&܈ˆ ‘·\‘√Ï |üèBÛ«sêCŸ M.A., (Ph.D).,

d”ìj·TsY ]ôdsY‡ ô|ò À (U.G.C.)

ÄÁ‘˚j·T Hê≥ø£ kÕVæ≤‘· + ` dü+uÛ≤wüD\T

ˇø£≥e n<Ûë´j·T+

ÄÁ‘˚j·T ª Hê≥ø£ µ J$‘·+

ªª |üPs¡« Hê≥ø£ s¡+>∑+ qT+&ç Ä<ÛäTìø£ Hê≥ø£ s¡+>∑+˝ÀøÏ Á|üuÛ≤$‘·eTe⁄‘·Tqï Hê≥ø£ ø£fi≤CÀ´‹øÏ Á|üuÛ≤‘· ‘·+|ü*øÏq ñ<äj·T‘ês¡ Ä#ês¡ ÄÁ‘˚j·Tµµ. nì #Ó|æŒq e&É¢eT÷&ç d”‘êsêe÷sêe⁄>±] e÷≥\T nø£ås¡dü‘· +! ÄÁ‘˚j·T‘·q 15e j˚T≥H˚ #·+<√ã<ä∆yÓTÆq |ü<ä s¡#·q‘√ yê] kÕVæ≤‘· s¡#·Hê düèwæº ÁbÕs¡+_Û+∫ ‘Ó\T>∑T Hê≥ø£ s¡+>∑+˝Àq≥T&ç>±, <äs¡Ù≈£îì>±, s¡#·sTT‘·>± me«s¡÷ #˚j·Tì q÷‘·q Á|üjÓ÷>±\qT, kÕVü≤kÕ\qT nH˚ø£ Hê≥ø±\˝À #˚dæ#·ø£ÿ>± Á|ü<ä]Ù+∫ Áù|ø£å≈£î\ #˚‘·, kÕVæ≤‘ê´_Ûe÷qT\ #˚‘· ªª uÛÒwt! µµ @s¡Œs¡#·Tø=ì ‘Ó\T>∑T #·\q ∫Á‘· |ü]ÁX¯eT˝ÀÁ|üy˚•+∫ <ë<ë|ü⁄ Hê\T>∑T <äXÊu≤›\T bÕ≥T ‘·q bÕ≥\‘√ e÷≥\‘√ eTT]|æ+∫ yÓTÆeTs¡|æ+∫ eTq eTqdüT˝À¢XÊX¯«‘· kÕúHêìï @s¡Œs¡#·T≈£îqï eTqªdüTµ ø£$ ` eTqdüTø£$ ` eTVü‰ø£$ Ä#ês¡ ÄÁ‘˚j·T.

1.1. meØ ÄÁ‘˚j·TÄ#ês¡ ÄÁ‘j·T. á ù|s¡T $q>±H.. ªª eTT<ä›ã+~ |ü⁄e⁄«˝À eT÷>∑ø£fifl ePdüT˝À.. me]ø√dü+.. me]ø√dü+

` áÁù|eT eT+~s¡+` Ç˝≤+Ï n<äT“¤‘·yÓTÆq ^‘ê …ìï+ÏH√ sêdæq bÕ≥\ s¡#·sTT‘·>±H√, ªª |æ∫Ã<ëq. ø£ ïfi¯ó¢eTìwæì Áã‹øÏ+#·>∑*–‘˚ nB neTè‘·+˝≤>± ø£s¡TyÓ’b˛j˚T~!. Ç˝≤+Ï eTVü‰<äT“¤‘·yÓTÆq e÷≥\HÓìï+ÏH√ sêdæqe÷≥\ s¡#·sTT‘·>±H√ yÓ+≥H˚ eTq+<ä]øÏ >∑Ts¡TÔ≈£î e#˚à kÕVæ≤r ÁãVü≤à Ä#ês¡ ÄÁ‘˚j·T. πs&çjÓ÷ ÄHé#˚dæHê,‘Ó\T>∑T Ï.$.#Ûêq˝Ÿ‡ ô|≥Tº≈£îqï ÄÁ‘˚j·T >±] bÕ≥, e÷≥ $qã&Éì s√E+≥÷ ñ+&É<ä+fÒ ÄX¯Ãs¡ + ø£\T>∑ø£e÷q<äT. #ê˝≤ eT+~øÏ Ms¡T ˇø£ dæìe÷ s¡#·sTT‘·>±H˚ ‘Ó\TdüT. ø±ì Ç+‘·ø£+fÒ eTT+<˚ Hê≥ø£s¡#·sTT‘·>± ‘·qs¡#·Hê J$‘êìï Äs¡+_Û+∫ n‘· <äT“¤‘·yÓTÆq≥Te+Ï HêÏø£\qT, Hê≥ø±\qT sêdæq >=|üŒ Ä<ÛäTìø£ Hê≥ø£ s¡#·sTT‘·ì#ê˝≤eT+~øÏ ‘Ó*j·T<äT. M] Hê≥ø±\T Á|ü»\≈£î $H√<ëìï ø£*–+#·&É+ ø√düy˚T yê] dü+‘·è|æÔ ø√düyÓ÷ sêdæq$ø±<äT. >=|üŒ Á|üjÓ÷»Hêìï Ä•+∫ sêdæq$. @$T≤ Á|üjÓ÷»qeT+fÒ.. eT<Ûä ‘·s¡>∑‹ e÷qe⁄ìï ì‘· + |üϺ|”&ç+#ÄX\T Äy<äq\T`ì≥÷ºs¡TŒ\T` J$‘· düeTdü \ qT+∫ yê]ì ‘·|æŒ+#ê\ì` n+<äT≈£î yês¡T #ùd ‘·bıŒ|ü\qTø=ìï bÕÁ‘·\<ë«sê ÄÁ‘˚j·T ‘·q Hê≥ø±\˝À Á|ü‹_+_+|ü#˚dæ yê]ì Ä˝À∫+|üCÒj·T&Éy˚T ø±ø£, düe÷»+˝À »]π><√|æ&û $<Ûëq+ ` u≤¢ø˘ e÷¬sÿŸ ` \+#·>=+&ç‘·q+ ` Äø£* #êe⁄\T` kÕ«s¡∆|üP]‘·yÓTÆq sê»ø°j·÷\T yÓTT<ä\>∑Tn+XÊ\qT yê] Hê≥ø£ kÕVæ≤‘· +˝À m‹Ô#·÷|ü⁄‘·÷ MÏì Á|ü‹|òüTÏ+#˚+<äT≈£î Á|ü»\˝À #Ó’‘·Hê´ìï rdüTø=ì e∫ÃdüeTdüe÷C≤ìï kÕú|æ+#ê\H˚ ÄX¯ ` Äø±+ø£å ÄÁ‘˚j·T>±] Hê≥ø±\˝À düŒwüº+>± ø£ì|ædüTÔ+~. ‘êqqT≈£îqï~kÕ~Û+#˚+<äT≈£î dü]jÓÆTq e÷<Ûä´eT+>± Hê≥ø£ s¡+>±ìï mqTïø=Hêïs¡T ÄÁ‘˚j·T. n+<äT#˚‘·H˚ l $TøÏÿ*H˚ìsê<Ûëø£èwüíeT÷]Ô ÄÁ‘˚j·T >∑÷]à ªª |”&ç‘· Á|ü»\ ÄÁø£+<äq*ï >=+‘Ó‹Ô #êÏq s¡#·sTT‘· ÄÁ‘˚j·T. Á|üC≤ düeTdü *ï#·]Ãdü÷Ô yêÏì dü÷Ï>± >∑T+&Ó À¢ Vü≤‘·TÔ≈£îH˚ ≤ #ÓãT‘·÷ Á|ü»\qT #Ó’‘·q´e+‘·T*ï #˚dæq s¡#·sTT‘· ÄÁ‘˚j·Tµµ nì#ÓbÕŒs¡T.

1.2. |ü⁄e⁄« |ü⁄≥º>±H˚ |ü]eT[düTÔ+~ªª ì+&ÉT Nø£Ï ìdæ ¬s+&Ée ¬sø£ÿ˝À $\T¢\>∑qeTTq≈£îì\T¢ >±ø£ ‘=]ÔHÓ\qT neTà ‘=*#·÷\T _&ɶ>±

ne‘·]+∫qqT neì MT<ä nì ÁbÕNq |ü<ä∆‹˝À |ü<ä s¡÷|ü+˝À n#·Ã‘Ó\T>∑T˝Àì Á>∑Vü‰\ ù|s¡¢‘√ ‘·q |ü⁄≥Tºø£qT#Ó|ü≈£îqï ÄÁ‘˚j·T 1921 y˚T 7e ‘˚Bq HÓ\÷¢s¡T õ˝≤¢, dü÷fi¯S¢s¡Tù|≥ ‘ê\÷ø± eT+>∑fi¯+bÕ&ÉT Á>±eT+˝À|ü⁄≤ºs¡T. ‘·q 15e j˚T≥H˚ #·+<√ã<ä∆yÓTÆq |ü<ä s¡#·q‘√ kÕVæ≤‘· s¡#·q≈£î lø±s¡+ #·T≤ºs¡T. Ç+≥Øà&çj·TŸ

$<ë´]∆>± sêj·THÓ\÷¢]˝Àì Ødt ø£fi≤XÊ\˝À #˚]q|üŒÏ qT+∫ ÄÁ‘˚j·T ø£$‘·«+ Hê≥ø±\ |æ∫Ñ√ #·<äTe⁄qTÄ\ø£å + #˚j·T&É+ yÓTT<ä\Tô|≤ºs¡T. n+<äTπø Ç˝≤ n+≤s¡T.

ªªø£$‘·ô|’ |æ∫Ñ√ Hê≥ø±\ |æ∫Ãø£*dæ #·<äTe⁄ô|’ qø£ÿs¡ ‘=\–b˛jÓT˝§q H˚~jÓTT j·TdüŒwüºyÓTÆq ø√¬sÿy˚<äq>∑ qqTï eTTbı<äT› yÓ+≥ q+f… µµÄ $<ÛäeTT>± Hê≥ø£ s¡+>∑eTTô|’, ø£$‘·« s¡#·qô|’ eT≈£îÿy˚s¡Œs¡#·T≈£îqï ÄÁ‘˚j·T #·<äTe⁄ dü+>∑‘˚ e~*y˚d檪 n*¢_*¢>∑ |ü<ë´\ q\T¢ø=qT#·T,Hê≥ø±\ e*¢+#·T#·T, q≥T&Éq>∑T≥ø£<ä›yÓT<äT≥ kÕ<Ûäqùd‘·T q_Ûqj·TeTTà,ˇ+≥]>∑ s√E s√C…\¢ qT+<äT >∑~ì µµ nì #Ó|ü≈£îHêïs¡T.

ªª ÄÁ‘˚j·T Hê≥ø±\T`|üPsê«|üsê\Tµµ nH˚ n+X¯+ô|’ |ü]XÀ<Ûäq #˚dæq ô|’&çbÕ\ >±s¡T ` ÄÁ‘˚j·Tø£fi≤XÊ\ $<ë´]∆>± ñqï|ü& yÓTT≥ºyÓTT<äÏkÕ]>± ª$XÊ«$TÁ‘·µ HêÏø£ Àì Á‹X+≈£îì bÕÁ‘·qT <Ûä]+∫ Á|ü<ä]Ù+#·&ÜìøÏyÓ÷Vü‰ìøÏ s¡+>∑T |üPdüT≈£îqï≥T¢ sêXÊs¡T. Ødt ø£fi≤XÊ\ $<ë´]∆>± ÄÁ‘˚j·T #·<äTe⁄≈£î+≥Tqï|ü&ÉT ùwø˘dæŒj·TsYs¡#·q nsTTq ªˇ<∏Ó Àµ nH˚ Hê≥ø£+˝Àì ø£ <äèXÊ´ìï rdüTø=ì ~«bÕÁ‘ê_Ûqj·TeTT #˚j·T>±, eTVü‰q≥T&ÉT ãfi≤fl]sê|òüTe>±]øÏ Ä|ü⁄Ô\T eT]j·TT ÄÁ‘˚j·T>±]øÏ Ä+>∑¢ HêÏø£ n<Ûë´|ü≈£î\T>± e#˚à yÓ+ø√õsêe⁄ >±s¡T ÄÁ‘˚j·Tq≥qqT #·÷dæ yÓT#·TÃø=ì, Äos¡«~+∫q $wüj·÷ìï ãfi≤¢] sê|òüTe>±s¡T #·÷dæ n_Ûq+~+∫q≥T¢ bıs¡bÕ≥TqsêXÊs¡Tµµ.

ÄÁ‘˚j·T ‘·*¢<ä+Á&ÉT\sTTq leT‹ d”‘·eTà, lø£èwüíe÷#ês¡T´\T ÄÁ‘˚j·T>±]øÏ ô|Ϻq ndü\T ù|s¡T øÏfi≤+_y˚+ø£≥ qs¡dæ+Vü‰#ês¡T´\T. ªÄ#ês¡ ÄÁ‘˚j·Tµ nH˚ ù|s¡T˝À ªÄ#ês¡ µ nH˚~ _s¡T<äTqT ø±ì, $<ë´s¡Ω‘·qT ø±ìdü÷∫+# |ü<ä+ ø±Hø±<äT. ªqs¡dæ+Vü‰#ês¡T´\µH ù|s¡T˝Àì ñ‘·Ôs¡uÛ≤>∑+ ªÄ#ês¡ µ, Çø£ ÄÁ‘j·T nH~ yê] >√Á‘·HêeT+.Ç˝≤ Ä#ês¡ |ü<ëìøÏ >√Á‘·Hêe÷ìï ø£*|æ ªÄ#ês¡ ÄÁ‘˚j·Tµ nH˚ ø£\+ ù|s¡TqT s¡÷bı+~+#·T≈£îqï l øÏfi≤+_y˚+ø£≥ qs¡dæ+Vü‰#ês¡T´\T ªÄ#ês¡ ÄÁ‘˚j·Tµ ù|s¡T‘√H˚ #· ≤eTDÏ nj·÷´s¡T.

kÕ+Á|ü<ëj·T Áu≤Vü≤àD ≈£î≥T+ã+˝À »ìà+∫q ÄÁ‘˚j·T mdt.mdt.m˝Ÿ.dæ.eTT+<äT es¡≈£î »≥Tº eTT&ç e⁄+&˚~.yÓ’wüíe≈£î\ kÕ+Á|ü<ëj·÷ìøÏ e´‹πsø£+>± ÄÁ‘˚j·T <ÛÓ’s¡ + #˚dæ Áø±|ü⁄ #˚sTT+#ês¡T.

1.3. e÷dæb˛ì >±j·T+ :‘·*¢ì m+‘·>±H√ Áù|$T+#˚ ÄÁ‘˚j·T ‘·q |üdæ‘·q+˝ÀH˚ (eT÷&Ée bòÕs¡+ #·<äTe⁄≈£î eTT+<˚) nsTTqyê]

$wüÁ|üjÓ÷>±ìøÏ ‘·*¢ Òì _&ɶ nsTTHê&ÉT. Ä |üdæ eTqdüT˝À ‘·TbòÕqT #Ó\πs–+~. neTà Áù|eT˝Àì ÄbÕ´j·T‘·qT#·$#·÷&É≈£î+&ÜH˚ ‘·*¢ì ø√˝ÀŒsTTq ÄÁ‘˚j·T dæìe÷ s¡#·sTT‘· nsTTq ‘·s¡Tyê‘· Ä nqTuÛÑ÷‘·T\‘√H˚ ªªneT൵ nH˚n+X¯+ô|’ mH√ï >=|üŒ bÕ≥\T, e÷≥\T sêXÊs¡T. #·ìb˛sTTq ‘·q ‘·*¢ fiÀ¢ nH˚ø£ eT+~øÏ ø£ì|æ+∫+<äì#Ó|üŒ>± yÓTT<ä≥ $X¯«dæ+#·ì ÄÁ‘˚j·T ‘·q ‘·*¢ì Ä s¡÷bÕqHêï #·÷&Ü\H˚ ÄX¯‘√ mH√ï ìÁ<ä Òì sêÁ‘·T\T>∑&çbÕs¡T. $wüj·÷ìï yê] Ä‘·àø£<∏ä À Ç˝≤ sêdüT≈£îHêïs¡T.

ªª ∫≥T≈£îeTì jÓTϺ j·T*øÏ&ç #Ó$ì ã&çqj·TT*øÏ |ü&ÉT<äTqT #ê≥T>± H=~– #·÷‘·TπssTT jÓÆTq+‘· >∑T+&Ój·T sêsTT #˚dæy˚∫ j·TT+<äTqT ‘·*¢ì #·÷#·Tø=¬sÿ µµ.

1.4. #·<äTe⁄ dü+<Ûä \T :#·<äTe⁄≈£îH˚ s√E˝À¢ ø£$‘·« s¡#·q, Hê≥ø±\ |ü≥¢ ÄdüøÏÔ ô|]– °#·sY Áf…Æì+>¥‘√ #·<äTe⁄≈£î dü«dæÔ #ÓbÕŒs¡T.

mdt.mdt.m˝Ÿ.dæ.es¡≈£î ∫‘·÷Ôs¡T˝Àq÷, Ç+≥Øà&çj·TŸ sêj·TyÓ\÷¢]˝Àì ]dt ø£fi≤XÊ\˝À #·~yês¡T.

1.5. Áù|eT |æbÕdæ :ÄÁ‘˚j·T y˚dü$ ôd\e⁄\≈£î es¡Tdü>± ‘·q ∫Hêïqï nsTTq s¡|òüTyê#ês¡ Ç+ÏøÏ yÓfi¯fl>± ªu≤DeTµH˚ ne÷àsTT

ø£ì|ædüTÔ+~. ‘=*#·÷|ü⁄˝ÀH˚ ‘·q eTqdüTqT ÄyÓT≈£î n+øÏ‘·$T∫Ãq ÄÁ‘˚j·T ÄyÓT #·÷|ü⁄\T >∑÷]à ‘·q Ä‘·àø£<∏ä ÀÇ˝≤ sêdüT≈£îHêïs¡T.

ªª Ç~ j˚T$T ù|s¡T ? |ü⁄Ϻq|ü~s√E\¬øe«¬s≥T¢ |üdæ>∑Ϻs=, ájÓT<ä N\Tà yê\T #·÷|ü⁄\Te<ä*q eè<Ûä b˛ì eTs¡Tì u≤DeTT\qT#·THéµµnH˚ø£ ø±s¡D≤\ e\¢ yê] Á|üDj·T+ |ü]Dj·÷ìøÏ <ë] rj·T Ò<äT.

1.6. $yêVü≤+ :ô|<ä›\T ≈£î~]Ãq $yêVü≤+ ÄyÓT #˚düTø√e&É+‘√ ÄÁ‘˚j·T ì]à+#·T≈£îqï ªÁù|eTq>∑sYµ ≈£î|üŒ≈£L*b˛sTT+~. á

nqTuÛÑyê\T nqTuÛÑ÷‘·T\‘√H˚ mH√ï Áù|eT^‘ê\T, ø£s¡TD s¡kÕ‘·àø£ Áù|eT^‘ê\qT sêXÊs¡T. n+‘˚ø±<äT. MDMTfÒ‘·q Áù|j·Tdæì ‘·\#·Tø=ì mH√ï MD bÕ≥\qT ≈£L&Ü s¡∫+#ês¡T. ‘·q Áù|j·Tdæ eTs=ø£]ì $yêVü≤e÷&çq|ü]dæú‘·T˝À¢ ÄÁ‘˚j·T ≈£L&Ü ô|<ä›\ e÷≥qT ø±<äq Òø£ yê] dü+‘√wü+ ø=s¡≈£î 1940, |òæÁãe] 10e ‘êØKTq|ü<ëàe‹ì $yêVü≤e÷&Üs¡T.

1.7. <˚X¯uÛÑøÏÔ ` ìC≤sTTr :∫‘·÷Ôs¡T˝À ñ+≥T+&É>± ‘·q 20`22 @fi¢ ÁbÕj·T+˝À n|üŒÏ ]»sY« u≤´+≈£î >∑es¡ïsY nq+‘·X¯j·Tq+

nj·T´+>±s¡T eT] ø=+<ä]‘√ øÏ«ŸÇ+&çj·÷ ñ<ä eT+˝À bÕ˝§Zq>± b˛©düT\T n¬sdüTº#j·T&É+ #·÷dæ n+&ÉsYÁ>ö+&é≈£îyÓfi¯fl&É+ »]–+~. mes√ Ç∫Ãq düe÷#ês¡+‘√ n+&ÉsYÁ>ö+&é À ñ+&˚ ÄÁ‘˚j·T >±]ì b˛©düT\T ĬsdüTº #˚XÊs¡T.C…’\T¬øfi¯fl&Éy˚T ‘ê´>∑+>± uÛ≤$+#ês¡+fÒ ÄÁ‘˚j·T >±]øÏ ndüVü≤´+. n+&ÉsYÁ>ö+&é À ñ+&ç ñ<ä eT+˝À Ç+ø±bÕ˝§Zqe#·TÃqH˚ ‘·\+|ü⁄‘√H˚ n˝≤ #˚XÊs¡T ø±ì Á_Ïwt yê]øÏ uÛÑj·T|ü&ç e÷Á‘·+ ø±<äT. yÓTõÅùdºŸ>± |üì#˚ùd ‘·qe÷eT Á_Ïwt >∑es¡ïyÓT+Ÿ˝À ñ<√´>∑+ #˚dü÷Ô y˚Tq\T¢&ÉT C…’ À¢ ñ+&É≥+ ‘·q ñ<√´>±ìπø eTT|üŒì uÛ≤$+∫C…’\T˝À e⁄qï ÄÁ‘˚j·TqT yÓ+≥H˚ ãj·T≥øÏ $&ç|æ+#ês¡T. kÕ«‘·+Á‘ê´q+‘·s¡+ kÕ«‘·+Á‘√<ä´eT+˝À bÕ˝§Zqïñ<ä eTø±s¡T\≈£î uÛÑ÷eTT\T ÇkÕÔeTì eTq >∑es¡ïyÓT+≥T ÄÁ‘˚j·T>±] e<ä›≈£î yÓfi¯fl&É+ »]–+~. ‘·q eTqdüT≈£îdü«‘·+Á‘· + ø±yê\ì|æ+∫ ∫‘·ÔXó~∆‘√ ñ<ä eT+˝À bÕ˝§ZHêïqT ‘·|æŒ+∫ HqT#dæq eTVü≤‘·Ôs¡yÓTÆq Ä |üìøÏ ≈£L©˝≤>±MT]#Ã Ç˝≤+Ï yêÏì HqT n+^ø£]+#·qì yê]ì ‹|æŒ |ü+|æ+#ês¡T. á dü+|òüT≥q yê] ìC≤sTTrøÏ, e´øÏÔ‘ê«ìøÏì<äs¡Ùq+.µµ áHê&ÉT m+‘·eT+~ uÀ>∑dt kÕ«‘·+Á‘· düeTs¡jÓ÷<ÛäT\ì eTq+ #·÷&É≥+ Ò<äT. <˚X¯+ø√dü+ yês¡T @

ñ<ä e÷\˝À bÕ˝§Zqø£b˛sTTHê Á|üuÛÑT‘·«+ ø£*Œ+#˚ nìï kÂø£sê´\qT <äsê®>± nqTuÛÑ$+#˚ yê¬s+<äs¡÷ Òs¡T!n|üŒÏπø Ä]úø£ u≤<Ûä\‘√ dü‘·eT‘·eTj˚T´ ÄÁ‘˚j·T ‘·qì yÓ<äT≈£îÿ+≥÷ e∫Ãq Ä neø±XÊìï $ìjÓ÷–+#·Tø=qø£ªª mìï ø£cÕº …’q düπs ` _Ûø£åyÓTÆq m‘·TÔ≈£î+≤qT >±ì Hêø± uÛÑ÷eTT Ò$Te<ä› µµ ìq <˚X¯uÛÑ≈£îÔ&ÉT Ä#ês¡ ÄÁ‘˚j·T.

1.8. Hê≥ø£ düe÷C≤\T :ÄÁ‘˚j·T >±]øÏ Hê≥ø±\ |ü≥¢ n$T‘·yÓTÆq ÄdüøÏÔ e⁄+~. ÄÁ‘˚j·Tì Hê≥ø±\ |ü≥¢ u≤>± Á|üuÛ≤$‘·+ #˚dæq

n+XÊ\T ¬s+&˚ y˚s¡T. ãfi≤fl] sê|òüTe>±s¡T Á|ü<ä]Ù+∫q ªuÛÑø£Ô sêeT<ëdüTµ Hê≥ø£+ yÓTT<äÏ~ ø±>± ø£sêí≥ø£ qT+&çe∫à nH˚ø£ Hê≥ø±\qT Á|ü<ä]Ù+∫q ªø£qïj·T´ n+&é ø£+ô|˙µ ¬s+&Ée~. M]e\¢ Hê≥ø±\|ü≥¢ n_Ûs¡T∫ ô|]–‘êqT Hê≥ø±\T sêdæ Á|ü<ä]Ù+#ê\H˚ ÄX¯‘√ dü¬s’q Hê≥ø£ düe÷C≤\ ø√dü+ nH˚«wædüTÔqï düeTj·T+˝À ∫‘·÷Ôs¡T˝ÀÄs¡ yÓ’X¯ j·TTe»q dü+|òüT+ ø£ìŒ+∫+~.

1.8.1. Äs¡ yÓ’X¯ j·TTe»q dü+|òüT+ (∫‘·÷Ôs¡T) :

eT+∫ Hê≥ø±\T sêdæ Á|ü<ä]Ù+#·&ÜìøÏ dü] nsTTq Hê≥ø£ düe÷»+ ø√dü+ #·÷ùd ÄÁ‘˚j·T ∫‘·÷Ôs¡T˝ÀìÄs¡ yÓ’X´ j·TTe»q dü+|òüT+ ø£ì|æ+#dü]øÏ n+<äT˝À #] n+<äT˝À e⁄qï j·TTe≈£î\qT Áb˛‘·‡Væ≤dü÷Ô nHø£ Hê≥ø±\qTÁ|ü<ä]Ù+#·&É+ yÓTT<ä\Tô|≤ºs¡T. Hê≥ø£ Á|ü<äs¡ÙqqT ≈£L&Ü <äèwæº À ô|≥Tºø=ì Ks¡TÃ\T m≈£îÿe Ò≈£î+&Ü Á|ü<ä]Ù+#+<äT≈£în<Ó›\T #Ó*¢+#ê*‡q nedüs¡+ Òì düÁ‘ê\qT y˚~ø£>± #˚düT≈£îH˚yês¡T. n˝≤π> Hê≥ø£ Á|ü<äs¡ÙqqT s¡øÏÔ ø£Ïº+#·&ÜìøÏX¯ã› Á|üjÓ÷>±\T ≈£L&Ü #˚XÊs¡T ÄÁ‘˚j·T. Ç˝≤+Ï yêÏHÓìï+ÏH√ Hê≥ø±\˝À Á|üjÓ÷–+#ês¡T.

1940˝À Ä+Á<ÛëHê≥ø£ ø£fi≤|ü]wü‘Yyês¡T ìs¡«Væ≤+∫q Hê≥ø±\ b˛°øÏ ÄÁ‘˚j·T ‘êqT sêdæq ªªXÊ+‹µµHê≥ø£+qT á düe÷»+ ‘·s¡|ü⁄H˚ yÓ[fl Á|ü<ä]Ù+|ü>± @ ãVüQeT‹ì bı+<äø£b˛j˚Tdü]øÏ ìsêX¯‘√ n+‘·es¡≈£îsêdæq Hê≥ø±\ìï+Ïì ∫+|æy˚XÊs¡T.

1.8.2 : yÓ+ø£≥–] nyÓT#·÷´sY‡ (eTÁ<ëdüT) :ªXÊ+‹µ Hê≥ø±ìøÏ @ ãVüQeT‹ sêø£b˛sTTq|üŒÏø°, Ä HêÏø£ s¡#·q˝À Á|ü<äs¡Ùq˝À ÄÁ‘˚j·T ø£qãs¡∫q

Á|ü‹uÛÑqT >∑T]Ô+∫ ‘·eT dü+düú À Hê≥ø±\qT Á|ü<ä]Ù+|üeTì yÓ+ø£≥–] nyÓT#·÷´sY‡ yês¡T ø√s¡>± ÄÁ‘˚j·T Ädüe÷»+˝ÀøÏ yÓfi¯fl&É+ »]–+~. n+<äT˝À #˚]q ‘·sê«‘· ªs¡w”<ëµ Hê≥ø±ìï ø=~› e÷s¡TŒ\‘√ düe]+∫ ÄHê≥ø±ìøÏ <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#·&É+ »]–+~. Ä ‘·sê«‘· Ä dü+düú nk˛dæjTwüHéøÏ ÄÁ‘j·T>±πs <äs¡Ù≈£î\T>± |üì#kÕs¡T.

1.8.3 : ª]HÓ’C≤H釵 Ä]ºdtº ‡ dü+düú (HÓ\÷¢s¡T) :

s¡w”<ë Hê≥ø£ Á|ü<äs¡ÙHê+‘·s¡+ ÄÁ‘˚j·T >±]øÏ ˇø£ ì]›wüºyÓTÆq #·÷|ü⁄ Òø£b˛j˚Tdü]øÏ ‘·q kı+‘· õ˝≤¢ HÓ\÷¢s¡T#˚s¡Tø=ì, ‘·÷eTT\÷] Ä~Hêsêj·TD >±s¡T kÕú|æ+∫q ª]HÓ’C≤Hé‡ Ä]ºdtº‡µ nH˚ ˇø£ dü+düú À düuÛÑT´ì>± #˚sês¡T.

1.8.3 : \*‘· ≈£fi≤ì\j·T+ (HÓ\÷¢s¡T) :ª]HÓ’C≤Hé‡ Ä]ºdtº‡µ dü+düú‘√ |ü]#·j·T+ @s¡Œ&çq|ü& eTõ®>∑ $X«Hê<Ûä¬s&ç¶ >±s¡T kÕú|æ+∫q ªª \*‘· ø£fi≤ì\j·T+µµ‘√

|ü]#·j·T+ @s¡Œ&ç+~. Ms¡T Á|ü<ä]Ù+∫q ªnHês¡ÿ* Hê≥ø£+˝Àµ ªnãT˝Ÿ |òü»˝Ÿµ bÕÁ‘·qT <Ûä]+#ês¡T ÄÁ‘˚j·T>±s¡T.Ä ‘·sê«‘· C≤wüßyê >±s¡T s¡∫+∫q ª<˚X¯eTTøÏÔµ nH˚ Hê≥ø£+˝Àì ªÀCÀµ bÕÁ‘·qT ≈£L&Ü Á|ü<ä]Ù+#ês¡T. n˝≤π>HÓ\÷¢s¡T˝À <äTeP«] sê$T¬s&ç¶>±] es¡∆+‹ì |ü⁄s¡düÿ]+#·Tø=ì >∑TÁs¡+ C≤wüßyê >±] |ü<ë´\qT Ä<Ûës¡+ #˚düTø=ìª|æs¡<Ídæµ nH˚ @ø£bÕÁ‘ê_Ûqj·T+ #˚XÊs¡T. n˝≤π> Äø£*, ]øå±yê˝≤ yÓTT<ä\>∑T sêeTø£èwüíj·T´ >±s¡T sêdæq ª‘·\|üì‘·\+|ü⁄µ Hê≥ø£+˝À n|üŒj·T´ |ü+‘·T\T bÕÁ‘·qT ÄÁ‘˚j·T>±s¡T <Ûä]+#ês¡T.

1.8.5. Ä+Á<Ûä Hê≥ø£ ø£fi≤|ü]wü‘Y (>∑T&çyê&É) :

1944˝À myéT.ÄsY.nbÕŒsêe⁄ >±s¡T n<Ûä ≈£åî\T>± ñ+≥Tqï Ä+Á<Ûä Hê≥ø£ø£fi≤|ü]wü‘Y ‘·eT 13e yê]¸ø√‘·‡yêìï|ü⁄s¡düÿ]+#·Tø=ì W‘ê‡Væ≤ø£ Hê≥ø£ düe÷C≤\ yê]ì Áb˛‘·‡Væ≤+∫ ‘·\ô|Ϻq HêÏø± Hê≥ø£b˛°\˝À bÕ˝§Zq≤ìøÏyÓ+ø£≥–] nyÓT#·÷´sY‡ dü+düú yês¡T ‘êeTT Á|ü<ä]Ù+#ê\qT≈£îH˚ ªm<äTØ‘·µ Hê≥ø±ìøÏ <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#·eTìÄÁ‘˚j·T≈£î u≤<Ûä ‘·\T n|üŒC…|üŒ>± ñ‘·ÔeT Á|ü<äs¡Ùq>± Ä Hê≥ø±ìøÏ ãVüQeT‹ sêe&Éy˚Tø±ø£, ÄÁ‘˚j·T≈£î ñ‘·ÔeTÁ|üjÓ÷ø£Ô>±qT, düVü‰j·TbÕÁ‘·qT <Ûä]+∫ qÏ+∫q+<äT≈£î ñ‘·ÔeT q≥Tì>± ãVüQeT‘·T\T \_Û+#êsTT. ÄHêÏÁ|ü<äs¡Ùq <ë«sê ÄÁ‘j·T Á|ü‹uÛÑqT >∑T]Ô+∫q Ä+Á<ÛäHê≥ø£ ø£fi≤|ü]wü‘Y 50 s¡÷bÕj·T\ HÓ\dü] y‘·q+‘√ ÄÁ‘j·TqTø±s¡ <ä]Ù>± ìj·T$T+#·T≈£î+~.

á$<Ûä+>± $$<Ûä Hê≥ø£ düe÷C≤\˝À s¡#·sTT‘·>±, q≥T&ç>±, <äs¡Ù≈£îì>±, ø±s¡ <ä]Ù>± $$<Ûä u≤<Ûä ‘·\qTìs¡«Væ≤+∫q Ä˝Ÿsö+&ÉsY Ä#ês¡ ÄÁ‘˚j·T!

1.9. ñ<√´>±\T ` nedüú\T :ÄÁ‘j·T @ ñ<√´>∑+ ì\ø£&É>± #j·T Òø£b˛j·÷s¡T. yÓTT<ä≥ HÓ\÷¢s¡T õ˝≤¢ ø√s¡Tº À qK\T ÒK≈£î&ÉT (ø±|”¬s’Ÿ)>±,

Ä ‘·sê«‘· ‹s¡T‘·Ôì˝Àì ôdÏ ŸyÓT+≥T Ä|ò”düT˝À >∑Te÷kÕÔ>± Ç+ø=+‘·ø±\+ ª»MTHé¬s’‘·Tµ |üÁ‹ø£ À düVü‰j·Tdü+bÕ<ä≈£îì>±, eT]ø=+‘· ø±\+ Ä+Á<Ûä Hê≥ø£ ø£fi≤|ü]wü‘Y À y˚‘·q ø±s¡ <ä]Ù>± |üì#˚XÊπs >±ì @ ñ<√´>∑+˝Àdæús¡+>± ñ+&É Òø£b˛j·÷s¡T.

ÄÁ‘˚j·T>±]‘√ ø£&Ées¡≈£î #Ó*$T #˚dæq$ ø£cÕº Ò! Hê≥ø±\ |æ∫Ñ√ @ ñ<√´>∑+˝À ì\ã&Éø£b˛>± nH˚ø£fi¯ófl ‹s¡>∑e\dæ e∫Ã+~. ô|’>± n|üŒÏπø ô|[fl#˚düTø=ì ñqï dü+kÕ]. ≈£î≥T+u≤ìï b˛wæ+#·T≈£îH˚+<äT≈£î @<√ˇø£ Ä<Ûës¡+ ñ+&Ü* ø£<ë! ÄÁ‘˚j·T |ü+|ü⁄ fi¯fl‘√ ø£&ÉT|ü⁄ì+|ü⁄ø=ì |üdüTÔ\Tqï s√E\T mH√ï! πø »‘· eÅkÕÔ\‘√ø±\+ >∑&ÉT|ü⁄‘·÷ n$ e÷dæq yÓ+≥H˚ Hê≥ø±\≈£î ñ|üjÓ÷–+#˚ ‘Ós¡>∑T&ɶ\qT #·T≥Tºø=ì e÷ìq ã≥º\qT ñ‹øÏÄs¡y˚düT≈£îH˚ <äTs¡“¤s¡yÓTÆq <ë]Á<ë´ìï nqTuÛÑ$+∫q s¡#·sTT‘· ÄÁ‘˚j·T. M~Û B|ü+ ÁøÏ+<ä ª>ö‘·eT ãT<ä∆µ Hê≥ø±ìïô|ì‡˝Ÿ‘√ sêdæ 50s¡÷bÕsTT\T bÕ]‘√wæøÏ+øÏ nB yêsTT<ë |ü<ä∆‹ô|’ bÕe˝≤, ns¡∆ #=|üq rdüT≈£î+≥÷ n#·TÃy˚düTø√e&ÜìøÏ n+^ø£]+∫qyês¡T, ø£cÕº\ #Ó*ø±&ÉT ÄÁ‘˚j·T. Hê≥ø±\T sêdæ <äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+∫q+<äT≈£î >±qTø±+Á¬>dt bÕغøÏ #Ó+~q bÕDø± ø£qø£eTà <ë«sê n|ü&É|ü&ÉT Ä]∆ø£ düVü‰j·÷ìï bı+~qyês¡T ÄÁ‘j·T. n<$<Ûä+>±n|ü&É|ü&ÉT bÕe˝≤, uÒ&Ü Ï|òæqT≈£î Ç#˚Ãyê&ÉT s¡eTD≤¬s&綵µ nì ÄÁ‘˚j·T >±πs #Ó|ü≈£îHêïs¡T. Ç+ø± #ÓbÕŒ\+fÒÄÁ‘˚j·T>±s¡T Ç+Ï+≤ ‹]– eTÁ<ëdüT˝À düãT“\T ≈£L&Ü n$TàHês¡≥! n+<äTπø ÄÁ‘˚j·T ‘·q Ä≥$&ÉT|ü⁄ nH˚ø£$‘· À

ª|òüTÀs¡ <ë]Á<ä >±&ÛÜ+<Ûäø±s¡eT+<äTìqTï $&çb˛e⁄ ø£&É≈£î ˙ ˙&É≈£L&ÉnHÓ&ç dü‘· eTT |ü\Te÷s¡T\qTuÛÑ$+∫n\dæb˛‹$ ` ø±e … Hê≥$&ÉT|ü⁄ µµ

nì ‘·q <ë]Á<ä <äTdæú‹ì >∑÷]à #Ó|ü≈£îHêïs¡T.

1.10. dæìe÷ s¡+>∑Á|üy˚X¯+ :

ÄÁ‘˚j·TqT Hê≥ø£s¡+>∑+ eT+∫ dæìe÷ s¡+>∑+yÓ’|ü⁄q≈£î eT[fl+∫+~ áHê&ÉT, mHé.õ.z.Hê≥ø± Ò !áHê&ÉT Hê≥ø£+ $»j·Te+‘·+>± Á|ü<ä]Ù+|üã&çq ‘·s¡Tyê‘· ªdü+kÕs¡+µ ∫Á‘êìøÏ s¡#·sTT‘·>± ÄÁ‘˚j·TqT eTÁ<ëdüTÄVü‰«ì+#ês¡T. ø=ìï ø±s¡D≤\ e\¢ Ä ∫Á‘·<äs¡Ù≈£î&ÉT ≈£L&Ü e÷] eTs√ s¡#·sTT‘·qT ìsêà‘·\T mqTï≈£îHêïs¡T.n|üŒÏπø ÄÁ‘˚j·T >±] Hê≥ø£ dü+uÛ≤wüD\ |ü≥¢ eT+∫ n_Ûs¡T∫ì ô|+#·T≈£îqï ¬ø.j·Tdt.Á|üuÛ≤ø£s¡sêe⁄ >±s¡T ‘êqT<äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#˚ Bø£å ∫Á‘·+ <ë«sê ÄÁ‘˚j·TqT ‘Ó\T>∑T #·\q∫Á‘· |ü]ÁX¯eTøÏ bÕ≥\T, e÷≥\T s¡#·sTT‘·>±|ü]#·j·T+ #˚XÊs¡T.

1.11. e´øÏÔ‘·«+ :

ÄÁ‘˚j·T>±] e´øÏÔ‘·«+ |üdæ|æ\¢ qe⁄«˝≤+Ï~. n+fÒ n+‘· dü«#·Ã¤yÓTÆq~, ìwüÿ\yÓTÆq~. ªÇ~Hê~µ nì ÄÁ‘˚j·Tm|ü&É÷ <˚ìøÏ n‘·T≈£îÿb˛ Ò<äT. &ÉãT“ Òø£|ü&çq u≤<Ûä\T ‘Ó\TdüT. &ÉãT“qï|ü&ÉT bı+~q düTU≤\T ‘Ó\TdüT. ø±ìm|ü&ÉT &ÉãT“≈£î $\T$e« Ò<äT. &ÉãT“ Òø£b˛sTTHê ìÁ<ä|ü≥º<äT ` &Éã“Hêï ìÁ<ä|ü≥º<äT. m+<äTø£+fÒ @<Ó’Hêø=Hê\qT≈£îqï|ü&ÉT &ÉãT“ Òø£b˛e&É+ yÓTT<äÏ ø±s¡D+ nsTT‘˚, #˚‹˝Àì &ÉãT“ Ks¡Ãj˚T´ es¡≈£î @<√ ø£Ï ø=H˚es¡≈£î ñ+&É Òø£b˛e&É+ ÄÁ‘˚j·T ìÁ<ä Òø£b˛e&ÜìøÏ ¬s+&Ée ø±s¡D+. |üdæ|æ\¢yêì eTqdüT #ê˝≤ düTìï‘·yÓTÆq~.m<äTÏyê]ì nqedüs¡+>± @$T nqs¡T. nqedüs¡+>± m<äTÏyês¡T ‘·qqT @yÓTÆHê n+fÒ |ü&És¡T. m<äTÏyê&çCÒãT˝À m+‘·T+fÒ n+‘· Ks¡Tà ô|ϺkÕÔs¡T. ‘·q <ä>∑Zs¡Tqï|ü&ÉT n+‘·≈£î ¬s+&ç+‘·\T Ks¡Tà #˚ùd dü«uÛ≤e+ ø£\yês¡TÄÁ‘˚j·T.

eTT≈£Lÿ yÓ÷Vü≤+ ‘·q≈£î ‘Ó*j·Tø£b˛sTTHê m+<ä]ø√ n&ç–+<˚ ‘·&Ée⁄>± &ÉãT“*∫à düVü‰j·T|ü&çq <ëqo*Ä#ês¡ ÄÁ‘˚j·T. bı>∑&ÉÔ\+fÒ ÄÁ‘˚j·T≈£î m\Ø®. Çø£ÿ&É ˇø£ $wüj·T+ Á|ükÕÔ$ùdÔ yê] e´øÏÔ‘·«+ @$TÀ Ç+ø±düŒwüº+>± ‘Ó\TdüTÔ+~.

ªª ÄÁ‘˚j·T>±s¡T q\uÛ…’ @fi¯fl ÁøÏ‘·+ Áyêdæq Hê≥ø±\≈£î Ç|üŒÏø° Ç+‘· nbÕ¢dt ek Ô+<ä+fÒ, Äj·Tq >=|üŒ‘·q+Ç+‘ê n+‘ê ø±<äT.µµ n+≥÷ n+uÒ<äÿsY ˇô|Hé j·T÷ìe]Ù° À n‘·ì »]π> düHêàqdüuÛÑ À ø=+<äs¡T bı>∑&É&É+$ì ÄÁ‘j·T »]π> düHêàqdüuÛÑ À ø=+<äs¡T bı>∑&É&É+ $ì ÄÁ‘j·T n+<ä]˝≤ ñbıŒ+–b˛ Ò<äT. m–] >∑+‘Ój·T´ Ò<äT.∫es¡q @eTHêïs√ ‘Ó\TkÕ ªª q\uÛ…’ @fi¯fl ÁøÏ‘·+ H˚qT sêdæq Hê≥ø±\T ` Ç|üŒÏø° #·|üŒ≥T¢ ø=&ÉT‘·THêïs¡+fÒ..Hê≈£î dü+‘√wü+>± Ò<äT. n+fÒ H˚qT sêdæq düeTdü Ç+ø± düeTdæb˛ Ò<äqïe÷≥. Ç~ H˚qT dæ>∑TZ|ü&ÉT‘·THêïqTµµnì Äy˚<äq‘√ nHêïs¡T. uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝ÀH˚ ø±<äT Á|ü|ü+#·+˝ÀH˚ @ s¡#·sTT‘· nqì e÷≥ nHêïs¡T ÄÁ‘˚j·T. ‘·qqT‘êqT m+‘·>± Ä‘êàe˝Àø£q+ #˚düT≈£î+≤s√ yês¡T |ü*øÏq Ä e÷≥\qT ãϺ eTq≈£î düŒwüº+>± ‘Ó\TdüTÔ+~. <ä°CŸÄÁ‘˚j·T! ÄÁ‘˚j·T>±] Á|æj·T•wüß´&ÉT C….¬ø.uÛ≤s¡$ >±s¡T nqï≥T¢ ªª ÄÁ‘˚j·T eTVü‰ s¡#·sTT‘·. Äj·TqqT n+#·Hêy˚j·T&ÜìøÏ ø=\ã<ä› Ò<äT. Äj·Tq bÕ+&ç‘ê´ìøÏ Vü≤<äT›\T Òe⁄. á e÷≥\T $qï ‘·sê«‘· ÄÁ‘˚j·T>±] >∑÷]à mìï#Ó|ü≈£îHêï ‘·≈£îÿy˚ nì|ædüTÔ+~.

ÄÁ‘·j·T Hê≥ø£ ` dæìe÷ s¡+>±\˝À Á|üy˚•+∫+~ yÓTT<ä\T |ü~ùV≤qT HêÏø£\T, |ü~ Hê≥ø±\T s¡∫+∫qHê≥ø£ s¡#·sTT‘·>± düTe÷s¡T $$<Ûä ∫Á‘ê\≈£î 2000 bÕ≥\T sêdæq bÕ≥\ s¡#·sTT‘·>± 180 ∫Á‘ê\≈£î ô|’>±dü+uÛ≤wüD\T düeT≈£L]Ãq e÷≥\ s¡#·sTT‘·>± ` yê>±∆q+ ∫Á‘êìøÏ <äs¡Ù≈£îì>±, ìsêà‘·>±, s¡TD≤qTã+<Ûä+,eT÷>∑eTqTwüß\T, &܈ˆ Äq+<é ≤+Ï ∫Á‘ê\¬øìï+Ïø√ ø£<∏ä\qT düeT≈£L]Ãq ø£<∏ë s¡#·sTT‘·>± Ä<äs¡Ù ≈£î≥T+ã+

eT+∫ eTqdüT\T, ø£qï‘·*¢, dürkÕ$Á‹ (sêe÷sêe⁄, yêDÏl) ∫Á‘ê\≈£î Ád”ÿHéù|¢ s¡#·sTT‘·>± Ä<äs¡Ù+, ø√&ÓHê>∑T,uÛ≤e÷ø£ ≤|ü+ ∫Á‘ê\˝À q≥T&ç>± mH√ï yê´kÕ\qT sêdæq yê´düø£s¡Ô ` Ç˝≤ $$<Ûä Á|üÁøÏj·T\˝À |üì#˚dæqÄÁ‘˚j·T Hê≥ø£, #·\q∫Á‘· s¡+>±\ qT+#˚ ø±<äT uÛÑ÷$T nH˚ s¡+>∑düú\+ô|’ J$‘·eTH˚ Hê≥ø£+˝Àì ˇø£ bÕÁ‘· ≤1989 ôdô|º+ãs¡T 13 sêÁ‹ 10 >∑+≥\≈£î

ªª yÓ[flb˛j·÷qT

Hê á ø£fi‚ãs¡+ ø£Hêï

MT ø£ ïÏπø $\Te⁄ $Tqï

yêÏì eè<Ûë #˚j·Tø£+&ç

Hê˝À #·÷∫q #Ó&ÉTq+‘ê eTìï+#·+&ç

@ ø±düÔ eT+∫ ø£ì|æ+∫ e⁄Hêï

eTs¡∫+b˛+&ç

ÇH˚ïfi¯ófl qqTï b˛wæ+∫, Ä<Ûä]+∫

Ç+‘·yêDÏí #˚dæq Á|ü»\≈£î

H˚qT m+‘√ s¡TD|ü&ç e⁄HêïqT

|ü⁄qs¡®qà MT<ä qeTàø£+ Òì yêDÏí >∑qTø£

eT∞fl |ü⁄Ϻ MT s¡TD+ rs¡TÃ≈£î+≤qì

e÷≥ Çe« ÒqT

n˝≤+Ï neø±X¯y˚T e⁄+fÒ

n≥º&ÉT>∑Tq e⁄qï ã&ÉT>∑T yêì

ø£ ïs¡T ‘·T&Ée&ÜìøÏ

ˇø£ ∫s¡T>∑T bÕ‘·>±HÓ’Hê |ü⁄&É‘êqTµµ n+≥÷ ìÁwüÿ$T+#ês¡T.

¬s+&Ée n<Ûë´j·T+

ÄÁ‘˚j·T ª Hê≥ø£ µ kÕVæ≤‘·´+

düeTø±©q kÕ+|òæTø£ düeTdü ©ï, Ä]∆ø£ s¡T>∑à‘·*ï, sê»ø°j·T n$˙‹ì, j·TT<ä› ;ÛuÛÑ‘ê‡˙ï, XÊ+‹ ø±eTTø£‘ê«ìï#ê≥T‘·÷, kÕe÷õø£ düŒ èVü≤qT ø£*–dü÷Ô, düè»Hê‘·àø£ XøÏÔ‘√, nuÛÑT´<äj·T uÛ≤yê\‘√, Á|ü»\‘√ $|ü¢yê‘·àø£ #Ó’‘·Hê´ìïø£*–+# $<ÛäeTT>±, s¡#·q*‡ kÕ–+#ê&ÉT.µµ nì Ä#ês¡ ÄÁ‘j·T>±] Hê≥ø±\ >∑÷]à l $TøÏÿ*Hì sê<Ûëø£èwüíeT÷]Ô>±s¡T nHêïs¡T.

ì»y˚T..ÄÁ‘˚j·T Hê≥ø±\qT $H√<ä+ ø√dü+, ø±\πøå|ü+ ø√dü+ sêdæq$ ø±<äT. Á|ü»\˝À $|ü¢yê‘·àø£yÓTÆq#Ó’‘·Hê´ìï rdüTø=ì sêe&ÜìøÏ ` s¡#·sTT‘· ‘·q Hê≥ø£+˝À #·÷sTT+∫q düìïy˚XÊ\qT >∑÷]à Á|ü»\T ˇø£ÿkÕ¬s’HêÄ˝À∫+#˚+<äT≈£î Ä ø±\+˝À ñ+&˚ Á|ü<ÛëqyÓTÆq kÕ+|òæTø£ kÕe÷õø£ düeTdü \qT ` j·T÷ìes¡Ù˝Ÿ Áb˛ã¢yéT‡qTrdüTø=ì, Ç≥Te+Ï düeTdü \qT m<äTs¡TÿH√ eT<Ûä ‘·s¡>∑‹ yê] J$‘ê\qT yêdüÔ$ø£ <äèw溑√ |ü]o*+∫ yê]H˚Á|ü<Ûëq bÕÁ‘·\T>± #düTø=ì Hê≥ø±\qT sêXÊs¡T. Ç˝≤ mH√ï HêÏø£\T, Hê≥ø±\qT s¡∫+∫ ‘Ó\T>∑T Hê≥ø£s¡+>±ìπøeHÓï ‘Ó∫à Ä<ÛäTìø£ Hê≥ø£ j·TT>∑ø£s¡Ô nj·÷´s¡T Ä#ês¡ ÄÁ‘˚j·T. eTq <äTs¡<äèwüº+ ø=~› yês¡T sêdæq ø=ìï HêÏø£\THê≥ø±\T eTq≈£î ás√E \_Û+#·&É+ Ò<äT.

ñ‘·Ô nqTe÷q+, ‘·Vü≤‘·‘Ó’, u…+>±\T ø£s¡Te⁄, |æ#êÃdüT|üÁ‹, ì»+ me]¬øs¡Tø£, ã*<ëq+, neTs¡‘ê«ìøÏÄVü‰«q+ yÓTT<ä\>∑T HêÏø£\T, XÊ+‹, kÕ<Ûäq, &܈ˆ ø√Ïïdt yÓTT<ä\>∑T Hê≥ø±\T \uÛÑ + ø±ø£b˛e&É+ e\¢ ‘Ó\T>∑THê≥ø£ s¡+>∑ Áù|ø£å≈£î\T m+‘√ ÄXÊìbÕ‘êìøÏ >∑Ts¡j·÷´s¡T.

2.1 HêÏø£\T :

Á|üdüTÔ‘·+ \_Û+#˚ `

1) nX¯«|òüTÀwüß&ÉT 2) Ä‘êàs¡ŒD 3) mes¡T <=+>∑ 4) ˇø£ÿ s¡÷bÕsTT5) z≥T πø 6) n+‘·s¡T´<ä›e 7) n+‘ê´s¡ŒD 8) ø£fi¯ ø√dü+9) ø±|ü ≤yêì B|ü+ 10) #·ùdÔ @+? 11) #êe≈£L&É<äT 12) ‘Ós¡∫q ø£fi¯ófl13) Á|ü>∑‹ 14) e÷j·T 15) es¡Á|ükÕ<ä+

yÓTT<ä …’q HêÏø£\˝Àì edüTÔ dü«uÛ≤yêìï ãϺ ÄÁ‘˚j·T >±] HêÏø£\qT1) ÁbÕ#ê´qTdüs¡D\T 2) bÕXÊÑê´qTdüs¡D\T 3) düeTkÕ´‘·àø£ HêÏø£\T4) sê»ø°j·T HêÏø£\T 5) øö≥T+_ø£ HêÏø£\T 6) Á|ürø±‘·àø£ HêÏø£\T7) Á|üuÀ<Ûë‘·àø£ HêÏø£\ì @&ÉT s¡ø±\T $uÛÑõ+#·e#·TÃ.

2.1.1. ÁbÕ#ê´qTdüs¡D\T :uÛ≤s¡rj·T bÂsêDÏø£ #ê]Á‘·ø£ >±<Ûä\qT Ä<Ûës¡+ #˚düTø=ì n+<äT˝Àì ø=ìï bÕÁ‘·\T rdüTø=ì sêdæq

HêÏø£\qT ÁbÕ#ê´qTdüs¡D\T>± ù|s=ÿqe#·TÃ. á ø√e≈£î #Ó+~q HêÏø£\T 1) nX¯«|òüTÀwüß&ÉT, 2) e÷j·THêÏø£\qT ù|s=ÿqe#·TÃ.

1) nX¯«|òüTÀwüß&ÉT :ÄÁ‘˚j·T>±] n|üPs¡« Á|üjÓ÷>∑+ á HêÏø£. Áø°.|üP. ˇø£≥e X¯‘êu≤›ìøÏ #Ó+~q nX¯«|òüTÀwüß&ÉTì Ç+<äT˝À

ø£<∏ëHêj·T≈£îì>± #˚dæ á bÕÁ‘· #·T≥÷º ø=ìï ø£*Œ‘·bÕÁ‘·\qT düèwæº+∫ Ç|üŒÏø° á qeHê>∑]ø£ düe÷»+˝ÀdüeTdæb˛ì ≈£î\eT‘·uÛÒ<Ûë\qT m‹Ô #·÷|ü⁄‘·÷ MÏøÏ ã* nsTTq Áù|$T≈£î\ >∑÷]à $cÕ<Ûä Áù|eT ø£<∏ë ø±e´+>± áHêÏø£qT sêXÊs¡T ÄÁ‘˚j·T>±s¡T.

á HêÏø£ Àì ø£<∏ëHêj·T≈£î&ÉT nX¯«|òüTÀwüß&ÉT. nqT eTVü‰ø£$, >±j·T≈£î&ÉT, düø£\ ø£fi≤ø√$<äT&ÉT. Áu≤Vü≤àD≈£î≥T+ã+˝À »ìà+∫qyê&ÉT. ø£<∏ëHêsTTø£ Á|üuÛÑ Á^≈£î es¡Ô≈£îì ≈£îe÷¬sÔ. edü+‘√‘·‡e+ Hê&ÉT yê]s¡Te⁄] ªø£qTï\Tø£\TdüT≈£îqï$. ∫s¡Tqe⁄«˝À¢ ∫‘êÔ\T #˚s¡TyÍ‘·~... #·÷|ü⁄\‘√ u≤≥T eTqTdüT\÷ n*¢_*¢>± n\T¢ø=ì Ä Á|üDj·T+yê] |ü]Dj·÷ìøÏ <ë] rj·T>± á $wüj·T+ ‘Ó*dæq nX¯«|òüTÀwüßì ‘·+Á&ç düT<äs¡Ùq |ü+&ç‘·T&ÉT Á|üfi¯j·÷ìïdüèwæºkÕÔ&ÉT. yê]s¡Te⁄]ì ys¡T #j·÷\ì n‘·ì |üHêï>∑+˝À uÛ≤>∑+>± yπs eT‘·+q≈£î #Ó+~q ne÷àsTTì $yêVü≤e÷&ç‘‘·q ø=&ÉT≈£î ≈£î\ ãVæ≤Åwüßÿ‘·T&Ó’ ÁXÊ<ä∆ø£s¡àøÏ njÓ÷>∑T´&Ée⁄‘ê&ÉH˚ ~>∑T\T‘√ ø£ dü+ |æ+&É+ y˚j·T&ÜìøÏ |üìøÏsêø£b˛‘ê&˚yÓ÷qH˚ ~>∑T\T‘√ nX¯«|òüTÀwüßì ‘·*¢ düTesêíøÏå eT+#·+|üϺ #·ìb˛j˚T dæú‹˝À ñqï≥Tº ` n˝≤+Ïdæú‹˝À ñqï ÄyÓTqT ã‹øÏ+#·Tø√e&ÜìøÏ ‘·q ø=&ÉT≈£îqT eTs¡∫b˛sTTq≥T¢ e÷≥ Çe«eTì Á|üuÛÑ‘√ nX¯«|òüTÀwüßì‘·+Á&ç nã<ä›+ Ä&É>±.. ªª #Ó|üŒ+&ç, á ø£<∏ä eTT–dæ+<äì #Ó|üŒ+&ç. Çø£ Á|üuÛÑ me]ø° ø£ì|æ+#·<äTµµ nì Á|üe÷D+#˚düTÔ+~. Á|æj·TT&ÉT Òì J$‘·+ e´s¡∆eTì Á|üuÛÑ düs¡j·T÷ q~˝À <ä÷øÏ Ä‘·àVü≤‘· #˚düT≈£î+≥T+~. Ä ‘·sê«‘·nX¯«|òüTÀwüß&ÉT uÖ<ä∆eT‘·+qT d”«ø£]+∫ ãT<ä∆ #·]Á‘·, kÂ+<äs¡q+<ä+ nH˚ uÖ<ä∆ Á>∑+<∏ë\qT sêkÕÔ&ÉT.

ÄÁ‘˚j·T>±s¡T ø£<∏äqT q&ç|æ+#˚ rs¡T bÕsƒ¡≈£î\qT, Áù|≈£å≈£î\qT >=|üŒ>± Äø£≥Tº≈£î+≥T+~. @ bÕÁ‘· @e÷≥e÷≤¢&Ü*, m+‘· es¡≈£î e÷≤¢&Ü*, @ n+X¯+ >∑÷]à e÷≤¢&Ü*, Ä e÷≥\T m+‘· düs¡fi¯+>± ñ+&Ü* Ç˝≤n˙ï $wüj·÷\qT ‘·÷ø£+ ‘·÷#·Tø=ì s¡#·qqT kÕ–kÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T>±s¡T. nX¯«|òüTÀwüß&ÉT ‘·q Á|æj·TTsê\T Á|üuÛÑ‘√uÖ<ë∆sêeT+ b˛sTTq|ü&ÉT nX¯«|òüTÀwüßìøÏ Ä sêeT+˝Àì >∑Ts¡T<˚e⁄ìøÏ eT<Ûä »]–q dü+uÛ≤wüDqT |ü]o*ùdÔÄÁ‘˚j·T>±s¡T dü+uÛ≤wüD\qT ∫qï∫qï yêø±´\˝À ≈£î¢|üÔ+>± düs¡fi¯+>± m˝≤ sêkÕÔs√ ns¡∆eTÚ‘·T+~.

nX¯« : >∑Ts¡T<˚yê, MT‘√ y˚<ë+‘· #·s¡Ãø√dü+ e#êÃqT

>∑Ts¡T : y˚<ë+‘·e÷ ` uÖ<ä∆eT‘·+˝À y˚<ë+‘êìï ˇø£ ãs¡TyÓ’q ã+<Ûäq+>± uÛ≤$kÕÔs¡T.

nX¯« : Òπø+. <ëì kÕúq+ <ëì≈£îqï~. #·÷&É+&ç.. q~ì <ë≥e\dæ e∫Ã+~. |ü&Ée\T Òe⁄. @y√ ø£Ás¡\T#˚]à ø£ ‘·s¡DÏì #˚s¡T≈£î+≤eTT. q~ì <ëfÒkÕÔeTT. Äô|’q Ä ø£Ás¡ eTT≈£ÿ\qT HÓ‹Ôq yÓ÷düT≈£îb˛yê*‡q nedüs¡+,u≤<Ûä ‘· Ò<äT.. n+‘˚. J$‘·+˝À y˚<ë+‘êìøÏ ≈£L&Ü n<˚ kÕúq+ nì ôd\$#êÃs¡T ãT<ä∆ uÛÑ>∑yêqT\Tµµ nìÁ|üuÀ~ÛkÕÔ&ÉT >∑Ts¡T<˚e⁄&ÉT. á$<Ûä+>± eTìwæ ‘·q J$‘·+˝À y˚<ë+‘êìøÏ m+‘· es¡≈£î ÁbÕeTTK´‘·ìyê«˝À n+‘·es¡πø Çyê«\ì ñ|üe÷q |üPs¡«ø£+>± HêÏø£ Àì á düìïy˚X¯+ <ë«sê ‘Ó*bÕs¡T. ÄÁ‘˚j·T ˇø£ $wüj·÷ìï #Óù|ŒeTT+<äT dü+uÛ≤wüD s¡#·q˝À @$<Ûä+>± ˇø£ Á|üD≤[ø£qT s¡÷bı+~+#·T≈£î+≤s√ ñ<ëVü≤s¡D Äs¡+uÛÑ+ qT+∫|ü]o*ùdÔ ns¡∆eTe⁄‘·T+~.

2. e÷j·T :sêe÷j·TD+˝Àì ãTTwü Xè+>∑T&ç ø£<∏äqT nqTdü]+∫ sêdæq|üŒÏø° á HêÏø£ À $wüj·÷ìï ãϺ Ç~ Á|üuÀ<Ûë‘·àø£

HêÏø£>± ≈£L&Ü uÛ≤$+#·e#·TÃ. Á|ü‹uÛÑ ñqïyês¡T Ä Á|ü‹uÛÑqT |ü~eT+~øÏ ñ|üjÓ÷>∑|ü& $<ÛäeTT>± $ìjÓ÷–+#ê*.n|ü&˚ yês¡T Á|ü»\#˚‘· ø°]Ô+|üã&É‘ês¡T, sê»Hê\+<äT≈£î+≤s¡T. n+‘˚>±ì.. ø£ì|æ+#·ì <˚e⁄ìø√dü+ ø£ì|æ+#˚e÷qe⁄&çï ìs¡¢ø£å + #˚dæ mø£ÿ&√ dü«s¡Z+ ñ+<äì ` XÊX¯«‘· kÕúHêìï n+<äT˝À dü+bÕ~+#ê\ì e÷qe<ÛäsêàìïeTs¡∫ J$+#˚ düHê‘·qyê<äT\≈£î á HêÏø£ ˇø£ dü+<˚X¯+.

ãTTwü Xè+>∑T&ÉT $uÛ≤+&É≈£î&ç ≈£îe÷s¡T&ÉT. ‘·+Á&ç Ä»„ Á|üø±s¡+ yÓ÷ø£å kÕÁe÷C≤´ìøÏ, XÊX«‘· Äq+<ä kÕÁe÷C≤´ìïkÕ~Û+#·&ÜìøÏ n+<äT≈£î Á|ü‹ ã+<Ûäø£eTqT≈£îH˚ á Á|ü|ü+#êìï $düà]+∫ ‘·|üdüT‡˝À ìeT>∑ïyÓTÆ ñ+≤&ÉT ãTTwüXè+>∑T&ÉT. <äXs¡<ÛäT&ç sê»´+˝À nHêeèwæº ø£s¡e⁄ Hê≥ø±\‘√ Á|ü»\T n˝≤¢&çb˛e&É+ #·÷dæ <Ûä]Á‹ yê] ÁbÕD≤\qTø±bÕ&Ü\ì Ä‘·è‘·‘√ esê¸ìï ≈£î]|æ+#·>∑\ X¯øÏÔ ø£*–q ãTTwü X¯è+>∑Tì ‘·+Á&ç e<ä›≈£î b˛sTT ªª ãTTwü X¯è+>∑TìøÏes¡+ ≈£î]|æ+#˚ X¯øÏÔ e⁄+~. á q•düTÔqï ø√≤qTø√≥¢ qs¡ Àø±ìï ñ<ä∆]+#˚ eTVü≤‘·TÔ e⁄+~. n‘·q&ÉT>∑T ô|&ç‘˚<Ûä]Á‹ |ü#·Ã>± qe⁄«‘·T+~ ‘Ó\TkÕ!µµ nì ÁbÕ<Ûj·T|ü&ç n&É>±Z.. ªª ‘Ó\TdüT, ø±˙ ãTTwü X¯è+>∑Tì e÷Á‘·+ Á|ü|ü+#·|ü⁄ø£fi¯fl≈£î n|üŒ–+#· ÒqTµµ nì e÷qe⁄\≈£î n‘·ì X¯øÏÔ kÕeTsê∆ \T ñ|üjÓ÷–+#·&ÜìøÏ ìsêø£]kÕÔ&ÉT.

<äX¯s¡<ÛäT&ÉT ≈£L&Ü Ç<˚ $wüj·TyÓTÆ $uÛ≤+>∑T&çì nuÛÑ ]∆+#·&ÜìøÏ e∫à n‘·ìï ˇ|æŒ+#·&É+˝À $|òü\T&Í‘ê&ÉT.ãTTwü X¯è+>∑Tì Äø£]¸+∫ ˝Àø£+˝À Á|üã\T‘·Tqï øå±e÷ìï ‘=\–+#·eTì dü‘·‡+ø£\Œ+‘√ ‘·q ns¡yÓ’ Hê\T>∑Tø£fi¯\‘√ ãTTwü X¯è+>∑Tì ø£~*+#·eTì <Ûä]Á‹ ø£fi¯ì ø√s¡T‘·T+~. sê#·q>∑s¡T¢ ‘·q X¯øÏÔì ø√˝ÀŒj˚T˝≤ #˚XÊs¡ì ø£fi¯yêb˛>± ` e÷j·TqT nuÛÑ ]∆+#·>± e÷j·T ‘·q kÂ+<äs¡ +‘√ ãTTwü X¯è+>∑Tì Äø£≥Tº≈£î+≥T+~. ªª ‘·+Á&ç>±s¡T `qqTï |æ\TdüTÔHêïs¡Tµµ nH˚ ãTTwü X¯è+>∑Tì‘√...

e÷j·T : ‘·+Á&ç>±] |æ\T|ü⁄ø±<äT, Xs¡y>∑+‘√ kÕ–b˛‘·Tqï qe´ Á|ü|ü+#· s¡<∏ä #·Áø±\ ÁøÏ+<ä q*–b˛‘·Tqïndü‘ê´\ ns¡T|ü⁄ ` n+‘˚..

ãTTwü´ : ne⁄qT, ndü‘ê´\T, n+‘·]+#ê*‡+<˚..

ìuÛ≤ : ≈£îe÷sê ! ≈£îe÷sê !

e÷j·T : á bÕ˙j·T+ rdüTø√.

ãTTwü´ : neTè‘·+ ! ÇB e÷qe düèùwºHê ?

e÷j·T : ne⁄qT.

ãTTwü´ : ‘·+Á&ç>±] y˚<ë+‘·eT+‘ê ndü‘· +. <˚e‘·\qT H˚H=ø£ÿs√p #·÷&É Ò<äT. •e‘ê+&Ée+ ø£\˝À≈£L&Ü ø£ìŒ+#· Ò<äT. düs¡dü«r MD≤Hê<ä+ mø£ÿ&√ ! H˚qT ìqTï, e÷qe⁄\qT, e÷qedüèwæºì `#·÷düTÔHêï #·÷düTÔqï< dü‘· +. ‘·+Á&ç >±s¡T #Ó|æŒ+<ä+‘ê ndü‘· + µµ n+≥÷ Mfió¢ Hêø±q+<ä+sTTdüTÔHêïs¡T. Hê‘√ e÷≤¢&ÉT‘·THêïs¡T. ø£fifl≈£î ø£qã&Éì <e‘·\ ø√dü+ m+‘·ø±\+ Ä ≈£î°s¡+˝Àø£fi¯ófl eT÷düTø=ì ≈£Ls√ÃeT+≤s¡T. Hêe\¢ ø±<äTµµ nì e÷j·T‘√ yÓ[fl ‘√Ï e÷qe πøåeT+ø√dü+ ‘·q XøÏÔì, Á|ü‹uÛÑqT ñ|üjÓ÷–+∫ esê¸ìï ≈£î]|æ+∫ <XÊìï |ü#·Ã<äq+‘√ ø£fiø£fi˝≤&˝≤#˚kÕÔ&ÉT ãTTwü X¯è+>∑T&ÉT.

ÄÁ‘˚j·T>±] dü+uÛ≤wüD˝À J$‘· dü‘ê´\T+≤sTT. ì‘·´+ eTq+ #·÷ùd <äèXÊ´ìï e÷≥˝À¢ eT÷>∑>±s√~düTÔ+≤sTT. ˇø£ $<Ûä+>± Ç˝≤+Ï <äèXÊ´ Ò eTìwæ>± ø£$ nsTTq ÄÁ‘˚j·TqT ø£~*+∫ nH˚ø±H˚ø£ s¡#·q\≈£îÁù|s¡D\T>± ì*bÕj·Tì #Ó|üŒe#·TÃ. e÷qeø£fi≤´D+ ø√dü+ ‘·q ø=&ÉT≈£îqT rdüTø=ì yÓfifluÀjT e÷j·TqT $uÛ≤+&É≈£î&ÉTn&ÉT¶ø=q>±..

ªª n˝≤ #·÷&ÉT ! <ëVü≤+, <ëVü≤+ ` Äø£*, Äø£* ` |üX¯óe⁄\T, ˙s¡T Òø£ ns¡TdüTÔqï |ü≈£åî\T –\–\ ‘·qTï≈£î#·düTÔqï$ ` y˚&çøÏ, ø=+|ü\T ‘·>∑T\ã&çb˛‘·THêïsTT. n~>√ #·÷&ÉT eT÷˝ ÄVü‰s¡+ ø√dü+, ≈£îø£ÿ‘√ b˛≤¢&ÉT‘·Tqïe÷qe⁄&ÉT ` n<äT>√, o˝≤qïeTTàø=+≥Tqï Åd”Ô ` n~>√ m+&çb˛sTTq m<äô|’ @&ÉTdüTÔqï bÕbÕsTT ` n<äT>√yÓqTïø£+Ïq &=ø£ÿ\T n~>√ ø£qïø=&ÉT≈£î #˚‹˝À+∫ e⁄qï ø£ÿ ø£ãfi≤ìï ≤ø=ÿ+≥Tqï ø£qï‘·+Á&ç n~>√ ø±øÏeTT≈£îÿ qT+∫ C≤]q meTTø£ ø√dü+ ÁbÕD≤\qT _>∑|ü≥Tºø=ì b˛sê&˚ Je#·Ãyê\T ` Äø£* ø±>∑ Òø£ ø£qï|æ\¢\‘√düVü‰ Ä‘·àVü≤‘· #˚düT≈£î+≥Tqï ‘·*¢ sTT<ä+‘ê e⁄ |üPõ+#˚ <Ó’edüèùwºHê? nì $uÛ≤+≈£î&çì ì\Bdæ Á|ü•ïdüTÔ+~.n˝≤+Ï <äèXÊ´ …H√ï ÄÁ‘˚j·T>±] eTqdüTqT ø£\∫y˚dæHêsTT. ˝Àø£+˝À Ç˝≤+Ï yêÏì s¡÷|ü⁄e÷bÕ\H˚ ÄX¯qTVü≤è<äj·T+ ì+&Ü ì+|ü⁄ø=ì yê]øÏ #˚‘·HÓ’q düVü‰j·÷ìï ì» J$‘·+˝À #˚j·T&Éy˚T ø±<äT, nH˚ø£ Hê≥ø±\˝ÀÇ˝≤+Ï dü+|òüTs¡D\H˚ Á|ü<ä]Ùdü÷Ô s¡#·qqT ø=qkÕ–+#ês¡T Ä#ês¡ ÄÁ‘˚j·T.

2.1.2. bÕXÊÑê´qTdüs¡D\T :bÕXÊÑ· <˚XÊ\ HêÏø£\qT Ä<Ûës¡+ #˚düTø=ì s¡#·q #˚dæq yêÏ bÕXÊÑê´qTdüs¡D\T nqe#·TÃ. á ø√eøÏ

#Ó+~q HêÏø£\T (1) Á|ü>∑‹ (2) es¡ Á|ükÕ<ä+ (3) #êe≈£L&É<äT.

1. Á|ü>∑‹ :C≤Hé.õ.Ç]«Hé ªÁbıÁ¬>dtµ Ä<Ûës¡+>± ÄÁ‘˚j·T á ªÁ|ü>∑‹µ HêÏø£qT sêXÊs¡T. eTÁ<ëdüT˝Àì –+&û Ç+»˙]+>¥

ø£fi≤XÊ\ $<ë´s¡T∆\ ø√dü+ 1948˝À sêdæq HêÏø£ Ç~ XÊÅdüÔ $C≤„q+ nH˚~ e÷qe J$‘êìøÏ Á|üjÓ÷»qø£s¡+>±ñ+&Ü*, ñ+#ê Ò >±ì XÊÅdüÔy‘·Ô ‘·eT kÕ«s¡∆ Á|üjÓ÷»Hê\ ø√dü+ XÊÅdüÔ $C≤„Hêìï Á|üe÷<äø£s¡yÓTÆq, uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq<ëì˝≤ e÷s¡Ã≈£L&É<äì Á|üuÛÀ~+#˚ HêÏø£ Ç~. Ç+<äT˝À Á|ü<ÛëqyÓTÆq bÕÁ‘·>± ªXÊ+‹µ bÕÁ‘·qT r]Ã~<ë›s¡TÄÁ‘˚j·T. ªXÊ+‹µ j·TT<ä›+˝À ‘·q ø=&ÉT≈£îqT ø√˝ÀŒsTTq Åd”Ô. j·TT<ä›eTH˚~ Á|ü‹ eTìwæ J$‘·+˝À m+‘· uÛÑj·÷ìïdüèwæºdüTÔ+<√ ` eTs¡Te Òì $cÕ<ëìï J$‘·+˝À m˝≤ $T>∑T\TÑ·T+<√ nqTuÛÑe|üPs¡«ø£+>± ‘Ó\TdüT≈£îqï Åd”Ô!j·TT<ä∆+ nH˚ |ü<äy˚T á düèwæºøÏ ` eTìwæ eTqT>∑&ÉøÏ $HêX¯HêÅdüÔ+>± >∑T]Ô+∫q Åd”Ô. j·TT<ä∆+˝À #·ìb˛sTTq ‘·qø=&ÉT≈£îqT ÁX¯<ë∆+»* qÏ+#·&Üìπø Ä dü+düàs¡D ~Hêq ‘·q ‘·eTTà&ÉT Ç+ÏøÏ yÓfi¯óÔ+~ XÊ+‹. X¯øÏÔe+‘·yÓTÆq πøˇø£ u≤+ãT‘√ \ø£å ≤~ eT+~ì eTϺ À ø£*ù| uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq ø£ u≤+ãTì ‘·j·÷s¡T#˚dæq Äq+<ä+˝À ñ+≤&ÉTXÊ+‹ ‘·eTTà&ÉT. e÷qeC≤‹ eTqT>∑&Éπø Á|üe÷<äø£s¡yÓTÆq Ä u≤+ãT bòÕs¡Tà˝≤qT ô|≥Tºã&ç<ës¡TìøÏ ÄyÓT ‘·eTTà&ÉT(ôd’+Ïdtº) neTàuÀ>± n&ÉT¶ø=ì Ä bòÕs¡Tà˝≤ì HêX¯q+ #˚j·TeTì ÁbÕ<Ûj·T|ü&ÉT‘·T+~. m+‘· #Ó|æŒHê e÷≥ $qø£bòÕs¡Tà˝≤ì neTà≤ìπø yÓTT>∑TZ #·÷ù| ‘·eTTà&çï #·÷dæ ˇø£ÿ&ç ø√dü+ ø√≤¢~eT+~ì #·+ù|ø£Hêï ø√≤¢~ eT+~ÁbÕD≤\‘√ ñ+&É&ÜìøÏ ˇø£ÿ&ç ÁbÕD+ rdæHê bÕ|ü+ Ò<äì bı&ç∫ #·+ù|düTÔ+~.

|æ∫Ãyê&ç bÕÁ‘· <ë«sê |ü∫à ìC≤\T |ü*øÏ+#·&Üìπø á HêÏø£ À á bÕÁ‘·qT düèwæº+#ês¡ì|ædüTÔ+~. n+‘>±ø£‘·q eTqdüT˝Àì e÷≥\qT Ä bÕÁ‘· <ë«sê |ü*øÏ+#·&ÜìøÏ ≈£L&Ü Á|üy˚X¯ô|Ϻq≥T¢+~. ªª e÷qe⁄ì J$‘êìïdüTKÁ|ü<ä+ #˚ùd<˚ $C≤„q+. e÷qe⁄ì Äj·TTsê∆j·÷ìï ô|+#˚<˚ $C≤„q+.µµ nì XÊ+‹ ‘·q ‘·eTTà&çøÏ XÊ+‹ìñ|ü<˚•düTÔqï≥T¢ sêdü÷Ô |æ∫Ãyê&ç bÕÁ‘· ≈£L&Ü ø£\T>∑CÒdüTø=ì ªÄø£*, XÀø£+ Ò≈£î+&Ü #˚ùd<˚ $C≤„q+µµ nì ôd’Hé‡

|ü]XÀ<Ûäq\ <ë«sê Á|üe÷<äø£s¡yÓTÆq u≤+ãTqT ø£ìô|Ϻ nC≤„q+‘√ n<˚ $C≤„qeTì uÛ≤$+#˚ ôd’+ÏdtºøÏ ndü\Tdædü …’q $C≤„qeT+fÒ @$TÀ |ü*øÏkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T. kÕ+|òæTø£ |ü]dæú‘·T\qT ãϺ ≈£L&Ü bÕÁ‘·πø dü+uÛ≤wüD\Tsêj·T&ÉeT+fÒ Ç<˚! |æ∫Ãyê&ÉT kÕe÷q´ e÷qe⁄&ÉT ø£qTø£ n‘·ìøÏ Á|ü<Ûëq düeTdü >± eTT+<äT+&˚~ |”&ç+#˚~Äø£*. n~ rs¡ø£b˛‘˚ Ä eTìwæ À ø£*π>~ eTqdüT˝À #Ó\πsπ>~ XÀø£y˚T>±! n+<äTπø Äø£* Ò≈£î+&Ü #˚ùd<˚ ndü …’q$C≤„q+ nì Ä bÕÁ‘·H√≥ |ü*øÏkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T.

