w komórkach niepodlegaj¹-cych oddzia³ywaniu komór-ki martwej, miejsce plaz-molizy jest zgodne z ogól-nym zbiegunowaniem ko-mórek listka
chloroplasty
25 µm
Splazmolizowany w 1 M sacharozie fragment jednowarstwowego listka mchu -sp , odciêty wzd³u¿ nerwu. Miejsce plazmolizy uzale¿nione jest od pozycji
komórek wzglêdem miejsca zranienia. Zachodz¹ca plazmoliza ujawnia zbieguno-wanie komórek listka i odwrócenie pierwotnego zbiegunowania w efekcie zranienia.
Mnium .
strona skierowana do brzegu listka
komórki z protoplastami przemieszczonymi doœcian zlokalizowanych od strony nerwu, zgodniez ogólnym zbiegunowaniem komórek listka
¿ywe komórki przylegaj¹ce do miejsca zranieniao protoplastach przemieszczonych do œcian prze-ciwleg³ych miejscu zranienia
komórki martwe, przeciête25 µm
29
35
36
Fragment przekroju poprzecznego przez cienkoœcienny miêkisz rdzenia jednorocznej³odygi L (Bez czarny), z rodziny (Przewiertniowate)Sambucus nigra . Caprifoliaceae
œciana komórko-wa
przestwory miê-dzykomórkowe
œwiat³o komórki
25 µm
Prz
ekró
jpo
prze
czny
(A)
ipo
d³u¿
ny(B
)pr
zez
cien
ko-
œcie
nny
miê
kisz
zasa
dnic
zyœr
odko
wej
czêœ
ci³o
dygi
L. (
Kuk
uryd
zazw
ycza
jna)
,z
rodz
iny
(Wie
chli
now
ate)
Zea
ma
ysP
oa
cea
e
œcia
nako
mór
-ko
wa
prze
stw
ory
miê
dzyk
o-m
órko
we
œwia
t³o
kom
ór-
ki œcia
nako
mór
-ko
wa
œwia
t³o
kom
ór-
ki
20µ
m
BA
30
37
38
Przekrój poprzeczny przez gruboœcienny, sklerenchymatyczny miêkisz rdzenia, cier-nia pêdowego Sarg. (G³óg œliwolistny), z rodziny (Ró-¿owate)
Crataegus persimilis Rosaceae
blaszka œrodkowa
warstwy œciany komórkowej
œwiat³o komórki
jamki proste
10 µm
Nasadowa czêœæ koszyczka kwiatostanowego z miêkiszem aerenchymatycznym u³at-wiaj¹cym wymianê gazow¹ dla rozwijaj¹cych siê p¹ków kwiatowych u
L. (Stokrotka pospolita), z rodziny (Astrowate)Bellis peren-
nis Asteraceae
miêkisz aerenchymatycz-ny
przestwory miêdzykomór-kowe
pasmo pramiazgi
miêkisz kory pierwotnej
skórka
miêkisz rdzenia100 µm
31
39
40
Fragment peryferyjnej czêœci ³odygi obejmuj¹cy skórkê i miêkisz aerenchymatycz-ny kory pierwotnej u roœliny wodnej - L (Przêstka pospolita),z rodziny (Przêstkowate)
Hippuris vulgaris .Hippuridaceae
skórka
komórki miêkiszu aerenchymatycznego(przewietrzaj¹cego)
komory powietrzne
100 µm
Miêkisz aerenchymatyczny rdzeniowej czêœci ³odygi roœliny rosn¹cej na mokrad³ach- L. (Sit skupiony), z rodziny (Sitowate)Juncus conglomeratus Juncaceae
komórki miêkiszuaerenchymatyczne-go
œciany komórkowe³¹cz¹ce z sob¹ s¹-siednie komórki
przestwory miêdzy-komórkowe
25 µm
32
41
42
Miêkisz aerenchymatyczny u nasady rozwijaj¹cego siê ziarniaka w kolbieL. (Kukurydza zwyczajna), z rodziny Poaceae (Wiechlinowate)
Zea mays
komórki miêkiszu aerenchymatycznego (przewietrza-j¹cego)
przestwory miêdzykomórkowe
miejsca kontaktu s¹siaduj¹cych z sob¹ komórek
j¹dra komórkowe
przyœcienny pok³ad cytoplazmy
10 µm
Zró
¿nic
owan
iero
zmia
rów
kom
órek
miê
kisz
owyc
hi
ich
j¹de
rw
owoc
niL
.(D
ynia
zwyc
zajn
a),
zro
dzin
y(D
ynio
wat
e)C
ucu
rbit
ap
epo
Cu
curb
ita
cea
e
A-
Miê
kisz
egzo
karp
ium
skór
ka
kom
órki
miê
kisz
owe
j¹dr
a
kom
órki
skle
renc
hym
atyc
zne
B-
Miê
kisz
mez
okar
pium
,5
mm
pod
skór
k¹
kom
órki
miê
kisz
owe
prze
stw
ory
miê
dzyk
omór
kow
ej¹
dra
C-
Miê
kisz
mez
okar
pium
,15
mm
pod
skór
k¹
kom
órki
miê
kisz
owe
prze
stw
ory
miê
dzyk
omór
kow
e
j¹dr
o
C50µ
m
A B
33
43
44
Skórka dwuletniej ³odygi Mill (Lipa drobnolistna), z rodziny(Lipowate); A - przekrój poprzeczny, B - przekrój powierzchniowy.
Tilia cordata . Tiliaceae
kutykula z warstw¹ skutynizowan¹ œciany komórkowej
œciana celulozowa
œwiat³o komórek skórki
kolenchyma (zmodyfikowana w trakcie przyrostu wtórnego)
œciany antyklinalne komórek skórki
jamki proste
blaszka œrodkowa
A
B
10 µm
Wzór kutykularny w³aœciwych komórek skórki dolnej strony liœciaMill. (Lipa drobnolistna), z rodziny (Lipowate); A - wokó³ nasady w³oska,B - wokó³ aparatów szparkowych.
Tilia cordataTiliaceae
nasadowa czêœæ dwuj¹drowego w³oska
kutykularny relief na powierzchni w³aœ-ciwych komórek skórki
aparaty szparkowe
kutykularny relief na powierzchni w³aœ-ciwych komórek skórki
j¹dra komórek aparatu szparkowego
por szparki
A
B
10 µm
34
45
46
Fragment przekroju poprzecznego egzokarpium owocu Berb. (Jab-³oñ domowa, odmiana - Szara Reneta), z rodziny (Ró¿owate)
Malus domesticaRosaceae
wosk
kutykula i warstwaskutynizowana
celulozowa czêœæœciany komórko-wej, komórekskórki
blaszka œrodkowa
kolenchyma p³ato-wa
celulozowopekty-nowa œciana ko-mórek kolenchy-my
10 µm
Pow
ierz
chni
owy
obra
zsk
órki
³ody
gidr
ugie
gom
iêdz
y-w
êŸla
nad
kolb
¹,tr
zech
lini
iw
sobn
ych
L(K
ukur
ydza
zwyc
zajn
a), z
rodz
iny
(Wie
chli
no-
wat
e); A
-li
nia
bm2,
B-
lini
abm
1,C
-li
nia
S33
6A.
Lin
iepo
chod
zi³y
zko
lekc
jipr
of. Z
. Kró
liko
wsk
iego
idr
. J. A
dam
czyk
aze
Sm
olic
.
Zea
ma
ys.
Po
ace
ae
w³a
œciw
eko
mór
kisk
órki
kom
órki
kork
owe
kom
órki
krze
mio
nkow
e
ziar
enka
krze
mio
nki
anty
klin
alne
œcia
nyko
mór
kow
e(c
ienk
ie)
jam
kipr
oste
wœc
iana
ch³¹
cz¹-
cych
kom
órki
skór
ki
w³a
œciw
eko
mór
kisk
órki
kom
órki
kork
owe
kom
órki
krze
mio
nkow
e
ziar
enka
krze
mio
nki
œcia
nako
mór
kow
a(œ
redn
iej
gru-
boœc
i)
jam
kipr
oste
wœc
iana
chan
tykl
i-na
lnyc
h
jam
kipr
oste
wœc
iana
chpe
rykl
i-na
lnyc
h
A B
20µ
m
35
47
48
Fragment przekroju pod³u¿nego, promienistego, przez ³odygê, obejmu-j¹cy skórkê z komórk¹ korkow¹ i krzemionkow¹, oraz przyleg³e komór-ki sklerenchymy u L (Kukurydza zwyczajna), z rodziny
(Wiechlinowate)Zea mays . Poa-
ceae
1 - cienkoœcienna, krótka komórka krzemionkowa skórki2 - gruboœcienna, krótka komórka korkowa skórki3 - œciana z suberyn¹
4 - d³ugie, w³aœciwe komórki skórki5 - jamki proste6 - komórki sklerenchymatyczne
1 32 4 5 6
10 µm
cd. Powierzchniowy obraz skórki ³odygi L; li-nia S 336A.
Zea mays
w³aœciwe komórki skórki
komórka korkowa
komórka krzemionkowa z ziarenkamikrzemionki
gruba, antyklinalna œciana komórko-wa
jamki proste w œcianach antyklinal-nych
C
20 µm
36
49
50
Aparat szparkowy w skórce ³odygi L. (Dynia zwyczajna), z rodziny(Dyniowate)
Cucurbita pepoCucurbitaceae
komórki szparkowe
przedsionki (górny i dolny)
listwy szparkowe (górna i dolna)
komora podszparkowa
w³aœciwe komórki skórki
miêkisz kory pierwotnej
10 µm
Aparat szparkowy w skórce górnej p³ywaj¹cego liœcia roœliny wodnej -L. (Grzybienie bia³e), z rodziny (Grzybieniowate)
Nymphaeaalba Nymphaeaceae
listwa szparkowa gór-na
komórka szparkowa
komórka przyszpar-kowa
przedsionki (górnyi dolny)
listwa szparkowa dol-na
komora podszparko-wa
miêkisz palisadowy
10 µm
37
51
52
Aparat szparkowy w skórce ³odygi L. (Jaskier ostry), z rodziny(Jaskrowate)
Ranunculus acris Ra-nunculaceae
kutykula
warstwa skutynizowana
œciana celulozowa
w³aœciwe komórki skórki
miêkisz kory pierwotnej
komora podszparkowa
1 - komórka szparkowa2 - listwa szparkowa górna
3 - przedsionki (górny i dolny)4 - listwa szparkowa dolna
1 2 3
4
10 µm
Aparat szparkowy w skórce dolnej strony liœcia, mezofitycznej roœliny -Mill. (Lipa drobnolistna), z rodziny (Lipowate)
Tilia corda-ta Tiliaceae
kutykula i warstwaskutynizowana
w³aœciwe komórkiskórki
miêkisz g¹bczasty
komora podszparko-waprzestwory miêdzy-komórkowe
1 - komórki szparko-we2 - listwa szparkowagórna3 - j¹dro komórkiszparkowej4 - komórka przy-szparkowa5 - przedsionek górny6 - przedsionek dolny7 - igie³kowate krysz-ta³y
7 4 1 2 5 1 3 4
6
10 µm
38
53
54
Aparat szparkowy w skórce ³odygi L. (Mak w¹tpliwy), z rodziny(Makowate)
Papaver dubiumPapaveraceae
kutykula
skutynizowane warst-wy œciany zewnêtrz-nej komórek skórki
œciana celulozowa
komórka przyszpar-kowa
komórka szparkowa
1 - komora nadszpar-kowa2 - przedsionek górny3 - listwa górna4 - przedsionek dolny5 - listwa dolna
komora podszparko-wa
komórki miêkiszu ko-ry pierwotnej
1 2 3
5
4
10 µm
Aparat szparkowy w skórce jednorocznej ³odygi L (Trzmielinazwyczajna), z rodziny (Trzmielinowate)
Euonymus europea .Celastraceae
kutykula
œciana zewnêtrzna komó-rek skórki
1-3 warstwowa skórka
komórki kolenchymy p³a-towej
komórka aparatu szparko-wego
komórki przyszparkowe
komórki miêkiszowe korypierwotnej
1 - przedsionek górny2 - listwa górna3 - przedsionek dolny
4 - listwa dolna
komora podszparkowa
22 1
4 3 4
10 µm
39
55
56
Aparat szparkowy skórki liœcia, zimozielonej, pó³paso¿ytniczej roœliny -L. (Jemio³a pospolita), z rodziny (G¹zewnikowate)
Viscum al-bum Loranthaceae
wosk
kutykula i warstwa sku-tynizowana
celulozowa czêœæ œcianykomórkowej
w³aœciwa komórka skór-ki
komórka przyszparko-wa
komórka szparkowa
1- komora nadszparkowa2 - listwa szparkowa górna3 - przedsionek dolny4 - listwa szparkowa dolna5 - komora podszparkowa
1 2
3
4
5
10 µm
Aparat szparkowy dolnej skórki liœcia kserofitycznej roœliny sp. (GoŸdzik),z rodziny (GoŸdzikowate)
DianthusCaryophyllaceae
1 2 3
4 5
kutykula
warstwa skutynizowana
œciana celulozowa
w³aœciwe komórki skórki
komórka szparkowa
miêkisz palisadowy
komora podszparkowa
1 - komora nadszparkowa2 - przedsionek górny3 - listwa szparkowa górna
4 - przedsionek dolny5 - listwa szparkowa dolna
10 µm
40
57
58
Aparat szparkowy ekwifacjalnego liœcia, skrajnie kseromorficznej roœliny spz rodziny (Srebrnikowate)
Hakea .,Proteaceae
zewnêtrzna œciana ko-mórek skórki
w³aœciwe komórki skór-ki
w³ókna sklerenchyma-tyczne
miêkisz palisadowy
komora podszparkowa
1 - komora nadszparkowa2 - listwa szparkowa górna3 - przedsionek górny4 - komórki szparkowe5 - komórki przyszparkowe6 - fragment osteosklereidu
2 3
4 56
110 µm
Aparat szparkowy w skórce ³odygi roœliny kseromorficznej -(L.) Link. (¯arnowiec miotlasty), z rodziny (Bobowate)
Sarothamnus scopa-rius Fabaceae
1 - listwa szpar-kowa górna
2 - przedsionekgórny
3 - komórkaszparkowa
6 - przedsionekdolny
5 - listwa szpar-kowa dolna
4 - komórka przy-szparkowa
7 - komora pod-szparkowa
skórka
miêkisz korypierwotnej
10 µm1 2 3
5
4
6
7
41
59
60
kutykula
2 - komora nadszparkowa
9 - trójwarstwowa skórka
1 - komórka szparkowa
6 - listwa szparkowa górna
3 - przedsionek górny
5 - komora podszparkowa
mezofil (miêkisz g¹bczasty)
Aparat szparkowy w skórce odoosiowej strony liœcia Roxb (Figowiecsprê¿ysty), z rodziny (Morwowate)
Ficus elastica .Moraceae
10 µm 1
2
3
4
5
6
77
6 8 9
4 - przedsionek dolny
7 - listwa szparkowa dolna
8 - komórki przyszparkowe
Kompleks komórek wytworzony z jednej komórki, w wyniku spiralnej, lewoskrêt-nej sekwencji podzia³ów prowadz¹cych do powstania aparatu szparkowego wed³ugtypu helikocytowego w skórce dolnej liœcia L var. (Kapustarzepak), z rodziny (Kapustowate)
Brassica napus . oleiferaBrassicaceae
1,2 - w³aœciwe komórki skórki
3,4,5 - komórki przyszparkowe
6 - komórki szparkowe
10 µm
42
61
62
Powierzchnia skórki z otwartymi aparatami szparkowymi, odosiowej strony liœcia,m³odej roœliny L var (Kapusta rzepak), z rodziny
(Kapustowate), z kultury in vitro prof. B. Skuciñskiej, dr H. Kruczkowskieji dr H. Paw³owskiej
Brassica napus . . oleifera Brassica-ceae
komórki szparkowe
w³aœciwe komórki skórki
por szparki
10 µm
Aparat szparkowy w skórce liœcia L. (¯abieniec babka wod-na), z rodziny (¯abieñcowate)
Alisma plantago-aquaticaAlismataceae
1 - komórki przyszparkowe2 - komórki szparkowe3 - listwa szparkowa górna4 - przedsionek górny
w³aœciwa komórka skórki
komora podszparkowa
komórki miêkiszowe
1 2 3 4 3 2 110 µm
43
63
64
Aparat szparkowy w skórce ogonka liœciowego L. (Konwalia ma-jowa), z rodziny (Konwaliowate)
Convallaria maialisConvallariaceae
2 - komórka szparkowa
1 - komórka przyszparkowa
5 - w³aœciwa komórka skórki
komora podszparkowa
komórki miêkiszowe
10 µm 1 2 3 4 3 2 1 5
6 7
3 - listwa szparkowa górna
4 - przedsionek górny
6 - listwa szparkowa dolna
7 - przedsionek dolny
Aparat szparkowy w skórce unifacjalnego liœcia Scop. (Kosaciec nie-miecki), z rodziny (Kosaæcowate)
Iris germanicaIridaceae
4 - komora nadszparkowa
kutykula
warstwa skutynizowana
warstwa celulozowa
1 - w³aœciwe komórki skórki
2 - komórka przyszparkowa
3 - komórka szparkowa
7 - przedsionek górny
6 - listwa szparkowa dolna(œladowa)
mezofil
8 - komora podszparkowa
5 - listwa szparkowa górna
1
10 µm
2 3 4 5
6 7 6
8
3 2 1
44
65
66
Aparat szparkowy w skórce ga³êziaka (fyllokladium) sp. (Myszop³och), z ro-dziny (Szparagowate), z podrodziny
RuscusAsparagaceae Ruscoideae
1 - przedsionek górny2 - listwa górna3 - przedsionek dolny4 - listwa dolna5 - komórki szparkowe6 - komórki przyszparkowe7 - w³aœciwe komórki skórki
komórki miêkiszowe
komora podszparkowa
6 5 2 1 5 6 7
4 3
10 µm
Aparat szparkowy w skórce ³odygi kwiatostanowej L. (Czosnek por),z rodziny (Czosnkowate)
Allium porrumAlliaceae
kutykula
3 - komora nadszparkowa
5 - komórka przyszparkowa
1 - komórka szparkowa
komora podszparkowa
2 - listwa szparkowa górna
1 2 3 410 µm
6 - listwa szparkowa dolna
1 5
66
4 - przedsionek górny
45
67
68
Powierzchnia skórki z aparatami szparkowymi typu liœcia sp.(Amarylis), z rodziny
Amaryllis AmaryllisAmaryllidaceae (Amarylkowate)
w³aœciwe komórkiskórki
komórki aparatuszparkowego
zgrubienie œcianykomórki aparatuszparkowego
por szparki
komórki przyszpar-kowe
25 µm
Powierzchniowy obraz aparatu szparkowego typu traw, w doosiowej skórce liœciaL (Kukurydza zwyczajna), z rodziny (Wiechlinowate)Zea mays . Poaceae
pêcherzykowate koñce komórekszparkowych
kanalik ³¹cz¹cy pêcherzykowatekoñce komórki szparkowej
por szparki
zgrubienie œciany komórkiszparkowej
komórka przyszparkowa
w³aœciwe komórki skórki
50 µm
46
69
70
Prz
ekro
jepr
zez
apar
atsz
park
owy
skór
ki³o
dygi
L. (
Kuk
uryd
zazw
ycza
jna)
, zro
dzin
y(W
iech
lino
wat
e); A
-pr
zekr
ójpo
d³u¿
ny, B
-pr
zekr
ójpo
prze
czny
czêœ
cipê
cher
zyko
wat
ej, C
-pr
zekr
ójpo
-pr
zecz
nycz
êœci
kana
liko
wat
ej.
Zea
ma
ysP
oa
cea
e
1-
kom
órka
apar
atu
szpa
rkow
ego
2-
czêœ
ægr
uboœ
cien
nao
kana
li-
kow
atym
œwie
tle
kom
órko
wym
3-
czêœ
æci
enko
œcie
nna
opê
che-
rzyk
owat
ymœw
ietl
eko
mór
kow
ym4
-w
³aœc
iwe
kom
órki
skór
ki5
-ko
mór
kisk
lere
nchy
mat
yczn
e
1-
pêch
erzy
kow
ata
czêœ
æko
mó-
rek
apar
atu
szpa
rkow
ego
2-
kom
órki
przy
szpa
rkow
e3
-ko
mor
apo
dszp
arko
wa
4-
w³a
œciw
e,gr
uboœ
cien
neko
-m
órki
skór
ki5
-ko
mór
kisk
lere
nchy
mat
yczn
e
1-
kom
órki
apar
atu
szpa
rkow
ego
wœr
odko
wej
, gru
boœc
ienn
ejcz
êœci
, oka
nali
kow
atym
œwie
-tl
eko
mór
kow
ym2
-ko
mór
kipr
zysz
park
owe
3-
kom
ora
pods
zpar
kow
a4
-w
³aœc
iwe
grub
oœci
enne
ko-
mór
kisk
órki
5-
kom
órki
skle
renc
hym
atyc
zne
12
34
21
23
4
21
23
4
10µ
m
CBA
Apa
raty
szpa
rkow
ew
skór
ce³o
dygi
L. (
Ku-
kury
dza
zwyc
zajn
a), z
rodz
iny
(Wie
chli
now
a-te
);A
-ap
arat
szpa
rkow
yo
budo
wie
typo
wej
dla
traw
uli
nii
wso
bnej
bm1,
B-
apar
atsz
park
owy
obu
dow
iety
pow
ejdl
aog
ó³u
okry
tona
sien
nych
(typ
uA
mar
ylli
s)u
lini
iS
339.
Lin
iepo
chod
zi³y
zko
lekc
jipr
of. Z
.Kró
li-
kow
skie
goi
drJ.
Ada
mcz
yka
zeS
mol
ic.
Zea
mays
Poace
ae
w³a
œciw
eko
mór
kisk
órki
czêœ
æpê
cher
zyko
wat
a,ci
enko
œcie
nna,
kom
órek
szpa
rkow
ych,
zmie
niaj
¹ca
objê
toϾ
wcz
asie
zmia
ntu
rgor
u
czêœ
æœr
odko
wa,
grub
oœci
enna
, kom
órek
szpa
rkow
ych,
oka
nali
kow
atym
œwie
tle
ko-
mór
kow
ym
cien
koœc
ienn
eko
mór
kipr
zysz
park
owe
œcia
nako
mór
kow
aw
³aœc
iwyc
hko
mór
eksk
órki
jam
kipr
oste
w³a
œciw
eko
mór
kisk
órki
kom
órki
szpa
rkow
e
por
apar
atu
szpa
rkow
ego
œcia
nako
mór
kow
a
jam
kipr
oste
A B
10µ
m
47
71
72
Powierzchniowy przekrój skórki ³odygi z niedokszta³conym aparatem szparkowymu L. (Kukurydza zwyczajna), z rodziny (Wiechlinowate)Zea mays Poaceae
krótka, krzemionkowa komórka skórki z ziarenkamikrzemionki
d³uga, w³aœciwa komórka skórki
komórki przyszparkowe
niepodzielona komórka macierzysta aparatu szparkowe-go
grube, antyklinalne œciany komórkowe w³aœciwych ko-mórek skórki
jamki proste
10 µm
Wie
loko
mór
kow
ysi
lnie
rozg
a³êz
iony
, mar
twy,
wyp
e³-
nion
ypo
wie
trze
mw
³ose
k,st
anow
i¹cy
czêœ
æsk
³ado
w¹
grub
ego
kutn
eru
ogra
nicz
aj¹c
ego
tran
spir
acjê
uL
. (D
ziew
anna
kutn
erow
ata)
, zro
dzin
y(T
rêdo
wni
kow
ate)
Ver
ba
s-cu
mp
hlo
mo
ides
Scr
op
hu
lari
ace
ae
100
µm
48
73
74
D³u
gie,
taœm
owat
e,w
ielo
kom
órko
we,
mar
twe
w³o
ski
twor
z¹ce
bia³
osre
brzy
sty,
odbi
jaj¹
cyœw
iat³
o,zw
arty
kut-
ner
podo
lnej
stro
nie
blas
zki
liœc
iow
ejL
.(T
opol
abi
a³a)
, zro
dzin
y(W
ierz
bow
ate)
Po
pu
lus
alb
aSali
cace
ae
50µm
Wie
loko
mór
kow
y,ta
rczo
wat
y,m
artw
yw
³ose
kL
. (R
okit
nik
zwyc
zajn
y), z
rodz
iny
(Rok
itni
kow
ate)
. W³o
ski
tego
typu
odbi
jaj¹
œwia
t³o
nada
j¹c
bia³
osre
brzy
st¹
barw
ê³o
dygo
mi
liœc
iom
.
Hip
pophae
rham
noid
esE
leagna-
ceae 25
µm
49
75
76
Wielokomórkowy, tarczowaty w³osek s³u¿¹cy do pobierania wody opadowej i rosy,liœcia epifitycznej roœliny - sp., z rodziny (Bromeliowate),z podrodziny
Tillandsia BromeliaceaeTillandsioideae
komórki brze¿ne
komórki pierœcieniowe
komórki centralne
100 µm
W³o
ski
obro
nne;
A-
zar
eoli
sp.,
zro
dzin
y(K
aktu
sow
ate)
, B-
z³o
dygi
L. (
Dy-
nia
zwyc
zajn
a), z
rodz
iny
(Dyn
iow
ate)
.
Cer
eus
Cact
a-
ceae
Cucu
rbit
apep
oC
ucu
rbit
ace
ae
A-
Czê
Ͼsz
czyt
owa
d³ug
iego
wie
loko
mór
ko-
weg
o,³a
two
siê
od³a
muj
¹ceg
o,os
zcze
pow
ateg
ow
³osk
ao
char
akte
rze
obro
nnym
. Zad
zior
kina
w³o
sku
unie
mo¿
liw
iaj¹
ich
wyj
êcie
zesk
óry
po-
wod
uj¹c
d³ug
otrw
a³e
k³uc
iei
dra¿
nien
ie.
B-
K³u
j¹cy
kilk
ukom
órko
wy
w³o
sek
oœc
iana
chpr
zesy
cony
chw
êgla
nem
wap
nia.
Teg
oro
dzaj
uw
³osk
ina
daj¹
szor
stko
Ͼor
gano
mna
któr
ych
wys
têpu
j¹.
BA
20µ
m
100
µm
50
77
78
Wie
loko
mór
kow
y,ni
tkow
aty,
od³
ugoœ
ci2,
5-4,
0m
m, ³
at-
wo
³am
liw
y,k³
uj¹c
yw
³ose
kz
areo
li(L
am.)
DC
(Opu
ncja
cyli
ndry
czna
),z
rodz
iny
(Kak
tuso
wat
e)
Au
stro
cyli
nd
rop
un
tia
cyli
nd
rica
.C
act
ace
ae
ostr
a,ap
ikal
nacz
êœæ
w³o
ska
nasa
dow
acz
êœæ
w³o
ska
50µ
m
W³o
ski
obro
nne
L. (
Pok
rzyw
azw
ycza
j-na
),z
rodz
iny
(Pok
rzyw
owat
e)U
rtic
ad
ioic
aU
rtic
ace
ae
A-
Kró
tki
(oko
³o20
0m
ikro
met
rów
)os
tro
zako
ñczo
nyw
³ose
kk³
uj¹c
y
B-
W³o
sek
k³uj
¹co
parz
¹cy
zaw
iera
j¹cy
zwi¹
zki
toks
yczn
ei
wyw
o³uj
¹ce
piec
zeni
e(m
.in.
hist
amin
êi
acet
yloc
holi
nê)
kuli
sta
g³ów
ka
mie
jsce
od³a
myw
ania
siê
g³ów
ki
cien
ka, k
apil
arna
czêœ
æw
³osk
ao
œcia
nie
prze
syco
nej
krze
mio
nk¹
doln
a,ru
rkow
ata
czêœ
æw
³osk
ao
œcia
nie
prze
syco
nej
wêg
lane
mw
apni
a
kom
órki
epid
erm
yot
acza
j¹ce
bani
eczk
o-w
at¹
czêœ
æw
³osk
a
A B10
0µ
m
50µ
m
51
79
80
W³o
ski
czep
ne; A
-z
³ody
gi
liœc
iL
(Chm
iel
zwyc
zajn
y), z
rodz
iny
(Kon
opio
-w
ate)
, B-
z³o
dyg,
liœc
ii
owoc
ówL
(Prz
ytul
iacz
epna
),z
rodz
iny
(Mar
zano
wat
e).
Hu
mu
lus
lup
ulu
s.
Ca
nn
ab
ace
ae
Ga
liu
ma
pa
rin
e.
Rubia
ceae
A-
W³o
sek
czep
nys³
u¿¹c
ydo
zacz
epia
nia
siê
d³ug
ich,
wio
tkic
hpê
dów
opo
dpor
y
B-
W³o
sek
czep
nys³
u¿¹c
ydo
zacz
epia
nia
siê
d³ug
ich
wio
t-ki
chpê
dów
opo
dpor
yi
dopr
zeno
szen
iaow
oców
(roz
sie-
wan
iana
sion
)pr
zez
zwie
rzêt
a
BA
50µ
m
50µ
m
Roz
wój
wie
loko
mór
kow
ych
w³o
sków
gruc
zo³o
wyc
hu
L(D
ypta
mje
sion
olis
tny)
,zro
dzin
y(R
utow
ate)
;A-
A-
prze
kroj
epo
d³u¿
ne,
B-B
-pr
zekr
oje
popr
zecz
ne.
Dic
tam
nus
alb
us
.R
uta
ceae
16
111
A1
A2
A3
A4
A5
A6
B1
B2
B3
B4
B5
B6
B7
B8
B9
B10
B11
1
2
1 2
1-
kom
órki
okry
waj
¹ce
2-
kom
órki
wyd
ziel
nicz
e
50µ
m
52
81
82
Typ
yw
³osk
óww
ystê
puj¹
ceu
Mil
l.(L
ipa
drob
noli
stna
),z
rodz
iny
(Lip
owat
e); A
-K.
Til
iaco
rda
taT
ilia
cea
e
A-
¯yw
y,w
ielo
kom
órko
wy
w³o
sek
gruc
zo³o
wy
doln
ejsk
órki
dojr
za³e
-go
liœc
ia
kom
órki
wyd
ziel
nicz
e
kom
órki
nó¿k
i
w³a
œciw
eko
mór
kisk
órki
liœc
ia
B-
¯yw
y,w
ielo
kom
órko
wy
w³o
sek
gruc
zo³o
wy
zna
sado
wej
czêœ
ciw
ewnê
trzn
ej(d
oosi
owej
)po
wie
rz-
chni
dzia
³ki
kiel
icha
kom
órki
wyd
ziel
nicz
e
prze
kroj
epo
prze
czne
prze
zdw
ase
g-m
enty
kom
órko
we
wyd
ziel
nicz
ejcz
êœci
w³o
ska
kom
órki
nó¿k
i
w³a
œciw
eko
mór
kisk
órki
dzia
³ki
kiel
icha
kom
órki
miê
kisz
owe
dzia
³ki
kiel
icha
A B10µ
m
10µ
m
cd. T
ypy
w³o
sków
wys
têpu
j¹ce
uM
ill.
(Li-
padr
obno
list
na),
zro
dzin
y(L
ipow
ate)
; A-K
.T
ilia
cord
ata
Til
iace
ae
C-
¯yw
y,w
ielo
kom
órko
wy,
gruc
zo-
³ow
yw
³ose
ksk
órki
doos
iow
ejst
rony
³usk
ioc
hron
nej
weg
etat
ywne
gop¹
ka
g³ów
kow
ata
kom
órka
wyd
ziel
nicz
a
kom
órki
nó¿k
i
w³a
œciw
eko
mór
kisk
órki
D-
¯yw
y,w
ielo
kom
órko
wy,
gruc
zo-
³ow
yw
³ose
kze
wnê
trzn
ejsk
órki
za-
l¹¿n
i
kom
órki
wyd
ziel
nicz
e
kom
órki
nó¿k
i
w³a
œciw
eko
mór
kisk
órki
zal¹
¿ni
E-
¯yw
e,je
dnok
omór
kow
e,ci
enko
-œc
ienn
ew
³osk
iod
osio
wej
stro
nyza
-w
i¹zk
ali
œcio
weg
o
w³o
ski
wak
uole
cyto
plaz
ma
j¹dr
oko
mór
kow
e
w³a
œciw
eko
mór
kisk
órki
C D E20µ
m
10µ
m
20µ
m
53
83
84
cd. T
ypy
w³o
sków
wys
têpu
j¹ce
u(L
i-pa
drob
noli
stna
),z
rodz
iny
(Lip
owat
e), A
-K.
Til
iaco
rda
ta.
Til
iace
ae
Mil
l
kuty
kula
prze
strz
eñm
iêdz
yku
tyku
l¹a
œcia
n¹ko
mór
-ko
w¹
wyp
e³ni
ona
olej
kam
iet
eryc
znym
i
kom
órki
wyd
ziel
nicz
ew
³osk
ako
mór
kanó
¿ki
w³a
œciw
eko
mór
kisk
órki
kuty
kula
prze
strz
eñm
iêdz
yku
tyku
l¹a
œcia
n¹ko
mór
-ko
w¹
wyp
e³ni
ona
olej
kam
iet
eryc
znym
i
kom
órki
wyd
ziel
nicz
ew
³osk
a
kom
órki
nó¿k
i
w³a
œciw
eko
mór
kisk
órki
kom
órki
miê
kisz
owe
liœc
ia
H-
Mar
twy,
wie
loko
mór
kow
y,ta
rczo
wat
yw
³ose
kw
ystê
pu-
j¹cy
nast
ykaj
¹cyc
hsi
êz
sob¹
brze
gach
dzia
³ek
kiel
icha
1,2
kom
órki
w³o
ska
wid
zian
e“z
góry
”
kom
órka
w³o
ska
napr
zekr
oju
popr
zecz
nym
nasa
dow
acz
êœæ
w³o
ska
w³a
œciw
eko
mór
kisk
órki
brze
gudz
ia³k
i
kom
órki
miê
kisz
owe
dzia
³ki
kiel
icha
F,G
-W
³osk
iw
ydzi
elaj
¹ce
olej
kiet
eryc
zne
wsk
órce
m³o
de-
goli
œcia
F G H1
H2
10µ
m
10µ
m
20µ
m
I - Wielokomórkowy, ¿ywy, tarczowaty w³osek z zal¹¿ni ; I - ramiona w³oska promieniœcieroz³o¿one nad powierzchni¹ skórki, I - nasadowa czêœæ komórek w³oska z j¹drami, tkwiwœród w³aœciwych komórek skórki.
1,2 1
2
w³aœciwe komórki skórki
j¹dra nasadowej czêœci komórek w³oska
nasadowe czêœci dwóch w³osków tkwi¹cepomiêdzy w³aœciwymi komórkami skórki
ramiona w³oska roz³o¿one nad powierzchni¹skórki
cd. Typy w³osków wystêpuj¹ce u Mill (Lipa drobnolistna), z rodziny(Lipowate); A-K.
Tilia cordata .Tiliaceae
I1
I2
10 µm
54
85
86
cd. T
ypy
w³o
sków
wys
têpu
j¹ce
uM
ill
(Li-
padr
obno
list
na),
zro
dzin
y(L
ipow
ate)
; A-K
.T
ilia
cord
ata
.T
ilia
cea
e
J-
¯yw
y,cz
tero
kom
órko
wy,
nitk
owat
y,ci
en-
koœc
ienn
yw
³ose
kza
wi¹
zka
liœc
iow
ego
kom
órki
w³o
ska
œcia
nako
mór
kow
a
w³a
œciw
eko
mór
kisk
órki
K-
Mar
twy,
jedn
okom
órko
wy,
grub
oœci
enny
w³o
sek
liœc
ia
œcia
nako
mór
kow
a
œwia
t³o
kom
órki
grub
oœci
enne
kom
órki
skór
kiot
acza
j¹ce
nasa
dêw
³osk
a
kom
órki
skle
renc
hym
atyc
zne
liœc
iaKJ20
µm
20µ
m
Fra
gmen
tpr
zekr
oju
popr
zecz
nego
pery
fery
jnej
czêœ
cije
dnor
oczn
ej³o
dygi
L. (
Bez
czar
ny),
zro
dzin
y(P
rzew
iert
niow
ate)
; A-
wcz
a-si
epo
wst
awan
iape
ryde
rmy
(kor
kow
icy)
zpi
erw
szej
sube
pide
rmal
nej
war
stw
yko
rypi
erw
otne
j,B
-z
trze
ma
war
stw
ami
kom
órek
kork
a.
Sa
mb
ucu
sn
igra
Capri
foli
ace
ae
skór
ka
fell
em(k
orek
)
fell
ogen
(mia
zga
kork
otw
órcz
a)
kole
nchy
ma
p³at
owa
skór
ka
fell
em
fell
ogen
fell
oder
ma
kole
nchy
ma
p³at
owa
A B
fell
oder
ma
50µ
m
50µ
m
55
87
88
Schemat przekroju poprzecznego jednorocznej ga³¹zki z listwami korkowymi uL. (Klon polny), z rodziny (Klonowate). Na podstawie prepara-
tu prof. Sigmunda ze Stuttgartu.
Acercampestre Aceraceae
peryderma
miêkisz kory pierwotnej
w³ókna ³yka pierwotnego
³yko
w³ókna ³yka wtórnego
miazga
drewno
cienkoœcienny miêkisz rdzenia
500 µm
Fra
gmen
typr
zekr
ojów
popr
zecz
nych
pery
fery
jnej
czêœ
-ci
jedn
oroc
znej
³ody
giS
cop
(Lip
asz
e-ro
koli
stna
),z
rodz
iny
(Lip
owat
e); A
-be
zpe
-ry
derm
y,B
-z
pery
derm
¹.
Til
iapla
typhyl
los
.T
ilia
ceae skór
ka
kole
nchy
ma
(zm
odyf
ikow
ana
wcz
asie
wtó
rneg
opr
zyro
stu)
miê
kisz
kory
pier
wot
nej
skór
ka
fell
em
fell
ogen
fell
oder
ma
kole
nchy
ma
(zm
odyf
ikow
ana
wcz
asie
wtó
rneg
opr
zyro
stu)
A B10µ
m
10µ
m
56
89
90
Fragment przekroju poprzecznego powierzchniowej czêœci bulwy pêdowejL. (Ziemniak), z rodziny (Psiankowate)
Solanumtuberosum Solanaceae
peryderma
korek (fellem)
miazga korkotwórcza (fellogen)
felloderma
komórki miêkiszowe kory pierwotnej
kolenchyma
komórki miêkiszu zapasowego z ziarnamiskrobi
50 µm
Fragment przekroju poprzecznego m³odej ³odygi roœliny zielnej L.(Koniczyna bia³a), z rodziny (Bobowate), z zak³adaj¹c¹ siê peryderm¹w pierwszej, subepidermalnej warstwie kory pierwotnej
Trifolium repensFabaceae
skórka
tworz¹ca siê peryderma
cienkoœcienny miêkisz kory pierwotnej
kryszta³y szczawianu wapnia
w³ókna ³ykowe
³yko
naczynia
miêkisz drzewny
miêkisz miêdzywi¹zkowy
miêkisz rdzenia
20 µm
57
91
92
Przekrój poprzeczny przez peryferyjny fragment jednorocznej ³odygi obejmuj¹cyaparat szparkowy w miejscu powstania przetchlinki u Mill. (Lipadrobnolistna), z rodziny (Lipowate)
Tilia cordataTiliaceae
1 - komórka szparkowa2 - przedsionki (górny i dolny)3 - komora podszparkowa4 - miêkisz podszparkowy
z przestworami miêdzyko-mórkowymi
skórka
kolenchyma p³atowa
miêkisz kory pierwotnej
3 2 1 4
10 µm
Przekrój poprzeczny przez peryferyjny fragment jednorocznej ³odygi obejmuj¹cyaparat szparkowy i wyró¿nicowuj¹c¹ siê pod nim przetchlinkê u Mill.(Lipa drobnolistna), z rodziny (Lipowate)
Tilia cordataTiliaceae
1 - komórki aparatu szparkowego
2 - komórki przyszparkowe
kolenchyma p³atowa
5 - komora podszparkowa
4 - tkanka wype³niaj¹ca
fellogen (miazga korkotwórcza)
felloderma
123 1 2 3 4
5
3 - w³aœciwe komórki skórki
25 µm
58
93
94
Fragment ³odygi o budowie pierwotnej obejmuj¹cy korê pierwotn¹ z tworz¹c¹ siêkolenchym¹ k¹tow¹ u L (Komosa bia³a), z rodziny
(Komosowate)Chenopodium album . Chenopo-
diaceae
skórka
kolenchyma k¹towa
cienkoœcienny miêkisz kory pierwotnej
druzy w warstwie komórek kory pierwotnejprzylegaj¹cej do endodermy
endoderma
10 µm
Fragment ³odygi obejmuj¹cy korê pierwotn¹ z w pe³ni wykszta³con¹ kolenchym¹k¹tow¹, w okresie zak³adania siê miazgi u L. (Komosa bia³a),z rodziny (Komosowate)
Chenopodium albumChenopodiaceae
skórka
kolenchyma k¹towa
cienkoœcienny miêkisz kory pierwotnej
druzy w warstwie komórek kory pierwotnejprzylegaj¹cej do endodermy
endoderma
10 µm
59
95
96
Fragment przekroju poprzecznego ³odygi liany - sp. (Pochrzyn), z rodzi-ny (Pochrzynowate), z klasy (Jednoliœcienne)
DioscoreaDioscoreaceae Liliopsida
skórka
kolenchyma k¹towa
chlorenchyma
endoderma
sklerenchyma
³yko
drewno
komórki miêkiszowez jamkami prostymi
25 µm
Przekrój poprzeczny peryferyjnej czêœci ogonka liœciowego roœliny wodnejL. (Grzybienie bia³e), z rodziny (Grzybieniowate)
Nym-phaea alba Nymphaeaceae
skórka
sklereidy
kryszta³y szczawianu wapnia w pierwotnejœcianie komórkowej sklereidu
kolenchyma k¹towa
zgrubienia œcian komórek kolenchymy
cienkoœcienny miêkisz
przestwory miêdzykomórkowe
20 µm
60
97
98
Fra
gmen
tje
dnor
oczn
ej³o
dygi
L. (
Bez
czar
ny),
zro
dzin
y(P
rzew
iert
niow
ate)
,z
kole
nchy
m¹
p³at
ow¹
ipe
ryde
rm¹,
któr
apo
wst
a³a
zpi
erw
szej
, sub
epid
erm
alne
jw
arst
wy
kole
nchy
my,
ocz
ymœw
iadc
z¹gr
ube
celu
lozo
wop
ekty
now
eœc
iany
styc
zne
fell
oder
my
isu
bepi
derm
alne
jw
arst
wy
fell
emu
Sa
mb
ucu
sn
igra
Ca
pri
foli
ace
ae
skór
ka
grub
aœc
iana
celu
lozo
wo-
pekt
ynow
a
fell
em
fell
ogen
fell
oder
ma
ozg
rubi
a³yc
hœc
iana
chst
yczn
ych
kole
nchy
ma
p³at
owa
miê
kisz
kory
pier
wot
nej
endo
derm
a
w³ó
kna
³yka
pier
wot
nego
³yko
pier
wot
ne
³yko
wtó
rne
mia
zga
drew
now
tórn
e
25µ
m
Fra
gmen
tpr
omie
nist
ego
prze
kroj
upo
d³u¿
nego
prze
zje
dnor
oczn
¹³o
dygê
, obe
jmuj
¹cy
skór
kê, k
olen
chym
êp³
atow
¹i
pod
ni¹
le¿¹
cym
iêki
szko
rypi
erw
otne
ju
L. (
Bez
czar
ny),
zro
dzin
y(P
rzew
iert
niow
ate)
Sam
bucu
snig
raC
apri
fo-
liace
ae
1-
skór
ka2
-su
bepi
derm
alny
miê
kisz
kory
pier
wot
nej
3-
kole
nchy
ma
p³at
owa
4-
miê
kisz
kory
pier
wot
nej
43
21
25µ
m
61
99
100
Fra
gmen
tpr
zekr
oju
popr
zecz
nego
pery
fery
jnej
czêœ
cim
³ode
goog
onka
liœc
iow
ego,
obej
muj
¹cy
kole
nchy
mê
uL
. (£
opia
nw
iêks
zy),
zro
dzin
y(A
stro
wat
e)A
rcti
um
lappa
Ast
e-ra
ceae
skór
ka
kole
nchy
ma
blas
zka
œrod
kow
a
zgru
bia³
e,ce
lulo
zow
o-pe
ktyn
owe
œcia
nyko
-m
órko
we
kole
nchy
my
cien
koœc
ienn
ym
iêki
sz
10µ
m
Fra
gmen
tpr
zekr
oju
popr
zecz
nego
pery
fery
jnej
czêœ
cido
jrza
³ego
ogon
kali
œcio
weg
o,ob
ejm
uj¹c
yko
lenc
hy-
mê
p³at
ow¹
ik¹
tow
¹u
L. (
£op
ian
wiê
kszy
),z
rodz
iny
(Ast
row
ate)
Arc
tiu
mla
pp
aA
ster
ace
ae
skór
ka
kole
nchy
ma
p³at
owa
kole
nchy
ma
k¹to
wa
zgru
bien
iaœc
ian
kom
órek
kole
nchy
my
blas
zka
œrod
-ko
wa
œwia
t³o
kom
ór-
kow
e
miê
kisz
25µ
m
62
101
102
Fra
gmen
tpr
zekr
oju
popr
zecz
nego
³ody
giz
kole
nchy
-m
¹p³
atow
¹u
Hou
tt(R
dest
os-
trok
oñcz
ysty
),z
rodz
iny
(Rde
stow
ate)
Rey
noutr
iaja
ponic
aP
oly
gonace
ae
skór
ka
kole
nchy
ma
p³at
owa
ogr
ubyc
hce
lulo
zow
opek
tyno
wch
, per
y-kl
inal
nych
œcia
nach
kom
órko
-w
ych
cien
koœc
ienn
ym
iêki
szko
rypi
erw
otne
jo
celu
lozo
wyc
hœc
iana
chko
mór
kow
ych
w³ó
kna
³yka
pier
wot
nego
ow
tórn
ych,
zdre
wni
a³yc
hœc
ia-
nach
kom
órko
wyc
h
blas
zka
œrod
kow
a
10µ
m
Fra
gmen
tpr
zekr
oju
popr
zecz
nego
jedn
oroc
znej
³ody
-gi
, obe
jmuj
¹cy
skór
kêi
pod
ni¹
le¿¹
cew
arst
wy
kole
n-ch
ymy
p³at
owej
uL
. (B
lusz
czpo
spol
ity)
,z
rodz
iny
(Ara
liow
ate)
Hed
era
hel
ixA
rali
ace
ae
1 2 3 4 5 6 7 8
1-
kuty
kula
osi
lnie
pofa
³dow
anej
pow
ierz
chni
2-
skut
yniz
owan
aw
arst
wa
zew
nêtr
znyc
hœc
ian
skór
ki3
-ce
lulo
zow
aw
arst
wa
œcia
nyko
mór
eksk
órki
4-
œwia
t³o
kom
órek
skór
ki5
-zg
rubi
a³e,
celu
lozo
wop
ekty
now
e,pe
rykl
inal
neœc
iany
kom
órek
kole
nchy
my
6-
kole
nchy
ma
p³at
owa
7-
cien
kie,
celu
lozo
wop
ekty
now
e,an
tykl
inal
neœc
iany
kom
órek
kole
nchy
my
8-
blas
zka
œrod
kow
a
10µ
m
63
103
104
Przekrój poprzeczny powierzchniowej czêœci owocni obejmuj¹cy skórkê i pod ni¹le¿¹c¹ kolenchymê p³atow¹ u Borb (Jab³oñ domowa), odmianySpartan, z rodziny Rosaceae (Ró¿owate)
Malus domestica .
kutykula i warstwa skutynizowana œciany komó-rek skórki
skórka
celulozowa warstwa œciany komórek skórki
silnie zgrubia³e celulozowopektynowe œcia-ny komórek kolenchymy
kolenchyma
jamki proste
blaszka œrodkowa
10 µm
Per
yfer
yjny
frag
men
tpr
zekr
oju
popr
zecz
nego
ogon
kam
³odo
cian
ego
liœc
iaob
ejm
uj¹c
ysk
órkê
iko
lenc
hym
êlu
kow
¹u
(L.)
P.G
aert
n.(L
epiê
¿nik
ró¿o
wy)
, zro
dzin
y(A
stro
wat
e)P
etasi
tes
hyb
ridus
Ast
erace
ae
skór
ka
kole
nchy
ma
luko
wa
zgru
bien
iaœc
ian
wok
ó³pr
zest
wo-
rów
miê
dzyk
o-m
órko
wyc
h
œwia
t³o
kom
órki
kole
nchy
my
luko
-w
ej
prze
stw
ory
miê
-dz
ykom
órko
we
miê
kisz
25µ
m
64
105
106
Per
yfer
yjny
frag
men
tpo
prze
czne
gopr
zekr
oju
ogon
kado
jrza
³ego
liœc
ia(L
.)P.
Gae
rtn.
(Le-
piê¿
nik
ró¿o
wy)
, zro
dzin
y(A
stro
wat
e)P
etasi
tes
hyb
ridus
Ast
erace
ae
skór
ka
kole
nchy
ma
lu-
kow
a
zgru
bien
iaœc
ian
kom
órko
wyc
hw
okó³
prze
stw
o-ró
wm
iêdz
y-ko
mór
kow
ych
œwia
t³o
kom
órki
kole
nchy
my
lu-
kow
ej
prze
stw
ory
miê
-dz
ykom
órko
we
miê
kisz
25µ
m
Schemat przekroju poprzecznego przez ³odygê o budowie pierwotnej, z tkank¹ me-chaniczn¹ w postaci kolenchymy wystêpuj¹cej w pasmach le¿¹cych bezpoœredniopod skórk¹ u L (Rdest ptasi), z rodziny (Rde-stowate)
Polygonum aviculare . Polygonaceae
skórka
chlorenchyma
kolenchyma
miêkisz zasadniczykory pierwotnej
³yko pierwotne
naczynia drewnapierwotnego
miêkisz rdzenia
100 µm
65
107
108
Schemat przekroju poprzecznego ³odygi o budowie wtórnej ze sklerenchym¹, którapowsta³a w wyniku przekszta³cenia kolenchymy, u L. (Rdestptasi), z rodziny (Rdestowate)
Polygonum avicularePolygonaceae
skórka
chlorenchyma
sklerenchyma (z przekszta³cenia kolenchymy)
miêkisz zasadniczy kory pierwotnej
druzy w komórkach miêkiszowych kory pierwotnej
w³ókna ³ykowe
³yko pierwotne
³yko wtórne
miazga
drewno pierwotne
drewno wtórne
miêkisz rdzenia o ma³ych komórkach (20-30 µm)
miêkisz rdzenia o du¿ych komórkach (80-100 µm)
kana³ powietrzny
100 µm
Fragment m³odej ³odygi o budowie pierwotnej, obejmuj¹cy korê pierwotn¹ z kolen-chym¹ w ¿eberkowatym uwypukleniu u L. (Rdest ptasi), z ro-dziny (Rdestowate)
Polygonum avicularePolygonaceae
gruboœcienna skórka
kolenchyma
miêkisz asymilacyjny(chlorenchyma)
miêkisz zasadniczy korypierwotnej
w³ókna ³yka pierwotnego
cienkoœcienne komórki³yka
20 µm
66
109
Fra
gmen
tpr
zekr
oju
popr
zecz
nego
³ody
gio
budo
wie
wtó
rnej
, obe
jmuj
¹cy
korê
pier
-w
otn¹
zesk
lere
nchy
m¹,
któr
apo
wst
a³a
ww
ynik
upr
zeks
zta³
ceni
ako
lenc
hym
yu
L. (
Rde
stpt
asi)
, zro
dzin
y(R
dest
owat
e)P
o-
lygonum
avi
cula
reP
oly
gonace
ae gr
uboœ
cien
nask
órka
kom
órki
kole
nchy
my
prze
ksz-
ta³c
one
we
w³ó
kna
skle
renc
hy-
mat
yczn
eo
grub
ej, w
tórn
ejœc
iani
eko
mór
kow
ej
œcia
napi
erw
otna
œcia
naw
tórn
a
kom
órki
kole
nchy
my
nie
prze
-ks
zta³
cone
wsk
lere
nchy
mê
miê
kisz
asym
ilac
yjny
miê
kisz
zasa
dnic
zyko
rypi
er-
wot
nej
w³ó
kna
³yko
we
ogr
ubej
wtó
r-ne
jœc
iani
eko
mór
kow
ej
20µ
m
67
110
111
Fragment przekroju poprzecznego jednorocznej ³odygi, obejmuj¹cy pogranicze ko-ry pierwotnej i ³yka pierwotnego z w³óknami sklerenchymatycznymi u
L. (Bez czarny), z rodziny (Przewiertniowate)Sambucus
nigra Caprifoliaceae
cienkoœcienne komórkimiêkiszowe kory pier-wotnej
w³ókna sklerenchymatycz-ne ³yka pierwotnego o wy-raŸnie warstwowej budo-wie œcian komórkowych
komórki ³yka przewo-dz¹cego
25 µm
Fragment przekroju poprzecznego przez ³yko wtórne ³odygi z gruboœciennymi w³ók-nami u Mill (Lipa drobnolistna), z rodziny (Lipowate). £ykowtórne lipy wykorzystywane by³o do sporz¹dzania ³apci.
Tilia cordata . Tiliaceae
³yko twarde (w³ókna ³ykowe)
³yko miêkkie (rurki sitowe, komórkitowarzysz¹ce, komórki miêkiszowe)
promieñ ³ykodrzewny
10 µm
³yko twarde
³yko miêkkie
68
112
113
Peryferyjny fragment przekroju poprzecznego jednorocznej ³odygi, obejmuj¹cyw³ókna ³yka pierwotnego o pofa³dowanych œcianach komórkowych u
L. (Trzmielina zwyczajna), z rodziny (Trzmielinowate)Euonymus
europea Celastraceae
skórka
kolenchyma
gruboœcienny miêkisz asymilacyjnykory pierwotnej
przestwory miêdzykomórkowe
endoderma
w³ókna ³yka pierwotnego o pofa³do-wanych œcianach komórkowych
³yko przewodz¹ce
10 µm
Fragment przekroju poprzecznego peryferyjnej czêœci ³odygi roœliny w³óknodajnej- L. (Konopie siewne), z rodziny (Konopiowate)Cannabis sativa Cannabaceae
skórka
kolenchyma p³atowa
endoderma
gruboœcienne w³ókna³yka pierwotnego (stereidy)
w³ókna o rozwarstwionychœcianach komórkowych
cienkoœcienne komórki³yka pierwotnego
10 µm
69
x
x
114
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zli
Ͼw
³ókn
odaj
nej
roœl
iny
For
st. (
Len
now
ozel
andz
ki),
zro
dzin
y(L
ilio
wat
e). W
³ókn
ate
jro
œlin
ypo
zysk
iwan
es¹
zli
œci.
S¹
one
bia³
e,b³
yszc
z¹ce
iba
rdzo
wyt
rzym
a³e
naro
zerw
anie
. S³u
¿¹g³
ów-
nie
dow
yrob
uli
n,sz
paga
tów
, gru
bych
tkan
in, w
orkó
w, p
apie
rui
p³yt
budo
wla
nych
zdo
datk
iem
gips
u.
Phorm
ium
tenax
Lil
iace
ae
skór
kagó
rna
(doo
siow
a)z
grub
¹ku
tyku
l¹
skle
renc
hym
atyc
zny
miê
kisz
bezz
iele
niow
y
w³ó
kna
skle
renc
hym
atyc
zne
cien
koœc
ienn
ym
iêki
szas
ymil
acyj
nybe
zzie
leni
owa
poch
wa
miê
kisz
owa
otac
zaja
ca
drew
no
³yko
cien
koœc
ienn
ym
iêki
szza
sadn
iczy
krys
zta³
ysz
czaw
ianu
wap
nia
miê
kisz
asym
ilac
yjny
w³ó
kna
skle
renc
hym
atyc
zne
miê
kisz
skle
renc
hym
atyc
zny
skór
kado
lna
zap
arat
ami
szpa
rkow
ymi
igr
u-b¹
kuty
kul¹
w³ó
kna
iw
i¹zk
ipr
zew
odz¹
ce
50µ
m
70
115
116
Schemat rozmieszczenia sklerenchymy w peryferyjnej czêœci ³odygi trzech liniiwsobnych L. (Kukurydza zwyczajna), z rodziny Poaceae (Wiechlinowate);A - linia bm2, B - linia S 339, C - linia S 215. Linie pochodzi³y z kolekcji prof.Z. Królikowskiego i dr. J. Adamczyka ze Smolic.
Zea mays
epiderma i subepidermalna sklerenchyma
w³ókna sklerenchymatyczne ³yka pierwotnego
pochwa sklerenchymatyczna otaczaj¹ca drewno pierwotne
miêkisz zasadniczy
epiderma i subepidermalna sklerenchyma
w³ókna sklerenchymatyczne ³yka pierwotnego
pochwa sklerenchymatyczna otaczaj¹ca drewno pierwotne
miêkisz zasadniczy
epiderma i subepidermalna sklerenchyma
w³ókna sklerenchymatyczne ³yka pierwotnego
pochwa sklerenchymatyczna otaczaj¹ca drewno pierwotne
miêkisz zasadniczy
A
B
C
100 µm
Fragment peryferyjnej czêœci ³odygi obejmuj¹cy skórkê, subepidermalne warstwyw³ókien sklerenchymatycznych i gruboœcienny miêkisz u L (Kukurydzazwyczajna), z rodziny (Wiechlinowate)
Zea mays .Poaceae
skórka
w³ókna sklerenchymatyczneo zdrewnia³ych œcianach komór-kowych
zdrewnia³y, gruboœcienny miêkisz10 µm
71
117
118
Przekrój przez komórki kamienne stanowi¹ce endokarpium (pestkê) w owocuL. (Œliwa domowa), z rodziny (Ró¿owate)
Pru-nus domestica Rosaceae
œwiat³o komórkowe
gruba, zlignifikowanaœciana komórkowa
blaszka œrodkowa
jamki proste w œcianiepoprzecznej (antykli-nalnej)
jamki proste rozga³êzione
jamki proste w œcianiepowierzchniowej
10 µm
Sklereidy ³upiny nasiennej ssp. Harz (Bobik), z rodziny(Bobowate); A - przekrój poprzeczny ³upiny nasiennej, B - przekrój poprzecznymakrosklereidów.
Vicia faba minor Fabaceae
kutykula
jasna linia (strefa w œcianie komórkowej makroskle-reidów o w³aœciwoœciach pó³przepuszczalnych)
blaszka œrodkowa
jamki proste
œwiat³o komórkowe
przestwory miêdzykomórkowe
œciana komórkowa osteosklereidu
komórki miêkiszowe
blaszka œrodkowa
œciana komórkowa
œwiat³o komórkowe makrosklereidu
mak
rosk
lere
idy
oste
oskl
erei
dym
akro
skle
reid
y
25 µm
A
B
10 µm
72
119
120
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
drew
nopi
erw
otne
³ody
giL
(Dyn
iazw
ycza
jna)
, zro
dzin
y-
(Dyn
iow
ate)
Cu
-cu
rbit
ap
epo
.C
ucu
rbi
tace
ae
1-
cien
koœc
ienn
ym
iêki
szpr
otok
syle
mu
2-
nacz
ynie
spir
alno
pier
œcie
niow
epr
otok
syle
mu
(sil
nie
rozc
i¹g-
niêt
e)3
-ci
enko
œcie
nny
miê
kisz
prot
oksy
lem
u4
-na
czyn
iepi
erœc
ieni
owe
prot
oksy
lem
u5
-ci
enko
œcie
nny
miê
kisz
prot
oksy
lem
u6
-na
czyn
iesp
iral
nepr
otok
syle
mu
7-
nacz
ynie
siat
kow
ate
met
aksy
lem
u8
-ci
enko
œcie
nny
miê
kisz
met
aksy
lem
u9
-na
czyn
ieja
mko
wat
em
etak
syle
mu
10-
grub
oœci
enny
miê
kisz
met
aksy
lem
u
12
34
56
78
910
20µ
m
Prz
ekró
jpo
d³u¿
ny(A
)i
popr
zecz
ny(B
)pr
zez
rurk
isi
-to
we
L. (
Dyn
iazw
ycza
jna)
,(D
ynio
wat
e)C
ucu
rbit
ap
epo
Cu
curb
i-ta
cea
e
B
A
26
3
2 4 1
5
2 3
5
1-
cz³o
nyru
rek
sito
wyc
h
2-
pola
sito
we
pros
tez
du-
¿ym
ipo
ram
ina
zako
ñ-cz
enia
chcz
³onó
wru
rek
sito
wyc
h
3-
pory
4-
pola
sito
we
pros
tez
ma-
³ym
ipo
ram
ina
œcia
nach
bocz
nych
rure
ksi
tow
ych
5-
kom
órki
miê
kisz
owe
³yka
6-
kom
órki
tow
arzy
sz¹c
e(p
rzyr
urko
we)
20µ
m20
µm
73
121
122
Przekrój pod³u¿ny styczny przez miazgê niepiêtrow¹ sp. (Klon), z rodziny(Klonowate)
Acer Ace-raceae
inicja³y wrzecionowate miazgi
inicja³y izodiametryczne promieni³ykodrzewnych
promieñ jednorzêdowy
promieñ wielorzêdowy
25 µm
Przekrój pod³u¿ny styczny miazgi niepiêtrowej L. (Jesion wy-nios³y), z rodziny (Oliwkowate)
Fraxinus excelsiorOleaceae
inicja³y wrzecionowate miazgi
inicja³y izodiametryczne promieni³ykodrzewnych, dwurzêdowch
pierwotne pola jamkowe
inicja³y izodiametryczne promieni³ykodrzewnych, jednorzêdowych
25 µm
74
123
124
Przekrój pod³u¿ny styczny miazgi niepiêtrowej sp. (Topola), z rodziny(Wierzbowate)
PopulusSalicaceae
inicja³y wrzecionowatemiazgi
inicja³y izodiametrycznejednorzêdowych promieni³ykodrzewnych
pierwotne pola jamkowe
25 µm
Przekrój pod³u¿ny styczny miazgi piêtrowej L (Robinia aka-cjowa - grochodrzew), z rodziny (Bobowate)
Robinia pseudoacacia .Fabaceae
inicja³y izodiametrycznewielorzêdowego promienia³ykodrzewnego
inicja³y izodiametrycznejednorzêdowego promienia³ykodrzewnego
inicja³y wrzecionowate
10 µm
75
x
x
125
Elementy komórkowe drewna wtórnegoL (Leszczyna), z rodziny (Brzozowa-
te)
Corylus avel-lana . Betulaceae
1 - miêkisz s³upowy pochodz¹cy od komórek wrzecionowatychmiazgi2 - miêkisz promieni drzewnych w kontakcie z cz³onem naczynia,cewk¹ w³óknist¹ i miêkiszem s³upowym3 - miêkisz promieni drzewnych kontaktuj¹cy siê z w³óknami4 - cewka w³óknista5 - cewka, 6 - cz³on naczynia z przebiciami drabinkowymi,7 - w³ókna
1 4 6 5 7 4 6
2
3
50 µm
76
x
x
126
Elementy komórkowe drewna wtórnego -L. (Jesion wynios³y), z rodziny (Oliwko-
wate)
Fraxinus excelsior Oleaceae
1,2 - gruboœcienne w³ókna drzewne3,4,5 - cewki w³ókniste z jamkami szczelinowymi6,7,8 - cz³on naczynia o przebiciach prostych, z d³ugimi zakoñczenia-mi, o ma³ej œrednicy (drewno letnie)9,10 - cz³on naczynia o przebiciach prostych o du¿ej œrednicy (drewnowiosenne)11,12 - miêkisz s³upowy, zró¿nicowany pod wzglêdem kszta³tu komó-rek i liczby jamek w zale¿noœci od s¹siaduj¹cych komórek13 - komórki miêkiszu promienia drzewnego kontaktuj¹ce siêz w³óknami i cewkami w³óknistymi14,15 - komórki miêkiszu promienia drzewnego kontaktuj¹ce siêz komórkami miêkiszu s³upowego i z naczyniami
50 µm
1 2
3
4 56
7
8
9
10
11
12
13
14
15
77
127
128
Schemat przekroju poprzecznego przez rozpierzch³onaczyniowe drewno wtórne wie-loletniej ³odygi krzewu L. (Leszczyna, orzech laskowy), z rodziny
(Brzozowate)Corylus avellana
Betulaceae
naczynia
cewki, w³ókna, miêkisz
jedno- i dwurzêdowe promieniedrzewne
promieñ drzewny zbiorczy
granice przyrostów rocznych
50 µm
Schemat przekroju poprzecznego przez drewno wtórne, pierœcieniowonaczynioweL. (D¹b szypu³kowy), z rodziny (Bukowate)Quercus robur Fagaceae
wielorzêdowy promieñ drzewny
jednorzêdowe promienie drzewne
granica przyrostu rocznego
naczynia drewna letniego
w³ókna drzewne
naczynia drewna wiosennego
przyrost roczny
250 µm
78
129
130
Schemat przekroju poprzecznego drewna wtórnego, pierœcieniowonaczyniowegoL. (Jesion wynios³y), z rodziny (Oliwkowate)Fraxinus excelsior Oleaceae
granice przyrostów rocznych
przyrost roczny
naczynia drewna letniego
naczynia drewna wiosennego
250 µm
Fragment ³odygi z wi¹zk¹ kolateraln¹ otwart¹ u roœliny zielnej L(Koniczyna bia³a), z rodziny (Bobowate)
Trifolium repens .Fabaceae
skórka
miêkisz kory pierwotnej
w³ókna ³yka pierwotnego
³yko
miazga
drewno wtórne
naczynia metaksylemu
protoksylem
gruboœcienny miêkiszmiêdzywi¹zkowy
miêkisz dordzeniowejczêœci wi¹zki
miêkisz rdzenia
50 µm
79
x
x
131
Fragment przekroju poprzecznego ³odygi L.(Szczaw kêdzierzawy), z rodziny (Rdesto-wate). W ³odydze wystêpuj¹ dwa pierœcienie wi¹-zek kolateralnych otwartych, sprzê¿onych z sob¹ po dwiew uk³adzie lustrzanym. £yko w wewnêtrznym pierœcieniuwi¹zek skierowane jest w kierunku rdzenia, a w pierœcieniuzewnêtrznym w kierunku kory pierwotnej. Na podstawiepreparatu prof. P. Maheshwary’ego z 1960 r.
Rumex crispusPolygonaceae
R. crispus
skórka
cienkoœcienny miêkisz asymi-lacyjny (chlorenchyma)
gruboœcienny miêkisz korypierwotnej
w³ókna ³ykowe
³yko wi¹zki zewnêtrznej
miazga
drewno wtórne
drewno pierwotne
sklerenchyma miêdzywi¹z-kowa
drewno
miazga
³yko wi¹zki wewnêtrznej
miêkisz rdzenia
50 µm
80
x
x
132
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zw
i¹zk
êbi
kola
tera
ln¹
³ody
giL
(Dyn
iazw
ycza
jna)
, zro
dzin
y(D
ynio
wat
e)C
ucu
rbit
ap
epo
.C
ucu
rbit
ace
ae
miê
kisz
wok
ó³w
i¹zk
owy
³yko
zew
nêtr
zne
(od
stro
nyko
rypi
erw
otne
j)
cz³o
nru
rki
sito
wej
zp³
yt¹
sito
w¹
pros
t¹
mia
zga
met
aksy
lem
nacz
ynie
met
aksy
lem
u
nacz
ynia
prot
oksy
lem
u
³yko
wew
nêtr
zne
(od
stro
nyrd
zeni
a)
50µ
m
81
133
134
Wi¹zka przewodz¹ca kolateralna zamkniêta ³odygi L(Jaskier wielokwiatowy), z rodziny (Jaskrowate)
Ranunculus polyanthemos .Ranunculaceae
cienkoœcienny miêkisz zasadniczy otaczaj¹cywi¹zkê
w³ókna sklerenchymatyczne ³yka pierwotnego
rurki sitowe metafloemu
komórki towarzysz¹ce
cienkoœcienny miêkisz
gruboœcienny miêkisz
naczynia metaksylemu
elementy przewodz¹ce protoksylemu
cienkoœcienny miêkisz protoksylemu
25 µm
Przekrój poprzeczny przez wi¹zkê kolateraln¹ zamkniêt¹ roœliny zielnej, dwuliœcien-nej - L z rodziny . Na podstawie preparatuprof. Sigmunda ze Stuttgartu.
Podophyllum peltatum , Podophyllaceae
cienkoœcienny miêkisz zasadniczyotaczaj¹cy wi¹zkê
przestwory miêdzykomórkowe
protofloem
rurki sitowe metafloemu
miêkisz miêdzy ³ykiem i drewnem
metaksylem
elementy przewodz¹ce protoksylemu
miêkisz protoksylemu
cienkoœcienny miêkisz wokó³wi¹zkowy
50 µm
82
135
136
Przekrój poprzeczny wi¹zki kolateralnej zamkniêtej ogonka liœciowego roœliny wod-nej - L. (Grzybienie bia³e), z rodziny (Grzybienio-wate)
Nymphaea alba Nymphaeaceae
obliterowany protofloem
miêkisz wokó³wi¹zkowy
cz³ony rurek sitowych metafloemu
miêkisz ³ykowy
elementy przewodz¹ce drewna pierwotnego
komórki miêkiszowe otaczaj¹ce komorê powietrzn¹
celulozowa œciana komórek miêkiszowych, zgru-bia³a od strony komory powietrznej
kutykula
komora powietrzna20 µm
Fragment przekroju poprzecznego peryferyjnej czêœci ³odygi, obejmuj¹cy wi¹zkêkolateraln¹ zamkniêt¹ u L. (Kukurydza zwyczajna), z rodziny(Wiechlinowate)
Zea mays Poaceae
sklerenchymatyczna skórka
subepidermalna warstwa w³ókien sklerenchymatycznych
gruboœcienny, sklerenchymatyczny miêkisz
cienkoœcienny miêkisz asymilacyjny (chlorenchyma)
w³ókna ³ykowe
obliterowany protofloem
cz³ony rurek sitowych metafloemu
komórki przyrurkowe (towarzysz¹ce)
naczynie metaksylemu
naczynie protoksylemu
przestwór miêdzykomórkowy
cienkoœcienny miêkisz protoksylemu
pochwa sklerenchymatyczna wokó³wi¹zkowa
cienkoœcienny miêkisz zasadniczyprzestwór miêdzykomórkowy
50 µm
83
137
138
Fragment centralnej czêœci ³odygi obejmuj¹cy wi¹zkê kolateraln¹ zamkniêt¹ i ota-czaj¹cy j¹ miêkisz zasadniczy u L. (Kukurydza zwyczajna), z rodziny
(Wiechlinowate)Zea mays
Poaceae
komórki miêkiszu zasadniczegootaczaj¹ce wi¹zkê przewodz¹c¹
przestwory miêdzykomórkowe
protofloem
cz³ony rurek sitowych metafloemu
komórki towarzysz¹ce
naczynia metaksylemu
naczynie protoksylemu
kana³ powietrzny
miêkisz protoksylemu
50 µm
Przekrój poprzeczny przez wi¹zkê hadrocentryczn¹ w k³¹czu L(Paprotka zwyczajna), z rodziny (Paprotkowate)
Polypodium vulgare .Polypodiaceae
miêkisz zasadniczy ota-czaj¹cy wi¹zkê
endoderma z pasemkamiCaspary’ego
perycykl
³yko pierwotne
cewki metaksylemu
miêkisz drzewny
cewki protoksylemu
25 µm
84
139
140
Prz
ekró
jpo
prze
czny
wi¹
zki
hadr
ocen
tryc
znej
³ody
giL
am(P
arze
plin
),z
rodz
iny
-(W
odni
kow
ate)
. Na
pods
taw
iepr
epar
atu
prof
. P. M
ahes
hwar
y’eg
oz
Del
hi.
Gu
nn
era
ma
gel
lan
ica
.H
alo
rag
ace
ae
miê
kisz
kory
pier
wot
nej
³yko
drew
no
miê
kisz
rdze
-ni
a
25µ
m
Przekrój poprzeczny wi¹zki hadrocentrycznej tworz¹cej œlad liœciowy w ³odydze(L.) Bernh. ex Schrank & Mart. (Wid³ak wroniec), z rodziny
, z rzêdu (Wid³akowce)
Hu-perzia selago Huper-ziaceae Lycopodiales
komórki miêkiszowekory pierwotnej
³yko
drewno
10 µm
85
141
142
Przekrój poprzeczny przez wi¹zkê leptocentryczn¹ w k³¹czu Agropyron(L.) P. B. (Perz w³aœciwy) z rodziny (Wiechlinowate)
repens, Poaceae
komórki miêkiszuzasadniczego
drewno pierwotne
³yko pierwotne
10 µm
Przekrój poprzeczny leptocentrycznej wi¹zki ³odygi sp. (Aloes), z rodziny(Liliowate)
Aloe Li-liaceae
miêkisz oko³o-wi¹zkowy
drewno
³yko
10 µm
86
143
144
Przekrój poprzeczny przez wi¹zkê leptocentryczn¹ w k³¹czu L.(Konwalia majowa), z rodziny (Konwaliowate)
Convallaria maialisConvallariaceae
miêkisz zasadniczyotaczaj¹cy wi¹zkê
metaksylem
rurki sitowe
komórki towarzysz¹ce
protoksylem
25 µm
Przekrój poprzeczny wi¹zki leptocentrycznej wystêpuj¹cej na terenie rdzenia ³odygiL. (R¹cznik pospolity), z rodziny (Wilczomle-
czowate)Ricinus communis Euphorbiaceae
cienkoœcienny miê-kisz rdzenia
drewno
³yko
20 µm
87
x
x
145
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zw
alec
osio
wy
bulw
kiko
rzen
iow
ejo
radi
alny
muk
³adz
iedr
ewna
i³y
kau
Hud
s.(Z
iarn
op³o
nw
iose
nny)
, zro
dzin
y(J
askr
owat
e)Fic
ari
ave
rna
Ra
nu
ncu
la-
cea
e
miê
kisz
zapa
sow
yko
rypi
erw
otne
j
endo
derm
az
pase
mka
-m
iC
aspa
ry’e
go
pery
cykl
³yko
pier
wot
ne(p
roto
-i
met
aflo
em)
prot
oksy
lem
met
aksy
lem
50µ
m
88
146
147
Przekrój poprzeczny wi¹zki przewodz¹cej ³odygi L (Skrzyp pol-ny), z podgromady (Sfenofyty), z rodziny (Skrzypowate)
Equisetum arvense .Sphenophyta Equisetaceae
komórki miêkiszowe kory pier-wotnej
cienkoœcienne komórki miêkiszowew s¹siedztwie z reksygennym kana³empowietrznym
endoderma z pasemkami Caspary’ego
perycykl
metaksylem
³yko
protoksylem
komórki wyœcielaj¹ce kana³ wodny
karynalny, schizogenowy kana³ wodny
gruboœcienne komórki miêkiszoweotaczaj¹ce wi¹zkê przewodz¹c¹
cienkoœcienne komórki miêkiszowerdzenia
25 µm
Pojedyncze komórki drewna i ³yka w nasadzie liœcia paproci wodnej sp.z rodziny (Salwiniowate)
AzollaSalviniaceae
cewka
komórka ³ykowa
pochwa miêkiszowa
komórki miêkiszuasymilacyjnego
,
10 µm
89
148
149
Przekrój poprzeczny przez jedn¹ z wi¹zek ³ykowych wystêpuj¹cych naprzemienniew pierœcieniu z wi¹zkami kolateralnymi otwartymi w bulwie pêdowej
L. (S³onecznik bulwiasty, topinambur), z rodziny (Astrowate)Helianthus tu-
berosus Asteraceae
komórki ³yka (zakropkowane)
przestwór miêdzykomórkowywype³niony ¿ó³t¹ zawartoœci¹
komórki miêkiszowe
przestwór miêdzykomórkowy
wype³niony gazem
10 µm
Przekrój poprzeczny przez schizogenowy kana³ wydzielniczy w kolenchymie k³¹czaL (Podagrycznik pospolity), z rodziny (Selero-
wate)Aegopodium podagraria . Apiaceae
komórki kolenchymy
zgrubienia œcian komórekkolenchymy
komórki wydzielniczewyœcielaj¹ce kana³ (epitel)
kana³ wydzielniczy
10 µm
90
150
151
Sch
emat
prze
kroj
upo
prze
czne
gopr
zez
mio
dnik
L(S
zach
owni
cace
sars
ka),
zro
dzin
y(L
ilio
wat
e). N
apo
dsta
wie
prep
arat
upr
of. S
ig-
mun
daze
Stu
ttga
rtu.
Fri
ti-
lla
ria
imp
eria
lis
.L
i-li
ace
ae
1-
skór
kagó
rna
2-
tkan
kaw
ydzi
elni
cza
3-
miê
kisz
zasa
dnic
zy
4-
wi¹
zki
prze
wod
z¹ce
5-
skór
kado
lna
Fra
gmen
tpr
zekr
oju
popr
zecz
nego
prze
zm
iodn
ikL
Na
pods
taw
iepr
epar
atu
prof
. Sig
-m
unda
zeS
tutt
gart
u.
Fri
ti-
lla
ria
imp
eria
lis
.
skór
kagó
rna
och
arak
terz
ew
ydzi
elni
czym
miê
kisz
wyd
ziel
nicz
y(z
akro
pkow
any)
miê
kisz
zasa
dnic
zy
drew
no
³yko
skór
kado
lna
apar
atsz
park
owy
1m
m
12
3
45
100
µm
Fragment przekroju pod³u¿nego przez ³yko wtórne korzenia, obejmuj¹cy komórkimiêkiszowe i cz³onowane mleczniki z lateksem u G.M. Weberex F. H. Wigg. (Mniszek lekarski), z rodziny (Astrowate). Na podstawiepreparatu prof. Sigmunda ze Stuttgartu.
Taraxacum officinaleAsteraceae
komórki miêkiszowe ³yka
cz³ony rurek mlecznych(mleczniki cz³onowane)
10 µm
91
152
153
Fragment przekroju poprzecznego œciany zal¹¿ni z gruczo³em wydzielniczym schi-zogenowym u L. (Ruta zwyczajna), z rodziny (Rutowate)Ruta graveolens Rutaceae
epiderma zewnêtrznazal¹¿ni
epitel (komórki wy-dzielnicze)
komora wydzielnicza
miêkisz
warstwa subepidermalna
epiderma wewnêtrznazal¹¿ni
10 µm
Fragment grzybni z zarodniami, z podgromady(Grzyby sprzê¿niowe)
Rhizopus nigricans Zygomycotina
zarodnia z dojrza³ymizarodnikami
kolumella
zarodniki
opró¿niona zarodnia
sporangiofor
m³oda zarodnia
tworz¹ca siê zarodnia
b³ona oddzielaj¹ca zarodniêod sporangioforu
strzêpka powietrzna (roz³óg)
chwytniki100 µm
92
154
155
Zygospora z klasy (Sprzê¿niaki), z podgromady(Grzyby sprzê¿niowe)
Phycomyces nitens ZygomycetesZygomycotina
zygospora
wyrostki czepne utworzone przezwieszade³ko (komórki poœredniemiêdzy gametangium i strzêpkamigrzyba)
100 µm
P¹c
zkuj
¹ce
kom
órki
May
en(D
ro¿d
¿epi
ekar
nicz
e),
zpo
dgro
mad
y(W
orko
wce
),z
rzêd
u(D
ro¿d
¿ow
ce)
Sa
cch
aro
myc
esce
revi
sia
eA
sco
myc
oti
na
En
do
myc
eta
les
5µ
m
93
156
157
Fragment grzybni z konidiami u sp (Pêdzlak), z podgromady(Workowce), z rzêdu (Pleœniówkowce)
Penicillium . Ascomyco-tina Eurotiales
konidiospory
fialidy (sterygmy)
metule
konidiofor (sporangiofor)
10 µm
Przekrój przez hymenium owocnika sp. (Smardz), z podgromady(Workowce), z rzêdu (Kustrzebkowce). Na podstawie preparatu Fa-
bryki Pomocy Naukowych - BIOFIZ w Warszawie.
Morchella Ascomy-cotina Pezizales
oœmiozarodnikowe worki
wstawki
zarodniki workowe (askospory)
strzêpki p³onne
25 µm
94
158
159
Przekrój przez hymenium owocnika (Krombh.) Boud. (Smar-dzówka czeska), z podgromady (Workowce), z rzêdu (Ku-strzebkowce)
Ptychoverpa bohemicaAscomycotina Pezizales
worki dwuzarodnikowe
zarodniki (askospory)
wstawki
strzêpki p³onne
25 µm
Schemat przekroju poprzecznego nó¿ki owocnika (Krombh.)Boud (Smardzówka czeska), z podgromady (Workowce), z rzêdu -
(Kustrzebkowce)
Ptychoverpa bohemica. Ascomycotina Pe
zizales
grzybnia zwarta, o ma³ejœrednicy strzêpek
grzybnia zwarta, o du¿ejœrednicy strzêpek
grzybnia luŸna z przestwo-rami powietrznymi o ma³ejœrednicy strzêpek
kana³ powietrzny
1 mm
95
160
161
Fra
gmen
tpr
zekr
oju
popr
zecz
nego
prze
ztr
zon
owoc
-ni
ka(K
rom
bh.)
Bou
d(S
mar
-dz
ówka
czes
ka),
zpo
dgro
mad
y(W
or-
kow
ce),
zrz
êdu
(Kus
trze
bkow
ce)
Pty
cho
verp
ab
oh
emic
a.
Asc
om
yco
tin
aP
eziz
ale
s
pow
ierz
chni
owa
czêœ
ætr
zonu
zbud
owan
aze
strz
êpek
om
a³ej
œred
nicy
, bez
prze
s-tw
orów
miê
dzyk
omór
kow
ych
podp
owie
rzch
niow
acz
êœæ
trzo
nuzb
udo-
wan
aze
strz
êpek
odu
¿ej
œred
nicy
zni
e-li
czny
mi,
drob
nym
ipr
zest
wor
ami
miê
dzy-
kom
órko
wym
i
wew
nêtr
zna,
œrod
kow
acz
êœæ
trzo
nu, p
rzy-
lega
j¹ca
doka
na³u
pow
ietr
zneg
o,zb
udo-
wan
aze
strz
êpek
om
a³ej
œred
nicy
, zdu
¿y-
mi
prze
stw
oram
im
iêdz
ykom
órko
wym
i
50µ
m
Przekrój pod³u¿ny przez g³ówkê podk³adki (owocnika) z peritecjami u(Fr.) Tul. et C. Tul (Bu³awinka czerwona), z podgromady
(Workowce), z rzêdu (Bu³awinkowce)
Clavicepspurpurea . Ascomycotina
Clavicipitales
ostiole - ujœcia peritecjum
peritecja
zwarta, gruboœcienna grzybniatworz¹ca œcianê peritecjum
strefa przejœciowa miêdzy g³ówk¹i trzonkiem o strzêpkach zwartych,u³o¿onych równolegle do powierzchni
zwarta grzybnia, o w¹skich, d³ugichstrzêpkach biegn¹cych wzd³u¿ ositrzonka
strzêpki grzybni o wiêkszej œrednicyni¿ w strefie powierzchniowej,z przestworami miêdzykomórkowymi250 µm
96
162
163
Bud
owa
owoc
nika
(Fr.
)T
ul. e
tC
. Tul
zpo
dgro
mad
y(W
orko
wce
),z
rzêd
u(B
u³aw
inko
wce
)
Cla
vice
ps
purp
ure
a.
Asc
om
ycoti
na
Cla
vici
pit
ale
s
A-
Fra
gmen
tgr
zybn
ig³
ówki
owoc
nika
, pon
i¿ej
peri
-te
cjów
strz
êpki
grzy
bni
prze
stw
ory
miê
dzy-
kom
órko
we
B-
Fra
gmen
tpr
zekr
oju
pod³
u¿ne
gope
ryfe
ryjn
ejcz
êœci
trzo
nka
owoc
nika
zwar
tagr
zybn
iao
wyd
³u¿o
nych
wzd
³u¿
osi
trzo
nka
strz
êpka
ch
A B
10µ
m
10µ
m
Prz
ekró
jpo
prze
czny
“skó
rki”
kape
lusz
aow
ocni
kaS
. F. G
ray
(Go³
¹bek
wym
iotn
y), z
podg
rom
ady
(Pod
staw
czak
i), z
rzêd
u(G
o³¹b
kow
ce)
Russ
u-
laem
etic
aB
asi
dio
myc
oti
na
Russ
ula
les
zwar
tacz
êœæ
grzy
bni;
strz
êp-
kipo
gr¹¿
one
wel
asty
czne
jw
ydzi
elin
ie
sfer
ocys
ty
luŸn
oro
zmie
szcz
one
strz
êp-
ki prze
stw
ory
pow
ietr
zne
20µ
m
97
164
165
Fragment przekroju poprzecznego blaszki z hymenium owocnika(Pers.) Schroet. (Go³¹bek widlasty), z podgromady (Podstawczaki),z rzêdu (Go³¹bkowce)
Russula lividaBasidiomycotina
Russulales
zarodniki podstawkowe (basidiospory)
sterygmy
strzêpki wydzielnicze
basidium (podstawka)
basidiole
cystydy
sferocysty
przestwory miêdzykomórkowe
50 µm
Fra
gmen
typr
zekr
ojów
popr
zecz
nych
prze
ztr
zon
owoc
-ni
ka(S
cop.
:F
r.)
Fr.
(Mle
czaj
rudy
),z
podg
rom
ady
(Pod
staw
czak
i), z
rzêd
u(G
o³¹b
kow
ce)
La
cta
riu
sru
fus
Ba
sid
iom
yco
tin
aR
uss
ula
les
A-
Czê
Ͼpe
ryfe
ryj-
na
grzy
bnia
om
a³ej
œred
-ni
cyst
rzêp
ek(3
-6
µm
)
prze
stw
ory
pow
ietr
zne
B-
Czê
œæœr
odko
wa
trzo
nu
grzy
bnia
oni
eco
wiê
k-sz
ejœr
edni
cyni
¿w
stre
fie
podp
owie
rz-
chni
owej
prze
stw
ory
pow
ietr
zne
sfer
ocys
ty
strz
êpki
om
a³ej
œred
-ni
cy, j
akw
stre
fie
pod-
pow
ierz
chni
owej
A B
10µ
m
98
166
167
Schemat przekroju poprzecznego blaszki liœciowej L. (Berberyszwyczajny) z pyknidiami i ecydiami Pers (Rdza ŸdŸb³owa),z podgromady (Podstawczaki), z rzêdu (Rdzowce).Na podstawie preparatu doc. S. Czapliñskiej.
Berberis vulgarisPuccinia graminis .
Basidiomycotina Pucciniales
1 - skórka doosiowa (górna) liœcia2 - miêkisz palisadowy3 - miêkisz g¹bczasty4 - drewno5 - pyknidia
6 - dojrzewaj¹ce ecydia7 - m³ode ecydium8 - skórka odosiowa (dolna) liœcia9 - ³yko
100 µm
1 2 3 4 5
6 7 8 9 5
Fragment przekroju poprzecznego liœcia L. (Berberys zwyczajny)z pyknidium (spermogonium) Pers , z podgromady
(Podstawczaki), z rzêdu (Rdzowce). Na podstawie preparatu doc.S.Czapliñskiej.
Berberis vulgarisPuccinia graminis . Basidiomy-
cotina Pucciniales
peryfizy
pyknospory (spermacja) - jedno-komórkowe, jednoj¹drowe,haploidalne zarodniki
strzêpki p³odne tworz¹ce koni-dialne zarodniki - pyknospory
strzêpki p³onne tworz¹ce œcianêpyknidium
górna epiderma liœcia
strzêpki grzyba wewn¹trz ko-mórek liœcia
strzêpki grzyba w przestworachmiêdzykomórkowych
10 µm
99
168
169
Fragment przekroju poprzecznego liœcia L. (Berberys zwyczajny)z m³odym ecydium Pers (Rdza ŸdŸb³owa), z podgromady
(Podstawczaki), z rzêdu (Rdzowce). Na podstawie preparatudoc. S. Czapliñskiej.
Berberis vulgarisPuccinia graminis . Basidio-
mycotina Pucciniales
skórka górna liœcia ze strzêpkamigrzyba wewn¹trz komórek
miêkisz palisadowy
miêkisz o charakterze poœrednim
miêkisz g¹bczasty
strzêpki grzyba
komórki bazalne
tworz¹ce siê pseudoperydium
m³ode zarodniki - ecydiospory
miêdzykomórki
komórki miêkiszu g¹bczastego
skórka dolna liœcia20 µm
Fragment przekroju poprzecznego liœcia L. (Berberys zwyczajny)z ecydium Pers (Rdza ŸdŸb³owa), z podgromady(Podstawczaki), z rzêdu (Rdzowce). Na podstawie preparatu doc. S. Czap-liñskiej.
Berberis vulgarisPuccinia graminis . Basidiomycotina
Pucciniales
komórki miêkiszowe liœcia
strzêpki grzyba
komórki bazalne
m³ode zarodniki
miêdzykomórki
pseudoperydium
dojrza³e, dikariotyczne zarodniki -ecydiospory
dolna (odosiowa) epiderma liœcia
20 µm
100
x
x
170
Fra
gmen
tpr
zekr
oju
popr
zecz
nego
liœc
iaV
ill
(Psz
enic
azw
ycza
jna)
zur
edin
ium
Per
s(R
dza
ŸdŸb
³ow
a), z
podg
rom
ady
(Pod
staw
czak
i), z
rzêd
u(R
dzow
ce)
Tri
ticu
mvu
lgare
.P
ucc
inia
gra
min
is.
Basi
dio
myc
oti
na
Pucc
inia
les
1-
dwuj
¹dro
we,
dika
riot
yczn
eur
edos
pory
2-
kom
órki
trzo
necz
kow
e3
-st
rzêp
kigr
zybn
i4
-ul
egaj
¹ce
lizi
eko
mór
kili
œcia
9-
skle
renc
hym
a10
-³y
ko11
-ap
arat
szpa
rkow
y12
-sk
órka
doln
a
67
81
23
11
12
910
5-
obum
iera
j¹ce
strz
êpki
grzy
bni
6-
nacz
ynia
met
aksy
lem
u7
-na
czyn
iapr
otok
syle
mu
8-
skór
kagó
rna
liœc
ia
50µ
m
45
101
171
172
Fragment przekroju poprzecznego liœcia Vill. (Pszenica zwyczajna)z telium Pers (Rdza zbo¿owa), z podgromady(Podstawczaki), z rzêdu (Rdzowce)
Triticum vulgarePuccinia graminis . Basidiomycotina
Pucciniales
skórka górna liœcia
miêkisz liœcia
wi¹zka przewodz¹ca
degeneruj¹ce strzêpki grzyba
ulegaj¹ce lizie komórki liœcia
sklerenchyma
skórka dolna liœcia
trzoneczki podtrzymuj¹ce teleutospory
dojrza³a, dwukomórkowa teleutospora(obydwie komórki dikariotyczne)
dojrzewaj¹ca teleutospora50 µm
Fragment przekroju poprzecznego przez liœæ sp. pora¿ony przez paso¿ytni-czego grzyba - sp. z podgromady (Grzyby niedosko-na³e), z rzêdu (Strzêpczakowce). Na podstawie preparatu prof.P. Maheshwary’ego z Delhi.
SolanumCercospora Fungi imperfecti
Hyphomycetales
konidia
trzonki konidialne
aparat szparkowy w skórce doosiowej (górnej)
miêkisz palisadowy
grzybnia w przestworach miêdzykomórkowych liœcia
protoksylem
protofloem
miêkisz g¹bczasty
aparat szparkowy w skórce odosiowej (dolnej)
konidia
20 µm
102
173
174
Rozmieszczenie grzyba mikoryzowego w korzeniu (L.) Rich(GnieŸnik leœny), z rodziny (Storczykowate)
Neotia nidus-avis .Orchidaceae
skórka
zewnêtrzne warstwy kory pierwotnejz komórkami zasiedlonymi przez grzybaendomikoryzowego
miêkisz kory pierwotnej wolny od grzyba
endoderma
³yko pierwotne
drewno pierwotne
250 µm
Fragment przekroju poprzecznego korzenia, obejmuj¹cy skórkê i komórki korypierwotnej zasiedlone przez grzyba mikoryzowego u (L.) Rich(GnieŸnik leœny), z rodziny (Storczykowate)
Neotia nidus-avis .Orchidaceae
epiderma
j¹dro komórki skórki
komórki subepidermalne (wolne od grzyba)
komórki miêkiszowe kory pierwotnej zasied-lone przez grzyba mikoryzowego
strzêpki grzyba
j¹dro komórki miêkiszowej kory pierwotnejzasiedlonej grzybem mikoryzowym (praw-dopodobnie o wysokim stopniu ploidalnoœci)
50 µm
103
175
176
Schemat przekroju poprzecznego k³¹cza bezkorzeniowej i bezzieleniowej roœliny -Chatelain (¯³obik koralowy), z rodziny (Storczy-
kowate). Na podstawie preparatu J. Budera z 1909 r.Corallorhiza trifida Orchidaceae
epiderma i 1-2 warstwy subepidermalnekory pierwotnej o nielicznych komórkachzasiedlonych przez grzyba
œrodkowa czêœæ kory pierwotnej o wzglêdniema³ych komórkach z luŸnymi strzêpkami grzybniwewn¹trz
wewnêtrzna czêœæ kory pierwotnej o du¿ychkomórkach miêkiszowych ze zwartymi strzêp-kami grzybni wewn¹trz
endoderma
elementy przewodz¹ce drewna
³yko
250 µm
Fragment przekroju poprzecznego plechy heteromerycznej sp z gromady(Porosty), z rzêdu (Chrobotkowce)
Cladonia .Lichenes Cladoniales
czêœæ peryferyjna plechy utworzona zezwartych, gruboœciennych strzêpek grzybni
gonidia
czêœæ gonidialna plechy o luŸnej grzybni
przestwory powietrzne
10 µm
104
x
x
177
Okr
ywa
mor
skie
jok
rzem
kiE
hr. z
grom
ady
-, z
klas
y(O
krze
mki
),z
rzêd
u(O
krze
mki
prom
ieni
ste)
,z
rodz
iny
Ara
chn
od
iscu
so
rna
tus
Het
ero
kon
top
hy
taB
aci
lla
rio
ph
ycea
eC
entr
ale
sC
osc
ino
dis
cace
ae
prom
ieni
œcie
ist
yczn
iero
zmie
szcz
one
wpu
klen
iai
uwyp
ukle
nia
okry
wy
elem
enty
brze
¿ne
orna
men
tuok
ryw
y
orna
men
tpo
dsta
wow
ejpo
wie
rzch
niok
ryw
y
elem
enty
cent
raln
ejcz
êœci
orna
men
tuok
ry-
wy
10µ
m
105
178
179
Okrywy morskiej okrzemki -Ins. Guernsey, z gromady , z klasy
(Okrzemki), z rzêdu (Okrzemkipromieniste), z rodziny
Amphitetras antediluviana Heterokontophyta Ba-cillariophyceae Centrales
Triceratiaceae
10 µm
10 µm
Okrywa kopalnej okrzemki z czwartorzêdu z Bermudów - E z gromady, z klasy (Okrzemki), z rzêdu (Okrzemki promieniste),
z rodziny ; A - struktura okrywy, B - uk³ad rozga³êziaj¹cych siê promieni; zwraca uwa-gê du¿e zró¿nicowanie liczebnoœci rozga³êzieñ promieni odchodz¹cych od pojedynczych elementówcentralnego kompleksu “kasetoników”, C - fragment okrywy obrazuj¹cy sposób rozga³êziania siê pro-mieni. W miarê oddalania siê od œrodka wzrasta powierzchnia tworz¹cych promieñ szeœcioœciennychkasetoników. Po osi¹gniêciu rozmiarów granicznych wytworzony zostaje kasetonik siedmioœcienny. Najego przd³u¿eniu powstaj¹ dwa promienie, jeden zapocz¹tkowany kasetonikiem piêcioœciennym, a drugiszeœcioœciennym.
Coscinodiscus omphalanthus .Heterokontophyta Bacillariophyceae Centrales
Coscinodiscaceae
20 µm
10 µm
20 µmBCA
106
180
181
Okr
ywa
mor
skie
jok
rzem
kisp
zgr
oma-
dy, z
klas
y(O
krze
mki
),z
rzêd
u(O
krze
mki
prom
ieni
ste)
,z
rodz
iny
Tri
cera
tiu
m.
Het
ero
kon
top
hyt
aB
aci
lla
rio
ph
ycea
eC
entr
ale
sT
rice
rati
ace
ae
Okr
ywa
podm
orsk
iej
okrz
emki
Ehr
zH
ull
wA
ngli
i,z
grom
ady
, zkl
asy
(Okr
zem
ki),
zrz
êdu
(Okr
zem
kipi
erza
ste)
, zro
dzin
y
Su
rire
lla
gem
ma
.H
eter
oko
nto
ph
yta
Ba
cill
ari
op
hyc
eae
Pen
na
les
Su
rire
lla
cea
e
orna
men
tbr
ze¿n
yut
wor
zo-
nypr
zez
jede
nrz
¹dw
pukl
eñ
orna
men
tpo
wie
rzch
niok
ry-
wy
utw
orzo
nypr
zez
szeœ
cio-
ipi
êcio
k¹tn
eka
seto
nyz
drob
-ny
mi
punk
tow
ymi
uwyp
ukle
-ni
ami
bele
czki
wzm
acni
aj¹c
eœc
iank
ibo
czne
panc
erzy
ka
uwyp
ukle
nia
œcia
nypo
wie
rzch
niow
ej
deli
katn
ebe
lecz
kitw
orz¹
cew
zmoc
nien
iapi
erza
sto
rozm
iesz
czon
ych
owal
nych
ka-
seto
nów
naok
ryw
ie
10µ
m
10µ
m
Kol
onij
na, s
³odk
owod
naok
rzem
kaR
alfs
.,z
grom
ady
(Okr
zem
ki),
zrz
êdu
(Okr
zem
kipi
erza
ste)
, zro
dzin
y,
zeS
tutt
gart
uw
Nie
mcz
ech.
Fra
gil
ari
avi
res-
cens
Het
eroko
nto
phyt
a,z
klasy
Baci
llari
ophyc
eae
Pen
nale
sF
ragil
ari
ace
ae
A-
taœm
owat
ako
loni
aw
idoc
zna
zbo
kuB
-po
jedy
ncza
kom
órka
wid
oczn
az
góry
Okr
ywa
s³od
kow
odne
jok
rzem
kiB
reb,
zgr
omad
yz
klas
y(O
krze
mki
),z
rzêd
u(O
krze
mki
pie-
rzas
te),
zro
dzin
y, z
Fal
aise
we
Fra
ncji
;A
-ok
ryw
aw
idoc
zna
zgó
ry, B
-ok
ryw
aw
idoc
zna
zbo
ku.
Navi
cula
lata
Het
eroko
nto
phyt
a,
Baci
llari
ophy-
ceae
Pen
nale
sN
avi
cula
ceae
pr¹¿
kity
pu¿e
berk
a
wêz
e³bo
czny
szcz
elin
a
wêz
e³œr
odko
wy
p³as
zcz
z¿e
berk
ami
wie
czko
denk
o
10µ
mA B A B
10µ
m
107
182
183
Cer
ati
um
hir
undin
ella
Din
ophyt
aC
erati
ace
ae
zgr
omad
y(D
inof
ity)
,z
rodz
iny
celu
lozo
wa
okry
wa
j¹dr
oko
mór
kow
e
bruz
dapo
prze
czna
zw
ici¹
Cer
ati
um
hex
aca
nth
um
Din
ophyt
aC
erati
ace
ae
zgr
omad
y(D
inof
ity)
,z
rodz
iny
celu
lozo
wa
okry
wa
j¹dr
oko
mór
kow
e
bruz
dapo
prze
czna
zw
ici¹
25µ
m
25µ
m
Pojedyncze, oraz dwu- i o wiêkszej liczbie skupienia komórek sp. (Pier-wotek), z gromady (Zielenice), z rodziny . Zielenica ¿yj¹-ca na ocienionych i wilgotnych pniach drzew.