2. es¡ Á|ükÕ<ä+ :&ÉãT¢ .&ÉãT¢ .CÒø£uŸ‡ HêÏø£ ª~ eT+ø°dt bÕµ øÏ nqTdüs¡D>± ÄÁ‘˚j·T á ª es¡Á|ükÕ<ä+µ HêÏø£qT sêXÊs¡T. á

HêÏø£ sê|òüTe ø£fi≤dü$T‹ ªø±øÏHê&É yê]#˚ Ä+Á<Ûä Hê≥ø£ ø£fi≤|ü]wü‘Y yês¡T 9`5`54 ã+<äs¡T˝À ìs¡«Væ≤+∫qb˛°\˝À Á|ü<ä]Ù+|üã&ç ñ‘·ÔeT ~«rj·T Á|ü<äs¡Ùq˝À ãVüQeT‹ bı+~+~.

‘√Ïyê] ã\V”≤q‘·qT >∑T]Ô+∫ kıeTTà #˚düT≈£îH˚ kÕ«eTT\T á ˝Àø£+˝À m+<äs¡T ñHêïs¡T. Ç+<äT˝ÀìkÕ¬s®+Ÿ bÕÁ‘· á ø√eøÏ #Ó+~q<˚ ! ø±øÏ eTT≈£îÿ ø√]q esê\T rs¡TdüTÔ+~. ÄX¯‘√ e⁄qï eTTdü* <ä+|ü‘·T\qTeTuÛÑ ô|Ϻ yê] e<ä› ñqï e+<ä s¡÷bÕj·T\≈£î ø±øÏ eTT≈£îÿqT n$TàyÓfi≤Ô&ÉT kÕ¬s®+Ÿ. yês¡T ø√]q esê\THÓs¡y˚s¡ø£b˛>± e⁄qï e+s¡÷bÕj·T\T b˛>=≥Tº≈£î+≤&ÉT. n+‘˚ø±<äT ` á dü+|òüTq >∑÷]Ã, bòÕ´ø£ºØ˝Àì ‘·q ‘√Ïyê]‘√ e÷≤¢&ÉT‘·÷ $TwüqT <ä>∑Zs¡ |üì#˚düTÔ+&˚ Ä eTTdü* <ä+|ü‘·T\ ø=&ÉT≈£î Á|üe÷<ä+˝À ∫≈£îÿø=ì eTs¡DÏkÕÔ&ÉT.yês¡T ø√]q 500/`\T es¡+ ø=&ÉT≈£î eTs¡D+‘√ ø£+ô|˙yês¡T qwüº|ü]Vü‰s¡+>± ≤j·Ts¡T <ë«sê 500/` s¡÷bÕj·T\#Ó≈£îÿqT n+~#·&É+ ` $wüj·T+ ‘Ó\TdüTø=ì eè<ä∆ <ä+|ü‘·T\T $\|æ+#·&É+‘√ ø£<∏äqT eTT–kÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T.

3. #êe≈£L&É<äT :C…._.Á|æd”º ¢ Hê≥ø£+ ªj·÷Hé ÇHéôdŒø£ºsY ø±˝Ÿ‡µ Ä<Ûës¡+>± á HêÏø£qT sêXÊs¡T ÄÁ‘˚j·T. s¡»˙ eTVæ≤fi≤

dü+|òüT+ n<Ûä ≈£åîsê\T. nH˚ø£ eT+~#˚ e+∫+|üã&çq ˇø£ Åd”Ô (ø£eT\) ‘·q≈£î |ü⁄Ϻq _&ɶqT eTVæ≤fi≤ dü+|òüT+Á|üVü‰Ø >√&É ˝À|ü\ |ü&Éy˚dæ Ä‘·àVü≤‘· ≈£î bÕ\Œ&É>± Ä HÓ‹Ôq Ä >=&ÉyÓø£ÿ&É #·T≥Tº≈£î+≥T+<√qì s¡»ì Äj·TTe‹ì Vü‰düŒ≥˝Ÿ˝À #˚]ŒdüTÔ+<˚>±ì kÕÏ Åd”Ô>± C≤*|ü&ç e÷Á‘·+ ø£eT\ >∑T&ɶ\ eT÷≥˝À <=]øÏq bòıÀqT qsY‡&Üø£ºsYøÏ #·÷|æ+#·>± ìX‚Ãwüߺsê …’ b˛‘·T+~. ø±s¡Dy˚T$T≥+fÒ Ä bòıÀ &Üø£ºsY uÛÑs¡Ô~. ø£eT\qT Áù|$TdüTÔqï≥T¢ #Ó|æŒô|[fl #˚düT≈£î+≤qì ÄyÓT HÓ\ ‘·|üŒ>±H˚ $&ç∫ô|Ϻ yÓfi≤Ô&ÉT. &Üø£ºsY uÛÑs¡Ô yÓTT<äÏ À. Ä ‘·sê«‘· &Üø£ºsYì$yêVü≤e÷&É‘ê&ÉT. »j·Tù|s¡T‘√ |ü<ëà CÀôd|òt Ç+À¢ |üìøÏ ≈£î<äTs¡T‘·T+~. ns¡yÓ’j˚Tfi¢ ej·TdüT >∑\ CÀôd|òt ‘·+Á&çø£eT\ô|’ n|òü÷sTT‘· + #˚j·TuÀ>± ÄyÓT MT<ä kÕqTuÛÑ÷‹ #·÷|æ+#˚ uÛÑs¡Ôô|’ nqTe÷q|ü&ç ÄyÓT ‘·q e÷eT>±]‘√n\dæ »j·TqT Ç+À¢ qT+∫ ‘·s¡TeTT+~. Ä ‘·sê«‘· ø£eT\ ªÇ+~s¡µ>± ù|s¡T e÷s¡TÃø=ì qsY‡ uÛÑs¡Ô ìs¡«Væ≤+#˚bòÕ´˙‡ cÕ|t À ùd˝Ÿ‡ >∑sY¢>± #˚s¡T‘·T+~. ÄyÓT ≈£L&Ü nbÕs¡∆+‘√ |üìqT+∫ rùdsTT+#·>± düs¡«+ ø√˝ÀŒsTTqø£eT\ eTVæ≤fi≤ dü+|òüT+ ÄÁX¯j·T+qT ø√s¡>± s¡»ì ‹s¡düÿ]düTÔ+~. n˝≤+Ï |ü]dæú‘·T˝À¢ ø£eT\ Ä‘·àVü≤‘· ≈£îbÕ\Œ&ç+~. Ç˝≤ Ä Vü‰düŒ˝Ÿ düìïy˚X¯+˝À ø£eT\ #·T≥÷º ñqï &Üø£ºsY, qsY‡, s¡»ì yÓTT<ä …’q yês¡+<äs¡÷ ‘·q|ü]dæú‹øÏ ø±s¡≈£î\T>± #Ó|ü⁄‘·T+~.

Ä&É<ëìøÏ Ä&É<˚ X¯Á‘·Te⁄. e+∫+|üã&çq Åd”Ôì y˚X¯ n+≥÷, ªªMfi¯ó¢ dü+|òü÷ìøÏ N&É|ü⁄s¡T>∑T\T, <˚XÊìøÏ rs¡ìeT#·Ã\Tµµ nì ø±≈£î˝≤¢ ùV≤fi¯q‘√ ≈£L&çq Á|üX¯ï\‘√ |”≈£îÿ ‹+≤s¡T. ã÷≥ø£|ü⁄ eTVæ≤fi≤ dü+|òü÷\T ù|s¡T‘√ n<Ûä ø£å|ü<äe⁄\T, MTÏ+>∑T\T, |üP\e÷\\T, |üÁ‹ø£ À¢ bòıÀ\T. MÏì yÓT≥T¢>± ñ|üjÓ÷–+#·Tø=ì nôd+;¢ Ϭøÿ≥¢≈£îÁ|üj·T‹ï+∫ sê»ø°j·T+>± m<äT>∑T‘êπs >±ì nHê´j·T+ »]–q Åd”ÔøÏ á Åd”Ô dü+|òü÷\T m+‘·y˚Ts¡≈£î Hê´j·T+#düTÔqï$ nì u≤<Ûä ‘·\qT $düà]+∫ $eTs¡ÙqH <Û j·T+>± ô|≥Tº≈£îqïyê]ì áHêÏø£ <ë«sê $eT]ÙkÕÔs¡T ÄÁ‘j·T.

2.1.3 düeTkÕ´‘·àø£ HêÏø£\T :düe÷»+˝Àì $$<Ûä düeTdü \qT ∫Árø£]dü÷Ô sêdæq HêÏø£\H˚ düeTkÕ´‘·àø£ HêÏø£\+≤s¡T. (1) mes¡T

<=+>∑? (2) ˇø£ÿ s¡÷bÕsTT HêÏø£\T á ø√eøÏ #Ó+~q$>± ù|s=ÿqe#·TÃ.

1. mes¡T <=+>∑ ?Ç+»˙]+>¥ ø£fi≤XÊ\ $<ë´s¡T∆\T ªmes¡T <=+>∑µ nH˚ ˇø£ HêÏø£qT Á|ü<ä]Ù+|üuÀ‘·T+&É>± ˇø£fÒ >=&Ée.

Vü‰düº Ÿ˝À <=+>∑\T |ü&ç @y√ |ü≥Tº¬øfi¯fl&É+‘√ düuŸÇHéôdŒø£ºsY eT] ø=+<äs¡T b˛©düT\T e∫Ã Ä ø± Òõ Vü‰düº Ÿyê¬s¶Héì n¬sdüTº #˚dæ rdæ¬øfi≤Ôs¡T. $<ë´s¡T∆\ ø√dü+ Vü‰düº Ÿ yê¬s¶Hé u≤|üPJ ¬s’dt $T\T¢ qT+∫ _j·T´+ ø=qT>√\T#˚ùd≥|ü&É ≤¢ ø£MTwüHé bı+<äT‘·T+≤&ÉT. Ä _j·T´+˝À sêfi¯ófl ø£*|æ ñ+≤sTT. Ç˝≤+Ï nÁø£eT dü+bÕ<äìøÏn\yê≥T |ü&çq $T\T¢ j·T»e÷ì #Í<ä], &ç.mdt.z.≈£L&Ü ‘·q≈£î n+<ë*‡+~ sêã≥Tº≈£î+≥÷ ñ+≤&ÉT.

Hê≥ø£+ Á|ü<ä]Ù+|üã&ÉT‘·Tqï düeTj·T+˝ÀH˚ ˇø£ Åd”Ô ‘·q eTT>∑TZs¡T _&ɶ\‘√ b˛©dt ùdºwüHé u≤$˝À <ä÷øÏÄ‘·àVü≤‘· #˚düTø√uÀ>± b˛©dt ÄyÓTqT ãj·T≥≈£î rdæ yÓ’<ä + #˚ùd Áã‹øÏ+#· Á|üj·T‘·ï+ #˚kÕÔ&ÉT. ø±ì yê]Á|üj·T‘·ï+ $|òü\eTe⁄‘·T+~. Ä Åd”Ô ÄyÓT eTT>∑TZs¡T |æ\¢\T #·ìb˛‘ês¡T. Ä Åd”Ô mes√ ø±<äT. Äø£* u≤<Ûä≈£î ‘êfi¯ Òø£‘êqT ‹qø£b˛sTTHê ‘·q yê]øÏ Hê\T>∑T yÓT‘·T≈£î\T ‹ì|æ+∫ Áã‹øÏ+#·Tø√yê\ì ‘ê|üÁ‘·j·T|ü&ç $~Û Òì |ü]dæú‘·T˝À¢Vü‰düº Ÿ˝À |ü&ç ø=+#Ó+ nqï+qT <=+>∑*+∫ eT÷≥ø£≥Tºø=ìq e´øÏÔ uÛ≤s¡ Ä Åd”Ô.. ‘·q yê] Äø£*#êe⁄øÏ ‘·qô|’nqï+qT <=+>∑*+∫ eT÷≥ø£≥Tº>=ìq e´øÏÔ uÛ≤s¡ Ä Åd”Ô.. ‘·q yê] Äø£*#êe⁄øÏ ‘·qô|’ <=+>∑ nì eTTÁ<ä|ü&É&ÜìøÏô|<ä› eTqTwüß˝≤¢ ø£ì|æ+#˚ ndü …’q <=+>∑\T #Í<ä], yê¬s¶Hé &ç.j·Tdt.z.ìs¡dædü÷Ô mdt.◊.#˚‹˝Àì |ædüº ŸqT ≤ø=ÿìø±\TÃø=ì eTs¡DÏkÕÔ&ÉT Äe´øÏÔ. ìC≤sTTr|üs¡T&Ó’q mdt.◊. Ä eTT>∑TZ]øÏ ‘·–q •ø£å y˚sTT+#·&ÜìøÏ n¬sdüTº #˚j·T>±sê»ø°j·T |ü\T≈£îã&ç‘√ ø£åD≤\ MT<äyês¡T $&ÉT<ä\e&Éy˚T >±ø£ á mdt.◊.qT eTs√ s¡TøÏ ã~© #˚sTTkÕÔs¡T.

2. ˇø£ÿ s¡÷bÕsTT :

uÛ≤s¡‘·<X+˝À ñqï‘· $<ë´$<Ûëq+ ìs¡T<√´>∑T\qT ‘·j·÷s¡T#j·T&ÜìøÏ |üìøÏ edüTÔ+< ø±ì @<√ ø£eè‹Ô Àyê] ø±fi¢MT<ä yês¡T ì\ã&˝≤ #ùd~ ø±<äT. ô|<ä› #·<äTe⁄\T #·~$Hê ìs¡T<√´>∑ sêø£ådæ ø√s¡\≈£î ã*ø±ø£ ‘·|üŒfÒ¢<äT.ñ<√´>∑+ ø√dü+ @fió¢ ‘·s¡ã&ç @fió¢ô|’ã&ÉT‘·THêï m<äTs¡T#·÷&Éø£ @<√ ø£ #‹eè‹Ô‘√ Áã‘·T≈£îu≤≥qT r]Ã~<äT›ø√eTìn+‘·Ø¢q+>± ñ|ü<•+# HêÏø£ e÷Á‘·yTø±ø£ á uÛ≤s¡‘·<X Ä]∆ø£ $<Ûëq+˝À ø£ÿ s¡÷bÕsTT ≈£L&Ü dü+bÕ~+#·&É+≈£L&Ü ìs¡T<√´>∑T …’q yê]øÏ m+‘· ø£wüºyÓ÷ ø£fi¯fl≈£î ø£Ïºq≥T¢ #·÷|æ+#ês¡T ÄÁ‘˚j·T.

y˚DT, »>∑TZ, •e, sê+, >√bÕ˝Ÿ nH˚ ◊<äTs¡T>∑T ìs¡T<√´>∑ j·TTe≈£î\T <Ûäs¡àj·T´ Ç+Ï À n<Ó›≈£î+≥T+≤s¡T.yêfiËfl˝≤ ñHêïs¡+fÒ.. ªªn+<ä] eTTU≤\T eTT&É‘·\T |ü&ç, ø=+<äs¡T ‘·\˝À ‘Ó\¢ yÓ+Á≥Tø£\T düTŒ¤≥+>± ø£qã&ÉT‘·÷ˇø£ÿ] eTTK+˝ÀHÓ’Hê Ä ej·TdüT˝À e⁄+&Ü*‡q VüQcÕs¡T, ñ‘ê‡Vü≤+ ø£qã&Éø£ m\¢ø±\+ @<√ düeTdü |”≈£îÿ‹+≥÷,@&ÉTdü÷Ô, ø£fi¯ó¢ <äe&É\T |ü&ç ‘·\\÷, >∑&ܶ\÷ dü+kÕÿs¡+ Òø£ eTT]øÏ e\¢ ndü\T s¡+>∑T eT÷düT≈£îb˛sTTq ã≥º\‘·e⁄+&˚ yêfi¯flqT ≈£îÁsêfi¯flq&É+ ≈£îÁsêfi¯fl‘·Hêìπø dæ>∑TZ#˚≥T µµ ÇB yêfi¯fl dæú‹.

Äs¡T s√E\ ÁøÏ‘·+ nqï+ ‹Hêïs¡T yêfi¯ófl. ˙fi¯fl‘√H˚ ø£&ÉT|ü⁄ ì+|ü⁄ø=ì ÁbÕD+ ì+|ü⁄≈£î+≥Tqï yês¡T yêfi¯ó¢. mHêïfi¯ó¢ Ç˝≤! ø£ÿs¡÷bÕsTT ñ+fÒ yêfi¯fl düeTdü rs¡T‘·T+~ Á|üdüTÔ‘êìøÏ. Ä s¡÷bÕsTTì ô|≥Tºã&ç>± ô|Ϻ yê]øÏ#˚‘·HÓ’q #˚‹ eè‹Ô‘√ ø=ìï edüTÔe⁄\qT ‘·j·÷s¡T#˚dæ Ä &ÉãT“qT ◊~+‘·\T #˚j·T>∑\eTH˚ qeTàø£+‘√ e⁄Hêïs¡T.ø±ì yê] <ä>∑Zs¡ Ä ˇø£ÿ s¡÷bÕj˚T Ò<äT! m˝≤¬>’‘˚H˚+ eT÷≥\T yÓ÷j·T>± ˇø£ÿ s¡÷bÕsTT dü+bÕ~kÕÔs¡T. ‘·q≈£î

ñ<√´>∑+ ˝Ò<äH˚ u≤<Ûä‘√ eT+#·+ |üϺq ‘·+Á&çøÏ ñ<√´>∑+ e∫Ãq≥T¢ f…*Á>±+ Ç∫à •e, sê+ ‘·+Á&çìÁã‹øÏ+#·Tø√e&ÜìøÏ á s¡÷bÕj·TqT yÓ∫Ã+#ê˝≤ Ò<ë eT÷≥\T yÓ÷dü÷Ô qs¡+ |üϺq >√bÕ˝ŸøÏ eT+<äT\T ‘˚yê˝ÀÒ<√ #·]Ã+#·T≈£î+≥T+&É>± Ò<ë eT÷≥\T yÓ÷dü÷Ô qs¡+|üϺq >√bÕ˝ŸøÏ eT+<äT\T ‘˚yê˝À Ò<√ #·]Ã+#·T

≈£î+≥T+&É>± XÀwü e∫à |ü&çq sê+qT #·÷dæ bÕe˝≤‘√ Ç&û¢ ø=ì n+<äs¡÷ ø=~›ø=~›>± ‹+≤s¡T. $T–*qeTTbÕŒe˝≤‘√ s¡+>∑T\T, s¡+>∑T ø±–‘ê\T e÷¬sÿŸ˝À ø=qTø=ÿì e∫à ªsê+µ ¬s+&ÉT &É»qT¢ ø±–‘·+ |üP\qT,•esê+ ∫Á‘ê\qT, »>∑TZ ˇø£ ø£<∏äqT ‘·j·÷s¡T#˚dæ n$Tà &ÉãT“ dü+bÕ~+#ê\qT≈£î+≥T+&É>± Ç+Ï j·T»e÷ìe∫à yêÏì |ü≥Tº¬ø[fl n<Ó› øÏ+<ä #Ó\¢u…≥Tºø√eT+≤&ÉT. Ç+‘· À •e+ ‘·+Á&ç #·ìb˛sTTq≥T¢ f…*Á>±yéT.

2.1.4. sê»ø°j·T HêÏø£\T :sê»ø°j·T+ Ç‹eè‹Ô>∑\ HêÏø£\qT á $uÛ≤>∑+ øÏ+<ä #·]Ã+#·e#·TÃ. á ø√eøÏ #Ó+~q HêÏø£\T (1)

n+‘ê´s¡ŒD+ (2) z≥T πø.

1. n+‘ê´s¡ŒD :kÕ«‘·+Á‘· + e∫Ãq ‘·s¡Tyê‘· ø±+Á¬>dt bÕغ Hêj·T≈£î\˝À ø=+<äs¡T >±+<Ûj·T yê<ëìï n&ÉT¶ô|≥Tºø=ì nHê´j·÷\T,

nÁø£e÷\T #˚ùd yêfi¯flqT $eT]Ùdü÷Ô sêdæq HêÏø£.

uÛ≤s¡‘·eTà dü«#·ÃyÓTÆq >±+<Ûj·Tyê~. ø±+Á¬>dt bÕغ À ñ+&˚ ÄyÓT ∫qïø=&ÉT≈£î kÕ«‘·+Á‘ê´q+‘·s¡+ eT+Á‹ne⁄‘ê&ÉT. X‚wüj·T´ nH˚ qø£ÿõ‘·TÔ\ Hêj·T≈£î&ÉT uÛ≤s¡‘·eTà e+#·q #˚] #Ós¡Te⁄ ‘·≥Tº qT+&˚ eTTô|’Œ mø£sê\ uÛÑ÷$Tø√dü+ uÛ≤s¡‘·eTà≈£î HêHê e÷≥\T #Ó|æŒ ‘·q≈£î n&ÉT¶|ü&˚ <ä[‘·T\≈£î Ä uÛÑ÷$T <äø£ÿ≈£î+&Ü ‘·q≈£î e#˚Ã˝≤ ø=&ÉT≈£î‘√ˇø£ e÷≥ #Ó|üŒeTì n&É>∑>±.. n‘·ìøÏ u≤>± ∫yê≥T¢ ô|Ϻ |ü+|ü‘·T+~. <ä[‘·T\≈£î #Ó+<ë*‡q Ä uÛÑ÷$Tì yê]øÏ<äπøÿ˝≤ #˚j·TeTì yê] |üøå±q ‘·q ø=&ÉTøÏÿ #ÓbÕŒ\qT≈£î+≥T+~. ‘·q _&ɶ u≤¢ø˘ e÷¬sÿŸ yê´bÕs¡+ #˚ùd CÀ>∑j·T´Ç+À¢ n&ÉT>∑Tô|Ϻq≥Tº ‘Ó\TdüTø=ì ÄÁ>∑Væ≤düTÔ+~. ll sê»eTùV≤+Á<ä Ms¡yÓ+ø£≥ uÛÑ÷bÕ\sêe⁄ ãVüQ<ä÷›s¡Tìø±+Á¬>dt ‘·s¡|ü⁄q ì\u…Ϻ e´≈£îÔ\qT #·÷&Éø£+&ç. ø±+Á¬>dt eTVü‰dü+düúqT #·÷&É+&ç µ nì Á|ü#ês¡+ #kÕÔ&ÉT. ‘·q‘√bÕ≥T&Ûç©¢øÏ s¡eTàì ‘·*¢ì n&ç–‘˚ uÛ≤s¡‘·eTà ìsêø£]düTÔ+~. eT+Á‹>± ñ+&ç Á|ü»\qT yÓ÷dü|ü⁄∫Ãq+<äT≈£î Á|ü»\<ä>∑Zs¡¬ø[fl ‘êqT #˚dæq bÕbÕ*ï ˇ|üø=ì …+|ü ÒdüTø√eTq>± n+<äT≈£î ìsêø£]kÕÔ&ÉT ÄyÓT ø=&ÉT≈£î. Ç+‘· Àø=+<äs¡T Åd”Ô\T ‘·eT |æ\¢*ï #·+ø£q y˚düTø=ì s¡ø£Ôdæø£Ô eÅkÕÔ\‘√ e∫à yê] >∑÷&Ó+˝Àì >∑T&çôd˝À¢ <ä÷] bÕغHêj·T≈£îsê\T z≥¢ ø√dü+ n+<ä]ï Væ≤+dü\T ô|≥º&É+ >∑÷]à #Ó|üŒ>± yê] ‘·s¡|ü⁄q b˛sê&É&ÜìøÏ yÓfi¯fluÀj˚T ‘·*¢ìÄyÓT ø=&ÉT≈£î eT+Á‹ nsTTq ‘·*¢ì ‘·\¢ì ≈£L&Ü #·÷&Éø£ ªª ne÷à! H√s¡T eT÷düTø=ì |ü&çe⁄+&ÉTµµ nì #Ó|æŒHên&ÉT¶≈£îH˚ ø=&ÉT≈£îqT ø£Ás¡‘√ ø=≥º>± uÛ≤s¡‘·eTàqT n¬sdüTº #˚j·TeTì b˛©düT\≈£î #ÓbÕÔ&ÉT. ªª ø£qï‘·*¢>± Hê Á|üj·T‘·ï+H˚qT #˚XÊqT. Çø£ MDÏí Á|ü»\ø£|üŒ#Ó|æŒ yÓfi¯óÔHêïqT. eTfi≤fleTfi≤fl yÓ÷düb˛ø£+&ç, <˚XÊìï ø±bÕ&ÉTø√+&çµµ nì n‘·ì‘·*¢ n¬sdüTº nsTT yÓ[flb˛>± Á|üC≤ Á|üyêVü≤+ ñô|Œq˝≤ eT+Á‹ ô|’øÏ sê>± »>∑Hêï<Ûä+ ø±*øÏ ãT~∆#Ó|üŒ&É+‘√HêÏø£ eTT>∑TdüTÔ+~.

2. z≥T πø ! :m\ø£åq¢ |ü≥¢ z≥s¡¢ì $<ë´e+‘·T\qT #j·T&ÉyT á HêÏø£ Àì Á|ü<ÛëHê+X+. m\ø£åq¢ düeTj·T+˝À Hêj·T≈£î&ç>±

ì\ã&çqyê&ÉT ø√ |ü …¢ À, ÁbÕ+‘·+˝À yê]øÏ nqT≈£L\yÓTÆq yê]ì mqTïø=ì ‘·q @C…+≥T¢>± ñ|üjÓ÷–+#·Tø=ì@ $<Ûä+>± z≥s¡¢≈£î e÷j·Te÷≥\T #Ó|æŒ z≥T¢ ‘·eT≈£î |ü&˚ ≤ #˚düT≈£îH˚+<äT≈£î Á|üj·T‹ïkÕÔs√ düŒwüº+>± #·÷|æqHêÏø£ Ç~. n+‘˚ø±ø£ ndü\T z≥T n+fÒ @$TÏ? z≥T≈£îqï X¯øÏÔ, z≥s¡T≈£îqï Vü≤≈£îÿ, n~Ûø±s¡+ @$TÏ Ç˝≤+Ï$wüj·÷\ìï+Ïì ø=&ÉT≈£î bÕÁ‘· <ë«sê ÄÁ‘˚j·T>±s¡T ‘Ó*j·TCÒdæq HêÏø£.

ø=&ÉT≈£î nHês√>∑ +‘√ eT+#êq|ü&ç‘˚ |æ\¢>±&çøÏ eT+<äT\ø√dü+ <ÛäsêàdüT|üÁ‹øÏ yÓ[flq eTTdü ≤j·Tq ø√dü+n‘·ì uÛ≤s¡ ø±#·Tø=ì #·÷düTÔ+&É>± z ∫qï d”kÕ˝À |æ\¢yê&çøÏ eT+<äT rdüTø=ì ekÕÔ&ÉT. n+‘· À düTã“qïsêe&É+#·÷dæ ªª @+° ø£ãTs¡÷¢, áj·÷fi¯ Hê\T>∑T kÕs=¢∫à b˛j·÷e+?µµ nì yÓ+ø£qï n&ç–q <ëìøÏ ªª nj·T´>±]øÏ ø±düÔeTq+<ä]‘√ |üì |ü&ç+~ Òej·÷´µµ nì ‘êqT z≥¢ $wüj·T+ n&É>∑&ÜìøÏ e∫Ãq≥T¢ #Ó|üŒ≈£î+&Ü nj·T´>±]<ä>∑Zs¡≈£î s¡eTàì #Ó|æŒ yÓfi≤Ô&ÉT. düTã“qï yÓ[flq yÓ+≥H˚ sêeTj·T´ n<˚$wüj·TyÓTÆ e∫à e÷j·Te÷≥\T #Ó|æŒyÓfi¯fluÀ‘·T+&É>± s¡+>∑Hêj·T≈£î\T e∫Ã, m\ø£åq¢ >∑÷]à e÷j·Te÷≥\T #Ó|æŒ ø±–‘·+ Ç∫à ø=&ÉT≈£îqT #·<äeeTì#Ó|æŒ yÓfi¯fluÀ‘·T+&É>± X¯+ø£s¡+ m<äTsö‘ê&ÉT n‘·qT ny˚ $wüj·÷\T #Ó|æŒ yÓfi¯fl>± ø±ìùdºãT˝Ÿ>± |üì#˚ùd ô|<ä›ø=&ÉT≈£î yê]∫Ãq ø±–‘ê\qT #·~$ düTã“qï sêeTj·T´ s¡+>∑Hêj·T≈£î\T, X+ø£s¡+ m+<äTø=#êÃs√ ‘·q ‘·*¢<ä+Á&ÉT\≈£î#ÓbÕÔ&ÉT. nHês√>∑ +‘√ ñqï yê] ø=&ÉT≈£î≈£î dü¬s’q düeTj·T+˝À yÓ’<ä + #˚sTT+∫ Ä<äT≈£îqï nC≤„‘· e´øÏÔπø ‘·eTz≥ì Ä eTTdü* <ä+|ü‘·T\T n+≤s¡T.

2.1.5. øö≥T+_ø£ HêÏø£\T :≈£î≥T+ã+˝Àì düeTdü \qT ∫Árø£]dü÷Ô sêdæq HêÏø£\qT øö≥T+_ø£ HêÏø£\T n+≤s¡T. á ø√eøÏ #Ó+~q$

(1) ø£fi¯ø√dü+ (2) #·ùdÔ @+ (3) Ä‘êàs¡ŒD.

1. ø£fi¯ø√dü+ :

Hê≥ø£s¡+>∑+ Äs¡+uÛÑ<äX˝À Åd”Ô bÕÁ‘·\qT <Ûä]+#·&ÜìøÏ Åd”Ô\T eTT+<äT≈£î e#Ãyêfió¢ ø±<äT. m+<äTø£+fÒ q≥T\˝ÀdüÁ‘·Œes¡Ôq, Áù|ø£å≈£î\˝À >ös¡euÛ≤e+ ˝À|æ+#·&É+ e\¢ ≈£î\ Åd”Ô\T eTT+<äT≈£î sêe&ÜìøÏ »+πøyês¡T. Ç˝≤+ÏdüeTdü \qT rdüTø=ì sêdæq HêÏπø Ç~. ªeTqTµ W‘ê‡Væ≤ø£ Hê≥ø£ düe÷» <äs¡Ù≈£î&ÉT, q≥T&ÉT, ‘êqT Á|ü<ä]Ù+#·uÀjTHêÏø£ À ‘ês¡>± sê<ÛäqT b˛wæ+#·eTq>± ªªqeTùdÔ! qqTï e÷Á‘·+ q&çM~Û ¬øøÏÿ+#·+&ç. MT¬søÏÿ+~ #ê\Tµµ nììsêø£]+#·>±, ÄyÓTqT @ $<Ûä+>±HÓ’q Ä Hê≥ø£+˝À qÏ+#˚ ≤ #˚j·T&ÜìøÏ ‘·<ë«sê Hê≥ø±\ |ü≥¢ ÄyÓT≈£î >∑\<äTs¡_ÛÁbÕj·÷ìï ‘=\–+∫ qÏ+#˚+<äT≈£î e‹Ô&ç rdüT≈£îe∫ÃHê ˇ|üø√<äT. ‘·q Hê≥ø£+˝À y˚wü+ y˚j·TqH˚uÛ≤s¡ ‘√ Hê≥ø±˝À¢ y˚wü+ y˚j·T&ÜìøÏ düeTà‹+#˚ Åd”Ôì ô|[fl#˚düT≈£î+≤qì u…~]kÕÔ&ÉT.

eTqT nqïfÒº eTs=ø£]ì $yêVü≤e÷&çq≥T¢ eTqT $TÁ‘·T&ÉT bÕ+#·»q´+ sê<Ûä≈£î #Ó|üŒ>± ‘·q J$‘·+HêX¯qeTsTTq≥T¢ u≤<Ûä|ü&ÉT‘·÷ |ü⁄Ϻ+ÏøÏ ãj·T\T<˚s¡>±, eTqT n&ÉT¶ø√e&É+ #·÷dæ..

ªªsê<Ûä : qqTï yÓfi¯fl˙+&ç qqTï #êe˙+&ç. qqTï @ qTj˚T´ >=jÓ÷´ #·÷düTø√ì+&ç (ø£<äT\TÔ+~)

eTqT : ø£fi¯ø√dü+ Ä ‘ê´>∑+ ` Ä <äT:K+ ≈£L&Ü düVæ≤+#ê*‡ eùdÔ ‘·|üŒ<äT. düVæ≤kÕÔ! n+‘˚ !

sê<Ûä : (‹]– e∫Ã) qqTï e~ ÒkÕÔsê ? (ø±fi¯flMT<ä yê*) Ç+‘· Áù|$T+∫q qH˚ï e÷qT≈£î+≤sê ? Hêø£qï MT≈£î ø£fi‚ n~Ûø£e÷ ?

eTqT : ø£fi‚ H˚qT ` Hê ÁbÕD+, sê<Ûë !

sê<Ûä : Ä.. nsTT‘˚, nsTT‘˚ ` H˚qT MTs¡T #Ó|æŒ+<ëìøÏ ˇ|ü≈£î+≤ ! Hê≥ø±˝À¢ düVü≤ø£]kÕÔ.µµ nìqÏ+#·&ÜìøÏ ˇ|ü≈£î+≥T+~. Ç+ø± ÄyÓTqT @&çŒ+#˚ eTqTqT #·÷dæ eTqT e÷eT >±]>±qÏ+#˚ s¡+>∑j·T´ ndü\T $wüj·T+ ãj·T≥ô|≥º>± ªª nã“ ! nkÕ<ÛäT´\+&û MTs¡T Hê≥ø±\ ø√dü+Hê≥ø£e÷&Üs¡Tµµ n+≥T+~.

2. #·ùdÔ @+ ? :ˇø£ s¡#·sTT‘·, ø£fi≤ø±s¡Tì s¡#·q n_Ûqj·TyÓ÷ q∫à bı>∑&ÉÔ\‘√H√, _s¡T<äT‘√H√ düHêàHê\‘√q÷, XÊ\Tyê\‘√

ø£|æŒ n‘·ì <ë]Á<ë´ìï Ä]∆ø£ <äTdæú‹ì ø£|æŒ|ü⁄#·Ã&Üìπø Á|üj·T‹ïdüTÔ+≤s¡T ø±ì yπs Ä˝À∫+#·+. ø°]Ô Á|ü‹wüº\Tø£fi≤ø±s¡T\qT Áã‹øÏ+#· ÒeH˚ q>∑ïdü‘ê´ìï ‘Ó*ù| HêÏøÏ.

s¡»ì ù|s¡T Á|üU≤´‘·T\T n]®+∫q >=|üŒ ù|<äø£$, q≥T&ÉT. n‘·ì uÛ≤s¡ düs¡dü«‹ »ãT“ eTìwæ. yê]øÏ $|ü¢yé,∫Ϻ nH˚ ø=&ÉT≈£L ≈£L‘·Ts¡T¢ ñ+≤s¡T. s¡»ì Hê≥ø£ s¡+>∑+ô|’ ñqï n_Ûe÷q+‘√ ø±+Á≤øº Hê≥ø±\T Ä&É&ÜìøÏÇwüº|ü&É&ÉT. eT] Ä ø±\+˝À $]$>± Ä&Éã&˚eìï n˝≤+Ï Hê≥ø± Ò. n+<äTπø #˚‹˝À ∫*¢>∑e« ≈£L&Ü Ò≈£î+&Ü|æ\¢\≈£î ‹+&ç ô|≥º Òì dæú‹˝À, uÛ≤s¡ ≈£î yÓ’<ä |üØø£å\T #˚dæ u≤>∑T #˚sTT+#· Òì dæú‹˝À ‘·q ìdü‡Vü‰j·T dæú‹˝À ‘·q‘·q ìdü‡Vü‰j·T dæú‹øÏ ‘·q≈£î ‘êH˚ ndüVæ≤´+#·T≈£î+≤&ÉT. Ç˝≤+Ï |ü]dæú‘·T˝À¢ Ç+Ï j·T»e÷ì Hêj·TT&ÉT e∫Ã,ªª n<Ó› sTTe«ø£b˛‘˚ b˛sTT+~. sTT\T¢ U≤∞ #˚j·T≈£L&É<ä÷ ?µµ nì ôV≤#·Ã]+∫ yÓfi≤Ô&ÉT. düTK+>± #·÷düTø√yê*‡quÛ≤s¡ qT »ãT“‘√ ≈£îøÏÿ eT+#·+ô|’ |ü+&ÉTø=qu…Ϻq+<äT≈£î @$T #˚j·T Òì n‘·ì ndüeTs¡›‘·≈£î ª nã“ ‘·|ü ìqTïHê≈£î eTT&çô|≥º&É+ µµ á <Ísꓤ>∑T´&çøÏ uÛ≤s¡ >± #˚j·T&É+ Äj·Tq ‘Ó*$‘·≈£îÿeµµ nì n‘·ì e÷eT>±]ì ‹&É‘ê&ÉT.ø£]ƒq |ü]dæú‘·T˝À¢ nyÓT#·÷´sY düe÷»+ q&çù| ô|<ä›eTìôw’q ø£s¡TD 20/` eTTwæº Ç∫Ãq≥T¢ Çe«>± n‘·ì yÓ÷Vü‰q$dæ] Ä<äsêÙ\T nqï+ô|≥ºeì ‘Ó\TdüTø=ì Hê≥ø±\ ø±+Á≤ø£ºsY ∫q yÓ+ø£≥düTã“j·T´qT |æ*|æ+∫ ‘êqT ø±+Á≤øºHê≥ø£+ Ä&É&ÜìøÏ |ü≈£î+≥Tqï≥T¢ #Ó|æŒ n&Ü«qT‡>± 20/` |ü⁄#·TÃ≈£î+≤&ÉT. yÓ+≥H &Üø£ºsYì Ç+ÏøÏ rdüT≈£îs¡eTàìø=&ÉT≈£îqT |ü+|ü⁄‘ê&ÉT. ªª nee÷ì+|üã&˚ nyÓT#·÷´sY ø£Hêï ndüVæ≤´+#·Tø√ã&˚ Ábıô|òwüq˝Ÿ ø±e#·TÃ. n<˚ qj·T+!∫qyÓ+ø£≥ düTã“j·T´˝À m+‘√ e÷qe‘·«+ e⁄+~. µµ nì eTqdüT˝À nqT≈£î+≤&ÉT. &Üø£ºsY e#˚à ˝Àù| n‘·ìuÛ≤s¡ #·ìb˛‘·T+~. ªª neTàqHê´j·T+Ä #·+ù|XÊe⁄?µµ nì s√~dü÷Ô ø=&ÉT≈£î nH˚ e÷≥\≈£î ªª #·ùdÔ @+? düs¡dü«‹@Hê&√ eTq*ï $&ç∫b˛sTT+~. #·ùdÔ @+? #·ùdÔ @+?µµ nH˚ e÷≥\‘√ HêÏø£ eTT>∑TdüTÔ+~.

3. Ä‘êàs¡ŒD :uÛÑs¡Ô ø£$‘ê Áù|s¡D≈£î ø±s¡uÛÑ÷‘·yÓTÆq sê<Ûäø√dü+ ‘·q J$‘êH˚ï ‘ê´>∑+ #˚dæq Ç˝≤¢\T XÊ´eT. eT÷&ÉT eTTfi¯fl

ã+<Ûä+ ø£+fÒ e÷qdæø£ dü+ã+<Ûäy˚T >=|üŒ nì ìs¡÷|æ+∫q HêÏø£.

eT÷]Ô ø£$. n‘·ì uÛ≤s¡ XÊ´eT. ø£åj·Tyê´~ÛÁ>∑düTÔsê\T. XÊ´eT ‘·q uÛÑs¡Ô ø£$‘ê«ìøÏ Áù|s¡D sê<Ûä nì ‘Ó\TdüTø=ìyês¡T m+‘· #·qTe⁄>± ‘·q ø£fi¯fl eTT+<äT ñHêï @eTq≈£î+&Ü ñ+&É&Éy˚T ø±ø£ yê]s¡Te⁄]ì ˇø£]>± #˚dæ ø£fi¯ófleT÷j·÷\H˚ ñ<›X¯ +‘√ yÓ’<ä + #˚sTT+#·Tø√yê\ì u…+>∑Tfi¯Ss¡TøÏ Á|üj·÷D+ ne⁄‘·÷ ‘√&ÉT>± ‘·q uÛÑs¡Ô‘√ bÕ≥Tsê<ÛäqT ≈£L&Ü yÓ+≥ u…≥Tº¬øfi¯óÔ+~. ø£$øÏ uÛ≤s¡ >± ‘êqT ø±>∑*>±H˚ ø±ì Ä ø£$ì ø£<ä*+#˚ eTVü≤‘·Ôs¡ X¯øÏÔ ‘·q≈£îÒ<äì sê<Ûä≈£î nuÛÑ +‘·s¡+ #Ó|üŒ<äT. ªª Á|ü|ü+#·eT+‘ê CÀVü‰s¡¢]Œ+#˚ ø±e´+ sêj·÷*. eT÷]Ô $X¯«ø£M+Á<äT&ÉT

nì|æ+#·Tø√yê*. @+ yÓfi¯fl+&ç ` sê<Ûë` yÓfi¯óflµµ nì |ü+|ü>± ø=ìï s√E\T e÷qe⁄&ÉH˚ eTVü‰ø±yê´ìï |üP]Ô#˚dæÁ|ü|ü+#· ãVüQe÷HêìøÏ |ü+|ü+>± H√u… Ÿ ãVüQeT‹ bı+<äT‘ê&ÉT. Ä ‘·sê«‘· eT÷]ÔøÏ uÛ≤s¡ >± ‘·qkÕúHêìï$&ÉT#·Tø√e&ÜìøÏ Çwüº|ü&É Òø£b˛‘·T+~ XÊ´eT. Ç+‘· À sê<Ûä HÓ\ ‘·|æŒq≥Tº &Üø£ºsY <ë«sê ‘Ó\TdüTÔ+~. sê<Ûä ‘·+Á&ç|ü‘·+»*øÏ á $wüj·T+ ‘Ó*dæ u…+>∑Tfi¯Ss¡T e∫à n‘·ì uÛ≤s¡ qT ì\Bdæ n&ÉT>∑>± á düeTdü ≈£î |ü]cÕÿs¡+>± ‘·quÛÑs¡Ô eT÷]Ôì sê<ÛäøÏ∫à ô|[fl #j·TuÀ‘·Tqï≥Tº XÊ´eT #Ó|üŒ&É+‘√ ìX‚Ãwüß&Ó’b˛‘ê&ÉT. ‘êqT Áã‹≈£î+fÒ sê<Ûä ô|fi≤fl&É&É+ø£wüºeTì, ˝Àø£+ HêHê e÷≥\+≥T+<äì XÊ´eT #·ìb˛‘·T+~. á dü+|òüT≥q‘√ sê<Ûä≈£L&Ü eT÷]ÔøÏ <ä÷s¡+>±yÓfi¯óÔ+~.

2.1.9. Á|üuÀ<Ûë‘·àø£ HêÏø£\T :

@<√ ˇø£ dü+<˚XÊìï, ˙‹ì Á|üuÛÀ~dü÷Ô sêdæq HêÏø£\qT Á|üuÀ<Ûë‘·àø£ Hê≥ø±\qe#·TÃqT. á ø√eøÏ#Ó+~q<˚ ª‘Ós¡∫q ø£fi¯óflµ HêÏø£, á HêÏø£qT ô|’&çbÕ\ >±s¡T yê] dæ<ë∆+‘· Á>∑+<∏ä+˝À düŒ è•+#· Ò<äT. nìï<ëHê\˝À ¬ø˝≤¢ $<ë´<ëq+ >=|üŒ~. n˝≤+Ï <ëìì <ë#·&É+ eT+∫~ø±<äì ˙‹ì Á|üuÀ~Û+#˚ HêÏø£.

&܈ˆ düT<äs¡ÙHé ù|s¡T yÓ÷dæq ø£fi¯fl &Üø£ºsY. ‘·q X¯ÅdüÔ ∫øÏ‘·‡‘√ |ü⁄≥Tº >∑T&ç¶ yêfi¯fl≈£î ≈£L&Ü á s¡+>∑T\ Á|ü|ü+#êìï#·÷|æ+∫ m+<ä]ø√ Ç\y\Œj·÷´&ÉT. Á|üe÷<äeXÊ‘·TÔ ô|[fl|”≥\ MT<äH ø£fiófl b˛>=≥Tº≈£îH yêìøÏ #·÷|ü⁄qT ‘Ó|æŒ+#ê&ÉT.|æ ≤¢ C…\¢\T Òì yê&ÉT &Üø£ºsY. n‘·ì <ä>∑Zs¡ ø±+bÂ+&ÉsY>± |üì#ùd dü‘· + &Üø£ºsYì yÓ’<ä + Hs¡ŒeTì Áã‹eT˝≤&É‘ê&ÉT.m+<äTø£+fÒ n‘·ì ‘·<äq+‘·s¡+ Ä >=|üŒ yÓ’<ä $<Ûëq+ eTs¡T>∑Tq |ü&É≈£L&É<äì m+‘· Áã‹e÷˝≤&çHê Ä$<ä qTH˚s¡Œ&ÜìøÏ &Üø£ºsY ìsêø£]kÕÔ&ÉT.

ˇø£s√E &Üø£ºsY >±] ø£+Ï À @<√ |ü&ç#·÷|ü⁄ ø√˝ÀŒ‘ê&ÉT. ªª uÛÑ>∑e+‘·T&ÉT u≤>± •øÏå+#ê&√jYT qqTï ` HênVüQuÛ≤yêìøÏ, nVü≤+ø±sêìøÏ dü¬s’q •ø£å $~Û+#ê&ÉT. qqTï >∑T&ç¶ yêDÏí #˚XÊ&ÉT... $<ä +‘ê Hê kı‘·Ôì $Ás¡M>±qT.ø£fi¯ófl+&û >∑T&ç¶yê&ç>± Á|üe]Ô+#êqTµµ nì u≤<Ûä|ü&˚ &Üø£ºsYøÏ ‘êqT yÓ’<ä + #˚kÕÔqì dü‘· + &Üø£ºsYì |æŒ+∫ Ä|òüπswüHé#˚j·T>± ø£fi¯ófl ekÕÔsTT. ‘êqT #Ó|üŒø£b˛sTTHê Ä $<ä qT &Üø£ºsY ÁyêdüT≈£îqï H√≥¢+‘ê <=+>∑‘·q+>± #·~$,Ä|üπswüHé ~ÛjT≥sY ÀøÏ sêe<ä›Hêï ø£+‘· #düTø=ì #·÷dæ ø√kÕ] qsY‡ ywü+˝À &Üø£ºsY Á|üø£ÿH #] #·÷dæ Hs¡TÃ≈£îqï≥T¢#Ó|üŒ>± Hêj·THê dü‘· +.. qTe⁄« <ÛäqT´&ç$. uÀÏ Á|üC≤ùde≈£î\ e<ä› $<ä kÕs¡∆ø£eTe⁄‘·T+~. e⁄ Hê≈£î á ø£fi‚flø±<äT Hêj·THê, eTH√H˚Á‘êìï ≈£L&Ü ‘Ó]#êe⁄µµ nì |üXÊÑêÔ|ü|ü&ç, dü‘· +qT Vü≤‘·TÔ≈£î+≤&ÉT.

2.1.7. Á|ürø±‘·àø£ HêÏø£\T :bÕÁ‘·\qT Á|ürø±‘·à+>± #·÷|ædü÷Ô s¡#·q #dæq HêÏø£\qT Á|ürø±‘·àø£ HêÏø£\T n+≤s¡T. á ø√eøÏ #Ó+~q~

ªn+‘·s¡T´<ä∆+ µ HêÏø£.

á HêÏø£qT ô|’&çbÕ\ ‘·q dæ<ë∆+‘· Á>∑+<∏ä+˝À düeTkÕ´‘·àø£ HêÏø£ À¢ dü÷∫+#ês¡T. ø±ì á HêÏø£ ÀìdüeTdü ø£Hêï n+‘·s¡Z‘·+>± e÷qe⁄ì˝À ì‘· + eT+N #Ó&ÉT\ eT<Ûä »]π> dü+|òüTs¡H˚ e⁄+~. Bì˝À n$y˚ø£+,$y˚ø£+, n+‘·sê‘·à nH˚ bÕÁ‘·\qT Á|ürø£\T>± ÄÁ‘˚j·T rdüT≈£îHêïs¡T.e÷qe⁄ì˝À Äy˚XÊìøÏ, $y˚ø±ìøÏ eT<Ûäì‘· + »]π> dü+|òüTs¡DÒ á n+‘·s¡T´<ä∆+.

eTìwæ Àì $y˚ø£+qT Äy˚X¯+ Á|ü‹|òüTÏ+∫ ‘·|ü<√e |üϺdüTÔ+~. Äy˚X¯+, ìsêX¯, <√|æ&ç, <=+>∑‘·q+,Vü≤‘· \T, Ä‘·àVü≤‘· ˝≤¢+Ï |üqT Ò ø±<äT á Äy˚X¯+ qT+∫ ø£$‘·«+, dü+^‘·+, ø£fi¯, Áù|eT n˙ï |ü⁄≥Tºø=kÕÔj·Tì#Ó|ü≈£î+≥T+~. kÕe÷q´yÓTÆq yê&çì ø£ Hêj·T≈£îì>± r]Ã~~›+~ ‘êHqì ÄyX+ $yø£+‘√ #Ó|ü⁄Ô+~. Á|ü»\‘√mqTïø√ã&ç yê]H˚ ø£q÷ï $Tq÷ï ø±qø£ #·÷ùd˝≤ Á|üe]Ô+#˚ sê»ø°j·T Hêj·T≈£îDÏí Á|ürø£>± Äy˚X¯+ bÕÁ‘·<ë«sê#·÷bÕs¡T ÄÁ‘˚j·T. Ç˝≤+Ï sê»ø°j·T Hêj·T≈£î&çøÏ Äy˚XÊìøÏ ø±]à≈£î\T, ø£s¡≈£î\T Åd”Ô yÓTT<ä\>∑T yês¡T #·s¡eT^‘·+bÕ&É‘ês¡T.

ø±|ü ≤yêì B|ü+ :

ô|’&çbÕ\ >±s¡T ø±|ü ≤yêì B|ü+qT ÁbÕ#ê´qTdüs¡D\T>± ù|s=ÿHêïs¡T. á HêÏø£ Vü≤πs+Á<äHê<∏é #·ÀbÕ<Ûë´j·THêÏø£≈£î nqTdüs¡D ø£qTø£ ô|’&çbÕ\ >±s¡T á HêÏø£qT ÁbÕ#ê´qTdüs¡D≈£î #Ó+~q~>± >∑T]Ô+#ês¡T. Ç˝≤ ù|s=ÿq&Üìï¬ø._.l\øÏÎ $eT]Ùdü÷Ô á HêÏø£ Àì bÕÁ‘·\qT ãϺ Ç~ Á|ürø±‘·àø£ HêÏø£>± yê] n_ÛÁbÕj·÷ìï e´ø£Ô|ü]#ês¡T.

yês¡T ù|s=ÿqï≥T¢ Ç~ Á|ürø±‘·àø£ HêÏø£ ø±<äT. Ç+<äT˝Àì ø±]à≈£î\T, ø£$, ô|≥Tºã&ç<ës¡T&ÉT á bÕÁ‘·\T bÕÁ‘· Òø±ì Á|ürø£\T ø±e⁄. yê] eè‘·TÔ\≈£î dü+ã+~Û+∫ yê] eTqdüÔ‘ê«\qT ∫Árø£]dü÷Ô sêdæq HêÏø£>± #Ó|üŒe#·TÃ.

U…’<äT >∑~˝À ñqï es¡Ô≈£î&ÉT, ã÷s¡T®yê ø£$, ø±]à≈£î\qT eTs¡TdüÏ s√E ñ<äj·T+ ñ] rj·÷*‡ e⁄+~.ñ]•ø£å‘√ #·ìb˛uÀjT ø£$ Ä sêÁ‹ì ø£$>± ªª á sêÁ‹ m+‘· n+<ä+>± e⁄+~! Äø±XeT+‘ê #·Tø£ÿ\T`dü«#·ÃyÓTÆq#·Tø£ÿ\T Áù|j·Td” ø£ ïÏ #·Tø£ÿ\Tµµ nì e]íùdÔ ø±]à≈£îì>± Äø±X+˝Àì Ä #·Tø£ÿ\T ÁXÊ$T≈£î\ #ÓeT≥ #·Tø£ÿ\T˝≤>±ø£ìŒkÕÔsTT Ä J$‘·+ ø£+fÒ µµ nì es¡Ô≈£î&ÉT ‘·q eTqdüÔ‘ê«ìï Á|ü<ä]ÔkÕÔ&ÉT.

ø£$‘·«+ <ë«sê J$+#ê\qT≈£îH˚ yê&ÉT Ä ø£$ ` <˚e⁄&çï qy˚Tà yê&ÉT Ä ø£$. |ü⁄qs¡®qà MT<ä qeTàø£+ Òìø±]à≈£î&ÉT ªª ø£$ !µµ qTe⁄« ‹]– »ìà+#ê*‡ eùdÔ, ã÷s¡T®yê ø£$ø£+fÒ Ä‘·àX¯ó~∆ >∑\ Ç+¬øe]yêHÓ’Hê »ìàkÕÔeìÄ•düTÔHêïqT.. kÕÁe÷C≤´ìï >∑&É>∑&É ≤&çdüTÔqï ns¡TD |ü‘êø£ ÁøÏ+<ä ` k˛<äs¡ Á|ü»*ï düMTø£]+#˚ ø±]à≈£î&ç>±»ìà+#·Tµµ nì ø√s¡‘ê&ÉT.

2.2. Hê≥ø±\T :

Á|üdüTÔ‘·+ \_Û+# (1) >ö‘·eTãT<ä∆ (2) nXÀø£kÕÁe÷Ÿ, 3) |ü]es¡Ôq, 4) yêdüÔe+, 5) áHê&ÉT, 6) mHé.õ.y√.7) $X¯«XÊ+‹, 8) ø£|üŒ\T 9) uÛÑj·T+, 10) eTqdü÷ ` ej·Tdü÷ (‹s¡T|ü‹) yÓTT<ä\>∑T Hê≥ø±\˝Àì edüTÔe⁄qTã≥º ÄÁ‘˚j·T>±] Hê≥ø±\qT dü÷ú\+>± (n) #ê]Á‘·ø£ Hê≥ø±\T (Ä) kÕ+|òæTø£ Hê≥ø±\T>± $uÛÑõ+#·e#·TÃ.

2.2.1. #ê]Á‘·ø£ Hê≥ø±\T :

#ê]Á‘·ø£ n+X¯+˝Àì ø£<∏äH√ bÕÁ‘·\H√ rdüTø=ì sêj·Tã&çq Hê≥ø±\qT #ê]Á‘·ø£ Hê≥ø±\T nqe#·TÃ. áø√eøÏ #Ó+~q$>± (1) >ö‘·eTãT<ä∆ (2) nXÀø£kÕÁe÷ŸqT #Ó|üø√e#·TÃ.

1. >ö‘·eTãT<ä∆ :

á Hê≥ø£ s¡#·q≈£î ªu…sêïsY¶ cÕµ sêdæq ª~ u≤¢ø˘ >∑sY¢ ÇHéôdsYà Ä|òt >±&é µµ ø£<∏ä Áù|s¡D. Ç~ |ü~ <äèXÊ´\‘√kÕ–q Hê≥ø£+. yê] Hê≥ø±\˝À Á|ü<äs¡ÙqøÏ H√#·Tø√ì @¬ø’ø£ Hê≥ø£+ ≈£L&Ü Ç<..! á Hê≥ø£ s¡#·q˝À ÄÁ‘j·T>±s¡T#˚dæq $q÷‘·ï Á|üjÓ÷>∑+ @$T≥+fÒ dü+uÛ≤wüD\≈£î eTT+<äT bÕÁ‘·\ ù|s¡¢qT dü÷∫+#·ø£ Äj·÷ s¡+>±\ eTT+<äTÄ s¡+>∑+˝Àì bÕÁ‘·\ ù|s¡¢qT dü÷∫+#·&É+. Bì <ë«sê á Hê≥ø£+qT #·~y˚ bÕsƒ¡≈£î&ÉT @ dü+uÛ≤wüD @ bÕÁ‘·≈£î#Ó+~q<√ C≤Á>∑‘·Ô>± nq«sTT+#·Tø=ì #·<äee\dæ e⁄+≥T+~. bÕsƒ¡≈£î\ |üsƒ¡HêX¯øÏÔøÏ Ç~ ˇø£ |üØø£å e+Ï+~.Ç+<äT˝Àì eTs√ Á|üjÓ÷>∑+ qè‘· ^‘ê\qT Á|üy˚X¯ô|≥º&É+.

yÓTT<äÏ <äèX´+˝À ¬s+&ÉT dü+|òüT≥q\T+≤sTT. n$ @$T≥+fÒ ÇVü≤|üs¡yÓTÆq ÄX\T eTìwæ À ô|]π> kÕ«s¡∆eTHn+<Ûäø±s¡+˝À ñqïyê]øÏ ` yÓ\T>∑TqT Á|ükÕ~+∫ dü+‘√wüø£s¡+>± Áã‹πø˝≤ #˚ùd ˇø£ ~e´ |ü⁄s¡Twüßì ø√dü+m<äTs¡T#·÷düTÔ+&˚ ø=+<ä]øÏ sê#·q>∑s¡T˝À ˇø£ ‘ês¡ ~–q≥T¢ #·÷dæ nø£ÿ&çøÏ b˛sTT #·÷&É&ÜìøÏ ãj·T\T<˚s¡&É+yÓTT<äÏ dü+|òüT≥q.

¬s+&Ée dü+|òüT≥q˝À Á|ü»\qT ÄX¯\T ã+<Ûë\T ÇVü≤˝Àø£ düTU≤\H˚ nH˚ø±H˚ø£ e÷sêZ\ <ë«sê Á|üXÊ+‘·+>±Áã‘·ø£ìe«ø£ |üϺ|”&ç+#˚ eTè‘·T´e⁄, Væ≤+dü, ndü‘· +, kÕ«s¡∆+, <ë]Á<ä eTH˚ uÛÑj·T+ø£s¡ dü«s¡÷bÕ\T ø£] >=|üŒ‘·q+ˇø£s¡T #Ó|üø=qT#·T+&É>± sê#·q>∑s¡T˝À Á|üy˚•+∫q ‘ês¡ ø£fi¯fl˝À¢ XÊ+‘·+, <äj·T eTTô|’Œ ¬s+&ÉT X¯óuÛÑ\ø£åD≤\‘√•X¯óe⁄>± Á|ü»\˝À XÊ+‹ düe÷<ÛëHê\qT ø£*–+#·&ÜìøÏ »ìà+∫q≥T¢ ‘Ó\TdüTø=ì ªeTq Ä≥\T Çø£ kÕ>∑e≥µnì ìÅwüÿ$TkÕÔsTT.

¬s+&Ée s¡+>∑+˝À e÷j·TqT+&ç yÓ\Te&ɶ _&ɶ nsTTq dæ<ë∆s¡T∆&ÉT $+‘· Á|ües¡Ôq >∑T]+∫ n‘·ì uÛÑ$wü ‘·TÔ>∑T]+∫ CÀ´‹wüßÿ\T #Ó|æŒq <ëìï #·]Ã+∫ $cÕ<ä <äèXÊ´ Ò dæ<ë∆s¡T∆ì ø£+≥|ü&É≈£î+&Ü ñ+&˚+<äT≈£î n‘·ì ‘·+Á&çá ˝Àø£ düTU≤\‘√ n‘·ì Ä˝À#·q\qT e÷s¡Ã&ÜìøÏ $]ø£HÓï bÕ≥qT, ‘˚Ï bÕ≥qT, ôd\bÕ≥qT, sê<Ûä qè‘· +qTyÓTT<ä\>∑T X¯è+>±sê‘·àø£ qè‘· ^‘ê\qT @sêŒ≥T#˚sTT+#·&Éy˚T ø±ø£ ªªmϺ yÓ’sê>∑ uÛ≤ey˚THê e÷ì˙ eT+<äVü‰düX¯è+K˝≤\≈£î ø£≥Tºã&çb˛‘·T+~. |ü]‘ê´>∑ kÕ>∑s¡eT+‘ê eì‘ê Mø£åD≤\≈£î sTT+øÏb˛‘·T+~. Á|ü|ü+#êìï #˚‘·q+>±q&ç|æ+#˚ eTVü‰X¯øÏÔ Åd”Ô ˆ nì Á>∑Væ≤+∫ dæ<ë∆s¡T∆ì $yêVü≤+ #˚j·÷\ì eT+Á‹ sêE>±]øÏ dü÷∫kÕÔ&ÉT.

eT÷&Ées¡+>∑+˝À ‘√≥e÷* eTs¡D+, _#·Ã>±&çì, ≈£îwüߘs√–ì #·÷dæq dæ<ë∆s¡T∆ìøÏ eTqdüT #·*düTÔ+~.

Hê\T>∑e s¡+>∑+˝À $cÕ<ä <äèXÊ´\qT #·÷dæ eTqdüT #·*+∫q dæ<ë∆s¡T›&ÉT Á|ü|ü+#· J$‘· s¡Vü≤kÕ´\qT‘Ó\TdüTø=ì <˚X¯j·÷≥q #˚kÕÔ&ÉH˚ ‘·\+|ü⁄‘√ uÛÑj·T+‘√ ‘·q ø=&ÉT≈£î ÇVü≤˝Àø£ uÛÀ>±\≈£î Äø£]¸‘·T&Ó’ yÓfi¢ø£ ‘·qø£fi¯flm<äTfÒ ñ+&˚+<äT≈£î düeT]Œ+#·&ÜìøÏ dæ<ä∆|ü&É‘ê&ÉT. ªª eT+Ár ! Hê dæ<ë∆s¡T∆ìøÏ Á|ü‘˚ ø£ Á|ü|ü+#·+ düèwæº+#·Tµµ nìÄ<˚•kÕÔ&ÉT.

nsTT<äe s¡+>∑+˝À j·TXÀ<Ûäs¡ ‘·q X¯è+>±sê‘·àø£ qè‘· +‘√ dæ<ë∆s¡T∆ììq n≈£îÿq #˚s¡TÃ≈£î+≥T+~.

Äs¡es¡+>∑+˝À X¯ó<√∆<äqT&ÉT ø£ìq Ä @&ÉT ø£\\≈£î ns¡∆+ ‘Ó\TdüTø√yê\ì |ü+&ç‘·T\qT |æ*|ækÕÔ&ÉT. ‘·q|ü⁄Á‘·T&ÉT $sê– ø±e&É+ U≤j·TeTì Ä |ü+&ç‘·T\ <ë«sê ‘Ó\TdüTø=ì m˝≤¬>’Hê Ä $|ü‘·TÔqT ‘·|æŒ+#ê\ì sêE|ü]‘·|ækÕÔ&ÉT.

@&Ées¡+>∑+˝À dæ<ë∆s¡T∆ì˝À e÷qdæø£ dü+|òüTs¡D e÷qeø£fi≤´D+ ø√dü+ kÕ+kÕ]øÏ J$‘êìï $&ÉHê&É&Ée÷Ò<ë ‘·qH˚ qeTTàø=ì ñqï uÛ≤s¡ qT dü+‘√wüô|≥º&Ée÷ nH˚ Ä˝À#·q‘√ dü‘·eT‘·yÓTÆ ∫es¡≈£î dü+kÕ]ø£ J$‘êìï

e<äT\Tø√yê\ì ìX¯ÃsTT+#·T≈£î+≤&ÉT.

mì$T<äe s¡+>∑+˝À düq´dæ+∫q dæ<ë∆s¡T›ìì n+‘·:|ü⁄sêìøÏ rdüT≈£îe#˚à Á|üj·T‘·ï+˝À #ÓqTï&ÉT $|òü\T&Ó’yÓq~]– sêe&É+ ∫Á‹+#·ã&ç+~.

‘=$Tà<äe s¡+>∑+˝À j·TXÀ<Ûäs¡ Äy<äq ∫Árø£]+#·ã&ç+~. |ü<äes¡+>∑+˝À ìsêXÊ, ì≥÷ºs¡TŒ‘√ ñqï Á|ü»\≈£îãT<äT›&ÉT ÄXÊCÀ´‹>± ñ+&É&É+ ` ÇHêïfi¯ófl>± e÷qe J$‘ê\qT |üϺ |”&ç+#˚ eTè‘·T´e⁄, Væ≤+dü, ndü‘· +yÓTT<ä …’q$ z&çb˛e≥+ ∫Árø£]+#·ã&ܶsTT.

2. nXÀø˘ kÕÁe÷Ÿ :HÓ\÷¢s¡T Á>∑+<∏ë\j·T+˝À ÄÁ‘j·T #·~$q ø£ #ê]Á‘·ø£ Á>∑+<∏ä+ Ä<Ûës¡+>± nXÀ≈£î&ÉT yÓTT<ä≥ <äTwüº nXÀ≈£î&Éì

‘Ó\TdüTø=ì sêj·Tã&çq Hê≥ø£+. Bìì 1944˝À sêXÊs¡T. n+fÒ ¬s+&Ée Á|ü|ü+#· j·TT<ä∆ ø±\+˝À sêj·Tã&ç+~.nXÀ≈£îì˝≤ kÕÁe÷»´yê<ä <ëVü≤+‘√ ¬s+&Ée Á|ü|ü+#·j·TT<ä∆+˝À bÕ\T|ü+#·T≈£îqï <XÊ\≈£î nXÀ≈£î&ÉT Á>∑Væ≤+∫qdü‘ê´ìï Á>∑Væ≤+∫ j·TT<ë›ìï $&ÉHê&ÉeTH˚ dü+<˚X¯+‘√, á HêÏø£qT sêdæq≥T¢ ø£ì|ædüTÔ+~. ‘=$Tà~ s¡+>±\T>±kÕ–q Hê≥ø£+ Ç~.

yÓTT<äÏ s¡+>∑+˝À kÕÁe÷»´ $düÔs¡D˝À uÛ≤>∑+>± ø£[+>∑<˚X¯ <ä+&Éj·÷Á‘·øÏ düHêïVü‰\T #˚düTÔ+&É>± ª<˚X¯uÛÑøÏÔµnH˚ eT‘·TÔ eT+<äTøÏ ˝§+– Á|ü»\T ôd’ì≈£î\T>± #˚s¡&É+ #˚dæ nVæ≤+düqT XÊ+‹ì Á|üuÀ~Û+#˚ uÖ<ä∆eT‘·+ |ü≥¢Á|ü»\T Äø£]¸‘·\Te⁄‘·THêïs¡ì ‘Ó\TdüT≈£îqï nXÀ≈£îìøÏ á $wüj·T+ $T+>∑T&ÉT|ü&Éq~>± e÷]+~. uÖ<ä∆ _ø£åe⁄\qT<˚X¯Á<√VüQ\T>± |ü]>∑DÏ+∫ ªqs¡ø£eTµH˚ ø±sê>±s¡+˝À ã+~Û+#·eTì #·+&É–s¡T≈£î&ÉTøÏ nC≤„|ækÕÔ&ÉT nXÀ≈£î&ÉT.

¬s+&Ée s¡+>∑+˝À ¬s+&ÉT s¡ø±\ eTqdüÔ‘ê«\qT #·÷|ækÕÔ&ÉT. j·TT<ä∆+ #j·T&É+ Ms¡‘·«+>±, j·TT<ë›ìï |ü$Á‘·<Ûäs¡à+>±uÛ≤$+#˚ eTVü‰Ms¡T&ÉT, n‘·ì ‘·*¢ ìs¡÷|ü\ eTqdüÔ‘·«+ ø£ s¡ø£yÓTÆq<Ó’‘˚, eTVü‰Ms¡Tì uÛ≤s¡ XÊ+‹ ms¡T|ü⁄ s¡+>∑TqT#·÷&É&ÉeT+fÒH˚ uÛÑj·T+. mÁs¡eT+<ësêìï, mÁs¡ø£\Te\Hêï XÊ+‹øÏ nsTTwüº+. ‘Ó\¢Ï eT …¢\Hêï, ÄyÓT≈£î n‹Á|æj·T+, j·TT<ä∆ s¡+>±ìøÏ dæ<ä∆yÓTÆb˛j˚T ‘·q uÛÑs¡ÔøÏ ‹\ø£+ ~~› |ü+|ü Òø£b˛‘·T+~. eT÷&Ées¡+>∑+˝À nXÀ≈£îìbÕ\qô|’ rÁe ndü+‘·è|æÔ‘√ ø=+<äs¡T Á|ü»\T e÷≤¢&ÉT≈£î+≥÷ ñ+≤s¡T. uÖ<ä∆ düHê´dæì #·+&É–]≈£î&ÉT nXÀ≈£îìe<ä›≈£î ìs¡“¤+~Û+∫ rdüT≈£îyÓfi≤Ô&ÉT.

Hê\Ze s¡+>∑+˝À j·TT<ä›+˝À >±j·T|ü&çq eTVü‰Ms¡T&ÉT ‘·q uÛ≤s¡ XÊ+‹ ù|s¡T ñ#·Ã]+#·T≈£î+≥T+fÒ ªXÊ+‹µX¯ã›+ düeTs¡s¡+>∑+˝À me] H√≥ sêsê<äì nXÀ≈£î&ÉT ÄC≤„|æ+#·>±.. ªª Áù|eT≈£î <äj·T≈£î C≤*øÏ kÕúq+ Òì áø=\Te⁄‘√ Hê≈£î |üì Ò<äTµµ nì e÷qdæø£ ùd«#·ÃqT n]ø£fÒº Á|üuÛÑT‘·«eTì nXÀ≈£îìπø m<äTs¡T‹]– e÷≤¢&É>±eTVü‰Ms¡T&ÉT ã+~Û+#·ã&É‘ê&ÉT. #·+&É–]≈£î&ÉT uÖ<ä∆ düHê´dæìì nXÀ≈£îì eTT+<äT Á|üy˚X¯ô|≥º>± nXÀ≈£î&ç #˚ùd‘·|æŒ<ë\qT m‹Ô#·÷|ü⁄‘·÷ XÊ+‹ì uÀ~ÛdüTÔ+&É>± j·TT<ä∆+˝À uÛÑs¡ÔqT ø√˝ÀŒsTTq ø±+‘· nH˚ kÕe÷q´ Åd”Ô o˝≤ìïneTTà≈£îì J$düTÔ+&É>± nXÀ≈£îì m<äT≥ ÄyÓTqT ≈£L&Ü Á|üyXô|≥º>± Çs¡Te⁄]ì qs¡ø£+˝À ‘√ôdj·T´eTì nC≤„|ækÕÔ&ÉT.

nsTT<äe s¡+>∑+˝À Áù|e÷q+<äT&ÉT uÛÑ≥T&ÉT‘√ Á|üy˚•+∫ eTVü‰Ms¡T&ÉT Ç∫Ãq ÒKqT n‘·ì uÛ≤s¡ XÊ+‹øÏn+<äCÒj·T>± ‘·q uÛÑs¡Ô #·ìb˛sTTq≥T¢ ‘Ó\TdüT≈£î+≥T+~. ªnHê´j·÷ìï n]ø£Ïº, nVæ≤+düqT kÕú|æ+∫, kÕÁe÷C≤´ìïHÓ\ø=\TŒ, ø£+ø£D+ |üPqT. ÄHê&˚ Hê Ä‘·àXÊ+‹µµ nì #·ìb˛‘·÷ eTVü‰Ms¡T&ÉT uÛ≤s¡ qT+&ç Ä•+∫q Äø√]ø£qT HÓs¡y˚s¡Ã&ÜìøÏ Áù|e÷q+<äT&ÉT ªXÊ+‹µì nXÀ≈£îì bÕ\q≈£î ìs¡düq>± Á|ü»\‘√ $|ü¢yêìï rdüTø=#˚Ã˝≤‘·j·÷s¡T #˚kÕÔ&ÉT.

Äs¡es¡+>∑+˝À eTVü‰Ms¡Tì uÛ≤s¡ XÊ+‹ nXÀø£kÕÁe÷Ÿ uÛ≤s¡ nsTTq sêDÏ ‹wü qT ø£*dæ sêDÏ>± ø±ø£b˛sTTqÁ|ü»\≈£î ‘·*¢>± kÕe÷q´ Åd”Ô>±HÓ’Hê sê»´+˝À $\j·T‘ê+&Ée+ #˚ùd ø£s¡Te⁄, ø±≥ø£+, j·TT<ä∆C≤«\\T MÏì #·÷dæÁ|ü»\qT Ä<äTø√eT+≥T+~. ªª nVæ≤+kÕ dü÷Á‘·+ MT<ä ì]à+|üã&ç, Áù|eT‘√ @ø£yÓTÆ u≤<Ûä, uÛÒ<ä+ ms¡T>∑ì sê»´+,dü‘· + ùd«#·Ã¤>± ‘· …‘·TÔ≈£îì ‹s¡>∑>∑\ kÕÁe÷»´+, e÷qe⁄\T <e‘·\T ø±>∑\ kÕÁe÷»´+ µµ ø±yê\ì $qï$+#·Tø=ìyÓ[flb˛>± nXÀ≈£î&ÉT ø£[+>∑j·TT<ä∆+˝À $»j·T+ kÕ~Û+∫q Äq+<ä+‘√ sêC≤´ìøÏ sê>± düTdæús¡ XÊ+‹ ø√dü+Á|ü»\T @$<Ûä+>± ‘·|ædüTÔHêïs√ ‘·eT ìs¡+≈£îX¯‘·« |ü]bÕ\q Á|üC≤ Vü≤è<äj·T+˝À $|ü¢yêìï m˝≤ πs|æ+<√ #Ó|üŒ>±Ä e÷≥\qT …ø£ÿ#˚j·T&ÉT nXÀ≈£î&ÉT.

@&Ée s¡+>∑+˝À eè<äT∆sê\T nXÀ≈£îìøÏ m<äTs¡e⁄‘·T+~. nXÀ≈£î&ÉT ‘êqT #˚ùd |üqT\T ‘·bÕŒ ˇbÕŒ nìÄ˝À∫+#˚ ≤ e÷≤¢&ÉT‘·T+~. ÄyÓT‘√ e÷≤¢&çq|üŒÏ qT+∫ nXÀ≈£î&ÉT Ä˝À#·q˝À |ü&É‘ê&ÉT.

mì$T<äe s¡+>∑+˝À XÊ+‹ eTVü‰s¡TÁ<äTì˝≤, #·+&Ûçø£ ≤, ø±∞e÷‘· ≤ ø√\ø£fi¢ À+∫ ì|ü\T ≈£î]|ædü÷ÔÁù|e÷q+<äTqì ã+~Û+∫q qs¡ø£+yÓ’|ü⁄ yÓfióÔ+&É>± ÄyÓTqT ndü+U≤´ø£ Á|ü»\T nqTdü]+∫ #·+&É–]≈£î&çøÏ eT+∫ìuÀ~Û+∫ uÖ<ä∆ düHê´dæ Áù|e÷q+<äTì qs¡ø£+ qT+&ç $&ç|æ+∫ rdüTø=ì yÓfi≤Ôs¡T.

‘=$Tà<äe+ s¡+>∑+˝À s¡+‘ê bı+π> @s¡T˝≤ ‘·q <ä>∑Z]øÏ Á|ü»\T edüTÔqï≥T¢ ‘Ó\TdüT≈£îqï nXÀ≈£î&ÉT ‘·qô|’‹s¡>∑ã& yê]q+<ä]ì eT≥Tºô|≥ºeTì s¡<Ûä, >∑», ‘·Ts¡>∑<äfi≤\ Hêj·T≈£î …’q $»j·TT&ÉT, s¡DMs¡T&ÉT, »j·÷q+<äTìøÏÄC≤„|æ+#·>±, ªªu≤ìdü\+. Ä‘·àe+#·≈£î\+ ø±eTTµµ nì sêC≤»„qT ìsêø£]kÕÔs¡T. Áù|e÷q+<äT&ÉT, nXÀ≈£îì uÛ≤s¡‹wü , XÊ+‹ Á|ü»\T |ü≥¢ nXÀ≈£îìøÏ >∑\ <äTs¡_ÛÁbÕj·T+˝À e÷s¡TŒqT rdüT≈£îekÕÔs¡T. ªª sê»´+ MT~, Á|üC≤X¯øÏÔÁ|ü‹uÛÑ áHê&ÉT ‘Ó\TdüT≈£îHêïqTµµ nì |üXÊÑêÔ|ü|ü&ç nVæ≤+dü‘√ sê»´+˝À XÊ+‹ì HÓ\ø=\Œ&ÜìøÏ |üPqT≈£î+≤&ÉT.

2.2.2. kÕ+|òæTø£ Hê≥ø±\T :á kÕ+|òæTø£ Hê≥ø±\qT ≈£L&Ü edüTÔ dü«uÛ≤yêìï ãϺ (1) øö≥T+_ø£ Hê≥ø±\T, 2) Á|üuÀ<Ûë‘·àø£ Hê≥ø±\T,

3) sê»ø°j·T Hê≥ø±\T>± $uÛÑõ+#·Tø=qe#·TÃqT.

2.2.2.1 øö≥T+_ø£ Hê≥ø±\T :á ø√eøÏ #Ó+~q$>± (1) mHé.õ.y√. (2) ø£|ü\T nH˚ Hê≥ø±\qT ù|s=ÿqe#·TÃ.

1. mHé.õ.z :ªª 1940`50 dü+e‘·‡sê\ eT<Ûä e∫Ãq Hê≥ø±\˝À ªe÷ uÛÑ÷$Tµ ‘·s¡Tyê‘· n+‘·kÕúsTT˝Àq÷ nX‚wü

Á|üC≤˙ø±ìï ø£~*+∫q Hê≥ø£+ ÄÁ‘˚j·T mHé.õ.z.µµ nì |ü*øÏq $TøÏÿ*H˚ì sê<Ûëø£èwüíeT÷]Ô >±] e÷≥\‘√eTq+ ‘·|üŒø£ @ø°uÛÑ$+#ê*‡ ñ+~. n|ü&˚ ø±<äT Ç|üŒÏøÏ düeTdæb˛ì düeTdü >± düe÷»+˝À e≥eèø£å+˝≤bÕ‘·T≈£îb˛sTT $düÔ]+#·T≈£î+≥Tqï n+<ä]düeTdü á ªn<Ó› ø=+|ü\µ düeTdü . ¬s+&ÉT s¡+>±\˝À eT<Ûä ‘·s¡>∑‹ñ<√´>∑düTÔì dü+kÕ]ø£ J$‘·+ m˝≤ e⁄+≥T+<√ $e]+#·ã&çq Hê≥ø£+. ÄÁ‘j·TqT ªÁf…+&éôd≥ºsYµ>± ì*|æq≥Te+ÏHê≥ø£+ á mHé.õ.z. Væ≤+B, ø£qï&É uÛ≤wü\˝À nqTe~+|üã&É≥y˚T ø±ø£ ÄÁ‘˚j·TqT dæìe÷ |ü]ÁX¯eT yÓ’|ü⁄<äèwæºì eT[fl+|üCÒùd+<äT≈£î ø±s¡DuÛÑ÷‘·yÓTÆq~ eT]j·TT ª>∑TeTkÕÔµ ù|s¡T‘√ 1953˝À dæìe÷>± s¡÷bı+~+#·ã&çqHê≥ø£+ á mHé.õ.z. |ü≥ºD≤\˝À #ê©#ê\ì J‘·+‘√ >∑TeTkÕÔ>± |üì#˚dü÷Ô ≈£î≥T+ã u≤<Ûä ‘·\T HÓ‹Ôq y˚düTø=ìdü+kÕsêìï q&É|ü&ÉeT+fÒ á uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À m+‘·ø£wüºyÓ÷ ‘Ó*ù| Hê≥ø£+. á Hêø±ìï yÓTT<ä≥ ªn<Ó›ø=+|üµnì ù|s¡T ô|≤ºs¡T ÄÁ‘˚j·T. á Hê≥ø£+˝Àì Á|ü<ÛëHê+X¯+ á düe÷»+˝À dü+kÕs¡+ ô|Ϻq, ô|≥ºuÀj˚T Á|ü‹dü+kÕ]øÏ dü+ã+~Û+∫ n<Ó› sTT+Ï bÕ≥T¢ m˝≤ ñ+≤jÓ÷ düŒwüº+>± #·÷ù|~. ø±ì n+‘·Ø¢q+>± dü>∑≥Tñ<√´–>±, >∑TeTkÕÔ ñ<√´–>± #ê©#ê\ì J‘·+‘√ >∑+ô|&ÉT ≈£î≥T+u≤ìï HÓ≥Tºø=#à uÛ≤s¡rj·T ≈£î≥T+ã e´edüúqT∫Á‹+#·&ÉyT ø±<äT, n<Ó›sTTfifl düeTdü \T m˝≤+Ïy√ n+<ä]ø° ‘Ó*dæ≈£L&Ü yês¡T Ç\T¢ ø£≥Tº≈£îHêïø£ n< düeTdü qTdüèwæº+#˚ ª>∑T|üÔµ ˝≤+Ï eTqTwüß\T ` n˝≤+Ï eTqTwüß\T Á|üuÛÑT‘·« ìj·TeTìã+<Ûäq\qT nqTdü]+∫ nìïedü‘·T\T ø£*Œ+#·ø£, yê] sTTcÕºqTkÕs¡+ n<Ó›qT edü÷\T #˚j·T&Éy˚T ø±ø£ <=+>∑ _\T¢\‘√ Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ ‘·|ü&ÉT…ø£ÿ\‘√ |üqTïqT #Ó*¢+#·&É+ ` Ç+Ï j·T»e÷qT\T n<Ó›≈£î ñ+&˚ yê]ì »\>∑ ≤¢ |üϺ|”&ÉTdüTÔHêï Á|üuÛÑT‘·«+

ìeTà≈£î ¬s‹Ôq≥T¢ ñ+≥T+<äì #·÷|æ+#·&ÉyT ø±ø£ ÄÁ‘j·T>±s¡T #Ó|æŒq≥T¢ eT<Ûä ‘·s¡>∑‹ ≈£î≥T+u≤\T |ü≥ºD≤\˝Àñ+&É&ÜìøÏ mìï u≤<Ûä\T |ü&ÉT‘·T+≤s√ ` Áô|ùdºCŸ ù|]≥ yês¡T |ü&˚ Ä]úø£ kÕ+|òæTø£ u≤<Ûä\qT mìï+ÏH√ áHê≥ø£+˝À ∫Árø£]+#·ã&ܶsTT.

yÓTT<äÏs¡+>∑+ n<Ó› sTT+Ï e´eVü‰s¡+‘√H yÓTT<ä\e⁄‘·T+~. yÓ÷≤sYôw&éH ø£ Ç\T¢>± e÷s¡Ãã&çq Ç+Ï Àn<Ó›≈£î ñ+&˚ ≈£î≥T+ã+ s¡+>∑Hê<Ûä+~. n+<äT˝À n‘·ì uÛ≤s¡ d”‘·, |æ\¢\T, n‘·ì ‘·eTTà&ÉT >√|æ eT]j·TT ‘·+Á&çñ+≤s¡T.eTqTwüß\qã&˚yêfi¯ófl ìedæ+#· Òì Ä Ç+Ï À qT+&ç eTqTwüß\T ìedæ+#·<ä–q Ç+ÏøÏ e÷s¡&ÜìøÏn<Ó› Ç+Ïø√dü+ s¡+‘ê >±*+∫ e∫Ãq >√|æ, ‘·q e~q‘√ ‘êqT #·÷dæ e∫Ãq n<Ó› sTT+Ï >∑÷]à #Ó|æŒyêfi¯ó¢ $~Û+∫q wüs¡‘·T\qT #Ó|üŒ>± n$ $qï n‘·ì e~q ªª u≤>∑THêïsTT ! sT÷ wüs¡‘·T\≈£î eTqTwüß´ …e«s¡÷e⁄+&É Òs¡T. <äj·÷´ ÒeTHêï e⁄+≤j˚TyÓ÷!µµ nq>± ªªì»+ Á>∑Væ≤+#êe⁄ e~Hê! Ä sTT+À¢ <äj·T´+ e⁄+~µµ nìˇø£ b˛s¡H√¢ ñ+&˚ Ç+Ï j·T»e÷ìì <äj·T´+‘√ b˛\Tdü÷Ô #Ó|üŒ>± ì»y˚TqqTø£ì ‘êqT #·÷dæ e∫Ãq ÄsTT+À¢ <äj·T´+ e⁄+<äì b˛e&ÜìøÏ dü+ø√∫+#˚ e~qqT<›•+∫ ªª n~ ø±<äT e~Hê ! ndü© sTT+À¢ <äj·T´+Ò<äHê ˙ n_ÛÁbÕj·T+?µµ nì #Ó|üPÔ ªª nqïj·T´≈£î HÓ\ø=ø£kÕ] ø£ì|ædüTÔ+<ä≥ Ä <äj·T´+. Ä|ò”düT qT+∫ J‘·+

|ü≥Tº≈£îsê>±H˚ yêøÏÀ¢ Vü‰»s¡T. <ë+‘√ nqïj·T´≈£î >∑T+&Ó\T C≤]b˛‘êsTT. bÕ|ü+, Hê‘√ mH√ïkÕs¡T¢ #ÓbÕŒ&ÉT.H˚qT #·÷#êqT ≈£L&Ü ?nì e´+>∑ +>± n+≤&ÉT. Ç+‘· À &Üø£ºsY e∫à |üø£åyê‘·+‘√ eT+#êq|ü&ç e⁄qï >√|æ‘·+Á&çøÏ yÓ’<ä + #˚dæ Ç\T¢e÷s¡eTì dü\Vü‰ ÇkÕÔ&ÉT. e÷s¡ Òì dæú‹˝À yêfi¯ófl+≤s¡T. ô|[fløÏ m~–q eTqTesê*øÏXÊÅdæÔ>±s¡T dü+ã+<Ûä+ ‘ÓkÕÔ&ÉT. @ á$<Ûä+>±HÓ’Hê ô|[fl #˚j·÷\H˚ ‘·\+|ü⁄‘√ ñ+≤s¡T ô|<ä›yêfi¯ófl. #ê©#ê\ìJ‘·+‘√ ô|<ä› ≈£î≥T+u≤ìqï b˛wæ+#·&Éy˚T ø±ø£ ‘·q ‘·eTTà&ÉT ø± Òõ |ò”E\øÏ, ‘·+Á&ç |üø£åyê‘êìï ‘·–Z+#·&ÜìøÏyÓ’<ä düVü‰j·T ì$T‘·Ô+ &ÉãT“øÏ, ≈£L‘·Ts¡T ô|[fløÏ nedüs¡yÓTÆq ø£≥ï+ &ÉãT“ ø√dü+ nìï+Ïì $T+∫ <ë]Á<ä +qT+∫ ‘·|æŒ+#·Tø√e&ÜìøÏ <äj·÷fiŸùdsƒY #·÷sTT+∫q \+#êìøÏ s¡+>∑Hê<Ûä+ ‘·\e+#·T‘ê&ÉT.

nÁø£eT dü+bÕ<äq≈£î Çwüº|ü&Éø£ ` m+‘· #·~$Hê ñ<√´>±\ ø√dü+ ìs¡T<√´– nsTT n&ɶyÓTÆqyê&ç ø±fi¯ófl|ü≥Tº≈£îH˚ ø£Hêï ‘·q ø±fi¯flMT<ä ‘êH˚ ì\ã&˚ Á|üj·T‘·ï+˝À uÛ≤>∑+>± ‘·q nqï |ü]ø£å |ò”E≈£î, Ç+Ï n<Ó›qT ø£≥ºeTqï&ÉãT“‘√ |üfiflbı&ç bı≤¢\ yê´bÕs¡+ ÁbÕs¡+_ÛkÕÔ&ÉT. &Üø£ºsY <ë«sê á$wüj·÷ìï ‘Ó\TdüT≈£îqï >√|æ nqï s¡+>∑Hê<Ûä+‘·eTTà&ÉTô|’ eT+&ç|ü&É‘ê&ÉT. Á|ürHÓ ≤ n<Ó› rdüT≈£î+≥÷ u≤>∑T#sTTkÕÔeTqï m\ÅøϺø …’≥÷¢, ≈£îfi≤sTT, eT÷sTTkÕÔeTqïeTTs¡T>∑T˙Ï ø±\Tyê.. Ç˝≤ MÏ À @B #˚j·Tø£ ‹]– n<Ó› &ÉãT“ø√dü+ e∫Ãq Ç+Ï j·T»e÷ìì >√|æ ì\Bdæn&É>∑>± yê]øÏ e÷≤e÷≤ ô|]– Ç+Ï j·T»e÷ì >√|æì ø£Ás¡‘√ >±j·T|üs¡∫ >√|æj˚T ‘·eTì >±j·T|üs¡∫q≥T¢πødüT ô|&É‘ês¡T. u≤|üPJ bÕs¡Tÿ <ä>∑Zs¡ »]π> MTÏ+>∑T˝À m+.m˝Ÿ.m.ñ|üq´dædüTÔ+fÒ >√|æ n&ÉT¶ø=ì Á|üuÛÑT‘·«$<ÛëHê\ >∑÷]à ùdºõMT<äH˚ ãVæ≤s¡+>∑+>± $eT]ÙkÕÔ&ÉT. Ä dü+|òüT≥ì n&ɶ+ ô|≥Tºø=ì >√|æì $|ü¢eø±s¡Tì>±∫Árø£]dü÷Ô n¬sdüTº #˚j·T&Éy˚T ø±ø£ s¡+>∑Hê<Ûä+ ø√≥T\ì H√≥¢qT |ü]o*+∫ \+#êìøÏ bÕ\Œ&çq+<äT≈£î n‘·ìï≈£L&Ü rdüT¬øfi≤¢s¡T b˛©düT\T. á <äèXÊ´ìï #·÷dæ eTTdü ≤j·Tq #·ìb˛e&É+‘√ Hê≥ø£+ eTT>∑TdüTÔ+~.

¬s+&ÉT s¡+>±\ Hê≥ø£+˝ÀH˚ s¡#·j·T‘· mH√ï düeTdü \qT m‹Ô #·÷|ü⁄‘·÷ Hê≥ø±ìï q&ç|æ+#ês¡+fÒ n~ÄÁ‘˚j·T >±]πø kÕ<Ûä + nì|æ+#·ø£ e÷q<äT. Ç+<äT˝À Á|ü<Ûëq bÕÁ‘·\T>± >√|æ, s¡+>∑Hê<Ûä+\qT r]Ã~<ä›&É+˝Às¡#·sTT‘·qT n_Ûq+~+#ê*. y˚&çy˚&ç düìïy˚XÊ\≈£î |ü<äTHÓ’q dü+uÛ≤wüD\qT düeT≈£L]à bÕÁ‘·\ <ë«sê |ü*øÏ+#ês¡TÄÁ‘˚j·T. >√|æ e÷≤¢&˚ Á|ü‹ e÷≥˝À |ü<äTHÓ’q dü+uÛ≤wüD\qT düeT≈£L]à bÕÁ‘·\ <ë«sê |ü*øÏ+#ês¡T ÄÁ‘˚j·T.>√|æ e÷≤¢& Á|ü‹ e÷≥˝À dü‘· + e´+>∑ s¡÷|ü+˝À nuÛÑT´<äj·T uÛ≤e+‘√ e⁄+≥T+~. eT<Ûä ‘·s¡>∑‹ yê] ìdü‡Vü‰j·T‘·,ì≥÷ºs¡TŒ\÷ e⁄+≤sTT. Çfi¯ó¢ e÷s¡ Òì |ü]dæú‘·T˝À¢ eTT]øÏ ø±\Te˝≤ eT<Ûä ñqï Ç+Ï ÀH˚ n<Ó›≈£î ñ+&˚ >√|æ‘√ªªsTT+Ï eTT+<äT eTTs¡T>∑Tø±\Te eT÷sTT+#·eTì mìïkÕs¡T¢ #ÓbÕŒqT? eTØ eTT≈£îÿ\T |ü–*b˛‘·THêïsTT. H√.H√.@+ ≤uÛÑ+ Ò<äTµµ nì e÷≤¢&çq &Üø£ºsY e÷≥\≈£îµµ m+<äT≈£î Ò<ä+&û &Üø£ºsY >±s¡÷ ? eTTs¡T>∑T ø±\Te eT÷sTTùdÔe÷≈£î s√>± …≤¢ ekÕÔsTT ? s√>±\T sê≈£î+fÒ &Üø£ºπs¢+ ø±yê*? µµ nì >√|æ bÕÁ‘·<ë«sê e´+>∑ +>± |ü*øÏ+#·&Éy˚Tø±<äTµµ #·~$ $C≤„q+ >∑&ç+#·&É+ e÷qe⁄&Ó’q yê&çøÏ nedüs¡y˚T. ø±ì, n+‘·ø£Hêï Áã‘·ø£&É+ eTTK´+. dü+kÕs¡+HêHêÏø° qs¡ø£yÓTÆ b˛‘·T+~. @ yê´bÕs¡eTHêï #˚dæ Hê\Tø±ÿdüT\T ‘Ó∫à y˚ùdÔ sT÷ dü+kÕsêìï ø±düÔ düTK+>±˝≤>∑Z\yTyÓ÷qH Hê ÄX.µµ (|üfiflbı&ç bı≤º\T n$Tà &ÉãT“ dü+bÕ~+#·&É+‘√ HêyÓ÷w”>± |ò”\yê«*‡q |üì Ò<ä+≥÷)ªª eTq+ |üdüTÔ\THêï |ü&ç e⁄+&Ü* >±ì sTT˝≤+Ï |üqT\T e÷Á‘·+ #˚j·T≈£L&É<äT. n+‘˚Hê nqïj·T´! Ç<˚ Hê eTqÁô|ùdºJ |æ\¢\ s√>±\‘√ ≈£î[flb˛‘·T+&=#·TÃ. yêfi¯fl≈£î ¬s+&ÉT #=ø±ÿ\Hêï Òø£b˛e#·TÃ. n|ü\yêfi¯ó¢ HêHê ã÷‘·T\T‹§º#·TÃ. á eTTs¡Tø±ÿ\Te ø£+|ü⁄˝À ` á ø±s¡T ôw&é À ã‘·ø=#·TÃ...µµ Ç˝≤+Ï áf…\˝≤+Ï e÷≥\HÓìï+ÏH√>√|æ bÕÁ‘· <ë«sê |ü*øÏ+#ês¡T ÄÁ‘˚j·T.

2. ø£|üŒ\T :

Ç~ ¬s+&ÉT s¡+>±\ Hê≥ø£+. >ö‘·eTãT<ä∆, nXÀø£kÕÁe÷Ÿ, |ü]es¡Ôq, yêdüÔe+, áHê&ÉT, mHé.õ.z., $X«XÊ+‹e+Ï XÊ+‹ Á|üuÀ<Ûë‘·àø£+ ` kÕe÷õø£ düeTdü \T ` sê»ø°j·T ìHê<ë\‘√ ≈£L&çq Hê≥ø±\qT sêdæq ÄÁ‘˚j·T>±s¡T ªª sê»ø°j·T ìHê<ë\‘√ Hê≥ø±ìï s¡øÏÔ ø£Ïº+#·T≈£î+≤&Éqï yê<äqqT ø±<äì|æ+#·Tø√yê\ì sT÷ Hê≥ø£+ÁyêXÊqTµµ nì eTT+<äTe÷≥˝À #Ó|ü≈£î+≤s¡T. ªdüTeTrX¯‘·ø£+µ ˝Àì..

ªª m|ü&ÉT dü+|ü<ä ø£*–qn|ü&ÉT ã+<äT>∑T\Te‘ÓÔs¡~ jÓT≥¢qïHé<Ó|üŒ\T>± #Ós¡Te⁄ ì+&çqø£|üŒ\T |ü~y˚\T CÒs¡T >∑<äsê düTeTrµµ nH˚ |ü<ä + á Hê≥ø±ìøÏ Ç‹eè‘·Ô+.

ªª ø±düÔ #ÓeTà e⁄+fÒ #ê\e÷à ø£|üŒ\T #˚s¡‘êsTT, H˚\ m+&ç+<ä+fÒ |ü‘êÔ Ò≈£î+&Ü b˛‘êsTTµµ nH˚ HÍø£s¡THês¡j·T´ e÷≥\≈£î ªª eTq H˚\ m+&Éq÷ m+&É<äT, Ä$ bÕ]b˛q÷ b˛e⁄. eTq+ sTT˝≤ #êyê*‡+<˚µµ nì ø£eT\|ü*πø e÷≥\˝À.. #Ós¡Te⁄˝À fiófl˝≤ |ü⁄wüÿ\+>± dæ]dü+|ü<ä\‘√ ñqï l|ü‹ Ç+ÏøÏ ã+<ÛäT‘·«+ ù|>∑T‘√ #Ós¡Te⁄˝ÀøÏø£|üŒ˝≤¢ yê] Ç+ÏøÏ #˚] Áã‹πøùd l|ü‹ ã+<ÛäTe⁄\ >∑÷¬sà ÄÁ‘˚j·T Ä e÷≥\T sêXÊs¡T nH˚~ düŒwüºeTe⁄‘·T+~.

‘√≥\T, ø=+&É\T, bı˝≤\T eT<Ûä ‘·q ‘·+Á&ç Ç\T¢ ø£Ïºq+<äT≈£î ‘·+Á&çì ø£eT\ ‹≥Tº≈£î+≥T+~. dæìe÷¬ø[¢qã+<ÛäTe⁄\ ø√dü+ uÛÀ+#˚j·T≈£î+&Ü m<äTs¡T#·÷kÕÔs¡T. l|ü‹ ‘·q ≈£L‘·Ts¡T #˚‘· düTeTr X¯‘·ø£+˝Àì ªªm|ü&ÉTdü+|ü<ä ø£*–q..µµ nH˚ |ü<ä + #·~$+#·Tø=ì ªªeTq ÄdæÔ, ◊X¯«sê´\qT #·÷dæ ø£|üŒ˝≤¢ #˚]q eTq ã+<ÛäTe⁄˝≤¢+Ïyê&˚ ìqTï Áù|$T+#˚ #·\|ü‹ ≈£L&ܵµ nì eTqdüT˝Àì e÷≥ ãj·T≥ô|&É‘ê&ÉT. dæìe÷ #·÷dæ e∫Ãq ã+<ÛäTe⁄\Tl|ü‹ì ˇø£]ï $T+∫ ˇø£s¡T bı>∑T&ÉT‘·÷ Äø±XÊìøÏ m‘ÔkÕÔs¡T. ø£eT\ ‘·qT Áù|$T+#˚ #·\|ü‹ >∑÷]à Hês¡j·T´n_ÛÁbÕj·T+ ‘Ó\TdüTø=ì yê] ô|[fløÏ ‘·q ‘·+Á&ç nuÛÑ +‘·sêìï ≈£L&Ü ‘Ó*|æ ‘·q ô|[fl $wüj·T+˝À ≈£L&Ü ‘·q≈£îdü«‘·+Á‘· + Ò≈£î+&Ü ‘·q ‘·+Á&ç #˚düTÔqï≥T¢ #Ó|üPÔ ô|<ä›\ e÷≥ $q≈£î+&Ü n‘·ìï ô|fi≤fl&ç‘˚ Hê J$‘·y˚T ø£<ëbÕ&Éj˚T~? ªª Hê |üfi¯ófl H˚q÷&É>=≥Tº≈£î+fÒ |òüs¡yê Ò<äT Hês¡j·÷´! m<äTÏyêfi¯ó¢ &É>=&ç‘˚H˚ u≤<Ûä!µµ nì nq>±ªª|æ∫Ñ·*¢, me¬s’Hê u≤<Ûä ˇø£fÒqe÷à ì»+ Ä˝À∫ùdÔ |üìøÏsêì |üfi¯ófl &Üø£ºsY rùdj·T&Éy˚T eT+∫~. eTq+sêsTTô|Ϻ ø=≥Tº≈£î+fÒ s¡uÛÑdüe⁄‘·T+~ ø£<ä÷? µµ nì Hês¡j·T´ düeTT<ësTTdü÷‘· #ÓbÕŒ&ÉT. ø£eT\ ø√dü+ #·\|ü‹ekÕÔ&ÉT. ø£eT\ yÓqTø£ e⁄qï ÄdæÔìø±ø£ e´øÏÔ>± ø£eT\qT Áù|$TkÕÔyê? nH˚ l|ü‹ Á|üX¯ï≈£î düe÷<Ûëq+ #Ó|üŒø£eTÚq+>± ñ+& #·\|ü‹ì ø£eT\ nbÕs¡∆+ #düTø=ì |ü+|ædüTÔ+~. ø£eT\ì ‘·q ø√&É\T>± #düTø=ì ÄdæÔì ø=fÒºj·÷´\HÄ˝À#·q‘√ |ü+ø£»eTà ñ+fÒ ` uÛÑÁ<äj·T´ ‘·q ≈£L‘·Ts¡TqT uÛ≤s¡ Òì l|ü‹øÏ Ç∫à ô|[fl#˚j·T<ä\TÃ≈£îHêï&ÉìuÛ≤$+∫ ø£eT\ ns¡∆sêÁ‹ Ç\T¢ e<ä* bÕ]b˛uÀ>± ‘·+Á&ç #·÷kÕÔ&ÉT. m|ü&É÷ |ü⁄Ϻq s√E »s¡T|ü⁄ø√ì l|ü‹ Ädü+e‘·‡s¡+ »s¡T|ü⁄ø√yê\ì ìXÃsTT+∫ me]øÏ q∫Ã+~ yêfiflì #düTø=ìeTàì Hês¡j·T´≈£î #Ó|üŒ&É+‘√ yÓTT<äÏs¡+>∑+eTT>∑TdüTÔ+~.

l|ü‹ |ü⁄Ϻqs√E Vü≤&Ü$&ç n‘·ì ã+<ÛäTe⁄\+‘ê ñ+≤s¡T. <=]øÏ+<˚ dü+<äT>± l|ü‹ |ü⁄Ϻq s√EqTn&ɶ+ ô|≥Tºø=ì ø=‘·Ô ã≥º\T ø=q&ÜìøÏ ãj·T\T<˚s¡‘ês¡T. l|ü‹øÏ |ü⁄Ϻqs√E ø±qTø£\qT nsTTqyêfi¯ófldüeT]Œ+#·Tø=ì n‘·ì |ü⁄≥Tº|üPs√«‘·Ôsê\T #Ó|üPÔ bı>∑&É≥+ ÁbÕs¡+_ÛkÕÔs¡T. ‘·q <ä>∑Zs¡ ñqï &ÉãT“qT ã+<ÛäTe⁄\≈£î|ü+#·T‘ê&ÉT. ˇø£ n|ü]∫‘· e´øÏÔ l|ü‹ì Ä]∆ø£ düVü‰j·÷ìï ø√s¡>± düeTj·÷ìøÏ ‘·q e<ä› Ò<äì, ñqï<ä+‘ê|ü+#êqì #Ó|æŒ n+<ä] e<ä› qT+∫ ø=+‘· &ÉãT“qT b˛>∑T#˚dæ Ç|æŒkÕÔ&ÉT. ø=+‘·ùd|üÏ ‘·sê«‘· ‘êqT <=+>∑H√≥¢qT

Á|æ+Ÿ#˚dæ #· ≤eTDÏ#˚dæ <Ûäqe+‘·T&Ó’q≥Tº, b˛©düT\ <äèwæº À ‘êqT |ü&çq≥T¢ #ÓbÕÔ&ÉT. mdt.◊.l|ü‹ì Ĭsdtº#˚j·T&ÜìøÏ sê>± bı–&çq »qy˚T <ä÷wæ+#·&É+ yÓTT<ä\Tô|Ϻ Ä|ü<ä À e⁄qï l|ü‹ì Ä<äTø√e&ÜìøÏ ã+<ÛäTe⁄\H˚yê¬se«s¡÷ eTT+<äT≈£î sês¡T. l|ü‹ H˚s¡+ ‘·eTô|’ y˚düTø√e&ÜìøÏ ã+<ÛäTe⁄\T eTT+<äT≈£î sês¡T. yê] ì»dü«s¡÷|ü+ãj·T≥|ü&É&É+‘√ M] Hê≥ø±ìï ≈£L&Ü ãj·T≥ô|&É‘ês¡T l|ü‹ eT]j·TT mdt.◊.>± qÏ+∫q n‘·ì $TÁ‘·T&ÉT>√bÕ\+.

2.2.2.2. Á|üuÀ<Ûë‘·àø£ Hê≥ø±\T :

á Á|üuÀ<Ûë‘·àø£ HêÏ\ø£qT ¬s+&ÉT s¡ø±\T>± $uÛÑõ+#·e#·TÃ. n$ (1) $X¯«XÊ+‹ Á|üuÀ<Ûë‘·àø£ Hê≥ø±\T 2)eT‘·kÕeTs¡dü Á|üuÀ<Ûë‘·àø£ Hê≥ø±\T.

2.2.2.2.1. $X¯«XÊ+‹ Á|üuÀ<Ûë‘·àø£ Hê≥ø£+ :

á $uÛ≤>∑+ øÏ+<ä #Ó|üø√<ä–q Hê≥ø£+ ª$X¯«XÊ+‹µ

$X¯«XÊ+‹ :

Á|ü|ü+#·XÊ+‹ kÕ~Û+#·&ÉeTH˚~ j·TT<ë∆\ô|’ ìs¡düq>± XÊ+‹düuÛÑ\qT ìs¡«Væ≤+#·&É+. ñ|üHê´kÕ˝§\ø£≥+e\¢ kÕ<Ûä |ü&É<äT. j·TT<ä∆+|ü≥¢ n+<ä]˝À e´‹πsø£ uÛ≤e+ ø£*– <ëìï s¡÷|ü⁄e÷bÕ\H˚ Á|üj·T‘·ï+ #˚dæq|ü&˚Á|ü|ü+#·+˝À j·TT<ä∆+ nH˚ |ü<ëìøÏ ‘êe⁄ Ò≈£î+&Ü #˚j·Te#·Ãì Á|üuÀ~Û+#˚ Hê≥ø£+. $TøÏÿ*H˚ì sê<Ûëø£èwüíeT÷]Ôù|s=ÿqï≥T¢ ªª »bÕHé À Væ≤s√wæe÷, Hê>∑kÕø°\ MT<ä nyÓT]ø± n≥+u≤+ãTqT Á|üjÓ÷–+∫ \ø£å ≤~ eT+~ÁbÕD≤\qT rdæq ‘·s¡Tyê‘·, ¬s+&Ée Á|ü|ü+#·j·TT<ä›+ eTT–dæ+~. ø±ì nÁ>∑sêC≤´\T ˇø£]ì $T+∫ eTs=ø£s¡TuÛÑj·T|ü&çb˛sTT b˛°\T>± e÷s¡D≤j·TT<Ûë\T ‘·j·÷s¡T #j·TkÕ>±s¡T. á <ës¡TD ø±+&ÉqT n]ø£≥º&ÜìøÏ Á|ü|ü+#·XÊ+‹ø±eTTø£\T ªj·TT<ä›+ e<ä› XÊ+‹ ø±yê\µH˚ ñ<ä e÷ìï ÒeBXÊs¡T. á ñ<ä e÷ìï ã\|üs¡#˚<˚ ÄÁ‘˚j·T s¡#·qª$X¯«XÊ+‹µ..

ª$X¯«XÊ+‹µ ◊<äT s¡+>±\ Hê≥ø£+. dü+πø‘êìï bÕÁ‘·\T>± rdüTø=ì sêj·Tã&çq Á|üjÓ÷>±‘·àø£ Hê≥ø£+ áª$X¯«XÊ+‹µ. á Hê≥ø£+ >∑÷]à ll>±s¡T ªª Hê≥ø£ s¡+>∑eTH˚ yÓ’<ä XÊ\˝À »s¡T>∑T‘·Tqï ø£ ∫øÏ‘ê‡ $<Ûëqy˚T áª$X¯«XÊ+‹µ nì ‘·q eTT+<äTe÷≥˝À sêXÊs¡T.

ll>± ª @ <X #·]Á‘· #·÷dæHê @eTTqï~ >∑s¡«ø±s¡D+ ...?µµ nH π>j·T+‘√ á Hê≥ø£+ ÁbÕs¡+_Û+#·ã&ÉT‘·T+~.düeT‘· nH˚ |üH˚ï+&˚fi¯fl uÛÑ÷<˚$ ≈£L‘·Ts¡T ø±¢düT˝À yê] e÷cÕºs¡T j·TT<ä›+ô|’ ø±+b˛õwüHé sêdüTø=ìs¡eTàq>± XÊ+‹>∑÷]à ‘Ó*dæq düeT‘· j·TT<ä∆eT+fÒ @$TÀ ‘·q ‘·*¢ì n&ÉT>∑T‘·T+~. m+‘√ $|òü⁄\+>± j·TT<ä∆+|ü≥¢ ‘·q≈£î >∑\E>∑TbÕ‡uÛ≤e+‘√ Äy˚X¯+>± #Ó|ü⁄Ô+~ ‘·*¢ ‘·q ≈£L‘·T]øÏ. j·TT<ä∆+˝ÀH˚ ø£qTï, ø±\T, #˚sTT b˛>=≥Tº≈£îqï ∫bÕsTT‘ê‘· nqu&˚ neTs¡j·T´ @<√ |üìMT<ä sê>± j·TT<ä∆+ >∑÷]à ‘·qqT ≈£L&Ü n&ç– ‘Ó\TdüT≈£î+≥T+~ düeT‘·.kÕ«qTuÛÑe+‘√ j·TT<ä∆+ >∑T]+∫ ø£fifl≈£î ø£Ïºq≥T¢ #ÓbÕÔs¡T neTs¡j·T´. Ç+‘· À ∫H√ï&ÉT, ô|<√›&ÉH uÛÑ÷<$ ø=&ÉT≈£î\TÇ<ä›s¡T yê] Ç<ä›] dæ<ë∆+‘ê\ $uÛÒ<ä+‘√ b˛≤¢&ÉT≈£î+≤s¡T. $C≤„q+ ù|s¡T‘√ j·TT<ä∆ kÕeTÁ–ì #˚ùd bòÕ´ø£ºØ$wüj·T+ e÷≤¢&É&ÜìøÏ ªXÊÅdæÔµ nH ôd’+ÏdüTº ô|<ë›&ÉT ø√dü+ uÛÑ÷<$ Ç+ÏøÏ sê>± j·TT<ä›+ >∑÷]Ã, yês¡T ô|≥ºuÀjTbòÕ´ø£ºØ >∑÷]à ∫Hêï&ÉT n&ç–q Á|üX¯ï\≈£î düe÷<Ûëq+ <ëfÒdæ yÓfi≤Ô&ÉT. ø=‘·Ô bòÕ´ø£ºØ ìsêàD≤ìøÏ bÕ¢Hé ∫ ô|<ë›&ÉTøÏÇ<ë›eTì e∫Ãq e÷kÕºs¡T <ë«sê bÕ¢Hé $esê\T ‘Ó\TdüT≈£î+≤s¡T ∫H√ï&ÉT, neTs¡j·T´\T. |ü+≥uÛÑ÷eTT˝À¢ì]à+|ü‘·\ô|Ϻq bòÕ´ø£ºØ ìsêàD≤ìï ø=+<äs¡T ]»q+ n&ÉT¶ø√>± n+<äT≈£î ô|<ë›&ÉT |üø√&ÉT. bòÕ´ø£ºØ ìsêàD≤ìøÏ

e´‹πsøÏ+# yê]ì §+>∑BdüTø√e&ÜìøÏ <Ûëq´+ <Ûäs¡ ô|+#·≥+ e\¢ ¬s’‘·T\+<äs¡÷ ÄX>± yê] |ü+≥qT neTTà‘ês¡ìm‘·TÔ y˚dæ Ä <ÛëHê´ìï ø=ì kÕºø˘ #˚dæ ø£s¡Te⁄ ø±≥ø±\T düèwæº+#·e#·TÃqH˚ XÊÅdæÔ e÷≥\qT Ä#·s¡D˝À ô|&ÜÔ&ÉTô|<ë›&ÉT.

¬s+&Ée s¡+>∑+˝À ô|<ë›&ÉT düèwæº+∫q ø£s¡e⁄ e\¢ fiÀ¢ »qeT+‘ê n˝≤¢&çb˛e\dæ e⁄+≥T+~. eT÷&Ées¡+>∑+˝À ø£s¡Te⁄ ø±≥ø±\qT ‘êfi¯ Òì ¬s’‘·T\T ‘·eT uÛÑ÷eTT\qT bòÕ´ø£ºØ ìsêàD≤ìøÏ Çe«&ÜìøÏ ˇ|ü≈£î+≤s¡T.<ÛëHê´ìï ø=~›ø=~›>± $&ÉT<ä\ #˚dü÷Ô #Íø£>± ø±]à≈£î\ #˚‘· ≈£L© |üì #˚sTT+#·T≈£î+≤&ÉT ô|<ë›&ÉT. uÛÑ÷<˚$,neTs¡j·T´, ∫H√ï&ÉT, $X¯«+, XÊ+‹ @$<Ûä+>±HÓ’Hê bòÕ´ø£ºØì eT÷sTT+#ê\ì Á|üj·T‘êï\T #˚kÕÔs¡T.

Hê\T>∑e s¡+>∑+˝À j·TT<ä∆ $es¡D≤ ` <ëì e\¢ Á|ü»\≈£î ø£*π> qcÕº\T @$TÀ Á|ü»\≈£î ‘Ó*|æ yê]˝À#Ó’‘·q´+ rdüTø=ì sêyê\ì ªj·TT<ä›+µ nH˚ ∫qï HêÏø£qT Á|ü<ä]Ù+|ü#˚kÕÔ&√. n+<äT˝À uÒõ, C≤Hé\ Áù|eTø£<∏äqT#·÷|ækÕÔs¡T. j·TT<ä∆+ e\¢ Äø£*<ä|ü\≈£î Hê nH˚ yêfi¢qT b˛>=≥Tº≈£îqï uÒ; ‘·q ÁbÕD≤\T ì\T|ü⁄≈£îH˚+<äT≈£î|ü&ÉT|üø£‘ÓÔ>± e÷]q $<Ûëq+H˚ ø±ø£ ÄyÓTqT #·÷dæq C≤Hé |æ∫Ãyê&ç ≤ e÷s¡&Üìï.. Ç˝≤ Vü≤è<äj·T$<ës¡ø£yÓTÆqdüìïy˚XÊ\‘· Hê≥ø£+ Á|ü<ä]Ù+|üã&ÉT‘·T+~.

◊<äe s¡+>∑+˝À u≤+ãT\qT ‘·j·÷s¡T#˚ùd bòÕ´ø£ºØ e\¢ yêfi¢≈£î e#˚à ≤uÛ≤\˝À yê]<ä›]øÏ uÛ≤>±\T |ü+#·T≈£îH˚<ä>∑Zs¡ eTqdüŒs¡∆ §kÕÔsTT. Ç+‘· À fiÀ¢ »qeT+‘ê ªj·TT<ä› bòÕ´ø£ºØ |ü&É>=≥º+&ç! XÊ+‹ì kÕú|æ+#·+&çµ nH ìHê<ë\‘√bòÕ´ø£ºØì #·T≥TºeTT≥º&É+‘√ b˛©düT\ #˚‘· ø±\TŒ\T »]|ædü÷Ô ô|<ë›&ÉT yÓfi¯óÔ+≤&ÉT. Ç+‘· nqsê∆ìøÏ ø±s¡≈£î&Ó’bÕ]b˛j˚T ø=&ÉT≈£îqT n‘·ì ‘·*¢ uÛÑ÷<˚$ ‘·TbÕø°‘√ ø±*à #·+|ü⁄‘·T+~. ø±\TŒ\˝À ø±s¡≈£î&Ó’ bÕ]b˛j˚T ø=&ÉT≈£îqTn‘·ì ‘·*¢ uÛÑ÷<˚$ ‘·TbÕø°‘√ ø±*à #·+|ü⁄‘·T+~. ø±\TŒ\˝À nø£ÿ&ÉTqï eT+<äT>∑T+&ÉT kÕe÷Á–øÏ ì|üŒ+≥Tø√>±»qeT+‘ê ãj·T≥≈£î yÓfifl>± bòÕ´ø£ºØ <ä>∑∆yÓTÆ ≈£î|üŒ≈£L*b˛‘·T+~. ª]»sê«j·Ts¡T ø£&É<ë+! ã+>±s¡T |ü+≥\T |ü+&ç<ë›+!bÕ&ÉT‘·÷ Ä&ÉT‘·÷ Vü‰sTT>± n+<äs¡+ ã‘·T≈£î<ë+!µµ nH˚ ◊ø£ ìHê<ä+‘√ Hê≥ø£+ eTT>∑TdüTÔ+~.

2.2.2.2.2. eT‘·kÕeTs¡dü Á|üuÀ<Ûë‘·àø£ Hê≥ø£+ :

eT‘·kÕeTs¡dü +H˚ Á|ü<Ûëq n+X¯+>± ô|≥Tºø=ì sêdæq Hê≥ø£+>± ªáHê&ÉTµ Hê≥ø£+qT #Ó|üø√e#·TÃ,

áHê&ÉT :

Væ≤+<ä÷ eTTdæ¢+\ düyÓTÆø£ ‘·qT Á|üuÀ~Ûdü÷Ô sêdæq Hê≥ø£+ ªáHê&ÉTµ kÕ«‘·+Á‘ê´q+‘·s¡+ uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À#Ó\πs–q eT‘·<äTs¡Vü≤+ø±s¡ $X¯«s¡÷|üy˚T á HêÏø£.. Vü≤ÁC≤uÒ>∑+ s¡∫+∫q ª~u≤Hé |òüsTTsY µµ nH˚ ∫qï ø£<∏ä áHê≥ø±ìøÏ Áù|s¡D>± ‘Ó*bÕs¡T ÄÁ‘˚j·T.

yÓTT<äÏs¡+>∑+ Ä>∑wüߺ 14 ns¡∆sêÁ‹ kÕ«‘·+Á‘· y&ÉTø£\‘√ Hê≥ø£+ ÁbÕs¡+uÛÑeTe⁄‘·T+~. ªªeTq+ n<äèwüºe+‘·T\+qd”+ ì»+>±! eTq uÛ≤s¡‘·e÷‘·, eTq<˚X¯e÷‘· <ëdü X¯è+K˝≤\ qT+&ç $&çe&˚ X¯óuÛÑeTTVüAs¡Ô+, neTè‘·ø£åD+eTq+ #·÷&É>∑*>±+µµ nì s¡V”≤+, qd”+ Äq+~+#·&Éy˚T ø±<äT. Äs√E n+<äs¡÷ ø=‘·Ô >∑T&ɶ\T ‘=&ÉTø=ÿì M~Û ÀÇ+Ï À $<äT´‘Y BbÕ\ yÓ\T>∑T˝À kÕ«‘·+Á‘· y˚&ÉTø£\T »s¡T|ü⁄≈£îHêïs¡T.

Ä>∑wüߺ 18. n+fÒ kÕ«‘·+Á‘· + e∫Ãq eT÷&ÉT s√E\ ‘·sê«‘· eTq+ #Ûê+<ädü ;»+ yÓTT\¬ø‹Ôq s√E, ≈£î\eT‘ê\≈£î nr‘·+>± Áù|e÷qTsê>±\‘√ ô|qydüT≈£îqï nø£“sY |ü⁄s¡Tc˛‘·Ô+ ≈£î≥T+ã düuÛÑT´\ Vü≤è<äj·÷\˝À Ä+π>¢j·T&Üø£ºsY ¬s+&ÉT eT‘ê\ eT<Ûä ì|ü s¡>∑\Ã&É+ Äs¡+_Û+∫q s√E. Væ≤+<ä÷ eTTdæ¢+\T ø£]H=ø£s¡T bı&ÉT#·Tø√e&É+ÁbÕs¡+_Û+∫Hê yê] ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T Ç+ø± ø£*dæ nH√´q´+>± ñ+&É&É+ @ Ä|ü<äqT ø=ì ‘Ó∫Ãô|&ÉT‘·T+<√qìyê]s¡Te⁄]ì y˚s¡T #˚dæ yÓ[flb˛‘ês¡T.

¬s+&Ée s¡+>∑+˝À eT‘·|òüTs¡D\ qT+∫ ‘·|æŒ+#·Tø=ì nø£“sY Ç+ÏøÏ e‘·‡˝≤ nH Væ≤+<ä÷ Åd”Ô ‘·\<ë#·Tø√e&ÜìøÏedüTÔ~. rsê n~ eTTdæ¢+ Ç\T¢ nì ‘Ó\TdüTø=ì uÛÑj·T|ü&ÉT‘·T+~. nø£“sY ÄyÓT #Ó+‘·≈£î @Á|üe÷<ä+ sêìe«qìVü‰MT ÇkÕÔ&ÉT. Væ≤+<ä÷ Åd”Ô e‘·‡\øÏ ÄÁX¯j·T+ ø£*Œ+#ês¡ì eTTd”¢+\T ÄyÓTqT |ü+|æy˚j·TeTì nø£“sYô|’ e‹Ô&çrdüT≈£îsê>±, á >=&Ée≈£î ø±s¡D+ e‘·‡\ì s¡V”≤+ #·+|üuÀ>±, qd”+ n&ÉT¶ø=ì ø£qT$|ü ø£*–düTÔ+~.

eT÷&Ées¡+>∑+˝À ª>∑T+&ܵ nH˚ eTTdæ¢+ eT‘·düTú&Ó’q ≈£L©øÏ eT+∫˙fi¯ó¢ Ç∫Ãq+<äT≈£î>±qT |ü⁄s¡Tc˛‘·Ô+qT yê]eT‘·düTú …’q Væ≤+<äTe⁄\T Væ≤+dæ+∫ yÓfi¯fl&É+ $qï nø£“sY yê]<ä›] Çfi¢ eT<Ûä qTqï ‘·\T|ü⁄ ‘êfi¯+ |ü>∑T\>=Ϻ>±j·÷\‘√ ñqï |ü⁄s¡Tc˛‘·Ô+≈£î ø£≥T¢ ø£&É‘ês¡T.e‘·‡\ o˝≤ìï bÕ&ÉT#˚j·T&Üìπø nø£“sY ÄyÓTqT ‘·q Ç+Ï Àô|≥Tº≈£îHêï&Éì sê+ nbÕs¡∆+ #˚düTø=ì #·+|ü Á|üj·T‹ïkÕÔ&ÉT.

s¡ø£åD •_s¡+˝À e‘·‡\qT #˚]ŒùdÔ ‘·q ≈£î≥T+u≤ìøÏ m˝≤+Ï Á|üe÷<ä+ yêÏ\¢<äì s¡V”≤+ e‘·‡\qTyÓ+≥u…≥Tº¬øfi≤Ô&ÉT. á˝À|ü⁄ ø=+<äs¡T Væ≤+<ä÷>∑T+&Ü\T nø£“sY Ç+Ï MT<ä <ë&ç #˚j·T>±, sê+ n&ÉT¶≈£îqï n‘·ìïÁ|üø£ÿ≈£î á&çà ˝≤– qd”+qT ø£‹Ô‘√ bı&ç∫ ªªVæ≤+<ä÷kÕÔHé õ+<ëu≤<éµµ nqT≈£î+≥÷ yÓfi≤Ôs¡T. nø£“sY e‘·‡\qT≈£L&Ü fiÀ¢ Vü≤‘· #˚XÊs¡H˚ yês¡Ô ‘Ó*j·T>± ªª ˙ Ä≥\T kÕ>∑e⁄. y˚TeTT ˇø£Ï>± ì\TkÕÔ+µµ nH˚ (|ü⁄s¡Tc˛‘·Ô+nø£“sY) Væ≤+<äT eTTdæ¢+\ ◊ø£ ‘· ø£+sƒ¡|ü*øÏq e÷≥\≈£î Ä+π>¢j·TT&Ó’q &Üø£ºsY bÕ]b˛e&É+‘√ Hê≥ø£+ eTT>∑TdüTÔ+~.

2.2.2.2.3. ø£qT$|ü ø£*–+#˚ Á|üuÀ<Ûë‘·àø£ Hê≥ø£+ :

á $uÛ≤>∑+ ÁøÏ+<ä ª|ü]es¡Ôqµ nH˚ Hê≥ø£+qT #·]Ã+#·Tø√e#·TÃ.

|ü]es¡Ôq :

düe÷»+ ‘·qπø$T #˚j·T Ò<äì ô|≥Tºã&ç<ës¡TìøÏ ‘·q y˚T<Ûëdü+|ü‹Ôì u≤ã÷sêe⁄˝≤+Ï ô|≥Tºã&ç<ës¡T\≈£î<Ûës¡uÀdü÷Ô |üs√ø£å+>± |”&ç‘· »HêìøÏ nHê´j·T+ #˚ùd s¡|òüT˝≤+Ï ø£e⁄\≈£î ø£qT$|ü ø£*–+#˚ Á|üuÀ<Ûë‘·àø£Hê≥ø£+. &Üø£ºsY |æ.$.s¡eTD>±] e÷≥¢ À¢ #ÓbÕŒ\+fÒ.. ªªÁXeTJe⁄\ ø±\+ãq>± ø£e⁄\T ø£$‘ê b˛sê≥+ #j·÷\qïdü‘ê´ìï yÓ\¢&çdüTÔ+B Hê≥ø£+µµ @&ÉT s√E˝À¢ sêj·Tã&çq Hê≥ø£+ Ç~!µµ Hê\T>∑T s¡+>±\ Hê≥ø£+ Ç~.

yÓTT<äÏ s¡+>∑+ s¡+>∑&ÉT bÕ≥‘√ yÓTT<ä\e⁄‘·T+~. ªª ‘·qqT<›•+#˚ Ä bÕ≥µµ nì ÁuÛÑ$T+∫q s¡+>∑&çï bÕ&É≥+Ä|üeT+≤&ÉT ø£$ s¡|òüTT. ù|<ä ≈£î≥T+ã+˝À |ü⁄Ϻ _.@.#·~$ >∑TeTkÕÔ ñ<√´>∑+ #˚j·T Çwüº|ü&Éø£ nC≤„‘· ø£$>∑>±>√düTº ¬s’≥sY>± u≤ã÷sêe⁄ nH˚ es¡∆e÷q sê»ø°j·T Hêj·T≈£î&ÉT, $T\T¢ j·T»e÷ìøÏ nedüs¡yÓTÆq Á|üdü+>±\T,ùdºŸyÓT+≥T¢ sêdü÷Ô ñ+&˚ ø£$ s¡|òüTT. mH√ï |ü⁄düÔø±\qT sêdæq ‘·q ù|s¡TqT eTTÁ~+#·&ÜìøÏ Çwüº|ü&É&ÉT. s¡|òüTTsêdæq kÕVæ≤‘ê´qï+‘·Ïì Ä ø£$øÏ ‘Ó*j·T≈£î+&ÜH˚ u≤ã÷sêe⁄ ‘·q ù|s¡T‘√ eTTÁ~+#·T≈£î+≤&ÉT. ˇø£ s√E$TwüH√¢ì ˝À|ü+ ø±s¡D+>± u≤ã÷sêe⁄ bòÕ´ø£ºØ˝À Á|üe÷<ä+ »s¡T>∑T‘·T+~. Ä Á|üe÷<ä+˝À u≤ã÷sêe⁄ Ç+Ï À|üì#˚ùd s¡+>∑j·T´ ‘·+Á&ç ás¡j·T´ #ÓsTT´ $]–b˛‘·T+~.

¬s+&Ées¡+>∑+˝À Ms¡j·T´≈£î #ÓsTT´ $]–q+<äT≈£î bòÕ´ø£ºØ s¡÷ Ÿ‡ Á|üø±s¡+ qwüº|ü]Vü‰s¡+ ø£≥ºeT+≤s¡T ø±]à≈£î\T.n˝≤ n&ç–q yê]øÏ \+#·+ Ç∫à dü+|òü÷ìï $∫Ãqï+ #˚j·÷\ì u≤ã÷sêe⁄ Á|üj·T‹ïkÕÔ&ÉT. yêfi¯fl+<äs¡÷ πøe÷≥MT<ä ñ+&ç ø±]àø£ Hêj·T≈£î&Ó’q #Í<ä]ì eT<Ûä e]Ô>± qwüº|ü]Vü‰s¡ $wüj·T+ e÷≤¢&É&ÜìøÏ u≤ã÷sêe⁄ <ä>∑Zs¡≈£î|ü+|ü⁄‘ês¡T. #Í<ä] e÷≥qT ìsêø£]dü÷Ô ª¬>Ÿ ne⁄Ÿµ nì |ü+|ækÕÔ&ÉT. ø±]à≈£î\T m+‘·¬ø’Hê ‘Ó–kÕÔs¡ì Á>∑Væ≤+∫qu≤ã÷sêe⁄ ‘·q <=+>∑ ‘Ó*$ì ñ|üjÓ÷–dü÷Ô ªª á yÓ<Ûäe\T @+ #˚kÕÔs√ #·÷kÕÔ. bòÕ´ø£ºØ $TwüH√¢ ˝À|ü+ @MTÒ<äT. ‘·ìF #˚sTT+#ê+. yê&ÉT Á‘ê– e∫à ˇfi¯ó¢ ‘Ó©≈£î+&Ü Á|üe÷<ä+ ‘Ó#·TÃ≈£îHêï&ÉT. qwüº|ü]Vü‰s¡+ ø£Ïºyê«*‡q

u≤<Ûä´‘· j·T»e÷ìπø e÷Á‘·+ ˝Ò<äT. #Í<ä] bÕغ ã\+ #˚≈£Ls¡TÃ≈£îH˚+<äT≈£î sT÷ neø±XÊìï u≤>±ñ|üjÓ÷–+#·T≈£î+≥THêï&ÉT. eTq≈£î yêfi¯fl≈£î »]–q sêj·Tu≤s¡ $wüj·T+ ≈£L&Ü ÁyêsTTµµ nì ø£$ì Ä<˚•kÕÔ&ÉT.

eT÷&Ée s¡+>∑+˝À ` XÀuÛÑ W<ës¡ +‘√ Ç∫Ãq |ü~ s¡÷bÕsTT\T ‘·eT H√fi¯ó¢ eT÷sTT+#·&ÜìøÏ XÀuÛÑqTnbÕs¡∆+ #˚düT≈£îqï ø=+&Éj·T´ XÀuÛÑ eT+∫‘·Hêìï Á>∑Væ≤kÕÔ&ÉT. u≤ã÷sêe⁄ |ü+|æq sö&û\T ø=+&Éj·T´qT >±j·T|üs¡∫b˛‘ês¡T. #Í<ä], ø=+&Éj·T´\T nC≤„Hê+<Ûäø±s¡+˝À ÇHêïfi¯ó¢ eT–Zb˛j˚T ø£$øÏ yêdüÔyê\qT #Ó|æŒ C≤„H√<äj·T+ø£*–kÕÔs¡T.

Hê\T>∑e s¡+>∑+˝À ` u≤ã÷sêe⁄ ‘·q #Ó …¢\T XÀuÛÑ, ø£$ s¡|òüTT, <ëdüT, #Í<ä] bòÕ´ø£ºØ Á|üe÷<ä+˝À #ÓsTT´b˛>=≥Tº≈£îqï Ms¡j·T´qT #·÷&É&ÜìøÏ yÓ[fl ‘·qô|’H˚ m<äTs¡T‹]π> dü+|òüT+‘√ #˚‘·T\T ø£*|æq≥T¢ s¡+>∑&ÉT <ë«sê‘Ó\TdüT≈£î+≤&ÉT. n˝≤ yÓ[flq+<äT≈£î yê] MT<ä ø√|ü|ü&É&Éy˚T ø±ø£, ‘·q ‘·|üqT Á>∑Væ≤+∫ Á|üC≤ùde˝À Áã‘·ø£≤ìøÏyÓfi¢uÀj˚T ø£$ì yÓsTT´ s¡÷bÕsTT\T #Ó*¢+∫ >±ì ø£<ä\eTì Ä+ø£å $~ÛkÕÔ&ÉT. Ò<ä+fÒ ÇHêïfi¯ó¢ ‘·q sTT+Ï À‹+&ç ‹qï Ks¡TÃøÏ &ÉãT“\T ø£≥ºø£b˛‘˚ b˛©düT\≈£î n|üŒC…bÕÔqì u…~]+#·>± ø£$ sêdæq ñ|üHê´kÕ\T yê´kÕ\qTñ|üjÓ÷–+#·Tø√e&Éy˚T ø±ø£, n‘·qT sêdæq mH√ï |ü⁄düÔø±\qT ‘·q ù|s¡ n#·Tà y˚sTT+#·T≈£îqï+<äT≈£î b˛©düT\≈£î]b˛s¡Tº #˚dæ ÁbÕdæ≈£L´Ÿ #˚sTTkÕÔqì XÀuÛÑ ‘·q nqï u≤ã÷sêe⁄qT ì\Bdæ #Ó|üŒ&É+‘√ yÓ÷Vü≤+ #Ó\¢ì u≤ã÷sêe⁄yêfi¯flqT e<ä*yÓ[flb˛‘ê&ÉT. ì»+ ‘Ó\TdüT≈£îqï ø£$ ù|<ä Á|ü»\ ñqø’ ‘êqT kÕVæ≤‘ê´ìï sêj·T&ÜìøÏìX¯ÃsTT+#·Tø=ì ø=+&Éj·T´‘√ yÓ[flb˛‘ê&ÉT.

2.2.2.3. sê»ø°j·T Hê≥ø£+ :sê»ø°j·T n+XÊ\‘√ sêj·Tã&çq HêÏø£>± ªyêdüÔe+µ Hê≥ø±ìï ù|s=ÿqe#·TÃ. Hê\T>∑T s¡+>±\˝À sêj·Tã&çq

Hê≥ø£+ Ç~.

yêdüÔe+ :yÓTT<ä* Hê>∑uÛÑ÷wüDX¯s¡à>±] e÷≥˝À¢ #ÓbÕŒ\+fÒ ªª $<˚o bÕ\q n+‘·yÓTÆ, <˚oj·TT\ bÕ\q ÁbÕs¡+uÛÑ+

nsTTq yÓ+≥H˚ kÕ«s¡∆|üs¡T …’q sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\T, ‘·eT n~Ûø±s¡+ ø√dü+ ì»+>± kÕ«‘·+Á‘· b˛sê≥+˝ÀbÕ˝§Zqï ‘ê´>∑<ÛäqT\qT ôd’‘·+ m˝≤ øÏ+#·|üs¡TkÕÔs√ #·÷ù| e´+>∑ Hê≥ø£+ ªªyêdüÔe+µµ. ø±+Á¬>dt dü+düú‘√ ÄÁ‘j·T≈£î>∑\ |ü]#·j·T+ á Hê≥ø£ s¡#·q≈£î dü÷Œ¤]Ô.

yÓTT<äÏ s¡+>∑+˝À |ü]es¡Ôq Hê≥ø£+˝À e÷~πs #Ó$TÏyê&ÉT bÕ&˚ bÕ≥‘√ Hê≥ø£+ ÁbÕs¡+_Û+#·ã&ÉT‘·T+~.ø±+Á¬>dt Á|üuÛÑT‘·«+ n~Ûø±s¡+˝ÀøÏ e∫Ãq ‘·s¡Tyê‘· n+<äT˝ÀøÏ n&ÉT>∑Tô|Ϻq neø±X¯yê~ sêeTj·T´. Ç‘·ìøÏdüTã“j·T´ ≈£î&ç uÛÑT»+>±, ø√Ï>±&ÉT n+>∑s¡ø£å≈£î&ç>± ñ+≤s¡T. eT+Á‘· nsTTq Äq+<äj·T´ #˚‘· e÷≤¢&ç+#·&ÜìøÏsêeTj·T´ ‘·q Ç+Ï <ä>∑Zs¡ düuÛÑqT @sêŒ≥T#˚kÕÔ&ÉT. ø±+Á¬>dt bÕغ MT<ä ñqï n_Ûe÷q+‘√ Ä bÕغH˚ qeTTà≈£îìmH√ï ùde\qT #˚dæq yÓ+ø£≤Á~ e´øÏÔ. nø£ås¡ C≤„q+ Òø£ Áã‹πø ã&ÉT>∑T Á|ü»\ |üøå±q ñ+≥÷ yê&ÉT dü‘· +. n\>±»Hê\qã&˚ yê]ì ‘·q e<ä›≈£î m>∑<√düTø=ì ‘Ó∫Ã+~ dü‘· y˚Tqì Äq+<äj·T´ eT+&ç|ü&É‘ê&ÉT.

¬s+&Ée s¡+>∑+˝À ` dü‘· + ñ+&˚ >∑÷&ÜìøÏ b˛sTT sêeTj·T´ <ë«sê n‘·ìøÏ »s¡T>∑uÀj˚T Á|üe÷<ä+ >∑÷]Ã#Ó|üŒ&ÜìøÏ yÓ+ø£≤Á~ yÓfi≤Ô&ÉT. n+‘· Àù| sêeTj·T´ eTìwæ nsTTq ø√Ï>±&ç <ë«sê >±j·T|ü&çq dü‘· +qT #·÷dæu≤<Ûä|ü&É‘ê&ÉT. Á|üC≤XÊ+‹øÏ uÛÑ+>∑+ ø£*Œ+#ê&É+≥÷ @ bÕ|üyÓTs¡T>∑ì dü‘· +ô|’ b˛©düT\T H˚s¡+ yÓ÷|æ n¬sdüTº #˚dærdüT≈£îyÓfi≤Ôs¡T. dü‘· + yÓfi¯SÔ yÓ+ø£≤Á~ n_Ûe÷ì+#˚ ø±+Á¬>dt bÕغ ‘·s¡|ü⁄H˚ ñ+&ç Ä >∑÷&Ó+ Á|ü»\ ‘·s¡|ü⁄qHêj·T≈£î&ç>± ñ+&ç b˛sê&ÉeTì #Ó|æŒ C…’\T≈£î yÓfi≤Ô&ÉT.

eT÷&Ée s¡+>∑+˝À ` dü‘· +qT nHê´j·T+>± n¬sdüTº #˚dæq+<äT≈£î y˚ ≤~ eT+~ düyÓTà #˚kÕÔs¡T. dü‘· +qTnHê´j·T+>± n¬sdüTº #˚sTT+∫q Äq+<äj·T´ <ä>∑Zs¡≈£î yÓ+ø£≤Á~ H˚s¡T>± yÓ[fl dü‘· +qT $&ç∫ô|≥ºeTì ` n˝≤$&ç∫ô|≥ºì |üø£å+˝À $|üØ‘· |ü]D≤e÷\qT m<äTs√ÿyê*‡ edüTÔ+<äì Äq+<äj·T´qT, sêeTj·T´\qT ôV≤#·Ã]+∫yÓfi≤Ô&ÉT. dü‘· + |üøå±q b˛sê&˚ >∑÷&Ó+ Á|ü»\qT C…’ À¢ ô|Ϻ+#·&ÜìøÏ ÁbıVæ≤_ÛwüHé düeTj·T+˝À yês¡T <=+>∑kÕsêø±düTÔqï≥T¢ ìs¡÷|æ+#·&ÜìøÏ yês¡T ìedæ+#˚ >∑÷&Ó+˝Àì H˚\˝À mø£ÿ&Ó’q ø£\T¢qT |üP&çà ô|≥º&ÜìøÏ Á|üD≤[ø£y˚düT≈£î+≤s¡T. ‘·q yê]øÏ ñ<√´>∑$T|æŒkÕÔqì düTã“j·T´ qT+∫ yÓsTT´ s¡÷bÕsTT\T \+#·+>± rdüT≈£îqï sêeTj·T´ñ<√´>∑$Te«b˛j˚Tdü]øÏ yê]s¡Te⁄] eT<Ûä eTqdüŒs¡∆\T ekÕÔsTT.

Hê\Ze s¡+>∑+˝À sêeTj·T´ #˚‹˝À yÓ÷düb˛sTTq düTã“j·T´ kÕ«s¡∆ Á|üjÓ÷»q+‘√ yÓ+ø£≤Á~ <ä>∑Zs¡≈£î sê>±ªª C≤Á>∑‘·Ô! eT÷‘·T\T Hêπø ≈£îø±ÿ! Hê <ä>∑Zs¡≈£î |üs¡T¬>‘êÔy√ Ç|ü&ÉT? nø£ÿ&É bÕø£+ #Ó&≥|üŒÏøÏ Ä yÓsTT´ s¡÷bÕj·T\Tsêã≥Tºø√e&ÜìøÏ sT÷ m‘·TÔ y˚XÊe⁄ ? b˛`yÓfi¯ófl` sT÷ bı*y˚Ts¡ À¢øÏ sê≈£î. meTTø£\T $s¡>∑u§&ÉTkÕÔqT b˛!µµ nìø£s¡Á‘√ u≤<äuÀ>± düTã“j·T´ bÕ]b˛‘ê&ÉT. >∑÷&Ó+˝À ø£\T¢+<äì sêeTT&ÉTqT b˛©düT\T n¬sdüTº #˚kÕÔs¡T. b˛©düT\T@<√ ˇø£ e+ø£‘√ ø±\TŒ\T »s¡T|ü⁄‘ês¡T. Ä ø±\TŒ\˝À yÓ+ø£≤Á~ eTs¡DÏkÕÔ&ÉT. ìC≤ìC≤\T ‘Ó\TdüT≈£îqï eT+Á‹Äq+<äj·T´ dü‘· +≈£î ø£åe÷|üD ÒKqT sêdæ $&ç|æ+∫ yÓfi≤Ô&ÉT. |ü<äe⁄\T, bÕغ\T ms¡>∑ì ìs¡à\ Á|üC≤ùde≈£î&Ó’qyÓ+ø£≤Á~øÏ n+<ä]‘√bÕ≥T dü‘· + ≈£L&Ü ìyêfi¯ó\T n]Œ+#·&É+‘√ Hê≥ø£+ eTT>∑TdüTÔ+~.

2.2.2.4. eTqdüÔ‘·« ∫Á‘·D Hê≥ø±\T :

$$<Ûä e´≈£îÔ\ eTqdüÔ‘ê«\qT ∫Árø£]dü÷Ô sêùd HêÏø£ eTqdüÔ‘·« ∫Á‘·D Hê≥ø±\T>± ù|s=ÿqe#·TÃ. BìøÏñ<ëVü≤s¡D>± ªuÛÑj·T+µ Hê≥ø£+qT #Ó|üø√e#·TÃ. πø ˇø£ s¡+>∑+˝À kÕ–b˛j˚T Hê≥ø£+.

1. uÛÑj·T+ :J$‘·+˝À @~ m<äTs√ÿyê\Hêï uÛÑj·T+‘√ uÛÑj·÷ìøÏ ˝§+–b˛sTT J$‘·+˝À sêJ|ü&ç nD>∑<=ø£ÿã&ÉT‘·Tqï

yês¡T>±H ñ+≥÷ Áã‘·T≈£î ã+&çq kÕ–+# ø=+‘·eT+~ eTqdüÔ‘ê«\ ∫Á‘·D á Hê≥ø£+. á Hê≥ø±ìï eTÁ<ëdüT˝Àìñ&é ≤+&é‡ ôVA˝Ÿ˝À ÄÁ‘˚j·T #ÓãT‘·T+fÒ s¡ø£Ôø£ ïs¡T Hê>∑uÛÑ÷wüD+ sêXÊs¡T. πøe\+ 48 >∑+˝À¢ ÄÁ‘˚j·T áHê≥ø±ìï sêXÊs¡Tµµ

‘Ós¡ m‘·Ô>±H sêÁ‘·+‘ê |üì#dæHê u≤¬s&ÉT bı<Ó›øÏÿHê m&É<Ó>∑ì |üìì e>∑<Ó+#·&ÜìøÏ |üì#düT≈£îH nøö+f…+ŸqTÇ+ÏøÏ yÓ[fl kÕïq+ #˚dæ $ÁXÊ+‹ rdüT≈£îeùdÔ, $düT>∑T Ò≈£î+&Ü $T–*q |üì #·ø£#·ø± #˚düTø√e#·Ãì eTTdü\j·T´dü\Vü‰ ÇkÕÔ&ÉT. ns¡yÓ’ s¡÷bÕj·T\≈£î ns¡e#êøÏ] #˚ùd yêfi¯fl≈£î ô|fi≤fl+ _&ɶ …+<äTø£ì ìdüŒ èVü≤‘√ n+≥÷ Àø£+˝Àn+<äs¡÷ düTK|ü&ÉT‘·T+fÒ ‘êH˚ ø£wüº|ü&ÉT‘·Tqï≥T¢ uÛ≤$kÕÔ&ÉT. n+‘· À ÁbıÁ|üsTT≥sY, n‘·ì |üs¡‡q˝Ÿ ôdÁø£≥ØÄ|ò”düT≈£î ekÕÔs¡T. yTH»sYøÏ n|üŒC…|æŒq ùdºŸyÓT+ŸqT |üP]Ô #j·Tq+<äT≈£î ÁbıÁ|üsTT≥sY yTH»sYì ‹Ïº >∑+≥˝À|ü⁄s¡&û #j·TeTì yÓfi≤Ô&ÉT.ˇø£] eT÷˝≤q eTs=ø£] e÷≥ |ü&ç+<äì |üs¡‡q Ÿ ôdÁø£≥Ø yTH»sYô|’, yTH»sY møö+f…+Ÿô|’ø√|üŒ&É‘ês¡T. ùdºŸyÓT+Ÿ ‘·j·÷s¡T #˚j·T&Éy˚T >±ø£ ‘·q |üì ø±ì f…Æ|æ+>¥ esYÿqT ≈£L&Ü ‘êH˚ #˚j·÷˝≤? nìÁ|ü•ï+∫q+<äT≈£î, dü+kÕsêìï b˛wæ+#˚+<äT≈£î @+ #Ój·T´eTHêï #Ój·÷´* nì y˚TH˚»s¡T n+≤&ÉT.

y˚TH˚»s¡T ñ<√´>∑+‘√ n‘·qT düTK|ü&ÉT‘·THêï&ÉT. nqT≈£îH˚ nøö+f…+ŸøÏ y˚TH˚»s¡T Ä kÕúsTTøÏ #˚s¡Tø√e&É+yÓqTø£ ‘êqT |ü&çq u≤<Ûä\T ≈£L&Ü #Ó|üŒ≥y˚T >±ø£ n‘·ì ≈£î≥T+ã |ü]dæú‹ì #Ó|æŒ mes¡Hêï #·÷ùdÔ qe⁄«‘ês¡H˚uÛÑj·T+ ñqï|üŒÏøÏ ø£≥º\T ‘Ó+#·T≈£î e∫Ãq <äT:K+‘√ ø£ ïs¡T ô|≥Tº≈£î+≤&ÉT. y˚TH˚»s¡T >±<∏ä $qï nøö+f…+Ÿªªn+<äs¡÷ @&ÉTdüTÔHêïs¡T. n+<äs¡÷ u≤<Ûä|ü&ÉT‘·THêïs¡T.. n+<ä] ã‘·T≈£î\÷ sTT+‘˚! á Á|ü|ü+#·eT+‘ê sTT+‘˚.

H˚H=ø£ÿDÒí ø±<äT. Hê˝≤ \ø£å\÷ ø√≥T¢ e⁄Hêïs¡T. Hê ø£Hêï V”≤q+>± e⁄+&˚ yêfi¯Sfl e⁄Hêïs¡T.µµ n+≥÷H˚ yêfi¯fl >∑÷]ÃH˚HÓ+<äT≈£î Ä˝À∫+#ê\+≥÷ ªª mes¡T ã‘·T≈£î yêfi¯fl~µµ nH˚ n_ÛÁbÕj·÷ìøÏ ekÕÔ&ÉT. #ê©#ê\ì J‘êìï#˚Ãmøö+f…+Ÿ ñ<√´>∑+ e\¢ dü+kÕs¡+ HêX¯qyÓTÆb˛sTTq≥T¢ |”&Éø£\\T ø£+≤&ÉT. n|ü&˚ &É÷´°øÏ e∫Ãq f…Æ|ædüTºmøö+Ÿì Ç+ÏøÏ |ü+|æ ‘·q |üìì ‘êH˚ #˚düTÔ+~. ‘êqT Áù|$T+∫q yê&ÉT ñ>√´>∑düTú&ÉsTT‘˚ ‘·q ‘·*¢<ä+Á&ÉT\Tˇ|ü≈£î+≤s¡ì ÄyÓT ‘·q Á|æj·TT&çøÏ ÄyÓT |üì #˚ùd Ä|ò”düT˝ÀH˚ ñ<√´>∑$T|æŒdüTÔ+~ f…Æ|ædüTº. yê]s¡Te⁄] dü+ã+<Ûä+me«]øÏ ‘Ó*j·T≈£î+&Ü ñ+&˚ ≤ eTdü\eTì Á|æj·TT&çï ôV≤#·Ã]düTÔ+~. Ä Ä|ò”düT˝À |üì#˚ùd ø±´wæj·TsYøÏ CÀ´‹wü +‘Ó\TdüT. ø=‘·Ô>± #˚]q ≈£îÁs¡yê&ç (X¯+ø£sY) #˚sTT #·÷dæ n‘·ìøÏ ô|[fl nsTTq≥T¢ n‘·ì uÛ≤s¡ ø=‘·Ô>± #˚]q≈£îÁs¡yê&ç (X¯+ø£sY) #˚sTT #·÷dæ n‘·ìøÏ ô|[fl nsTTq≥T¢ n‘·ì uÛ≤s¡ >∑s¡“¤e‹ nì #ÓbÕÔ&ÉT. ø±´wæj·TsY #Óù|Œe˙ïã÷≥ø£eTH˚ n‘·ì Á|æj·TT&ç‘√ ‘êqT >∑s¡“¤e‹ì f…Æ|ædtº #Ó|üŒ>± ø£+>∑T‹+≤&ÉT. Ä|ò”düT˝À n&ɶyÓTÆq |üqT\T #˚j·T&É+eT]j·TT Ä&É<ëì <ë«sê ñ<√´>∑+ dü+bÕ~+#·&É+ HêyÓ÷w”>± |ò”\sTTq X¯+ø£sY ñ<√´>±ìøÏ sêJHêe÷ #˚j·Tb˛>±yê] ô|[fl <äècÕº eTTK´+>± ø£&ÉT|ü⁄˝À ô|]π> _&ɶ ø√düyÓTÆHê ñ<√´>∑+ #˚j·TeTì f…Æ|ædüTº ‘·q Á|æj·TT&ÉT X¯+ø£sYìÁbÕ<Ûj·T|ü&É>± n+^ø£]kÕÔ&ÉT.