PleurococcusChlorophyta Pleurococcaceae
gruba œcianakomórkowa
kubkowatechloroplasty
10 µm
108
184
185
Jednowarstwowa kolonia o kszta³cie okr¹g³ej p³ytki , z groma-dy (Zielenice), z rzêdu (Pierwotkowe), z rodziny -
Pediastrum boryanumChlorophyta Protococcales Hydro
dictyaceae
komórki brze¿ne, z wyrostkami,o 4 (3) kontaktach z innymi komórkami
komórki wnêtrza p³ytki, o 6 (5)kontaktach z innymi komórkami
10 µm
Dwu- i czterokomórkowe kolonie rodzaju , zielenicy o du¿ej wartoœcipokarmowej, uprawianej do celów spo¿ywczych, nale¿¹cej do gromady(Zielenice), z rzêdu (Pierwotkowe), z rodziny
ScenedesmusChlorophyta
Protococcales Scenedesmaceae
5 µm
109
186
187
Kom
órka
(Gre
v.)
Ral
fsex
Ral
fsz
grom
ady
(Zie
leni
ce),
zro
dzin
y(D
esm
idio
wat
e). N
apo
dsta
wie
prep
arat
ufi
rmy
Mi-
gula
-Mik
roko
smos
-S
tutt
gart
Eu
ast
rum
ob
lon
gu
mC
hlo
rop
hyt
aD
esm
idia
-ce
ae
chlo
ropl
ast
pire
noid
wpu
klen
iaœc
iany
kom
órko
wej
Mic
rast
eria
sd
enti
cula
taC
hlo
-ro
ph
yta
Des
mid
iace
ae
(Bré
b)ex
Ral
fsz
grom
ady
(Zie
leni
ce),
zro
dzin
y(D
esm
idio
-w
ate)
. Na
pods
taw
iepr
epar
atu
firm
yM
igul
a-
Mik
roko
s-m
os-
Stu
ttga
rt.
chlo
ropl
ast
pire
noid
j¹dr
o
wpu
klen
iaœc
iany
ko-
mór
kow
ej
25µ
m
25µ
m
Fra
gmen
tpl
echy
oza
koñc
zony
mw
zroœ
cie
uL
(Ram
ieni
capo
spol
ita)
, zgr
omad
y(Z
iele
nice
),z
klas
y(R
amie
niow
ce),
zro
-dz
iny
(Ram
ieni
cow
ate)
Ch
ara
vul-
ga
ris
.C
hlo
rop
hyt
aC
ha
rop
hyc
eae
Ch
ara
cea
e
kom
órki
wêz
³a
kom
órka
apik
alna
plec
hy
miê
dzyw
êŸle
niby
list
ek(o
dga³
êzie
nie
plec
hyo
ogra
nicz
onym
wzr
oœci
e)
200
µm
110
188
189
Fra
gmen
tpl
echy
zlê
gnia
mi
iz
plem
niam
iu
L(R
amie
nica
posp
olit
a), z
grom
ady
(Zie
-le
nice
, zro
dzin
y(R
amie
nico
wat
e)Ch
ara
vulg
a-
ris
.C
hlo
rop
hyt
aC
ha
race
ae
wêz
e³pl
echy
miê
dzyw
êŸle
plec
hy
lêgn
ia
plem
nia
koro
nka
lêgn
i
okor
owan
ielê
gni
niby
list
ki(o
dcin
kipl
echy
oog
rani
czon
ymw
zroœ
cie)
œcia
napl
emni
Fra
gmen
tpl
echy
(Gra
telo
up)
Kût
zing
zgr
omad
y(B
runa
tnic
e), z
rodz
iny
A-
zary
sod
cink
apl
echy
zod
ga³ê
zien
iam
i,B
-bu
dow
ako
mór
kow
apl
echy
.
Halo
pte
ris
fili
cina
Phaeo
phyt
aSphace
la-
riace
ae;
kom
órka
apik
alna
stre
faw
zros
tui
podz
ia³ó
wko
mór
kow
ych
segm
enty
kom
órko
we
plec
hypo
chod
z¹ce
odpo
jedy
nczy
chko
mór
ekod
dzie
lony
chod
ko-
mór
kiap
ikal
nej
kom
órka
apik
alna
bocz
nego
odga
-³ê
zien
ia
100
µm
50µ
m
A B
111
190
191
Przekrój pod³u¿ny przez szczytow¹, merystematyczn¹ czêœæ plechy(Hudson) Lamouroux, z gromady (Brunatnice), z rodziny
Dictyota dichoto-ma Phaeophyta Dictyota-ceae
soczewkowata komórkaapikalna
najm³odszy, dwukomór-kowy segment plechywywodz¹cy siê bezpo-œrednio od komórki api-kalnej
wielokomórkowe seg-menty plechy pochodz¹-ce od pojedynczych ko-mórek oddzielonych odkomórki apikalnej
25 µm
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zek
wif
acja
ln¹
tkan
kow
¹pl
e-ch
êsp
zgr
omad
y(B
runa
tnic
e),
zro
dzin
yL
am
ina
ria
.P
ha
eop
hyt
aL
am
ina
ria
cea
e
pow
ierz
chni
owa
war
stw
ako
mór
eko
grub
ejze
wnê
trz-
nej
œcia
nie,
pe³n
i¹ca
funk
cjê
okry
waj
¹c¹
kom
órki
och
arak
terz
epo
-œr
edni
mm
iêdz
yw
arst
w¹
okry
waj
¹c¹
aw
arst
wam
ig³
êbsz
ymi
och
arak
terz
em
iêki
szow
ym
tkan
kao
char
akte
rze
miê
-ki
szu
asym
ilac
yjne
goi
za-
paso
weg
o
tkan
kapr
zew
odz¹
caz
ele-
men
tam
isi
tow
ymi
50µ
m
tkan
kao
char
akte
rze
miê
-ki
szu
asym
ilac
yjne
goi
za-
paso
weg
o
kom
órki
och
arak
terz
epo
-œr
edni
mm
iêdz
yw
arst
w¹
okry
waj
¹c¹
aw
arst
wam
ig³
êbsz
ymi
och
arak
terz
em
iêki
szow
ym
pow
ierz
chni
owa
war
stw
ako
mór
eko
grub
ejze
wnê
trz-
nej
œcia
nie,
pe³n
i¹ca
funk
cjê
okry
waj
¹c¹
112
192
193
Fra
gmen
tpr
zekr
oju
popr
zecz
nego
górn
ej(A
)i
doln
ej(B
)cz
êœci
plec
hyL
(Mor
szcz
ynpê
-ch
erzy
kow
aty)
, zgr
omad
y(B
runa
tnic
e),
zro
dzin
y(M
orsz
czyn
owat
e)
Fu
cus
vesi
culo
sus
.P
ha
eop
hyt
aF
uca
cea
e
B
kom
órki
okry
waj
ace
kom
órki
och
arak
terz
em
iêki
-sz
uas
ymil
acyj
nego
kom
órki
och
arak
terz
em
iêki
-sz
uza
paso
weg
o
wyd
³u¿o
ne, r
urko
wat
e,gr
ubo-
œcie
nne
ici
enko
œcie
nne
kom
ór-
kio
char
akte
rze
wzm
acni
aj¹-
cym
ipr
zew
odz¹
cym
kom
órki
och
arak
terz
em
iêki
-sz
uza
paso
weg
o
kom
órki
och
arak
terz
em
iêki
-sz
uas
ymil
acyj
nego
kom
órki
okry
waj
ace
A
kom
órki
okry
waj
¹ce
kom
órki
och
arak
terz
em
iêki
szow
ym, a
sym
i-la
cyjn
e
kom
orki
okry
waj
¹ce
25µ
m
50µ
m
Prz
ekró
jpo
wie
rzch
niow
ypr
zez
dwie
kole
jne
zew
nêtr
zne
war
stw
ypl
echy
wob
rêbi
em
³ode
goko
ncep
takl
umL
. (M
orsz
czyn
pêch
erzy
kow
aty)
, zgr
omad
y(B
runa
tnic
e), z
rodz
iny
(Mor
szcz
y-no
wat
e); A
-w
arst
wa
zew
nêtr
zna
-“s
kórk
a”, B
-w
arst
wa
podp
owie
rzch
niow
a-
“sub
epid
erm
a”.
Fucu
sve
sicu
losu
sP
haeo
phyt
aF
uca
ceae
A
B
25µ
m
25µ
m
113
194
195
Fra
gmen
typr
zekr
oju
pod³
u¿ne
goo
ró¿n
ymst
opni
uae
renc
hym
atyz
acji
m³o
dego
konc
epta
klum
L. (
Mor
szcz
ynpê
cher
zyko
wat
y), z
grom
ady
(Bru
natn
ice)
, zro
dzin
y(M
or-
szcz
ynow
ate)
; A-
stos
unko
wo
nisk
ist
opie
ñae
renc
hy-
mat
yzac
ji, B
-w
ysok
ist
opie
ñae
renc
hym
atyz
acji
.
Fucu
sve
si-
culo
sus
Phaeo
phyt
aF
uca
ceae
kom
órki
och
a-ra
kter
zem
iêki
-sz
uae
renc
hy-
mat
yczn
ego
prze
stw
ory
miê
dzy-
kom
órko
we-
kom
órki
och
a-ra
kter
zem
iêki
-sz
uae
renc
hy-
mat
yczn
ego
prze
stw
ory
miê
dzy-
kom
órko
we
A B25µ
m
25
µm
Fra
gmen
tni
tkow
atej
plec
hysp
. zgr
omad
y(K
rasn
oros
ty),
zro
dzin
yC
era
miu
mR
ho
do
ph
yta
Cer
am
iace
ae
du¿a
kom
órka
twor
z¹ca
miê
dzy-
wêŸ
lepl
echy
ma³
eko
mór
kitw
orz¹
cew
êze³
plec
hy
25µ
m
114
196
197
Ple
cha
Ag
zgr
omad
y(K
rasn
oros
ty),
zro
dzin
y;
A-
sche
mat
plec
hy, B
-ap
ikal
nacz
êœæ
jedn
ego
zro
zga-
³êzi
eñpl
echy
. Na
pods
taw
iepr
epar
atu
J.D
. Möl
ler’
sIn
stit
ute,
Wed
el/H
olst
ein
Sp
ha
ero
cocc
us
coro
nif
oli
us
.R
ho
-d
op
hyt
aP
hyl
lop
ho
race
ae
kom
órka
apik
alna
kom
órka
poto
mna
kom
órki
apik
alne
j
segm
enty
kom
ór-
kow
epo
chod
z¹ce
odpo
jedy
nczy
chko
mór
ek
A B
500
µm
10µ
m
Fragment szczytowej czêœci nitkowatej, silnie rozga³êzionej plechyHarv., z gromady (Krasnorosty), z rodziny . Na podstawiepreparatu J.D. Möller’s Institut Wedel/Holstein.
Psilota sericeaRhodophyta Psilotaceae
komórka apikalna plechy
komórki inicjuj¹ce boczne odga³êzienia,wytwór komórek nici centralnej
m³ode, nitkowate, boczne odga³êzienia
pary komórek nici centralnej (powsta³yw wyniku podzia³u komórki macierzys-tej w poprzek osi na mniejsz¹ komórkêdziel¹c¹ siê póŸniej na kilkanaœcie ko-mórek tworz¹cych wêze³ i wiêksz¹ ko-mórkê rozrastaj¹c¹ siê w du¿¹, pojedyn-cz¹ komórkê miêdzywêŸla)
rozga³êziaj¹ce siê boczne odga³êzienia
komórki wêz³a
komórki miêdzywêŸla
50 µm
115
198
199
Merystem wierzcho³kowy plechy gametofitu (L.) Corda (Pleszankapospolita), z podgromady (W¹trobowce). Na podstawie preparatuK. Zimmermana z 1911 r.
Pellia epiphyllaMarchantiophyta
soczewkowata, jednostronniedziel¹ca siê komórka apikalna
najm³odsze komórki, bezpo-œrednio pochodz¹ce od komór-ki apikalnej
segmenty plechy pochodz¹ceod pojedynczych komórek
25 µm
Przekrój poprzeczny m³odej plechy gametofitu (L.) Corda (Pleszan-ka pospolita), z podgromady (W¹trobowce)
Pellia epiphyllaMarchantiophyta
dwukomórkowy w³osek
skórka górna, zewnêtrzna
miêkisz plechy
skórka dolna, od stronypod³o¿a
10 µm
116
x
x
200
Prz
ekró
jpo
prze
czny
plec
hyga
met
ofit
uL
. (P
oros
tnic
aw
ie-
loks
zta³
tna)
, zpo
dgro
mad
y(W
¹tro
bow
ce)
Marc
hanti
apoly
morp
ha
Marc
hanti
ophyt
a
apar
atsz
park
owy
skór
kagó
rna
miê
kisz
asym
ilac
yjny
(asy
mil
ator
y)
miê
kisz
zapa
sow
y
kom
órki
t³us
zczo
we
cien
koœc
ienn
eko
mór
kio
char
akte
-rz
em
erys
tem
atyc
znym
bezz
iele
niow
e³u
ski
brzu
szne
chw
ytni
ki(d
³ugi
e,o
du¿e
jœr
edni
-cy
, pro
stop
ad³e
dopo
d³o¿
ai
plec
hy)
chw
ytni
ki(k
rótk
ie, p
owyg
inan
e,o
ma³
ejœr
edni
cy, u
k³ad
aj¹c
esi
êm
niej
wiê
cej
rów
nole
gle
dopo
d³o-
¿ai
plec
hy)
100
µm
117
201
202
Przekrój poprzeczny promienistego wyrostka “kapelusika” ¿eñskiego gametangiofo-ru L (Porostnica wielokszta³tna), z podgromady
(W¹trobowce)Marchantia polymorpha . Marchan-
tiophyta
skórka
asymilatory
miêkisz zapasowy
chwytniki
wewnêtrzny kana³ w wyrostku
aparat szparkowy
strona wyrostka bli¿sza nó¿ki game-tangioforu, o mniejszej liczbie asymi-latorów
50 µm
Przekrój pod³u¿ny promienistego wyrostka “kapelusika” ¿eñskiego gametangioforuL (Porostnica wielokszta³tna), z podgromady
(Watrobowce)Marchantia polymorpha . Marchantio-phyta
aparat szparkowy
skórka górnej stronywyrostka
asymilatory
miêkisz zapasowy
bruzda z chwytnikami
fa³da zamykaj¹ca bruzdê
asymilatory
skórka dolnej stronywyrostka50 µm
118
203
204
Przekrój poprzeczny przez ³ody¿kê gametofitu z nasadow¹ czêœci¹ listka u. (Skapanka falista) z podgromady (W¹-
trobowce), z klasy
Scapa-nia undulata , Marchantiophyta
Jungermanniopsida(L.) Dumort
peryferyjne warstwygruboœciennych komó-rek wzmacniaj¹cych
cienkoœcienne komórkimiêkiszowe
nasada listka
50 µm
Szczytowy fragment jednowarstwowego listka sp. (Skapanka), z podgroma-dy (W¹trobowce), z klasy
ScapaniaMarchantiophyta Jungermanniopsida
£ukowaty uk³ad kompleksów komórkowychwokó³ szczytowego z¹bka wskazuje, ¿e lis-tek powsta³ dziêki podzia³om soczewkowatejkomórki szczytowej, przekszta³conej w koñ-cowej fazie rozwoju w z¹bek
50 µm
119
205
206
Powierzchniowy obraz skórki, górnej strony gametangioforu ¿eñskiegoL (Porostnica wielokszta³tna), z podgromady (W¹tro-
bowce)
Marchantiapolymorpha . Marchantiophyta
w³aœciwe komórki skórki
cienka, celulozowa œcianakomórkowa
10 µm
Przekrój poprzeczny przez nó¿kê gametangioforu mêskiegoL. (Porostnica wielokszta³tna), z podgromady (W¹trobowce)
Marchantia polymorphaMarchantiophyta
bruzda
fa³dy os³aniaj¹ce bruzdê
chwytniki biegn¹ce w bruŸdzie,od “kapelusika” z plemniami dopod³o¿a
epiderma, w wielu miejscachwidoczne jest wspólne jej po-chodzenie z g³êbiej le¿¹cymikomórkami
100 µm
120
207
208
Fragment przekroju pod³u¿nego nó¿ki gametangioforu ¿eñskiego z rodniami u -L (Porostnica wielokszta³tna), z podgromady
(W¹trobowce)
Marchantia polymorpha . Marchantiophyta
bruzda z chwytnikami
brzeg fa³dy wewnêtrz-nej zamykaj¹cej bruzdê
fa³da zewnêtrzna
chwytniki g³adkie
chwytniki z jêzyczko-watymi wyrostkami
zawi¹zek chwytnika
1 - skórka nó¿ki2 - asymilatory3 - miêkisz nó¿ki4 - m³ody aparat szpar-
kowy
2
3
4
1
50 µm
Przekrój poprzeczny plechy ¿eñskiego gametofitu (L.) Du-mort. (Sto¿ka ostrokrê¿na), z podgromady (W¹trobowce)
Conocephalum conicumMarchantiophyta
epiderma górnej po-wierzchni plechy
komórki wzmacniaj¹ce
komórki asymiluj¹ce
przestwory miêdzyko-mórkowe
komórki przewodz¹cez siatkowatymi zgrubie-niami œcian
epiderma przylegaj¹cado pod³o¿a50 µm
121
209
210
Przekroje poprzeczne przez tworz¹cy siê na gametangioforze ¿eñskim dwudziestoko-mórkowy aparat szparkowy u L. (Porostnica wielokszta³tna),z podgromady (W¹trobowce)
Marchantia polymorphaMarchantiophyta
A - M³odociany aparat szparkowypo zakoñczeniu podzia³ów komór-kowych1- komórki aparatu szparkowego (drob-no zakropkowane)
2 - w³aœciwe komórki skórki (grubo-zakropkowane)
B - M³odociany aparat szparkowyw pocz¹tkowej fazie powstawaniapory
3 - przestwór powietrzny
1 - komórki aparatu szparkowego
2 - w³aœciwe komórki skórki
4 - miêkisz asymilacyjny (asymilatory)
10 µm
10 µm
1 2
13 2
4
A
B
Przekrój poprzeczny przez szesnastokomórkowy aparat szparkowy gametangioforu¿eñskiego L (Porostnica wielokszta³tna), z podgromady
(W¹trobowce)Marchantia polymorpha .
Marchantiophyta
1 - kutykularny r¹bekgórnego piêtra ko-mórek
2 - komórki aparatuszparkowego
3 - guzkowate komór-ki skórki
4 - w³aœciwe komórkiskórki
5 - miêkisz asymila-cyjny
1 22 3 4
5
10 µm
122
211
212
Przekrój poprzeczny przez dwudziestokomórkowy aparat szparkowy gametofitu ¿eñ-skiego L (Porostnica wielokszta³tna), z podgromady
(W¹trobowce)Marchantia polymorpha . Mar-
chantiophyta
1 - kutykularny r¹bek górne-go piêtra komórek apara-tu szparkowego
3 - w³aœciwe komórki skórki
2 - komórki aparatu szparko-wego
4 - miêkisz asymilacyjny
20 µm
1 2 3
4
2
Prz
ekro
jepo
wie
rzch
niow
epr
zez
czte
ryko
lejn
epi
êtra
ko-
mór
eksz
esna
stok
omór
kow
ego
apar
atu
szpa
rkow
ego
L(P
oros
tnic
aw
ielo
kszt
a³tn
a), z
pod
grom
ady
(W¹t
robo
wce
);A
-pi
êtro
gór-
ne, B
-dr
ugie
piêt
rood
góry
, C-
trze
cie
piêt
rood
góry
,D
-pi
êtro
doln
e.
Ma
r-ch
an
tia
po
lym
orp
ha
.M
arc
ha
nti
op
hyt
a
1-
kuty
kula
rny
r¹be
k
2-
otw
ór(p
or)
3-
kom
órki
górn
ego
piêt
raap
arat
usz
park
oweg
o4
-w
³aœc
iwe
kom
órki
skór
ki
5-g
uzko
wat
eko
mór
kisk
órki
wys
-ta
j¹ce
pona
dpo
wie
rzch
niê
6-
kom
órki
apar
atu
szpa
rkow
ego
(dru
gie
piêt
rood
góry
)
7-
kom
órki
apar
atu
szpa
rkow
ego
(trz
ecie
piêt
rood
góry
)
8-
kom
órki
doln
ego
piêt
raap
arat
usz
park
oweg
o
9-
chlo
ropl
asty
10-
asym
ilat
ory
10µ
m
A B C D
2
13
45
5
2
6
4
2
7
4
8
9 10
2
123
213
214
Przekrój powierzchniowy przez dwunastokomórkowy aparat szparkowy gametangio-foru ¿eñskiego L (Porostnica wielokszta³tna), z podgroma-dy (W¹trobowce)
Marchantia polymorpha .Marchantiophyta
komórki aparatu szparkowego
otwór (por szparki)
w³aœciwe komórki skórki
10 µm
Chwytniki dolnej strony plechy L (Porostnica wielokszta³tna),z podgromady (W¹trobowce)
Marchantia polymorpha .Marchantiophyta
A - Fragment d³ugiego chwytnika, o du¿ej œrednicy(oko³o 30 mikrometrów), z bardzo ma³ymi wyrostkamiœciany. Ten typ chwytników wyrasta prostopadle dodolnej powierzchni plechy.
B,C - Fragmenty chwytników o ma³ej œrednicy(oko³o 10-12 mikrometrów), z licznymi d³ugimi jêzycz-kowatymi wyrostkami œciany. Ten typ chwytników roz-mieszczony jest w pod³o¿u mniejwiêcej równolegledo powierzchni plechy.
10 µm
A B C
124
215
216
Fragment zespo³u chwytników wraz z symbiotycznymi sinicami, w górnej czêœci ¿eñ-skiego gametangioforu, w promieniowych odga³êzieniach “kapelusika”
(Porostnica wielokszta³tna), z podgromady (W¹tro-bowce)
Marchantiapolymorpha L. Marchantiophyta
chwytniki z jêzyczkowymi wyrostkami œciany
nitkowata sinica typu trychomowego (Oscillatoria?)
nitkowata sinica typu pleurokapsalnego (Nostoc?)
bakterie
10 µm
Chwytniki wystêpuj¹ce w gametangioforze ¿eñskim L. (Po-rostnica wielokszta³tna), z podgromady (W¹trobowce)
Marchantia polymorphaMarchantiophyta
A,B - Chwytniki wystêpuj¹ce w pro-mienistych wyrostkach “kapelusika”gametangioforu, o œrednicy oko³o 14mikrometrów, z licznymi wpukleniamiœciany
C,D,E,F - Chwytniki wystêpuj¹cew nó¿ce gametangioforu; C,D - chwyt-niki g³adkie, bez wpukleñ œciany, o œred-nicy 10-15 mikrometrów, o zró¿nicowa-nej gruboœci œcian, E,F - chwytnikiz licznymi pa³eczkowatymi wpukleniamiœciany, o œrednicy 7-10 mikrometrów
10 µm
A B C D E F
125
217
218
Chwytniki wystêpuj¹ce w nó¿ce i “kapelusiku” gametangioforu mêskiegoL (Porostnica wielokszta³tna), z podgromady
(W¹trobowce)
Marchan-tia polymorpha . Marchantiophyta
A,B - Chwytniki gruboœcienne, o œrednicy oko³o15 mikrometrów, z pa³eczkowatymi wpukleniamiœciany, prawdopodobnie o funkcji wzmacniaj¹ceji przewodz¹cej
C - Chwytnik cienkoœcienny, o œrednicy oko³o8 mikrometrów, z licznymi pa³eczkowatymi wpukle-niami œciany, prawdopodobnie o funkcji g³ównieprzewodz¹cej
10 µm
A B C
Schemat przekroju poprzecznego fragmentu plechy obejmuj¹cego miseczkê z roz-mnó¿kami u L (Porostnica wielokszta³tna), z podgromady
(W¹trobowce)Marchantia polymorpha .
Marchantiophyta
obrze¿e miseczki
rozmnó¿ki
plecha
chwytniki
³uski brzuszne
250 µm
126
219
220
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nyw
zd³u
¿p³
aski
ejst
rony
m³o
dej
roz-
mnó
¿ki
L(P
oros
tnic
aw
ielo
-ks
zta³
tna)
, zpo
dgro
mad
y(W
¹tro
bow
-ce
)
Ma
rch
an
tia
po
lym
orp
ha
.M
arc
ha
nti
op
hyt
a
apik
alne
kom
plek
syko
mór
kow
e
kom
plek
syko
mór
kow
eœr
odko
wej
czêœ
ciro
zmnó
¿ki
baza
lne
kom
plek
syko
mór
kow
e
kom
órka
baza
lna
(kom
órka
nó¿k
i)
kom
órki
plec
hy
Uk³
adko
mór
ekpo
wie
rzch
niow
ej, p
³ask
iej
stro
ny, d
oj-
rza³
ejro
zmnó
¿ki
LM
arc
ha
nti
ap
oly
mo
rph
a.
apik
alne
segm
enty
segm
enty
œrod
karo
z-m
nó¿k
i
baza
lne
segm
enty
kom
órka
baza
lna
10µ
m 50µ
m
Prz
ekro
jepo
prze
czne
prze
zro
zwij
aj¹c
esi
êro
zmnó
¿ki
L(P
oros
tnic
aw
ielo
kszt
a³tn
a),
zpo
dgro
mad
y(W
¹tro
bow
ce);
A-E
.M
arc
hanti
apoly
morp
ha
.M
arc
hanti
ophyt
a
10µ
m
10µ
m
25µ
m
AB
C
D E
127
x
x
221
Sch
emat
prze
kroj
upo
d³u¿
nego
gam
etan
giof
oru
mês
kieg
oz
plem
niam
iw
ró¿n
ych
faza
chro
zwoj
owyc
hL
(Por
ostn
ica
wie
loks
zta³
tna)
, zpo
d-gr
omad
y(W
¹tro
bow
ce)
Ma
rch
an
tia
po
lym
orp
ha
.M
arc
ha
nti
op
hyt
a
1-
dojr
za³e
, opr
ó¿ni
one
plem
nie
2-
ujœc
iedl
apl
emni
ków
utw
o-rz
one
prze
ztk
ankê
plec
hy3
-ko
mór
kiœc
iank
ipl
emni
opo
-w
iêks
zony
chro
zmia
rach
wcz
a-si
eop
ró¿n
iani
apl
emni
4-
dojr
za³a
plem
nia,
prze
dot
war
ciem
5-
plem
nie
wró
¿nyc
hfa
zach
rozw
oju
6-
peri
goni
um(³
uski
otac
zaj¹
cepl
emni
e)7
-ch
wyt
niki
8-
nó¿k
aga
met
angi
ofor
u
12
34
5
6
7
8
250
µm
128
222
223
Fragment gametangioforu mêskiego z m³od¹ plemni¹ L(Porostnica wielokszta³tna), z podgromady (W¹trobowce)
Marchantia polymorpha .Marchantiophyta
skórka gametangioforu
komórki miêkiszowe gametangioforu
asymilatory
przestwór miêdzykomórkowy
kana³
skórka gametangioforu otaczaj¹ca plemniê
komórki œcianki plemni
komórki spermatogenne
komórki nó¿ki plemni
20 µm
Fragment mêskiego gametangioforu z dojrzewaj¹c¹ plemni¹L (Porostnica wielokszta³tna), z podgromady (W¹trobowce)
Marchantia polymor-pha . Marchantiophyta
kana³ w gametangioforze stanowi¹cy ujœcie plemników
skórka gametangioforu
asymilatory
komórki skórki gametangioforu wyœcielaj¹ce komorê plemni
jednowarstwowa œcianka plemni
m³ode plemniki
nó¿ka plemni
komórki miêkiszowe gametangioforu
20 µm
129
224
225
Fragment mêskiego gametangioforu z dojrza³¹, otwart¹ plemni¹L (Porostnica wielokszta³tna), z podgromady (W¹tro-
bowce)
Marchantia poly-morpha . Marchantiophyta
kana³ w gametangioforze stanowi¹cy ujœcie plemników
skórka gametangioforu
asymilatory
uwolnione z plemni plemniki
komórki skórki gametangioforu o zgrubia³ych œcianach,wyœcielaj¹ce komorê z plemni¹
jednowarstwowa œcianka plemni, o cienkoœciennych, po-wiêkszonych komórkach w czasie wyrzucania plemników
dojrza³e plemniki
nó¿ka plemni
komórki miêkiszowe gametangioforu
50 µm
Fragment plechy z m³od¹ plemni¹ u (L.) Corda (Pleszanka pospo-lita) z podgromady (W¹trobowce). Na podstawie preparatu K.Zimmermana z 1911 r.
Pellia epiphylla, Marchantiophyta
komórki górnej strony plechy
komórki œcianki plemni
komórka spermatogenna
komórki nó¿ki plemni
10 µm
j¹dro komórki spermato-gennej
130
226
227
Fragment plechy z dojrzewaj¹c¹ plemni¹ u (L.) Corda (Pleszankapospolita) z podgromady (W¹trobowce). Na podstawie preparatuK. Zimmermana z l911 r.
Pellia epiphylla, Marchantiophyta
skórka górnej strony plechy
komórki œcianki plemni
komórki spermatogenne
nó¿ka plemni
komórki miêkiszowe plechy
20 µm
Schemat przekroju pod³u¿nego przez ¿eñski gametangioforL (Porostnica wielokszta³tna) z podgromady (W¹trobowce)
Marchantia polymorpha. , Marchantiophyta
skórka
miêkisz asymilacyjny (asymilatory)
rodnie
perichetium (³uski okrywaj¹ce rodnie)
chwytniki w bruŸdzie ryzoidalnej nó¿kigametangioforu
250 µm
131
228
229
Schemat przekroju pod³u¿nego, stycznego, ¿eñskiego gametangioforuL (Porostnica wielokszta³tna), z podgromady (W¹-
trobowce)
Marchantiapolymorpha . Marchantiophyta
miêkisz asymilacyjny (asymilatory)
komórki t³uszczowe
miêkisz zapasowy
bruzdy z chwytnikami (przekrojone poprzecznie)
rodnie
perichetium (³uskowate, jednowarstwowe wy-rostki gametangioforu ochraniaj¹ce rodnie)
bruzda z chwytnikami (przekrojona pod³u¿nie)
asymilatory od strony nó¿ki gametangioforu
250 µm
Rozwój rodni L (Porostnica wielokszta³tna), z podgromady(W¹trobowce); A-C.
Marchantia polymorpha .Marchantiophyta
komórka inicjalna komórek kana³owychszyjki rodni
komórki œcianki rodni
komórka macierzysta komórki jajoweji komórki kana³owobrzusznej
komórki nó¿ki rodni
komórki kana³owe szyjki rodni
komórka kana³owobrzuszna
komórka jajowa
komórki œcianki rodni
komórki nó¿ki rodni
10 µm
10 µm
komórki plechy gametangioforu
A
B
132
230
231
cd. R
ozw
ójro
dni
L(P
oros
t-ni
caw
ielo
kszt
a³tn
a), z
podg
rom
ady
(W¹t
robo
wce
)
Marc
hanti
apoly
morp
ha
.M
arc
hanti
ophyt
a
C-
Doj
rza³
aro
dnia
szyj
karo
dni
kana
³sz
yjki
rodn
iw
ype³
nion
yœl
uzem
pow
sta³
ymz
kom
órek
kana
³ow
ych
kom
órka
kana
³ow
a
kom
órka
kana
³ow
obrz
uszn
a
kom
órka
jajo
wa
C
20µ
m
kom
órki
nó¿k
iro
dni
Roz
wój
spor
ofit
uL
(Por
ost-
nica
wie
loks
zta³
tna)
, zpo
dgro
mad
y(W
¹tro
bow
ce);
A-G
.
Ma
rch
an
tia
po
lym
orp
ha
.M
arc
ha
nti
op
hyt
a
A-
Rod
nia
zzy
got¹
szyj
karo
dni
kana
³sz
yjki
rodn
i
zygo
ta
zaw
i¹ze
kps
eudo
pe-
rian
tium
A
20µ
m
133
232
233
cd. R
ozw
ójsp
orof
itu
LM
arc
ha
nti
ap
oly
mo
rph
a.
B-
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
rodn
iêz
rozw
i-ja
j¹cy
msi
êpr
azar
od-
kiem
B C
szyj
karo
dni
œcia
naro
dni
praz
arod
ek(m
³ody
spor
ofit
)
pseu
dope
rian
tium
pseu
dope
rian
tium
œcia
naro
dni
praz
arod
ek(m
³ody
spo-
rofi
t)
C-
Prz
ekró
jpo
prze
cz-
nypr
zez
rodn
iêz
pra-
zaro
dkie
m
20µ
m
20µ
m
cd. R
ozw
ójsp
orof
itu
LM
arc
ha
nti
ap
oly
mo
rph
a.
D-
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
rodn
iêz
praz
arod
kiem
trzy
-pi
êcio
war
stw
owa
œcia
nako
mór
kow
aoc
hran
iaj¹
capr
a-za
rode
k(p
owst
a³a
ww
ynik
upo
dzia
³ów
kom
órko
wyc
hpi
er-
wot
nie
jedn
owar
stw
owej
œcia
-ny
rodn
i)
praz
arod
ek
œcia
nyko
mór
kow
epr
azar
od-
ka, k
tóre
pow
sta³
yw
wyn
iku
pier
wsz
ych
dwóc
hpo
dzia
³ów
zygo
ty
szyj
karo
dni
œcia
naro
dni
prze
jmuj
¹ca
funk
-cj
êoc
hron
n¹pr
azar
odka
praz
arod
ek
pseu
dope
rian
tium
E-
Prz
ekró
jpo
prze
czny
praz
arod
ka
ED
20µ
m
10µ
m
134
x
x
234
cd. Rozwój sporofitu LMarchantia polymorpha .
F - Przekrój pod³u¿ny przez zarodniê (sporangium) z tetra-dami spor
jednowarstwowa œcian-ka zarodni (komórkiz chloroplastami)
tetrady zarodników
komórki macierzystesprê¿yc
czepek (pozosta³oœærodni)
pseudoperiantium
trzonek zarodni
komórki gametangio-foru o silnie barwi¹cejsiê cytoplazmie i po-wiêkszonych j¹drach
F
50 µm
135
x
x
235
komórki szczytowej czêœciœcianki zarodni o silniezgrubia³ych œcianach ko-mórkowych
boczne czêœci œcianki za-rodni o komórkach z be-leczkowatymi zgrubienia-mi œcian komórkowych
dojrza³e zarodniki
sprê¿yce (elatery)
komórki œcianki zarodniz chloroplastami
czepek (pozosta³oœæ rodni)
pseudoperiantium
trzonek zarodni
komórki gametangioforuo mocno barwi¹cej siê cy-toplazmie i powiêkszonych,prawdopodobnie poliplo-idalnych j¹drach
cd. Rozwój sporofitu LMarchantia polymorpha .
G - Przekrój pod³u¿ny przez zarodniê z dojrza³ymi zarodni-kami i w pe³ni wykszta³conymi sprê¿ycami
G
50 µm
136
236
237
Schemat przekroju poprzecznego ¿eñskiego gametangioforu z zarodniami u -(L.) Dumort., z podgromady (W¹trobowce).
Na podstawie preparatu prof. Sigmunda ze Stuttgartu.
Conocephalum conicum Marchantiophyta
“kapelusik” gametangioforu
rozroœniêta œciana rodni
jednowarstwowa œciana zarodni(sporangium)
tetrady spor
nó¿ka gametangioforu
wg³êbienie w nó¿ce gametangioforuz chwytnikami
chwytniki w przestrzeni pomiêdzy nó¿k¹a kapelusikiem gametangioforu
komórki macierzyste sprê¿yc (elater)
250 µm
Poc
z¹tk
owe
etap
yro
zwoj
uga
met
ofit
uza
chod
z¹ce
wob
rêbi
esp
oran
gium
u(L
.)D
umor
t., z
podg
rom
ady
(W¹t
robo
wce
);A
-te
trad
aza
rodn
ików
, B-
poje
dync
zyje
dnoj
¹dro
wy
za-
rodn
ik, C
-dw
uj¹d
row
yza
rodn
ik, D
,E,F
-w
ielo
kom
ór-
kow
em
³ode
gam
etof
ity
okry
teœc
ian¹
zaro
dnik
a,pr
zed
uwol
nien
iem
zza
rodn
i.N
apo
dsta
wie
prep
arat
upr
of.
Sig
mun
daze
Stu
ttga
rtu.
Conoce
phalu
mco
nic
um
Marc
hanti
ophyt
a
Ela
tery
(spr
ê¿yc
e)z
dojr
za³e
jza
rodn
i-
(L.)
Dum
ort.
Conoce
phalu
mco
nic
um
pier
wot
na, c
ienk
a,ce
lulo
zow
acz
êœæ
œcia
nyko
mór
kow
ej
wtó
rna,
wst
êgow
ata,
zdre
wni
a³a
czêœ
æœc
iany
kom
órko
wej
20µ
m
A B C
DE
F
20µ
m
137
x
x
238
Prz
ekró
jpo
prze
czny
³ody
¿ki
gam
etof
itu
sp(T
orfo
wie
c), z
podg
rom
ady
(Mch
y), z
klas
y(T
orfo
wco
we)
Sphagnum
.B
ryophyt
aSphagnopsi
da
skór
ka(h
yalo
derm
a)
tkan
kam
echa
nicz
na(s
tere
om)
opr
ozen
chym
atyc
znyc
h,gr
ubo-
œcie
nnyc
hko
mór
kach
cien
koœc
ienn
ym
iêki
szcz
êœci
cent
raln
ej
50µ
m
138
239
240
Przekrój poprzeczny przez boczn¹ ³ody¿kê gametofitu sp (Torfowiec),z podgromady (Mchy), z klasy (Torfowcowe)
Sphagnum .Bryophyta Sphagnopsida
hyaloderma (1-2 warstwowacienkoœcienna epiderma)
prozenchymatyczne, grubo-œcienne komórki spe³niaj¹cefunkcje mechaniczne
cienkoœcienne komórki miê-kiszowe
20 µm
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zli
stek
gam
etof
itu
sp. (
Tor
fow
iec)
, zpo
dgro
mad
y(M
chy)
, zkl
a-sy
(Tor
fow
cow
e)
Sp
ha
gn
um
Bry
op
hyt
aS
ph
ag
no
psi
da
1
2
33
1-
kom
órki
¿yw
e,as
ymil
uj¹c
e2
-ko
mór
kim
artw
e,gr
omad
z¹ce
wod
ê3
-ko
mór
kim
artw
e,gr
uboœ
cien
ne,w
zmac
nia-
j¹ce
brze
gli
stka
Pow
ierz
chni
owy
obra
zli
stka
gam
etof
itu
sp(T
orfo
wie
c)S
ph
ag
nu
m.
kom
órki
¿yw
ez
chlo
ro-
plas
tam
i
kom
órki
mar
twe
zli
s-te
wko
wat
ymi
zgru
bie-
niam
iœc
ian
pory
wœc
iani
em
art-
wyc
hko
mór
ek(s
³u¿¹
dosz
ybki
ego
pobi
era-
nia
wod
y)
20µ
m
10µ
m
139
x
x
241
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
z³o
dy¿k
êga
met
ofit
usp
. (P
³onn
ik),
zpo
dgro
-m
ady
(Mch
y), z
klas
y(P
³onn
ikow
e)P
oly
tric
hum
Bry
ophyt
aP
oly
tric
hopsi
da
skle
renc
hym
atyc
zna
epid
erm
a
skle
renc
hym
a
skle
renc
hym
atyc
zny
miê
kisz
kory
œlad
yli
stko
we
cien
koœc
ienn
ym
iêki
szza
paso
wy
lept
oidy
hydr
oidy
50µ
m
140
242
243
Fragment przekroju poprzecznego peryferyjnej czêœci ³ody¿ki gametofitu, obejmuj¹-cy œlad listkowy u sp (P³onnik), z podgromady (Mchy), zklasy (P³onnikowe)
Polytrichum . BryophytaPolytrichopsida
2
1
3
4
1 - gruboœcienna epiderma tworz¹ca kompleksy z g³êbiej le¿¹cymi komórkami( jest to wynik dzia³ania merystemu wierzcho³kowego z tetraedryczn¹ komórk¹ apikaln¹)
2 - leptoidy3 - hydroidy4 - sklerenchymatyczna czêœæ korowa ³ody¿ki
20 µm
Przekroje poprzeczne przez listki okrywowe plemniostanu sp. (P³onnik),z podgromady (Mchy), z klasy (P³onnikowe); A - pierw-szy, najm³odszy listek okrywowy, B - trzeci listek okrywowy, C - 13 listek okrywo-wy, D - 24, zewnêtrzny listek okrywowy.
PolytrichumBryophyta Polytrichopsida
A
B
C
D
1
2
3 34
2
1
1
34
1 - jednowarstwowa czêœæ listka2 - asymilatory3 - komórki przewodz¹ce4 - komórki wzmacniaj¹ce
50 µm
50 µm
50 µm
141
x
x
244
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zpl
emni
osta
nsp
. (P
³onn
ik),
zpo
dgro
mad
y(M
chy)
, zkl
asy
(P³o
nnik
owe)
Poly
tric
hum
Bry
ophyt
aP
oly
tric
hopsi
da
Lis
tki
okry
wow
e(1
-25)
plem
nie
wyp
e³ni
one
plem
-ni
kam
i
wst
awki
1
2
3
45
6
7
8
9
10
11
12
22
14
19
24
16
25
17
20
15
23
18
13
21
plem
nie
opró
¿nio
nez
plem
-ni
ków
100
µm
142
x
x
245
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zse
têz
dojr
za³¹
zaro
dni¹
usp
(P³o
nnik
)z
podg
rom
ady
(Mch
y), z
klas
y(P
³onn
ikow
e)P
oly
tric
hu
m.
Bry
op
hyt
aP
oly
tric
ho
psi
da
tkan
kam
echa
nicz
na(s
tere
om)
opr
ozen
chym
atyc
znyc
h,gr
ubo-
œcie
nnyc
hko
mór
kach
cien
koœc
ienn
ym
iêki
szas
ymil
a-cy
jny
kory
lept
oidy
hydr
oidy
prze
stw
ory
miê
dzyk
omór
kow
e
50µ
m
143
246
247
Sch
emat
prze
kroj
upo
d³u¿
nego
prze
zza
rodn
iê(s
pora
n-gi
um)
sp(P
³onn
ik),
zpo
dgro
mad
y-
(Mch
y), z
klas
y(P
³onn
ikow
e)P
oly
tric
hum
.B
ryo
phyt
aP
oly
tric
hopsi
da
wie
czko
r¹be
k(p
eris
tom
ium
)
epif
ragm
a
œcia
naza
rodn
i
kolu
mie
nka
tape
tum
zaro
dnik
i
szyj
a
tkan
kapr
zew
odz¹
case
ty
seta
500
µm
Prz
ekro
jepo
wie
rzch
niow
epr
zez
war
stw
yœc
ienn
eza
-ro
dni
sp(P
³onn
ik),
zpo
dgro
mad
y(M
chy)
, zkl
asy
(P³o
nnik
owe)
;A
-D.
Poly
tric
hum
.B
ryo-
phyt
aP
oly
tric
hopsi
da
A B C D
A-
Gru
boœc
ienn
aep
ider
ma
B-
Sub
epid
erm
a
C-
Miê
kisz
asym
ilac
yjny
D-
Tap
etum
sekr
ecyj
ne
chlo
ropl
asty
j¹dr
a
œcia
nako
mór
kow
a
chlo
rola
sty
j¹dr
o
œcia
nako
mór
kow
a
chlo
ropl
asty
j¹dr
o
œcia
nako
mór
kow
a
j¹dr
o
drob
new
akuo
le
œcia
nako
mór
kow
a
10µ
m
144
248
249
Roz
ga³ê
zion
e,w
ielo
kom
órko
we
w³o
ski
twor
z¹ce
cza-
pecz
kêok
ryw
aj¹c
¹pu
szkê
zaro
dnio
w¹
Hed
w, z
podg
rom
ady
(Mch
y), z
klas
y(P
³onn
ikow
e); A
,B.
Poly
tric
hum
com
-m
une
.B
ryophyt
aP
oly
tric
hopsi
da
cien
kaœc
iana
popr
zecz
naro
z-dz
iela
j¹ca
kom
órki
w³o
ska
mie
jsce
rozg
a³êz
ieni
ako
mór
ek
B-
Cie
nkie
odga
³êzi
enie
w³o
ska
maj
¹ce
zdol
noϾ
za-
wij
ania
siê
wok
ó³le
¿¹cy
chw
s¹si
edzt
wie
w³o
sków
kons
truk
cyjn
ych
50µ
m50
µm
ABA
-W
³osk
itw
orz¹
cepo
dsta
-w
ow¹
kons
truk
cjê
czap
eczk
i
Przekrój pod³u¿ny przez merystem wierzcho³kowy gametofitu mchu - -Hedw (Zdrojek pospolity) z podgromady (Mchy), z klasy
(Pr¹tnikowe)
Fontinalis antipiretica . , Bryophyta Bryo-psida
tetraedryczna komórka apikalna
segmenty komórkowe pochodz¹ceod pojedynczych komórek oddzie-lonych od komórki apikalnej
zawi¹zki listków
20 µm
145
250
251
Roz
wój
pach
win
oweg
om
erys
tem
uw
ierz
cho³
kow
ego
ga-
met
ofit
uH
edw
(Zdr
ojek
posp
oli-
ty),
zpo
dgro
mad
y(M
chy)
, zkl
asy
(Pr¹
tnik
owe)
Fo
nti
na
lis
an
tip
yret
ica
.B
ryo
ph
yta
Bry
op
sid
a
A-
Tw
orz¹
cysi
êm
erys
tem
wie
rz-
cho³
kow
ypê
duz
poje
dync
zej
ko-
mór
kiep
ider
mal
nej
pach
win
yli
stka
kom
órka
apik
alna
kom
órki
ow
spól
nym
poch
odze
niu
zko
mór
k¹ap
ikal
n¹
list
ekpê
dug³
ówne
go
B-
Mer
yste
mpa
chw
inow
yw
cza-
sie
inic
jacj
iza
wi¹
zków
pier
w-
szyc
hli
stkó
w
kom
órka
apik
alna
zaw
i¹zk
ili
stkó
wm
erys
tem
upa
chw
ino-
weg
o
list
ekpê
dug³
ówne
go
C-
Mer
yste
mpa
chw
inow
yz
za-
wi¹
zkam
ipi
erw
szyc
hli
stkó
w
kom
órka
apik
alna
zaw
i¹zk
ili
stkó
wm
erys
tem
upa
chw
ino-
weg
o
list
ekpê
dug³
ówne
go
10µ
m
CBA
Roz
wój
podz
iem
nej
czêœ
cisp
l¹tk
aH
edw
(Pr¹
tnik
sreb
rzys
ty)
zpo
dgro
mad
y(M
chy)
klas
y(P
r¹tn
ikow
e); A
-ki
e³ku
j¹cy
zaro
dnik
, B,C
-po
cz¹t
-ko
we
fazy
rozw
oju
podz
iem
nej
czêœ
cisp
l¹tk
a.
Bry
um
arg
ente
um
.,
Bry
ophyt
a,z
Bry
opsi
da
g³ów
nani
æsp
l¹tk
a
kom
órki
inic
juj¹
-ce
bocz
neod
ga³ê
-zi
enia
Fra
gmen
tpo
dzie
mne
ji
nadz
iem
nej
czêœ
cisp
l¹tk
aH
edw
Bry
um
ar-
gen
teum
.
kom
órki
inic
juj¹
cebo
czne
od-
ga³ê
zien
ia
orto
trop
owa,
nadz
iem
nacz
êœæ
spl¹
tka
plag
iotr
opow
a,po
dzie
mna
czêœ
æsp
l¹tk
a
50µ
m
50µ
m
A
B C
146
252
253
M³o
dyga
met
ofit
Hed
w(P
r¹tn
iksr
eb-
rzys
ty),
zpo
dgro
mad
y(M
chy)
, zkl
asy
-(P
r¹tn
ikow
e)Bry
um
arg
ente
um
.B
ryo
ph
yta
Bry
op
sid
a
list
ki
chw
ytni
ki50
µm
Przekrój pod³u¿ny sety nios¹cej zarodniê zawieraj¹c¹ komórki sporogenne uHedw (Pr¹tnik srebrzysty), z podgromady (Mchy), z klasy(Pr¹tnikowe)
Bryumargenteum . BryophytaBryopsida
1 - gruboœcienna skórka
2 - tkanka mechaniczna (stereom)
3 - prozenchymatyczny, cienkoœcienny miêkisz
4 - komórki przewodz¹ce o zgrubia³ych, zdrewnia-³ych œcianach komórkowych
5 - komórki przewodz¹ce, silnie wyd³u¿one, o cien-kich, celulozowych œcianach komórkowych
1 2 3 4 5 4 3 2 1
10 µm
147
254
255
Szczytowy fragment jednowarstwowego listka gametofitu sp z pod-gromady (Mchy), z klasy (Pr¹tnikowe)
Plagiomnium .,Bryophyta Bryopsida
1 - szczytowy z¹bek listka2 - wyd³u¿one komórki wzmacniaj¹ce brzeg listka3 - podstawowe komórki blaszki listka4 - wyd³u¿one, przewodz¹ce komórki listka
1
2
2 3 4 3 2
50 µm
Doj
rza³
aro
dnia
(Hed
w.)
Bri
d.(C
zare
czni
kgr
uszk
owat
y)z
podg
rom
ady
(Mch
y), z
klas
y(P
r¹tn
ikow
e). O
biek
tpr
ze-
œwie
tlon
yw
lakt
ofen
olu.
Na
pods
taw
iepr
epar
atu
dr. h
ab.
M. £
ukas
zew
icza
.
Ph
ysco
mit
riu
mp
yrif
orm
e,
Bry
op
hyt
aB
ryo
psi
da
szyj
karo
dni
doln
acz
êœæ
rodn
iz
kom
órk¹
jajo
w¹
wœr
odku
50µ
m
148
256
257
Gór
nacz
êœæ
gam
etof
itu
zpl
emni
ami
(Hed
w.)
Bri
d.(C
zare
czni
kgr
uszk
owat
y),
zpo
dgro
mad
y(M
chy)
, zkl
asy
(Pr¹
tnik
owe)
. Obi
ekt
prze
œwie
tlon
yw
ca³o
œci
wla
k-to
feno
lu. N
apo
dsta
wie
prep
arat
udr
. hab
. M. £
uka-
szew
icza
.
Ph
ysco
mit
riu
mp
yrif
orm
eB
ryo
ph
yta
Bry
op
sid
a
list
kiga
met
ofit
u
plem
nie
wst
awki
100
µm
Doj
rza³
a,za
mkn
iêta
(A)
iot
war
ta(B
)pl
emni
a(H
edw
.)B
rid
(Cza
recz
nik
grus
zkow
aty)
,z
podg
rom
ady
(Mch
y), z
klas
y(P
r¹t-
niko
we)
. Obi
ekt
prze
œwie
tlon
yw
lakt
ofen
olu.
Na
pods
ta-
wie
prep
arat
udr
. hab
. M. £
ukas
zew
icza
.
Phys
com
i-tr
ium
pyr
iform
e.
Bry
ophyt
aB
ryopsi
da
wst
awka
kom
órki
szcz
ytow
ejcz
êœci
plem
niul
egaj
¹ce
lizi
e
kom
órki
twor
z¹ce
jedn
owar
st-
wow
¹œc
iank
êpl
emni
wst
awka
otw
órw
szcz
ytow
ejcz
êœci
plem
ni
kom
órki
œcia
nki
plem
ni
A B
25µ
m
25µ
m
149
x
x
258
Prz
ekró
jpo
prze
czny
³ody
gi(S
pren
g.)
Ber
nch.
, zpo
dgro
mad
y(P
sylo
ty),
zro
dzin
y. N
apo
dsta
wie
prep
arat
upr
of. P
. Ma-
hesh
war
y’eg
o.
Tm
esip
teri
sta
nnen
sis
Psi
loto
phyt
aP
silo
tace
ae
apar
atsz
park
owy
skór
kapo
kryt
agr
ub¹
kuty
kul¹
cien
koœc
ienn
ym
iêki
szzi
elen
iow
y
prze
stw
ory
miê
dzyk
omór
kow
e
kom
órki
oce
lulo
zow
ych
œcia
nach
,zg
rubi
a³yc
hw
k¹ta
chko
mór
ek
w³ó
kna
³yko
we
ozd
rew
nia³
ych
œcia
nach
kom
órki
³yka
prze
wod
z¹ce
go
drew
no
miê
kisz
rdze
nia
200
µm
150
259
260
Centralna czêœæ wegetatywnej rozmnó¿ki obejmuj¹ca merystem wierzcho³kowy pê-du i korzenia u (L.) Mart. in Schrank et Martius (Wid³ak wroniec)z podgromady (Wid³akowe), z rodziny
Huperzia selago ,Lycophyta Huperziaceae
najm³odszy zawi¹zek liœciowy
merystem wierzcho³kowy pêdu
nie w pe³ni ukszta³towany merystemwierzcho³kowy korzenia
50 µm
Merystem wierzcho³kowy pêdu wegetatywnej rozmnó¿ki (L.) Martin. Schrank et Martius (Wid³ak wroniec) z podgromady (Wid³akowe),z rodziny
Huperzia selago ., Lycophyta
Huperziaceae
szczytowa czêœæ zawi¹zka liœciowego z kom-pleksami komórkowymi, które powsta³y wwyniku peryklinalnych i antyklinalnych po-dzia³ów praskórki
praskórka doosiowej strony liœcia, o komór-kach dziel¹cych siê antyklinalnie
powierzchniowe kompleksy komórkowe me-rystemu wierzcho³kowego pêdu (powsta³yw wyniku peryklinalnych i antyklinalnychpodzia³ów praskórki)
50 µm
151
261
262
Merystem wierzcho³kowy k³osa zarodnionoœnego L. (Wid³akgoŸdzisty), z podgromady (Wid³akowe), z rodziny (Wid³a-kowate)
Lycopodium clavatumLycophyta Lycopodiaceae
jednowarstwowa tunika (praskórka)
komórki korpusu, czêœci osiowej k³osa
zawi¹zek liœcia zarodnionoœnego - spo-rofila (powstaje w wyniku peryklinal-nych podzia³ów praskórki i pod ni¹ le-¿¹cych komórek)
25 µm
Merystem wierzcho³kowy pêdu sp (Widliczka), z podgromady(Wid³akowe), z rodziny Selaginellaceae (Widliczkowate)
Selaginella . Lycophy-ta
tetraedryczna, czteroœcienna komórka apikalna,dziel¹ca siê w trzech p³aszczyznach
komórka pochodz¹ca bezpoœrednio od komórkiapikalnej
wielokomórkowy segment pochodz¹cy od poje-dynczej komórki
zawi¹zek liœcia
komórki warstwy œrodkowej liœcia (powsta³y w wy-niku peryklinalnych podzia³ów doosiowej skórkiliœcia)
10 µm
152
263
264
Schemat dichotomicznie rozga³êzionego merystemu wierzcho³kowego pêdusp (Widliczka), z podgromady (Wid³akowe), z rodziny(Widliczkowate)
Selagi-nella . Lycophyta Selaginella-ceae
sto¿ki wzrostu
zawi¹zek liœcia
25 µm
Schemat budowy rozmnó¿ki (L.) Mart. in Schrank et Martius (Wid-³ak wroniec), z podgromady (Wid³akowe), z rodziny
Huperzia selagoLycophyta Huperziaceae
4 - liœcie rozmnó¿ki pe³ni¹ce funkcje zapasowe
1 - merystem wierzcho³kowy pêdu
2 - merystem wierzcho³kowy korzenia
3 - ³¹cznik rozmnó¿ki z roœlin¹ mateczn¹
5 - wi¹zka przewodz¹ca zasilaj¹ca rozmnó¿kê
250 µm
1
2
3
44
5
4
4
153
265
266
Szczytowa czêœæ ryzoforu, organu wytwarzaj¹cego korzenie przybyszowe u -sp (Widliczka), z podgromady (Wid³akowe), z rodziny -(Widliczkowate)
Selaginella . Lycophyta Selaginellaceae
1 - skórka (komórki dziel¹ce siêantyklinalnie)
2 - czêœæ korowa
3 - czêœæ osiowa
komórki czêœci apikalnej ry-zoforu dziel¹ce siê perykli-nalnie i antyklinalnie
1 2 3 2 1
10 µm
Schemat przekroju poprzecznego przez ³odygê z uk³adem przewodz¹cym typu akty-nosteli u (L.) Mart. in Schrank et Martius (Wid³ak wroniec), z pod-gromady (Wid³akowe), z rodziny
Huperzia selagoLycophyta Huperziaceae
skórka
miêkisz kory pierwotnej
kana³y wodne
œlady liœciowe (wi¹zki hadrocentryczne)
endoderma
protoksylem
metaksylem
³yko250 µm
154
267
268
Schemat przekroju poprzecznego przez ³odygê z uk³adem przewodz¹cym typu plek-tosteli u (L.) Mart. in Schrank et Martius (Wid³ak wroniec), z pod-gromady (Wid³akowe), z rodziny
Huperzia selagoLycophyta Huperziaceae
skórka
miêkisz asymilacyjny kory pierwotnej
sklerenchyma
kana³ wodny
miêkisz zasadniczy kory pierwotnej
endoderma (œródskórnia)
³yko
protoksylem
metaksylem250 µm
Schemat przekroju poprzecznego ³odygi z uk³adem przewodz¹cym typu plektosteliu L. (Wid³ak ja³owcowaty), z podgromady (Wi-d³akowe), z rodziny (Wid³akowate)
Lycopodium annotinum LycophytaLycopodiaceae
skórka
kana³ wodny
miêkisz kory pierwotnej
sklerenchyma
endoderma
³yko
protoksylem
metaksylem250 µm
155
269
270
Schemat przekroju poprzecznego ³odygi z uk³adem przewodz¹cym typu plektosteliu L (Wid³ak goŸdzisty), z podgromady (Wid³ako-we), z rodziny (Wid³akowate)
Lycopodium clavatum . LycophytaLycopodiaceae
skórka
sklerenchyma
nasada liœcia z hadrocentryczn¹wi¹zk¹ przewodz¹c¹
miêkisz kory pierwotnej
endoderma
³yko pierwotne
protoksylem
metaksylem
œlad liœciowy250 µm
Przekrój poprzeczny przez ³odygê z dwoma stelami u sp. (Widliczka),z podgromady , z rodziny (Widliczkowate)
SelaginellaLycophyta Selaginellaceae
1 - nasada liœci2 - skórka3 - miêkisz kory pierwotnej4 - endoderma
5 - przestwory miêdzykomórkowe6 - perycykl7 - drewno8 - ³yko
50 µm
2
3
4
5
6
7
8
1
1
156
271
272
Przekrój poprzeczny przez liœæ L. (Wid³ak goŸdzisty), z pod-gromady (Wid³akowe), z rodziny (Wid³akowate)
Lycopodium clavatumLycophyta Lycopodiaceae
1 - skórka górna (doosiowa) z chloroplastami2 - komórki aparatu szparkowego3 - komórki ³yka4 - komórki drewna5 - miêkisz asymilacyjny6 - skórka dolna z chloroplastami
1 2 3 4 5
6
10 µm
Przekrój poprzeczny przez nasadow¹ czêœæ zawi¹zka liœciowego z jêzyczkiem u -sp (Widliczka), z podgromady (Wid³akowe), z rodziny -(Widliczkowate)
Selaginella . Lycophyta Selaginellaceae
Przekrój poprzeczny przez jêzyczek m³odego liœcia sp (Widliczka)Selaginella .
jêzyczek
skórka strony odosiowejzawi¹zka liœciowego
pasmo pramiazgi
segmenty komórkowepochodz¹ce od pojedyn-czych komórek
10 µm
10 µm
157
273
274
Przekroje poprzeczne przez liœæ sp (Widliczka), z podgromady(Wid³akowe), z rodziny (Widliczkowate); A - liœæ w trakcie ró¿nicowa-nia siê komórek, B - liœæ w pe³ni ukszta³towany.
Selaginella . LycophytaSelaginellaceae
1 - epiderma doosiowa z chloroplastami2 - miêkisz asymilacyjny3 - przestwory miêdzykomórkowe
4 - pochwa miêkiszowa wokó³wi¹zkowa5 - wi¹zka przewodz¹ca6 - epiderma odosiowa z chloroplastami
20 µm
20 µm
1 2 3 4 5 6
1 2 3 4 5 6
A
B
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
liϾ
zjê
zycz
kiem
sp. (
Wid
licz
ka),
zpo
dgro
mad
y(W
id³a
kow
e),
zro
dzin
y(W
idli
czko
wat
e)
Sel
ag
inel
laL
yco
ph
yta
Sel
ag
inel
lace
ae
1-
epid
erm
ado
osio
wej
stro
nyli
œcia
2-
miê
kisz
asym
ilac
yjny
3-
epid
erm
aod
osio
wej
stro
nyli
œcia
4-
chlo
ropl
asty
6-
jêzy
czek
7-
³ody
¿ka
5-
kom
órki
miê
kisz
owe
zpo
jedy
nczy
mi
kubk
owa-
tym
ich
loro
plas
tam
i
20µ
m1 2 3 4
5
6
7
158
275
276
Przekrój poprzeczny przez wi¹zkê hadrocentryczn¹ stanowi¹c¹ œlad liœciowy w ko-rze pierwotnej ³odygi L. (Wid³ak goŸdzisty), z podgromady
(Wid³akowe), z rodziny (Wid³akowate)Lycopodium clavatum
Lycophyta Lycopodiaceae
komórki miêkiszowekory pierwotnej
³yko (zakropkowane)
drewno
10 µm
Prz
ekró
jpo
prze
czny
apar
atu
szpa
rkow
ego
wsk
órce
liœc
ia(L
.)M
art.
inS
chra
nket
Mar
-, z
rodz
iny
Hu
per
zia
sela
go
tiu
sH
up
erzi
ace
ae
1-
kom
órka
apar
atu
szpa
rkow
ego
2-
list
wa
górn
a3
-pr
zeds
ione
kgó
rny
4-
prze
dsio
nek
doln
y5
-li
stw
ado
lna
6-
kom
ora
pods
zpar
kow
a7
-ko
mór
kim
iêki
szow
e
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zap
arat
szpa
rkow
yw
skór
ce³o
dygi
L(W
id³a
kgo
Ÿdzi
sty)
,z
rodz
iny
(Wid
³ako
wat
e)L
yco
po
diu
mcl
ava
tum
.L
yco
po
dia
cea
e
6-
kom
órka
apar
atu
szpa
r-ko
weg
o7
-ku
tyku
la
8-
w³a
œciw
eko
mór
kisk
órki
5-
kom
ora
pods
zpar
kow
a
9-
kom
órki
miê
kisz
owe
ko-
rypi
erw
otne
j
1-
list
wa
górn
a2
-li
stw
ado
lna
3-
prze
dsio
nek
górn
y4
-pr
zeds
ione
kdo
lny
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zap
arat
szpa
rkow
yw
skór
ce³o
dygi
sp. (
Wid
licz
ka),
zro
dzin
y-
(Wid
licz
kow
ate)
Sel
ag
inel
laS
ela
gin
ella
cea
e
5-
kom
órka
apar
atu
szpa
r-ko
weg
o
1-
prze
dsio
nek
górn
y2
-li
stw
agó
rna
3-
prze
dsio
nek
doln
y4
-li
stw
ado
lna
12
32
45
67
10µ
m
12
34
10µ
m
21
310
µm
4
5
5
6 9
78
159
277
278
Powierzchniowy obraz aparatu szparkowego skórki doosiowej strony liœcia(L.) Mart. in Schrank et Martius (Wid³ak wroniec), z podgromady
(Wid³akowe), z rodziny
Huperziaselago Lycophyta
Huperziaceae
w³aœciwe komórki skórki
komórki aparatu szparkowego
listwa górna
przedsionek górny
por
jamki proste
10 µm
Fra
gmen
tsk
órki
odos
iow
ejst
rony
liœc
ia(L
.)M
art.
inS
chra
nket
Mar
tius
(Wid
³ak
wro
niec
),z
ro-
dzin
y
Hu
per
zia
sela
go
Hu
per
zia
cea
e
w³a
œciw
eko
mór
kisk
órki
kom
órki
apar
atu
szpa
rkow
ego
por
prze
dsio
nek
górn
y
list
wa
górn
a
jam
kipr
oste
Fra
gmen
tsk
órki
odos
iow
ejst
rony
liœc
iaL
. (W
id³a
kgo
Ÿdzi
sty)
, zro
dzin
yL
yco
po
diu
mcl
a-
vatu
mL
yco
po
dia
cea
e
w³a
œciw
eko
mór
kisk
órki
kom
órki
apar
atu
szpa
rkow
ego
por
jam
kipr
oste
Fra
gmen
tsk
órki
doos
iow
ejst
rony
liœc
iasp
(Wid
licz
ka),
zro
dzin
y(W
idli
czko
wat
e)S
ela
gin
ella
.S
ela
gin
ella
cea
e
w³a
œciw
eko
mór
kisk
órki
kom
órki
apar
atu
szpa
rkow
ego
por
apar
atu
szpa
rkow
ego
chlo
ropl
asty
œcia
nako
mór
kow
a
25µ
m
10µ
m
10µ
m
160
279
280
Sch
emat
prze
kroj
upo
d³u¿
nego
prze
zm
erys
tem
wie
rzch
o³-
kow
ysp
orof
ilos
tanu
L. (
Wid
³ak
goŸd
zist
y), z
rodz
iny
(Wid
³ako
wat
e)L
yco
po
diu
mcl
ava
tum
Lyc
op
od
iace
ae
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
frag
men
tm
erys
tem
uw
ierz
cho³
-ko
weg
osp
orof
ilos
tanu
, obe
jmuj
¹cy
dwa
zaw
i¹zk
isp
orof
i-li
uL
. (W
id³a
kgo
Ÿdzi
sty)
, zro
dzi-
ny(W
id³a
kow
ate)
Lyc
op
od
ium
cla
vatu
mL
yco
po
dia
cea
e
sto¿
ekw
zros
tu
zaw
i¹zk
isp
orof
ili
pram
iazg
a
zaw
i¹zk
iza
rodn
i(s
pora
ngió
w)
zaw
i¹zk
isp
orof
ili
(pow
staj
¹z
war
st-
wy
pow
ierz
chni
owej
mer
yste
mu
wie
rzch
o³ko
weg
osp
orof
ilos
tanu
)
100
µm
10µ
m
Sch
emat
ypr
zekr
ojów
prze
zk³
osza
rodn
iono
œny
L. (
Wid
³ak
goŸd
zist
y), z
rodz
iny
(Wid
³ako
wat
e); A
-pr
zekr
ójpo
d³u¿
nyza
rodn
iz
frag
men
tam
ipr
zyle
g³yc
hsp
orof
ili,
B,C
,D-
prze
kroj
epo
prze
czne
k³os
aza
-ro
dnio
weg
ona
trze
chpo
ziom
ach
tych
sam
ych
zaro
dni;
wgó
rnym
(B),
wœr
odko
wym
(C)
iw
doln
ym(D
).Lyc
opodiu
mcl
ava
tum
Lyc
opodia
ceae
zaro
dnia
zha
ploi
daln
ymi
zaro
dni-
kam
i
s¹si
aduj
¹ce
zbo
ków
spor
ofil
ez
zaro
dnia
mi
wy¿
ejle
¿¹cy
mi
nasa
dow
acz
êœæ
spor
ofil
a
1-
okó³
eksp
orof
ili
najn
i¿ej
le¿¹
cy2
-ok
ó³ek
spor
ofil
ile
¿¹cy
pow
y¿ej
13
-ok
ó³ek
spor
ofil
ile
¿¹cy
pow
y¿ej
okó³
ka2
ini
os¹c
yw
idoc
zne
nary
sunk
uza
rodn
ie4
-na
sada
spor
ofil
ile
¿¹cy
chpo
wy-
¿ej
okó³
ka3
5-
zaro
dnie
wyt
wor
zone
nasp
orof
i-la
chok
ó³ka
36
-dr
ewno
7-
³yko
A
13
2
4
6 7
5
B CD
6 7
13
52
4
6 7
13
52
4
100
µm
200
µm
200
µm
200
µm
161
281
282
Rozwój zarodni (sporangium) u L. (Wid³ak goŸdzisty), z pod-gromady (Wid³akowe), z rodziny (Wid³akowate); A-G.
Lycopodium clavatumLycophyta Lycopodiaceae
A,B,C - Inicjalne stadia rozwojowe zarodni
pierwszy peryklinalny podzia³ komórki warstwy epidermalnejw pachwinowej, doosiowej stronie m³odego sporofila
komórki inicjalne warstw œciennych i tkanki sporogennej zarodni
komórki inicjalne nó¿ki zarodni
komórki inicjalne warstw œciennych i tkanki sporogennej zarodni
komórki inicjalne nó¿ki zarodni
A
B
C
20 µm
cd. Rozwój zarodni L ; A-G.Lycopodium clavatum .
D,E - Dalsze podzia³y komórek pochodzenia epidermalnego,pachwinowej czêœci m³odego sporofila, prowadz¹ce douwypuklania siê zarodni
F - M³oda zarodnia z wyró¿nicowanymi komórkami sporogen-nymi i œciennymi
komórki inicjalne warstw œciennych
komórki inicjalne tkanki sporogennej
komórki inicjalne warstw œciennych
komórki inicjalne tkanki sporogennej
komórki inicjalne nó¿ki zarodni
komórki œcienne zarodni
komórki sporogenne
nó¿ka zarodni
miêkisz sporofila
D
E
F
20 µm
20 µm
20 µm
162
283
284
cd. Rozwój zarodni L.; A-G.Lycopodium clavatum
G - M³oda zarodnia z wyró¿nicowanymi ko-mórkami sporogennymi i tapetum
powierzchniowe komórki œcienne
tapetum
komórki sporogenne
nó¿ka zarodni
sporofil
G
20 µm
Przekrój pod³u¿ny przez merystem wierzcho³kowy pêdu L(Skrzyp polny), z podgromady (Sfenofity), z rodziny(Skrzypowate)
Equisetum arvense .Sphenophyta Equisetaceae
tetraedryczna, czteroœcienna komór-ka apikalna dziel¹ca siê w trzechp³aszczyznach
komórka pochodz¹ca bezpoœredniood komórki apikalnej (inicjalnej)
wielokomórkowy segment wierzcho³-ka pêdu pochodz¹cy od pojedynczejkomórki oddzielonej od komórki api-kalnej
zawi¹zki liœci
25 µm
163
285
286
Schemat przekroju poprzecznego ³odygi L. (Skrzyp polny), z pod-gromady (Sfenofity) (Skrzypowate)
Equisetum arvenseSphenophyta , z rodziny Equisetaceae
skórka
sklerenchyma
chlorenchyma
miêkisz kory pierwotnej
kana³y powietrzne
endoderma
perycykl
³yko
metaksylem
protoksylem
miêkisz miêdzywi¹zkowy
kana³ wodny200 µm
Schemat przekroju poprzecznego k³¹cza L. (Skrzyp polny), z pod-gromady (Sfenofity) z rodziny (Skrzypowate)
Equisetum arvenseSphenophyta , Equisetaceae
skórka
miêkisz kory pierwotnej
endoderma
perycykl
³yko
elementy przewodz¹ce drewna
miêkisz rdzenia
kana³y powietrzne
kana³ wodny
250 µm
164
287
288
Fragment przekroju poprzecznego ³odygi L. (Skrzyp polny),z podgromady (Sfenofity), z rodziny (Skrzypowate)
Equisetum arvenseSphenophyta Equisetaceae
epiderma
sklerenchyma
chlorenchyma (miêkisz asymilacyjny)
miêkisz zasadniczy kory pierwotnej
porozrywane komórki wokó³ reksygenowego kana³upowietrznego
reksygenny kana³ powietrzny w korze pierwotnej
cienkoœcienne komórki miêkiszowe
endoderma z pasemkami Caspary’ego
perycykl
metaksylem
³yko
protoksylem
schizogenowy kana³ wodny
gruboœcienne komórki miêkiszu oko³owi¹zkowego
cienkoœcienny miêkisz rdzenia
reksygenowy, rdzeniowy kana³ powietrzny
50 µm
Przekrój poprzeczny przez ³uskowaty liœæ L (Skrzyp polny),z podgromady (Sfenofity) z rodziny (Skrzypowate)
Equisetum arvense .Sphenophyta , Equisetaceae
1 - skórka doosiowa2 - sklerenchyma3 - komórki przewodz¹ce drewna4 - ³yko
5 - miêkisz asymilacyjny6 - skórka odosiowa7 - jamki
1 2 3 4 3 5
6 750 µm
165
289
290
Schematyczny przekrój poprzeczny przez tarczkê z dojrza³ymi zarodniami (A) i frag-ment œciany zarodni (B) u L. (Skrzyp polny), z podgromady
(Sfenofity) (Skrzypowate)Equisetum arvense Sphe-
nophyta , z rodziny Equisetaceae
sporangia (zarodnie)
jednowarstwowa œciana zarodni
zarodniki z hapterami
sporangiofor
hadrocentryczna wi¹zka przewodz¹ca
fragment œciany zarodni utworzonej przezjednowarstwow¹ epidermê o pierœcieniowychi spiralnych zgrubieniach œciany komórkowej
250 µm
25 µm
A
B
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
yk³
¹cza
papr
oci
-sp
.,z
podg
rom
ady
(Pap
roci
e), z
rodz
iny
(Ner
eczn
icow
ate)
Onocl
eaP
oly
podio
phyt
aD
ryopte
ridace
ae
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
yli
œcia
papr
oci
-sp
.,z
podg
rom
ady
(Pa-
proc
ie),
zro
dzin
y(N
erec
znic
owat
e)O
nocl
eaP
oly
podio
phyt
aD
ryopte
ridace
ae
tetr
aedr
yczn
a,cz
tero
œcie
nna
kom
órka
apik
alna
, dzi
el¹c
asi
êw
trze
chp³
aszc
zyzn
ach
kom
órka
poch
odna
wie
loko
mór
kow
yse
gmen
tw
ierz
cho³
kapê
dupo
chod
z¹cy
odpo
jedy
ncze
jko
mór
kiod
-dz
ielo
nej
odko
mór
kiap
ikal
-ne
j
socz
ewko
wat
a,dw
uwyp
uk³a
kom
órka
apik
alna
dzie
l¹ca
siê
wje
dnej
p³as
zczy
Ÿnie
kom
órka
poch
odz¹
cabe
zpo-
œred
nio
odko
mór
kisz
czyt
o-w
ej
wie
loko
mór
kow
yse
gmen
tm
erys
tem
uw
ierz
cho³
kow
ego
poch
odz¹
cyod
poje
dync
zej
kom
órki
oddz
ielo
nej
odko
-m
órki
apik
alne
j
50µ
m
50µ
m
166
291
292
Przekrój pod³u¿ny przez merystem wierzcho³kowy pêdu sp , z podgromady(Paprocie), z rodziny (Salwiniowate)
Azolla .Polypodiophyta Salviniaceae
tetraedryczna, czteroœcienna komórkaapikalna, dziel¹ca siê w trzech p³asz-czyznach
najm³odsza komórka pochodz¹ca bez-poœrednio od komórki apikalnej
wielokomórkowy segment pochodz¹-cy od pojedynczej komórki
zawi¹zek liœcia
5 µm
Przekrój pod³u¿ny przez merystem wierzcho³kowy korzenia z jedn¹ komórk¹ ini-cjaln¹ u sp , z podgromady (Paprocie), z rodziny -
(Nerecznicowate). Na podstawie preparatu doc. Fr. Kadeja.Onoclea . Polypodiophyta Dryo
pteridaceae
endoderma
perycykl
dermatogen
tetraedryczna komórka inicjalna dzie-l¹ca siê w czterech p³aszczyznach
kalyptrogen
czapeczka (kalyptra)
peryblem plerom peryblem
50 µm
167
x
x
293
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
yko
rzen
iaz
grup
¹du
¿ych
kom
ó-re
kin
icja
lnyc
hu
L. (
D³u
gosz
król
ewsk
i), z
podg
rom
ady
(Pap
roci
e), z
rodz
iny
(D³u
gosz
owat
e). W
obrê
bie
tego
me-
ryst
emu
brak
rozg
rani
czen
iam
iêdz
yw
alce
mos
iow
ym, k
or¹
pier
wot
n¹, s
kórk
¹i
czap
eczk
¹.N
apo
dsta
wie
prep
arat
udo
c.F
r.K
adej
a.
Osm
unda
regali
sP
oly
po-
dio
phyt
aO
smundace
ae
najm
³ods
zeko
mór
kiw
alca
osio
weg
o
cent
raln
ako
mór
kain
icja
lna
bocz
nacz
êœæ
czap
eczk
i
cent
raln
a,ko
lum
now
acz
êœæ
czap
eczk
io
wie
loko
mór
ko-
wyc
hko
mpl
eksa
chu³
o¿on
ych
wzd
³u¿
osi
mer
yste
mu,
wsk
azuj
¹cyc
hna
bard
zow
olny
wzr
ost
cent
raln
ejko
mór
-ki
inic
jaln
ejw
popr
zek
osi
mer
yste
mu
najs
tars
zacz
êœæ
czap
eczk
i,kt
óra
pow
sta³
aw
okre
sie
kszt
a³to
wan
iasi
êm
erys
tem
u
50µ
m
168
294
295
Pow
stan
iei
rozw
ójm
erys
tem
uw
ierz
cho³
kow
ego
ko-
rzen
iau
papr
oci
wod
nej
-sp
, zpo
dgro
mad
y-
(Pap
roci
e), z
rodz
iny
; A-G
.A
zoll
a.
Po
lypodio
phyt
aSalv
inia
ceae
trój
siec
zna
kom
órka
apik
alna
wyr
ó¿ni
cow
ana
wsk
órce
³ody
gi
kom
órki
poch
odne
kom
órki
api-
kaln
ej
pier
wsz
eko
mór
kicz
apec
zki,
poch
odne
kom
órki
apik
alne
j
kom
órka
apik
alna
(czt
eros
iecz
na)
bocz
neko
mpl
eksy
kom
órko
we,
poch
odne
kom
órki
apik
alne
j
kom
órki
czap
eczk
i,po
chod
neko
mór
kiap
ikal
nej
kom
órka
apik
alna
kom
plek
syko
mór
kow
ein
icju
j¹ce
wal
ecos
iow
yi
korê
pier
wot
n¹ko
rzen
ia
kom
órki
czap
eczk
i
kom
órka
apik
alna
kom
plek
syko
mór
kow
ein
icju
j¹ce
wal
ecos
iow
yi
korê
pier
wot
n¹ko
rzen
ia
10µ
m
A B C D
cd. P
owst
anie
iro
zwój
mer
yste
mu
wie
rzch
o³ko
weg
oko
rzen
iasp
.A
zoll
a
czap
eczk
a
zam
iera
j¹ca
podp
owie
rz-
chni
owa
war
stw
ako
mór
ek
kom
órka
apik
alna
kom
plek
syko
mór
kow
etw
orz¹
cew
alec
osio
wy
iko
rêpi
erw
otn¹
czap
eczk
a
kom
órka
apik
alna
pozo
sta³
oœci
podp
owie
rz-
chni
owej
war
stw
yko
mó-
rek
kom
plek
syko
mór
kow
e(l
uŸno
zakr
opko
wan
e)tw
orz¹
cew
alec
osio
wy
iko
rêpi
erw
otn¹
20µ
m
FE
169
296
297
cd. P
owst
anie
iro
zwój
mer
yste
mu
wie
rzch
o³ko
weg
oko
rzen
iasp
Azo
lla
.
czap
eczk
a
kom
órka
apik
alna
kom
plek
syko
mór
-ko
we
twor
z¹ce
wal
ecos
iow
yi
ko-
rêpi
erw
otn¹
20µ
m
GPrzekroje poprzeczne przez korzeñ przybyszowy paproci wodnej - sp., z pod-gromady (Paprocie), z rodziny (Salwiniowate); A-C.
AzollaPolypodiophyta Salviniaceae
A - Przekrój korzenia w obrêbie kory pierwotnej ³odygi
cewka protoksylemu
cewka metaksylemu
komórki ³yka
perycykl (komórki silnie zwakuo-lizowane)
endoderma (komórki o jednorod-nej br¹zowej zawartoœci)
miêkisz kory pierwotnej korzenia
miêkisz kory pierwotnej ³odygi
20 µm
A
170
298
299
cd. Przekroje poprzeczne przez korzeñ przybyszowy sp.; A,C.Azolla
B - Przekrój przechodz¹cy przez korzeñ tu¿ poza skórk¹ ³odygi
komórki ³yka; jedna ze s³abo, a drugaz mocno barwi¹c¹ siê cytoplazm¹
komórki macierzyste cewek metaksy-lemu
cewka protoksylemu
perycykl (komórki silnie zwakuolizo-wane)
endoderma (komórki o jednorodnejbr¹zowej zawartoœci)
miêkisz kory pierwotnej
skórka
warstwy komórek czapeczki
20 µm
B
cd. Przekroje poprzeczne przez korzeñ przybyszowy sp.; A,C.Azolla
C - Przekrój przechodz¹cy przez korzeñ w dalszej odleg³oœci od ³odygi
cewka protoksylemu
komórki ³yka; jedna ze s³abo, a dru-ga z mocno barwi¹c¹ siê cytoplazm¹
cewka metaksylemu
perycykl (komórki silnie zwakuoli-zowane)
endoderma (komórki o jednorodnejbr¹zowej zawartoœci)
miêkisz kory pierwotnej
skórka
warstwa komórek czapeczki
20 µm
C
171
x
x
300
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zk³
¹cze
zsy
stem
empr
zew
odz¹
cym
typu
akty
nost
eli
uL
(Pap
rotk
azw
ycza
jna)
, zpo
dgro
mad
y(P
apro
cie)
,z
rodz
iny
(Pap
rotk
owat
e).N
apo
dsta
wie
prep
arat
um
grD
. Ric
hter
.Po-
lypodiu
mvu
lgare
.P
oly
podio
phyt
aP
oly
podia
ceae
grub
oœci
enna
, skl
eren
chym
atyc
zna
skór
ka
skle
renc
hym
a
miê
kisz
kory
pier
wot
nej
endo
derm
ao
grub
ej(z
acze
rnio
nej)
wew
nêtr
znej
œcia
nie
kom
órko
wej
endo
derm
az
pase
mka
mi
Cas
pary
’-eg
o
pery
cykl
³yko
prot
oksy
lem
met
aksy
lem
100
µm
172
301
302
Przekrój poprzeczny przez walec osiowy z systemem przewodz¹cym typu aktynoste-li w k³¹czu L. (Paprotka zwyczajna), z rodziny(Paprotkowate). Na podstawie preparatu mgr Doroty Richter.
Polypodium vulgare Polypodiaceae
miêkisz kory pierwotnej
endoderma o grubej wewnêtrznejœcianie
endoderma z pasemkami Caspary’ego
perycykl
metaksylem
protoksylem
³yko
50 µm
Schemat przekroju poprzecznego przez k³¹cze z systemem przewodz¹cym typu dik-tiosteli u L. (Paprotka zwyczajna), z podgromady -
(Paprocie), z rodziny (Paprotkowate)Polypodium vulgare Polypodiophy
ta Polypodiaceae
skórka
miêkisz kory pierwotnej
wi¹zki hadrocentryczne
endoderma
³yko pierwotne
drewno pierwotne
miêkisz rdzenia
500 µm
173
303
304
Schemat przekroju poprzecznego k³¹cza z systemem przewodz¹cym typu polisteliu (L.) Kuhn (Orlica pospolita), z podgromady(Paprocie), z rodziny
Pteridium aquilinum PolypodiophytaDonstaedtiaceae
skórka
sklerenchyma subepidermalna
miêkisz kory pierwotnej
wi¹zki hadrocentryczne
endoderma
³yko
drewno
sklerenchyma miêdzywi¹zkowa
1 mm
Schemat przekroju poprzecznego k³¹cza z systemem przewodz¹cym typu polisteliu (L.) Kuhn (Orlica pospolita), z podgromady(Paprocie), z rodziny
Pteridium aquilinum PolypodiophytaDonstaedtiaceae
skórka
sklerenchyma subepidermalna
miêkisz kory pierwotnej
wi¹zki hadrocentryczne
endoderma
³yko
drewno
sklerenchyma miêdzywi¹zko-wa
1 mm
174
305
306
Schemat przekroju poprzecznego k³¹cza z systemem przewodz¹cym typu polisteliu (L.) Kuhn (Orlica pospolita), z podgromady(Paprocie), z rodziny
Pteridium aquilinum PolypodiophytaDonstaedtiaceae
skórka
miêkisz kory pierwotnej
wi¹zki hadrocentryczne
sklerenchyma
endoderma
³yko
drewno
1 mm
Schemat przekroju poprzecznego przez k³¹cze z systemem przewodz¹cym typupolicyklicznej, amfifloemowej syfonosteli u R. Br. z podgromady
(Paprocie), z rodziny . Wystêpuj¹cy u systemsteli nale¿y do najbardziej z³o¿onych wœród paprotników. jest jednogatun-kowym rodzajem, rosn¹cym na Malajach. Na podstawie preparatu prof. P. Mahes-hwary’ego.
Matonia pectinataPolypodiophyta Matoniaceae Matonia
Matonia
skorkowacia³e warstwy komórek
sklerenchyma
miêkisz
³yko
drewno
miêkisz zapasowy
1 mm
175
307
308
Przekrój poprzeczny hadrocentrycznej wi¹zki k³¹cza L (Paprot-ka zwyczajna), z podgromady (Paprocie), z rodziny(Paprotkowate)
Polypodium vulgare .Polypodiophyta Polypodiaceae
miêkisz kory pierwotnej
endoderma ze zgrubia³y-mi œcianami stycznymiod strony walca osiowe-go (wspólne pochodze-nie z miêkiszem korypierwotnej)
endoderma z pasemka-mi Caspary’ego (wspól-ne pochodzenie z pery-cyklem)
perycykl
³yko pierwotne
protoksylem
metaksylem
25 µm
Przekrój poprzeczny blaszki liœciowej o s³abo zró¿nicowanych komórkach u -sp (Adiantum), z podgromady (Paprocie), z rodziny -
(Nerecznicowate)
Adianthum . Polypodiophyta Dryopteridaceae
1 - skórka górna (doosiowa)2 - miêkisz (mezofil)3 - przestwory miêdzykomórkowe4 - chloroplasty5 - skórka dolna (odosiowa)
25 µm
1 2 3 4 5
176
x
x
309
Rozwój liœcia o s³abo zró¿nicowanym miêkiszu asymi-lacyjnym u (L.) Schott (Nereczni-ca samcza), z podgromady (Paprocie),z rodziny (Nerecznicowate); A-C.
Dryopteris filix-mas .Polypodiophyta
DryopteridaceaeA - Zawi¹zek liœcia
B - Rozrastaj¹ca siê blaszka m³odego liœcia
C - Przekrój poprzeczny przez listek I rzêdu
dwusieczna komórkaapikalna merystemubrze¿nego liœcia
kompleksy komórkowepochodz¹ce od komórkiapikalnej
tworz¹ca siê pramiazga
komórka apikal-na
tworz¹ca siêblaszka liœciowa
wi¹zka przewo-dz¹ca
cewki
skórka doosiowa
miêkisz
skórka odosiowa
wi¹zka przewodz¹ca
C
B
A
20 µm
50 µm
10 µm
177
x
x
310
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zbl
aszk
êli
stka
Irz
êdu
os³
abo
zró¿
nico
wan
ymm
iêki
szu
asym
ilac
yjny
mu
(L.)
Sch
ott.
(Ner
eczn
ica
sam
cza)
, zpo
dgro
ma-
dy(P
apro
cie)
, zro
dzin
y(N
erec
znic
owat
e)D
ryopte
ris
fili
x-m
as
Poly
podio
phyt
aD
ryopte
ridace
ae
1-
skór
kagó
rna
(doo
siow
a)2
-m
iêki
szas
ymil
acyj
ny3
-sk
órka
doln
a(o
dosi
owa)
4-
apar
aty
szpa
rkow
e
5-
endo
derm
az
pase
mka
mi
Cas
pary
’ego
6-
drew
no7
-³y
ko8
-sk
lere
nchy
ma
47
8
6
5
4
1
850
µm
23
178
x
x
311
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zbi
facj
aln¹
blas
zkê
liœc
iow
¹ep
ifit
yczn
ejpa
proc
i-
Des
vaux
(Pla
tyce
rium
, £os
iero
gi),
zpo
dgro
mad
y(P
apro
cie)
, zro
dzin
y(P
apro
tkow
ate)
Pla
tyce
-ri
um
alc
icorn
eP
oly
podio
phyt
aP
oly
podia
ceae
skór
kagó
rna
(doo
siow
a)
miê
kisz
pali
sado
wy
miê
kisz
g¹bc
zast
y
skór
kado
lna
(odo
siow
a)
1-
apar
aty
szpa
rkow
e2
-en
dode
rma
zpa
sem
-ka
mi
Cas
pary
’ego
3-
drew
no4
-³y
ko5
-sk
lere
nchy
ma
15
1
5 3 4
2
100
µm
179
312
313
Prz
ekro
jepo
d³u¿
nepr
zez
m³o
deli
œcie
papr
oci
wod
nej
-sp
, zro
dzin
y(S
alw
inio
wat
e); A
-za
wi¹
zek
liœc
ia, B
-m
³ody
liϾ
.A
zoll
a.
Salv
inia
ceae
1-
socz
ewko
wat
ako
mór
kaap
ikal
na2
-na
jm³o
dsza
kom
órka
poch
odz¹
caod
kom
órki
apik
alne
j3
-se
gmen
tyko
mór
kow
epo
chod
z¹ce
odpo
jedy
nczy
chko
mór
ek4
-uw
ypuk
leni
ain
icju
j¹ce
œcia
nêw
nêki
zasi
edla
nej
prze
zsy
mbi
o-ty
czn¹
sini
cêA
na
ba
ena
azo
lla
e
12
3
12
3
4
10µ
m
20µ
mPrzekrój pod³u¿ny przez liœæ paproci wodnej sp. z rodziny (Sal-winiowate), ¿yj¹cej w symbiozie z sinic¹
Azolla SalviniaceaeAnabaena azollae
1 - komórki miêkiszowe kory pierwotnej ³odygi2 - wnêka liœciowa tworz¹ca komorê dla ¿yj¹cych w niej sinic -3 - komórki otaczaj¹ce otwór komory4 - w³oski gruczo³owe5 -6 - przestwory miêdzykomórkowe
Anabaena azollae
Anabaena azollae
100 µm
1
3
5 4
2
6
180
314
315
Przekrój powierzchniowy skórki liœcia (bez aparatów szparkowych) paproci wodnejsp , z podgromady (Paprocie), z rodziny (Salwi-
niowate)Azolla . Polypodiophyta Salviniaceae
25 µm
Wi¹zka przewodz¹ca w liœciu paproci wodnej sp z podgromadyz rodziny (Salwiniowate)
Azolla ., Polypodio-phyta, Salviniaceae
1. cewka
2. komórki ³yka
3. pochwa miêkiszowawokó³wi¹zkowa
4. komórki miêkiszuasymilacyjnego
5. komory powietrzne
10 µm
1
2
3
4
5
5
5
181
316
317
Sch
emat
prze
kroj
upo
d³u¿
nego
prze
zk³
osza
rodn
iow
yL
. (N
asiê
Ÿrza
³po
spol
ity)
, zpo
d-gr
omad
y(P
apro
cie)
, zro
dzin
y(N
asiê
Ÿrza
³ow
ate)
Op
hio
glo
ssu
mvu
lga
tum
Po
lyp
od
iop
hyt
aO
ph
iog
lo-
ssa
cea
e
œcia
naza
rodn
i
tape
tum
kom
órki
mac
ierz
yste
spor
wi¹
zki
prze
wod
z¹ce
500
µm
Przekrój przez gruboœcienn¹ zarodniê L. (NasiêŸrza³ pospo-lity), z podgromady (Paprocie), z rodziny (NasiêŸ-rza³owate)
Ophioglossum vulgatumPolypodiophyta Ophioglossaceae
epiderma
tapetum
komórkimacierzystespor
cewki
50 µm
182
318
319
Przekroje poprzeczne przez rozwijaj¹cy siê sorus (kupka z zarodniami) sp.(Nerecznica), z rodziny (Nerecznicowate); A-D.
DryopterisDryopteridaceae
skórka górna (doosiowa) liœcia
miêkisz liœcia
skórka dolna (odosiowa)
zarodnie tworz¹ce siê z warstwy epidermalnej
tworz¹ca siê zawijka
skórka górna (doosiowa) liœcia
miêkisz liœcia
skórka dolna (odosiowa)
m³ode zarodnie
zawijka
w³oski
A
B
20 µm
50 µm
cd. Przekroje poprzeczne przez rozwijaj¹cy siê sorus sp (Nerecznica),z podgromady , z rodziny (Nerecznicowate); A-D.
Dryopteris .Polypodiophyta Dryopteridaceae
C - Sorus z zarodniami w okresie przedmejotycznym
1
2
3
456
1 - skórka górna (doosiowa) liœcia2 - miêkisz liœcia3 - skórka dolna (odosiowa) liœcia4 - m³ode zarodnie z komórkami macierzystymi spor
5 - zawijka6 - w³oski7 - cewki
C
750 µm
183
320
321
cd. Przekroje poprzeczne przez rozwijaj¹cy siê sorus sp (Nerecznica),z podgromady , z rodziny (Nerecznicowate); A-D.
Dryopteris .Polypodiophyta Dryopteridaceae
D - Sorus z dojrzewaj¹cymi zarodniami
71
2
3
45
6
1 - skórka górna (doosiowa) liœcia2 - miêkisz liœcia3 - skórka dolna (odosiowa) liœcia4 - zarodnie z dojrzewaj¹cymi zarodnikami
5 - zawijka6 - w³oski7 - wi¹zka przewodz¹ca
D
50 µm
Widok powierzchni zawijki sp , z podgromady (Papro-cie), z rodziny (Nerecznicowate)
Cyrtomium . PolypodiophytaDryopteridaceae
komórki brze¿ne zawijki
cienkoœcienne komórki jedno-warstwowej czêœci zawijki
gruboœcienne komórki zawijkiw miejscu nó¿ki
100 µm
184
322
323
Rozwój zarodni sp (Nerecznica), z podgromady (Papro-cie), z rodziny (Nerecznicowate); A-M.
Dryopteris . PolypodiophytaDryopteridaceae
1 - tworz¹ca siê zawijka2 - telofaza w komórce macie-
rzystej zarodni3 - czterokomórkowy zawi¹zek
zarodni4 - komórka apikalna zarodni5 - sznureczek zarodni6 - zewnêtrzne (epidermalne)
komórki œcienne zarodni7 - komórka archesporialna8 - pierwsza subepidermalna
komórka œcienna9 - telofaza w komórce arches-
porialnej10 - subepidermalne komórki
œcienne11 - komórka sporogenna12 - dwie komórki sporogenne
A B C D
E F G H
1
2
34 4
5
6 7
8
9 6
105
11
12
6
10
5
10 µm
cd. Rozwój zarodni sp (Nerecznica), z rodziny (Ne-recznicowate); A-H, L-O - przekroje pod³u¿ne, I,J,K - przekroje poprzeczne.
Dryopteris . Dryopteridaceae
I
J K L
M N O
1
2
3
4
5
6 78
1
9
1
10
11
12
1315
14
9
6
1 - zewnêtrzne (epidermalne) komórkiœcienne zarodni
2 - pierwsza subepidermalna komórkaœcienna
3 - komórka archesporialna4 - komórka sporogenna5 - subepidermalne komórki œcienne6 - tapetum7 - warstwa poœrednia8 - komórki sporogenne9 - sznureczek zarodni10 - komórki macierzyste spor11 - tetrady spor12 - j¹dra plazmoidalnego tapetum13 - zarodniki14 - anulus (pierœcieñ komórek o zgru-
bia³ych œcianach komórkowych s³u-¿¹cy do otwierania zarodni)
15 - cienkoœcienne komórki, miejsceotwierania siê zarodni
10 µm
10 µm
10 µm
10 µm10 µm
10 µm
185
324
325
Przekrój przez mikrosporangium (A) i makrosporangium (B) paproci ró¿nozarodni-kowej (L.) All. (Salwinia p³ywaj¹ca), z podgromady(Paprocie), z rodziny (Salwiniowate)
Salvinia natans PolypodiophytaSalviniaceae
komórki œciany mikrosporangium
mikrospory (o objêtoœci oko³o 4.200 mikro-metrów)
komórki œciany makrosporangium
peryspor (utwór powstaj¹cy z tapetum)
egzospor (œciana komórkowa makrospory)
makrospora (o objêtoœci oko³o 14.000.000mikrometrów)
50 µmA
B
Przekrój poprzeczny przez liœæ L. , z podgromady (Na-gozal¹¿kowe wielkolistne), z rodziny (Sagowcowate). Na podstawiemuzealnego preparatu nieznanego wykonawcy z koñca XIX w.
Cycas revoluta CycadophytaCycadaceae
gruboœcienna skórka doosiowej strony liœcia
warstwa subepidermalnej sklerenchymy(hypoderma)
miêkisz palisadowy
miêkisz wokó³wi¹zkowy
elementy przewodz¹ce drewna (cewki)
elementy przewodz¹ce ³yka (komórki sitowe)
miêkisz odosiowej strony liœcia
subepidermalna warstwa komórek o siatko-watych zgrubieniach œcian komórkowych
w³aœciwe komórki skórki odosiowej stronyliœcia
komórki aparatu szparkowego
25 µm
186
326
327
Przekrój poprzeczny m³odego listka I rzêdu L., z podgromady(Nagozal¹¿kowe wielkolistne), z rodziny (Sagowcowate)
Cycas revoluta Cyca-dophyta Cycadaceae
skórka doosiowa
sklerenchyma
miêkisz palisadowy
miêkisz g¹bczasty
aparat szparkowy
skórka odosiowa
25 µm
Fra
gmen
tpr
zekr
oju
popr
zecz
nego
pery
fery
jnej
czêœ
ciog
onka
liœc
iow
ego
sp, z
podg
rom
ady
(Nag
onas
ienn
ew
ielk
olis
tne)
, zro
dzin
y(S
a-go
wco
wat
e). N
apo
dsta
wie
muz
ealn
ego
prep
arat
uw
yko-
nane
gow
1882
r.pr
zez
Geo
rga
Gür
icha
.
Cyc
as
.C
ycadophyt
aC
ycadace
ae
kuty
kula
grub
oœci
enne
kom
órki
skór
ki
sube
pide
rmal
naw
arst
wa
skle
renc
hym
y
miê
kisz
asym
ilac
yjny
w³ó
kna
skle
renc
hym
atyc
zne
miê
kisz
zasa
dnic
zy
50µ
m
187
328
329
Przekrój poprzeczny wi¹zki przewodz¹cej ogonka liœciowego L ,z podgromady (Nagonasienne wielkolistne), z rodziny (Sa-gowcowate). Na podstawie muzealnego preparatu wykonanego pod koniec XIX w.
Cycas revoluta .Cycadophyta Cycadaceae
gruboœcienny miêkisz
pochwa miêkiszowa otaczaj¹ca wi¹zkê
³yko (komórki sitowe)
drewno (cewki)
50 µm
Schemat przekroju poprzecznego ogonka liœciowego Th. Moor,z podgromady (Nagozal¹¿kowe wielkolistne), z rodziny .Na podstawie muzealnego preparatu wykonanego pod koniec XIX w.
Stangeria paradoxaCycadophyta Stangeriaceae
skórka
kana³y wydzielnicze
³yko
miazga
drewno
miêkisz i sklerenchyma
250 µm
188
330
331
Fragment poprzecznego przekroju ogonka liœciowego Th. Moore,z podgromady (Nagozal¹¿kowe wielkolistne), z rodziny .Na podstawie muzealnego preparatu wykonanego pod koniec XIX w.
Stangeria paradoxaCycadophyta Stangeriaceae
kutykula
gruboœcienna skórka
subepidermalna warstwa sklerenchymy
miêkisz asymilacyjny
du¿e skupienia sklerenchymy
drobne, luŸno rozsiane w miêkiszu grupykomórek sklerenchymatycznych
miêkisz zasadniczy
gruboœcienne komórki miêkiszowe
25 µm
Schemat przekroju poprzecznego ogonka liœciowego sp , z podgro-mady (Nagonasienne wielkolistne), z rodziny
Encephalartos .Cycadophyta Zamiaceae. Na podsta-
wie preparatu Georga Güricha z 1882 r.
skórka
sklerenchyma
wi¹zki przewodz¹ce
³yko
drewno
miêkisz
500 µm
189
332
333
Przekrój poprzeczny schizogenowego kana³u wydzielniczego w miêkiszu miêdzy-wi¹zkowym ogonka liœciowego sp , z podgromady (Na-gozal¹¿kowe wielkolistne), z rodziny . Na podstawie preparatu GeorgaGüricha z 1882 r.