ÁbıÁ|üsTT≥sYøÏ f…Æ|ædüTº bÕs¡«‹MT<ä yÓ÷Eqï ø±s¡D+>± yê]<ä›] eT<Ûä ‘·\<ä÷s¡Ãø£ #·÷N #·÷&Éq≥Tº bıeTàH˚|üs¡‡q˝Ÿ ôdÁø£≥Ø e÷≥\øÏ f…Æ|ædüTº bÕs¡«‹H˚ Áù|$T+#˚ X¯+ø£sY >=&Éeô|≥Tºø=ì ‘·q sêJHêe÷ #˚j·T&ÜìøÏ|üPqT≈£î+≤&ÉT. ÇHéø£+≤ø˘‡ ø±s¡D+>± >∑TeTkÕÔ\+<ä]øÏ ¬s+&ÉTHÓ\\T uÀqdt Ç∫Ãq≥T¢ yê] <ä>∑Zs¡ qT+∫s¡o<äT\T rdüTø=ì ùdºŸyÓT+Ÿ ‘·j·÷s¡T#˚j·TeTì y˚TH˚»sYì Ä<˚•kÕÔ&ÉT ÁbıÁ|üsTT≥sY. ‘·eT V”≤qdæú‹øÏ ø±s¡DyÓTÆqÁbıÁ|üsTT≥sY y˚TH˚»sY uÛ≤s¡ HêHêe÷≥\ì |æ∫Ñ√ uÛÑj·Tô|≥º>± yÓ+≥H˚ yêfi¯flqT Ç\T¢ U≤∞#˚dæ bıeTà+≤&ÉT ÄÁbıÁ|üsTT≥sY. Ä|ò”düT˝À yêfiófl me«s¡÷ ‘êeTT uÀqdt rdüT≈£îqï≥T¢ s¡o<äT sêj·T≈£î+&Ü yê]˝À #Ó’‘·q´+ rdüT≈£îekÕÔ&ÉTX¯+ø£sY. n+‘˚ø±<äT ªª y˚TH˚»sY >±s¡÷! sTT+‘· ej·TdüT+B. Ç+ø± jÓT+<äTø£+&û MTø° bÕ&ÉTãT~∆? MTkÕÏyêfi¯flbı≥º\T ø=Ϻ m+<äTø£+&û á Çqô|Œf…º À ì+|ü&ÜìøÏ #·÷kÕÔs¡T. Ç+‘·#˚ùdÔ MTø=#˚à øÏ‘êuÒ$TÀ #·÷#ês¡T. MTuÛ≤s¡ |æ∫Ã~ ø±e&É+ n+‘Hê. n+<ä] uÛ≤s¡ \÷ n˝≤ nsTTb˛yê\Hê MT n_ÛÁbÕj·T+. @+? Çø£HÓ’Hê e÷qTø=+&ûyÓ<Ûäe uÛÑj·T+µµ nì X¯+ø£sY yÓfi≤Ô&ÉT. bÕs¡«‹ >∑]“¤D° nì ÁbıÁ|üsTT≥sY ‘Ó\TdüTø=ì bòÕ´ø£ºØ ≈£L©\ $wüj·T+˝ÀX¯+ø£sY CÀø£ + #˚düTø√≈£î+&Ü ñ+&˚+<äT≈£î n‘·ìì ‹]– ñ<√´>∑+˝À #˚]Œ+#·eTì, n˝≤ #˚]Œ+#·ì |üø£å+˝À>∑s¡“¤+‘√ ñqï≥T¢ ÄyÓT ‘·*¢<ä+Á&ÉT\≈£î ‘Ó*j·T|üs¡TkÕÔqì bÕs¡«‹ì ÁbıÁ|üsTT≥sY u≤¢ø˘yÓTsTT˝Ÿ #˚dæ ÄyÓT ‘·+Á&çøÏndü\T $wüj·T+ #Ó|üŒ>± bÕs¡«‹ ‘·+Á&ç Ä yês¡Ô $ì #·ìb˛‘ê&ÉT. ‘·q≈£î m<äs¡T ‹]–q nøö+f…+Ÿ bÕs¡«‹\qT|ædüº Ÿ‘√ uÛÑj·Tô|≥º>± á˝À|ü⁄ X¯+ø£sY dæ.◊.‘√ e∫à ÁbıÁ|üsTT≥sY n$˙‹ bÕ\Œ&çq≥T¢ kÕøå±´<Ûësê\T #·÷|æ+∫n¬sdüTº #˚sTTkÕÔ&ÉT. ÁbÕD≤\‘√ yÓfi‚fl ÁbıÁ|üsTT≥sYqT y˚TH˚»sY uÛ≤s¡ ø£‹Ô $dæ] #·+|ü&É+‘√ Hê≥ø£+ eTT>∑TdüTÔ+~.

e÷qdæø£ s√>∑+‘√ e⁄qï uÛ≤s¡ |ü]dæú‹ ‘·\#·T≈£î+≥÷ ‘·q˝À bı+– bıs¡ Ò <äT:U≤ìï |æ\¢\T, ãj·T≥yê¬se«s¡Hêï#·÷kÕÔs¡ì y˚TH˚»sY uÛÑj·T+. >∑+ô|&ÉT dü+kÕs¡+‘√ #ê©#ê\ì J‘·+‘√ >=&ÉT¶ #êøÏ] #˚ùd uÛÑs¡ÔqT #·÷dü÷Ô J$‘êìï>∑&É|ü≥y˚T y˚TH˚»sY uÛ≤s¡ uÛÑj·T+. ô|’ n~Ûø±s¡T\T #Ó|æŒq n&ɶyÓTÆq |üqT\T Ä‘·àqT #·+|ü⁄ø=ì y˚fi≤bÕfi≤ Ò≈£î+&Ü#˚j·Tø£b˛‘˚, #˚j·Tq+fÒ n+<äT≈£î ‘·q ñ<√´>∑+ |”øÏ y˚ùdÔ uÛ≤sê´_&ɶ\T ãC≤s¡Tq |ü&ç mø£ÿ&É #·kÕÔs√qH˚ yê]<ä›]Áù|eT e´eVü‰s¡+ ‘√Ïyê]øÏ ‘Ó\TdüTÔ+<˚yÓ÷qH˚ uÛÑj·T+ f…Æ|ædüTº bÕs¡«‹~. @ ø£åD≤q mes=∫à ÇHéø£+≤ø˘‡ ù|s¡&ÉãT“ ø£Ïº+#·T≈£î+≤s√qH˚ uÛÑj·T+ ÁbıÁ|üsTTsY~. Ç˝≤ n+<äs¡÷ @<√ uÛÑj·T+‘√ Áã‘·T≈£îqT uÛ≤s¡+>± >∑&çù|yêfi¯ófl Ç+<ä] eTqdüÔ‘ê«\qT á HêÏø£ À ∫Árø£]+#ês¡T ÄÁ‘˚j·T.

2. eTqdü÷ ` ej·TdüT :dæ&ûï Vü≤esYº sêdæq ª B q÷´ yêŸ <˚ yê+f…&é µ nH˚ Hê≥ø£+ ªeTqdü÷`ej·TdüTµ Hê≥ø±ìøÏ eT÷\+. πø

s¡+>∑+‘√ eT÷&ÉT <äèXÊ´\˝À kÕπ> Hê≥ø£+.

•ej·T´ ◊X¯«s¡ e+‘·T&ÉT. •ej·T´ ‹s¡T|ü‹ j·T»e÷ì ùde≈£î&ÉH˚>±ì ÁbÕD ùdïVæ≤‘·T\T. M]<ä›s¡T yê´bÕs¡ì$T‘·Ô+ u§+u≤sTT˝À ˇø£ ø£+ô|˙øÏ yÓfi¯fl>± Ä ø£+ô|˙˝À f…Æ|ædüTº>± |üì#˚ùd *©¢ì •ej·T´ #·÷dæ Äø£]¸‘·T&Ó’Áù|$T+∫ ô|[fl #düTø√yê\ì ìXÃsTT+#·T≈£î+≤&ÉT. ªÄÁ‘j·T Hê≥ø±\T |üPsê«|üsê\Tµ nH n+X+ô|’ |ü]XÀ<Ûäq#˚dæq ô|’&çbÕ\ >±s¡T ªª *©¢ •ej·T´qT Äø£]¸düTÔ+~. (ÄÁ‘˚j·T |üPsê«|üsê\T ` |ü⁄≥ 73) nì bıs¡bÕ≥T>±ù|s=ÿ+≤s¡T. yês¡T ù|s=ÿqï<˚ ì»yÓTÆ‘˚ ªMT¬s+‘· eT+∫yês¡T, H˚ì<ä+‘ê ñ‘·Ôsê˝À¢ sêj·T Ò<äT. qqTï >∑T]+∫@MT n&É≈£îÿ+&Ü, @MT ‘Ó*j·T≈£î+&Ü, m˝≤ ô|[fl#˚düT≈£î+≤qHêïs¡T.µµ nì m˝≤ ‹s¡T|ü‹‘√ nq>∑\T>∑TqT?•ej·T´ ‘·q≈£î |ü+|æq ‹s¡T|ü‹ bòıÀqT ‹s¡T|ü‹øÏ #·÷|ædü÷Ô ªª Ç~ yÓ÷dü+ ø±<ë? ˇø£] bò À |ü+|æ Ç+ø=ø£]ù|s¡T #ÓbÕÔsê ? Ç+ø=ø£s¡T ô|fi≤fl&Ü\ì #·÷kÕÔsê?µµ nì *©¢ nH˚ <ëìï ãϺ u§+u≤sTT yÓ[flq|ü&ÉT ‹s¡T|ü‹ìdü÷#êj·T>± #·÷dæ+<äì ‘Ó\TdüTÔ+~. *©¢ •ej·T´qT Äø£]¸+#· Ò<äì düŒwüºeTe⁄‘·T+~. •wüj·T´ Á|üø£ÿqTqï ‹s¡T|ü‹ì**¢ dü÷#êj·T>± n|ü&˚ #·÷düTÔ+~. Ä ‘·sê«‘· •ej·T´ ‘·q bòıÀ $ø±s¡+>± ñqï ø±s¡D+>± <ëìï *©¢øÏ|ü+|æ‘˚ ‘·q Áù|eTqT ìsêø£]düTÔ+<äH˚ uÛÑj·T+‘√ ÄyÓT Áù|eTqT m˝≤¬>’Hê bı+~ ô|fi≤fl&Ü\H˚ ñ<›X¯ +‘√ ‹s¡T|ü‹øÏ‘Ó*j·T≈£î+&ÜH˚ ‹s¡T|ü‹ bòıÀqT |ü+|æ •ej·T´ ù|s¡ ‹s¡T|ü‹ #˚‘· *©¢øÏ ñ‘·Ôs¡ Á|ü‘·T´‘·Ôsê\T q&ç|ækÕÔ&ÉT. Áù|eTø£<∏ä+‘ê ÒK\T <ë«sêH˚ q&ç∫ |ü+|üã&çq ‹s¡T|ü‹ bòıÀqT #·÷düT≈£îqï **¢ n‘·H˚ •ej·T´ nqTø=ì ô|[fløÏˇ|ü≈£î+≥T+~.

•ej·T´ *©¢ì ]õwüºsY e÷ πsõ #˚düTø√e&ÜìøÏ uÛ≤Ø m‘·TÔq @sêŒ≥T¢ #˚sTT+∫ dü«j·T+>± ‘êH˚ ÄyÓTqT ]d”yé#˚düTø√e&ÜìøÏ Áf…ÆHé e#˚à düeTj·÷ìøÏ ø±s¡T˝À d”Œ&é>± ãj·T\T<˚s¡‘ê&ÉT •ej·T´. *©¢ •ej·T´ Ç+ÏøÏ sêH˚edüTÔ+~. *©¢ yÓ+≥ •ej·T´ ø£*dæ sêø£b˛e&É+‘√ •ej·T´ @yÓTÆ ñ+≤&Éì ø£*dæ sêø£b˛e&É+‘√ •ej·T´ @yÓTÆñ+≤&Éì n+<äs¡T ÄXÃs¡ b˛‘ês¡T. ‹s¡T|ü‹ì #·÷dæ n‘·H ‘·qqT ô|[fl #düT≈£î+≥Tqï+<äT≈£î ø£è‘·»„‘·>± ‹s¡T|ü‹ìøö–fi¯fl˝À _–+#·>± @$T ns¡∆+ø±ì ‹s¡T|ü‹ ÄyÓT qT+∫ ‘·|æŒ+#·Tø=ì •ej·T´ ø√dü+ m<äTs¡T#·÷düTÔ+&É>±j·÷øχ&Ó+Ÿ˝À ø±fi¯ófl $]– >±j·T|ü&çq •ej·T´qT &Üø£ºsY rdüT≈£îekÕÔ&ÉT. ‘·qqT ô|fi≤fl&ÉuÀj˚T~ n‘·H˚qì‘Ó\TdüT≈£îqï *©¢ ªª MTs¡T eTqTwüß´ ÒHê? MTs¡T eT>±fi‚¢Hê? @$T° yÓ÷dü+, m+<äTø° yÓ÷dü+? Ä&É<ëìï sTT˝≤yÓ÷dü+ #˚kÕÔsê? Ç+‘·ø£Hêï ˙#·+ sTT+πøeTHêï e⁄+<ëµµ n+≥÷ »s¡>∑uÀj˚T nHê´j·÷ìï ‘·\#·Tø=ì n˝≤#˚dæq+<äT≈£î yê]ì ‹Ïº ‹]– u§+u≤sTT yÓfi¢uÀ>± ‹s¡T|ü‹ q#·Ã#Ó|üŒ>± ÄyÓT ‘·q J$‘·+ >∑÷]Ã Ä˝À∫+#·Tø=ìÄ sTT+Ï ÀH e⁄+&É&ÜìøÏ n+^ø£]düTÔ+~. •ej·T´ ‘êqT #dæq |üìøÏ |üXÊÑêÔ|ü|ü&É‘ê&ÉT. *©¢MT<ä >∑\ Áù|eT‘√Hn˝≤ #˚kÕÔ&ÉT. ÄyÓT eTìï+#˚+<äT≈£î ÄyÓTô|’ Áù|eT‘√ ãVüQe÷q+>± q>∑\T ø=ì Çe«&Éy˚T ø±ø£ Ç+Ï ô|‘·Ôq+ÄyÓT≈£î n|üŒ#Ó|ü‘ê&ÉT. Äj·÷ *©¢ u≤<ÛäqT ns¡∆+ #˚düT≈£î+≥T+~. ÄyÓT ‘·q ≈£L‘·Tπsqì ‘Ó\TdüT≈£î+≥T+~.mH√ï ÄX¯\‘√ ô|fi¯flsTTq yÓTT<äÏ πssTT ej·TdüT |üs¡Te+‘√ #·\¢ì yÓHÓï\≈£î z|ü Òø£ *©¢øÏ eTqdüT ì\e<äT.eTqdüTqT »sTT+#· Òø£ Ä‘·àVü≤‘· #düTø√uÀ>± ‹s¡T|ü‹ ÄyÓTqT n&ÉT¶ø=ì yê]+#·&Üìï Ä sTT+Ï Àì e+≥eTìwæHêj·TsY #·÷kÕÔ&ÉT. ô|[fløÏ Áù|eT≈£î eT<Ûä ô|qT>∑T˝≤&ÉT‘·Tqï ã\V”≤q<äX¯ À ô|fi¢sTTq sêÁ‹ Äy˚X¯+‘√ »]–q‘·|ü≈£î |òü*‘·+ *©¢ >∑s¡“¤e‹ ne⁄‘·T+~. *©¢ á$wüj·÷ìï eTqdüT˝À ô|≥Tºø√ Òø£ ne÷j·Tø£yÓTÆq •ej·T´Vü≤è<äj·÷ìï yÓ÷dü|ü⁄#·Ã Òø£ ‹s¡T|ü‹ e\¢ ‘êqT ‘·*¢ì nsTTq ìC≤ìï #Ó|ü⁄Ô+~. •ej·T´≈£î Ä ì»+ $T+>∑T&ÉT|üø£‘·

‘·TbÕø°‘√ *©¢ì ø±\ÃuÀ>± Äj·÷ n&ÉT¶ø=ì *©¢ ‘·q ≈£L‘·Ts¡Tì |ü+‘·T\TøÏ ‘·q≈£î nÁø£eT dü+‘êq+>± |ü⁄Ϻ+<äì*©¢ #˚dæq <ëì˝À ‘·ù|Œ$T Ò<äì yê~düTÔ+~. •ej·T´ Ä |ü]dæú‘·T\≈£î ‘·q≈£î #êy˚ |ü]cÕÿs¡+>± uÛ≤$+∫ ‘·TbÕø°‘√Ä‘·àVü≤‘· #˚düT≈£î+≤&ÉT. •ej·T´ ‘·q Ädæúq+‘ê eTqTeT&ç ù|]≥ M\THêe÷ sêdæ Ç∫Ãq ø±–‘êìï ‹s¡T|ü‹øÏn+<äCÒj·TeTì |ü+‘·T\TøÏ Çe«&É+‘√ Hê≥ø£+ eTT>∑TdüTÔ+~.

á $<Ûä+>± ÄÁ‘˚j·T>±s¡T uÛÑ÷‘·uÛÑ$wü ‘Y es¡Ôe÷q ø±\+˝À ø=qkÕ–q ` ø=qkÕ>∑T‘·Tqï ` ø=qkÕ>∑uÀj˚Tn+XÊ\qT ‘·q Hê≥ø±\øÏ Ç‹eè‘·Ô+>± rdüTø=ì eTVü‰<äT“¤‘·yÓTÆq Hê≥ø±\HÓìï+ÏH√ sêXÊs¡T. ÄÁ‘˚j·T>±]Hê≥ø±\T nqTdüs¡ Ò ø±ì nqTyê<ë\T ø±e⁄. nqTs¡düD #˚dæ yês¡T Hê≥ø±\T s¡∫+∫Hê n$ eTq <˚X¯ kÕ+|òæTø£,kÕe÷õø£ |ü]dæú‘·T\qT Á|ü‹_+_dü÷Ô <˚X¯yê[ $\Te\‘√ ≈£L&ç ñ+≤sTT. á $<ÛäyÓTÆq≥Te+Ï Hê≥ø±\˝ÀeTq yê‘êes¡DyT ñ+≥T+~. bÕÁ‘·\ ù|s¡T¢ ø£≥Tºu§≥Tº qT+∫ ø£≥Tºu≤≥¢ es¡≈£î eTq #·T≥÷º e⁄qï yê‘êes¡D+˝Às¡÷bı+~+#·ã&É‘êsTT yê] Hê≥ø±\T. n+‘˚>±ì yê] Hê≥ø±\T eTøÏÿøÏ eTøÏÿ nqTyê<ä+>± >±ì bÕXÊÑ·Á|üuÛ≤e+‘√ sêj·Tã&çq Hê≥ø£+>± @ ø√XÊHÓ’Hê ø£ì|æ+#·<äT.

ÄÁ‘j·T>±] Hê≥ø±\qT |ü]o*ùdÔ yêÏ s¡#·q yÓqTø£ yês¡T |ü&çq ‘·|üq eTq≈£î ns¡∆eTe⁄‘·T+~. Ç<$wüj·TyÓTÆyês=ø£#√≥ Ç˝≤ #Ó|ü≈£îHêïs¡T. ªªH˚qT dü‘·‡+Á|ü<ëj·T e+X¯+˝ÀH˚ |ü⁄Ϻ ô|]>±qT. ø±ì ø=+‘·ø±˝≤ìøÏ Hê˝À@eT÷\H√ <ë– e⁄qï $|ü¢eø±s¡T&ÉT ‘· …‘êÔ&ÉT. <Ûäì≈£î\ <Ís¡®Hê´\qT, ô|≥Tºã&ç<ës¡T\ <√|æ&û $<ÛëHêìï, sê»ø°j·÷\s=#·TÃqT. ne÷j·Tø£ Á|ü»\ ø£ ïfi¢qT ø£&É>∑+&É¢qT ø£fi≤flsê #·÷dæ $»è+_Û+#ê&ÉT Ä $|ü¢eø±s¡T&ÉT. á n‘ê´#êsê´\qT,nHê´j·÷\qT <Ó’yêìø° Ks¡à≈£L n+≥>∑≥º&ÜìøÏ Hê eTqdüT n+^ø£]+#· Ò<äT. á ≈£îfi¯óflqT ø£&É>∑ Òø£b˛sTTHê,ãj·T≥ô|≤º*. ø£fi¯ófl+&û ìC≤ìï #·÷&É Òø£ >∑T&ç¶yêfi¯ó¢>± Áã‘·T≈£î‘·Tqï á Á|ü»\ ø£fi¯ó¢ ‘Ó]|æ+#ê*. m˝≤?m˝≤?µµnì eT<Ûäq|ü&ܶqT, ‘·|üq|ü&ܶqT, ‘·|æ+#êqT, ‘·|üdüT‡ #˚XÊqT. Ä ‘·|üdüT‡ qT+∫ yÓ\Te&ɶy˚ Hê Hê≥ø±\Tµµ.Ä$<Ûä+>± ÄÁ‘˚j·T ‘·|æ+∫ düe÷»+˝À »]π> nHê´j·÷\qT nÁø£e÷\qT ãj·T≥ô|≥º&ÜìøÏ Á|ü»\˝À #Ó’‘·q´+rdüT≈£îsêe&ÜìøÏ Hê≥ø£ Á|üÁøÏj·TqT mqTïø=ì mH√ï Á|üjÓ÷»Hê‘·àø£ Hê≥ø±\qT sêXÊs¡T.

ÄÁ‘˚j·T Hê≥ø£ s¡+>∑+ qT+∫ dæìe÷ s¡+>±ìøÏ yÓ[flHê.. Hê≥ø£ s¡+>∑+ jÓTTø£ÿ $\TeqT, Á|üjÓ÷»HêìïÁ>∑Væ≤+∫q ÄÁ‘˚j·T, Hê≥ø£ s¡+>∑+ MT<ä e⁄qï Áù|eT, n_Ûe÷qeTT, >ös¡euÛ≤yêìï $&ÉHê&Éø£ µµ.. ÄK] Hê≥ø£+Áyêj·÷*. H˚H˚ dü«j·T+>± yÓ[fl Á|ü»\˝À ` <˚X¯+, Hê\T>∑T eT÷\˝≤ ` Á|ü<ä]Ù+#ê*. Á|ü»\eT<Ûä H√, s¡+>∑düú\+MT<äH√ Hê ÄK] |æ] e<ä ≤*. ø£≥Tº≈£îqï b˛©düT\ ‘·TbÕø° >∑T+&É¢≈£î ã …’b˛yê*µµ nì Ä•+∫q @¬ø’ø£ Hê≥ø£s¡#·sTT‘·. n+<äTπø Ç|üŒÏøÏ Á|ü»\ Vü≤è<äj·÷\˝À düTdæús¡ kÕúHêìï dü+bÕ~+#·T≈£îHêïs¡T.

eT÷&Ée n<Ûë´j·T+

ÄÁ‘˚j·T ª Hê≥ø£ µ dü+uÛ≤wüD\T

ÄÁ‘˚j·T‘√q÷, yê] kÕVæ≤‘· +‘√q÷ u≤>± |ü]#·j·T+ e⁄qï $TøÏÿ*H˚ì sê<Ûëø£èwüíeT÷]Ô>±s¡T ÄÁ‘˚j·T>±]Hê≥ø±\˝Àì dü+uÛ≤wüD\qT >∑÷]à ` ªª ˇø£ eT+∫ ø£<∏ä <=]øÏ‘˚, <ëìì eTDÏ|üPdü>± eT*#˚ kÕeTs¡∆ eTTqïs¡#·sTT‘· ÄÁ‘˚j·T. Äj·Tq Áyêùd Á|ür dü+uÛ≤wüD≤ ns¡∆e+‘·+>± e⁄+≥T+~. Bs¡È dü+uÛ≤wüD\T ø±ø£ ∫qï ∫qïdü+uÛ≤wüD nq+‘·yÓTÆq uÛ≤yê\qT <√‘· + #˚kÕÔs¡T. Äj·Tq dü+uÛ≤wüD˝À¢ nqedüs¡+>± ˇø£ÿ dü+uÛ≤wüD ≈£L&Ü<=s¡¢<äT. Ä˝À∫+∫ Ä˝À∫+∫ dü+uÛ≤wüDqT ÁbÕs¡+_ÛkÕÔs¡T. ‘êqT nqT≈£îqï $<ÛäeTT>± dü+uÛ≤wüD e#˚à es¡≈£Lm+‘· f…ÆyÓTÆq rdüT≈£î+≤s¡T. n+<äTø√dü+ dü‘·eT‘·yÓTÆ q*–b˛‘ês¡T, –+E≈£î+≤s¡T. ‘êqT nqT≈£îqï $<ÛäeTT>±dü+uÛ≤wüD e∫Ãq ‘·s¡Tyê‘· Äq+<ä+˝À eTTì–b˛‘ês¡T. πøe\+ dü+uÛ≤wüD ø=s¡ø£ì ˇø£ÿ dü+uÛ≤wüD ≈£L&ÜÁyêj·Ts¡T. Áyêj·Tã&˚ Á|ür dü+uÛ≤wüD ‘·H˚ Ä bÕÁ‘·>± Ä˝À∫kÕÔs¡T. ˇø£ÏøÏ Hê\T>∑T kÕs¡T¢ nqTø=ì Ä kÕsêìïnqTuÛÑ$+∫ ÁyêkÕÔs¡T. q≥T&ÉT>± Ä˝À∫+∫ dü+uÛ≤wüD\T ÁyêkÕÔs¡T. n+<äTe Ò¢ Äj·Tq dü+uÛ≤wüD\T n+‘· düJe+>±düVü≤»+>± e⁄+≤sTT. n+<äT≈£î ø±s¡D+ Äj·Tq eT+∫ q≥T&ÉT ø±e&Éy˚T. nì n+≤s¡T. ÄÁ‘˚j·T>±s¡T |ü]es¡ÔqHê≥ø±ìøÏ dü+uÛ≤wüD\T #Ó|ü⁄Ô+&É>± yêÏì #·ø£ÿ>± sêdæq e´øÏÔøÏ ÄÁ‘˚j·T dü+uÛ≤wüD\T @$<Ûä+>± sêkÕÔs¡T, m˝≤|ò”\e⁄‘·÷ sêkÕÔs¡ì Á|ü‘· ø£å+>± #·÷dæq e´øÏÔ>± m+‘√ ns¡∆e+‘·+>± #Ó|æŒq yês¡T $TøÏÿ*H˚ì sê<Ûëø£èwüíeT÷]Ô.

ÄÁ‘˚j·T >±] Hê≥ø±\˝Àì dü+uÛ≤wüD\qT >∑÷]à #·]Ã+#˚ eTT+<äT Hê≥ø£ kÕVæ≤‘· +˝À dü+uÛ≤wüD dü«s¡÷|ü+,kÕúq+ >∑÷]à $e]+#·&É+ düeTT∫‘·eTì uÛ≤$düTÔHêïqT.

ªª qÏ+#·&ÜìøÏ, nìï n+<ë˝≤ dæ<ä∆+>±, nqT≈£L\+>± ñqï yêø£ eT÷Vü≤y˚T dü+uÛ≤wüD+. qe\, Hê≥ø£,ø£<∏ëìø£ Á|üÁøÏj·T\˝À dü+uÛ≤wüD\H$ m+‘· Á|ü<ÛëqbÕÁ‘· eVæ≤düTÔHêïjÓ÷ eTq≈£î ‘Ó*j·T+~ ø±<äT. e÷qe eTqT>∑&É≈£îe÷≥ … ≤ ñ|üjÓ÷>∑|ü&ÉT‘·THêïjÓ÷ ô|’ Á|üÁøÏj·T˝Àì ø£<∏äqT q&ç|æ+#·&ÜìøÏ dü+uÛ≤wüD\T n+‘ ñ|üjÓ÷>∑|ü&É‘êsTT.ø£<∏äqT πøe\+ dü+uÛ≤wüD\‘√H˚ q&ç|æ+#˚ kÕVæ≤‘· Á|üÁøÏj·T Hê≥ø£yÓTÆq|üŒÏø° qe\, ø£<∏ëìø£ Á|üÁøÏj·T\˝À ≈£L&Üdü+uÛ≤wüD\H˚$ m+‘√ Á|ü<Ûëq bÕÁ‘·qT b˛wækÕÔsTT. dü+uÛ≤wüD\T Ò≈£î+&Ü ø£<∏ëìø£qT, qe\qT sêdæq s¡#·sTT‘·ñ+&É&Éì nq&É+˝À dü+<˚Vü≤y˚T ˝Ò<äT. lbÕ<ä düTÁãVü≤àD´XÊÅdæÔ >±] ø£<∏ëìø£\T rdüT≈£î+fÒ #ê˝≤ es¡≈£îdü+uÛ≤wüD\‘√H˚ sêdæ e⁄+≤sTT. Çy˚ ø±ø£ bÕ≥\T, #Û·+<√|ü<ë´\T eTTqï>∑Tqï kÕVæ≤‘· Á|üÁøÏj·T\˝À ≈£L&Ünø£ÿ&Éø£ÿ&É dü+uÛ≤wüD s¡÷|ü+‘√ sêj·Tã&ç e⁄Hêïj·T+fÒ n‹X¯jÓ÷øÏÔ ø±<äT!

Hê≥ø£+˝À Á|ü<Ûëq uÛÑ÷$Tø£ eVæ≤dü÷Ô, ø£<∏ë edüTÔe⁄ bÕÁ‘·\≈£î eT<Ûä eT<Ûä e]Ô‘·«+ |üPqT≈£îH˚y˚ dü+uÛ≤wüD\ìÄ#ês¡ ø=\ø£\÷] ÇHêø˘>±s¡T n+≤s¡T. ø=ìï Hê≥ø±\qT eTq+ #·÷düTÔ+fÒ n+<äT˝Àì ø=ìï bÕÁ‘·\˝À eTq≈£îÇ+‘·≈£î eTTqTù| |ü]#·j·TeTTqï nqTuÛÑ÷‹ ø£\T>∑T‘·T+~. n˝≤+Ï uÛ≤e+ eTq≈£î ø£\>∑&ÜìøÏ ø±s¡D+ Ä bÕÁ‘·\dü+uÛ≤wüD Ò! n‹ düVü≤»yÓTÆq, yêdüÔ$ø£ dü+uÛ≤wüD\qT eTq+ $+≥÷ e⁄+≤+. e÷≤¢&ÉT‘·÷H˚ e⁄+≤+. Ç˝≤+Ïe÷≥ Ò Ä bÕÁ‘· H√≥ $+≥Tqï|ü&ÉT eTqeT<Ûä eTdü*q eTìùw Ä bÕÁ‘· nH˚ uÛ≤eq eTq˝À düVü≤»+>±H˚ø£\T>∑T‘·T+~. á$<ÛäyÓTÆq $wüj·÷ìï >∑eTì+∫q b˛D+– lsêeT nbÕŒsêe⁄>±s¡T ªª Hê≥ø£eTTqT #·÷#·T#·Tqï+‘·ø±\eTTqT s¡÷|üø£ >∑‘· bÕÁ‘·\T düJe⁄\T>± eTq m<äT≥ ø£qŒ≥Tº<äTs¡T: dü+uÛ≤wæ+‘·Ts¡T. n+<äT#˚‘· eTqeTToÁ|òüTeTT>± yê]yÓ’|ü⁄ Äø£]¸+|üã&ÉT<äTeTT. nϺjÓT&É\ yê] uÛ≤wüDeTT\T ˝Àø£ düVü≤»eTT\T>± qTqï#√ eTq≈£îyês¡T n‘· +‘·eTT düìïVæ≤‘·T\T ø±>∑\s¡Tµµ nì n+≤s¡T. Hê≥ø°j·T •\Œ+˝À ≈£L&Ü dü+uÛ≤wüD\H˚$ n‘· +‘·

ÁbÕeTTK‘· qT ø£*– e⁄qï$. ø=ÿø£ÿ s¡#·sTT‘·qT >=|üŒ s¡#·sTT‘·>±, eT+∫ s¡#·Hê XË’* @s¡Œs¡#·T≈£îqï s¡#·sTT‘·>±bÕsƒ¡≈£î\T, Áù|ø£å≈£î\T >∑T]Ô+|ü#˚ùd+<äT≈£î ‘√&ÉŒ&˚$ á dü+uÛ≤wüD\H˚ #ÓbÕŒ*. ø±ãfÒº ªª Hê≥ø°j·T •\Œ+˝À ø£uÛ≤>∑+ dü+uÛ≤wüD s¡#·Hê kÕeTs¡∆ + nq&É+ düeT+»dü+. dü+uÛ≤wüD≤ s¡#·Hê yÓ’<äs¡∆ + Òì Hê≥ø£+ düVü≤è<äj·TeTTe÷qdæø£ d”eT\ø±q+<ëìï ÄbÕ~+|üC≤\<äT. yêdüÔyêìøÏ dü+yê<äeTT+fÒH˚ n~ Hê≥ø£eTÚ‘·T+<äTqï $wüj·T+Çø£ÿ&É $düà]+#·sê<äT. Òø£b˛‘·T n~ ÁX¯e´ ø±e´y˚T ne⁄‘·T+~. ø±ãϺ dü+uÛ≤wüD Hê≥ø±ìøÏ ÁbÕDeTqe#·Tõµnì Ä#ês¡ mdt.>∑+>∑|üŒ nHêïs¡T.

dü+uÛ≤wüD Òq$ m˝≤ ñ+&Ü*, m˝≤ ñ+fÒ ñ‘·ÔeT dü+uÛ≤wüD\T>± uÛ≤$+|üã&É‘êsTT nH˚ dü+<˚Vü‰\≈£îdüe÷<ÛëHê\T>± ` ªª dü+uÛ≤wüD e´øÏÔ ìwüºø±<äT. e´edüú ìwüº+ ø±yê*. dü+uÛ≤wüD e´øÏÔ>∑‘·+>± m˝≤ e⁄Hêï n~e´øÏÔ qT+∫ e´edüú >∑T+&Ó ÀøÏ b˛sTT kÕe÷õø£+>±, kÕeT÷Væ≤ø£ <Ûäs¡à+>± Ä$wüÿ è‹ bı+<äT‘·T+~. dü+uÛ≤wüDdüs¡«ø±˝≤\ø°, düs¡«»HêìøÏ dü+ã+~Û+∫q<Ó’ ne‘·]+#ê*. dü+uÛ≤wüD dü+~Û |ü]$T‘·+ ø±<äT. n|ü]$T‘·+. $düÔè‹dü+≈£î∫‘·+ ø±<äT, $XÊ\+. dü+uÛ≤wüD düe÷» JeHêìøÏ Á|ü‹düŒ+<äq+ nsTTq|ü&ÉT ñ‘·ÔeT+>± uÛ≤$+|üã&ÉT‘·T+~.ˆˆnì Ä#ês¡ ø=\ø£\÷] ÇHêø˘ >±s¡T #ÓbÕŒs¡T. s¡#·sTT‘· ‘·q bÕÁ‘·\ H√≥ |ü*øÏ+#˚ dü+uÛ≤wüD\ <ë«sê Hê≥ø£+qT#·÷ùd Áù|ø£å≈£î˝À¢, Hê≥ø±ìï #·~y˚ bÕsƒ¡≈£î˝À¢ #Ó’‘·Hê´ìï, ñ‘ÔC≤ìï, ñ˝≤¢kÕìï ø£*–+#·e#·TÃ.ñ‘·ÔeT dü+uÛ≤wüD\T,bÕsƒ¡≈£î\T, Áù|ø£å≈£î\T Vü≤è<äj·÷+‘·sê˝À¢øÏ yÓ[fl eT+∫ ` #Ó&ÉT\T, yêdüÔyê\T ` nyêdüÔyê\qT >∑÷]à |ü<˚|ü<˚düe÷»+˝À #Ó’‘·Hê´ìï, e÷s¡TŒqT rdüT≈£îsêe&ÜìøÏ Hê≥ø£ s¡#·sTT‘·≈£î >=|üŒ Äj·TT<Ûä+>± á dü+uÛ≤wüD\Tñ|üø£]kÕÔsTT.

n+<äTπø ªª ñ‘·ÔeT dü+uÛ≤wüD Hê≥ø±ìï $TøÏÿ* ñ‘·ÔeT+>± ‘·j·÷s¡T #düTÔ+~. s¡kÕq+<ä+ ø£*–+#·&É+‘√bÕ≥T,dü+|òü÷ìï dü+düÿ]+#·&ÜìøÏ øå±fiq+ #j·T&ÜìøÏ kÕ+|òæTø£ Á|üjÓ÷»q+ kÕ~Û+#·&ÜìøÏ ñ‘·ÔeT dü+uÛ≤wüD ã\e+‘·T&ÉTñ|üjÓ÷–+# Äj·TT<Ûä+ ne⁄‘·T+~.µµ nì Ä#ês¡ ø=\ø£\÷] ÇHêø >±s¡T ñ‘·ÔeT dü+uÛ≤wüD m+‘· XøÏÔe+‘·yÓTÆq<√‘Ó*bÕs¡T.

n_Ûqj·T+, yê∫ø£+, n+–ø£+, ÄVü‰s¡ + ø£*ùdÔH˚ dü+uÛ≤wüD dü+|üPs¡í+>± Ä$wüÿ]+|üã&ÉT‘·T+~. n|ü&˚n~ ñ‘·ÔeT‘·«+ bı+<äT‘·T+~. ny˚ ø±ø£ s¡#·Hê, Á|ü<äs¡Ùq, ø£<∏ëedüTÔe⁄, bÕÁ‘·\T, uÛ≤wü Ç˝≤ nH˚ø£+ ø£*dæqdü+uÛ≤wüD ñ‘·ÔeT‘ê«ìï ìs¡ísTTkÕÔsTT. ø±ãϺ eT+∫ dü+uÛ≤wüD |ü\ø£≥+‘√ bÕ≥T qÏ+#·&É+‘√ ≈£L&Ü dü+ã+<Ûëìïø£*– e⁄+≥T+<äì Ä#ês¡ ø=\ø£\÷] ÇHêø˘ >±s¡T n_ÛÁbÕj·T|ü&ܶs¡T.

3.1.Hê≥ø£ dü+uÛ≤wüD\T ` \ø£åD≤\T :

Á|ü‹ ÁbÕDÏ yπs«s¡T s¡÷bÕ\‘√ ñqï|üŒÏø° Ä ÁbÕDT˝À¢ì πø s¡ø£yÓTÆq ÁbÕDT\T yπs«s¡T \ø£åD≤\T m˝≤ ø£*–e⁄+≤jÓ÷.. n<e÷~Û] $$<Ûä kÕVæ≤‘· Á|üÁøÏj·T\˝À á dü+uÛ≤wüD\T ≈£L&Ü yêÏyêÏ \ø£åD≤\qT ø£*– e⁄HêïsTT.n$ @$TÀ |ü]o*<ë›+ !

1. dü+uÛ≤wüD bÕÁ‘·\ e÷qdæø£‘·‘ê«ìï yÓ\¢&ç+#ê* :

Hê≥ø£+˝Àì bÕÁ‘·\ e÷qdæø£ dü«uÛ≤e+ yê] e÷≥\qT ãϺ ns¡∆+ ø±yê*. n+<äT#˚‘·H˚ s¡#·sTT‘· ÄbÕÁ‘·\˝À |ü*øÏ+#˚ e÷≥\qTãϺ Hê≥ø£+˝Àì Ä bÕÁ‘·\ e÷qdæø£ dü«uÛ≤yêìï ‘Ó*j·TCÒj·÷*‡ e⁄+~. n|ü&˚Hê≥ø£+˝Àì ÄbÕÁ‘· kÕúq+, W∫‘· + @$TÏ nì ‘Ó\TdüTÔ+~.

2. dü+uÛ≤wüD\T »]–q ø£<∏äqT <Ûä«ì+|ü#˚dü÷Ô »s¡>∑uÀj˚T ø£<∏äqT eTT+<äT≈£î q&ç|æ+#˚ ≤ e⁄+&Ü* :

n+fÒ Hê≥ø£+˝Àì $$<Ûä düìïy˚XÊ\≈£î dü+ã+~Û+∫q ø£<∏ä≈£î sêj·Tã&˚ dü+uÛ≤wüD\T @yÓ’‘√ ñHêïjÓ÷, Ädü+uÛ≤wüD\T πøe\+ n+<äTø√düy˚T sêj·Tø£ |üPs¡«ø£<∏ä Á|ükÕúeq e∫Ãq|ü&ÉT Hê≥ø±ìøÏ ñ|üø£]+#˚ ≤ HêÏø£ø£<∏äqT eTTqTeTT+<äT≈£î q&ç|æ+#˚$˝≤ e⁄+&Ü*.

3. dü+uÛ≤wüD\T dü+<äs√“¤∫‘·+>± ñ+&Ü* :

ˇø£ düìïy˚XÊìøÏ s¡#·sTT‘· sêùd dü+uÛ≤wüD\T Ä bÕÁ‘·≈£î ` Ä dü+|òüT≥q≈£î ` Ä dæú‹øÏ dü+ã+~Û+∫ ªn+‘˚e⁄+&Ü*µ nì Áù|ø£å≈£î\T uÛ≤$+#˝≤ Hê≥ø£+˝À dü+uÛ≤wüD\T+&Ü*. n+<äT≈£î Ä#ês¡ mdt.>∑+>∑|üŒ>±s¡T ªª dü+<äs√“¤∫‘·dü+uÛ≤wüD\T Òì Hê≥ø£+ n+>√ bÕ+>±\‘√ ≈£L&ç ñHêï Ä~ ÁbÕDs¡Væ≤‘·yÓTÆq X¯Øs¡+ ˝≤+~<äqe#·TÃ. µµ nìdü+<äs√“¤∫‘·+>± Òì dü+uÛ≤wüD\T m˝≤+Ïy√ $e]+#ês¡T.

4. dü+uÛ≤wüD\T W∫‘· +>± e⁄+&Ü* :

ˇø£bÕÁ‘· eTs√ bÕÁ‘·‘√ dü+uÛ≤wæ+#˚≥|ü&ÉT s¡#·sTT‘· W∫‘· ‘·qT bÕÏ+#ê*. ˇø£ bÕÁ‘· eTs√bÕÁ‘·‘√e÷≤¢&˚≥|ü&ÉT m˝≤ e÷≤¢&ç+#ê˝À s¡#·sTT‘· ne>±Vü≤q‘√ sêj·÷*. Òø£b˛‘˚ Á|ü<ÛëqbÕÁ‘·\T, ñqï‘·yÓTÆqbÕÁ‘·\ eTH√uÛ≤yê\qT <Óã“rùd˝≤ ñ+&ç Hê≥ø£yT nHÍ∫‘· bÕ\e⁄‘·T+~. ìs¡ø£å sêdüT´&ÉT nø£åsêdüT´&ÉT˝≤ <Ûësêfi+>±e÷≤¢&ç+#·&É+ dü+uÛ≤wüDqT nHÍ∫‘· bÕ\T#˚j·T&Éy˚T ø£<ë !

5. dü+uÛ≤wüD\T bÕÁ‘· |ü]~Ûì $T+#·sê<äT :

s¡#·sTT‘· bÕÁ‘· |ü]~Ûì nqTdü]+∫ dü+uÛ≤wüD\T sêj·÷*. |ü~ dü+e‘·‡sê\ |æ\¢yê&ÉT J$‘êìï ø±∫e&ÉuÀdæq j·÷uÛ…’ dü+e‘·‡sê\ e´øÏÔ ≤ bÕÁ‘· |ü]~Ûì $T+∫ e÷≤¢&Éìe«≈£L&É<äT. n<$<ÛäeTT>± eè<ë∆|ü J$‘·+‘√‘=DÏøÏdü ≤&˚ bÕÁ‘· ñ&ÉT≈£îs¡ø£Ô+‘√ |üPsê«|üsê\ Ä˝À#·q Òø£ Äy˚X¯+‘√ –b˛j˚T e´øÏÔ ≤ e÷≤¢&Éìe«ø£düìïy˚XÊqT>∑TD+>± bÕÁ‘· |ü]$T‘·T\qT nqTdü]+∫ dü+uÛ≤wüD\qT |ü*øÏ+#ê*.

6. dü+uÛ≤wüD\T dü+øÏå|üÔ+>± ñ+&Ü* :dü+uÛ≤wüD\T ø£*–q @ Á|üÁøÏj·T˝ÀHÓ’Hê dü+uÛ≤wüD\T dü+øÏå|üÔ+>± ñ+&Ü*. bÕÁ‘· |æ\πø dü+uÛ≤wüD Ò ø±ø£

düìïyXÊqT>∑TD+>± bÕÁ‘·\ |ü⁄qsêeè‘·Ô Ø‘ê´ q÷‘·qbÕÁ‘·\ Á|üyX<äècÕº dü+uÛ≤wüq\T dü+øÏå|üÔ+>± sêj·÷* s¡#·sTT‘·.dü+uÛ≤wüD\T m+<äT≈£î dü+øÏå|üÔ+>± ñ+&Ü˝À Ä#ês¡ mdt.>∑+>∑|üŒ>±s¡T á$<Ûä+>± #ÓbÕÔs¡T. dü+uÛ≤wüD\T ªª düTBs¡ÈyÓTÆnq«j·TøÏ¢wüº‘·‘√, <ä÷sê«düj·T <√wü<ä÷wæ‘ê\ô|’ ñ+&É&É+ yê+#Û· j·T+ ø±<äT. ø£cÕºs¡∆|ü<ä dü+jÓ÷»q+ >∑\ ÁX¯e´ø±e´yÓTÆ‘˚ HÓ’|òüT+Ïø±s¡∆+‘√ dü+‘√wæ+#·e#·TÃ. ø±˙ Hê≥ø£+ s¡+>∑ø±e´yÓTÆ‘˚ HÓ’|òüT+Ïø±s¡∆+‘√ dü+‘√wæ+#·e#·TÃ. ø±˙Hê≥ø£s¡+>∑+ Á|ü<äs¡Ùq jÓ÷>∑ yÓTÆ ñ+&Ü*. ø±ãϺ s¡+>∑+˝À Äj·÷ bÕÁ‘·<Ûës¡T\T e÷≥\T ñ#·Ã]+∫q yÓ+≥H˚düT\uÛÑ Á>±Vü≤´yÓTÆ ñ+&É&É+ n‘ê´eX¯ ø£+. dü+uÛ≤wüD\T n‹Bs¡ÈyÓTÆ‘˚ s¡+>∑+˝À ø£ bÕÁ‘· e÷≤¢&ÉT‘·÷ ñ+fÒ ‘·øÏÿqbÕÁ‘·\T u…\¢+>=Ϻq >∑T+Á&Üfi¯fl˝≤ ñ+&Ée\dæ edüTÔ+~. n~ q≥T\≈£î >±ì, kÕe÷õ≈£î\≈£î >±ì düVæ≤+#·sêìdü+>∑‹. n+‘>±<äT <ëìe\¢ Hê≥ø£ ø±s¡ y>∑+ eT+<ä–düTÔ+~. y>∑+ ‘·–Z‘ kÕe÷õ≈£î\ düVü≤HêìøÏ |üØø£å ne⁄‘·T+~.ø±ãϺ Áù|ø£åø£ Àø£+ $düT>∑T#Ó+<äì Ø‹>± ñøÏÔ Á|ü‘·T´≈£îÔ\‘√, ÄdüøÏÔ »qø£yÓTÆ, W‘·T‡ø£ k˛Œ¤s¡ø£yÓTÆ Hê≥ø£+˝À dü+uÛ≤wüD\TkÕ>∑e\dæ e⁄+≥T+~µµ

7. dü+uÛ≤wüD\T düVü≤»+>± ` yêdüÔ$ø£+>± ñ+&Ü* :

bÕÁ‘·\T e÷≤¢&˚ e÷≥\T n‹ düVü≤»+>±, düs¡fi¯+>± ñ+≥÷ yêdüÔ$‘·ø£qT ø£*– ñ+&Ü*. bÕÁ‘·\T |ü*πøe÷≥\T yêdüÔ$ø£ J$‘·+˝À eTq+ e÷≤¢&ÉT≈£îH˚ e÷≥˝≤¢π> ñ+&Ü*. uÛ≤wü≈£L&Ü m+‘√ düs¡fi¯+>± e⁄+&Ü*.

dü+uÛ≤wüD\T e´øÏÔìwü˜+>± ñ+&Éø£ e´edüú>∑‘·+>± ñ+&Ü*. ªª Hê≥ø±\˝Àì dü+uÛ≤wüD\T ø£<∏ë ø£<∏äq+,ñ|üHê´dü+, es¡íq+ ø£+fÒ _Ûqï<Ûäs¡à ìs¡«Vü≤D düeTs¡∆+>± ñ+&Ü*.

ô|’ $<ÛäeTT>± dü+uÛ≤wüD\H˚$ $$<Ûä \ø£åD≤\qT ø£*– Hê≥ø£ Á|üÁøÏj·TqT dü\ø£å+>± \ø£å kÕ<ÛäqyÓ’|ü⁄ q&ç|ædü÷ÔHê≥ø£ s¡+>∑+ |ü≥¢ Áù|ø£å≈£î\ Ä<äsê_Ûe÷Hêìï dü+bÕ~+#·&É+˝À Á|ü<ÛëqbÕÁ‘· eVæ≤düTÔ+<äq&É+˝À dü+<˚Vü≤y˚T Ò<äT!Çø£ ÄÁ‘˚j·T >±] Hê≥ø£ kÕVæ≤‘· +˝Àì dü+uÛ≤wüD\ yÓ’$<Ûë´ìï ` yÓ’•cÕº ìï |ü]o*ùdÔ yê] Hê≥ø£ dü+uÛ≤wüD\THê≥ø£ $»j·÷ìøÏ Ç+‘· es¡≈£î <√Vü≤<ä|ü&çHêjÓ÷ ns¡∆eTe⁄‘·T+~.

ªª dü+uÛ≤wüD\ <ë«sê Hê≥ø£ Ç‹eè‘êÔìï, Á&ÉyÓTÏø˘ j·÷ø£åHéì q&É|ü&É+ #˚‘·HÓ’q ãVüQø=~› eT+~ Hê≥ø£s¡#·sTT‘· À¢ ÄÁ‘j·T nÁ>∑>∑DT´&ÉTµµ nìq yÓTT<ä* Hê>∑uÛÑ÷wüDXs¡à>±] e÷≥\T ªì»yÓTÆq ì»+µ. ÄÁ‘j·T>±] Hê≥ø±\qT|ü]o*ùdÔ yês¡T dü+uÛ≤wüD≤ s¡÷|ü+˝À düŒ è•+#·ì n+X¯eT+≥÷ ñ+&É<äT. yê] dæìe÷ dü+uÛ≤wüD≈£î |ü⁄Hê~>± ñ|üjÓ÷>∑|ü&çq$ á Hê≥ø£ dü+uÛ≤wüD Ò! n+<äTø£H˚ ÄÁ‘˚j·T>±] Hê≥ø±\qT #·÷dæq ¬ø.j·Tdt.Á|üø±X¯sêe⁄ ‘êqT<äs¡Ùø£‘·«+ eVæ≤+#˚ ªBø£åµ ∫Á‘êìøÏ ÄÁ‘˚j·T >±]ì bÕ≥\ s¡#·sTT‘·>±H˚ ø±ø£ ‘ê|ò” <Ûäsêàsêe⁄>±]øÏ »‘·>± e÷≥\s¡#·sTT‘·>± ≈£L&Ü ‘Ó\T>∑T ∫Á‘· |ü]ÁX¯eTøÏ |ü]#·j·T+ #˚XÊs¡T.

edüTÔ yÓ’$<Ûä +qT ãϺ ÄÁ‘j·T >±] Hê≥ø£ kÕVæ≤‘· +˝Àì dü+uÛ≤wüq\qT Áù|eT dü+uÛ≤wüD\T, Vü‰dü dü+uÛ≤wüD\T,$cÕ<ë‘·àø£ dü+uÛ≤wüD\T.. Ç˝≤ düTe÷s¡T Çs¡yÓ’ s¡ø±\T>± $uÛÑõ+#·e#·TÃ.

3.2. Áù|eT dü+uÛ≤wüD\T :‘·*¢ qeyÓ÷kÕ\T yÓ÷dæ ø£ìô|+∫Hê ‘·q ÄVü‰s¡+ dü+>∑‘˚ eTs¡∫ |üøÏå ‘·q _&ɶ H√ÏøÏ ÄVü‰sêìï n+~+∫Hê

` ô|j·T´ <ä÷&É≈£î yÓTT<ä\T bÕ\T Çe«≈£î+&Ü bÕ\T |æ‘·ø±\ì Á|üj·T‹ï+# yê]øÏ bÕ\T Çe«qì Äe⁄ yÓTTsêsTT+∫Hê` Hê\Tø£‘√ ‘·q ≈£LqqT |ü⁄* Hê≈£î‘·÷ HÓeT]Hê.. Çe˙ï yêÏ Áù|eTqT ‘Ó*j·TCÒùd <äTcÕº+‘ê Ò! e÷≥ H˚]ÃqeTìwæ qT+∫ |üX¯ó|üøå±´<äT\ es¡≈£î ` kÕ<ÛäT »+‘·Te⁄ qT+∫ Á≈£Ls¡ eTè>∑+ es¡≈£î n˙ï yêÏ Áù|eTqT $$<Ûäs¡÷bÕ\˝À, ÁøÏj·T\˝À e´ø°Ôø£]düTÔ+≤sTT. Á|ü|ü+#·+ Áù|eTeTj·T+. Àø£+ Ç+‘· düT+<äs¡+>± düe÷»+˝À eTqTwüß\TdüTKXÊ+‘·T\‘√ ñHêïs¡T. yÓ\ø£≥º Òì~ Áù|eT. n+<äTπø ø±uÀ\T ãdüesêE nbÕŒsêe⁄>±s¡T ªÁù|$T+#·T düTKeTT¬ø’Áù|$T+#·T eTTøÏÔ¬ø’ Áù|$T+#·T Áù|eT¬ø’µµ nHêïs¡T. ÄÁ‘˚j·T>±] Hê≥ø±\˝À Áù|eT düìïy˚XÊ\‘√ ≈£L&çq dü+uÛ≤wüD\T‘·≈£îÿyÓ’q|üŒÏø° n$ n<äT“¤‘·yÓTÆq$. ñ<ëVü≤s¡DøÏ ˇø£ Áù|eT dü+uÛ≤wüqqT |ü]o*<ë›+..

‘=*#·÷|ü⁄˝ÀH eTqdüTqT b˛>=≥Tº≈£îqï nX«|òüTÀwüß&ÉT ‘êqT Áù|$T+# j·TTe‹ Á|üuÛÑ ªeTVü‰ø£$µ nì dü+uÀ~Û+#·>±ªª qqï˝≤ dü+uÀ~Û+#·≈£î Á|üuÛ≤µµ nì n]∆kÕÔ&ÉT. n+<äT≈£î ÄyÓT ªª eTπseTì |æ\T#·Tø√qT...?µµ nì nq>± ªªÇ+‘·ø£Hêïrj·Tì |æ\T|ü⁄ ‘Ó*ùd <ëø£ @MT nq≈£îµµ nì nX¯«|òüTÀwüß&ÉT HêÏø£ À nX¯«|òüTÀwüßì bÕÁ‘· <ë«sê n<äT“¤‘·+>±|ü*øÏkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T. Äràj·TyÓTÆq Ä |æ\T|ü⁄ ªªÁ|æj·Tµµ. n+<äTπø Ä ‘·sê«‘· Á|üuÛÑ #˚‘· ªÁ|æj·÷µ nì |æ*|æ+#·Tø=쪪 nã“.. m+‘· rj·Tì |æ\T|ü⁄µµ nì Ä |æ\T|ü⁄˝Àì Áù|eT eT‘·TÔ≈£î |üs¡eX¯yÓTÆb˛‘ê&ÉT nX¯«|òüTÀwüß&ÉT. Ç˝≤ ÄÁ‘˚j·TÁù|eT dü+uÛ≤wüDqT |ü*øÏ+#ês¡T.

3.3. ôd+ÏyÓT+≥˝Ÿ dü+uÛ≤wüD\T :

Vü≤è<äj·T+˝À yÓ÷j·T Òì ì+&Ó’q ø£è‘·»„‘·uÛ≤yêìï Áù|eT |üPs¡«ø£+>± ø£s¡TD s¡kÕà‘·ø£ düìïy˚XÊ\˝À ≈£L&Ü

rs¡TÃø=q&ÜìøÏ e÷≤¢&˚ e÷≥\T ôd+ÏyÓT+Ÿ dü+uÛ≤wüD\T. á e÷≥\T ne‘·*yê]øÏ ã+<Ûë\T y˚kÕÔsTT.

(n) ªn‘êàs¡ŒDµ nH˚ HêÏø£ À..

eT÷]Ô uÛ≤s¡ XÊ´eT. ø£åj·T yê´~ÛÁ>∑düTÔsê\T. eT÷]Ô sê<ÛäqT Áù|$TdüTÔ+≤&ÉT. XÊ´eT yÓ’<ä + #˚sTT+#·Tø√e&ÜìøÏu…+>∑TfiSs¡T b˛jT eTT+<äT ‘·q‘√bÕ≥T sê<ÛäqT ≈£L&Ü rdüT¬øfifl&ÜìøÏ uÛÑs¡ÔqT ø√s¡>± ªª XÊ´e÷, qqTï <Ó|ü‘·THêïyê?µµnq>± ªª $TeTà*ï <Ó|挑˚ H=|æŒ Hêπø>±µµ nì n‘·ì uÛ≤s¡ XÊ´eT n+≥T+~. Ç˝≤ ôd+ÏyÓT+Ÿ>± e÷≤¢&çkÕÔs¡TÄÁ‘˚j·T.

(Ä) ª‘Ós¡∫q ø£fi¯óflµ nH˚ HêÏø£ À..

@ &Üø£ºsY >±] e\¢ ø£+Ï #·÷|ü⁄ e∫Ã+<√ Ä &Üø£ºsY >±]πø Á|üe÷<äeXÊ‘·TÔ ø£+Ï#·÷|ü⁄ b˛sTT+<äì ‘Ó*d檪&Üø£ºsY >±s¡÷, Nø£À¢ e⁄qï J$‘ê\≈£î yÓ\T>∑T #·÷|æ+#ês¡T.ÄHê&ÉT. ø±ì sT÷Hê&ÉT MTπø n+‘ê Nø£f…Æb˛sTT+~.&Üø£ºsY>±s¡÷ sTT$>√. Ç$ MT]∫Ãq ø£fi¯ó¢, MT≈£î eTfi≤¢ ø±fi¯ófl sê>∑*–‘˚ MÏì rdüTø√+&ç ` Äq+<ä+>± sTT#˚ÃkÕÔ+rdüTø√+&ç. MT≈£î ø£fi§¢ùdÔ Á|ü|ü+#êìø£+‘ê ø£fi§¢kÕÔsTT. rdüTø√+&ç &Üø£ºsY >±s¡÷!µµ n+≥÷ Ä &Üø£ºsY #˚‘· ø£+Ï#·÷|ü⁄qTbı+~qyês¡T ø£è‘·»„‘·|üPs¡«ø£+>± ãTTD+ rs¡TÃø√yê\qT≈£î+≤s¡T. Ç˝≤ ôd+ÏyÓT+Ÿ &Ó’ ≤>¥‡qT Ä bÕÁ‘·\ H√≥|ü*øÏ+#ês¡T ÄÁ‘˚j·T.

3.4. Vü‰dü dü+uÛ≤wüD\T :

ÄÁ‘j·T>±] Hê≥ø£ dü+uÛ≤wüD\˝À >±ì, dæìe÷ dü+uÛ≤wüD\˝À >±ì ªVü‰dü +µ #ê˝≤ ‘·≈£îÿe kÕúsTT˝À e⁄+≥T+~.ÄÁ‘˚j·T ôdf…ÆsYH˚ Vü‰dü +>± yê&É‘ês¡T. Ç˝≤+Ï Vü‰dü dü+uÛ≤wüD\qT ÄÁ‘˚j·T yê] Hê≥ø£ dü+uÛ≤wüD\˝À m˝≤sêXÊs√ #·÷<ë›+ !ø

ñ<ë : (n) ÄÁ‘˚j·T d”]j·Tdt düìïy˚X¯+˝À ≈£L&Ü Vü‰kÕ´ìï |ü⁄Ϻ+#·>∑\s¡T. ndü Ò &ÉãT“ Òø£ HêHê #êe⁄ #·#˚Ãyêfiflì ô|[fl ù|s¡T‘√ @yy√ #Ó|æŒ |ü~y\T ø±yê\+≥÷ >=+‘ÓeTà ø√¬sÿ\T n&çπ> sêeTXÊÅdæÔì #·÷dæq >√|æ ªªXÊÅdæÔ>±s¡÷!mø£ÿ&ÉTHêï ˇø£ u≤´+øÏ #·÷&É+&ç!µµ nì nq>± XÊÅdæÔ ne÷j·Tø£+>± ªª<˚ìøϵµ nH˚dü]øÏ ªª ne÷yêdü |üP≥>±ãj·T Ò›s¡T<ë+ ø=\¢>=≥º&ÜìøÏ µµ (mHé.õ.y√.) nì n+≤&ÉT >√|æ.

(Ä) ù|s¡T yÓ÷dæq H˚Á‘·yÓ’<äT´ì>± ì‘· + yÓ’<ä ùde˝ÀH˚ >∑&ÉT|ü⁄‘·÷ e⁄+&˚ &Üø£ºsY‘√ n‘·ì uÛ≤s¡ ªªMTø√dü+#·÷dæ ø£fi¯ó¢ ø±j·T\T ø±∫b˛‘·THêïsTTµµ nq>± ªª ø£fi¯ófl ø±j·T\T ø±∫Hê, |üP\T |üPdæq @+ |òüsê« Ò<äT Ò. Ç+‘· ô|<ä›ø£fi¢&Üø£ºs¡T uÛ≤s¡ e⁄ πø+Ï. ø£\Te πs≈£î˝≤¢+Ï ø£fi¯ófl #˚dækÕÔµµ (‘Ós¡∫q ø£fi¯ó¢) nì n+≤&ÉT. Ç˝≤ ˇø£ qT&çø±sêìïrdüTø=ì ø£fi¯fl &Üø£ºsY <ë«sêH˚ Vü‰dü + |ü⁄Ϻ+#·>∑*>±s¡T ÄÁ‘˚j·T.

(Ç) ù|ø±≥ Ä&É&É+ ø√dü+ kÕ¬s®+≥TqT |æ*∫ n‘·ì ø√dü+ m<äTs¡T#·÷ùd uÛÑs¡ÔqT m+<äT≈£î |æ\TdüTÔqïÀ¢ nìn&É>∑>± ªªH˚qT ø±düÔ H˚s¡TÃ≈£îHêïqT Ò ìqTï #·÷∫. @<√ ˇø£ ≤uÛÑ+ e⁄+fÒ >±ì eTqTwüß˝ÀÔ |ü\ø£qT. |ü\ø£]+#·qTµµnì uÛ≤s¡ qT m>∑‘ê[ #˚dü÷Ô ÄyÓT uÛÑs¡Ô e÷≤¢&É>± ªªù|ø±≥˝À n+‘· #·e≤j˚T+ n‘·qTµµ (es¡Á|ükÕ<ä+) nì ‘·quÛÑs¡Ô‘√ nqï≥T¢ sêkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T. Bìï ãϺ ù|ø±≥ Ä&É&É+˝À ‘·q uÛÑs¡Ôø£+fÒ kÕ¬sº+E m+‘· n<Ûë«qïyÓTÆq e´ø√Ôqì#Ó|üŒø£H˚ #Ó|æŒ Vü‰kÕ´ìï düèwæº+#ês¡T ÄÁ‘˚j·T.

(á) eT‘· <äTs¡Vü≤+ø±s¡T\≈£î ã*ø±ìe«≈£î+&Ü ‘·q≈£î ÄÁX¯j·T+ ø£*Œ+∫q+<äT≈£î ø£è‘·»„‘ê|üPs¡«ø£+>±..

ªªe‘·‡\ : qd”+ ! MTs¡T ì»+>± <˚e‘·\T düTe÷!

qd”+ : u≤>±H˚ e⁄+~. Ç<ë qTe⁄« r]>±Z ≈£Ls=Ãì #˚dæq Ä˝À#·q, y˚T$T≤¢ e⁄+&É≥+ πø+ sTTwüº+Òq≥Tº+<˚?

e‘·‡\ : @+ qd”+ @eTHêïqT ?

qd”+ : <˚e‘·\Hêïe⁄. Ç+πøeTHê*. eTeTà*ï n|ü&˚ |ü+ù|düTÔHêïM˝Àø£+ qT+∫! µµ (áHê&ÉT) nìn+≥T+~.

<˚e‘·\T uÛÑ÷˝Àø£+˝À ø±ø£ dü«s¡Z+˝À ñ+≤s¡+≤s¡T ø£<ë! nø£ÿ&çøÏ b˛yê\+fÒ á˝Àø£+˝À #·ìb˛‘˚H˚ ø£<ë!á uÛ≤eqqT uÒdt #˚düTø=ì ÄÁ‘˚j·T düTìï‘· Vü‰kÕ´ìï |ü+&ç+#ês¡T. Ç˝≤+Ï düTìï‘· Vü‰dü \T ÄÁ‘˚j·T Ç‘·s¡T\‘√e÷≤¢&˚ dü+<äs¡“¤sê\˝À mH√ï CÀø˘‡ y˚dü÷Ô ñ+&˚yês¡T. Hê>±s¡T®q kÕ>∑sY Àì ‘·q |ü⁄Ϻq s√E≈£î dü«j·T+>± ÄÁ‘˚j·Te∫Ãq Äq+<ä+˝À ªª Hê |ü⁄Ϻq s√Eq >∑T&çøÏ yÓfi¯fl&É+ n\yê≥T. ás√E <˚e⁄&˚ Hêø√dü+ ~–eùdÔ sTTø£ yÓfi¯fl&É+m+<äT≈£î?µµ nìq l\øÏÎì ñ<∆•+∫ ªª @e÷à H˚q+‘· sêsTT˝≤ nì|ædüTÔHêïHêµµ. nì ÄÁ‘˚j·T>±s¡T nHêïs¡≥.ÄÁ‘˚j·T á$<Ûä+>± ÁbÕøϺø£ Ÿ CÀø˘‡ y˚j·T&É+˝À |òüTHêbÕ*.

Ç˝≤+Ï Vü‰dü dü+uÛ≤wüD\T ÄÁ‘˚j·T>±] HêÏø£ Hê≥ø±\˝À mH√ï #√≥T#˚düT≈£îHêïsTT.

3.5. e´+>∑ dü+uÛ≤wüD\T :

ÄÁ‘˚j·T>±s¡T ‘·q dü+uÛ≤wüD\˝À Vü‰dü + ø£Hêï e´+>±´ìï b˛wæ+#ês¡T. Ç˝≤+Ï e´+>∑ dü+uÛ≤wüD\qTÄÁ‘˚j·T>±s¡T m˝≤ b˛wæ+#ês√ #·÷<ë›+.

(n) z≥T¢ n&É>∑&ÜìøÏ e∫à ‘·q >∑÷]à >=|üŒ\T #Ó|ü≈£î+≥÷ s¡+>∑j·T´ ªª n|üŒÀ¢ X¯\e⁄\ø=∫Ãq|ü&ÉT #=ø±ÿ–ø±ÿ n+‘ê ˝≤>∑e‘·\ bÕπsdæ ` >√∫ _>∑>∑Ϻ bı\+ MT<ä |üì#˚ùdyêDÏí. Ç|üŒÏ¬ø’Hê düπs s√Eø=ø£ÿkÕ] n≤ºkÕj·T+Á‘·+ |üPf…ÆHê bı\+ yÓ’|ü⁄ yÓ[fl sê≈£î+fÒ Hê≈£î ìÁ<ä|ü≥º<ä+fÒ qeTTൠnì nq>± ª ne⁄qe⁄qT. Hê– >∑T&çôdn≥TyÓ’ù|>±µµ (z≥T πø) n+≥÷ s¡+>∑j·T´ |üs¡Te⁄qT e´+>∑ yÓTÆq e÷≥\ <ë«sê rdæy˚kÕÔ&ÉT düTã“qï.

(Ä) mHé.õ.y√.Hê≥ø£+˝Àì >√|æ bÕÁ‘·≈£î dü+ã+~Û+∫q Á|ü‹e÷≥\qT e´+>∑ +>± |ü*øÏ+#ês¡T ÄÁ‘˚j·T.uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq eTT]øÏ ø±\Te\ eT<Ûä J$+#˚ >√|æ yêfi¯fl sTT+ÏøÏ #˚‹s¡Te÷\T‘√ &Üø£ºsY eTT≈£îÿ eT÷düTø=ì e∫ênã“ ! ôV≤˝À Vü‰]ãT˝Ÿ! Ç+ø± MTØsTT+À¢ ø±|ü⁄s¡+ m˝≤ e⁄+≥THêïs√ ‘Ó*j·T&É+ Ò<äTµµ nì nq>± ªªe÷≈£î‘Ó*ùdÔ>± MT≈£î ‘Ó*j·T&Üìøϵµ nì >√|æ bÕÁ‘· #˚‘· |ü*øÏkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T. n<˚$<ÛäeTT>± dü+uÛ≤wüD kÕ>∑T‘·÷ ªªsTT+ÏeTT+<äT eTTs¡T>∑T ø±\Te eT÷sTT+#·eTì mìïkÕs¡T¢ #ÓbÕŒqT? eTØ eTT≈£îÿ\T |ü–*b˛‘·THêïsTT. H√..H√..@+˝≤uÛÑ+ Ò<äTµµ nì |ü*πø &Üø£ºsY e÷≥\≈£î ªªm+<äT≈£î Ò<ä+&û &Üø£ºsY>±s¡÷? eTTs¡T>∑T ø±\Te eT÷sTTùdÔ e÷≈£îs√>± …≤¢ ekÕÔsTT? s√>±\T sê≈£î+fÒ &Üø£ºπs¢+ ø±yê*?µµ nì e´+>∑ +>± >√|æ bÕÁ‘·<ë«sê |ü*øÏkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T. Ç<˚Hê≥ø£+˝À uÛÑs¡Ô 24 >∑+≥\T Ä|ò”düT˝ÀH˚ >∑&É|ü≤ìï ñ<›•+∫ ªª Äj·Tqø± Ä|ò”ùd ô|fi≤fl+, _&ɶ\Tµµ nì e´+>∑ +>±uÛ≤s¡ bÕÁ‘· #˚‘· |ü*øÏkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T.

n<Ó›øÏ ñ+&É&ÜìøÏ >√|æ #·÷kı∫Ãq Ç\T¢ >∑÷]à #Ó|üPÔ Ä sTT+À¢ <äj·T´+ e⁄+<äì #Ó|üŒ>± uÛÑj·T|ü&˚ e~qqT#·÷dæ ªª ndü© sTT+À¢ <äj·T´+ Ò<äHê ˙ n_ÛÁbÕj·T+? nqïj·T´≈£î HÓ\ø=ø£kÕ] ø£ì|ædüTÔ+<ä≥ Ä <äj·T´+. Ä|ò”düTqT+∫ J‘·+ |ü≥Tº≈£îsê>±H˚ yêøÏÀ¢ Vü‰»s¡T. <ë+‘√ nqïj·T´≈£î >∑T+&Ó\T C≤]b˛‘êsTT.µµ nì n<Ó› edü÷\T ø√dü+|òüdüTº ø£ ≤¢ Ç+ÏMT<ä |ü& Ç+Ï j·T»e÷qT\≈£î >∑÷]à >√|æ bÕÁ‘·<ë«sê´ e´+>∑ +>± |ü*øÏkÕÔs¡T ÄÁ‘j·T. kÕe÷qT´\T

|ü≥ï+˝À Áã‘·ø£ Òs¡T. kÕe÷qT´\T+&˚ Á|ü‹ n<Ó› ø=+|ü ø£ <äj·T´+ ø=+ù| n+≤s¡T ÄÁ‘˚j·T. n+<äT˝ÀqT m˝≤+Ï<äj·÷´\+fÒ ªª ø±s¡¢ À ‹]π> <äj·÷´\T! \ø£å\÷ ø√≥÷¢ u≤´+≈£î˝À¢ <ë∫ô|≥Tº≈£î #·#˚à <äj·÷´\T! e÷≤¢&˚ <äj·÷´\Tµµnì Çìïs¡ø±\ <äj·÷´\Tqï≥T¢ >√|æ bÕÁ‘·<ë«sê e´+>∑ +>± |ü*øÏkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T.

á$<ÛäeTT>± ÄÁ‘˚j·T>±s¡T ‘·q dü+uÛ≤wüD≤ s¡#·q˝À mH√ï e´+>∑ dü+uÛ≤wüD\qT sêXÊs¡T.

3.6. uÛ≤e>∑]“‘· dü+uÛ≤wüD\T :

ÄÁ‘˚j·T>±s¡T sêdæq ˇø√ÿ dü+uÛ≤wüDqT |ü]o*ùdÔ Ç+‘· uÛ≤e+ ÄÁ‘˚j·T>±]øÏ m˝≤ ø£*–+~ nì ÄX¯Ãs¡ +ø£\>∑ø£ e÷q<äT. n˝≤ ø£*–q uÛ≤eqqT ≈£L&Ü n+<ä]ø° ns¡∆eTj˚T´˝≤ ‘˚*¬ø’q |ü<ë\‘√ dü+<äsꓤqT>∑TD+>± dü]nsTTq bÕÁ‘·\ #˚‘· |ü*øÏ+#·>∑\ Á|ü‹uÛ≤e+‘·T\T ÄÁ‘˚j·T. Ç˝≤+Ï dü+uÛ≤wüD\qT ø=ìï+Ïì |ü]o*<ë›+..

(n) ny˚X¯+˝À ‘·|ü »]–q+<äT≈£î u≤<Ûä|ü&ÉT‘·÷ ‹s¡T|ü‹‘√ *©¢ ªª eT>±flfi¯ó¢ bÕbÕ\T #˚ùdÔ m|ü&√nqTuÛÑ$kÕÔπsyÓ÷ ` e÷ bÕbÕ\T yÓ+≥H˚ ãj·T≥|ü&çb˛‘êsTT. eTeTà*ï yÓ+≤&É‘êsTTµµ (eTqdü÷`ej·TdüT) nìn+≥T+~. á dü+uÛ≤wüD˝À ÄÁ‘˚j·T m+‘· >∑+;Ûs¡yÓTÆq uÛ≤yêìï e´ø£Ô|ü]#ês√ ‘Ó\TdüTÔ+~.

(Ä) nVæ≤+kÕyê<äT …’q yê]øÏ ãj·T≥|ü&çq~ Á_Ïwt yêπs ø±<äT. ÄXÀø£#·Áø£e]Ô ≈£L&Ü ø£Hê&ÉT Ä nVæ≤+düøÏãj·T≥|ü&çqyê&˚! Væ≤+kÕyê<ä\T #˚‹˝À e⁄qï Äj·TT<Ûä+ ø£+fÒ ã\yÓTÆq~ nVæ≤+kÕyê<äT\ #˚‹˝À ñqï ªnVæ≤+düµÒ<ë ªXÊ+‹µ nH˚ Äj·TT<Ûä+. XÊ+‹uÀ<Ûäq\T #˚dæ ø£[+>∑j·TT<ä›+ |ü≥¢ Á|ü»\qT $eTTKT\qT #˚ùd Áù|e÷q+<äTìì

ã+~Û+∫ n‘·ìï •øÏå+#·eTì nXÀ≈£î&ÉT düeTsêq+<äTìøÏ ÄC≤„|ædüTÔ+&É>± ªªìsêj·TT<ÛäT …’q _Û≈£åîe⁄\+fÒ ¬ø+<äT≈£îHêj·THê n+‘· uÛÑj·T+?µµ nì ÄXÀø£kÕÁe÷Ÿ Hê≥ø£+˝À Áù|e÷q+<äTì #‘· |ü*øÏkÕÔs¡T ÄÁ‘j·T. n˝≤ ∫qïyêø£ +˝Ànq+‘·yÓTÆq uÛ≤yêìï uÛ≤e>∑]“‘·+>± |ü*øÏkÕÔs¡T s¡#·sTT‘·.

(Ç) eT÷&ÉT s√E\ qT+∫ ‹+&ç Òø£b˛e&É+ e\¢ Äø£*‘√ e÷&çb˛j˚T e‘·‡\ Äø£* Ò<äq&É+ $ì ªª nu<ë›\Tm|üŒ≥Tï+∫ H˚sêÃe⁄?µµ nì qd”+ Á|ü•ï+#·>± ªª nqï+ <=]ø£q|üŒ≥Tï∫µµ (áHê&ÉT) nì e‘·‡\ düe÷<Ûëq$TdüTÔ+~.

(á) Äø£*‘√ n\eTÏ+# yê]øÏ ‘Ó\TdüT Ä Äø£*u≤<Ûä @$TÀ. ø£wüº|ü&ç ‹+&ç –+»\T |ü+&ç+∫Hê kÕj·T+Á‘êìøϬs+&ÉT eTT<ä›\T e+&ÉT≈£îì ‹H˚+<äT≈£î –+»\T Òìyêfi¯fl≈£î ‘Ó\TdüT n˝≤ ‘·eTøÏ nqï+ Ò≈£î+&Ü <äø£ÿ≈£î+&Ü #˚ùdyêfiËfle«s√. n+<äTπø Á|üuÛÑT‘·«+ @ Ò n~Ûø±s¡y˚T n˝≤+Ï yêfi¯fl≈£î eùdÔ @$T #˚kÕÔs¡H˚ $wüj·÷ìï yÓ+ø£j·T´ bÕÁ‘· #˚‘·Ç˝≤ |ü*øÏkÕÔs¡T. ªª Äø£* ‘Ó*dæH√fi¯fl+ e÷πø >∑qø£ n~Ûø±s¡eTT+fÒ Äø£*ï ã‘·øÏìkÕÔe÷?µµ nì z≥T πø nH˚HêÏø£ À ÄÁ‘˚j·T |ü*øÏkÕÔs¡T.

á$<ÛäeTT>± ˇø£ kÕe÷q´yÓTÆq bÕÁ‘· H√≥ ndüe÷q´yÓTÆq ˇø£ >=|üŒ ÄX¯j·÷ìï |ü*øÏ+#·&É+ ÄÁ‘˚j·TπøkÕ<Ûä +!

(m) ª‘Ós¡∫q ø£fi¯óflµ HêÏø£ À n+<äyÓTÆq uÛ≤s¡ qT ø£qT˝≤sê #·÷düTø√≈£î+&ÜH˚ ø£fi¯ófl b˛>=≥Tº≈£îqï ‘·q uÛÑs¡ÔqTeT+∫ &Üø£ºsYøÏ #·÷|æ+#·>± ø£fi¯ó¢ ekÕÔsTT. n+<äT≈£î yês¡T &Üø£ºsY‘√ ªª MT≈£î Ä»Hêà+‘·+ ãTTD|ü&ç e⁄Hêï+. MTs¡Te÷ø±|ü⁄s¡+˝À B|ü+ yÓ*–+#ês¡Tµµ nì nq>± Ä e÷≥\≈£î &Üø£ºsY #˚‘· ÄÁ‘˚j·T @$T |ü*øÏ+#ês¡+fÒ ªªì»y˚THêj·THê Ç+‘· n+<äyÓTÆq uÛ≤s¡ e⁄+&ç #·÷&ܶìøÏ ø£fi¯ófl Òø£b˛e&É+ <äTs¡<äèwüºy˚T ` ø±ì ø£fi¯ófl e∫Ãq ‘·sê«‘·Ç+‘·ø£+fÒ n+<ë\T ø£ìŒdüTÔ+≤sTT. yêÏ yÓ+ã&ç |ü&ç Ä$&Éì nHê´j·T+ #˚j·T≈£îµµ nì |ü*øÏkÕÔs¡T. dü+uÛ≤wüDs¡#·q˝À eTq+ >∑eTì+#·<ä–q $wüj·Ty˚T$T≥+fÒ..düŒwüº‘·. ‘êqT #Ó|üŒ<ä\TÃ≈£îqï $wüj·÷ìï s¡#·sTT‘· düŒwüº+>±,

dü÷Ï>±, dü+<äsꓤqT>∑TD+>±, uÛ≤ej·TTø£Ô+>± #Ó|üŒ&É+. ÄÁ‘˚j·T >±s¡T Çø£ÿ&É #˚dæ+~ ≈£L&Ü n<˚! |ü]dæú‘·T\≈£înqT>∑TD+>±, kÕ«s¡∆uÛ≤e+‘√ e÷s¡TÃ≈£îH˚ eTqTwüß´\ eTqdüÔ‘ê«\qT >∑÷]à ÄÁ‘˚j·T |ü*øÏq e÷≥\T.

3.7. Á|üuÀ<Ûë‘·àø£ dü+uÛ≤wüD\T :ÄÁ‘j·T >±] HêÏø£ Hê≥ø±\˝Àì dü+uÛ≤wüD\˝À n+‘·Ø¢q+>± Á|üuÀ<Ûë‘·àø£‘· e⁄+≥T+~. n~ ø£<∏ë|üs¡+>±>±ì

ˇø√ÿkÕ] dü÷Ï>± dü+uÛ≤wüD|üs¡+>± ≈£L&Ü e⁄+≥T+~. ñ<ëVü≤s¡D≈£î ø=ìï+Ïì |ü]o*<ë›+.

(n) ªª Á|ü|ü+#·+˝À »]π> Á|ü‹<ëìøÏ eTq+<äs¡+ u≤<ÛäT´\+. uÛ≤>∑kÕ«eTT\+. eTqπø+ dü+ã+<ÛäeTì #˚‘·T\Tø£&ÉTø√ÿe&ÜìøÏ #·÷&Éø£+&ç..µµ nì #êe≈£L&É<äT nH˚ HêÏø£ À ù|ôw+Ÿ bÕÁ‘· <ë«sê Á|üuÀ~ÛkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T.

(Ä) Á|ü‹ ˇø£ÿs¡÷ kÕ«s¡∆+‘√ ‘êyÓTTø£ÿs¡y˚T Äq+<ä+>± ñ+&Ü\qTø=ì n‘·ì≈£îqï Á|ü‹uÛÑqT |ü~eT+~øÏñ|üjÓ÷>∑|ü&˚ ≤ $ìjÓ÷–+#·&ÉT ø±ì ` eT] ø=+<äs¡T Á|ü‹uÛ≤$C≤„Hê\qT #·÷dü÷Ô yêÏ <ë«sê Äq+<ä|ü&É‘ê&ÉT.n+<äTπø ªª e÷j·T µµ HêÏø£ À ÄÁ‘˚j·T <Ûä]Á‹ bÕÁ‘· <ë«sê.. ªª.. ‘√Ï e÷qeπøåeT+ ø√dü+ ‘·eT X¯øÏÔì Á|ü‹uÛÑqT$ìjÓ÷–dü÷Ô Áã‹πø Á|ü‹ ø£ÿ&çøÏ sT÷ Á|üC≤<Ûäs¡D ‘·|üŒ<äT. á Á|üC≤qTsê>±ìï bı+<ä≥+ ø£Hêï Äq+<ä+ @eTT+~?µµnì n+≤&ÉT.

(Ç) ÄVü‰s¡ düeTdü ≈£î ˇø£ s¡ø£+>± Á|ü» Ò ø±s¡DeTì ôd’+Ï|òæø˘ ÄÁb˛#Y‘√ ÄÁ‘˚j·T ªn+‘·s¡T´<ä∆+µ HêÏø£ À#ÓbÕŒs¡T. düø±\+˝À esê¸\T Òø£ |ü+≥\T |ü+&Éø£ ÄVü‰s¡ düeTdü @s¡Œ&ÉT‘·T+~. Ç˝≤ esê¸\T |ü&Éø£b˛e&ÜìøÏ ≈£L&ÜmH√ï ø±s¡D≤\T e⁄HêïsTT. e÷qe⁄&ÉT mø£ÿ&É |ü#·Ã<äHêìï Áã‘·ø£ìdüTÔHêï&ÉT. mø£ÿ&É ø£qã&ç‘˚ nø£ÿ&É #Ó≥T¢ q]øÏø£\|ü‘√ Çfi¯ófl ì]àdüTÔ+fÒ! |ü#·Ã<äq+ Á|üjÓ÷»q+ ‘Ó*j·Tìyêfi¯fl≈£î ÄÁ‘˚j·T ªÄy˚X¯+µ bÕÁ‘· <ë«sê ªªmø£ÿ&ÉT+~‹+&ç? Á|ü»˝Ò ø£<ä÷ eT]. yê] ø£s¡àyêfi¯ó¢ nqTuÛÑ$+#ê*. #˚j·T>∑*–+<ä+‘ê #˚düTÔHêï+. eqeTôVA‘·‡e+@sêŒ≥T#˚j·TeTì #Ó|ü #·÷XÊsê? eT] yÓTTqï #Ó≥T¢ HêÏ esê¸\T sê Ò<ä+fÒ m˝≤? ø£ dü+ |ü<˚fiË’flHêï ø±e<ä÷›.ø±düÔ Ä>∑eTqTµµ nì |ü*øÏkÕÔs¡T. eTqMTHê&ÉT ìs¡¢ø£å +>± ñqï #Ó≥¢qT q]øÏy˚düTÔHêïy˚T >±ì <ëì kÕúH˚ m+<äs¡TyÓTTø£ÿ\T Hê≥T‘·THêïs¡T? kÕe÷õø£ n&Ée⁄\ ô|+|üø£+ u≤<Ûä´‘·qT dü«#·Ã¤+<ä+>± Á|ü»\qT #˚|ü≥ºeTì ÄÁ‘˚j·TÁ|üuÀ~ÛdüTÔHêïs¡T.

(á) eT+∫ #·<äTe⁄\T #·~$Hê ìs¡T<√´>∑+‘√ Áã‘·Tπø ø£ô|<ä› düeTdü >± e÷s¡&É+‘√ ñ<√´>∑+ ø√dü+ Á|üuÛÑT‘ê«ìï‹≥Tº≈£î+≥÷ ≈£Ls¡TÃH˚ yê]qT<∆•+∫ ªˇø£ÿ s¡÷bÕsTTµ HêÏø£ À ø£ düìïy˚X¯+˝Àì dü+uÛ≤wüD <ë«sê Ç˝≤+Ï yê]øÏø£qT$|ü ø£*π>≥≥T¢ Á|üuÀ~ÛkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T. n~ @$T≥+fÒ `

ªª ø£ÿ s¡÷bÕsTT dü+bÕ~+#· Òì yêfi¯ó¢ MTπs+ |üìø=kÕÔs¡T? ô|’>± ô|<ä› #·<äTe⁄\T #·<äTe⁄≈£îHêïs¡≥. #·<äTe⁄\Tm+<äTø£j·÷´ MT #·<äTe⁄\T ‘·>∑ …j·T´Hêµµ nì n<Ó› ø£≥ºq+<äT≈£î Ç+Ï j·T»e÷ì e÷≤¢&çq e÷≥\≈£î bÂs¡Twü+e∫Ãq •e+ ª ªÄ e÷≥ Ä # ·< ä Te⁄\T H ˚]Œ+∫q d ü÷ÿfi ¯ flq& É T> ∑ T , ø±˝ ÒJ\q&É T> ∑ T . $<ë´XÊKeT+Á‹q&ÉT>∑T.eTeTà\ï&ÉT>∑T‘·y˚+. #·<äTe⁄≈£îHêï+. ÄdüTÔ\T bÕdüTÔ\T ns¡>∑BdüT≈£îHêï+. ÄX¯\T ô|+#·T≈£îHêï+.ñ<√´>±\ ø√dü+ n&ɶyÓTÆq yêfifl+<ä]˙ n&ç>±+. n&ÉT>∑T‘·THêï+. eTeTà*ï @+ #j·TeT+≤e⁄? ñ<√´>±\T <=s¡ø£ÿb˛‘e÷<ë ‘·|ü? nì ‘·|ü ‘·eT~ ø±<ä+≥÷ ‘·|æŒ+#·T≈£îH˚ e÷≥\T e÷≤¢&˚ •esê+˝≤+Ï yê]qT<˚›•+∫ ªªñ<√´>∑+ ñ<√´>∑+ nì eP¬sø£ÿb˛‘˚ @<äHêï |üì#˚dæ dü+bÕ~+#·sê<ëj˚T+? MT ø√dü+ ñ<√´>±\T mø£ÿ&ç qT+∫|ü⁄ϺkÕÔs¡T? Á|ü|ü+#·+˝À n+<äs¡÷ ñ<√´>±\T #˚ùd Áã‘·T≈£î‘·THêïsê? k˛eT]b˛‘·T\T. ˇfi¯ó¢ e+∫ |üì#˚j·T Òø£ñ<√´>±\MT<ä |ü&ç @&ÉTkÕÔs¡Tµµ nì Ç+Ï j·T»e÷ì bÕÁ‘· <ë«sê ìs¡T<√´>∑ j·TTe≈£î\≈£î Á|üuÛÀ~kÕÔ&ÉT. Ç|üŒÏ

düe÷C≤ìï yêdüÔ$ø£ <äèw溑√ ˇø£kÕ] |ü]o*ùdÔ ì»+ eTqπø ‘Ó\TdüTÔ+~. ÄÁ‘˚j·T>±] e÷≥˝À¢ bı\¢+‘Ó’q ‘·|üÒ<äì ‘Ó\TdüTÔ+~. ≤≤ _sê¢\ ÁbÕs¡+uÛÑ J$‘·y˚T+Ï? Ç˝≤ m+<äs√ @<√ ø£ s¡+>±ìï m+#·Tø=ì ô|’¬ø~–qyêfi‚fl.

dü«‘·+Á‘· uÛ≤s¡‘·<˚X¯+>± eTq<˚X¯+ s¡÷bı+~q <äX¯ À Á_Ïwt ñ<√´>∑T\ kÕúH˚ nH˚ø£eT+~ uÛ≤s¡rj·TT\qTñ<√´>∑kÕ«eT´+˝À HêeTe÷Á‘·+ #·<äTe⁄≈£îHêï ø=+‘·eT+~øÏ nø£ås¡C≤„q+ Òø£b˛sTTHê #·<äTe⁄≈£î ‘·>∑Z ñ<√´>±\T<=]ø±sTT. Áã‹eT˝≤&ç ñ<√´>±\T Ç∫Ãq dü+<äsꓤ\T ≈£L&Ü ñHêïsTT. kÕ«‘·+Á‘· ø±\+ HêÏøÏ nø£åsêdüT´\ XÊ‘·+n‹ dü«\Œ+>± ñqï ø±s¡D+>±, Á|ü»\˝À Hê≥T≈£îb˛sTTq eT÷&ÛÉ$XÊ«dü+, nC≤„Hêìï bÕs¡<√\&ÜìøÏ Á|üuÛÑT‘·«+$<ë´_Ûeè~∆ì #˚|üϺ+~ Á|ü<Ûëq+>±. ø±ì áHê&ÉT Á|ü»\ uÛ≤eq m˝≤ ñ+<ä+fÒ #·~$q Á|ü‹ˇø£ÿ]øÏ Á|üuÛÑT‘·«+$~Û>± ñ<√´>∑eø±XÊìï ø£*Œ+#ê\ì, ø£*ŒdüTÔ+<äH˚ ÁuÛÑeT˝À e⁄Hêïs¡T. #·~$q #·<äTe⁄‘√ ãj·TÏ Á|ü|ü+#·+˝ÀøÏb˛sTT Áã‘·ø£≤ìøÏ |üìøÏsêø£b˛>± m˝≤+Ï #‹eè‹Ô $<ë´ ø√s¡T‡ kÕ+πø‹ø£ $<ä \T Òe⁄. Á|üuÛÑT‘·«+ MÏì Áb˛‘·‡Væ≤+∫qHê&ÉT $<ë´ e´edüú ˇø£ ø=‘·Ô s¡÷bÕìï dü+‘·]+#·Tø=ì j·TTe‘·ì yê] ø±fi¯flMT<ä yêπs ì\ã&ç Áã‘·ø£>∑*π>≥≥T¢#˚j·T>∑\<äT. #·~$q #·<äTe⁄≈£î dü¬s’q ñ<√´>∑+ sêø£ @fi¯fl ‘·s¡ã&ç ñ<√´>∑+ ø√dü+ @fi¯ófl ô|’ã&ÉT‘·THêï á ìs¡T<√´>∑uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À m<äTs¡T#·÷ùdø£Hêï yê]øÏ n_Ûs¡T∫ ñqï ø£fi¯\˝À X¯øÏÔ kÕeTsê∆ \qT ìs¡÷|æ+#·T≈£î+≥÷ JeH√bÕ~Ûìø£*Œ+#·Tø√yê Ò >±ì •e+˝≤ m<äTs¡T#·÷&É≈£L&É<ä+≤s¡T. n+<äTπø ªª eTq+ @MT #˚‘·ø±ì #·e≥\eTÁ≤ >∑TeTkÕÔ–]øÏ ‘·|üŒ sTT+ø£<˚ìøÏ |üìøÏsêì ã&ÉT<ë›sTT\e÷? ø± Òõ˝À #·~$q C≤yÓTÁ°, C≤Á>∑|ò” ‘·|üŒ Ç+πø$T ‘Ó*j·T<ëeTq≈£î. me] <ä>∑Zs¡ u≤ìdü #êøÏØ #˚j·T&É+ ‘·|üŒ yπs$<ÛäeTT>± ã‘·ø£ Òe÷ eTq+.µµ nì y˚DTbÕÁ‘· #˚‘· |ü*øÏkÕÔs¡TÄÁ‘˚j·T. á e÷s¡TŒ Á|ü‹ ˇø£ÿ ìs¡T<√´–˝À sêyê\ì ÄÁ‘˚j·T Äø±+ø£å.

s¡#·sTT‘· #ÓbÕŒ\qT≈£îqï $wüj·÷ìï Áù|ø£å≈£î\T ns¡∆+ #˚düTø=ì nqTdü]+#˚ ≤ Á|üuÛ≤$‘·+ #˚ùd Á|üÁøÏj·T áHê≥ø£s¡+>∑y˚Tqì ÄÁ‘˚j·T≈£î ‘Ó*dæHê ‘·q Á|üuÀ<Ûë‘·àø£ dü+uÛ≤wüD\ <ë«sê Áù|ø£å≈£î\qT, bÕsƒ¡≈£î\qT eT]+‘·>±Ä˝À∫+|üCÒdæ r]Ã~<ë›\qT≈£îqïyês¡T ÄÁ‘˚j·T. ø£qTø£H˚ yê] HêÏø£ ` dæìe÷ dü+uÛ≤wüD\˝À mH√ï Á|üuÀ<Ûë‘·àø£dü+uÛ≤wüD\T #√≥T #˚düTø=ì e⁄+≤sTT.

3.6. ìs¡«#·Hê‘·àø£ dü+uÛ≤wüD\T :

ÄÁ‘˚j·T ‘·q s¡#·q˝À nø£ÿ&Éø£ÿ&É ˇø£ ùdºŸyÓT+Ÿ˝≤>∑ bÕÁ‘·\ #˚‘· dü+uÛ≤wüD\qT |ü*øÏkÕÔs¡T. Ç˝≤+Ï$dæìe÷ dü+uÛ≤wüD\˝À #ê˝≤ ø£ì|ækÕÔsTT. HêÏø£ Hê≥ø£ kÕVæ≤‘· +˝À Ç˝≤+Ï dü+uÛ≤wüD\T m˝≤ sêXÊs√ #·÷<ë›+.

(Ä) Áã‘·T≈£î : ªª s¡÷bÕj·T\÷, nD≤\÷, ô|’düÁ˝≤ Áã<äsY Áã‘·Tø£+fÒ y˚]+πø+ ø±<äT!µµ nì mHé.J.y√.Hê≥ø£+˝Às¡+>∑Hê<Ûä+ bÕÁ‘· <ë«sê |ü*øÏkÕÔs¡T. eTìwæ ìÁ<ä ª Ò∫+~µ yÓTT<ä\T ìÁ<äªb˛j˚Tµ es¡≈£î ÁbÕDÏ À e⁄qï ÁbÕD≤ìïì\u…fÒº~, ì\u…≥º>∑*π>~ á &ÉuÒ“. n+<äTHê eT<Ûä ‘·s¡>∑‹ yê&ç dæú‹ @$T≥+fÒ nD≤\T ô|’dü\T ≈£L&Ü m+‘√$\TyÓ’q$.

(Ä) q≥q J$‘·+ : ªª e÷≥\T e|æŒC…|挑˚ q≥qeTe⁄‘·T+~. eTqdüTqT q#·ÃC…|挑˚ J$‘·eTe⁄‘·T+~µ nìnX¯«|òüTÀwüß&ÉT HêÏø£ À nX¯«|òüTÀwüß&ÉT s¡«• $jÓ÷s¡ ‘êìï Hê≥ø£+>± sêj·T&Éy˚T >±ø£ n+<äT˝À |ü⁄s¡÷s¡s¡ebÕÁ‘·qT y˚j·T&ÜìøÏ n+^ø£]+∫q≥T¢ nX¯«|òüTÀwüßì bÕÁ‘· <ë«sê |ü*øÏkÕÔs¡T.

(Ç) J$‘·+ : ªª á nq+‘·Jeø√Ï qT+&ç rdüT≈£îqï n|ü J$‘·+µµ nì >ö‘·eTãT<äT∆&ÉT Hê≥ø£+˝À |ü*øÏkÕÔs¡TÄÁ‘˚j·T.

(á) eTs¡D+ : ªª Á|ü|ü+#·+˝À Á|ü‹ J$ HêX¯q+ ø±e\dæ+<˚. Hê <ä>∑Zs¡ #˚s¡≥y˚T eTs¡DeT+≤s¡Tµµ nì>ö‘·eTãT<ä∆ Hê≥ø£+˝À eTè‘·T´ bÕÁ‘·#˚‘· ÄÁ‘˚j·T |ü*øÏkÕÔs¡T.

(m) Væ≤+dü : ªª Á|ü‹ ÁbÕDÏøÏ J$+#˚+<äT≈£î Vü≤≈£îÿ e⁄+~. Ä Vü≤≈£îÿqT ˝≤ø√ÿe≥y˚T Væ≤+düµµ nì >ö‘·eTãT<ä∆Hê≥ø£+˝À ÄÁ‘˚j·T |ü*øÏkÕÔs¡T.

(@) Äy˚X¯+ : ªª ìsêX¯≈£î <√|æ&çøÏ <=+>∑‘·HêìøÏ Vü≤‘· \≈£î Ä‘·àVü≤‘· \≈£î nìïÏø° ø±s¡DuÛÑ÷‘·yÓTÆq<˚ Äy˚X¯+µµnì n+‘·s¡T´<ä∆+ HêÏø£ À |ü*øÏkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T.

á$<ÛäeTT>± ÄÁ‘˚j·T>±s¡T yê] HêÏø£\˝À Hê≥ø±\˝À ìs¡«#·Hê‘·àø£ dü+uÛ≤wüD\HÓìï+ÏH√ $$<Ûä bÕÁ‘·\H√≥ |ü*øÏ+#ês¡T. ‹s¡T>∑T Òì ùdºŸyÓT+Ÿ‡˝≤ ñ+≤sTT á dü+uÛ≤wüD\T. ÇM dü+uÛ≤wüD\˝À ˇø£ uÛ≤>∑+>±H˚,yêø£ +>±H˚ ~–b˛sTT dü+uÛ≤wüD≤ yÓTT‘êÔìøÏ eHÓïì, $\Teì ø£*ŒkÕÔsTT á dü+uÛ≤wüD\T. ÇM dü+uÛ≤wüD\˝À ø£uÛ≤>∑+>±H˚, yêø£ +>±H˚ ˇ~–b˛sTT dü+uÛ≤wüHê yÓTT‘êÔìøÏ eHÓïì, $\Teì ø£*ŒkÕÔsTT. á$<ÛäyÓTÆq dü+uÛ≤wüD\Ts¡#·sTT‘·≈£î dü+ã+~Û+∫q J$‘êqTuÛÑyêìï |ü]o\HêX¯øÏÔì Á|ü‹_+_kÕÔsTT.

3.9. ÄÁ‘˚j·T dü+uÛ≤wüD\˝À y˚<ë+‘·+ :ÄÁ‘˚j·T>±s¡T ‘·q Hê≥ø£, HêÏø£, dæìe÷ dü+uÛ≤wüD\˝À eT]j·TT dæìe÷ bÕ≥\˝À mH√ï y˚<ë+‘· uÛ≤yê\qT

sêXÊs¡T. ÄÁ‘j·T>±]øÏ y<ë+‘· <Û√s¡DÏ ø±düÔ m≈£îÿe. nsTT‘ á Hê≥ø£ kÕVæ≤‘· +˝Àì dü+uÛ≤wüD\˝À y<ë+‘·uÛ≤yê\Tm˝≤ |ü*øÏ+#ês√ |ü]o*<ë›+ !

JeeTTqï Á|ü‹B #êeø£ ‘·|üŒ<äT! n~ #Ó≥Tº>±ì, »+‘·Te⁄>±ì, eTìwæ>±ì, @<Ó’Hê düπs ! ª>ö‘·eT ãT<ä∆µHê≥ø£+˝À ` ªª Ç+‘· u≤>∑T+<˚ sT÷ |ü⁄e⁄«, m+<äT≈£î yê&çb˛yê*? yê&çb˛≈£î+&Ü n˝≤π> e⁄+fÒ m+‘· Vü‰sTT>±ñ+&É<äTµµ nì ne÷j·Tø£+>± n&çπ> eTqTeTsê* e÷≥\≈£î Ä |æ\¢ ‘ê‘· ªª á |üPy˚«$T≥e÷à? á˝≤ mìï |üP\Tsê*b˛j·÷sTT. mìï yÓTT>∑Z\T ‘˚] |üP\T>± $ø£dæ+∫q$. z! Hê ø£fi¯fleTT+<˚ mH√ï …ø£ÿ Òqìï n~ ø±\#·Áø£+ ‘·©¢` <ëìï nH˚yêfiËfles¡T? µµ nì |ü*øÏkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T. |ü⁄e⁄«‘√ eTìwæì b˛˝≤Ãs¡T. eTq+ ì‘· + #·÷dü÷ÔH˚ ñHêï+.m+<äs¡÷ yê&çb˛sTTq |ü⁄e⁄«˝≤ eTTdü*‘·q+‘√ eTs¡DÏ+#·&É+ Ò<äT! eT¬s+<äs¡T yÓTT>∑Z ≤¢>± ñ+&ç $ø£dæ+∫q≥T¢|üdæø£+<äT\T eTTqTeTT+<äT yêÏ ≤ sê*b˛e&ÜìøÏ m~–Hês¡T`m<äT>∑T‘·THêïs¡T. á ø±\#·Áø£ |ü]ÁuÛÑeTD+˝À »qqeTs¡D≤\T nq+‘ê\T. ì‘· Á|üVü≤düq+. Ç˝≤+Ï y˚<ë+‘êìï Á|ürø±‘·à+>± |ü*øÏ+#ês¡T ÄÁ‘˚j·T. s¡#·sTT‘· n˝≤#Ó|üŒ&É+ e\¢ |üdæ|æ\¢øÏ @eTs¡∆eTe⁄‘·T+~ nì ÄÁ‘˚j·TqT $eTs¡Ù #˚j·Te#·TÃ! ø±ì n˝≤ $eTs¡Ù #˚j·T≈£î+&Üñ+&É&Üìπø Ä ‘·sê«‘· dü+uÛ≤wüD˝À ªª yÓiÏ¿‘·*¢, ˙ø£s¡ú+ ø±<äT Òe÷൵ nì Ä ‘ê‘·bÕÁ‘· <ë«sê |ü*øÏkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T.

Ç+Ï n<Ó›qT edü÷\T #˚düTø√e&ÜìøÏ q≥T&ÉT, ø£$ nsTTq s¡»˙ <ä>∑Zs¡≈£î Hêj·TT&ÉT >±s=∫Ãq|ü&ÉT ø£$dæú‹ì ‘Ó*j·TCÒj·T&ÜìøÏ ÄÁ‘˚j·T sêdæq dü+uÛ≤wüD Ç~. mHêïfi¯ó¢ ‹]–Hê Ç+Ï n<Ó› Çe«ì Çe« Òì ø£$ì #·÷d檪Çø£ÿ ePs√ÿqTµµ nì sTT+Ï j·T»e÷ì $s¡T#·Tø£|ü&ÉuÀ>± ` ªª Hê<ä>∑Zs¡ ô|’kÕ Ò<äT.#Ó*¢+#ê\H˚ ø√¬sÿ e÷Á‘·+eTqdü÷Œ¤]Ô>± ñ+~. ø±˙ Hêj·THê ! yÓ<Ûäe e÷qe»qà @eT+≤yé ? E≥Tº ø±kÕÔ Ä <˚e⁄&ç #˚‹˝À ô|Ϻ eTq+m+‘· –+E≈£î+fÒ e÷Á‘·+ @+ kÕ>∑T‘·T+~? yê&çwüº Á|üø±s¡+ Ä&Ü*‡+<˚ ø£<ä÷!µµ nì ø£$ n+≥T+&É>± ªª Ç~>√,sT÷ y˚<ë+‘·+ ø£Ïºô|≥Tº. &Éu…“>=Z≥º≤ìøÏ eT+∫ y˚<ë+‘·y˚T H˚]Ãô|≤ºe⁄. U≤∞ nHêï #Ój·T´y˚eTj·÷´ ! Hê bÕ*≥X¯ì˝≤>± |ü≥Tº≈£îHêïe⁄ |ü<˚fi¯fl qT+∫, n<Ó› sTTe«ø£b˛‘˚ b˛sTT+~. Ç\T¢ U≤∞ #˚j·T≈£L&É<ä÷ ? µµ nì ÁbÕ<Ûj·T|ü&˚sTT+Ï j·T»e÷ì‘√ ø£$ ªª n~ e÷Á‘·+ Hê #˚‘·T˝À¢ e⁄+<ë Hêj·TT&É÷!µµ (eT+#·+ MT<ä #êe&ÜìøÏ dæ<ä∆+>± ñqï

n‘·ì uÛ≤s¡ qT #·÷|æ+∫) Ç~>√ Hê ô|fi≤fl+ dæ<ä∆+>± e⁄+~ U≤∞#˚j·T&ÜìøÏ Çyê«fiÀ πsb˛ n~ yÓ[flb˛‘·T+~ ø=+#Ó+z|æø£|ü≥Tº. ø£s=ø£s¡T>± U≤∞#˚kÕÔ+. ì»+>± U≤∞ #˚kÕÔ+. Hê e÷≥qeTTà! sTT Ò¢ø±<äT. á Á|ü|ü+#êH˚ï U≤∞ #˚dæyÓfi≤Ô+. eTeTà Òï+ #˚j·TeT+≤e⁄ #Ó|ü! #êe&ÜìøÏ ≈£L&Ü e÷qe⁄ìøÏ n~Ûø±s¡+ Ò<äT.e÷qe⁄&ÉT eϺ #·e≥!ø£qTø£H˚ <˚e⁄&çø£ìï n~Ûø±sê*#˚Ãdæ y˚\T ø√s¡T≈£îÿ+≥THêï&ÉTµµ nì ø£$ |ü*πø e÷≥\≈£î yÓÁ¬søÏÿ ø√|ü+‘√ e÷≤¢&ÉìsTT+Ï j·T»e÷ì‘√ ‹]– Ä ø£$ Ç˝≤ n+≤&ÉT. n˙ï dæ<ä∆+ #düT≈£îHêïqT. eT÷≤ eTT Ò¢ @MT Ò<äT. m+<äT#‘·q+fÒHê Áã‘·T≈£î˝À H˚qT #˚dæq |ü⁄D≤´ Ò$ Òe⁄. H˚qT yÓ÷düTø=ì b˛e&ÜìøÏ.. Çø£ bÕbÕ\+≤yê! n~ yÓ÷düTø=#˚Ãu≤<Ûä ‘· j·TeTøÏ+ø£s¡T\~ ` Hê~ø±<äT. ø£qTø£ H˚qT Hê es¡≈£î H˚qT ` @ ø£åD≤q nsTTHê Á|üj·÷D≤ìøÏ dæ<ä∆+µµ (#·ùdÔ@+) n+≤&ÉT. á dü+uÛ≤wüD\˝Àì ø£$ jÓTTø£ÿ ìdü‡Vü‰j·T‘·qT, ì≥÷s¡TŒqT, ø£cÕº\qT, ø£ ïfi¢qT n‘·ì <äj·T˙j·T|ü]dæú‹ #·÷|æ+#ês¡T s¡#·sTT‘· ÄÁ‘˚j·T. ø£cÕº À¢H˚ ø£<ë y˚<ë+‘·+ e#˚Ã~ n+<äTπø y˚<ë+‘· <Û√s¡DÏ À Ä bÕÁ‘· #˚‘·dü+uÛ≤wüD\qT |ü*øÏ+#ês¡T ÄÁ‘˚j·T.

Ä]úø£ u≤<Ûä\≈£î $dæ– y˚kÕ] m|ü&É÷ #·kÕÔ #·kÕÔ nì »|ü+˝≤ n+≥÷ ñ+&˚ uÛÑs¡Ôì uÛ≤s¡ yê]+#·>±ªª|æ∫Ã<ëHê! @<√ ˇø£Hê&ÉT #êeø£ ‘·|ü‘·T+<ëµµ nì n+≥÷ ªª n˝≤ »|ü+ #˚düTÔ+fÒ #êe+fÒ uÛÑj·T+ b˛‘·T+~.nB>±ø£ eTq+ Ç|ü&ÉT Áã‘·T≈£î‘·THêïeTH˚>± qTe«qTø√e&É+ ? πøe\+ bıs¡bÕ≥T, #·÷XÊyé á uÛÑ÷$TMT<ä |ü&ɶø£åD+ qT+∫ #êe&É+ yÓTT<ä\Tô|&É‘ê+ Á|ürø£åD≤ìøÏ ø=+‘· #·düTÔ+≤+. n˝≤ #êe&É+ Ä–b˛e&ÜHï eTq+ kÕe÷q´+>±#êe≥+. ì»+>± Ä ø£åD≤qTï+#˚ eTq+ Áã‘·ø£&É+ yÓTT<ä\Tô|&É‘ê+µµ nì mHé.õ.y√. Hê≥ø£+˝À s¡+>∑Hê<Ûä+ n‘·ìuÛ≤s¡ ‘√ #Ó|æŒq≥T¢ |ü*øÏkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T.

ÄÁ‘˚j·T>±] Ä˝À#·q ‘ê]ÿ+>± e⁄+~. Ä ‘ê]ÿø£‘·˝À ≈£L&Ü y˚<ë+‘· uÛ≤eHê Á|üuÛ≤e+ ø£ì|ædüTÔ+~.ÄÁ‘˚j·T>±s¡qï≥T¢.. áuÛÑ÷$T MT<ä |ü&ɶ ø£åD+ qT+∫ #êe&É+ yÓTT<ä\Tô|&É‘ê+. @$<Ûä+>±q+fÒ ø£åD≤\T >∑&ç#˚ø=~›eTè‘·T´e⁄qT @ ÁbÕD…ÆHê düMT|ædüTÔ+&É≥y˚T ø±ì Äj·TTsê∆j·T+ ô|s¡>∑&É+ ø±<äT ø£<ë? m|ü&Ó’‘˚ #·ìb˛‘êyÓ÷ Ä#·ìb˛sTTq ø£åD+ qT+∫ Áã‘·T≈£î‘·Tqï≥¢+≤s¡T ÄÁ‘˚j·T. m+‘· >=|üŒ ‘·\+|ü⁄. á e÷≥*ï C≤Á>∑‘·Ô>± Ä˝À∫ùdÔyês¡T #Ó|æŒ+~ 100% q>∑ïdü‘· + nì|æ+#·ø£ e÷q<äT. q>∑ïdü‘· + nì|æ+#˚<˚ y˚<ë+‘·+. y˚<ë+‘·y˚T q>∑ïdü‘· +.

á $<Ûä+>± ÄÁ‘˚j·T ‘·q y˚<ë+‘·+˝Àì yêdüÔ$ø£ Á|ü|ü+#êìï, e÷qe J$‘ê\qT yê] Hê≥ø£ kÕVæ≤‘· +˝Àìdü+uÛ≤wüD s¡÷|ü+˝À bÕsƒ¡≈£î\≈£î, Áù|ø£å≈£î\≈£î #·÷|æ+#ês¡T.

3.10. ‘ê]ÿø£ dü+uÛ≤wüD\T :ÄÁ‘j·T>±s¡T ‘·q Hê≥ø£ kÕVæ≤‘· +˝Àì dü+uÛ≤wüD\˝À ø√ÿ#√≥ ‘ê]ÿø£+>± Ä˝À∫+∫ sêdæq |ü<ä∆‹ ø£ìŒdüTÔ+~.

kÕ<Ûës¡D+>± eTq+ e÷≤¢&ÉT≈£îH˚ e÷≥˝À¢ <ë–q bıs¡bÕ≥TqT ÄÁ‘˚j·T>±s¡T ˝≤õø£ Ÿ>± Ä˝À∫+∫ ‘·|ü|üfÒºkÕÔs¡T. ªª me&çøÏ yê&ÉT m<äTÏyê&ÉT nHê´j·T+ #˚ùd ô|’ø=#êÃ&ÉqT≈£î+fÒ ì»+>± mes¡T Hê´j·T+ #˚düTÔqï≥Tº.meHê´j·T+ #˚düTÔqï≥Tº!µµ nì uÛÑj·T+ Hê≥ø£+˝À eTTdü\j·T´bÕÁ‘· <ë«sê eTq*ï Á|ü•ïkÕÔs¡T. eTqøÏ eTqy˚T eT+∫yêfi¯fleTqT≈£î+≥÷ |òü ≤H√&ÉT qqTï nHê´j·T+ #˚düTÔHêï&ÉT nì n+<äs¡÷ n˝≤π> nqT≈£î+fÒ.. ÄÁ‘˚j·T>±s¡T Ç˝≤Ä˝À∫+∫ n&É>∑&É+˝À ‘·ù|Œ Ò<äT.

n<˚ Hê≥ø£+˝À ÄÁ‘˚j·T nøö+f…+Ÿ bÕÁ‘· <ë«sê >=|üŒ e÷≥\ì |ü*øÏkÕÔs¡T. πssTT+ãefi¯ó¢ ø£+ô|˙˝À »]π>˝≤yê<˚M\ >∑T]+∫ sêdæ sêdæ $dæ–b˛sTT ªª me&√ dü+bÕ~+∫ mes√ nqTuÛÑ$+#˚ á ◊X¯«sê´ìøÏ Ks¡÷Ã, »e÷,sêdü÷Ô m+‘·ø±\+? n+<äT˝À n˙ï ‘·|ü&ÉT …ø£ÿ\T, n+‘ê yÓ÷dü+. @$T° bÕ|ü+ ! me]B bÕ|ü+ ! Hê<˚Hê !

Hê<Ó+<äTø±ÿyê* HHeTHêï nqTuÛÑ$düTÔHêïHê á &ÉãT“. nqTuÛÑ$+#·ø£b˛‘ e÷Á‘·+ bÕ|ü+ bÕ|üyT. HqT #düTÔqï<ä+‘êbÕ|üy˚T µµ nì nøö+f…+Ÿ ‘ê]ÿ+>± Ä˝À∫+∫ e÷≤¢&çq≥T¢ ÄÁ‘˚j·T sêkÕÔ&ÉT.

ˇø£ ø£+ô|˙˝À |üì#ùd nøö+f…+Ÿ #‘·T\ MT<ä ø√≤¢~ s¡÷bÕj·T\ ≤yê<M »s¡T>∑T‘·÷ e⁄+≥T+~. j·T»e÷ìÄ»„qqTdü]+∫ ˝≤uÛ≤\qT qcÕº\T>± #·÷|ædü÷Ô …ø£ÿ\T ‘·j·÷s¡T #˚j·÷*. n˝≤ #˚j·T&É+ n‘·ì $~Û. ìs¡«Vü≤D.nsTTHê Ä bÕ|ü|ü⁄ |üì˝À |üs√ø£å+>± n‘·qT düVü≤ø£]+∫q bÕ|æ. b˛ì n˝≤ #˚dæq+<äT≈£î J‘êìøÏ $T+∫q Á|ü‹|òü\+j·T»e÷ì qT+∫ @yÓTÆHê bı+<äT‘·THêï&Ü n+fÒ.. n~ bÕ|ü|ü⁄ |òü*‘·y˚T! eT] n≥Te+≥|ü&ÉT ‘êqT #˚ùd<˚$TÀnH˚ Ä˝À#·q\T Á|üX¯ï\T>± Á|ü•ïkÕÔsTT. á$<ÛäyÓTÆq≥Te+Ï Ä˝À#·q‘√ Hê≥ø£+˝À Ä düìïy˚XÊìøÏ ÄÁ‘˚j·T ÄbÕÁ‘· e÷≥\ <ë«sê Ä e÷qdæø£ dæú‹ì, dü+|òüTs¡DqT dü+uÛ≤wüD≤ s¡÷|ü+˝À ø£*Œ+#·&É+ n~«rj·T+.

3.11 es¡íHê‘·àø£ ` ø£$‘ê‘·àø£ ` Á|ürø±‘·àø£ dü+uÛ≤wüD\T :

ÄÁ‘˚j·T ‘·q dü+uÛ≤wüD\˝À ø=ìï es¡íHê Á|ü<Ûëq+>± ø=ìï ø£$‘ê‘·àø£+>± eTs¡ø=ìï Á|ürø±‘·à+>± sêXÊs¡T.ÄÁ‘˚j·T >=|üŒ uÛ≤e≈£î&ÉT. ≈£qTø£ yês¡T @$<Ûä+>± á dü+uÛ≤wüD\T sêXÊs√ |ü]o*<ë›+!

ª>ö‘·eTãT<ä∆µ Hê≥ø£+˝À ø£≥e <äèX´+˝Àì yÓTT<äÏ dü+|òüT≥q˝À ø=+<äs¡T Nø£Ï À e÷≤¢&ÉT≈£îH dü+uÛ≤wüD˝Àes¡íHê‘·àø£ <Û√s¡DT\T u≤>± ø£ìŒkÕÔsTT. ø=+‘· Á|ürø±‘·àø£‘· ≈£L&Ü ø£ìŒdüTÔ+~. ÇVü≤|üsê\H˚ j·TT<ä›+ e\¢ eTqTwüß´*ïÄeVæ≤+∫q Nø£fÒ nXÊ+‹! Ä ìsêàqTwü´yÓTÆq ø£*ø£ Nø£Ï >∑÷]à ªª uÛÑ÷e÷´ø±XÊ\T ¬s+&É÷ @<√ dü+~Û#˚düT≈£î+≥Tqï≥T¢+~µµ nì Nø£ÏeTj·TyÓTÆq J$‘êìï >∑÷]à Äy˚<äq‘√ yÓ\T>∑T ø√dü+ ÄX¯>± m<äTs¡T#·÷ùd eTìwæ>±ˇø£ bÕÁ‘· #˚‘· |ü*øÏ+#ês¡T ÄÁ‘˚j·T. á ÇVü≤|üs¡yÓTÆq dü+Á>±eT+˝À s√>±\‘√ ` s=|ü\‘√ ø£wüºqcÕº\‘√,ìsêX¯ ì≥÷ºs¡TŒ\‘√, eTs¡D≤\‘√ H˚\ø=]–q yê] >∑÷]à yê] ã+<ÛäTe⁄\T s√~+#˚ Ä s√<äqqT ø°#·Tsêfi¢ X¯ã›+‘√b˛*à ªª Ç$>√ dü+Á>±eT+˝À ‘Ó–q jÓ÷<ÛäT\ ã+<ÛäT‘·‹ @&ÉTŒ\ ˝≤>∑Tqï$ Ä sêfi¢ À qT+∫ e#˚à ìX¯Ùã› X¯u≤›\Tµµnì eTs√bÕÁ‘· #˚‘· |ü*øÏkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T.

eTìwæ ÇVü≤˝Àø£ düTU≤\ ø√dü+ mH√ï ø£cÕº\qT ÄX¯\‘√ ø=ì ‘Ó#·TÃø=ì ÄXÊ+‹ J$‘êìï #˚düT≈£î+≤&ÉT. ánXÊ+‹ J$‘êìøÏ ø±s¡D+ Ç<äì #Ó|üŒ Òì ` ‘Ó*j·Tì Äy˚<äq <ë– e⁄+≥T+~. eTq #·T≥÷º n˙ï e⁄Hêï eTqø√dü+ ø£wüº|ü&ç #·dü÷Ô eTq*ï Áã‹øÏdüTÔHêï eTq+ Äq+<ä+>± Á|üXÊ+‘·+>± Áã‘·ø£ Òø£b˛‘·THêï+. Ç˝≤+Ï uÛ≤eq\qTyÓ\¢&ç+#˚+<äT≈£î ªÄø£*µ n+≥÷ n]#˚ ˇø£ bÕÁ‘· e÷≥\øÏ ªªø±<äT, Äø£* ø±<äT. uÛÑ÷$T |ü+≥\T yÓ\¢&ç+#˚+<äT≈£îªÄø£*µ n+≥÷ n]#˚ ˇø£ bÕÁ‘· e÷≥\øÏ ªª ø±<äT. Äø£* ø±<äT. uÛÑ÷$T |ü+≥&ÉT |ü+&˚+<äT≈£î eTq+ ô|fÒº u≤<Ûä\˙ïdüVæ≤dü÷ÔH e⁄+~. |üP\T |ü+&ÉT¢ |ü+&+<äT≈£î sê*b˛‘·÷H e⁄qï$. eTq≈£î yêqì#Ã+<äT≈£î eTãT“\T <ä÷s¡ Á|üj·TD≤\TkÕ–dü÷ÔH˚ e⁄qï$. Ç+‘· e⁄+&û @$TÀ eT+≥ ` m+<äTø√. Äø£* ø±<äqTø=+≤qTµµ nì eTs√ bÕÁ‘· <ë«sê|ü*øÏkÕÔs¡T. á dü+uÛ≤wüD˝À Á|üø£è‹ì ÄÁ‘˚j·T m+‘· >=|üŒ>± ns¡∆+ #˚düT≈£îHêïs√ ‘Ó\TdüTÔ+~. #Ó≥Tº eTq≈£î |òü ≤\Tn+~+#·&ÜìøÏ ‘·q kı>∑ôd’q |üP‘·qT sê*à |ü+&ÉTqT #˚dæ |ü+&ç+∫ eTqøÏdüTÔ+~. n˝≤π> á #Ó≥Tº Çìï #˚j·T&ÜìøÏø±yê*‡q Ïì Çe«&ÜìøÏ yT|òü÷\T esê¸ìï ≈£î]|æ+#+<äT≈£î e]¸+# düú ≤\≈£î Á|üj·÷DÏdü÷Ô e⁄+≤sTT. á$<ÛäeTT>±ÄÁ‘˚j·T dü+uÛ≤wüD\ì n<äT“¤‘·+>± sêXÊs¡T.

>ö‘·eTãT<ä∆ Hê≥ø£+˝Àì ¬s+&Ée s¡+>∑+˝À ‘·q ≈£îe÷s¡T&ÉT dæ<ë∆s¡T¶&ÉT øÏÏø° À qT+∫ Á|üø£è‹ì |ü]o*düTÔqï|ü&ÉTn‘·ìï Äø£]¸+∫q <äèX¯ y˚THÓ’Hê ñ+fÒ #Ó|üŒeTqïsêE Á|üX¯ï≈£î eT+Á‹ ` ªª ˙* Äø±XÊqï+‘ê s¡ø£Ôø±+‘·T\‘√ ì+|æ|ü&ÉeTÏ ø=+&É\˝ÀøÏ düqàìdüTÔqï dü÷s¡T´&ÉT, ø£\ø£\ n+≥÷ n‘·ìï kÕ>∑q+|ædü÷Ôqï |ü≈£åî\T, düs¡düT‡˝À

eTT&ÉT#·T≈£î+≥Tqï ø£eT˝≤\qT #·÷∫ $bÕŒs¡ì eTTdæeTTdæ qe⁄«\T qe⁄«‘·Tqï ø£\Te\T.. µµ yÓTT<ä …’q Äø£]¸düTÔqï≥T¢#ÓãT‘ê&ÉT. á dü+uÛ≤wüD˝À eTq≈£î d”q] ø£ì|ædüTÔ+~. |ü<ë\˝À >=|üŒ uÛ≤e+ bı<ä>∑ã&ç e⁄+~. m+‘· n<äT“¤‘·yÓTÆqÄ˝À#·q ÄÁ‘˚j·T~. dü÷sê´düÔeTj·÷q Äø±X¯+ mÁs¡ã&ÉT‘·÷ dü÷s¡T´&ÉT ø£qTeTs¡T¬>’b˛‘ê&ÉT. |ü≈£åî\T Ä düeTj·÷ìøÏøÏ\øÏ\eT+≥÷ yêÏ >∑÷ÏøÏ #s¡Tø√e&ÜìøÏ yÓqT~]– edüTÔ+≤sTT. dü÷s√´<äj·÷ìøÏ $#·TÃ≈£îqï ø£eT˝≤\T m|ü&Ó’‘dü÷s¡T´&ÉT ø£qTeTs¡T¬>’b˛‘·THêï&√ ∫qïuÀ‘êsTT. m+<äTø£+fÒ.. Ç˝≤+Ï ø£eT˝≤\\qT #·÷ùd ø£\Te\T $]d” $]j·Tì|ü⁄e⁄«˝≤ eTTdæeTTdæ qe⁄«\T qe⁄«≈£î+≤j·T≥. m+<äTø£+fÒ #·+Á<äT&ÉT e∫à ‘·eTqT $ø£dæ+|üCÒùd düeTj·T+ ø=~› ÀHe⁄qï<äì. Ç˝≤ ndüÔ$T+#˚ dü÷s¡T´&çï düHê´dæ>±`n˝≤ yÓfi‚fl yêìì |ü≈£åî\T kÕ>∑q+|æ edüTÔqï≥T¢>± >=|üŒ uÛ≤e+‘√,|ü]o\Hê‘·àø£ <äèw溑√ sêXÊs¡T ÄÁ‘˚j·T.

ÄÁ‘˚j·T>±s¡T nXÀø˘düÁe÷Ÿ‘√ ªª #·\¢ì yÓHÓï ¬ø’ ø£fi¯fl–|æŒ+∫q ø√sê\˝≤ Á|ü»\T XÊ+‹¬ø’ |ü]‘·|ædüTÔHêïs¡Tµµnì düeTsêq+<äTì bÕÁ‘· <ë«sê n\+ø±]>± |ü*øÏkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T. n<˚$<ÛäeTT>± ªª |ü+&ÉT yÓHÓï\ |æ+&Üs¡uÀdæq≥Tº$X¯«eT+‘ê yÓ*¢$]dæ+~µµ n+≥÷ nX¯«|òüTÀwüß&ÉT HêÏø£ À yê´U≤´‘· #˚‘· |ü⁄qï$T πssTTì e]í+|üCÒkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T.ªeTqdü÷`ej·TdüTµ HêÏø£ À ô|[fløÏ @sêŒ≥T #˚dæq kÕ«>∑‘·+˝À uÀs¡T¶ >∑÷]à ‹s¡T|ü‹ |ü+‘·T\T≈£î #Óù|Œ e÷≥\qTÄÁ‘˚j·T m˝≤ sêXÊs¡+fÒ µµ eT+∫ n+<äyÓTÆq Ä&É~ ø£qTï ÏqfÒº e⁄+≥T+~µµ n˝≤π>, ø±|ü ≤yêì|”<ä+µ HêÏø£ À‘·q ≈£îe÷s¡T&ÉT ô|[flHê&ÉT $<äT´‘YBbÕ\T ªª ìÁ<ä Òì yêì ø£fi¯fl˝≤>± mÁs¡>± ñ+&Ü* BbÕ\Tµµ nì n\+ø±]ø£+>±es¡Ô≈£î&ÉT n+≥Tqï≥T¢ |ü*øÏ+#ês¡T ÄÁ‘˚j·T.

ªø±|ü ≤yêìB|ü+µ HêÏø£ À eTs¡TdüÏ ~q+ ñ]ø£+ãyÓTø£ÿe\dæq U…’B nsTTq ø£$ #˚‘· ªª ásêÁ‹ m+‘·n+<ä+>± e⁄+~! Äø±X¯eT+‘ê #·Tø£ÿ\T ` dü«#·ÃyÓTÆq #·Tø£ÿ\T ` Áù|j·Tdæ ø£ ïÏ #·Tø£ÿ\Tµµ nì ø£$‘ê‘·àø£+>±|ü*øÏkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T. >ö‘·eTãT<ä∆ Hê≥ø£+ ˇø£<äèX¯ +˝Àì ¬s+&Ée dü+|òüT≥q˝À ªkÕ«s¡∆+µ bÕÁ‘· #˚‘· e÷≤¢&ç+#˚e÷≥\qT ÄÁ‘j·T Á|ürø±‘·àø£+>± |ü*øÏ+#ês¡T. e÷qe⁄\qT |ü≈£åî\T>± ÇVü≤˝Àø£ düTU≤\qT, ÄX\qT, nqTã+<Ûë\qT|ü+»s¡+>± dü+uÛ≤wüD≤ s¡÷|ü+˝À @$<Ûä+>± Á|ürø±‘·àø£ <Û√s¡DÏ À |ü*øÏ+#ês√ |ü]øÏ<ë›+!

ªª Ä |ü≈£åî\ øÏ#·øÏ#·\T $Hêïyê? m˝≤ ¬sÿ\T ø=≥Tº≈£î+≥Tqïy√! m<äTÏ |üøÏåì yÓ÷dü+ #˚dæ ‘êH˚ düTK+>±e⁄+&Ü\ì Á|ü‹ |üøÏå eTq+ ô|Ϻq |ü+»s¡+˝À ‘êqT>± #˚]+~µµ nì ÄÁ‘˚j·T Á|ürø±‘·à+>± dü+uÛ≤wüDqT sêXÊs¡T.Á|ü‹ eTìwæ kÕ«s¡∆+‘√ m<äTÏyê&çø£Hêï düTK+>± eT+∫ ôVA<ë‘√ Vü‰sTT>± Áã‘·ø±\ì n+<äTø√dü+ @<√ ø£s¡÷|ü+˝À` e÷s¡Z+˝À m<äTÏyê&çì yÓ÷dü+ #dæ düTK|ü&Ü\ì nÁø£eTyÓTÆq e÷sêZ\qT nqTdü]dü÷Ô ñ+≤s¡ì ÄÁ‘j·T n+≤s¡T.á |üqT\ìï+ÏøÏ eT÷\+ ÄX¯. ÄX¯ nH˚ |ü+»s¡+, kÕ«s¡úeTH˚ |ü+»s¡+, á ÄX¯\T HÓs¡y˚s¡ø£b˛‘˚ ÁbÕD≤\T b˛j˚T|üøÏå ≤ Ä ÄX¯\ |ü+»s¡+˝ÀH˚ <äT:K+‘√ ìsêX¯‘√ ìdüŒ èVü≤‘√ $\$\˝≤&çb˛‘·T –\–\ø=≥Tºø=ì #·dü÷Ô ã‘·T≈£î‘·÷J$düTÔ+≤&ÉT á eTìwæ.

ÄÁ‘j·T >ö‘·eTãT<ä∆ Hê≥ø£+˝Àì dü+uÛ≤wüD\ eTT+<äT bÕÁ‘·\ ù|s¡T¢ Çe«ø£ Á|üjÓ÷>∑+ #dæq ø=ìï dü+uÛ≤wüD\qT|ü]o*ùdÔ Ä dü+uÛ≤wüD\˝À eTq≈£î nø£ÿ&Éø£ÿ&É ª≈£L¢µ Ç#êÃs¡T. ñ<ë : ªª kÕ«s¡∆+! ˙yê˝≤..µµ nH˚ dü+uÛ≤wüDqT|ü]o*ùdÔ Ä dü+uÛ≤wüD≈£î eTT+<äT ªª Ç+‘·≈£L Hê Á|ü‹uÛÒ ø±s¡DeTì..µµ nì ñqï dü+uÛ≤wüD kÕ«s¡∆+ bÕÁ‘·<äì‘Ó\TdüTÔ+~. n˝≤π> ªª ndü‘· +! Ä e+ø£ #·÷∫..µµ nH˚ ªVæ≤+düµ bÕÁ‘· dü+uÛ≤wüD ‘·sê«‘· ªª Ä $+‘· #·÷&É+&çm˝≤>∑T+<√..µµ nH˚ dü+uÛ≤wüD\T ndü‘· + ÁbÕ‘·y˚qì ns¡∆eTe⁄‘·T+~.

á$<ÛäeTT>± ÄÁ‘j·T>±s¡T ‘·q Hê≥ø£ kÕVæ≤‘· +˝À es¡íHê‘·àø£, ø£$‘ê‘·àø£, Á|ürø±‘·àø£ uÛ≤yê\‘√ dü+uÛ≤wüD\qT

s¡eT´+>± s¡∫+∫ Hê≥ø±ìï s¡düe‘·Ôs¡+>± q&ç#˚ ≤ s¡÷|üø£\ŒHê #˚XÊs¡T.

3.12. dü« dü+uÛ≤wüD\T :

ÄÁ‘j·T Hê≥ø£ dü+uÛ≤wüD\˝À yê] Ä˝À#·q\T, n_ÛÁbÕj·÷\≈£î dü+ã+~Û+∫q $wüj·÷\qT düŒwüº+>± ø√bÕÁ‘·H√≥ dü÷Ï>± |ü*øÏ+#ês¡T. Ç˝≤+Ï dü+uÛ≤wüD\qT dü«dü+uÛ≤wüD\ì nqe#·TÃ.

Äs¡T s√E\ qT+∫ nqï+ Òø£ Äø£*‘√ ñqï y˚DT ;&ç ø±\TkÕÔq+fÒ ;&ç ø±*ùdÔ >∑T+&Ó Ä]b˛sTT ù|>∑T\Te÷&çb˛‘êsTT nì »>∑TZ yê]ùdÔ n+<äT≈£î y˚DT ªª>∑T+&Ó ≤] ù|>∑T\T e÷&çb˛‘˚ #·kÕÔ+! #·ùdÔ düeTùd´ Ò<äTµµ nìd”]j·Tdt>± nq>± ªª ˇπs y˚D÷, qTe⁄« ÄÁ‘˚j·T Hê≥ø±\T #·~yêeÁ≤! nsTTq<ëìø°, ø±ì <ëìøÏ #·kÕÔ#·kÕÔq+≤y˚$TÁ≤ µµ nì »>∑TZ nq>± ªª Ä e÷≥ nq&ÜìøÏ ÄÁ‘˚j·T ø±yê˝≤ @+Ï? eTq+ s√E≈£î |ü~kÕs¡T¢nH˚~. nqT≈£îH˚<˚ sêXÊ&ÉT. Äj·Tq >=|üŒ‘·q+<ä @MT Ò<äTµµ nì ø£ÿs¡÷bÕsTT HêÏø£ À y˚DT bÕÁ‘· <ë«sê ÄÁ‘˚j·T|ü*øÏkÕÔs¡T. s¡#·sTT‘· …’q yês¡T kÕe÷õø£ H|ü<∏ä +qqTdü]+∫ s¡#·q\T #j·÷*‡ e⁄+≥T+~. n˝≤ #dæqyêπs ÄÁ‘j·T.n˝≤ s¡#·q #˚dæ >=|üŒHê≥ø£ s¡#·sTT‘·>± ù|s¡T bı+~q ÄÁ‘˚j˚T ‘·qqT ‘êqT ‘·–Z+#·T≈£îì #Ó|ü≈£îHêïs¡T.

ªø£|üŒ\Tµ Hê≥ø£+˝À ≈£L&Ü ÇHéôdŒø£ºsY bÕÁ‘· <ë«sê ÄÁ‘j·T>±s¡T ‘·q >√Á‘êìï #Ó|ü≈£îHêïs¡T. |ü+ø£»+ <=+>∑‘·q+#˚j·T>± |ü≥Tºã&˚ düeTj·T+˝À ÇHéôdŒø£ºsYì ãT]&û ø=Ϻ+∫ ‘·|æŒ+#·Tø√yê\ì n‘·&çï bı–&ç ªª @+ >√Á‘·yÓ÷!µµ nìÁ|ü•ï+#·>± ªª ÄÁ‘˚j·Tdü >√Á‘·+µ nì düe÷<Ûëq+ #ÓbÕÔ&ÉT ÇHéôdŒø£ºsY. á$<ÛäeTT>± ÄÁ‘˚j·T ‘·q≈£î dü+ã+~Û+∫q$wüj·÷\qT Hê≥ø±\˝À Á| ü‘ · ´ø £ å+>± Á| ükÕ Ô$+∫q$. Ç+ø± | üs√ø £ å+>± Á| ükÕ Ô$+∫qì ≈ £L&ÜñHêïsTT.

ÄÁ‘˚j·T≈£î n‘· +‘· ÇwüºyÓTÆq y˚eTq. yê] |ü<ë´\qT m+‘√ Çwüº|ü&˚yês¡T ÄÁ‘˚j·T. M] s¡#·Hê•\Œ+ MT<äy˚eTq Á|üuÛ≤e+ e⁄+~. n+<äT≈£î yê] dü+uÛ≤wüD\T bÕ≥\˝Àì dü+øÏå|üÔ‘˚ ñ<ëVü≤s¡D. ∫qïe÷≥\˝À >=|üŒ uÛ≤yêìï|ü*øÏ+#·>∑\s¡T. y˚eTq>±] |ü<ë´\ |ü≥¢ ‘·q≈£îqï n_ÛÁbÕj·÷ìï ÄÁ‘˚j·T>±s¡T ªyêdüÔe+µ Hê≥ø£+˝À sêeTj·T´,düTã“qï bÕÁ‘·\ <ë«sê @$<Ûä+>± |ü*øÏ+#ês√ #·÷<ë›+.

ªª #·÷&ÉT ` n<Ó+<äT#˚‘·H√ Ä y˚eTq |ü<ë´\T #·<äTe⁄‘·T+fÒ Hê≈£î ì»+>± n+‘·ø£+fÒ $T+∫q ø£$‘·«+Ç+πøeTT+<ë á Á|ü|ü+#·+˝À nì|ædüTÔ+~. #·÷#êeP? nã“! e÷qe Á|üø£è‹˝À mìï m>∑T&ÉT ~>∑Tfi¯ófl e⁄HêïjÓ÷m+‘· #·ø£ÿ>± ∫Árø£]+#ê&√jYT ! πøe\+ n#·TÃ>∑T~›q≥T¢ ø£<ä÷! @eTHêï ‘˚&Ü e⁄+<ä+≤yê? µµ nì sêeTj·T´ n+fÒªª nuÒ“! me&É+≤&É+°? n+‘· Ç~>± sêdæq ø£$ eT] eTq ‘Ó\T>∑T kÕVæ≤‘· +˝ÀH˚ Ò&É+≤s¡T ‘Ó*dæqyêfi¯óflµµ nìdüTã“qï #˚‘· |ü*øÏkÕÔ&ÉT. á$<ÛäeTT>± ÄÁ‘˚j·T≈£î y˚eTq kÕVæ≤‘· + MT<ä>∑\ n_ÛÁbÕj·÷ìï |üs√ø£å+>± ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T.dæìe÷ kÕVæ≤‘· +˝À á $<ÛäyÓTÆq dü+uÛ≤wüD\T #ê˝≤ ñHêïsTT.

á$<ÛäeTT>± ÄÁ‘˚j·T>±s¡T ø£$>± ‘·q nqTuÛÑ÷‘·T\≈£î, n_ÛÁbÕj·÷\qT Hê≥ø£ kÕVæ≤‘· dü+uÛ≤wüD\˝À $$<ÛäbÕÁ‘·\ H√≥ |ü*øÏ+#ês¡T.

3.13.ÄÁ‘˚j·T dü+uÛ≤wüD˝À sê»ø°j·T Á|ükÕÔeq+ :

ÄÁ‘j·T ‘·q Hê≥ø£ kÕVæ≤‘· +˝À sê»ø°j·T|üs¡yÓTÆq $wüj·÷\ MT<ä mH√ï n_ÛÁbÕj·T\T yÓ\¢&ç+#ês¡T. nC≤„q+˝Àe⁄qï z≥s¡¢qT m&ÉT πøŸ #˚j·T&ÜìøÏ sê»ø°j·TeT+fÒ @$TÀ! z≥T $\Ty˚$TÀ ø=ìï bÕÁ‘·\ dü+uÛ≤wüD\ <ë«sê#Ó|æŒ+#ês¡T. n˝≤π> ø£\Twæ‘·yÓTÆq ø±+Á¬>dt bÕغ sê»ø°j·÷\T >∑÷]à n+<äT˝Àì ø=+<ä] Hêj·T≈£î\ eTqdüÔ‘ê«\qT

>∑÷]à rÁe+>± $eT]Ùdü÷Ô, n˝≤π> nø£ÿ&Éø£ÿ&É düTìï‘·+>± ø£eT÷´ìdüTº\qT, #Ó≥Tº ù|s¡T #Ó|üø=ì ø±j·T\eTTà≈£îH˚sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\qT e´+>∑ +>± ` yêdüÔe+, n+‘·s¡T´<ä∆+, z≥T πø, es¡Á|ükÕ<ä+, mes¡T<=+>∑, ˇø£ÿ s¡÷bÕsTT,n+‘ê´s¡ŒD, Á|ü>∑‹ yÓTT<ä\>∑T HêÏø£ Hê≥ø±\˝À $eT]Ù+#ês¡T.

3.13.1. sê»ø°j·T+ :

m\ø£åq¢≈£î eTT+<äT z≥s¡¢qT e+–e+– <ä+&Ü\T ô|Ϻ ¬>*∫qyê&ÉT Hêj·T≈£î&ÉT nsTTq ‘·sê«‘· ªªH˚HÓes√ï‘Ó\TkÕµµ nH˚ nVü≤+ø±s¡|ü⁄ ø=eTTà\T yÓTT*dæ me]ï …ø£ÿ#˚j·T&ÉT. Ç˝≤ nVü≤+ø±s¡+‘√ $Ás¡Mπ> Hêj·T≈£î&çï ø£s¡ø£ø±]àø£ Åd”Ô\T ì\Bdæ Á|ü•ï+#˚ düìïy˚XÊìøÏ ÄÁ‘˚j·T sêdæq dü+uÛ≤wüD\T n<äT“¤‘·yÓTÆq$.

sê»ø°j·T Hêj·T≈£î&É+fÒ eTq z≥T‘√ |ü<ä$ >∑&ç+∫ eTqHÓ‹Ôq düyê] #˚ùdyê&ÉT. ≈£îØÃ˝À ≈£Ls√Ã>±H˚ yÓqø£Áã‘·Tø£+‘ê eTs¡∫ $Ás¡Mπ>yê&ÉT. n+‘˚ø±<äT. yê&ç eTTsƒê sê»ø°j·÷˝ÀÔ, |ü<äM yê´yÓ÷Vü≤+‘√ eTq*ï |üP]Ô>±eTs¡∫b˛j˚Tyê&Éì n+‘·s¡T´<ä∆+ HêÏø£ À #ÓbÕŒs¡T ÄÁ‘˚j·T. Ç+ø± Ç˝≤+Ï sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\T m˝≤+Ï yês√e´+>∑ +>± Ç˝≤ #ÓbÕŒs¡T.

ªª Áã‘·ø£ Òìyês¡T, |ü<äe⁄\ ø√düeTTÁbÕ≈£î˝≤&ÉTyês¡T, Á|ü»\ kı‘·TÔÁ$T+– Á‘˚qTÃyês¡T, y˚Tø£ ‘√˝Ÿ ø£|æŒq|ü⁄\T … sê»ø°j·TeTT\≈£î |òüTqT\T µµ nì n+≤s¡T.

sê»ø°j·T Hêj·T≈£î*ï nH˚ø£ HêÏø£ Hê≥ø±\˝Àì dü+uÛ≤wüD˝À e´+>∑ +>± $eT]Ù+#ês¡T ÄÁ‘˚j·T>±s¡T. ÄVü‰s¡düeTdü e\¢ ø£ Åd”Ô eTT>∑TZs¡T _&ɶ\‘√ Ä‘·àVü≤‘· ≈£î bÕ\Œ&ç #·ìb˛sTTq≥T¢ Á<ÛäTMø£]dü÷Ô &Üø£ºsYì ùdºŸyÓT+≥T Çe«eTì|üÁ‹ø± $ Òø£] ø√s¡>± ªªH˚ì+ø± ø£ dü+ ø£ m+.m Ÿ.@.qsTTHê ø±+<˚µµ nì &Üø£ºsY düe÷<Ûëq+ #Ó|æŒq≥T¢ |ü*øÏkÕÔs¡Tªmes¡T<=+>∑µ HêÏø£ À ÄÁ‘˚j·T. n+fÒ sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\T ùdºŸyÓT+Ÿ\‘√ Á|ü»\qT eTuÛÑ ô|&ÉT‘·÷ ø±˝≤ìïyÓfi¯flãT#˚à yês¡ì ÄÁ‘˚j·T>±s¡T e´+>∑´+>± $eT]Ù+#ês¡T. Ç<˚ HêÏø£˝À ªª nsTT‘˚‘√H˚! nqï+ ˝Òq+<äTe˝Ò¢#·∫Ã+<ä+≤sê?µµ nH˚ mdt.◊.e÷≥\≈£î &Üø£ºsY ` ªªôd’qT‡≈£î m+‘· es¡≈£î n˝≤π> #Ó|ü⁄Ô+~. |üÁ‹ø£ À¢ ùdºŸyÓT+≥÷¢,bòÕ¢≥TbòÕs¡+ MT<ä ñ|üHê´kÕ\T me]ø√dü+ #˚j·Te#·TÃ>±ì..µµ nì e÷≤¢&çq≥T¢ ÄÁ‘˚j·T>±s¡T sêXÊs¡T.

ª ø£ÿ s¡÷bÕsTTµ HêÏø£ À Òì e÷≥\T e÷≤¢&˚ »>∑TZ‘√ n‘·ì $TÁ‘·T&ÉT sê+ ªª qTe⁄« sê»ø°j·T Hêj·T≈£î&ÉTø±yê*‡qyê&ç$sêµµ nì n+fÒ ªª @+? µµ nì njÓ÷eTj·T+>± nqï »>∑TZ e÷≥\≈£î<äT˝À nsTT‘˚ ndü\T düeTdü qTe~* Vü‰sTT>± yê>∑T‘·÷+&Ée#·Tõµ nì sê+ bÕÁ‘· ÄÁ‘˚j·T>±s¡T sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\ ø£\¢u§*¢ ñ|üHê´kÕ\qT,e÷≥\qT $eT]Ù+#êø£ sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\T m˝≤+Àfifl+fÒ ◊<fiflø√e÷s¡T ø£\¢u§*¢ e÷≥\‘√ Á|ü»\qT) eTuÛÑ ô|fÒºe÷≥\≈£î Vü‰MT|üÁ‘ê\T>± e÷´ìô|òk º À yê>±›Hê\‘√ eTT+<äT≈£î ekÕÔs¡T. ªz≥T πøµ Hê‘√ dü]>±Z Ç˝≤+Ï sê»ø°j·THêj·T≈£î&˚ Ç∫Ãq ø±–‘êìï #·<äTe⁄sêì Ä ‘·*¢<ä+Á&ÉT\T ≈£îe÷s¡T&çøÏ Ç∫à @$TsêdüT+<√ #Ó|üŒeTì ø=&ÉT≈£îìn&É>∑>± ªªÇyê? esê Ò!µ #Ó|üŒ>± ªª esê Ò+Á≤µµ nì ÄX¯Ãs¡ +>± ø=&ÉT≈£îì eT∞fl Á|ü•ïkÕÔ&ÉT. ªªeTqeT&É≈£îÿ+&ÜH˚esê*düTÔ+&Üs¡Tµ ì+bÕ~>± #ÓbÕŒ&ÉT ø=&ÉT≈£î. Ä esê\T Ç#˚Ã<Óes¡ì ÄdüøÏÔ>± ‘·+Á&ç n&ç–q. ªª m\ø£åqT\øÏ ì\ã&˚ô|<ä› eTqTwüß\Tµµ nì düe÷<Ûëq+ #ÓbÕÔ&ÉT. Ä düe÷<Ûëq+ $ì Mfi‚flyÓTÆHê <˚e⁄fi≤¢ esê©j·T≤ìøÏ? nì ‘·+Á&çn&ÉT>∑>± yêfió¢ n˝≤H nqT≈£î+≥THêïs¡ì n‘·ìøÏ #ÓbÕÔ&ÉT. M] e÷≥\T $+≥Tqï n‘·ì ‘·*¢ eT]+‘· ne÷j·Tø£+>±,nC≤„q+>± Ä esê˝À¢ yêq ≈£î]|æ+#˚<˚<äT+<˚yÓ÷?µµ nì Ä‘·è‘·>± n&É>∑>± ªªì|üqT ≈£î]|ækÕÔeTì <√|æ&ç sê»ø°j·T

Hêj·T≈£î\T ¬>*∫q ‘·s¡Tyê‘· yêfi¯ófl #˚ùd |üqT\qT #Ó|üŒ>±, Ç+ø± esê Ò+≥ì ‘·*¢ ìsêX¯‘√ ÄX¯>± n&çπ> e÷≥\≈£îªª Ä&Üfi¯fl≈£L yÓTT>±fi¯fl≈£L dü] düe÷q+>± eTsê´<ä, >ös¡e+ sTTkÕÔs¡≥µµ nì Ä ø±–‘·+˝Àì $wüj·÷ìï yêfi¯flø=&ÉT≈£î #·~$ #Ó|üŒ>±qfÒº e⁄+~. á[fl#˚Ã<˚+Ï ` yÓTT<ä≥Tï+N MT ne÷à H˚q÷ ˇø£Ï>± ‹Hêï+ ` ø£wüº|ü&ܶ+`nsTTHê sT÷ esê\ C≤_‘ê eTT+<˚düTø=ì yêfi¯fl+‘ê eTq yÓqø±\ |ü&ɶ+ Hêø£>√#·s¡+>± e⁄+~µµ nì yÓ+ø£j·T´n+≤&ÉT. á dü+uÛ≤wüDq+‘ê e´+>∑ <Û√s¡DÏ ÀH˚ |ü*øÏkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T.

ùdºwüHé u≤$˝À ˇø£ Åd”Ô |æ\¢‘√ düVü‰ <ä÷øÏ Ä‘·àVü≤‘· #˚düT≈£î+<äì #Óù|Œ mdt.◊.‘√ &Üø£¶sY ªª ‘·|ü #˚dæ+~. @m+.m˝Ÿ.@.Ç+Ï yÓqø±* u≤$˝ÀHÓ |ü&ç e⁄+fÒ ø=+‘· |òü*‘·eTT+&˚~µµ nì qs¡à>∑]“‘·+>± |ü*øÏq e÷≥\qT‘˚≥‘Ó\¢+ #˚dü÷Ô Ä |òü*‘·y˚T$TÀ e´+>∑ +>± ªª @eTT+~? rùdyêfi¢sTTHê Ò≈£î+&Ü #·#˚Ã~µµ nì mdt.◊.H√≥|ü*øÏ+#ês¡T ÄÁ‘˚j·T ªmes¡T <=+>∑?µ nH˚ HêÏø£ À..

sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\T m\ø£åq¢˝À ¬>*#˚ es¡πø z≥¢ ø√dü+ eTq*ï ø£\Tdü÷Ô e⁄+&˚~. eTq‘√ Áù|eT>±e÷≤¢&ÉT‘·Tqï≥Tº qÏdü÷Ô e⁄+&˚~. Ä ‘·sê«‘· @ |üìMT<Ó’Hê eTq+ yê] <ä>∑Zs¡¬ø[‘˚ yê] <äs¡ÙHê Ò ø£s¡TyÓ’b˛‘êsTT.Ç˝≤+Ï |ü]dæú‹H˚ ÄÁ‘˚j·T ªyêdüÔe+µ HêÏø£ Àì ˇø£ düìïy˚X¯+˝À #·÷|ædü÷Ô e´+>∑ +>± sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\qTm˝≤ $eT]Ù+#ês√ #·÷<ë›+ !

m|üŒÏ qT+#√ sêeTj·T´qT ø£\TdüTø√yê\ì yê] ø√dü+ yêøÏ* <ä>∑Zπs ø±#·Tø=ì ≈£Ls¡TÃqï dü‘· +‘√...

ªªø√Ï : nj·T´>±s¡T #ê˝≤ ‘=+<äs¡|üì>± yÓfióÔHêïs¡T. eT+Á‹ >±s=kÕÔs¡T. ‘·sê«‘· e÷≤¢&=#·Ãì #Ó|üŒeTHêïs¡T.

dü‘· + : yÓfi≤flsê ?

ø√Ï : Ä..

dü‘· + : m≥T yÓfi≤fls¡T? µµ nì ne÷j·Tø£+>± Á|ü•ï+#˚ dü]øÏ Á|üø£ÿH˚ ñqï yÓ+ø£≤Á~ ªª z] |æ∫Ãyê&Ü!n+‘· |üìøÏ e÷*Á≤ eTVü‰sêE*fi¢ À¢ Çìï <äsê«C≤\T ô|Ϻ e⁄+&É≥+! nìï <ë«sê Ò Ò≈£î+fÒ˙uÀÏ yêfi¢ qT+&ç, <ëHê\T <Ûäsêà\ ø=#˚à yêfi¯fl qT+&ç ‘·|æŒ+#·Tø=ì eP|æ]‘√ ãj·T≥|ü&É>∑\sê#Ó|ü?µµ düTìï‘·+>± yÓ+ø£≤Á~ bÕÁ‘·#˚‘· $eT]Ù+|ü#˚kÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T.

ÄÁ‘j·T ‘·q Hê≥ø£ kÕVæ≤‘· +˝À ã÷≥ø£|ü⁄ kÕ«‘·+Á‘√<ä eT Hêj·T≈£î*ï ≈£L&Ü $eT]Ù+#·≈£î+&Ü e<ä*ô|≥º Ò<äT.kÕ«‘·+Á‘√<ä eT Hêj·T≈£î&Éïì #Ó|æŒ Á|üuÛÑT‘·«+ ø£*Œ+#˚ nìï edü‘·T\qT ndü …’q yê]øÏ n+<ä≈£î+&Ü n+<äT≈£îH˚yê]ì #·÷|æq ÄÁ‘j·T≈£î n˝≤+Ïyêfifl+fÒ fiófl eT+≥. ªn+‘·s¡T´<ä∆+µ HêÏø£ À Ç˝≤+Ï ã÷≥ø£|ü⁄ düeTs¡jÓ÷<ÛäT\qTÄy˚X¯+, $y˚ø£+ bÕÁ‘·\ dü+uÛ≤wüD˝À Ç˝≤ |ü*øÏ+#ês¡T. ªªndü\eT‘·qT C…’\T ¬øfi¯fl&Ü?µµ nì $y˚ø£+ Á|ü•ï+#·>±ªyÓfi¯flπø+, nsTT<äT s√E\THêï&ÉT C…’fiÀ¢µµ nì düe÷<Ûëq+ #Ó|ü⁄Ô+~ Äy˚X¯+. ªª @ ø±¢dt Àµµ nì $y˚ø£+ n&ç–‘˚ ªª @ø±¢düT˝À µµ nì Äy˚X¯+ düe÷<Ûëq+ #Ó|ü⁄Ô+~. ø=~› s√E\T ø£]ƒq •ø£å nsTTHê nqTuÛÑ$+#ê&Ü n+fÒ Ò<äT. nìïedü‘·T\‘√ ≈£L&çq ª @ ø±¢düTµ C…’\T˝À nqTuÛÑ$+#ê&ÉT. düπs nB eTqdü÷Œ¤]Ô>± ñ<ä eT+˝À bÕ˝§ZHêï&Ü n+fÒ `Ò<äT! ªªÇ‘·ì‘√ bÕ≥T edüTÔ+fÒ bıs¡u≤≥Tq n‘·ìï n¬sdüTº #˚XÊs¡T n+‘˚>±?µµ nìï $y˚ø£+ Äy˚X¯+‘√ n+≥T+~.

Ç˝≤+Ï yêfi¯ófl @$T #˚j·Tø£b˛sTTHê mH√ï #˚XÊeT+≥÷ ` ‘êeTT kÕ«‘·+Á‘· düeTs¡jÓ÷<ÛäT\eT+≥÷ Á|üuÛÑT‘·«+|ü+∫ sTT#˚à Çfi¯fl düú ≤\ |ü≤º\≈£î, |ü+≥ bı˝≤\≈£î eT] ø=ìï sêsTTr\qT nqTuÛÑ$+#·&ÜìøÏ n˝≤π> á ñ<ä eT+ù|s¡T n&ɶ+ ô|≥Tºø=ì sê»ø°j·÷˝À¢ ~– ˝≤uÛÑ|ü&É&ÜìøÏ Ç˝≤ mH√ï$<Ûë\ yÓ÷dü+ #˚ùdyê]ì ñ<›•+∫ $eT]Ùdü÷ÔsêXÊs¡T.