Encephalartos . CycadophytaZamiaceae
komórki miêkiszowe
komórki wyœcielaj¹ce(wydzielnicze)
schizogenowy kana³wydzielniczy
przestwory miêdzy-komórkowe
50 µm
Sch
emat
prze
kroj
upo
prze
czne
gopr
zez
hypo
koty
lH
ook.
, zpo
dgro
mad
y(N
a-go
zal¹
¿kow
ew
ielk
olis
tne)
, zro
dzin
y.
Na
pods
taw
iepr
epar
atu
prof
. P. M
ahes
hwar
y’eg
oz
Del
hi.
Wel
wi-
tsch
iam
ira
bil
isC
yca
do
ph
yta
Wel
wit
sch
iace
ae 1 2 3 4 5 6 7
1-
pery
derm
a2
-w
³ókn
a³y
kow
e3
-³y
ko4
-m
iazg
a
5-
drew
no6
-sk
lere
idy
7-
miê
kisz
1m
m
190
334
335
Sch
emat
prze
kroj
upo
prze
czne
gopr
zez
korz
eñ-
Hoo
k(W
elw
iczj
apr
zedz
iwna
),z
pod-
grom
ady
(Nag
ozal
¹¿ko
we
wie
lkol
istn
e),
zro
dzin
y. N
apo
dsta
wie
prep
arat
upr
of. P
. Mah
eshw
ary’
ego
zD
elhi
.
Wel
wi
tsch
iam
ira
bil
is.
Cyc
ad
op
hyt
aW
elw
itsc
hia
cea
e
1 2 3 4 5 6 7 8 9
1-
pery
derm
a2
-w
³ókn
apo
zaw
asku
larn
e3
-w
³ókn
a³y
kow
e4
-³y
ko5
-m
iazg
a
6-
drew
now
tórn
e7
-sk
lere
idy
8-
drew
nopi
erw
otne
9-
miê
kisz
250
µm
Schemat przekroju poprzecznego przez korzeñ w pobli¿u hypokotylu uHook., z podgromady (Nagozal¹¿kowe wielkolistne), z rodzi-
ny . Na podstawie preparatu prof. P. Maheshwary’ego z Delhi.
Welwitschiamirabilis Cycadophyta
Welwitschiaceae
peryderma
w³ókna ³ykowe
³yko
miazga
drewno
sklereidy z kryszta³ami szczawianu wapnia
w³ókna pozawaskularne
miêkisz
500µm
191
336
337
Schemat przekroju poprzecznego przez szypu³kê kwiatow¹Hook. (Welwiczja przedziwna), z podgromady (Nagozal¹¿kowe wiel-kolistne), z rodziny . Na podstawie preparatu prof. P. Maheshwary’ego z Delhi.
Welwitschia mirabilisCycadophyta
Welwischiaceae
skórka
asterosklereidy
w³ókna pozawaskularne
drewno
wi¹zka leptocentryczna
³yko
wi¹zka kolateralna
w³ókna ³ykowe
miêkisz
500 µm
Fragment przekroju poprzecznego szypu³ki kwiatowej Hook(Welwiczja przedziwna), z podgromady (Nagozal¹¿kowe wielkolistne),z rodziny . Na podstawie preparatu prof. P. Maheshwary’ego z Delhi.
Welwitschia mirabilis .Cycadophyta
Welwitschiaceae
skórka
w³ókna sklerenchyma-tyczne pozawaskularne
ramiê asterosklereiduprzekrojone w poprzek
asterosklereid
miêkisz
50 µm
192
x
x
338
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zm
³od¹
blas
zkê
liœc
iow
¹H
ook
(Wel
-w
iczj
apr
zedz
iwna
),z
podg
rom
ady
(Nag
ozal
¹¿ko
we
wie
lkol
istn
e)z
ro-
dzin
y. N
apo
dsta
wie
prep
arat
upr
of. P
. Mah
eshw
ary’
ego
zD
elhi
.
Wel
wit
schia
mir
abil
is.
Cyc
adophyt
aW
elw
itsc
hia
ceae
kuty
kula
skór
kado
osio
wej
(gór
nej)
stro
nyli
œcia
apar
aty
szpa
rkow
e
miê
kisz
pali
sado
wy
w³ó
kna
skle
renc
hym
atyc
zne,
poza
was
kula
rne
w³ó
kna
skle
renc
hym
atyc
zne,
was
kula
rne
miê
kisz
wi¹
zkow
y
elem
enty
prze
wod
z¹ce
drew
na
mia
zga
³yko
w³ó
kna
skle
renc
hym
atyc
zne,
³yko
we
mez
ofil
wew
nêtr
zny
w³ó
kna
skle
renc
hym
atyc
zne,
poza
was
kula
rne
apar
aty
szpa
rkow
e
skór
kaod
osio
wej
(dol
nej)
stro
nyli
œcia
50µ
m
193
339
340
Aparaty szparkowe Hook (Welwiczja przedziwna), z podgro-mady (Nagozal¹¿kowe wielkolistne), z rodziny ; A -liœcia, B - szypu³ki kwiatowej. Na podstawie preparatów prof. P. Maheshwary’ego.
Welwitschia mirabilis .Cycadophyta Welwitschiaceae
kutykula
warstwa skutynizowana o granularnej strukturze
warstwa pektynowa
œciana celulozowa
zdrewnia³a œciana komórek szparkowych
miêkisz palisadowy
kutykula
warstwa skutynizowana o granularnej strukturzena granicy z kutykul¹
warstwa pektynowa
œciana celulozowa
zdrewnia³a œciana komórek szparkowych
miêkisz asymilacyjny
10 µm
10 µm
A
B
Schemat przekroju poprzecznego piêcioletniej ³odygi L. (Przêœlskrzypowata), z podgromady (Nagozal¹¿kowe wielkolistne), z rodziny
(Przêœlowate)
Ephedra distachyaCycadophyta
Ephedraceae
peryderma
kora pierwotna
³yko
miazga
drewno
promienie ³ykodrzewne
granice przyrostów rocznych
rdzeñ
1 mm
194
341
342
Schemat przekroju poprzecznego przez fragment drewna wtórnego kilkuletniej ³ody-gi L. (Przêœl skrzypowata), z podgromady (Nagoza-l¹¿kowe wielkolistne), z rodziny (Przêœlowate)
Ephedra distachya CycadophytaEphedraceae
naczynia
granica przyrostu rocznego
promienie drzewne100 µm
granica przyrostu rocznego
Przekrój styczny pod³u¿ny przez drewno letnie wieloletniej ³odygiL (Przêœl skrzypowata), z podgromady (Nagozal¹¿kowe wielkolistne),z rodziny (Przêœlowate). Na podstawie preparatu prof. Aliny Hejnowicz.
Ephedra distachya. Cycadophyta
Ephedraceae
cewki drewna letniego
wielorzêdowy promieñ drzewny zbudowany z komórekmiêkiszowych o du¿ym zró¿nicowaniu pod wzglêdemkszta³tów i rozmiarów
jednorzêdowy promieñ drzewny zbudowany z komórek miê-kiszowych, inicjowany przez dwie komórki miazgi
dwurzêdowy promieñ drzewny zbudowany z dwóch rzêdówkomórek miêkiszowych
promieñ drzewny inicjowany przez jedn¹ komórkê miazgi
50 µm
195
x
x
343
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zdr
ewno
wtó
rne
wie
lole
tnie
j³o
dygi
L.
(Prz
êœl
skrz
ypow
ata)
, zpo
dgro
mad
y(N
agoz
al¹¿
kow
ew
ielk
olis
tne)
,z
rodz
iny
(Prz
êœlo
wat
e). N
apo
dsta
wie
prep
arat
upr
of. A
liny
Hej
now
icz .
Ephed
rad
ista
chya
Cyc
adophyt
aE
ph
edra
cea
e
drew
now
iose
nne
wie
lorz
êdow
ypr
omie
ñdr
zew
nyzb
udow
any
wy³
¹czn
iez
¿yw
ych
kom
órek
miê
kisz
owyc
h
jam
kipr
oste
pom
iêdz
yko
mór
-ka
mi
miê
kisz
owym
ipr
omie
nia
gran
ica
przy
rost
uro
czne
go
drew
nole
tnie
cew
kidr
ewna
wio
senn
ego
nacz
ynia
prze
bici
apo
miê
dzy
cz³o
nam
ina
czyñ
jam
kile
jkow
ate
pom
iêdz
yna
-cz
ynia
mi
ice
wka
mi
gran
ica
przy
rost
uro
czne
go
drew
nole
tnie
20µ
m
196
x
x
344
Prz
ekró
jst
yczn
ypo
d³u¿
nyw
iose
nneg
odr
ewna
wtó
rneg
oL
(Prz
êœl
skrz
ypow
ata)
, zpo
dgro
mad
y(N
agoz
al¹¿
kow
ew
ielk
olis
tne)
,z
rodz
iny
(Prz
êœlo
wat
e). N
apo
dsta
wie
prep
arat
upr
of. A
liny
Hej
now
icz.
Ephed
radis
tach
ya.
Cyc
adophyt
aE
phed
race
ae
cew
ki
nacz
ynie
w³ó
kna
œcia
nasz
czyt
owa
³¹cz
¹ca
dwa
cz³o
nyna
czyñ
prze
bici
a
jam
kasz
czel
inow
ale
jkow
ata
wœc
iani
epr
omie
nist
ejw
³ókn
a
jam
kisz
czel
inow
ele
jkow
ate
wœc
iana
chst
yczn
ych
w³ó
kien
jam
kile
jkow
ate
wœc
iana
chst
yczn
ych
nacz
ynia
ice
wki
jam
kale
jkow
ata
wœc
iani
epr
omie
nist
ejna
czyn
iai
cew
ki
kom
órki
miê
kisz
owe
prom
ieni
adr
zew
nego
jam
kipr
oste
wœc
iana
chpr
omie
nist
ych
kom
órek
miê
kisz
o-w
ych
25µ
m
197
x
x
345
Przekrój pod³u¿ny promienisty przez drewno wtórnewieloletniej ³odygi L. (Przêœl skrzy-powata), z podgromady (Nagozal¹¿kowewielkolistne), z rodziny (Przêœlowate). Napodstawie preparatu prof. Aliny Hejnowicz.
Ephedra distachyaCycadophytaEphedraceae
przebicia pomiêdzy dwoma cz³onami na-czyñ
cewki
w³ókna
wielorzêdowy promieñ drzewny zbudo-wany wy³¹cznie z komórek miêkiszo-wych
jamki proste pomiêdzy komórkami miê-kiszowymi promienia
jamki lejkowate w cewkach (z nakrzy¿-leg³ymi szczelinowymi wlotami)
ma³e jamki lejkowate w³ókien ze szcze-linowymi nakrzy¿leg³ymi wlotami
przebicia pomiêdzy cz³onami naczyñ
20 µm
198
x
x
346
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
ypê
duo
niet
rwa³
ej, j
edno
war
stw
o-w
ejtu
nice
uL
. (M
i³or
z¹b
dwuk
lapo
wy)
, zpo
dgro
mad
y(N
a-go
zal¹
¿kow
edr
obno
list
ne),
zro
dzin
y(M
i³or
zêbo
wat
e). N
apo
dsta
wie
prep
arat
udo
c.F
r.K
adej
a.
Gin
kgo
bil
oba
Pin
ophyt
aG
inkg
oace
ae
zaw
i¹zk
ili
œci
pery
klin
alni
epo
dzie
lona
kom
órka
pras
kórk
i(n
ie-
trw
a³ej
jedn
owar
stw
owej
tuni
ki)
kom
órki
korp
usu
dzie
l¹-
cesi
êpe
rykl
inal
nie,
anty
-kl
inal
nie
isk
oœni
e
50µ
m
199
x
x
347
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zdr
ewno
wtó
rne
os³
abo
zazn
acza
j¹cy
chsi
êpr
zyro
stac
hro
czny
chw
ielo
tnie
j³o
dygi
L. (
Mi³
orz¹
bdw
ukla
pow
y), z
podg
rom
ady
(Nag
ozal
¹¿ko
we
drob
noli
stne
),z
rodz
iny
(Mi³
orzê
bow
ate)
.N
apo
dsta
wie
prep
arat
upr
of. A
liny
Hej
now
icz.
Gin
kgo
bil
oba
Pin
ophyt
aG
inkg
oace
ae
cew
kidr
ewna
letn
iego
cew
kidr
ewna
wio
senn
ego
jam
kile
jkow
ate
naœc
iana
chpr
omie
nist
ych
cew
ek
jam
kile
jkow
ate
naœc
iana
chst
yczn
ych
pom
iê-
dzy
cew
kam
idr
ewna
letn
iego
iw
iose
nneg
o
gran
ica
przy
rost
uro
czne
go
cew
kidr
ewna
letn
iego
kom
órki
miê
kisz
owe
jedn
orzê
dow
ego
hom
o-ge
nneg
opr
omie
nia
drze
wne
goja
mki
pom
iêdz
yko
mór
kam
im
iêki
szow
ymi
prom
ieni
ice
wka
mi
osio
wym
i
cew
kidr
ewna
wio
senn
ego
gran
ica
przy
rost
uro
czne
go
cew
kidr
ewna
letn
iego
20µ
m
200
x
x
348
50 µm
zagêszczenia jameklejkowatych na za-koñczeniach cewek
j¹dra komórek miê-kiszowych promieni
krótkie cewki wytwo-rzone przez ulegaj¹-ce eliminacji komór-ki wrzecionowatemiazgi
jamki pomiêdzy ko-mórkami miêkiszo-wymi promieniai cewkami osiowymi
jednorzêdowe homo-genne promieniedrzewne zbudowanewy³¹cznie z cienko-œciennych komórekmiêkiszowych
jamki lejkowate naœcianach promie-nistych
cewki drewna wio-sennego
Przekrój pod³u¿ny styczny przez drewno wtórne wie-loletniej ³odygi L. (Mi³orz¹b dwuklapo-wy), z podgromady (Nagozal¹¿kowe drobno-listne), z rodziny (Mi³orzêbowate). Na pod-stawie preparatu prof. Aliny Hejnowicz.
Ginkgo bilobaPinophyta
Ginkgoaceae
201
349
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
omie
nist
ypr
zez
drew
now
tórn
ew
ielo
letn
iej
³ody
giL
. (M
i³or
z¹b
dwuk
lapo
wy)
, zpo
dgro
mad
y(N
agoz
al¹¿
kow
edr
obno
list
-ne
),z
rodz
iny
(Mi³
orzê
bow
ate)
. Na
pods
taw
iepr
epar
atu
prof
. Ali
nyH
ejno
wic
z.
Gin
kgo
bil
o-
ba
Pin
ophyt
aG
inkg
oace
ae
cew
ki
jam
kile
jkow
ate
naœc
iana
chpr
omie
nist
ych
cew
ek
pase
mka
San
io
dno
jam
ki
wlo
tja
mki
jedn
orzê
dow
eho
mog
enne
prom
ieni
edr
zew
nezb
udow
ane
wy³
¹czn
iez
cien
koœc
ienn
ych
kom
órek
miê
kisz
owyc
h
jam
kipo
miê
dzy
kom
órka
mi
miê
kisz
owym
ii
cew
kam
i
20µ
m
202
350
351
Przekrój poprzeczny m³odego liœcia L. (Mi³orz¹b klapowany), z pod-gromady (Nagozal¹¿kowe drobnolistne), z rodziny (Mi³orzê-bowate). Na podstawie preparatu doc. Fr. Kadeja.
Ginkgo bilobaPinophyta Ginkgoaceae
skórka górna (doosiowa)
ró¿nicuj¹cy siê miêkisz liœcia
tworz¹ca siê pramiazga
tworz¹cy siê kana³ ¿ywiczny
skórka dolna (odosiowa)
25 µm
Przekrój poprzeczny doros³ego liœcia L. (Mi³orz¹b klapowany), z pod-gromady (Nagozal¹¿kowe drobnolistne), z rodziny (Mi³o-rzêbowate)
Ginkgo bilobaPinophyta Ginkgoaceae
skórka górna (doosiowa)
miêkisz palisadowy
drewno
miêkisz oko³owi¹zkowy
³yko
w³ókna sklerenchyma-tyczne
miêkisz
skórka dolna (odosiowa)
aparat szparkowy
50 µm
203
352
353
Przekrój pod³u¿ny przez ortotropowy zal¹¿ek z m³odym gametofitem uL (Mi³orz¹b dwuklapowy), z podgromady (Nagozal¹¿kowe drobno-
listne), z rodziny (Mi³orzêbowate). Na podstawie preparatu prof. Sig-munda ze Stuttgartu.
Ginkgo bilo-ba . Pinophyta
Ginkgoaceae
kana³ mikropylarny
os³onka
komora py³kowa
ziarno py³ku
oœrodek
m³ody gametofit
kana³y wydzielnicze
zawi¹zek kupuli500 µm
Przekrój przez mikropylarn¹ czêœæ ¿eñskiego gametofitu (prabielmo) z komórk¹ ja-jow¹ u L. (Mi³orz¹b dwuklapowy), z podgromady (Na-gozal¹¿kowe drobnolistne), z rodziny (Mi³orzêbowate). Na podstawiepreparatu prof. Sigmunda ze Stuttgartu.
Ginkgo biloba PinophytaGinkgoaceae
powierzchniowa warstwakomórek prabielma
komórki prabielma ota-czaj¹ce komórkê jajow¹,o silnie wybarwionej cy-toplazmie i powiêkszo-nych j¹drach
j¹dro komórki jajowej
komórka jajowa
x - komórki szyjki rodni
x100 µm
204
354
355
Przekrój przez mikropylarn¹ czêœæ ¿eñskiego gametofitu (prabielma) z prazarodkiemu L. (Mi³orz¹b dwuklapowy), z podgromady (Nagoza-l¹¿kowe drobnolistne), z rodziny (Mi³orzêbowate). Na podstawie prepa-ratu prof. Sigmunda ze Stuttgartu.
Ginkgo biloba PinophytaGinkgoaceae
ziarna py³ku
powierzchniowa warstwakomórek prabielma
komórki prabielma otacza-j¹ce prazarodek (o silnie wy-barwionej cytoplazmie)
wielokomórkowy praza-rodek
100 µm
Schemat przekroju pod³u¿nego przez merystem wierzcho³kowy pêdu (L.)Karst (Œwierk pospolity), z rodziny (Sosnowate)
Picea abies. Pinaceae
³uski okrywaj¹ce p¹k
czêœæ apikalna merystemu
zawi¹zki liœci (szpilek)
100 µm
205
356
357
Przekrój pod³u¿ny przez merystem wierzcho³kowy pêdu w pocz¹tkowym okresiewykszta³cania zawi¹zków liœciowych, o nietrwa³ej jednowarstwowej tunice u
(L.) Karst (Œwierk pospolity), z rodziny (Sosnowate). Na podstawiepreparatu prof. H. Tele¿yñskiego.
Piceaabies . Pinaceae
praskórka (nietrwa³a jedno-warstwowa tunika)
komórki praskórki o po-wiêkszonych rozmiarachwskazuj¹cych na mo¿li-woœæ wyst¹pienia perykli-nalnych podzia³ów
komórki pramacierzyste
komórki macierzyste“p³aszcza” (kory pierwot-nej i tkanek przewodz¹-cych)
komórki macierzyste miê-kiszu s³upowego rdzenia
zawi¹zki liœci z peryklinal-nie podzielonymi komórka-mi praskórki
50 µm
Przekrój pod³u¿ny przez merystem wierzcho³kowy pêdu z wykszta³conymi licznymizawi¹zkami liœciowymi, o stosunkowo trwa³ej jednowarstwowej tunice u(L.) Karst (Œwierk pospolity), z rodziny (Sosnowate)
Picea abies. Pinaceae
praskórka (jednowarstwowatunika)
komórki pramacierzyste
komórki macierzyste “p³asz-cza” (kory pierwotnej i tka-nek przewodz¹cych)
komórki macierzyste miê-kiszu s³upowego rdzenia
zawi¹zki liœci
komórki praskórki w obrêbiezawi¹zków liœciowych popodzia³ach peryklinalnych
pramiazga
piêtrowo rozmieszczonekompleksy komórek ma-cierzystych miêkiszu s³u-powego rdzenia
50 µm
206
358
359
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
ypê
-du
wok
resi
esp
oczy
nkow
ym(w
zim
ie)
usp
, zro
dzin
y(S
osno
wat
e). N
apo
dsta
wie
prep
arat
upr
of. H
. Tel
e¿yñ
skie
go.
Pse
udola
rix
.P
inace
ae
1-
pery
klin
alni
epo
dzie
lona
kom
órka
pras
kórk
i2
-pr
askó
rka
(nie
trw
a³a,
jedn
owar
stw
owa
tuni
ka)
3-
kom
órki
pram
acie
rzys
te4
-ko
mór
kim
acie
rzys
tetk
anek
prze
wod
z¹cy
chi
kory
pier
wot
nej
5-
kom
órki
mac
ierz
yste
miê
kisz
urd
zeni
ai
p³yt
yko
lenc
hym
atyc
z-ne
j6
-sp
³asz
czon
e,ci
enko
œcie
nne
kom
órki
mac
ierz
yste
miê
kisz
urd
zeni
a,ch
arak
tery
zuj¹
cesi
êpo
uakt
ywni
eniu
mer
yste
mu
sil-
nym
wzr
oste
mi
czês
tym
ipo
dzia
³am
i7
-za
wi¹
zek
liœc
ia8
-p³
yta
kole
nchy
mat
yczn
a9
-pr
amia
zga
10-
miê
kisz
rdze
nia
43
21
56
78
910
50µ
m
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
ypê
duo
niet
rwa³
ejje
dnow
arst
wow
ejtu
nice
uR
ich
(Cyp
ryœn
ikb³
otny
),z
rodz
iny
(Cyp
ryœn
ikow
ate)
. Na
pods
taw
iepr
epar
atu
prof
.H
. Tel
e¿yñ
skie
go.
Ta
xod
ium
dis
tich
um
.Ta
xod
ia-
cea
e
1-
pras
kórk
a(j
edno
war
stw
owa
niet
rwa³
atu
nika
)2
-ko
mór
kapr
askó
rki
wyd
³u¿o
naw
zd³u
¿os
im
erys
tem
u(p
rzed
pery
klin
alny
mpo
dzia
³em
)3
-pe
rykl
inal
nie
podz
ielo
neko
mór
kipr
askó
rki
4-
kom
órki
pram
acie
rzys
te5
-ko
mór
kim
acie
rzys
tem
iêki
szu
s³up
oweg
ord
zeni
a6
-ko
mór
kim
acie
rzys
te“p
³asz
cza”
(kor
ypi
erw
otne
ji
tkan
ekpr
ze-
wod
z¹cy
ch)
7-
zaw
i¹zk
ili
œci
71
24
56
37
50µ
m
207
360
361
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
ypê
-du
L. (
Ja³o
wie
cpo
spol
ity)
, zro
-dz
iny
(Cyp
ryso
wat
e). N
apo
dsta
wie
pre-
para
tupr
of. Z
. Hej
now
icza
.
Junip
erus
com
munis
Cupre
ssace
ae
1-
pras
kórk
a(j
edno
war
stw
owa
tuni
ka)
2-
kom
órki
pram
acie
rzys
te3
-ko
mór
kim
acie
rzys
te“p
³asz
cza”
(miê
kisz
uli
œci,
kory
pier
wot
-ne
j³o
dygi
, ora
ztk
anek
prze
wod
z¹cy
chli
œci
i³o
dygi
)4
-ko
mór
kim
acie
rzys
tem
iêki
szu
s³up
oweg
ord
zeni
a
1
2
3
4
25µ
m
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
twor
z¹cy
siê
mer
yste
mpa
chw
inow
ypê
duL
. (Ja
³ow
iec
posp
olit
y), z
rodz
iny
. Uk³
adko
mór
ekw
skaz
uje,
¿euw
ypuk
lani
esi
êm
erys
tem
uza
chod
zidz
iêki
podz
ia³o
mpi
erw
szej
war
stw
ysu
b-ep
ider
mal
nej
wpa
chw
inie
liœc
ia(k
omór
kiza
krop
kow
ane)
. Epi
-de
rma
pach
win
yli
œcia
twor
zyje
dnow
arst
wow
¹tu
nikê
mer
yste
-m
u.U
k³ad
kom
órek
wsu
bepi
derm
alny
chko
mpl
eksa
chsu
geru
-je
, ¿e
wzr
ost
ipo
dzia
³ys¹
naja
ktyw
niej
sze
wdi
stal
nej
czêœ
cim
erys
tem
u.N
apo
dsta
wie
prep
arat
upr
of. Z
. Hej
now
icza
.
Jun
iper
us
com
mu
nis
Cu
pre
ssa
cea
e
epid
erm
a(j
edno
war
stw
owa
tuni
ka)
kom
órki
mac
ierz
yste
“p³a
sz-
cza”
(kor
ypi
erw
otne
ji
tka-
nek
prze
wod
z¹cy
ch
kom
órki
pram
acie
rzys
te
kom
órki
mac
ierz
yste
miê
ki-
szu
s³up
oweg
ord
zeni
a
nasa
dow
acz
êœæ
liœc
ia
25µ
m
208
362
363
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
niea
ktyw
nym
erys
tem
wie
rz-
cho³
kow
ypê
duz
jedn
owar
stw
ow¹
tuni
k¹u
-(S
iebo
ldet
Zuc
c.)
End
l.(C
ypry
sik
gros
z-ko
wy)
, zro
dzin
y(C
ypry
sow
ate)
. Na
pod-
staw
iepr
epar
atu
prof
. Z. H
ejno
wic
za.
Ch
am
aec
yp
ari
sp
isif
era
Cu
pre
ssa
cea
e
1-
pras
kórk
a(j
edno
war
stw
owa
tuni
ka)
2-
kom
órki
pram
acie
rzys
te3
-ko
mór
kim
acie
rzys
te“p
³asz
cza”
(kor
ypi
erw
otne
j,tk
anek
prze
-w
odz¹
cych
³ody
gii
sube
pide
rmal
nych
tkan
ekli
œci)
4-
kom
órki
mac
ierz
yste
miê
kisz
us³
upow
ego
rdze
nia
5-
zaw
i¹ze
kli
œcia
1
2
3 4 5
25µ
m
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
akty
wny
, gen
eruj
¹cy
zaw
i¹zk
ili
œcio
we
ip¹
kipa
chw
inow
em
erys
tem
wie
rzch
o³ko
wy
pêdu
, oni
esta
biln
ejje
dnow
arst
wow
ejtu
nice
u-
(Sie
bold
etZ
ucc.
)E
ndl.
(Cyp
rysi
kgr
oszk
owy)
, zro
dzin
y(C
ypry
sow
ate)
.N
apo
dsta
wie
prep
arat
upr
of. Z
. Hej
now
icza
.
Cham
ae
cypari
spis
ifer
aC
upre
ssace
ae
1-
pery
klin
alni
epo
dzie
lone
kom
órki
pras
kórk
i(n
iest
abil
nej,
jedn
o-w
arst
wow
ejtu
niki
)2
-ko
mór
kipr
amac
ierz
yste
3-
kom
órki
mac
ierz
yste
“p³a
szcz
a”(k
ory
pier
wot
nej,
tkan
ekpr
ze-
wod
z¹cy
ch³o
dygi
isu
bepi
derm
alny
chtk
anek
liœc
i)4
-ko
mór
kim
acie
rzys
tem
iêki
szu
s³up
oweg
ord
zeni
a5
-na
jm³o
dszy
zaw
i¹ze
kli
œcia
6-
zaw
i¹ze
kp¹
kapa
chw
inow
ego
7-
zaw
i¹ze
kli
œcia
8-
pram
iazg
aza
wi¹
zka
liœc
iow
ego
1 2 3 4 5 6 7 8
50µ
m
209
364
365
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
wpe
³ni
akty
wny
, gen
eruj
¹cy
zaw
i¹zk
ili
œcio
we
ip¹
kipa
chw
inow
em
erys
tem
wie
rz-
cho³
kow
ypê
duu
(Sie
bold
etZ
ucc.
)E
ndl
(Cyp
rysi
kgr
oszk
owy)
, zro
dzin
y(C
ypry
sow
ate)
. Na
pods
taw
iepr
epar
atu
prof
.Z
. Hej
now
icza
.
Ch
am
aec
ypa
ris
pis
ifer
a.
Cu
pre
s-sa
cea
e
1-
pery
klin
alni
epo
dzie
lona
kom
órka
pras
kórk
i(n
iest
abil
nej,
jedn
owar
stw
owej
tuni
ki)
2-
kom
órki
pram
acie
rzys
te3
-ko
mór
kim
acie
rzys
te“p
³asz
cza”
(kor
ypi
erw
otne
j,tk
anek
prze
-w
odz¹
cych
³ody
gii
sube
pide
rmal
nych
tkan
ekli
œci
ip¹
ków
pach
win
owyc
h)4
-ko
mór
kim
acie
rzys
tem
iêki
szu
s³up
oweg
ord
zeni
a5
-na
jm³o
dszy
zaw
i¹ze
kli
œcia
6-
pram
iazg
a7
-p¹
kpa
chw
inow
y8
-pr
askó
rka
p¹ka
pach
win
oweg
o9
-ko
mór
kipr
amac
ierz
yste
p¹ka
pach
win
oweg
o10
-ko
mór
kim
acie
rzys
te“p
³asz
cza”
p¹ka
pach
win
oweg
o11
-ko
mór
kim
acie
rzys
tem
iêki
szu
s³up
oweg
ord
zeni
a
1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11
50µ
m
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
ypê
-du
pod
koni
ecok
resu
weg
etac
yjne
gou
(Sie
bold
et. Z
ucc.
)E
ndl.
(Cyp
rysi
kgr
oszk
owy)
,z
rodz
iny
(Cyp
ryso
wat
e). N
apo
dsta
wie
prep
arat
upr
of. Z
. Hej
now
icza
.
Ch
am
aec
ypa
ris
pis
ifer
aC
up
ress
ace
ae
1-
pery
klin
alni
epo
dzie
lona
kom
órka
pras
kórk
i(
nies
tabi
lnej
,je
dnow
arst
wow
ejtu
niki
)2
-ko
mór
kipr
amac
ierz
yste
3-
kom
órki
mac
ierz
yste
“p³a
szcz
a”(k
ory
pier
wot
nej
itk
anek
prze
wod
z¹cy
ch4
-ko
mór
kim
acie
rzys
tem
iêki
szu
s³up
oweg
ord
zeni
a5
-za
wi¹
zki
liœc
i6
-pr
amia
zga
1 2 3 4 5 6
25µ
m
210
366
367
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
ypê
-du
oni
etrw
a³ej
jedn
owar
stw
owej
tuni
ceu
L. (
Cis
posp
olit
y), z
rodz
iny
(Cis
owat
e).
Na
pods
taw
iepr
epar
atu
prof
. H. T
ele¿
yñsk
iego
.
Ta
xus
ba
c-ca
taTa
xace
ae
1-
pras
kórk
a(n
ietr
wa³
aje
dnow
arst
wow
atu
nika
)2
-pe
rykl
inal
nie
podz
ielo
nako
mór
kapr
askó
rki
3-
kom
órki
pram
acie
rzys
te4
-ko
mór
kim
acie
rzys
te“p
³asz
cza”
(kor
ypi
erw
otne
ji
tkan
ekpr
ze-
wod
z¹cy
ch)
5-
kom
órki
mac
ierz
yste
miê
kisz
us³
upow
ego
rdze
nia
6-
zaw
i¹zk
ili
œci
7-
pram
iazg
a
12
3
7
4
5
6
25µ
m
Sch
emat
ydw
óch
prze
kroj
ówpo
prze
czny
chpr
zez
siln
iew
ypuk
³yst
o¿ek
wzr
ostu
pêdu
ook
ó³ko
wym
uk³a
dzie
liœ-
ciu
(Sie
bold
etZ
ucc.
)E
ndl
(Cy-
prys
ikgr
oszk
owy)
, zro
dzin
y(C
ypry
sow
a-te
);A
-na
pozi
omie
apik
alne
jcz
êœci
sto¿
kaw
zros
tu, p
o-w
y¿ej
najm
³ods
zych
zaw
i¹zk
ówli
œci,
B-
prze
krój
napo
-zi
omie
baza
lnej
czêœ
cist
o¿ka
wzr
ostu
zna
jm³o
dszy
mi
zaw
i¹zk
ami
liœc
i(1
).N
apo
dsta
wie
prep
arat
upr
of.
Z. H
ejno
wic
za.
Cham
aec
ypari
spis
ifer
a.
Cupre
ssace
ae
apik
alna
czêœ
æst
o¿ka
wzr
ostu
zaw
i¹zk
ili
œci
wtr
zech
trój
list
kow
ych
okó³
kach
baza
lna
czêœ
æst
o¿ka
wzr
ostu
okó³
ekna
jm³o
dszy
chza
-w
i¹zk
ówli
œci
(1)
czte
rytr
ójli
stko
we
okó³
kiza
wi¹
zków
liœc
i(1
,2,3
,4)
A B
100
µm
100
µm
211
368
369
Sch
emat
ypr
zekr
ojów
popr
zecz
nych
prze
zm
erys
tem
yw
ierz
cho³
kow
epê
duo
zró¿
nico
wan
ejli
czbi
eza
wi¹
z-kó
wli
œci
wok
ó³ku
u(S
iebo
ldet
Zuc
c.)
End
l(C
ypry
sik
gros
zkow
y), z
rodz
iny
(Cyp
ryso
wat
e); A
-D. N
apo
dsta
wie
prep
a-ra
tów
prof
. Z. H
ejno
wic
za.
Ch
am
aec
ypa
ris
pis
ifer
a.
Cu
-p
ress
ace
ae
A-
Mer
yste
mz
dwom
aza
wi¹
zkam
ili
œci
wok
ó³ku
sto¿
ekw
zros
tu
zaw
i¹zk
ili
œci
(1-4
)
B-
Mer
yste
mz
trze
ma
zaw
i¹zk
ami
liœc
iw
okó³
ku
sto¿
ekw
zros
tu
zaw
i¹zk
ili
œci
(1-4
)
C-
Mer
yste
mz
czte
rem
aza
wi¹
zka-
mi
liœc
iw
okó³
ku
sto¿
ekw
zros
tuz
uwyp
ukla
j¹cy
mi
siê
najm
³ods
zym
iza
wi¹
zkam
ili
œci
zaw
i¹zk
ili
œci
(1-4
)
D-
Mer
yste
mo
zmie
niaj
¹cym
siê
uk³a
dzie
liœc
i,z
czte
rech
wok
ó³-
ku(3
,4,5
),na
trzy
wok
ó³ku
(1,2
)
sto¿
ekw
zros
tu
zaw
i¹zk
ili
œci
(1-5
)
A B C D
100
µm
Sch
emat
yczn
ypr
zekr
ójpo
prze
czny
prze
zm
erys
tem
wie
rzch
o³ko
wy
pêdu
osp
iral
nym
, pra
wos
krêt
nym
u³o¿
eniu
zaw
i¹zk
ówli
œcio
wyc
hi
cykl
iczn
iezm
ieni
aj¹c
ejsi
êdy
wer
genc
jiu
(Sal
isb.
)F
ranc
o(A
rauk
aria
wyn
ios³
a), z
rodz
iny
(Ara
ukar
iow
ate)
. Cyk
licz
nie
zmie
niaj
¹cy
siê
k¹t
dyw
erge
ncji
gene
-ru
jepo
wst
awan
ietr
ójli
stko
wyc
hpo
wta
rzaj
¹cyc
hsi
êm
odu³
ów(1
-3,
4-6,
7-9,
10-1
2,13
-15,
16-1
8,19
-21)
, wkt
óryc
hdw
aza
wi¹
zki
liœ-
ciow
eza
chod
z¹na
sada
mi
nasi
ebie
atr
zeci
jest
wol
ny(R
ys. A
).K
o-le
jno
wys
têpu
j¹ce
mod
u³y
s¹sp
iral
nie
skrê
cone
wzg
lêde
msi
ebie
ok¹
t83
-96
(=
87).
Odl
eg³o
œæk¹
tow
am
iêdz
yza
wi¹
zkam
ili
œci
zach
odz¹
cym
ina
sieb
iew
ynos
i79
-90
(=
84).
Wol
nous
ytuo
wan
yza
wi¹
zek
liœc
iow
yod
dalo
nyje
stod
kole
jneg
om
³ods
zego
zaw
i¹zk
ali
œcio
weg
oo
k¹t
133-
149
(x-=
138
),(R
ys. B
).N
apo
dsta
wie
prep
a-ra
tupr
of. H
. Tel
e¿yñ
skie
go.
Ara
uca
ria
het
erophyl
laA
rauca
riace
ae
OO
OO
OO
x-
x-
wi¹
zki
prze
wod
z¹ce
sto¿
ekw
zros
tu
zaw
i¹zk
ili
œci
B
A200
µm
Po
zy
cj
el
iœ
ci
K¹tdywergencji
212
x
x
370
Przekrój pod³u¿ny przez otwarty merystem wierzcho³kowykorzenia o grupie komórek inicjalnych wspólnych dla walcaosiowego i kolumelli czapeczki oraz kory pierwotnej, bocz-nej czêœci czapeczki i skórki u L (Sosnazwyczajna), z rodziny (Sosnowate). Rolê skórkiw tym merystemie pe³ni najbardziej zewnêtrzna warstwa ko-ry pierwotnej i bocznej czêœci czapeczki. Na podstawie pre-paratu dr. P. Brodzkiego.
Pinus sylvestris .Pinaceae
1 - walec osiowy
2 - kora pierwotna i bocznaczêœæ czapeczki
skórka
komórki inicjalne (zakropkowane)
boczna czêœæ czapeczki
kompleksy komórkowe kolumelli,centralnej czêœci czapeczki, u³o-¿one wzd³u¿ osi merystemu
2 1 2
100 µm
213
x
x
371
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zek
wif
acja
lny
liϾ
(szp
ilkê
)L
(Sos
nazw
y-cz
ajna
),z
rodz
iny
(Sos
now
ate)
. Na
pods
taw
iepr
epar
atu
Fab
ryki
Pom
ocy
Nau
kow
ych
BIO
FIZ
, War
szaw
a.
Pin
us
sylv
estr
is.
Pin
ace
ae
1-
skle
renc
hym
atyc
zna
skór
kagó
rna
(doo
-si
owa)
2-
hypo
derm
a,su
bepi
-de
rmal
naw
arst
wa
skle
renc
hym
atyc
zna
3-
miê
kisz
asym
ilac
yj-
ny4
-ap
arat
szpa
rkow
y5
-en
dode
rma
6-
cien
koœc
ienn
ym
iê-
kisz
7-
miê
kisz
zapa
sow
ygr
omad
z¹cy
skro
biê
8-
cien
koœc
ienn
ece
wki
twor
z¹ce
tkan
kêtr
ansm
isyj
n¹9
-ci
enko
œcie
nne
cew
kii
miê
kisz
drze
wny
10-
³yko
11-
miê
kisz
skle
renc
hym
atyc
zny
12-
kana
³¿y
wic
zny
13-
epit
el(m
iêki
szw
yœci
elaj
¹cy
kana
³¿y
wic
zny)
14-
kom
órki
skle
renc
hym
atyc
zne
otac
zaj¹
ceka
na³
¿yw
iczn
y
12
34
56
78
9 10 11
1213
14
50µ
m
214
x
x
372
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zbi
facj
alny
liϾ
L. (
Cis
posp
olit
y), z
rodz
iny
(Cis
owat
e)Ta
xus
ba
cca
taTa
xace
ae
1-
skór
kado
osio
wa
zgr
ub¹
kuty
kul¹
2-
miê
kisz
pali
sado
wy
3-
miê
kisz
g¹bc
zast
y4
-m
iêki
szw
okó³
wi¹
zkow
y5
-dr
ewno
6-
³yko
7-
skór
kaod
osio
wa
(dol
na)
8-
apar
aty
szpa
rkow
e9
-pr
zest
wor
ym
iêdz
ykom
órko
we
12
34
5
67
89
215
x
x
373
Fra
gmen
tpr
zekr
oju
popr
zecz
nego
bifa
cjal
nego
liœc
iaL
(Cis
posp
olit
y),
zro
dzin
y(C
isow
ate)
Taxu
sbacc
ata
.Taxa
ceae
1-
grub
oœci
enna
skór
kado
osio
wej
stro
nyli
œcia
2-
miê
kisz
pali
sado
wy
3-
miê
kisz
g¹bc
zast
y4
-pr
zest
wor
ym
iêdz
ykom
órko
we
5-
miê
kisz
wok
ó³w
i¹zk
owy
6-
pasm
om
iêki
szu
rozd
ziel
aj¹c
edw
iew
i¹zk
i
7-
drew
no8
-³y
ko9
-sk
lere
nchy
ma
10-
apar
atsz
park
owy
11-
kom
órki
przy
szpa
rkow
e12
-gr
uboœ
cien
ne, w
³aœc
iwe
kom
órki
skór
kido
lnej
12
34
56
78
9
1011
12
216
374
375
Przekrój poprzeczny przez bifacjalny liœæ (Thunb.) R. Br. exMirb , z rodziny
Podocarpus falcatus. Podocarpaceae
skórka doosiowa (górna)
miêkisz palisadowy
miêkisz g¹bczasty
przestwory miêdzykomórkowe
komórki taninowe
skórka odosiowa (dolna)
20 µm
Przekrój poprzeczny przez aparat szparkowy liœcia L. (Cis pospolity),z rodziny (Cisowate)
Taxus baccataTaxaceae
skórka
mezofil
1 - komora nadszparkowa2 - komórki szparkowe3 - komórki przyszparkowe4 - komora podszparkowa
3
1
3
2
4
10 µm
217
376
377
Przekrój poprzeczny przez aparat szparkowy liœcia L. (Sosna zwy-czajna), z rodziny (Sosnowate)
Pinus sylvestrisPinaceae
skórka
hypoderma
mezofil
1 - komora nadszparkowa2 - komórki szparkowe3 - komórki przyszparkowe4 - komora podszparkowa5 - komórki sklerenchyma-
tyczne otaczaj¹ce kana³¿ywiczny
3 1 3
2
4
5
10 µm
5
Przekrój poprzeczny przez aparat szparkowy m³odego liœcia Turra (Ko-sodrzewina), z rodziny (Sosnowate)
Pinus mugoPinaceae
4 - komora nadszparkowa
5 - listwa szparkowa górna
6 - komórki przyszparkowe
7 - komórki szparkowe
8 - komora podszparkowa
9 - mezofil
1 - w³aœciwe komórki skórki
2 - hypoderma
3 - kutykula
3
4
56 6
7
7
8
9
99
2
2
11
10 µm
218
378
379
Pow
staw
anie
kana
³u¿y
wic
zneg
ow
liœc
iusp
.(A
rauk
aria
),z
rodz
iny
(Ara
ukar
iow
ate)
;A
-w
m³o
dym
zaw
i¹zk
uli
œcio
wym
, wpo
cz¹t
kow
ejfa
-zi
eró
¿nic
owan
iasi
êko
mór
ek, B
, C, D
-fa
zypr
zejœ
cio-
we,
E-
wli
œciu
ow
yró¿
nico
wan
ych
tkan
kach
Ara
uca
ria
Ara
uca
ria
cea
e
kom
órki
mac
ierz
yste
epit
elu
iw
arst
wy
skle
renc
hym
atyc
znej
otac
zaj¹
cej e
pite
l
kom
órki
mac
ierz
yste
miê
kisz
uas
ymi-
lacy
jneg
o
1-
cew
kidr
ewna
pier
wot
nego
2-
twor
z¹cy
siê
schi
zoge
now
oka
na³
¿yw
iczn
y
3-
wyr
ó¿ni
cow
uj¹c
esi
êko
mór
kiep
i-te
lu(k
omór
kiw
ydzi
elni
cze,
wy-
œcie
laj¹
ceka
na³
¿yw
iczn
y)
4-
wyr
ó¿ni
cow
uj¹c
ysi
êpi
erœc
ieñ
ko-
mór
eksk
lere
nchy
mat
yczn
ych
ota-
czaj
¹cyc
hz
zew
n¹tr
zep
itel
5-
wyr
ó¿ni
cow
uj¹c
esi
êko
mór
kim
iê-
kisz
uas
ymil
acyj
nego
kana
³¿y
wic
zny
epit
el
pier
œcie
ñko
mór
eksk
lere
nchy
mat
ycz-
nych
otac
zaj¹
cyz
zew
n¹tr
zep
itel
kom
órki
miê
kisz
uas
ymil
acyj
nego
1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5
10µ
m
A B C D E
Przekrój poprzeczny przez kana³ ¿ywiczny w liœciu L. (Sosna zwy-czajna), z rodziny (Sosnowate)
Pinus sylvestrisPinaceae
skórka
hypoderma
sklerenchyma otaczaj¹ca kana³ ¿ywiczny
epitel (komórki wydzielnicze, wyœcielaj¹cekana³ ¿ywiczny)
kana ywiczny³ ¿
25 µm
mezofil liœcia
219
x
x
380
Fra
gmen
tpr
zekr
oju
popr
zecz
nego
jedn
oroc
znej
³ody
giL
(Sos
nazw
y-cz
ajna
),z
rodz
iny
(Sos
now
ate)
. Na
pods
taw
iepr
epar
atu
prof
. Sig
mun
daze
Stu
ttga
rtu.
Pin
us
sylv
estr
is.
Pin
ace
ae
³yko
kom
órki
miê
kisz
owe
³yka
zw
akuo
lam
ita
nino
wym
i
kom
órki
sito
we
kom
órki
miê
kisz
owe
prom
ieni
³yko
-dr
zew
nych
mia
zga
cew
kipr
omie
nia
drze
wne
goz
pofa
³do-
wan
ymi
œcia
nam
iko
mór
kow
ymi
drew
no
cew
kiz
jam
kam
ile
jkow
atym
i
epit
elm
³ode
goka
na³u
¿yw
iczn
ego
j¹dr
ako
mór
kow
eep
itel
ui
prom
ieni
a³y
kodr
zew
nego
jam
kiok
ienk
owat
epo
miê
dzy
cew
kam
ii
kom
órka
mi
miê
kisz
owym
ipr
omie
nia
20µ
m
220
x
x
381
Przekrój pod³u¿ny, promienisty przez jednoroczn¹ ³o-dygê L. (Sosna zwyczajna), z rodziny
(Sosnowate). Na podstawie preparatu prof.Sigmunda ze Stuttgartu.
Pinus sylvestrisPinaceae
1 - du¿e, cienkoœcienne komórki miêkiszowe ³yka2 - komórki sitowe3 - komórki wrzecionowate miazgi4 - cewki drewna letniego5 - cewki drewna wiosennego6 - wakuole taninowe w komórkach miêkiszowych7 - pola sitowe na œcianie stycznej komórki sitowej8 - ma³e, cienkoœcienne komórki miêkiszowe ³yka z wakuolami taninowymi9 - pola sitowe na œcianach promienistych komórek sitowych
10 - j¹dro komórki miêkiszowej11 - komórki miêkiszowe œrodkowej czêœci promienia ³ykodrzewnego
z ziarnami skrobi12 - komórki miêkiszowe brze¿nej czêœci promienia ³ykodrzewnego bez
skrobi13 - j¹dra komórek wrzecionowatych miazgi14 - komórki inicjalne promienia ³ykodrzewnego15 - jamki lejkowate pomiêdzy cewkami drewna letniego16 - cewki promienia17 - jamki lejkowate cewki promienia18 - jamki okienkowate pomiêdzy komórkami miêkiszowymi i cewkami19 - jamki lejkowate pomiêdzy cewkami drewna wiosennego
1 2 1 2 1 2 3 4 5
6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19
50 µm
221
x
x
382
Przekrój poprzeczny drewna wtórnego wieloletniej ³o-dygi L. (Sosna zwyczajna), z rodziny
(Sosnowate). Na podstawie preparatu prof.Aliny Hejnowicz.
Pinus sylvestrisPinaceae
cienkoœcienne cewkidrewna wiosennego
granica przyrostu rocz-nego
gruboœcienne cewkidrewna letniego
kana³ ¿ywiczny
epitel (komórki wyœcie-laj¹ce kana³ ¿ywiczny)
cewki promienia drzew-nego
komórki miêkiszowepromienia drzewnego
jamki okienkowate po-miêdzy cewkami i ko-mórkami miêkiszowy-mi promieni
jamki lejkowate pomiê-dzy cewkami na œcia-nach promienistych
jamka lejkowata naœcianie stycznej pomiê-dzy cewkami drewnaletniego i wiosennego
cienkoœcienne cewkidrewna wiosennego
20 µm
222
383
Przekrój pod³u¿ny styczny przez wiosenne drewnowtórne wieloletniej ³odygi L. (Sosnazwyczajna), z rodziny (Sosnowate). Na pod-stawie preparatu prof. Sigmunda ze Stuttgartu.
Pinus sylvestrisPinaceae
cewki
jednorzêdowe promieniedrzewne zbudowanez komórek miêkiszo-wych i cewek
jamki lejkowate zgrupo-wane na zakoñczeniachcewek osiowych
komórki miêkiszowepromieni
cewki promieni z pofa³-dowanymi œcianami
promieñ z kana³em ¿y-wicznym
kana³ ¿ywiczny
epitel (komórki miêki-szowe wyœcielaj¹ce ka-na³ ¿ywiczny)
promienie zbudowanewy³¹cznie z cewek
jamki lejkowate pomiê-dzy cewkami osiowymii cewkami promieni
jamki okienkowate po-miêdzy cewkami osio-wymi i komórkami miê-kiszowymi promieni
zakoñczenie cewki
50 µm
223
384
Przekrój pod³u¿ny styczny przez wczesnoletnie drewnowtórne wieloletniej ³odygi L. (Sosnazwyczajna), z rodziny (Sosnowate). Na pod-stawie preparatu prof. Aliny Hejnowicz.
Pinus sylvestrisPinaceae
cewki
jednorzêdowe promieniedrzewne
cewki promieni z pofa³-dowanymi œcianami
komórki miêkiszowepromieni
cienkoœcienne komórkiepitelu wyœcielaj¹ce pio-nowy kana³ ¿ywicznypromieñ drzewny z ka-na³em ¿ywicznym
epitel kana³u ¿ywiczne-go promienia
wakuole taninowe w ko-mórce miêkiszowej
jamki lejkowate pomiê-dzy cewkami osiowymi
jamki okienkowate po-miêdzy cewkami i ko-mórkami miêkiszowy-mi promieni
jamki lejkowate pomiê-dzy cewkami osiowymii cewkami promieni
j¹dra, komórki miêkiszo-wej promienia i komórkiepitelu
20 µm
224
385
Przekrój pod³u¿ny promienisty przez drewno wtórnewieloletniej ³odygi L (Sosna zwyczaj-na), z rodziny (Sosnowate). Na podstawiepreparatu prof. Sigmunda ze Stuttgartu.
Pinus sylvestris .Pinaceae
1 2 3 4 1 2 3 4 1 - cewki drewna wiosennego z du¿ymijamkami lejkowatymi2 - granica przyrostu rocznego3 - cewki letnie na granicy przyrostu rocz-nego, o bardzo w¹skim œwietle komórko-wym4 - cewki letnie z ma³ymi jamkami lejko-watymi
górne zakoñczenia cewek o zagêszczonymupakowaniu jamek lejkowatych
jednorzêdowe, heterogenne promieniedrzewne
cewki promieni
komórki miêkiszowe promienia
jamki okienkowate pomiêdzy komórkamimiêkiszowymi promienia i cewkami osio-wymi
jamki lejkowate pomiêdzy cewkami osio-wymi drewna wiosennego
jamki lejkowate pomiêdzy cewkami osio-wymi drewna letniego
dolne zakoñczenia cewek z gêsto upako-wanymi jamkami lejkowatymi
100 µm
225
386
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
omie
nist
ypr
zez
drew
now
tórn
ew
ielo
letn
iej
³ody
giL
(Sos
nazw
ycza
jna)
, zro
dzin
y(S
osno
wat
e). N
apo
dsta
wie
prep
arat
upr
of. S
igm
unda
zeS
tutt
gart
u.
Pin
us
sylv
es-
tris
.P
inace
ae
1-
cew
kidr
ewna
wio
senn
ego
2-
gran
ica
przy
rost
uro
czne
go3
-ce
wki
letn
iena
gran
icy
przy
rost
uro
czne
goo
bard
zow
¹ski
mœw
ietl
eko
mór
kow
ym4
-ce
wki
letn
iez
ma³
ymi
jam
kam
ile
jkow
atym
i
jedn
orzê
dow
yhe
tero
genn
ypr
omie
ñdr
zew
ny
kom
órki
miê
kisz
owe
prom
ieni
a
cew
kipr
omie
nia
zpo
fa³d
owan
ymi
œcia
nam
iko
mór
kow
ymi
jam
kile
jkow
ate
naœc
iana
chpr
omie
nist
ych
pom
iêdz
yce
w-
kam
idr
ewna
wio
senn
ego
jam
kile
jkow
ate
naœc
iana
chpr
omie
nist
ych
pom
iêdz
yce
w-
kam
idr
ewna
letn
iego
doln
eza
koñc
zeni
ace
wek
letn
ich
doln
eza
koñc
zeni
ace
wek
wio
senn
ych
jam
kile
jkow
ate
pom
iêdz
yce
wka
mi
prom
ieni
ice
wka
mi
osio
wym
i
jam
kiok
ienk
owat
epo
miê
dzy
kom
órka
mi
miê
kisz
owym
ipr
omie
nii
cew
kam
ios
iow
ymi
12
34
12
34
1
100
µm
226
387
Przekrój poprzeczny przez drewno wtórne korzeniaL (Sosna zwyczajna), z rodziny
(Sosnowate). Zwracaj¹ uwagê s³abo zaznaczone grani-ce przyrostów rocznych, cienkie œciany cewek i wiê-ksze rozmiary poprzeczne cewek. Na podstawie prepa-ratu dr. W. Pyszyñskiego.
Pi-nus sylvestris . Pinaceae
cewki drewna wiosen-nego
granica przyrostu rocz-nego
cewki drewna letniego
komórki miêkiszowepromieni drzewnych
wakuole taninowe w ko-mórkach promieni
jamki lejkowate pomiê-dzy cewkami
jamki okienkowate po-miêdzy cewkami i ko-mórkami miêkiszowymipromieni
drewno wiosenne
drewno letnie
j¹dra w komórkach miê-kiszowych promieni
kana³y ¿ywiczne
20 µm
227
388
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zdr
ewno
wtó
rne
wie
lole
tnie
j³o
dygi
Mil
l.(M
odrz
eweu
rope
jski
),z
rodz
iny
(Sos
now
ate)
. Na
pods
taw
iepr
epar
atu
prof
.A
liny
Hej
now
icz.
Lari
xdec
idua
Pin
ace
ae
drew
now
iose
nne
gran
ica
przy
rost
uro
czne
go
jam
kile
jkow
ate
naœc
iana
chst
yczn
ych
pom
iêdz
yce
wka
mi
drew
nale
tnie
goi
wio
senn
ego
grub
oœci
enne
cew
kidr
ewna
letn
iego
zni
elic
znym
ma³
ymi
jam
-ka
mi
lejk
owat
ymi
kana
³y¿y
wic
zne
kom
órki
miê
kisz
owe
epit
elu
ozg
rubi
a³yc
hœc
iana
chko
mór
kow
ych
kom
órki
miê
kisz
owe
prom
ieni
adr
zew
nego
j¹dr
oko
mór
kim
iêki
szow
ejpr
omie
nia
drze
wne
go
cew
kipr
omie
nia
drze
wne
go
cien
koœc
ienn
ece
wki
drew
naw
iose
nneg
o
jam
kile
jkow
ate
cew
ekdr
ewna
wio
senn
ego
gran
ica
przy
rost
uro
czne
go
grub
oœci
enne
cew
kidr
ewna
letn
iego
40µ
m
228
389
Przekrój pod³u¿ny styczny wiosennego drewna wtór-nego wieloletniej ³odygi Mill. (Modrzeweuropejski), z rodziny (Sosnowate). Na pod-stawie preparatu prof. Aliny Hejnowicz.
Larix deciduaPinaceae
cewki drewna wiosen-nego
jednorzêdowe promie-nie drzewne
komórki miêkiszowepromienia drzewnego
jamki proste pomiêdzykomórkami miêkiszo-wymi promienia
cewki promieni
jamki pomiêdzy komór-kami miêkiszowymipromieni i cewkamiosiowymi
promieñ drzewny z ka-na³em ¿ywicznym
kana³ ¿ywiczny
komórki epitelu o zgru-bia³ych œcianach komór-kowych
jamka lejkowata pomiê-dzy cewk¹ promieniai cewk¹ osiow¹
jamki lejkowate na œcia-nach promienistych ce-wek osiowych50 µm
229
390
Przekrój pod³u¿ny styczny letniego drewna wtórnegowieloletniej ³odygi Mill (Modrzew euro-pejski), z rodziny (Sosnowate). Na podsta-wie preparatu prof. Aliny Hejnowicz.
Larix decidua .Pinaceae
gruboœcienne cewki drew-na letniego z nielicznymima³ymi jamkami lejkowa-tymi
œciany promieniste cewek
œciany styczne cewek
jednorzêdowe heterogen-ne promienie drzewne
jamki lejkowate na œcia-nach promienistych ce-wek osiowych
cewki promieni
komórki miêkiszowe pro-mieni
promieñ drzewny z kana-³em ¿ywicznym
komórki epitelu o zgru-bia³ych œcianach komór-kowych
promieñ jednorzêdowy ho-mogenny zbudowanyz dwóch pasm cewekjamka pomiêdzy komórk¹miêkiszow¹ promieniai cewk¹ osiow¹
jamka lejkowata pomiê-dzy cewk¹ promieniai cewk¹ osiow¹
20 µm
230
391
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
omie
nist
yw
iose
nneg
odr
ewna
wtó
rneg
ow
ielo
letn
iej
³ody
giM
ill
(Mod
rzew
euro
pejs
ki),
zro
dzin
y(S
osno
wat
e). N
apo
dsta
-w
iepr
epar
atu
prof
. Ali
nyH
ejno
wic
z.
La
-ri
xdec
idua
.P
inace
ae
cien
koœc
ienn
ece
wki
drew
naw
iose
nneg
o
jam
kile
jkow
ate
naœc
iana
chpr
omie
nist
ych
pom
iêdz
yce
wka
mi
jedn
orzê
dow
yhe
tero
genn
ypr
omie
ñdr
zew
ny
kom
órki
miê
kisz
owe
prom
ieni
adr
zew
nego
jam
kipo
miê
dzy
kom
órka
mi
miê
kisz
owym
ipr
omie
nia
ice
wka
mi
osio
wym
i
cew
kipr
omie
ni
kom
órki
epit
elu
otac
zaj¹
ceka
na³
¿yw
iczn
y,o
zgru
bia³
ych
œcia
nach
kom
órko
wyc
hi
licz
nych
jam
kach
pros
tych
krót
kie
cew
kiot
acza
j¹ce
epit
el
jam
kile
jkow
ate
naœc
iana
chst
yczn
ych
cew
ekos
iow
ych
kana
³¿y
wic
zny
40µ
m
231
392
Fra
gmen
tpr
zekr
oju
pod³
u¿ne
gopr
omie
nist
ego,
letn
iego
iw
iose
nneg
odr
ewna
wtó
rne-
go, w
ielo
letn
iej
³ody
giM
ill
(Mod
rzew
euro
pejs
ki),
zro
dzin
y(S
osno
wat
e). N
apo
dsta
wie
prep
arat
upr
of. A
liny
Hej
now
icz.
Lari
xdec
idua
.P
inace
ae
1-
grub
oœci
enne
cew
kidr
ewna
letn
iego
2-
gran
ica
przy
rost
uro
czne
go3
-li
czne
drob
neja
mki
lejk
owat
ena
œcia
nie
styc
znej
pom
iêdz
yce
w-
kam
idr
ewna
letn
iego
iw
iose
nneg
o4
-ci
enko
œcie
nne
cew
kidr
ewna
wio
senn
ego
jam
kile
jkow
ate
naœc
iana
chpr
omie
nist
ych
pom
iêdz
yce
wka
mi
drew
naw
iose
nneg
o
dno
jam
ki
wlo
tja
mki
jedn
orzê
dow
ypr
omie
ñhe
tero
genn
y
kom
órki
miê
kisz
owe
prom
ieni
a
jam
kipo
miê
dzy
kom
órka
mi
miê
kisz
owym
ipr
omie
nia
ice
wka
mi
osio
wym
i
cew
kipr
omie
ni
jedn
orzê
dow
ypr
omie
ñho
mog
enny
zbud
owan
yw
y³¹c
znie
zce
wek
jam
kile
jkow
ate
pom
iêdz
yce
wka
mi
prom
ieni
a
jam
kile
jkow
ate
pom
iêdz
yce
wka
mi
prom
ieni
ai
cew
kam
ios
iow
ymi
12
34
40µ
m
232
393
Przekrój poprzeczny przez drewno wtórne wieloletniej³odygi (L.) H. Karst. (Œwierk pospolity),z rodziny (Sosnowate). Na podstawie prepa-ratu prof. Aliny Hejnowicz.
Picea abiesPinaceae
cienkoœcienne cewki drewna wiosennego
jamki lejkowate na œcianach stycznychpomiêdzy cewkami drewna letniegoi wiosennego
gruboœcienne cewki drewna letniego
kana³y ¿ywiczne
gruboœcienne komórki epitelu
cewki jednorzêdowego promienia drzew-nego
komórki miêkiszowe jednorzêdowegopromienia drzewnego
drewno wiosenne
jamki lejkowate na œcianach promienis-tych cewek wiosennych
jamki lejkowate pomiêdzy cewkami pro-mieni i cewkami osiowymi
jamki pomiêdzy komórkami miêkiszo-wymi promieni i cewkami osiowymi
granica przyrostu rocznego
40 µm
233
394
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nyst
yczn
y,w
iose
nneg
odr
ewna
wtó
rneg
o,w
ielo
letn
iej
³ody
gi(L
.)H
. Kar
st. (
Œw
ierk
posp
olit
y), z
rodz
iny
(Sos
now
ate)
. Na
pods
ta-
wie
prep
arat
upr
of. A
liny
Hej
now
icz.
Pic
eaabie
sP
inace
ae
cien
koœc
ienn
ece
wki
drew
naw
iose
nneg
o
jedn
orzê
dow
ehe
tero
genn
epr
omie
nie
drze
wne
kom
órki
miê
kisz
owe
prom
ieni
drze
wny
ch
cew
kipr
omie
nidr
zew
nych
hete
roge
nny
prom
ieñ
drze
wny
zka
na³e
m¿y
wic
znym
kana
³¿y
wic
zny
grub
oœci
enne
kom
órki
epit
elu
jedn
orzê
dow
eho
mog
enne
prom
ieni
edr
zew
nezb
udo-
wan
ew
y³¹c
znie
zce
wek
jam
kile
jkow
ate
naœc
iana
chpr
omie
nist
ych
cew
ekw
io-
senn
ych
jam
kile
jkow
ate
pom
iêdz
yce
wka
mi
prom
ieni
ice
wka
-m
ios
iow
ymi
50µ
m
234
x
x
395
Przekrój pod³u¿ny styczny, przez strefê przejœciow¹ pomiê-dzy wiosennym i letnim drewnem wtórnym, wieloletniej ³o-dygi (L.) H. Karst (Œwierk pospolity), z rodziny
(Sosnowate). Nie wiadomo jaki czynnik spowodo-wa³ wytworzenie du¿ej liczby jamek lejkowatych na œcia-nach stycznych cewek. Z regu³y, w tej strefie drewna, jamkina œcianach cewek wystêpuj¹ nielicznie i prawie wy³¹czniena œcianach promienistych. Na podstawie preparatu prof.Aliny Hejnowicz.
Picea abies .Pinaceae
cewki strefy przejœciowej,pomiêdzy drewnem wiosen-nym i letnim
heterogenny promieñ drzew-ny z kana³em ¿ywicznym
kana³ ¿ywiczny
gruboœcienny epitel
jednorzêdowe heterogennepromienie drzewne
cewka promienia
komórki miêkiszowe pro-mienia
jamka lejkowata pomiêdzycewk¹ promienia i cewk¹osiow¹
jamka pomiêdzy komórk¹miêkiszow¹ promieniai cewk¹ osiow¹
ma³e jamki lejkowate naœcianach stycznych cewekosiowych
jamki lejkowate na œcianachpromienistych cewek osio-wych
50 µm
235
x
x
396
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
omie
nist
ypr
zez
drew
now
tórn
ew
ielo
letn
iej
³ody
gi(L
.)H
. Kar
st(Œ
wie
rkpo
spol
ity)
, zro
dzin
y(S
osno
wat
e). N
apo
d-st
awie
prep
arat
upr
of. A
liny
Hej
now
icz.
Pic
eaabie
s.
Pin
ace
ae
jam
kile
jkow
ate
naœc
iana
chpr
omie
nist
ych
cew
ekw
iose
nnyc
h
jedn
orzê
dow
yhe
tero
genn
ypr
omie
ñdr
zew
ny
kom
órki
miê
kisz
owe
prom
ieni
a
cew
kipr
omie
nia
jam
kipr
oste
pom
iêdz
yko
mór
kam
im
iêki
szow
ymi
prom
ieni
a
jam
kipo
miê
dzy
kom
órka
mi
miê
kisz
owym
ipr
omie
nia
ice
wka
mi
osio
wym
i
jam
kile
jkow
ate
pom
iêdz
yce
wka
mi
prom
ieni
jam
kile
jkow
ate
pom
iêdz
yce
wka
mi
prom
ieni
ai
cew
kam
ios
iow
ymi
12
34
1-
grub
oœci
enne
cew
kidr
ewna
letn
iego
2-
gran
ica
przy
rost
uro
czne
go3
-li
czne
jam
kile
jkow
ate
naœc
iana
chst
yczn
ych
po-
miê
dzy
cew
kam
idr
ewna
letn
iego
iw
iose
nneg
o4
-ci
enko
œcie
nne
cew
kidr
ewna
wio
senn
ego
40µ
m
236
x
x
397
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zdr
ewno
wtó
rne
wie
lole
tnie
j³o
dygi
Mil
l.(J
od-
³apo
spol
ita)
, zro
dzin
y(S
osno
wat
e). N
apo
dsta
wie
prep
arat
upr
of. A
liny
Hej
now
icz.
Ab
ies
alb
aP
ina
cea
e
cew
kidr
ewna
wio
senn
ego
jam
kale
jkow
ata
naœc
iani
est
yczn
ejpo
miê
dzy
cew
k¹le
tni¹
iw
iose
nn¹
kom
órka
miê
kisz
owa
wys
têpu
j¹ca
poza
prom
ieni
ami
drze
wny
mi
(zzi
arna
mi
skro
bi)
cew
kidr
ewna
letn
iego
kom
órki
miê
kisz
owe
hom
ogen
nego
prom
ieni
adr
zew
nego
, zbu
do-
wan
ego
wy³
¹czn
iez
kom
órek
miê
kisz
owyc
h(z
ziar
nam
isk
robi
)
jam
kile
jkow
ate
naœc
iana
chpr
omie
nist
ych
cew
ek
cew
kidr
ewna
wio
senn
ego
jam
kipo
miê
dzy
kom
órka
mi
miê
kisz
owym
ipr
omie
nii
cew
kam
ios
iow
ymi
gran
ica
przy
rost
uro
czne
go
cew
kidr
ewna
letn
iego
20µ
m
237
x
x
398
Przekroje pod³u¿ne przez drewno wtórne wieloletniej ³odygiMill (Jod³a pospolita), z rodziny (Sosno-
wate); A - przekrój styczny przez drewno wiosenne, B - prze-krój styczny przez drewno letnie, C - przekrój promienisty.Na podstawie preparatów prof. Aliny Hejnowicz.
Abies alba . Pinaceae
cienkoœcienne cewki drewna wiosennego
jamki lejkowate pomiêdzy cewkami
jamki proste pomiêdzy komórkami miêki-szowymi promieni
jednorzêdowe promienie homogenne zbudo-wane wy³¹cznie z komórek miêkiszowych
jamki pomiêdzy komórkami miêkiszowymipromieni i cewkami
gruboœcienne cewki drewna letniego
jamki lejkowate pomiêdzy cewkami
jednorzêdowe promienie drzewne
jamki pomiêdzy komórkami miêkiszowymipromieni i cewkami
cewki strefy przejœciowej miêdzy drewnemwiosennym i letnim
jamki lejkowate pomiêdzy cewkami
dno jamkiowalny wlot jamkijednorzêdowy promieñ drzewny zbudowanywy³¹cznie z komórek miêkiszowychjamki pomiêdzy komórkami miêkiszowymipromienia i cewkamijamki proste miêdzy komórkami miêkiszowy-mi promienia
A
B
C
20 µm
238
x
x
399
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zdr
ewno
wtó
rne
wie
lole
tnie
j³o
dygi
L(¯
ywot
nik
wsc
hodn
i), z
rodz
iny
(Cyp
ryso
wat
e). N
apo
dsta
wie
prep
a-ra
tupr
of. A
liny
Hej
now
icz
Thuja
ori
enta
lis
.C
upre
ssace
ae
cien
koœc
ienn
ece
wki
drew
naw
iose
nneg
o
jam
kile
jkow
ate
naœc
iana
chpr
omie
nist
ych
cew
ekw
io-
senn
ych
jam
kile
jkow
ate
naœc
iana
chst
yczn
ych,
pom
iêdz
yce
w-
kam
idr
ewna
letn
iego
iw
iose
nneg
oor
azw
g³êb
iej
le¿¹
-cy
chce
wka
chle
tnic
h
grub
oœci
enne
cew
kidr
ewna
letn
iego
kom
órki
miê
kisz
owe
jedn
orzê
dow
ego
hete
roge
nneg
opr
omie
nia
drze
wne
go
jam
kipr
oste
pom
iêdz
yko
mór
kam
im
iêki
szow
ymi
pro-
mie
nia
jam
kipo
miê
dzy
kom
órka
mi
miê
kisz
owym
ipr
omie
nia
ice
wka
mi
osio
wym
i
cien
koœc
ienn
ece
wki
drew
naw
iose
nneg
o
gran
ica
przy
rost
uro
czne
go
grub
oœci
enne
cew
kidr
ewna
letn
iego
40µ
m
239
x
x
400
Prz
ekro
jepo
d³u¿
nest
yczn
epr
zez
drew
now
tórn
edr
zew
nale
¿¹cy
chdo
podg
rom
ady
-(N
agon
asie
nne
drob
noli
stne
);A
-L
.,B
-M
ill
, C-
(L.)
Kar
st.,
D-
Mil
l, E
,F-
L..
Udr
ewno
zka
na³a
mi
¿yw
iczn
ymi
iz
prom
ieni
ami
zaw
iera
j¹cy
mi
kom
órki
miê
kisz
owe
oraz
cew
ki.
Pin
ophy
taG
inkg
obil
oba
Abie
salb
a.
Pic
eaabie
sL
ari
xdec
idua
.P
inus
sylv
estr
isL
ari
x,P
icea
iP
inus
jedn
orzê
dow
yhe
tero
genn
ypr
omie
ñdr
zew
nyje
dnor
zêdo
wy
hom
ogen
nypr
omie
ñzb
udow
any
wy³
¹czn
iez
cew
ekpr
omie
ñz
kana
³em
¿yw
iczn
ympr
omie
nie
hom
ogen
nezb
udow
ane
wy-
³¹cz
nie
zko
mór
ekm
iêki
szow
ych
cew
kipr
omie
ni
kom
órki
miê
kisz
owe
prom
ieni
(zak
ropk
o-w
ane)
cew
kios
iow
e
kana
³¿y
wic
zny
epit
el, k
omór
kim
iêki
szow
ew
yœci
elaj
¹ce
kana
³¿y
wic
zny
prom
ieñ
hete
roge
nny
zka
na³e
m¿y
wic
z-ny
m
prom
ieñ
jedn
orzê
dow
yhe
tero
genn
y
prom
ieñ
jedn
orzê
dow
yho
mog
enny
zbud
o-w
any
wy³
¹czn
iez
cew
ek
górn
yko
niec
cew
kios
iow
ej
50µ
m
50µ
m
C F
50µ
m
50µ
m50
µm
50µ
m
AB
DE
240
x
x
401
Cew
kize
zmac
erow
aneg
odr
ewna
wtó
rneg
oL
. (S
osna
zwyc
zajn
a),
zro
dzin
y(S
osno
wat
e)P
inus
sylv
estr
isP
inace
ae
A-
grub
oœci
enna
cew
kadr
ewna
letn
iego
wid
oczn
aod
stro
nyst
yczn
ej³o
dygi
B-
cien
koœc
ienn
ace
wka
drew
naw
iose
nneg
ow
idoc
zna
odst
rony
prom
ieni
stej
³ody
gi
C-
cew
kadr
ewna
letn
iego
wid
oczn
aod
stro
nypr
omie
-ni
stej
³ody
gi
1-
jam
kiok
ienk
owat
e³¹
cz¹c
ece
wkê
zko
mór
kam
im
iê-
kisz
owym
ipr
omie
nidr
zew
nych
2-
jam
kile
jkow
ate
³¹cz
¹ce
cew
kidr
ewna
wio
senn
ego
miê
dzy
sob¹
3-
jam
kile
jkow
ate
³¹cz
¹ce
cew
kisy
stem
uos
iow
ego
drew
naz
cew
kam
ipr
omie
nidr
zew
nych
4-
jam
kile
jkow
ate
osz
czel
inow
ymw
loci
e³¹
cz¹c
ece
wki
drew
nale
tnie
gom
iêdz
yso
b¹
21
1
3
4
50µ
m
CA
B
241
402
403
Merystem wierzcho³kowy ¿eñskiego kwiatostanu (szyszki) o nietrwa³ej jednowarst-wowej tunice u (L.) H. Karst. (Œwierk pospolity), z rodziny(Sosnowate)
Picea abies Pinaceae
1 - praskórka (nietrwa³a jednowarstwowa tunika)2 - peryklinalnie podzielone komórki praskórki3 - komórki pramacierzyste4 - komórki macierzyste miêkiszu s³upowego rdzenia osi szyszki5 - komórki macierzyste “p³aszcza” (tworz¹ korê pierwotn¹ i system przewodz¹cy osi szyszki oraz sub-
epidermalne tkanki ³usek wspieraj¹cych i nasiennych)6 - zawi¹zki ³usek nasiennych
6 2 1 2 3 4 5 6 2
50 µm
Przekrój poprzeczny przez m³od¹ ³uskê nasienn¹ szyszki (L.) H. Karst(Œwierk pospolity), z rodziny (Sosnowate)
Picea abies .Pinaceae
1
2
3
45
1 - skórka doosiowej strony ³uski2 - kana³ ¿ywiczny3 - epitel (komórki miêkiszowe wyœcielaj¹ce kana³ ¿ywiczny)4 - pasmo pramiazgi5 - skórka strony odosiowej
25 µm
242
404
405
Przekrój pod³u¿ny przez m³ody mikrosporofil Turra (Kosodrzewina),z rodziny (Sosnowate)
Pinus mugoPinaceae
skórka doosiowa
wyró¿nicowuj¹ce siê tapetum
komórki macierzyste mikrospor
komórki œcienne
skórka odosiowa (w dojrza³ympylniku w postaci w³óknistej -egzotecjum)
25 µm
Mik
rosp
orog
enez
ai
rozw
ójzi
arn
py³k
owyc
hu
Lari
xdec
idua
Mil
l.(M
odrz
eweu
rope
jski
),z
rodz
iny
(Sos
now
ate)
;P
inace
ae
A-R
. Na
pods
taw
iepr
epar
atów
prof
. Sig
mun
daze
Stu
ttga
rtu.
A-
kom
órka
mac
ierz
ysta
mik
rosp
or(K
MP
)w
czas
ieI
prof
azy
mej
ozy
(dia
kine
za),
B-
KM
Pw
okre
sie
wcz
esne
jan
afaz
yI
mej
ozy,
C-
KM
Pw
okre
sie
póŸn
ejan
afaz
yI
mej
ozy,
D-
KM
Pw
okre
sie
telo
fazy
Im
ejoz
y,E
-di
ada
(pro
faza
IIm
ejoz
y), F
,G-
poŸn
aan
afaz
aII
mej
ozy,
H,I
-te
trad
ym
ikro
spor
, J-
mik
rosp
ora,
K-
prof
aza
mit
ozy
wm
ikro
spor
ze, L
-an
afaz
aw
mik
rosp
orze
.
10µ
m
AB
C
DE
F
GH
I
JK
L
243
406
407
M-
m³o
dedw
ukom
órko
we
ziar
nopy
³ku,
N-
trzy
kom
órko
we
ziar
nopy
³ku,
O-
podz
ia³
j¹dr
aw
trzy
kom
órko
wym
ziar
nie
py³k
u,P
-cz
tero
kom
órko
we
ziar
nopy
³ku,
Q-
czte
roko
mór
kow
ezi
arno
py³k
uw
czas
iede
gene
racj
iko
mór
ekpr
zedr
oœlo
wyc
h,R
-pi
êcio
ko-
mór
kow
ezi
arno
py³k
u;p1
, p2
-ko
mór
kipr
zedr
oœlo
we,
g1-
pier
-w
otna
kom
órka
gene
raty
wna
(ant
eryd
ialn
a), ³
-j¹
dro
kom
órki
we-
geta
tyw
nej
(³ag
iew
kow
ej),
b-
kom
órka
baza
lna,
g2-
w³a
œciw
ako
-m
órka
gene
raty
wna
(kom
órka
sper
mat
ogen
na).
cd. M
ikro
spor
ogen
eza
iro
zwój
ziar
npy
³kow
ych
uM
ill.
; A-R
.L
ari
xd
ecid
ua
10µ
m
plp1p2
p2p1 ³
g1 p2 p1p1
p2b
³ g2³
g1
p2 p1
MN
OP
QR
Rozwój ziarna py³kowego w obrêbie pylnika u L. (Sosna zwyczajna),z rodziny (Sosnowate)
Pinus sylvestrisPinaceae
A - Mikrospora (jednoj¹drowe ziarno py³ku) w okresie profazy poprze-dzaj¹cej powstanie pierwszej komórki przedroœlowej
B - Anafaza pierwszej mitozy w ziarnie py³ku poprzedzaj¹cej powstaniepierwszej komórki przedroœlowej
C - Dwukomórkowe ziarno py³ku z pierwsz¹ komórk¹ przedroœlow¹
D - Czterokomórkowe ziarno py³ku
j¹dro mikrospory
wakuole
komory powietrzne
pierwsza komórka przedroœlowa
dwie zdegenerowane komórki przedroœlowe
pierwotna komórka generatywna (w dalszym rozwoju, w czasie kie³ko-wania ³agiewki py³kowej, dzieli siê na komórkê bazaln¹ i komórkêspermatogenn¹, z której powstaj¹ dwie komórki plemnikowe)
komórka wegetatywna
10 µm
A
B
C
D
244
408
409
Schemat przekroju przez mikropylarn¹ czêœæ zal¹¿ka z dwoma rodniami w momen-cie zap³odnienia u (L.) H. Karst. (Œwierk pospolity), z rodziny(Sosnowate). Na podstawie preparatu prof. Sigmunda ze Stuttgartu.
Picea abies Pinaceae
³agiewki py³kowe
os³onka
mikropylarna czêœæ oœrodka
³agiewka py³kowa
j¹dro komórki wegetatywnej (³agiewkowej)
plemniki
j¹dro komórki jajowej
komórki jajowe
prabielmo (haploidalny gametofit ¿eñski)
³uska nasienna
wi¹zka przewodz¹ca
250 µm
Fragment mikropylarnej czêœci prabielma (przedroœla ¿eñskiego) z komórk¹ jajow¹w czasie zap³odnienia u (L.) H. Karst. (Œwierk pospolity), z rodziny
(Sosnowate). Na podstawie preparatu prof. Sigmunda ze Stuttgartu.Picea abies Pi-
naceae
prabielmo
³agiewka py³kowa
j¹dro ³agiewkowe
j¹dro komórki bazalnej
j¹dro plemnikowe (niefunkcjonalne)
j¹dro plemnikowe bior¹ce udzia³ w zap³odnieniu
j¹dro komórki jajowej
substancje zapasowe komórki jajowej
warstwa prabielma otaczaj¹ca komórkê jajow¹ o ciemno-barwi¹cej siê cytoplazmie i du¿ych j¹drach
50 µm
245
410
411
Schemat przekroju przez m³ode nasienie z dwoma prazarodkami u (L.)H. Karst. (Œwierk pospolity), z rodziny (Sosnowate). Na podstawie prepa-ratu prof. Sigmunda ze Stuttgartu.
Picea abiesPinaceae
kana³ mikropylarny
tworz¹ca siê z os³onki ³upina nasienna
ziarna py³ku w komorze py³kowej
³agiewki py³kowe
oœrodek
sklerenchyma
prazarodki
komórki haustorialne prazarodków
komórki suspensora (wieszade³ka)
komórki apikalne prazarodków
prabielmo (haploidalny gametofit ¿eñski)
³uska nasienna
250 µm
Fragment przekroju pod³u¿nego mikropylarnej czêœci prabielma (przedroœla ¿eñskie-go) z dwoma m³odymi prazarodkami o czterech piêtrach komórek u (L.)H. Karst. (Œwierk pospolity), z rodziny (Sosnowate). Na podstawie prepara-tu prof. Sigmunda ze Stuttgartu.
Picea abiesPinaceae
prabielmo (przedroœle ¿eñskie
czteroj¹drowa komórka haustorialna prazarod-ka wype³niona substancjami zapasowymi
czterokomórkowe piêtro rozety
czterokomórkowe piêtro suspensorów
czterokomórkowe piêtro komórek macierzys-tych wtórnych komórek suspensora i czterechzarodków
warstwa prabielma otaczaj¹ca prazarodkio ciemnobarwi¹cej siê cytoplazmie i po-wiêkszonych j¹drach
)100 µm
246
412
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zm
ikro
pyla
rn¹
czêœ
æpr
abie
lma
(prz
edro
œla
¿eñs
kieg
o)z
czte
rem
aro
dnia
mi
uL
. zro
dzin
y(S
osno
wat
e). N
apo
dsta
wie
prep
arat
upr
of. S
igm
unda
zeS
tutt
gart
u.P
inu
sp
inea
Pin
ace
ae
pow
ierz
chni
owe
kom
órki
pra-
biel
ma
(gam
etof
itu
¿eñs
kieg
o)
war
stw
ako
mór
ekpr
abie
lma
otac
zaj¹
cako
mór
kija
jow
eo
sil-
nie
barw
i¹ce
jsi
êcy
topl
azm
iei
du¿y
chj¹
drac
h
kom
órki
jajo
we
j¹dr
ako
mór
ekja
jow
ych
subs
tanc
jeza
paso
we
wko
mór
-ce
jajo
wej
wak
uola
wko
mór
ceja
jow
ej
50µ
m
247
413
Mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
yko
rzen
iaza
rodk
oweg
oz
trze
ma
piêt
ram
iko
mór
ekin
icja
l-ny
ch, b
ezko
lum
elli
, uL
var
Per
s(R
zodk
iew
ka)
zro
dzi-
ny(K
apus
tow
ate)
Raphanus
sati
vus
..ra
dic
ula
.B
rass
icace
ae
pery
cykl
endo
derm
ako
mór
kain
icja
lna
pler
omu
(wal
caos
iow
ego)
kom
órka
inic
jaln
ape
rybl
emu
(kor
ypi
erw
otne
j)
derm
atok
alyp
trog
en(k
omór
kiin
icja
lne
skór
kii
czap
eczk
i)
czap
eczk
a(o
³uko
wat
ymuk
³adz
ieko
mpl
eksó
wko
mór
kow
ych,
bez
kolu
mel
li)
50µ
m
12
34
23
4
1-
pler
om
2-
pery
blem
3-
derm
atog
en
4-
bocz
necz
êœci
czap
eczk
i
248
414
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
zam
kniê
tym
erys
tem
wie
rzch
o³ko
wy
korz
enia
ztr
zem
api
ê-tr
ami
kom
órek
inic
jaln
ych
uL
. (R
zodk
iew
zwyc
zajn
a), z
rodz
iny
(Kap
usto
wat
e). N
apo
dsta
wie
prep
arat
udo
c.F
r.K
adej
a.R
aphanus
sati
vus
Bra
ssic
ace
ae
1-
pler
om(w
alec
osio
wy)
2-
pery
blem
(kor
api
erw
otna
)3
-de
rmat
ogen
(skó
rka)
4-
bocz
nacz
êœæ
czap
eczk
i
pery
cykl
endo
derm
a
kom
órki
inic
jaln
epl
erom
u
kom
órki
inic
jaln
epe
rybl
emu
kom
órki
zam
ykaj
¹ce
(wi¹
¿¹ce
)
kom
órki
inic
jaln
ebo
czne
jcz
êœci
czap
eczk
ii
skór
kiko
mór
kiin
icja
lne
kolu
mel
li(c
entr
alne
jcz
êœci
czap
eczk
i)ko
mpl
eksy
kom
órko
we
kolu
mel
li(u
k³ad
kom
órek
œwia
dczy
oca
³kow
itym
brak
uw
zros
tupo
prze
czne
goko
mór
ekza
my-
kaj¹
cych
)
40µ
m
43
21
23
4
249
415
Prz
ekro
je, p
od³u
¿ny
(1)
ipo
prze
czne
(2A
-L)
prze
zza
mkn
iêty
mer
yste
mw
ierz
cho³
ko-
wy
korz
enia
ztr
zem
api
êtra
mi
kom
órek
inic
jaln
ych
uL
. (R
zodk
iew
zwyc
zajn
a), z
rodz
iny
(Kap
usto
wat
e)R
aphanus
sati
vus
Bra
ssic
ace
ae
1-
pler
om2
-pe
rybl
em3
-de
rmat
ogen
4-
bocz
nacz
êœæ
czap
eczk
iK
-22
0µ
mpo
wy¿
ejpi
êtra
kom
órek
zam
ykaj
¹cyc
h(F
)
J-
45µ
mpo
wy¿
ejpi
êtra
kom
órek
zam
ykaj
¹cyc
h(F
)I
-27
µm
pow
y¿ej
piêt
rako
mór
ekza
myk
aj¹c
ych
(F)
H-1
8µ
mpo
wy¿
ejpi
êtra
kom
órek
zam
ykaj
¹cyc
h(F
)G
-pi
êtro
kom
órek
inic
jaln
ych
pler
omu
F-
piêt
roko
mór
ekza
myk
aj¹c
ych
iin
icja
lnyc
hpe
rybl
emu
E-
piêt
roko
mór
ekin
icja
lnyc
hko
lum
elli
czap
eczk
iD
-je
dno
piêt
ropo
ni¿e
jko
mór
ekin
icja
lnyc
hko
lum
elli
czap
eczk
i
C-
czap
eczk
a,54
µm
poni
¿ej
piêt
rako
mór
ekza
myk
aj¹c
ych
(F)
B-
czap
eczk
a,12
6µ
mpo
ni¿e
jpi
êtra
kom
órek
zam
ykaj
¹cyc
h(F
)
A-
szcz
ytcz
apec
zki,
170
µm
poni
¿ej
piêt
rako
mór
ekza
myk
aj¹c
ych
(F)
pery
cykl
1-
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nym
erys
tem
uko
rzen
iow
ego
zza
-zn
aczo
nym
im
iejs
cam
ipr
zekr
ojów
popr
zecz
nych
(2A
-L)
140
µm
43
21
23
4
250
416
2 A-L. Przekroje poprzeczne przez zamkniêty merys-tem wierzcho³kowy korzenia o trzech piêtrach komó-rek inicjalnych u L. (Rzodkiew zwy-czajna), z rodziny (Kapustowate). Na pod-stawie preparatów doc. Fr. Kadeja.
Raphanus sativusBrassicaceae
A - Przekrój poprzeczny apikalnej czêœci czapeczki,oko³o 170 µm poni¿ej piêtra komórek zamykaj¹cychperyblemu
boczna czêœæ czapeczki (zakropkowana) o promienistym uk³a-dzie kompleksów komórkowychkolumella czapeczki z przekrojonymi w poprzek linearnymikompleksami komórkowymi, u³o¿onymi wzd³u¿ osi merystemu
B - Przekrój poprzeczny czapeczki, oko³o 126 µm po-ni¿ej piêtra komórek zamykaj¹cych peryblemu
boczna czêœæ czapeczki (zakropkowana)
kolumella czapeczki
C - Przekrój poprzeczny czapeczki, oko³o 54 µmponi¿ej piêtra komórek zamykaj¹cych peryblemu
boczna czêœæ czapeczkikolumella czapeczki
D - Przekrój poprzeczny czapeczki na poziomiejednego piêtra komórek poni¿ej inicja³ów kolu-melli czapeczki
boczna czêœæ czapeczki (zakropkowana)
m³ode, ró¿nicuj¹ce siê komórki bocznej czêœci czapeczki
m³ode, ró¿nicuj¹ce siê komórki kolumelli czapeczki
50 µm
A
B
C
D
251
417
cd. 2 A-L. Przekroje poprzeczne merystemu wierzcho³-kowego korzenia LRaphanus sativus .
E - Przekrój poprzeczny czapeczki na po-ziomie piêtra komórek inicjalnych cza-peczki
boczna czêœæ czapeczki (grubo kropkowana)
komórki inicjalne dermatogenu i bocznej czêœciczapeczki (drobno kropkowane)
komórki inicjalne kolumelli czapeczki
F - Przekrój poprzeczny merystemu napoziomie piêtra komórek zamykaj¹cychperyblemu
boczna czêœæ czapeczki o promienistym uk³a-dzie kompleksów komórkowych, obejmuj¹cychkomórki inicjalne skórki
komórki inicjalne bocznej czêœci czapeczki
komórki inicjalne dermatogenu
komórki peryblemu tworz¹ce promieniste kom-pleksy komórkowe obejmuj¹ce komórki inicjal-ne peryblemu
komórki inicjalne peryblemu
komórki zamykaj¹ce peryblemu
G - Przekrój poprzeczny merystemu napoziomie piêtra komórek inicjalnych ple-romuboczna czêœæ czapeczkikomórki inicjalne bocznej czêœci czapeczkikomórki inicjalne dermatogenu
peryblem
komórki inicjalne peryblemu
komórki inicjalne pleromu (drobno kropkowa-ne)
50 µm
E
F
G
252
418
cd. 2 A-L. Przekroje poprzeczne merystemu wierzcho³-kowego korzenia L.Raphanus sativus
H - Przekrój poprzeczny merystemu napoziomie drugiej warstwy komórek ple-romu
boczna czêœæ czapeczki
m³ode komórki bocznej czêœci czapeczki
m³ode komórki dermatogenu
peryblem
plerom
I - Przekrój poprzeczny merystemu napoziomie oko³o 27 µm powy¿ej komó-rek zamykaj¹cych peryblemu
boczna czêœæ czapeczki
m³ode komórki bocznej czêœci czapeczkim³ode komórki dermatogenuperyblem
perycyklplerom
komórka macierzysta centralnego naczyniametaksylemu
J - Przekrój poprzeczny merystemu napoziomie oko³o 45 µm powy¿ejkomórek zamykaj¹cych peryblemu
boczna czêœæ czapeczkim³ode komórki bocznej czêœci czapeczkim³ode komórki dermatogenuperyblemperycyklpleromkomórka macierzysta centralnego naczyniametaksylemu
50 µm
H
I
J
253
419
cd. 2 A-L. Przekroje poprzeczne merystemu wierzcho³-kowego korzenia LRaphanus sativus .
K - Przekrój poprzeczny przezmerystem w odleg³oœci oko³o 220µm powy¿ej piêtra komórek za-mykaj¹cych peryblemu
boczna czêœæ czapeczki
atrichoblasty
trichoblasty ( komórki macierzystew³oœników)
peryblem
endoderma
perycykl
komórki macierzyste protoksylemu
komórki macierzyste naczyñ metaksy-lemu
protofloem
L - Przekrój poprzeczny przezmerystem w odleg³oœci oko³o 750µm powy¿ej piêtra komórek za-mykaj¹cych peryblemu
boczna czêœæ czapeczki
atrichoblasty
trichblasty
peryblem
endoderma
perycykl
komórki macierzyste protoksylemu
komórki macierzyste naczyñ metaksy-lemu
protofloem
25 µm
K
L
254
420
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
yko
rzen
iaz
trze
ma
piêt
ram
iko
mó-
rek
inic
jaln
ych
uM
. Bie
b(G
oŸdz
ikna
je¿o
ny),
zro
dzin
y(G
oŸdz
ikow
ate)
. Ini
cja³
ypi
êtra
zew
nêtr
zneg
otw
orz¹
czap
eczk
êi
der-
mat
ogen
, kom
órki
inic
jaln
epi
êtra
œrod
kow
ego
twor
z¹ze
wnê
trzn
¹cz
êœæ
pery
blem
u,a
wew
nêtr
zne
piêt
roin
icja
³ów
twor
zypl
erom
iw
ewnê
trzn
¹cz
êœæ
pery
blem
u.N
apo
d-st
awie
prep
arat
udo
c.F
r.K
adej
a.
Dia
nth
us
squarr
osu
s.
Ca-
ryophyl
lace
ae
1-
pler
omz
wew
nêtr
zn¹
czêœ
ci¹
pery
blem
u2
-ze
wnê
trzn
acz
êœæ
pery
blem
u3
-de
rmat
ogen
bocz
nacz
êœæ
czap
eczk
i
kom
órki
inic
jaln
epl
erom
ui
wew
nêtr
znej
czêœ
cipe
rybl
emu
kom
órki
inic
jaln
eze
wnê
trzn
ejcz
êœci
pery
blem
u
kom
órki
inic
jaln
ede
rmat
ogen
ui
czap
eczk
io
³uko
wat
ymuk
³adz
ieko
m-
plek
sów
kom
órko
wyc
h;uk
³ad
kom
plek
sów
kom
órko
wyc
hw
czap
eczc
eœw
iadc
zyo
wzr
oœci
eko
mór
ekin
icja
lnyc
hw
popr
zek
osi
mer
yste
mu
³uko
wat
oro
zmie
szcz
one
kom
plek
syko
mór
kow
ecz
apec
zki
z³us
zcza
j¹ce
siê
kom
órki
czap
eczk
i25
µm
32
12
3
255
421
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
zam
kniê
tym
erys
tem
wie
rzch
o³ko
wy
korz
enia
otr
zech
piê-
trac
hko
mór
ekin
icja
lnyc
hu
L(N
ieci
erpe
kba
lsam
ina)
, zro
-dz
iny
(Nie
cier
pkow
ate)
. Na
pods
taw
iepr
epar
atu
doc.
Fr.
Kad
eja.
Impati
ens
bals
am
ina
.B
als
am
inace
ae
1-
pler
om2
-pe
rybl
em3
-de
rmat
ogen
4-
bocz
nacz
êœæ
czap
eczk
i
pery
cykl
kom
órki
inic
jaln
epl
erom
u
kom
órki
zam
ykaj
¹ce
kom
órki
inic
jaln
epe
rybl
emu
kom
órki
inic
jaln
ede
rmat
ogen
ui
bocz
nej
czêœ
cicz
apec
zki
kom
órki
inic
jaln
eko
lum
elli
czap
eczk
i
kolu
mel
lacz
apec
zki
apik
alna
czêœ
æcz
apec
zki
zko
mpl
eksa
mi
kom
órko
wym
ipr
osto
pad³
ymi
doos
im
erys
tem
u25
µm
43
21
23
4
256
422
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
zam
kniê
tym
erys
tem
wie
rzch
o³ko
wy
korz
enia
otr
zech
piê-
trac
hko
mór
ekin
icja
lnyc
h,i
s³ab
ow
yró¿
nico
wan
ejko
lum
elli
czap
eczk
iu
L(W
ê¿ym
ord
czar
nyko
rzeñ
),z
rodz
iny
(Ast
row
ate)
. Na
pods
taw
iepr
epar
atu
doc.
Fr.
Kad
eja.
Sco
rzone-
rahis
pa
nic
a.
Ast
era
cea
e
1-
pler
om2
-pe
rybl
em3
-de
rmat
ogen
4-
bocz
nacz
êœæ
czap
eczk
i
pery
cykl
endo
derm
a
kom
órki
inic
jaln
epl
erom
u
kom
órki
zam
ykaj
¹ce
kom
órki
inic
jaln
epe
rybl
emu
kom
órki
inic
jaln
ede
rmat
ogen
ui
bocz
nej
czêœ
cicz
apec
zki
kom
órki
inic
jaln
eko
lum
elli
czap
eczk
io
krót
kich
kom
-pl
eksa
chko
mór
kow
ych
skro
bia
stat
olit
yczn
az³
uszc
zaj¹
cesi
êko
mór
kibo
czne
jcz
êœci
czap
eczk
i25
µm
43
21
23
4
257
423
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
zam
kniê
tym
erys
tem
wie
rzch
o³ko
wy
korz
enia
ztr
zem
api
ê-tr
ami
kom
órek
inic
jaln
ych,
ido
brze
wyk
szta
³con
¹ko
lum
ell¹
czap
eczk
iu
L(S
zpin
akw
arzy
wny
),z
rodz
iny
(Kom
osow
ate)
. D³u
gie
kom
plek
syko
mór
kow
eko
lum
elli
czap
eczk
iœw
iadc
z¹o
brak
uw
zros
tuw
popr
zek
osi
mer
yste
mu
oraz
kom
órek
zam
ykaj
¹cyc
hi
kom
órek
inic
jaln
ych
kolu
mel
li. N
apo
dsta
wie
prep
arat
udo
c.F
r.K
adej
a.
Sp
ina
cia
ole
race
a.
Ch
eno
po
dia
cea
e
1-
pler
om2
-pe
rybl
em3
-de
rmat
ogen
4-
bocz
nacz
êœæ
czap
eczk
ipe
rycy
klen
dode
rma
kom
órki
inic
jaln
epl
erom
u
kom
órki
zam
ykaj
¹ce
kom
órki
inic
jaln
epe
rybl
emu
kom
órki
inic
jaln
ede
rmat
ogen
ui
bocz
nej
czêœ
cicz
apec
zki
kom
órki
inic
jaln
eko
lum
elli
czap
eczk
i
kolu
mel
lacz
apec
zki
z³us
zcza
j¹ce
siê
kom
órki
kolu
mel
licz
apec
zki
skro
bia
stat
olit
yczn
a50
µm
43
21
23
4
258
424
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
reor
gani
zuj¹
cysi
êza
mkn
iêty
mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
yko
-rz
enia
otr
zech
piêt
rach
kom
órek
inic
jaln
ych
uS
chra
d(G
³ow
a-cz
ekta
tars
ki),
zro
dzin
y(S
zcze
ciow
ate)
. Zac
hodz
¹ce
podz
ia³y
pery
kli-
naln
ew
piêt
rze
œrod
kow
ymm
og¹
prow
adzi
ædo
utw
orze
nia
mer
yste
mu
otw
arte
goo
dwóc
hpi
êtra
chko
mór
ekin
icja
lnyc
h,lu
bdo
pow
stan
iano
weg
opi
êtra
kom
órek
ini-
cjal
nych
kolu
mel
licz
apec
zki.
Na
pods
taw
iepr
epar
atu
doc.
Fr.
Kad
eja.
Cep
ha
lari
ata
tari
ca.
Dip
saca
cea
e
1-
pler
om2
-pe
rybl
em3
-de
rmat
ogen
4-
bocz
nacz
êœæ
czap
eczk
i
pery
cykl
kom
órki
inic
jaln
epl
erom
u
pery
klin
alni
epo
dzie
lone
kom
órki
zam
ykaj
¹ce
kom
órki
inic
jaln
epe
rybl
emu
kom
órki
inic
jaln
ede
rmat
ogen
ui
bocz
nej
czêœ
cicz
apec
zki
kom
órki
inic
jaln
eko
lum
elli
czap
eczk
i
kolu
mel
lacz
apec
zki
z³us
zcza
j¹ce
siê
kom
órki
czap
eczk
i50
µm
43
21
23
4
259
425
Przekrój pod³u¿ny przez otwarty merystem wierzcho³ko-wy korzenia o dwóch piêtrach komórek inicjalnych u
L (Zawilec wirginijski), z rodziny(Jaskrowate). Na podstawie preparatu doc.
Fr. Kadeja.
Ane-mone virginiana . Ra-nunculaceae
1 - plerom
2 - peryblem
3 - dermatogen
boczna czêœæ czapeczki
perycykl
endoderma
komórki inicjalne pleromu
komórki inicjalne peryblemu
komórki inicjalne dermatoge-nu i bocznej czêœci czapeczki
komórki inicjalne kolumelliczapeczki
kolumella czapeczki
skrobia statolityczna
20 µm
32123
260
426
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
otw
arty
mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
yko
rzen
iaz
dwom
api
ê-tr
ami
kom
órek
inic
jaln
ych
usp
(Orl
ik),
zro
dzin
y(J
as-
krow
ate)
. Na
pods
taw
iepr
epar
atu
mgr
J.K
o³ki
ewic
z.A
qu
ileg
ia.
Ra
nu
ncu
lace
ae
1-
pler
om
2-
pery
blem
3-
derm
atog
en
bocz
nacz
êœæ
czap
eczk
i
endo
derm
a
pery
cykl
kom
órki
inic
jaln
epl
erom
u
kom
órki
inic
jaln
epe
rybl
emu
iob
wod
owej
czêœ
ciko
lum
elli
czap
eczk
i
kom
órki
inic
jaln
ede
rmat
ogen
ui
bocz
nej
czêœ
cicz
apec
zki
kom
órki
inic
jaln
ece
ntra
lnej
czêœ
ciko
lum
elli
cza-
pecz
ki
kom
plek
syko
mór
kow
eko
lum
elli
czap
eczk
i
skro
bia
stat
olit
yczn
a50
µm
32
13
2
261
427
Prz
ekró
jpo
d³u¿
ny(1
)i
prze
kroj
epo
prze
czne
(2A
-M)
prze
zot
war
tym
erys
tem
wie
rz-
cho³
kow
yko
rzen
iaz
dwom
api
êtra
mi
kom
órek
inic
jaln
ych
usp
. (O
rlik
),z
rodz
iny
(Jas
krow
ate)
. Na
pods
taw
iepr
epar
atów
mgr
J.K
o³ki
ewic
z.A
qu
ileg
iaR
an
un
cula
cea
e
1.P
rzek
rój
pod³
u¿ny
mer
yste
mu
zza
znac
zony
mi
mie
jsca
mi
prze
kroj
ówpo
prze
czny
ch(2
A-M
)
1-
pler
om,
2-
pery
blem
,3
-de
rmat
ogen
bocz
nacz
êœæ
czap
eczk
ipe
rycy
klen
dode
rma
L-
234
µm
odpi
êtra
kom
órek
inic
jaln
ych
pler
omu
K-
160
µm
odpi
êtra
kom
órek
inic
jaln
ych
pler
omu
J-
88µ
mod
piêt
rako
mór
ekin
icja
lnyc
hpl
erom
uI
-44
µm
odpi
êtra
kom
órek
inic
jaln
ych
pler
omu
H-
15µ
mod
piêt
rako
mór
ekin
icja
lnyc
hpl
erom
uG
-pi
êtro
kom
órek
inic
jaln
ych
pler
omu
F-
piêt
roko
mór
ekin
icja
lnyc
hko
lum
elli
czap
eczk
iE
-29
µm
poni
¿ej
piêt
rako
mór
ekin
icja
lnyc
hpl
erom
uD
-44
µm
poni
¿ej
piêt
rako
mór
ekin
icja
lnyc
hpl
erom
uC
-56
µm
poni
¿ej
piêt
rako
mór
ekin
icja
lnyc
hpl
erom
uB
-10
2µ
mpo
ni¿e
jpi
êtra
kom
órek
inic
jaln
ych
pler
omu
A-
190
µm
poni
¿ej
piêt
rako
mór
ekin
icja
lnyc
hpl
erom
u1
50µ
m
32
12
3
262
428
429
2A
-M. P
rzek
roje
popr
zecz
nepr
zez
otw
arty
mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
yko
rzen
iaz
dwom
api
êtra
mi
kom
órek
ini-
cjal
nych
usp
(Orl
ik),
zro
dzin
y(J
askr
owat
e). N
apo
dsta
wie
prep
arat
ówm
grJ.
Ko³
-ki
ewic
z.
Aq
uil
egia
.R
an
un
cula
-ce
ae
A-
Prz
ekró
jap
ikal
nej
czêœ
cicz
a-pe
czki
;19
0µ
mpo
ni¿e
jpi
êtra
ko-
mór
ekin
icja
lnyc
hpl
erom
u
bocz
nacz
êœæ
czap
eczk
i(z
akro
pko-
wan
a);
opr
omie
nist
ymuk
³adz
ieko
-m
órek
kolu
mel
lacz
apec
zki
zko
mpl
eksa
mi
kom
órko
wym
iu³
o¿on
ymi
wzd
³u¿
osi
mer
yste
mu
B-
Prz
ekró
jw
po³o
wie
czap
eczk
i,10
2µ
mpo
ni¿e
jko
mór
ekin
icja
l-ny
chpl
erom
u
bocz
nacz
êœæ
czap
eczk
i(z
akro
pko-
wan
a);
opr
omie
nist
ymuk
³adz
ieko
-m
órek
kolu
mel
lacz
apec
zki
C-
Prz
ekró
jcz
apec
zki;
56µ
mpo
ni¿e
jpi
êtra
kom
órek
inic
jal-
nych
pler
omu
bocz
nacz
êœæ
czap
eczk
i(z
akro
pko-
wan
a)pi
erœc
ieñ
kom
órek
(gês
tokr
opko
wa-
ny)
ow
spól
nym
poch
odze
niu
zde
r-m
atog
enem
kolu
mel
lacz
apec
zki
50µ
m
A B C
cd. 2
A-M
. Prz
ekro
jepo
prze
czne
mer
yste
mu
wie
rzch
o³-
kow
ego
korz
enia
spA
qu
ileg
ia.
D-
Prz
ekró
jcz
apec
zki;
44µ
mpo
ni-
¿ej
piêt
rako
mór
ekin
icja
lnyc
hpl
ero-
mu
bocz
nacz
êœæ
czap
eczk
i(z
akro
pkow
ana)
pier
œcie
ñko
mór
eko
wsp
ólny
mpo
cho-
dzen
iuz
derm
atog
enem
kolu
mel
lacz
apec
zki
E-
Prz
ekró
jcz
apec
zki;
29µ
mpo
ni-
¿ej
piêt
rako
mór
ekin
icja
lnyc
hpl
ero-
mu
bocz
nacz
êœæ
czap
eczk
i(z
akro
pkow
ana)
pier
œcie
ñko
mór
ekin
icja
lnyc
hde
rmat
o-
genu
ibo
czne
jcz
êœci
czap
eczk
i
kolu
mel
lacz
apec
zki
F-
Prz
ekró
jpr
zez
piêt
roko
mór
ekin
icju
j¹cy
chce
ntra
ln¹
czêœ
æko
lu-
mel
li, p
eryb
lem
iob
wod
ow¹
czêœ
æko
lum
elli
, ora
zde
rmat
ogen
zbo
cz-
n¹cz
êœci
¹cz
apec
zki
bocz
nacz
êœæ
czap
eczk
i(w
yró¿
nico
wan
a)
kom
órki
inic
jaln
ebo
czne
jcz
êœci
czap
ecz-
kio
wsp
ólny
mpo
chod
zeni
uz
kom
órka
mi
inic
jaln
ymi
derm
atog
enu
kom
órki
inic
jaln
ede
rmat
ogen
u
kom
órki
inic
jaln
epe
rybl
emu
iob
wod
owej
czêœ
ciko
lum
elli
czap
eczk
i
kom
órki
inic
jaln
ece
ntra
lnej
czêœ
ciko
lu-
mel
licz
apec
zki
50µ
m
D E F
263
430
431
cd. 2
A-M
. Prz
ekro
jepo
prze
czne
mer
yste
mu
wie
rzch
o³-
kow
ego
korz
enia
spA
quil
egia
.
G-
Prz
ekró
jna
pozi
omie
piêt
rako
mór
ekin
icja
lnyc
hpl
erom
u(g
ês-
toza
krop
kow
ane)
bocz
nacz
êœæ
czap
eczk
iw
yró¿
nico
wuj
¹ce
siê
kom
órki
bocz
nej
czêœ
cicz
apec
zki
wyr
ó¿ni
cow
uj¹c
ysi
êde
rmat
ogen
pery
blem
kom
órki
inic
jaln
epl
erom
u(g
êsto
zakr
op-
kow
ane)
H-
Prz
ekró
j15
µm
pow
y¿ej
piêt
rako
mór
ekin
icja
lnyc
hpl
erom
u
bocz
nacz
êœæ
czap
eczk
i
wyr
ó¿ni
cow
uj¹c
esi
êko
mór
kibo
czne
jcz
êœci
czap
eczk
i
wyr
ó¿ni
cow
uj¹c
esi
eko
mór
kide
rmat
o-ge
nupe
rybl
em
pery
cykl
pler
om
I-
Prz
ekró
j44
µm
pow
y¿ej
piêt
rako
mór
ekin
icja
lnyc
hpl
erom
u
bocz
nacz
êœæ
czap
eczk
i
wyr
ó¿ni
cow
uj¹c
esi
êko
mór
kibo
czne
jcz
êœci
czap
eczk
i
wyr
ó¿ni
cow
uj¹c
ysi
êde
rmat
ogen
pery
blem
pery
cykl
pler
om
50µ
m
G H I
cd. 2
A-M
. Prz
ekro
jepo
prze
czne
mer
yste
mu
wie
rzch
o³-
kow
ego
korz
enia
sp.
Aq
uil
egia
J-
Prz
ekró
j88
µm
pow
y-¿e
jpi
êtra
kom
órek
ini-
cjal
nych
pler
omu
bocz
nacz
êœæ
czap
eczk
i
derm
atog
en
pery
blem
pery
cykl
pler
om
K-
Prz
ekró
j16
0µ
mpo
wy-
¿ej
piêt
rako
mór
ekin
icja
l-ny
chpl
erom
u
bocz
nacz
êœæ
czap
eczk
i
derm
atog
en
pery
blem
pery
cykl
pler
om
50µ
m
J K
264
432
433
cd. 2
A-M
. Prz
ekro
jepo
prze
czne
mer
yste
mu
wie
rzch
o³ko
-w
ego
korz
enia
spA
quil
egia
.
L-
Prz
ekró
j23
4µ
mpo
wy-
¿ej
piêt
rako
mór
ekin
icja
l-ny
chpl
erom
u
bocz
nacz
êœæ
czap
eczk
i
derm
atog
en
pery
blem
endo
derm
a
pery
cykl
pler
om
M-
Prz
ekró
j60
0µ
mpo
wy-
¿ej
piêt
rako
mór
ekin
icja
l-ny
chpl
erom
u
derm
atog
en
pery
blem
endo
derm
a
pery
cykl
pler
om
50µ
m
L M
Przekrój pod³u¿ny przez otwarty merystem wierzcho³kowy korzenia z dwoma piêtra-mi komórek inicjuj¹cych plerom i centraln¹ czêœæ kolumelli czapeczki, z jednopiêtro-wym pierœcieniem komórek inicjuj¹cych peryblem i peryferyjn¹ czêœæ kolumelli,oraz dermatogen i boczn¹ czêœæ czapeczki u L. (Marchew zwyczajna),z rodziny (Selerowate). Na podstawie preparatu doc. Fr. Kadeja.
Daucus carotaApiaceae
1 - plerom2 - peryblem3 - dermatogen4 - boczna czêœæ czapeczki
endoderma
perycykl
komórki inicjalne pleromu
komórki inicjalne centralnej czêœci kolumelli czapeczki
komórki inicjalne peryblemu i bocznej czêœci kolumelli
komórki inicjalne dermatogenu i bocznej czêœci czapeczki
kolumella czapeczki
4321234
25 µm
265
434
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
otw
arty
mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
yko
rzen
iaz
dwom
api
êtra
-m
iko
mór
ekin
icju
j¹cy
chpl
erom
ice
ntra
ln¹
czêœ
æko
lum
elli
czap
eczk
i,z
jedn
opiê
tro-
wym
pier
œcie
niem
kom
órek
inic
juj¹
cych
pery
blem
ipe
ryfe
ryjn
¹cz
êœæ
kolu
mel
lior
azde
rmat
ogen
ibo
czn¹
czêœ
æcz
apec
zki
uL
(£ub
inbi
a³y)
, zro
dzin
y(B
obow
ate)
. Na
pods
taw
iepr
epar
atu
doc.
Fr.
Kad
eja.
Lupin
us
alb
us
.F
a-
bace
ae
1-
pler
om2
-pe
rybl
em3
-de
rmat
ogen
4-
bocz
nacz
êœæ
czap
eczk
i
pery
cykl
endo
derm
a
kom
órki
inic
jaln
epl
erom
u
kom
órki
inic
jaln
ede
rmat
ogen
ui
bocz
nej
czêœ
cicz
apec
zki
kom
órki
inic
jaln
epe
rybl
emu
ipe
ryfe
ryjn
ejcz
êœci
kolu
mel
licz
apec
zki
kom
órki
inic
jaln
ece
ntra
lnej
czêœ
ciko
lum
elli
czap
eczk
i
kolu
mel
lacz
apec
zki
50µ
m
43
21
23
4
266
435
436
Przekrój pod³u¿ny przez merystem wierzcho³kowy korzenia zarodkowego o dwóchpiêtrach komórek inicjalnych u L. (Magnolia drzewiasta), z ro-dziny (Magnoliowate)
Magnolia acuminataMagnoliaceae
1 - plerom
2 - peryblem
3 - dermatogen
komórki inicjalne pleromu
komórki inicjuj¹ce korê pierwotn¹
komórki inicjuj¹ce boczne czêœciczapeczki i skórkê
kompleksy komórkowe centralnejczêœci czapeczki
20 µm
32123
Przekrój pod³u¿ny przez otwarty merystem wierzcho³kowy korzenia o dwóch piêtrachkomórek inicjalnych u sp (Czarnuszka), z rodziny (Jaskrowa-te). Na podstawie preparatu doc. Fr. Kadeja.
Nigella . Ranunculaceae
1 - plerom2 - peryblem3 - dermatogen4 - boczna czêœæ czapeczki
perycykl
endoderma
komórki inicjalne pleromu
komórki inicjalne peryblemu
komórki inicjalne dermatogenu i bocznej czêœci czapeczki
komórki inicjalne kolumelli czapeczki
kolumella czapeczki
4 3 2 1 2 3 4
50 µm
267
437
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
otw
arty
mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
yko
rzen
iaz
dwom
api
êtra
-m
iko
mór
ekin
icju
j¹cy
chpl
erom
ice
ntra
ln¹
czêœ
æko
lum
elli
czap
eczk
ii
zje
dnop
iêtr
o-w
ympi
erœc
ieni
emko
mór
ekin
icju
j¹cy
chpe
rybl
emz
pery
fery
jn¹
czêœ
ci¹
kolu
mel
li,
oraz
derm
atog
enz
bocz
n¹cz
êœci
¹cz
apec
zki
usp
(Fas
ola)
, zro
dzin
y(B
obow
ate)
. Na
pods
taw
iepr
epar
atu
doc.
Fr.
Kad
eja.
Ph
ase
olu
s.
Fa
-b
ace
ae
1-
pler
om2
-pe
rybl
em3
-de
rmat
ogen
4-
bocz
nacz
êœæ
czap
eczk
i
kom
órki
inic
jaln
epl
erom
u
kom
órki
inic
jaln
epe
rybl
emu
kom
órki
inic
jaln
ede
rmat
ogen
ui
bocz
nej
czêœ
cicz
apec
zki
kom
órki
inic
jaln
eko
lum
elli
czap
eczk
i
kolu
mel
lacz
apec
zki
50µ
m
43
21
23
4
268
438
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
otw
arty
mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
yko
rzen
iaz
dwom
api
êtra
-m
iko
mór
ekin
icju
j¹cy
chpl
erom
ice
ntra
ln¹
czêœ
æko
lum
elli
czap
eczk
i,z
jedn
opiê
tro-
wym
pier
œcie
niem
kom
órek
inic
juj¹
cych
pery
blem
zpe
ryfe
ryjn
¹cz
êœci
¹ko
lum
elli
,or
azde
rmat
ogen
zbo
czn¹
czêœ
ci¹
czap
eczk
iu
L(B
ób),
zro
dzin
y(B
obow
ate)
. Na
pods
taw
iepr
epar
atu
doc.
Fr.
Kad
eja.
Vic
iafa
ba
.F
ab
a-
cea
e
1-
pler
om2
-pe
rybl
em3
-de
rmat
ogen
4-
bocz
nacz
êœæ
czap
eczk
i
kom
órki
inic
jaln
epl
erom
u
kom
órki
inic
jaln
epe
rybl
emu
ipe
ryfe
ryjn
ejcz
êœci
kolu
mel
li
kom
órki
inic
jaln
ede
rmat
ogen
ui
bocz
nej
czêœ
cicz
apec
zki
kom
órki
inic
jaln
eko
lum
elli
czap
eczk
i
kolu
mel
lacz
apec
zki
50µ
m
43
21
23
4
269
439
Przekrój pod³u¿ny przez otwarty merystem wierzcho³ko-wy korzenia z jednym wspólnym piêtrem komórek ini-cjalnych dla pleromu i centralnej czêœci kolumelli cza-peczki, peryblemu z peryferyjn¹ czêœci¹ kolumelli cza-peczki, oraz dermatogenu z boczn¹ czêœci¹ czapeczkiu L. (Groch zwyczajny), z rodziny
(Bobowate). Na podstawie preparatu doc. Fr.Kadeja.
Pisum sativum Faba-ceae
1 - plerom2 - peryblem3 - dermatogen4 - boczna czêœæ
czapeczki
komórki inicjalne ple-romu i centralnej czêœ-ci kolumelli
komórki inicjalne der-matogenu i bocznejczêœci czapeczki
komórki inicjalne pery-blemu i peryferyjnejczêœci kolumelli
kolumella czapeczki
50 µm
4 3 2 1 2 3 4
270
440
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
otw
arty
mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
yko
rzen
iaz
jedn
ymw
spól
-ny
mpi
être
mko
mór
ekin
icja
lnyc
hdl
apl
erom
ui
kolu
mel
licz
apec
zki,
oraz
zpi
erœc
ie-
niem
kom
órek
inic
jaln
ych
dla
pery
blem
ui
derm
atog
enu
zbo
czn¹
czêœ
ci¹
czap
eczk
iu
(L.)
Sm
(Gr¹
¿el
¿ó³t
y), z
rodz
iny
(Grz
ybie
niow
ate)
.N
apo
dsta
wie
prep
arat
udr
A. K
adej
.N
uphar
lute
um
.N
ymphaea
ceae
1-
pler
om2
-pe
rybl
em3
-de
rmat
ogen
4-
bocz
nacz
êœæ
czap
eczk
i
prze
stw
ory
miê
dzyk
omór
kow
e(z
acze
rnie
nia)
kom
órki
inic
jaln
epe
rybl
emu
kom
órki
inic
jaln
ede
rmat
ogen
ui
bocz
nej
czêœ
cicz
a-pe
czki
kom
órki
inic
jaln
epl
erom
ui
kolu
mel
licz
apec
zki
kolu
mel
lacz
apec
zki
50µ
m
43
21
23
4
271
441
442
Przekrój pod³u¿ny przez zamkniêty merystem wierzcho³kowy korzenia z trzema piê-trami komórek inicjalnych u L. (Tymotka ³¹kowa), z rodziny
(Wiechlinowate) Na podstawie preparatu doc. Fr. Kadeja.Phleum pratense Poa-
ceae .
1 - plerom2 - peryblem3 - dermatogenperycyklendoderma
komórka zamykaj¹ca peryblemu i dermatogenu
komórki inicjalne peryblemu i dermatogenu
komórki inicjalne czapeczki
czapeczka
komórki inicjalne pleromu
20 µm
32123
Przekroje, pod³u¿ny (1) i poprzeczne (2 A-H) przez zamkniêty merystem wierzcho³-kowy korzenia z trzema piêtrami komórek inicjalnych u L. (Tymot-ka ³¹kowa), z rodziny . Na podstawie preparatów doc. Fr. Kadeja.
Phleum pratensePoaceae
1 - Przekrój pod³u¿ny merystemu z zaznaczonymimiejscami przekrojów poprzecznych (2 A-H).
F - oko³o 25 µm powy¿ej piêtra komórek inicjalnych pleromuE - oko³o 9 µm powy¿ej piêtra komórek inicjalnych pleromuD - na poziomie piêtra komórek inicjalnych pleromuC - na poziomie piêtra komórek zamykaj¹cych i inicjalnych
peryblemu i dermatogenuB - na poziomie piêtra komórek inicjalnych czapeczki
A - oko³o 20 µm od szczytu czapeczki
perycykl
G - oko³o 235 µm powy¿ej piêtra komórek inicjalnych pleromuH - oko³o 1.140 µm powy¿ej piêtra komórek inicjalnych pleromu
endoderma1 - plerom2 - peryblem3 - dermatogen
1 20 µm
32123
272
443
444
2A
-H. P
rzek
roje
popr
zecz
nepr
zez
zam
kniê
tym
ery-
stem
wie
rzch
o³ko
wy
korz
enia
ztr
zem
api
êtra
mi
kom
ó-re
kin
icja
lnyc
hu
LP
hle
um
pra
ten
se.
A-
Prz
ekró
jap
ikal
nej
czêœ
cicz
apec
zki,
oko³
o20
µm
odsz
czyt
u
dojr
za³e
cien
koœc
ienn
eko
mór
kim
iêki
szow
ecz
apec
zki
B-
Prz
ekró
jpr
zez
czap
eczk
ê,na
pozi
o-m
ieko
mór
ekin
icja
lnyc
hcz
apec
zki
kom
órki
inic
jaln
ecz
apec
zki
(zak
ropk
owan
e)
wyr
ó¿ni
cow
ane,
dojr
za³e
kom
órki
bocz
nej
czêœ
cicz
apec
zki
C-
Prz
ekró
jpo
prze
czny
mer
yste
mu
wm
iejs
cuœr
odko
weg
opi
êtra
kom
órek
za-
myk
aj¹c
ych
iin
icja
lnyc
hpe
rybl
emu
ide
rmat
ogen
u
kom
órki
bocz
nej
czêœ
cicz
apec
zki
derm
atog
en(z
akro
pkow
any)
kom
órki
inic
jaln
epe
rybl
emu
ide
rmat
ogen
uko
mór
kiza
myk
aj¹c
epe
rybl
emu,
oba
rdzo
s³ab
ymw
zroœ
cie
wpo
prze
kos
im
erys
tem
u(z
poje
dync
zym
ikr
opka
mi)
D-
Prz
ekró
jpo
prze
czny
mer
yste
mu
wm
iejs
cuko
mór
ekin
icja
lnyc
hpl
erom
uko
mór
kibo
czne
jcz
êœci
czap
eczk
ide
rmat
ogen
pery
blem
kom
órki
inic
jaln
epl
erom
u(z
akro
pkow
ane)
;uk
³ad
kom
órek
inic
jaln
ych
wsk
azuj
e,¿e
po-
chod
z¹on
eod
jedn
ejko
mór
ki
10µ
m
DCBA
cd. 2
A-H
. Prz
ekro
jepo
prze
czne
mer
yste
mu
wie
rzch
o³ko
-w
ego
korz
enia
L.
Phle
um
pra
ten
se
E-
Prz
ekró
jpo
prze
czny
mer
yste
-m
utu
¿na
dko
mór
kam
iin
icja
lny-
mi
pler
omu
kom
órki
bocz
nej
czêœ
cicz
apec
zki
derm
atog
en
pery
blem
pler
om(z
akro
pkow
any)
F-
Prz
ekró
jpo
prze
czny
mer
yste
-m
u,ok
o³o
25µ
mpo
wy¿
ejpi
êtra
kom
órek
inic
jaln
ych
pler
omu
kom
órki
bocz
nej
czêœ
cicz
apec
zki
derm
atog
enpe
rybl
em
pery
cykl
pler
om
G-
Prz
ekró
jpo
prze
czny
mer
yste
-m
u,ok
o³o
235
µm
pow
y¿ej
piêt
rako
mór
ekin
icja
lnyc
hpl
erom
u
derm
atog
enpe
rybl
em
endo
derm
a
pery
cykl
prot
oflo
em
kom
órka
mac
ierz
ysta
cent
raln
ego
na-
czyn
iam
etak
syle
mu
10µ
m
E F G
273
445
446
cd. 2
A-H
. Prz
ekro
jepo
prze
czne
mer
yste
mu
wie
rzch
o³ko
-w
ego
korz
enia
L.
Ph
laeu
mp
rate
nse
H-
Prz
ekró
jpo
prze
czny
mer
yste
mu,
oko³
o11
40µ
mpo
wy¿
ejpi
êtra
kom
órek
inic
jaln
ych
pler
omu
1-
derm
atog
en
2-
pery
blem
opr
omie
nist
ymuk
³adz
ieko
mór
ek
3-
endo
derm
a
4-
pery
cykl
6-
prot
oksy
lem
5-
prot
oflo
em
7-
kom
órka
mac
ierz
ysta
cent
raln
ego
nacz
ynia
met
aksy
lem
u
1 2 3 4 5 6 7
10µ
m
H
Przekrój pod³u¿ny przez zamkniêty merystem wierzcho³kowy korzenia z trzema piê-trami komórek inicjalnych u Vill (Pszenica zwyczajna), z rodziny
(Wiechlinowate)Triticum vulgare .
Poaceae
dermatogen
perycykl
endoderma
komórka inicjalna pleromu (walca osiowego)
komórka inicjalna peryblemu i dermatogenu
komórka inicjalna czapeczki
czapeczka (kalyptra)
peryblem plerom peryblem
50 µm
274
447
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
zam
kniê
ty, z
arod
kow
ym
erys
tem
wie
rzch
o³ko
wy
korz
enia
ztr
zem
api
êtra
mi
kom
órek
inic
jaln
ych
uL
. (¯
yto
zwyc
zajn
e), z
rodz
i-ny
(Wie
chli
now
ate)
Sec
ale
cere
ale
Poace
ae
1-
pler
om2
-pe
rybl
em3
-de
rmat
ogen
kom
órki
mac
ierz
yste
cent
raln
ego
nacz
ynia
met
aksy
lem
upe
rycy
kl
endo
derm
a
kom
órki
inic
jaln
epl
erom
u
kom
plek
sko
mór
kow
ypo
chod
z¹cy
odpo
jedy
ncze
jko
mór
-ki
inic
jaln
ejpe
rybl
emu
ide
rmat
ogen
u
kom
órka
inic
jaln
ape
rybl
emu
ide
rmat
ogen
u
kom
órki
zam
ykaj
¹ce
kom
órki
inic
jaln
eko
lum
elli
czap
eczk
i
kom
órki
inic
jaln
ebo
czne
jcz
êœci
czap
eczk
i
czap
eczk
a
32
12
3
50µ
m
275
448
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
zam
kniê
tym
erys
tem
wie
rzch
o³ko
wy
korz
enia
ztr
zem
api
ê-tr
ami
kom
órek
inic
jaln
ych
usp
(Cib
ora)
, zro
dzin
y(T
urzy
co-
wat
e). N
apo
dsta
wie
prep
arat
udo
c.F
r.K
adej
a.C
yper
us
.C
yper
ace
ae
1-
pler
om2
-pe
rybl
em3
-de
rmat
ogen
endo
derm
a
pery
cykl
kom
órki
mac
ierz
yste
nacz
yñm
etak
syle
mu
gran
ice
miê
dzy
kom
plek
sam
iko
mór
kow
ymi
pery
blem
u
kom
plek
syko
mór
kow
epe
rybl
emu
zde
rmat
ogen
emw
ywod
z¹ce
siê
odpo
jedy
nczy
chko
mór
ekin
icja
lnyc
h
kom
órki
inic
jaln
epl
erom
u
kom
órki
inic
jaln
epe
rybl
emu
ide
rmat
ogen
u
kom
órki
zam
ykaj
¹ce
pery
blem
u
kom
órki
inic
jaln
ebo
czne
jcz
êœci
czap
eczk
io
jedn
ostr
on-
nie
wac
hlar
zow
atym
uk³a
dzie
kom
plek
sów
kom
órko
wyc
h
kom
órki
inic
jaln
eko
lum
elli
czap
eczk
i
czap
eczk
a
50µ
m
32
12
3
276
449
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
zam
kniê
tym
erys
tem
wie
rzch
o³ko
wy
korz
enia
zcz
tere
ma
piêt
ram
iko
mór
ekin
icja
lnyc
hu
L(P
acio
recz
nik
indy
jski
),z
rodz
iny
(Kan
now
ate)
. Na
pods
taw
iepr
epar
atu
doc.
Fr.
Kad
eja.
Canna
indic
a.
Cannace
ae
1-
pler
om2
-pe
rybl
em3
-de
rmat
ogen
4-
bocz
nacz
êœæ
czap
eczk
i
pery
cykl
endo
derm
a
kom
órki
inic
jaln
epl
erom
u
grup
ako
mór
ekin
icja
lnyc
hpe
rybl
emu
kom
órki
inic
jaln
ede
rmat
ogen
u
kom
órki
inic
jaln
ebo
czne
jcz
êœci
czap
eczk
i
kom
órki
inic
jaln
eko
lum
elli
czap
eczk
i
kolu
mel
lacz
apec
zki
50µ
m
43
21
23
4
277
450
Prz
ekro
jepo
d³u¿
ne(A
,B,C
)pr
zez
spon
tani
czni
ere
orga
nizu
j¹cy
siê
mer
yste
mw
ierz
-ch
o³ko
wy
korz
enia
, zty
puza
mkn
iête
goo
trze
chpi
êtra
chko
mór
ekin
icja
lnyc
h(A
),na
typ
otw
arty
odw
óch
piêt
rach
kom
órek
inic
jaln
ych
(C)
uV
ill.
(Psz
enic
azw
ycza
jna)
, zro
dzin
y(W
iech
lino
wat
e).
Tri
ticu
mvu
lgare
Poace
ae
A-
Typ
owy
dla
traw
zam
kniê
tym
erys
tem
wie
rzch
o³-
kow
yko
rzen
iao
trze
chpi
êtra
chko
mór
ekin
icja
lnyc
h
1-
pler
om2
-pe
rybl
em3
-de
rmat
ogen
kom
órki
mac
ierz
yste
nacz
yñm
etak
syle
mu
pery
cykl
endo
derm
a
kom
órki
inic
jaln
epl
erom
u
kom
órki
inic
jaln
epe
rybl
emu
ide
rmat
ogen
u
kom
órki
zam
ykaj
¹ce
pery
blem
ui
derm
atog
enu
kom
órki
inic
jaln
ebo
czne
jcz
êœci
czap
eczk
io
wac
hlar
zow
a-ty
muk
³adz
ieko
mór
ek
kom
órki
inic
jaln
eko
lum
elli
czap
eczk
io
line
arny
muk
³adz
ieko
mpl
eksó
wko
mór
kow
ych
czap
eczk
a50
µm
32
12
3
A
278
451
cd. S
pont
anic
znie
reor
gani
zuj¹
cysi
êm
erys
tem
wie
rzch
o³ko
wy
korz
enia
Tri
ticu
mvu
lga
re.
Vil
l(A
,B,C
).
B-
Poc
z¹tk
owa
faza
reor
gani
zacj
i;pe
rykl
inal
nie
podz
ielo
neko
mór
kiza
myk
aj¹c
e
1-
pler
om2
-pe
rybl
em3
-de
rmat
ogen
kom
órki
mac
ierz
yste
nacz
yñm
etak
syle
mu
pery
cykl
endo
derm
a
kom
órki
inic
jaln
epl
erom
u
kom
órki
inic
jaln
epe
rybl
emu
ide
rmat
ogen
u
kom
órki
inic
jaln
ebo
czne
jcz
êœci
czap
eczk
i,o
wac
hlar
zow
atym
uk³a
dzie
kom
órek
pery
klin
alni
epo
dzie
lona
kom
órka
zam
ykaj
¹ca
kom
órki
inic
jaln
eko
lum
elli
czap
eczk
io
line
arny
muk
³adz
ieko
mpl
eksó
wko
mór
kow
ych
czap
eczk
a50
µm
32
12
3 B
279
452
cd. S
pont
anic
znie
reor
gani
zuj¹
cysi
êm
erys
tem
wie
rzch
o³ko
wy
korz
enia
Tri
ticu
mvu
lga
re.
Vil
l;
A,B
,C).
C-
Zaa
wan
sow
ana
faza
reor
gani
zacj
i;z
kom
órek
zam
ykaj
¹cyc
hpo
wst
a³y
kom
plek
syko
mór
-ko
we
1-
pler
om2
-pe
rybl
em3
-de
rmat
ogen
kom
órki
mac
ierz
yste
nacz
yñm
etak
syle
mu
pery
cykl
endo
derm
a
kom
órki
inic
jaln
epl
erom
u
kom
plek
sko
mór
ekin
icja
lnyc
hda
j¹cy
chpo
cz¹t
ekpe
rybl
emow
i,de
rmat
ogen
owi
ibo
czne
jcz
êœci
czap
eczk
i
kom
plek
syko
mór
kow
eo
line
arny
muk
³adz
ieko
mór
ek,
utw
orzo
nez
kom
órek
zam
ykaj
¹cyc
h,da
j¹ce
pocz
¹tek
now
ejko
lum
elli
bocz
nacz
êœæ
czap
eczk
iw
ytw
orzo
napr
zed
reor
gani
zacj
¹
line
arne
kom
plek
syko
mór
kow
eko
lum
elli
czap
eczk
iw
ytw
orzo
nepr
zed
reor
gani
zacj
¹
czap
eczk
a
50µ
m
32
12
3
C
280
453
Otwarty merystem wierzcho³kowy korzenia z dwoma piê-trami komórek inicjalnych, o wspólnym pochodzeniu der-matogenu i bocznych czêœci czapeczki u L.(Cebula), z rodziny (Czosnkowate)
Allium cepaAlliaceae
1 - plerom2 - peryblem3 - dermatogen4 - boczna czêœæ cza-peczki
komórki macierzystenaczyñ metaksylemu
perycykl
endoderma
komórki inicjalnepleromu
komórki inicjalneperyblemu
komórki inicjalnedermatogenu i bocz-nej czêœci czapeczki
komórki inicjalnekolumelli czapeczki
kolumella czapeczki
czapeczka
50 µm
4321234
281
454
Prz
ekro
jepo
d³u¿
nepr
zez
rege
neru
j¹cy
otw
arty
mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
yko
rzen
iaL
. (S
³one
czni
kzw
ycza
jny)
zro
dzin
y(A
stro
wat
e);
(A-E
).N
apo
dsta
wie
prep
arat
ówm
gr. L
. Soc
hañs
kieg
o.H
elia
nth
us
an
nu
us
Ast
era
cea
e
A-
Mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
yko
rzen
iam
³ode
jsi
ew-
kiz
oddz
ieln
ymi
piêt
ram
iko
mór
ekin
icja
lnyc
hpl
e-ro
mu
ice
ntra
lnej
czêœ
ciko
lum
elli
czap
eczk
i,z
poje
-dy
nczy
mpi
erœc
ieni
emko
mór
ekin
icju
j¹cy
chpe
ry-
blem
zpe
ryfe
ryjn
¹cz
êœci
¹ko
lum
elli
czap
eczk
ii
der-
mat
ogen
zbo
czn¹
czêœ
ci¹
czap
eczk
i(p
rzed
deka
pita
-cj
¹)
pery
cykl
(zak
ropk
owan
y)
endo
derm
a
kom
órki
mac
ierz
yste
nacz
yñm
etak
syle
mu
kom
órki
inic
jaln
epl
erom
u
kom
órki
inic
jaln
ece
ntra
lnej
czêœ
ciko
lum
elli
czap
eczk
i
kom
órki
inic
jaln
epe
rybl
emu
ipe
ryfe
ryjn
ejcz
êœci
kolu
mel
li
kom
órki
inic
jaln
ede
rmat
ogen
ui
bocz
nej
czêœ
cicz
apec
zki
kolu
mel
lacz
apec
zki
skro
bia
stat
olit
yczn
a
1-
pler
om2
-pe
rybl
em3
-de
rmat
ogen
4-
bocz
nacz
êœæ
czap
eczk
i
43
21
23
4
50µ
m
A
282
455
cd. R
egen
erac
jaot
war
tego
mer
yste
mu
wie
rzch
o³ko
weg
oko
rzen
iaL
.;(A
-E).
Hel
ian
thu
sa
nn
u-
us
B-
Mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
yko
rzen
iaw
pocz
¹tko
wym
okre
sie
pode
kapi
tacj
iob
ejm
uj¹c
ejko
mór
kiin
icja
lne
pler
omu,
pery
blem
u,de
rmat
ogen
ui
czap
eczk
i.W
okre
-si
epo
deka
pita
cyjn
ymw
korz
eniu
tym
dosz
³odo
wyt
wo-
rzen
iask
robi
stat
olit
yczn
ejw
obsz
arze
wyo
drêb
niaj
¹cej
siê
czap
eczk
i,or
azdo
skoœ
nych
podz
ia³ó
ww
obrê
bie
pery
blem
u,pr
owad
z¹cy
chdo
utw
orze
nia
kom
órek
ini-
cjal
nych
derm
atog
enu
ibo
czne
jcz
êœci
czap
eczk
i.
pery
cykl
(zak
ropk
owan
y)
kom
órki
mac
ierz
yste
nacz
yñm
etak
syle
mu
line
arne
kom
plek
syko
mór
kow
eo
wsp
ólny
mpo
chod
zeni
u,ob
ejm
uj¹c
epl
erom
zpe
rycy
klem
itw
orz¹
c¹si
êko
lum
ellê
cza-
pecz
ki
grup
ako
mór
ekpe
rybl
emu
posk
oœny
chpo
dzia
³ach
prow
adz¹
-cy
chdo
pow
stan
iako
mór
ekin
icja
lnyc
hde
rmat
ogen
ui
bocz
-ne
jcz
êœci
czap
eczk
i
skro
bia
wko
mór
kach
bocz
nej
czêœ
cicz
apec
zki
skro
bia
stat
olit
yczn
aw
obsz
arze
wyo
drêb
niaj
¹cej
siê
czap
eczk
iz³
uszc
zaj¹
cesi
êko
mór
kiap
ikal
nej
ibo
czne
jcz
êœci
czap
eczk
i1
-pl
erom
2-
pery
blem
3-
derm
atog
en(z
akro
pkow
any)
4-
uleg
aj¹c
az³
uszc
zeni
ubo
czna
czêœ
æcz
apec
zki
43
21
23
4
50µ
m
B
283
456
cd. R
egen
erac
jaot
war
tego
mer
yste
mu
wie
rzch
o³ko
weg
oko
rzen
iaL
;(A
-E).
Hel
ianth
us
annuus
.
C-
Mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
yko
rzen
iaw
zaaw
anso
wan
ejfa
zie
rege
nera
cji,
zw
yraŸ
nie
wyo
drêb
nion
¹cz
apec
zk¹,
zpo
dzia
³am
iko
mór
kow
ymi
zlok
aliz
owan
ymi
nagr
anic
ypl
erom
ui
kolu
mel
licz
apec
zki.
1-
pler
om2
-pe
rybl
em3
-de
rmat
ogen
(zak
ropk
owan
y)4
-bo
czna
czêœ
æcz
apec
zki
pery
cykl
kom
órki
mac
ierz
yste
nacz
yñm
etak
syle
mu
twor
z¹ce
siê
kom
órki
inic
jaln
epl
erom
ui
kolu
mel
licz
apec
zki
twor
z¹ce
siê
kom
órki
inic
jaln
epe
rybl
emu
ipe
ryfe
ryjn
ejcz
êœci
kolu
mel
licz
apec
zki
kom
órki
inic
jaln
ede
rmat
ogen
ui
bocz
nej
czêœ
cicz
apec
zki
skro
bia
stat
olit
yczn
ana
obsz
arze
wyo
drêb
nion
ejcz
apec
zki
z³us
zcza
j¹ce
siê
kom
órki
apik
alne
ji
bocz
nej
czêœ
cicz
apec
zki
50µ
m
43
21
23
4 C
284
457
cd. R
egen
erac
jaot
war
tego
mer
yste
mu
wie
rzch
o³ko
weg
oko
rzen
iaL
.;(A
-E).
Hel
ianth
us
annuus
D-
Mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
yko
rzen
iaw
koñc
owej
fazi
ere
gene
racj
i,po
wyt
wor
zeni
udw
óch
piêt
erko
mór
ekin
icja
l-ny
chdl
apl
erom
ui
cent
raln
ejcz
êœci
kolu
mel
li, j
edne
gow
spól
nego
piêt
rako
mór
ekin
icja
lnyc
hdl
ape
rybl
emu
ipe
-ry
fery
jnej
czêœ
ciko
lum
elli
, ora
zde
rmat
ogen
uz
bocz
n¹cz
êœci
¹cz
apec
zki.
1-
pler
om3
-de
rmat
ogen
(zak
ropk
owan
y)2
-pe
rybl
em4
-bo
czna
czêœ
æcz
apec
zki
pery
cykl
(zak
ropk
owan
y)
kom
órki
mac
ierz
yste
nacz
yñm
etak
syle
mu
kom
órki
inic
jaln
epl
erom
u(z
akro
pkow
ane)
kom
órki
inic
jaln
epe
rybl
emu
ipe
ryfe
ryjn
ejcz
êœci
kolu
-m
elli
czap
eczk
i
kom
órki
inic
jaln
ede
rmat
ogen
ui
bocz
nej
czêœ
cicz
apec
zki
kom
órki
inic
jaln
ece
ntra
lnej
czêœ
cicz
apec
zki
kolu
mel
lacz
apec
zki
skro
bia
stat
olit
yczn
a
50µ
m
43
21
23
4 D
285
458
cd. R
egen
erac
jaot
war
tego
mer
yste
mu
wie
rzch
o³ko
weg
oko
rzen
iaL
.;(A
-E).
Hel
ian
thu
sa
nn
u-
us
E-
Mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
yko
rzen
iapo
rege
nera
cji
zdek
apit
owan
ejcz
apec
zki
zko
mór
kam
iin
icja
lnym
im
erys
tem
u.
1-
pler
om2
-pe
rybl
em3
-de
rmat
ogen
(zak
ropk
owan
y)4
-bo
czna
czêœ
æcz
apec
zki
pery
cykl
(zak
ropk
owan
y)
kom
órki
mac
ierz
yste
nacz
yñm
etak
syle
mu
kom
órki
inic
jaln
epl
erom
u
kom
órki
inic
jaln
epe
rybl
emu
ipe
ryfe
ryjn
ejcz
êœci
kolu
mel
licz
apec
zki
kom
órki
inic
jaln
ede
rmat
ogen
ui
bocz
nej
czêœ
cicz
apec
zki
kom
órki
inic
jaln
ece
ntra
lnej
czêœ
ciko
lum
elli
czap
eczk
i
kolu
mel
lacz
apec
zki
skro
bia
stat
olit
yczn
a50
µm
43
21
23
4 E
286
459
460
skór
ka(e
pibl
ema)
miê
kisz
kory
pier
wot
nej
endo
derm
ape
rycy
kl³y
kopi
erw
otne
prot
oksy
lem
met
aksy
lem
miê
kisz
rdze
nia
Sch
emat
ypr
zekr
ojów
popr
zecz
nych
prze
zpe
ntaa
rchi
cz-
nyko
rzeñ
L. (
Jasn
ota
bia³
a), z
rodz
iny
(Jas
noto
wat
e); A
-o
budo
wie
pier
wot
nej,
B-
wm
iejs
cuza
k³ad
ania
siê
mia
zgi,
C-
obu
dow
iew
tórn
ej.
La
miu
ma
lbu
mL
a-
mia
cea
e
egzo
derm
am
iêki
szko
rypi
erw
otne
jen
dode
rma
pery
cykl
³yko
pier
wot
nem
iazg
apr
otok
syle
mm
etak
syle
mm
iêki
szrd
zeni
a
egzo
derm
am
iêki
szko
rypi
erw
otne
jen
dode
rma
pery
cykl
³yko
pier
wot
ne³y
kow
tórn
em
iazg
adr
ewno
wtó
rne
prot
oksy
lem
met
aksy
lem
miê
kisz
rdze
nia
50µ
m
A B C
Sch
emat
ypo
prze
czny
chpr
zekr
ojów
prze
ztr
iarc
hicz
nyko
rzeñ
L. (
Gro
chb³
êkit
nopu
rpur
owy
-pe
lusz
ka),
zro
dzin
y(B
obow
ate)
; A-
obu
-do
wie
pier
wot
nej,
B-
obu
dow
iew
tórn
ej. N
apo
dsta
wie
prep
arat
ówin
¿.J.
Gom
zara
.
Pis
um
arv
ense F
abace
ae
skór
ka(e
pibl
ema)
miê
kisz
kory
pier
wot
nej
endo
derm
a
pery
cykl
prot
oksy
lem
met
aksy
lem
w³ó
kna
³yka
pier
wot
nego
³yko
pier
wot
ne
miê
kisz
wal
caos
iow
ego
skór
kam
iêki
szko
rypi
erw
otne
j
endo
derm
a
pery
cykl
w³ó
kna
³yka
pier
wot
nego
³yko
pier
wot
ne
³yko
wtó
rne
nacz
ynia
drew
naw
tórn
ego
mia
zga
w³ó
kna
³yka
wtó
rneg
o
met
aksy
lem
prot
oksy
lem
100
µm
A B
287
461
462
Przekrój poprzeczny przez merystem wierzcho³kowy korzenia w strefie ró¿nicowa-nia siê tkanek u L. (Groch b³êkitnopurpurowy - peluszka), z rodziny
(Bobowate). Na podstawie preparatu in¿. J. Gomzara.Pisum arvense
Fabaceae
boczna czêœæ czapeczki
dermatogen
peryblem
wyró¿nicowuj¹ca siê endoderma
perycykl (zakropkowany)
terytorium przysz³ego ³yka
wyró¿nicowuj¹ce siê komórki protoksyle-mu
komórki macierzyste naczyñ metaksylemu
50 µm
Schemat przekroju poprzecznego korzenia o budowie pierwotnej, u dwuliœciennejroœliny zielnej nie posiadaj¹cej przyrostu wtórnego - L. (Jaskierroz³ogowy), z rodziny (Jaskrowate)
Ranunculus repensRanunculaceae
egzoderma
miêkisz kory pierwotnej
endoderma
perycykl
³yko pierwotne
metaksylem
protoksylem
200 µm
288
463
Fragment przekroju poprzecznego korzenia o budowiepierwotnej u dwuliœciennej roœliny zielnej bez przyrostuwtórnego - L. (Jaskier roz³ogowy),z rodziny (Jaskrowate)
Ranunculus repensRanunculaceae
egzoderma
miêkisz kory pierwotnej
komórki przepustoweendodermy
gruboœcienna endoderma
perycykl
³yko
protoksylem
naczynia metaksylemu
25 µm
289
464
Prz
ekró
jpo
prze
czny
wal
caos
iow
ego
bulw
kiko
rzen
iow
ejo
budo
wie
pier
wot
nej
uH
uds.
(Zia
rnop
³on
wio
senn
y), z
rodz
iny
(Jas
krow
ate)
.N
apo
dsta
wie
prep
arat
upr
of. S
igm
unda
zeS
tutt
gart
u.
Fi-
cari
ave
rna
Ranuncu
lace
ae
miê
kisz
kory
pier
wot
nej
endo
derm
az
pase
mka
mi
Cas
pary
’ego
pase
mka
Cas
pary
’ego
pery
cykl
prot
oksy
lem
nacz
ynia
met
aksy
lem
u
³yko
miê
kisz
50µ
m
290
465
466
Przekrój poprzeczny przez diarchiczny korzeñ w strefie ró¿nicowania siê komóreku L. subvar. Pers (Rzodkiewka), z rodziny(Kapustowate)
Raphanus sativus radicula . Brassicaceae
komórki czapeczki
trichoblasty (komórki macierzystew³oœników)
atrichoblasty
protofloem
protoksylem
komórki macierzyste naczyñ meta-ksylemu
perycykl
endoderma
miêkisz kory pierwotnej
skórka (epiblema)
50 µm
Fragmenty przekrojów poprzecznych korzenia w strefie ró¿nicowania siê tricho-blastów (komórek macierzystych w³oœników) u L. subvar.
Pers. (Rzodkiewka), z rodziny (Kapustowate ; A - bli¿ej, B -dalej od komórek inicjalnych merystemu.
Raphanus sativus radi-cula Brassicaceae )
warstwy komórek bocznej czêœci czapeczki
atrichoblasty
skórka (epiblema)
trichoblasty (komórki macierzyste w³oœników)
komórki miêkiszowe kory pierwotnej
warstwy komórek bocznej czêœci czapeczki
atrichoblasty
skórka
trichoblasty
komórki miêkiszowe kory pierwotnej
A
B
25 µm
291
467
468
Wie
loko
mór
kow
ew
³oœn
iki
nabu
lwac
hko
rzen
iow
ych
sp(D
alia
),z
rodz
iny
(Ast
row
ate)
Da
hli
a.
Ast
era
cea
e
50µ
m
25µ
m
Schemat przekroju poprzecznego przez korzeñ L (Czosnek dêty),z rodziny (Czosnkowate)
Allium fistulosum .Alliaceae
skórka
miêkisz kory pierwotnej
endoderma
perycykl
protoksylem
naczynia metaksylemu
³yko
komórki przepustowe endodermy
100 µm
292
469
470
Fra
gmen
tpr
zekr
oju
popr
zecz
nego
korz
enia
L(C
zosn
ekdê
ty),
zro
dzin
y(C
zosn
ko-
wat
e)
All
ium
fist
u-
losu
m.
All
iace
ae sk
órka
miê
kisz
kory
pier
wot
nej
grub
oœci
enna
endo
derm
a
pery
cykl
³yko
pier
wot
ne
nacz
ynia
met
aksy
lem
u
prot
oksy
lem
kom
órki
prze
pust
owe
20µ
m
Przekrój poprzeczny przez korzeñ w strefie ró¿nicowania siê tkanek uVill (Pszenica zwyczajna), z rodziny (Wiechlinowate)
Triticum vul-gare . Poaceae
skórka (epiblema)
atrichoblasty
trichoblasty (komórki macierzystew³oœników)
miêkisz kory pierwotnej
endoderma
perycykl
protoksylem
protofloem
komórka macierzysta centralnegonaczynia metaksylemu
50 µm
293
471
472
Przekrój poprzeczny przez merystematyczn¹ czêœæ poliarchicznego korzeniaL. (Kosaciec niemiecki), z rodziny (Kosaæcowate)
Irisgermanica Iridaceae
komórki czapeczki
skórka
wyró¿nicowuj¹ca siê egzoderma
kora pierwotna
endoderma (jeszcze bez pasemekCaspary’ego)
perycykl
protoksylem
komórki macierzyste naczyñmetaksylemu
rdzeñ50 µm
Schemat przekroju poprzecznego korzenia Andrews (Waniliap³askolistna), z rodziny (Storczykowate)
Vanilla planifoliaOrchidaceae
gruboœcienna egzoderma
cienkoœcienny miêkisz kory pier-wotnej
komory powietrzne (reksygenne)
cienkoœcienne komórki przepus-towe endodermy
gruboœcienne komórki endodermy
gruboœcienny perycykl
protofloem
metafloem
protoksylem
metaksylem
gruboœcienny miêkisz rdzenia500 µm
294
473
Fragment przekroju poprzecznego korzeniaAndrews (Wanilia p³askolistna), z rodziny. Na podstawie preparatu prof. H. Tele¿yñskiego.
Vanilla pla-nifolia Orchi-daceae
gruboœcienna egzoderma
cienkoœcienny miêkisz korypierwotnej
komory powietrzne
cienkoœcienne komórki prze-pustowe endodermy
gruboœcienna endoderma
gruboœcienny perycykl z licz-nymi jamkami prostymi
cienkoœcienny miêkisz podkomórkami przepustowymi
w³ókna ³ykowe
protofloem
protoksylem
cz³ony rurek sitowych meta-floemu
naczynia metaksylemu
gruboœcienny miêkisz rdzenia
50 µm
295
474
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zw
alec
osio
wy
korz
enia
And
rew
s(W
a-ni
lia
p³as
koli
stna
)z
rodz
iny
(Sto
rczy
kow
ate)
. Na
pods
taw
iepr
epar
atu
prof
. H. T
ele¿
yñsk
iego
.
Vanil
lapla
nif
oli
a,
Orc
hid
ace
ae
cien
koœc
ienn
ym
iêki
szko
rypi
erw
otne
j
cien
koœc
ienn
eko
mór
kipr
zepu
stow
een
dode
rmy
zpa
sem
kam
iC
aspa
ry’e
go
grub
oœci
enne
kom
órki
endo
derm
y
grub
oœci
enny
pery
cykl
zli
czny
mi
jam
kam
ipr
osty
mi
w³ó
kna
³yko
we
prot
oflo
em
cz³o
nyru
rek
sito
wyc
hm
etaf
loem
u
prot
oksy
lem
cz³o
nyna
czyñ
met
aksy
lem
u
cien
koœc
ienn
eko
mór
kim
iêki
szow
epe
rycy
klu
ipr
otok
syle
mu
pod
kom
ór-
kam
ipr
zepu
stow
ymi
miê
kisz
drze
wny
grub
oœci
enny
miê
kisz
rdze
nia
50µ
m
296
475
Fragment przekroju poprzecznego korzeniasp z rodziny (Palmy)
Chamaedorea., Arecaceae
cienkoœcienne, skorkowacia³e komórki korypierwotnej
gruboœcienna egzoderma
miêkisz kory pierwotnej z w³óknami skleren-chymatycznymi, zagêszczonymi w czêœci pe-ryferyjnej
reksygenne komory powietrzne
miêkisz z drobnymi przestworami miêdzyko-mórkowymi
gruboœcienna endoderma
gruboœcienny perycykl
³yko
protoksylem
naczynia metaksylemu
³yko
miêkisz sklerenchymatyczny rdzenia
cienkoœcienny miêkisz rdzenia z w³óknamisklerenchymatycznyminaczynia w czêœci rdzeniowej korzeniagruboœcienny miêkisz wokó³naczyniowy
100 µm
297
476
Fragmenty przekroju poprzecznego korzeniasp z rodziny (Palmy); A-D.
Chamaedo-rea ., Arecaceae
A - Powierzchniowa czêœæ korypierwotnejcienkoœcienne, skorkowacia³e komór-ki kory pierwotnej
gruboœcienna egzoderma
w³ókna sklerenchymatycznecienkoœcienny miêkisz kory pierwot-nej
B - Kora pierwotna w odleg³oœcioko³o 1440 µm od powierzchni
cienkoœcienny miêkisz
w³ókna sklerenchymatyczne
reksygenne komory powietrzneprzestwory miêdzykomórkowe
C - Zewnêtrzna czêœæ walca osio-wego w odleg³oœci 2130 µm odpowierzchni korzenia
cienkoœcienny miêkisz kory pierwotnejgruboœcienna endoderma
sklerenchymatyczny perycykl
³yko
protoksylemnaczynia metaksylemu³ykogruboœcienny miêkiszw³ókna sklerenchymatycznecienkoœcienny miêkisz rdzenia
D - Rdzeñ walca osiowego, wodleg³oœci 3060 µm od powierz-chni korzenianaczynia czêœci rdzeniowej korzeniagruboœcienny miêkisz wokó³naczyniowyw³ókna sklerenchymatycznecienkoœcienny miêkisz rdzenia
50 µm
C
A
D
B
298
477
478
Fragment przekroju poprzecznego peryferyjnej czêœci korzeniaBaroni (Liliowiec cytrynowy), z rodziny (Liliowcowate)
Hemerocallis citrinaHemerocallidaceae
cienkoœcienna skórka
w³oœniki
gruboœcienna egzoderma o zdrew-nia³ych œcianach komórkowychz suberynow¹ warstw¹ pomiêdzyœcian¹ pierwotn¹ i wtórn¹
cienkoœcienny miêkisz kory pier-wotnej
25 µm
Prz
ekro
jepo
d³u¿
nepr
zez
frag
men
tko
rzen
iaz
twor
z¹cy
msi
êm
erys
tem
emw
ierz
cho³
kow
ymko
rzen
iabo
czne
gou
L. (
Dyn
ia),
zro
dzin
y(D
ynio
wat
e). K
omór
-ki
zakr
opko
wan
eto
kom
órki
siln
ieba
rwi¹
cesi
êo
char
akte
rze
mer
yste
mat
yczn
ym. L
okal
izac
jaty
chko
mór
ekw
skaz
uje,
¿ew
uwyp
ukla
niu
siê
zaw
i¹zk
ako
rzen
iabo
czne
goza
anga
¿ow
ane
s¹op
rócz
pery
cykl
una
jbli
¿ej
le¿¹
cew
arst
wy
kory
pier
wot
nej;
A-
wcz
esny
etap
inic
jacj
i,B
-pó
Ÿnie
jszy
. Na
pods
taw
iepr
e-pa
rató
wdo
c.F
r.K
adej
a.
Cu
curb
ita
pep
oC
ucu
rbit
ace
ae
1-
prot
oksy
lem
zel
emen
tam
ipr
ze-
wod
z¹cy
mi
opi
erœc
ieni
owyc
hi
spi-
raln
ych
zgru
bien
iach
œcia
nko
mór
-ko
wyc
h
2-
pery
cykl
(kom
órki
grub
okro
pko-
wan
epe
rycy
klu
twor
z¹za
wi¹
zek
korz
enia
bocz
nego
)
3-
endo
derm
az
pery
klin
alni
epo
dzie
-lo
nym
iko
mór
kam
iw
s¹si
edzt
wie
uwyp
ukla
j¹ce
gosi
êza
wi¹
zka
korz
e-ni
abo
czne
go
4-
wew
nêtr
zne
war
stw
yko
mór
ekko
-ry
pier
wot
nej
reag
uj¹c
ena
twor
z¹cy
siê
zaw
i¹ze
kko
rzen
iabo
czne
go,
obfi
tew
cyto
plaz
mê,
om
a³yc
hm
ery-
stem
atyc
znyc
hko
mór
kach
zdol
nych
dope
rykl
inal
nych
ian
tykl
inal
nych
podz
ia³ó
w(d
robn
okro
pkow
ane)
5-
war
stw
yko
mór
ekko
rypi
erw
otne
jni
ere
aguj
¹ce
natw
orz¹
cysi
êza
wi¹
-ze
kko
rzen
iabo
czne
go, o
kom
órka
chsi
lnie
zwak
uoli
zow
anyc
h
6-
skór
ka
65
43
21
50µ
m6
54
32
1A B
299
479
Sch
emat
prze
kroj
upo
prze
czne
gopr
zez
korz
eñpo
dpor
owy
sp, z
rodz
iny
(Pan
dano
wat
e). N
apo
dsta
wie
prep
arat
upr
of. H
. Tel
e¿yñ
skie
go.
Pa
nd
an
us
.P
an
da
na
cea
e
egzo
derm
a
kore
k
pasm
aw
³óki
ensk
lere
nchy
mat
yczn
ych
miê
kisz
kory
pier
wot
nej
kom
ory
pow
ietr
zne
endo
derm
a
pery
cykl
skle
renc
hym
aw
okó³
nacz
ynio
wa
³yko
pier
wot
ne
skle
renc
hym
aot
acza
j¹ca
³yko
prot
oksy
lem
nacz
ynia
met
aksy
lem
u
200
µm
300
480
Fragment przekroju poprzecznego m³odego korzeniapodporowego sp , z rodziny(Pandanowate)
Pandanus . Pandanaceae
egzoderma
korek “miêkiszowy”
kora pierwotna
cienkoœcienne komórki miêki-szowe kory pierwotnej
komórki sklerenchymatycznekory pierwotnej
komory powietrzne
endoderma
perycykl
protoksylem
naczynia metaksylemu
³yko
naczynia w rdzeniu
miêkisz wokó³naczyniowy
sklerenchyma rdzenia
miêkisz rdzenia
50 µm
301
481
482
Schemat przekroju poprzecznego przez korzeñ podporowy L. (Kukurydzazwyczajna), z rodziny (Wiechlinowate)
Zea maysPoaceae
skórka
sklerenchyma kory pierwotnej
miêkisz kory pierwotnej
endoderma
perycykl
³yko
protoksylem
naczynia metaksylemu
sklerenchyma walca osiowego
miêkisz rdzenia250 µm
Fra
gmen
tpr
zekr
oju
popr
zecz
nego
korz
enia
podp
orow
ego
L. (
Kuk
uryd
zazw
ycza
jna)
, zro
dzin
y(W
iech
lino
wat
e)Z
eam
ays
Poace
skór
ka
skle
renc
hym
ako
rypi
er-
wot
nej
miê
kisz
kory
pier
wot
nej
endo
derm
a
pery
cykl
prot
oksy
lem
³yko
pier
wot
ne
nacz
ynia
met
aksy
lem
u
skle
renc
hym
aw
alca
osio
weg
o
grub
oœci
enny
miê
kisz
rdze
nia
50µ
m
302
483
Sch
emat
prze
kroj
upo
prze
czne
godi
arch
iczn
ego
korz
enia
zapa
sow
ego
L. (
Mar
chew
zwyc
zajn
a), z
rodz
iny
(Sel
erow
ate)
. Tka
nkê
zapa
sow
¹st
a-no
wi
g³ów
nie
miê
kisz
³yka
wtó
rneg
o.
Daucu
sca
rota
Apia
ceae
egzo
derm
a
cien
koœc
ienn
ym
iêki
szko
rypi
erw
otne
j
kana
³yw
ydzi
elni
cze
³yko
pier
wot
ne
³yko
wtó
rne
zbud
owan
eg³
ówni
ez
cien
-ko
œcie
nneg
om
iêki
szu
zapa
sow
ego
mia
zga
drew
now
tórn
ezb
udow
ane
g³ów
nie
zci
enko
œcie
nneg
om
iêki
szu
zapa
sow
ego
nacz
ynia
drew
naw
tórn
ego
drew
nopi
erw
otne
250
µm
303
484
Sch
emat
prze
kroj
upo
prze
czne
godi
arch
iczn
ego
korz
enia
zapa
sow
ego
L. s
ubva
r.P
ers.
(Rzo
dkie
wka
),z
rodz
iny
(Kap
usto
wat
e).
Tka
nkê
zapa
sow
¹st
anow
ig³
ówni
em
iêki
szdr
ewna
wtó
rneg
o.
Ra
ph
an
us
sa-
tivu
sra
dic
ula
Bra
ssic
ace
ae
skór
kao
cien
koœc
ienn
ych
kom
órka
ch
cien
koœc
ienn
ym
iêki
szko
rypi
erw
otne
j
³yko
pier
wot
ne
³yko
wtó
rne
mia
zga
drew
now
tórn
e
drew
nopi
erw
otne
nacz
ynia
drew
naw
tórn
ego
cien
koœc
ienn
ym
iêki
szdr
ewna
wtó
rneg
o
500
µm
304
485
486
Schemat przekroju poprzecznego m³odej bulwki korzeniowej dwuliœciennej roœlinyzielnej nie posiadaj¹cej przyrostu wtórnego - Huds (Ziarnop³on wio-senny), z rodziny (Jaskrowate). Na podstawie preparatu prof. Sigmun-da ze Stuttgartu.
Ficaria verna .Ranunculaceae
skórka
cienkoœcienny miêkisz korypierwotnej
endoderma
perycykl
protoksylem
protofloem
250 µm
Schemat przekroju poprzecznego dojrza³ej bulwki korzeniowej dwuliœciennej roœlinyzielnej, nie posiadaj¹cej przyrostu wtórnego - Huds (Ziarnop³on wio-senny), z rodziny (Jaskrowate). Tkankê zapasow¹ stanowi cienko-œcienny miêkisz kory pierwotnej. Na podstawie preparatu prof. Sigmunda ze Stuttgar-tu.
Ficaria verna .Ranunculaceae
zdeformowana skórka
egzoderma
miêkisz zapasowy kory pierwotnej z nagro-madzon¹ skrobi¹
endoderma z pasemkami Caspary’ego
perycykl o du¿ych, cienkoœciennych ko-mórkach
³yko pierwotne
protoksylem
centralne naczynie metaksylemu
500 µm
305
487
Fragment przekroju poprzecznego dojrza³ej bulwki ko-rzeniowej, nie posiadaj¹cej przyrostu wtórnego, dwu-liœciennej roœliny zielnej - Huds (Ziarno-p³on wiosenny), z rodziny (Jaskrowate).Tkankê zapasow¹ stanowi cienkoœcienny miêkisz korypierwotnej. Na podstawie preparatu prof. Sigmunda.
Ficaria verna .Ranunculaceae
obumar³e komórki skórki
egzoderma
miêkisz kory pierwotnej pe³ni¹cyfunkcjê zapasow¹
endoderma z pasemkami Caspary’ego
perycykl
³yko
protoksylem
metaksylem50 µm
306
488
489
Schemat przekroju poprzecznego bulwy korzeniowej z zapasowym miêkiszem rdze-nia, drewna wtórnego i kory pierwotnej u (Willd.) Desf. (Daliazmienna), z rodziny (Astrowate)
Dahlia variabilisAsteraceae
kilkukomórkowe, rozga³êzione w³oœniki
egzoderma
cienkoœcienny, zapasowy miêkisz korypierwotnej
gruboœcienne komórki miêkiszowe ozdrewnia³ych œcianach, z licznymi jam-kami prostymikana³y wydzielnicze
³yko pierwotne
³yko wtórne
miazga
cienkoœcienny, zapasowy miêkisz drewnawtórnego
naczynia drewna wtórnego
protoksylem
metaksylem
cienkoœcienny, zapasowy miêkisz rdzenia
500 µm
Fragment przekroju poprzecznego cienkoœciennego miêkiszu zapasowego rdzeniabulwy korzeniowej (Willd.) Desf (Dalia zmienna), z rodziny
(Astrowate). Uk³ady kompleksów komórkowych wskazuj¹, ¿e wzrost i po-dzia³y komórkowe zachodz¹ w tej tkance równomiernie we wszystkich kierunkach.
Dahlia variabilis . Aste-raceae
najm³odsze œciany komór-kowe
starsze œciany komórkowe
50 µm
307
490
491
Schemat przekroju poprzecznego przez korzeñ, o poliarchicznej budowie pierwotnej(A) i bulwê korzeniow¹ z miêkiszem zapasowym kory pierwotnej i rdzenia (B)u L (Liliowiec), z rodziny (Liliowcowate)Hemerocallis fulva . Hemerocallidaceae
skórka z w³oœnikamiegzoderma o zdrewnia³ych œcianachkomórkowychkora pierwotnaendodermadrewno pierwotnemiêkisz rdzenia
egzoderma
cienkoœcienny miêkisz zapasowy korypierwotnej
cienkoœcienna endoderma z pasemkamiCaspary’ego
³yko pierwotne
drewno pierwotne
cienkoœcienny miêkisz zapasowy rdzenia
1 mm
A
B
Fra
gmen
tpr
zekr
oju
popr
zecz
nego
bulw
yko
rzen
iow
ejB
aron
i(L
ilio
wie
ccy
tryn
owy)
,z
rodz
iny
(Lil
iow
cow
ate)
Hem
ero
call
isci
trin
aH
emer
oca
llid
ace
ae
skór
ka
egzo
derm
a
miê
kisz
zapa
sow
yko
rypi
erw
otne
j
war
stw
am
a³yc
h,sp
³asz
czon
ych
tan-
genc
jaln
ieko
mór
ekko
rypi
erw
otne
jo
prze
mie
nnym
uk³a
dzie
œcia
nan
ty-
klin
alny
chz
endo
derm
¹i
pozo
sta³
y-m
iko
mór
kam
im
iêki
szow
ymi
kory
pier
wot
nej
œwia
dcz¹
cym
oba
rdzo
wcz
esny
mje
jw
yró¿
nico
wan
iusi
êw
obrê
bie
mer
yste
mu
wie
rzch
o³ko
weg
oko
rzen
iai
póŸn
iejs
zym
brak
upo
dzia
-³ó
wst
yczn
ych
endo
derm
az
pase
mka
mi
Cas
pary
’ego
pery
cykl
³yko
prot
oksy
lem
met
aksy
lem
miê
kisz
zapa
sow
yw
alca
osio
weg
o20
0µ
m
308
492
493
Schemat przekroju poprzecznego korzenia zapasowego L (Burak zwy-czajny), z rodziny (Komosowate). Tkankê zapasow¹ stanowi miê-kisz drewna wtórnego, ³yka wtórnego i kory pierwotnej.
Beta vulgaris .Chenopodiaceae
egzoderma z kryszta-³ami szczawianuwapnia
cienkoœcienny miê-kisz kory pierwotnej
³yko wtórne
miazga
drewno wtórne
³yko pierwotne
drewno pierwotne
naczynia drewnawtórnego
cienkoœcienny miê-kisz drewna wtórnego
500 µm
Schemat przekroju poprzecznego przez korzeñ z welamenem epifitycznego storczykaz rodzaju , z rodziny (Storczykowate)Oncidium Orchidaceae
welamen (tkanka s³u¿¹ca do pobieraniawody atmosferycznej, o komórkach zbeleczkowatymi zgrubieniami œcian)
jednowarstwowy cylinder komórekgruboœciennej egzodermy
cienkoœcienny miêkisz kory pierwotnej
cienkoœcienne komórki przepustoweendodermy
gruboœcienne komórki endodermy
gruboœcienny perycykl
protoksylem
naczynia metaksylemu
³yko pierwotne
cienkoœcienny miêkisz rdzenia
100 µm
309
494
Fragment przekroju poprzecznego przez korzeñ z welame-nem u epifitycznego storczyka z rodzaju , z rodzi-ny (Storczykowate). Na podstawie preparatuprof. H. Tele¿yñskiego.
OncidiumOrchidaceae
welamen (tkanka s³u-¿¹ca do pobieraniawody atmosferycznej,o komórkach z be-leczkowatymi zgru-bieniami œcian)
komórki ze œcianamitransferowymi
gruboœcienna egzo-derma
cienkoœcienny miê-kisz kory pierwotnej
gruboœcienne komór-ki endodermy
cienkoœcienne, przepus-towe komórki endoder-my
gruboœcienny perycykl
protoksylem
metaksylem
w³ókna
³yko
cienkoœcienny miê-kisz rdzenia
jamki proste w miê-kiszu rdzenia
50 µm
310
495
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
ypê
duz
jedn
¹w
arst
w¹
tuni
ki,
zdu
¿ym
zesp
o³em
kom
órek
pram
acie
rzys
tych
rdze
nia,
tkan
ekpr
zew
odz¹
cych
iko
-ry
pier
wot
nej,
uL
(Chm
iel
zwyc
zajn
y), z
rodz
iny
(Kon
opio
wat
e). N
apo
dsta
wie
prep
arat
upr
of. H
. Tel
e¿yñ
skie
go.
Hu
mu
lus
lup
ulu
s.
Ca
nn
ab
ace
ae
jedn
owar
stw
owa
tuni
ka(p
rask
órka
)
kom
órki
pram
acie
rzys
terd
zeni
a,tk
anek
prze
wod
z¹cy
chi
kory
pier
wot
nej
(zak
ropk
o-w
ane)
kom
órki
mac
ierz
yste
tkan
ekpr
zew
odz¹
cych
,ko
rypi
erw
otne
ji
sube
pide
rmal
nych
tkan
ekli
œci
kom
órki
mac
ierz
yste
miê
kisz
urd
zeni
a
pram
iazg
a
p¹k
pach
win
owy
x-
zaw
i¹zk
ili
œci
50µ
mx
311
496
497
Przekrój pod³u¿ny przez merystem wierzcho³kowy pêdu o niestabilnej dwuwarst-wowej tunice u L. (Dereñ w³aœciwy), z rodziny (Dereniowa-te). Na podstawie preparatu prof. H. Tele¿yñskiego.
Cornus mas Cornaceae
dwuwarstwowa tunika
uk³ad œcian komórkowych i rozmiarykomórek wskazuj¹ce na mo¿liwoœæwyst¹pienia peryklinalnego podzia³uw pierwszej warstwie tuniki
komórki pramacierzyste rdzenia, tka-nek przewodz¹cych i wewnêtrznychwarstw kory pierwotnej (grubokrop-kowane)
komórki macierzyste tkanek przewo-dz¹cych i wewnêtrznych warstw ko-ry pierwotnejkomórki macierzyste rdzenia o s³upo-wym uk³adzie komórek (z pojedyn-czymi kropkami i krzy¿ykami)
peryklinalnie podzielone komórki wdrugiej warstwie tuniki, w miejscuinicjacji najm³odszych zawi¹zkówliœciowych
20 µm
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
ypê
duo
dwóc
hw
arst
wac
htu
niki
, zko
rpus
emni
ezró
¿nic
owa-
nym
nacz
êœæ
pery
fery
jn¹
ird
zeni
ow¹
uH
eter
anth
era
du-
bia
(Jac
q.)
Mac
. Mil
lon,
zro
dzin
y. N
apo
dsta
wie
prep
arat
upr
of.
H. T
ele¿
yñsk
iego
.P
on
ted
eria
cea
e
dwuw
arst
wow
atu
nika
pras
kórk
a(z
ewnê
trzn
aw
arst
wa
tuni
ki)
drug
aw
arst
wa
tuni
ki(i
nicj
uje
sube
pide
rmal
-n¹
czêœ
æ³o
dygi
im
iê-
kisz
doos
iow
eji
od-
osio
wej
stro
nyli
œci)
korp
us(k
omór
kim
a-ci
erzy
ste
cent
raln
ejcz
êœci
³ody
gi, o
raz
tka-
nek
prze
wod
z¹cy
ch³o
dygi
ili
œci)
20µ
m
312
498
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
term
inal
nym
erys
tem
wie
rzch
o³ko
wy
pêdu
zdw
oma
war
-st
wam
itu
niki
usp
zro
dzin
y(S
rebr
niko
wat
e). N
apo
dsta
wie
pre-
para
tupr
of. H
. Tel
e¿yñ
skie
go.
Hake
a.,
Pro
teace
ae
dwuw
arst
wow
atu
nika
pras
kórk
a(z
ewnê
trzn
aw
arst
wa
tuni
ki)
kom
órki
pram
acie
rzys
terd
zeni
a,tk
anek
prze
wod
z¹cy
chi
wew
-nê
trzn
ych
war
stw
kory
pier
wot
-ne
j(g
rubo
krop
kow
ane)
kom
órki
mac
ierz
yste
miê
kisz
urd
zeni
ao
s³up
owym
uk³a
dzie
kom
plek
sów
kom
órko
wyc
h(p
ojed
yncz
okro
pkow
ane)
kom
órki
mac
ierz
yste
tkan
ekpr
zew
odz¹
cych
iw
ewnê
trzn
ych
war
stw
kory
pier
wot
nej
w³o
ski
pram
iazg
a
1-
zaw
i¹zk
ili
œci
2-
twor
z¹cy
siê
p¹k
pach
win
o-w
y
2
50µ
m1
313
499
500
Przekroje pod³u¿ne przez dwa (A,B) uwypuklaj¹ce siê pachwinowe merystemywierzcho³kowe pêdu sp , z rodziny (Srebrnikowate). Na podsta-wie preparatów prof. H. Tele¿yñskiego.
Hakea . Proteaceae
A - Tworz¹cy siê p¹k pachwinowy z wyodrêbnionymi czte-rema warstwami komórek
tworz¹ca siê dwuwarstwowa tunika
praskórka
warstwy komórek powoduj¹ce dziêki peryklinalnym podzia³omuwypuklenie siê p¹ka pachwinowego
B - Uwypuklony p¹k pachwinowy z pierwszym zawi¹zkiemliœciowym
dwuwarstwowa tunika o niestabilnej drugiej warstwie
praskórka
s³upowe kompleksy komórkowe wytworzone w wyniku peryklinal-nych podzia³ów trzeciej i czwartej warstwy uwypuklaj¹cego siêp¹ka pachwinowego
50 µm
A
B
Przekrój pod³u¿ny przez merystem wierzcho³kowy pêdu z dwoma warstwami tunikiu sp. (Berberys), z rodziny (Berberysowate). Na podstawiepreparatu prof. H. Tele¿yñskiego.
Berberis Berberidaceae
dwuwarstwowa tunika
praskórka (zewnêtrzna warstwa tuni-ki)
komórki pramacierzyste rdzenia, tka-nek przewodz¹cych i wewnêtrznychwarstw kory pierwotnej (grubokrop-kowane)
komórki macierzyste rdzenia o s³upo-wym uk³adzie komórek (z pojedyn-czymi kropkami)
komórki macierzyste tkanek przewo-dz¹cych i wewnêtrznych warstw ko-ry pierwotnej
tworz¹ca siê pramiazga
x - zawi¹zki liœci (powsta³y przy du-¿ym udziale komórek macierzystychwewnêtrznych warstw kory pierwot-nej i tkanek przewodz¹cych
25 µm x
314
501
502
Przekrój pod³u¿ny przez merystem wierzcho³kowy pêdu z dwoma warstwami tunikii du¿¹ grup¹ komórek pramacierzystych rdzenia oraz tkanek przewodz¹cych i wew-nêtrznych warstw kory pierwotnej dziel¹cych siê peryklinalnie i antyklinalnie u
L (Kokornak powojnikowy), z rodziny (Kokor-nakowate). Na podstawie preparatu prof. H. Tele¿yñskiego.
Aris-tolochia clematitis . Aristolochiaceae
dwuwarstwowa tunika
praskórka (zewnêtrzna warstwa tuniki)
komórki pramacierzyste rdzenia, tkanek przewodz¹-cych i wewnêtrznych warstw kory pierwotnej (grubo-kropkowane)
komórki macierzyste rdzenia o linearnych komplek-sach komórkowych (pojedynczokropkowane)
komórki macierzyste tkanek przewodz¹cych i wew-nêtrznych warstw kory pierwotnej (niekropkowane)
zawi¹zek liœcia (tworzony przy du¿ym udziale komó-rek macierzystych wewnêtrznych warstw kory pier-wotnej i tkanek przewodz¹cych)
p¹k pachwinowy
dwuwarstwowa tunika p¹ka pachwinowego
komórki macierzyste rdzenia oraz tkanek przewo-dz¹cych i wewnêtrznych warstw kory pierwotnej
25 µm
Przekrój pod³u¿ny przez p¹k pachwinowy z dwoma warstwami tuniki uL. (Trêdownik bulwiasty), z rodziny (Trêdowniko-
wate). Do uwypuklenia tego p¹ka dosz³o dziêki peryklinalnym podzia³om w drugiejsubepidermalnej warstwie pachwiny liœciowej. Na podstawie preparatu prof. H. Te-le¿yñskiego.
Scrophu-laria nodosa Scrophulariaceae
dwuwarstwowa tunika
praskórka (zewnêtrzna warstwa tuniki)
komórki macierzyste miêkiszu rdzenia(z pojedynczymi kropkami)
komórki macierzyste tkanek przewodz¹-cych i wewnêtrznej czêœci kory pierwot-nej (grubo- i drobnokropkowane)
20 µm
315
503
504
Przekrój pod³u¿ny przez terminalny merystem wierzcho³kowy pêdu z dwoma wars-twami tuniki u L (Trêdownik bulwiasty), z rodziny
(Trêdownikowate). Merystem ten ró¿ni siê od p¹ka pachwinowego wiêkszy-mi rozmiarami oraz wykszta³conymi zawi¹zkami liœciowymi i obecnoœci¹ w czêœcidystalnej, pod drug¹ warstw¹ tuniki, grupy komórek pramacierzystych miêkiszurdzenia, tkanek przewodz¹cych i miêkiszu wewnêtrznej czêœci kory pierwotnej. Napodstawie preparatu prof. H. Tele¿yñskiego.
Scrophularia nodosa . Scrophula-riaceae
dwuwarstwowa tunikapraskórka (zewnêtrzna warstwatuniki)peryklinalnie podzielona ko-mórka drugiej warstwy tuniki
komórki przechodz¹ce z tunikido grupy komórek pramacie-rzystych
komórki pramacierzyste (grubo-kropkowane)
komórki macierzyste tkanekprzewodz¹cych i wewnêtrznejczêœci kory pierwotnejkomórki macierzyste miêkiszurdzeniazawi¹zek liœcia (w tworzeniuudzia³ bior¹ obydwie warstwytuniki oraz g³êbiej le¿¹ce ko-mórki)
20 µm
Przekrój pod³u¿ny przez merystem wierzcho³kowy pêdu o dwuwarstwowej tunicei du¿ej grupie komórek pramacierzystych rdzenia, tkanek przewodz¹cych i wew-nêtrznych warstw kory pierwotnej u L. (Bez czarny), z rodziny
(Przewiertniowate). Na podstawie preparatu prof. H. Tele¿yñskiego.Sambucus nigra Ca-
prifoliaceae
dwuwarstwowa tunika
praskórka (zewnêtrzna warstwa tuniki)
komórki pramacierzyste rdzenia, tka-nek przewodz¹cych i wewnêtrznychwarstw kory pierwotnej (grubokropko-wane)
warstwy komórek macierzystych tka-nek przewodz¹cych i wewnêtrznychwarstw kory pierwotnej
komórki pramiêkiszu rdzenia o d³u-gich s³upowych kompleksach komór-kowych (pojedynczokropkowane)
tworz¹cy siê pachwinowy merystemwierzcho³kowy pêdu o dwuwarstwo-wej tunice (uwypuklanie siê meryste-mu zachodzi dziêki peryklinalnympodzia³om komórek warstw g³êbiejle¿¹cych)
20 µm
316
505
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
ypê
duz
dwom
aw
arst
wam
itu
niki
idu
¿¹gr
up¹
kom
órek
pram
acie
rzys
tych
rdze
nia
i„p
³asz
cza”
uS
iebo
ldet
Zuc
c(G
ruje
czni
kja
poñs
ki),
zro
dzin
y(G
ruje
cz-
niko
wat
e). N
apo
dsta
wie
prep
arat
upr
of. H
. Tel
e¿yñ
skie
go.
Cer
cidip
hyl
lum
japo-
nic
um
.C
erci
dip
hyl
lace
ae
dwuw
arst
wow
atu
nika
pras
kórk
a(z
ewnê
trzn
aw
arst
wa
tuni
ki)
kom
órki
pram
acie
rzys
terd
zeni
aor
aztk
anki
prze
wod
z¹ce
ji
wew
-nê
trzn
ejcz
êœci
kory
pier
wot
nej
(gru
bokr
opko
wan
e)
kom
órki
mac
ierz
yste
tkan
kipr
zew
odz¹
cej
iw
ewnê
trzn
ejcz
êœci
kory
pier
wot
nej
(gru
bo-
idr
obno
krop
kow
ane)
kom
órki
mac
ierz
yste
rdze
nia
(zpo
jedy
nczy
mi
krop
kam
i)
pram
iazg
a
25µ
m
317
506
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
ypê
duo
dwóc
hw
arst
wac
htu
niki
,z
du¿y
mze
spo³
emko
mór
ekpr
amac
ierz
ysty
chrd
zeni
a,tk
anek
prze
wod
z¹cy
chi
kory
pier
wot
nej
uL
. (P
owoj
nik
pn¹c
y), z
rodz
iny
(Jas
-kr
owat
e). N
apo
dsta
wie
prep
arat
upr
of. H
. Tel
e¿yñ
skie
go.
Cle
mati
svi
talb
aR
anuncu
lace
ae
dwuw
arst
wow
atu
nika
pras
kórk
a(z
ewnê
trzn
aw
arst
wa
tuni
ki)
pery
klin
alni
epo
dzie
lona
kom
órka
wdr
ugie
j,ni
esta
biln
ejw
arst
wie
tuni
ki
kom
órki
pram
acie
rzys
terd
zeni
a,tk
anek
prze
wod
z¹ny
chw
arst
wko
-ry
pier
wot
nej
cych
iw
ewnê
trz
kom
órki
mac
ierz
yste
rdze
nia
inic
juj¹
cem
iê-
kisz
s³up
owy
wm
iêdz
ywêŸ
lach
kom
órki
mac
ierz
yste
rdze
nia,
inic
juj¹
cem
iê-
kisz
ww
êz³a
ch, o
nier
egul
arny
muk
³adz
ieko
mór
ek
pram
iazg
a
x-
zaw
i¹zk
ili
œci
50µ
mx
318
507
508
Przekrój pod³u¿ny przez pachwinowy merystem wierzcho³kowy pêdu z dwoma wars-twami tuniki u sp (Przytulia), z rodziny (Marzanowate). Na pod-stawie preparatu prof. H. Tele¿yñskiego.
Galium . Rubiaceae
dwuwarstwowa tunika
komórki macierzyste korpusu
zawi¹zek liœcia
korpus o s³upowym uk³adzie komórek
10 µm
Przekroje pod³u¿ne przez merystemy wierzcho³kowe pêdu o dwu- (A) i czterowarst-wowej (B) tunice u L var. (Rzepak ozimy), z rodziny
(Kapustowate). Roœliny pochodzi³y z kultur tkankowych prof. B. Skuciñ-skiej, dr H. Kruczkowskiej i dr H. Paw³owskiej z AR w Krakowie.
Brassica napus . oleifera Bras-sicaceae
A - Merystem wierzcho³kowy pêdu roœliny o wysokoœci 1,5 cm
dwuwarstwowa tunikapraskórkazawi¹zek liœciakomórki pramacierzyste rdzenia, tkanek przewodz¹cych i wew-nêtrznych warstw kory pierwotnej
pramiêkisz rdzenia
komórki macierzyste tkanek przewodz¹cych i wewnêtrznychwarstw kory pierwotnej
B - Merystem wierzcho³kowy pêdu roœliny o wysokoœci 3 cm
czterowarstwowa tunikapraskórkaperyklinalnie podzielone komórki czwartej warstwy tuniki, co mo¿eprowadziæ do wytworzenia pi¹tej warstwy tuniki lub wymiany komó-rek korpusu (komórek pramacierzystych rdzenia) przez komórki tunikikomórki pramacierzyste rdzenia, tkanek przewodz¹cych i wewnêtrz-nych warstw kory pierwotnej (grubokropkowane)
komórki pramiêkiszu rdzenia (pojedynczokropkowane)
komórki macierzyste tkanek przewodz¹cych i wewnêtrznych warstwkory pierwotnej
20 µm
A
B
319
509
510
Przekrój pod³u¿ny przez merystem wierzcho³kowy pêdu z trójwarstwow¹ tunik¹u L. (Leszczyna), z rodziny (Brzozowate). Na podsta-wie preparatu prof. H. Tele¿yñskiego.
Corylus avellana Betulaceae
trójwarstwowa tunika
praskórka (zewnêtrzna warstwatuniki)
komórki macierzyste rdzenia
s³upowe kompleksy komórkowetworz¹cego siê rdzenia
zawi¹zek liœcia
komórki macierzyste tkanek prze-wodz¹cych i wewnêtrznychwarstw kory pierwotnej, wytwo-rzone przez trzeci¹ warstwê tuniki
25 µm
Przekrój pod³u¿ny przez merystem wierzcho³kowy pêdu z trzema warstwami tunikii du¿¹ grup¹ komórek pramacierzystych rdzenia i tkanek przewodz¹cych u
L (Tulipanowiec amerykañski), z rodziny (Magnolio-wate). Na podstawie preparatu prof. H. Tele¿yñskiego.
Lirioden-dron tulipifera . Magnoliaceae
trójwarstwowa tunika
praskórka (zewnêtrzna warstwa tuniki)
komórki pramacierzyste rdzenia i tkanekprzewodz¹cych (grubokropkowane)
komórki macierzyste tkanek przewodz¹-cych (drobnokropkowane)
komórki macierzyste rdzenia (pojedyn-czokropkowane)
pramiazga
50 µm
320
511
512
Przekrój pod³u¿ny przez merystem wierzcho³kowy pêdu z trzema warstwami tunikiu sp., z rodziny (Oczarowate). Na podstawie preparatuprof. H. Tele¿yñskiego.
Parrotia Hammamelidaceae
trójwarstwowa tunika
praskórka (zewnêtrzna warstwatuniki)
komórki pramacierzyste miêkiszurdzenia i tkanek przewodz¹cych(grubokropkowane)
pramiêkisz rdzenia o d³ugich, s³u-powych kompleksach komórko-wych (pojedynczokropkowany)
pramiazga
25 µm
Przekrój pod³u¿ny przez merystem wierzcho³kowy pêdu z trzema warstwami tunikiu sp. (Rozchodnik), z rodziny (Gruboszowate). Na podstawiepreparatu prof. H. Tele¿yñskiego.
Sedum Crassulaceae
trójwarstwowa tunika
praskórka
peryklinalnie podzielone komórkidrugiej i trzeciej warstwy tunikiw miejscu inicjacji liœci
komórki pramacierzyste miêkiszurdzenia i tkanek przewodz¹cych
komórki macierzyste tkanek prze-wodz¹cych
komórki macierzyste miêkiszurdzenia
10 µm
321
513
514
Przekrój pod³u¿ny przez merystem wierzcho³kowy pêdu o czterech warstwach tunikiu L (Magnolia drzewiasta), z rodziny (Magno-liowate). Na podstawie preparatu prof. H. Tele¿yñskiego.
Magnolia acuminata . Magnoliaceae
czterowarstwowa tunika
praskórka (zewnêtrznawarstwa tuniki)
komórki macierzysterdzenia
wewnêtrzne warstwykomórek macierzystychtkanek przewodz¹cych,wytworzone przezczwart¹ warstwê tuniki
25 µm
Przekrój pod³u¿ny przez merystem wierzcho³kowy pêdu o piêciowarstwowej tuniceu L. (Jesion wynios³y), z rodziny (Oliwkowate). Napodstawie preparatu prof. H. Tele¿yñskiego.
Fraxinus excelsior Oleaceae
piêciowarstwowa tunika
przewê¿enie w praskórcemog¹ce prowadziæ do jejrozszczepienia i zamianyprzez drug¹ warstwê tuniki
komórka macierzysta rdze-nia
pramiêkisz rdzenia wywo-dz¹cy siê w czêœci central-nej od komórki macierzys-tej rdzenia, a na obwodzieprawdopodobnie tworzonyprzy wspó³udziale pi¹tejwarstwy tuniki
pramiazga tworz¹ca siê zpi¹tej warstwy tuniki
20 µm
322
515
516
Przekrój pod³u¿ny przez merystem wierzcho³kowy pêdu o piêciowarstwowej tuniceu sp. (Przetacznik), z rodziny (Trêdownikowate). Na pod-stawie preparatu prof. H. Tele¿yñskiego.
Veronica Scrophulariaceae
piêciowarstwowa tunika
praskórka (zewnêtrznawarstwa tuniki)
komórki macierzyste miê-kiszu rdzenia (grubokrop-kowane)
pramiêkisz rdzenia two-rzony przez komórki ma-cierzyste rdzenia (poje-dynczokropkowane)
pramiêkisz rdzenia utwo-rzony z pi¹tej i czwartejwarstwy tuniki (komórkiz krzy¿ykami)
pramiazga
10 µm
Przekrój pod³u¿ny przez merystem wierzcho³kowy pêdu o piêciowarstwowej tuniceu L. (Barwinek pospolity), z rodziny (Toinowate). Napodstawie preparatu prof. H. Tele¿yñskiego.
Vinca minor Apocynaceae
piêciowarstwowa tunika
praskórka (zewnêtrzna warstwatuniki)
peryklinalnie podzielona komór-ka czwartej warstwy tuniki (po-dzia³ taki mo¿e prowadziæ do re-organizacji ni¿ej le¿¹cej czêœcimerystemu)
komórki macierzyste miêkiszurdzenia (grubokropkowane)
pramiêkisz rdzenia o s³upowymuk³adzie kompleksów komórko-wych (komórki pojedynczokrop-kowane)
pramiazga (tworzona z czwarteji pi¹tej warstwy tuniki)
20 µm
323
517
518
Przekrój pod³u¿ny przez merystem wierzcho³kowy pêdu o piêciowarstwowej tuniceu var. (Ziemniak odmiany Desi), z rodziny(Psiankowate)
Solanum tuberosum L. Desi Solanaceae
praskórka
piêciowarstwowa tunika
le¿¹ce pod tunik¹ kom-pleksy komórkowe cy-klicznie odnawiaj¹cegosiê korpusu
x - zawi¹zek najm³odsze-go liœcia
25 µm
x
korpus
Przekrój pod³u¿ny przez merystem wierzcho³kowy pêdu o piêciowarstwowej tuniceu L (Nieszpu³ka zwyczajna), z rodziny (Ró¿owate). Napodstawie preparatu prof. H. Tele¿yñskiego.
Mespilus germanica . Rosaceae
piêciowarstwowa tunika
praskórka (zewnêtrznawarstwa tumiki)
komórki pramacierzysterdzenia i przylegaj¹cych doniego wewnêtrznych warstwtkanek przewodz¹cych
komórki pramiêkiszu rdze-nia w s³upowych komplek-sach
25 µm
324
519
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
ypê
duo
szeœ
ciow
arst
wow
ejtu
nice
upe
rykl
inal
nej
chim
ery
, zro
dzin
y(R
ó¿ow
ate)
. Na
pods
taw
iepr
epar
atu
prof
. H. T
ele¿
yñsk
iego
.C
rata
ego
mes
pil
us
da
rda
riS
imo
n-
Lu
isR
osa
cea
e
szeœ
ciow
arst
wow
atu
nika
pras
kórk
a(z
ewnê
trzn
aw
arst
-w
atu
niki
)
pi¹t
aw
arst
wa
tuni
kicz
êœci
o-w
ope
rykl
inal
nie
rozs
zcze
-pi
ona
kom
órki
pram
acie
rzys
terd
zeni
ai
przy
lega
j¹cy
chdo
nieg
ow
ewnê
trzn
ych
war
stw
tkan
ekpr
zew
odz¹
cych
kom
órki
pram
iêki
szu
rdze
nia
od³
ugic
h,s³
upow
ych
kom
-pl
eksa
chko
mór
kow
ych
pram
iazg
aw
ytw
orzo
napr
zez
pi¹t
¹w
arst
wê
tuni
ki
25µm
325
520
521
Przekrój pod³u¿ny przez merystem wierzcho³kowy pêdu o siedmiowarstwowej tuni-ce u L. (Bluszcz pospolity), z rodziny (Araliowate). Napodstawie preparatu prof. H. Tele¿yñskiego.
Hedera helix Araliaceae
siedmiowarstwowa tunika
praskórka (zewnêtrzna warstwa tu-niki)
peryklinalnie podzielona komórkatrzeciej warstwy tuniki (podzia³ takimo¿e prowadziæ do reorganizacjig³êbszych warstw tuniki)
komórki pramacierzyste rdzenia iprzylegaj¹cych do niego wewnêtrz-nych warstw systemu przewodz¹cego
komórki pramiêkiszu rdzenia (poje-dynczokropkowane) w nieregular-nych kompleksach komórkowych
20 µm
Przekrój pod³u¿ny przez merystem wierzcho³kowy pêdu o siedmiowarstwowej tu-nice u R. S. Marsh (Kl¹¿a leœna), z rodziny (Kl¹¿owate).Na podstawie preparatu dr A. Kadej.
Nyssa sylvatica . Nyssaceae
siedmiowarstwowa tu-nika
praskórka (zewnêtrznawarstwa tuniki)
zawi¹zek liœcia(w tworzeniu liœciudzia³ bior¹ czterywarstwy tuniki)
komórki macierzysterdzenia (grubokropko-wane)
pramiêkisz rdzenia os³upowym uk³adziekomórek
pramiazga
25 µm
326
522
523
Przekrój pod³u¿ny przez merystem wierzcho³kowy pêdu o jednej warstwie tunikiu L. (Owies zwyczajny), z rodziny (Wiechlinowate). Na pod-stawie preparatu dr Neumann z 1937 r.
Avena sativa Poaceae
jednowarstwowa tunika (praskórka)
komórki korpusu inicjuj¹ce ca³¹ sub-epidermaln¹ czêœæ pêdu
peryklinalnie podzielone komórkiskórki w szczytowej czêœci zawi¹zkówliœciowych
komórki subepidermalne bior¹ceudzia³ w inicjacji liœcia i tworzeniujego miêkiszu wraz z wi¹zkami prze-wodz¹cymi
20 µm
Przekrój pod³u¿ny przez merystem wierzcho³kowy pêdu o niestabilnej dwuwarstwo-wej tunice u Baker (Szparag pierzasty), z rodziny(Szparagowate). Na podstawie preparatu prof. H. Tele¿yñskiego.
Asparagus plumosus Asparagaceae
praskórka (zewnêtrzna warstwa tuniki)
peryklinalnie podzielone komórki drugiej, niesta-bilnej warstwy tuniki
komórki korpusu inicjuj¹ce centraln¹ czêœæ ³odygi
subepidermalne warstwy komórek, pochodne dru-giej warstwy tuniki
tworz¹ca siê pramiazga
x - zawi¹zki ³uskowatych, zredukowanych liœci
10 µm x
x
327
524
525
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
ypê
duo
dwóc
hw
astw
ach
tuni
kiu
roœl
iny
wod
nej
L(R
dest
nica
kêdz
ierz
awa)
, zro
dzin
y(R
dest
nico
wat
e). N
apo
dsta
wie
prep
arat
upr
of.
H. T
ele¿
yñsk
iego
.
Po
tam
og
eto
ncr
isp
us
.P
ota
mo
ge-
tonace
ae
dwuw
arst
wow
atu
nika
kom
órki
korp
usu
inic
juj¹
cece
ntra
ln¹
czêœ
æ³o
dygi
pery
klin
alni
epo
dzie
lone
kom
órki
drug
iej
war
stw
ytu
niki
wm
iejs
cuin
icja
cji
liœc
i
zaw
i¹zk
ili
œci
sube
pide
rmal
neko
mór
kiza
wi¹
zków
liœc
i,po
chod
nedr
ugie
jw
arst
wy
tuni
ki
kom
órki
cent
raln
ejcz
êœci
³ody
gi
20µ
m
Przekrój pod³u¿ny przez merystem wierzcho³kowy pêdu z dwoma warstwami tunikiu sp., z rodziny (Storczykowate)Cymbidium Orchidaceae
dwuwarstwowa tunika
komórki korpusu inicju-j¹ce podstawow¹ masê³odygi z wi¹zkami prze-wodz¹cymi
peryklinalnie podzielonekomórki drugiej warstwytuniki w miejscu inicjacjiliœci
komórki drugiej warstwytuniki, tworz¹ce peryferyj-ne, subepidermalne warst-wy ³odygi
tworz¹ce siê pasmo pra-miazgi
25 µm
328
526
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
term
inal
nym
erys
tem
wie
rzch
o³ko
wy
pêdu
zcz
tere
ma
war
st-
wam
itu
niki
im
erys
tem
pach
win
owy
zdw
oma
war
stw
ami
tuni
kiu
L(K
osac
iec
niem
ieck
i), z
rodz
iny
(Kos
aæco
wat
e). N
apo
dsta
wie
prep
arat
upr
of. H
. Tel
e¿yñ
skie
go.
Iris
ger
manic
a.
Irid
ace
ae
zaw
i¹ze
kun
ifac
jaln
ego
liœc
ia
czte
row
arst
wow
atu
nika
pras
kórk
a(z
ewnê
trzn
aw
arst
wa
tuni
ki)
kom
órki
mac
ierz
yste
korp
usu
korp
uso
s³up
owym
uk³a
dzie
ko-
mór
ek(m
erys
tem
s³up
owy)
1-
pach
win
owy
mer
yste
mw
ierz
-ch
o³ko
wy
pêdu
2-
dwuw
arst
wow
atu
nika
3-
kom
órki
mac
ierz
yste
korp
usu
4-
s³up
owe
kom
plek
syko
mór
-ko
we
korp
usu
p¹ka
pach
win
o-w
ego,
wyt
wor
zone
ztu
niki
p¹ka
term
inal
nego
50µ
m
43
21
329
527
528
Schemat przekroju poprzecznego ³odygi w strefie o budowie pierwotnej uMill. (Lipa drobnolistna), z rodziny (Lipowate)
Tilia cor-data Tiliaceae
skórka
kolenchyma p³atowa
miêkisz kory pierwotnej
³yko pierwotne
metaksylem
protoksylem
miêkisz rdzenia
100 µm
Schemat przekroju poprzecznego jednorocznej ³odygi w strefie o budowie pierwot-nej u Scop. (Lipa szerokolistna), z rodziny (Lipowate)Tilia platyphyllos Tiliaceae
skórka
kolenchyma p³atowa
miêkisz kory pierwotnej
³yko pierwotne
pramiazga
protoksylem
metaksylem
miêkisz rdzenia
100 µm
330
529
530
Schemat przekroju poprzecznego jednorocznej ³odygi o budowie wtórnej uScop. (Lipa szerokolistna) z rodziny (Lipowate)
Tiliaplatyphyllos , Tiliaceae
przetchlinka
skórka
peryderma
miêkisz asymilacyjny korypierwotnej
miêkisz zasadniczy kory pier-wotnej
w³ókna ³yka pierwotnego
w³ókna ³yka wtórnego
³yko przewodz¹ce
miazga
drewno wtórne
drewno pierwotne
komórki œluzowe
miêkisz rdzenia200 µm
Schemat przekroju poprzecznego jednorocznej ³odygi z wtórnym przyrostem uScop (Lipa szerokolistna), z rodziny (Lipowate)
Tiliaplatyphyllos . Tiliaceae
skórka
peryderma
kora pierwotna
promieñ dylatacyjny
w³ókna ³ykowe
³yko (czêœæ przewodz¹ca)
miazga
promienie ³ykodrzewne
drewno wtórne
metaksylem
protoksylem
rdzeñ100 µm
331
531
532
Schemat przekroju poprzecznego wieloletniej ³odygi Scop (Lipaszerokolistna), z rodziny (Lipowate). Na podstawie preparatu prof. Sig-munda ze Stuttgartu.