ÄÁ‘j·T >±] ø±\+˝À C…’fifl¬øfifl&É+ ‘ê´>∑+>± ø±+Á¬>dt bÕغ yêfiófl uÛ≤$+# yês¡ì n≥Te+Ï yê] eTqdüÔ‘·«+qTÄÁ‘˚j·T rÁe+>± ìs¡•+#ês¡T. Ç˝≤+Ï uÛ≤yê\≈£î ÄÁ‘˚j·T $s√<Ûä+. ªª ÄÁ‘˚j·T>±s¡T kÕ«‘·+Á‘· düeTs¡jÓ÷<ÛäT&ÉT.∫‘·÷Ôs¡T˝À ñ+≥T+&É>± ]»sY« u≤´+ø >∑es¡ïsY nq+‘·Xj·Tq+ nj·T´+>±s¡T, ÄÁ‘j·T eT]ø=+<äs¡T øÏ«Ÿ Ç+&çj·÷ñ<ä eT+˝À bÕ˝§Zì C…’\T¬øfi¯fl&É+ »]–+~. ÄÁ‘˚j·T>±s¡T düTe÷s¡T |ü~s√E\T C…’ À¢ >∑&çbÕs¡+≥. yê] e÷eT>±s¡TÁ_°wt >∑es¡ïyÓT+Ÿ˝À y˚TõÅùdºŸ>± ñ+&É&É+ e\¢ y˚Tq\T¢&ÉT C…’ À¢ e⁄+fÒ ‘·q ñ<√´>±ìπø eTT|üŒì ãj·T≥≈£î$&ç|æ+∫q≥T¢ ÄÁ‘˚j·T>±] uÛ≤s¡ |ü<ëàe‹ >±s¡T ‘Ó*bÕs¡T. n˝≤ kÕ«‘·+Á‘√<ä eT+˝À ÄÁ‘˚j·T >±s¡T bÕ˝§Zqï+<äT≈£îeTÁ<ëdüT˝À e⁄qï|ü&ÉT uÛÑ÷eTT*kÕÔeTì e∫Ãq yêfi¯fl‘√ ‘·qπø$T e<ä›ì, ‹|æŒ |ü+|æ+#ês¡T ÄÁ‘˚j·T>±s¡T. Ç˝≤Çe«&É+ nH˚~ ≈£L* |üìø±<äT. Hê eTqdüT≈£î kÕ«‘·+Á‘· + ø±yê\ì|æ+∫ #˚XÊH˚ ø±ì Ä &ÉãT“‘√ Áã‘·ø±\H˚ ‘·qøÏÒ<äì ‹|æŒ |ü+bÕs¡T ÄÁ‘˚j·T.µµ ÄÁ‘˚j·T ≈£L&Ü C…’\T¬øfi¯fl&É+ ‘ê´>∑+>± uÛ≤$+#˚ yÓfi≤¢sê nì Á|ü•ï+#·e#˚ÃyÓ÷! n˝≤

uÛ≤$+#˚yês¡T ø±<äT ÄÁ‘˚j·T. ÄÁ‘˚j·T n+&ÉsYÁ>ö+&é À ñ+≥÷ ø±´s¡yéT‡ Ä&ÉTø=ì Ä≥ |üPs¡ÔsTT Ò#˚ dü]øÏ yÓqø£b˛©düT\T ñHêïs¡T. mes√ Ç∫Ãq düe÷#ês¡+qT ãϺ ÄÁ‘j·T ‘·|üŒì dü] |ü]dæú‘·T˝À¢ |ü≥Tºã&ܶs¡T. Ç˝≤ |ü≥Tºã&É≈£î+&Üñ+&Ü\ì n+&ÉsY Á>ö+&é À e⁄+&É&É+ |æ]øÏ‘·q+ ø±<äT. <˚X¯uÛÑøÏÔ Òø£b˛e&É+ ø±<äT. |ü≥Tºã&ç C…’ À¢¬ø[fl ≈£Ls¡TÃìñ+&˚ ø£Hêï, kÕ«‘·+Á‘√´<ä eT+ ø√dü+ s¡Vü≤dü ø±s¡ ø£ ≤bÕ\ô|’q kÕ–+#·e#·Tà ø£<ë ãj·T≥ mø£ÿ&√ ˇø£#√≥<ë#·T≈£î+fÒ ! n<˚ ÄÁ‘˚j·T Ä˝À#·q. Ä Ä˝À#·q Ò ÄÁ‘˚j·TqT n‹yê<ä <Û√s¡DÏyÓ’|ü⁄ rdüT¬øfi≤¢sTT. áHêÏ ø=+<ä]kÕ«‘·+Á‘√´<ä eT Hêj·T≈£î˝≤¢ ÄÁ‘˚j·T≈£î Á|üuÛÑT‘·«+ ø£*Œ+#˚ sêsTTr\T, ãVüQe÷Hê\T nqTuÛÑ$+#˚ neø±X¯+e∫ÃHê ‹s¡düÿ]+#ês¡+fÒ Á|ü‘˚ ø£+>± yê] e´øÏÔ‘·«+. kÕ«‘·+Á‘· + |ü≥¢ yê]øÏ >∑\ >ös¡euÛ≤yê\T #Ó|üŒqø£ÿπs¢<äT.

ªn+‘ês¡ŒDµ HêÏø£ À ≈£L&Ü Ç˝≤+Ï yêfiflqT ÄÁ‘j·T $eT]Ù+#ês¡T. ‘·eT≈£î <äø±ÿ*‡q uÛÑ÷eTT\qT ã÷≥ø£|ü⁄kÕ«‘·+Á‘· düeTs¡jÓ÷<ÛäT\T $T+¬>j·÷´\ì #·÷düTÔ+fÒ ∫H√ï&ÉT ‘·q yê]ì uÛ≤s¡‘·eTà <ä>∑Zs¡≈£î rdüT¬ø[fl ªÄ Xø£s¡jT´yÓ÷m|ü&√ C…’\T≈£î b˛j·÷&É , á •eø±eTj˚T´yÓ÷ dæqï|ü&Ó|ü&√ dü‘êÔÁ¬>Vü‰˝À¢ eTTô|’Œ s¡÷bÕj·T\T »]e÷Hêø£ÏºHê&É , n≤º sTT≤º C…|æŒ, Äfifl≈£î sT÷fi¢≈£î |ü+∫ô|fÒº•]..µµ Ç˝≤ yê] >√&ÉTqT ∫H√ï&ÉT $ì|æ+#ê&ÉT. á$<ÛäeTT>±∫H√ï&ÉT bÕÁ‘·<ë«sê ã÷≥ø£|ü⁄ kÕ«‘·+Á‘· düeTs¡jÓ÷<ÛäT\qT rÁe+>± $eT]Ù+#ês¡T ÄÁ‘˚j·T.

ÄÁ‘˚j·T>±] Hê≥ø±˝À¢ ø±+Á¬>dt bÕغ ` n+<äT˝À |üì#˚ôd≥Te+Ï ø=+‘·eT+~ kÕ«s¡∆|üs¡T\ eTqdüÔ‘ê«\≈£îdü+ã+~Û+∫q Á|ükÕÔeq #ê˝≤ kÕs¡T¢ e∫Ã+~. neø±X+ <=]øÏq|ü&É ≤¢ yêfiflqT rÁe+>± $eT]Ù+#·&É+ »]–+~.ÄÁ‘˚j·T Ç˝≤ $eT]Ù+#·&É+ #·÷dæ MT≈£î dü+düú MT<ä dü¬s’q n_ÛÁbÕj·T+ Ò<ä<ë?µµ ≈£îVüQHêyê<äT\MT<ä ø√|üe÷?µµnì ô|’&çbÕ\ >±s¡T n&ç–q Á|üX¯ï≈£î ªª >±+BÛ, ø±+Á¬>düT ø£fÒ nqTø√e&É+ bıs¡bÕ≥T. >±+BÛy˚s¡T, ø±+Á¬>düT y˚s¡T.ø±+Á¬>düT ø£ sê»ø°j·T \ø£å + ø√dü+ @s¡Œ&çq bÕغ. >±+BÛ e´øÏÔ>∑‘·+>± ePs¡T. nì düe÷<Ûëq+ #ÓbÕŒs¡T ÄÁ‘j·T>±s¡T.yÓTT<äÏ À ø±+Á¬>dtbÕغì m+‘√ n_Ûe÷ì+#ês¡T. bÕغ ÁuÛÑwüߺ|üϺb˛‘·T+fÒ m+‘√ u≤<Ûä|ü&ܶs¡T. ªyêdüÔe+µ Hê≥ø£+˝ÀyÓ+ø£≤Á~ bÕÁ‘· |ü*πø e÷≥\qT ãϺ ø±+Á¬>dt bÕغ |ü≥¢ ÄÁ‘˚j·T≈£î yÓTT<äÏ À >∑\ dü<ë_ÛÁbÕj·÷\T ‘Ó\TkÕÔsTT.

ø±+Á¬>dt Á|üC≤e´‹πsø£yÓTÆHê bÕغ nìq dü‘· +≈£î düe÷<Ûëq+>± ªªHê˝≤>∑T ø√≤qTø√≥¢ ‘ê´>∑eT÷s¡TÔ\T ‘·eTs¡ø£Ô+‘√ <ëìï ô|+#ês¡T. ô|<ä› #˚XÊs¡T. mH√ï ã+>±s¡T ø£\\T ø£+≥÷ m+<äs√ #·#êÃs¡T. m+‘√ |ü$Á‘·+>±,ñqï‘·+>± ô|+#·Tø=∫Ãq dü+düúqT, #˚‘·T˝≤sê sT÷Hê&ÉT ≈£L\<√j·T Ò+. ≈£îfi¯ófl e⁄+fÒ ø£&ÉT>∑Tø=+≤+! ≈£î[flquÛ≤>±ìï ø√ôd’Hê bÕπskÕÔ+. n+‘˚ !µµ nì |ü*øÏkÕÔs¡T yÓ+ø£≤Á~ bÕÁ‘· #˚‘· ÄÁ‘˚j·T. ø±+Á¬>dt bÕغì Ç|üŒÏ¬ø’Hêu≤>∑T|üs¡#ê\qT≈£îH yê]øÏ Ç<=ø£ dü\Vü‰ e÷Á‘·yT. ndü\T ÄÁ‘j·T >±] <äèwæº À ø±+Á¬>dt bÕغ m|ü&√ #·∫Ãb˛sTT+~.Ç|üŒÏes¡≈£î yês¡T #dæq ‘·|ü\qT Á|ü»\ <ä>∑Zs¡¬ø[fl |üø√eTì uÛ≤s¡‘·eTà bÕÁ‘·<ë«sê ªn+‘ê´s¡ŒDµ˝À |ü*øÏ+#·>±

n˝≤ #˚j·T&É+ e\¢ Á|üuÛÑT‘·«+ |ü&çb˛sTT ø±+Á¬>dt HêeTs¡÷bÕ Ò¢≈£î+&Ü b˛‘·T+<äH˚ uÛ≤s¡‘·eTà ø=&ÉT≈£î˝≤¢ yê~+#˚sê»ø°j·T Hêj·T≈£î*ï ñ<›•+∫ ªª Ç+ø± mø£ÿ&ÉT+~sê ø±+Á¬>dt. ø±+Á¬>dt ø£qTø£ e⁄+fÒ á n&ɶyÓTÆq yêfi¯fl ø±fi¯ó¢|ü≥Tºø=ì ø£\T|ü⁄ø√yê*‡q ø£πsàyÓTT∫Ã+~sê. Ç+ø± dæ>∑TZ Òø£ ªª ø±+Á¬>dt ø±+Á¬>dt µ nì ø£ Xyêìï #·÷|æ u…~]düTÔHêïsê.MT ã‘·T≈£î #Ó&É µµ nì uÛ≤s¡‘·eTà bÕÁ‘· <ë«sê XÊ|üHêsê∆\T ô|ϺkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T.

ô|’$<ÛäeTT>± ÄÁ‘j·T≈£î ø±+Á¬>dt |ü≥¢ yÓTT<äÏ À ñqï n_Ûe÷Hêìï #·+|ü⁄ø√ Òø£ ø=ìï bÕÁ‘·\ <ë«sê dü+uÛ≤wüD\s¡÷|ü+˝À ø±+Á¬>dt yê]øÏ $qï$+∫q $wüj·T+. eT] áHêÏ Hêj·T≈£î … ≤ ñHêïs¡T. m˝≤ |ò”\e⁄‘·THêïs¡T. Hêj·T≈£î&É+fÒ@eTqT≈£î+≥THêïs¡T. yêπs+ #düTÔHêïs¡T. Çìï ‘Ó\TdüTø√yê\+fÒ ÄÁ‘j·T >±s¡T ø±+Á¬>dt bÕغ >∑÷]à #Ó|æŒq $wüj·÷\TÇ+ø± ‘Ó\TdüTø√yê*‡ e⁄+~.

ªª q\T>∑T]ï yÓ+fÒdüTø=ì Hêj·T≈£î&Éì|æ+#·Tø√e&É+ ø±<äT, sê»ø°j·T ‘·+Á‘ê\‘√ yêfi¯flqT Mfi¯flqT ¬s#·Ã>=ϺÁ|üC≤ùde nì|æ+#·&É+ ø±<äT! eTT+<äT>± nìï @sêŒ≥T¢ #düTø=ì |üP\e÷\\T ydüTø=ì ª@µ ø±¢düT˝À b˛sTT ≈£Ls√Ãe≥+ø±<äT. C…’fi¯fl≈£î b˛sTT e∫ÃeTH˚ ø±«*|òæπøwüHé‘√ |ü<äe⁄\≈£î ÁbÕ≈£î˝≤≥º+ ø±<äT! ª@µ ø±¢düT˝À Vü‰sTT>± ≈£Ls¡TÃ+fÒ ªdæµø±¢düT˝À eTT]– #·∫Ã+~ y˚TeTT ! ø£*–q yêfi¯ó¢ C…’fi¢≈£î b˛sTTHê ø±|ü⁄sê\T »]–q$! e÷≈£î? $T+>∑yÓT‘·T≈£î\T Òø£e÷&ç #·#êÃ+! e⁄qï ≈£î+&É u§#·Ã\‘√ düVü‰ Ä+>∑¢ kÕÁe÷C≤´~Û|ü‘·T\ ÄÁ>∑Vü‰ìøÏ ÄVüQ‹ #˚XÊ+.! dü‘ê´Á>∑Vü‰\T#˚XÊ+. ˝≤؃ <Óã“\T ‹Hêï+! ã÷≥T ø±fi¯fl ‘·qTï\T s¡T∫ #·÷#ê+..! Ç˝≤¢ ªyêdüÔe+µ Hê≥ø£+˝À yÓ+ø£j·T´bÕÁ‘·eTTK+>± ÄÁ‘˚j·T áHê&ÉT »]π> sê»ø°j·T uÛ≤>√‘·+ >∑÷]à ‘·q ìs¡X¯qqT ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T.

Ç+ø± #Ó≥Tºù|s¡T #Ó|üø=ì ø±j·T\eTTà≈£îH˚ ≈£îVü≤Hê sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\qT<›•+∫ ªn+‘·s¡T´<ä∆+µ HêÏø£ ÀÄÁ‘˚j·T @$T $eT]Ù+#ês√ #·÷<ë›+! sê»ø°j·T Hêj·T≈£î&ç ÀqT Äy˚X¯+ Á|ü»\qT m˝≤ yÓ÷dü+ #˚j·÷˝À #Ó|ü⁄Ô+<ä+fÒªª u≤|üPJ ù|s¡T eT]Ãb˛j˚Te⁄ düTe÷! nsTTq <ëìø° ø±ì <ëìø° u≤>± ñ|üjÓ÷–+#·Tø√ eTTdü ≤j·Tqù|s¡T.nVæ≤+dü.. Ä.. n<˚ .. e#˚à mìïø£\˝À ¬>\T|ü⁄ eTq<˚µµ nì #Ó|ü⁄Ô+~. #Ó≥Tº ù|s¡T #Ó|æŒ ø±j·T\eTTàø√e&ÉeT+fÒ Ç<˚eTVü‰‘·à>±+BÛ, »eVü≤sY ≤˝Ÿ, n+uÒ<äÿsY ˝≤+Ï eTVü‰eTVüQ\T m\ø£åq¢|ü&˚ >∑Ts¡TÔ≈£îekÕÔs¡T eTq Hêj·T≈£î\≈£î.

eTq+ |ü]o*dü÷ÔH˚ ñHêï+ áHêÏ sê»ø°j·THê≈£î*ï, sê»ø°j·T Hêj·T≈£î&ç eÅdüÔ<Ûës¡D kÕe÷qT´\ø£+fÒ_Ûqï+>± e⁄+≥T+~. ‘êqT dü«#·Ã¤yÓTÆq >±+<Ûj·Tyê~qì |ü~eT+~ uÛ≤$+#ê\ì eTq Hêj·T≈£î\T m‘·TÔ≈£î ô|’ m‘·TÔ>±Ä˝À∫kÕÔs¡T. n+<äTπø ø=+<äs¡T K<ä›s¡T ‘=&ÉT>∑T‘ês¡T. eT] ø=+<äs¡T |üdüT|ü⁄ ã≥º\T ‘=&ÉT>∑T‘ês¡T. Ç+ø=+<äs¡Tø±cÕj·T+. Ç˝≤ <˚XÊ_Ûe÷q+, bÕغ n_Ûe÷q+ á ã≥º À¢H˚ ø£ì|ædüTÔ+~. K<ä›s¡T |ü+#Ó, ˝≤©Ã e÷Á‘·y˚T eTq≈£îø£ì|æ+#˚~. Ç+Ï À yê&˚ k˛|ü⁄\T, ÅùdŒ\T Ç˝≤ $<˚• edüTÔe⁄ Ò$T ø£ì|æ+#·e⁄. >±+BÛ >±s¡T K<ä›s¡T e&çø±s¡T.‘=&ç>±s¡T ø£qTø£ Mfi¯ó¢ ‘=&ÉT>∑T‘·THêïs¡T. ÇB áHêÏ yê] K<ä›s¡T dæ<ë∆+‘·+! kÕØ!... >±+BÛ dæ<ë∆+‘·+.. düπs$wüj·÷ìø=<ë›+. >±+<Ûj·T dæ<ë∆+‘·+ ù|s¡T‘√ nVæ≤+kÕ dæ<ë∆+‘·+‘√ e÷j·Te÷≥\T #Ó|æŒ eTuÛÑ ô|Ϻ |ü<äe⁄\+<äTø=ìn~Ûø±] <ëVü≤+ rs¡ø£ Væ≤+dü\‘√ |ü≥ºD≤\H˚ n≥Tº&çøÏ+#˚ dæ<ë∆+‘ê\T. Ç˝≤ #Ó|ü≈£î+fÒ mH√ï e⁄HêïsTT. >±+<Ûj·Tyê<ä+‘√ K<ä›s¡T <äTdüTÔ\ <Ûës¡D‘√ Á|ü»\qT yÓ÷dü+ #˚ùd Hêj·T≈£î\qT<›•+∫ ªª u≤|üP |ü$Á‘·+>± Á|üy˚X¯ô|Ϻq sT÷K<ä›s¡T˝À <=+>∑\T <ë≈£îÿHêïs¡Tsê sT÷Hê&ÉT µµ nì ªn+‘·s¡T´<ä∆+ µ HêÏø£ Àì uÛ≤s¡‘·eTà ø±+Á¬>dt Á|üuÛÑT‘·«+˝ÀeT+Á‹ nsTT n$˙‹ e÷s¡Z+˝À q&ç#˚ ‘·q ø=&ÉT≈£î‘√ n+≥T+~.

ôd’+ÏdüTº ‘·q nø£ÿ XÊ+‹ >±+BÛ >±] e÷sêZ\qT, uÀ<Ûäq\qT, dæ<ë∆+‘ê\qT nqTdü]düTÔ+<äì, ÄyÓT~ ª>±+BÛeT‘·+µ nì ô|≥Tºã&ç<ës¡TìøÏ #Ó|ü⁄Ô+&É>± Ä e÷≥\T $qï |æ∫Ãyê&ÉT ªª ñ|üHê´kÕìøÏ #ê˝≤ u≤>∑T+≥T+<ë >±+BÛ

eT‘·+ ` ô|s¡T>∑T‘√ neø±j·T eTTø£ÿ˝≤ µµ nì nq>± ªª n+<äTπø ã‘·ø£<ä\#·Tø=qï yê&Óe&É÷ <ëìï neT\T˝Àô|≥º&É+ Ò<äTµµ nì ô|≥Tºã&ç<ës¡Tì bÕÁ‘· <ë«sê ªª Hêj·T≈£î&ÉT ø±<ä\#·Tø£qï yê&Óe&É÷ e<ä*ô|≥º&É+ Ò<äT>±!µµ(Á|ü>∑‹) nì ôd’+ÏdüTº bÕÁ‘· <ë«sê e´+>∑ +>± $eT]Ù+#ês¡T ÄÁ‘˚j·T. ªXÊ+‹µ Á|ü»\≈£î s¡T∫+|ü<äT. n+<äTπø >±&˚‡>±+BÛH˚ bı≥ºq ô|≥Tº≈£îHêï&ÉT. n~Ûø±s¡+ ø√dü+ ≈£î\eT‘ê\ ù|s¡T‘√ n\¢s¡T¢ düèwæº+∫ XÊ+‹!XÊ+‹!! nì |ü*πø~K<ä›s¡T ‘=&ç–q á Hêj·T≈£î Ò ! Hêj·T≈£î&ç>± ñ+&É<ä\#·T≈£îqïyê&Óe«&É÷ K<ä›s¡T e<ä*ô|≥º&ÉT. Áã‘·ø£<ä\T#·T≈£îqïyê&Óe&É÷ <ëìï neT\Tô|≥º&ÉT. ÄÁ‘j·T>±s¡T m+‘· ns¡∆e+‘·+>± #ÓbÕŒs¡T. Ç|ü&ÉT Ç+ø± $C≤„q+ ô|]– ù|<ä|æ\¢‘√, |üìbÕ|ü\‘√ yê] bòıÀ rùd es¡≈£î yê]ì n≈£îÿq #˚s¡TÃ≈£îH˚ kÕúsTTøÏ m~>±s¡T sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\T. Ç+ø±#ÓbÕŒ\+fÒ yê]‘√ uÛÀ»Hê\T, qè‘ê´\T, yê] kÕ+Á|ü<ëj·Tø£ n\+ø£s¡D≤\T n˙ï <Ûä]+#ê*. eT]ø±\+ e÷s¡T‘·T+~ø£qTø£ yês¡Te÷sê* ø£<ë! Ç+ø± >±+BÛ dæ<ë∆+‘ê\qT qeTTàø=ì m\ø£åHé\˝À b˛°#˚ùdÔ ¬>*|æ+#·ø£ b˛<ë nqTø=ì»>∑Hêï<Ûä+ ‘·q Á|ü‘· ]∆ ‘·s¡|ü⁄q m\ø£åHé Á|ü#ês¡+˝À ø±+Á¬>dt >=|üŒ‘·Hêìï @$<ÛäeTT>± #Ó|ü≈£î+≥THêï&√ $+<ë+!

ªª Á|üU≤‘· >±+BÛ CÀ´‹wüßÿ&çøÏ M] C≤‘·ø£+ #·÷|æ+#ê+. Ms¡T Á|ü<ÛëqeT+Á‹ nj˚T´ jÓ÷>∑+ e⁄+<äì >∑Ϻ>±#ÓbÕŒs¡T. n+<äTe\¢H M]ì ì\u…≤º+. Ms¡T »MT+<ës¡qï~ eTs¡∫b˛ø£+&ç. e´≈£îÔ\qT #·÷&Éø£+&ç. ø±+Á¬>dt eTVü‰dü+düúqT#·÷&É+&ç. ø±<ä+fÒ qqTï #·÷&É+&ç..µµ (n+‘ê´s¡ŒD+) Ç˝≤ eTuÛÑ ô|fÒº Hêj·T≈£î\qT<›•+#˚ e´+>∑ +>± á dü+uÛ≤wüD<ë«sê ÄÁ‘˚j·T $eT]Ù+#ês¡T.

<=+>∑>±+<Ûj·T yê~ #·ìb˛sTT <˚Vü≤+ <äVü≤qeTj·÷´ø£ yê&ç‘√ #êe Òø£ ÇHêïfi¯ó¢ #·dü÷Ô Áã‹øÏq Ä Ä‘·à˝≤s¡T¶˝≤+Ï >±s¡T¶‘√ ªª ákÕ] qqTï K<ä›s¡T y˚düTø=ì <˚Vü≤+˝À |ü&˚sTT. K<ä›s¡T ã≥º\ ÁøÏ+<ä eP|æ]‹ø£ÿ #·#êÃqTµµ nìªn+‘·s¡T´<ä∆+µ HêÏø£ À y˚&ÉT≈£î+≥T+~. n+fÒ.. K<ä›s¡T yÓqTø£ mìï <ës¡TD≤\T »s¡T>∑T‘·THêïjÓ÷ .. ÄÁ‘˚j·T eTq*ïÄ˝À∫+#·eT+≥÷ #ÓbÕŒs¡T.

ÄÁ‘˚j·T>±s¡T ªn+‘ê´s¡ŒDµ HêÏø£ À ø±+Á¬>dt yê] MT<ä $s¡T#·T≈£î|ü&ܶs¡T. @eTHêïs¡+fÒ.. ªª #˚‘·\T e÷ìe÷≥\T H˚sêÃs¡Tsê MTs¡+‘ê. n+<äTπø, eTVü‰‘·Tà&ÜHê&ÉT dü«sê»´+ sê>±H˚ nHêï&ÉT. Çø£ ø±+Á¬>düTqT s¡<äT› #Ój·T´+&çnì. Äj·Tq≈£î u≤>± ‘Ó\TdüTµµ nì uÛ≤s¡‘·eTà bÕÁ‘· <ë«sê |ü*øÏdü÷Ô Ç+ø± @$T |ü*øÏ+#ês√ ‘Ó\TkÕ.. ªª eTq+Ä+<√fi¯q #˚j·T≤ìøÏ n\yê≥T |ü&ܶ+>±ì |ü]bÕ\q≈£î |üìøÏsêeTì..µµ nì &=+ø£‹s¡T>∑T&ÉT e÷≥\T e÷≤¢&˚ ‘·qø=&ÉT≈£î‘√ ÄyÓT e÷≤¢&çq≥T¢ Ç+ø± #ÓbÕŒ\+fÒ dü÷Ï>± ø±+Á¬>dt yê]H ÄÁ‘j·T $eT]Ù+∫q≥T¢ ìC≤ìï ìs¡“¤j·T+>±#ÓbÕŒs¡T.

$#ês¡DÒ nedüs¡+ Ò≈£î+&Ü n¬sdüTº #˚j·T>∑\ ø=‘·Ô Ä]¶HÓH金√ dü‘· +qT n¬sdüTº #˚j·T&ÜìøÏ e∫Ãq düuŸÇHéôdŒø£ºsY‘√ ø£eT÷´ìdüTº bÕغ yê&Ó’Hê dü‘· +µµ ªª Á_Ïwt yê] <ä>∑Zs¡ Hs¡TÃ≈£îqï bÕsƒê\T ø±+Á¬>dt eTs¡ ≤ e|üC…|ü⁄‘·T+~µµnì $eT]Ù+#ês¡T. n+fÒ Vü≤≈£îÿ\T, kÕ«‘·+Á‘· + ø√]q uÛ≤s¡rj·TT\qT Á_Ïwt yês¡T @$<Ûä+>± n~Ûø±s¡ ã\+‘√sêC≤´~Ûø±s¡+‘√ ìj·T+‘·è‘·«+>± |”&ç+#ês√ n˝≤π> ø±+Á¬>dt yês¡T ≈£L&Ü #˚düTÔHêïs¡ì, #˚XÊs¡ì $eT]Ù+#ês¡T.|üs√ø£å+>± Ç+~s¡>±+BÛ bÕ\q˝Àì ªmeT¬s® µì $eT]Ù+#ês¡T ÄÁ‘˚j·T.

Ç˝≤ ø±+Á¬>dt bÕغì n+<äT˝À |üì #˚ùd Hêj·T≈£î\qT rÁe+>± ÄÁ‘˚j·T >±s¡T $eT]Ù+#ês¡T.

3.13.2. ø£eT÷´ìdüTº bÕغ ` ÄÁ‘˚j·T :>±+BÛ eTs¡D≤q+‘·s¡+ ø±+Á¬>dt bÕغ |ü≥¢ nqTã+<Ûëìï ‘Ó+#·Tø=ì ø£eT÷´ìdüTº bÕغ |ü≥¢ ÄdüøÏÔì #·÷bÕs¡T.

nsTT‘ yÓTT<ä≥ Bì |ü≥¢ ≈£L&Ü ÄÁ‘j·T≈£î ø£ n_ÛÁbÕj·TeTT+~. @$T≥+fÒ ªª yêfiófl e÷‘·è<X+ ø£+fÒ s¡cÕ´q~Ûø£+>±

Äsê~ÛkÕÔs¡T. yêfi¯flø£~ y˚<ä uÛÑ÷$Tµµ nì ªyêdüÔe+µ Hê≥ø£+˝À yÓ+ø£≤Á~ bÕÁ‘·eTTK+>± ø£eT÷´ìdüTº bÕغ |ü≥¢ÄÁ‘˚j·T ‘·q n_ÛÁbÕj·÷ìï #ÓbÕŒs¡T.

ªª... n~ düπs>±˙ yÓ+ø£≤Á~! Ä X¯+ø£s¡+ ø£eT÷´ìdüTº‘√ ø£*dæb˛‘·THêï&Éì $HêïqT. @e÷Á‘·+ ì»+?µµ nìsêeTj·T´ n&ç–q e÷≥\≈£î, ªª ø±+Á¬>dt n‘·ìï ø=qï<ë @+?µµ nì ìwüO˜s¡+>± yÓ+ø£Á≤e⁄ nq>± ªª ì»y˚T ø£<ä÷? ø£eT÷´ìdüTº …’‘ J‘ê\T`ã‘êÔ\T Ç∫à ø=q>∑\s¡T. ø±+Á¬>dt À n+‘ê dü«+‘· ÄeTT<äyT>±µµ nì sêeTj·T´ n+≤&ÉT.ø£eT÷´ìdüTº bÕغ áHêÏøÏ Äø£]¸+|üCÒdüT≈£î+≥T+~. ãVüQXÊ á n+X¯+ ÄÁ‘˚j·T>±]øÏ q∫à e⁄+&É<äT. n+<äTπø n˝≤düTìï‘·+>± $eT]Ù+#ês¡T.

sê»ø°j·T+˝À m~–q Hêj·T≈£î&ÉT m˝≤+Ï Äsê#·ø±HÓ’ïHê düèwæº+#·&ÜìøÏ yÓqTø±&É&ÉT. nedüs¡yÓTÆ‘˚ b˛©dte´edüúH˚ ‘·q e´edüú>± ø=ì e÷s¡TÃø√>∑\&ÉT. M\T|ü&Éø£b˛‘˚ ‘·q >∑T+&Ü\H˚ b˛©dt e´edüú>± e÷s¡TÃø√>∑\&ÉT.n+<äTπø m\ø£åq¢|ü&ÉT yêfi¯fl BÛe÷ m˝≤ ñ+≥T+<√ ªn+‘·s¡T´<ä∆+µ HêÏø£ À ÄÁ‘˚j·T Äy˚X¯+ bÕÁ‘· <ë«sê Ç˝≤|ü*øÏkÕÔs¡T. ‘·TbÕ≈£î\THêïsTT. @+ |òüsê«˝≤! &ÉãT“ >∑\yêfi¯fl+‘ê eTqyÓ’ù| e⁄Hêïs¡T. ãø£ÿ yÓ<Ûäe\ Áã‘·T≈£î\T &ÉãT“>∑\ yêfi¯fl #˚‘·T˝À¢ e⁄HêïsTT. Ç+πø+ #˚kÕÔs¡T? #·kÕÔsê eTq≈£î zÏe«≈£î+&Ü.. Á_Ïwt yêfi¯ófl ¬s+&ÉT e+<ä\ @fi¯ó¢|ü]bÕ*ùdÔ eTq yêfi¯fl bÕ\d”‘√ ø£ dü+ e+<ä dü+e‘·‡sê …’Hê e⁄+&É+?µµ Ç˝≤ eTq<˚X¯ sê»ø°j·T #·]Á‘· À #√≥T#˚düT≈£îqï <Ís¡®Hê´\T, ]–Z+>∑T\T, &ÉãT“ yÓ<ä»*¢ z≥T¢ ø=q&É+, ÄX¯\T #·÷|æ+∫ yê>±›Hê\T MT<ä yê>±›Hê\T #˚dæz≥T¢ y˚sTT+#·Tø√e&É+, b˛*+>¥ u≤ø˘‡\ n|üVü≤s¡D, nb˛õwüHé bÕغ yê&çï øÏ&Üï|t #˚j·T&É+>±ì, #·+|ü&É+>±ìÇ˝≤+Ïe˙ï Ç|üŒÀ¢ e÷s¡eH˚ ìsêX¯ ÄÁ‘˚j·T˝À e⁄+~. n+<äTπø ªyêdüÔe+µ HêÏø£ À düTìï‘·+>± $eT]Ùdü÷Ô ‘·qn_ÛÁbÕj·÷ìï Ç˝≤ ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T ` ªe#˚ÃkÕ] >∑÷&Ü m\ø£åqT¢ Ç+‘· ≈£îfi¯ófl>±H˚ »s¡T>∑T‘·Tj·T+≤e⁄?µµ nì dü‘· +n+fÒ ªª Á|ü|ü+#·+ ‘·«s¡ ÀH˚ @<√ >=|üŒ>± e÷s¡T‘·T+<äì πø<√ yÓ<ÛäyêX¯ e⁄qï≥T¢+~µµ nì yÓ+ø£j·T´bÕÁ‘· #˚‘·ÄÁ‘˚j·T>±s¡T |ü*øÏkÕÔs¡T.

Ç$! eTq<˚X¯|ü⁄ sê»ø°j·÷\T. sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\T, sê»ø°j·T bÕغ\T, yêfi¯fl dæ<ë∆+‘ê\T ≈£î[flø£+|ü⁄ ø=fÒºsê»ø°j·T e´edüú. n+<äTπø Çø£HÓ’Hê eTq z≥T $\Ty˚$TÀ >∑T]Ô+∫ ≈£î\ eT‘ê\≈£î ÁbÕ+rj·T n_Ûe÷Hê\≈£î&ÉãT“≈£î neTTà&ÉT b˛ø£ dü] nsTTq Hêj·T≈£î&çï mqTïø√eT+≤s¡T ÄÁ‘˚j·T. n+<äTπø z≥T >∑÷]à ªz≥T πøµ HêÏø£ ÀÇ˝≤ #ÓbÕŒs¡T. ªªz≥T #ê˝≤ $\TyÓ’q~. n~ ˇø£ e÷≥. ˇø£ X¯øÏÔ. ˇø£ n~Ûø±s¡+. z≥T Çe«&ÉeT+fÒ kÕe÷q´+ø±<äT. ˙ Áã‘·T≈£î, ˙ |æ\¢\ Áã‘·T≈£î\T, ˙<˚X¯+ Áã‘·T≈£î ˇø£] #˚‘·˝À¢ ô|Ϻq≥Tºµµ nì #Ó|üPÔ Ç+ø± eTq+ns¡∆+#düTø√e&ÜìøÏ ñ|üe÷q|üPs¡«ø£+>± ªª|üPs¡«eTT sêE\T+&yês¡T, eTq*ï jT\T‘·T+&yês¡T. Ç|ü&ÉT sêE≈£îã<äT\T >∑es¡ïyÓT+≥T e∫Ã+~. >∑es¡ïyÓT+≥T n+fÒ @MT Ò<äT.eTH√¢qT+∫ ø=+<äs¡T ` Ç~>√ |òü ≤Hê yês¡T |òü ≤Hês¡+>∑j·T´ nì eTq+ Çø£ÿ&ÉTï+∫ @s¡Œs¡∫ |ü+|ü⁄‘ê+. nìï fi¯fl˝À qT+∫ Ç˝≤ @s¡Œs¡#·ã&ɶ yêfi¯fl+‘ê eTÁ<ëdüT˝Àø£*dæ e÷≤¢&ÉTø=ì, eTq ø£wüºdüTU≤\˝À+∫µµ eT+∫ #˚kÕÔs¡ì #ÓbÕÔ&ÉT. Ç+ø± mqTï≈£îH˚≥|ü&ÉT rdüTø√yê*‡qC≤Á>∑‘·Ô\qT #Ó|üPÔ ªª n+<äTπø @s¡T≈£îH˚≥|ü&˚ eT+∫ yêfi¯ófl, eTq ø£wüºdüTU≤ …]–q yêfi¯ófl>± #·÷∫ |ü+bÕ*. Ä@s¡Œs¡#·T≈£îH˚ n~Ûø±s¡+, Vü≤≈£îÿ ñ+&˚<ëìï zÏ+>¥ Vü≤≈£îÿ n+≤s¡T. n+fÒ |òü ≤Hê s¡+>∑j˚T´ e÷ ‘·s¡|ü⁄q áfiÀfl+∫ >∑es¡ïyÓT+≥T˝ÀøÏ b˛yê* nì #Ó|üŒ≥+µµ nì #Ó|üPÔ ` ø±–‘·+ eTTπøÿ ø£<ë nì z≥T≈£îqï X¯øÏÔì ìs¡¢ø£å +#Ój·T´e<äT›. <ëì X¯øÏÔ nyÓ÷|òüTyÓTÆq~. <ëì‘√ u≤>∑T|ü&Ée#·TÃ. z≥T y˚dæ ¬>*|æ+∫q+<äT≈£î ◊<˚fi¯S¢ ≈£Ls¡TÃì @&É«q÷e#·TÃ. eTq+ Ä˝À∫+#·Tø=ì zfÒ y˚dæ mqTï≈£îH˚ $<Ûëq+ eTq≈£îqï<äì ô|<√›&ÉT bÕÁ‘· <ë«sê #ÓbÕŒs¡T ÄÁ‘˚j·T.

ìs¡Tù|<ä\ bÕ*≥ <Ój·T´yÓTÆ |üϺ |”&ç+#˚ yê]ì @$T #˚j·÷˝À ∫e]>± Ç˝≤ #ÓbÕŒs¡T ÄÁ‘˚j·T.

ªª m<äTs¡T ‹s¡T>∑T ‘· …‹Ôm<äì+&Ü \ø£å + s¡–*+∫˙ \ø£å + ˇø£fÒ ø±yê*á Hêj·T≈£î\TqT Hê>∑*øÏ ø£≤º*n|ü&ÉT dü«sê»´+!n|ü&ÉT yêfi¯flH˚ sêeTsê»´+ µµ nì ÄÁ‘˚j·T ˇø£ π>j·T+˝À eTq*ï Çø£HÓ’Hê y˚T˝ÀÿeT+≤s¡T.

á$<ÛäeTT>± ÄÁ‘˚j·T>±s¡T eTq <˚X¯ sê»ø°j·T e´edüú, Hêj·T≈£î\MT<ä, yê] |ü]bÕ\Hê $<ÛëHê\ MT<ädü+uÛ≤wüD≤ s¡÷|ü+˝À bÕÁ‘·eTTK+>± yê] n_ÛÁbÕj·÷\HÓìï+ÏH√ ìs¡“¤j·T+>± ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. á$<ÛäyÓTÆq dü+uÛ≤wüD\qTãϺ ÄÁ‘˚j·T>±]øÏ sê»ø°j·÷\ |ü≥¢ eT+∫ ne>±Vü≤q ñqï≥T¢ eTq≈£î düŒwüº+>± ‘Ó\TdüTÔ+~.

3.14. $eTs¡ÙHê‘·àø£ dü+uÛ≤wüD\T :ÄÁ‘˚j·T ‘·q HêÏø£ dü+uÛ≤wüD\˝À Á|üuÛÑT‘·«+ #˚ùd ‘·|ü\qT >∑÷]Ã, u≤¢ø˘ e÷¬sÿŸ, Væ≤+<ä÷ $yêVü≤ #·≥º+,

<˚e‘·\T, ÄdæÔ≈£î\T, eT÷&ÛÉ$XÊ«kÕ\T, eTqTwüß´\ eTqdüÔ‘·«+, ˝Àø£+ rs¡T, eTVæ≤fi¯\qT, áHêÏ Hê≥ø£ s¡+>∑+>∑÷]Ã Ç˝≤ nìï+Ïì >∑÷]à $eT]Ù#·+&É+ »]–+~. M≥ìï+Ïì ãϺ ÄÁ‘˚j·T>±s¡T m+<äT≈£î $eT]Ù+#ês¡T. Ä$eTs¡Ù m˝≤+Ï<√ ‘Ó\TdüTø√e#·TÃ!

3.14.1. Á|üuÛÑT‘·« $<ÛëHê\ô|’ ÄÁ‘˚j·T $eTs¡Ù :

Á_Ïwt b˛©dt e´edüú ø£Hêï <ës¡TD+>± e÷]b˛sTT+~. áHêÏ eTq uÛ≤s¡‘·<˚X¯ b˛©dt e´edüú. Á|üuÛÑT‘·«+ #˚ùdn$˙‹, ÄÁø£e÷\qT >∑÷]à Á|ü•ïùdÔ C…’fi¯fl˝ÀøÏ HÓfÒºdüTÔHêïs¡T eTq b˛©düT\T. n|ü&ÉT ‘Ó\¢yêfi¯fl sêø£ådübÕ\q >∑÷]Ãø=+<äs¡T ø£\+ |ü&ç‘˚, >∑C…®ø£Ïº >=+‘·T m‹Ô‘˚ <˚X¯uÛÑ≈£îÔ&Éì Äø±XÊìøÏ m‹Ôq eTqyêfi‚fl ` á <√|æ&û bÕ\q >∑÷]Ãø=+<äs¡T <√|æ&û>±fi¯¢qT Á|ü•ïdüTÔ+fÒ ` düeTdüe÷»+ ø±yê\ì, sêyê\ì J$‘êìï düTU≤\≈£î nr‘·+>±ñ<ä e÷\ |æ]‘√ >∑&ÉT|ü⁄‘·T+fÒ Á_Ïwt Á≈£Ls¡‘ê«H˚ï $T+∫q eTq Á|üuÛÑT‘ê«\T mHéøö+≥sY\ ù|s¡T‘√, ˝≤ø£|teTs¡D≤\ ù|s¡T‘√ bı≥ºq ô|≥Tº≈£îH˚~ #·÷ùdÔH˚ ñHêï+! n+<äT≈£î.. ªªeTH√fi‚¢ @ùdÔ y=<ä›+≥<ë C…’\T! yêfi¯flø£+fÒ áfi‚¢n~Ûø£+>± ‘√düÔ+&Üs¡T Ò §ø£ÿ˝À¢µµ nì Á|üuÛÑT‘·«+ #˚sTT+#˚ Ç˝≤+Ï |üqT\qT ÄÁ‘˚j·T ìs¡dædü÷Ô ªz≥T πø µ HêÏø£ ÀyÓ+ø£j·T´bÕÁ‘· <ë«sê $eT]Ù+#ês¡T.

ø=&ÉT≈£î≈£î u≤>∑T Ò<äì &Üø£ºsY @<Ó’Hê eT+~kÕÔ&˚yÓ÷qì >∑es¡ïyÓT+≥T ÄdüŒÁ‹øÏ yÓ[fl Ä\dü +>± Ç+ÏøÏ ‹]–e#˚à uÛÑs¡ÔqT #·÷dæ n‘·ì uÛ≤s¡ ªª @+≥j·÷´ Ç+‘·ùd|ü⁄ µµ nì n&É>∑>± ªª <Ûäs¡à ÄdüT|üÁ‹ ø£<ä+fÒ, nsTTH√fi¯flø£+‘ênsTT‘˚ >∑<ä÷ eTqøÏe«≤ìøϵµ nì n+≤&ÉT.eTq Á|üuÛÑT‘·« ÄdüT|üÁ‘·T\T #ê˝≤ es¡≈£î Ç+‘˚. ù|s¡Tπø <ÛäsêàdüT|üÁ‹.n+<äT˝À »]π> |üqT\˙ï n<Ûäs¡àyÓTÆq$. me]ì ñ<›•+∫ á ÄdüŒÁ‘·T\qT ô|≤ºs√ yê]øÏ ùde\T n+<äCÒj·T≈£î+&Üe#˚à eT+<äT\qT ãj·T≥ neTTàø√e≥+. n+<äT˝À |üì#˚ùd &Üø£ºs¡T¢ ãj·T≥ ÁbÕø°ºdüT ô|≥º&É+. Ç˝≤+Ï yêÏô|’>∑es¡ïyÓT+Ÿ <äèùwº ñ+&É<äT. yêfi¯fl <äèwüº+‘ê sê»ø°j·T+ ô|’H˚. m+‘· $T+>∑T<ëe÷, >∑es¡ïyÓT+≥T |ü&çb˛≈£î+&Üme]ï ãTõ®>=&ÉT<ëe÷? ‘·q |ü<ä$øÏ me&ÉT mdüs¡T ô|&É‘ê&√ Ç˝≤ yêfi¯fl |üqT\T yêfi¯ófl #˚düTø√e&É+‘√H˚‘·\eTTqø£ …’b˛‘·THêïs¡T áHêÏ sê»ø°j·T Hêj·T≈£î\T.

#·T≥÷º eTT]øÏ ø±\Te\THêï eTqTwüß\T ìedæ+#· Òì Ç+Ï À e⁄+&˚ mHé.õ.y√.sêeTHê<Ûä+ ‘·eTTà&Ó’q >√|æìñ<›•+∫ ªªH˚H=ø£ÿ e÷≥&ÉT>∑T‘ê ` MTs¡+‘ê >∑es¡ïyÓT+≥T e⁄<√´>∑T\T ø£<ë? >∑es¡ïyÓT+≥T Vü‰sTT>± sTTfi¯ófl ø£Ïº

MTøÏe«≈£L&É<ä÷?nì sTT+õ j·T»e÷ì nsTTq >∑TbÕÔ >±] ndæôdº+Ÿ X¯s¡à nq>± ªªÇe«πø+? ÇdüTÔHêïs¡T. ô|<ä›ñ<√´>∑düTÔ\+<ä]ø° ã+>∑fi≤*düTÔHêïs¡T. m+<äTø£+fÒ n~Ûø£ J‘ê\T |ü⁄#·TÃ≈£î+≥THêïs¡T >∑qTø£. Ç+ ¢wüß yêfi‚¢ @sêŒ≥T#˚dæ yÓfi≤fls¡+&û á $<Ûëq+. me&çøÏ y˚\y˚\ J‘ê˝À yê&çπø nìï n\yÓqT‡\T. nìï kÂø£sê´\T ªª nìmHé.õ.y√.Hê≥ø£+˝À >√|æ bÕÁ‘· <ë«sê ÄÁ‘˚j·T>±s¡T Á|üuÛÑT‘·« $<ÛëHê\qT ìs¡•+∫ $eT]Ù+#ês¡T. mHé.õ.y√.\≈£îÁ|üuÛÑT‘·«$T#˚à J‘·+ #·÷dü÷ÔH˚ e⁄Hêï+. Ä J‘·+˝À dü>∑+ Ç+Ï n<Ó›\πø b˛‘·T+~. Ç+ø£ $T–*q Ä J‘·+‘√>∑+ô|&ÉT dü+kÕsêìï HÓ≥Tº≈£îsêyê*‡ e⁄+~. Á|üuÛÑT‘·«+ Ç˝≤+Ï ∫s¡T<√´>∑T\øÏ edü‹ kÂø£s¡ + ø£*ŒùdÔ mHé.õ.y√.\Áã‘·T≈£î ø=+‘· yÓTs¡T>±Z ñ+≥T+<äì ÄÁ‘˚j·T>±] uÛ≤eq. y˚\≈£î y˚\T J‘ê\T rdüT≈£îH˚yês¡T mø£ÿ&Ó’Hê m+‘Ó’Hê#Ó*¢+∫ ñ+&É>∑\s¡T. ∫s¡T<√´>∑T\ |ü]dæú‹ yêfi¯fl˝≤ ø±<äT >∑<ë! >∑es¡ïyÓT+≥T Ä |üqTï, á |üqTï ô|+#·ãfÒº n<Ó›ô|+#·T‘·THêïeTì sTT+Ï j·T»e÷qT\T n<Ó›≈£î+&˚ yê] qT+∫ &ÉãT“ >∑T+E‘·THêïπs >±ì.. Ä n<Ó›≈£î ‘·–q≥T¢ ÄsTT+Ï À nìï kÂø£sê´\T+≥THêïj·÷? n<Ó›≈£î ‘·–q |üqTïì yê] qT+∫ >∑es¡ïyÓT+Ÿ edü÷\T #düTÔ+<ë?! ìC≤sTTr‘√yêfi¯ó¢ rdüT≈£îH˚ n<Ó›≈£î m+‘· |üqTï ø£≤º À n+‘· |üqTïì Á|üuÛÑT‘ê«ìøÏ ø£&ÉT‘·THêïsê nì @ Á|üuÛÑT‘·«+ |üϺ+#·Tø√<äT.n<Ó› sTT+Ï j·T»e÷ì‘√ eTq+ mìï u≤<Ûä\T |ü&ܶ ` s√E\T u≤>∑T+&ç eTqeTT Ç\T¢ ø£≥Tº≈£î+fÒ ˇø£|üŒÏ eTqn<Ó› sTT+Ï zqs¡T‡˝≤ Á|üe]ÔdüTÔ+≤+ eTq+ ≈£L&Ü!

Ç~ Ç˝≤ b˛‘˚ ø=+‘·eT+~ Ç~ e÷ Vü≤≈£îÿ. Ç~ MT≈£î ‘·>∑<äT. n+<äs¡+ ø£ÿfÒ nì ìHê<ë\qT #˚ùd yêfi¢qTÁ|üuÛÑT‘·«+ #·÷dü÷Ô s√ÿ<äT. ªª kÂeT´yê<˚ ø±qø£ÿπs¢<äT. @e÷Á‘·+ ndü+‘·è|æÔ #·÷ô|ϺHê ` |ædüs¡+‘· $eT]Ù+∫Hêdüπs, ø± ÒÃj·T+&ç ìsê›øÏåD´+>±µµ n+≥÷ Äs¡¶s¡T¢ C≤Ø #˚düTÔ+B >∑es¡ïyÓT+≥T. Ç˝≤+Ï >∑es¡ïyÓT+≥TqT ÄÁ‘˚j·Tªn+‘·s¡T´<ä∆+µ HêÏø£ À rÁe+>± $eT]Ù+#ês¡T.

ø=+‘·eT+~ s¡#·sTT‘·\T ‘·q u≤<Ûä ‘·>± düe÷»+˝À »]π> n$˙‹ ÄÁø£e÷\qT ø£<∏ëedüTÔe⁄>± d”«ø£]+∫s¡#·q\T #˚dæ q\T>∑T]øÏ #êÏ‘˚ Á|üuÛÑT‘ê«\øÏ~ $Á<√Vü≤ #·s¡ >± ø£ì|ædüTÔ+~. n+<äTπø ªÄy˚X¯+µ ˝≤+Ï Á|üuÛÑT‘·«+ ªªø£e⁄\T! yÓ<Ûäe ø£e⁄\T. Á|üuÛÑT‘·« Á<√VüQ\T! n+<äs¡÷ sêùd yêfi‚fl..µµ (n+‘·s¡T´<ä∆+) nì $s¡T#·T≈£î|ü&ÉT‘·T+~. n<˚kÕ«‘·+Á‘· +eTT+<äT Á_Ïwt >∑es¡ïyÓT+≥T MT<ä ìs¡düq ‘Ó\T|ü⁄‘·÷ kÕVæ≤‘ê´ìï sêdæqyês¡T yê]øÏ >=|üŒ s¡#·sTT‘·\T>±ø£e⁄\T>± ø£ì|æ+#ês¡T. m+<äTø£+fÒ s¡#·sTT‘·\T n|ü&ÉT $eT]Ù+∫+~ ‘ÓfiÀfl\flì ø±ì Ç|ü&ÉT eTH√fiflH $eT]ÙdüTÔHêïs¡T.ø£qTø£ ì»+ $T+>∑T&ÉT |ü&É&É+ Ò<äT eTq Hêj·T≈£î\≈£î.

á$<Ûä+>± ÄÁ‘˚j·T Hê≥ø£ kÕVæ≤‘· +˝Àì ‘·q dü+uÛ≤wüD <ë«sê ø£<∏ëqT>∑TD+>± eTq Á|üuÛÑT‘·« $<ÛëHê\ìrÁe+>± $eT]Ù+#ês¡T.

3.14.2. u≤¢ø˘ e÷¬sÿŸô|’ ÄÁ‘˚j·T $eTs¡Ù :

u≤¢ø˘ e÷¬sÿŸ mìï s¡÷bÕ˝À¢ Á|ü»\qT ì\Te⁄Hê <√#·T≈£î+≥T+<√ #·÷dü÷ÔH˚ ñHêï+. Á|üuÛÑT‘·«+ ìeTà≈£î¬s‘·Ô≈£î+&Ü ñ+≥T+~. Ç+‘· »s¡T>∑T‘·THêï. #·÷düTÔHêï.. ‘·q<ëø± eùdÔ >±ì ‘Ó*j·T<äTµ nqï≥T¢ ñ+&É≈£L&É<äT

eTq+. nHê´j·T+, ÄÁø£eT+ »]–q|ü&ÉT <ëìï #·÷dæq|ü&ÉT u≤<Ûä ‘· >∑\ bÂs¡Tì>± n&ÉT¶ø√yê*. m~]+#ê*.eTq≈£î düe´+>± »s¡T>∑T‘·T+~ ø£<ë nìï eTÚq+>± e⁄+fÒ πs|ü⁄ Ä nHê´j·÷ìøÏ ÄÁø£e÷ìπø eTqy˚T ã* ø±e#·TÃ.u≤¢ø˘ e÷¬sÿŸqT ìs¡•+#·ø£ b˛>± Ä yê´bÕs¡+ #˚ùd yê&çì u≤¢ø˘ yÓTsTT˝Ÿ #˚dæ ˝≤uÛÑ|ü&Ü\qT≈£îH˚ ªÄy˚X¯+µ ˇø£s√Eu≤<Ûä|ü&ÉT‘·÷ ªª ø£&ÉT|ü⁄˝À @<√ >∑&É_&É>± e⁄+~? ás√E n~Ûø£+>± ‹Hêïe⁄. nsTTHê yÓ<Ûäe _j·T´+. bÕ*wt‘·≈£îÿe>± y˚dæ |ü+bÕ&ÉT yê&ÉT. πsbıùdÔ ø±düÔ <äu≤sTT+#·T yÓ<Ûäe! u≤¢ø˘ e÷¬sÿŸ yê´bÕs¡+ #˚düTÔHêï b˛˙ Ò nì

e~*ô|&ÉT‘·÷+fÒ eTqπø <ä>± #düTÔHêï&É÷!µ (n+‘·s¡T´<ä∆+) nì HêÏø£ À u≤¢ø e÷¬sÿŸ e\¢ ø£*π> nqs¡∆+ ‘Ó\TdüTø=ìe÷≤¢&ÉT‘·T+~. u≤¢ø e÷¬sÿŸ $<Ûëq+ á<X+˝À m+‘· ã\+>± Hê≥T≈£îb˛sTT m~–+<√ ÄÁ‘j·T áHê&ÉT Hê≥ø£+˝Àìˇø£ düìïy˚X¯+˝À #ÓbÕŒ&ÉT. kÕ«‘·+Á‘· + e∫Ãq s√E ø£qT\|ü+&ÉT>∑>± »]π> kÕ«‘·+Á‘√<ä eT+ >∑÷]à |ü⁄s¡Tc˛‘·Ô+‘√sê+ e÷≤¢&ÉT‘·÷ ªª n˙ï u≤>±H˚ e⁄HêïsTT ø±˙µµ nì #Ó|üŒ&É+ Ä|æq sê+‘√ ªª ø±˙ @$TÏ?µµ nì |ü⁄s¡Tc˛‘·Ô+#Ó|üŒeTqï≥Tº n&É>∑>± ªªáHê&ÉT C…+&ÜqT ≈£L&Ü u≤¢ø˘ e÷¬sÿŸ #˚XÊs¡T. n+<äTπø Hê Vü≤è<äj·T+ ∫e⁄≈£îÿeTqï~µµ nìsê+ bÕÁ‘· <ë«sê #ÓbÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T. Bìï ãϺ u≤¢ø˘ e÷¬sÿŸ jÓTTø£ÿ n$˙‹ düs¡÷|ü+ m+‘·>± rÁes¡÷|ü+ <ë*Ã+<√ns¡∆eTe⁄‘·T+~. á$<ÛëHêìï K+&çdü÷Ô ÄÁ‘˚j·T dæìe÷\˝À ≈£L&Ü mH√ï bÕ≥\T sêXÊs¡T.

3.14.3. Væ≤+<ä÷ $yêVü≤ #·≥º+ô|’ ÄÁ‘˚j·T $eTs¡Ù :

ÄÁ‘˚j·T Væ≤+<ä÷ $yêVü≤ #·≥º+˝Àì ø=ìï ˝ÀbÕ\qT e´+>∑ +>± $eT]Ù+#ês¡T. |ü‘·+»* ªª Væ≤+<ä÷ $yêVü≤#·≥º+µ |ü⁄düÔø£+ >∑÷]à ≈£L‘·T]‘√ ªª Ç<äT>√ q\¢>± Ç+‘· ˝≤e⁄q e⁄+≥T+~. Ä ãs¡Te⁄ qTe⁄« yÓ÷j·Tø£b˛‘˚ ÄyÓ<ÛäeqT ‘ÓeTàì µµ nì #Ó|æŒ ‘·eT πødüT yê~+#·eTì n‘·ì <ä>∑Zs¡≈£î e∫Ãq yêfi¯fl‘√ ªª eTq $yêVü≤+ e⁄+~#·÷#ês¡÷` <ëq+‘· |ü$Á‘·yÓTÆ+~ Çø£ Á|ü|ü+#·+˝À @B Ò<äT. n+fÒ, n˝≤+ÏB nì ns¡∆+. |ü⁄D πøåÁ‘ê\¬ø|ü&ÉHêïyÓfi≤fls¡÷? nø£ÿ&É |ü$Á‘· »˝≤\T, |ü$Á‘· düú ≤\T m+‘· #Û·+&Ü\+>± e⁄+≤jÓ÷ ‘Ó\TdüT>±. n+‘˚ nqTø√+&çµµ nì≈£L‘·Ts¡T ‘Ó∫à Ç∫Ãq |ü⁄düÔø£+ n+<äTø=ì ªª ãs¡Te⁄ #·÷#êyê? Væ≤+<ä÷ $yêVü≤+ ãs¡Te⁄? >±&ç<ä ãs¡Te⁄µµ nì(n+‘ê´s¡ŒD) n+≤&ÉT.

á dü+uÛ≤wüD˝À ÄÁ‘˚j·T >±] uÛ≤eq @$T≥+fÒ Væ≤+<ä÷ $yêVü≤#·≥º+ uÛ≤sê´ uÛÑs¡Ô\ nqTã+<Ûä+ $wüj·T+˝Àm+‘· >∑Ϻ<√ n+‘· |üìøÏe÷*qB, ãs¡TyÓ’+<äì. uÛÑs¡Ô <äTsêZs¡TZ&ÉT, Á≈£Ls¡T&Ó’Hê n˝≤>± uÛ≤s¡ uÛÑs¡ÔqT …ø£ÿ#˚j·Tì<Ó’Hê#·∫Ãq≥T¢ yêfi¯ófl #·#˚Ã<ëø£ #·dü÷Ô ø±|ü⁄s¡+ #˚j·÷*‡+<˚.

Ç<ä›s¡÷ n+^ø£]ùdÔ ‘·|æŒ+∫ @ ˇø£ÿs¡÷ #·≥º|üs¡+>± $&Ü≈£î\T rdüTø√&ÜìøÏ M\T|ü&É<äT. Ç˝≤+Ï ø=ìï˝ÀbÕ\qT m‹Ô #·÷|ü⁄‘·÷ ÄÁ‘˚j·T>±s¡T $eT]Ù+∫ ñ+≤s¡T. á #·≥º+ n+<äT˝Àì dü÷Á‘ê\qqTdü]+#˚ ãs¡TyÓ’qã+<Ûä+ ø±<äT. yÓ÷j·T&ÜìøÏ ≈£L&Ü Ä Á>∑+<Ûä+ ãs¡TyÓ’q<˚qì e´+>∑ +>± $eT]Ù+#ês¡T ÄÁ‘˚j·T.

3.14.4. |üÁ‹ø£ À¢ e#˚à s=°Hé yês¡Ô\ô|’ ÄÁ‘˚j·T $eTs¡Ù :

ÄÁ‘j·T kÕ<Ûës¡DyÓTÆq dü+uÛ≤wüD\ kÕúq+˝À ≈£L&Ü eT+∫ e÷≥\qT bÕÁ‘·H√≥ |ü*øÏ+#·>∑\ Hs¡Œ]. Á|üe÷<ä+e\¢ eT+#êq|ü&ç ¬sdüTº rdüT≈£îH˚ uÛÑs¡Ô≈£î ø±düÔ ]©|òt Ç<ë›eTì ªù||üs¡T #·~$ $ì|æ+#·Hêµ nH˚ *©¢ e÷≥\≈£î ªÄ..Ä+<äT˝À e÷Á‘·+ @eTT+≥THêïsTT #·<äe≤ìøÏ? mø£ÿ&É #·÷dæHê #êe⁄\÷, Vü≤‘· \÷, <=+>∑‘·Hê\T, ∫qï∫qï<˚XÊ˝À¢ n+‘·:ø£\Vü‰\T, ô|<ä›<˚XÊ˝À¢ j·TT<ë›\T, ôV’≤Á&√»Hé u≤+ãT |üØø£å\T, n+‘·]ø£å j·÷Á‘·\T, XÊ+‹ ñ|üHê´kÕ\T@eTT+~ Hê ‘·\ø±j·Tµµ nì eTqdü÷`ej·Tdü÷ Hê≥ø£+˝À s√p ù||üs√¢ e#˚à s=°Hé yês¡Ô\qT á Á|ü|ü+#·+˝À»]π> nHê´j·÷\qT $eT]ÙkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T. |üÁ‹ø£\T MÏø£+fÒ ` düeTdü \ |ü]cÕÿsêìøÏ dü+ã+~Û+∫q $wüj·÷\TsêùdÔ u≤>∑T+≥T+<äH˚ n_ÛÁbÕj·T+ ÄÁ‘˚j·T >±]~.

1.14.5. <˚e⁄fi¢ô|’ ÄÁ‘˚j·T $eTs¡Ù :ÄÁ‘˚j·T ‘·q dü+uÛ≤wüD\˝À <˚e⁄fi¯flqT ≈£L&Ü |üs√ø£å+>±q÷, Á|ü‘· ø£å+>±q÷ $eT]Ù+#ês¡T. kÕ¬s®+≥T ø√dü+

m<äTs¡T#·÷ùdÔ uÛÑs¡Ô‘√ ªª Ç<ä›s¡÷ ø£*dæ ã+>±s¡+ #˚düTÔHêïsê @+ ø=+|ü rdæµµ nì nq>± ªª‹quÀ‘·÷ s¡T∫ n&É>∑&É+<˚ìøÏ µµ nH˚ kÕyÓT‘· |ü*øÏq ‘·q ‘·+Á&çì #·÷dæ ªª Hêqï n≤º+Ï<˚<Ó’Hê e⁄+fÒ ã+>±s¡+ n+fÒ |ü&ç #·#˚Ã

yÓ+ø£fÒX¯«s¡T&çøÏ yÓTTø√ÿµµ (es¡Á|ükÕ<ä+) nì ø=&ÉT≈£î e´+>∑ +>± n+≤&ÉT. Ç˝≤ ÄÁ‘˚j·T e´+>∑ +>± $eT]Ù+#ês¡T.m+<äTø£+fÒ ‹s¡T|ü‹˝À n‘·ì e+Ï ì+&Ü ÄuÛÑs¡D≤\‘√ ø±<äT efi‚¢ ã+>±s¡+‘√ #˚sTT+#·T≈£îHêï&ÉT ø£qTø£ n~#·÷dæq ÄÁ‘˚j·T n˝≤ $eT]Ù+#ês¡T.

ø£$ nsTTq s¡»ì ‘·q Ä]úø£ <äTdæú‹øÏ <˚e⁄&çï ì+~kÕÔ&ÉT. #ê˝≤ eT+~ <˚e⁄&ç |ü≥+ m<äT≥ qT˝§ÃìÁbÕ]∆düTÔ+≤s¡T. n˝≤π> ‘·q ø=&ÉT≈£î˙ nqï+ ô|≥º Òì á ‘·*¢<ä+Á&ÉT\ ø£&ÉT|ü⁄H˚ eT∞fl |ü⁄≤º\ì ÁbÕ]∆+#·eTìn+≤&ÉT. m+<äTø£+fÒ ªª nqï+ nsTT‘˚ ô|≥º Ò&ÉT ø±˙, Äs¡Ô Á‘êD |üsêj·TDT&Ó’Hê <˚e⁄&ÉT |ü⁄≥Tºø£\T e÷Á‘·+ qTe⁄«ø√]q≥T¢>± ÇkÕÔ&ÉTsêµµ (#Û·ùdÔ @+?) nì e´+>∑ +>± $eT]ÙkÕÔ&ÉT. Hês¡T b˛dæqyê&ÉT ˙s¡T b˛j·Tø£ e÷qTHênqT≈£î+≤s¡T. n+<ä]˝≤>± |ü⁄Ϻq ø£ _&ɶ bÕ\T ‘ê>∑T‘·÷ πø]+‘·\T‘√ ‘·*¢<ä+Á&ÉT\qT eTT]|ædü÷Ô Ä&ÉT≈£î+≥T+fÒeTs√#√≥ eTs=ø£]øÏ |ü⁄Ϻq _&ɶ ‹+&ç Òø£ bÕ\T |ü&Éì s=eTTà\ô|’ bÕ\ø√dü+ ¬øe⁄«q @&ÉTdü÷Ô e⁄+≤&ÉT. Ç˝≤+Ïe´‘ê´dü Áã‘·T≈£î\T Á|ükÕ~+#·eTì ÁbÕ]∆+#·ø£b˛sTTHê <˚e⁄&ÉT Á|ükÕ~kÕÔ&ÉT >±q Äø£*‘√ n\eTÏ+#˚ ÁbÕD≤\≈£înqïeTsTT‘˚ ô|≥º Ò&Éì $eT]ÙkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T.

3.14.6. ãTTwüß\ô|’ ÄÁ‘˚j·T $eTs¡Ù :

e÷qeJ$‘·+ n+<äyÓTÆqB Äy˚<äqø£s¡yÓTÆqB. mH√ï ˇ&ÉT<äT&ÉT≈£î\qT m<äTs=ÿ+≥÷ J$‘êìï >∑&ÉT|ü⁄‘·÷ñ+&Ü*. |ü⁄Ϻq HêÏ qT+∫ #·#˚Ães¡≈£î u≤\´+, ìs¡T<√´>∑+, ñ<√´>∑+, dü+kÕs¡+, |æ\¢\ ô|[¢fi¯ó¢, eè<ë∆|ü +,ø£wüºqcÕº\T Ç˝≤+ÏyÓH√ï e⁄+≤sTT. M≥ìï+Ïì nqTuÛÑ$+#·ø£ yÓ÷øå±ìï dü«sêZìï bı+<ë\ì <ëìï n+<äTø√yê\ì|ü]‘·|æ+∫ ‘·|üdüT‡ #˚ùdyês¡T ãTTwüß\T. Ç˝≤+Ï ãTTwüß\qT >∑÷]à ÄÁ‘˚j·T ªe÷j·Tµ HêÏø£ À <Ûä]Á‹ bÕÁ‘· <ë«sꪪ n~ ‘·|üdüT‡ ø±<äT. Á|ü|ü+#êìï #·÷dæ |æ]øÏyê&ÉT rùd |üs¡T>∑T, ø£cÕº\qqTuÛÑ$+#· Òø£, düT≈£îe÷s¡T\T #πs #·\¢ì|ü+#·, ø£èwæøÏ uÛÑj·T|ü&ç k˛eT]b˛‘·T\T b˛j˚T <=+>∑ìÁ<äµµ nì ‘·|üdüT‡ #˚ùd yêfi¯flqT ì+~kÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T. áHêÏdüeTdü \≈£î ≈£L&Ü á e÷≥\T e]ÔkÕÔsTT.

3.14.7 ø£|ü≥ ÄdæÔ≈£î\ |ü≥¢ ÄÁ‘˚j·T $eTs¡Ù :

ÄÁ‘˚j·T ndæÔ≈£î\˝À ˇø£ s¡ø£yÓTÆq ÄdæÔ≈£î\+fÒ ndüVæ≤´+#·T≈£î+≤s¡T. n˝≤+Ï yê¬ses√ ‘Ó\TdüT≈£î+<ë+.ªª Ä‘·à ‘·è|æÔø√dü+, <˚e⁄&Éqï yêDÏí @s¡Œs¡#·T≈£îqï ã\V”≤qT\+fÒ Hê≈£î n‹ ndüVü≤´+.µµ nì ø±|ü ≤yêì B|ü+HêÏø£ À ø±]àø£ bÕÁ‘· <ë«sê $eT]ÙkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T. n˝≤ $eT]Ùdü÷ÔH˚ ªª @ $+‘· e\¢HÓ’Hê qTe⁄« ‹]– |ü⁄≥ºe\dæeùdÔ <ÛÓ’s¡ +, C≤„q+ >∑\ HêdæÔ≈£î&ÉT>± |ü⁄&É‘êeì qeTTà‘êqT µµ nì ø£$‘√ nqï≥T¢ ø±]à≈£îì #˚‘· |ü*øÏ+#ês¡T. ˇø£s¡ø£yÓTÆq≥Te+Ï ÄdæÔ≈£î\qT $eT]Ù+#·&Éy˚T ø±ø£ |ü⁄qs¡®qà |ü≥¢ ÄÁ‘˚j·T≈£î $XÊ«dü+ Ò<äì ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. n+<äTπøˇø£#√≥ ªªá ªHqTµ eTs¡ ≤ |ü⁄&ÉT‘·T+<äq&É+, nqTø√e&É+ n$yø£+. n+fÒ |ü⁄qs¡®qà dæ<ë∆+‘êìï HqT n+^ø£]+#·qTµµnì n+≤s¡T ÄÁ‘˚j·T. ø±ãfÒº ô|’ dü+uÛ≤wüD˝À ªª @ $+‘·e\¢HÓ’Hê µµ nH˚ e÷≥qT yê&Üs¡T.

3.14.8. eT÷&ÛÜ#êsê\ô|’ ÄÁ‘˚j·T $eTs¡Ù :

ÄÁ‘˚j·T áHê&ÉT Hê≥ø£+˝À Væ≤+<ä÷ Ä#êsê\ MT<ä ≈£L&Ü ‘·q $eTs¡ÙHêÅkÕÔìï dü+~Û+#ês¡T. ˇø£] Áã‘·T≈£îu≤>∑T≈£î düVü‰j·T+ #˚j·Tø£b˛>± Ä Áã‘·T≈£î MT<ä XÊdüq+ #˚ùd n~Ûø±s¡+ eTq¬øe«]#êÃs¡ì Ä˝À∫+#·ì nC≤„qe÷qe⁄\+ eTq+. áHêÏø£ À sê+ dü]>±Z Ç˝≤+Ï |üH˚ #˚j·TuÀ‘ê&ÉT. sê+ Væ≤+<ä÷ eT‘·düTú&ÉT. fiÀ¢ Væ≤+<ä÷eTTd”¢+\≈£î n\¢s¡T »s¡T>∑T‘·T+≤sTT. ø£ Væ≤+<ä÷ Åd”Ô eTTd”¢+ eT‘·düTÔ …’q qd”+ Ç+À¢øÏ s¡ø£åD≤s¡∆yÓTÆ e∫à ‘·\<ë#·Tø√>±Ä eTTd”¢+\ #‹˝À ÄyÓT o\+ b˛‘·T+<äì sê+ nyÓTqT ãj·T≥øÏ |ü+|æyj·TeT+≤&ÉT.nedüs¡yÓTÆ‘ #·+ù|kÕÔq+≤&ÉT.

n+‘˚ø±<äT ªª#êyê*. #êeø£ ‘·|üŒ<äT. eT‘·+ ø√dü+ ø±<äT. ≈£î\+ ø√dü+ ø±<äT. Åd”Ô »qà ø√dü+. Åd”Ô »qà |ü$Á‘·‘·qTø±bÕ≥º+ ø√dü+. á #·|ü⁄ Áã‘·T≈£î Áã‘·ø£≥+ ø£+fÒ #êe≥+ y˚T\Tµµ nì nq>± ªª n~ nq>±µµ n~ MT Væ≤+<äTe⁄\ø±~ qT+N e⁄qï Ä#ês¡y˚T>± ? Ä&É<ëì o˝≤ìïø±bÕ&É≤ìøÏ #·+ù|j·T≥+ ‘·|üŒ yπs e÷s¡Z+ Ò<äT MT≈£î µµ nìqd”+ n+≥T+~. n˝≤ qd”+ bÕÁ‘·<ë«sê ªáHê&ÉTµ Hê≥ø£+˝À Væ≤+<ä÷\ eT÷&ÛÜ#êsê\qT rÁe+>± $eT]Ù+#ês¡T.#·]Á‘·qT ø£kÕ] |ü]o*ùdÔ.. |üPs¡«+ j·TT<ä∆+˝À Væ≤+<äTe⁄\T z&çb˛‘˚ ‘·eT Åd”Ô\T X¯Á‘·Te⁄\≈£î ∫øÏÿ X¯Á‘·Tôd’q´+ #˚‘·#Ós¡#·ã&ç #Ós¡ã≥ºã&É‘êπsyÓ÷qì nH˚ø±H˚ø£ Ä#êsê\qT nqTdü]+#ês¡T. ÇqT|ü ø£#·&Ü\qT Åd”Ô\≈£î ‘=&ç>±s¡T. n˝≤π>uÛÑs¡Ô #·ìb˛sTTq ‘·sê«‘· uÛ≤s¡ Áã‘·ø£≈£L&É<äì dürdüVü≤>∑eTq+ #sTT+#yês¡T. n˝≤π> j·TT<ë› À¢ ‘·eT uÛÑs¡Ô z&çb˛j·÷s¡H‘Ó*ùdÔ Åd”Ô\T n–ï>∑÷+&Ü˝À¢ <ä÷πø˝≤ Ä#êsêìï düèwæº+#ês¡T. Çe˙ï <äèwæº À ñ+#·Tø=ì ÄÁ‘˚j·T>±s¡T |òü÷≥T>±eTTdæ¢+ bÕÁ‘· <ë«sê>±ì $eT]ÙùdÔ ãT~∆ sê<äì $eT]Ù+|ü#˚kÕs¡T. á$<ÛäeTT>± eT÷&ÛÜ#ês¡+‘√ sêø£ådüT˝≤¢ Á|üe]Ô+#˚yê]ì $eT]Ù+#ês¡T ÄÁ‘˚j·T.

3.14.9. eTqTwüß\ eTqdüÔ‘·«+ô|’ ÄÁ‘˚j·T $eTs¡Ù :

&ÉãT“qï yê&çøÏ Òìyê&çøÏ n+<ä]ø° ÄX‚! eTìwüqï Á|ü‹ eTìwæøÏ ÄX‚! eTìwæøÏ dü+‘·è|æÔ nH˚~ ñ+&É<äTø±uÀ\T. eT<Ûä ‘·s¡>∑‹ eTqTwüß˝À¢ ÄX¯\T Äø±X¯eT+‘· m‘·TÔq m~– $düÔ]+∫ ñ+≤sTT. Ç‘·s¡T\ ø£+fÒ yÓTs¡T>±ZÁã‘·T≈£î‘·÷ ≈£L&Ü ‘·*¢ ‘·q ÄX¯qT ÄyÓT ø=&ÉTøÏÿ #Ó|üŒ>± ªª ÄX¯, ÄX¯\πøeTe÷à! eTq+ ÄX¯\T y˚Tdæ Áã‘·T≈£î‘·T+≤+.mH√ï n˙ï #˚düTø√yê\ì ñ+≥T+~. M\T+fÒ sT÷ Ç\T¢ |ü&É>=Ϻ ô|<ä› ã+>∑fi≤ ø£≤º\ì, z ô|<ä› ø±s¡T ø=Hê\ì,|ü~eT+~ HÍø£s¡T´ #êø£s¡¢qT ô|≥Tºø=ì <äsê®>± Áã‘·ø±\ì nqT≈£î+≤+. ø±ì m˝≤?µµ Ç˝≤ ÄX¯\H˚$ n+<ä]ø°ñ+≤sTT. á ÄX¯\T eTìwæì m≥T q&ç|ækÕÔj·T+fÒ n<äèwüºeTH˚ nC≤„q+ yÓ’|ü⁄. á nC≤„q+˝À @y˚y√ #˚düTÔ+≤eTT.eTìwæ dü«j·T+ø£èwæì qeTTàø=ì Áã‘·ø£&ÜìøÏ Çwüº|ü&É&ÉT. ø±ì n<äèwüº+ ø£*kıdüÔ~ ‘·qTïø=düTÔ+<äì ñqï kıeTà+‘ê&çà ñ+>∑sê\T ô|≥Tº≈£î+fÒ ‘·|üŒø£ »s¡T>∑T‘·T+<äì $X¯«dæ+#Ó yêfiËfl+<äs√. Ç˝≤+Ï yêfi¢H˚ ñ<›•+∫ ªª eTqÁã‘·T≈£î Ò n+‘·e÷à ! p<ë\T, πsdüT\T, <˚e⁄fi¯ó¢, Áe‘ê\T, ø£e#ê\T, eT+Á‘ê\T eTqø£ÿqã&É‘êsTT. eTTqT>∑T‘·Tqïyê&ÉT >∑&ç¶b˛#·qT |ü≥Tº≈£îqï≥T¢ |ü≥Tº≈£î+≤+ yêÏì µµ nì ªes¡Á|ükÕ<ä+µ HêÏø£ À $eT]ÙkÕÔs¡T ÄÁ‘j·T. e÷qe⁄ì˝Àìã\V”≤q‘·qT ‘Ó*yÓ’qyês¡T <˚e⁄&ç ù|]≥, qeTàø±\ ù|]≥, ≈£î\eT‘ê\ ù|]≥, dü+düú\ ù|]≥ Ç˝≤ nH˚ø±H˚ø£e÷sêZ À¢ kıeTTà #˚düTø=ì yÓ÷dü|ü⁄#·TÑês¡T.