Tilia platyphyllos .Tiliaceae
peryderma
kora pierwotna
promienie dylatacyjne
w³ókna ³ykowe (miejsca wyczernione)
³yko (czêœæ przewodz¹ca)
miazga
granice przyrostów rocznych
naczynia
promienie drzewne
250 µm
Schemat przekroju poprzecznego jednorocznej ³odygi z przyrostem wtórnym uL. (Bez czarny), z rodziny (Przewiertniowate)
Sam-bucus nigra Caprifoliaceae
skórka
peryderma (korkowica)
kolenchyma p³atowa
miêkisz kory pierwotnej
w³ókna sklerenchymatyczne ³ykapierwotnego
³yko
miazga
drewno wtórne
drewno pierwotne
miêkisz rdzenia250 µm
332
533
534
Schemat przekroju poprzecznego jednorocznej ³odygi kseromorficznego krzewu -(L.) W. D. J. Koch (¯arnowiec miotlasty), z rodziny
(Bobowate)Sarothamnus scoparius . Faba-ceae
skórka
sklerenchyma
miêkisz kory pierwotnej
³yko
miazga
drewno
cienkoœcienny miêkiszrdzenia
100 µm
Schemat przekroju poprzecznego jednorocznej ³odygi o budowie pierwotnej uL. (Jemio³a pospolita), z rodziny (G¹zewnikowate)
Vis-cum album Loranthaceae
skórka z grub¹ kutykul¹
miêkisz kory pierwotnej
w³ókna ³yka pierwotnego
³yko pierwotne (przewodz¹ce)
drewno pierwotne
miêkisz miêdzywi¹zkowy
miêkisz rdzenia250 µm
333
535
536
Schemat przekroju poprzecznego ³odygi w fazie budowy pierwotnej uL (S³onecznik zwyczajny), z rodziny (Astrowate)
Helianthusannuus . Asteraceae
skórka
kolenchyma
miêkisz kory pier-wotnej
w³ókna ³ykowe
³yko pierwotne
drewno pierwotne
miêkisz rdzenia250 µm
Schemat przekroju poprzecznego ³odygi w czasie zak³adania siê miazgi wi¹zkoweju L. (S³onecznik zwyczajny), z rodziny (Astrowate)Helianthus annuus Asteraceae
w³oski
skórka
miêkisz kory pierwotnej
gruboœcienny miêkisz miêdzywi¹zkowy
w³ókna ³ykowe
³yko pierwotne
miazga
drewno wtórne
drewno pierwotne
miêkisz rdzenia1 mm
334
537
538
Schemat przekroju poprzecznego ³odygi, o s³abszym (A) i silniejszym (B) przyroœ-cie wtórnym u L. (S³onecznik zwyczajny), z rodziny(Astrowate)
Helianthus annuus Asteraceae
skórkakolenchymamiêkisz kory pierwotnejw³ókna ³ykowe³yko pierwotne
³yko wtórnemiazgadrewno wtórnemetaksylemprotoksylemmiêkisz rdzenia
skórkakolenchymamiêkisz kory pierwotnejw³ókna ³ykowe³yko pierwotne³yko wtórnemiazgadrewno wtórnemetaksylemprotoksylemmiêkisz rdzenia
500 µm
A
B
Schemat przekroju poprzecznego ³odygi o budowie pierwotnej w czasie zak³adaniasiê miazgi u roœliny zielnej - L. (Jasnota bia³a), z rodziny(Jasnotowate)
Lamium album Lamiaceae
skórka
kolenchyma k¹towa
cienkoœcienny miêkisz kory pier-wotnej
miazga
³yko pierwotne
drewno pierwotne
cienkoœcienny miêkisz rdzenia
100 µm
335
539
540
Schemat przekroju poprzecznego ³odygi w strefie o budowie wtórnej u -L. (Jasnota bia³a), z rodziny (Jasnotowate)
Lamium album Lamiaceae
skórka
kolenchyma k¹towa
miêkisz kory pierwotnej
sklerenchyma
³yko
miazga
drewno wtórne
metaksylem
protoksylem
miêkisz rdzenia
kana³ powietrzny125 µm
Schemat przekroju poprzecznego przez ³odygê L. (R¹cznik zwy-czajny), z rodziny (Wilczomleczowate)
Ricinus communisEuphorbiaceae
skórka
kolenchyma
miêkisz kory pierwotnej
w³ókna ³ykowe
³yko
miazga
drewno wtórne
metaksylem
protoksylem
wi¹zki leptocentryczne
drewno
³yko
rdzeñ (cienkoœcienny miêkisz)250 µm
336
541
542
Schemat przekroju poprzecznego przez ³odygê w czasie powstawania miazgi wi¹z-kowej u L (Komosa bia³a), z rodziny (Komo-sowate)
Chenopodium album . Chenopodiaceae
skórka
kolenchyma k¹towa
cienkoœcienny miêkisz kory pierwotnej
druzy w komórkach kory pierwotnejprzylegaj¹cych do endodermy
endoderma
perycykl
³yko
miazga
drewno pierwotne
druzy w komórkach miêkiszowych rdzenia
cienkoœcienny miêkisz rdzenia
250 µm
Schemat przekroju poprzecznego przez ³odygê w pocz¹tkowej fazie przyrostu wtór-nego u L. (Komosa bia³a), z rodziny (Komo-sowate)
Chenopodium album Chenopodiaceae
skórka
kolenchyma
cienkoœcienny miêkisz korypierwotnej
druzy w warstwie komórekprzylegaj¹cych do endodermy
endoderma
perycykl
miêkisz
³yko
miazga
drewno wtórne
drewno pierwotne
druzy w komórkach miêkiszo-wych rdzenia
³yko wtr¹cone250 µm
337
543
544
Budowa wtórna ³odygi z ³ykiem wtr¹conym u L. (Komosabia³a), z rodziny (Komosowate)
Chenopodium albumChenopodiaceae
miêkisz zasadniczy kory pierwotnej
skórka
kolenchyma
chlorenchyma
w³ókna sklerenchymatyczne
miêkisz wytworzony przez miazgê
miazga
drewno wtórne
³yko wtr¹cone
³yko pierwotne
drewno pierwotne
miêkisz rdzenia500 µm
Schemat przekroju poprzecznego ³odygi z przyrostem wtórnym, z pierœcieniem wi¹-zek kolateralnych otwartych u L. (Koniczyna bia³a), z rodziny
(Bobowate)Trifolium repens Fa-
baceae
skórka
miêkisz kory pierwotnej
wi¹zki kolateralne otwarte
w³ókna ³ykowe
³yko
miazga
drewno
miêkisz rdzenia
250 µm
338
545
546
Schemat przekroju poprzecznego przez ³odygê w miejscu wytwarzania siê miazgiwi¹zkowej u L. (Rdest ptasi), z rodziny (Rdes-towate)
Polygonum aviculare Polygonaceae
skórka
kolenchyma
chlorenchyma
miêkisz zasadniczy kory pierwotnej
³yko
miazga
drewno
miêkisz rdzenia
100 µm
Schemat przekroju poprzecznego ³odygi z pojedynczym pierœcieniem wi¹zek kola-teralnych otwartych u L. (Szczaw zwyczajny), z rodziny
(Rdestowate)Rumex acetosa Polygona-
ceae
skórka
kolenchyma
chlorenchyma, miêkisz kory pier-wotnej
endoderma
sklerenchyma (zaczerniona)
³yko (zakropkowane)
drewno (zakreskowane)
cienkoœcienny miêkisz rdzenia
kana³ powietrzny
250 µm
339
547
548
Schemat przekroju poprzecznego ³odygi z podwójnymi wi¹zkami uL. (Szczaw kêdzierzawy), z rodziny (Rdestowate). Na podstawie pre-paratu prof. P. Maheshwary’ego z Delhi.
Rumex crispusPolygonaceae
skórka
chlorenchyma
kolenchyma
miêkisz kory pierwotnej
wi¹zki podwójne, kolateralne otwarte
wi¹zki pojedyncze, kolateralne otwarte
w³ókna ³ykowe (zaczernione)
³yko (zakropkowane)
drewno (zakreskowane)
pochwa sklerenchymatyczna
cienkoœcienny miêkisz rdzenia500 µm
Schemat przekroju poprzecznego ³odygi, dwuliœciennej roœliny zielnej bez przyrostuwtórnego - L (Jaskier ostry), z rodziny (Jaskrowate)Ranunculus acer . Ranunculaceae
skórka
miêkisz asymilacyjny i zasadniczy
wi¹zki kolateralne zamkniête
pochwa sklerenchymatyczna wokó³wi¹z-kowa
³yko pierwotne
miêkisz
drewno pierwotne
kana³ powietrzny
340
549
Fragment przekroju poprzecznego ³odygi, obejmu-j¹cy wi¹zkê kolateraln¹ zamkniêt¹, u dwuliœciennejroœliny zielnej bez przyrostu wtórnego -
L (Jaskier wielokwiatowy), z rodziny(Jaskrowate)
Ranunculuspolyanthemos .Ranunculaceae
aparat szparkowy
skórka
komora przedechowa
przestwory miêdzykomórkowe
miêkisz kory pierwotnej
w³ókna sklerenchymatyczne ³ykapierwotnego
³yko pierwotne
cienkoœcienny miêkisz
gruboœcienny miêkisz
naczynia metaksylemu
elementy przewodz¹ce protoksyle-mu
cienkoœcienny miêkisz protoksyle-mu
miêkisz zasadniczy rdzenia50 µm
341
550
551
Schemat przekroju poprzecznego przez ³odygê z systemem przewodz¹cym typu atak-tosteli u dwuliœciennej roœliny zielnej, bez przyrostu wtórnego -
L z rodziny . Na podstawie preparatu prof. Sigmunda ze Stutt-gartu.
Podophyllum pelta-tum . Podophyllaceae
skórka
sklerenchyma
cienkoœcienny miêkisz kory pier-wotnej
sklerenchyma
³yko
drewno (zakreskowane)
cienkoœcienny, miêdzywi¹zkowymiêkisz zasadniczy
500 µm
Schemat przekroju poprzecznego ³odygi z hadrocentrycznymi wi¹zkamiLam (Parzeplin), z rodziny (Wodnikowate), blisko
spokrewnionej z . Na podstawie preparatu prof. P. Maheshwary’egoz Delhi.
Gunneramagellanica . Haloragaceae
Saxifragales
skórka
miêkisz kory pierwotnej
³yko
drewno
miêkisz rdzenia
250 µm
342
552
553
Schemat przekroju poprzecznego szeœcioletniej ³odygi L. (Powoj-nik pn¹cy), z rodziny (Jaskrowate)
Clematis vitalbaRanunculaceae
peryderma
³yko
w³ókna ³ykowe
miazga
cienkoœcienny miêkisz promienirdzeniowych
granice przyrostów rocznych
gruboœcienny miêkisz promienirdzeniowych
naczynia
gruboœcienny miêkisz rdzenia500 µm
Schemat przekroju poprzecznego jednorocznej ³odygi roœliny pn¹cej -L. (Powojnik pn¹cy), z rodziny (Jaskrowate)
Clematis vital-ba Ranunculaceae
skórka
kolenchyma
cienkoœcienny miêkisz asymilacyj-ny kory pierwotnej
w³ókna ³ykowe (sklerenchyma)
gruboœcienny miêkisz kory pierwot-nej
³yko
miazga
drewno
cienkoœcienny miêkisz
gruboœcienny miêkisz miêdzywi¹z-kowy
cienkoœcienny miêkisz rdzenia
100 µm
343
554
555
Schemat przekroju poprzecznego przez oœmioletni¹ ³odygê pn¹cza -sp. (Miesiêcznica), z rodziny (Miesiêcznicowate), z rzêdu
(Jaskrowce)
MenispermumMenispermaceae Ranun-
culalesskórka
przetchlinka
miêkisz kory pierwotnej
w³ókna ³ykowe
³yko
miazga
drewno
przyrosty roczne
promienie rdzeniowe
promienie drzewne
miêkisz rdzeniowy
1 mm
Schemat przekroju poprzecznego przez dziewiêcioletni¹ ³odygê sp.(Kokornak), z rodziny (Kokornakowate)
AristolochiaAristolochiaceae
peryderma
miêkisz kory pierwotnej
sklerenchyma
³yko
miazga
drewno
naczynia
promieñ rdzeniowy
500 µm
344
556
557
Schemat przekroju poprzecznego przez ³odygê liany sp z rodziny(Miesiêcznicowate), z rzêdu
Cocculus ., Meni-spermaceae Ranunculales
peryderma
cienkoœcienny miêkisz kory pierwotnej
sklerenchyma
³yko
miazga
drewno
naczynia
cienkoœcienny miêkisz
cienkoœcienny miêkisz promieni rdzenio-wych
gruboœcienny miêkisz promieni rdzenio-wych
miêkisz rdzenia
kana³ powietrzny
500 µm
Schemat przekroju poprzecznego ³odygi liany, o nietypowym przyroœcie wtórnym,powstaj¹cym w wyniku kilkakrotnego tworzenia siê miazgi u sp. z ro-dziny (Bobowate)
RhynchosiaFabaceae
przyrosty wtórne wytworzoneprzez dodatkow¹ miazgê
centralna czêœæ ³odygi wytworzonaz udzia³em pierwszego pierœcienia miazgi
rdzeñ
drewno wtórne
miazga
³yko
kora pierwotna500 µm
345
558
559
Schemat przekroju poprzecznego ³odygi o dodatkowych pierœcieniach miazgi, drew-na i ³yka u Mart , z rodziny (Mydleñcowate). Na pod-stawie preparatu prof. Sigmunda ze Stuttgartu.
Paulinia sorbilis . Sapindaceae
peryderma
miêkisz kory pierwotnej
w³ókna sklerenchymatyczne
³yko
miazga
drewno
miêkisz
250 µm
Schemat przekroju poprzecznego ³odygi z wi¹zkami bikolateralnymi otwartymiu L (Dynia zwyczajna), z rodziny (Dyniowate)Cucurbita pepo . Cucurbitaceae
skórka
miêkisz kory pierwotnej
sklerenchyma
³yko pierwotne, zewnêtrzne
³yko wtórne
miazga wi¹zkowa
miazga miêdzywi¹zkowa
drewno wtórne
drewno pierwotne
³yko pierwotne, wewnêtrzne
miêkisz rdzenia
kana³ powietrzny
1 mm
346
560
561
Schemat przekroju poprzecznego ³odygi z wi¹zkami bikolateralnymi otwartymi,roœliny pn¹cej - L (Przestêp bia³y), z rodziny (Dynio-wate)
Bryonia alba . Cucurbitaceae
skórka
kolenchyma k¹towa
sklerenchyma
wi¹zki bikolateralne
³yko zewnêtrzne
miazga
naczynia metaksylemu
protoksylem
³yko wewnêtrzne
miêkisz zasadniczy
wielokomórkowy w³osek
250 µm
Schemat przekroju poprzecznego ³odygi roœliny wodnej - L(Przêstka pospolita), z rodziny (Przêstkowate)
Hippuris vulgaris .Hippuridaceae
skórka
cienkoœcienny miêkisz aerenchyma-tyczny kory pierwotnej
przestwory miêdzykomórkowe
endoderma
³yko
miazga
drewno
cienkoœcienny miêkisz rdzenia250 µm
347
562
563
Schemat przekroju poprzecznego ³odygi roœliny wodnej - L(Wyw³ócznik k³osowy), z rodziny (Wyw³ócznikowate). Na podsta-wie preparatu prof. Sigmunda ze Stuttgartu.
Myriophyllum spicatum .Myriophyllaceae
skórka
miêkisz kory pierwotnej
komory powietrzne
endoderma z pasemkamiCaspary’ego
³yko
drewno
miêkisz rdzenia
250 µm
Schemat przekroju poprzecznego ³odygi kwiatostanowej L.(Konwalia majowa), z rodziny (Konwaliowate)
Convallaria maialisConvallariaceae
skórka
chlorenchyma
sklerenchyma
wi¹zki kolateralne zam-kniête
w³óna ³ykowe
³yko
drewno
miêkisz zasadniczy
250 µm
348
564
565
Schemat przekroju poprzecznego ³odygi L. (Kukurydza zwyczajna), z ro-dziny (Wiechlinowate)
Zea maysPoaceae
skórka
sklerenchyma
wi¹zki kolateralne zamkniête
³yko
drewno
miêkisz zasadniczy
1 mm
Schemat przekroju poprzecznego ŸdŸb³a L. (¯yto zwyczajne), z ro-dziny (Wiechlinowate)
Secale cerealePoaceae
skórka
chlorenchyma (miêkisz asymilacyjny)
sklerenchyma
wi¹zki kolateralne zamkniête
³yko pierwotne
naczynia metaksylemu
protoksylem
miêkisz zasadniczy
kana³ powietrzny
250 µm
349
566
567
Schemat przekroju poprzecznego ŸdŸb³a (L.) P.B (Perz w³aœciwy),z rodziny (Wiechlinowate)
Agropyron repens .Poaceae
skórka
chlorenchyma
sklerenchyma
wi¹zki kolateralne zamkniête
³yko pierwotne
naczynia metaksylemu
protoksylem
miêkisz zasadniczy
kana³ powietrzny
125 µm
Fragment przekroju poprzecznego ŸdŸb³a (L.) P.B (Perz w³aœci-wy), z rodziny (Wiechlinowate)
Agropyron repens .Poaceae
aparaty szparkowe
skórka
chlorenchyma
sklerenchyma
³yko
naczynie metaksylemu
protoksylem
protofloem
metafloem
naczynie metaksylemu
protoksylem
miêkisz zasadniczy
porozrywane komórki przylega-j¹ce do kana³u powietrznego
20 µm
350
568
569
Schemat przekroju poprzecznego ³odygi roœliny bagiennej - L(Sit skupiony), z rodziny (Sitowate)
Juncus conglomeratus .Juncaceae
skórka
miêkisz asymilacyjny
sklerenchyma (miejsca zaczernione)
wi¹zki kolateralne zamkniête
komory powietrzne
aerenchyma (miêkisz przewietrzaj¹cy)
250 µm
Schemat przekroju poprzecznego k³¹cza L. (Konwalia majowa),z rodziny (Konwaliowate)
Convallaria maialisConvallariaceae
skórka
miêkisz kory pierwotnej
endoderma
³yko
drewno
wi¹zki leptocentryczne
wi¹zki kolateralne zamkniête
miêkisz zasadniczy, wokó³wi¹zkowy
200 µm
351
570
571
Fragment przekroju poprzecznego ³odygi liany - sp (Pochrzyn), z rodzi-ny (Pochrzynowate)
Dioscorea .Dioscoreaceae
skórka
kolenchyma
chlorenchyma
endoderma
sklerenchyma
³yko
drewno
komórki miêkiszowe
25 µm
Schemat przekroju poprzecznego przez k³¹cze (L.) P.B. (Perzw³aœciwy), z rodziny (Wiechlinowate)
Agropyron repensPoaceae
skórka
sklerenchyma
wi¹zki leptocentryczne
miêkisz zasadniczy
wi¹zki kolateralne zamkniête
³yko pierwotne
naczynia metaksylemu
kana³ powietrzny250 µm
352
572
Sch
emat
prze
kroj
upo
prze
czne
go³o
dygi
roœl
iny
jedn
oliœ
cien
nej
ow
tórn
ympr
zyro
œ-ci
e-
sp(D
race
na),
zro
dzin
y(D
race
now
ate)
. Na
pod-
staw
iepr
epar
atu
prof
. Sig
mun
daze
Stu
ttga
rtu.
Dra
caen
a.
Dra
caen
ace
ae
skór
ka
miê
kisz
kory
pier
wot
nej
œlad
yli
œcio
we
(wi¹
zki
lept
ocen
tryc
zne)
miê
kisz
wyt
wor
zony
prze
zm
iazg
ê
mia
zga
wyr
ó¿ni
cow
uj¹c
esi
êw
i¹zk
i
wi¹
zki
lept
ocen
tryc
zne
wyt
wor
zone
prze
zm
iazg
ê
miê
kisz
otac
zaj¹
cyw
i¹zk
i1
mm
353
573
574
Seria schematów przekrojów poprzecznych przez wêze³ ³odygi (A-G) L. (Konopiesiewne), z rodziny (Konopiowate); A’, A’’, B’, B’’, C’, C’’ - wi¹zki œrodkowe zasilaj¹cetrzy pary naprzeciwlegle le¿¹cych liœci, z trzech kolejnych wêz³ów (A,B,C); a’, a’’, b’, b’’, c’, c’’ -wi¹zki boczne wymienionych wy¿ej liœci.
Cannabis sativaCannabaceae
G - Dolna czêœæ miêdzywêŸla nad wêz³em A z dziesiêcioma wi¹zkami i dwomawyró¿nionymi pasmami pramiazgi zasilaj¹cymi dwie pary liœci nale¿¹cych dokolejnych dwóch wy¿ej le¿¹cych wêz³ówwi¹zka B’’ stanowi w najbli¿szym wêŸle (B) wi¹zkê œrodkow¹ jednegoz dwóch liœci tego wêz³awi¹zka c’ stanowi w drugim kolejnym wêŸle (C) wi¹zkê boczn¹ jednego z dwóchliœci tego wêz³awi¹zka b’’ stanowi w najbli¿szym wêŸle (B) wi¹zkê boczn¹ jednego z dwóch liœcitego wêz³apasmo pramiazgi C’ przekszta³ca siê wy¿ej w wi¹zkê przewodz¹c¹, która stanowiw drugim kolejnym wêŸle (C) wi¹zkê œrodkow¹ jednego z dwóch liœci tego wêz³a
F - Nasadowe czêœci ogonków liœciowych z przylistkami i p¹-kami pachwinowymi, oraz dolna czêœæ miêdzywêŸla tu¿ nadwêz³em A
przylistek
p¹k pachwinowy
nasada ogonka liœciowego
dolna czêœæ miêdzywêŸla nad wêz³em A
500 µm
B’’
B’
c’’ c’a a
a aA’a’a’
c’’ c’
A’’a’’a’’
B’
B’’
c’
b’’
C’
b’
c’
c’’
b’’
C’’
b’
c’’
F
G
b’’
b’
b’’
b’
cd. Seria schematów przekrojów poprzecznych przez wêze³ ³odygi (A-G) u L.Cannabis sativa
E - Przekrój przez wêze³ A na poziomie p¹ków pach-winowych
p¹k pachwinowy z pierœcieniem pramiazgi o szeœciuuwydatnionych pasmach
nasadowa czêœæ ogonka liœciowego z przylistkami
D. Przekrój przez wêze³ A na poziomie ³¹czenia siêtrzech wi¹zek liœciowych, œrodkowej A’ z bocznymi -a’, a’, po uprzednim oddzieleniu wi¹zek a do przylist-ków. W czêœci osiowej (³odygowej) pojawiaj¹ siê czte-ry wi¹zki boczne - c’, c’, c’’, c’’ nale¿¹ce do dwóch liœ-ci wêz³a C.
œlad ga³êziowy
nasadowa czêœæ ogonka liœciowego z przylistkami
500 µm
a’’
c’’ aB
c’
A’’
a’’
c’’ B’ c’a
A’a’a’
b’’
b’
b’’
b’
a
a
c’’
aB’’ c’
a’
A’
a’
a
a’’
A’’
a’’
b’’
b’
b’’
b’
B’c’’ c’D
E
354
575
576
cd. Seria schematów przekrojów poprzecznych przez wêze³ ³odygi (A-G) u L.Cannabis sativa
C. Dolna czêœæ wêz³a A z szeœcioma wi¹zkami - A’, a’, a’,i A’’, a’’, a’’ odchylaj¹cymi siê z pierœcienia ³odygowegodo nasady dwóch naprzeciwlegle le¿¹cych liœci
luka liœciowa, powsta³a po odchyleniu siê wi¹zki bocz-nej liœcia - a’’
luka liœciowa, powsta³a po odchyleniu sie wi¹zki œrodko-wej liœcia - A’
tworz¹cy siê œlad ga³êziowy
B. Dolna czêœæ wêz³a A z czterema wi¹zkami - A’, a’, a’,i A’’ odchylaj¹cymi siê z ³odygowego pierœcienia naczy-niowego do nasady dwóch naprzeciwlegle l꿹cych liœci
boczny œlad liœciowy (a’) jednego z dwóch liœci wêz³a A
œrodkowy œlad liœciowy (A’) jednego z dwóch liœciwêz³a A
luka liœciowa
wi¹zki B’, b’, b’ wnikaj¹ce do jednego z dwóch liœci na-stêpnego, wy¿ej le¿¹cego wêz³a B
500 µm B’’
B’
a’’a’
A’’ A’b’’
b’
b’’
b’
a’a’’
B’’
B’a’a’’
A’’ A’
a’’ a’
b’’
b’
b’’
b’
C
B
cd. Seria schematów przekrojów poprzecznych przez wêze³ ³odygi (A-G) u L.Cannabis sativa
A. MiêdzywêŸle pod wêz³em A zawieraj¹ce dwanaœcie wi¹zekzasilaj¹cych dwie pary liœci nale¿¹cych do kolejnych dwóchwêz³ów A i B
wi¹zka boczna a’ jednego z dwóch liœci wêz³a A
wi¹zka boczna b’’ jednego z dwóch liœci wêz³a B
wi¹zka œrodkowa A’ jednego z dwóch liœci wêz³a A
pramiazga
³yko (zakropkowane)
drewno (zakreskowane)
500 µm B’’
B’
A’’ A’
a’’ a’
a’’ a’
b’’
b’
b’’
b’
A
355
577
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zœr
odko
w¹
czêœ
æli
œcio
kszt
a³tn
ego
utw
oru
³ody
gow
ego
-fy
llok
ladi
um(g
a³êz
iaka
)R
gl(S
zpar
agS
pren
gera
),z
rodz
iny
(Szp
arag
owat
e). Z
wra
cauw
agê
niet
ypow
e,za
rów
nodl
a³o
dygi
jak
ili
œcia
, roz
mie
szcz
enie
elem
entó
wpr
zew
odz¹
cych
. Wcz
êœci
cent
raln
ejot
oczo
nej
poch
w¹
miê
kisz
ow¹
znaj
duj¹
siê
dwa
pasm
a³y
karo
zdzi
elon
edr
ewne
m.
Asp
ara
gus
spre
nger
i.
Asp
ara
gace
ae
1-
skór
ka
2-
miê
kisz
pali
sado
wy
3-
miê
kisz
g¹bc
zast
y
4-
poch
wa
miê
kisz
owa
5-
³yko
6-
drew
no
7-
³yko
100
µm
12
34
56
7
356
578
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zdr
obny
, oœr
edni
cyok
o³o
0,2
mm
, zm
odyf
ikow
any,
igie
³-ko
wat
ypê
d-
fyll
okla
dium
(ga³
êzia
k)pe
³ni¹
cyfu
nkcj
êli
œcia
uB
ak(S
zpar
agpi
erza
sty)
, zro
dzin
y(S
zpar
agow
ate)
. Wce
ntru
mut
wo-
ruw
ystê
puje
jedn
aup
rosz
czon
ako
late
raln
aw
i¹zk
aot
oczo
nask
lere
nchy
m¹
ipo
chw
¹m
iêki
szow
¹,a
pod
skór
k¹zn
ajdu
jesi
êdo
brze
wyr
ó¿ni
cow
any
miê
kisz
pali
sado
wy.
Asp
ara
gu
sp
lum
osu
s.
Asp
ara
ga
cea
e
kom
órki
apar
atu
szpa
rkow
ego
kom
órki
przy
szpa
rkow
e
kom
ora
pods
zpar
kow
a
w³a
œciw
eko
mór
kisk
órki
miê
kisz
pali
sado
wy
poch
wa
miê
kisz
owa
skle
renc
hym
a
drew
no
³yko
20µ
m
357
579
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zli
œcio
kszt
a³tn
efy
llok
ladi
um(g
a³êz
iak)
poni
¿ej
kwia
tuu
sp(M
yszo
p³oc
h), z
rodz
iny
(Szp
arag
owat
e). P
rzed
staw
iona
czêœ
æut
wor
um
abu
dow
êsy
stem
upr
zew
odz¹
cego
³ody
gity
puup
rosz
czon
ejat
akto
-st
eli.
Rusc
us
.A
spara
gace
ae
1-
skór
ka2
-ap
arat
szpa
rkow
y3
-m
iêki
szas
ymil
acyj
ny
4-
skle
renc
hym
a5
-³y
ko6
-dr
ewno
100
µm
12
34
56
358
580
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zgó
rn¹
czêœ
æli
œcio
kszt
a³tn
ego
fyll
okla
dium
, pow
y¿ej
osa-
dzon
ego
nani
mkw
iatu
usp
(Mys
zop³
och)
zro
dzin
y(S
zpar
a-go
wat
e). P
rzed
staw
iona
czêœ
æut
wor
um
aty
pow
edl
ali
œcia
rozm
iesz
czen
iew
i¹ze
ki
rozm
iesz
czen
iedr
ewna
i³y
kaw
wi¹
zkac
h,z
drew
nem
podo
osio
wej
(gór
nej)
stro
-ni
ei
z³y
kiem
post
roni
edo
lnej
.
Rusc
us
.A
spara
gace
ae
1-
skór
kado
osio
wa
2-
miê
kisz
asym
ilac
yjny
3-
skle
renc
hym
aw
okó³
wi¹
zkow
a4
-dr
ewno
5-
³yko
6-
elem
enty
prze
wod
z¹ce
drew
naw
i¹zk
ibo
czne
j7
-ap
arat
szpa
rkow
y
50µ
m
12
34
56
7
359
581
582
Schemat przekroju poprzecznego w¹sa czepnego, pochodzenia pêdowego uL (Winoroœl w³aœciwa), z rodziny (Winoroœlowate)
Vitis vi-nifera . Vitaceae
skórka
kolenchyma
miêkisz kory pierwotnej
w³ókna ³ykowe
³yko pierwotne
³yko wtórne
miazga
drewno wtórne
metaksylem
protoksylem
gruboœcienny miêkisz promieni rdze-niowych
cienkoœcienny miêkisz rdzenia
100 µm
Schemat przekroju poprzecznego przez cierñ pêdowy Sarg.(G³óg œliwolistny), z rodziny (Ró¿owate)
Crataegus persimilisRosaceae
skórka o grubej zewnêtrznej œcia-nie komórkowej
miêkisz kory pierwotnej o wzglêd-nie cienkich œcianach komórkowych
w³ókna ³ykowe
³yko
granica miêdzy drewnem i ³ykiem;brak miazgi, ca³kowicie przek-szta³cona w tkanki sta³e
drewno zbudowane z gruboœcien-nych w³ókien drzewnych i z gru-boœciennego miêkiszu promieni
sklerenchymatyczny miêkisz rdze-nia
50 µm
360
583
584
Fragment przekroju poprzecznego przez cierñ pêdowy Jacq(G³óg jednoszyjkowy) z rodziny (Ró¿owate)
Crataegus monogyna ., Rosaceae
kutykula
skórka
miêkisz kory pierwotnej
³yko
w³ókna ³ykowe
drewno
w³ókna drzewne
gruboœcienny miêkisz promieni drzewnych
gruboœcienny miêkisz rdzenia
w³ókna sklerenchymatyczne w rdzeniu
10 µm
Schemat przekroju poprzecznego przez bulwê pêdow¹ L. (S³o-necznik bulwiasty, topinambur), z rodziny (Astrowate)
Helianthus tuberosusAsteraceae
skórka
cienkoœcienny miêkisz kory pier-wotnej
³yko
miazga
cienkoœcienny miêkisz drzewny
naczynia
cienkoœcienny miêkisz rdzenia1 mm
361
585
586
Schemat przekroju poprzecznego bulwy pêdowej L. (S³onecz-nik bulwiasty, topinambur), z rodziny (Astrowate)
Helianthus tuberosusAsteraceae
peryderma
cienkoœcienny miêkisz kory pierwot-nej
kana³y wydzielnicze
endoderma z pasemkami Caspary’ego
³yko pierwotne
³yko wtórne
miazga
naczynia drewna wtórnego
drewno pierwotne
cienkoœcienny miêkisz drewna wtór-nego
cienkoœcienny miêkisz rdzenia
500 µm
Prz
ekro
jepo
prze
czne
bulw
ypê
dow
ej, o
bejm
uj¹c
em
iê-
kisz
zapa
sow
y:ko
rypi
erw
otne
j(A
),dr
ewna
wtó
rneg
o(B
)i
rdze
nia
(C)
uL
. (S
³one
czni
kbu
lwia
sty,
topi
nam
bur)
, zro
dzin
y(A
stro
wat
e)H
elia
nth
us
tuber
osu
sA
ster
ace
ae
A. P
rzek
rój
prze
zm
iêki
szza
-pa
sow
yko
rypi
erw
otne
j.K
ompl
eksy
kom
órko
we
u³o-
¿one
styc
znie
doob
wod
ubu
lwy
jako
efek
tpr
zew
agi
wzr
ostu
obw
odow
ego
ian
tykl
inal
nych
podz
ia³ó
wko
mór
kow
ych
B. P
rzek
rój
prze
zm
iêki
szza
paso
wy
drew
naw
tórn
ego.
Kom
plek
syko
mór
-ko
we
u³o¿
one
prom
ieni
œcie
doob
wo-
duja
koef
ekt
prze
wag
iw
zros
tuan
ty-
klin
alne
godo
osi
orga
nui
styc
znyc
hpo
dzia
³ów
mia
zgi.
C. P
rzek
rój
prze
zm
iêki
szza
paso
wy
rdze
nia
opr
zy-
padk
owym
, dow
olny
m,
uk³a
dzie
kom
plek
sów
ko-
mór
kow
ych
wef
ekci
eró
w-
nom
iern
ego
wzr
ostu
prze
-st
rzen
nego
kom
órek
tej
tkan
-ki
ini
euki
erun
kow
anyc
hpo
-dz
ia³ó
w
50µ
m
A B C
362
587
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zbi
facj
alny
, doj
rza³
yli
ϾL
. (O
rlik
pos-
poli
ty),
zro
dzin
y(J
askr
owat
e)A
qu
ileg
iavu
lga
ris
Ra
nu
ncu
lace
ae
kuty
kula
war
stw
ask
utyn
izow
ana
zew
nêtr
z-ne
jœc
iany
kom
órek
skór
ki
kom
órki
skór
kigó
rnej
(doo
siow
ej)
miê
kisz
pali
sado
wy
miê
kisz
och
arak
terz
epo
œred
nim
drew
no
³yko
miê
kisz
g¹bc
zast
y
kom
órki
skór
kido
lnej
(odo
siow
ej)
w³o
sek
apar
atsz
park
owy
25µ
m
363
588
589
Przekrój poprzeczny bifacjalnego liœcia L. (Ligustr pospolity),z rodziny (Oliwkowate)
Ligustrum vulgareOleaceae
skórka doosiowa (górna)
miêkisz palisadowy
miêkisz wokó³wi¹zkowy
elementy przewodz¹ce protoksy-lemu
³yko
miêkisz g¹bczasty
w³osek gruczo³owy
komórki aparatu szparkowego
komora podszparkowa
skórka odosiowa (dolna)
Prz
ekro
jepo
wie
rzch
niow
epr
zez
bifa
cjal
nyli
ϾL
. (O
rlik
posp
olit
y), z
rodz
iny
(Jas
krow
ate)
Aqui-
legia
vulg
ari
sR
anuncu
-la
ceae
A. S
kórk
agó
rna
w³a
œciw
eko
mór
kisk
órki
B. M
iêki
szpa
lisa
dow
y
kom
órki
miê
kisz
upa
lisa
-do
weg
o
prze
stw
ory
miê
dzyk
omór
-ko
we
C. M
iêki
szg¹
bcza
sty
kom
órki
miê
kisz
ug¹
b-cz
aste
go
prze
stw
ory
miê
dzyk
omór
-ko
we
D. S
kórk
ado
lna
w³a
œciw
eko
mór
kisk
órki
apar
atsz
park
owy
por
szpa
rki
50µ
m
CBA D
364
590
591
Prz
ekro
jepo
wie
rzch
niow
epr
zez
bifa
cjal
nyli
ϾL
. var
.(K
apus
tarz
epak
),z
rodz
iny
(Kap
usto
wat
e)
Bra
s-si
canapus
ole
ifer
aB
rass
icace
ae
A. S
kórk
agó
rna
w³a
œciw
eko
mór
kisk
órki
apar
atsz
park
owy
j¹dr
ako
mór
kow
e
B. M
iêki
szpa
lisa
dow
y
kom
órki
miê
kisz
upa
lisa
dow
ego
chlo
ropl
asty
prze
stw
ory
miê
dzyk
omór
kow
e
C. M
iêki
szg¹
bcza
sty
kom
órki
miê
kisz
ug¹
bcza
steg
o
chlo
ropl
asty
prze
stw
ory
miê
dzyk
omór
kow
e
D. S
kórk
ado
lna
w³a
œciw
eko
mór
kisk
órki
apar
atsz
park
owy
por
szpa
rki
A DB C10µ
m
Przekroje poprzeczne przez zawi¹zek liœcia (A) i w pe³ni wyroœniêty, dojrza³y, bifa-cjalny liœæ (B) Mill (Lipa drobnolistna), z rodziny (Lipowate)Tilia cordata . Tiliaceae
praskórka doosiowej strony zawi¹zka liœciowego
pramiêkisz palisadowy
pramiêkisz warstwy poœredniej
pramiêkisz wokó³ pasma pramiazgi
pramiazga
pramiêkisz g¹bczasty
praskórka odosiowej strony zawi¹zka liœciowego
skórka doosiowej strony liœcia
igie³kowate kryszta³y
miêkisz palisadowy
miêkisz warstwy poœredniej
miêkisz g¹bczasty
skórka odosiowej strony liœciaigie³kowate kryszta³y wokó³ j¹der1 - drewno2 - ³yko3 - pochwa miêkiszowa wokó³wi¹zkowa1 2 3
10 µm
25 µm
A
B
365
592
593
Prz
ekro
jepo
wie
rzch
niow
epr
zez
bifa
cjal
n¹bl
aszk
êli
œ-ci
ow¹
Mil
l(L
ipa
drob
noli
stna
),z
rodz
iny
(Lip
owat
e)T
ilia
cord
ata
.T
ilia
cea
e
A. S
kórk
agó
rna
w³a
œciw
eko
mór
kisk
órki
kom
órka
zw
akuo
l¹ta
nino
w¹
igie
³kow
ate
krys
zta³
y
B. M
iêki
szpa
lisa
dow
y
kom
órki
miê
kisz
upa
lisa
dow
ego
prze
stw
ory
miê
dzyk
omór
kow
e
pros
tekr
yszt
a³y
szcz
awia
nuw
apni
a
C. M
iêki
szg¹
bcza
sty
kom
órki
miê
kisz
ug¹
bcza
steg
o
prze
stw
ory
miê
dzyk
omór
kow
e
D. S
kórk
ado
lna
w³a
œciw
eko
mór
kisk
órki
apar
atsz
park
owy
por
szpa
rki
j¹dr
ako
mór
kow
e
igie
³kow
ate
krys
zta³
yw
okó³
j¹dr
a
A B C D10µ
m
Schemat przekroju poprzecznego blaszki liœciowej p³ywaj¹cej po powierzchni wody,roœliny wodnej - L. (Grzybienie bia³e), z rodziny(Grzybieniowate)
Nymphaea alba Nymphaeaceae
1
2
3
4
5
6
7
8
9
1 - skórka górna (doosiowa) z aparatami szparkowymi2 - miêkisz palisadowy3 - miêkisz g¹bczasty4 - komory powietrzne5 - wi¹zki przewodz¹ce
6 - drewno7 - ³yko8 - kolenchyma9 - skórka dolna (odosiowa)
bez aparatów szparkowych
500 µm
366
594
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zbl
aszk
êli
œcio
w¹
roœl
iny
wod
nej
L. (
Grz
y-bi
enie
bia³
e), z
rodz
iny
(Grz
ybie
niow
ate)
Nym
phaea
alb
aN
ymphaea
ceae
apar
aty
szpa
rkow
e
skór
kagó
rna
(doo
siow
a)
miê
kisz
pali
sado
wy
skle
reid
yw
miê
kisz
upa
lisa
dow
ym
drob
new
i¹zk
ipr
zew
odz¹
ce
skle
reid
yw
miê
kisz
uae
renc
hym
atyc
znym
miê
kisz
aere
nchy
mat
yczn
y(g
¹bcz
asty
)
kom
ory
pow
ietr
zne
elem
enty
prze
wod
z¹ce
drew
na
³yko
skór
kado
lna
(bez
apar
atów
szpa
rkow
ych)
kole
nchy
ma
50µ
m
367
595
596
Przekrój poprzeczny przez blaszkê liœciow¹ L (Pomarañcza), z ro-dziny (Rutowate)
Citrus aurantium .Rutaceae
skórka doosiowa (bez aparatówszparkowych)
miêkisz palisadowy
drewno
³yko
w³ókna ³ykowe
pochwa miêkiszowa wokó³wi¹z-kowa
lizygeniczny zbiornik wydzielin
komórki wyœcielaj¹ce zbiornikwydzielin
drewno
miêkisz g¹bczasty
kryszta³ szczawianu wapnia
skórka odosiowa (z aparatamiszparkowymi)
25 µm
Przekroje przez bifacjaln¹ blaszkê liœciow¹ diploidalnej odmianyL. (Koniczyna czerwona), z rodziny (Bobowate); A - schematycznyprzekrój poprzeczny, B - przekrój poprzeczny, C - przekrój powierzchniowy skórkigórnej, D - przekrój powierzchniowy miêkiszu palisadowego, E - przekrój powierz-chniowy miêkiszu g¹bczastego, F - przekrój powierzchniowy skórki dolnej.
Trifolium pratenseFabaceae
skórka górna (doosiowa)miêkisz palisadowymiêkisz g¹bczastyskórka dolnawi¹zki przewodz¹cedrewno³ykosklerenchyma
w³aœciwe komórki skórki górnej
aparat szparkowy
komórki miêkiszu palisadowego
przestwory miêdzykomórkowe
komórki miêkiszu g¹bczastego
przestwory miêdzykomórkowe
w³aœciwe komórki skórki dolnej
aparat szparkowy
200 µm
50 µm
A
C
E
F
B
D
368
597
598
Przekroje przez blaszkê liœciow¹ tetraploidalnej roœliny L (Koni-czyna czerwona), z rodziny (Bobowate); A - schematyczny przekrójpoprzeczny, B - przekrój poprzeczny, C - przekrój powierzchniowy skórki górnej,D- przekrój powierzchniowy miêkiszu palisadowego, E - przekrój powierzchniowymiêkiszu g¹bczastego, F - przekrój powierzchniowy skórki dolnej.
Trifolium pratense .Fabaceae
skórka górnamiêkisz palisadowymiêkisz g¹bczastyskórka dolnawi¹zki przewodz¹cedrewno³ykosklerenchyma (w³ókna ³ykowe)
w³aœciwe komórki skórki górnej
aparat szparkowy
komórki miêkiszu palisadowego
przestwory miêdzykomórkowe
komórki miêkiszu g¹bczastego
przestwory miêdzykomórkowe
w³aœciwe komórki skórki dolnej
aparat szparkowy50 µm
200 µm
A
B F
E
C
D
Fragment przekroju poprzecznego przez liœæ ekwifacjalny roœliny kseromorficznej -sp (GoŸdzik), z rodziny (GoŸdzikowate)Dianthus . Caryophyllaceae
kutykulawarstwa skutynizowana zewnêtrznej œciany
komórek skórki
w³aœciwe komórki skórki doosiowej stronyliœcia
komórki aparatu szparkowego
miêkisz palisadowy po doosiowej stronie liœ-ciakomora przedechowa
niezró¿nicowany miêkisz œrodkowej czêœciliœcia
drewno
³yko
w³ókna ³ykowe
miêkisz palisadowy po odosiowej stronie liœ-cia
skórka odosiowej strony liœcia
50 µm
369
599
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zli
Ͼek
wif
acja
lny
kser
omor
ficz
nej
roœl
iny
spz
ro-
dzin
y(S
rebr
niko
wat
e)H
ake
a.,
Pro
teace
ae
skór
ka
apar
aty
szpa
rkow
e
kom
ory
pow
ietr
zne
miê
kisz
pali
sado
wy
zch
lo-
ropl
asta
mi
cien
koœc
ienn
ym
iêki
szo
izod
iam
etry
czny
chko
mór
-ka
chz
chlo
ropl
asta
mi
sube
pide
rmal
nesk
lere
idy
oste
oskl
erei
dyw
œród
kom
ó-re
km
iêki
szu
pali
sado
weg
o
skle
reid
yto
war
zysz
¹ce
wi¹
zkom
prze
wod
z¹cy
m
wi¹
zki
prze
wod
z¹ce
two-
rz¹c
epi
erœc
ieñ
pod
miê
ki-
szem
pali
sado
wym
wi¹
zka
cent
raln
a
drew
no
³yko
grub
oœci
enny
miê
kisz
zasa
d-ni
czy
bez
chlo
ropl
astó
w
50µ
m
370
600
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zli
Ͼek
wif
acja
lny
roœl
iny
grub
oszo
wat
ejo
foto
synt
ezie
ty-
puC
AM
(cra
ssul
acea
nac
idm
etab
olis
m)
-L
(Roz
chod
nik
ostr
y), z
ro-
dzin
y(G
rubo
szow
ate)
Sed
um
acr
e.
Cra
ssula
ceae
skór
ka
apar
atsz
park
owy
kom
ora
prze
dech
owa
prze
stw
ory
miê
dzyk
o-m
órko
we
mez
ofil
C
mez
ofil
wie
ñcow
y
wi¹
zka
prze
wod
z¹ca
4
25µ
m
371
601
Prz
ekró
jpo
prze
czny
ekw
ifac
jaln
ego
liœc
iapó
³pas
o¿yt
nicz
ejro
œlin
y-
L(J
emio
³apo
spol
ita)
, zro
dzin
y(G
¹zew
niko
wat
e)Vis
cum
al-
bum
.ra
nth
ace
ae
Lo
kuty
kula
skór
kagó
rna
(doo
siow
a)
miê
kisz
asy-
mil
acyj
ny
drew
no
w³ó
kna
³yko
skór
kado
lna
(odo
siow
a)
kuty
kula
50µ
m
372
602
603
Przekroje poprzeczne przez liœcie: A. L B. chimery -Simon-Louis (z dwoma warstwami tuniki ), C. chime-
ry (z jedn¹ warstw¹ tuniki ), D.Jacq rodziny (Ró¿owate)
Mespilus germanica ., Cratae-gomespilus dardari Mespilus
Crataegomespilus ’Asnieresi’ Mespilus Crataegusmonogyna ., z Rosaceae
skórka doosiowej stronyliœcia
komórka z antocjanem
miêkisz palisadowy
miêkisz g¹bczasty
skórka odosiowej stronyliœcia
25 µm
A B C D
Sch
emat
ypr
zekr
ojów
popr
zecz
nych
przy
list
ków
, zaw
i¹zk
ówli
œci
zim
uj¹c
ego
weg
etat
ywne
gop¹
kaM
ill.
(Lip
adr
obno
list
na);
A-
najm
³ods
zego
, B-
poœr
edni
ego,
C-
najs
tar-
szeg
o.
Til
iaco
rdata
wi¹
zki
prze
wod
z¹ce
kom
órki
œluz
owe
Prz
ekro
jepo
prze
czne
przy
list
ków
, zaw
i¹zk
ówli
œci
zim
uj¹c
ego
weg
etat
ywne
gop¹
kaM
ill.
(Lip
adr
obno
list
na);
A-
najm
³ods
zego
, B-
poœr
edni
ego,
C-
najs
tars
zego
.T
ilia
cord
ata
epid
erm
ado
osio
wa
twor
z¹ca
siê
pra-
mia
zga
epid
erm
ado
osio
wa
pasm
opr
amia
zgi
epid
erm
aod
osio
wa
1-
elem
enty
prze
wo-
dz¹c
edr
ewna
2-
³yko
3-
kom
órka
œluz
owa
epid
erm
ado
osio
wa
miê
kisz
drew
no
³yko
kom
órka
œluz
owa
epid
erm
aod
osio
wa
21
3
250
µm
25µ
m
25µ
m
25µ
m
A
B
C
A B C
373
604
605
Prz
ekró
jpo
wie
rzch
niow
yep
ider
my
odos
iow
ejst
rony
m³o
dego
przy
list
ka, z
ewnê
trzn
ego
zaw
i¹zk
ali
œcio
weg
o,zi
muj
¹ceg
o,w
eget
atyw
nego
p¹ka
Mil
l(L
i-pa
drob
noli
stna
),z
rodz
iny
(Lip
owat
e)T
ilia
cord
ata
.T
ilia
cea
e
kom
órki
epid
erm
y
œcia
nako
mór
kow
a
blas
zka
œrod
kow
a
jam
kipr
oste
Prz
ekró
jpo
wie
rzch
niow
ysu
bepi
derm
alny
chko
mór
ekm
iêki
szow
ych
pood
osio
wej
stro
nie
m³o
dego
przy
list
kaze
wnê
trzn
ego
zaw
i¹zk
ali
œcio
weg
o,zi
muj
¹ceg
o,w
eget
a-ty
wne
gop¹
kaM
ill.
(Lip
adr
obno
list
na, z
ro-
dzin
y(L
ipow
ate)
Til
iaco
rda
taT
ilia
cea
e
cien
koœc
ienn
eko
-m
órki
miê
kisz
owe
druz
ysz
czaw
ianu
wap
nia
10µ
m
10µ
m
Sch
emat
prze
kroj
upo
prze
czne
go³u
ski
okry
waj
¹cej
zim
u-j¹
cy, w
eget
atyw
nyp¹
k,za
sila
nej
prze
ztr
zyro
zga³
êzia
j¹-
cesi
êw
i¹zk
iu
Mil
l.(L
ipa
drob
noli
stna
),z
rodz
iny
(Lip
owat
e)T
ilia
cord
ata
Til
iace
ae
pow
ierz
chni
aod
osio
wa
wi¹
zki
prze
wod
z¹ce
³yko
drew
no
wi¹
zka
œrod
kow
aro
zga³
êzio
naw
wêŸ
le³o
dygi
wi¹
zki
bocz
nero
zga³
êzio
new
wêŸ
le³o
dygi
Prz
ekro
jepr
zez
³usk
êok
ryw
aj¹c
¹zi
muj
¹cy,
weg
etat
ywny
p¹k
Mil
l(L
ipa
drob
noli
stna
);A
-pr
zekr
ójpo
prze
czny
zew
nêtr
znej
, odo
siow
ejcz
êœci
³usk
i,B
-pr
zekr
ójpo
wie
rzch
niow
ysu
bepi
derm
alne
gom
iêki
szu
odos
iow
ejst
rony
³usk
i.
Til
iaco
rda
ta.
kuty
kula
iw
arst
wa
skut
yniz
o-w
ana
kom
órki
epid
erm
y
grub
oœci
enne
kom
órki
miê
ki-
szow
e
œcia
nyko
mór
kow
e
jam
kipr
oste
blas
zka
œrod
kow
a
œcia
nako
mór
kow
a
jam
kipr
oste
250
µm
10
µm
BA
374
606
607
Przekrój poprzeczny przez przysadkê kwiatow¹ (A) z jej przylistkiem (B) uMill (Lipa drobnolistna), z rodziny (Lipowate)
Tiliacordata . Tiliaceae
skórka odosiowa(dolna)
³yko
drewno
miêkisz
komórki œluzowe
skórka doosiowa(górna)
skórka odosiowa (dolna)
³yko
drewno
miêkisz
komórki œluzowe
skórka doosiowa (górna)
25 µm
25 µm
A
B
Przekrój poprzeczny przez m³od¹ dzia³kê kielicha Mill (Lipa drobno-listna), z rodziny (Lipowate)
Tilia cordata .Tiliaceae
1 - skórka doosiowa, 2 - drewno, 3 - ³yko, 4 - miêkisz, 5 - skórka odosiowa
25 µm
1 2 3 4
5
375
608
609
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zdz
ia³k
êki
elic
haz
du¿e
gop¹
kakw
iato
weg
oM
ill.
(Lip
adr
obno
list
na),
zro
-dz
iny
(Lip
owat
e)T
ilia
cord
ata
Til
iace
ae
skór
kado
osio
wa
cien
koœc
ienn
ym
iêki
sz
kom
órka
œluz
owa
kom
órki
miê
kisz
owe
zdr
obny
mi
wak
uola
mi
tani
-no
wym
i
skór
kaod
osio
wa
10µ
m
Prz
ekro
jepo
wie
rzch
niow
epr
zez
dzia
³kê
kiel
icha
Mil
l.(L
ipa
drob
noli
stna
),z
rodz
iny
(Li-
pow
ate)
; A-
epid
erm
ado
osio
wa,
B-
sube
pide
rma
doo-
siow
a,C
-su
bepi
derm
aod
osio
wa,
D-
epid
erm
aod
osio
-w
a.
Til
iaco
rdata
Til
iace
ae
A-
Gru
boœc
ienn
eko
mór
kiep
ider
my
doos
iow
ej
œcia
nako
mór
kow
a
blas
zka
œrod
kow
a
cyto
plaz
ma
wak
uola
j¹dr
oB
-C
ienk
oœci
enny
miê
kisz
sube
pide
rmy
doos
iow
ejœc
iana
kom
órko
wa
przy
œcie
nny
pok³
adcy
topl
azm
y
wak
uola
drob
new
akuo
leta
nino
we
j¹dr
o
C-
Cie
nkoœ
cien
nym
iêki
szsu
bepi
derm
yod
osio
wej
œcia
nako
mór
kow
a
przy
œcie
nny
pok³
adcy
topl
azm
y
j¹dr
o
cent
raln
aw
akuo
la
drob
new
akuo
leta
nino
we
D-
Cie
nkoœ
cien
neko
mór
kiep
ider
my
odos
iow
ej
œcia
nako
mór
kow
a
przy
œcie
nny
pok³
adcy
topl
azm
y
cent
raln
aw
akuo
la
drob
new
akuo
leta
nino
we
j¹dr
o
10
µm
A B C D
376
610
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zel
emen
tni
ezró
¿nic
owan
ego
okw
iatu
L.
(Cie
mie
rnik
bia³
y), z
rodz
iny
(Jas
krow
ate)
. Na
pods
taw
iepr
epar
atu
prof
.S
igm
unda
zeS
tutt
gart
u.
Hel
leb
oru
sn
iger
Ra
nu
ncu
lace
ae
1-
apar
aty
szpa
rkow
e,2
-sk
órka
doos
iow
a,3
-dr
ewno
, 4-
niez
ró¿n
icow
any
miê
kisz
, 5-
³yko
,6
-sk
órka
odos
iow
a,7
-pr
zest
wor
ym
iêdz
ykom
órko
we
1
100
µm
2
3
4
76
5
1
377
611
612
Schemat rozga³êziania siê w blaszce liœciowej trójwi¹zkowego nerwu g³ównegou Mill (Lipa drobnolistna), z rodziny (Lipowate)Tilia cordata . Tiliaceae
trójwi¹zkowe nerwy pierwszego rzêdu
wi¹zka boczna nerwu pierwszorzêdowego, stanowi¹caodga³êzienie bocznej wi¹zki nerwu g³ównego
wi¹zka œrodkowa i jedna z wi¹zek bocznych nerwupierwszorzêdowego stanowi¹ce odga³êzienie œrodkowejwi¹zki nerwu g³ównego
wi¹zka œrodkowa nerwu g³ównego
dwie wi¹zki boczne
Przekrój poprzeczny bifacjalnej blaszki liœciowej roœliny szuwarowejL (¯abieniec babka wodna), z rodziny (¯abieñcowate)
Alisma plan-tago-aquatica . Alismataceae
1 - drewno2 - kana³ wydzielniczy3 - ³yko4 - aparat szparkowy
5 - skórka doosiowa (górna)6 - miêkisz palisadowy7 - miêkisz g¹bczasty8 - skórka odosiowa (dolna)
25 µm
1 2 3 4
5
6
7
8
378
613
614
Przekrój poprzeczny blaszki liœciowej L (Cibora zmienna),z rodziny (Turzycowate)
Cyperus alternifolius .Cyperaceae
1 - skórka górna (doosiowa)2 - miêkisz palisadowy3 - pochwa miêkiszowa wokó³-
wi¹zkowa4 - pochwa sklerenchymatycz-
na wokó³wi¹zkowa
5 - naczynia metaksylemu6 - przestwór miêdzykomórko-
wy7 - kryszta³ w komórce skórki8 - w³ókna sklerenchymatycz-
ne
9 - komora powietrzna10 - aparaty szparkowe11 - skórka dolna (odosiowa)12 - ³yko13 - miêkisz g¹bczasty
1 2 3 4 5 6 7 8 9
10 11 12 8 13
20 µm
Przekrój poprzeczny przez bifacjaln¹ blaszkê liœciow¹ sp (Pochrzyn),z rodziny (Pochrzynowate)
Dioscorea .Dioscoreaceae
skórka górna (bezaparatów szparko-wych)
miêkisz palisadowy
miêkisz wokó³wi¹z-kowy z kryszta³amiszczawianu wapnia
drewno
³yko
sklerenchyma
miêkisz g¹bczasty
skórka dolna (z apa-ratami szparkowy-mi)
10 µm
379
615
616
Przekrój poprzeczny przez blaszkê liœciow¹ o niezró¿nicowanym miêkiszu asymila-cyjnym i nietypowym dla liœcia rozmieszczeniu drewna i ³yka w wi¹zce przewodz¹-cej u L. (Czosnek niedŸwiedzi), z rodziny (Czosnkowate)Allium ursinum Alliaceae
1 - ³yko2 - drewno3 - miêkisz wokó³wi¹zkowy
4 - aparat szparkowy5 - skórka doosiowa (górna)6 - niezró¿nicowany miêkisz asymilacyjny
7 - skórka odosiowa (dolna)
25 µm1 2 3 4
5
6
7
Schemat przekroju poprzecznego przez unifacjalny liœæ L. (Kosaciecniemiecki), z rodziny (Kosaæcowate)
Iris germanicaIridaceae
1
2
3
4
5
6
7
1 - skórka2 - wi¹zki kolateralne zamkniête3 - drewno4 - miêkisz
5 - ³yko (czêœæ przewodz¹ca)6 - w³ókna ³ykowe7 - skórka
250 µm
380
617
Fragment przekroju poprzecznego przez mieczowaty,unifacjalny liœæ L (Kosaciec niemiecki),z rodziny (Kosaæcowate)
Iris germanica .Iridaceae
skórka
miêkisz gruboœcienny
cienkoœcienny miêkisz asymilacyjny
sklerenchyma (w³ókna ³ykowe)
³yko
naczynia metaksylemu
cienkoœcienny miêkisz protoksylemu
cienkoœcienny miêkisz zasadniczy
cienkoœcienny miêkisz protoksylemu
naczynia metaksylemu
³yko
sklerenchyma (w³ókna ³ykowe)
cienkoœcienny miêkisz asymilacyjny
miêkisz gruboœcienny
skórka50 µm
381
618
619
Schemat przekroju poprzecznego przez dêty, unifacjalny liœæ -L. (Czosnek szczypiorek), z rodziny (Czosnkowate)
Allium schoenoprassum Alliaceae
skórka
miêkisz palisadowy
niezró¿nicowany miêkisz z pojedynczymikomórkami sklerenchymatycznymi
³yko
drewno
kana³ powietrzny
250 µm
Fragment przekroju poprzecznego unifacjalnego, dêtego liœciaL. (Czosnek szczypiorek), z rodziny (Czosnkowate)
Allium schoenopras-sum Alliaceae
aparat szparkowy
gruboœcienna skórka
miêkisz palisadowy
komórki sklerenchyma-tyczne
wokó³wi¹zkowa poch-wa sklerenchymatyczna
³yko
drewno, metaksylem
cienkoœcienny miêkiszprotoksylemu
miêkisz g¹bczasty
porozrywane komórkimiêkiszowe na granicyz kana³em powietrznym
10 µm
382
620
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zun
ifac
jaln
yli
ϾL
(Czo
snek
por)
, zro
dzi-
ny(C
zosn
kow
ate)
All
ium
po
rru
m.
All
iace
ae
skór
ka
miê
kisz
pali
sa-
dow
y
w³ó
kna
skle
ren-
chym
atyc
zne
wi¹
zki
prze
wo-
dz¹c
e
miê
kisz
drew
no
³yko
miê
kisz
pali
sa-
dow
y
skór
ka
apar
atsz
park
o-w
y
w³ó
kna
skle
ren-
chym
atyc
zne
250
µm
383
621
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zza
wi¹
zek
liœc
iai
m³o
dyli
Ͼro
œlin
yw
odne
jL
(Rde
stni
cakê
dzie
rzaw
a), z
rodz
iny
(Rde
stni
cow
ate)
;A
-za
wi¹
zek
liœc
ia, B
-m
³ody
liϾ
.
Po
tam
og
eto
ncr
isp
us
.P
ota
mo
get
on
ace
ae
A-
Zaw
i¹ze
kli
œcia
skór
kado
osio
wa
(gór
na)
dzie
l¹ce
siê
pery
klin
alni
eko
mór
kiw
arst
wy
sube
pide
rmal
nej
twor
z¹ce
siê
pasm
opr
amia
zgi
skór
kaod
osio
wa
(dol
na)
B-
M³o
dyli
Ͼ
skór
kado
osio
wa
(gór
na)
m³o
dym
iêki
sz
twor
z¹ca
siê
wi¹
zka
prze
-w
odz¹
ca
kom
ory
pow
ietr
zne
m³o
dym
iêki
sz
skór
kaod
osio
wa
(dol
na)
10µ
m
10µ
m
A B
384
622
Prz
ekró
jpo
prze
czny
liœc
iaH
uds.
(Kos
trze
wa
³¹ko
wa)
, zro
dzin
y(W
iech
lino
wat
e)F
estu
cap
rate
nsi
sP
oa
cea
e
1.sk
órka
2.ko
mór
kipê
cher
zyko
wat
e3.
apar
aty
szpa
rkow
e4.
skle
renc
hym
a5.
mez
ofil
6.³y
kopi
erw
otne
7.en
dode
rma
8.na
czyn
iam
etak
syle
mu
9.m
iêki
szw
okó³
wi¹
zkow
y10
. skó
rka
odos
iow
a(d
olna
)
1
24
5
4
46
7
8
9
104
3
385
623
Fra
gmen
tpr
zekr
oju
popr
zecz
nego
liœc
iaL
. (W
ydm
uchr
zyca
pias
-ko
wa)
, zro
dzin
y(W
iech
lino
wat
e)Ely
mus
are
nari
us
Poace
ae
1 2 3 4 5 6 7
1010
8
9
1-
skór
kado
osio
wa
2-
skle
renc
hym
a3
-w
³osk
ik³
uj¹c
e,na
daj¹
celi
œcio
msz
orst
koϾ
4-
apar
atsz
park
owy
5-
miê
kisz
asym
ilac
yjny
6-
drew
no
7-
³yko
8-
wok
ó³w
i¹zk
owa
poch
wa
skle
renc
hym
atyc
zna
9-
skór
kaod
osio
wa
10-
apar
aty
szpa
rkow
ew
skór
ceod
osio
wej
x-
kom
órki
pêch
erzy
kow
ate
(zaw
iaso
we)
50µ
m
x
386
624
625
Schemat przekroju poprzecznego przez liœæ .(Œmia³ek darniowy), z rodziny (Wiechlinowate)
Deschampsia caespitosaPoaceae
(L.) P. Beaur
1
2
3
4
5
6
7
8
1 - sklerenchyma2 - skórka doosiowa3 - miêkisz asymilacyjny4 - drewno
5 - ³yko6 - komórki pêcherzykowate (zawiasowe)7 - sklerenchyma8 - skórka odosiowa (dolna)
250 µm
Fragment przekroju poprzecznego blaszki liœciowej (L.)P. Beaur. (Œmia³ek darniowy), z rodziny (Wiechlinowate)
Deschampsia caespitosaPoaceae
skórka górna (doosiowa)
sklerenchyma
miêkisz asymilacyjny
aparaty szparkowe
wokó³wi¹zkowa pochwamiêkiszowa
wokó³wi¹zkowa pochwasklerenchymatyczna
naczynie protoksylemu
naczynia metaksylemu
³yko
sklerenchyma
komórki pêcherzykowate(zawiasowe)
skórka dolna (odosiowa),bez aparatów szparkowych
50 µm
387
626
Prz
ekró
jpo
prze
czny
liœc
iaL
. (K
ukur
ydza
zwyc
zajn
a), r
oœli
nyo
foto
synt
e-zi
ety
puC
Zea
mays
zro
dzin
y(W
iech
lino
wat
e)P
oace
ae
4,
1-
skór
kado
osio
wa
(gór
na)
2-
mez
ofil
C4
3-
kom
órki
pêch
erzy
kow
ate
(zaw
iaso
we)
4-
mez
ofil
wie
ñcow
y5
-pr
otok
syle
m6
-na
czyn
iem
etak
syle
mu
7-
apar
atsz
park
owy
8-
kom
ora
pods
zpar
kow
a9
-sk
lere
nchy
ma
10-
cz³o
nyru
rek
sito
wyc
h11
-ko
mór
kapr
zyru
rkow
a12
-sk
órka
odos
iow
a(d
olna
)
12
34
56
78
910
1112
50µ
m
388
627
628
Fragment przekroju pod³u¿nego przez zawi¹zek liœcia z tworz¹cym siê jêzyczkiemu L. (Owies zwyczajny), z rodziny (Wiechlinowate). Na pod-stawie preparatu dr. Neumann z 1937 r.
Avena sativa Poaceae
skórka doosiowa
jêzyczek (tworz¹cy siê wy³¹czniez komórek skórki)
pramiêkisz zawi¹zka liœciowego
10 µm
Fragment przekroju poprzecznego plewy dolnej mêskiego k³oska L. (Ku-kurydza zwyczajna) , z rodziny (Wiechlinowate); A - w m³odym p¹ku kwia-towym z jednoj¹drowymi ziarnami py³kowymi, B - w p¹ku kwiatowym z dojrza³ymiziarnami py³kowymi
Zea maysPoaceae
skórka doosiowej strony plewy
cienkoœcienny miêkisz
drewno
³yko
skórka odosiowej strony plewy
obumar³a skórka doosiowej strony plewy
gruboœcienne komórki miêkiszowe
drewno
³yko
sklerenchyma
gruboœcienna skórka odosiowej strony plewy
w³oski
50 µmA
B
389
629
630
Fragment przekroju poprzecznego plewy górnej mêskiego k³oska L. (Kuku-rydza zwyczajna), z rodziny ; A - w m³odym p¹ku kwiatowym z jednoj¹dro-wymi ziarnami py³kowymi, B - w p¹ku kwiatowym z dojrza³ymi ziarnami py³kowymi.
Zea maysPoaceae
skórka doosiowej strony plewy
cienkoœcienny miêkisz
skórka odosiowej strony plewy
1 - elementy przewodz¹ce drewna
2 - ³yko
3 - w³osek
obumar³a skórka doosiowej strony plewy
cienkoœcienny miêkisz
sklerenchyma
gruboœcienna skórka odosiowej strony plewy
1 - elementy przewodz¹ce drewna
2 - ³yko
50 µm
A
B
123
12
Przekroje poprzeczne œrodkowej czêœci plewki dolnej mêskiego k³oska L(Kukurydza zwyczajna), z rodziny ; A - w m³odym p¹ku kwiatowymz jednoj¹drowymi ziarnami py³kowymi, B - z dojrza³ymi ziarnami py³kowymi.
Zea mays .Poaceae
skórka doosiowej strony plewki
cienkoœcienny miêkisz
skórka odosiowej strony plewki
obumar³a skórka doosiowej stronyplewki
obumar³e subepidermalne komórkimiêkiszowe
cienkoœcienny miêkisz
sklerenchymagruboœcienna skórka odosiowejstrony plewki
1 2
1 2
1 - elementy przewodz¹ce drewna2 - ³yko
1 - elementy przewodz¹ce drewna2 - ³yko
50 µm
A
B
390
631
632
Przekroje poprzeczne œrodkowej czêœci plewki górnej mêskiego k³oska L(Kukurydza zwyczajna), z rodziny (Wiechlinowate); A - w m³odym p¹kukwiatowym z jednoj¹drowymi ziarnami py³kowymi, B - w p¹ku kwiatowym z doj-rza³ymi ziarnami py³kowymi.
Zea mays .Poaceae
skórka doosiowej strony plewki
cienkoœcienny miêkisz
skórka odosiowej strony plewki
gruboœcienna skórka doosiowejstrony plewki
gruboœcienny miêkisz
gruboœcienna skórka odosiowejstrony plewki
50 µm
A
B
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
zred
ukow
any,
³usk
owat
yli
ϾB
ak(S
zpar
agpi
erza
sty)
, zro
dzi-
ny(S
zpar
agow
ate)
. Wpa
chw
inie
taki
ego
szcz
¹tko
weg
oli
œcia
wyr
asta
j¹fy
llok
ladi
ape
³ni¹
cefu
nk-
cje
liœc
i.N
apo
dsta
wie
prep
arat
udo
c.F
r.K
adej
a.
Asp
ara
gu
sp
lum
osu
s.
Asp
ara
ga
cea
e
skór
kagó
rna
skór
kado
lna
miê
kisz
elem
enty
prze
wod
z¹ce
drew
na
25µ
m
391
633
Schematy przekrojów poprzecznych przez ogonek liœciowy Mill(Lipa drobnolistna), z rodziny (Lipowate); A - nasada ogonka liœciowe-go z trzema wi¹zkami; wi¹zki boczne po³¹czone sklerenchym¹ z wi¹zk¹ œrodko-w¹, B - wszystkie trzy wi¹zki po³¹czone w pierœcieñ; C,D,E - oddzielenie siêz miejsca styku wi¹zek bocznych, wi¹zki centralnej, co prowadzi do powstanianaprzemiennego, koncentrycznego uk³adu tkanek; drewno, ³yko, sklerenchyma,³yko, drewno, sklerenchyma, miêkisz, drewno, ³yko, sklerenchyma, miêkisz, ko-lenchyma i skórka; F - ogonek na granicy z blaszk¹ liœciow¹; po stronie doosio-wej dochodzi do oddzielenia siê pierwszej rozwidlaj¹cej siê wi¹zki unerwiaj¹-cej nasadê blaszki liœciowej; G - uk³ad tkanek w nasadowej czêœci blaszki liœcio-wej.
Tilia cordata .Tiliaceae
wi¹zki boczne
wi¹zka œrodkowa
skórka
kolenchyma
miêkisz
komórki œluzowe
sklerenchyma
³yko
drewno
miêkisz
oddzielaj¹ca siê od wi¹-zek bocznych wi¹zkacentralna o koncentrycz-nym uk³adzie tkanek
50 µm
D
C
B
A
G
F
E
392
634
635
Schemat przekroju poprzecznego ogonka liœciowego L. (Winoroœl w³aœ-ciwa), z rodziny (Winoroœlowate)
Vitis viniferaVitaceae
strona doosiowa
skórka
kolenchyma
miêkisz
w³ókna ³ykowe
³yko pierwotne
³yko wtórne
miazga
drewno wtórne
drewno pierwotne
miêkisz
100 µm
Schemat przekroju poprzecznego ogonka liœciowego L. (£opianwiêkszy), z rodziny (Astrowate)
Arctium lappaAsteraceae
strona doosiowa ogonka
skórka
kolenchyma
cienkoœcienny miêkisz
wi¹zki przewodz¹ce kolateralneotwarte
sklerenchyma (zaczerniona)
³yko (zakropkowane)
drewno (zakreskowane)
kana³ powietrzny
1 mm
393
636
637
Schemat przekroju poprzecznego ogonka liœciowego m³odego liœciaMill. (£opian pajêczynowaty), z rodziny (Astrowate)
Arctium tomen-tosum Asteraceae
1 - skórka2 - cienkoœcienny miêkisz3 - wi¹zki przewodz¹ce kolateralne otwarte4 - ³yko
5 - miazga6 - drewno7 - kolenchyma8 - komora powietrzna
500 µm
1
2
3
45
6
7
8
Sch
emat
ypr
zekr
ojów
popr
zecz
nych
prze
zog
onek
liœ-
ciow
y(L
.)P.
Gae
rtn
(Lep
iê¿n
ikró
-¿o
wy)
, zro
dzin
y(A
stro
wat
e); A
-li
œcia
doj-
rza³
ego,
ma³
ego,
B-
liœc
iado
jrza
³ego
, du¿
ego.
Pet
asi
tes
hyb
ridus
.A
ster
ace
ae
oskr
zydl
enie
ogon
ka
skór
ka
kole
nchy
ma
luko
wa
cien
koœc
ienn
ym
iêki
sz
wi¹
zki
kola
tera
lne
otw
arte
skle
renc
hym
a(w
³ókn
a³y
kow
e)
³yko
drew
no
kana
³po
wie
trzn
y
stro
nado
osio
wa
oskr
zydl
enie
ogon
ka
skór
ka
kole
nchy
ma
luko
wa
miê
kisz
wi¹
zki
kola
tera
lne
otw
arte
skle
renc
hym
a
³yko
drew
no
kana
³po
wie
trzn
y
1mm
1m
m
A B
394
638
639
Schemat przekroju poprzecznego przez oskrzydlony ogonek liœciowyL. (Groszek leœny), z rodziny (Bobowate). Wi¹zki przewodz¹ce
czêœci centralnej ogonka liœciowego tworz¹ pierœcieñ, z drewnem skierowanym doœrodka a z ³ykiem na zewn¹trz. Wi¹zki w czêœci tworz¹cej oskrzydlenie s¹ rozmiesz-czone podobnie jak w blaszce liœciowej, z drewnem po stronie doosiowej a z ³ykiempo stronie odosiowej. Brze¿ne wi¹zki oskrzydlenia ustawione s¹ równolegle dop³aszczyzny oskrzydlenia, z ³ykiem skierowanym do brzegu.
Lathyrus syl-vester Fabaceae
1 - wi¹zka brze¿na oskrzydlenia2 - drewno3 - skórka doosiowa4 - ³yko5 - sklerenchyma
6 - miêkisz asymilacyjny7 - miêkisz gruboœcienny8 - miêkisz cienkoœcienny9 - kolenchyma
250 µm
1234
56
7
8
9
Schemat przekroju poprzecznego przez ogonek liœciowy roœliny wodnejL. (Grzybienie bia³e), z rodziny (Grzybieniowate)
Nymphaeaalba Nymphaeaceae
skórka
sklereidy
kolenchyma k¹towa
miêkisz zasadniczy
wi¹zki przewodz¹ce
³yko
drewno
astrosklereidy
kana³y powietrzne
500 µm
395
640
641
Schemat przekroju poprzecznego przez cylindryczne, w pe³ni zamkniête pochwyliœciowe dwóch liœci L. (Konwalia majowa), z rodziny -
(Konwaliowate)Convallaria maialis Convalla
riaceae
skórka odosiowa
wi¹zki kolateralne zamkniête
pochwa sklerenchymatyczna
³yko (kropkowane)
drewno (zakreskowane)
cienkoœcienny miêkisz
skórka doosiowa
500 µm
Prz
ebie
gw
i¹ze
k³y
kodr
zew
nych
una
sady
ogon
kali
œcio
weg
oM
ill
(Lip
adr
obno
list
na),
zro
dzin
y(L
ipo-
wat
e); A
-pr
zekr
ójje
dnor
oczn
ej³o
dygi
wm
iejs
cuw
êz³a
ztr
zem
aœl
adam
ili
œcio
wym
i,B
-re
kons
truk
cja
rozg
a³êz
ieñ
œlad
ówli
œcio
-w
ych
1,2,
2’do
przy
list
ków
iog
onka
liœc
iow
ego,
C-
nasa
daog
onka
liœc
iow
ego.
Ti-
lia
cord
ata
.T
ilia
cea
e
wi¹
zka
poch
odz¹
caod
œlad
uœr
odko
weg
o
odga
³êzi
enia
œlad
uœr
odko
weg
o
wi¹
zki
poch
odz¹
ceod
œlad
ówbo
czny
ch
przy
list
ki
wi¹
zka
poch
odz¹
caod
œlad
uœr
odko
weg
oi
jej
odga
³êzi
enia
wi¹
zki
poch
odz¹
ceod
œlad
ówbo
czny
chz
odga
³êzi
enia
mi
dopr
zyli
stkó
w
2’œl
adli
œcio
wy,
œrod
kow
y
skór
ka
kole
nchy
ma
miê
kisz
kory
pier
wot
nej
kom
órki
œluz
owe
œlad
liœc
iow
ybo
czny
(2’)
w³ó
kna
³yko
we
³yko
miê
kkie
mia
zga
drew
no
rdze
ñ
2500
µm
11b
1b’
22’
1a1a
’
1a2
1b1
1b’
2’1a
’1c
2c 2b
2a2a2b2c
’
1c’
C B A
396
642
643
Roz
etki
liœc
iow
eo
spir
alny
m, l
ewos
krêt
nym
uk³a
dzie
liœc
iu
dwóc
hos
obni
ków
L(D
ziew
anna
kutn
erow
ata)
, zro
dzin
y(T
rêdo
wni
kow
ate)
; A,B
.
Ver
ba
scu
mp
hlo
mo
ides
.S
cro
ph
ula
ria
cea
e
K¹t
dyw
erge
ncji
wah
asi
êw
obu
roze
tkac
hw
szer
okim
zakr
esie
.U
osob
nika
Aos
cylu
jew
prze
dzia
le11
7-17
6(x–
=13
8,8
),a
uos
ob-
nika
Bod
71do
206
( x–=
135,
6).
Wah
ania
k¹ta
dyw
erge
ncji
wy-
raŸn
iezw
i¹za
nes¹
zw
ieki
emli
œci,
czym
liœc
iepó
Ÿnie
jw
ytw
orzo
ne,
tym
wiê
ksze
wah
ania
(Wyk
res
C).
oo
oo
o
1-
liϾ
najs
tars
zyA
B
C
1cm
171819
16
1
2
34
5
6
78
9 10
1112
13
14 15
1
2
3
4
5
6
78
9 10
1112
1314
1516
80100
120
140
160
180
200
13
57
911
1315
1719
Po
zy
cj
el
iœ
ci
K¹tdywergencji
A Bx
=13
8,8
x=
135,
6
- -O O
Sch
emat
ypr
zekr
ojów
popr
zecz
nych
prze
zm
erys
tem
yw
ierz
cho³
kow
epê
duz
nakr
zy¿l
eg³y
mro
zmie
szcz
e-ni
emza
wi¹
zków
liœc
iow
ych
udw
óch
gatu
nków
(Prz
etac
znik
);-
A,
-B
,z
rodz
iny
(Trê
dow
niko
wat
e). Z
awi¹
zki
liœc
itw
orz¹
czte
rypr
ostn
ice
(ort
osty
chy)
. Na
pods
taw
iepr
epar
atów
drZ
. Pu³
awsk
iej.
Ver
o-
nic
aV.
myr
tifo
lia
V.
spec
iosa
Scr
op
hu
lari
ace
ae
sto¿
ekw
zros
tu
najm
³ods
zapa
raza
-w
i¹zk
ówli
œcio
wyc
h
pasm
apr
amia
zgi
sto¿
ekw
zros
tu
najm
³ods
zapa
raza
-w
i¹zk
ówli
œcio
wyc
h
pasm
apr
amia
zgi
BA
66
5 5
44
33
22
1 1
200
µm
100
µm 3
3
2 2
11
397
644
645
Schemat przekroju poprzecznego przez zimuj¹cy p¹k wegetatywny z distichicznymrozmieszczeniem ³usek i zawi¹zków liœci u Mill (Lipa drobnolistna),z rodziny (Lipowate); 1ab, 2ab - ³uski profilowe (liœcie dolne), 3a-8a - za-wi¹zki liœci (zakropkowane), 3b-8b - zawi¹zki przylistków.
Tilia cordata .Tiliaceae
³uska profilowa (okrywaj¹ca)
przylistki (4b) nale¿¹ce do czwartego liœcia (4a)
merystem wierzcho³kowy pêdu
komórki œluzowe
zawi¹zki blaszki liœciowej
0,5 mm 2ab
4b
4b
1ab
3b 3b
5b
5b
6b
6b
7b 7b
8b
8b
4a
6a
8a
7a
5a
3a
Fra
gmen
tpr
zekr
oju
popr
zecz
nego
prze
zli
œcia
k(f
yllo
-di
um)
-sp
³asz
czon
yog
onek
liœc
iow
ype
³ni¹
cyfu
nkcj
êbl
aszk
ili
œcio
wej
usp
. (A
kacj
a), z
rodz
iny
(Bob
owat
e), z
podr
odzi
nyA
caci
aF
a-
bace
ae
Mim
oso
idea
e
1-
skór
ka2
-m
iêki
szpa
lisa
dow
yst
rony
doos
iow
ej3
-ci
enko
œcie
nny
miê
kisz
œrod
kow
ejcz
êœci
liœc
iaka
4-
krys
zta³
ysz
czaw
ianu
wap
nia
5-
skle
renc
hym
a6
-³y
kow
i¹zk
igó
rnej
7-
drew
now
i¹zk
igó
rnej
8-
miê
kisz
miê
dzyw
i¹zk
owy
9-
drob
new
i¹zk
i10
-ap
arat
ysz
park
owe
11-
skór
kado
lna
(odo
siow
a)12
-m
iêki
szpa
lisa
dow
yst
rony
odos
iow
ej13
-sk
lere
nchy
ma
doln
ejw
i¹zk
i14
-³y
kow
i¹zk
ido
lnej
15-
drew
now
i¹zk
ido
lnej
25µ
m1
23
45
67
89
10
1514
1011
1213
398
646
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zoœ
æli
œcia
u(L
.)S
cop
(Ost
ro¿e
ñla
ncet
owat
y), z
rodz
iny
(Ast
row
ate)
Cir
siu
mla
nce
ola
tum
.A
ster
ace
ae
stro
nado
osio
wa
grub
oœci
enna
skle
renc
hym
atyc
z-na
skór
ka
skle
renc
hym
a(k
omór
kio
ma³
ejœr
edni
cy)
miê
kisz
skle
renc
hym
atyc
zny
25µ
m
³yko
drew
no
399
647
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zci
erñ
poch
odze
nia
liœc
iow
ego
uD
C.
(Ber
bery
sT
hunb
erga
),z
rodz
iny
(Ber
bery
sow
ate)
Ber
ber
isth
unber
gii
Ber
ber
idace
ae
kom
órki
skór
kio
gru-
bej
zew
nêtr
znej
œcia
-ni
e
sube
pide
rmal
naw
arst
-w
ao
wzg
lêdn
ieci
en-
kich
œcia
nach
kom
ór-
kow
ych
wie
low
arst
wow
ask
le-
renc
hym
a
drew
no
³yko
kom
órki
miê
kisz
owe
prze
stw
ory
miê
dzy-
kom
órko
we
apar
aty
szpa
rkow
epo
odos
iow
ejst
roni
eci
er-
nia
50µ
m
400
648
Fra
gmen
tpr
zekr
oju
popr
zecz
nego
prze
zci
erñ
poch
odze
nia
liœc
iow
ego,
obu
dow
iety
pow
ejdl
ako
lca
(bez
wi¹
zek
prze
wod
z¹cy
ch)
u(L
am.)
DC
. (O
punc
jacy
lind
rycz
na),
zro
dzin
y(K
aktu
sow
ate)
Aust
rocy
lindro
punti
acy
lindri
caC
act
ace
ae
1-
skór
kao
grub
ejœc
iani
eze
wnê
trzn
ej, 2
-sk
lere
nchy
mat
yczn
ym
iêki
sz, 3
-w
³ókn
ask
lere
nchy
ma-
tycz
ne
50µ
m
1
2
3
401
649
650
Przekrój poprzeczny œrodkowej czêœci oœci plewki dolnej L.(Jêczmiêñ p³onny), z rodziny (Wiechlinowate)
Hordeum murinumPoaceae
strona doosiowa
sklerenchyma-tyczna skórka
sklerenchyma
drewno
³yko
sklerenchyma-tyczna pochwawokó³wi¹zkowa
miêkisz asymi-lacyjny
1 - aparat szpar-kowy
1
10 µm
Schemat przekroju poprzecznego przez w¹s czepny pochodzenia liœciowegoL. (Groszek leœny), z rodziny (Bobowate)
Lathy-rus sylvestris Fabaceae
skórka
miêkisz asymilacyjny
w³ókna sklerenchymatyczne
miêkisz o œrednicy komórek 20-50 µmi o gruboœci œcian oko³o 5 µm
miêkisz o œrednicy komórek 100-120 µmi o gruboœci œcian oko³o 5 µm
drewno
³yko
w³ókna sklerenchymatyczne
kolenchyma p³atowa100 µm
402
651
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zko
lec,
stan
owi¹
cyem
erge
ncjê
³ody
giu
L.
(Mal
ina
w³a
œciw
a), z
rodz
iny
(Ró¿
owat
e). P
rom
ieni
ste
szer
egi
kom
órek
obej
muj
¹ce
kom
órki
epid
erm
yi
pod
nim
ile
¿¹ce
kom
órki
skle
renc
hym
yw
skaz
uj¹,
¿esu
bepi
derm
alne
war
stw
ysk
lere
nchy
my
kolc
am
alin
ypo
wst
a³y
przy
znac
znym
udzi
ale
epid
erm
y.
Ru
bu
sid
aeu
sR
osa
cea
e
grub
oœci
enna
, skl
eren
chym
atyc
zna
skór
ka
skle
renc
hym
a
skle
renc
hym
atyc
zny
miê
kisz
50µ
m
403
652
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zko
lec
³ody
giT
hunb
. (R
ó¿a
pom
arsz
czon
a),
zro
dzin
y(R
ó¿ow
ate)
Rosa
rugosa
Rosa
ceae
jedn
okom
órko
we,
grub
oœci
enne
,szc
ze-
cink
owat
ew
³osk
i
grub
a,ze
wnê
trzn
aœc
iana
kom
órek
skór
-ki ko
mór
kisk
órki
skle
renc
hym
a
skle
renc
hym
atyc
zny
miê
kisz
uk³a
dko
mór
ekep
i-de
rmy
isu
bepi
derm
al-
nej
skle
renc
hym
yw
skaz
uje,
¿esk
lere
n-ch
yma
pow
sta³
az
sube
pide
rmal
nych
war
stw
³ody
gi, b
ezud
zia³
uep
ider
my.
50µ
m
404
653
654
Schemat przekroju poprzecznego œrodkowej czêœci kolca ³odygi L.(Porzeczka agrest), z rodziny (Skalnicowate)
Ribes grossulariaSaxifragaceae
skórka o grubej zewnêtrznej œcianie ko-mórkowej
sklerenchyma o grubych, wtórnych,zdrewnia³ych œcianach komórkowych
gruboœcienny, sklerenchymatycznymiêkisz
50 µm
Fra
gmen
tpr
zekr
oju
popr
zecz
nego
prze
zbe
zwi¹
zko-
wy,
stan
owi¹
cyem
erge
ncjê
³ody
gi, k
olec
uL
. (P
orze
czka
agre
st),
zro
dzin
y(S
kaln
icow
ate)
Rib
esg
ros-
sula
ria
Sa
xifr
ag
ace
ae
grub
oœci
enna
, skl
eren
chym
atyc
zna
skór
ka
skle
renc
hym
a
grub
oœci
enny
, skl
eren
chym
atyc
zny
miê
kisz
zpr
zest
wor
ami
miê
dzyk
o-m
órko
wym
i
10µ
m
405
655
656
Fragment przekroju przez górn¹ czêœæ owocni z brodawkami w postaci emergencjiu Web. (Mniszek lekarski), z rodziny (Astrowate)Taraxacum officinale Asteraceae
1 - epiderma, 2 - komórki pochodz¹ce z warstwy subepidermalej
20 µm
1
2
Schemat przekroju pod przez merystem generatywnyL (Magnolia drzewiasta), z rodziny (Magnoliowate)
³u¿nego Magnolia acuminata. Magnoliaceae
sto¿ek wzrostu
zawi¹zki prêcików
p³atki korony
dzia³ki kielicha
250 µm
406
657
658
Przekrój pod³u¿ny przez merystem generatywny w okresie wytwarzania zawi¹zkówowocolistków u L. (Magnolia drzewiasta), z rodziny -
(Magnoliowate)Magnolia acuminata Magno
liaceae
wielowarstwowa tunika
warstwa komórek na pogra-niczu tuniki i korpusu
korpus
zawi¹zki owocolistków
50 µm
Przekrój pod³u¿ny przez merystem generatywny w okresie inicjacji p³atków koronyu (Lipa krymska), z rodziny (Lipowate)Tilia ‘Euchlora’ Tiliaceae
1 - dwuwarstwowa tunika (warstwa druga zakropkowana), 2 - korpus, 3 - miejsce inicjacji p³atka korony,4 - komórki œluzowe
25 µm
1
2
4
3
407
659
660
Przekrój pod³u¿ny przez merystem generatywny w okresie inicjowania prêcikówu Mill. (Lipa drobnolistna), z rodziny (Lipowate)Tilia cordata Tiliaceae
1 - dwuwarstwowa tunika (warstwa druga zakropkowana), 2 - korpus, 3 - zawi¹zek prêcika
25 µm 1 2 3
Przekrój pod³u¿ny przez merystem wierzcho³kowy m³odego, mêskiego p¹ka kwiato-wego L. (Kukurydza zwyczajna), z rodziny (Wiechlinowate)Zea mays Poaceae
1 - sto¿ek wzrostu
2 - praskórka (zewnêtrznawarstwa dwuwarstwowejtuniki)
3 - druga warstwa tuniki
4 - tunika
5 - zawi¹zki prêcików
6 - peryklinalnie podzielo-ne komórki drugiej warst-wy tuniki na terenie two-rz¹cego siê prêcika
25 µm
12
3
455
6
408
661
662
Schemat przekroju pod³u¿nego przez merystem wierzcho³kowy kwiatostanu typukoszyczka w czasie tworzenia siê merystemów inicjuj¹cych kwiaty brze¿ne w ko-szyczku u L. (Stokrotka pospolita), z rodziny (Astrowate)Bellis perennis Asteraceae
merystem wierzcho³kowy kwiatostanu o kilkuwarstwowej tunice
uwypuklaj¹ce siê merystemy wierzcho³kowe zawi¹zków kwiatówbrze¿nych koszyczka
listki okrywy koszyczka
pasmo pramiazgi
100 µm
Schemat przekroju pod³u¿nego przez merystem wierzcho³kowy kwiatostanu typukoszyczka po wytworzeniu wiêkszoœci zawi¹zków kwiatowych koszyczka u
L (Stokrotka pospolita), z rodziny (Astrowate)Bellis
perennis . Asteraceae
merystem wierzcho³kowy kwiatostanu
listki okrywy koszyczka
zawi¹zki kwiatów rurkowych, obup³ciowych
zawi¹zki kwiatów brze¿nych koszyczka, jêzyczkowych, ¿eñ-skich
pasmo pramiazgi
wi¹zki przewodz¹ce
100 µm
409
663
664
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
ykw
ia-
tost
anu
typu
kosz
yczk
aw
okre
sie
wyt
war
zani
aza
wi¹
z-kó
wok
wia
tui
prêc
ików
wp¹
kach
kwia
tow
ych
usyt
uow
a-ny
chna
obrz
e¿u
kosz
yczk
au
L(S
tokr
ot-
kapo
spol
ita)
, zro
dzin
y(A
stro
wat
e)B
elli
sp
eren
nis
.A
ster
ace
ae
12
3
4
5
6
1-
dwuw
arst
wow
atu
nika
2-
pras
kórk
a(z
ewnê
trzn
aw
arst
wa
tuni
ki)
3-
stre
fapo
wie
rzch
niow
am
erys
tem
u(p
³asz
cz)
utw
orzo
naz
dwóc
hw
arst
wtu
niki
oko
mór
kach
dzie
l¹cy
chsi
êan
tykl
inal
nie
idw
óch
war
stw
nies
tabi
lnyc
ho
kom
órka
chcz
êœci
owo
podz
ielo
nych
pery
kli-
naln
ie(s
tref
êpo
wie
rzch
niow
¹tw
orz¹
kom
órki
och
arak
terz
em
erys
te-
mat
yczn
ym, d
³ugo
zach
owuj
¹ce
zdol
noϾ
dopo
dzia
³ów
, odp
owie
-dz
ialn
eza
wyt
wor
zeni
eza
wi¹
zków
p¹kó
wkw
iato
wyc
hi
syst
emu
prze
wod
z¹ce
godn
akw
iato
weg
o)4
-ko
mór
kim
acie
rzys
tem
iêki
szu
aere
nchy
mat
yczn
ego
czêœ
cios
io-
wej
kosz
yczk
a(g
rubo
krop
kow
ane)
5-
kom
órki
ró¿n
icuj
¹ce
siê
wm
iêki
szae
renc
hym
atyc
zny
6-
pery
klin
alni
epo
dzie
lone
kom
órki
trze
ciej
war
stw
yp³
aszc
za, p
o-w
oduj
¹ce
uwyp
ukle
nie
siê
zaw
i¹zk
ówp¹
ków
kwia
tow
ych
25µ
m
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
ykw
ia-
tost
anu
typu
kosz
yczk
apo
dko
niec
okre
suw
ytw
arza
nia
zaw
i¹zk
ówp¹
ków
kwia
tow
ych
iw
ygas
ania
akty
wno
œci
mer
yste
mat
yczn
ejw
czêœ
ciap
ikal
nej
uL
(Sto
krot
kapo
spol
ita)
, zro
dzin
y(A
stro
wat
e)B
elli
sper
ennis
.A
ster
ace
ae
1-
dwuw
arst
wow
atu
nika
2-
pras
kórk
a(z
ewnê
trzn
aw
arst
wa
tuni
ki)
3-
p³as
zcz
(str
efa
pow
ierz
chni
owa
mer
yste
mu)
4-
pery
klin
alni
epo
dzie
lone
kom
órki
trze
ciej
war
stw
yp³
aszc
za
5-
wew
nêtr
zne
kom
órki
czêœ
ciap
ikal
nej
p³as
zcza
wpo
cz¹t
kow
ejfa
zie
pare
nchy
mat
yzac
ji
6-
kom
órki
ró¿n
icuj
¹ce
siê
wm
iêki
szae
renc
hym
atyc
zny
osio
wej
czêœ
cikw
iato
stan
u6
51
2
3
4
20µ
m
410
665
666
Przekrój pod³u¿ny przez apikaln¹ czêœæ “wyczerpanego” merystemu wierzcho³kowe-go kwiatostanu typu koszyczka, po wytworzeniu wszystkich p¹ków kwiatowych, wokresie mejozy w komórkach macierzystych py³ku u L. (Stokrotkapospolita), z rodziny (Astrowate)
Bellis perennisAsteraceae
1 - apikalna czêœæ“wyczerpanego” me-rystemu wierzcho³ko-wego kwiatostanu
2 - epiderma meryste-mu
3 - subepidermalnewarstwy merystemu
4 - przestwory miê-dzykomórkowe
10 µm 1
2
3
4
4
Przekrój pod³u¿ny przez merystem wierzcho³kowy kwiatostanu typu k³osa w okresieinicjacji szczytowych k³osków w k³osie u L. (¯yto zwyczajne), z ro-dziny (Wiechlinowate)
Secale cerealePoaceae
jednowarstwowa tunika (praskórka) o komórkach dziel¹-cych sie antyklinalnie do powierzchni
komórki o charakterze poœrednim miêdzy tunik¹ a korpu-sem, dziel¹ce siê antyklinalnie i peryklinalnie, tworz¹cepodpowierzchniowe warstwy komórek merystemu (za-kropkowane) i cyklicznie odtwarzaj¹ce jego czêœæ osiow¹
czêœæ osiowa merystemu (korpus), cyklicznie odtwa-rzany przez komórki le¿¹ce bezpoœrednio pod praskórk¹
10 µm
411
667
668
Przekrój pod³u¿ny przez merystem wierzcho³kowy k³oska w okresie inicjacji plewu L. (¯yto zwyczajne), z rodziny (Wiechlinowate)Secale cereale Poaceae
jednowarstwowa tunika (praskórka) o komórkach dziel¹-cych siê antyklinalnie do powierzchni
komórki o charakterze poœrednim miêdzy tunik¹ a korpu-sem (zakropkowane)
czêœæ osiowa merystemu (korpus), cyklicznie odtwarzanaprzez komórki le¿¹ce pod praskórk¹
10 µm
Schemat przekroju poprzecznego przez górn¹ czêœæ p¹ka kwiatowego, ponad owoco-listkami i zawi¹zkami dzia³ek kielicha u L. (Magnolia drzewias-ta), z rodziny (Magnoliowate). £uska okrywaj¹ca i p³atki korony s¹rozmieszczone spiralnie.
Magnolia acuminataMagnoliaceae
³uska okrywaj¹ca
trzy p³atki okó³ka zewnêtrznego
trzy p³atki okó³ka wewnêtrznego
wi¹zki przewodz¹ce
drewno (zaczernione)
³yko
125 µm
412
669
670
Schemat przekroju poprzecznego przez m³ody p¹k kwiatowy, z pylnikami w okresiepremejotycznym u L. (Magnolia drzewiasta), z rodziny -
(Magnoliowate)Magnolia acuminata Magno
liaceae
³uska okrywaj¹ca p¹k
dzia³ki kielicha (trzy)
p³atki korony (w dwóch okó³kach potrzy)
górna czêœæ pylników (powy¿ej komórpy³kowych)
czterokomorowe pylniki z komórkamimacierzystymi py³ku w okresie premejo-tycznym
owocolistki
zawi¹zki zal¹¿ków
oœ kwiatu
wi¹zki przewodz¹ce
250 µm
Schematy przekrojów poprzecznych m³odego p¹ka kwiatowego o skrêtoleg³ym roz-mieszczeniu owocolistków u L. (Magnolia drzewiasta), z rodzi-ny (Magnoliowate); A - na wysokoœci sto¿ka wzrostu kwiatu, B - nawysokoœci po³¹czenia czterech najwy¿ej le¿¹cych owocolistków z osi¹ kwiatu.
Magnolia acuminataMagnoliaceae
górna czêœæ owocolistków osadzonych w dolnej czêœci s³upkowia
owocolistki najwy¿êj le¿¹ce na osi kwiatu
wi¹zki grzbietowe owocolistków
wi¹zki brzuszne owocolistków
apikalna czêœæ merystemu wierzcho³kowego kwiatu
zawi¹zki zal¹¿ków (przed inicjacj¹ os³onek)
górna czêœæ owocolistków osadzonych w dolnej czêœci s³upkowia
owocolistki w miejscu po³¹czenia z osi¹ kwiatu (dnem kwiatowym)
zawi¹zki zal¹¿ków
wi¹zki brzuszne owocolistków
wi¹zki grzbietowe owocolistków
500 µm
A
B
413
671
672
Sch
emat
prze
kroj
upo
prze
czne
gopr
zez
p¹k
kwia
tow
yo
spir
alny
m, p
raw
oskr
êtny
muk
³adz
iepr
êcik
ówtw
o-rz
¹cyc
h12
para
styc
h,o
prze
ciêt
nym
k¹ci
edy
wer
gen-
cji
rów
nym
151,
8o
uN
ymphaea
candid
aP
resl
(Grz
y-bi
enie
pó³n
ocne
),z
rodz
iny
(Grz
ybie
-N
ymphaea
ceae
niow
ate)
; A.
Wah
ania
k¹ta
dyw
erge
ncji
pom
iêdz
yko
lejn
ymi
prêc
ikam
iw
yraŸ
nie
uzal
e¿ni
one
s¹od
ich
pozy
cji
nadn
iekw
iato
wym
,cz
ymbl
i¿ej
œrod
ka, t
ymw
ahan
ias¹
wiê
ksze
;w
ykre
sB
.
dzia
³ki
kiel
icha
p³at
kiko
rony
najs
tars
zypr
êcik
(1)
kom
ory
py³k
owe
najm
³ods
zypr
êcik
(88)
A B500
µm
Po
zy
cj
ap
yl
ni
kó
ww
p¹
ku
kw
ia
to
wy
m
K¹tdywergencjiSchemat przekroju poprzecznego przez p¹k kwiatowy z apokarpicznym s³upkowiemu L. (Ciemiernik bia³y), z rodziny (Jaskrowate). Napodstawie preparatu prof. Sigmunda ze Stuttgartu.
Helleborus niger Ranunculaceae
okwiat (niezró¿nicowany)
pylniki
szyjki s³upków
wzór kwiatowy: AnP G5 7
1 mm
414
673
674
Schemat przekroju poprzecznego przez p¹k kwiatowy z parakarpiczn¹ zal¹¿ni¹ -L. (Mak polny), z rodziny (Makowate). Na podstawie pre-
paratu prof. Sigmunda ze Stuttgartu.
Papaver rhoeas Papaveraceae
dzia³ki kielicha
p³atki korony
pylniki
nitki prêcikowe
œciana parakarpicznej zal¹¿ni
niezroœniête z sob¹ przegrody zal¹¿ni
zal¹¿ki
wzór kwiatowy: K2 C4 An G(1 4 )
1 mm
Schemat przekroju poprzecznego przez p¹k kwiatowy L. (Gêsiówkaalpejska), z rodziny (Kapustowate)
Arabis alpinaBrassicaceae
dzia³ki kielicha
p³atki korony
pylnik okó³ka zewnêtrznego
pylnik okó³ka wewnêtrzne-go
dwuowocolistkowy, para-karpiczny s³upek
m³ody zal¹¿ek
wzór kwiatowy: K C A G2+2 4 2+4 (2)
250 µm
415
675
676
Sch
emat
ypr
zekr
ojów
popr
zecz
nych
prze
ztr
zyp¹
kikw
ia-
tow
eo
zró¿
nico
wan
ejli
czbi
eel
emen
tów
uM
ill.
, zro
dzin
y(L
ipow
ate)
; A-
piêc
iokr
otne
j,B
-sz
eœci
okro
tnej
, C-
trzy
krot
nej.
Til
iaco
rda
taT
ilia
ceae
A-
P¹k
kwia
tow
yo
wzo
rze:
K5
C5
A10
G(5
)
B-
P¹k
kwia
tow
yo
wzo
rze:
K6C
6A
30G
(6)
C-
P¹k
kwia
tow
yo
wzo
rze:
K3
C3
A10
G(3
)
dzia
³ki
kiel
icha
p³at
kiko
rony
pyln
iki
nitk
ipr
êcik
owe
piêc
ioko
mor
owa
zal¹
¿nia
kana
³yœl
uzow
e
krza
czas
tew
³osk
ina
bocz
nych
kraw
êdzi
ach
dzia
³ek
kiel
icha
wi¹
zki
prze
wod
z¹ce
m³o
deza
l¹¿k
i
w³o
ski
gruc
zo³o
we
una
sady
wew
nêtr
zej
(doo
siow
ej)
po-
wie
rzch
nidz
ia³e
kki
elic
ha
krza
czas
tew
³osk
ina
zew
nêtr
z-ne
jpo
wie
rzch
niza
l¹¿n
i
zal¹
¿ki
250
µm
CBA
Schemat przekroju poprzecznego obup³ciowego, rurkowego p¹ka kwiatowego uL. (Stokrotka pospolita), z rodziny (Astrowate)
Bel-lis perennis Asteraceae
zroœniête w rurkê p³atki korony
pasma pramiazgi
pylniki
komórki macierzyste mikrospor
znamiona s³upka
25 µm
416
677
678
Schemat przekroju poprzecznego przez kwiat Web. (Mniszeklekarski), z rodziny (Astrowate). Na podstawie preparatu prof. Sigmundaze Stuttgartu.
Taraxacum officinaleAsteraceae
puch kielichowy (w³oski stanowi¹-ce póŸniej aparat lotny owocu)
p³atki korony zroœniête w postacijêzyczka
przestwory miêdzykomórkowe
zroœniête w pierœcieñ dojrza³e pyl-niki (otwarte od strony s³upka)
wi¹zka przewodz¹ca w ³¹cznikupylnika
znamiona
ziarna py³ku
50 µm
Sch
emat
ypr
zekr
ojów
popr
zecz
nych
p¹ka
kwia
tow
ego
ow
zorz
eK
5C
5A
5+5
G(3
)L
(Gw
iaz-
dnic
aw
ielk
okw
iato
wa)
, zro
dzin
y(G
oŸdz
ikow
ate)
; A-D
Ste
llari
aholo
stea
.C
ary
ophyl
lace
ae
A-
Prz
ekró
jp¹
kana
pozi
omie
zna-
mio
n
B-
Prz
ekró
jp¹
kana
pozi
omie
górn
ejcz
êœci
zal¹
¿ni
C-
Prz
ekró
jp¹
kana
pozi
omie
zal¹
¿ni
zza
l¹¿k
ami
D-
Prz
ekró
jna
sado
wej
czêœ
cip¹
ka
dzia
³ki
kiel
icha
p³at
kiko
rony
pow
y¿ej
rozd
woj
enia
nitk
ipr
êcik
owe
zew
nêtr
zneg
ook
ó³ka
pyln
iki
wew
nêtr
zneg
ook
ó³ka
prêc
ików
znam
iona
dzia
³ki
kiel
icha
p³at
kiko
rony
poni
¿ej
rozd
woj
enia
nitk
ipr
êcik
owe
œcia
natr
ójko
mor
owej
, syn
karp
iczn
ejza
-l¹
¿ni
prze
grod
yza
l¹¿n
i
dzia
³ki
kiel
icha
p³at
kiko
rony
nitk
ipr
êcik
owe
trój
kom
orow
asy
nkar
picz
naza
l¹¿n
iaza
l¹¿k
i
dzia
³ki
kiel
icha
p³at
kiko
rony
zroœ
niêt
ena
sada
mi
nitk
ipr
êcik
owe
krót
kigy
nofo
r
A B C D
200
µm
417
679
680
Schemat przekroju poprzecznego przez p¹k kiatowy DC (Ber-berys Thunberga), z rodziny (Berberysowate)
Berberis thunbergii .Berberidaceae
dzia³ki kielicha
p³atki korony (trójnerwowe)
pylnik z dwoma mikrosporangiami
miodnik
zal¹¿nia
zal¹¿ek
wzór kwiatowy: K3 C5 A5 G1
250 µm
Sch
emat
ypr
zekr
ojów
popr
zecz
nych
prze
zp¹
kikw
ia-
tow
eo
zmie
nnej
licz
bie
elem
entó
wkw
iatu
u-
L(S
iódm
acze
kle
œny)
, zro
dzin
y(P
ierw
iosn
kow
ate)
; A-D
.
Tri
enta
lis
euro
pea
.P
rim
u-
lace
ae
A1, A
2-
Sch
emat
ypr
zekr
ojów
p¹ka
kwia
tow
ego
ow
zorz
e:K
CA
G6
66
(6)
A1
-pr
zekr
ójna
pozi
omie
szyj
kis³
upka
szyj
kas³
upka
osz
eœci
uw
i¹zk
ach
pyln
iki
(sze
Ͼw
p¹ku
kwia
tow
ym)
dzia
³ki
kiel
icha
(sze
Ͼ)
p³at
kiko
rony
(sze
Ͼ)
zal¹
¿nia
zsz
eœci
oma
wi¹
zkam
i
A2
-pr
zekr
ójna
pozi
omie
zal¹
¿ni
B1
, B2
-S
chem
aty
prze
kroj
ówp¹
kakw
iato
weg
oo
wzo
rze:
KC
AG
77
7(7
)
szyj
kas³
upka
otw
órw
szyj
ces³
upka
B1
-pr
zekr
ójna
pozi
omie
szyj
kis³
upka
B2
-pr
zekr
ójna
pozi
omie
cent
raln
go³o
-¿y
ska
nitk
ipr
êcik
owe
(sie
dem
)œc
iana
lizy
karp
iczn
ejza
l¹¿n
io
sied
miu
wi¹
z-ka
chpr
zew
odz¹
cych
cent
raln
e³o
¿ysk
oz
sied
mio
ma
wi¹
zkam
i
A1
A2
B1
B2
200
µm
418
681
682
cd. S
chem
aty
prze
kroj
ówpo
prze
czny
chpr
zez
p¹ki
kwia
tow
eo
zmie
nnej
licz
bie
elem
entó
wkw
iatu
uL
; A-D
.T
rien
tali
seu
rop
ea. C
C-
Sch
emat
ypr
zekr
ojów
p¹ka
1,
2
kwia
tow
ego
osz
eœci
o-i
sied
mio
-kr
otne
jli
czbi
eel
emen
tów
kwia
tu;
ow
zorz
e:K
CA
G6
6+1
6+1
(7)
szyj
kas³
upka
pyln
iki
(sie
dem
, wty
mje
den
nied
o-ks
zta³
cony
p³at
kiko
rony
(sie
dem
, wty
mje
den
nied
oksz
ta³c
ony)
nitk
ipr
êcik
owe
(sie
dem
)
œcia
naza
l¹¿n
io
sied
miu
wi¹
zkac
hpr
ze-
wod
z¹cy
ch
³o¿y
sko
cent
raln
e
dzia
³ki
kiel
icha
(sze
Ͼ)
D1
, D2
-S
chem
aty
prze
kroj
ówp¹
kakw
iato
weg
oo
szeœ
cio-
isi
edm
io-
krot
nej
licz
bie
elem
entó
wkw
iatu
;o
wzo
rze:
KC
AG
66+
17
(7)
szyj
kas³
upka
pyln
iki
(sie
dem
)
p³at
kiko
rony
(sie
dem
, wty
mje
den
nie-
doks
zta³
cony
)
dzia
³ki
kiel
icha
(sze
Ͼ)
nitk
ipr
êcik
owe
(sie
dem
)
œcia
naza
l¹¿n
io
sied
miu
wi¹
zkac
h
³o¿y
sko
cent
raln
e
C1
C2
D1
D2
200
µm
Schemat przekroju poprzecznego przez piêciokrotny p¹k kwiatowyL (Rogownica polna), z rodziny (GoŸdzikowate)
Cerastium arven-se . Caryophyllaceae
dzia³ki kielicha (5)
p³atki korony (5)
zewnêtrzny okó³ek prêcików (5)
nitki prêcikowe zewnêtrznego okó³ka
nitki prêcikowe wewnêtrznego okó³ka (5)
piêcioowocolistkowa synkarpiczna zal¹¿-nia
przegrody zal¹¿ni
zal¹¿ki
200 µm
419
683
684
Sch
emat
ypr
zekr
ojów
popr
zecz
nych
prze
zpi
êcio
krot
ny,
¿eñs
kip¹
kkw
iato
wy
Gar
c-ke
(Bni
eccz
erw
ony)
, zro
dzin
y(G
oŸ-
dzik
owat
e); A
-G.
Mel
an
dri
um
rub
rum
Ca
ryo
ph
ylla
cea
e(W
eig.
)
A B C D
A-
Prz
ekró
jw
górn
ejcz
êœci
p¹ka
napo
ziom
iezn
amio
n
B-
Prz
ekró
jna
pozi
omie
górn
ejcz
êœ-
ciza
l¹¿n
i
C-
Prz
ekró
jna
pozi
omie
œrod
kaza
-l¹
¿ni
D-
Prz
ekró
jna
pozi
omie
doln
ejcz
êœ-
ciza
l¹¿n
i
z¹bk
iki
elic
ha
znam
iona
rurk
owat
yki
elic
h
piêc
ioow
ocol
istk
owa
zal¹
¿nia
oni
e-zr
oœni
êtyc
hpr
zegr
odac
h
zal¹
¿ki
rurk
owat
yki
elic
h
p³at
kiko
rony
zal¹
¿nia
oni
ewpe
³ni
zroœ
niêt
ych
prze
gro-
dach
zal¹
¿ki
rurk
owat
yki
elic
h
p³at
kiko
rony
szcz
¹tko
we
prêc
iki
dno
kom
ory
zal¹
¿ni
200
µm
cd. S
chem
aty
prze
kroj
ówpo
prze
czny
chpr
zez
piêc
io-
krot
ny, ¿
eñsk
ip¹
kkw
iato
wy
(Wei
g.)
Gar
cke
(Bni
eccz
erw
ony)
; A-G
.M
ela
nd
riu
mru
bru
m
E F G
E-
Prz
ekró
jna
pozi
omie
nasa
-dy
zal¹
¿ni
F-
Prz
ekró
jna
pozi
omie
gyno
-fo
ru
G-
Prz
ekró
jna
sado
wej
czêœ
cip¹
kakw
iato
weg
o
rurk
aki
elic
ha
p³at
kiko
rony
szcz
¹tko
we
prêc
iki
nasa
daza
l¹¿n
i
wi¹
zki
prze
wod
z¹ce
owoc
olis
t-kó
w
rurk
aki
elic
ha
p³at
kiko
rony
zroœ
niêt
ez
nasa
dam
isz
cz¹t
kow
ych
prêc
ików
krót
kigy
nofo
r
wi¹
zki
prze
wod
z¹ce
prêc
ików
rurk
aki
elic
ha
p³at
kiko
rony
zroœ
niêt
ez
nasa
dam
isz
cz¹t
kow
ych
prêc
ików
iz
nasa
d¹s³
upka
wi¹
zki
prze
wod
z¹ce
zew
nêtr
zneg
ook
ó³ka
prêc
ików
200
µm
420
685
686
Schemat przekroju poprzecznego przez trójkrotny, promienisty, p¹k kwiatowy o wzo-rze P A G u L (Lilia z³otog³ów), z rodziny (Lilio-wate
3+3 3+3 (3) Lilium martagon . Liliaceae
element zewnêtrznego okó³ka okwiatu
element wewnêtrznego okó³ka okwiatu
prêcik okó³ka zewnêtrznego
prêcik okó³ka wewnêtrznego
trójowocolistkowa, synkarpiczna zal¹¿-nia
m³ode zal¹¿ki
wi¹zki przewodz¹ce (drewno zaczer-nione)
500 µm
Sch
emat
ypr
zekr
ojów
popr
zecz
nych
p¹kó
wkw
iato
wyc
ho
zró¿
nico
wan
ejli
czbi
eel
emen
tów
kwia
tuu
L(T
ulip
anog
rodo
wy)
, zro
dzin
y(L
i-li
owat
e); A
-D. N
apo
dsta
wie
mat
eria
³ów
zko
lekc
jip.
A.
B³a
szcz
ak.
Tu
lip
ag
es-
ner
ian
a.
Lil
iace
ae
A-
Kw
iat
trój
krot
ny, c
hara
kter
ysty
czny
dla
wiê
kszo
œci
osob
nikó
wtu
lipa
nai
wiê
kszo
œci
roœl
inje
dnol
iœci
enny
ch, o
wzo
rze
kwia
tow
ym:
PA
G3+
33+
3(3
)
B-
Kw
iat
czêœ
ciow
otr
ój-
czêœ
ciow
ocz
tero
krot
nyo
wzo
rze
kwia
tow
ym:
PA
G4+
34+
3(4
)
C-
Kw
iat
czte
rokr
otny
ow
zorz
ekw
iato
wym
:P
AG
4+4
4+4
(4)
D-
Kw
iat
czte
rokr
otny
ow
zorz
ekw
iato
wym
:P
AG
4+4
4+4+
4(4
)
list
kini
ezró
¿nic
owan
ego
okw
iatu
wdw
óch
okó³
kach
pyln
iki
s³up
ek
podk
wia
tek
A B CD
421
687
688
Ser
iapr
zekr
ojów
popr
zecz
nych
(A-E
)pr
zez
m³o
dyp¹
kkw
iato
wy
L. (
¯yt
ozw
ycza
jne)
, zro
dzin
y(W
iech
lino
wat
e);
E-
nasa
dow
acz
êœæ
p¹ka
kwia
-to
weg
o,A
-gó
rna
czêœ
æp¹
kakw
iato
weg
o.
Sec
ale
cere
ale
Poace
ae
oœk³
oska
znam
iona
pyln
iki
oœk³
oska
owoc
olis
tki
pyln
iki
oœk³
oska
chal
azal
nacz
êœæ
zal¹
¿ka
owoc
olis
tki
pyln
iki
oœk³
oska
m³o
dyza
l¹¿e
ktw
orzy
wsp
ólny
pier
œcie
ñz
owo-
coli
stka
mi
owoc
olis
tki
pyln
iki
oœk³
oska
plew
kagó
rna
oœp¹
kakw
iato
weg
o
doln
acz
êœæ
pyln
ików
plew
kado
lna
250
µm
A B C D E
Sch
emat
ypr
zekr
ojów
popr
zecz
nych
prze
zty
pow
ym
ês-
kidw
ukw
iato
wy
k³os
ekL
(Kuk
uryd
zazw
y-cz
ajna
),z
rodz
iny
(Wie
chli
now
ate)
; A-J
, A-
szcz
ytk³
oska
, J-
nasa
dak³
oska
.
Zea
mays
.P
oace
ae 1
-pl
ewa
doln
a2
-pl
ewa
górn
a3
-pl
ewka
doln
a4
-pl
ewka
górn
a5
-py
lnik
i6
-ni
tki
prêc
ikow
e7
-³u
szcz
ki8
-sz
cz¹t
kow
ys³
upek
9-
nasa
dani
tek
prêc
ikow
ych
isz
cz¹t
ko-
weg
os³
upka
10-
nasa
dow
acz
êœæ
górn
ego
p¹ka
kwia
to-
weg
o C EDBA
422
689
690
cd. S
chem
aty
prze
kroj
ówpo
prze
czny
chpr
zez
typo
wy
mês
kidw
ukw
iato
wy
k³os
ekL
. (K
ukur
ydza
zwyc
zajn
a); A
-J, A
-sz
czyt
k³os
ka, J
-na
sada
k³os
ka.
Zea
ma
ys
1-
plew
ado
lna
2-
plew
agó
rna
3-
plew
kado
lna
3’-
brze
gpl
ewki
doln
ej4
-pl
ewka
górn
a5
-w
i¹zk
ipr
zew
odz¹
cepr
êcik
ów6
-na
sada
kwia
tudo
lneg
o7
-³u
szcz
ka8
-na
sada
kwia
tugó
rneg
o9
-na
sada
k³os
kaF G I
JH 250
µm
Sch
emat
ypr
zekr
ojów
popr
zecz
nych
prze
zni
etyp
owe
mês
kie
dwuk
wia
tow
ek³
oski
L. (
Kuk
uryd
zazw
ycza
jna)
, zro
dzin
y(W
iech
lino
wat
e); A
-C.
Zea
ma
ysP
oa
cea
e
A-
Dw
ukw
iato
wy
k³os
ekz
kwia
tem
doln
ymty
pow
ym, i
zkw
iate
mgó
rnym
o3
plew
-ka
ch, 3
³usz
czka
chi
3pr
êcik
ach
B-
Dw
ukw
iato
wy
k³os
ekz
kwia
tem
doln
ymo
2pl
ewka
ch, 1
³usz
czce
, 3pr
êcik
ach,
zkw
ia-
tem
górn
ymo
3pl
ewka
ch, 3
³usz
czka
chi
3pr
êcik
ach
C-
Dw
ukw
iato
wy
k³os
ek, z
kwia
tem
doln
ymo
2³u
szcz
kach
zroœ
niêt
ych
wru
rkê
zpl
ewk¹
górn
¹i
zkw
iate
mgó
rnym
, typ
owym
plew
agó
rna
plew
kagó
rna
³usz
czki
plew
kigó
rne
nitk
ipr
êcik
owe
szcz
¹tko
wy
s³up
ekni
tki
prêc
ikow
ezr
oœni
ête
nasa
dam
i³u
szcz
kipl
ewka
doln
apl
ewa
doln
a
plew
agó
rna
plew
kado
lna
plew
kigó
rne
³usz
czki
nitk
ipr
êcik
owe
plew
kado
lna
plew
ado
lna
plew
agó
rna
plew
kado
lna
plew
kigó
rne
³usz
czki
nitk
ipr
êcik
owe
³usz
czki
zroœ
niêt
ez
plew
k¹gó
rn¹
plew
ado
lna
250
µm
A B C
423
691
692
Sch
emat
ypr
zekr
ojów
popr
zecz
nych
prze
zm
êski
eje
dnok
wia
tow
ek³
oski
L(K
ukur
ydza
zwy-
czaj
na),
zro
dzin
y(W
iech
lino
wat
e)Z
eam
ays
.P
oace
ae
Wkw
iato
stan
ach
mês
kich
kuku
rydz
yz
regu
³yw
ystê
puj¹
k³os
kidw
u-kw
iato
we
oty
pow
ejdl
aw
iêks
zoœc
itr
awbu
dow
ie. K
³osk
ije
dno
kwia
-to
we
pow
staj
¹na
dwóc
hdr
ogac
h;ni
edor
ozw
oju
jedn
ego
zkw
iató
w(A
),lu
bw
wyn
iku
po³¹
czen
iast
rukt
urob
ukw
iató
w, c
zem
uto
war
zy-
szy
zroœ
niêc
ieel
emen
tów
k³os
kai
zmia
naic
hli
czby
(B, C
, D, E
).
1-
plew
ado
lna
2-
plew
agó
rna
3-
plew
kini
edor
ozw
iniê
tego
kwia
tu4
-pl
ewka
doln
a5
-pl
ewka
górn
a6
-py
lnik
i7
-zr
oœni
ête
plew
kigó
rne
dwóc
hkw
iató
w8
-³u
szcz
ki9
-ni
tki
prêc
ikow
e
250
µm
250
µm
250
µm
250
µm
100
µm
C EDBA
Schematy przekrojów pod³u¿nych przez p¹ki kwiatowe w kolejnych fazach rozwojo-wych u K. Koch (Lipa krymska); A, B, E i Mill. (Lipadrobnolistna); C, D, z rodziny (Lipowate)
Tilia ‘Euchlora’ T. cordataTiliaceae
1a - œrodkowa czêœæ przysadki, 1b - przylistki przysadki, 2 - dzia³ki kielicha, 3 - p³atki korony, 4 - prêci-ki, 5 - owocolistki, 6 - zawi¹zki zal¹¿ków
250 mm1a
2 2
3
1b 1b 1a
2 2
2
3 3
1b 1b
2 2
1a
1a
2 2
3 34 45 555 54 44
3 3
2 2
2 23 3
4 4
4 4
4
4
44
44
4
4 44
3 3
6 6
5 5 5A
C D
B
E
424
693
694
Roz
wój
p¹ka
kwia
tow
ego
zza
l¹¿n
i¹do
ln¹
u-
L. (
Z³o
cieñ
w³a
œciw
y), z
rodz
iny
(Ast
row
ate)
; A-
prze
krój
pod³
u¿ny
prze
zm
e-ry
stem
wie
rzch
o³ko
wy
kwia
tost
anu
(kos
zycz
ka),
B-
me-
ryst
emw
ierz
cho³
kow
yp¹
kakw
iato
weg
o,C
, D-
mer
ys-
tem
wie
rzch
o³ko
wy
p¹ka
kwia
tow
ego
wok
resi
ein
icja
cji
okw
iatu
, E-
mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
yp¹
kakw
iato
weg
ow
okre
sie
inic
jacj
ipr
êcik
ów, F
-p¹
kkw
iato
wy
wok
resi
ein
icja
cji
owoc
olis
tków
, G-
p¹k
kwia
tow
yw
czas
iein
icja
-cj
iza
l¹¿k
a(z
akro
pkow
ano
kom
órki
drug
iej
war
stw
ytu
-ni
kii
kom
órki
odni
chpo
chod
z¹ce
.
Ch
rysa
nth
em
um
leu
can
them
um
Ast
era
cea
e
zew
nêtr
zna
war
stw
atu
niki
drug
aw
arst
wa
tuni
ki
korp
us
x-
zaw
i¹ze
kp¹
kakw
iato
-w
ego
pras
kórk
a(z
ewnê
trzn
aw
arst
wa
tuni
ki)
drug
aw
arst
wa
tuni
ki
korp
us
25µ
m
25µ
m
x
A B
cd. R
ozw
ójp¹
kakw
iato
weg
oL
.C
hry
san
them
um
leu
can
the-
mu
m
zaw
i¹zk
iok
wia
tu
zaw
i¹zk
iok
wia
tu
zaw
i¹zk
iok
wia
tu
zaw
i¹zk
ipr
êcik
ów
C D E25µ
m
425
695
696
Roz
wój
obup
³cio
wyc
h,ru
rkow
ych
kwia
tów
wko
szyc
zku
L(S
tokr
otka
posp
olit
a), z
rodz
iny
(Ast
row
ate)
; A-F
.B
elli
sper
ennis
.A
ste-
race
ae
A-
Uw
ypuk
laj¹
cysi
êm
erys
tem
wie
rzch
o³ko
wy
kwia
tuna
mer
yste
mie
wie
rzch
o³ko
wym
kosz
yczk
a
pras
kórk
a(z
ewnê
trzn
aw
arst
wa
tuni
ki)
drug
aw
arst
wa
tuni
kiko
mpl
eksy
kom
órko
we
korp
usu
B-
Mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
ykw
iatu
pras
kórk
adr
uga
war
stw
atu
niki
korp
us
C-
Mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
ykw
iatu
zza
wi¹
zkam
iok
wia
tu
zaw
i¹zk
iok
wia
tu
pery
klin
alni
epo
dzie
lone
kom
órki
dru-
giej
war
stw
ytu
niki
wm
iejs
cuuw
ypu-
klan
iasi
êok
wia
tu
D-
Mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
ykw
iatu
wm
omen
cie
inic
jacj
ipr
êcik
ów
okw
-za
wi¹
zki
okw
iatu
pr-
mie
jsce
inic
jacj
ipr
êcik
ów
10µ
m
10
mm
10
mm
DCBA okw
pr
cd. R
ozw
ójp¹
kakw
iato
weg
oL
Ch
rysa
nth
emu
mle
uca
nth
e-m
um
.
zaw
i¹zk
iok
wia
tu
zaw
i¹zk
ipr
êcik
ów
zaw
i¹zk
iow
ocol
istk
ów
zaw
i¹zk
iok
wia
tu
zaw
i¹zk
ipr
êcik
ów
zaw
i¹zk
iow
ocol
istk
ów
zaw
i¹ze
kza
l¹¿k
a
25µ
m
F G
426
697
698
cd. R
ozw
ójob
up³c
iow
ych,
rurk
owyc
hkw
iató
ww
ko-
szyc
zku
LB
elli
sp
eren
nis
.
E-
P¹k
kwia
tow
yw
czas
iein
icja
cji
prêc
ików
zaw
i¹ze
kok
wia
tu
war
stw
ako
mór
eko
siln
iew
ybar
wio
nej
cyto
plaz
mie
pr-
zaw
i¹zk
ipr
êcik
ów
F-
P¹k
kwia
tow
yw
czas
iein
icja
cji
zal¹
¿ka
okw
iat
m³o
dypr
êcik
kom
órki
arch
espo
rial
nepy
l-ni
ka
owoc
olis
tki
uwyp
ukla
j¹cy
siê
zal¹
¿ek
20µ
mpr
E F
Roz
wój
¿eñs
kich
kwia
tów
jêzy
czko
wyc
hw
kosz
yczk
uL
(Sto
krot
kapo
spol
ita)
, zro
dzin
y(A
stro
wat
e); A
-D.
Bel
lis
per
enn
is.
Ast
e-ra
cea
e
A-
Zaw
i¹ze
kp¹
kakw
iato
-w
ego
wok
resi
ein
icja
cji
okw
iatu
pras
kórk
a(z
ewnê
trzn
aw
arst
-w
atu
niki
)
drug
aw
arst
wa
tuni
ki
kom
plek
syko
mór
kow
eko
rpu-
su okw
-za
wi¹
zek
okw
iatu
B-
Zaw
i¹ze
kp¹
kakw
iato
-w
ego
wok
resi
ein
icja
cji
owoc
olis
tków
mie
jsce
inic
jacj
iza
l¹¿k
a
okw
-za
wi¹
zek
okw
iatu
ow-
uwyp
ukla
j¹ce
siê
owoc
o-li
stki
10µ
m
A B
okw ow
okw
427
699
700
cd. R
ozw
ój¿e
ñski
ch, j
êzyc
zkow
ych
kwia
tów
uL
Bel
lis
per
enn
is.
C-
Zaw
i¹ze
k¿e
ñski
ego
p¹ka
kwia
tow
ego
wok
resi
ein
icja
cji
zal¹
¿ka
1-
uwyp
ukla
j¹cy
siê
zal¹
¿ek,
2-
kom
plek
syko
mór
kow
eut
wor
zone
zdr
ugie
jw
arst
wy
tuni
ki, i
nicj
uj¹c
ero
zwój
zal¹
¿ka,
okw
-za
wi¹
zek
okw
iatu
, ow
-ow
ocol
istk
i(t
wor
z¹ca
siê
szyj
kas³
upka
)
10µ
m
C
okw
ow
1
2
cd. R
ozw
ój¿e
ñski
ch, j
êzyc
zkow
ych
kwia
tów
uL
.B
elli
sp
e-re
nn
is
D-
¯eñ
ski
p¹k
kwia
tow
yz
zal¹
¿kie
m, z
wyk
szta
³con
¹ko
mór
-k¹
mac
ierz
yst¹
meg
aspo
r
tenu
inuc
ella
rny
zal¹
-¿e
kz
kom
órk¹
mac
ie-
rzys
t¹m
egas
por
wok
resi
eI
prof
azy
me-
jozy
zal¹
¿nia
doln
a
okw
-ok
wia
t
ow-
owoc
olis
tki
(tw
orz¹
casi
êsz
yjka
s³up
ka)
20µ
m
owok
w
D
428
701
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zel
emen
tni
ezró
¿nic
owan
ego
okw
iatu
L(C
iem
iern
ikbi
a³y)
, zro
dzin
y(J
askr
owat
e). N
apo
dsta
wie
prep
arat
upr
of. S
igm
unda
zeS
tutt
gart
u.
Hel
leboru
snig
er.
Ranuncu
lace
ae
1-
epid
erm
ado
osio
wa
(gór
na)
2-
poch
wa
miê
kisz
owa
wok
ó³w
i¹zk
owa
3-
drew
no
4-
miê
kisz
zdu
¿ym
ipr
ze-
stw
oram
im
iêdz
ykom
ór-
kow
ymi
5-
³yko
6-
apar
atsz
park
owy
wsk
órce
odos
iow
ej(d
olne
j)
7-
skór
kaod
osio
wa
50µ
m
12
34
56
7
429
702
703
Przekroje poprzeczne przez dzia³kê kielicha L. (Tojeœæ pospoli-ta), z rodziny (Pierwiosnkowate); A,B.
Lysimachia vulgarisPrimulaceae
A - Czêœæ œrodkowa dzia³ki
w³osek gruczo³owy
skórka doosiowa (górna) dzia³ki
miêkisz (dwie warstwy)
skórka odosiowa
wyrostki skórki
przekrój poprzeczny przez czêœæ gruczo³ow¹ w³oska
skórka doosiowa
miêkisz (5-6 warstw)
skórka odosiowa
B - Czêœæ nasadowa dzia³ki
25 µm
A
B
Fragment przekroju poprzecznego przez kielich (Weig.) Garcke(Bniec czerwony), z rodziny (GoŸdzikowate)
Melandrium rubrumCaryophyllaceae
1 - epiderma wewnêtrznej strony kielicha(doosiowa)
2 - miêkisz3 - epiderma zewnêtrznej strony kielicha
(odosiowa)4 - przestwory miêdzykomórkowe5 - w³oski wewnêtrznej strony kielicha6 - drewno7 - ³yko8 - w³oski gruczo³owe zewnêtrznej strony
kielicha
25 µm
430
704
705
Prz
ekro
jepr
zez
p³at
ekko
rony
wfa
zie
inic
jaln
ej(A
-pr
ze-
krój
pod³
u¿ny
, B-
prze
krój
popr
zecz
ny)
iw
uksz
ta³t
owa-
nym
p¹ku
kwia
tow
ym(C
-pr
zekr
ójpo
prze
czny
)u
Mil
l.(L
ipa
drob
noli
stna
),z
rodz
iny
(Li-
pow
ate)
Til
iaco
rdata
Til
iace
ae
mer
yste
mw
ierz
cho³
kow
y
pras
kórk
ast
rony
doos
iow
ejp³
atka
koro
ny
pram
iêki
sz
kom
órki
zdr
obny
mi
wak
uola
mi
tani
now
ymi
kom
órki
œluz
owe
pras
kórk
ast
ro-
nydo
osio
wej
pram
iêki
sz
pras
kórk
ast
ro-
nyod
osio
wej
epid
erm
ast
ro-
nydo
osio
wej
pram
iazg
am
iêki
sz
epid
erm
ast
ro-
nyod
osio
wej
25µ
m
25µ
m
25µ
m
CBA
Fragment przekroju poprzecznego p³atka korony Mill. (Lipa drobno-listna), z rodziny (Lipowate)
Tilia cordataTiliaceae
1
2
3
4
5
6
7
1 - skórka doosiowa2 - j¹dro3 - miêkisz4 - komórka œluzowa
5 - wakuole w komórkach miêkiszowych6 - skórka odosiowa7 - wakuole taninowe w komórkach skórki
12,5 µm
431
706
707
Przekrój poprzeczny przez p³atek korony L. (Tojeœæ pospolita),z rodziny (Pierwiosnkowate)
Lysimachia vulgarisPrimulaceae
1 - skórka górna (doosiowa)2 - wyrostki skórki3 - drewno4 - komora podszparkowa
5 - aparat szparkowy6 - ³yko7 - miêkisz8 - skórka dolna (odosiowa)
2 31
4 5 6 7 8
20 µm
Przekrój poprzeczny ³uszczki mêskiego kwiatu L. (Kukurydza zwyczajna),z rodziny (Wiechlinowate). £uszczki w kwiatach wiechlinowatych s¹, jaksiê uwa¿a, zmodyfikowanymi elementami wewnêtrznego okó³ka okwiatu (p³atkówkorony).
Zea maysPoaceae
1 - skórka, 2 - cienkoœcienny miêkisz, 3 - elementy przewodz¹ce drewna, 4 - ³yko
25 µm
4
3
1 2
432
708
709
Przekrój poprzeczny przez nitkê prêcikow¹ m³odego p¹ka kwiatowegoL (Magnolia drzewiasta), z rodziny (Magnoliowate)
Magnoliaacuminata . Magnoliaceae
1- strona doosiowa, 2 - skórka, 3 - miêkisz subepidermalny, 4 - drewno, 5 - ³yko
200 µm
1
2
3
4
5
Prz
ekro
jepo
prze
czne
prze
zni
tkê
prêc
ikow
¹-
Mil
l(L
ipa
drob
noli
stna
),z
rodz
iny
(Li-
pow
ate)
; A-
zm
³ode
gop¹
kakw
iato
weg
o,B
-z
kwia
-tu
.
Til
iaco
rdata
.T
ilia
ceae
skór
ka
miê
kisz
pram
iazg
a
kom
órki
œlu-
zow
e
skór
kaod
-os
iow
a
miê
kisz
³yko
drew
no
skór
kado
-os
iow
a
A B
25µ
m
25µ
m
433
710
711
Przekrój poprzeczny nitki prêcikowej L. (Kukurydza zwyczajna), z rodzi-ny (Wiechlinowate)
Zea maysPoaceae
strona odosiowa
skórka
miêkisz
w³ókna ³ykowe o celulozowych œcianach
³yko
elementy przewodz¹ce drewna o pier-œcieniowych, spiralnych i siatkowatychzgrubieniach œcian komórkowych
przestwory miêdzykomórkowe
25 µm
Rozwój pylnika L. (Magnolia drzewiasta), z rodziny(Magnoliowate); A - F.
Magnolia acuminata Magnolia-ceae
strona doosiowa pylnika
epiderma
peryklinalnie podzielone komórki subepi-dermy, inicjuj¹ce powstanie mikrosporan-gium
tworz¹ca sie pramiazga ³¹cznika
B - M³ody pylnik w okresie powsta-wania warstw œciennych i komóreksporogennych
epiderma
komórki inicjuj¹ce endotecjum
komórki inicjuj¹ce warstwê poœredni¹
komórki macierzyste tapetum i komóreksporogennych
x - komórki pochodz¹ce od warstwy sub-epidermalnej zawi¹zka pylnikowego
A - Zawi¹zek pylnika w okresie inicja-cji mikrosporangiów
10 µm
A
B
434
712
713
cd. Rozwój pylnika LMagnolia acuminata .
epiderma
endotecjum
warstwa poœrednia
tapetum
komórki sporogenne
pramiazga
D - Pylnik z komórkami macierzystymi mi-krospor
epiderma
endotecjum
warstwa poœrednia
tapetum
komórki macierzyste mikrospor
pramiazga
C - Pylnik z komórkami sporogennymi
C
D
10 µm
cd. Rozwój pylnika LMagnolia acuminata .
E - Pylnik z tetradami mikrospor1 - epiderma, 2 - endotecjum, 3 - warstwa poœrednia, 4 - dwuj¹drowe komórki tapetum, 5 - g³ówna wi¹z-ka przewodz¹ca ³¹cznika, 6 - odga³êzienie od g³ównej wi¹zki ³¹cznika, 7 - tetrady mikrospor
50 µm
1
2
3
4
5
6
7
50 µm
E
435
714
715
cd. Rozwój pylnika LMagnolia acuminata .
1 - wi¹zka przewodz¹ca ³¹cznika, 2 - epiderma, 3 - endotecjum z beleczkowatymi zgrubieniami œcian an-tyklinalnych, 4 - pozosta³oœci po warstwie poœredniej i tapetum, 5 - dwukomórkowe ziarna py³ku, 6 - ko-mora py³kowa
F - Dojrza³y pylnik z dwukomórkowymi ziarnami py³kowymi
100 µm1
2
3
4
5
6
F
Roz
wój
pyln
ika
Mil
l(L
ipa
drob
noli
stna
)z
rodz
iny
(Lip
owat
e); A
-E.
Til
iaco
rda
ta.
Til
iace
ae
A-
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zap
ikal
n¹cz
êœæ
zaw
i¹zk
apr
êcik
a
epid
erm
a
kom
órki
sube
pide
rmal
ne
B-
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
zaw
i¹ze
kpr
êcik
a
A B
epid
erm
a
sube
pide
rma
(wda
lszy
mro
zwoj
ubi
erze
udzi
a³w
wy-
twor
zeni
uw
arst
wœc
ienn
ych
iko
mór
eksp
orog
enny
ch)
kom
órki
le¿¹
cepo
ni¿e
jw
ars-
twy
sube
pide
rmal
nej
wda
l-sz
ymro
zwoj
ubi
or¹
udzi
a³w
wyt
wor
zeni
utk
anek
³¹cz
-ni
kaz
wi¹
zk¹
prze
wod
z¹c¹
25µ
m
10µ
m
436
716
717
cd. R
ozw
ójpy
lnik
aM
ill.
Til
iaco
rda
taC
-P
rzek
rój
popr
zecz
nypr
zez
zaw
i¹ze
kpy
lnik
a
epid
erm
a
kom
órki
war
stw
ysu
b-ep
ider
mal
nej
(wda
lszy
mro
zwoj
ubi
or¹
udzi
a³w
wyt
wor
zeni
uko
mór
ekar
ches
pori
alny
ch)
kom
órki
le¿¹
cepo
dw
ar-
stw
¹su
bepi
derm
aln¹
(tw
orz¹
wda
lszy
mro
z-w
oju
miê
kisz
iw
i¹zk
êpr
zew
odz¹
c¹)
D-
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
zaw
i¹ze
kpr
êcik
aw
fazi
ew
yró¿
nico
wyw
ania
siê
g³ów
kipy
lnik
ai
nitk
ipr
êcik
owej
epid
erm
a
kom
órki
sube
pide
rmal
-ne
(wda
lszy
mro
zwoj
ubi
or¹
udzi
a³w
wyt
wo-
rzen
iuko
mór
ekar
che-
spor
ialn
ych)
kom
órki
le¿¹
cepo
dw
arst
w¹
sube
pide
rmal
-n¹
(wda
lszy
mro
zwoj
utw
orz¹
miê
kisz
iw
i¹z-
kêpr
zew
odz¹
c¹³¹
cz-
nika
)
nitk
apr
êcik
owa
C D
25µ
m
25µ
m
cd. Rozwój pylnika Mill.Tilia cordata
E - Przekrój poprzeczny przez m³ody pylnik w fazie powstawania komórek sporogennychi warstw œciennych
1 - epiderma, 2 - endotecjum, 3 - komórka macierzysta komórki tapetum i komórki warstwy poœredniej, 4 -komórki sporogenne, 5 - pramiêkisz ³¹cznika, 6 - pramiazga, 7 - wyró¿nicowuj¹ce siê komórki tapetum odstrony ³¹cznika
25 µm1
2
3
4
5
6
7
E
437
718
719
Rozwój pylnika L. (Stokrotka pospolita), z rodziny (Astro-wate); A-E.
Bellis perennis Asteraceae
A - Przekrój poprzeczny zawi¹zka pylnika w fazie niezró¿-nicowanych komórek
epiderma
subepidermalna warstwa komórek
B - Przekrój poprzeczny pylnika z wyró¿nicowuj¹cymi siêkomórkami archesporialnymi (zakropkowane)
epiderma
komórki archesporialne
C - Pylnik w fazie podzia³u komórek archesporialnych nakomórki sporogenne i komórki parietalne
epiderma
komórki parietalne (œcienne)
komórki sporogenne
10 µm
C
B
A
cd. Rozwój pylnika LBellis perennis .
D - Pylnik z komórkami macierzystymi py³ku(KMP) w fazie premejotycznej
epiderma
komórki macierzyste py³ku
peryklinalnie podzielone komórki œcienne
wyró¿nicowuj¹ce siê komórki tapetum
E - Pylnik z KMP w czasie wyró¿nicowywaniasiê trzech warstw komórek œciennych
epiderma
wyró¿nicowuj¹ce siê endotecjum
wyró¿nicowuj¹ca siê warstwa poœrednia
wyró¿nicowuj¹ce siê tapetum
komórki macierzyste py³kuE
D
10 µm
438
720
721
Roz
wój
pyln
ika
L(¯
yto
zwyc
zajn
e),
zro
dzin
y(W
iech
lino
wat
e); A
-F.
Sec
ale
cere
ale
.P
oace
ae
B-
Pyl
nik
popo
-dz
iale
kom
órek
ar-
ches
pori
alny
ch
C-
Pyl
nik
zko
-m
órka
mi
spor
o-ge
nnym
i
epid
erm
ako
mór
kiar
ches
po-
rial
ne
epid
erm
a
kom
órki
pari
etal
ne(œ
cien
ne)
kom
órki
spor
ogen
netw
orz¹
cesi
êpa
smo
pram
iazg
i
epid
erm
a
endo
tecj
um
war
stw
apo
œred
nia
tape
tum
kom
órki
spor
ogen
ne
kom
órki
miê
kisz
owe
pasm
opr
amia
zgi
A-
Zaw
i¹ze
kpy
l-ni
kaz
kom
órka
mi
arch
espo
rial
nym
i
25µ
m
25µ
m
25µ
m
A B C
cd. Rozwój pylnika LSecale cereale .D - Pylnik z komórkami macierzystymi py³ku, tu¿ przed mejoz¹
epiderma
endotecjum
warstwa poœrednia
tapetum
komórki macierzyste py³-ku kontaktuj¹ce siê z ta-petum
komórki macierzyste py³-ku pozbawione kontaktuz tapetum
1 - komórki miêkiszowe³¹cznika,
2 - drewno
3 - ³yko
25 µm
3
2
1
D
439
722
723
cd. Rozwój pylnika .Secale cereale LE - Pylnik z jednoj¹drowymi ziarnami py³kowymi, z zanikaj¹c¹ warstw¹ poœredni¹
epiderma
endotecjum
zanikaj¹ce komórki warst-wy poœredniej
tapetum
jednoj¹drowe ziarna py³ku
komora woreczka py³ko-wego
miêkisz ³¹cznika
drewno
³yko
anormalne, dwu- i czteroj¹-drowe ziarna py³ku (pow-sta³y w wyniku zahamowa-nia cytokinezy postmejo-tycznej w komórkach ma-cierzystych py³ku pozba-wionych kontaktu z tape-tum)E
25 µm
cd. Rozwój pylnika L.Secale cereale
F - Pylnik z dojrza³ymi, trzykomórkowymi ziarnami py³kowymi
epiderma
endotecjum
pozosta³oœci warstwypoœredniej i tapetum
j¹dro komórki wege-tatywnej
komórki plemnikowe
niedokszta³cone, jed-noj¹drowe ziarnopy³ku (powsta³o zkomórki macierzys-tej py³ku niekontak-tuj¹cej siê z tapetum)
1 - ³¹cznik2 - drewno3 - ³yko
50 µm
2
1
3
F
440
724
725
Zm
iany
zach
odz¹
cew
kom
órka
chta
petu
mpy
lnik
óww
czas
iem
ikro
spor
ogen
ezy
iro
zwoj
uzi
arn
py³k
owyc
hu
L. (
Sto
krot
kapo
spol
ita)
, zro
dzin
y(A
stro
wat
e)B
elli
sp
eren
nis
Ast
era
cea
e
B, C
, D. K
omór
kita
petu
mw
czas
iele
ptot
enu
wko
mór
kach
mac
ierz
ysty
chpy
³ku;
B-
anaf
aza
wdi
ploi
daln
ejko
mór
ce,
C-
kom
órka
zdw
oma
dipl
oida
lnym
ij¹
dram
i,D
-ko
mór
kaz
tetr
aplo
idal
nym
j¹dr
em
E-
I.K
omór
kita
petu
mw
czas
iedi
akin
ezy
wko
mór
-ka
chm
acie
rzys
tych
py³k
u;E
-an
afaz
aw
tetr
aplo
idal
-ne
jko
mór
ce, F
-ko
mór
kaz
dwom
ate
trap
loid
alny
mi
j¹dr
ami,
G-
kom
órka
ztr
zem
aj¹
dram
i,w
tym
jedn
ote
trap
loid
alne
adw
adi
ploi
daln
e,H
-ko
mór
kaz
czte
re-
ma
dipl
oida
lnym
ij¹
dram
i,I
-je
dnoj
¹dro
wa,
dipl
oida
l-na
kom
órka J
-N
.Kom
órki
tape
tum
wok
resi
ete
trad
mi-
kros
por;
J-
kom
órka
zdw
oma
tetr
aplo
idal
ny-
mi
j¹dr
ami,
K-
kom
órka
ztr
zem
aj¹
dram
i,w
tym
jedn
ote
trap
loid
alne
adw
adi
ploi
daln
e,L
-ko
mór
kaz
czte
rem
adi
ploi
daln
ymi
j¹dr
a-m
i,M
-ko
mór
kaz
p³at
owat
ymte
trap
loid
al-
nym
j¹dr
em,N
-je
dnoj
¹dro
wa
okto
ploi
daln
ako
mór
ka.
O-
Q.K
omór
kita
petu
mw
czas
ieza
niku
œcia
nko
-m
órko
wyc
hi
twor
zeni
acy
topl
azm
atyc
znyc
hw
ypu-
stek
wni
kaj¹
cych
pom
iêdz
ym
ikro
spor
y;O
-ko
mór
-ka
zcz
tere
ma
dipl
oida
lnym
ij¹
dram
i,P
-ko
mór
kaz
dwom
ate
trap
loid
alny
mi
j¹dr
ami,
Q-
jedn
oj¹d
ro-
wa
okto
ploi
daln
ako
mór
ka
A. D
iplo
idal
na, j
edno
j¹dr
owa
kom
órka
tape
tum
wok
resi
epr
emej
ozy
wko
mór
kach
mac
ierz
ysty
chpy
³ku.
OP
Q
LM
N
KJG
I
FEB
CD
A5µ
m
H
cd. Z
mia
nyza
chod
z¹ce
wko
mór
kach
tape
tum
pyln
ików
uL
.B
elli
sp
eren
nis
R. P
lazm
oida
lne
kom
órki
tape
tum
zpy
knot
yczn
ymi,
dege
neru
j¹cy
mi
j¹dr
ami,
wcz
asie
pow
staw
ania
wzi
arna
chpy
³ku
kom
órki
gene
raty
wne
ji
weg
etat
yw-
nej.
Wok
resi
eni
eco
póŸn
iejs
zym
, pop
rzed
zaj¹
cym
podz
ia³
kom
órki
gene
ra-
tyw
nej
nako
mór
kipl
emni
kow
e,do
chod
zido
pe³n
ego
zani
kuta
petu
m.(
Oce
nyst
opni
apl
oida
lnoœ
cij¹
der
tape
tum
, dok
onan
ona
pods
taw
ieró
¿nic
ich
rozm
ia-
rów
)
1-
ziar
napy
³ku
wcz
asie
podz
ia³u
nako
mór
kêge
nera
tyw
n¹i
weg
etat
ywn¹
, 2-
tape
tum
plaz
moi
daln
e,3
-py
knot
yczn
ej¹
dro
tape
tum
, 4-
kom
órki
war
stw
ypo
œred
niej
, 5-
endo
tecj
um, 6
-ep
ider
ma
pyln
ika
5µ
m
1
2
34
56
R
441
726
727
Prz
ekro
jepo
wie
rzch
niow
epr
zez
trzy
war
stw
yœc
ienn
edo
jrza
³ego
pyln
ika
Mil
l.(L
ipa
drob
noli
st-
na),
zro
dzin
y(L
ipow
ate)
; A-
D.
Til
iaco
rdata
Til
iace
ae
blas
zka
œrod
kow
a
pier
wot
na, c
elul
ozow
aœc
iana
ko-
mór
kow
a
B-
Wew
nêtr
zne,
styc
zne
dopo
-w
ierz
chni
œcia
nyko
mór
ko-
we
endo
tecj
um
cien
ka, p
ierw
otna
, cel
uloz
owa,
czêœ
æœc
iany
kom
órko
wej
gwia
Ÿdzi
œcie
uksz
ta³t
owan
a,w
tórn
a,zd
rew
nia³
acz
êœæ
œcia
ny
C-
Œro
dkow
acz
êœæ
anty
klin
al-
nych
œcia
nko
mór
kow
ych
endo
-te
cjum
pier
wot
na, c
elul
ozow
aœc
iana
kom
ór-
kow
a
wtó
rna,
zdre
wni
a³a,
wyk
szta
³con
aw
post
aci
bele
czek
œcia
nako
mór
kow
a
j¹dr
oko
mór
kow
e
D-
Kom
órki
war
stw
ypo
œred
niej
siln
iest
yczn
iesp
³asz
czon
e,o
cien
kich
pier
wot
nych
œcia
nach
plas
tydy
j¹dr
o
A-
Kom
órki
skór
kio
pofa
³do-
wan
ych
anty
klin
alny
chœc
iana
ch
B
10µ
m
A C D
Mik
rosp
orog
enez
ai
rozw
ójzi
arn
py³k
owyc
hu
L. (
Mag
noli
adr
zew
iast
a), z
rodz
iny
; A-Q
.M
agnoli
aacu
-m
inata
Magnoli
ace
ae
A-
Kom
órka
mac
ierz
ysta
py³k
u(K
MP
)pr
zed
mej
oz¹,
B-
KM
Pw
cza-
sie
pier
wsz
ejpr
ofaz
ym
ejoz
y(d
iplo
tenu
),C
-w
czes
naan
afaz
aI
mej
ozy,
D-
póŸn
aan
afaz
aI,
E-
telo
faza
I,F
-po
cz¹t
ekpo
dzia
³udi
ady
j¹de
rpr
zez
prze
wê¿
enie
, G,H
-te
trad
aha
ploi
daln
ych
j¹de
rw
uk³a
dzie
napr
zem
ianl
eg-
³ym
wcz
asie
podz
ia³u
prze
zpr
zew
ê¿en
ie, I
-te
trad
aha
ploi
daln
ych
j¹de
rw
uk³a
dzie
tetr
aedr
yczn
ymw
czas
iepo
dzia
³upr
zez
prze
wê¿
enie
.
10µ
m
AB
C FE
D GH
I
442
728
729
cd. M
ikro
spor
ogen
eza
iro
zwój
ziar
npy
³kow
ych
uL
.M
ag
no
lia
acu
min
ata
J-
tetr
aedr
yczn
ate
trad
am
ikro
spor
, K-
tetr
ada
mik
rosp
oro
napr
zem
ian-
leg³
ymuk
³adz
ieko
mór
ek, L
-te
trad
am
ikro
spor
o“T
”uk
³adz
ieko
mór
ek,
M-
mik
rosp
ora
wcz
asie
prof
azy
mit
otyc
znej
, N-
m³o
dezi
arno
py³k
uw
czas
iecy
toki
nezy
prow
adz¹
cej
dopo
wst
ania
ma³
ejko
mór
kige
nera
tyw
nej
idu
¿ej
weg
etat
ywne
j,O
-dw
ukom
órko
we
ziar
nopy
³ku
zj¹
dram
io
du¿y
chj¹
derk
ach,
P-
dwuk
omór
kow
ezi
arno
py³k
uz
kom
órk¹
gene
raty
wn¹
“od-
klej
aj¹c
¹si
ê”od
œcia
nyzi
arna
py³k
oweg
o,Q
-ko
mór
kage
nera
tyw
naul
o-ko
wan
aw
zag³
êbie
niu
j¹dr
aw
eget
atyw
nego
.
10µ
m
JK
L
M ON P
Q
Mik
rosp
orog
enez
ai
rozw
ójzi
arn
py³k
owyc
hu
-L
(Sto
krot
kapo
spol
ita)
, zro
dzin
y; A
-L.
Bel
lis
per
ennis
.A
ster
ace
ae
A-
tetr
ada
hapl
oida
lnyc
hj¹
der,
B-
tetr
ada
mik
rosp
or, C
-po
jedy
n-cz
am
ikro
spor
a(j
edno
j¹dr
owe
ziar
nopy
³ku)
, D-
prof
aza
wzi
arni
epy
³ku,
E-
met
afaz
aw
ziar
nie
py³k
u,F
-pó
Ÿna
anaf
aza
wzi
arni
epy
³ku,
G-
dwu-
kom
órko
we
ziar
nopy
³ku
zm
a³¹
socz
ewko
wat
¹ko
mór
k¹ge
nera
tyw
n¹,
H-
dwuk
omór
kow
ezi
arno
py³k
uz
kom
órk¹
gene
raty
wn¹
wew
n¹tr
zko
mór
kiw
eget
atyw
nej,
I-
podz
ia³
kom
órki
gene
raty
wne
j,J
-tr
zyko
mór
kow
ezi
arno
py³k
uz
dwom
am
³ody
mi
kuli
stym
ipl
emni
kam
i,K
-tr
zyko
mór
kow
ezi
arno
py³k
uz
dwom
ao
wrz
ecio
now
atym
kszt
a³ci
eko
mór
kam
ipl
emni
kow
ymi,
L-
dojr
za³e
trzy
kom
órko
we
ziar
nopy
³ku
oci
enki
chw
rzec
iono
wat
ych
plem
nika
ch 10µ
m
AB
C FE
D GH
I LK
J
443
730
10 µm
Diploidyzacja haploidalnych mikrospor u L(Kapusta rzepak), z rodziny (Kapustowate); A-R.Na podstawie preparatów sporz¹dzonych z pylników pocho-dz¹cych z kultury in vitro prof. B. Skuciñskiej, dr H. Krucz-kowskiej i dr H. Paw³owskiej z AR w Krakowie.
Brassica napus .Brassicaceae
A - haploidalna mikrosporaw trakcie profazyB - mikrospora w czasie me-tafazyC - mikrospora w czasie ana-fazy
D,E - m³ode dwukomórko-we ziarna py³koweF - komórka generatywnawpuklaj¹ca siê do komórkiwegetatywnej, powstanie za-g³êbienia w j¹drze wegeta-tywnym od strony komórkigeneratywnej
G,H,I - przemieszczanie siêkomórki generatywnej odœciany ziarna py³kowego dowg³êbienia w j¹drze wege-tatywnymJ - komórka generatywnaœciœle przylega do j¹dra we-getatywnegoK,L - zanik b³on plazma-tycznych oddzielaj¹cych ko-mórkê generatywn¹ od we-getatywnej
M,N,O - j¹dro generatywnei wegetatywne œciœle przyle-gaj¹ do siebie i upodabniaj¹siêP - j¹dro generatywne i we-getatywne w póŸnej profazieQ - fuzja j¹dra generatyw-nego i wegetatywnegoR - mikrospora z diploidal-nym dwuj¹derkowym j¹drem
A B C
D E F
G H I
J K L
M N O
P Q R
444
731
732
Rozwój haploidalnych (A-D) i poliploidalnych (E-J) ziarn py³kowych uPers (Lucerna mieszañcowa), z rodziny (Bobowate)
Medicagomedia . Fabaceae
A - tetrada haploidalnych j¹der w czasie cytokinezy
B - tetrada haploidalnych mikrospor otoczonychwspóln¹ grub¹ œcian¹ kalozow¹
C - pojedyncza haploidalna mikrospora po zanikuœciany kalozowej
D - dwukomórkowe ziarno py³ku z haploidaln¹ ko-mórk¹ generatywn¹ i wegetatywn¹
E - rozrastaj¹ca siê i wakuolizuj¹ca siê czteroj¹dro-wa mikrospora wytworzona w rezultacie zahamo-wania cytokinezy postmejotycznej
F - czteroj¹drowa, silnie zwakuolizowana mikrospo-ra w czasie profazy postmejotycznej z j¹drami sku-pionymi na jednym z biegunów komórki
G - mikrospora z dwoma diploidalnymi zespo³amichromosomów skupionymi w dwóch p³ytkach meta-fazalnych
H - mikrospora z jedn¹ p³ytk¹ metafazaln¹ skupiaj¹-c¹ cztery zespo³y chromosomowe
I - mikrospora w czasie telofazy z tworz¹cymi siêdwoma tetraploidalnymi j¹drami
J - dwukomórkowe ziarno py³ku z tetraploidaln¹ ko-mórk¹ generatywn¹ i wegetatywn¹
10 µm
A B D
C
E F
G H I
J
Fragment przekroju poprzecznego przez apokarpiczne s³upkowie o silnie wypuk³ymdnie kwiatowym u L. (Magnolia drzewiasta), z rodziny
(Magnoliowate)Magnolia acuminata Mag-
noliaceaeowocolistek
skórka odosiowej (zewnêtrznej) strony owocolistka
miêkisz owocolistka
skórka doosiowej (wewnêtrznej) strony owocolistka
tworz¹ce siê zal¹¿ki
wi¹zka brze¿na owocolistka
wi¹zki wypuk³ego dna kwiatowego
³yko
elementy przewodz¹ce drewna
miêkisz dna kwiatowego
³yko grzbietowej (œrodkowej) wi¹zki owocolistka
drewno grzbietowej (œrodkowej) wi¹zki owocolistka
50 µm
445
733
Schemat przekroju poprzecznego przez spiralne,prawoskrêtne, apokarpiczne s³upkowie
L (Pe³nik europejski), z rodziny(Jaskrowate); A.
Trolliuseuropaeus . Ra-nunculaceae
Przeciêtny k¹t dywergencji pomiêdzy kolejnymi owocolistkamiw helisie genetycznej w przedstawionym p¹ku wynosi 138,93 .Oscylacja k¹ta dywergencji wzrasta w pobli¿u œrodka dna kwiato-wego; (Wykres B). Owocolistki tworz¹ 21 parastych kontaktowych.Na niektórych parastychach, w pobli¿u centrum dna kwiatowego,z powodu braku miejsca, owocolistki s¹ rozsuniête.
owocolistek (56)najpóŸniej wytwo-rzony
owocolistek (1)najwczeœniej wy-tworzony
linie oznaczaj¹ceparastychy kontak-towe
A
B
500 µm
P o z y c j e o w o c o l i s t k ó w
K¹
td
yw
er
ge
nc
ji
x = 1380 93’_
.
.
.
.
.
0
446
734
Spiralny, lewoskrêtny uk³ad owocolistków na wypu-k³ym dnie kwiatowym u L (Pe³nikeuropejski), z rodziny (Jaskrowate);K¹t dywergencji pomiêdzy kolejnymi, pod wzglêdempowstawania owocolistkami oscyluje tutaj wokó³œredniej - 138,1 . Gêsto upakowane owocolistki tworz¹13 parastych (ukoœnic), (A). Wahania k¹ta dywergencjiwyraŸnie uzale¿nione s¹ od pozycji na dnie kwiatowym;czym bli¿ej szczytu dna kwiatowego i jego œrodka tymwahania s¹ wiêksze; Wykres B.
Trollius europaeus .Ranunculaceae
0
najstarszy owo-colistek (1)
komora zal¹¿ni
parastychy
wyczerpany sto-¿ek wzrostukwiatu
500 µm
P o z y c j e o w o c o l i s t k ó w
A
K¹
td
yw
er
ge
nc
ji
x = 138,10_
B
447
735
736
Sch
emat
ypr
zekr
ojów
popr
zecz
nych
prze
zpa
raka
rpic
z-ne
zal¹
¿nie
-A
i-
L(M
akpi
asko
wy)
-B
, zro
dzin
y(M
a-ko
wat
e)
Papave
rore
ophil
um
Papave
rarg
emo
ne
.P
apave
race
ae
A-
Zal
¹¿ni
asz
eœci
oow
ocol
istk
owa
œcia
naza
l¹¿n
i
wi¹
zka
zasi
laj¹
capr
zegr
odê
z³o
¿ysk
iem
wi¹
zka
grzb
ieto
wa
(œro
dkow
aow
ocol
istk
a)
niep
e³ne
, nie
zroœ
niêt
ez
sob¹
prze
grod
yza
l¹¿n
i
zal¹
¿ki
B-
Zal
¹¿ni
acz
tero
owoc
olis
tkow
a
œcia
naza
l¹¿n
i
wi¹
zka
grzb
ieto
wa
owoc
olis
t-ka w
i¹zk
aza
sila
j¹ca
prze
grod
êz
³o¿y
skie
m(w
i¹zk
ata
pow
-st
a³a
zdw
óch
wi¹
zek
brze
¿-ny
chs¹
siad
uj¹c
ych
zso
b¹ow
ocol
istk
ów)
zred
ukow
ane
prze
grod
yza
-l¹
¿ni
zal¹
¿ki
A B200
µm
200
µm
Schemat przekroju poprzecznego przez trójowocolistkow¹, jednokomorow¹, parakar-piczn¹ zal¹¿niê L. (Rezeda ¿ó³ta), z rodziny (Rezedowate)Reseda lutea Resedaceae
œciana zal¹¿ni
wi¹zka zasilaj¹ca ³o¿ysko (wi¹zka ta powsta³a z po³¹-czenia dwóch wi¹zek brze¿nych zroœniêtych z sob¹owocolistków)
wi¹zka grzbietowa (œrodkowa) owocolistka
zal¹¿ki
50 µm
448
737
738
Schematy przekrojów poprzecznych przez dwuowocolistkowy s³upek o parakarpicz-nej zal¹¿ni u Cr. (Siwiec ¿ó³ty), z rodziny (Mako-wate); A-C.
Glaucium flavum Papaveraceae
A - Znamiona
B - Rurkowata szyjka s³upka
C - Dwuowocolistkowa parakarpiczna zal¹¿nia
œciana zal¹¿ni
wi¹zka zasilaj¹ca ³o¿ysko (wi¹zka ta powsta³a z po³¹czeniadwóch wi¹zek brze¿nych zroœniêtych z soba owocolist-ków)
wi¹zka grzbietowa (œrodkowa) owocolistka
zal¹¿ki
brzegi owocolistków pe³ni¹ce funkcje ³o¿yska
A B
C
200 µm
Schemat przekroju poprzecznego lizykarpicznej zal¹¿ni o centralnym ³o¿ysku usp (Pierwiosnek), z rodziny (Pierwiosnkowate)
Pri-mula . Primulaceae
œciana zal¹¿ni
wi¹zki przewodz¹ce œciany za-l¹¿ni
zal¹¿ki
centralne ³o¿ysko
wi¹zki przewodz¹ce ³o¿yska
200 µm
449
739
740
Sch
emat
ypr
zekr
ojów
popr
zecz
nych
prze
ztr
ójow
oco-
list
kow
ys³
upek
oza
l¹¿n
iw
doln
ejcz
êœci
synk
arpi
cz-
nej
aw
górn
ejo
niez
roœn
iêty
chpr
zegr
odac
hu
L. (
Gw
iazd
nica
wie
lkok
wia
tow
a), z
ro-
dzin
y(G
oŸdz
ikow
ate)
Ste
lla
-ri
ah
olo
stea
Ca
ryo
ph
ylla
cea
e A-
Zna
mio
na
B-
Gór
nacz
êœæ
zal¹
¿ni
zni
ezro
œ-ni
êtym
ipr
zegr
odam
i
C-
Zal
¹¿ni
ana
pozi
omie
najw
y¿ej
le-
¿¹cy
chza
l¹¿k
ów, o
niez
roœn
iêty
chpr
zegr
odac
h
D-
Dol
na, t
rójk
omor
owa
czêœ
æza
l¹¿n
i
niez
roœn
iête
prze
grod
yza
l¹¿n
i
trój
owoc
olis
tkow
aœc
iana
zal¹
¿ni
zal¹
¿ki
osad
zone
na³o
¿ysk
uzr
oœni
êtyc
hpo
ni¿e
jbr
ze¿n
ych
czêœ
ciow
ocol
istk
ów
œcia
naza
l¹¿n
iz
niez
roœn
iêty
mi
naty
mpo
ziom
iepr
zegr
odam
i
m³o
deza
l¹¿k
ios
adzo
nena
brze
gach
zro-
œniê
tych
owoc
olis
tków
œcia
naza
l¹¿n
io
zroœ
niêt
ych
prze
grod
ach
A B C D50µ
m
Przekrój poprzeczny przez m³od¹, piêcioowocolistkow¹ zal¹¿niê, przed inicjacj¹ za-l¹¿ków, u (Lipa krymska), z rodziny (Lipowate). Dojrza-³a zal¹¿nia lipy nale¿y do typu synkarpicznego.
Tilia “Euchlora” Tiliaceae
w³osek
zewnêtrzna epiderma zal¹¿ni
komórki œluzowe
miêkisz zal¹¿ni
podzia³y komórkowe
wewnêtrzna epiderma zal¹¿ni
komora zal¹¿ni
20 µm
450
741
742
Przekrój poprzeczny górnej czêœci m³odego owocolistka przed wytworzeniem zna-mienia, w czasie inicjacji zal¹¿ków u L. (Magnolia drzewiasta),z rodziny (Magnoliowate)
Magnolia acuminataMagnoliaceae
brzegi owocolistka przedwykszta³ceniem tkankiprzyjmuj¹cej py³ek
epiderma doosiowej stro-ny owocolistka
epiderma odosiowej stro-ny owocolistka
warstwa subepidermalna
pasmo pramiazgi œrodko-wej (grzbietowej) wi¹zkiowocolistka
200 µm
Przekrój poprzeczny górnej czêœci m³odego owocolistka w okresie wytwarzania zna-mienia, przed wykszta³ceniem tkanki przyjmuj¹cej py³ek u L(Magnolia drzewiasta), z rodziny (Magnoliowate)
Magnolia acuminata .Magnoliaceae
brzegi owocolistka w pocz¹tkowej fazie wytwarzaniaznamienia
epiderma doosiowej strony owocolistka
epiderma odosiowej strony owocolistka
wi¹zki brze¿ne owocolistka
wi¹zka œrodkowa (dorsalna)
drewno
³yko
50 µm
451
743
744
Przekrój poprzeczny górnej czêœci owocolistka z wytworzonym znamieniem, w ok-resie bezpoœrednio poprzedzaj¹cym zapylenie u L. (Magnoliadrzewiasta), z rodziny (Magnoliowate)
Magnolia acuminataMagnoliaceae
cienkoœcienne komórki znamienia przyjmuj¹ce py³ek
epiderma doosiowej strony owocolistka
epiderma odosiowej strony owocolistka
miêkisz owocolistka
wi¹zka brze¿na
wi¹zka œrodkowa
drewno
³yko50 µm
Przekrój poprzeczny przez znamiona dwuowocolistkowego s³upkaWeb (Mniszek lekarski), z rodziny (Astrowate). Na podstawie
preparatu prof. Sigmunda ze Stuttgartu.
Taraxacum offi-cinale . Asteraceae
skórka odosiowa
miêkisz
³yko
element przewodz¹cy drewna
skórka doosiowa o charakterze sekrecyjnym (akceptorpy³ku)
25 µm
452
745
746
Przekrój poprzeczny przez szyjkê dwuowocolistkowego s³upkaWeb. (Mniszek lekarski), z rodziny (Astrowate). Na podstawie prepara-
tu prof. Sigmunda ze Stuttgartu.
Taraxacum officina-le Asteraceae
skórka
miêkisz
³yko
element przewodz¹cy drewna
tkanka transmisyjna o grubych œcianach komórkowych(prawdopodobnie z zapasow¹ hemiceluloz¹)
element przewodz¹cy drewna
³yko
20 µm
Przekrój poprzeczny szyjki s³upka (L.) Ker.-Gaw (Z³oæ ¿ó³ta), z rodzi-ny (Liliowate)
Gagea lutea .Liliaceae
epiderma zewnêtrzna (odosio-wa)
wi¹zka grzbietowa (œrodkowa)owocolistka
przestwory miêdzykomórkowe
miêkisz
tkanka transmisyjna, o sekrecyj-nym charakterze komórek,utworzona przez wewnêtrzn¹epidermê owocolistków (prze-d³u¿enie epidermy komór za-l¹¿ni)
wi¹zki brze¿ne owocolistków(powsta³y z po³¹czenia dwóchwi¹zek s¹siaduj¹cych z sob¹owocolistków)
100 µm
453
747
748
Przekrój poprzeczny górnej czêœci trójowocolistkowej, synkarpicznej zal¹¿ni(L.) Ker.-Gaw (Z³oæ ¿ó³ta), z rodziny (Liliowate)
Gagealutea . Liliaceae
epiderma zewnêtrzna (odosio-wa)
wi¹zka grzbietowa owocolistka
przestwory miêdzykomórkowe
miêkisz
górna czêœæ komory zal¹¿ni
epiderma wewnêtrzna komórzal¹¿ni
komórki epidermy komór zal¹¿-ni o charakterze sekrecyjnym,stanowi¹ce szlak dla ³agiewekpy³kowych, po³¹czone z tkank¹transmisyjn¹ szyjki s³upka
wi¹zki brze¿ne owocolistków
wi¹zka stanowi¹ca odga³êzie-nie wi¹zek brze¿nych dwóchs¹siaduj¹cych z sob¹ owocolist-ków
100 µm
Przekrój pod³u¿ny górnej czêœci s³upka Vill (Gwiazdnica pospolita),z rodziny (GoŸdzikowate)
Stellaria media .Caryophyllaceae
sekrecyjne komórki znamienia
szyjka s³upka
tkanka transmisyjna
zewnêtrzna epiderma zal¹¿ni o grubej zewnêtrz-nej œcianie komórkowej i beleczkowatych zgru-bieniach œcian antyklinalnych
miêkisz œciany zal¹¿ni
wewnêtrzna epiderma zal¹¿ni
centralna czêœæ przegród synkarpicznej zal¹¿ni
50 µm
454
749
750
Prz
ekró
jpo
prze
czny
prze
zle
jkow
ate
znam
iê- A
isz
yjkê
s³up
ka-
Bu
L(S
iódm
a-cz
ekle
œny)
, zro
dzin
y(P
ierw
iosn
kow
ate)
Tri
enta
lis
euro
pea
.P
rim
ula
cea
e
epid
erm
aod
osio
wa
(zew
-nê
trzn
a)sz
yjki
s³up
ka
miê
kisz
opr
omie
nist
ych
kom
plek
sach
kom
órko
-w
ych
wsk
azuj
¹cyc
h,¿e
pow
sta³
zpo
jedy
ncze
gopi
erœc
ieni
ako
mór
ek
pery
klin
alni
epo
dzie
lone
kom
órki
doos
iow
ej(w
ew-
nêtr
znej
)ep
ider
my
owoc
o-li
stkó
w, s
tano
wi¹
cetk
ankê
znam
ieni
apr
zyjm
uj¹c
¹zi
arna
py³k
owe
epid
erm
aod
osio
wa
(zew
-nê
trzn
a)sz
yjki
s³up
ka
pasm
apr
amia
zgi
miê
kisz
szyj
kis³
upka
(opr
omie
nist
ych
kom
plek
-sa
chko
mór
kow
ych)
tkan
katr
ansm
isyj
na(s
tig-
mat
oida
lna)
och
arak
terz
ew
ydzi
elni
czym
, utw
orzo
naz
pery
klin
alni
epo
dzie
lo-
nych
kom
órek
epid
erm
ydo
osio
wej
(wew
nêtr
znej
)ow
ocol
istk
ów
20µ
m
20µ
m
A B
Przekrój przez ³o¿ysko zal¹¿ni tu¿ przed inicjaj¹ zal¹¿ków u (L.)Rich. (Podkolan bia³y), z rodziny (Storczykowate)
Platanthera bifoliaOrchidaceae
Inicjacja zal¹¿ków u i innych storczykowatych poprzedzona jest przez peryklinal-ne podzia³y epidermy na terenie ³o¿yska. W wyniku tego rodzaju podzia³ów zal¹¿ki u tychroœlin pochodz¹ wy³¹cznie z epidermy, bez udzia³u warstw subepidermalnych. U pozosta³ychokrytozal¹¿kowych zal¹¿ki powstaj¹ z regu³y z udzia³em subepidermy.
Platanthera
kompleksy komórkowepochodzenia epidermal-nego (zakropkowane)
komórki subepidermal-ne
10 µm
455
751
752
Schemat przekroju poprzecznego przez trójowocolistkowe, atawistyczne s³upkowiePers (Lucerna mieszañcowa), z rodziny (Bobowate).
Cech¹ charakterystyczn¹ rodziny bobowatych jest s³upek jednoowocolistkowy.Medicago media . Fabaceae
m³ode zal¹¿ki
anormalnie wykszta³cony owocolistek
m³ody zal¹¿ek wykszta³cony poza komor¹zal¹¿niow¹ w³asnego owocolistka
wi¹zki przewodz¹ce
50 µm
Schemat przekroju poprzecznego przez teratologiczny p¹k kwiatowy o podwójnyms³upku u L. (¯yto zwyczajne), z rodziny (Wiechlinowate)Secale cereale Poaceae
plewka górna
dolna czêœæ pylnika
nitka prêcikowa
podwójna zal¹¿nia
zal¹¿ki
³uszczki
plewka dolna
100 µm
456
753
754
Schemat przekroju poprzecznego przez nietypowe s³upkowie utworzone przez trzyokó³ki owocolistków rozmieszczonych koncentrycznie wokó³ osi kwiatu u
L z rodziny (Kaparowate). U typowych osobnikówparakarpiczna zal¹¿nia zbudowana jest z dwóch owocolistków. Na podstawie prepa-ratu dr. S. Brañskiego, sporz¹dzonego z wyselekcjonowanego osobiœcie mutanta
.
Cleomespeciosa . Capparaceae Cleome
Cleome
okó³ek zewnêtrzny tworz¹cy szeœcioowocolist-kow¹ parakarpiczn¹ zal¹¿niê
okó³ek poœredni tworz¹cy czteroowocolistkow¹parakarpiczn¹ zal¹¿niê
okó³ek wewnêtrzny utworzony z czterech wol-nych owocolistków
zal¹¿ki
oœ kwiatu (sto¿ek wzrostu kwiatu)
250 µm
Schemat przekroju poprzecznego przez zal¹¿niê z zal¹¿kiem wykszta³conym pozakomor¹ zal¹¿ni u Pers. (Lucerna mieszañcowa), z rodziny
(Bobowate)Medicago media Faba-
ceae
os³onka zewnêtrzna
os³onka wewnêtrzna
oœrodek
os³onka zewnêtrzna
dolna czêœæ normalnie usytuowanego zal¹¿ka
komora zal¹¿ni
œciana zal¹¿ni
grzbietowa wi¹zka przewodz¹ca100 µm
457
755
756
Roz
wój
anat
ropo
weg
o,gr
uboo
œrod
kow
ego
zal¹
¿ka
L. (
Mag
noli
adr
zew
iast
a), z
rodz
iny
(Mag
noli
owat
e); A
-L
.
Ma
g-
no
lia
acu
min
ata
Ma
gn
oli
ace
ae
A-
Fra
gmen
tw
ewnê
trzn
ejcz
êœci
owoc
olis
tka
wm
iejs
cuin
icja
cji
zal¹
¿ka
epid
erm
ado
osio
wej
(wew
nêtr
znej
)st
rony
owoc
olis
tka
war
stw
asu
bepi
derm
alna
owoc
olis
tka
(zak
ropk
owan
a)
kom
órki
le¿¹
cepo
dw
arst
w¹
sube
pide
rmal
n¹
B-
Inic
jacj
aza
l¹¿k
a
epid
erm
ado
osio
wej
stro
nyow
ocol
istk
a
epid
erm
ain
icju
j¹ce
gosi
êza
l¹¿k
a
kom
órki
war
stw
ysu
bepi
derm
alne
j
kom
órki
le¿¹
cepo
dw
arst
w¹
sube
pide
rmal
n¹,
inic
juj¹
ceuw
ypuk
lani
esi
êza
l¹¿k
a
C-
M³o
dyza
l¹¿e
kz
kom
órk¹
arch
espo
rial
n¹
kom
órka
arch
espo
rial
na
epid
erm
aza
l¹¿k
a
sznu
recz
ek(f
unik
ulus
)
D-
M³o
dyza
l¹¿e
kz
kom
órk¹
arch
espo
rial
n¹w
czas
iein
icja
cji
bocz
nych
, sub
epid
erm
alny
chcz
êœci
oœro
dka,
wpo
cz¹t
kow
ejfa
zie
zagi
nani
asi
ê
kom
órka
arch
espo
rial
na
kom
órki
inic
juj¹
cebo
czne
, sub
epid
erm
alne
czêœ
cioœ
rodk
a
sznu
recz
ek25
µm
DCBA
cd. R
ozw
ójza
l¹¿k
aL
Magnoli
aacu
min
ata
.E
-Z
al¹¿
ekpo
podz
iale
kom
órki
arch
es-
pori
alne
jna
kom
órkê
œcie
nn¹
iko
mór
kêm
acie
rzys
t¹m
egas
por
(KM
M),
wcz
asie
inic
jacj
ios
³onk
iw
ewnê
trzn
ej
1-
mie
jsce
inic
jacj
ios
³onk
iw
ewnê
trzn
ej2
-ko
mór
kaœc
ienn
a(p
arie
taln
a)3
-ko
mór
kam
acie
rzys
tam
egas
por
4-
sube
pide
rmal
ne, b
oczn
ecz
êœci
oœro
dka
5-
sznu
recz
ek
F-
Zal
¹¿ek
zK
MM
, zgi
êty
pod
k¹te
m90
,w
czas
iein
icja
cji
os³o
nki
zew
nêtr
znej
0
1-
podz
ia³y
kom
órek
epid
erm
yin
icju
j¹ce
os-
³onk
êw
ewnê
trzn
¹2
-ko
mór
kisu
bepi
derm
yza
l¹¿k
a,po
pier
w-
szyc
hpo
dzia
³ach
inic
juj¹
cych
os³o
nkê
zew
nêtr
zn¹
3-
epid
erm
aoœ
rodk
a5
-K
MM
6-
sube
pide
rmal
neko
mpl
eksy
kom
órko
we
bocz
nych
czêœ
cioœ
rodk
a7
-sz
nure
czek
G-
Zal
¹¿ek
zK
MM
, zw
yraŸ
nie
uwyp
u-kl
on¹
os³o
nk¹
wew
nêtr
zn¹
ize
wnê
trzn
¹,w
czas
iew
yró¿
nico
wyw
ania
siê
pram
iazg
iw
sznu
recz
ku
1-
epid
erm
aos
³onk
ize
wnê
trzn
ej2
-su
bepi
derm
alne
kom
plek
syko
mór
kow
eos
³onk
ize
wnê
trzn
ej3
-ep
ider
mal
nego
poch
odze
nia
fa³d
aos
³onk
iw
ewnê
trzn
ej4
-ep
ider
ma
oœro
dka
5-
kom
plek
sko
mór
ekœc
ienn
ych
6-
KM
M7
-su
bepi
derm
alne
kom
plek
syko
mór
kow
ebo
czny
chcz
êœci
oœro
dka
8-
twor
z¹ca
siê
wsz
nure
czku
pram
iazg
a
25µ
m
143
21
4
5 21
65 4 3
6
17
3
7456
73
12
8
GFE
458
757
758
cd. R
ozw
ójza
l¹¿k
aL
Magnoli
aacu
min
ata
.
H-
Zal
¹¿ek
zK
MM
, zw
y-ra
Ÿnie
uwyp
uklo
n¹os
³onk
¹w
ewnê
trzn
¹i
zew
nêtr
zn¹,
zpr
amia
zg¹
wsz
nure
czku
1-
epid
erm
aos
³onk
ize
wnê
trzn
ej2
-su
bepi
derm
alne
kom
plek
syko
mór
kow
eos
³onk
ize
wnê
trzn
ej3
-ep
ider
mal
nego
poch
odze
nia
os³o
nka
wew
nêtr
zna
4-
epid
erm
aoœ
rodk
a5
-ko
mpl
eks
kom
órek
œcie
nnyc
h6
-K
MM
7-
sube
pide
rmal
neko
mpl
eksy
kom
órko
we
bocz
nych
czêœ
cioœ
-ro
dka
8-
pram
iazg
aw
doln
ejcz
êœci
sznu
recz
ka
I-
Zal
¹¿ek
zK
MM
zgiê
typo
dk¹
tem
oko³
o13
00
1-
epid
erm
aos
³onk
ize
wnê
trz-
nej
2-
sube
pide
rmal
neko
mpl
eksy
kom
órko
we
os³o
nki
zew
nêtr
z-ne
j
3-
trój
war
stw
owa
os³o
nka
wew
-nê
trzn
a
4-
epid
erm
aoœ
rodk
a
5-
kom
plek
sko
mór
ekœc
ienn
ych
6-
KM
M
7-
sube
pide
rmal
neko
mpl
eksy
kom
órko
we
bocz
nych
czêœ
cioœ
-ro
dka
8-
pram
iazg
aw
sznu
recz
ku
25µ
m
25µ
m
365
4
7
31
2
8
3
45673
12
8
IH
cd. R
ozw
ójza
l¹¿k
aL
Ma
gn
oli
aa
cum
ina
ta.
J-
Zal
¹¿ek
zK
MM
wcz
asie
lept
oten
u1
-os
³onk
aze
wnê
trzn
a2
-os
³onk
aw
ewnê
trzn
a3
-ko
mpl
eks
kom
órek
œcie
nnyc
h
4-
epid
erm
aoœ
rodk
a5
-K
MM
wcz
asie
lept
oten
u6
-pr
amia
zga
wsz
nure
czku
25µ
m
2 3 4
5 21
6
J
459
759
760
cd. Rozwój zal¹¿ka LMagnolia acuminata .
K - Zal¹¿ek z jednoj¹drowym woreczkiem zal¹¿-kowym
1 - os³onka zewnêtrzna2 - trójwarstwowa os³onka wewnêtrzna ze zgru-
bia³ym obrze¿em3 - epiderma oœrodka4 - jednoj¹drowy, haploidalny woreczek zal¹¿-
kowy5 - kompleks komórek œciennych6 - pramiazga w sznureczku7 - chalaza50 µm
2
3
4
5
2
1
7
6
K
cd. Rozwój zal¹¿ka L.Magnolia acuminata
L. Dojrza³y anatropowy zal¹¿ek z siedmiokomórko-wym woreczkiem zal¹¿kowym
1 - wielowarstwowa os³onka zewnêtrzna wytworzona z udzia³emsubepidermy
2 - trójwarstwowa, epidermalnego pochodzenia os³onka wewnêtrz-na, zgrubia³a w czêœci mikropylarnej
3 - zamieraj¹ce trzy antypody
4 - komórka centralna z dwoma j¹drami biegunowymi
5 - komórka jajowa
6 - jedna z dwóch synergid
7 - kompleks komórek œciennych
8 - peryklinalnie podzielone komórki epidermy mikropylarnejczêœci oœrodka
9 - mikropyle
10 - sznureczek z pasmem pramiazgi
11 - chalaza
50 µm
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
L
460
761
762
Roz
wój
kras
sinu
cell
arne
go, a
natr
opow
ego
zal¹
¿ka
-M
ill
(Lip
adr
obno
list
na),
zro
dzin
y-
(Lip
owat
e); A
-G
.
Ti
lia
cord
ata
.T
ilia
ceae
A, B
-Z
al¹¿
ekw
okre
sie
ini-
cjac
ji
epid
erm
ado
osio
wa
owoc
olis
tka
epid
erm
auw
ypuk
laj¹
cego
siê
zal¹
¿ka
sube
pide
rmal
naw
arst
wa
zal¹
¿-ka po
dsub
epid
erm
alne
kom
plek
syko
mór
kow
epo
wod
uj¹c
euw
y-pu
klen
iesi
êza
l¹¿k
a
epid
erm
aza
l¹¿k
a
sube
pide
rmal
naw
arst
wa
zal¹
¿-ka po
dsub
epid
erm
alne
kom
plek
syko
mór
kow
epo
wod
uj¹c
euw
y-pu
klen
iesi
êza
l¹¿k
a
BA10µ
m
cd. R
ozw
ójza
l¹¿k
aM
ill
Til
iaco
rdata
.
C. P
rzek
rój
popr
zecz
nyap
ikal
nej
czêœ
cim
³ode
goza
l¹¿k
a,pr
zed
ini-
cjac
j¹os
³one
k
epid
erm
a
sube
pide
rmal
neko
mpl
eksy
ko-
mór
kow
ew
yró¿
nico
wuj
¹ceg
osi
êoœ
rodk
a
D. P
rzek
rój
pod³
u¿ny
m³o
dego
zal¹
¿ka
zw
yró¿
nico
wan
¹ko
mór
k¹ar
-ch
espo
rial
n¹, p
rzed
inic
jacj
¹os
³one
k
epid
erm
a
1-
kom
órka
arch
espo
rial
na2
-su
bepi
derm
alne
kom
órki
inic
juj¹
cebo
czne
czêœ
cioœ
rod-
ka 3-
chal
azal
neko
mpl
eksy
ko-
mór
kow
e
10µ
m
C D2 1 2 3
461
763
764
cd. Rozwój zal¹¿ka Mill.Tilia cordata
E. Zal¹¿ek z dwoma komórkamimacierzystymi makrospor, w cza-sie inicjacji os³onek
1 - komórki parietalne (œcienne)2 - komórki macierzyste makrospor3 - subepidermalne komórki oœrodka4 - os³onka wewnêtrzna5 - os³onka zewnêtrzna6 - chalaza7 - komórki z drobnymi wakuolami ta-ninowymi8 - komórki œluzowe9 - tworz¹ca siê w sznureczku pra-miazga10 - epiderma
10 µm
45
12 3
67
8
10
9
E
cd. Rozwój zal¹¿ka Mill.Tilia cordata
F. Przekrój pod³u¿ny przez oœrodek z jednoj¹drowym wo-reczkiem zal¹¿kowym
jednowarstwowa epiderma bocznych czêœci oœrodka
subepidermalne kompleksy komórkowe oœrodka
jednoj¹drowy woreczek zal¹¿kowy
zgniatane i resorbowane komórki macierzyste makrospor, komór-ki parietalne i komórki oœrodka
kompleksy komórek parietalnych
peryklinalnie podzielone komórki epidermy mikropylarnej czêœcioœrodka
10 µm
F
462
765
766
cd. Rozwój zal¹¿ka Mill.Tilia cordata
G. Przekrój poprzeczny zal¹¿ka z jednoj¹dro-wym woreczkiem zal¹¿kowym
dorsalna czêœæ os³onki zewnêtrznej z pasmempramiazgi
komórki œluzowe
komórki z drobnymi wakuolami taninowymi
2-4 warstwowa os³onka wewnêtrzna, której warstwyœrodkowe powsta³y przez rozszczepienie warstwyprzylegaj¹cej do oœrodka
epiderma oœrodka
subepidermalne, o promienistym uk³adzie, kompleksykomórkowe oœrodka
jednoj¹drowy woreczek zal¹¿kowy
wentralna, 2-3 warstwowa czêœæ os³onki zewnêtrznejG
cd. Rozwój zal¹¿ka Mill.Tilia cordata
H. Przekrój pod³u¿ny przezzal¹¿ek z jednoj¹drowymworeczkiem zal¹¿kowym
1 - epiderma oœrodka z perykli-nalnie podzielonymi komórka-mi w czêœci mikropylarnej
2 - jednoj¹drowy woreczek za-l¹¿kowy
3 - boczne, subepidermalne kom-pleksy komórkowe oœrodka4 - trójwarstwowa os³onkawewnêtrzna z warstw¹ œrodko-w¹ powsta³¹ w wyniku roz-szczepienia warstwy wewnêtrz-nej pierwotnie dwuwarstwowejos³onki5 - os³onka zewnêtrzna z sub-epiderm¹ w czêœci nasadowej(chalazalnej)6 - chalazalne kompleksy ko-mórkowe oœrodka7 - pasmo pramiazgi w sznu-reczku8 - kana³ mikropylarny
25 µm
1
2
3
4
5
6
7
8
H
463
767
768
cd. Rozwój zal¹¿ka MillTilia cordata .
I. Przekrój poprzecznyprzez czêœæ chalazaln¹ za-l¹¿ka z czteroj¹drowymworeczkiem zal¹¿kowym
1 - epiderma oœrodka
2 - promieniœcie u³o¿one sub-epidermalne kompleksy ko-mórkowe oœrodka
3 - epidermalnego pochodze-nia, trzy- czterowarstwowaos³onka wewnêtrzna
4 - os³onka zewnêtrzna z sub-epidermalnymi komórkamiw czêœci nasadowej i w funi-kulus
6 - komórki œluzowe
5 - wi¹zka przewodz¹ca
20 µm
1
2
3
4
5
6I
cd. Rozwój zal¹¿ka Mill.Tilia cordata
J - Przekrój pod³u¿ny przez zal¹¿ekz czteroj¹drowym woreczkiem zal¹¿-kowym
1 - epiderma oœrodka z peryklinalnie podzie-lonymi komórkami w czêœci mikropylarnej
2 - czteroj¹drowy woreczek zal¹¿kowy
3 - boczne, subepidermalne kompleksy ko-mórkowe oœrodka
4 - epidermalnego pochodzenia, trzy- do piê-ciowarstwowa, os³onka wewnêtrzna
5 - os³onka zewnêtrzna z subepiderm¹w czêœci nasadowej
6 - chalazalne kompleksy komórkowe oœrod-ka
7 - wi¹zka przewodz¹ca w funikulus
8 - kana³ mikropylarny
20 µm
1
2
3
4
5
6
8
7
J
464
769
770
Rozwój kampylotropowego, krassinucellarnego zal¹¿ka Pers (Lu-cerna mieszañcowa), z rodziny (Bobowate); A - P. Na podstawie mate-ria³ów prof. A. Jelinowskiej.
Medicago media .Fabaceae
A,B - Inicjacja zal¹¿ka, wyró¿nicowanie siê komórek ar-chesporialnych
epiderma wewnêtrzna (doosiowa) owocolistka
komórka archesporialna wyró¿nicowana w warstwie subepider-malnej owocolistka
œrodkowa warstwa komórek owocolistka
epiderma zewnêtrzna (odosiowa) owocolistka
epiderma wewnêtrzna owocolistka
komórki archesporialne
komórki warstwy œrodkowej owocolistka zapocz¹tkowuj¹ce uwy-puklanie siê zal¹¿ka
epiderma zewnêtrzna owocolistka (s³upka)
10 µm
A
B
cd. Rozwój zal¹¿ka PersMedicago media .
C, D - Inicjacja zal¹¿ka, powstawanie komórek macierzys-tych megaspor i komórek parietalnych (œciennych)
epiderma uwypuklaj¹cego siê zal¹¿ka
komórka archesporialna
komórka parietalna (œcienna)
komórka macierzysta megaspor
komórki warstwy œrodkowej owocolistka
epiderma zewnêtrzna (odosiowa) owocolistka
epiderma zal¹¿ka
komórki archesporialne
komórka parietalna
komórka macierzysta megaspor
warstwy subepidermalne owocolistka
epiderma zewnêtrzna owocolistka
10 µm
C
D
465
771
772
cd. Rozwój zal¹¿ka PersMedicago media .
E - Przekrój pod³u¿ny przez zal¹¿ek z komórkami macierzys-tymi megaspor
F - Przekrój poprzeczny apikalnej czêœci m³odego zal¹¿kaz czterema komórkami macierzystymi megaspor
epiderma zal¹¿ka
komórki parietalne
komórki macierzyste megaspor
subepidermalne komórki inicjuj¹ce boczne czêœci oœrodka
kompleksy komórkowe utworzone ze œrodkowej warstwyowocolistka
epiderma zewnêtrzna owocolistka (zal¹¿ni)
epiderma zal¹¿ka
subepidermalne komórki inicjuj¹ce boczne czêœci oœrodka
komórki macierzyste megaspor
10 µm
E
F
cd. Rozwój zal¹¿ka Pers.Medicago media
G - Zal¹¿ek z komórkami macierzystymi megaspor w pocz¹t-kowej fazie zaginania siê
epiderma oœrodka
komórki parietalne
komórki macierzyste megaspor
subepidermalne kompleksy komórkowe oœrodka
miejsce inicjacji os³onki wewnêtrznej
H - Zal¹¿ek w czasie inicjacji os³onek, zgiêty pod k¹tem oko³o900
epiderma oœrodka
komórki parietalne
komórki macierzyste megaspor
subepidermalne kompleksy komórkowe oœrodka
funikulus (sznureczek)
1 - os³onka zewnêtrzna2 - os³onka wewnêtrzna
10 µm
1 2
2
G
H
466
773
774
cd. Rozwój zal¹¿ka PersMedicago media .
I - Zal¹¿ek z tetrad¹ megaspori z komórk¹ macierzyst¹ mega-spor w czasie diplotenu
epiderma oœrodka
komórki parietalne
tetrada megaspor
komórka macierzysta megaspor w di-plotenie
subepidermalne kompleksy komórko-we oœrodka
wewnêtrzna epiderma zal¹¿ni
miêkisz zal¹¿ni
zewnêtrzna epiderma zal¹¿ni
1 - os³onka zewnêtrzna2 - os³onka wewnêtrzna
20 µm1
2
2
I
cd. Rozwój zal¹¿ka PersMedicago media .
J - Zal¹¿ek z tetradami mega-spor
os³onka zewnêtrzna
os³onka wewnêtrzna
epiderma oœrodka
komórki parietalne
degeneruj¹ce megaspory
megaspora funkcjonalna (jedno-j¹drowy woreczek zal¹¿kowy)
subepidermalne kompleksy ko-mórkowe oœrodka
os³onka wewnêtrzna
funikulus
20 µm
J
467
775
776
cd. Rozwój zal¹¿ka PersMedicago media .
L - Przekrój poprzeczny przez zal¹¿ek z jednoj¹drowym woreczkiem zal¹¿kowym
1 - dwuwarstwowa os³onka zewnêtrzna; wzajemny uk³ad komórek w obu warstwach wskazuje, ¿e os³on-ka zosta³a zainicjowana przez dwa obok siebie le¿¹ce pierœcienie komórek, 2 - dwuwarstwowa os³onkawewnêtrzna; uk³ad komórek w obu warstwach wskazuje, ¿e os³onka zosta³a zainicjowana przez pojedyn-czy pierœcieñ komórek, 3 - epiderma oœrodka, 4 - subepidermalne komórki oœrodka, 5 - jednoj¹drowyworeczek zal¹¿kowy, 6 - funikulus
20 µm1
2
3
4
56
L
cd. Rozwój zal¹¿ka PersMedicago media .
K - Przekrój pod³u¿ny zal¹¿ka z jedno-j¹drowym woreczkiem zal¹¿kowym
dwuwarstwowa os³onka zewnêtrzna z pery-klinalnie podzielonymi komórkami w czêœcimikropylarnej
dwuwarstwowa os³onka wewnêtrzna
chalazalne kompleksy komórkowe oœrodka
jednoj¹drowy, monosporowy woreczek za-l¹¿kowy
boczne, subepidermalne komórki oœrodka
komórki parietalne
peryklinalnie podzielone komórki epidermy,bocznej i mikropylarnej czêœci oœrodka
wewnêtrzna epiderma zal¹¿ni
miêkisz zal¹¿ni
zewnêtrzna epiderma zal¹¿ni
20 µm
K
468
777
778
cd. Rozwój zal¹¿ka PersMedicago media .
M - Zal¹¿ek z dwuj¹drowym woreczkiem zal¹¿-kowym
dwuwarstwowa os³onka zewnêtrzna
dwuwarstwowa os³onka wewnêtrzna
peryklinalnie podzielona komórka epidermy oœrodka
zgniatane i resorbowane megaspory i komórki parie-talne
dwuj¹drowy woreczek zal¹¿kowy
subepidermalne kompleksy komórkowe oœrodka
os³onka wewnêtrzna
funikulus
wewnêtrzna epiderma zal¹¿ni
miêkisz zal¹¿ni
zewnêtrzna epiderma zal¹¿ni
20 µm
M
cd. Rozwój zal¹¿ka PersMedicago media .
N - Przekrój pod³u¿ny przez zal¹¿ek z m³odym siedmiokomórkowym woreczkiem zal¹¿kowym
chalazalne kompleksy komórko-we oœrodka
dwuwarstwowa os³onka zew-nêtrzna silnie zgrubia³a w czêœ-ci mikropylarnejdwuwarstwowa os³onka wew-nêtrznakomórki epidermy bocznychczêœci oœrodka wyró¿niaj¹cesiê silnie barwi¹c¹ sie cytoplaz-m¹ oraz powiêkszonymi j¹dra-mi i j¹derkami
antypody
komórka centralna z dwomaj¹drami biegunowymi
jedna z dwóch synergid
komórka jajowaresorbowane komórki parietal-ne i komórki epidermy oœrodkakana³ mikropylarny
25 µm
N
469
779
780
cd. Rozwój zal¹¿ka PersMedicago media .
O - Przekrój poprzeczny przez zal¹¿ek z dojrza³ym woreczkiem zal¹¿kowym
1 - powierzchniowa warstwa komórek os³onki zewnêtrznej, dziel¹cych siê wy³¹cznie antyklinalnie, 2 -wewnêtrzna warstwa komórek os³onki zewnêtrznej, dziel¹cych siê antyklinalnie i peryklinalnie, 3 - dwu-warstwowa os³onka wewnêtrzna o promienistym uk³adzie komórek œwiadcz¹cym, ¿e powsta³a z jedno-warstwowego pierœcienia komórek, 4 - komórka centralna woreczka zal¹¿kowego, 5 - funikulus
20 µm 1
2
3
4
5
O
cd. Rozwój zal¹¿ka Pers.Medicago media
P - Przekrój pod³u¿ny przez zal¹¿ek z dojrza³ym woreczkiem zal¹¿kowym
chalazalne kompleksy komórkoweoœrodka
dwuwarstwowa os³onka zewnêtrznazgrubia³a w czêœci mikropylarnej
dwuwarstwowa os³onka wewnêtrznaz silnie barwi¹c¹ siê wewnêtrzn¹ wars-tw¹ komórek o powiêkszonych j¹drachi j¹derkach
komórki epidermy bocznych czêœci oœ-rodka o silnie barwi¹cej siê cytoplazmieoraz o powiêkszonych j¹drach i j¹derkach
brak antypod (zresorbowane)
komórka centralna z dwoma du¿ymij¹drami biegunowymi
woreczek zal¹¿kowy przylegaj¹cy bez-poœrednio do os³onki wewnêtrznej
komórka jajowa
jedna z dwóch synergid
kana³ mikropylarnykomórki wewnêtrznej epidermy zal¹¿nio charakterze sekrecyjnym
25µm
P
470
781
782
Roz
wój
anat
ropo
weg
o,te
nuin
ucel
larn
ego
zal¹
¿ka
-L
(Sto
krot
kapo
spol
ita)
, zro
dzin
y-
(Ast
row
ate)
; A-
N.