Ç+ø± eT<Ûä ‘·s¡>∑‹ Áã‘·T≈£î\T m˝≤+Ïy√ ªmdt.õ.y√.µ. Hê≥ø£+˝À s¡+>∑Hê<Ûä+ &Üø£ºsY eT<Ûä dü+uÛ≤wüD˝À#ÓbÕŒs¡T. s¡+>∑Hê<Ûä+ &Üø£ºsY ø√°X¯«s¡Tì ã+>±¢qT, ù|<äyê&ÉT |üP] bÕø£\qT #·÷|ædü÷Ô ªª Ä ø√°X¯«s¡Tì ã+>∑fi≤#·÷dæ ndü÷j·T|ü&É‘êqT. á |üP]bÕø£qT #·÷dæ >∑s¡«|ü&É‘êqT. Ä ø√°X«s¡T&ç kÕúsTT˝À Áã‘·ø±\ì ñã˝≤≥|ü&É‘êqT.á |üP] >∑T&çôd˝À yê&ÉT Hê˝≤ Áã‹øÏ‘ zs¡« ÒqT. Ä ã+>±¢ á |üP]bÕø£ MÏ eT<Ûä Ä&Éø£‘ÓÔs¡ À b˛ø£ ≤ q*–b˛‘·TqïÁã‘·T≈£î\T sê u≤ãT µµ nì n+≤s¡T. á dü+uÛ≤wüD˝À kÕe÷q´ eTìwæøÏ ø£*π> ÄX¯ n<˚ düeTj·T+˝À eTìwæ ÀdüVü≤»+>± ñ+&˚ ás¡ ´ Ç˝≤+Ï e÷qdæø£ dæú‘·T\qT #ÓbÕŒs¡T.

mHé.õ.y√.Hê≥ø£+˝À ÄÁ‘˚j·T ñqïyê&çï #·÷dæ, yê&ç ≤ e⁄+&Ü\ì Á|üj·T‹ïdü÷Ô eT]+‘· _˝ÀøÏ ~>∑T‘·÷–\–\ø=≥Tº≈£îH eT<Ûä ‘·s¡>∑‹ yê]ì $eT]Ù+#ês¡T. ñqï<ëì˝ÀH ÄX\T rs¡TÃ≈£î+≥÷ Áã‘·T≈£î ÁXe´+>± >∑&ç∫b˛jT˝≤#˚düTø√yê Ò >±ì Áã‘·Tπø ãs¡Te⁄ ø±≈£L&É<äT. &Üø£ºs¡T >±s¡T ‘·q sTT+ÏøÏ sêe&É+ #·÷dæ ªª @y˚T ø±|ò” ô|≤ºyêµµ nìÇ˝≤¢\T eTTK+ #·÷dæ ªª bÕ\T Òy˚+Ï?µµ nì Á|ü•ï+#·>± ªndü Ò› Ò<äTµ nH˚ Ç˝≤¢* düe÷<ÛëHêìøÏ ªªø±|ò” bı&Ü?b˛˙ Ò! ePs√ÿ, H˚H˚<√ <äsê®>± nH˚XÊqT µµ nìq uÛÑs¡Ô e÷≥\≈£î ÄÁ‘˚j·T $eTs¡ÙHê‘·àø£+>± ªª á <äsê®\πø+ ‘·≈£îÿe

eTq≈£î!µµ nì Ä sTT˝≤¢\T bÕÁ‘· <ë«sê |ü*øÏkÕÔs¡T. &ÉãT“Hêï Òø£b˛sTTHê &ÉãT“qï m<äT]+Ï yêfi¯ófl mø£ÿ&É ‘·≈£îÿe>±#·÷kÕÔπsyÓ÷qì eTqeT÷ ñ<äj·÷Hï Ï|òæHé ø±|ò”\T ùd$+#·&É+, yêfi¢≈£îqïfÒ¢ ‘êeTT edüTÔe⁄\T düeT≈£Ls¡TÃø=ì ôVA<ë>±ñqï≥T¢ ø£qã&É&ÜìøÏ Á|òæCŸ\T, Ï.$.\T ÇHékÕº ŸyÓT+Ÿ˝ÀH√, ñqï<ä+‘ê &ÉTÃø=ì &ÉãT“ ø£≥º Òø£ q\T>∑T]˝Àqe⁄«\bÕ\e«&ÉyÓ÷ Ò<ë HêHê Çã“+<äT\T |ü&É&ÉyÓ÷..! »s¡T>∑T‘·T+≥T+~. Ç˝≤+Àfi¢ ø£Hêï ø±|” ‘ê>∑≤ìøÏ nD≤sTTe«eTì ÁbÕ<Ûj·T|ü&çq _#·Ã>±&˚ qj·TeTì|ækÕÔ&ÉT >√|” bÕÁ‘·<ë«sê. m+<äTø£+fÒ ªª eTq+ e÷Á‘·+ eTq ‘êVü≤‘·≈£î$T+∫q Áã‘·T≈£î Áã‘·ø£e#·TÃ. n+<äTø√dü+ n&ÉT≈£îÿ ‹q Òø£ n|ü\T #ÓjÓTT´#·TÃ. @ eTVü‰sêEH√ #·÷∫ yê&ç ≤Áã‘·ø±\ì e⁄ã˝≤≥|ü&ç, Òìb˛ì &Ü+_ø±\T, <äsê®\T qÏ+#=#·TÃ. n˝yê≥T¢ #˚düTø√e#·TÃ.µµ nì #Ó|üPÔ ªª eTqø£Hêï yê&ÉT #ê˝≤qj·T+. j·T<ës¡∆+>± #ÓbÕŒ&ÉT ø±|ò” ‘ê>±\ì e⁄+<äì, eTq+ eϺ yÓ÷dü+ #˚kÕÔ+ Áô|ùdºõ ãTs¡U≤‘√µµnì >√|” bÕÁ‘·<ë«sê rÁe+>± $eT]ÙkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T. n˝≤π> eÅdüÔ<Ûës¡D $wüj·T+˝À ≈£L&Ü eT<Ûä ‘·s¡>∑‹ yê&çÇ$TfÒwüHé ` ø£ …ø£ºsY |æ\T|ü⁄ y˚Ts¡≈£î >∑TeTkÕÔ s¡+>∑Hê<Ûä+ ãj·T\T<˚s¡T‘·÷ e+øÏøÏ ‘·–*+∫q ‘·q ø√≥TqT ‘ÓeTàì ªªá ø√f…+<äT≈£î ‘·–*kÕÔH√ ‘Ó\TkÕ?µµ nì Á|ü•ï+#·>± ªª @yÓ÷ Hêπø+ ‘Ó\TkÕ? µµ nì Á|ü•ï+#·>± ªª @yÓ÷ Hêπø+‘Ó\TdüT? µµ nìq n‘·ì uÛ≤s¡ e÷≥\øÏ ªª Ç~>√ á wüs¡Tº ∫s¡T>∑T <ë∫ô|≥º&ÜìøÏ, ÇB eTq ã‘·T≈£î. ÇB eTq >=|üŒ` >ös¡e+µµ n+≤&ÉT. n+fÒ Ä]úø£ dæú‹˝À u≤>± Òø£b˛sTTHê ` Òìyê&ç>± q\T>∑Ts¡T ‘·q ∫]–b˛sTTq ã≥º\qT#·÷dæ N<ä]+#·T≈£î+≤πsyÓ÷qì ô|[fl HêÏ<√ eT¬s|üŒÏ ø√À y˚düTø=ì ñqïyê&ç ≤ qÏdü÷Ô HÓ≥Tºø=#˚à eT<Ûä ‘·s¡>∑‹Áã‘·T≈£î\ Ç$TfÒwüHéqT $eT]Ù+#ês¡T.

Çø£ e÷qe dü«uÛ≤e+ m˝≤+Ï<√ ÄÁ‘˚j·T ªe÷j·Tµ HêÏø£ À Ç˝≤ #ÓbÕÔs¡T $uÛ≤+&É≈£î&ÉT bÕÁ‘· <ë«sê. @&˚Ãe÷qe⁄\ Áã‘·Tπø n+‘·. m|ü&É÷ @&ÉT|ü⁄ ‘·*¢ >∑s¡“¤+ qT+∫ <Ûä]Á‹ e&ç À |ü&˚≥|ü&ÉT @&ÉTkÕÔs¡T. @&ÉTdü÷Ô, Ç‘·s¡T\H&ç|ædü÷Ô Áã‘·T≈£î‘ês¡T, #·kÕÔs¡Tµµ ÇB e÷qe dü«uÛ≤e+. Ç+<äT˝À eTq+ Á>∑Væ≤+#ê*‡+~ @$T≥+fÒ u≤>± Áã‹πøyêfiflqT#·÷ùdÔ ø=+‘·eT+~ @&ÉTdü÷Ô ñ+≤s¡T. n˝≤+Ï yêfi¯ó¢ n˝≤ Vü‰sTT>± Áã‹πø yêfi¢ Áã‘·T≈£î˝À¢ @<√ ˇø£ ø£ À¢\+πs|ü&ÜìøÏ Á|üj·T‹ïdü÷Ô @&˚Ãs¡ø£+.Ç˝≤+≥ yêfi¢qT ÄÁ‘˚j·T rÁe+>± $eT]Ù+#ês¡T yê]bÕ≥˝À¢ ≈£L&Ü. ªª H˚qTqyê«qT á ˝Àø£+ @&çÃ+~µµ nì Áù|eTq>∑s¡T˝Àì ªª H˚qT |ü⁄≤ºqT..µ nH˚ bÕ≥˝À n+≤s¡T. á bÕ≥˝ÀH˚ ˝Àø£+rs¡T ≈£L&Ü ñ+~. n˝≤π> ªª @ &ÉãT“ >∑\ yês√ ø£f…º\T yÓ÷düTø=ùdÔ ªdæ+|æ¢dæ°µ n+≤s¡T. n<˚ e÷uÀÏyêfi¢sTT‘˚>∑‹ Ò<ä+≤s¡Tµµ nì mHé.õ.y√.Hê≥ø£+˝À Àø£+ rs¡T >∑T]+∫ >∑TeTkÕÔ >∑Ts¡THê<Ûä+ bÕÁ‘· <ë«sê |ü*øÏkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T.

3.14.10. áHêÏ Hê≥ø£ $<Ûëq+ô|’ ÄÁ‘˚j·T $eTs¡Ù :

ÄÁ‘˚j·T n‹ |ü$Á‘·+>± uÛ≤$+#˚ Hê≥ø£ ø£fi¯ À »]π> ø=ìï ‘·|ü\qT $eT]Ù+#ês¡T. ˇø±H=ø£ ø±\+˝Àø±+Á≤≈£îº Hê≥ø£+˝À qÏ+#·&ÜìøÏ ˇ|ü≈£îì ªª H˚qT ;ÛeTT&çøÏ dü]b˛q÷?µµ nì ÄX¯>± n&ÉT>∑>± ªª Ä..Ä<˚+~Ò+&ç. Ç|ü&É+<äs¡÷ nìï+ÏøÏ dü]b˛j˚T y˚düTÔHêïsê? me&ÉT #·÷#=#êÃ&ÉT ;ÛeTT&çì, eTìwüß+fÒ #ê\Tµµ nì

Hê≥ø±\ ø±+Á≤ø£ºsY ∫q yÓ+ø£≥düTã“j·T´ n+≤s¡T. bÕÁ‘·\ m+|æø£ À ìj·Te÷\T Ä<äsêÙ\T Òì ø±+Á≤øº ≤+ÏHê≥ø£ düe÷C≤\T n+‘· ìs¡¢ø£å <Û√s¡DÏ‘√ ñ+≤sTT. yêfi¢øÏ ø±yê*‡+~ &ÉãT“, Ç˝≤+Ï yêÏì #·÷dæ ÄÁ‘˚j·TrÁe+>± $eT]Ù+#ês¡T. n<˚$<ÛäeTT>± ‘·q HêÏø£ Àì Åd”Ô bÕÁ‘· À qÏ+#·ì uÛ≤s¡ qT ˇ|æŒ+#·&ÜìøÏ eTqT eTs√Åd”Ôì ô|fi≤fl&çq≥T¢ Hê≥ø£e÷&É‘ê&ÉT. n+<äT˝À sê|òüTej·T´ s¡+>∑j·T´ bÕÁ‘·>± eTq÷≈£î e÷eT>± sê<Ûä <ä>∑Zs¡ø=∫Ñ·q ≈£L‘·T]ï eTq÷ ô|[fl#˚düT≈£îqï≥T¢ eTq÷ sê|òüTej·T´ ndü\T $wüj·÷ìï #Ó|üŒ>± ªª m+‘· >=|üŒ>± ‘Ó∫à m+‘·‘·TdüT‡eTì b˛ì#êÃy√jYTµµ nì eTq÷ nq>± ªª áHêÏ Hê≥ø± Ò n+‘·!µµ nì ªø£fi¯ø√dü+µ HêÏø£ À sê|òüTej·T´bÕÁ‘·#˚‘· |ü*øÏkÕÔs¡T. Ä$<ÛäeTT>± sê|òüTej·T´ bÕÁ‘· <ë«sê áHêÏ Hê≥ø±˝Àì ÀbÕ\qT m‹Ô#·÷|ü⁄‘·÷ düTìï‘·+>±

$eT]Ù+#ês¡T ÄÁ‘˚j·T. n˝≤π> ùdºõMT<ä Hê≥ø±\T y˚j·T&ÜìøÏ eTT+<äT≈£î sêì Åd”Ô\qT ñ<›•+∫ ªª Hê≥ø±˝À¢y˚cÕ\T y˚ùdÔ ‘·bÕŒ! Hê≥ø±˝À¢ ø£Hêï $T+∫ y˚Tø£|t, Á&ÓdüT‡ #˚düø=ì |ü~eT+~ #·÷&Ü\ì @<√ |üq+≥÷ |ü≥º|ü>∑\TM<ÛäT\+ã&ç ‹s¡>∑e#·Tà ø±ì, Hê≥ø±˝À¢ y˚cÕ\T y˚j·Tsê<˚+?µµ nì eTq÷ n‘·ì uÛ≤s¡ ‘√ |ü*øÏq≥T¢ $eT]Ù+|ü#˚kÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T.

á$<ÛäeTT>± ÄÁ‘˚j·T ‘·q Hê≥ø£ kÕVæ≤‘· +˝À ø=ìï $wüj·÷\qT rÁe+>± ìs¡dædü÷Ô $eT]Ù+#ês¡T. yê]$eTs¡Ù˝À @ <äTs¡_ÛÁbÕj·T+ ñ+&É<äT. e÷s¡TŒ ø√πs eTìùw ø±ì ‘êH=ø£ÿ&˚ K∫Ñ·yÓTÆq eTìwæqì, ø£fi≤ø±s¡T&çï `s¡#·sTT‘·qì #Ó|üø√e&É+ ø±<äT. n+<äTπø Hê≥ø£s¡+>∑+ MT<ä $eTs¡Ù #˚dü÷Ô ∫es¡q s¡#·sTT‘·\≈£î Ç˝≤$qï$+#·T≈£î+≤s¡T. ªª Hê $eTs¡ÙqT düVü≤è<äj·T+‘√ d”«ø£]+∫ ` ìÁ<ëDyÓTÆ ` ìkÕ‡s¡yÓTÆb˛‘·÷qï ‘Ó\T>∑T Hê≥ø£s¡+>±ìøÏ dü]ø=‘·Ô ø£\+ ø=s¡&Ü\‘√ y˚T\Tø=\T|ü⁄ bÕ&ç eTT+<äT≈£î e⁄s¡ø£\T y˚sTT+#ê\ì Hê ø√]ø£ $qï|ü+µµ. á$qï|ü+ Á|ü»\≈£î ≈£L&Ü e]ÔdüTÔ+~.

3.15. ÄÁ‘˚j·T dü+uÛ≤wüD\˝À ªÅd”Ôµ :

ÄÁ‘˚j·T ‘·q dü+uÛ≤wüD\˝À Åd”Ô eT÷]Ô Àì ‘ê´>±ìï, ‘Ó–+|ü⁄qT, ÄyÓT X¯øÏÔì ‘Ó*j·T|ü]#ês¡T. ñ<ëVü≤s¡DøϪ>ö‘·eTãT<ä∆µ Hê≥ø£+qT |ü]o*ùdÔ dæ<ë∆s¡T∆ì yÓ’sê>∑ uÛ≤yê\≈£î $s¡T>∑T&ÉT>± eT+Á‹ bÕÁ‘· #˚‘· ÄÁ‘˚j·T @$T dü\Vü‰Ç|æŒ+#ês¡+fÒ ªª mϺ yÓ’sê>∑ uÛ≤eyÓTÆe÷ì˙ eT+<äVü‰dü X¯è+K˝≤\≈£î ø£≥Tºã&çb˛‘·T+~. |ü]‘ê´>∑ kÕ>∑s¡eT+‘êeì‘ê Mø£åD≤\≈£î sTT+øÏb˛‘·T+~. Á|ü|ü+#êìï #˚‘·q+>± #˚dæ q&ç|æ+#˚ eTVü‰X¯øÏÔ Åd”Ô. nì X¯ó<√∆<äq eTVü‰sêE≈£îeT+Á‹ dü\Vü‰ sTT∫Ãq≥T¢ ÄÁ‘˚j·T >√|ü +>± |ü*øÏ+#ês¡T. n˝≤ yê] #·÷|ü⁄\≈£î >∑\ Ä X¯øÏÔ Á|ü|ü+#êìï #˚‘·q+>±#˚dæ q&ç|æ+#˚ eTVü‰X¯øÏÔ Åd”Ôπø ñqï≥T¢ ªª nXÀø£ kÕÁe÷Ÿ µµ Hê≥ø£+˝À ªª HêØ˝Àø£+ q&ÉTeTT ø£&ç‘˚ nkÕ<Ûä +µ nH˚~e⁄+&É<äT. Åd”Ô X¯øÏÔ dü«s¡÷|æDÏ. eTVæ≤cÕdüTs¡Tì dü+Vü≤]+∫q e÷‘·, eTè‘·T´e⁄qT »sTT+∫q e÷ìì, e÷sêÔ+&ÉTìì*Œq eTVæ≤fi¯ eTqyêπs µµ nì nXÀø£#·Áø£e]Ô kÕÁe÷»´ <ëVü‰ìøÏ m<äTs¡T ‹s¡T>∑eTì ªXÊ+‹µ˝À $|ü¢yêìï s¡>∑T\TÑ·÷Áù|e÷q+<äTì bÕÁ‘· <ë«sê Á|üuÛÀ~kÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T.

Åd”Ô\T m+‘·Ï <äj·÷Vü≤è<äj·TT˝À eTqdü÷`ej·TdüT Hê≥ø£+˝À ÄÁ‘˚j·T Ç˝≤ #ÓbÕŒs¡T.ªª Ä&Éyêfi¯ó¢ bıs¡u≤≥¢qT,yÓ÷kÕ\qT eT>∑yêfi¯fl ø£Hêï kÕqTuÛÑ÷‹‘√, düèVü≤<äj·T+‘√ #·÷kÕÔs¡T. düT\uÛÑ+>± eTìïkÕÔs¡T. eT]Œ#√‘ês¡T. ø£åeTyêfi¯fl dü«uÛ≤yêìøÏ #ê˝≤ düìïVæ≤‘·+. yêfi¯fløÏ ø±e*‡+<ä ≤¢ eTq+ yêfi¢ ÁbÕeTTK´‘·qT >∑T]Ô+#·&Éy˚Tµµ nì ‘êqT #˚dæq‘·|üqT *©¢ ø£å$TdüTÔ+<ë nì n&ç–q •e⁄&ç‘· ‹s¡T|ü‹ #Ó|æŒq≥T¢ ÄÁ‘˚j·T |ü*øÏkÕÔs¡T.

3.16. ÄÁ‘˚j·T dü+uÛ≤wüD\˝À ø£e⁄\T :

ÄÁ‘j·T>±] <äèwæº À ø£$, s¡#·sTT‘·\sTTqyês¡T >=|üŒyêfiófl. Mfiófl ø£\eTH Äj·TT<Ûä+ <ë«sê @yÓTÆHê kÕ~Û+#·>∑\s¡ìÄÁ‘˚j·T qeTàø£+. n+<äTπø Mfi¯ó¢ m˝≤+Ï yêfiÀ¢ nX¯«|òüTÀwüß&ÉT Hê≥ø£+˝À eTVü‰ø£$ nsTTq nX¯«|òüTÀwüß&çï uÖ<ä∆eT‘·>∑Ts¡Te⁄ bÕÁ‘·#‘· ø£e⁄\H yês¡T ªªÁ‹ø±\E„\T.. >∑‘êìï, es¡Ôe÷Hêìï ns¡∆+ #düTø=ì uÛÑ$wü ‘·TÔqT s¡÷bı+~+#·>∑\–qyêfi¯ó¢..e÷qe⁄ì˝À e÷qe‘ê«ìï, <Ó’e‘ê«ìï ô|+#·>∑\yêfi¯ó¢.. Nø£Ï Àø±ìøÏ ø±>∑&Ü\T. ø£e⁄\T Á|üC≤u≤VüQfi≤´ìøÏe÷s¡Z<äs¡Ù≈£î\T ø±e\dæqyês¡T ø£e⁄\T. <X+ jÓTTø£ÿ dü+düÿ è‹, kÕ«‘·+Á‘· +, kÂuÛ≤>∑ + düs¡«dü«+ MT MT<ä Ä<Ûës¡|ü&ç+~.Á|ü»\T MT ø£\+ ^∫q u≤≥\qqTdü]kÕÔs¡T. e÷qeJ$‘·+˝À neTs¡yêVæ≤ì ø£$. ø£$ ∫s¡+J$µ nì ª|ü]es¡ÔqµHê≥ø£+˝À >=|üŒ ø£$ nsTT ñ+&ç nC≤„‘·+˝À ñ+≥÷ u≤ãT #˚‹˝À ø°\Tu§eTà˝≤ ñ+≥÷ n‘·ìøÏ ø±e*‡qùdºŸyÓT+≥T¢, ñ|üHê´kÕ\T sêùdyêì>± ø£$#·÷dæq #Í<ä] bÕÁ‘· <ë«sê á e÷≥\qT |ü*øÏkÕÔs¡T. á e÷≥\qT ãϺ

ø£$ nsTTqyê&ÉT düe÷C≤ìøÏ m+‘· ñ|üjÓ÷>∑|ü&É‘ê&√ ‘êqT ìs¡«]Ô+#·e\dæq $<ÛäT\T u≤<Ûä ‘·\T ø£e⁄\≈£î e⁄qïy$TÀbÕÁ‘·\eTTK+>± $e]+#ês¡T ÄÁ‘˚j·T.

Ç+ø± #ÓbÕŒ\+fÒ ø£$ @$T #j·÷*? @$T sêj·÷*? nH $wüj·÷ìï ≈£L&Ü ÄÁ‘j·T ‘·q Hê≥ø£kÕVæ≤‘· +˝Àìdü+uÛ≤wüD\˝À ø=ìï bÕÁ‘·\ H√≥ |ü*øÏ+#ês¡T ª|ü]es¡Ôqµ HêÏø£ À.

ª»>∑‹ q&ç|æ+#˚Ï C≤„qCÀ´‹$ ˙e⁄ ‘Ó>∑Te ø£*–+#˚Ï ~yÍ´wü<ÛäeTT ˙e⁄µµ nì ø£$ >∑÷]à #ÓbÕŒs¡T ÄÁ‘˚j·T.ø£e⁄ …’q yês¡T bÕsƒ¡≈£î\qT yÓTÆeTs¡|æ+#˚ X¯è+>±s¡ ‘ê\qT sêj·T&Éy˚T ø±<äT. ‘·eT #·T≥÷º e⁄qï düeTdü \qT ø£<∏ëedüTÔe⁄>± rdüTø=ì ‘·eT ø£fi¯fl m<äT≥ »]π> |òüTÀsê\qT kÕVæ≤‘· s¡#·q˝À ãVæ≤s¡Z‘·+ #˚j·÷\+≤s¡T. n+<äTπø..

ªª |ü\Tø£y√jYT ù|<√fi¢ Áã‘·T≈£î ‘Ó*ùd≥≥T¢

Áyêj·Ty√jYT ø£\yêfi¯ó¢ eDÏøÏb˛j˚T≥≥Tº µµ

nì ª|ü]es¡Ôqµ Hê≥ø±s¡+uÛÑ+˝ÀH˚ s¡+>∑&ÉT bÕÁ‘·#˚‘· ábÕ≥qT bÕ&çkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T. ÄÁ‘˚j·T ø£e⁄\≈£î Ç˝≤m+<äT≈£î #ÓbÕŒs¡+fÒ ø£ ø£fi≤ø±s¡T&ÉT ‘·q ø£fi≤s¡÷|ü+ <ë«sê ìÁ<ëD+˝À e⁄qï Á|ü»\qT yT˝§ÿ\bÕ*. ñ‘Ô»e+‘·T*ï#˚j·÷*. n+‘˚>±ì |ü]es¡Ôq Hê≥ø£+˝À e÷~] ‘êqT H˚]Ãq $C≤„Hêìï ø£wüºJe⁄\˝À #Ó’‘·Hê´ìï s¡>∑\Ã&ÜìøÏ$ìjÓ÷–+#·ø£ s¡|òüTT (ø£$) bÕÁ‘· ≤+Ï ø£e⁄\T ø£ <äTsêàs¡TZì m<äT>∑T<ä\≈£î ñ|üjÓ÷>∑|ü& ùdºŸyÓT+≥T¢ , ñ|üHê´kÕ\Tsêj·T&ÜìøÏ ñ|üjÓ÷>∑|ü&É≈£L&É<äì ÄÁ‘˚j·T ñ<›X¯ +.

ÄÁ‘˚j·T ‘·q Hê≥ø£ kÕVæ≤‘ê´ìô|’ Á|üjÓ÷»Hê\qT Ä•+∫ sêXÊs¡T. yês¡T #˚|üϺq ø£<∏ë edüTÔe⁄\T m˝≤+Ïy√ªø±|ü ≤yêì B|ü+µ À kÂ+<äs¡ es¡íD\‘√ ø£$‘ê«ìï n Ò¢ ø£$ì Á|ü•ï+#˚ ø±]à≈£îì bÕÁ‘·<ë«sê ‘Ó\TdüTÔ+~. ªª˝Àø£|ü⁄≈£îfi¯ó¢ #·÷&É Ò<ë qTe⁄«? C≤&Ü´ìï #·÷&É Ò<ë qTe⁄«? ‹+&ç Òø£ >∑T&ɶ |”*ø£ ≤¢ ≈£L*b˛j˚T |üdæ|æ\¢*ï #·÷&É Ò<ëqTe⁄«? ‹+&ç Òø£ bÕ*b˛sTTq Ä |üdæø£+<äT\ X¯Øsê\T ìHÓï|ü&É÷ ñÁ<˚øÏ+|ü#˚j·T Ò<ë? ˇfi¯ó¢ ø£|üø√e&ÜìøÏ >∑T&ɶ#ê\ø£ ns¡∆q>∑ï+>± n˝≤¢&çb˛j˚T Åd”Ô …qï&É÷ ø£+≥|ü&É Ò<ä÷? ej·TdüT >∑&ç∫b˛sTTHê, |üf…º&Éqï+ ø√dü+ X¯ØsêìïneTTàø√e&ÜìøÏ M<ÛäT˝À¢ <ë]ø±ùd Åd”Ô\qT #·÷&Éyê qTe⁄«? dü+|òüT+ nqã&˚ e÷j·T<ë] j·T+Á‘·+˝À q*–, q*–bı≥ºø√dü+ >∑‘· +‘·s¡+ Òø£ <ë] <√|æ&û\T, <=+>∑‘·Hê\T #ùd y˝≤~eT+~ì ms¡>∑yê qTe⁄«? WqT? qTe⁄« e÷≤¢&~kÂ+<äs¡ + >∑T]+∫, j·TeTj·÷‘·q*ï nqTuÛÑ$düTÔqï Á|ü|ü+#·+ yÓ’|ü⁄ ˇø£ #·÷|ü⁄ bÕπsdæ, dü+<Ûë´sê>∑+˝À á eè<ë´s¡ÔÁ|ü|ü+#·+ kÂ+<äs¡ +‘√ ‘·fi≤‘·fi≤ yÓT]dæb˛‘·T+<äì e]íkÕÔs¡T. ù|<ä\qT bÕ‘êfi≤ìøÏ ‘=πøÿùd u≤<Ûä*ï, s¡+>∑T s¡+>∑Te÷≥\T |ü⁄\TeTT‘·÷ e]í+∫ eTT]dæb˛‘ês¡T. >∑T&ç¶ B|ü+ ≈£L&Ü Òì yê] >∑T&çôd*ï, #êe dæ<ä∆eTÚ‘·Tqï yê] |æ\¢*ï#·Tø£ÿ\‘√qT, eT+#·T eTTø£ÿ\‘√qT, y˚T|òü÷\‘√qT e]í+∫ ‘ê‹«ø£ eTVü‰ø£e⁄\ C≤_‘ê˝À ˇø£ kÕúq+ dü+bÕ~kÕÔs¡T.ø£M! qTe⁄« ‹]– »ìà+#ê*‡ eùdÔ, ã÷s¡T®yê ø£$ø£+fÒ Ä‘·àX¯ó~∆>∑\ Ç+¬øe]>±HÓ’Hê »ìàkÕÔeì Ä•düTÔHêïqT.µµ nì|ü*øÏkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T. á e÷≥\T á ø±\+˝Àì #ê˝≤ eT+~ ø£e⁄\≈£î #Ó+|ü<Óã“\T ˝≤+Ï$.

áHêÏ ø£e⁄\sTTq yês¡T m+<äs√ eTq #·T≥÷º »]π> düeTdü \ MT<ä düŒ+~dü÷Ô ø£$‘·«+ sêdüTÔHêïs¡T? ø£$‘·«+πøe\+ kÂ+<äs¡ es¡íq≈£î ñ|üø£]+#˚ Á|üøÏj˚T ø±<äT. @ e÷s¡TeT÷\ ÁbÕ+‘·+˝À »]–q nHê´j·÷HÓ’ïHê ø£$ ‘·qø£$‘·«+ <ë«sê ø√≤qTø√≥¢ Á|ü»\≈£î >=+‘Ó‹Ô #êÏ #ÓbÕŒ*. yêfi¯fl˝À #Ó’‘·Hê´ìï rdüT≈£îe∫Ã, Ä<Ûäsêàìï nHê´j·÷ìïnDÏ∫y˚ùd˝≤ #Ój·÷´*. n<˚ ÄÁ‘˚j·T>±] ÄX¯. yê] Hê≥ø£ kÕVæ≤‘· eT+‘ê Ç+<äTø√düy˚T sêj·Tã&ç+~. ÄÁ‘˚j·THê≥ø£ s¡+>∑+ >∑T]+∫ ˇø£ yê´dü+˝À.. ªª<˚X¯+˝À.. J$‘·+˝À, düeTdü \+≥÷ e⁄+fÒ n$ ø£$ ø£\+˝À ø£+sƒ¡+˝Àe÷s¡T |ü\ø±* ø£$‘·>±H√ ` Hê≥ø£+>±H√µµ nì nHêïs¡T.

ÄÁ‘˚j·T ‘·q Hê≥ø£ kÕVæ≤‘· + <ë«sê ø=ìï bÕÁ‘·\ <ë«sê ø£e⁄\≈£î dü+<˚X¯+ Ç#êÃs¡T. @$T≥+fÒ ø£$‘·«+ e\¢‘êqT dü+bÕ~+∫+~. dü+kÕsêìï ñ<ä›]+∫ düTK|ü&ç+~ Ò<äì #Ó|üø=ì $#ê]+#˚ ø£$ nsTTq s¡|òüTT bÕÁ‘· ≤+Ïø£e⁄\≈£î nøö+f…+Ÿ <ëdüT bÕÁ‘· <ë«sê Ç˝≤ |ü*øÏkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T. ªªø£$‘·«+ düs¡<ë>± e⁄+&=#·Tà >±˙, <ëì e\¢H˚Áã‘·ø±\qTø√e&É+ bıs¡u≤≥T ø±<ä÷? ne˙ï b˛j·÷sTT Hêj·THê, n~ @ ø£èwüí<˚esêj·T\ j·TT>∑yÓ÷µµ. Ç|üŒÏÁ|üuÛÑT‘ê«\≈£î kÕVæ≤‘· b˛wüD‘√ |üì Ò<äT. mìïø£\≈£î, n&ÉbÕ<ä&ÉbÕ n\¢s¡¢≈£î ñ|üjÓ÷>∑|ü& >∑÷+&Ü\ b˛wüDÒ eTTK´+.

n<$<ÛäeTT>± ‘·eT˝≤+Ï ø£e⁄\qT b˛wæ+#·ì »Hêìï ì+~+# s¡|òüTTqT #·÷dæ ªªÁ|ü»\≈£î ø±e*‡+~ Áyêj·T+&ç.MT kÕVæ≤‘ê´ìï Á|üC≤uÛÑT´<äj·÷ìøÏ e⁄|üjÓ÷–+#·+&ç. Á|ü|ü+#· JeX¯øÏÔ nsTTq Á|üC≤u≤VüQfi≤´ìøÏ #˚<√e⁄ yê<√&ÉT>±ì\e+&ç. n|ü&ÉT Á|ü»\ ã\eT+‘ê MT<˚.Á|ü» Ò $TeTà*ï b˛wækÕs¡T.µµ nì ª|ü]es¡Ôqµ Hê≥ø£+˝À #Í<ä]bÕÁ‘·<ë«sê n+≤s¡T ÄÁ‘˚j·T.

ªª #·ùdÔ @µµ HêÏø£ À ø£$H√≥ #˚<äT ìC≤ìï |ü*øÏ+#·&ÜìøÏ ÄÁ‘˚j·T sêdæq e÷≥\T n<äT“¤‘·yÓTÆq$. Ç$áHêÏøÏ e]ÔdüTÔqï~. n~ @$T≥+fÒ nHês√>∑ +‘√ uÛ≤s¡ , |üdüTÔ\‘√ |æ\¢\T Ç˝≤ ≈£î≥T+ã+ e⁄+fÒ ø£$>± ‘êqT@$T #˚j·T Òì yêì>± ìdü‡Vü‰j·T‘·‘√ ì≥÷ºs¡TŒ, $&ç#˚ uÛÑs¡Ô‘√ n‘·ì uÛ≤s¡ s¡≥>± e÷≤¢&É>± Ä e÷≥\≈£îã<äT\T>± ø£$ ‘·q uÛ≤s¡ ‘√ ` ªª ø£$øÏ uÛ≤s¡ m+<äT≈£î? ø£ dü+ uÛ≤s¡‘·<˚X¯+˝À ø£$ uÛÑs¡Ô ø± Ò&ÉT. ø£$ ‘êH˚ uÛ≤s¡ne⁄‘ê&ÉT. n‘·&çì @ <Ûäì≈£î&ç‘√ uÛÑ]+#ê*. ø£è‹ uÛÑs¡Ô\+<äs¡÷ ø£$ uÛÑs¡Ô Òµµ nì ÄÁ‘˚j·T |ü*øÏ+∫q e÷≥\T #˚<äTìC≤\T.

>=|üŒ ø±yê´\T sêj·T>∑\ ø£e⁄\T á <˚X¯+˝À ñqï|üŒÏø° yês¡T sêdæ+~ Á>∑+<∏ä s¡÷|ü+˝À Á|ü»\≈£î |ü]#·j·T+#˚j·T&ÜìøÏ áHê&ÉT m+‘·eT+~ ø£e⁄\≈£î Ä]úø£ k ÔeT‘· ñ+~? ø=<√› >=b˛Œ ñHêï s¡#·sTT‘· …’Hê yê]øÏ áHêÏ|òüTÀs¡yÓTÆq ãTø˘ e÷¬sÿÏ+>¥ $<Ûëq+ ‘Ó*ùd e⁄+≥T+~.

yê] |ü⁄düÔø±\T cÕ|ü⁄˝À¢ e⁄+∫ n$Tàô|Ϻq+<äT≈£î 40XÊ‘·+ ô|’q ø£MTwüHé Çyê«*. Ç˝≤ mH√ï s¡#·sTT‘·\qT<√#·T≈£î+fÒ mes¡T |ü⁄düÔø±\qT n#·Tà y˚j·T>∑\T>∑T‘ês¡T. ÄÁ‘˚j·T>±] >ö‘·eTãT<ä∆ Hê≥ø±ìøÏ HÓ\÷¢s¡T $.$.Hêj·TT&ÉT düHé‡yês¡T yêsTT<ë |ü<ä∆‹‘√ 50 s¡÷bÕsTT\ bÕ]‘√wüø±ìï Ç#êÃs¡T. n+fÒ 1944˝À 50 s¡÷bÕsTT\+fÒ m+‘√>=|üŒ. eT] áHê&ÉT |ü_¢πøwüHé‡ yês¡T s¡#·sTT‘·\≈£î @e÷Á‘·+ bÕ]‘√wæø£$TdüTÔHêïs¡T ? Ç˝≤ #Ó|ü≈£î+fÒ mH√ïe⁄HêïsTT.

|üPs¡«+ sêE\T, Ä ‘·sê«‘· dü+kÕúHê~Û|ü‘·T\T, »$T+<ës¡T\T Ç˝≤ ø£e⁄\qT b˛wædü÷Ô eùdÔ Ç|ü&Üu≤<Ûä ‘·&ÉãT“qïyê] MT<ä e⁄+~. ø£è‹ d”«ø£s¡Ô ø£è‹ uÛÑπsÔ ø£<ë! á$<Ûä+>± Ä e÷≥\qT yês¡T n˝≤ e´+>∑ +>± dü+uÛ≤wüD˝À|ü*øÏ+#ês¡T.

ÄÁ‘˚j·T ‘·q |ü]es¡Ôq Hê≥ø£+˝À |üs√ø£å+>± n‘·ìH˚ ñ<›•+#·Tø=ì ªª ø£$ $+‘· eTìwæ. ø£$ >∑TeTkÕÔ ø± Ò&ÉT.ø£$ #˚j·T‘·>∑Z ñ<√´>±\T #ê˝≤ ‘·≈£îÿe e⁄HêïsTT á dü+|òüT+˝À. n+<äT#˚‘· @ ñ<√´>±ìï n+Ïô|≥Tºø=ìñ+&É Òø£b˛j·÷qT.µµ nì ø£$ bÕÁ‘· <ë«sê ÄÁ‘˚j·T ‘·q $wüj·÷ìï ø£e⁄\ |ü]dæú‘·T\≈£î nq«sTTdü÷‘· #ÓbÕŒs¡T.ÄÁ‘˚j·T >±s¡T HÓ\÷¢s¡T õ˝≤¢ ø√s¡Tº À qK\T ÒK&ÉT>± |üì#˚kÕs¡T. Ä ‘·sê«‘· ‹s¡T‘·Ôì˝À ôdÏ ŸyÓT+Ÿ Ä|ò”düT˝À>∑TeTkÕÔ>±qT, eT]ø=+‘· ø±\+ ª»MTqT ¬s’‘·Tµ |üÁ‹ø£ À 4 HÓ\\bÕ≥T düVü‰j·T dü+bÕ<ä≈£îì>± eT] ø=Hêïfi¯ó¢ ªÄ+Á<ÛäHê≥ø£ ø£fi≤ |ü]wü‘Yµ ˝À y˚‘·q ø±s¡ <ä]Ù>± |üì#˚dæ @ ñ<√´>∑+˝ÀqT ì\Te Òø£b˛‘ês¡ì|ædüTÔ+~.

ÄÁ‘j·T>±s¡T ª»MTHé ¬s’‘·Tµ |üÁ‹ø£≈£î düVü‰j·T dü+bÕ<ä≈£îì>± |üì#ùd≥|ü&ÉT uÛ≤qTeT‹ Hê>∑j·T´>±s¡T qÏ+∫q

ªdü«s¡Zd”eTµ ∫Á‘·+ >∑÷]à n+<äs¡÷ <ëìï >=|üŒ ø£fi≤K+&ÉeTì bı>∑T&ÉT‘·T+fÒ ÄÁ‘j·T>±s¡T Ä dæìe÷ô|’ ‘·q n_ÛÁbÕj·÷ìïìs=àVü≤e÷≥+>± $eT]Ùdü÷Ô »MTHé |üÁ‹ø£ À sêj·T>± Ä |üÁ‹ø±~Û|ü‹ eT+&ç|ü&É>± 40 s¡÷bÕj·T\T J‘·$T#˚à Äñ<√´>±ìï e÷ìy˚XÊs¡T.

ô|’ ñ<ëVü≤s¡DqT ãϺ #·÷ùdÔ ª|üs¡es¡Ôqµ˝Àì ø£$ (s¡|òüTT) bÕÁ‘· #˚‘· |ü*øÏ+∫q e÷≥\T dü÷Ï>± ÄÁ‘˚j·T>±s¡T‘·q e´øÏÔ>∑‘· $wüj·÷H˚ï #ÓbÕŒs¡ì ns¡∆eTe⁄‘·T+~.

áHêÏø° eTq+ #·÷dü÷Ô ñHêï+. ø£fi≤ø±s¡T\qT, ø£e⁄\qT, s¡#·sTT‘·\qT Áù|ø£å≈£î\T bÕsƒ¡≈£î\T n_Ûq+<äq\‘√m˝≤ eTT+#Ó‘·TÔ‘ês√ . ˇø£ >=|üŒ q≥T&ç Á|ü<äs¡Ùq <ë«sê ` ˇø£ eT+∫ s¡#·sTT‘· <ë«sê Áù|ø£å≈£î\T>±, bÕsƒ¡≈£îì>±e÷qdæø£ Äq+<ëìï, Ò<ë yêdüÔ$ø£‘· J$‘êìï dü‘ê´\qT ‘Ó\TdüT≈£îqïyês¡T bı>∑&ÉÔ\‘√, <äTXÊÙ\Tyê\ eTTdüT>∑T\‘√Hø£fi≤ø±s¡T\, ø£e⁄\ <äTs¡“¤s¡ J$‘ê\qT ø£|ü‘·THêïs¡T ø±ì Ä]∆ø£|üs¡eTsTTq düVü‰j·÷\T @e÷Á‘·+ #˚j·Ts¡T. á$wüj·÷ìï <äèwæº À e⁄+#·Tø=ì ÄÁ‘j·T eTq˝≤+Ï yê]ì Ä˝À∫+|ü#j·T&ÜìøÏ ª#·ùdÔ @+µ HêÏø£ Àì ø£ düìïyXÊìïø£s¡TDs¡düuÛÑ]‘·+>± sêXÊs¡T. n~ @$T≥+fÒ ` ‹+&ç Òø£, ô|≥º Òø£ @&˚à ‘·q |æ\¢*ï #·÷dæ Ä]∆ø£+>± ∫‹øÏb˛sTTqÄ ø£$ ªNÛ yÓ<Ûäe˝≤¢sê ! eTØ ‹+&çb˛‘·T\e⁄‘·THêïs¡T. Äø£˝Ò+Ïsê Äø£*! <˚e⁄&ÉTHêï&ÉT. ø±e\dæqìïy˚<ë+‘·Á>∑+<ÛäeTT\qï$. Áù|eT, n+‘·sê‘·à Çìï e⁄+&É>± Äø£ Ò+Ïsê Äø£*! nìï m+<äT≈£î? Çìï dü+e‘·‡sê\T>±H˚qT >∑&ç+∫q ø°]Ô m+‘· e⁄+~! H˚qT Áyêdæq ùdø£]+∫q |ü⁄düÔø± …ìï e⁄qï$! ø£&ÉT|ü⁄ ì+|ü⁄ø√ Òs¡÷ bı>∑T&ÉT‘·÷sêdæq ñ‘·Ôsê\qT n‘·ì ≈£îe÷s¡TìøÏ #·÷|ædü÷Ô .. ªª Ç+‘· ø°]Ô dü+bÕ~+#·T≈£îqï ‘·sê«‘· #Û·ùdÔ @+? MT≈£î nqï+Ò≈£î+fÒ @+? @eT+≤ MT≈£î ‘Ó>∑T\T? Ç+ø± Áã‘·ø±\ì MT¬ø+<äT≈£îsê yÓ<Ûäe ÄX¯? ø°]Ô >∑&ç+#·ì yêfi¯fl˝≤π> ‹+≥÷

e⁄+&Ü\ì MTπø+ Ks¡àsê! Á|ü|ü+#·+˝À XÊX¯«‘·+>± >∑÷&Ó+ ø£≥Tºø=ì e⁄+&çb˛sTT ø°]Ôq+‘ê Ç+¬øe«]ø° <äø£ÿ˙≈£î+&Ü#˚j·÷\ì MT¬ø+<äTø£+≤ <äTsêX¯!..µµ Ç˝≤ s¡»˙ (q≥T&ÉT) bÕÁ‘·<ë«sê ãs¡TyÓ’q e÷≥*ï |ü*øÏ+#ês¡T ÄÁ‘˚j·T.

ÄÁ‘j·Tô|’ dü+uÛ≤wüD <ë«sê n+<ä]ø° #Ó|üŒ<ä*∫+~ ø£ÿfÒ! ø£ ø£fi≤ø±s¡T&ÉT s¡#·sTT‘· <ë«sê @<√ ø£s¡÷|ü+˝ÀÄq+<ä|ü&ç (˝≤uÛÑ|ü&ç) <ëìøÏ yÓT∫Ã, Á|ü‹|òü\+>± ø£wüºø±\+˝À n‘·ìì Ä<äTø√ Òì yÓTyÓT+À\T, XÊ\Tyê dü‘êÿsê\Tbı>∑&ÉÔ\‘√ eTT+#Ó‘Ô ñ‘·Ôsê\T ø±<äT eTq+ Çyê«*‡+~. Hê\T>∑T ø±˝≤\bÕ≥T n˝≤+Ïyês¡T eTq+ yÓT#˚Ã˝≤ø£fi≤ùde #j·T&ÜìøÏ Ä]úø£|üs¡yÓTÆq Çã“+<äT\˝À ∫‹øÏb˛≈£î+&Ü ñ+&É&ÜìøÏ #‘·HÓ’q Ä]∆ø£ düVü‰j·T+ #j·÷\+≤s¡T.

áHêÏ ø£e⁄\ |ü]dæú‹ì #·÷dæ Ä HêÏ ø£e⁄\ |ü]dæú‹ ‘·\#·Tø=ì ÄÁ‘˚j·T e´+>∑ +>± ªˇø£ÿ s¡÷bÕsTTµHêÏø£ À »>∑TZ bÕÁ‘·H√≥ ø£ e÷≥\qT |ü*øÏkÕÔ&ÉT. ø£&ÉT|ü⁄ ì+&çqyê&çøÏ ìÁ<ä ‘·|æŒ+∫ ø£$‘·«y˚TyÓTTdüTÔ+~! ø£&ÉT|ü⁄ì+&Éì yê&çøÏ Äø£* eT+≥\ C≤«\\T s¡– Òà ø£$‘êy˚X¯|ü⁄ uÛ≤yê\T uÛÑ>∑uÛÑ>∑eT+≥÷ »«*dü÷Ô ekÕÔsTT. n+‘˚ø±ìeTq ÁbÕNq ø£e⁄\ e÷~] nôw’ºX¯«s¡ +, düs¡«uÛÀ>±\qT nqTuÛÑ$düTÔ+fÒ düTKeTj·T J$‘êqTuÛÑyê\ qT+&ç e#˚Ãø£$‘·«+ y˚s¡T. n+<äT˝À eTqTwüß´\ Äs¡ÔHê<ë\T, Äø£*<ä|ü\T Çy˚$ ñ+&Ée⁄. Åd”Ô es¡íq\T, Á|üø£è‹ es¡íq\T,|üPsêD≤\‘√H˚ ì+&çb˛‘·T+~. n+<äTø√dü+ yês¡T ø£$‘êy˚X¯+ (eT÷&é) e#˚Ã<ëø£ düTK+>± ≈£Ls¡TÃ+≤s¡T. ø±ìÄø£* ≈£e\T |ü]dæú‹ y˚s¡T. n+<äTπø M~Û B|ü+ ÁøÏ+<ä ª>ö‘·eTãT<ä∆µ ˝≤+Ï >=|üŒHê≥ø£+, n<Ó› sTT+Ïø√dü+ |ü&çqbÕ≥˝À¢ qT+∫ mHé.õ.y√., Ç˝≤ yÓTT<ä …’q Hê≥ø±\T ÄÁ‘˚j·T˝≤+Ï Äø£* ø£e⁄\T Äy˚<äq\ qT+∫ yÓ\Te&çq$.Ç˝≤H˚ Äø£*‘√ n\eTÏdü÷Ô.. ªeT÷&ÉT‡ ^&ÉT‡µ nì ≈£Ls√Ãø£ ø£$‘·«+ sêsTT nH˚ $TÁ‘·Tì e÷≥\≈£î ìs¡T<√´>∑ ø£$»>∑TZ ªª n\¢kÕì ô|<ä›q≈£îHêïy˚+ sê? eTq+ Äø£* ø£e⁄\+ µµ nì n+≤&ÉT.

ª|ü]es¡Ôqµ Hê≥ø£+˝À düe÷C≤ìøÏ |üìøÏsêì ø£$‘·«+ sêùd yê]ì XÀuÛÑbÕÁ‘· <ë«sê ÄÁ‘˚j·T $eT]ÙkÕÔs¡T.ªªÄ.. ø£e⁄\πø+ ‘·≈£îÿe á ø±\+˝À. @MT |üì ‘√#·ì yêfifl+<äs¡÷ ø£e⁄ …’ ≈£Ls¡TÃ+≥THêïs¡T.uÛ≤wü, #Û·+<ädüT‡, yê´ø£s¡D+,

n\+ø±sê\T @M ms¡T>∑ì yêfi¯fl+<äs¡÷ Á|üC≤ø£e⁄\ì ãj·T\T<˚s¡T‘·THêïs¡T. yêfi¯ófl Áyêùd Á|ü‹ #Ó‘êÔ Á|üC≤kÕVæ≤‘· eTe⁄‘·T+~µµ nì $eT]Ù+#ês¡T. Ç<˚ HêÏø£ À #Ó‘·Ô |ü⁄düÔø±\T m≈£îÿe sêj·T&ÜìøÏ >∑\ ø±s¡D+ ≈£L&ܪu≤ãTµ bÕÁ‘· H√≥ á$<ÛäeTT>∑ |ü*øÏkÕÔ&ÉT. ndü\T á ø±\+˝À Áô|düT‡ …≈£îÿyÓ’q ø=B› Á|ür #Ó‘·Ô |ü⁄düÔø£eTT n#·TÃø±e≥yTÄ!µµeT+∫ |ü⁄düÔø£+ nsTTq|ü&ÉT Ä\dü +>± y˚j·T&É+ e\¢ ø£*π> Çã“+<äT\qT >∑T]+∫ ªª m|üŒÏø£|ü&ÉT Áyêdæ+~n#·ÃsTTb˛e&É+ #ê˝≤ eT+∫~. m+<äT#˚‘·q+fÒ Ç+ø± ø=Hêïfi¢øÏ @ ø£$ø√ Ç<˚ ◊&çj·÷ ø£*–+<äqTø√, ÁyêdæÁ|æ+Ÿ#˚kÕÔ&ÉqTø√ n|ü&ÉT eTq<˚eTe⁄‘·T+~.? rsê ø±|” nH˚kÕÔsê?µµ nì u≤ãTbÕÁ‘· #˚‘· #ÓbÕÔs¡T. ÄÁ‘˚j·T>±s¡TÇ˝≤+Ï |ü]dæú‹ì ªø£|üŒ\Tµ Hê≥ø£+ <ë«sê #·$#·÷dæ e⁄+&Ée#·TÃ.

ø£e⁄\ ã\V”≤q‘√, ø£e⁄\ \ø£åDyÓ÷ ‘Ó*j·T<äT>±ì ªÄ‘êàs¡ŒDµ HêÏø£ À ø£$ nsTTq eT÷]Ô ø£e⁄\≈£î ø£$‘·«+m˝≤ edüTÔ+<√ Ç˝≤ #ÓbÕÔs¡T, ªª ø£e⁄\πø Á|æj·TTsêfi¯ó¢ Òø£b˛‘˚ e÷≥ ô|>∑\<äT, ø£\+ ø£<ä\<äTµµ eT] eTVü‰ø£$ ÄÁ‘˚j·T>±s¡T Ä e÷≥\qT Ä ø£$bÕÁ‘· #˚‘· |ü*øÏ+#ês¡+fÒ ì»y˚T nsTT e⁄+≥T+~.

á$<ÛäeTT>± ÄÁ‘˚j·T>±] dü+uÛ≤wüD\˝À ø£e⁄\T, s¡#·sTT‘·\qT >∑÷]Ã, ø£$‘·« Á|üjÓ÷»Hêìï, |üs¡e÷s¡∆+>∑T]+∫..Ç˝≤ mH√ï dü+>∑‘·T\qT >∑÷]à mH√ï $wüj·÷\qT $$<Ûä bÕÁ‘·\ #˚‘· |ü*øÏ+#ês¡T.

3.17. ÄÁ‘˚j·T dü+uÛ≤wüD\˝À ªj·TT<ä›+µ :

ÄÁ‘j·T≈£î ªj·TT<ä›+µ nH |ü<äeT+fÒH ndüVü≤´+. Äj·Tqπø ø±<äT! Vü‰sTT>± Áã‘·ø±\qT≈£îH yê]¬øe«]ø° j·TT<ä∆eT+fÒÇwüº+ ñ+&É<äT. ÄÁ‘˚j·T j·TT<ë∆ìøÏ m+‘· e´‹πsø£yÓ÷ $X¯«XÊ+‹, nXÀø˘kÕÁe÷Ÿ, Á|ü>∑‹ yÓTT<ä\>∑T Hê≥ø±\˝Àìø=ìï bÕÁ‘· dü+uÛ≤wüD\qT |ü]o*ùdÔ ns¡∆eTe⁄‘·T+~. ª$X¯«XÊ+‹µ Hê≥ø£+˝Àì uÛÑ÷<˚$ bÕÁ‘·qT |ü]o*ùdÔ ÄÁ‘˚j·TªXÊ+‹ uÛ≤e+µ düŒwüº+>± ø£ìŒdüTÔ+~. j·TT<ä∆+ MT<ä ø±+b˛õwüHé sêj·T&ÜìøÏ ‘·q‘·*¢ uÛÑ÷<˚$ì ÄyÓT ≈£L‘·Ts¡T düeT‘·n&É>±Z..

Á|ü|ü+#·+ |ü⁄Ϻq HêÏ qT+&ç H˚Ï <ëø£ j·TT<ë∆\T mø£ÿ&√ ø£#√≥. <˚ìø√ ø£<ëìøÏ mes√ ø£s¡T, @<√ ø£$<ÛäeTT>± #˚dü÷ÔH˚ e⁄Hêïs¡T. Á|ü‹j·TT<ä∆+ XÊ+‹ ˇ&É+ã&çø£\‘√H˚ eTT–dæ+~. eTT–dæ+<äì nqT≈£îHêï+. ø±ìÄ>∑ Ò<äT. j·TT<ä∆+ ˇø£ $∫Á‘·yÓTÆq |ü⁄+&ÉTµµ nì Ä bÕÁ‘· <ë«sê |ü*øÏdü÷Ô... n+<äT˝Àq÷ n~ e÷&çb˛j˚T |ü⁄+&Ün+fÒ ø±<äT, ª á |ü⁄+&ÉTô|’øÏ e÷ìb˛sTTqfÒ¢ n>∑T|æ+#˚~. ø±ì ˝À˝À|ü Ò |ü⁄s¡T>∑T˝≤ ‘=\T#·Tø=ì b˛sTT, mø£ÿ&√eTfi≤fl ô|’øÏ Ò#˚~. Á|ü‹j·TT<ä∆+ n+‘·≈£î |üPs¡«|ü⁄j·TT<ä∆+ ø£Hêï uÛÑj·T+ø£s¡+>±, u≤<Ûä>±, ;ÛuÛÑ‘·‡+>± ‘·j·÷s¡j˚T´~.m+<äs√ »sTT+#ês¡T. m+<äs√ z&Üs¡T. nsTTHê j·TT<ë∆\T Ä>∑ Ò<äT. »s¡T>∑T‘·÷H˚ e⁄HêïsTT. á uÛÑ÷$T MT<ä ÁbÕD+m|ü&ÉT yÓT~*+<√ me«s¡÷ ms¡T>∑s¡T. ø±˙ ÄHêÏ qT+∫, ÁbÕD+ yÓT~*ì HêÏ qT+∫, j·TT<ä ›+»s¡T>∑T‘·÷+<ä≥.‹+&çø√dü+ j·TT<ä›+, e⁄+&É&ÜìøÏ ˙&Éø√dü+ j·TT<ä∆+. ÄdæÔø√dü+ ` |æ\¢ø√dü+`Áù|eTø√dü+`&ÉãT“ø√dü+`ø°]Ô ø√dü+ j·TT<ä∆+! j·TT<ä∆+! y<ë+‘·T\T #ÓbÕŒs¡T. J$‘êìøÏ eTè‘·T´e⁄≈£L m|ü&É÷ j·TT<ä›+ »s¡T>∑T‘·÷+<äì,∫e]øÏ eTè‘·T´y˚ ¬>\TdüTÔ+<ä≥. <ë+‘√ j·TT<ä›+ Ä–b˛‘·T+<ä≥µµ nì e´+>∑ +>± |ü*øÏkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T. j·TT<ä∆Á|”‹ áeTqTwüß´\πø ø±<äT. |ü⁄sêD eTqTwüß\≈£î ≈£L&Ü e⁄+~. ªªô|fi≤fl+ ø√dü+ @$T CÀø£ + Òì ø=ìï y\eT+~ Äe÷j·T≈£î*ïã*#dæq sêeTT&ÉT, ø£ Ä&É<ëì ø√dü+ ‘·q Á|ü»*ï HêXq+ #dæq sêeDT&ÉT XSs¡T\T. Ç+Ï >=&Ée Òy√ ô|+#·Tø=ì,@ CÀ* X§+° ms¡T>∑ì »Hêìï j·TT<ä∆+ ù|]≥, <Ûäs¡à+ ù|]≥ ≈£îs¡TπøåÁ‘·+˝À ã*ô|Ϻq bÕ+&Ée⁄\÷, øös¡e⁄\÷eTq≈£î Msê~ÛMs¡T\Tµµ nì $eT]ÙkÕÔs¡T. n˝≤π> #·]Á‘· À Ms¡T\T>± >∑T]Ô+|üã&çq yê]ì ≈£L&Ü ÄÁ‘˚j·T e<ä\ Ò<äT.ªª ø°]Ôø√dü+ sêC≤´\qT »sTTdü÷Ô n+<äTe\¢ @ ˝≤uÛÑeTT bı+<äì »Hêìï \ø£å\T \ø£å\T>± e÷s¡DôVAeT+ #˚dæqd”»s¡T, n …>±®+&És¡T, >∑»˙ n+<äs¡÷ eTq≈£î |üPE´\T. yêfi¯flì, Ä qs¡Vü≤+‘·≈£î*ï ø£qïyêfi¯fl+<äs¡÷ Ms¡e÷‘·\T.

<˚XÊìøÏ yêfi¯ó¢ ~e´eTDT\Tµµ nì $eT]ÙkÕÔs¡T.n+‘˚ø±<äT |æ\¢*ï, Ä&Éyêfi¢ì eTTdü© eTT‘·ø£ #·+|ü≈£L&É<äT n˝≤π>sêÁ‹ |üP≥ j·TT<ä∆+ #j·T≈£L&É<ä n|üŒÏ j·TT<ä∆+ ìj·Te÷*ï, dæ$*j·THé‡qT #·+|ü≈£L&É<äì Ç|üŒÏ j·TT<ä∆ ìj·Te÷\qTrÁe+>± $eT]Ùdü÷Ô.. ªª ≈£î[flq ô|+&ÉT≈£î ôd+≥T |üPdüT≈£îqï≥T¢ j·TT<ë∆\≈£î ø=ìï ìj·Te÷\T ìj·T$T+#·T≈£îHêï+µµnì |ü*øÏkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T.

Çìï j·TT<ë›\T »]–q$ ` »s¡T>∑T‘·THêïsTT ø£<ë! Á|ü»\T ø±yê\ì ø√s¡T‘·THêïsê? Ò<äT. j·TT<ä∆eT+fÒmes¡÷ Çwüº|ü&És¡T. m+<äTø£+fÒ <ëì dü«s¡÷|ü+, |ü]D≤e÷\T uÛÑj·T+ø£s¡yÓTÆq$. n+<äTπø ÄÁ‘·j·T ªª$X¯«XÊ+‹µµHê≥ø£+˝À mH√ï j·TT<ë∆\˝À bÕ˝§Zì ø£fi¯S¢, ø±fi¯ó¢, #˚‘·T\T b˛>=≥Tº≈£îqï dæbÕsTT ‘ê‘·>± ù|s¡T bı+~q neTs¡j·T´bÕÁ‘· <ë«sê eTqTwüß´\+<äs¡÷ ˇø£ÿfÒ nì nìï <˚XÊ˝À¢ #·÷#êqT. n+<äs¡÷ eTq˝≤π> qe⁄«‘ês¡T, @&ÉTkÕÔs¡T.eTq˝≤π> ‹+≤s¡T. n+<ä]ø° düTK+ <äT:K+ Äø£* n˙ï ˇø£ÿfÒ. n+<ä]ø° ÁbÕD≤\+fÒ r|æ e⁄+~. n+<ä]ø°düTK+>± ã‘·ø±\ì e⁄+~. ≈£L&ÉT, >∑T&ܶ n+<ä]ø° ø±yê*. s¡+>∑T‘˚&Ü, e÷≥‘˚&Ü, Ä#êsê\T, n\yê≥T¢ ‘˚&Ün+‘˚. n+<äs¡÷ sT÷ Áã‘·T≈£îqT Vü‰sTT>± #˚düTø√yê\H˚ Á|üj·T‹ïdüTÔHêïs¡T.µµ nì Á|ü‹ eTìwæ eTqdüT˝À j·TT<ä∆+ |ü≥¢yê]øÏ ø£*–q e´‹πsø£uÛ≤yêìï ÄÁ‘˚j·T |ü*øÏ+#ês¡T. eT] Á|ü»\T e´‹πs≈£î …’ e⁄qï|ü&ÉT j·TT<ä›+ #˚ùd<Óes¡T, m˝≤#˚sTTdüTÔHêïs¡T? nqï Á|üX¯ï eTq˝À ø£\>∑e#·TÃ. sêE\T, Á|üuÛÑT‘ê«\T ‘·eT kÕ«s¡›+ ø√dü+ nHê~ qT+∫ H˚Ïes¡≈£î@<√ ˇø£ HÓ|ü+‘√ j·TT<ë∆ìï #˚j·T&ÜìøÏ Á|ü»\qT j·TT<ä›+˝À bÕ˝§Zq&ÜìøÏ eT‘·TÔeT+<äTqT j·TT<ä›ø±+øå± |üs¡T\TÇ+C…øº #˚düTÔHêïs¡T. @$T≤ eT‘·TÔeT+<ä+fÒ... ªª <˚X¯uÛÑøÏÔ, Ms¡dü«s¡Z+ nqï |ü<ë Ò eT‘·TÔeT+<äT\T, M]ù|]≥H˚ Ä~qT+#˚ mH√ï Væ≤+kÕ#·s¡ \T »]–q$ µµ nì sê<Ûë>∑T|ü⁄Ôì bÕÁ‘· <ë«sê ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T ÄÁ‘˚j·T.

ªª Ç|ü&ÉT nìï <˚XÊ\˝À ô|<ä›yêfi¯fleTqT≈£îH˚ ø=+<äs¡T j·TT<ä∆+ nH˚~ Ò≈£î+&Ü #˚j·÷\ì Ä˝À∫düTÔHêïs¡Tµµnì ô|≥Tºã&ç<ës¡T&ÉT nq>± ªª ø±<äT ø£<äT. e÷≤¢&ÉT‘·THêïs¡T.µµ nì |æ∫Ãyê&ÉT bÕÁ‘· <ë«sê Ç|üŒÏø° »s¡T>∑T‘·Tqï#·]Á‘·qT Á|ü>∑‹ HêÏø£ À n|ü& #ÓbÕŒs¡T n+fÒ j·TT<ä›+ >∑T]+∫ XÊ+‹XÊ+‹ nqT≈£î+≥÷ e÷≥\πø |ü]$T‘·eTj·÷´sTT»]π> #·s¡Ã\T, düuÛÑ\T. Ä#·s¡D˝À Ä ªXÊ+‹µì #·÷|æ+#· Òø£b˛‘·THêïs¡T. #·s¡Ã\T nsTTb˛sTTq yÓ+≥H˚ j·TT<ë∆\T»s¡T>∑T‘·THêïsTT. ˇø£y˚fi¯ j·TT<ä›+ sêì |ü]dæú‹ ø£ì|æùdÔ ªª ø£ dü+ ô|<ä›yêfi¢+<äs¡÷ ø£*dæ s¡|æŒkÕÔs¡T.µµ nì uÛÑ÷<˚$bÕÁ‘· <ë«sê ô|<ä›eTqTwüß´\T #ùd |òüTqø±sê´ìï $eT]Ù+|ü#kÕÔs¡T ÄÁ‘j·T. ªª eT] XÊ+‹ düuÛÑ\T ne`ÇM #düTÔHêïπs?@eT+≤e⁄?µµ nì j·TT<ë›ìï s¡÷|ü⁄e÷|ü≤ìøÏ ø√≤¢~ s¡÷bÕj·T\T ‘·>∑ Òdü÷Ô e´s¡∆yÓTÆq düuÛÑ\qT ìs¡«Væ≤+#˚ <˚XÊ\>∑÷]à |æ∫Ãyê&ÉT n&ç–q <ëìøÏ ã<äT\T>± ªª n<ä+‘ê yÓ÷düTº nHéôd’+Ï|òæø. yêfifl+‘ê XÊ+‹ì >∑T]+∫ e÷≤¢&ÉT‘·÷,j·TT<ë›ìï >∑T]+∫ Ä˝À∫düTÔHêïs¡T. n+‘˚ !µµ nì Á|ü>∑‹ HêÏø£ À ôd’+ÏdüTº bÕÁ‘· <ë«sê H˚Ïø° Á|ü|ü+#·+˝À »]π>XÊ+‹ düuÛÑ\ dü+ã&Üìï ÄÁ‘˚j·T ÄHê&˚ ã≥ºãj·T\T #˚XÊs¡T yê] dü+uÛ≤wüD˝À¢. eTq+ #·÷dü÷ÔH˚ e⁄Hêï+...nD≤«ÅdüÔ s¡Væ≤‘· <˚XÊ\T>± ñ+&Ü\+≥÷ |üsêsTT <˚XÊ\T Ä+ø£å\T $~Û+∫ ‘·ìF #˚düTÔHêïπs ø±ì Ä ‘·ìF #˚ùd<˚XÊ\T ‘·eT <˚X¯+ô|’ nqTe÷q+ ø£*–q @ <˚XÊHÓ’ïHê ‘·ìF #˚düTø√eTì n+≥T+<ë? ‘·qF #˚ùdÔ |ü≈£î+≥T+<ë?Ò<äT. Ç˝≤+Ï HÓbÕ\‘√H˚ yÓTTqïÏøÏ yÓTTqï Çsêø˘ô|’ nyÓT]ø± Á_≥Hé ˝≤+Ï <˚XÊ\T j·TT<ä∆+ #˚kÕsTT. n+fÒ

XÊ+‹düuÛÑ\T, ◊ø£ sê»´ dü$T‹\T Çe˙ï ù|s¡Tπø..! ø=ìï <˚XÊ\ Á|üjÓ÷»Hê\πø HÓ\ø=\Œã&çqsTT.

ˇø£<˚X¯+ j·TT<ä›+ #˚j·T&É+ e\¢ Ä <˚X¯+˝Àì Ä]úø£ e´eVü‰sê˝À¢ »]π> |ü]D≤e÷\T m+‘· rÁe+>±ñ+≤jÓ÷ ªÁ|ü>∑‹µ HêÏø£ À ÄÁ‘˚j·T |æ∫Ãyê&ç bÕÁ‘· <ë«sê ` ªª j·TT<ä›+ Ò≈£î+fÒ Äø£* Ò<äT` #êe⁄\T Òe⁄ `e´_Û#ês¡+ Ò<äT ` u≤¢ø˘ e÷¬sÿŸ Ò<äT ` ø√≥T¢ø√≥T¢ ø=\¢>=≥º&É+ Ò<äT. u§»®\T ô|s¡>∑&É+ Ò<äTµµ nì |ü*øÏkÕÔs¡TÄÁ‘˚j·T. á j·TT<ä∆+ e\¢ <˚X¯+˝À u≤¢ø˘ e÷¬sÿŸ eT]+‘· $ø£è‘· s¡÷|ü+ <ë*à ì‘ê´edüs¡ edüTÔe⁄\ <Ûäs¡\T ô|]–

ñ‘·Œ‘·TÔ\T Òø£ Äø£*#êe⁄\T Äs¡ÔHê<ë\T, Á|üø£è‹ yÓ’|üØ‘ê´\T eùdÔ u≤>∑T+&Éì, eùdÔ Hê\T>∑T &ÉãT“\T yÓqπødüTø√yê\Hø=+<äs¡T ñ<√´>∑T … ≤H√ n˝≤π> Ç< düeTj·T+>± j·TT<ä∆+ e\¢ ≤uÛÑ|ü& yês¡T &ÉãT“ dü+bÕ~+∫ u§»®\T ô|+#·Tø√e&É+#˚kÕÔs¡T.

Á|ü|ü+#·+˝À.. ø±<äT áuÛÑ÷$T MT<˚ j·TT<ä∆+ »s¡>∑≈£L&É<ä+fÒ @$T #˚j·÷˝À HÓ–Ïyé>± Ä˝À∫+∫ ôd’+ÏdüTºbÕÁ‘· <ë«sê |ü*øÏkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T. @$<Ûä+>± n+fÒ j·TT<ä›+ e\¢ qTe⁄« ø=+‘· qwüº|ü&ܶe⁄.qTy˚« ø±<äT m+<äs√qwüº|ü&ܶs¡T. m+<äT#˚‘·? j·TT<ä∆+ #˚j·T≥+˝À` n+fÒ j·TT<ä∆ |ü]ø£sê˝À¢ eTq+ #ê˝≤ yÓqTø£ã&ç e⁄Hêï+.j·TT<ä›+áHêÏø£Hêï uÛÑj·T+ø£s¡+>± ø±yê*. mH√ï j·TT>∑j·TT>±\T>± ãT<äT∆&ÉT, @düTÁø°düTÔ, >±+BÛ ≤+Ï yêfi¯ó¢ j·TT<ë∆\Te÷q+Á&Ü nì m\T¬>‹Ô ns¡TdüTÔHêïsê. @+? #Ó|ü ªªnì ôd’+ÏdüTº ‘·q nø£ÿì Á|ü•ïdü÷Ô ªª ˙‹ Á|üuÀ<Ûë\ e\¢j·TT<ë›\T Ä>∑e⁄. #˚‘·T\T ø±˝≤Ôj·Tì ˇø£kÕ] nqTuÛÑeyÓTÆq ‘·sê«‘· mes¡Hêï ì|ü CÀ*¬øfi≤Ôs¡T! n˝≤π> j·TT<ä∆+≈£L&Ü n‹ uÛÑj·T+ø£s¡+>±, eTfi≤fl <ëì CÀ*øÏ sêq≥Tº>± ‘·j·÷s¡Tø±yê*..µµ Ç˝≤ e´+>∑ +>± ªÁ|ü>∑‹µ HêÏø£ Àôd’+Ïdtº bÕÁ‘· <ë«sê |ü*øÏkÕÔs¡T ÄÁ‘j·T. n˝≤ »]π> HêϬø’q $T– Ò Ä ø=~›eT+~ Á|ü»\¬ø’Hê ãT<ä∆H~ edüTÔ+<yÓ÷qìÄÁ‘˚j·T ÄX¯ ø±uÀ\T!

$C≤„q+ eTTdüT>∑T˝À j·TT<ä∆ |ü]ø£sê\qT #˚dü÷Ô e÷qe⁄\ eTqT>∑&Éπø eTT|üqT rdüTø=ìsêe&ÜìøÏe÷s¡D≤j·TT<Ûë\qT ‘·j·÷s¡T#˚ùd yê]ì ñ<›•+∫ ªª e÷qe⁄ì J$‘êìï düTKÁ|ü<ä+ #˚ùd<˚ $C≤„q+. e÷qe⁄ìÄj·TTsê∆j·÷ìï ô|+#˚<˚ $C≤„q+µµ nì |ü*øÏkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T.

á$<ÛäeTT>± ÄÁ‘˚j·T>±s¡T j·TT<ä›+ e\¢ »]π> nqsê∆\qT yê] Hê≥ø±\˝Àì |ü<äTHÓ’q e÷≥˝À¢ dü+uÛ≤wüDs¡÷|ü+˝À $$<Ûä düìïy˚XÊ\˝À #·÷|æ+#ês¡T.

3.18. ÄÁ‘˚j·T dü+uÛ≤wüD\˝À eT‘· kÕeTs¡dü + :

ÄÁ‘˚j·T eT‘·kÕeTs¡dü + ø√dü+ ªáHê&ÉTµ Hê≥ø±ìï sêXÊs¡T. yês¡T áHê&ÉT Hê≥ø£+˝ÀH˚ ø±ø£ >ö‘·eTãT<ä∆,nX¯«|òüTÀwüß&ÉT Hê≥ø±\˝À, HêÏø£ À eT‘· kÕeTs¡dü + >∑T]+∫ $$<Ûä bÕÁ‘·\ <ë«sê ˙‹ì uÀ~Û+#ês¡T. ªª eT‘·+e´øÏÔ >∑‘·yÓTÆq~ >±H˚ e⁄+&Ü*. nÇ~ kÕe÷õø£ düVü≤JeHêìøÏ kÕ<Ûäq+ ø±<äT ` @Hê&É÷ ø± Ò<äT. nìï eT‘ê\Tˇø£ÿ&˚ <˚e⁄&ÉT n+≥÷ jÓTìï<˚e⁄fi¯flqT düèwæº+#êsTT! eT‘·<ëdü + ø£Hêï eTÚ&ÛÉ + eTs=ø£Ï Ò<äT.eT‘·+ <ë´kÕ´ìï,<ëdüT\qT, <ëd”»Hêìï düèwæºdüTÔ+~ ` düeT]›düTÔ+~. eT‘·+ ù|]≥ #·]Á‘· À jÓTìï e÷s¡DôVAe÷\T, s¡ø£ÔbÕ‘ê\T»]–qy√ …ø£ÿ Ò<äT. Ç~ nHê~>± »s¡T>∑T‘·Tqï #·]Á‘·. nì #Ó|üPÔ ªª <Ó’e+, eT‘·+ e´øÏÔ>∑‘·yÓTÆq qeTàø±\T>±ìs¡ísTT+∫, yêÏì düe÷C≤ìø°, Á|üC≤ J$‘êìøÏ, |ü]bÕ\Hê $<ÛëHêìøÏ eTT&çô|≥º≈£î+&Ü, n$ yêÏ À #=#·TÃ≈£îsê≈£î+&Ü#˚ùdÔ >±ì <˚X¯+ u≤>∑T|ü&É<äT. nì ‘·q n_ÛÁbÕj·÷ìï ‘Ó*j·TCÒXÊs¡T. ÄÁ‘˚j·T.

Á^≈£î yê´bÕ] <ä‘·Ô$TÁ‘·Tì ≈£îe÷¬sÔ Á|üuÛÑqT düT<äs¡ÙHê |ü+&ç‘·|ü⁄Á‘·T&ÉT nX¯«|òüTÀwüß&ÉT Áù|$T+#·&É+ düVæ≤+#·ì|ü+&ç‘·T\T, ≈£î\ô|<ä›\ es¡íkÕ+ø£s¡ + ù|]≥ ≈£î\+ qT+∫ yÓ*y˚j·÷\ì ìs¡ísTT+∫ n‘·ì ‘·+Á&çøÏ ôV≤#·Ã]+#·>±‘·+Á&û ø=&ÉT≈£î\ eT<Ûä »]–q dü+uÛ≤wüDqT ªnX¯«|òüTÀwüß&ÉTµ HêÏø£ À s¡eT´+>± sêXÊs¡T ÄÁ‘˚j·T.