Bel
lis
per
ennis
.A
ster
ace
ae
A-
Mie
jsce
inic
jacj
iza
l¹¿-
kaow
epid
erm
aow
ocol
istk
aw
mie
j-sc
uin
icja
cji
zal¹
¿ka
pery
klin
alni
epo
dzie
lone
sub-
epid
erm
alne
kom
órki
zapo
-cz
¹tko
wuj
¹ce
uwyp
ukla
nie
siê
zal¹
¿ka
B-
Inic
jacj
aza
l¹¿k
a
epid
erm
auw
ypuk
laj¹
cego
siê
zal¹
¿ka
kom
plek
syko
mór
kow
ew
yt-
wor
zone
ww
ynik
upe
rykl
i-na
lnyc
hpo
dzia
³ów
wpi
erw
-sz
ejw
arst
wie
sube
pide
rmal
-ne
j,po
wod
uj¹c
euw
ypuk
lani
esi
êza
l¹¿k
a
ow
ow-
owoc
olis
tek
ow-
owoc
olis
tek
C-
Inic
jacj
aza
l¹¿k
a
epid
erm
auw
ypuk
laj¹
cego
siê
zal¹
¿ka
sube
pide
rmal
neko
mpl
eksy
kom
órko
we
zapo
cz¹t
kow
uj¹-
ceuw
ypuk
lani
esi
êza
l¹¿k
a
10µ
m
A B C
cd. R
ozw
ójza
l¹¿k
aL
Bel
lis
per
ennis
.
D-
Pal
uszk
owat
y,le
kko
zgiê
ty,
oni
ezró
¿nic
owan
ych
kom
órka
ch,
zaw
i¹ze
kza
l¹¿k
a
epid
erm
aza
l¹¿k
a
sube
pide
rmal
neko
mpl
eksy
kom
órko
we
zal¹
¿ka
E-
M³o
dypa
lusz
kow
aty
zal¹
¿ek
zw
yró¿
nico
wan
¹ko
mór
k¹m
acie
-rz
yst¹
meg
aspo
r
epid
erm
aza
l¹¿k
a
kom
órka
mac
ierz
ysta
meg
aspo
r(K
MM
)
kom
órka
chal
azal
na-
sios
trza
naK
MM
sube
pide
rmal
neko
mpl
eksy
kom
órko
-w
etw
orz¹
cefu
niku
lus
F-
M³o
dyza
l¹¿e
kz
KM
Mw
cza-
sie
inic
jacj
ios
³onk
i
kom
plek
sko
mór
ekep
ider
my
zal¹
¿ka
popo
dzia
³ach
pery
klin
alny
chi
skoœ
-ny
chin
icju
j¹cy
chos
³onk
ê
epid
erm
aoœ
rodk
a
KM
M
10µ
m
FED
471
783
784
cd. R
ozw
ójza
l¹¿k
aL
Bel
lis
per
ennis
.
G-
Zal
¹¿ek
zK
MM
kom
órki
sube
pide
rmal
nebi
or¹c
eud
zia³
wtw
orze
niu
os³o
nki
kom
plek
syko
mór
ekep
ider
mal
nych
twor
z¹cy
chos
³onk
ê
KM
M
epid
erm
aoœ
rodk
a
H-
Zal
¹¿ek
zK
MM
kom
órki
sube
pide
rmal
nebi
or¹c
eud
zia³
wtw
orze
niu
os³o
nki
kom
plek
syko
mór
ekep
ider
mal
nych
twor
z¹cy
chos
³onk
ê
KM
M
epid
erm
aoœ
rodk
a
I-
Zal
¹¿ek
zK
MM
kom
órki
sube
pide
rmal
nebi
or¹c
eud
zia³
wtw
orze
niu
os³o
nki
kom
plek
syko
mór
ekep
ider
mal
nych
twor
z¹cy
chos
³onk
ê
KM
M
epid
erm
aoœ
rodk
a
10µ
m
G H I
cd. R
ozw
ójza
l¹¿k
aL
.B
elli
sper
ennis
J-
Zal
¹¿ek
zdi
ad¹
wcz
asie
IIpr
ofaz
ym
ejoz
y
os³o
nka
diad
a
epid
erm
aoœ
rodk
a
funi
kulu
s
K-
Zal
¹¿ek
zte
trad
¹m
egas
por
tetr
ada
meg
aspo
r
epid
erm
aoœ
rodk
a
os³o
nka
kana
³m
ikro
pyla
rny
funi
kulu
s
twor
z¹ca
siê
pram
iazg
a
10µ
m
20µ
m
J K
472
785
786
cd. R
ozw
ójza
l¹¿k
aL
Bel
lis
per
enn
is.
L-
Zal
¹¿ek
zje
dnoj
¹dro
wym
wo-
recz
kiem
zal¹
¿kow
ym, w
czas
ieob
umie
rani
ai
reso
rbcj
itr
zech
mik
ropy
larn
ych
meg
aspo
r
pram
iazg
aw
chal
azal
nej
czêœ
ciza
l¹¿k
a
kom
órki
chal
azal
ne
jedn
oj¹d
row
yw
orec
zek
zal¹
¿kow
y
zam
iera
j¹ce
trzy
mik
ropy
larn
em
ega-
spor
y
zam
iera
j¹ce
kom
órki
epid
erm
yoœ
rodk
a
wyr
ó¿ni
cow
uj¹c
esi
êen
doth
eliu
m
os³o
nka
kana
³m
ikro
pyla
rny
pram
iazg
aw
funi
kulu
s
M-
Zal
¹¿ek
zcz
tero
j¹dr
owym
wor
eczk
iem
zal¹
¿kow
ym
pram
iazg
a
kom
plek
sko
mór
ekch
alaz
alny
ch
pozo
sta³
oœci
epid
erm
yoœ
rodk
a
czte
roj¹
drow
yw
orec
zek
zal¹
¿kow
y
endo
thel
ium
(tap
etum
inte
gum
enta
lne)
os³o
nka
kana
³m
ikro
pyla
rny
pram
iazg
aw
funi
kulu
s
20µ
m
20µ
m
L M
cd. R
ozw
ójza
l¹¿k
aL
.B
elli
sper
ennis
NN-
Zal
¹¿ek
zsi
edm
ioko
mór
kow
ymw
orec
zkie
mza
l¹¿k
owym
skór
ka
hipo
staz
a
anty
pody
kom
órka
cent
ral-
naz
dwom
aj¹
-dr
ami
bieg
uno-
wym
i
syne
rgid
y
endo
thel
ium
os³o
nka
kana
³m
ikro
py-
larn
y
funi
kulu
s
20µ
m
473
787
788
Rozwój ortotropowego (prostego), grubooœrodkowego zal¹¿ka L.(Szczaw têpolistny), z rodziny (Rdestowate); A - H. Na podstawie pre-paratów dr. Trinh Mang Dung.
Rumex obtusifoliusPolygonaceae
A - Przekrój pod³u¿ny m³odego p¹kakwiatowego
zal¹¿ek
owocolistki (1)
prêciki (2)
okwiat (3)
3
21
25 µm
A
cd. Rozwój ortotropowego zal¹¿ka LRumex obtusifolius .
B
C
B - Zal¹¿ek z komórk¹ archesporialn¹
C - Zal¹¿ek z komórk¹ macierzyst¹ megaspor w okresiepremejotycznym
epiderma zal¹¿ka
komórka archesporialna
subepidermalne kompleksy komórkowe oœrodka
owocolistki (ow.)
epiderma zal¹¿ka
komórka parietalna (œcienna)
komórka macierzysta megaspor
owocolistki (ow.)
ow.
ow.
10 µm
25 µm
474
789
790
cd. Rozwój ortotropowego zal¹¿ka LRumex obtusifolius .
D - Zal¹¿ek z komórk¹ macierzyst¹ megaspor w okresieI profazy mejozy i inicjacji os³onki wewnêtrznej
epiderma oœrodka
komórki parietalnekomórka macierzysta megaspor w I profazie mejozy
inicjuj¹ca siê os³onka wewnêtrzna
owocolistki
E - Zal¹¿ek z komórk¹ macierzyst¹ megaspor w I profaziemejozy, w okresie inicjacji os³onki wewnêtrznej i zewnêtrz-nej
epiderma oœrodka
komórki parietalne
komórka macierzysta megaspor
os³onka wewnêtrzna
os³onka zewnêtrzna
chalaza
ow. - owocolistki
ow. ow.
D
E
25 µm
50 µm
cd. Rozwój ortotropowego zal¹¿ka L.Rumex obtusifolius
F - Przekrój poprzeczny przez zal¹¿niêz zal¹¿kiem w okresie I profazy mejozyw KMM
odosiowa (zewnêtrzna) epiderma zal¹¿ni
promieniste kompleksy komórkowe perykli-nalnie podzielonych komórek subepidermyzal¹¿ni
doosiowa (wewnêtrzna) epiderma zal¹¿ni
epiderma oœrodka
subepidermalne kompleksy komórkowe oœ-rodka
komórka macierzysta megaspor
F
25 µm
475
791
792
cd. Rozwój ortotropowego zal¹¿ka LRumex obtusifolius .
G - Zal¹¿ek z jednoj¹drowym woreczkiem za-l¹¿kowymw
w
z
G
epiderma oœrodka
komórki parietalne
degeneruj¹ce megaspory
jednoj¹drowy woreczek zal¹¿kowy (funkcjonalnamegaspora)
subepidermalne kompleksy komórkowe oœrodka
os³onka wewnêtrzna (w)
chalaza
z - os³onka zewnêtrzna
12,5 µm
cd. Rozwój ortotropowego zal¹¿ka L.Rumex obtusifolius
H - Zal¹¿ek z czteroj¹drowym woreczkiem zal¹¿-kowym
kana³ mikropylarny
zgrubia³a mikropylarna czêœæ os³onki wewnêtrznej
os³onka zewnêtrzna
resorbowane komórki parietalne
resorbowane megaspory
czteroj¹drowy woreczek zal¹¿kowy
subepidermalne kompleksy komórkowe oœrodka
funikulus (sznureczek)H
10 µm
476
793
794
Rozwój anatropowego zal¹¿ka z tetrasporowym woreczkiem zal¹¿kowym typu Fri-tillaria u (L.) Ker.-Gaw (Z³oæ ¿ó³ta), z rodziny (Liliowate);A - H.
Gagea lutea . Liliaceae
A - M³ody zal¹¿ek z komórk¹ macierzyst¹ megaspor (KMM), w okre-sie inicjacji os³onki wewnêtrznej
epiderma oœrodka
KMM w okresie leptotenu (I profaza mejozy)
subepidermalne komórki inicjuj¹ce boczne i chalazalne czêœci oœrodka
tworz¹ca siê wy³¹cznie z epidermy os³onka wewnêtrzna
funikulus (sznureczek)
B - M³ody zal¹¿êk zgiêty pod k¹tem oko³o 90 z KMM w okresie zygo-tenu, w czasie inicjacji os³onki zewnêtrznej
0
os³onka zewnêtrzna
os³onka wewnêtrzna
KMM w zygotenie
epiderma oœrodka
subepidermalne komórki oœrodka
A
25 µm
B
cd. Rozwój zal¹¿ka (L.) Ker.-Gaw.Gagea lutea
D
C - M³ody zal¹¿ek zgiêty pod k¹tem oko³o 135 z KMM w okre-sie pachytenu
0
subepidermalne komórki w nasadowej czêœci os³onki zewnêtrznejepidermalna czêœæ os³onki zewnêtrznejos³onka wewnêtrzna z tworz¹cym siê zgrubieniem w czêœci mikropylarnejsubepidermalne komórki oœrodkaepiderma oœrodka
KMM w czasie pachytenufunikulus
D - M³ody zal¹¿ek zgiêty pod k¹tem oko³o 155 z KMM w okre-sie pachytenu
0
subepidermalne komórki nasadowej czêœci os³onki zewnêtrznej
epidermalna czêœæ os³onki zewnêtrznej
os³onka wewnêtrzna
subepidermalne komórki oœrodka
epiderma oœrodka
KMM
funikulus z tworz¹c¹ siê pramiazg¹
25 µm
C
477
795
796
cd. Rozwój zal¹¿ka (L.) Ker.-GawGagea lutea .
E - Zal¹¿ek z diad¹ w okresie II profazy me-jozy
rozrastaj¹ca siê czêœæ chalazalna zal¹¿ka
komórki chalazalne przylegaj¹ce do diady
subepidermalne komórki oœrodka
subepidermalne komórki os³onki zewnêtrznej
epidermalna czêœæ os³onki zewnêtrznej
os³onka wewnêtrzna
epiderma oœrodka
diada
funikulus
25 µm
E
cd. Rozwój zal¹¿ka (L.) Ker.-GawGagea lutea .
F
F - W pe³ni anatropowy zal¹¿ek z czteroj¹drowym woreczkiemzal¹¿kowym
chalazalny kompleks komórek
dwa triploidalne j¹dra chalazalnej czêœci woreczka zal¹¿kowego
tworz¹cy siê subepidermalny kompleks komórkowy bocznej i chala-zalnej czêœci oœrodka
epiderma oœrodka
subepiderma os³onki zewnêtrznej
epidermalna czêœæ os³onki zewnêtrznej
dwa haploidalne j¹dra mikropylarnej czêœci czteroj¹drowego woreczkazal¹¿kowego
os³onka wewnêtrzna ze zgrubieniem w czêœci mikropylarnej
funikulus z tworz¹c¹ siê wi¹zk¹ przewodz¹c¹
komórki wydzielnicze wewnêtrznej epidermy zal¹¿ni, tworz¹ce szlakdla ³agiewek py³kowych
50 µm
478
797
798
cd. Rozwój zal¹¿ka (L.) Ker.-GawGagea lutea .
G - zal¹¿ek z szeœciokomórkowym woreczkiem zal¹¿-kowym
chalazalny kompleks komórkowy
rozrastaj¹ce siê subepidermalne kompleksy komórkowe tworz¹ceboczne i chalazalne czêœci oœrodka
dwie triploidalne antypody
triploidalne, chalazalne j¹dro biegunowe
subepiderma os³onki zewnêtrznej
strefa komórek epidermalnych bocznej czêœci oœrodka o zró¿nico-wanej szybkoœci wzrostu œcian wewnêtrznych i zewnêtrznych
epidemalna czêœæ os³onki zewnêtrznej
haploidalne, mikropylarne j¹dro biegunowe
m³oda komórka jajowa
dwie synergidy
os³onka wewnêtrzna
kana³ mikropylarny
funikulus z wi¹zk¹ przewodz¹c¹ siêgaj¹c¹ chalazy
komórki wydzielnicze wewnêtrznej epidermy zal¹¿ni
50 µm
G
cd. Rozwój zal¹¿ka (L.) Ker.-GawGagea lutea .
H - Zal¹¿ek w okresie syngamii
epiderma zal¹¿ka
silnie rozroœniête komórki subepidermy chalazalnej czêœci zal¹¿ka
chalazalne kompleksy komórkowe oœrodka
peryklinalnie podzielone komórki epidermy chalazalnej czêœci oœ-rodka
subepidermalne kompleksy komórkowe bocznej i chalazalnej czêœ-ci oœrodkadwie triploidalne antypody
subepiderma os³onki zewnêtrznejj¹dra biegunowe (triploidalne i haploidalne) po³¹czone z j¹dremplemnikowym (haploidalnym)
strefa komórek epidermy oœrodka o zró¿nicowanym wzroœcie œcianwewnêtrznych i zewnêtrznych
komórka jajowa w czasie kariogamiizamieraj¹ca synergida
os³onka wewnêtrzna
kana³ mikropylarny
komórki wydzielnicze wewnêtrznej epidermy zal¹¿ni
funikulus z wi¹zk¹ przewodz¹c¹H
50 µm
479
799
800
Rozwój bezsznureczkowego, grubooœrodkowego zal¹¿ka typu traw, uL. (¯yto zwyczajne), z rodziny (Wiechlinowate); A - J.
Secale cerealePoaceae
A - Merystem wierzcho³kowy kwiatu w czasie inicja-cji plewki dolnej i prêcików
sto¿ek wzrostu
zawi¹zek prêcika
zawi¹zek plewki dolnej
oœ k³oska
B - Merystem wierzcho³kowy kwiatu w czasie inicja-cji owocolistków
zawi¹zki owocolistków
zawi¹zek prêcika
zawi¹zek plewki górnej
zawi¹zek plewki dolnej
A
B
25 µm
cd. Rozwój zal¹¿ka LSecale cereale .
C - Merystem wierzcho³kowy kwiatu z zawi¹zkami owocolistków
zawi¹zki owocolistków
miejsce inicjacji zal¹¿ka
zawi¹zek plewki górnej
D - M³ody zal¹¿ek z wyró¿nicowan¹ komórk¹ macierzyst¹ mega-spor, w czasie inicjacji os³onek
zawi¹zki owocolistków
komórki inicjuj¹ce os³onkê wewnêtrzn¹
komórki inicjuj¹ce os³onkê zewnêtrzn¹
komórki inicjuj¹ce boczne, subepidermalne czêœci oœrodka
komórka macierzysta megaspor (KMM) w okresie premejotycznym
komórka chalazalna o bezpoœrednim wspólnym pochodzeniu z KMM
C
25 µm
D
480
801
802
cd. Rozwój zal¹¿ka L.Secale cereale
E - M³ody zal¹¿ek z zawi¹zkami os³onki zewnêtrznej i wew-nêtrznejowocolistkizawi¹zek os³onki zewnêtrznejzawi¹zek os³onki wewnêtrznejsubepidermalne kompleksy komórkowe tworz¹cego siê oœrodkaKMM w okresie premejotycznymkomórka chalazalna o wspólnym pochodzeniu z KMMzawi¹zek os³onki wewnêtrznejzawi¹zek os³onki zewnêtrznej
F - Zal¹¿ek z KMM w okresie diplotenu
owocolistekdwuwarstwowa, epidermalnego pochodzenia, os³onka zewnêtrzna
dwuwarstwowa, epidermalnego pochodzenia, os³onka wewnêtrzna
subepidermalne kompleksy komórkowe oœrodka
peryklinalnie podzielone komórki epidermy oœrodka
KMM w okresie diplotenu
kompleks komórek chalazalnych o wspólnym pochodzeniu z KMM
os³onka wewnêtrzna
os³onka zewnêtrzna
E
F
25 µm
cd. Rozwój zal¹¿ka LSecale cereale .
G - Zal¹¿ek z tetrad¹ mega-spor
owocolistek
os³onka zewnêtrzna
os³onka wewnêtrzna
epiderma oœrodka
jednoj¹drowy woreczek zal¹¿-kowy
trzy degeneruj¹ce megaspory
os³onka wewnêtrzna
os³onka zewnêtrznaG
25 µm
481
803
804
cd. Rozwój zal¹¿ka L.Secale cereale
H - Zal¹¿ek z dwuj¹drowym woreczkiem zal¹¿kowym
dwuwarstwowa os-³onka zewnêtrzna
dwuwarstwowa os-³onka wewnêtrznazgrubia³a w czêœcimikropylarnej
dwuj¹drowy wore-czek zal¹¿kowy
degeneruj¹ce mega-spory
kompleksy komór-kowe peryklinalniepodzielonych ko-mórek epidermyoœrodka
os³onka wewnêtrz-na
os³onka zewnêtrzna
25 µm
H
cd. Rozwój zal¹¿ka LSecale cereale .
I - Zal¹¿êk z czteroj¹drowym woreczkiem zal¹¿kowym
os³onka zewnêtrzna
os³onka wewnêtrzna
epiderma oœrodka
czteroj¹drowy wore-czek zal¹¿kowy
zgrubia³a, mikropy-larna czêœæ os³onkiwewnêtrznej
os³onka zewnêtrznaI
25 µm
482
805
806
cd. Rozwój zal¹¿ka LSecale cereale .
J - Zal¹¿ek z dojrza³ym worecz-kiem zal¹¿kowym
os³onka zewnêtrzna
os³onka wewnêtrzna
antypody po dodatkowych podzia-³ach i spontanicznej poliploidyzacji
komórka centralna woreczka zal¹¿-kowego
j¹dra biegunowe
komórka jajowa
jedna z dwóch synergid
mikropyle (okienko) utworzoneprzez os³onkê wewnêtrzn¹J
25 µm
Przekrój pod³u¿ny przez czêœciowo rozdwojony oœrodek zal¹¿kowyPers. (Lucerna mieszañcowa), z rodziny (Bobowate)
Medicago mediaFabaceae
epiderma oœrodka
komórki macierzystemegaspor (KMM)
komórki oœrodka roz-dzielaj¹ce dwie gru-py KMM
komórki œcienne (pa-rietalne)
peryklinalnie podzie-lone komórki epider-my mikropylarnejczêœci oœrodka
boczne, subepider-malne kompleksykomórkowe oœrodka
1 - tworz¹ca siê os-³onka zewnêtrzna
2 - tworz¹ca siê os-³onka wewnêtrzna
21
2
10 µm
483
807
808
Rozwój trójwarstwowej, epidermalnego pochodzenia os³onki wewnêtrznej anatropowego zal¹¿kaL (Magnolia drzewiasta), z rodziny (Magnoliowate). Literami A, B, C
i strza³kami oznaczono trzy g³ówne szlaki rozwojowe prowadz¹ce do odmiennych uk³adów komórko-wych w zgrubia³ej, mikropylarnej czêœci os³onki. Wyró¿nione szlaki rozwojowe powstaj¹ w wyniku sy-metrycznego (A, A , A’ ) i asymetrycznego (B, C) uk³adu komórek w tworz¹cym siê zawi¹zku os³onki.Komórki warstwy œrodkowej i jej pochodne oznaczono kropkami.
Mag-nolia acuminata . Magnoliaceae
1 1
50 µm
A A B C1
A A A7 6 5
A 4
A 3
A 2
A’1
A’’2
A’’3
A’2 A’3 B2 B3
C3
C2C1
B1
Rozwój wielowarstwowej, epidermalnego i subepidermalnego pochodzenia os³onki zewnêtrznej anatro-powego zal¹¿ka L (Magnolia drzewiasta), z rodziny (Magnoliowa-te). Kropkami oznaczono komórki epidermy, a literami A-H kolejne fazy rozwoju os³onki. W trakciewzrostu os³onki, z kilku pojedynczych komórek subepidermalnych jej zawi¹zka (A) powstaj¹ du¿e kom-pleksy komórkowe o jednostronnie wachlarzowatym uk³adzie.
Magnolia acuminata . Magnoliaceae
50 µm
A
B
C
D F
E
G
H
484
809
810
Roz
wój
os³o
nki
wew
nêtr
znej
ize
wnê
trzn
ej, p
ocho
dzen
iaep
ider
mal
ne-
go, w
kam
pylo
trop
owym
zal¹
¿ku
Per
s.(L
ucer
nam
ie-
szañ
cow
a), z
rodz
iny
(Bob
owat
e); A
-E. w
zal¹
¿kac
hz
ko-
mór
kam
im
acie
rzys
tym
im
egas
por
wok
resi
em
ejoz
y,F,
G. w
zal¹
¿kac
hz
jedn
oj¹d
row
ymi
wor
eczk
ami
zal¹
¿kow
ymi.
Med
icago
med
iaF
abace
ae w
-os
³onk
aw
ewnê
trzn
a
d-
kom
órki
epid
erm
alne
zal¹
¿ka
oddz
ie-
laj¹
ceza
wi¹
zek
os³o
nki
wew
nêtr
znej
odza
wi¹
zka
os³o
nki
zew
nêtr
znej
z-
os³o
nka
zew
nêtr
zna
e-
epid
erm
aza
l¹¿k
a
s-
sube
pide
rma
zal¹
¿ka
10µ
md
e
w
wz
ed
z
ee s
e
wd
z
e
e
wd
z
e
w
d
ee
z
w
e
dse
d
se
ew
z
A B C D E
F G
Meg
aspo
roge
neza
iro
zwój
mon
ospo
row
ego
wor
eczk
aza
l¹¿k
oweg
oL
. (M
agno
lia
drze
-w
iast
a), z
rodz
iny
(Mag
noli
owat
e); A
-U.
Magnoli
aacu
min
ata
Magnoli
ace
ae
A-
Kom
órka
arch
espo
rial
naw
m³o
dym
zal¹
¿ku
epid
erm
am
³ode
goza
l¹¿k
a
kom
órka
arch
espo
rial
na
B-
Kom
órka
arch
espo
rial
naw
czas
iepr
ofaz
y
epid
erm
aza
l¹¿k
ako
mór
kaar
ches
pori
alna
wcz
asie
prof
azy
C-
Kom
órka
mac
ierz
ysta
meg
aspo
r(K
MM
)ep
ider
ma
zal¹
¿ka
kom
órka
pari
etal
na(œ
cien
na)
KM
Mw
okre
sie
prem
ejot
yczn
ym
D-
KM
Mw
okre
sie
prem
ejot
yczn
ymep
ider
ma
zal¹
¿ka
kom
órki
pari
etal
neK
MM
wok
resi
epr
emej
otyc
znym
E-
KM
Mw
czas
iele
ptot
enu
epid
erm
am
ikro
pyla
rnej
czêœ
cioœ
rodk
a
kom
plek
sko
mór
ekpa
riet
alny
ch
KM
Mw
czas
iele
ptot
enu
F-
KM
Mw
czas
iele
ptot
enu
epid
erm
am
ikro
pyla
rnej
czêœ
cioœ
rodk
a
kom
plek
sko
mór
ekpa
riet
alny
ch
KM
Mw
czas
iele
ptot
enu
10µ
m
FEDCBA
485
811
812
cd. M
egas
poro
gene
zai
rozw
ójm
onos
poro
weg
ow
o-re
czka
zal¹
¿kow
ego
LM
agnoli
aacu
min
ata
.
G-
KM
Mw
czas
iepa
chyt
enu
pery
klin
alni
epo
dzie
lona
kom
órka
epid
erm
ym
ikro
pyla
rnej
czêœ
cioœ
rodk
a
kom
plek
sko
mór
ekpa
riet
alny
ch
KM
Mw
czas
iepa
chyt
enu
bocz
ne, s
ubep
ider
mal
neko
mpl
eksy
kom
ór-
kow
eoœ
rodk
a
kom
órki
chal
azy
H-
KM
Mw
czas
ieI
met
afaz
ym
ejoz
y
pery
klin
alni
epo
dzie
lona
kom
órka
epid
erm
ym
ikro
pyla
rnej
czêœ
cioœ
rodk
a
kom
plek
sko
mór
ekpa
riet
alny
ch
KM
Mw
czas
ieI
met
afaz
ym
ejoz
y
10µ
m
G H
cd. M
egas
poro
gene
zai
rozw
ójm
onos
poro
weg
ow
orec
z-ka
zal¹
¿kow
ego
LM
ag
no
lia
acu
min
ata
.
I-
Dia
da, d
ruga
prof
aza
mej
ozy
epid
erm
am
ikro
pyla
rnej
czêœ
cioœ
rodk
a
kom
plek
sko
mór
ekpa
riet
alny
ch
mni
ejsz
a,m
ikro
pyla
rna
kom
órka
diad
y
wiê
ksza
, cha
laza
lna
kom
órka
diad
y
bocz
ne, s
ubep
ider
mal
neko
mpl
eksy
kom
ór-
kow
eoœ
rodk
a
twor
z¹ca
siê
hipo
staz
a;za
chod
zigr
ubie
nie
œcia
nko
mór
ekot
acza
j¹cy
chch
alaz
alny
bie-
gun
diad
y
J-
IIm
etaf
aza
mej
ozy
epid
erm
am
ikro
pyla
rnej
czêœ
cioœ
rodk
a
kom
plek
sko
mór
ekpa
riet
alny
ch
diad
aw
czas
ieII
met
afaz
ym
ejoz
y
bocz
ne, s
ubep
ider
mal
neko
mpl
eksy
kom
ór-
kow
eoœ
rodk
a
hipo
staz
a
10µ
m
I J
486
813
814
cd. M
egas
poro
gene
zai
rozw
ójm
onos
poro
weg
ow
o-re
czka
zal¹
¿kow
ego
L.
Ma
gn
oli
aa
cum
ina
ta
K-
IIpo
dzia
³m
ejot
yczn
y;te
lofa
zaII
wm
i-kr
opyl
arne
jko
mór
cedi
ady,
póŸn
aan
afaz
aII
wch
alaz
alne
jko
mór
cedi
ady
epid
erm
am
ikro
pyla
rnej
czêœ
cioœ
rodk
a
kom
plek
sko
mór
ekpa
riet
alny
ch
mik
ropy
larn
e,su
bepi
derm
alne
kom
plek
syko
-m
órko
we
oœro
dka
mik
ropy
larn
ako
mór
kadi
ady
wcz
asie
IIte
lofa
-zy
mej
ozy
icy
toki
nezy
chal
azal
nako
mór
kadi
ady
wcz
asie
póŸn
ejII
anaf
azy
mej
ozy
bocz
ne, s
ubep
ider
mal
neko
mpl
eksy
kom
órko
we
oœro
dka
hipo
staz
a
L-
Tet
rada
meg
aspo
ro
zró¿
nico
wan
ych
rozm
iara
ch
epid
erm
am
ikro
pyla
rnej
czêœ
cioœ
rodk
az
pery
-kl
inal
nie
podz
ielo
nym
iko
mór
kam
i
kom
plek
sko
mór
ekpa
riet
alny
ch
trzy
mik
ropy
larn
em
egas
pory
wfa
zie
popr
ze-
dzaj
¹cej
zam
iera
nie,
lizê
ire
sorb
cjê
chal
azal
nam
egas
pora
, wda
lszy
mro
zwoj
upr
ze-
kszt
a³ca
j¹ca
siê
ww
orec
zek
zal¹
¿kow
y
hipo
staz
a
10µ
m
K L
cd. M
egas
poro
gene
zai
rozw
ójm
onos
poro
weg
ow
orec
z-ka
zal¹
¿kow
ego
LM
agnoli
aacu
min
ata
.
M-
Jedn
oj¹d
row
yw
orec
zek
zal¹
¿kow
y
pery
klin
alni
epo
dzie
lone
kom
órki
epid
erm
ym
ikro
pyla
rnej
czêœ
cioœ
rodk
a
kom
plek
sko
mór
ekpa
riet
alny
ch
uleg
aj¹c
eli
zie
kom
órki
pari
etal
ne
pozo
sta³
oœci
trze
chm
ikro
pyla
rnyc
hm
egas
por
jedn
oj¹d
row
yw
orec
zek
zal¹
¿kow
y
uleg
aj¹c
eli
zie,
przy
lega
j¹ce
dow
orec
zka
za-
l¹¿k
oweg
oko
mór
kibo
czny
chsu
bepi
derm
al-
nych
czêœ
cioœ
rodk
a
hipo
staz
a
N-
Jedn
oj¹d
row
yw
orec
zek
zal¹
¿kow
y
pery
klin
alni
epo
dzie
lone
kom
órki
epid
erm
ym
ikro
pyla
rnej
czêœ
cioœ
rodk
a
kom
plek
sko
mór
ekpa
riet
alny
ch
uleg
aj¹c
eli
zie
kom
órki
pari
etal
nepr
zyle
gaj¹
-ce
dow
orec
zka
zal¹
¿kow
ego
jedn
oj¹d
row
yw
orec
zek
zal¹
¿kow
y
uleg
aj¹c
eli
zie,
przy
lega
j¹ce
dow
orec
zka
za-
l¹¿k
oweg
oko
mór
kibo
czny
chsu
bepi
derm
al-
nych
czêœ
cioœ
rodk
a
hipo
staz
a
10µ
m
NM
487
815
816
cd. M
egas
poro
gene
zai
rozw
ójm
onos
poro
weg
ow
o-re
czka
zal¹
¿kow
ego
LM
agnoli
aacu
min
ata
.
O-
PóŸ
naan
afaz
api
erw
szej
mit
ozy
ww
orec
zku
zal¹
¿kow
ym
epid
erm
am
ikro
pyla
rnej
czêœ
cioœ
rodk
a
kom
plek
sko
mór
ekpa
riet
alny
ch
uleg
aj¹c
eli
zie
kom
órki
pari
etal
ne
uleg
aj¹c
eli
zie
sube
pide
rmal
neko
mór
kibo
czny
chcz
êœci
oœro
dka
wor
ecze
kza
l¹¿k
owy
wcz
asie
póŸn
ejan
afa-
zypi
erw
szej
mit
ozy
hipo
staz
a
P-
Dw
uj¹d
row
yw
orec
zek
zal¹
¿kow
y,tu
¿po
podz
iale
mit
otyc
znym
epid
erm
am
ikro
pyla
rnej
czêœ
cioœ
rodk
a
kom
plek
sko
mór
ekpa
riet
alny
ch
uleg
aj¹c
eli
zie
kom
órki
pari
etal
ne
uleg
aj¹c
eli
zie
sube
pide
rmal
neko
mór
kibo
czny
chcz
êœci
oœro
dka
dwuj
¹dro
wy
wor
ecze
kza
l¹¿k
owy
tu¿
pom
i-to
zie,
zj¹
dram
ile
¿¹cy
mi
wpo
bli¿
usi
ebie
hipo
staz
a
10µ
m
O P
cd. M
egas
poro
gene
zai
rozw
ójm
onos
poro
weg
ow
orec
z-ka
zal¹
¿kow
ego
L.
Magnoli
aacu
min
ata
Q-
Dw
uj¹d
row
yw
orec
zek
zal¹
¿kow
yz
j¹dr
ami
wpo
-bl
i¿u
bieg
unów
wor
eczk
a
epid
erm
am
ikro
pyla
rnej
czêœ
-ci
oœro
dka
kom
plek
sko
mór
ekpa
riet
al-
nych
, zm
niej
szon
ym
niej
wiê
-ce
jo
po³o
wê
ww
ynik
ure
-so
rbcj
ipr
zez
rozr
asta
j¹cy
siê
wor
ecze
kza
l¹¿k
owy
uleg
aj¹c
eli
zie
ire
sorb
cji
ko-
mór
kipa
riet
alne
uleg
aj¹c
eli
zie
kom
órki
bocz
-ny
chcz
êœci
oœro
dka
cent
raln
aw
akuo
laro
zdzi
ela-
j¹ca
cyto
plaz
mê
nadw
abi
e-gu
nyw
orec
zka
hipo
staz
a
10µ
m
Q
488
817
818
cd. M
egas
poro
gene
zai
rozw
ójm
onos
poro
weg
ow
orec
z-ka
zal¹
¿kow
ego
L.
Ma
gn
oli
aa
cum
ina
ta
R-
Czt
eroj
¹dro
wy
wor
ecze
kza
l¹¿k
owy
epid
erm
am
ikro
pyla
rnej
czêœ
cioœ
rodk
a
kom
plek
sko
mór
ekpa
riet
alny
ch
uleg
aj¹c
eli
zie
ire
sorb
cji
kom
ór-
kipa
riet
alne
uleg
aj¹c
eli
zie
ire
sorb
cji
bocz
ne,
sube
pide
rmal
necz
êœci
oœro
dka
czte
roj¹
drow
yw
orec
zek
zal¹
¿-ko
wy
zdu
¿¹ce
ntra
ln¹
wak
uol¹
rozd
ziel
aj¹c
¹pa
ryj¹
der
napr
ze-
ciw
nych
bieg
unac
hw
orec
zka
hipo
staz
a
10µ
m
R
cd. M
egas
poro
gene
zai
rozw
ójm
onos
poro
weg
ow
orec
z-ka
zal¹
¿kow
ego
L.
Magnoli
aacu
min
ata
S-
Wor
ecze
kza
l¹¿k
owy
wcz
asie
trze
cieg
opo
dzia
³um
itot
yczn
ego
prow
adz¹
ce-
godo
wyk
szta
³cen
iaap
ara-
tuja
jow
ego
ian
typo
d
epid
erm
am
ikro
pyla
rnej
czêœ
cioœ
rodk
az
pery
klin
alni
epo
-dz
ielo
nym
iko
mór
kam
i
kom
órki
pari
etal
ne
uleg
aj¹c
eli
zie
ire
sorb
cji
ko-
mór
kipa
riet
alne
dwie
p³yt
kim
etaf
azal
new
mi-
krop
ylar
nej
czêœ
ciw
orec
zka;
jedn
aus
taw
iona
wrz
ecio
nem
wpo
prze
kw
orec
zka
(prz
ysz³
esy
nerg
idy)
, dru
gaw
zd³u
¿os
iw
orec
zka
(prz
ysz³
ako
mór
kaja
jow
ai
j¹dr
obi
egun
owe)
uleg
aj¹c
eli
zie
ire
sorb
cji
ko-
mór
kibo
czny
chcz
êœci
oœro
d-ka dw
iep³
ytki
met
afaz
alne
wcz
êœci
chal
azal
nej
wor
eczk
a(p
opo
dzia
lepo
wst
an¹
trzy
an-
typo
dyi
j¹dr
obi
egun
owe)
hipo
staz
a
10µ
m
S
489
819
cd. Megasporogeneza i rozwój monosporowego worecz-ka zal¹¿kowego L.Magnolia acuminata
T - Woreczek zal¹¿kowy w cza-sie tworzenia siê aparatu jajo-wego i antypod
epiderma mikropylarnej czêœci oœ-rodka
komórki parietalne
ulegaj¹ce lizie i resorbcji komórkiparietalne
tworz¹ca siê komórka jajowa
j¹dro biegunowe
wrzeciono cytokinetyczne pomiê-dzy niesiostrzanymi j¹drami
tworz¹ce siê dwie synergidy
ulegaj¹ce lizie i resorbcji boczneczêœci oœrodka
cztery j¹dra telofazalne w chalazal-nej czêœci woreczka (przysz³e trzyantypody i chalazalne j¹dro biegu-nowe)
hipostaza
T
10 µm
490
820
cd. Megasporogeneza i rozwój monosporowego worecz-ka zal¹¿kowego L.Magnolia acuminata
U - Dojrza³y wore-czek zal¹¿kowy
epiderma mikropylarnejczêœci oœrodka
komórki parietalne
ulegaj¹ce lizie i resorb-cji komórki parietalne
aparat filarny (œcianytransferowe) w synergi-dach
s s - dwie synergidyustawione w p³aszczyŸ-nie równoleg³ej dosznureczka, z wakuol¹od strony komórki cen-tralnej
1 2
j - komórka jajowa zwakuol¹ od strony mi-kropylarnej
b b - dwa j¹dra biegu-nowe w zwakuolizowa-nej komórce centralnej
1 2
ulegaj¹ce lizie i resorb-cji komórki bocznychczêœci oœrodka
zamieraj¹ce trzy anty-pody o pyknotycznychj¹drach
hipostaza
10 µm
s
j
b b
s
b
1
1 2
2
2
U
491
821
822
Meg
aspo
roge
neza
iro
zwój
mon
ospo
row
ego
wor
eczk
aza
l¹¿k
oweg
oL
. (S
tokr
otka
posp
olit
a),
zro
dzin
y(A
stro
wat
e)B
elli
sper
ennis
Ast
erace
ae
A-
Kom
órka
mac
ierz
ysta
meg
aspo
r(K
MM
)w
okre
sie
prem
ejot
yczn
ym
KM
M
epid
erm
aoœ
rodk
a
kom
órki
chal
azal
neoœ
rodk
a
B-
Dia
daw
czas
ieII
prof
azy
mej
ozy
diad
aw
okre
sie
IIpr
ofaz
ym
ejoz
y
epid
erm
aoœ
rodk
a
kom
órki
chal
azal
neoœ
rodk
a
C-
Tet
rada
mor
folo
gicz
nie
podo
bnyc
hm
egas
por
meg
aspo
ram
ikro
pyla
rna
uleg
aj¹c
esp
³asz
czen
iuko
mór
kiep
ider
my
oœro
dka
wyr
ó¿ni
cow
uj¹c
esi
êen
doth
eliu
m(t
apet
umin
tegu
-m
enta
lne)
meg
aspo
rach
alaz
alna
kom
órki
chal
azal
neoœ
rodk
a
10µ
m
A CB
cd. M
egas
poro
gene
zai
rozw
ójm
onos
poro
weg
ow
o-re
czka
zal¹
¿kow
ego
L.
Bel
lis
per
enn
is
D-
Tet
rada
meg
aspo
rw
fazi
eza
mie
rani
atr
zech
meg
aspo
rm
ikro
pyla
rnyc
h
zam
iera
j¹ce
trzy
mik
ropy
larn
em
egas
pory
sp³a
szcz
one
kom
órki
epid
erm
yoœ
rodk
a
endo
thel
ium
funk
cjon
alna
meg
aspo
ra-
jedn
oj¹d
row
yw
orec
zek
zal¹
¿kow
y
kom
órki
chal
azal
neoœ
rodk
a
E-
Jedn
oj¹d
row
yw
orec
zek
zal¹
¿kow
yw
ok-
resi
ere
sorb
cji
mik
ropy
larn
ych
meg
aspo
r
dege
neru
j¹ca
mik
ropy
larn
am
egas
pora
pozo
sta³
oœci
zdw
óch
reso
rbow
anyc
hm
egas
por
jedn
oj¹d
row
yw
orec
zek
zal¹
¿kow
ysp
³asz
czon
e,z
pykn
otyc
znym
ij¹
dram
iko
mór
kiep
ider
my
oœro
dka
endo
thel
ium
kom
órki
chal
azal
neoœ
rodk
a
F-
Wor
ecze
kza
l¹¿k
owy
wcz
asie
pier
w-
szej
mit
ozy
pier
wsz
aan
afaz
am
itot
yczn
aw
wor
eczk
u
sp³a
szcz
one,
zpy
knot
yczn
ymi
j¹dr
ami
kom
órki
epid
erm
yoœ
rodk
a
endo
thel
ium
kom
órki
chal
azal
neoœ
rodk
a
10µ
m
FED
492
823
824
cd. M
egas
poro
gene
zai
rozw
ójm
onos
poro
weg
ow
o-re
czka
zal¹
¿kow
ego
LB
elli
sp
eren
nis
.
G-
Dw
uj¹d
row
yw
orec
zek
zal¹
¿kow
y
dwuj
¹dro
wy
wor
ecze
kza
l¹¿k
owy
reso
rbow
ane
kom
órki
epid
erm
ym
ikro
pyla
rnej
czêœ
cioœ
rodk
a
endo
thel
ium
kom
órki
chal
azal
neoœ
rodk
a
H-
Czt
eroj
¹dro
wy
wor
ecze
kza
l¹¿k
owy
czte
roj¹
drow
yw
orec
zek
zal¹
¿kow
y
endo
thel
ium
pozo
sta³
oœci
kom
órek
epid
erm
ych
alaz
alne
jcz
êœ-
cioœ
rodk
a
kom
órki
chal
azal
neoœ
rodk
a
10µ
m
G H
cd. M
egas
poro
gene
zai
rozw
ójm
onos
poro
weg
ow
o-re
czka
zal¹
¿kow
ego
LB
elli
sper
ennis
.
I-
M³o
dy, s
iedm
ioko
-m
órko
wy
wor
ecze
kza
-l¹
¿kow
y
mik
ropy
larn
acz
êœæ
dwóc
hsy
nerg
idw
ype³
niaj
¹ca
szcz
ytow
¹cz
êœæ
wor
eczk
aza
l¹¿k
oweg
o
kom
órka
jajo
wa
kom
órka
cent
raln
az
dwo-
ma
j¹dr
ami
bieg
unow
ymi
endo
thel
ium
pozo
sta³
oœci
epid
erm
yoœ
-ro
dka
trzy
anty
pody
kom
órki
chal
azal
neoœ
rod-
kapr
zeks
zta³
caj¹
cesi
êw
hipo
staz
ê
IS
-sy
nerg
idy
nas¹
sied
nich
skra
wka
ch
S
10µ
m
j¹dr
abi
egun
owe
493
825
826
cd. M
egas
poro
gene
zai
rozw
ójm
onos
poro
weg
ow
o-re
czka
zal¹
¿kow
ego
LB
elli
sp
eren
nis
.
J-
Doj
rza³
yw
orec
zek
zal¹
¿kow
y
kom
órka
jajo
wa
s-
syne
rgid
y
jb-
j¹dr
abi
egu-
now
e
kom
órka
cent
ral-
na anaf
aza
wan
typo
-dz
ie
dzie
wiê
æan
typo
d
endo
thel
ium
pozo
sta³
oœci
epi-
derm
yoœ
rodk
a
hipo
staz
a
s
jb
10µ
m
J
cd. M
egas
poro
gene
zai
rozw
ójm
onos
poro
weg
ow
o-re
czka
zal¹
¿kow
ego
L.
Bel
lis
per
ennis
K-
Wor
ecze
kza
l¹¿k
o-w
ypo
zap³
odni
eniu
pozo
sta³
oœci
³agi
ewki
py³-
kow
ej
pozo
sta³
oœci
syne
rgid
zygo
ta
j¹dr
obi
elm
owe
endo
thel
ium
dwan
aœci
ean
typo
d
hipo
staz
a
10µ
m
K
494
827
828
Meg
aspo
roge
neza
iro
zwój
tetr
aspo
row
ego
wor
eczk
aza
-l¹
¿kow
ego
typu
Fri
till
aria
u(L
.)K
er.
Gaw
(Z³o
æ¿ó
³ta)
, zro
dzin
y(L
ilio
wat
e); A
-P.
Gagea
lute
a-
.L
ilia
ceae
A-
Oœr
odek
zko
mór
k¹m
acie
rzys
t¹m
egas
por
(KM
M)
wok
resi
ele
ptot
enu
epid
erm
am
ikro
pyla
rnej
czêœ
cioœ
rodk
a
sube
pide
rmal
neko
mór
kibo
czny
chcz
êœci
oœro
dka
kom
órki
chal
azal
ne
B-
Oœr
odek
zK
MM
wok
resi
ezy
gote
nu
epid
erm
am
ikro
pyla
rnej
czêœ
cioœ
rodk
a
sube
pide
rmal
neko
mór
kibo
czny
chcz
êœci
oœro
dka
kom
órki
chal
azal
ne
C-
Oœr
odek
zK
MM
wok
resi
eI
met
afaz
ym
e-jo
zy
epid
erm
am
ikro
pyla
rnej
czêœ
cioœ
rodk
a
sube
pide
rmal
neko
mór
kibo
czny
chcz
êœci
oœro
dka
kom
órki
chal
azal
ne
D-
Oœr
odek
zK
MM
wok
resi
eI
anaf
azy
mej
o-zy ep
ider
ma
mik
ropy
larn
ejcz
êœci
oœro
dka
sube
pide
rmal
neko
mór
kibo
czny
chcz
êœci
oœro
dka
kom
órki
chal
azal
ne
20µ
m
A B C D
cd. M
egas
poro
gene
zai
rozw
ójte
tras
poro
weg
ow
orec
z-za
l¹¿k
oweg
o(L
.)K
er.-
Gaw
Gagea
lute
a.
E-
Oœr
odek
zdi
ad¹
wcz
asie
IIpr
ofaz
ym
e-jo
zy(b
rak
cyto
kine
zy)
epid
erm
am
ikro
pyla
rnej
czêœ
cioœ
rodk
a
sube
pide
rmal
neko
mór
kibo
czny
chcz
êœci
oœro
dka
kom
órki
chal
azal
ne
F-
Oœr
odek
zte
trad
¹li
near
nie
rozm
iesz
czo-
nych
j¹de
r(p
oII
podz
iale
mej
otyc
znym
bez
cyto
kine
zy)
epid
erm
am
ikro
pyla
rnej
czêœ
cioœ
rodk
ako
mór
kiep
ider
my
ozr
ó¿ni
cow
anym
wzr
oœci
eœc
ian
wew
nêtr
znyc
hi
zew
nêtr
znyc
hje
dno
zm
ikro
pyla
rnyc
hj¹
der
tetr
ady
prze
mie
sz-
czaj
¹ce
siê
nabi
egun
chal
azal
ny
sube
pide
rmal
neko
mór
kibo
czny
chcz
êœci
oœro
dka
kom
órki
chal
azal
ne
G-
Oœr
odek
wcz
asie
pier
wsz
ejm
itoz
yw
wo-
recz
kuza
l¹¿k
owym
epid
erm
am
ikro
pyla
rnej
czêœ
cioœ
rodk
ako
mór
kiep
ider
my
ozr
ó¿ni
cow
anym
wzr
oœci
eœc
ian
wew
nêtr
znyc
hi
zew
nêtr
znyc
hm
etaf
aza
hapl
oida
lneg
oj¹
dra
wm
ikro
pyla
rnej
czêœ
ciw
orec
zka
sube
pide
rmal
nyko
mpl
eks
kom
órko
wy
bocz
nych
czêœ
cioœ
rodk
atr
zyp³
ytki
met
afaz
alne
dzie
l¹cy
chsi
êtr
zech
hapl
o-id
alny
chj¹
der
tetr
ady
kom
órki
chal
azal
ne
20µ
m
E F G
495
829
830
cd. M
egas
poro
gene
zai
rozw
ójte
tras
poro
weg
ow
orec
z-ka
zal¹
¿kow
ego
(L.)
Ker
.-G
aw.
Ga
gea
lute
a
H-
Oœr
odek
wcz
asie
pier
wsz
ejm
itoz
yw
wor
eczk
uza
l¹¿k
owym
epid
erm
am
ikro
pyla
rnej
czêœ
cioœ
rodk
a
mik
ropy
larn
e,ha
ploi
daln
ej¹
dro
tetr
ady
wan
afa-
zie
kom
órki
epid
erm
yo
zró¿
nico
wan
ymw
zroœ
cie
œcia
nw
ewnê
trzn
ych
ize
wnê
trzn
ych
wak
uole
sube
pide
rmal
neko
mór
kibo
czny
chcz
êœci
oœro
dka
p³yt
kam
etaf
azal
naob
ejm
uj¹c
ach
rom
osom
ytr
zech
hapl
oida
lnyc
hj¹
der
tetr
ady
kom
órki
chal
azal
ne
I-
Oœr
odek
zcz
tero
j¹dr
owym
wor
eczk
iem
zal¹
¿kow
ym
epid
erm
am
ikro
pyla
rnej
czêœ
cioœ
rodk
a
kom
órki
epid
erm
yoœ
rodk
ao
siln
iejs
zym
wzr
oœci
eœc
ian
wew
nêtr
znyc
hni
¿ze
wnê
trzn
ych
dwa
hapl
oida
lne
j¹dr
am
ikro
pyla
rnej
czêœ
ciw
o-re
czka
rozr
asta
j¹cy
siê
sube
pide
rmal
nyko
mpl
eks
kom
ór-
kow
ybo
czne
ji
chal
azal
nej
czêœ
cioœ
rodk
a
dwa
trip
loid
alne
j¹dr
acz
êœci
chal
azal
nej
wor
eczk
a
kom
órki
chal
azal
ne
20µ
m
H I
cd. M
egas
poro
gene
zai
rozw
ójte
tras
poro
weg
ow
orec
z-ka
zal¹
¿kow
ego
(L.)
Ker
.-G
aw.
Ga
gea
lute
a
J-
Oœr
odek
zal¹
¿kow
yw
czas
iedr
ugie
jm
i-to
zyw
wor
eczk
uza
l¹¿k
owym
epid
erm
am
ikro
pyla
rnej
czêœ
cioœ
rodk
a
dwa
hapl
oida
lne
j¹dr
aw
orec
zka
zal¹
¿kow
ego
wm
etaf
azie
stre
fako
mór
ekep
ider
my
oœro
dka
osi
lnie
jszy
mw
zroœ
cie
œcia
nw
ewnê
trzn
ych
ni¿
zew
nêtr
znyc
hw
akuo
lecz
êœci
cent
raln
ejw
orec
zka
zal¹
¿kow
ego
sube
pide
rmal
nyko
mpl
eks
kom
órko
wy
bocz
nej
ich
alaz
alne
jcz
êœci
oœro
dka
jedn
oz
dwóc
htr
iplo
idal
nych
j¹de
rch
alaz
alne
gobi
egun
aw
orec
zka
wtr
akci
em
etaf
azy
nied
ziel
¹ce
siê,
drug
ietr
iplo
idal
nej¹
dro
chal
a-za
lneg
obi
egun
aw
orec
zka
kom
órki
chal
azal
ne
K-
Oœr
odek
zal¹
¿kow
yz
wor
eczk
iem
wcz
asie
twor
zeni
asi
êap
arat
uja
jow
ego
ian
-ty
pod
epid
erm
am
ikro
pyla
rnej
czêœ
cioœ
rodk
a
twor
z¹ce
siê
syne
rgid
y
twor
z¹ca
siê
kom
órka
jajo
wa
mik
ropy
larn
e,ha
ploi
daln
ej¹
dro
bieg
unow
e
chal
azal
ne, t
ripl
oida
lne
j¹dr
obi
egun
owe
twor
z¹ca
siê
trip
loid
alna
anty
poda
pykn
otyc
zne,
trip
loid
alne
j¹dr
och
alaz
alne
wo-
recz
kaza
l¹¿k
oweg
o
kom
órki
chal
azal
ne
20µ
m
KJ
496
831
832
Meg
aspo
roge
neza
iro
zwój
tetr
aspo
row
ego
wor
ecz-
kaza
l¹¿k
oweg
o(L
.)K
er.-
Gaw
.G
agea
lute
a
L-
Oœr
odek
zal¹
¿kow
yz
m³o
dym
apar
atem
jajo
wym
o“T
”uk
³adz
ieko
mór
ekep
ider
ma
mik
ropy
larn
ejcz
êœci
oœro
dka
hapl
oida
lne
syne
rgid
y
hapl
oida
lna
kom
órka
jajo
wa
hapl
oida
lne,
mik
ropy
larn
ej¹
dro
bieg
unow
est
refa
kom
órek
epid
erm
yoœ
rodk
ao
siln
iejs
zym
wzr
oœci
eœc
ian
wew
nêtr
znyc
hni
¿ze
wnê
trzn
ych
sube
pide
rmal
nyko
mpl
eks
kom
órko
wy
bocz
nej
ich
alaz
alne
jcz
êœci
oœro
dka
trip
loid
alne
, cha
laza
lne
j¹dr
obi
egun
owe
trip
loid
alna
anty
poda
anty
poda
zpy
knot
yczn
ym, t
ripl
oida
lnym
j¹dr
emko
mór
kich
alaz
alne
zwak
uoli
zow
ana
kom
órka
cent
raln
a
M-
Oœr
odek
zal¹
¿kow
yz
m³o
dym
apar
atem
jajo
wym
oli
near
nym
uk³a
dzie
kom
órek
epid
erm
am
ikro
pyla
rnej
czêœ
cioœ
rodk
a
syne
rgid
y
kom
órka
jajo
wa
mik
ropy
larn
ej¹
dro
bieg
unow
est
refa
kom
órek
epid
erm
yoœ
rodk
ao
siln
iejs
zym
wzr
oœci
eœc
ian
wew
nêtr
znyc
hni
¿ze
wnê
trzn
ych
zwak
uoli
zow
ana
kom
órka
cent
raln
asu
bepi
derm
alny
kom
plek
sko
mór
kow
ybo
czne
ji
chal
azal
nej
czêœ
cioœ
rodk
ach
alaz
alne
, tri
ploi
daln
ej¹
dro
bieg
unow
e
trip
loid
alna
anty
poda
anty
poda
ztr
iplo
idal
nym
pikn
otyc
znym
j¹dr
em
kom
órki
chal
azal
ne
20µ
m
L M
cd. M
egas
poro
gene
zai
rozw
ójte
tras
poro
weg
ow
orec
z-ka
zal¹
¿kow
ego
(L.)
Ker
.-G
aw.
Gagea
lute
a
N-
Oœr
odek
zal¹
¿kow
yz
wor
eczk
iem
wcz
asie
za-
p³od
nien
ia
³agi
ewka
py³k
owa
syne
rgid
azn
iszc
zona
prze
z³a
-gi
ewkê
py³k
ow¹
j¹dr
oko
mór
kija
jow
ej
j¹dr
opl
emni
kow
e
stre
fako
mór
ekep
ider
my
oœro
d-ka
osi
lnie
jszy
mw
zroœ
cie
œcia
nw
ewnê
trzn
ych
ni¿
zew
nêtr
znyc
h
hapl
oida
lne
j¹dr
opl
emni
kow
e
hapl
oida
lne,
mik
ropy
larn
ej¹
dro
bieg
unow
e
trip
loid
alne
, cha
laza
lne
j¹dr
obi
egun
owe
trip
loid
alne
anty
pody
zpy
kno-
tycz
nym
ij¹
dram
i
kom
plek
sko
mór
ekch
alaz
al-
nych
20µ
m
N
497
833
cd. Megasporogeneza i rozwój tetrasporowego worecz-ka zal¹¿kowego (L.) Ker.-GawGagea lutea .
O - Oœrodek zal¹¿kowy z wo-reczkiem o dwuj¹drowymbielmie
³agiewka py³kowa
j¹dro synergidy
zygota z j¹drem plemnika i ko-mórki jajowej; oba j¹dra o po-dobnej strukturze i wielkoœci
j¹dra bielmowe
czêœæ j¹dra bielmowego o s³abozdespiralizowanych chromoso-mach pochodz¹cych od triploi-dalnego j¹dra biegunowego
triploidalne antypody z pykno-tycznymi j¹drami
peryklinalnie podzielone komór-ki epidermy chalazalnej czêœcioœrodka
subepidermalne kompleksy ko-mórkowe œrodkowej i chalazal-nej czêœci oœrodka
kompleks komórek chalazalnych
20 µm
O
498
834
cd. Megasporogeneza i rozwój tetrasporowego worecz-ka zal¹¿kowego (L.) Ker.-Gaw.Gagea lutea
P - Oœrodek zal¹¿kowy w czasie po-dzia³u zygoty
epiderma mikropylarnej czêœci oœrodkao zgrubia³ych wewnêtrznych œcianachkomórkowych
j¹dra degeneruj¹cych synergid
zygota w czasie metafazy; chromoso-my j¹dra plemnikowego i komórki ja-jowej skupione w dwie oddzielne,obok siebie le¿¹ce p³ytki metafazalne
j¹dra bielmowe ze s³abo zdespiralizo-wanymi chromosomami chalazalnegoj¹dra biegunowego
antypody z pyknotycznymi j¹drami
subepidermalne kompleksy komórko-we oœrodka
hipostaza; komórki o zgrubia³ych œcia-nach komórkowych
kompleks chalazalnych komórek oœrod-ka
20 µm
P
499
835
836
Sch
emat
ypr
zekr
ojów
pod³
u¿ny
chpr
zez
rozw
ijaj
¹cy
siê
ziar
niak
L(K
ukur
ydza
zwyc
zajn
a), z
ro-
dzin
y(W
iech
lino
wat
e); A
-E.
Zea
ma
ys.
Po
ace
ae
A-
S³u
pek
zdo
jrza
³ym
zal¹
¿kie
m
znam
iêpl
ewki
(gór
nai
doln
a)œc
iana
zal¹
¿ni
oœro
dek
zal¹
¿kow
yw
orec
zek
zal¹
¿kow
yw
i¹zk
ipr
zew
odz¹
ce
B-
Trz
ydni
owy
ziar
niak
pozo
sta³
oϾ
znam
ieni
ape
ryka
rpiu
moœ
rode
kw
ielo
kom
órko
we,
poli
ploi
daln
ean
ty-
pody
wol
noj¹
drow
ebi
elm
opr
azar
odek
wi¹
zki
prze
wod
z¹ce
C-
Sze
œcio
dnio
wy
ziar
niak
pery
karp
ium
oœro
dek
anty
pody
biel
mo
kom
órko
we
(nie
zró¿
nico
wan
e)
praz
arod
ek
wi¹
zki
prze
wod
z¹ce
CBA
1m
m
cd. S
chem
aty
prze
kroj
ówpo
d³u¿
nych
prze
zro
zwij
a-j¹
cysi
êzi
arni
akL
.Z
eam
ays
D-
Dzi
ewiê
ciod
niow
yzi
ar-
niak
obum
ar³e
znam
iê
pery
karp
ium
(ow
ocni
a)
oœro
dek
pow
ierz
chni
owa
war
stw
abi
el-
ma
om
a³yc
hko
mór
kach
cent
raln
acz
êœæ
biel
ma
odu
-¿y
chko
mór
kach
zaro
dek
tran
sfer
owa
czêœ
æbi
elm
a
wi¹
zki
prze
wod
z¹ce
E-
Sze
snas
todn
iow
yzi
ar-
niak
obum
ar³e
znam
iêpe
ryka
rpiu
mw
arst
wa
aleu
rono
wa
biel
ma
skro
biow
acz
êœæ
biel
ma
tarc
zka
zaro
dkow
a
kole
opty
lem
erys
tem
wie
rzch
o³ko
wy
pêdu
zmod
yfik
owan
aw
arst
wa
aleu
-ro
now
abi
elm
ast
o¿ek
wzr
ostu
korz
enia
wie
szad
e³ko
(sus
pens
or)
tran
sfer
owa
czêœ
æbi
elm
apl
ewki
(dol
nai
górn
a)
D E
1m
m
1mm
500
837
838
Rozwój okrywy owocowonasiennej, grzbietowej czêœci ziarniaka L.(¯yto zwyczajne), z rodziny (Wiechlinowate); A-F.
Secale cerealePoaceae
A - 1 dzieñ po zapyleniu
zewnêtrzna epiderma owocni
niezró¿nicowany miêkisz owocni
wyró¿nicowuj¹ce siê dwie subepidermalne warstwy endocarpium
wewnêtrzna epiderma owocni
dwuwarstwowa os³onka zewnêtrzna
dwuwarstwowa os³onka wewnêtrzna
epiderma oœrodka
subepidermalne komórki miêkiszowe oœrodka
trawione komórki oœrodka
wolnoj¹drowe bielmo
25 µm
A
cd. Rozwój okrywy owocowonasiennej grzbietowej czêœci ziarniaka LSecale cereale .
zewnêtrzna epiderma owocni
miêkisz owocni
wyró¿nicowuj¹ce siê dwie subepidermalne warstwy endocarpium
wewnêtrzna epiderma owocni
zgniecione komórki os³onki zewnêtrznej
dwuwarstwowa os³onka wewnêtrzna
epiderma oœrodka
subepidermalne komórki miêkiszowe oœrodka
trawione komórki oœrodka
bielmo komórkowe
B - 3 dni po zapyleniu25 µm
B
501
839
840
cd. Rozwój okrywy owocowonasiennej grzbietowej czêœci ziarniaka LSecale cereale .
C - 10 dni po zapyleniuzewnêtrzna epiderma owocniegzocarpiumstrefa dezintegracji komórek mezocarpiumendocarpiumdwie subepidermalne warstwy endocarpiumulegaj¹ca desintegracji wewnêtrzna epiderma owocnidwuwarstwowa os³onka wewnêtrznaepiderma oœrodkatrawione subepidermalne komórki oœrodka
bielmo komórkowe
D - 19 dni po zapyleniuzewnêtrzna epiderma owocniegzocarpiumstrefa dezintegracji wewnêtrznych warstw komórek owocnidwie subepidermalne warstwy komórek endocarpiumulegaj¹ca desintegracji wewnêtrzna epiderma owocnizewnêtrzna warstwa komórek os³onki wewnêtrznej
ulegaj¹ca desintegracji wewnêtrzna warstwa os³onki wewnêtrznejepiderma oœrodka (zachodzi grubienie œcian komórkowych)
wyró¿nicowuj¹ca siê warstwa aleuronowa bielmakomórki skrobiowej czêœci bielma
25 µm
D
C
cd. Rozwój okrywy owocowonasiennej grzbietowej czêœci ziarniaka LSecale cereale .
E - 32 dni po zapyleniuzewnêtrzna epiderma owocnizgniecione komórki egzocarpiumsubepidermalne warstwy komórek endocarpium
warstwa kutykularna powstaj¹ca w miejscu wewnêtrznej epidermy owocni izewnêtrznej os³onkizewnêtrzna warstwa komórek os³onki wewnêtrznejgruboœcienna epiderma oœrodka
warstwa aleuronowa bielmakomórki skrobiowej czêœci bielma
F - z dojrza³ego ziarniaka
gruboœcienne komórki zewnêtrznej epidermy owocni
zgniecione pozosta³oœci komórek egzocarpium
sklereidy wykszta³cone z subepidermalnych komórek endocarpium
warstwa kutykularna na granicy owocni i nasienia
warstwa hialinowa (powsta³a z zewnêtrznej warstwy os³onki wewnêtrznej)
gruboœcienna epiderma oœrodka
warstwa aleuronowa bielma
komórki skrobiowej czêœci bielma
25 µm
E
F
502
841
842
Roz
wój
okry
wy
owoc
owon
asie
nnej
grzb
ieto
wej
czêœ
cizi
arni
aka
L. (
Kuk
uryd
zazw
ycza
jna)
, zro
dzi-
ny(W
iech
lino
wat
e); A
-9
lipc
a,B
-29
lipc
a,C
-12
sier
pnia
, D-
26si
erpn
ia, E
-23
wrz
eœni
a.
Zea
mays
Poace
ae
A-
Fra
gmen
tœc
iany
zal¹
¿ni
ido
jrza
³e-
goza
l¹¿k
a(9
lipc
a)
zew
nêtr
zna
epid
erm
aza
l¹¿n
i
miê
kisz
zal¹
¿ni
wew
nêtr
zna
epid
erm
aza
l¹¿n
i
os³o
nka
zew
nêtr
zna
os³o
nka
wew
nêtr
zna
epid
erm
aoœ
rodk
a
B-
Fra
gmen
tpe
ryca
rpiu
mm
³ode
gozi
arni
aka
(29
lipc
a)
zew
nêtr
zna
epid
erm
ape
ryca
rpiu
m
wyr
ó¿ni
cow
uj¹c
esi
êeg
zoca
rpiu
m
miê
kisz
mez
o-i
endo
carp
ium
wew
nêtr
zna
epid
erm
ape
ryca
rpiu
m
os³o
nka
zew
nêtr
zna
os³o
nka
wew
nêtr
zna
epid
erm
aoœ
rodk
a
25µ
m
A B
cd. R
ozw
ójok
ryw
yow
ocow
onas
ienn
ejgr
zbie
tow
ejcz
êœci
ziar
niak
aL
.Z
eam
ays
C-
Per
ycar
pium
m³o
dego
ziar
-ni
aka
(12.
08.)
grub
oœci
enna
epid
erm
aze
wnê
trzn
ape
ryca
rpiu
m
uleg
aj¹c
esk
lery
fika
cji
egzo
carp
ium
stre
fade
zint
egra
cji
mez
o-i
endo
-ca
rpiu
men
doca
rpiu
mw
ewnê
trzn
aep
ider
ma
pery
carp
ium
pozo
sta³
oœci
os³o
nki
wew
nêtr
znej
war
stw
aku
tyku
larn
aep
ider
ma
oœro
dka
pozo
sta³
oœci
sube
pide
rmal
nych
czêœ
cioœ
rodk
aw
arst
wa
aleu
rono
wa
biel
ma
D-
Per
ycar
pium
dojr
zew
aj¹c
ego
ziar
niak
a(2
6.08
.)gr
uboœ
cien
na, z
ewnê
trzn
aep
ider
ma
pery
carp
ium
skle
renc
hym
atyc
zne
egzo
carp
ium
zgni
ecio
neko
mór
kim
ezo-
ien
do-
carp
ium
war
stw
aku
tyku
larn
aw
arst
wa
aleu
rono
wa
biel
ma
kom
órki
biel
ma
ztw
orz¹
cym
isi
êzi
arna
mi
skro
bi
E-
Per
ycar
pium
dojr
za³e
gozi
ar-
niak
a(2
3.08
)
grub
oœci
enna
, zew
nêtr
zna
epid
erm
ape
ryca
rpiu
m
skle
renc
hym
atyc
zne
egzo
carp
ium
war
stw
aku
tyku
larn
a
war
stw
aal
euro
now
abi
elm
a
kom
órki
biel
ma
zzi
arna
mi
skro
bi
50µ
m
C D E
503
843
844
Roz
wój
okry
wy
owoc
owon
asie
nnej
zaro
dkow
ejcz
êœ-
cizi
arni
aka
L(K
ukur
ydza
zwyc
zajn
a), z
ro-
dzin
y(W
iech
lino
wat
e); A
-9
lipc
a,B
-29
lip-
ca, C
-12
sier
pnia
, D-
26si
erpn
ia, E
-9
wrz
eœni
a,F
-23
wrz
eœni
a
Zea
mays
.P
oace
ae
A-
Fra
gmen
tœc
iany
zal¹
¿ni
iza
l¹¿k
a(0
9.07
.)
zew
nêtr
zna
epid
erm
aza
l¹¿n
isu
bepi
derm
a
miê
kisz
zal¹
¿ni
sube
pide
rma
wew
nêtr
znej
stro
nyza
l¹¿n
iw
ewnê
trzn
aep
ider
ma
zal¹
¿ni
epid
erm
aoœ
rodk
aza
l¹¿k
oweg
o
B-
Per
ycar
pium
m³o
dego
ziar
niak
a(2
9.07
)
zew
nêtr
zna
epid
erm
aow
ocni
sube
pide
rma
miê
kisz
owoc
ni
wyr
ó¿ni
cow
uj¹c
esi
êen
doca
rpiu
m
sube
pide
rma
wew
nêtr
znej
stro
nyow
ocni
wew
nêtr
zna
epid
erm
aow
ocni
dwuw
arst
wow
aos
³onk
aw
ewnê
trzn
aza
l¹¿k
a
epid
erm
aoœ
rodk
aza
l¹¿k
oweg
o
50µ
m
A B
cd. R
ozw
ójok
ryw
yow
ocow
onas
ienn
ejza
rodk
owej
czêœ
cizi
arni
aka
L.
Zea
mays
C-
Per
ycar
pium
m³o
dego
ziar
niak
a(1
2.08
)
uleg
aj¹c
ask
lery
fika
cji
zew
nêtr
zna
epid
erm
aow
ocni
uleg
aj¹c
esk
lery
fika
cji
egzo
carp
ium
cien
koœc
ienn
em
ezoc
arpi
umz
du¿y
mi
prze
-st
wor
ami
miê
dzyk
omór
kow
ymi
cien
koœc
ienn
een
doca
rpiu
mz
kom
órka
mi
mni
ejsz
ymi
ni¿
wm
ezo-
ieg
zoca
rpiu
m, z
du¿y
mi
miê
dzyk
omór
kow
ymi
prze
stw
oram
i
wew
nêtr
zna
epid
erm
aow
ocni
odpo
wie
dnik
war
stw
yku
tyku
larn
ej
epid
erm
aoœ
rodk
a
zmod
yfik
owan
aw
arst
wa
aleu
rono
wa
sube
pide
rma
50µ
m
C
504
845
846
cd. R
ozw
ójok
ryw
yow
ocow
onas
ienn
ej, z
arod
kow
ejcz
êœci
ziar
niak
aL
Zea
ma
ys.
D-
Per
ycar
pium
dojr
zew
a-j¹
cego
ziar
niak
a(2
6.08
.)
zew
nêtr
zna
epid
erm
aow
ocni
(ule
gaj¹
cask
lery
fika
cji)
egzo
carp
ium
(ule
gaj¹
cesk
le-
ryfi
kacj
i)
stre
fade
zint
egra
cji
kom
órek
egzo
-i
mez
ocar
pium
cien
koœc
ienn
een
doca
rpiu
m
sube
pide
rma
wew
nêtr
zna
epid
erm
aow
ocni
odpo
wie
dnik
war
stw
yku
ty-
kula
rnej
zmod
yfik
owan
aw
arst
wa
ale-
uron
owa
biel
ma
epid
erm
aza
rodk
a
50µ
m
D
cd. R
ozw
ójok
ryw
yow
ocow
onas
ienn
ej, z
arod
kow
ejcz
êœci
ziar
niak
aL
Zea
ma
ys.
E-
Per
ycar
pium
tu¿
prze
dos
i¹gn
iêci
empe
³nej
dojr
za-
³oœc
izi
arni
aka
(09.
09.)
grub
oœci
enna
zew
nêtr
zna
epid
er-
ma
owoc
nigr
uboœ
cien
neko
mór
kieg
zoca
r-pi
um
stre
fade
zint
egra
cji
kom
órek
egzo
-i
mez
ocar
pium
cien
koœc
ienn
een
doca
rpiu
m
sube
pide
rma
wew
nêtr
zna
epid
erm
aow
ocni
odpo
wie
dnik
war
stw
yku
tyku
lar-
nej
zmod
yfik
owan
aw
arst
wa
aleu
ro-
now
abi
elm
a
epid
erm
aza
rodk
a
F-
Per
ycar
pium
dojr
za³e
gozi
arni
aka
(23.
09)
grub
oœci
enna
, zew
nêtr
zna
epid
er-
ma
owoc
nigr
uboœ
cien
ne, z
gnie
cion
eko
mór
-ki
egzo
carp
ium
cien
koœc
ienn
eko
mór
kien
doca
r-pi
umsu
bepi
derm
aw
ewnê
trzn
aep
ider
ma
owoc
niod
pow
iedn
ikw
arst
wy
kuty
-ku
larn
ej(u
jem
nare
akcj
az
suda
-ne
mIV
)zm
odyf
ikow
ana
war
stw
aal
euro
-no
wa
biel
ma
epid
erm
aza
rodk
a
50µ
m
E F
505
847
848
Zarodki L. (Magnolia drzewiasta), z rodziny(Magnoliowate); A - zarodek trójliœcieniowy, B - zarodek dwuliœcieniowy.
Magnolia acuminata Magnoliaceae
liœcienie
merystem wierz-cho³kowy pêdu
merystem wierz-cho³kowy korze-nia
10 µm
A B
Roz
wój
praz
arod
kaL
. (¯
yto
zwyc
zaj-
Sec
ale
cere
ale
ne),
zro
dzin
y(W
iech
lino
wat
e); A
-L.
Po
ace
eae
A-
zygo
ta, B
-m
etaf
aza
wzy
goci
e,C
-dw
ukom
órko
wy
praz
a-ro
dek
ole
kko
skoœ
nej
œcia
nie
dzie
l¹ce
jko
mór
ki, o
zwak
uoli
zow
a-ne
jko
mór
ceba
zaln
ej, D
-tr
zyko
mór
kow
yli
near
nypr
azar
odek
oko
mór
ceœr
odko
wej
poch
odz¹
cej
odko
mór
kiba
zaln
ej, E
-cz
tero
-ko
mór
kow
ypr
azar
odek
oT
uk³a
dzie
kom
órek
, któ
rypo
wst
a³w
wyn
iku
podz
ia³u
kom
órki
baza
lnej
iap
ikal
nej,
F-
czte
roko
mór
-ko
wy
praz
arod
eko
uk³a
dzie
kom
órek
wsk
azuj
¹cym
naas
ymet
riê
wzr
ostu
;w
yraz
emte
jas
ymet
rii
jest
siln
iesk
oœny
uk³a
dœc
ian
roz-
dzie
laj¹
cych
kom
órki
apik
alne
odba
zaln
ych,
G-
oœm
ioko
mór
kow
ypr
azar
odek
ocz
tere
chko
mór
kach
poch
odny
chko
mór
kiap
ikal
nej
icz
tere
chpo
chod
z¹cy
chod
kom
órki
baza
lnej
, H-L
-ko
lejn
efa
zyro
zwoj
uw
ielo
kom
órko
weg
opr
azar
odka
wok
resi
epo
prze
dzaj
¹cym
ró¿n
icow
anie
siê
kom
órek
ipo
wst
awan
ieel
emen
tów
sk³a
dow
ych
zaro
dka.
50µ
m
AB
CD
E
FG
H
IJ
KL
506
849
Przekrój pod³u¿ny przez dojrza³y zarodekL. (¯yto zwyczajne), z rodziny (Wiechlinowate)
Secale cerealePoaceae
tarczka zarodkowa
pramiazga
koleoptyle
zawi¹zki liœci
epiblast
komórki macierzyste centralnego naczy-nia metaksylemu korzenia zarodkowego
korzeñ zarodkowy
koleoryza
komórki inicjalne kory pierwotnej i skórkikorzenia zarodkowego
komórki inicjalne czapeczki
czapeczka
wieszade³ko (suspensor)
50 µm
507
850
851
Prz
ekró
jpo
d³u¿
nypr
zez
dwa
bliŸ
niac
zepr
azar
odki
-L
. (¯
yto
zwyc
zajn
e), z
rodz
iny
(Wie
chli
now
ate)
Se
cale
cere
ale
Poace
ae
Jede
nz
praz
arod
ków
pow
sta³
praw
dopo
dobn
iez
zap³
odni
onej
kom
órki
jajo
wej
, adr
ugi
zza
p³od
nion
ejsy
nerg
idy.
10µ
m
Fra
gmen
tpr
zekr
oju
popr
zecz
nego
³upi
nyna
sien
nej
czêœ
cigr
zbie
tow
ejna
sien
iaL
. var
(Bob
ik),
zro
dzin
y(B
obow
ate)
Vic
iafa
ba
.m
ino
rF
ab
ace
ae
kuty
kula
œwia
t³o
kom
órko
we
czêœ
cipo
dpow
ierz
-ch
niow
ejsk
lere
nchy
mat
yczn
ych
kom
ó-re
kep
ider
my
“jas
nali
nia”
bieg
n¹ca
wpo
prze
kan
ty-
klin
alny
chœc
ian
skle
renc
hym
atyc
znej
epid
erm
y,o
w³a
œciw
oœci
ach
pó³p
rze-
pusz
czal
nych
skle
renc
hym
atyc
zne
kom
órki
epid
erm
y,w
yd³u
¿one
wki
erun
kupr
osto
pad³
ymdo
pow
ierz
chni
œwia
t³o
skle
renc
hym
atyc
znyc
hko
mór
ekep
ider
my
odst
rony
sube
pide
rmal
nej
sube
pide
rmal
naw
arst
wa
oste
oskl
erei
dów
skle
reid
y
cien
koœc
ienn
eko
mór
kim
iêki
szow
e
50µ
m
508
852
Sch
emat
prze
kroj
upo
prze
czne
gopr
zez
kwia
tost
anty
puko
szyc
zka
u-
Web
(Mni
szek
leka
rski
),z
rodz
iny
(Ast
row
ate)
Tara
xacu
mof
fici
nale
.A
ster
ace
ae ok
ryw
yko
szyc
zka
brze
¿ne,
obup
³cio
we
kwia
tyjê
zycz
-ko
we
ogr
ubyc
hp³
atka
chko
rony
obup
³cio
we
kwia
tyjê
zycz
kow
ew
ew-
nêtr
znej
czêœ
ciko
szyc
zka,
ode
lika
t-ne
jst
rukt
urze
p³at
ków
koro
ny
puch
kiel
icho
wy
p³at
kiko
rony
zroœ
niêt
ew
rurk
êpy
lnik
i
szyj
kas³
upka
500
µm
509
853
382
348
314
280
246
212
178
144
110
76
42
8
369
335
301
267
233
199
165
131
97
63
29
356
322
288
254
220
186
152
118
84
50
16
377
343
309
275
241
207
173
139
105
71
37 3
364
330
296
262
228
194
160
126
92 58 24
351
317
283
249
215
181
147 11
3 79
45
11
372
338
304
270
236
202
168
134
100
66
32
359
325
291
257
223 18
9
155
121
87
53
19
380
346
312
278
244 21
0
176
142
108
74
40
6
367
333
299
265 23
1
197
163
129
95
61
27
354 32
0
286 25
2
218
184
150
116
82
48
14
375
341 30
7 273
239
205
171
137
103
69
351
362
328 29
4
260
226
192
158
124
9056
22
383
349
315
281
247
213
179
145
111
7743
9
370
336
302
268
234
200
166
132
9864
30
357
323
289
255
221
187
153
119
8551
17
378
344
310
276
242
208
174
140
106
7238
4
365
331
297
263
229
195
161
127
93
59
2535
2
318
284
250
216
182
148
114
80
46
12
373
339
305
271
237
203
169
135
101
67
33
360
326
292
258
224
190
156
122
88
54
20
381
347
313
279
245
211
177
143
109
75
41
7
368
334
300
266
232
198
164
130
9662
28
355
321
287
253
219
185
151
11783
49
15
376
342
308
274
240
206
172
138
10470
36
2
363
329
295
261
227
19315
9
125
91
57
23
384
350
316
282
248
21418
0
146
112
78
44
10
371
337
303
26923
5
201
167
133
99
65
31
358
324
29025
6
222
188
154
120
86
52
18
379
34531
1277
243
209
175
141
107
73
395
36633
229826
4
230
196
162
128
9460
26
35331
9285
251
217
183
149
115
8147
13
374
340
306
272
238
204
170
136
102
68
34
361
327
293
259
225
191
157
123
89
55
21
Roz
mie
szcz
enie
kwia
tów
wko
szyc
zku
uW
eb(M
nisz
ekle
kars
-ki
),z
rodz
iny
(Ast
row
ate)
. Uk³
adkw
iató
ww
skaz
uje,
¿ep¹
kikw
iato
we
wob
rêbi
em
erys
tem
uw
ierz
cho³
kow
ego
kosz
yczk
apo
wst
awa³
ypr
awos
krêt
nie,
pod
k¹te
mok
o³o1
38,4
4tw
orz¹
c34
para
styc
hyi
11ok
rêgó
w(p
o34
kwia
tyw
okrê
gu).
Kw
iaty
ponu
mer
owan
ow
ed³u
gko
lejn
oœci
pow
staw
ania
;od
1do
384.
Na
pods
taw
iepr
epar
atu
prof
. Sig
mun
daze
Stu
ttga
rtu.
Tara
xacu
moff
icin
ale
.A
ster
ace
ae
o
1-
kwia
t,kt
óreg
oza
wi¹
zek
pow
sta³
jako
pier
w-
szy
wob
rêbi
em
erys
tem
uw
ierz
cho³
kow
ego
ko-
szyc
zka
2-
okry
wy
kosz
yczk
a3
-pa
rast
ychy
3
21
mm
1
510
854
855
Wykres przedstawiaj¹cy wahania k¹ta dywergencji pomiêdzy kolejno powstaj¹cymikwiatami w koszyczku Web. (Mniszek lekarski), z rodziny
(Astrowate).Taraxacum officinale As-
teraceae
Kwiaty w koszyczku rozmieszczone s¹ w trzydziestoczterokwiatowych okrêgach. Z wykresu wynika,¿e w miarê zbli¿ania siê do œrodka koszyczka i zmniejszania siê obwodu kolejnych okrêgów, a tym sa-mym zmniejszania siê powierzchni dla powstaj¹cych p¹ków kwiatowych, wzrastaj¹ wahania k¹ta dywer-gencji. Ponadto na wykresie wyraŸnie widoczne s¹ powtarzaj¹ce siê cyklicznie silniejsze wahniêcia k¹tadywergencji zwi¹zane z przechodzeniem p¹ków kwiatowych z jednego okrêgu do drugiego.
190
170
150
130
110
10 30 50 70 90 110 130 150 170 190 210 230 250 270 290 310 330 350 370P o z y c j a p ¹ k ó w k w i a t o w y c h w k o s z y c z k u
K¹t
dyw
erge
ncji
x = 138,44- 0
Schemat przekroju pod³u¿nego przez m³ody k³osek z dwoma prawid³owo rozwijaj¹-cymi siê p¹kami kwiatowymi u L. (¯yto zwyczajne), z rodziny
(Wiechlinowate)Secale cereale Poa-
ceae
merystem wierzcho³kowy k³oska
niedorozwijaj¹ce siê zawi¹zki kwiatów
pylniki
s³upek
zal¹¿ek
³uszczka
plewka górna
plewka dolna
plewa dolna
wi¹zka przewodz¹ca
1 - plewa górna2 - plewka dolna kwiatu drugiego (wy¿ej le¿¹cego)3 - ³uszczka kwiatu drugiego4 - plewka górna kwiatu drugiego
4
3
2
1
250 µm
511
856
Przekroje poprzeczne przez m³ody k³osekL (¯yto zwyczajne), z rodziny (Wiechlinowate);A - na poziomie zal¹¿ka kwiatu drugiego, B - na pozio-mie niedorozwiniêtego zawi¹zka kwiatu trzeciego.
Secale cereale. Poaceae
plewa górnaplewka dolna kwiatu drugiego
pylniks³upek
zal¹¿ek
plewka górna kwiatu drugiego
oœ k³oska
plewka górna kwiatu pierwszego (dolnego)pylnikznamiona s³upkaplewka dolna kwiatu pierwszego
plewa dolna
plewa górna
plewka dolna kwiatu drugiego
pylnik
plewka górna kwiatu drugiego
oœ k³oska
zawi¹zek s³upka kwiatu trzeciego
pylnik kwiatu trzeciego
plewka górna kwiatu pierwszego
pylnik
plewka dolna kwiatu pierwszego
plewa dolna
250 µm
A
B
512
857
858
Schemat przekroju poprzecznego m³odego obup³ciowego p¹ka kwiatowego z prêci-kiem znajduj¹cym siê w jednym okó³ku z owocolistkami u L (Knieæb³otna), z rodziny (Jaskrowate)
Caltha palustris .Ranunculaceae
pylniki
owocolistki
m³ode zal¹¿ki
pylnik we wspólnym okrêgu z owocolistkami two-rz¹cymi apokarpiczne s³upkowie
nitki prêcikowe
komory py³kowe
200 µm
Przekrój pod³u¿ny i poprzeczny przez miodnik stanowi¹cy emergencjê w kwiecieL (Rezeda ¿ó³ta), z rodziny (Rezedowate); A,B.Reseda lutea . Resedaceae
komórki wydzielnicze pochodzenia epi-dermalnego
komórki subepidermalne, miêkiszowe,tworz¹ce protuberancjê okryt¹ epider-malnymi komórkami wydzielniczymi
A - Przekrój pod³u¿ny miodnika
B - Przekrój poprzeczny miodnika
A
B
25 µm
513
Skorowidz nazw ³aciñskichSkorowidz nazw ³aciñskichSkorowidz nazw ³aciñskichSkorowidz nazw ³aciñskichSkorowidz nazw ³aciñskich
SSSSSKOKOKOKOKOROROROROROWIWIWIWIWIDDDDDZZZZZEEEEE
515
Skorowidz nazw ³aciñskichSkorowidz nazw ³aciñskichSkorowidz nazw ³aciñskichSkorowidz nazw ³aciñskichSkorowidz nazw ³aciñskich
859
Abies alba 397, 398, 400Acacia 645Acer 121Aceraceae 88, 121Acer campestre 88Adianthum 308Aegopodium podagraria 149Agropyron repens 141, 566, 567, 570Alliaceae 24, 66, 453, 468, 469, 615, 618, 619, 620Alisma plantago-aquatica 62, 612Alismataceae 62, 612Allium cepa 24, 31, 453
- fistulosum 468, 469- porrum 66, 620- schoenoprassum 618, 619- ursinum 615
Aloe 142Amaryllidaceae 67Amaryllis 67Amphitetras antediluviana 179Anabaena azollae 313Anemone virginiana 425Apiaceae 12, 149, 433, 483Apocynaceae 516Aquilegia 426 -432
- vulgaris 587, 588Arabis alpina 674Arachnodiscus ornatus 177Araliaceae 102, 520Araucaria 378Araucariaceae 369, 378Araucaria heterophylla 369Arctium lappa 99, 100, 635
- tomentosa 636Arecaceae 475, 476Aristolochia 555Aristolochiaceae 501, 555Aristolochia clematitis 501Ascomycotina 155-162Asparagaceae 65, 523, 577 -580Asparagus plumosus 523, 578, 632
- sprengeri 577Asteraceae 17, 38, 99, 100, 104, 105, 148, 151, 422,
454 - 458, 467, 488, 489, 535 - 537, 584 - 586,635 - 637, 646, 655, 661 - 665, 676, 677, 693 -700, 718, 719, 724, 725, 729, 744, 745, 781-786, 821 -826, 852 -854
Austrocylindropuntia 77, 648Avena sativa 15, 522, 627Azolla 147, 291, 294 -299, 312 -315Bacillariophyceae 177 -181Balsaminaceae 26, 421Basidiomycotina 163 -171Bellis perennis 38, 661 - 665, 676, 696 - 700, 718,
719, 724, 725, 729, 781 -786, 821 -826Berberidaceae 500, 647, 679Berberis 500
- thunbergii 647, 679- vulgaris 166 -169
Beta vulgaris 492Betulaceae 125, 127, 509
Brassicaceae 60, 61, 413 -419, 465, 466, 484, 508,590, 674, 730
Brassica napus 60, 61, 508, 590, 730Bromeliaceae 75Bryonia alba 560Bryophyta 32, 238 -257Bryopsida 249 -257Bryum argenteum 251 -253Cactaceae 76, 77, 648Caltha palustris 857Canna indica 449Cannabaceae 79, 112, 495, 573 -576Cannabis sativa 112, 573 -576Cannaceae 449Capparaceae 753Caprifoliaceae 35, 86, 97, 98, 110, 504, 532Capsicum annuum 9Caryophyllaceae 56, 420, 598, 678, 682 -684, 703,
739, 748Celastraceae 54, 113Centrales 177 -180Centrobacillariophyceae 177 -180Cephalaria tatarica 424Ceramiaceae 195Ceramium 195Cerastium arvense 682Ceratiaceae 182Ceratium hexacanthum 182
- hirudinella 182Cercidiphyllaceae 505Cercidiphyllum 505Cercospora 172Cereus 76Chamaecyparis pisifera 362 -365, 367, 368Chamedorea 475, 476Characeae 187, 188Chara vulgaris 187, 188Charophyceae 187Chenopodiaceae 93, 94, 423, 492, 541 -543Chenopodium album 93, 94, 541 -543Chlorophyta 183 -188Chrysanthemum leucanthemum 693 -695Cirsium lanceolatum 646Citrus aurantium 595Cladonia 176Cladoniales 176Claviceps purpurea 161, 162Clavicipitales 161, 162Clematis vitalba 29, 506, 552, 553Cleome speciosa 753Cocculus 556Commelinaceae 3, 8Conocephalum conicum 208, 236, 237Convallaria maialis 64,143, 563, 569, 640Convallariaceae 64, 143, 563, 569, 640Corallorhiza trifida 175Cornaceae 496Cornus mas 496Corylus avellana 125, 127, 509Coscinodiscaceae 177, 178Coscinodiscus omphalanthus 178Crassulaceae 512, 600
516
Skorowidz nazw ³aciñskichSkorowidz nazw ³aciñskichSkorowidz nazw ³aciñskichSkorowidz nazw ³aciñskichSkorowidz nazw ³aciñskich
860
Crataegomespilus asnieresi 602- dardari 519, 602
Crataegus monogyna 583, 602- persimilis 37, 582
Cucurbitaceae 4, 21, 42, 49, 76, 119, 120, 132, 478,559, 560
Cucurbita pepo 4, 21, 42, 49, 76, 119, 120, 132, 478,559
Cupressaceae 360-365, 367, 368, 399Cycadaceae 325-328Cycadophyta 325-345Cycas 327
- revoluta 325, 326, 328Cymbidium 525Cyperaceae 448, 613Cyperus 448
- alternifolius 613Cyrtomium 321Dahlia 17, 467, 488, 489Daucus carota 12, 433, 483Deschampsia caespitosa 624, 625Desmidiaceae 186Dianthus 56, 598
- squarrosus 420,Dictamnus albus 80Dictyotaceae 190Dictyota dichotoma 190Dinophyta 182Dioscorea 95, 571, 614Dioscoreaceae 95, 571, 614Dipsacaceae 424Donstaedtiaceae 303-305Dracena 572Dracenaceae 572Dryopteridaceae 290, 292, 308 -310, 318-323Dryopteris 318-320, 322, 323
- filix -mas 309, 310Egeria densa 5Eleagnaceae 74Elymus arenarius 623Encephalartos 331, 332Endomycetales 155Ephedra distachya 340-345Ephedraceae 340 -345Equisetaceae 146, 284-289Equisetum arvense 146, 284-289Euastrum oblongum 186Euphorbiaceae 22, 144, 540Euonymus europea 54, 113Eurotiales 156Fabaceae 14, 58, 90, 118, 124, 130, 434, 437- 439,
460, 461, 533, 544, 557, 596, 597, 638, 645, 650,731, 751, 754, 769-780, 806, 809, 851
Fagaceae 128Festuca pratensis 622Ficaria verna 145, 464, 485-487Ficus elastica 59Fontinalis antipiretica 249, 250
Fragilaria virescens 181Fragilariaceae 181
Fraxinus excelsior 23, 122, 126, 129, 514Fritillaria imperialis 150Fucaceae 192-194Fucus vesiculosus 192-194Fungi imperfecti 172Gagea lutea 746, 747, 793-798, 827-834Galium 507
- aparine 79Ginkgo biloba 346-354, 400Ginkgoaceae 346-354, 400Glaucium flavum 737Gunnera 551Gunnera magellanica 139Hakea 57, 498, 499, 599Halopteris filicina 189Haloragaceae 139, 551Hammamelidaceae 27, 511Hedera helix 102, 520Heteranthera dubia 497Helianthus annuus 454-458, 535-537
- tuberosus 148, 584-586Helleborus niger 610, 672, 701Hemerocallidaceae 477, 490, 491Hemerocallis citrina 477, 491
- fulva 490Heterokontophyta 177-181Hippophae rhamnoides 74Hippuridaceae 39, 561Hippuris vulgaris 39, 561Hordeum murinum 649
- vulgare 19Humulus lupulus 79, 495Huperziaceae 140, 259, 260, 264, 266, 267, 276-
278Huperzia selago 140, 259, 260, 264, 266, 267, 276-
278Hydrocharitaceae 5Hydrodictyaceae 184Hyphomycetales 172Impatiens balsamina 421
- parviflora 26Iridaceae 63, 471, 526, 616, 617Iris germanica 63, 471, 526, 616, 617Juncaceae 40, 568Juncus conglomeratus 40, 568Jungermaniopsida 203, 204Juniperus communis 360, 361Lactarius rufus 164Lamiaceae 459, 538, 539Laminaria 191Laminariaceae 191Lamium album 459, 538, 539Larix decidua 388-392, 400, 405, 406Lathyrus sylvester 638, 650Lichenes 176Ligustrum vulgare 589Liliaceae 114, 142, 150, 685, 686, 746, 747, 793-
798, 827-834Liliopsida 95Lilium martagon 685Liriodendron tulipifera 510Loranthaceae 28, 55, 534, 601
517
Skorowidz nazw ³aciñskichSkorowidz nazw ³aciñskichSkorowidz nazw ³aciñskichSkorowidz nazw ³aciñskichSkorowidz nazw ³aciñskich
861
Lupinus albus 434Lycopersicon esculentum 10, 11Lycopodiaceae 261, 268, 269, 271, 275, 276, 278-
283Lycopodium annotinum 268
- clavatum 261, 269, 271, 275, 276, 278 -283Lycophyta 259 -283Lysimachia vulgaris 702, 706Magnolia acuminata 20, 435, 513, 656, 657, 668 -
670, 708, 711-714, 727, 728, 732, 741-743, 755-760, 807, 808, 810 -820, 847
Magnoliaceae 20, 435, 510, 513, 656, 657, 668 -670,708, 711-714, 727, 728, 732, 741-743, 755 -760,807, 808, 810 -820, 847
Magnolia cordata 513Malus domestica 45, 103Marchantia polymorpha 200 - 202, 205 - 207, 209 -
224, 227 -235Marchantiophyta 198 -237Matonia pectinata 306Matoniaceae 306Medicago media 731, 751, 754, 769 -780, 806, 809Melandrium rubrum 683, 684, 703Menispermaceae 30, 554, 556Menispermum 30, 554Mespilus germanica 518, 602Micrasterias denticulata 186Mimosoideae 645Mnium 6, 7, 32 -34, 254Moraceae 59Morchella 157Mristol 555Musaceae 16Musa x paradisiaca 16Myriophyllaceae 562Myriophyllum spicatum 562Navicula lata 181Naviculaceae 181Neotia nidus-avis 173, 174Nigella 436Nuphar luteum 440Nymphaea alba 50, 96, 135, 593, 594, 639
- candida 671Nymphaeaceae 50, 96, 135, 593, 594, 639, 671Nyssaceae 521Nyssa silvatica 521Oleaceae 23, 122, 126, 129, 514, 589Oncidium 493, 494Onoclea 290, 292Ophioglossaceae 316, 317Ophioglossum vulgatum 316, 317Opuntia cylindrica 77, 648Orchidaceae 173-175, 472-474, 493, 494, 525, 750Osmundaceae 293Osmunda regalis 293Pandanaceae 479, 480Pandanus 479, 480Papaveraceae 53, 673, 735, 737Papaver argemone 735
- dubium 53- oreophilum 735- rhoeas 673
Parrotia 27, 511Paulinia sorbilis 558Pediastrum boryanum184Pellia epiphylla 198, 199, 225, 226Penicillium 156Pennales 180, 181Petasites hybridus 104, 105, 637Pezizales 157-160Phaeophyta 189 -194Phaseolus 437
- vulgaris 14Phleum pratense 441-445Phormium tenax 114Phycomyces nitens 154Phyllophoraceae 196Physcomitrium pyriforme 255 -257Picea abies 355 -357, 393 -396, 400, 402, 403, 408-
411Pinaceae 355 -358, 370, 371, 376, 377, 379 -412Pinophyta 346 -412Pinus mugo 377, 404
- pinea 412- sylvestris 370, 371, 376, 379 -387, 400, 401, 407
Pisum arvense 460, 461- sativum 439
Plagiomnium 254Platanthera bifolia 750Platycerium alcicorne 311Pleurococcus 183Pleurococcaceae 183Poaceae 15, 18, 19, 36, 41, 46, 48, 68 -71, 115, 116,
136, 137, 141, 441-447, 450-452, 470, 481, 482,522, 564 -567, 570, 622 -631, 649, 660, 666, 667,687-691, 707, 710, 720-723, 752, 799 -805, 835-846, 848 -850, 855, 856
Podocarpaceae 374Podocarpus falcatus 374Podophyllaceae 134, 550Podophyllum peltatum 134, 550Polygonaceae 101, 106-109, 131, 545 -547, 787-792Polygonum aviculare 106-109, 545Polypodiaceae 138, 300-302, 307, 311Polypodiophyta 290 -324Polypodium vulgare 138, 300 -302, 307Polytrichopsida 241 -248Polytrichum 241-247
- commune 248Pontederiaceae 497Populus 123
- alba 73Potamogetonaceae 524, 621Potamogeton crispus 524, 621Primula 738Primulaceae 680, 681, 702, 706, 738, 749Proteaceae 57, 498, 499, 599Protoccales 184, 185Prunus domestica 117Pseudolarix 358Psilophyta 258Psilotaceae 197, 258Psilota sericea 197Pteridium aquilinum 303 -305
518
Skorowidz nazw ³aciñskichSkorowidz nazw ³aciñskichSkorowidz nazw ³aciñskichSkorowidz nazw ³aciñskichSkorowidz nazw ³aciñskich
862
Ptychoverpa bohemica 158 -160Puccinia graminis 166 -171Pucciniales 166 -171Quercus robur 128Ranunculaceae 29, 51, 133, 145, 425 -432, 436, 462-
464, 485 - 487, 506, 548, 549, 552, 553, 587,588, 610, 672, 701, 733, 734, 857
Ranunculales 554, 556Ranunculus acer 548
- acris 51- polyanthemos 133, 549- repens 462, 463
Raphanus sativus 413 -419, 465, 466, 484Resedaceae 736, 858Reseda lutea 736, 858Reynoutria japonica 101Rhizopus nigricans 153Rhodophyta 195 -197Rhoeo spethacea 8Rhynchosia 557Ribes grossularia 653, 654Ricinus communis 22, 144, 540Robinia pseudacacia 124Rosaceae 37, 45, 103, 117, 518, 519, 582, 583, 602,
651, 652Rosa rugosa 652Rubiaceae 79, 507Rubus ideus 651Rumex acetosa 546
- crispus 131, 547- obtusifolius 787 -792
Ruscoideae 65Ruscus 65, 579, 580Russula emetica 163
- livida 165Russulales 163 -165Rutaceae 80, 152, 595Ruta graveolens 152Saccharomyces cerevisiae 155Salicaceae 73, 123Salvinia natans 324Salviniaceae 147, 291, 294 -299, 312 -315, 324Sambucus nigra 35, 86, 97, 98, 110, 504, 532Sapindaceae 558Sarothamnus scoparius 58, 533Saxifragaceae 653, 654Scapania undulata 203, 204Scenedesmaceae 185Scenedesmus 185Scorzonera hispanica 422Scrophulariaceae 72, 502, 503, 515, 642, 643Scrophularia nodosa 502, 503Secale cereale 18, 447, 565, 666, 667, 687, 720 -723,
752, 799 -805, 837 -840, 848 -850, 855, 856Sedum 512
- acre 600Selaginella 262, 263, 265, 270, 272 -274, 276, 278Selaginellaceae 262, 263, 265, 270, 272 -274, 276,
278Solanaceae 9-11, 13, 89, 517Solanum 172
- tuberosum 13, 89, 517
Sphacellariaceae 189Sphaerococcus 196Sphagnopsida 238 -240Sphagnum 238 -240Sphenophyta 146, 284 -289Spinacia oleracea 423Stangeriaceae 329, 330Stangeria paradoxa 329, 330Stellaria holostea 678, 739
- media 748Surirella gemma 180Surirellaceae 180Taraxacum officinale 151, 655, 677, 744, 745, 852-
854Taxaceae 366, 372, 373, 375Taxus baccata 366, 372, 373, 375Taxodiaceae 359Taxodium distichum 359Thuja orientalis 399Tiliaceae 25, 43, 44, 52, 81-85, 87, 91, 92, 111, 527-
531, 591, 592, 603 - 609, 611, 633, 641, 644,658, 659, 675, 692, 704, 705, 709, 715 - 717,726, 740, 761 -768
Tilia cordata 25, 43, 44, 52, 81-85, 91, 92, 111, 527,591, 592, 603 -609, 611, 633, 641, 644, 659, 675,692, 704, 705, 709, 715 -717, 726, 761 -768- ‘Euchlora’ 658, 692, 740- platyphyllos 25, 87, 528 -531
Tillandsia 75Tillandsioideae 75Tmesipteris tannensis 258Tradescantia 3Triceratium 180Triceratiaceae 179, 180Trientalis europea 680, 681, 749Trifolium pratense 596, 597
- repens 90, 130, 544Triticum vulgare 170, 171, 446, 450 -452, 470Trollius europeus 733, 734Tulipa gesneriana 686Urticaceae 78Urtica dioica 78Vanilla planifolia 472 -474Verbascum phlomoides 72, 642Veronica 515
- myrtifolia 643- speciosa 643
Vicia faba 118, 438, 851Vinca minor 516Viscum album 28, 55, 534, 601Vitaceae 581, 634Vitis vinifera 581, 634Welwitschiaceae 333 -339Welwitschia mirabilis 333 -339Zamiaceae 331, 332Zea mays 36, 41, 46 -48, 68 -71, 115, 116, 136, 137,
481, 482, 564, 626, 628 -631, 660, 688 -691, 707,710, 835, 836, 841 -846
Zingiberales 449Zygomycetes 154Zygomycotina 153, 154
519
Skorowidz nazw polskich
863
Adiantum 308Akacja 645Aloes 142Amarylis 67Amarylkowate 67Araliowate 102, 520Araukaria 378Araukaria wynios³a 369Araukariowate 369, 378Astrowate 17, 38, 99, 100, 104, 105, 148, 151, 422,
454-458, 467, 488, 489, 535-537, 584-586, 635,637, 646, 655, 661-665, 676, 677, 693-700, 707,718, 719, 724, 725, 729, 744, 745, 781-786, 821-826, 852 -854
Banan rajski 16Bananowate 16Barwinek pospolity 516Berberys 500Berberysowate 500, 647, 679Berberys Thunberga 647, 679
- zwyczajny 166 -169Bez czarny 35, 86, 97, 98, 110, 504, 532Bluszcz pospolity 102, 520Bniec czerwony 683, 684, 703Bobik 118, 851Bobowate 14, 58, 90, 118, 124, 130, 434, 437-439,
460, 461, 533, 544, 557, 596, 597, 638, 645, 650,731, 751, 754, 769 -780, 806, 809, 851
Bób 438Bromeliowate 75Brzozowate 125, 127, 509Brunatnice 189 -194Bukowate 128Bu³awinka czerwona 161, 162Bu³awinkowce 161, 162Burak zwyczajny 492Cebula zwyczajna 24, 31, 453Chmiel zwyczajny 79, 495Choina wschodnia 399Chrobotkowce 176Cibora 448
- zmienna 613Ciemiernik bia³y 610, 672, 701Cis pospolity 366, 372, 373, 375Cisowate 366, 372, 373, 375Cyprysik groszkowy 362 -365, 367, 368Cyprysowate 360 -365, 367, 368, 399Cypryœnik b³otny 359Cypryœnikowate 359Czarecznik gruszkowaty 255Czarnuszka 436Czosnek dêty 468, 469
- niedŸwiedzi 615- por 66, 620- szczypiorek 618, 619
Czosnkowate 24, 66, 453, 468, 469, 615, 618 -620Dalia 17, 467, 488, 489D¹b szypu³kowy 128Dereniowate 496Dereñ w³aœciwy 496Desmidiowate 186Dinofity 182
D³ugosz królewski 293D³ugoszowate 293Dracena 572Dracenowate 572Dro¿d¿e piekarnicze155Dro¿d¿owce 155Dynia zwyczajna 4, 21, 42, 49, 76, 119, 120, 132,
478, 559Dyniowate 4, 21, 42, 49, 76, 119, 120, 132, 478,
559, 560Dyptam jesionolistny 80Dziewanna kutnerowata 72, 642Fasola 437
- zwyczajna 14Figowiec sprê¿ysty 59G¹zewnikowate 28, 55, 534, 601Gêsiówka alpejska 674G³owaczek tatarski 424G³óg jednoszyjkowy 583
- œliwolistny 37, 582GnieŸnik leœny 173, 174Go³¹bek widlasty 165
- wymiotny 163Go³¹bkowce 163 -165GoŸdzik 56, 598
- naje¿ony 420GoŸdzikowate 56, 420, 598, 678, 682-684, 703, 739,
748Gr¹¿el ¿ó³ty 440Groch b³êkitnopurpurowy 460, 461
- zwyczajny 439Groszek leœny 638, 650Gruboszowate 512, 600Grujecznik japoñski 505Grujecznikowate 505Grzybienie bia³e 50, 96, 135, 593, 594, 639
- pó³nocne 671Grzybieniowate 50, 96, 135, 440, 593, 594, 639, 671Grzyby niedoskona³e 172
- sprzê¿niowe 153, 154Gwiazdnica pospolita 748
- wielkokwiatowa 678, 739Jab³oñ domowa 45, 103Ja³owiec pospolity 360, 361Jaskier ostry 51, 548
- roz³ogowy 462, 463- wielokwiatowy 133, 549
Jaskrowate 29, 51, 133, 145, 425 -432, 436, 462 -464, 485 - 487, 506, 548, 549, 552, 553, 587,588, 610, 672, 701, 733, 734, 857
Jaskrowce 554Jasnota bia³a 459, 538, 539Jasnotowate 459, 538, 539Jednoliœcienne 95Jemio³a pospolita 28, 55, 534, 601Jesion wynios³y 23, 122, 126, 129, 514Jêczmieñ p³onny 649
- zwyczajny 19Jod³a pospolita 397, 398Kaktusowate 76, 77, 648Kannowate 449Kaparowate 753
520
Skorowidz nazw polskich
864
Kapusta rzepak 60, 61, 590, 730Kapustowate 60, 61, 413 -419, 465, 466, 484, 508,
590, 674, 730Kl¹¿a 521Kl¹¿owate 521Klon 121Klonowate 88, 121Klon polny 88Knieæ b³otna 857Kokornak 555
- powojnikowy 501Kokornakowate 501, 555Komelinowate 3, 8Komosa bia³a 93, 94, 541 -543Komosowate 93, 94, 423, 492, 541 -543Koniczyna bia³a 90, 130, 544
- czerwona 596, 597Konopie siewne 112, 573 -576Konopiowate 79, 112, 495, 573 -576Konwalia majowa 64, 143, 563, 569, 640Konwaliowate 64, 143, 563, 569, 640Kosaciec niemiecki 63, 471, 526, 616, 617Kosaæcowate 63, 471, 526, 616, 617Kosodrzewina 377, 404Kostrzewa ³¹kowa 622Krasnorosty 195 -197Kukurydza zwyczajna 36, 41, 46-48, 68 -71, 115, 116,
136, 137, 481, 482, 564, 626, 628-631, 660, 688-691, 707, 710, 835, 836, 841-846
Kustrzebkowce 157-160Len nowozelandzki 114Lepiê¿nik ró¿owy 104, 105, 637Leszczyna 125, 127, 509Ligustr pospolity 589Lilia z³otog³ów 685Liliowate 114, 142, 150, 685, 686, 746, 747, 793-
798, 827 -834Liliowcowate 477, 490, 491Liliowiec 490
- cytrynowy 477, 491Lipa drobnolistna 25, 43, 44, 52, 81 -85, 91, 92, 111,
527, 591, 592, 603-609, 611, 633, 641, 644, 659,675, 692, 704, 705, 709, 715-717, 726, 761-768- krymska 658, 692, 740- szerokolistna 25, 87, 528 -531
Lipowate 25, 43, 44, 52, 81 -85, 87, 91, 92, 111,527-531, 591, 592, 603-609, 611, 633, 641, 644,658, 659, 675, 692, 704, 705, 709, 715 - 717,726, 740, 761-768
Lucerna mieszañcowa 731,751,754,769-780,806,809£opian pajêczynowaty 636£opian wiêkszy 99, 100, 635£osie rogi 311£ubin bia³y 434Magnolia 513
- drzewiasta 20, 435, 513, 656, 657, 668-670, 708,711-714, 727, 728, 732, 741-743, 755-760, 807,808, 810 -820, 847
Magnoliowate 20, 435, 510, 513, 656, 657, 668-670,708, 711-714, 727, 728, 732,741 - 743, 755 - 760, 807, 808,810 -820, 847
Makowate 53, 673, 735, 737Mak piaskowy 735
- polny 673- w¹tpliwy 53
Malina w³aœciwa 651Marchew zwyczajna 12, 433, 483Marzanowate 79, 507Mchy 6, 7, 32, 33, 238 -257Merzyk 6, 7, 32-34Miesiêcznica 30, 554Miesiêcznicowate 30, 554, 556Mi³orz¹b dwuklapowy 346 -354, 400Mi³orzêbowate 346 -354Mleczaj rudy 164Mniszek lekarski 151, 655, 677, 744, 745, 852 -854Moczarka argentyñska 5Modrzew europejski 388 -392, 405, 406Morszczyn pêcherzykowaty 192-194Morwowate 59Mydleñcowate 558Myszop³och 65, 579, 580Nagozal¹¿kowe drobnolistne 347-412Nagozal¹¿kowe wielkolistne 325 -345NasiêŸrza³owate 316, 317NasiêŸrza³ pospolity 316, 317Nerecznica 318 -323
- samcza 309, 310Nerecznicowate 290, 292, 308 -310, 318 -323Niecierpek balsamina 421
- drobnokwiatowy 26Niecierpkowate 26, 421Nieszpu³ka zwyczajna 518Oczarowate 27, 511Okrzemki 177-181
- pierzaste 180, 181- promieniste 177-180
Oliwkowate 23, 122, 126, 129, 514, 589Opuncja cylindryczna 77, 648Orlica pospolita 303 -305Orlik 426-432
- pospolity 587, 588Ostro¿eñ lancetowaty 646Owies zwyczajny 15, 522, 627Paciorecznik 449Palmy 475, 476Pandanowate 479, 480Paprocie 290 -324Paprotka zwyczajna 138, 300 -302, 307Paprotkowate 138, 300 -302, 307, 311Papryka roczna 9Parocja 27Parzeplin 139, 551Parzeplinowate 139, 551Peluszka 460, 461Pe³nik europejski 733, 734Perz w³aœciwy 141, 566, 567, 570Pêdzlak 156Pierwiosnek 738Pierwiosnkowate 680, 681, 702, 706, 738, 749Pierwotek 183Pierwotkowe 184, 185Platycerium 311
521
Skorowidz nazw polskich
865
Pleszanka pospolita 198, 199, 225, 226Pleœniówkowce 156P³onnik 241-248P³onnikowe 241-248Pochrzyn 95, 571, 614Pochrzynowate 95, 571, 614Podagrycznik pospolity 149Podkolan bia³y 750Podstawczaki 163-171Pokrzywa zwyczajna 78Pokrzywowate 78Pomarañcza 595Pomidor zwyczajny 10Porostnica wielokszta³tna 200 -202, 205 -207, 209-
224, 227 -235Porosty 176Porzeczka agrest 653, 654Powojnik pn¹cy 29, 506, 552, 553Pr¹tnik srebrzysty 251-253Pr¹tnikowe 249 -257Przestêp bia³y 560Przetacznik 515, 643Przewiertniowate 35, 86, 97, 98, 110, 504, 532Przêstka pospolita 39, 561Przêstkowate 39, 561Przêœl skrzypowata 340 -345Przêœlowate 340 -345Przytulia 507
- czepna 79Psiankowate 9 -11, 13, 89, 517Psylotowe 258Pszenica zwyczajna 170, 171, 446, 450 -452, 470Ramienica pospolita 187, 188Ramienicowate 187, 188R¹cznik pospolity 22, 144, 540Rdest ostrokoñczysty 101Rdestowate 101, 106-109, 131, 545 -547, 787-792Rdest ptasi 106 -109, 545Rdestnica kêdzierzawa 524, 621Rdestnicowate 524, 621Rdza ŸdŸb³owa 166-171Rdzowce 166 -171Reo meksykañskie 8Rezeda ¿ó³ta 736, 858Rezedowate 736, 858Robinia akacjowa 124Rogownica polna 682Rokitnikowate 74Rokitnik zwyczajny 74Rozchodnik 512
- ostry 600Ró¿a pomarszczona 652Ró¿owate 37, 45, 103, 117, 518, 519, 582, 583, 602,
651, 652Ruta zwyczajna 152Rutowate 80, 152, 595Rzepak ozimy 508Rzodkiewka 413, 465, 466, 484Rzodkiew zwyczajna 414 -419Sagowcowate 325 -328Salwinia p³ywaj¹ca 324Salwiniowate 147, 291, 294 -299, 312 -315, 324
Selerowate 12, 149, 433, 483Sfenofity 146, 284 -289Siódmaczek leœny 680, 681, 749Sitowate 40, 568Sit skupiony 40, 568Siwiec ¿ó³ty 737Skalnicowate 653, 654Skapanka falista 203, 204Skrzypowate 146, 284 -289Skrzyp polny 146, 284 -289S³onecznik bulwiasty, topinambur 148, 584 -586
- zwyczajny 454 -458, 535 -537Smardz 157Smardzówka czeska 158-160Sosna zwyczajna 370, 371, 376, 379 -387, 401, 407Sosnowate 355 -358, 370, 371, 376, 377, 379 -412Sprzê¿niaki 154Srebrnikowate 57, 498, 499, 599Stokrotka pospolita 38, 661-665, 676, 696-700, 718,
719, 724, 725, 729, 781-786, 821-826Storczykowate 173 -175, 472 -474, 493, 494, 525,
750Sto¿ka ostrokrê¿na 208Strzêpczakowce 172Szachownica lekarska 150Szczaw kêdzierzawy 131, 547
- têpolistny 787-792- zwyczajny 546
Szczeciowate 424Szparagowate 65, 523, 577 -580, 632Szparag pierzasty 523, 578, 632
- Sprengera 577Szpinak warzywny 423Œliwa domowa 117Œmia³ek darniowy 624, 625Œwierk pospolity 355 -357, 393 -396, 402, 403, 408-
411Toinowate 516TojeϾ pospolita 702, 706Topola 123
- bia³a 73Torfowiec 238 -240Tofowcowe 238-240Trêdownik bulwiasty 502, 503Trêdownikowate 72, 502, 503, 515, 642, 643Trzmielina zwyczajna 54, 113Trzmielinowate 54, 113Trzykrotka 3Tulipan ogrodowy 686Tulipanowiec amerykañski 510Turzycowate 448, 613Tymotka ³¹kowa 441 -445Wanilia p³askolistna 472 -474W¹trobowce 198 -237Welwiczja przedziwna 333 -339Wê¿ymord czarny korzeñ 422Widliczkowate 262, 263, 265, 270, 272 -274, 276,
278Widliczka 262, 263, 265, 270, 272 -274, 276, 278Wid³ak goŸdzisty 261, 269, 271, 275,
276, 278 -283- ja³owcowy 268
522
Skorowidz nazw polskich
- wroniec 140, 259, 260, 264, 266, 267, 276-278Wid³akowate 261, 268, 269, 271, 275, 276, 278-283Wid³akowe 259 -283Wid³akowce 140Wiechlinowate 15, 18, 19, 36, 41, 46 -48, 68 - 71,
115, 116, 136, 137, 141, 441-447, 450-452, 470,481, 482, 522, 564 - 567, 570, 622, 631, 649,660, 666, 667, 687 - 691, 707, 710, 720 - 723,752, 799 -805, 835 -846, 848 -850, 855, 856
Wierzbowate 73, 123Wilczomleczowate 22, 144, 540Winoroœlowate 581, 634Winoroœl w³aœciwa 581, 634Wodnikowate 139Workowce 155 -162Wydmuchrzyca piaskowa 623Wyw³ócznik k³osowy 562Wyw³ócznikowate 562
Zawilec wirginijski 425Zdrojek pospolity 249, 250Ziarnop³on wiosenny 145, 464, 485-487Zielenice 183-188Ziemniak 13, 89, 517Z³ocieñ w³aœciwy 693-695Z³oæ ¿ó³ta 746, 747, 793-798, 827-834¯abieniec babka wodna 62, 612¯abieñcowate 62, 612¯abiœciekowate 5¯arnowiec miotlasty 58, 533¯³obik koralowy 175¯yto zwyczajne 18, 447, 565, 666, 667, 687, 720-
723, 752, 799-805, 837-840, 848-850, 855, 856¯ywotnik wschodni 399
866
523
Skorowidz nazwisk
867
Adamczyk Józef 46, 70, 115B³aszczak Alicja 1, 686Brañski Stanis³aw 753Brodzki Piotr 2, 370Buder J. 175Czapliñska Stanis³awa 166 -169Fabiszewski Jerzy 1Gago El¿bieta 1Gomzar Jan 460, 461Gurich G. 327, 331, 332Halawa Bogumi³ 1Hejnowicz Alina 342-345, 347 -349, 382, 384, 388 -399Hejnowicz Zygmunt 360 -365, 367, 368Hooke Robert 2Jelinowska Anna 769 -780Kadej Agnieszka 437, 521Kadej Franciszek 1, 292, 293, 346, 350, 414 -425, 433, 434, 436, 438 -445,
448, 449, 478, 632Ko³kiewicz Janina 426 -432Kruczkowska Hanna 61, 508, 730Królikowski Zygmunt 46, 70, 115£ukaszewicz Marcin 256, 257, 259Maheshwary P. 1, 131, 139, 172, 258, 306, 333 -339, 547, 551Neumann 522, 627Paw³owska Hanna 61, 508, 730Pu³awska Zofia 643Pyszyñski W³adys³aw 387Richter Dorota 300, 301Sigmund 1, 88, 134, 150, 151, 236, 237, 352 -354, 380, 381, 383, 385, 386,
405, 406, 408 -412, 464, 485 -487, 531, 550, 558, 562, 572, 610, 672,673, 677, 701, 744, 745, 852 -854
Skuciñska Barbara 454 -458Tele¿yñski Henryk 1, 2, 356, 358, 359, 366, 369, 473, 474, 479, 494, 495-
507, 509 -516, 518-520, 523, 524, 526Trinh Manh Dung 787 -792W³och Wies³aw 1Zenkteler El¿bieta 1Zimerman 198, 225, 226
524
Skorowidz rzeczowy
868
Aaerenchyma (= miêkisz przewietrzaj¹cy) 38-41, 561,
568, 594, 663, 664akceptor py³ku 744aktynostela paproci 300, 301
- wid³akowych 266anafaza I mejozy 405, 727, 827
- II mejozy 405, 813- mitotyczna 815, 825
antypody 760, 778, 780, 786, 797, 798, 805, 818-820, 824-826, 830, 831, 835- triploidalne 797, 798, 830, 831- z pyknotycznymi j¹drami 832, 833
anulus zarodni paproci 323aparat filarny (œciany transferowe) 820
- jajowy 819, 830, 831
aparat szparkowy; budowa:- - dwudziestokomórkowy, w¹trobowca 209, 211- - dwunastokomórkowy, w¹trobowca 213- -; kanalik komórki szparkowej typu traw 68, 70- -; komora nadszparkowa 53, 55-57, 59, 63, 66- -; komora podszparkowa 49 -59, 62 -66, 69, 91,92- -; komórka macierzysta 71- -; komórki przyszparkowe 8, 50, 52-55, 57, 58,60, 62-71, 91- -; komórki szparkowe 49-55, 57-67, 91, 92- -; kutykularny r¹bek 210, 212- -; listwa szparkowa górna (brak dolnej) 52, 57, 62- -; - - - i dolna 49-51, 53-56, 58, 59, 63-66- - niedokszta³cony 71- -; pêcherzyk komórki szparkowej typu traw 68, 70- -; por (= otwór) 44, 61, 67, 68, 70, 212, 213,- -; przedsionek dolny 49-56, 58, 59, 64-66, 91- -; - górny 49-54, 56-59, 62-66, 91- - szesnastokomórkowy, w¹trobowca 210, 212
aparat szparkowy; lokalizacja:- -; cierñ 647- -; ga³êziak (= fyllokladium) 65, 578, 580- -; gametangiofor w¹trobowca 201, 202, 207, 209,210, 213- -; liœæ 50, 52, 55-59, 61, 62, 587, 588, 590, 592,594, 596, 598, 599, 600, 612, 613, 615, 620, 622,623, 625, 626- -; ³odyga 49, 51, 53, 54, 91, 92, 549, 567- -; ³odyga kwiatostanowa 66- -; miodnik 150- -; ogonek liœciowy 64, 645- -; okwiat niezró¿nicowany 610, 701- -; oœæ plewki 649- -; plecha w¹trobowca 200, 211- -; p³atek korony 706- -; ŸdŸb³o trawy 68-70
aparat szparkowy; pozycja systematyczna:- -; dwuliœcienne 44, 61, 91, 92, 172, 549, 587,588, 590, 594, 596-600, 647, 701- -; jednoliœcienne 8, 62 -71, 150, 170, 567, 578,
579, 612, 613, 615, 619, 620- -; mszaki 200-202, 207, 209-213,
- -; nagonasienne drobnolistne 351, 371-373, 375-377- -; - wielkolistne 325, 326, 338, 339- -; paprociowe 310, 311- -; psylotowe 258- -; wid³akowe 271, 276-278
aparat szparkowy; przystosowanie do siedliska:- -; gruboszowatych 600- -; kserofitów 56 -59, 598, 599- -; mezofitów 52, 61- -; pó³paso¿ytów 55- -; roœlin bagiennych 62- -; - wodnych 50, 594
aparat szparkowy; typ:- - Amaryllis 67, 70, 588- - helikocytowy 60- - traw 68 -70, 567, 622, 623, 625, 626, 649- - w¹trobowców 200, 202, 207, 209, 213
askospory (= zarodniki workowe grzybów) 157, 158asterosklereidy 336, 337, 639asymilatory (= miêkisz asymilacyjny) liœcia mchu 240,
244- sety mchu 245- w¹trobowca 200 -202, 207, 209, 212, 222 -224
ataktostela dwuliœciennych 550, 579atrichoblasty 419, 465, 466, 470
Bbakterie w gametangioforze w¹trobowca 215basidiole grzybów 165basidiospory (= zarodniki podstawkowe grzybów) 165basidium (= podstawka grzybów) 165bia³ko amorficzne (w ziarnie aleuronowym) 18-22bielmo 18, 19, 833, 836bielmo j¹drowe 833, 835, 837
- komórkowe 838, 839- skrobiowe 836, 839, 840, 842- transferowe 836-, warstwa aleuronowa 18, 19, 836, 839, 840, 842-, - - zmodyfikowana 836, 844 -846
blaszka œrodkowa 3, 4, 13, 23, 29, 32, 37, 43, 45,99, 100, 102, 103, 117, 118, 604, 605, 609, 726
brodawki (emergencje) 655brunatnice (Phaeophyta) 189 -194
-, komórka apikalna plechy 189, 190-, plecha 189 -194-, -, segmenty komórkowe 189, 190-, - tkankowa 191, 192-, - -, przestwory miêdzykomórkowe 194-, - -, tkanka asymilacyjna 191, 192-, - -, - przewodz¹ca z elementami sitowymi 191, 192-, - -, - wzmacniaj¹ca 192-, - -, - zapasowa 191, 192-, - -, warstwa okrywaj¹ca 191-193-, - -, - „subepidermalna” 193
bruzda ryzoidalna z chwytnikami gametangioforu w¹tro-bowca 202, 206, 207, 227, 228, 236- z wici¹ w pancerzyku tobo³ka 182
bulwa korzeniowa 488, 490, 491- pêdowa 89, 584-586
525
Skorowidz rzeczowy
869
bulwka korzeniowa 464, 485 -487
CCAM (= crassulacean acid metabolism) 600centralne naczynie metaksylemu korzenia 486centrum skrobiotwórcze (= hilum) 13, 15, 16, 19cewki 125, 127, 147, 309, 315, 317, 319, 325, 328,
344, 345, 349, 371- drewna letniego 343, 347, 381, 382, 384 -388,390, 392, 393, 396 -399, 401- - pierwotnego 378- - wiosennego 342, 347, 348, 381 -383, 385 -389,391 -394, 396 -399, 401- metaksylemu 138, 297, 299- otaczaj¹ce epitel 391- promienia drzewnego nagonasiennych 380 -386,388 -391, 393 -396, 400- protoksylemu 138, 297 -299- w³ókniste 125, 126
chalaza 759, 760, 763, 766-468, 775, 778, 779, 782,785, 789, 795-798, 800, 801, 811, 812, 821-824,827 - 834
chimera 602chlorenchyma (= miêkisz asymilacyjny) 95, 106 -108,
131, 136, 285, 287, 543, 545-547, 563, 565-567,571
chloroplasty 5 -8, 32, 33, 274, 278, 308- aparatu szparkowego w¹trobowca 212- komórek szparkowych okrytonasiennych 8- kubkowate widliczek 274- - zielenic 183- liœcia okrytonasiennych 590- zarodni mchu 247- zielenic 186
chromoplasty 9 -12chwytniki gametangioforu w¹trobowca 201, 207, 215-
217, 221, 227- gametofitu mchu 252- grzybów 153- plechy w¹trobowca 200, 214, 218
cierñ liœciowy 647, 648- pêdowy 37, 582, 583
cystydy grzybów 165cytokineza 728, 813, 828
- postmejotyczna 731cytoplazma 609
-, kierunek ruchu 3, 5czapeczka (= kalyptra) 292, 294 -296, 298, 299, 370,
413 -418, 420 -443, 446 -458, 461, 849czepek (pozosta³oœæ rodni w¹trobowców) 234, 235cz³ony naczyñ metaksylemu 474
- rurek mlecznych (= mleczniki cz³onowane) 151- - sitowych 120, 132, 626- - - metafloemu 473, 474
Ddenko pancerzyka okrzemek 181deplazmoliza 31dermatogen (= komórki inicjalne skórki korzenia) 292,
414, 415, 417, 418, 420 -427, 430 -458, 461dermatokalyptrogen (= komórki inicjalne skórki i cza-
peczki korzenia) 413diada 405, 727, 784, 795, 812, 813, 821, 828
diakineza 405diktiostela paproci 302diploidyzacja mikrospor 730diploten 727, 801distichia 644dno jamki 349, 392, 398
- komory zal¹¿ni 683- dno kwiatowe 670, 732
drewno (= ksylem) 88, 95, 114, 139, 140, 142, 144,150, 166, 258, 270, 271, 275, 280, 286, 288, 310,311, 328, 329, 331, 333, 335, 336, 340, 351, 372,373, 380, 544 -547, 550-552, 554 -556, 558, 561,562, 576-580, 582, 583, 587, 591, 593, 595-599,601, 605-607, 610, 612, 614-616, 618, 620, 623,624, 628, 629, 633, 636-639, 640, 645-647, 649,650, 668, 701, 703, 706, 708, 709, 721-723, 732,742, 743- pierwotne 106, 107, 119, 131, 141, 173, 302-306, 334, 483, 484, 490, 492, 529, 532, 534 -536, 538, 541-543, 548, 559, 563, 564, 569, 571,585, 634- -, metaksylem 130, 132, 145, 285, 287, 619- -, protoksylem 130, 145, 285, 287- wtórne 97, 107, 127-131, 334, 341-343, 345,347-349, 380-401, 459, 483, 484, 492, 529, 530,532, 533, 536, 537, 539, 540, 542, 543, 557, 559,581, 634, 641- - korzenia nagonasiennych 387- - - okrytonasiennych 459, 483, 484, 492- - letnie 342, 384, 387, 390, 392, 393, 396-398- - ³odygi nagonasiennych 347-349, 380-401- - - okrytonasiennych 529, 530, 532, 533, 536,537, 539, 540, 542, 543, 557, 559, 581, 641- - pierœcieniowonaczyniowe 128, 129- - rozpierzch³onaczyniowe 127- - wiosenne 342, 383, 387-389, 391-394, 396-398
druzy 24, 25, 93, 94, 107, 541, 542, 604dzia³ki kielicha 607-609, 656, 669, 671, 673-675,
678 -682, 692, 702, 703
Eecydia grzybów 166, 168ecydiospory (zarodniki grzybów) 168, 169egzoderma 459, 462, 463, 471 -473, 475 -477, 479,
480, 483, 486 -488, 490, 491, 493, 494- z kryszta³ami szczawianu wapnia 492
egzokarpium 45, 839 -842, 844 -846egzospor 324egzotecjum 404elatery (= sprê¿yce) w¹trobowca 234 -237elementy komórkowe drewna wtórnego 125, 126
- przewodz¹ce drewna 135, 175, 338, 580, 594,603, 629, 630, 632, 707, 732, 744, 745- - - pierwotnego 119, 710- - - wtórnego 125, 126, 401- - protoksylemu 133, 134, 549, 589
emergencje, brodawki 655-, kolce 651 -654-, miodniki 858
endoderma (= œródskórnia) 93 -95, 97, 112, 113, 173,175, 266-270, 285-287, 292, 297-299, 371, 413,414, 419, 422, 423, 425 - 427,432, 433
526
Skorowidz rzeczowy
870
endoderma korzenia 434, 436, 441, 442, 444-454,459-463, 465, 468-476, 478-482, 485, 490, 493,494- liœcia okrytonasiennych 622- ³odygi okrytonasiennych 541, 542, 546, 561, 569,571- paprociowych 300 -307, 310, 311- z pasemkami Caspary’ego 138, 145, 146, 464,486, 487, 490, 491, 562, 585
endokarpium 117, 837-840, 842 -846endomikoryza 173, 174endotecjum 711-714, 717, 719 -723, 726endothelium (= tapetum integumentalne) 785, 786,
821-826epiblast 849epiderma, patrz skórkaepifragma zarodni mchu 246epitel (komórki wydzielnicze) 149, 152, 332, 378 -380,
382 -384, 388 -391, 393 -395, 400, 403, 595
Ffellem (= korek) 86, 87, 97felloderma 86, 87, 89, 92, 97fellogen (= miazga korkotwórcza) 86, 87, 92, 97fialidy (= sterygmy) 156fotosynteza C
4 600, 626
funikulus (= sznureczek) 755, 756, 760, 766, 768, 772,774, 776, 777, 779, 782, 784 -786, 792 -798
fyllodium (= liœciak) 645fyllokladium (= ga³êziak) 577-580fyllotaksja 243, 367 -369, 573 -576, 642 -644, 668-
691, 852 -856
G
ga³êziak (= fyllokladium) 577 -580gametangiofor mêski w¹trobowca 221 -224
- ¿eñski w¹trobowca 201, 227, 236gametofit ¿eñski (= prabielmo) nagonasiennych 352-
354, 408 -412globoid (w ziarnie aleuronowym) 18, 19, 21, 22globule (w chromoplastach) 9g³ówka podk³adki owocnika grzyba 161, 192
- pylnika 716gonidia porostu 176granica przyrostu rocznego drewna wtórnego 127-129,
340-342, 347, 382, 385-388, 392, 393, 396, 397,399, 531, 553, 554
gruczo³ wydzielniczy, schizogenowy 152gynofor 678, 684grzybnia luŸna 159, 163
- w przestworach miêdzykomórkowych liœcia 172- z konidiami 156- zwarta 159, 162, 163- z zarodniami 153
grzyby (Mycobionta) 153-176grzyby paso¿ytnicze 161, 162, 166 -172
H
haptery 289helisa genetyczna 733
hemiceluloza 14, 23, 745hialoderma ³ody¿ki mchu 239
hilum (= centrum skrobiotwórcze) 13, 15, 16, 19hipostaza 786, 812-820, 824 -826, 834hydroidy mchu 241, 242, 245, 253hymenium grzyba 157, 158hypoderma (= subepidermalna sklerenchyma nagona-
siennych) 325, 371, 376, 377, 379hypokotyl 333
Iidioblasty 26integumentum, patrz os³onkainicja³y izodiametryczne miazgi (= inicja³y promieni ³ykodrzewnych) 121-124
- wrzecionowate miazgi 122-124, 381inulina 17
Jjamki lejkowate 342, 344, 347-349, 381 -399, 401
- - szczelinowe 344, 345, 401- okienkowate 380 -387, 401- proste 23, 29, 37, 43, 48, 342- - rozga³êzione 117- - w komórkach kamiennych 117- - - kolenchymy 103- - - makrosklereidów 118- - - miêkiszowych 95, 389, 494, 605- - - - drewna 344, 345, 396, 398, 399- - - skórki 46-48, 70, 277, 278, 604
„jasna linia” w makrosklereidach skórki ³upiny nasien-nej 118, 851
j¹dro bielmowe 20, 826, 833, 834- biegunowe 760, 797, 798, 805, 818 -820, 824,825, 830 -834- haploidalne woreczka zal¹¿kowego 796- komórkowe 3 -5, 7, 8, 10, 31, 41, 42, 44, 52,174, 247, 272, 274, 348, 380, 381, 384, 387, 388,590, 592, 609, 705, 726, 778- komórki bazalnej ziarna py³kowego 409- - generatywnej 730- - haustorialnej prazarodka 411- - jajowej 353, 408, 409, 412, 832, 833- - wegetatywnej (= ³agiewkowej) 406, 408, 723, 730- mikrospory 407- ³agiewkowe 409- plemnikowe 409, 798, 832, 833- pyknotyczne 820, 822, 830 -833- synergidy 833
j¹dro tobo³ka 182- triploidalne woreczka zal¹¿kowego 796, 829, 830- zielenicy 186
j¹derko 3 -5, 10jêzyczek liœcia traw 627
- - widliczki 272, 274
Kkana³ karynalny 146
- mikropylarny 352, 410, 766, 768, 778, 780, 784-786, 792, 797, 798- powietrzny, reksygenowy 287, 567, 618, 619- - w ³odydze 107, 285 -287, 539, 546, 548, 556,559, 565 -567, 570- - w liœciu 618, 619- - w ogonku liœciowym 635, 637, 639
527
Skorowidz rzeczowy
871
kana³ powietrzny w owocniku grzyba 159- - w wi¹zce przewodz¹cej 137- ryzoidalny gametangioforu w¹trobowa 201- szyjki rodni 230, 231- œluzowy 675- wodny, schizogenowy 146, 285-287- - w ³odydze wid³akowych 266-268- wydzielniczy, schizogenowy 149, 329, 332, 352,483, 488, 585, 612- ¿ywiczny 350, 378, 379, 382, 383, 387-389, 391,393 -395, 400, 403
kalyptra (= czapeczka) 292, 294 -296, 298, 299, 370,413 -418, 420 -443, 446 -458, 461, 849
kalyptrogen (= komórki inicjalne czapeczki) 292, 441-443, 446, 849
kanalik komórki szparkowej 68, 70kariogamia 798k¹t dywergencji 642, 671, 733, 734, 854kielich 683, 684, 703, 852k³¹cze okrytonasiennych 569, 570
- paproci 300 -307- skrzypu 286- z grzybem mikoryzowym 175
k³os 666- zarodniowy paproci 316
k³osek 666, 667, 855, 856- mêski 688 -691
kolec (emergencja) 651-654kolenchyma 89, 99, 103, 106, 108, 109, 113, 535,
537, 540, 542, 543, 545-547, 552, 571, 581, 593,594, 633 -636, 638, 641- k¹towa 93 -96, 100, 538, 539, 541, 560, 639- lukowa 104, 105, 637- p³atowa 30, 45, 54, 86, 91, 92, 97, 98, 100 -102,112, 527, 528, 532, 650- zmodyfikowana 43, 87
koleoptyle 836, 849koleoryza 849kolonia 183 -185kolumella czapeczki 440, 449, 452 -454, 457, 458kolumella czapeczki nagonasiennych 370
- - okrytonasiennych 416, 421 -425, 428, 429, 433,434, 436 -439- zarodni grzyba 153
kolumienka zarodni mchu 246komora nadszparkowa 53, 55 -57, 59, 63, 66, 375,
376, 377- podszparkowa 49 -59, 62 -66, 69, 91, 92, 276,375 -377, 549, 578, 589, 598, 600, 626, 706- powietrzna 39, 135, 315, 479, 480, 562, 568,593, 594, 599, 613, 621, 636- -, reksygenna 472, 473, 475, 476- - w ziarnie py³ku 407- py³kowa 352, 410, 671, 714, 722, 857- woreczka py³kowego 722- wydzielnicza (= zbiornik wydzielniczy) 152, 595- zal¹¿ni 734, 747, 754
komórka apikalna, czterosieczna 292, 294 -296- - liœcia w¹trobowca 204- - plechy brunatnicy 189, 190- - - krasnorostu 196, 197- - - ramienicy 187- - - w¹trobowca 198
- - prazarodka nagonasiennych 410- -, dwusieczna, liœcia paproci 309- -, jednosieczna, dwuwypuk³a, liœcia paproci 290, 312- -, tetraedryczna, pêdu paproci 290, 291- - - - skrzypu 284- - - - wid³akowych 262- -, trójsieczna 294- - zarodni paproci 322- archesporialna 697, 716, 718, 720, 755, 762,769, 788, 810- - paproci 322, 323- bazalna rozmnó¿ki w¹trobowca 219- - w ziarnie py³ku nagonasiennych 406- centralna woreczka zal¹¿kowego 760, 778 - 780,786, 805, 820, 824, 825, 831- chalazalna 782, 785, 795, 800, 801, 811, 827-834- generatywna 406, 728 -731- -, tetraploidalna 731- haustorialna prazarodka nagonasiennych 411- inicjalna komórek kana³owych szyjki rodni w¹tro-bowca 229- - promienia drzewnego 343- -, centralna 293- -, tetraedryczna 292, 294-296- jajowa 760, 778, 780, 797, 798, 805, 818 -820,824, 825, 830, 831- - mszaków 229, 230, 255- - nagonasiennych 353, 408, 412- kana³owa rodni w¹trobowca 230- kana³owobrzuszna rodni w¹trobowca 229, 230- ³ykowa paproci 147- macierzysta aparatu szparkowego 71- - centralnego naczynia metaksylemu 418, 444, 445,447, 470, 849- - megaspor (= makrospor) 700, 756 -758, 763,764, 770 - 773, 782, 783, 788 - 790, 793, 794,800, 801, 806, 810, 811, 821, 827- - naczyñ metaksylemu 448, 450-458, 461, 465,471- - komórki jajowej i kana³owobrzusznej w¹trobowca229- - zarodni paproci 322- przyrurkowa 626- spermatogenna (= w³aœciwa komórka generatywna)406- sporogenna 322, 323- szczytowa, patrz k. apikalna- œcienna (= parietalna) 815-820- wegetatywna (= ³agiewkowa) 406, 407, 728 -731- -, tetraploidalna 731- w³oska 3,4- zamykaj¹ca peryblemu i dermatogenu 441- 443,447, 448, 450, 451- z antocjanami 602
komórki aparatu szparkowego liœcia okrytonasiennych589, 598- - - nagonasiennych 325- apikalne ryzoforu wid³akowych 265- bazalne w ecydium grzyba 168, 169- brze¿ne w³oska 75- centralne w³oska 75- czapeczki 465, 466, 471
528
Skorowidz rzeczowy
872
komórki gromadz¹ce wodê u mszaków 240- haustorialne prazarodka nagonasiennych 410- inicjalne bocznej czêœci czapeczki 417, 447 -451- - - - - i skórki (dermatogenu) 414, 421 -425- - czapeczki (= kalyptrogen) 292, 441-443, 446, 849- - kolumelli czapeczki 414, 415, 417, 421 -425,427, 436, 438, 439, 447-451, 453- - korzenia nagonasiennych 370- - kory pierwotnej i skórki, korzenia zarodkowego849- - oœrodka 755- - peryblemu 413, 414, 420 -425, 435 -438, 449,453- - -, dermatogenu i bocznej czêœci czapeczki 452- - - i dermatogenu 441 -443, 446 -448, 450, 451- - pleromu 413 - 415, 417, 420-427, 429, 430,433 -436, 438, 439, 441-443, 446-454, 457, 458- - promieni ³ykodrzewnych 381- - skórki korzenia (= dermatogenu) 292, 414, 415,417, 449- - - i czapeczki korzenia (= dermatokalyptrogenu) 413- - tkanki sporogennej 282- - warstw œciennych i tkanki sporogennej wid³ako-wych 281- - - - zarodni wid³akowych 282- - nó¿ki zarodni wid³akowych 281, 282- kamienne (= sklereidy) 57, 96, 117, 118, 333 -337,594, 599, 639, 840, 851- kana³owe szyjki rodni w¹trobowca 229- kolenchymy 149- korkowe 46- kory pierwotnej ³odygi okrytonasiennych 530, 531- krzemionkowe 46 -48, 71- liœcia mchu 6,7- ³yka 297 -299- macierzyste centralnej czêœci kolumelli czapeczki426, 429, 433, 434, 454, 457, 458- - cewek metaksylemu 298- - dermatogenu i bocznej czêœci czapeczki 426 -428,433 -440, 453, 454, 456 -458- - - i czapeczki 420- - epitelu i warstwy sklerenchymatycznej otaczaj¹cejepitel 378- - miêkiszu aerenchymatycznego 663- - - asymilacyjnego 378- - - rdzenia 495, 496- - - - i p³yty kolenchymatycznej 358- - - s³upowego rdzenia nagonasiennych 356, 357,359 -366, 402- - mikrospor nagonasiennych 404, 405- - - okrytonasiennych 676, 719, 721, 727- - naczyñ metaksylemu 419- - peryblemu i peryferyjnej czêœci kolumelli czapecz-ki 426, 429, 433, 434, 439, 440, 454, 456 -458- - pleromu i centralnej czêœci kolumelli czapeczki 440- - - i kolumelli czapeczki 437, 456- - „p³aszcza” (kory pierwotnej i tkanek przewodz¹-cych) u nagonasiennych 356 -366, 402- - miêkiszu rdzenia 499 -516, 518 -521- - protoksylemu 419- - py³ku (= mikrospor) 676, 719, 721, 727
- - rdzenia i tkanek przewodz¹cych³odygi i liœci 497
- - spor (= zarodników) paproci 316, 317, 319, 323- - sprê¿yc (= elater) w¹trobowców 234, 236- - tapetum i komórek sporogennych pylnika 711- - - i warstwy poœredniej pylnika 717- - tkanek przewodz¹cych 510, 512, 513- - - - i wewnêtrznych warstw kory pierwotnej 496,499 -506, 508, 509- - - - , kory pierwotnej i subepidermalnych tkanekliœci 495- - wtórnych komórek suspensora prazarodka nago-nasiennych 411- - w³oœników (= trichoblastów) 419- merystematyczne plechy w¹trobowca 200- miêdzywêŸla plechy ramienicy 187, 188- miêkiszowe bielma 15, 22- - bulwy korzeniowej 17- - - pêdowej 13, 148- - , cienkoœcienne, rdzenia 146- - ciernia 647- - czapeczki korzenia 443- - epitelu 388- - ga³êziaka 65- - gametangioforu w¹trobowca 222 -224, 226- - gametofitu w¹trobowca 203- -, gruboœcienne, otaczaj¹ce wi¹zkê przewodz¹c¹ 146- -, -, rdzenia 553, 582, 583- - kory pierwotnej 28, 30, 53, 54, 89, 110- - - - korzenia 466, 478, 480- - - - skrzypu 146- - - - wid³aka 140- - liœcia 62, 169, 276- - liœcienia 14, 21- - ³upiny nasiennej 118, 851- - ³uski wegetatywnego p¹ka 23- - - zimuj¹cego p¹ka 605- - ³yka 12, 111, 120, 151, 380, 381- - ogonka liœciowego 64- - oœrodka 837 -839- - otaczaj¹ce komorê powietrzn¹ 135, 146- - owocu 9-11, 42- - perycyklu 474- - plechy brunatnicy 191, 192- - pochwy wokó³wi¹zkowej 25- - promieni drzewnych 126, 342, 344, 347, 382-397, 400- - - ³ykodrzewnych nagonasiennych 380, 381- - protoksylemu 474- - przylistka 604- - pylnika 720 -722- - wyœcielaj¹ce kana³ wodny 146- - z wakuolami taninowymi 380, 381, 384, 387,592, 608, 704- miêkiszu asymilacyjnego 147, 378- - - plechy brunatnicy 192- - g¹bczastego 588, 590, 592, 596, 597- - palisadowego 588, 590, 592, 596, 597- - s³upowego drewna wtórnego 397- - zasadniczego 141- nó¿ki plemni w¹trobowca 222 -226- - rodni w¹trobowca 229- - w³oska gruczo³owego 82, 83- okrywaj¹ce, plechy brunatnicy 192, 193- parietalne (= œcienne) pylnika 718 -720
529
Skorowidz rzeczowy
873
komórki p¹czkuj¹ce grzyba 155- pêcherzykowate (= zawiasowe) liœci traw 622 -626- pierœcieniowe w³oska 75- plechy 194- plemnikowe 723, 729- prabielma nagonasiennych 353, 354- pramacierzyste merystemu wierzcho³kowego pêdunagonasiennych 356 -366, 402- - rdzenia i tkanek przewodz¹cych 510 -512- - - i wewnêtrznych warstw tkanek przewodz¹cych518 - 520- - -, tkanek przewodz¹cych i kory pierwotnej okryto-nasiennych 495- - -, - - i wewnêtrznych warstw kory pierwotnej 496,499 -501, 503 -506, 508- przedroœlowe w ziarnie py³ku nagonasiennych 406,407- przepustowe endodermy 463, 468, 469, 472 -474,493, 494- przewodz¹ce mchu 241, 242, 244, 254- - plechy brunatnicy 192- - - w¹trobowca 208- przyrurkowe (= towarzysz¹ce), rurkom sitowym 136- przyszparkowe 8, 50, 52 -55, 57, 58, 60, 62 -71,91, 373, 375 -378- sitowe nagonasiennych 325, 328, 380, 381- sklerenchymatyczne 42, 48, 69, 376, 378, 618,619- - kory pierwotnej korzenia 480, 488- skorkowacia³e kory pierwotnej korzenia 475, 476- skrobiowe bielma 18- spermatogenne w¹trobowca 222, 225, 226- sporogenne okrytonasiennych 711, 712, 717, 718,720- - wid³akowych 282, 283- subepidermalne prêcika 715, 716- suspensora (= wieszade³ka) prazarodka nagonasien-nych 410- szparkowe (k. aparatu szparkowego) 49 -55, 57-67,91, 92, 271, 276 -278, 375 -377, 578- - w¹trobowca 209 -213- szyjki rodni nagonasiennych 353- œcianki plemni w¹trobowca 222 -226- - rodni w¹trobowca 229, 232, 233, 236- œcienne mikrosporangium nagonasiennych 404- - (= parietalne) zal¹¿ka okrytonasiennych 756-760,763, 764, 770-775, 777, 778, 788, 791, 792, 806,810 - 814- - pylnika okrytonasiennych 718 -720- - zarodni paproci 322 -324- - - wid³akowych 282, 283- œluzowe 529, 603, 606, 608, 633, 641, 644, 658,704, 705, 709, 740, 763, 765, 767- taninowe liœcia nagonasiennych 374, 380, 381- tapetum 713, 719, 724, 725- - ulegaj¹ce lizie 170, 171- t³uszczowe plechy w¹trobowca 200, 228- towarzysz¹ce (= k. przyrurkowe) 111, 120, 133,136, 137, 143- trzoneczkowe w uredinium grzybów 170- sekrecyjne (= wydzielnicze); antypody 760, 778,780, 786, 797, 798, 805, 818 - 820, 824 - 826,830, 831, 835
- -; endothelium 785, 786, 821-826- -, epitelu 149, 152, 332, 378-380, 382-384, 388-391, 393 -395, 400, 403, 595- -, miodnika 150, 858- -; tapetum 246, 247, 283, 316, 317, 323, 404,712- 714, 717, 719 -725- -, wewnêtrznej epidermy zal¹¿ni 747, 780, 796,797- -, w³osków gruczo³owych 80, 83, 589, 675, 702,703- -, - k³uj¹coparz¹cych 78- - znamienia s³upka 748, 749- warstwy poœredniej 722, 726- wêz³a plechy ramienicy 187- wieszade³ka (= suspensora) prazarodka nagonasien-nych 410- wrzecionowate miazgi 381- wyœcielaj¹ce zbiornik wydzielin 595- wzmacniaj¹ce brzeg liœcia mchu 240, 244, 254- - plechy brunatnicy 192- - w¹trobowców 203, 208- zamykaj¹ce (= wi¹¿¹ce) peryblemu 414 -419, 421-424- zawiasowe (= pêcherzykowate), liœci traw 622-626- z beleczkowatymi zgrubieniami œcian 119, 214-217,235, 240, 289, 325, 493, 494, 723, 748- ze œcianami transferowymi 494, 820, 836- z wakuolami taninowym 765
kompleksy komórkowe kolumelli czapeczki 414, 426,428, 435- - listka w¹trobowca 204
konidia grzybów 172konidiofor (= sporangiofor) grzybów 153, 156konidiospory grzybów 156kora pierwotna k³¹cza paproci 300 -307
- - korzenia 297 -299, 370, 471, 480, 490- - - z grzybem mikoryzowym 173, 175- - ³odygi 297, 340, 557
korek (= fellem) 86 -89, 97- korzenia 479- miêkiszowy korzenia 480
korkowica (= peryderma) 88, 333 -335, 340koronka lêgni ramienicy 188korpus 261, 346, 497, 507, 517, 522 -526, 657 -659,
666, 667, 693, 696, 698korzeñ, budowa pierwotna 459 -465, 468 -477, 479-
482, 485 -487-, - wtórna 459, 460, 483, 484, 488- diarchiczny 465, 483, 484, 492- heksaarchiczny 485- nagonasiennych 334, 335, 370, 387- pentaarchiczny 459, 462, 463, 468, 469- podporowy 479 -482- poliarchiczny 464, 470, 473, 481, 482, 486, 487,490, 493- przybyszowy paproci 297 -299- triarchiczny 460, 461- zapasowy 483 -488, 490 -492- zarodkowy 849- z grzybem mikoryzowym 173, 174-, zak³adanie siê miazgi 459- z welamenem 493, 494
koszyczek (typ kwiatostanu) 852, 853
530
Skorowidz rzeczowy
874
krasnorosty (Rhodophyta) 195 -197krople t³uszczu 9, 15krystaloid bia³kowy, w ziarnie aleuronowym 21, 22kryszta³y igie³kowate 52, 591, 592
- - wokó³ j¹der 591, 592kryszta³y szczawianu wapnia 24-27, 90, 114, 492, 595,
614, 645- - - , piasek krystaliczny 27- - - , proste 24, 25, 592, 613- - - , rafidy (igie³kowate) 26- - - w œcianie komórkowej 27, 96, 335, 337- - - w egzodermie 492- - - z³o¿one (= druzy) 24, 25, 93, 94, 541, 542
ksylem, patrz drewnokupka z zarodniami (= sorus), u paproci 318 -320kupula 352kutykula 28, 30, 51, 53 -54, 56, 59, 63, 66, 83, 102,
118, 327, 330, 338, 339, 377, 583, 587kutykula 598, 601, 851
- z warstw¹ skutynizowan¹ 43, 45, 52, 55, 605kutykularny r¹bek aparatu szparkowego w¹trobowca
210, 212kutykula wyœcielaj¹ca komorê powietrzn¹ 135kwiat jêzyczkowy, obup³ciowy 677, 852
- -, ¿eñski 662, 698 -700- rurkowy, obup³ciowy 662, 696, 697
kwiatostan typu koszyczka 852, 853
Llateks 151leptoidy mchu 241, 242, 245, 253leptoten 793, 810, 827leukoplasty 3, 8lêgnia ramienicy 188listek gametofitu mchu 6,7, 33, 34, 240, 243, 244,
250, 252, 254, 256- - w¹trobowca 204
„listek” plechy ramienicy 187, 188listki okrywy koszyczka 661, 662listwa korkowa 88
- szparkowa górna aparatu szparkowego 52, 57, 62,277, 278, 377- - - i dolna aparatu szparkowego 49 -56, 58, 59,63 -66, 276
liœciak (= fyllodium) 645liœcienie 847liœcie okrywowe plemniostanu mchu 243, 244liœæ bifacjalny dwuliœciennych 587-597
- - jednoliœciennych 612 -614- - nagonasiennych 372 -374- - paproci 311- dêty 618, 619- equifacjalny nagonasiennych 338, 371- - okrytonasiennych 598 -601- jednoliœciennych o niezró¿nicowanym miêkiszu 615- nagonasiennych 325, 326, 338, 350, 351, 371-374- -, zawi¹zki 355 -359, 362 -369- okrytonasiennych, zawi¹zki 391, 603, 621, 627,643, 644, 849- paproci 308 -315
- roœliny szuwarowej 612- - w³óknodajnej 114
- - wodnej 593, 594, 621- skrzypu 284, 288- trawy 622 -626- - o fotosyntezie C4 626- unifacjalny 616 -620- wid³akowych 259, 260, 262, 263, 271 -274- zapasowy rozmnó¿ki wid³aka 264- z paso¿ytniczym grzybem 166-172- zredukowany, ³uskowaty 632
liza komórek parietalnych i oœrodka 813 -820luka liœciowa 575
£³agiewka py³kowa 408 -410, 826, 832, 833³¹cznik w pylniku 723
- rozmnó¿ki wid³akowych 264³odyga dwuliœciennych 527 -562
- - z wi¹zkami hadrocentrycznymi 551- jednoliœciennych 563 -572- - z wtórnym przyrostem 572- jednoroczna 86 - 88, 90 - 94, 97, 98, 101, 102,110, 113, 529, 530, 532 -535- kserofitu 30, 533- kwiatostanowa 563- liany 95, 552 -560, 571- nagonasiennych 340, 380, 381- okrytonasiennych 527 -586- - o budowie pierwotnej 106, 108, 527, 528, 535,536, 538, 541, 545, 548, 549, 565 -567- - - wtórnej 107, 109, 529 -533, 537, 539, 540,542 -544, 546- psylotowych 258- roœlin bagiennych 568- - w³óknodajnych 112- - wodnych 39, 561, 562- skrzypowych 285 -287- traw (= ŸdŸb³o) 115, 116, 564 -567- wid³akowych 266- wieloletnia 127, 531, 553 -557- z ³ykiem wtr¹conym 542, 543- z podwójnym pierœcieniem wi¹zek 547
³ody¿ka gametofitu mchu 238, 239, 241, 242- - w¹trobowca 203- sporofitu (= seta) mchu 245
³o¿ysko 735, 737, 750- centralne 680, 681, 738
³upina nasienna 410, 851³uska nasienna 402, 403, 408, 410³uski okrywaj¹ce merystem wierzcho³kowy pêdu 355
- - zimuj¹ce p¹ki 605, 644, 668, 669- profilowe (= liœcie dolne) 644
³uszczka 688 -691, 707, 752, 855³yko (= floem) 88, 90, 95, 108, 110, 113, 114, 130,
131, 139, 140, 142, 144, 146, 148, 150, 166, 170,175, 266-271, 275, 280, 285 -288, 300-307, 310,311, 315, 328, 329, 331, 333 - 336, 338, 340,351, 372, 373, 532, 533, 539, 540, 542, 544 -547, 550 -558, 561-564, 576 -580, 582-584, 587,589, 591, 593-599, 601, 603, 605-607, 610, 612-620, 622-625, 628 -630, 633 -640, 645-647, 649,650, 668, 701, 703, 706 - 710, 721-723, 732,742 - 745- miêkkie 111, 641
531
Skorowidz rzeczowy
875
³yko; komórki miêkiszowe 12, 111, 120, 151, 380, 381-; komórki towarzysz¹ce (= przyrurkowe) 111, 120,133, 136, 137, 143- nagonasiennych 380- pierwotne (= proto- i metafloem) 97, 106, 107,112, 138, 141, 145, 173, 585- - korzenia okrytonasiennych 459, 460, 462 -464,468, 469, 475, 476, 479 -484, 486 -488, 490 -493- - ³odygi okrytonasiennych 527, 528, 534-538, 541-543, 548, 549, 569 -571, 581-; pole sitowe proste 120-; pory pola sitowego 120- przewodz¹ce 529 -531- twarde (w³ókna ³ykowe) 111- wewnêtrzne 132, 559- wtórne 97, 107, 111, 585- - korzenia 151, 459, 460, 483, 484, 488, 492- - ³odygi okrytonasiennych 537, 559, 581- wtr¹cone 542, 543- zewnêtrzne 132, 559, 560
Mmakrosklereidy 118makrospora (= megaspora) 733, 774, 777, 784, 785,
791, 792, 802, 803, 813, 814, 821makrosporangium (= megasporangium) 324makrospora paproci 324makrosporogeneza (= megasporogeneza) 810-838mchy 238 -257megaspora (= makrospora) 733, 774, 777, 784, 785,
791, 792, 802, 803, 813, 814, 821megasporangium (= makrosporangium) 324megasporogeneza (= makrosporogeneza) 810 -838mejoza 405, 700, 727, 784, 789, 790, 793-795, 801,
810 -813, 821, 827, 828merystem wierzcho³kowy gametofitu mchu 249, 250
- - k³oska 855- - korzenia dwuliœciennych 413 -440, 478, 847- - - jednoliœciennych 441 -449, 453, 836- - - nagonasiennych 370- - - paproci 292 -294- - - wid³akowych 259, 264- - - w czasie reorganizacji 450 -452, 454 -458- - kwiatostanu okrytonasiennych 661 -667, 693- - - ¿eñskiego (= szyszki) nagonasiennych 402- - kwiatu okrytonasiennych 656 - 664, 670, 693,696, 698, 734, 753, 799, 800- - liœcia paproci 290- - pachwinowy, nagonasiennych 361- - pêdu dwuliœciennych 495 -521, 643, 644, 847- - - jednoliœciennych 422 -426, 836- - - nagonasiennych 346, 355 -369- - - paproci 290, 291- - - skrzypu 284- - - wid³akowych 259 -264, 279- - plechy brunatnicy 190- - - w¹trobowca 198- - ryzoforu wid³akowych 265
metafaza I mejozy 811, 827- II mejozy 812- mitotyczna 818, 834, 848- w zygocie 848
metafloem 134, 472, 567metaksylem 130, 132, 134, 143, 145, 146, 266 -269,
285, 287, 300, 301, 307, 459, 460, 462, 472, 487,488, 491, 494, 527, 528, 530, 537, 539, 540, 581,619
metule grzybów 156mezofil (= miêkisz asymilacyjny) 59, 63, 338, 375 -377,
379mezofil C
4 600, 626
- liœcia traw 622-625- wieñcowy 600, 626
mezokarpium 839, 841, 842, 844miazga 88, 97, 107, 130 -132, 329, 333 -335, 338,
340, 380, 383, 488, 492, 529 - 533, 536 - 545,552 -558, 561, 581, 584, 585, 634, 636, 641-; inicja³y izodiametryczne promieni ³ykodrzewnych121-124, 381-; - wrzecionowate 122 -124, 381- jednoliœciennych 572- korkotwórcza (= fellogen) 86, 87, 89, 92, 97- korzenia 459, 460, 484- miêdzywi¹zkowa 559- niepiêtrowa 121-123- piêtrowa 124- wi¹zkowa 536, 545, 559, 560
miejsce plazmolizy 33, 34miêdzykomórki w ecydium grzybów 168, 169miêdzywêŸle 573, 576
- plechy krasnorostów 195, 196- - ramienic 187, 188
miêkisz 35 -42, 331 -337, 542, 556, 558- asymilacyjny (= asymilatory) mszaków 200, 201,208 -211, 240, 245- - gruboœcienny kory pierwotnej 113- - kory pierwotnej okrytonasiennych 529, 552- - liœcia paproci 308 -310, 315, 318 -320- - (= mezofil) liœcia traw 622 -625- - oœci plewki 649- - (= zieleniowy, = chlorenchyma) 95, 106 -109,114, 258, 267, 271, 273, 274, 285, 287, 288, 327,330, 339, 371, 543, 545, 568, 579, 580, 601, 617
miêkisz aerenchymatyczny (= przewietrzaj¹cy) 38 -41,561, 568, 594, 663, 664- dna kwiatowego 732
miêkisz dzia³ek kielicha 607, 608, 702, 703- drzewny 90, 127, 138, 371, 474, 584, 585- - s³upowy 125, 126- egzokarpium 42, 839 -842, 844 -846- endokarpium 839-846- gametangioforu w¹trobowca 207, 227, 228- g¹bczasty fyllokladium 575- - liœcia nagonasiennych 372 -374- - - okrytonasiennych 52, 59, 166, 168, 172, 311,587 -598, 602, 612 -614, 619- - - paprociowych 311- gruboœcienny kory pierwotnej 131, 552- - liœcia 617- - ³odygi 136- - ogonka liœciowego 100, 328, 330- - w¹sa czepnego 650- - ŸdŸb³a 116, 136- korkowicy (= fellodermy) 86, 87, 89, 92, 97- kory pierwotnej korzenia okrytonasiennych 459,460, 462 - 466, 468 - 470, 472 -477, 479, 481 -488, 490 -494
532
Skorowidz rzeczowy
876
miêkisz kory pierwotnej korzenia paprociowych 294-299- - - ³odygi nagonasiennych 340- - - - okrytonasiennych 39, 49, 58, 87, 88, 90, 91,93, 94, 97, 98, 101, 106-109, 130, 139, 145, 173,527, 528, 532-542, 544, 546, 547, 549-551, 554-556, 558, 559, 562, 569, 572, 581 -585, 641- - - - paprociowych 300 -306- - - - skrzypowych 146, 285 -287- - - - wid³akowych 266 -270, 275- liœcia 171, 350, 351, 616, 620- - zredukowanego, ³uskowatego 632- ³ody¿ki mchu 238, 239- ³uszczki 707- ³ykowy 12, 111, 120, 151, 380, 381- metaksylemu 119, 133, 549- mezokarpium 42, 839, 841 -843, 845, 846- miêdzywi¹zkowy 90, 285, 534, 550, 572, 645- - cienkoœcienny 134, 552- - gruboœcienny 130, 536, 552- niezró¿nicowanego okwiatu 610, 701- niezró¿nicowany liœcia okrytonasiennych 615, 618- nitki prêcikowej 708 -710- ogonka liœciowego 633 -639- owocni 42, 837, 838, 843- owocolistka 732, 743- palisadowy dwuliœciennych 50, 56, 57, 166, 168,172, 587 -589, 602- - fyllodium (= liœciaka) 645- - fyllokladium (= ga³êziaka) 577, 578- - liœcia jednoliœciennych 612 -614, 618 -620- - - nagonasiennych 325, 326, 338, 339, 351, 372-374- - liœcia paproci 311- plechy w¹trobowca 199- plewki 630, 631- plewy 628, 629- p³atków korony 704 -706- pochwy liœciowej 640- - wokó³wi¹zkowej 328- pod komórkami przepustowymi 473- podszparkowy 91- poœredni liœcia 168, 587, 591- promieni drzewnych nagonasiennych 342 - 345,347 -349, 380 -400- - - okrytonasiennych 125, 126, 583- - rdzeniowych 553, 556, 581- protoksylemu 119, 130, 133, 134, 136, 137, 549,617, 619- przewietrzaj¹cy (= m. aerenchymatyczny) 38 -41,561, 568, 594, 663, 664- przylistków 603- przysadki kwiatowej 606- pylnika 716, 720 -722- rdzenia korzenia 459, 472 -476, 480 -482, 488,493, 494- rdzenia ³odygi 35, 37, 88, 90, 106, 107, 130, 131,139, 144, 258, 286, 287, 358, 527-529, 532-541,543-547, 549, 551-554, 556, 559, 561, 562, 582-585- sety mchu 253- sklerenchymatyczny, bezzieleniowy 114, 646
- - ciernia 648- - kolca 651 -654
- - rdzenia korzenia 475- s³upowy drewna wtórnego 125, 126- sporofilu wid³akowych 282- szyjki s³upka 745, 746, 749- walca osiowego korzenia 460, 464, 490- wokó³naczyniowy 475, 476, 480- wokó³wi¹zkowy 132, 134, 142, 287, 325, 351,372, 373, 589, 614, 615, 622- wydzielniczy miodnika 150- wytworzony przez miazgê jednoliœciennych 572- wzmacniaj¹cy, ³ody¿ki mchu 241- zapasowy bulwy pêdowej 89- - drewna wtórnego bulwy pêdowej 586- - - - korzenia 484, 488, 492- - gametangioforu w¹trobowca 201, 202, 228- - k³¹cza paproci 306- - kory pierwotnej 145, 586- - liœcia nagonasiennych 371- - ³ody¿ki mchu 241- - ³yka wtórnego korzenia 492- - miodnika 150- - otaczaj¹cy wi¹zkê przewodz¹c¹ 133, 134, 137,138, 141, 143- - plechy w¹trobowca 200- - rdzenia bulwy pêdowej 586- - - korzenia 488 -490- - walca osiowego korzenia 491- - zarodni mchu 247- zasadniczy 267, 327, 330, 550, 639- - kory pierwotnej ³odygi okrytonasiennych 529, 543,545, 560- - liœcia 114, 599, 617- - ³odygi 36, 115, 136, 548, 563 -567, 569, 570- - ogonka liœciowego 96, 99, 104, 105- zal¹¿ni 740, 747, 748, 773, 775, 777, 841, 843- znamienia 744- zieleniowy, patrz m. asymilacyjny
mikoryza 173 -175miodnik 150, 679, 858mikropyle (= okienko) 408, 760, 805mikrospora czteroj¹drowa 731
- nagonasiennych 405, 407- okrytonasiennych 728 -730- paprociowych 324
mikrosporangium 324, 679, 711mikrosporofil 404mikrosporogeneza nagonasiennych 405, 406
- okrytonasiennych 727 -731mitoza 815, 818, 825, 834, 848
- w mikrosporze 405, 407, 729- w woreczku zal¹¿kowym 822, 825, 828 -830- w ziarnie py³ku 729, 730
miseczka z rozmnó¿kami w¹trobowca 218mitochondria 3, 4mleczniki cz³onowane z lateksem (= cz³ony rurek mlecz-
nych) 151
Nnaczynia 90, 127, 341, 342, 344, 556
- drewna letniego 128, 129- - pierwotnego 106- - wiosennego 128, 129- - wtórnego korzenia 460, 483, 484, 488, 492
533
Skorowidz rzeczowy
877
naczynia drewna wtórnego ³odygi okrytonasiennych 531,553, 555, 584, 585- jamkowate metaksylemu 119- metaksylemu 119, 130, 133, 136, 137, 170, 463,464, 468, 469, 473, 475, 476, 479-482, 493, 549,560, 565-567, 570, 613, 617, 622, 625, 626- nagonasiennych wielkolistnych 325 -345- pierœcieniowe protoksylemu 119- protoksylemu 132, 136, 137, 170, 625- siatkowate metaksylemu 119- spiralne protoksylemu 119- spiralnopierœcieniowe protoksylemu 119- w rdzeniu korzenia 475, 476, 480- z przebiciami drabinkowymi 125- - prostymi 126
nasienie nagonasiennych 410nerwy blaszki liœciowej 611nici Hechta 32niæ centralna plechy krasnorostu 197nitka prêcikowa 673, 675, 678, 680 -682, 688, 690,
691, 708 -710, 716, 752, 857nó¿ka gametangioforu w¹trobowca 206, 222, 236
- (= trzon) owocnika grzyba 159, 160, 162, 164- zarodni wid³akowych 282, 283
nucellus, patrz oœrodek zal¹¿kowy
Oogonek liœciowy 96, 99, 100, 104, 105, 327 - 332,
573, 574, 633 -639, 641, 645okienko (= mikropyle) 408, 760, 805okorowanie lêgni ramienicy 188okrywa celulozowa tobo³ków 182
- koszyczka 661, 662, 852, 853- owocowonasienna (= owocnia, = perykarpium) 103,835 - 846
okrzemki kolonijne 181- pierzaste 180, 181- promieniste 177 -180
okwiat niezró¿nicowany 610, 672, 685, 686, 701-; zawi¹zki 694 -700, 787
ornament okrywy okrzemki 177, 180ortostychy (= prostnice) 643oskrzydlenie ogonka liœciowego 637, 638os³onka (= integumentum) zal¹¿ka 352, 408, 782 -786os³onka wewnêtrzna 754, 756 -760, 763, 765 -768,
772 -780, 789, 791 -793, 805 -809, 827, 837 -843- zewnêtrzna 754, 756 -760, 763, 765 -768, 772-780, 789, 791 -793, 805, 806, 809, 837, 838, 841
osteosklereidy 57, 118, 599, 851ostiole (ujœcia peritecjów) grzybów 161oœ k³oska 687, 799, 856
- kwiatu 669, 670, 687, 753oœæ liœcia 646
- plewki 649oœrodek zal¹¿kowy (= nucellus) 352, 408, 410, 754,
756, 757, 762-768, 771-774, 776-788, 790-801,806, 811 -825, 827 -836, 842
otwór (= por) w aparacie szparkowym w¹trobowca 212,213- w plemni mchu 257- w szyjce s³upka 680
owocnia (= okrywa owocowonasienna, = perykarpium)103, 835 -846,
owocnik grzybów 162
owocolistek 657, 669, 670, 687, 692, 695owocolistek 697 -700, 732 -737, 739, 741 -747, 751,
753, 755, 781, 787 -789, 799 -802, 857
Ppachyten 794, 811paprociowe (Pterophytina) 290 -324parastychy (= ukoœnice) 671, 733, 734, 853pasemka Caspary’ego 138, 145, 146, 287, 300, 301,
307, 310, 311, 464- Sanio 349
pasmo pramiazgi 38, 403p¹k kwiatowy 663 -665, 668 -676, 678 -700, 787
- - czterokrotny 686- - mêski 688 -694- - obup³ciowy, rurkowy 696, 697- - o spiralnym uk³adzie elementów 668-672- - o zró¿nicowanej liczbie elementów 672 -674, 678,679, 681, 686, 687- - piêciokrotny 675, 682- - - rurkowy 676, 677- - - ¿eñski 683, 684- - teratologiczny 752- - traw 687 -691, 855- - trzykrotny 675, 685, 686- - siedmiokrotny 680- - szeœciokrotny 675, 680- - z apokarpicznym s³upkowiem 672, 857- - z parakarpiczn¹ zal¹¿ni¹ 673, 674- - z prêcikiem w jednym okó³ku z owocolistkami 857- - ¿eñski, jêzyczkowy 698 -700- pachwinowy nagonasiennych 363, 364- - okrytonasiennych 495, 498, 499, 501, 504, 526,573, 574- wegetatywny 603 -605, 644
peryblem 292, 295, 414, 415, 417 -427, 430 -445,447 -458, 461
perychetium (= ³uski okrywaj¹ce rodnie w¹trobowców)327, 328
perycykl 138, 145, 146, 270, 285 -287, 292, 297-299, 300, 301, 307, 413-415, 418-427, 430-434,436, 441, 442, 444 - 465, 468 - 475, 480 - 482,485 -487, 491, 541, 542- gruboœcienny, sklerenchymatyczny 475, 476, 478,479, 493, 494
peryderma (= korkowica) 88 -90, 97, 333 -335, 340,529 -532, 553, 555, 556, 558, 585
peryfizy grzybów 167perygonium (= ³uski okrywaj¹ce plemnie w¹trobowców)
221perykarpium (= okrywa owocowonasienna, = owocnia)
103, 835 -846perystomium zarodni mchu 246perytecja grzybów 161pêcherzyk komórki szparkowej traw 68, 70peryspor 324piasek krystaliczny szczawianu wapnia 27pierwotna komórka generatywna (= anterydialna) na-
gonasiennych 406, 407- œciana komórkowa 29
pierwotne pola jamkowe 122, 123piêtro rozety prazarodka nagonasien-
nych 411
534
Skorowidz rzeczowy
878
piêtro suspensorów prazarodka nagonasiennych 411pirenoidy 186plastydy 3 -12, 32, 33, 726
-; chloroplasty 5 -8, 32, 33, 183, 186, 212, 247,274, 278, 308, 590-; chromoplasty 9 -12-; leukoplasty 3, 8
plazmoliticum 32plazmoliza 31, 33, 34
-, miejsce plazmolizy 33, 34plecha brunatnic 189 -194
- gametofitu w¹trobowca 199, 200, 208, 218- heteromeryczna porostu 176- nitkowata krasnorostu 195- porostu 176- ramienicy 187- tkankowa brunatnic 191, 192- z gonidiami, porostu 176
plektostela wid³akowych 267 -269plemnia mchu 243, 256, 257
- ramienicy 188- w¹trobowca 221 -225
plemniostan mchu 243, 256plemniki nagonasiennych 408
- okrytonasiennych 723, 729- w¹trobowca 223, 224
plerom 292, 295, 414, 415, 418, 420-427, 430-442,444, 447 -458
plewa dolna 628, 688 -691,855, 856- górna 629, 688 -691, 855, 856
plewka dolna 630, 687 - 691, 752, 799, 835, 836,855, 856- górna 631, 687 -691, 752, 799, 800, 835, 836,855, 856
p³aszcz (strefa powierzchniowa merystemu wierzcho³ko-wego pêdu) 663, 664
p³atki korony 656, 657, 668, 669, 671, 673 -684,692, 704 -706, 852
p³yta kolenchymatyczna (w merystemie wierzcho³kowympêdu) 358- sitowa prosta 132
pochwa liœciowa 640- miêkiszowa wokó³wi¹zkowa 114, 147, 273, 315,328, 577, 578, 591, 595, 613, 625, 701- sklerenchymatyczna wokó³wi¹zkowa 115, 136, 547,548, 578, 613, 619, 623, 625, 640, 649
podkwiatek 686podstawka (= basidium) grzybów 165pole sitowe nagonasiennych 381
- - proste 120poliploidyzacja antypod 805polistela paproci 303-305por aparatu szparkowego 44, 61, 67, 68, 70, 212, 213,
277, 278, 588, 590, 592porosty (Lichenes) 176pory pola sitowego 120
- w œcianach komórek torfowców 240prabielmo (= gametofit ¿eñski) nagonasiennych 352-
354, 408-412pramiazga 38, 272, 279, 309, 350, 357, 358, 363-
366, 403, 495, 499, 500, 505, 506, 511, 512, 514-516, 518, 519, 521, 523, 525, 528,573, 574, 576, 591, 603, 621, 643,
661, 662, 676, 704, 709, 711, 712, 717, 720, 749,756-759, 763, 766, 784, 785, 794, 849
pramiêkisz g¹bczasty liœcia okrytonasiennych 591- palisadowy 591- warstwy poœredniej liœcia 591- liœcia traw 627- p³atków korony 704- pylnika 717
praskórka 260, 261, 346, 356, 358 -360, 362 -366,402, 495, 497, 499 - 506, 508 - 523, 526, 591,660, 663, 664, 666, 693, 696, 698, 704
prazarodek 835, 848prazarodki bliŸniacze 850prazarodek nagonasiennych 354, 410, 411
- w¹trobowca 232, 233premejoza 788, 800, 801, 810, 821prêcik okrytonasiennych 656, 659, 660, 671, 682,
683, 685, 692, 694 -697, 715, 787, 799prêciki szcz¹tkowe 684profaza I mejozy 405, 700, 727, 789, 790, 793, 794
- II mejozy 405, 795, 812, 821, 827- mitotyczna w mikrosporze 405, 729
promienie okrywy okrzemek 178promieñ drzewny 341, 531, 554
- - dwurzêdowy 127, 343- - homogenny 347-349, 397, 398, 400- - jednorzêdowy 127, 128, 343, 383, 384, 389- - - heterogenny 385, 386, 390 -396, 399, 400- - wielorzêdowy 128, 342, 343, 345- - zbiorczy 127- - zbudowany wy³¹cznie z cewek 383, 390, 392, 394,400- - z kana³em ¿ywicznym 383, 384, 389, 390, 394,395, 400- ³ykodrzewny 111, 340, 530- - dylatacyjny 530, 531- rdzeniowy 553 -555
prostnice (= ortostychae) 643protofloem 134, 137, 172, 419, 445, 465, 470, 472-
474, 485, 567- obliterowany 135, 136
protoksylem korzenia okrytonasiennych 145, 444,445, 459 - 465, 468 - 476, 478 - 482, 485 - 488,491, 493, 494, 527, 528, 530, 537, 539, 540, 560,565 -567, 581- - paprociowych 297 -299- liœcia okrytonasiennych 172, 626- ³odygi okrytonasiennych 130, 132 -134, 136, 137,143, 527, 528, 530, 537, 539, 540, 560, 565 -567, 581- - paprociowych 138, 300, 301, 307- - skrzypu 146, 285, 287- - wid³akowych 266 -269
przebicie, pomiêdzy cz³onami naczyñ 342, 344, 345przedsionek dolny aparatu szparkowego (brak, p. gór-
nego) 55- - i górny aparatu szparkowego 49-54, 56, 58, 59,64 -66, 91, 276- górny aparatu szparkowego (brak p. dolnego) 57,62, 63, 277, 278
przegrody zal¹¿ni 673, 678, 682, 683przekrój pod³u¿ny promienisty drewna wtórnego nago-
nasiennych 345, 349, 381, 385, 386, 391, 392,396, 398
535
Skorowidz rzeczowy
879
przekrój pod³u¿ny styczny drewna wtórnego nagonasien-nych 343, 344, 348, 383, 384, 389, 390, 394, 395,398, 400- poprzeczny drewna wtórnego nagonasiennych 340-342, 347, 380, 382, 387, 388, 393, 397, 399
przestwór powietrzny w aparacie szparkowym w¹tro-bowca 209
przestwory miêdzykomórkowe 14, 15, 29, 35, 36, 38,40-42, 52, 91, 96, 104, 105, 113, 118, 134, 136,137, 148, 270, 273, 308, 313, 332, 372-374, 437,549, 561, 588, 590, 592, 596, 597, 600, 610, 613,647, 654, 665, 677, 701, 703, 710, 746, 747, 844- - w plesze brunatnicy 194- - - w¹trobowca 208, 222- - (miêdzystrzêpkowe) grzyba 160-165- - - w plesze porostu 176- -, wype³nione 148, 258
przetchlinka 92, 529, 554przylistek 573, 574, 603, 641, 644
- przysadki kwiatowej 606, 692przyrost roczny drewna 128, 129, 554przysadka kwiatowa 606, 692przyœcienny pok³ad cytoplazmy 3 -5, 8, 31, 41, 609pseudoperiantium w¹trobowca 231 -235pseudoperydium grzyba 168, 169puch kielichowy 677, 852pyknidium (= spermogonium) grzyba 166, 167pyknospory (zarodniki grzyba) 167pylnik okrytonasiennych 669, 672-681, 686-688, 691,
752, 852, 855 -857- -; rozwój 711 -723
Rrafidy (= igie³kowate kryszta³y szczawianu wapnia) 26ramienice (Charophyta) 187, 188r¹bek (= peristomium) zarodni mchu 246rdzeñ 302, 340, 641
- korzenia 471, 476- ³odygi okrytonasiennych 530, 557
resorbcja makrospor, komórek parietalnych i oœrodka813, 816 -820
rodnia mchu 255- w¹trobowca 227, 233
rozetka liœciowa 642roz³óg (= strzêpka powietrzna) grzyba 153rozmnó¿ki w¹trobowca 218 -220
- wid³akowych 259, 260, 264rurki sitowe (cz³ony rurek sitowych) 111, 119, 120, 132,
143- - metafloemu 133, 134
ryzofor 265
Ssegmenty komórkowe listka w¹trobowca 204
- - liœcia wid³akowych 272- - plechy brunatnicy 189, 190- - - krasnorostu 196- - - w¹trobowca 198
seta sporofitu mchu 245, 246, 253sferocysty grzyba 164, 165sferokryszta³y inuliny 17sinice w gametangioforze w¹trobowca 215sklereidy (= komórki kamienne) 57, 96, 117, 118, 333-
337, 594, 599, 639, 840, 851
- ³upiny nasiennej 118, 851- ogonka liœciowego 639- owocu 840- w miêkiszu aerenchymatycznym 594- z kryszta³ami szczawianu wapnia 96, 335, 337
sklerenchyma 95, 330, 331, 539, 550, 556, 559, 563-568, 570, 571, 579, 596, 597, 614- ciernia 647- k³¹cza paproci 300, 303 -306- kolca 651 -654- kory pierwotnej korzenia okrytonasiennych 481,482- - - ³odygi okrytonasiennych 533, 559, 560- liœcia okrytonasiennych 170, 171, 617, 622 -626- - nagonasiennych 373- - paproci 310, 311- ³upiny nasiennej nagonasiennych 410- ³yka pierwotnego 555- miêdzywi¹zkowa 131, 546- ogonka liœciowego 633, 635, 637, 638, 645- oœci 646, 649- plewy 628, 629- plewki 630- walca osiowego korzenia 481, 482- otaczaj¹ca kana³ ¿ywiczny 379- rdzenia korzenia 480- skrzypu 285, 287, 288- subepidermalna 115, 327, 330, 550- wid³akowych 267 -269-, w³ókna 57- wokó³³ykowa 479- wokó³naczyniowa 479- wokó³wi¹zkowa 580- z przekszta³conej kolenchymy 107, 109
skleryfikacja egzokarpium 842-845- skórki owocni 844, 845
skórka (= epiderma) brodawki 655- ciernia 647, 648- dolna (= s. odosiowa) liœcia okrytonasiennych 587-597, 601 -603, 612 -627, 632- dwuwarstwowa 30- dzia³ek kielicha 607 -609, 702, 703- (= epiblema) korzenia 174, 370, 459, 460, 465,466, 468 - 471, 477, 478, 481, 484 - 487, 490,491- gametangioforu w¹trobowca 201, 202, 205, 207,222 -227- górna (= s. doosiowa) liœcia okrytonasiennych 587-597, 601 -603, 612 -615, 621 -627, 632
„skórka” kapelusza owocnika grzyba 163skórka k³¹cza paproci 300, 302 -305
- kolca 651 -654- korzenia paproci 298, 299- koszyczka kwiatostanowego 38- liœcia nagonasiennych 325, 326, 338, 350, 351,372 -376, 379- - okrytonasiennych 5, 8, 114, 166 -171, 587, 588,599, 600- - paproci 308 -311, 318 -320- - ze strzêpkami grzyba 168- liœciaka (= fyllodium) 645- ³odygi kserofitu 30- - liany 95
536
Skorowidz rzeczowy
880
skórka ³odygi okrytonasiennych 28, 43, 58, 86, 87, 90 -94, 97, 98, 101, 106 -109, 112, 113, 115, 130,131, 136, 527-530, 532-552, 554, 559-572, 577,579 -584, 641- - psylotowych 258- - roœliny wodnej 561, 562- - wid³akowych 266 -274- ³ody¿ki gametofitu mchu 238, 241, 242- ³uski nasiennej 403- - wegetatywnego p¹ka 23- - zimuj¹cego p¹ka 605,- ³uszczki 707- mikrosporofilu nagonasiennych 404- nitki prêcikowej 708 -710- ogonka liœciowego okrytonasiennych 96, 99, 100,105, 633 -639- - - nagonasiennych 327, 329 -331, 336, 337- okwiatu niezró¿nicowanego 610, 701- oœrodka zal¹¿kowego 756 - 760, 764 -768, 772-774, 776-778, 780, 782-786, 790, 791, 793-796,801 -804, 806, 811 -824, 827 -834, 837 -844- owocni 837 -846- owocolistka 732, 741 -743, 755, 761, 769 -771,781- plewki 630, 631- plewy 628, 629- plechy w¹trobowca 199, 200, 208- p³atków korony 704 -706- pochwy liœciowej 640- prêcika 715- przylistka 604- przysadki kwiatowej 606- pylnika 711 -723, 726- ryzoforu wid³akowych 265- sety mchu 253,- sklerenchymatyczna 136, 371, 646, 649, 651, 655- skrzypu 285 -288- szyjki s³upka 745, 746, 749- trójwarstwowa 59- w¹sa czepnego 650- wydzielnicza (= sekrecyjna) miodnika 150- - szyjki s³upka 746- - znamienia 744- zal¹¿ka 755, 761, 763, 770, 771, 781, 782, 788,798, 809, 810- zal¹¿ni 152, 740, 747, 748, 773, 775, 777, 780,790, 841, 843- - o beleczkowatych zgrubieniach œcian komórkowych748- zarodka 846- zarodni mchu 247- - paproci 317- - skrzypu o pierœcieniowych i spiralnych zgrubieniachœcian komórkowych 289- znamienia 744- ŸdŸb³a 46, 47, 116
skrobia statolityczna 422, 423, 425, 426, 454 -458skrzypowe (Sphenophytina) 284 -289s³upek 686, 835, 855, 856
- szcz¹tkowy 688, 690s³upkowie apokarpiczne 669, 670, 672, 732, 733
- atawistyczne 751, 752- lizykarpiczne 681
- parakarpiczne 673, 674, 735 -737- synkarpiczne 675, 678, 682, 683, 685, 686, 739,747- teratologiczne 753
sorus (= kupka z zarodniami) paproci 318 -320spermacja (= pyknospory) grzyba 167spermogonium (= pyknidium) grzyba 166, 167spl¹tek mchu 251sporangiofor grzyba 153, 156
- skrzypu 289sporofil wid³akowych 261, 279 -283sprê¿yce w¹trobowca 234 -237stela 270sterygmy (= fialidy) grzyba 156, 165sto¿ek wzrostu, patrz merystem wierzcho³kowystrefa dezintegracji mezokarpium 839, 845, 846
- - egzokarpium 845, 846strzêpka powietrzna (= roz³óg) grzyba 153strzêpki gruboœcienne grzyba w plesze porostu 176
- grzyba w przestworach miêdzykomórkowych liœcia167- - wewn¹trz komórek liœcia 167- grzybni 162, 168 -171, 174- p³onne grzyba 157, 158- tworz¹ce pyknospory 167- - œcianê pyknidium 167- wydzielnicze 165
subepiderma liœcia nagonasiennych o siatkowatych zgru-bieniach œcian komórkowych 325- zarodni mchu 247
subepidermalna sklerenchyma (= hypoderma) 325substancje zapasowe komórki jajowej nagonasiennych
409, 411, 412suspensor (= wieszade³ko) 836, 849syfonostela policykliczna, amfifloemowa, paproci 306synergidy 760, 778, 780, 786, 797, 798, 805, 818-
820, 824 -826, 830 -834syngamia 798szczawian wapnia 24 -27, 90, 114, 492, 595, 604,
614, 645szczelina okrywy okrzemki 181sznur cytoplazmatyczny 3 -5, 8sznureczek (= funikulus) 755, 756, 760, 766, 768 ,772,
774, 776, 777, 779, 782, 784 -786, 792 -798- zarodni paproci 322, 323
szyja zarodni mchu 246szyjka rodni mchu 255
- - w¹trobowca 230 -233- s³upka 672, 680, 681, 699, 700, 737, 745, 746,748, 852
szypu³ka kwiatowa 336, 337
Œœciana komórkowa bielma 18 -20, 22
- -, celulozowopektynowa kolenchymy 97, 99, 102,103- - endotecjum 726- - idioblastów 26- - inkrustowana wêglanem wapnia 4- - kalozowa 731- -, kutykula 28, 30, 51, 53, 55, 56, 63, 102, 851- - makrosklereidów 118- - miêkiszu liœcieni 21
537
Skorowidz rzeczowy
881
œciana komórkowa miêkiszu ³uski zimuj¹cego p¹ka 605- - - dzia³ek kielicha 609- - o beleczkowatych zgrubieniach 119, 214 - 217,235, 240, 289, 325, 493, 494, 723, 748- - osteosklereidów 118- - pierwotna 29, 109, 726- - skórki liœcia 57, 278- - - ³odygi 28, 54, 70, 71- - - przylistka 604- - - pylnika 726- -; transferowa 494, 820, 836- -; warstwa celulozowa 51, 53, 55, 56, 63, 102,103- -; - skutynizowana 28, 30, 51, 53, 56, 63, 102,103- -; wosk 28, 45, 55- - wtórna 29, 109, 726- - zielenic 183- - z kryszta³ami szczawianu wapnia 27, 96, 337, 594- - zlignifikowana 117- - z suberyn¹ 48- zal¹¿ni 673, 681, 735 -739, 754, 835, 841, 843- zarodni mchu 246- - paproci 316- - skrzypu 289- - w¹trobowca 234 -236
œcianka plemni mchu 257- - ramienicy 188- - w¹trobowca 222 -226
œlad ga³êziowy 574, 575œlad listka mchu 241, 242
- liœciowy okrytonasiennych 572, 641- - wid³akowych 266, 269, 275
œródskórnia, patrz endodermaœwiat³o komórkowe 23, 35 -37, 100, 104, 105, 117,
851- - w makrosklereidach 118
Ttapetum integumentalne (= endothelium) 785, 786,
821, 822- plazmoidalne 725- - zarodni paproci 323- w mikrosporangium nagonasiennych 404- w pylniku okrytonasiennych 712 -714, 717, 719-725- zarodni mchu 246, 247- - paproci 316, 317, 323- - wid³akowych 283
tarczka zarodkowa 836, 849- z zarodniami skrzypu 289
teleutospory, zarodniki grzyba 171telofaza I mejozy 405, 727
- II mejozy 813tetrada j¹der 828
- makrospor (= megaspor) 733, 774, 784, 802, 813,821, 822- mikrospor 405, 713, 727 -729, 731- zarodników paproci 323- - w¹trobowca 234, 236
tkanka asymilacyjna plechy brunatnicy 191, 192- mechaniczna (= stereom) mchu 238, 239, 241,242, 245, 253
- przewodz¹ca mchu 241, 242, 245, 253- - zarodni mchu 246- - z elementami sitowymi, plechy brunatnicy 191,192- transmisyjna w szyjce s³upka 745, 746, 748, 749- - w liœciu nagonasiennych 371- wydzielnicza 150- wype³niaj¹ca przetchlinkê 92- wzmacniaj¹ca, plechy brunatnicy 192- zapasowa 487- - plechy brunatnicy 191
t³uszcz 9, 15tobo³ki (Pyrrophyta) 182trichoblasty (= komórki macierzyste w³oœników) 419,
465, 466, 470trzon (= nó¿ka) owocnika grzyba 159, 160, 162, 164trzoneczki podtrzymuj¹ce teleutospory grzyba 171trzonek zarodni w¹trobowca 234, 235trzonki konidialne grzyba 172tunika dwuliœciennych, czterowarstwowa 498, 508, 513
- -, dwuwarstwowa 497, 499 -508, 602, 659, 660,663, 664, 693, 696, 698- -, jednowarstwowa 495, 602- -, niestabilna dwuwarstwowa 496, 498- -, piêciowarstwowa 514 -518- -, siedmiowarstwowa 520, 521- -, szeœciowarstwowa 519- -, trzywarstwowa 509 -512- -, wielowarstwowa 657, 661- jednoliœciennych, czterowarstwowa 526- -, dwuwarstwowa 524, 525- -, jednowarstwowa 522, 666- -, niestabina dwuwarstwowa 523- nagonasiennych jednowarstwowa 357, 360 -362- - -, niestabilna 346, 356, 358, 359, 363 -365- wid³akowych, jednowarstwowa 261
Uuk³ad elementów kwiatu okrytonasiennych 668 - 691,
733 -740, 744 -747, 751 -753, 857- kwiatów w kwiatostanie okrytonasiennych 852 -856- liœci (= fyllotaksja) u nagonasiennych 367 -369- - u okrytonasiennych 573 -576, 642 -644- - okrywowych w plemniostanie mchu 243
ukoœnice (= parastychy kontaktowe) 671, 733, 734uredinium grzyba 170uredospory, zarodniki grzyba 170
Wwakuola 3-5, 8, 20, 31, 247, 609, 705
- centralna 609, 816, 817- taninowa 380, 381, 384, 387, 592, 609, 705,763, 765- w komórce jajowej 412, 820- w mikrosporze 407- w synergidzie 820- w woreczku zal¹¿kowym 829-831
walec osiowy korzenia 293, 370, 474warstwa aleuronowa bielma 18, 19, 836, 839, 840,
842- - -, zmodyfikowana 836, 844, 846- celulozowa œciany komórkowej 51,53, 55, 56, 63, 102, 103, 339,
538
Skorowidz rzeczowy
882
warstwa celulozowopektynowa œciany komórkowej 28,45- hialinowa owocni 840- kutykularna owocni 840, 842, 844, 846- okrywaj¹ca plechê brunatnicy 191 -193- pektynowa œciany komórkowej 339- poœrednia pylnika 711 -714, 719 -723- - zarodni paproci 323- skutynizowana œciany komórkowej 28, 30, 51, 53,56, 63, 102, 339, 587, 598- „subepidermalna” plechy brunatnicy 193- subepidermalna zal¹¿ni 152
warstwy œcienne pylnika 711, 726- - zarodni mchu 247
w¹s czepny pochodzenia liœciowego 650- - - pêdowego 581
w¹trobowce (Marchantiophyta) 198-237welamen 493, 494wêze³ boczny pancerzyka okrzemki 181
- ³odygi 573 -576- plechy krasnorostu 195, 196- - ramienicy 187, 188- œrodkowy pancerzyka okrzemki 181
wi¹zka przewodz¹ca 130 -148, 150, 171, 264, 273,309, 315, 320, 328, 331, 408, 593, 594, 596, 597,599, 600, 603, 605, 611, 620, 623, 639, 641, 645,662, 668 - 670, 675, 677, 684, 685, 689, 713,714, 716, 732, 735, 736-738, 742, 743, 746, 747,751, 754, 767, 768, 796 -798, 835, 836, 855- - bikolateralna 132, 559, 560- - hadrocentryczna dwuliœciennych 139- - - paproci 138, 302 -305, 307- - - skrzypu 289- - - wid³akowych 140, 266, 269, 275- - kolateralna otwarta 130, 336, 544-547, 635-637- - - - podwójna 131, 547- - - zamkniêta dwuliœciennych 133 -135, 548, 549- - - - jednoliœciennych 136, 137, 563 -570, 578,616, 640- - leptocentryczna dwuliœciennych 144, 540- - - jednoliœciennych 141 -143, 569, 570, 572- - - nagonasiennych 336- - ³ykowa 148- - radialna korzenia 145- - skrzypu 146- - zredukowana 147
wid³akowe (Lycophytina) 259 -283wieczko pancerzyka okrzemki 181
- zarodni mchu 246wieszade³ko, grzyba 154
- (= suspensor) prazarodka 836, 849wlot jamki 349, 392, 398w³aœciwa komórka generatywna (= k. spermatogenna)
nagonasiennych 406w³aœciwe komórki skórki 46 -49, 51, 52, 55 -57, 60-
65, 67 -71, 82, 83, 277, 278, 373, 377, 378, 588,590, 592, 596 -598- - - gametangioforu w¹trobowca 205, 210, 211- - - liœcia paproci 314- - - plechy w¹trobowca 209, 210, 212, 213
w³osek 4, 587, 740w³osek plechy w¹trobowca 199w³oski 3, 4, 72 -85, 536
- chroni¹ce przed utrat¹ wody 72-74- cienkoœcienne, nitkowate 85- czapeczki zarodni mchu 248- czepne 79- gruczo³owe 589, 675, 702, 703- - liœcia paproci 313- jednokomórkowe, ¿ywe 82- kielicha 703-; komórki brze¿ne 75-; - centralne 75-; - nó¿ki 82, 83-; - okrywaj¹ce 80-; - pierœcieniowe 75-; - wydzielnicze 80, 82, 83- krzaczaste 675- obronne, k³uj¹ce 76 -78, 85, 560, 623- -, k³uj¹coparz¹ce 78- plewy 628, 629- pobieraj¹ce wodê 75- szczecinkowate kolca 652- tworz¹ce kutner 72,73- wielokomórkowe, gruczo³owe 81, 82- - -; rozwój 80- -, silnie rozga³êzione 72- -, tarczowate 74, 75, 83, 84- -, taœmowate 73- zawijki paproci 318 -320- wydzielaj¹ce olejki eteryczne 83
w³oœniki 477- wielokomórkowe 467, 488
w³ókna 125, 128, 494- drzewne 125, 126, 128, 344, 345, 582, 583- - gruboœcienne 126- ³yka pierwotnego 88, 97, 101, 108, 110, 112, 115,130, 133, 460, 529, 532, 534, 547, 549, 563, 616- - - z rozwarstwionymi, pofa³dowanymi œcianami 112,113
w³ókna ³yka wtórnego 88, 460, 529- ³ykowe 90, 107, 109, 111, 131, 136, 258, 333-336, 338, 473, 474, 530, 531, 535-537, 540, 544,552-554, 581-583, 595, 597, 598, 617, 634, 637,641, 780- pozawaskularne 334 -338, 620- sklerenchymatyczne 57, 114, 116, 327, 329, 351,543, 558, 601, 613, 620, 648, 650- - kory pierwotnej korzenia 475, 476, 479- - rdzenia ciernia pêdowego 583- - rdzenia korzenia 475, 476- - subepidermalne 136- - waskularne 338
wnêka liœciowa z symbiotycznymi sinicami u paproci 313woreczek zal¹¿kowy 759, 760, 764 -768, 774 -780,
785, 786, 791, 792, 796, 797, 802-805, 819, 820,822, 823, 829, 835- - monosporowy 810 -826- - tetrasporowy 827 -834- - typu Fritillaria 827 -834
worki dwuzarodnikowe grzyba 158- oœmiozarodnikowe grzyba 157
wosk 28, 45, 55wrzeciono cytokinetyczne 819wstawki, grzyba 157, 158
-, w plemniostanie mchu 243, 256, 257
539
Skorowidz rzeczowy
883
wtórna œciana komórkowa 29wyrostki czepne, grzyba 154
- skórki 702, 706wzór kutykularny 44
- kwiatowy 672 -675, 678 -681
Zzal¹¿ek nagonasiennych 408
- - ortotropowy (= prosty) 352- okrytonasiennych 669, 670, 673 -675, 678, 679,682, 683, 685, 687, 692, 695, 697-700, 732, 735-739, 751 -753, 835, 841, 843, 855 -857- - anatropowy, krassinucellarny (= zgiêty, grubooœrod-kowy) 755 -768- - - tenuinucellarny (= zgiêty, cienkooœrodkowy) 781-786, 793 -798- - bezsznureczkowy, krassinucellarny 799 -805- - kampylotropowy, krassinucellarny 769 -780- - ortotropowy, krassinucellarny 787 -792- - tenuinucellarny 700
zal¹¿nia 675, 679, 680, 683, 684, 752, 790- dolna 700- lizykarpiczna 680, 681, 738- parakarpiczna 673, 674, 735 -737, 753- synkarpiczna 678, 682, 685, 739, 740, 747
zarodek 836, 847, 849- dwuliœcieniowy 847- trójliœcieniowy 847
zarodnia grzyba 153- mchu 246- paproci 318 -320, 322, 323- skrzypu 289- w¹trobowca 234- wid³akowych 279 -283
zarodniki (= spory) grzybów 153, 154, 156 -158, 165,167 - 171
zarodniki grzybów; ecydiospory 168, 169- -; konidiospory 156- -; podstawkowe (= basidiospory) 165- -; pyknospory (= spermacja) 167
- -; teleutospory 171- -; uredospory 170- -; workowe (= askospory) 157, 158- -; zygospory 154- mchu 246- paproci 323- skrzypu 289- w¹trobowca 234 -237- wid³akowych 280
zawi¹zek liœcia okrytonasiennych 495, 499 -501, 503,506, 508, 509, 517, 521, 522, 524, 525- ³uskowatego liœcia 523- unifacjalnego liœcia 526
zawijka paproci 318 -320z¹bki kielicha 683zbiegunowanie komórek 33, 34zbiornik wydzielin, lizygeniczny (= komora wydzielnicza)
152, 595ziarna aleuronowe 18 -22
- -; bia³ko amorficzne 18-22- -; globoid 18, 19, 21, 22- -; krystaloid bia³kowy 21, 22- skrobi 13, 14, 18, 19- -; hilum (= centrum skrobiotwórcze) 13, 15, 16, 19- - proste 13, 14, 16, 18, 19- -; uwarstwienie 13, 14, 16, 19- -; wewnêtrzne spêkania 14- - z³o¿one 15
ziarniak 835, 836 -846ziarno py³ku nagonasiennych 352, 354, 406, 407, 410
- - okrytonasiennych 677, 714, 722, 723, 725, 727-731
zielenice (Chlorophyta) 183 -186znamiê s³upka 676 -678, 683, 687, 737, 739, 741-
744, 749, 835, 836zygota 826, 833, 834, 848
- w¹trobowca 231zygoten 793, 827
ÿŸdŸb³o (= ³odyga traw) 115, 116, 564 -567