Á^≈£î yê´bÕ] <ä‘·Ô$TÁ‘·Tì ≈£îe÷¬sÔ Á|üuÛÑqT düT<äs¡ÙHê |ü+&ç‘· |ü⁄Á‘·T&ÉT nX¯«|òüTÀwüß&ÉT Áù|$T+#·&É+ düVæ≤+#·ì|ü+&ç‘·T\T, ≈£î\ô|<ä›\T es¡íkÕ+ø£s¡ + ù|]≥ ≈£î\+ qT+∫ yÓ*y˚j·÷\ì ìs¡ísTT+∫ n‘·ì ‘·+Á&çøÏ ôV≤#·Ã]+#·>±‘·+Á&û ø=&ÉT≈£î\ eT<Ûä »]–q dü+uÛ≤wüDqT ªnX¯«|òüTÀwüß&ÉTµ HêÏø£ À s¡eT´+>± sêXÊs¡T ÄÁ‘˚j·T.

nX¯« : mes¡T eTq*ï uVæ≤wüÿ]+#˚yês¡T?

düT<äs¡ÙHé : XÊÅdüÔeTT.. dü<ë#ês¡eTT..nX¯« : XÊÅkÕÔìï s¡∫+#˚<Óes¡T? dü<ë#êsêìï kÕú|æ+#˚<Óes¡T?düT<äs¡ÙHé : mes¡T ` qTyê«, H˚Hê?nX¯« : eTqy˚T ` e÷qe⁄\+

‘·*¢ : ∫s¡+J$.. eTq+ ø£≥Tº≈£îqï Ç\¢ì, HÓ‹Ôq ≈£L\TÃ≈£î+≤e÷ #Ó|ü..

nX¯« : eTq+ ‘·e⁄«≈£îqï u≤$ nì ñ]øÏø£ eTs¡DÏkÕÔe÷ ne÷à..

düT<äs¡ÙHé : #ê Ò¢ej·÷´...#ê‘·Ts¡ + dü«eT‘êH˚ï nee÷ìdüTÔHêïe⁄. eT‘·+ Òì e÷qe⁄&ÉT e÷qe⁄&ÉTø±<äT ‘Ó\TkÕ ?

nX¯« : e÷qe‘·«+ Òì eT‘·+ eT‘·+ ø±<äT Hêqï>±s¡÷!!µµ nì nX¯«|òüTÀwüßì <ë«sê |ü*øÏkÕÔs¡TÄÁ‘˚j·T>±s¡T. á dü+uÛ≤wüD q&ç|æ+|ü⁄ ª»j·TuÛÒ]µ ∫Á‘·+˝Àì Ç˝≤+Ï düìïy˚XÊìøÏ dü+ã+~Û+∫q dü+uÛ≤wüD\H˚>∑Ts¡TÔ#˚düTÔ+~.

n\¢s¡T¢ »s¡T>∑T‘·T+&É>± eTTdæ¢+ nsTTq nø£“sY Væ≤+<ä÷ Åd”Ôì #˚s¡BXÊ&Éì ‘Ó\TdüTø=ì eTTdæ¢+ eT‘·düTú\Tø=+<äs¡T nø£“sY Ç+Ï yÓ’|ü⁄ <ë&ç #˚dæ ‘·\T|ü⁄\T ã<ä›\T ø=&ÉT‘·÷ ªª nø£“s¡T <ë<ë! Ç~ πøe\+ $wüj·T+ø±<äT. eTqeT‘êìøÏ, n˝≤¢≈£î dü+ã+~Û+∫q~µµ nì ãj·TÏyês¡T nq>± ªªNÛ! H√s¡T eTTj·T´+&ç! n˝≤¢ ù|¬s+<äT≈£î #Ós¡T|ü⁄‘ês¡T.Ä&Éyêfi¢qT, |üdæø£+<äT\qT #·+|üeTì n˝≤¢ #ÓbÕŒ&Ü? eTqTwüß*ï eTqTwüß\T #·+|ü⁄ø√e&Éy˚THê eTq eT‘·+? dæ>∑TZÒ<ä÷?µµ nì ªáHê&ÉTµ Hê≥ø£+˝Àì qd”+ bÕÁ‘· <ë«sê ÄÁ‘˚j·T |ü*øÏ+#ês¡T. Ç˝≤+Ï<˚ eT‘·yÓTÆ‘˚ n~ e÷qe⁄\≈£î

#Ó+~+~ ø±≈£L&É<äT.

ªáHê&ÉTµHê≥ø£+˝Àì n\¢s¡T¢ »s¡T>∑T‘·T+fÒ ‹q&ÜìøÏ Ç+À¢ _j·T´+ ≈£L&Ü Òø£b˛sTTq eTÚq+>± KTsêqT#·T<äTe⁄‘·T+&˚ ‘·+Á&ç‘√ s¡V”≤+ ªª KTsêqT #·<äTe⁄ø=+≥÷+fÒ ø£&ÉT|ü⁄ ì+&ÉT‘·T+<ë?µµ nì Äø£*øÏ Ä>∑ Òø£ Á|ü•ï+#·>±ªª>=+‘·T\T ø√düTø√eTqï~ KTsêH˚ nsTT‘˚ ø£&ÉT|ü⁄ ì+|ü⁄ø√&ÜìøÏ ≈£L&Ü e÷s¡Z+ #·÷|ü⁄‘·T+~ Ò!µµ nì nø£“sY#˚‘· `eT‘·dü÷Á‘ê\qT $X¯«dædü÷Ô eT‘· Á>∑+<∏ä+>± KTsêqTqT |ü$Á‘·+>± uÛ≤$dü÷Ô e÷qe‘ê«ìï eTs¡∫ eTìwæì eTìwæ#·+|ü⁄‘·÷ e÷s¡DôVAe÷ìï düèwæº+#˚ yê]ì e´+>∑ +>± $eT]Ù+|ü#˚kÕs¡T ÄÁ‘˚j·T. Ç<˚ Hê≥ø£+˝À Væ≤+<ä÷ Åd”ÔeT‘· <äTs¡Vü≤+ø±s¡T\ qT+&ç bÕ]b˛sTT ˇø£ Ç+Ï À #˚] ‘·\<ë#·T≈£îqï ‘·s¡Tyê‘· ‘êqT #˚]+~ ≈£L&Ü eTTd”¢+\Ç Ò¢qì ‘Ó\TdüTø=ì uÛÑj·T|ü&É>± eTTd”¢+\+<äs¡T Vü≤è<äj·T+ Òì yêfi¯ó¢ ø±<äT Ò nH˚ ø=&ÉT≈£î e÷≥\≈£î ªª Äy˚T+#˚düTÔ+~ bÕ|ü+! eTq Hê>∑]ø£‘· À eTìwæ MT<ä eTìwæø£+‘· qeTàø£+ e⁄+~µµ nì nø£“sY #˚‘· |ü*øÏkÕÔs¡T. ÄÁ‘˚j·T>±] ˇø£ÿ e÷≥ #ê\TX¯S\+˝≤ >∑T+&Ó À¢ >∑T#·TÃø√e&ÜìøÏ.

eT‘ê\T ù|]≥ ≈£î˝≤\T ù|]≥ eTqTwüß\T ˇø£]H=ø£s¡T qs¡T≈£îÿ#·düTÔ+fÒ Çø£ uÛÑ÷$T MT<ä $T– Ò<Óes¡T?sê»ø°j·T |ü<äe⁄\ ø√dü, Hêj·Tø£‘·« e÷]Œ&ç ø√dü+, >∑<Ó›ø√dü+ ≈£î\eT‘ê\ eT<Ûä ∫#·TÃπs|æ e÷s¡DôVAe÷ìïdüèwæº+#˚~ <˚ì ø√dü+?µµ me]ï bÕ]bÕ*+#·&ÜìøÏ?! n|ü&É|ü&ÉT <˚X¯+˝À »]π> n\¢s¡¢qT ñ<›•+∫ ªª u…+>±˝Ÿ˝Àm+&çb˛sTTq eϺ |”qT>∑T …’‘˚ Ç|ü&ÉT ø£s¡T&ÉT>∑Ϻq ∫ø£ÿq HÓ‘·TÔs¡T˝À ∫‹øÏb˛sTTq N\T>∑T*ï #·÷kÕÔ+! n+‘˚!eTqTwüß´ Ò Òì <˚XÊìï @\Tø√uÀj˚T, eTVü‰qTuÛ≤e⁄ …es√ dü+‘√wækÕÔs¡Tµµ nì ªáHê&ÉTµ Hê≥ø£+˝Àì eT‘·+ eT‘·TÔ‘√ø£fi¯ó¢ eT÷düTø=ì Á|üe]Ô+#˚ yê]øÏ #Ó+|ü<Óã“>± nø£“sY bÕÁ‘· #˚‘· Ä e÷≥\T |ü*øÏ+#ês¡T ÄÁ‘˚j·T. Ç˝≤+Ïdüe÷C≤ìï #·÷dæq ãT<äT∆&ÉT ªª Á|ü|ü+#·+˝À mø£ÿ&É #·÷∫Hê Væ≤+dü, kÕ«s¡ú+ ‘ê+&Ée+ #˚düTÔqï~. ìkÕ‡+>∑‘· +˝À,

uÛÑøÏÔ À, jÓ÷>∑+˝À, nìï+Ï À kÕ«s¡ú+. ˝Àø±qTï+∫ <ä÷s¡+>± b˛e≥yÓ÷, ˝Àø±ìï |üP]Ô>± eTs¡∫b˛e&ÉyÓ÷ ‘·|üŒ‘√Ïe÷qe⁄\‘√ Vü‰sTT>± Áã‹πø $<Ûëq+, Áã‘·Tø£ì#˚à eT‘·+ Ò<ë ?µµ nì ª>ö‘·eTãT<䛵 Hê≥ø£+˝À Á|ü•ïkÕÔs¡TÄÁ‘˚j·T. e÷qe⁄\T>± eTq+ Ä˝À∫ùdÔ eTq<˚ eT‘·yÓ÷ ns¡úeTe⁄‘·T+~.

3.19. ÄÁ‘˚j·T dü+uÛ≤wüD\˝À J$‘· dü‘ê´\T :

ÄÁ‘˚j·T kÕVæ≤‘· s¡#·q˝À ñ|ü<˚XÊ‘·àø£ e⁄+≥T+~. eT+∫ $wüj·÷ìï nqTyÓ’q #√≥ |ü*øÏkÕÔs¡T. yê]dü+uÛ≤wüD\˝À, bÕ≥\˝À mH√ï J$‘· dü‘ê´\qT bı+<äT|ü]#ês¡T. yêÏì Á>∑Væ≤+∫ yê] J$‘ê\≈£î nq«sTT+#·Tø=ìÄ˝À∫+#·>∑*π> yê]øÏ Ä e÷≥\T m+‘√ Á|üjÓ÷»qø£s¡yÓTÆq$>± e⁄+≤sTT. ÄÁ‘˚j·T >±s¡T ‘·q Hê≥ø±\˝À áJ$‘· dü‘ê´\qT @ $<ÛäeTT>± #ÓbÕŒs√ #·÷<ë›+.

düÁø£eTyÓTÆq e÷s¡Z+˝ÀH˚ &ÉãT“ dü+bÕ~+#ê\+fÒ ø£wüº‘·s¡yÓTÆq s√E*$. Ä<äs¡ÙuÛ≤yê\T ø£*–q q≥T&ÉT, ø£$nsTTq s¡»ì |üP≥ >∑&Éeì |ü]dæú‘·T˝À¢ Ä<äsêÙ\T e~* øÏsêsTT Hê≥ø±\T Ä&ÉqH˚ ‘·q |ü≥Tº<ä\qT $&ç∫ øÏsêsTTHê≥ø£+ Ä&ç Çs¡yÓ’ s¡÷bÕsTT\T dü+bÕ~+∫ ªªÄ<äsêÙ\T, n_ÛÁbÕj·÷\T Òq|ü&ÉT &ÉãT“ >∑&ç+#·&É+ #ê˝≤ düT\uÛÑ+µµnì s¡»ì n‘·ì uÛ≤s¡ ‘√ nqï≥T¢ sêXÊs¡T ÄÁ‘˚j·T. n+fÒ Ç~ #˚<äT ì»y˚T nsTTHê J$‘· dü‘· + ø£<ë! n˝≤ nìÄ<äsêÙ\T n_ÛÁbÕj·÷\qT eTs¡∫ $TeTà*ï ‘·|ü<√e˝À bıeTàì #Ó|üŒ&É+ ø±<äT düTe÷! Àø£+ dæú‹ì n˝≤ #·÷|æ+#ês¡TÄÁ‘˚j·T ª#Û·ùdÔ @+?µ nH˚ yê] HêÏø£ À..

ªª Á|ü|ü+#·+˝À dü‘· + #Óù|Œyês¡T #ê˝≤ ‘·≈£îÿe. @ ˇø£]<ä›s¡T dü‘· + #ÓbÕŒ\qT≈£îHêï $ì qy˚Tàyêfi¯ó¢ ndü ÒÇ<ä+&ç!µµ nì ás√E ˝Àø£+˝À HÓ\ø=qï Á|ü»\ eTqdüÔ‘ê«\qT düTã“qï bÕÁ‘· <ë«sê ªyêdüÔe+µ Hê≥ø£+˝Àì‘Ó*j·TCÒkÕÔs¡T.

&ÉãT“fi‚¢ø£ Ç\T¢ >∑&Ée&Éy˚T ø£wüº+>± e⁄+fÒ.. #·<äTe⁄ø√dü+ &ÉãT“ ‘·>∑ Òj·T≈£L&É<äH˚ ìs¡íj·T+‘√ ‘·q nqï |ò”Eø£≥ºeTì Ç∫Ãq &ÉãT“‘√ |üfi¯flbı&ç bı≤¢\T ny˚Tà yê´bÕs¡+ yÓTT<ä\Tô|&É‘ês¡T >√|æ. Ä $wüj·T+ n‘·ì nqï≈£î ‘Ó*d檪#·<äyê\ì Ò<+sêµµ nì n&ç–q Á|üXï≈£î ªª#·~$ $C≤„q+ >∑&ç+#·&É+ e÷qe⁄&Ó’q yê&çøÏ nedüs¡yT. ø±ì, n+‘·ø£HêïÁã‘·ø£&É+ eTTK´+µµ nì ªmHé.õ.y√.µ Hê≥ø£+˝À düìïyXÊqT>∑TD+>± düeTdü qT Á|ü‹_+_dü÷Ô J$‘· dü‘ê´ìï |ü*øÏ+#ês¡TÄÁ‘˚j·T.

ø£[+>∑j·TT<ë›ìøÏ $eTTK‘· #·÷ù| Á|ü»\≈£î ˝Àãs¡T#·Tø√e≤ìøÏ eT+Á‹ sê<Ûë>∑T|ü⁄Ô&ÉT ÄXÀ≈£îq≈£î #Óù|ŒñbÕj·T+ @$T≥+fÒ ` ªª nedüsêìï ãϺ e÷qeJ$‘·+ e÷s¡T‘·T+~. ˙‹, <Ûäs¡à+, n<Ûäs¡à+ n˙ï á C≤HÓ&ÉTbı≥º≈£î u≤ìdü\T. Ç~ e÷qe J$‘· s¡Vü≤dü + µµ nì ªnXÀø˘ kÕÁe÷Ÿµ Hê≥ø£+˝À |ü*øÏkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T.

*©¢ ø£+>±s¡T≈£î ø±s¡D+ #Ó|üŒeTì n&ç–‘˚ ‘·q uÛÑs¡Ô •e⁄&ÉT‘√ *©¢ ªª ì»+ |æ&ÉT>∑T˝≤+Ï~. ã\V”≤qT\Tnã<ë∆\‘√ Áã‘·ø£≥+ eT+∫~. ì»+ #Ó|üŒ≤ìøÏ #Ó|æŒq ìC≤ìï d”«ø£]+#·&ÜìøÏ >∑T+&Ó ìã“s¡+ ø±yê*µµ nìeTqdü÷`ej·TdüT Hê≥ø£+˝À |ü*øÏkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T.

‘·q ≈£îe÷s¡T&ÉT dæ<ë∆s¡T›&ÉT Áø£eT+>± y˚<ë+‘êuÛ≤yê\ô|’ eTqdüT \>∑ï+ #˚j·T&É+ô|’ Ä+<√fi¯q|ü&˚sêE >±]‘√ªªj·TÚe«q+˝À Vü≤è<äj·T+ |ü]|ü] $<Ûë\ |üs¡TyÓ‘·TÔ‘·T+~. ø£åDÏø± …’q bı+>∑T …H√ï edüTÔ+&É>∑\e⁄µµ (>ö‘·eT ãT<ä›) nìj·TÚeq+˝À dü+uÛÑ$+#˚ |ü]D≤e÷\qT >∑Ts¡TÔ≈£î #˚dæ C≤Á>∑‘·Ô|ü&ÉeT+≤s¡T.

eTìwæì Àãs¡T#·Tø√&ÜìøÏ, n<äT|ü⁄ #˚j·T&ÜìøÏ ¬s+&˚ ¬s+&ÉT eTT≈£îÿ ‘êfi¯ó¢qïj·T´+≤s¡T ÄÁ‘˚j·T ª$X¯«XÊ+‹µ

Hê≥ø£+˝À. ny˚$T≥+fÒ ªÄø£* ` ÄX¯ ` Ç$ ¬s+&˚ e÷qe J$‘êìï q&ÉT|ü⁄‘·Tqï X¯≈£îÔ\T. á eTT≈£îÿ Á‘êfi¢≈£îm+‘·Ï yêfiË’¢Hê ˝§+>∑T‘ês¡Tµµ nì XÊÅdæÔ bÕÁ‘· <ë«sê nì|ækÕÔs¡T. Ç<˚ $wüj·÷ìï ªnXÀø˘ düÁe÷Ÿ µ Hê≥ø£+˝À≈£L&Ü |ü*øÏkÕÔs¡T.

ªª düèwæº ø±s¡D+ Äø£*.. dæú‹ ø±s¡D+ ÄX¯.. Äø£* eT+≥˝À+∫ $|ü¢yê–ï yÓ\Te&É&É+ n‹ düT\uÛÑ+. Äø£*e⁄qï|ü&ÉT Äy˚X¯+. ø£&ÉT|ü⁄ ì+&çq|ü&ÉT eTqdüT X¯Sq´eTe⁄‘·T+~.µµ nì Áù|e÷q+<äTì bÕÁ‘· <ë«sê e÷≤¢&çkÕÔs¡TÄÁ‘˚j·T.

ìs¡T<√´>∑ düeTdü´‘√ Áã‘·ø£≥y˚T ø£wüº‘·s¡yÓTÆ b˛j˚T |ü]dæú‘·T\qT #·÷dü÷Ô #·~$ì #·<äTe⁄\≈£î @HêϬø’Hêñ<√´>∑+ <=s¡ø£<ë? ø£cÕº\T rs¡ø£b˛yê nH˚ ÄX¯‘√ ñqï »>∑TZ bÕÁ‘· <ë«sê ø±düÔ+‘· y˚<ë+‘· <Û√s¡DÏ‘√ J$‘·dü‘ê´ìï á$<Ûä+>± |ü*øÏkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T.

ªª á Á|ü|ü+#·+ $∫Á‘·yÓTÆ+~. Áã‘·ø£ Òì yêfi¢qT #êeìe«<äT. #êeì yêfi¢qT ã‘·øÏìe«<äT. #êeø£, ã‘·ø£ìe«ø£ø=~›ø=~›>± |æ]b˛dü÷Ô ns¡∆ ø£&ÉT|ü⁄ ‹+&ç n|ü&É|ü&ÉT ô|&ÉT‘·÷, ÄX¯\T #·÷|ædü÷Ô, ìsêX¯ À¢ ‘√dü÷Ô, yÓT*¢yÓT*¢>±#·+|ü⁄‘·T+~µµ nì |ü*øÏkÕÔs¡T ªˇø£ÿ s¡÷bÕsTT µ HêÏø£ À. eTìwæ>± |ü⁄≥º≥+ ø£Hêï eTìwæ>± á uÛÑ÷$T MT<ä Áã‹øÏã≥ºø£≥º≥y˚T >=|üŒ. n+<äs¡T á n<äècÕºìøÏ H√#·Tø√s¡T. yêfi¯Sfl eTqTwüß …’q|üŒÏøÏ, H√#·T≈£îH˚ n<äèwüºeTTqï n&ÉT¶≈£îH˚yêfiËfl+<äs√. n+<äTπø Ç˝≤+Ï Á|ü|ü+#·+ $∫Á‘·yÓTÆq~ ÄÁ‘˚j·T>±s¡T n˝≤ |ü*øÏ+#ês¡T.

≈£î≥T+ã |ü]dæú‘·T\‘√ dü‘·eT‘·eTsTT sTT+Ï qT+&ç $düTs¡T>± yÓ[flb˛sTTq uÛÑs¡Ô @yÓTÆHê n|òü÷sTT‘·´+#˚düT≈£î+≥&˚yÓ÷qì u≤<Ûä|ü&˚ ‘·H˚ e~q‘√ >√|æ ªªe~Hê...e~Hê! ePs√ÿ! nqïj˚T+ #˚düTø√&ÉT. #·∫Ãb˛e&ÉeT+fÒn+‘· düT\uÛÑe÷?µµ (mHé.õ.y√.) nì z<ës¡TÑê&ÉT. ÁbÕD+ b˛düTø√e&ÉeT+‘· düT\uÛÑ+ ø±<äT ÁbÕD≤\T rdüTø√e&É+.á uÛÑ÷$TMT<ä Áã‘·ø£≥+ u≤<Û #ê&ÉeeT÷ u≤<Û!

á$<ÛäeTT>± ÄÁ‘˚j·T>±s¡T ‘·q Hê≥ø£ kÕVæ≤‘· +˝À $$<Ûä bÕÁ‘·\ H√≥ J$‘· dü‘ê´\HÓìï+ÏH√ |ü*øÏ+#ês¡T.ÄÁ‘˚j·T>±] Hê≥ø£ kÕVæ≤‘· +˝Àì dü+uÛ≤wüD\ ‹j·T´<äHêìï #·$#·÷dæq yê]øÏ ÄÁ‘˚j·T>±] dæìe÷ dü+uÛ≤wüD\Tn+‘·>± s¡T∫+|üe⁄. ø±s¡Dy˚T$T≥+fÒ Ç$ Hê≥ø£ kÕVæ≤‘ê´ìøÏ dü+ã+~Û+∫q dü+uÛ≤wüD\T ø±e&Éy˚T! nB>±ø£Hê≥ø£ s¡#·q≈£î ÄÁ‘˚j·T Á>∑Væ≤+∫q ø£<∏ëedüTÔe⁄\T n+<ä]øÏ düT|ü]∫‘ê …’q Äø£*<ä|ü\T, eT<Ûä ‘·s¡>∑‹ ≈£î≥T+u≤\kÕ<Ûäø£ u≤<Ûäø±\T, düe÷»+˝À »]π> nHê´j·÷\T nÁø£e÷\T u≤¢ø e÷¬sÿÏ+>¥.. Ç˝≤+ÏyÓH√ï nsTT ñ+&É≥+!ˇø£ÿe÷≥˝À #ÓbÕŒ\+fÒ ø£<∏ëedüTÔy˚ ã+>±s¡+˝≤+Ï<Ó’‘˚ Ä $\TyÓ’q <ëìøÏ dü+uÛ≤wüD\T eT]+‘· eHÓïqT ‘ÓkÕÔsTT.eT+∫ dü+uÛ≤wüD\T sêj·T&ÜìøÏ M\T ø£*ŒkÕÔsTT.n+<äTπø ÄÁ‘˚j·T >±] Hê≥ø±\T Ä Hê≥ø±\˝Àì dü+uÛ≤wüD\TbÕsƒ¡≈£î\qT, Áù|ø£å≈£î\qT m+‘·>±H√ Äø£≥Tº≈£î+≥THêïsTT. Bìï ãϺ ÄÁ‘˚j·T >±] Hê≥ø£ dü+uÛ≤wüD\T m|üŒÏø°eTs¡Te Òì$..eTs¡Tesêìeì #Ó|üŒe#·TÃ..

Hê\Ze n<Ûë´j·T+

ÄÁ‘˚j·T dü+uÛ≤wüD≤ XË’*

ÄÁ‘˚j·T >±] dü+uÛ≤wüD≤ XË’* n<äT“¤‘·yÓTÆq~. dü+uÛ≤wüD≤ q&ç|æ+|ü⁄˝À, |ü*øÏ+#·&É+˝À yês¡T nqTdü]+∫qs¡#·Hê $<Ûëq+ n‘· <äT“¤‘·yÓTÆq~. yês¡T dü+uÛ≤wüD≤ s¡#·sTT‘·>± eT+∫ ù|s¡T dü+bÕ~+#·Tø√e&ÜìøÏ yêπss¡Œs¡#·T≈£îqïs¡#·Hê $<Ûëqy˚T ‘√&ÉŒ&ç+~.

ˇø£ s¡#·sTT‘· s¡#·q≈£î eTs=ø£ s¡#·sTT‘· qT+∫ y˚s¡T #˚ùd n+XÊ\˝À XË’* nH˚~ n‹ Á|ü<ÛëqyÓTÆq n+X¯+.@<Ó’Hê ˇø£ bÕ≥ $Hêï e÷≥ $Hêï n~ sêdæq~ |òü ≤Hê s¡#·sTT‘· nsTT e⁄+≥T+~ nì #Ó|üŒ>∑*–q Ä >∑TDy˚TXË’*.

4.1. yêø£ ìsêàD+ :

ªes¡ Á|ükÕ<ä+µ HêÏø£ À ÄÁ‘˚j·T ‘·+Á&ç bÕÁ‘· <ë«sê ø£ $∫Á‘·yÓTÆq yêø£ Á|üjÓ÷>∑+ #˚kÕÔs¡T n~ @$T≥+fÒªªÄ&É<ëì‘√ Áã‘·ø£≥+ ø£wüº+. Ä&É~ Ò≈£î+&Ü Áã‘·ø£≥+ qs¡ø£+µ nì n+≤s¡T. Ç˝≤+Ï Á|üjÓ÷>±\T dæìe÷dü+uÛ≤wüD\˝À ≈£L&Ü nH˚ø£+ #˚XÊs¡T ÄÁ‘˚j·T.

Ä‘·àVü≤‘· Á|üj·T‘êïìøÏ >∑\ ø±s¡D+qT &Üø£ºsY Á|ü•ï+#·>± ªª MT¬s+<äT≈£î ã‹≈£îHêïs√ ‘Ó\TkÕ ` ‘Ó*j·T<äT,#êe Òø± ` ã‹≈£îHêïs¡T. H˚HÓ+<äT≈£î #êyê\TqT≈£îHêïH√ ‘Ó\TkÕ ` ã‘·ø£ Òø£ #êyê\qT≈£îHêïqT. n+‘˚ µµ nìª#êe≈£L&É<äTµ HêÏø£ À ù|ôw+Ÿ <ë«sê düe÷<Ûëq+ #Ó|æŒkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T. Çø£ÿ&É #êe Òø£ ã‹≈£îqïyês¡T ø=+<ä¬s’‘˚Áã‘·ø£ Òø£ #êyê\qT≈£îH˚e´øÏÔ ù|ôw+Ÿ. nøö+f…+Ÿ>± ñ+&ç ‘·q |üì ø±ø£b˛sTTqô|’ yê] Ä»„qT nqTdü]+∫f…Æ|ædüTº |üìì ≈£L&Ü #˚ùd nøö+f…+ŸqT n|ü&˚ e∫Ãq f…Æ|ædüTº ‘·q |üHÓ+<äT≈£î #˚j·T&ÉeTì n&ÉT>∑>± ªªm+<äTø±?#˚dü÷Ôqï |üqT\˙ï m+<äT≈£î #˚düTÔHêï+. ã‘·ø±* >∑qTø£.. #˚j·Tø£b˛‘˚ ã‘·ø£ Ò+ >∑qTø£µµ (uÛÑj·T+) nì n+≤&ÉT.

ªeTqdü÷`ej·TdüTµ Hê≥ø£+˝À |ü+‘·T\T Äj·÷‘√ ªª ã‹øÏq+‘· ø±\+ ã‘·ø£+µµ nì nq>± ªª #·#˚à <ëø£ã‘·ø£ÿ ‘·|üŒ<äT ã‹≈£îqï+‘·es¡≈£L Hêø± u≤<Ûä ‘· ‘·|üŒ<äT µµ nì Äj·÷ bÕÁ‘· <ë«sê ÄÁ‘˚j·T |ü*øÏkÕÔs¡T.

Ä|ò”düT˝À n&ɶyÓTÆq #êøÏØ #sTT+#·T≈£îH yTH»sY‘√ ªªm+‘·ø±\+ #kÕÔMT #êøÏØ?µµ nì nøö+f…+Ÿ Á|ü•ï+#·>±ªª ã‹≈£îqï+‘·ø±\+ ã‘·ø±\qT≈£îqï+‘· ø±\+ #˚j·÷*‡+<˚µµ nì y˚TH˚»sY bÕÁ‘· <ë«sê ªuÛÑj·T+µ Hê≥ø£+˝À|ü*øÏkÕÔs¡T. Ç< Hê≥ø£+˝À Ä|ò”düT˝ÀH ÁbıÁ|üsTT≥sY yTH»sY≈£î Ç\T¢ eùdÔ Ä|ò”düT˝À m≈£îÿe⁄>± ø£ì|æ+#·ì yTH»sYìñ<›•+∫ ªª Ä|ò”düT #·÷#·T≈£î+≤eì Ç\T¢ <ä>∑Zs¡>± sTT#êÃqT ø±ì Ç\T¢ #·÷#·T≈£î+≤eì Ä|ò”düT≈£î <ä>∑Zs¡ ô|≥º Ò<äTìqTï µµ nì ÁbıÁ|üsTT≥sY ∫yê≥T¢ ô|&É‘ê&ÉT.

»s¡T>∑uÀj˚T m\ø£åq¢ $wüj·TyÓTÆ e÷≤¢&É&ÜìøÏ s¡eTàì yÓ+ø£j·T´ #˚‘· ø£ãTs¡T|ü+|ü+>± ªª nj·T´>±]øÏ ø±düÔeTq+<ä]‘√ |üì |ü&ç+~ Òej·÷´...µµ nì nq>± nj·T´>±]øÏ eTq‘√ |üqT¢ Òπø+ düTã“Hêï! eTq |üqT¢ Äfi¯fl <ä>∑Zs¡ø±e⁄ >±ì nì ªª z≥T πø µµ HêÏø£ À yÓ+ø£j·T´ bÕÁ‘· <ë«sê |ü*øÏkÕÔs¡T. á$<ÛäyÓTÆq dü+uÛ≤wüD\ìï+Ïì Á|ü‹dü+uÛ≤wüD˝À πøyêø±´ìï ¬s+&ÉT s¡ø±\T>± ‹|æŒ ‹|æŒ ÄÁ‘j·T Á|üjÓ÷–+∫q≥T¢ ø£ì|ædüTÔ+~. ñ<ëVü≤s¡D≈£î ø=ìï+Ïì|ü]o*<ë›+ !

ªª Ä&É<ëì‘√ Áã‘·ø£≥+ ø£wüº+

Ä&É~ Ò≈£î+&Ü Áã‘·ø£≥+ qs¡ø£+ µµ nH˚ Á|üjÓ÷>∑+˝À Ä&Ée´øÏÔ‘√ düVü≤Jeq+ #˚j·T&ÉeTH˚~ ø£wüºeTT eT]j·TTqs¡ø£+ n+≤s¡T. Ç~ ˇø£ ùdºŸyÓT+Ÿ ˝≤+Ï Á|üjÓ÷>∑+. ¬s+&Ée s¡ø±ìøÏ #Ó+~q Á|üjÓ÷>±ìï |ü]o*ùdÔ..

ªªã‘·ø£ Òø£ #êyê\qT≈£îHêïqT

#êe Òø± ã‹≈£îHêïqT µµ nH˚ Á|üjÓ÷>∑+˝Àì ¬s+&√ yêø£ ìsêàD≤ìï |ü]o*ùdÔ yÓqTø£~ eTT+<äTøÏ, eTT+<äT~yÓqøÏÿ Á|üjÓ÷–+∫q≥T¢ nì|ædüTÔ+~. Á|üjÓ÷>∑ $<Ûëq+˝À ÄÁ‘˚j·T #˚dæq e÷s¡TŒ dü«\ŒyÓTÆHê.. uÛ≤e+ >=|üŒ~. n˝≤π>eT÷&√ Á|üjÓ÷>±ìï |ü]o*ùdÔ...

ªª .... ã‘·ø±* >∑qTø£#˚j·T Òø£b˛‘˚ ã‘·ø£ Ò+ >∑qTø£ µµ

Ç+#·T$T+#·T ø=~› ø=~› e÷s¡TŒ\‘√ Ç˝≤+Ï Á|üjÓ÷>±\HÓìï+ÏH√ ÄÁ‘˚j·T>±s¡T yêø£ ìsêàD+˝À #˚XÊs¡T.yês¡T yêø±´\˝À ÁbÕdüqT ≈£L&Ü $]$>± yê&É‘ês¡T. n˝≤ yê&É&É+ e\¢ Ä yêø£ + $H˚+<äT≈£î #·~y˚+<äT≈£î kı+|ü⁄>±e⁄+≥T+~.

4.2. ªø±<äTµ |ü<ä Á|üjÓ÷>∑+ :

ÄÁ‘j·T>±s¡T dü+uÛ≤wüD s¡#·q˝À #ùd eTs√ Á|üjÓ÷>∑+ @$T≥+fÒ ªø±<äTµ |ü<ä Á|üjÓ÷>∑+. @<Ó’Hê ø£ $wüj·÷ìïˇø£ bÕÁ‘· <ë«sê #Ó|æŒ+∫, yÓ+≥H˚ ªø±<äTµ nì|æ+∫ eTs√ $wüj·÷ìï #Ó|æŒkÕÔs¡T.

ñ<ë : ø±]à≈£î\qT <√#·T≈£îH˚≥≥Te+Ï ø£e´øÏÔ <ä>∑Zs¡ ø£$ nsTT ñ+&ç nC≤„q+>± |üì#˚ùd s¡|òüTTì ñ<∆•+∫ø±]àø£ Hêj·T≈£î&ÉT #Í<ä] ªª $TeTà*ï #·÷ùdÔ C≤ ÒdüTÔ+~µµ nq>± ªª qqTï #·÷ùdÔHê ? m+<äT≈£î ? µµ nì ÄX¯Ãs¡ +>±ø£$ n&ç–q e÷≥\≈£î ªª MT ne÷j·Tø£‘ê«ìøÏ, ø±<äT nC≤„Hêìøϵµ nì ª|ü]es¡Ôqµ Hê≥ø£+˝À #Í<ä] bÕÁ‘· <ë«sêÄÁ‘˚j·T |ü*øÏkÕÔs¡T. n+fÒ nqT≈£L\qT yÓ÷dü+ #˚ùd e´øÏÔøÏ ùdºŸyÓT+≥T¢ sêdædü÷Ô, ñ|üHê´dü |üÁ‘ê\T sêdædü÷Ô|üs√ø£å+>± Á|ü»\qT yÓ÷dü|ü⁄#˚Ã+<äT≈£î düVü≤ø£]+#˚ ø£$ ne÷j·Tø£‘ê«ìøÏ n+‘·≈£î $T+∫q nC≤„q‘ê«ìøÏ ‘·q≈£îC≤* ø£\T>∑T‘·T+<äì #Í<ä] #˚‘· |ü*øÏkÕÔs¡T s¡#·sTT‘·. n+fÒ Ç+<äT˝À yÓTT<äÏ e÷≥ø£+fÒ Ç+ø± ã\yÓTÆq nC≤„HêìïÁ|üjÓ÷–+#·&ÜìøÏ ªø±<äTµ Á|üjÓ÷>±ìï #˚XÊs¡T ÄÁ‘˚j·T.

n˝≤π> ªø£fi¯ ø√dü+µ HêÏø£ À ` ‘·q HêÏø£ À qÏ+#·q+<äT≈£î uÛÑs¡Ô eTs√ Åd”Ôì ô|fi≤¢&çq≥T¢ ‘Ó\TdüT≈£îqï sê<Ûä‘·q |ü⁄Ϻ+ÏøÏ yÓfi¯SÔ ªª sê<Ûä |ü⁄Ϻ+ÏøÏ yÓ[fl+<äì ` ø±<äT #·∫Ã+<äìµµ #Ó|üŒeTì ‘·q uÛÑs¡ÔøÏ ø=‘·Ô e÷eT>±¬s’qs¡+>∑j·T´≈£î #Ó|æŒ yÓfi¯fluÀ‘·T+~ sê<Ûä. n+fÒ Çø£ÿ&É yÓ[fl+~. #·∫Ã+~ nH˚ |ü<ë\ q&ÉTeT ø±<äT Á|üjÓ÷>±ìïÁ|üjÓ÷–+#·&É+˝À ÄÁ‘˚j·T Ä+‘·s¡ + @$T≥+fÒ ‘êqT n˝≤ yÓ[flq ‘·sê«‘· ‘êqT #·∫ÃqfÒº ‘·q uÛÑs¡Ôì uÛ≤$+#·eTì,Çø£ ‘·q‘√ m˝≤+Ï dü+ã+<Ûä+ Ò<äH ÄyÓT uÛ≤yêìï #Óù|Œ+<äT≈£î ¬s+&ÉT |ü<ë\qT Á|üjÓ÷–+#·&ÜìøÏ ªø±<äTµ Á|üjÓ÷>±ìï#˚XÊs¡T ÄÁ‘˚j·T.

Ç˝≤+Ï Á|üjÓ÷>±\T ñ<ëVü‰s¡D\T>± #Ó|üø√<ä\TÃ≈£î+fÒ mH√ï ñHêïsTT. Ç˝≤+Ï Á|üjÓ÷>±\T dæìe÷dü+uÛ≤wüD\˝À ≈£L&Ü mH√ï #˚XÊs¡T.

4.3. ø±´N &Ó’ ≤>¥‡ :

ÄÁ‘˚j·T>±] yêø£ ìsêàD+>± Ç˝≤+Ï XË’*ì ≈£L&Ü yês¡T nqTdü]kÕÔs¡T. ˇø£ bÕÁ‘· $wüj·÷ìï #Ó|ü⁄Ô+&É>± ÄbÕÁ‘· #Ó|üŒuÀj˚T $wüj·÷ìï m<äTÏ bÕÁ‘·\+<äTø=ì #Ó|üŒ&Üìï ø±´N &Ó’ ≤>¥ nqe#·TÃ.

ñ<ë : nÁø£eT dü+ã+<Ûä+‘√ ‹]π> ≈£L‘·T]ï ˙e⁄ ø£qeì yÓ+ø£≤Á~ sêeTT‘√ #Ó|üPÔ ªªqTyê«\+Ï ≈£L‘·T]ïø£qe⁄... ø£Hêï #·÷dü÷Ô...µµ (ã‘·ø£ìe«e⁄) nì @<√ #Ó|üŒuÀ‘·T+&É>± Ä eTT–+|ü⁄ yêø±´ìï sêeTT n+<äTø=ì ªªã‘·ø£ìe«<äTµµ nì n+≤&ÉT. n+fÒ á dü+uÛ≤wüD˝À qTe«˝≤+Ï ≈£L‘·T]ï ø£qe⁄. ø£Hêï #·÷dü÷Ô ã‘·ø£ìe«e⁄ Ò<ës¡Tø√e⁄ nì #Ó|üŒuÀj˚T n‘·ì uÛ≤yêìï m<äTÏbÕÁ‘· #˚‘· #Ó|æŒ+#·&É+. n˝≤π> eTs=ø£Ï.

ªeTqdü÷`ej·TdüTµ Hê≥ø£+˝À •e⁄&ÉT eT÷>∑>± Áù|$T+∫ ô|[fl #˚düTø√uÀj˚T *©¢ ¬s’ Ò« ùdºwüHéøÏ edüTÔ+&É>±]d”yé #˚düTø√e&ÜìøÏ ø£+>±s¡T>± yÓfi¯fluÀj˚T •e⁄&ç |ü]dæú‹ì #·÷dæ |ü+‘·T\T>±s¡T ‹s¡T|ü‹‘√ ªª ‹s¡T|ür! qTe⁄«ø±düÔ..µµ nH dü]øÏ ªªyÓfi≤ÔqT.. ø±˙ •e⁄DÏí MTs¡T nqedüs¡+>± ø£+>±s¡T ô|≥ºø£+&çµµ nì n+≤&ÉT. n+fÒô|’ Á|üjÓ÷>∑+˝À|ü+‘·T\T ªªqTe⁄« ≈£L&Ü ø±düÔ yÓfi¯flsê<äTµµ nì #Ó|üŒuÀj˚T n+XÊìï ø=qkÕ–+|ü⁄πø düe÷<Ûëq+>± ªªyÓfi≤ÔqTµµ nì‹s¡T|ü‹ bÕÁ‘· #˚‘· |ü*øÏ+#ês¡T ÄÁ‘˚j·T.

Ç˝≤ ÄÁ‘˚j·T ‘·q dü+uÛ≤wüD s¡#·q˝À ‘·q<Ó’q ˇø£ XË’*>± @s¡Œs¡#·Tø=ì á ø±´#Y &Ó’ ≤>¥‡qT sêXÊs¡T.

4.4. |ü<ä #·eT‘êÿs¡+ :

ÄÁ‘˚j·T ‘·q dü+uÛ≤wüD≤ s¡#·q˝À nedüs¡yÓTÆq#√≥ |ü<ä #·eT‘êÿsêìï #˚düTÔ+≤s¡T. n+fÒ n˝≤ #˚dæ bÕÁ‘· H√≥|ü*øÏ+#·&É+ e\¢ Ä bÕÁ‘·\T e÷≤¢&˚ e÷≥\˝À ãs¡Te⁄. ø=+‘· e´+>∑‘·qT rdüT≈£îsêe#·TÃ.

ñ<ë : b˛©dt ùdºwüHé u≤$˝À ø£ eTVæ≤fi¯ eTT>∑TZs¡T |æ\¢\‘√ <ä÷øÏ #·ìb˛‘·T+~. Ä dü+|òüT≥q qT+∫ s¡øÏå+∫qb˛©dt mdt.◊.‘√ ªªeTT>∑TZs¡T _&ɶ\T <=]ø±s¡+&çµµ nq>± ªª z yÓTÆ>±&é! eTT>∑TZs¡T _&ɶ Ò! n+<äs¡÷ #·ìb˛j˚Tsê!µµ nìmdt.◊.>±ãsê>± n&ç–q e÷≥\≈£î ªª#·∫à m|ü&√ b˛j·÷s¡+&ç µµ nì b˛©dt düe÷<Ûëq+ #ÓbÕŒ&ÉT.

eTq+ kÕ<Ûës¡D+>± #·ìb˛sTTq yêì >∑÷]à ªª #·∫Ãb˛j·÷&ÉT µµ nì n+≥÷ ñ+≤+. #êe&Éy˚T$TÏ?b˛e&Éy˚T$TÏ ! ÁbÕD≤\T Ò≈£î+&Ü ñ+&É≥y˚T #êe&É+. eT]b˛e&É+ dü+>∑‹ @$TÏ. Ç˝≤ ÁbÕD≤\T ø√˝ÀŒsTTqe´øÏÔ Àì Ä‘·à ñ+≥T+<ä+≤s¡T düπs <ëìï e~ ÒùdÔ á #·ìb˛e&É+ nH˚~ m|ü&√ »]–+<äH˚ $wüj·÷ìï #·∫Ãm|ü&√ b˛j·÷&É+&ç nì Á|üjÓ÷–kÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T. Ç˝≤+Ï |ü<ä #·eT‘êÿsê …H√ï yê] Hê≥ø£ kÕVæ≤‘· +˝À ø£ìŒkÕÔsTT.

4.5. X‚¢wü Á|ü<Ûëq+>± dü+uÛ≤wüD\T :

ªeTqdü÷`ej·TdüTµ Hê≥ø£+˝À X‚¢wü‘√ ≈£L&çq Á|üjÓ÷>±ìï #˚XÊs¡T. *©¢ ‹s¡T|ür\ dü+ã+<Ûëìï nbÕs¡∆+#˚düT≈£îH˚ |ü+‘·T˝‘√ Äj·÷ ªª ô|<ä›yêfi¯flj·÷ πs ø±ì MTøÏ+ø± ô|<ä›ãT<äT›\T sê Ò<äT µµ nì $eT]ÙdüTÔ+~. á e÷≥\<ë«sê ô|<ä›yêfi¯fl≈£î ô|<ä›]ø£ \ø£åD≤\T nH˚$ ñ+&Ü\ì #Ó|üŒ&ÜìøÏ ªô|<ä› ãT<äT∆\T µ nì Á|üjÓ÷–+#ês¡T.

sêÁ‘·+>± Ä|ò”düT˝ÀH˚ ≈£Ls=Ãì |üì#˚ùd nøö+f…+Ÿ‘√ ªª ‘Ó ≤¢]b˛sTT+~. u≤¬s&ÉT bı<Ó›øÏÿ+~ ≈£L&ܵµ nìeTTdü\j·T´ nq>± ªª‘Ó ≤¢]+<ë. VüA. bı<äT› ‘Ó ≤¢]+<˚ ø±ì á |üì ‘Ó ≤¢s¡ ≤ sTT+ø±µµ (uÛÑj·T+) nì nøö+f…+Ÿn+≤&ÉT. sêÁ‹ @$<Ûä+>± >∑&ç∫b˛sTT+<√. nsTTb˛sTT+<√ n˝≤π> ‘Ó ≤¢s¡T¢ #˚dæq |üì e÷Á‘·+ ‘Ó ≤¢πs¢<äT. n+fÒnsTTb˛ Ò<äH˚ ns¡∆+˝À X‚¢wü>± |ü*øÏkÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T.

4.6. $q÷‘·ï yêø£ Á|üjÓ÷>∑+ :

ªeTqdü÷`ej·TdüTµ Hê≥ø£+˝À ÄÁ‘˚j·T ªm ` C…&é µ nH˚ Ä+>∑¢ yêø±´ìï ‘Ó\T>∑T˝À ªnµ qT+∫ ªø£åµ nì m\yêyê&Üs√ #·÷<ë›+. eTTdü*‘·q+˝À •e⁄&ÉT *©¢ì ô|[fl #˚düTø√e&É+ >∑÷]à ‹s¡T|ü‹ |ü+‘·T\T‘√ yê~dü÷Ô ªá ô|[fldü+>∑‹ ªnµ yÓTT<ä\T ªø£åµ es¡≈£î Hê≈£î ‘Ó\TdüT µµ nì n+≤&ÉT. n<˚$<ÛäeTT>± mHé.õ.y√.Hê≥ø£+˝À ÄÁ‘˚j·T >√|æ

bÕÁ‘· <ë«sê ø£ ø=‘·Ôs¡ø£yÓTÆq Á|üe÷D≤ìï #˚|ækÕÔs¡T. eTq+ kÕ<Ûës¡D+>± neTà‘√&ÉT, <˚e⁄&ç kÕøÏå Ç˝≤ yê&É‘êeTT.eT]~ Ç\T¢ #·÷dæ e∫Ãq≥T¢ #Ó|üŒ>± ªì»+>±? nì n‘·ì e~q ÄX¯Ãs¡ +>± n&É>∑>± ªª Vü≤]X¯Ã+Á<äT&ç kÕøÏåµµ nì>√|æ #˚‘· |ü*øÏkÕÔs¡T. nã<ä∆eT+fÒ ms¡T>∑ì Vü≤]X¯Ã+Á<äT&çH˚ kÕøÏå>± ì*bÕs¡T ÄÁ‘˚j·T.

4.7. dü+øÏå|üÔ‘· :

ÄÁ‘˚j·T>±s¡T @<√ dæìe÷øÏ C…’\T yê‘êes¡D+ >∑÷]à sêj·÷*‡eùdÔ .. ndü\T C…’\T m˝≤ ñ+≥T+~? nø£ÿ&ÉU…’B\T, yêfi¯fl uÛÀ»Hê\T, |ü<ä∆‘·T Ò$TÀ ‘Ó\TdüTø=ì sêùdÔ u≤>∑T+≥T+<äì ôV’≤Á<ëu≤<é Àì ôd+Á≥˝Ÿ C…’\T¬øfi≤Ôs¡T.n˝≤ yÓ[fl Ä yê‘êes¡D≤ìï |ü]o*dü÷Ô ñ+fÒ j·÷eJ®e ø±sê>±s¡ •ø£å|ü&ɶ ˇø£ U…’B ÄÁ‘˚j·T>±] yÓ’|ü⁄ n<˚ |üì>±#·÷dü÷Ô yês¡T m≥Tb˛‘˚ n≥T bòÕ˝À ne⁄‘·÷ e⁄+fÒ n~ >∑eTì+∫q ÄÁ‘˚j·T >±s¡T U…’Bì ªªÇ≥Tsê..!µµ nì m≥Tb˛‘˚n≥T bòÕ˝À ne⁄‘·÷ e⁄+fÒ n~ >∑eTì+∫q ÄÁ‘˚j·T >±s¡T U…’Bì ªª Ç≥Tsê..!µµ nì |æ*∫ ªª @+ Hêj·THê n˝≤#·÷düTÔHêïe⁄?µµ nH˚ dü]øÏ ªª H˚qT MT n_Ûe÷ìì kÕsY!µµ nì U…’B düe÷<Ûëq+ #Óù|Ô, ªª nyÓ÷à!.. C…’ À¢ ≈£L&Ü Hên_Ûe÷qT\THêïπs!µµ nì ÄX¯Ãs¡ |ü&ç Äq+<ä+‘√ ªª @bÕ≥ Çwüº+ Hêj·THê?µµ nì n&çπ>dü]øÏ Ä U…’B ‘·qøÏwüºyÓTÆqÄÁ‘j·T>±] bÕ≥\qT #Ó|æŒ ªª HqT ≈£L&Ü ø£ ∫qï s¡#·sTT‘·H kÕsY! Hê Ä‘·àø£<∏äqT sêXÊqT. MTs¡T #·<äTe⁄‘·THêïsê?µµnì U…’B n&É>∑>±.. ªª C…’ À¢ |ü bÕ≥ Òø£ ô|<ä› Á>∑+<∏ä+ sêdæ ñ+≤&ÉT. H˚ì|ü&ÉT <ëìï #·∫Ãq≥T¢ #·<äyê* ø±uÀ\Tµµnì ÄÁ‘˚j·T >±s¡T eTqdüT˝À nqT≈£îH˚ Àù| dæ>∑¬sŸ ô|≥º À ‘√ø£ ≤¢ ñ+&˚ ø±–‘ê\ MT<ä sêdæq Ä ø±–‘·+eTTø£ÿ\qT CÒãT˝À qT+∫ rdæ ªª Ç<˚ kÕsY Hê Ä‘·àø£<∏ä µµ nì U…’B ÇkÕÔ&ÉT. Ä‘·àø£<∏ä sêXÊq+≥÷ ∫qïø±–‘·+eTTø£ÿ*∫Ãq Ä U…’Bì #·÷dæ ÄÁ‘˚j·T ªª meÁ&Ü M&ÉT µµ nì ÄX¯Ãs¡ b˛sTT <ëìï rdüTø=ì #·~$ n+<äT˝Àì$wüj·÷ìï Á>∑Væ≤+∫ µµ Ç~ b˛©dt e´edüú≈£î dü+ã+~Û+∫q mHéôd’ø√¢&ç&çj·÷µµ n+≤s¡T. ªª≈£î¢|üÔ+>± sêj·T&ÉeT+fÒnB! á »Hê\T, y˚T<Ûëe⁄\T, $eTs¡Ù≈£î\T H˚qT ≈£î¢|üÔ+>± sêkÕÔqqT≈£î+≤s¡T. n˝≤ n+≥T+fÒ Ç|ü&ÉT Hê≈£îq$«düTÔ+<äµµ H˚ yês¡T. Ç+‘·øÏ Ä dæ>∑¬sŸ ø±–‘·+ eTTø£ÿ\ô|’ Ä U…’B @$T sêXÊ&É+fÒ.. ªª H˚H=ø£ ‘·|ü #˚XÊqT.|üXÊÑêÔ|ü+‘√ b˛©düT\≈£î |ü≥Tºã&ܶs¡T. H˚qT ‘·|ü m˝≤ #˚XÊH√.. ø√s¡Tº À m˝≤ #ÓbÕŒ˝À b˛©düT\T Hê≈£î ø=ìï$wüj·÷\T #ÓbÕŒs¡T. n|ü&ÉT ndü\T H˚ ‘·|üŒ #˚XÊHê nì|æ+∫+~!µµ nì sêXÊ&ÉT. n+<äTπø ÄÁ‘˚j·T <ëìïªb˛©düT\ düs¡«dü«+µ nHêïs¡T. ªªÇ+‘·ø£+fÒ ≈£î¢|üÔ+>± Ç+¬øe¬s’Hê sêj·T>∑\sê? n<äj·÷´ ≈£î¢|üÔ‘·+fÒ!µµ nì yê]Á|æj·T•wüß´&ÉT C….¬ø.uÛ≤s¡$‘√ nH˚yês¡T eTVü‰ø£$ Ä#ês¡ ÄÁ‘˚j·T.

ÄÁ‘˚j·T dü+uÛ≤wüD≤XË’*˝À ø£ uÛ≤>∑+ á dü+øÏå|üÔ‘·. ÄÁ‘˚j·T dü+uÛ≤wüD≤ s¡#·q˝À bÕÏ+∫q+‘· dü+øÏå|üÔ‘· eTπss¡#·sTT‘· bÕÏ+#· Ò<äì Hê n_ÛÁbÕj·T+. ˇø£ >=|üŒ uÛ≤yêìï #Ó|üŒ&ÜìøÏ s¡#·sTT‘· e÷≥\H˚ sêj·÷*‡q nedüs¡+Ò<äT. q≥Tì q≥q <ë«sê ≈£L&Ü Ä uÛ≤yêìï #Ó|æŒ+#˚ $<Ûä+>± ≈£L&Ü sêj·Te#·TÃ. ª$X¯«XÊ+‹µ Hê≥ø£+˝À j·TT<ä∆+

n+fÒ @$TÀ #Ó|üŒeTì dü‘·eT nH˚ ∫qïbÕ|ü dæbÕsTT ‘ê‘·j·T´ düeTs¡j·T´qT n&É>∑>± ªª#·÷&Ée÷à ` Ç~ Hê ø±\T` Ç~ Hê #˚sTT ` Ç~ Hê ø£qTï µµ nì j·TT<ä∆+˝À ‘êqT b˛>=≥Tº≈£îqï nej·Tyê\ kÕúH˚ neTs¡TÃ≈£îqï ø£èÁ‹eTnej·Tyê …’ ø£qTï, ø±\T, #˚sTTì rdæ ã\¢ô|’ ô|Ϻ #·÷|ækÕÔ&ÉT. á $<Ûä+>± ÄÁ‘˚j·T>±s¡T e÷≥\T |ü*øÏ+#·≈£î+&ÜyêÏ ø£+fÒ ãs¡TyÓ’q uÛ≤yêìï q≥q <ë«sê |ü*øÏ+#ês¡T.

‘·q e´øÏÔ>∑‘· $wüj·÷\T (s¡Vü≤kÕ´\T) n˙ï ‘Ó*dæq eTTdü\j·T´‘√ f…Æ|ædüTº ªªn˙ï ø£&ÉT|ü⁄˝À <ë#·Tø√ eTTdü\j·T´µµnì ÁbÕ<Ûj·T|ü&ç n&ç–q e÷≥\≈£î eTTdü\j·T´ bÕÁ‘·#‘· ÄÁ‘j·T @$<ÛäeTT>± düe÷<Ûëq+ #Ó|æŒ+#ês¡+fÒ.. ªªn≤ºπ>e÷à,ø£&ÉT|ü⁄ ∫+∫ #·÷∫Hê ø£q|ü&É≈£î+&Ü <ëkÕÔqe÷à!µµ (uÛÑj·T+) nì |ü*øÏkÕÔs¡T. n+fÒ ÄyÓT≈£î dü+ã+~Û+∫q s¡Vü≤kÕ´\qTn‘·qT Ç+ø± m+‘· s¡Vü≤dü +>± <ë#·>∑\&√ Ä bÕÁ‘· <ë«sê s¡#·sTT‘· |ü*øÏ+#ês¡T.

‘·q ‘·eTTà&ÉT Ç+Ï Àì Ä]úø£ |ü]dæú‹ì yÓTs¡T>∑T|üs¡#·&ÜìøÏ ãkÕº+&ÉT˝À |üfiflbı&ç bı≤¢\T neTà&É+ nee÷q+>±|ò”\sTTq s¡+>∑Hê<Ûä+ uÛ≤s¡ qT ‹&ÉT‘·T+&É>± ªª m+<äTø£sê yê&É≤º ns¡TdüTÔHêï&ÉTµµ nì n‘·ì ‘·+Á&ç >√|æì n&É>∑>±ªª #êe Òø£ ` ã‘·ø£ Òø£µµ (mHé.J.y√.) nì >√|æ nqï s¡+>∑Hê<Ûä+ n+≤&ÉT. ∫qïe÷≥˝À Ä bÕÁ‘· dæú‹ì #ÓbÕŒs¡TÄÁ‘˚j·T. |ü]dæú‘·T\qT #·ø£ÿ~<äT›ø√e&Üìø£ì q\T>∑T]˝À #·T\ø£q>± ã‘·ø£ Òs¡T. n˝≤>∑ì #êe Òs¡T. ÇB eT<Ûä ‘·s¡>∑‹yê&ç J$‘·+. n+<äTπø #êe Òø£ ` ã‘·ø£ Òø£ nH˚ e÷≥qT |ü*øÏ+#ês¡T ÄÁ‘˚j·T.

Ç˝≤ ÄÁ‘˚j·T ‘·q dü+uÛ≤wüD≤ s¡#·q˝À dü+øÏå|üÔ‘·qT bÕÏ+∫ Hê≥ø±ìï #·ø£#·ø£ q&ç|æ+#·>∑*>±s¡T.

4.8. bÕÁ‘·\ kÕ«uÛ≤$ø£ ∫Á‘·D :

ÄÁ‘˚j·T ‘·q Hê≥ø±\˝Àì bÕÁ‘· kÕ«uÛ≤$ø£ ∫Á‘·D\qT dü+uÛ≤wüD\ <ë«sê ∫Árø£]kÕÔs¡T. Hê≥ø£+˝Àì Ädü+uÛ≤wüD\qT $+≥Tqï|ü&ÉT, #·÷düTÔqï|ü&ÉT eTq≈£î Ä bÕÁ‘· m˝≤+Ï<√ yÓ+≥H˚ ns¡∆eTe⁄‘·T+~. n+fÒ yê]e÷≥\˝ÀH˚ Ä bÕÁ‘·\ eTqdüÔ‘·«+ ns¡∆eTe⁄‘·T+~. ñ<ëVü≤s¡D≈£î ªnXÀø˘ kÕÁe÷Ÿµ Hê≥ø£+˝À ¬s+&ÉT eTqdüÔ‘ê«\dü«uÛ≤yê\qT ÄÁ‘˚j·T>±s¡T dü+uÛ≤wüD\˝À m˝≤ ÁbıC…≈£îº #˚XÊs√ #·÷<ë›+ !

ªª MD MT≥Hê?µµ nH˚ uÛ≤s¡ e÷≥\≈£îªª nXÀ≈£î&ÉT : MD ! MD ø±<äT, ‹cÕ´! &ÛÉ+ø± ` uÛÒØ!‹wü : eTs¡ ≤ j·TT<ä∆e÷?nXÀ≈£î&ÉT : ne⁄qT‹wü : eT] ôd\e⁄nXÀ≈£î&ÉT : @+?‹wü : HêøÏ+ø£ #√≥T Ò<äT.nXÀ≈£î&ÉT : ‹cÕ´!

‹wü : ø£å$T+#·+&ç

nXÀ≈£î&ÉT : yÓfi¯óÔHêïyê?

‹wü : MTπs yÓfi¯fl>=&ÉT‘·THêïs¡T.

nXÀ≈£î&ÉT : me]ï

‹wü : Áù|eTqT

nXÀ≈£î&ÉT : mø£ÿ&çøÏ

‹wü : á MT kÕÁe÷»´|ü⁄ bı*y˚Ts¡\T <ëÏ (nXÀø£düÁe÷Ÿ) nì n+≥T+~.

ô|’ dü+uÛ≤wüDqT ãϺ XÊ+‹, Áù|eT ì+&ÉT≈£îqï eT+∫ eTìwæ>± ñqï~ ‹wü bÕÁ‘·sTT‘˚ j·TT<√∆qTàKT&Ó’qnXÀ≈£î&ÉT BìøÏ $s¡T<ä∆yÓTÆq dü«uÛ≤e+, \ø£åD≤\T ø£\yê&Éì ‘Ó\TdüTÔ+~.

ªz≥T πøµ nH˚ HêÏø£ À m\ø£åq¢≈£î eTT+<äT z≥T¢ n&É>∑&ÜìøÏ e∫Ãq sêeTj·T´ ndü\T $wüj·T+ #Ó|üŒ≈£î+&ÜHêqTdü÷Ô z≥s¡T>± yÓ+ø£j·T´ z≥T≈£îqï n~Ûø±s¡ ã\+ >∑÷]à #Ó|üPÔ ªª ¬s+&ÉT HÓ\¢≈£î |üPs¡«+ yÓ+ø£j·T´e⁄ ø±MHê&ÉT.Ç|ü&ÉT yÓ+ø£j·T´≈£îqï ã\+ ù|s¡Tµµ nì >∑÷&ÛÜs¡∆eTT\T sêeTj·T´ #Ó|æŒq e÷≥\T ns¡∆+ ø±ì yÓ+ø£j·T´ µµ Ò<äj·÷´

@MT Ò<äT. Hêπø+ ◊X¯«s¡ + sê˝≤ ` mes√ #Ó|æŒq e÷≥\T $ì MTs¡T Ç≤¢ e÷≤¢&ç‘˚ @eq÷ï, ¬s+&ÉT HÓfi¢≈£îeTT+<äT Ç+ø±düÔ u≤>∑T+&˚yêDÏí. n|ü&ÉT |üP≥ ‹+&çøÏ –+»\Hêï e⁄+&˚$. Ç|ü&É$ Òe⁄. ¬s+&ÉT HÓfi¢≈£î eTTqT|ü⁄»MT+<ë] ø±&É HÍø£Ø e⁄+&˚ yêDÏí. Ç|ü&ÉB Ò<äT. MTπø+À ã\eT+≤s¡T. X¯‘·Ô+≤s¡T @+À y√s¡T #ÓbÕŒs¡j·÷´MTøÏ<ä+‘ê! –≥ºH√fiË¢es√ #Ó|æ‘˚ sTTì..µµ nì n+≤&ÉT.

á dü+uÛ≤wüD <ë«sê Ä bÕÁ‘· m+‘· ne÷j·Tø£s¡yÓTÆq<√, nC≤„qyÓTÆq<√ ‘Ó\TdüTÔ+~. uÛ≤cÕ|üs¡+>± |ü …¢ Á|ü»\e÷≥\qT á dü+uÛ≤wüD\˝À bÕÁ‘·H√≥ |ü*øÏ+#ês¡T ÄÁ‘˚j·T.

á$<ÛäeTT>± yê] dü+uÛ≤wüD\˝À $$<Ûä bÕÁ‘·\ eTqdüÔ‘·«+ dü«uÛ≤e+ düŒwüº+>± ø£ì|ædüTÔ+~.

4.9. HêÏø£, Hê≥ø±\˝À bÕ≥\ s¡#·Hê Á|üjÓ÷>∑+ :

ÄÁ‘˚j·T>±] Hê≥ø±\˝À Á|ü‘˚ ø£‘· @$T≥+fÒ bÕ≥\T. á bÕ≥\qT H˚|ü<∏ä ^‘·+>±H√, Åôd’ºŸ>±H√ bÕ&çkÕÔs¡T.ñ<ëVü≤s¡DøÏ sê»ø°j·T Ç‹eè‘·Ô+ >∑\ ªyêdüÔe+µ nH˚ Hê≥ø£eTTqT |ü]o*ùdÔ kÕe÷q´e÷ee⁄&ÉT HÍø£] nsTTq#Ó$Ïyê&ÉT bÕÁ‘· <ë«sê Hê≥ø£ Äs¡+uÛÑ+˝ÀH˚ `

ªª nqïyÓTÆ‘˚ H˚$Tsê ` eT]düTqïyÓTÆ‘˚H˚$Tsê ` sT÷bÕ&ÉT bı≥º≈£î Äø£*DϬ> nqïy˚T y˚‘êeTTsê.ø±+Á¬>ôd’‘˚H˚$Tsê ` eT]ø£eT÷´ìwüºsTT‘˚ H˚$TsêãTe«ô|Ϻ >∑T&ɶ sTTùdÔme«&Ó’q ˇø£fÒsê,mÁs¡ô|f…º nì j˚T$Tsê ` eT]|üdüT|ü⁄ ô|f…º nì j˚T$Tsêe÷≥ ‘·|üŒì eT+‹¬s’‘·Tz≥T Äj·TqøÏe«sê ! µµ nì bÕ&çkÕÔs¡T.

ù|<äyê&çøÏ |òü ≤Hê bÕغyê&˚ ¬>*∫ sê»´y˚T˝≤\H˚ ø±+ø£å ñ+&É<äT nqï+ ô|fÒº @ bÕغHÓ’Hê >ös¡$kÕÔ&ÉT. z≥Ty˚kÕÔ&ÉT. Ç~ |üP]Ô sê»ø°j·TbÕ≥. á bÕ≥˝ÀH˚ z≥s¡T bÕÁ‘· <ë«sê Hê≥ø£+ jÓTTø£ÿ dü+<˚X¯+ yÓTT<äfÒ #Ó|üŒã&çñ+≥T+~. Ç˝≤+Ï bÕ≥ Ò >ö‘·eTãT<ä∆, eTqdü÷`ej·TdüT Hê≥ø±\˝ÀqT n+‘ê´s¡ŒD HêÏø£ ÀqT ñHêïsTT.

4.10. dü+uÛ≤wüD\˝À Hê´#·Tsê*° :

ÄÁ‘˚j·T>±] dü+uÛ≤wüD\˝À Hê´#·Tsê*° e⁄+≥T+~. dü+uÛ≤wüD ˇø£ Á|üyêVü≤+˝≤ kÕ–b˛‘·T+~. mø£ÿ&É ÁuÒø˘nsTTq≥T¢ e⁄+&É<äT. ñ<ëVü≤s¡Dø° mHé.õ.y√.˝Àì ˇø£ düìïy˚XÊìï |ü]o*ùdÔ ns¡úeTe⁄‘·T+~.

ˇø£Á|üø£ÿ d”]j·Tdt>± Ç+Ï n<Ó› $wüj·TyÓTÆ >√|æ Ä Ç+Ï ‘·s¡|ü⁄q yê&Ó’q X¯s¡à‘√ yê~+∫ $dæ–b˛sTT ñ+&É>±,X¯s¡à bÕÁ‘· ìÅwüÿeTD‘√ yêøÏÀ¢ _#·Ã>±&ç bÕÁ‘· Á|üy˚X¯ô|≤ºs¡T ÄÁ‘˚j·T.

ªª y˚T&É À¢ ≈£î*øÏHê,>∑T&çôd˝À¢ ≈£î*øÏHê,

ø£f…º À¢ ˇø£ ≤¬> ø±*b˛yê*!ã÷&ç<ä À ˇø£Ï>± ≈£\dæb˛yê*e⁄qï Hê\T>∑THêfi¯ó¢ e⁄_“b˛≈£îsê !

ø£qTï ‘Ó*j·Tì Ø‹ >∑s¡«|ü&ÉuÀ≈£îsê!µµ nì _#·Ã>±&ÉT bÕ&˚ bÕ≥qT $qï >√|æ ªª ÇB y˚<ë+‘·+! Ä ø√°X¯«s¡T&ç#Óe⁄˝À¢ Ç\T¢ ø£≥Tºø=ì #Ó|üŒsê u≤ãT. e÷¬ø+<äTø° y˚<ë+‘·+µµ nì n+≤&ÉT. _#·Ã>±&ç ≤ n˝≤ #Ó|æŒHêø£ ªª u≤ã÷!Äø£* ! e÷&çb˛‘·T+&Ü! µµ nH˚ dü]øÏ ªª ÄVü‰s¡XÊU≤eT+Á‹ q&ÉT>∑Tµµ nì n+≤&ÉT >√|æ. ªª u≤ãT! e÷ sêE\Tµµ nìeT∞¢ n&É>∑&É+ yÓTT<ä\Tô|fÒº dü]øÏ ªª @&çÃq≥Tº+~. ˙ ø£fi¢≈£î y˚T+ e÷sêE˝≤¢ n>∑T|ædüTÔHêï+. yÓfi¯ófl yÓfi¯ó¢µµ n+≤&ÉT>√|æ. Ç˝≤ dü+uÛ≤wüDqT düs¡fi¯+>±qT, düVü≤»‘·«+‘√qT q&ç|æ+#·&É+˝À ÄÁ‘˚j·T Á|ü‘˚ ø£XË’*ì nqTdü]kÕÔs¡T.

4.11 bÕÁ‘·\ |ü]#·j·T+ :

ÄÁ‘˚j·T Hê≥ø£ kÕVæ≤‘· s¡#·q˝À yê] Á|ü‘˚ ø£ XË’* @$T≥+fÒ bÕÁ‘·\ |ü]#·j·T+. bÕÁ‘·\ dü«uÛ≤e+ @$TÏ,Áù|ø£å≈£î\≈£î Ä bÕÁ‘·qT m˝≤ #·÷|æ+#ê* yêfi¯fløÏ Ä bÕÁ‘·\T m˝≤ n>∑T|æ+#ê* nì ø=‘·Ô ø± ¬sø£ºsYì d”Hé ÀÁ|üy˚X¯ô|≥ºuÀj˚T eTT+<äT Ä ø± ¬sø£ºsY >∑÷]à ÄÁ‘˚j·T m˝≤ sêkÕÔs√ #·÷<ë›+.

ªª ‹s¡T|ü‹ eT+∫ n+<ä>±&ÉT. ø£+&É\T ‹]–q <˚Vü≤+. n˝≤>∑ì yÓTTs¡≥Tyê&ÉT ø±<äT. n‘·ì ø£fi¯ó¢ m˝≤+ÏÄ&É<ëqïsTTHê nfÒº ø£ ø£åDø±\yÓTÆq Äø£]¸+∫ ì\|æy˚j·T>∑\e⁄. Ä˝≤>∑ì ô|<ä›M ø±e⁄ µµ nì ªeTqdü÷ ej·TdüTµHêÏø£ À sêXÊs¡T. Ç<˚ HêÏø£ À *©¢ bÕÁ‘·qT |ü]#·j·T+ #˚dü÷Ô ªª ã+&ç #·Áø±˝≤¢+Ï ø£fi¯ó¢, ø±fi¯flπø >±ì ø£fi¯fl≈£î Òe⁄CÀfi¯óflµµ... Ç˝≤ sêkÕÔs¡T. n<˚$<Ûä+>± ªyêdüÔe+µ Hê≥ø£+˝À ªª ôdã“qï e#êÃ&ÉT. ø£fi¯fl<ë›\T, #˚‹ø£Ás¡, ô|’|ü+#· n‘·ìÄ‘·àã+<ÛäTe⁄\T µµ nì düTã“qï bÕÁ‘·qT, n˝≤π> ªø√Ï>±&ÉT e#êÃ&ÉT. ø√s¡MTkÕ\T, ø√s¡#·÷|ü⁄\T n‘·ì ÄuÛÑs¡D≤\+≥÷ø√Ï>±&ç bÕÁ‘·qT dæ+|ü⁄˝Ÿ>± |ü]#·j·T+ #˚kÕÔs¡T. Ç+ø=+#Ó+ es¡íHê‘·àø£+>± yÓ+ø£≤Á~ bÕÁ‘·qT m˝≤ |ü]#·j·T+#XÊs¡+fÒªª dü+kÕÿs¡yÓTs¡>∑ì E≥Tº, >∑&ɶ+, #êø£* sTT≥T¢ jÓTs¡>∑ì ã≥º\T, >∑T+&û\T Òì #=ø±ÿ˝À qT+∫ m+&çb˛sTTq>∑T+&Ó\T ø£ì|ædü÷Ô e⁄+≤sTTµµ. nì sêXÊs¡T. á$<ÛäeTT>± ÄÁ‘˚j·T #·eT‘êÿs¡+>± bÕÁ‘·\qT Á|üy˚X¯ô|fÒº eTT+<äT<äs¡Ù≈£î\≈£î ˇø£ dü÷#·q>± ø± ¬sø£ºs¡¢qT |ü]#·j·T+ #˚kÕÔs¡T. Hê≥ø±ìï #·~y˚ bÕsƒ¡≈£î\T Ä bÕÁ‘·\ dü«uÛ≤yêìï `dü«s¡÷bÕìï ns¡ú+ #˚düTø√e&Üìπø ÄÁ‘˚j·T>±s¡T n˝≤ bÕÁ‘·\qT |ü]#·j·T+ #˚XÊs¡T.

4.12. s¡+>∑düú\ s¡÷|üø£\ŒHê s¡#·q :

ÄÁ‘˚j·T>±s¡T s¡+>∑düú ≤ìï m˝≤ n\+ø£]+#ê˝À $e]+#˚ e÷≥\˝À ≈£L&Ü ø£$‘ê‘·àø£/es¡íHê‘·àø£ <Û√s¡DT\Tø£ì|ækÕÔsTT. ªyêdüÔe+µ Hê≥ø£+˝Àì ¬s+&Ée s¡+>∑+qT Á|ü<ä]Ù+#·uÀj˚T eTT+<äT s¡+>∑düú\+ m˝≤ ñ+&Ü˝À Ç˝≤sêXÊs¡T. ªª ø£wüºJe⁄\ ∫s¡T>∑T >∑T&çôd\T+&˚ Á|ü<˚X¯+ ] yÓ\T|ü\, <ä>∑Zs¡H˚ düàXÊq+..µµ Ç˝≤ #Ó|üPÔ ªª ø£#√≥ Á|üø£è‹@s¡Œs¡∫q s¡#·Ã˝≤+Ï sê‹ ‹HÓï e⁄+~. <ëì <ä>∑Zs¡ eTTdü*#Ó≥Tº n+‘êb˛sTT meTTø£\T e÷Á‘·+ e⁄qï <ä]Á<äTì˝≤ì\ã&ç e⁄+~µµ nì es¡íHê‘·àø£+>± #ÓbÕÔs¡T ÄÁ‘˚j·T.

ÄÁ‘˚j·T>±s¡T dü«j·T+>± <äs¡Ù≈£î\T, q≥T\T ø±ãϺ Hê≥ø£+˝Àì bÕÁ‘·T #˚ùd @ $<ÛäeTT>± qÏ+|üCÒj·÷˝Àyê] Vü‰euÛ≤yê\T @$<ÛäeTT>± ñ+&Ü˝À Ç˝≤ yê] Hê≥ø£ s¡#·q˝ÀH˚ yê] &Ó’¬sø£åHé ñ+≥T+~. ªˇø£ÿ s¡÷bÕsTTµHêÏø£qT |ü]o*ùdÔ n+<äT˝À s¡+>∑düú ≤ìï m˝≤ n\+ø£]+#ê˝À #Ó|æŒ ìs¡T<√´>∑ j·TTe≈£î …’q Ä bÕÁ‘·\qT #·÷ùdÁù|ø£å≈£î\T m˝≤ ñ+&Ü˝À #Ó|üPÔ eTT–+|ü⁄>± ªªbÕ|ü+! yêfi¯fl u≤<Ûä\T yêfi¯ó¢ |ü&ÉT‘·THêïs¡T. Hêπø+ qe«+&ç. ∫e]øÏMTs¡T @&ÉTkÕÔs¡Tµµ nì Ä HêÏø£ $cÕ<ë+‘êìï ‘Ó*j·TCÒkÕÔs¡T.

4.13. s¡+>∑+ (Hê≥ø£+˝À) eTT–+|ü⁄ :

ÄÁ‘˚j·T ‘·q HêÏø£ Hê≥ø±\˝À s¡+>∑+ eTT–+|ü⁄˝À >±ì ndü\T Hê≥ø±+‘êìøÏ dü+ã+~Û+∫ yês¡T sêùde÷≥\T ≈£L&Ü ã\+>± e⁄+≤sTT. ñ<ëVü≤s¡DøÏ mHé.õ.y√.Hê≥ø±ìï |ü]o*ùdÔ >√|æ ‘·q nqï Ç+Ï |ü]dæú‘·T\Á|üuÛ≤yêìøÏ ‘·\e+∫ \+#êìøÏ bÕ\Œ&ܶ&Éì ‘Ó\TdüTø=ì nqï eTqdüTqT e÷]Œ+∫ \+#·+>± |ü⁄#·TÃ≈£îqï >∑T&ɶ\eT÷≥, &ÉãT“qT ‹]– yêfi¢πø Çe«&ÜìøÏ >√|æ ãj·T\T<˚s¡>± esê¸ìøÏ Ä–b˛j˚T düìïy˚XÊìï ÄÁ‘˚j·T m˝≤ sêXÊs¡+fÒªª‘·\T|ü⁄ ‘Ó]#˚≥|üŒÏøÏ »\T¢ õe⁄«eTì ø=Ϻ+~. Ä>±&ÉT. Á|üø£è‹ Ä ≈£î≥T+ã HÓ’‹ø£ |ü‘·HêìøÏ kÕj·T|ü&ç+~µµ nìsêkÕÔs¡T. ªÁ|üø£è‹ Ä ≈£î≥T+ã HÓ’‹ø£ |ü‘·ø±ìøÏ kÕj·T|ü&ç+~µ nH˚ yêø£ + Hê≥ø°j·T+>± #·÷|æ+#·&ÜìøÏ M\TÒø£b˛sTTq Hê≥ø±ìï #·~y˚ bÕsƒ¡≈£î\≈£î ÄdüøÏÔ ø£*–düTÔ+~ á XË’*.

á$<ÛäyÓTÆq XË’*ì @s¡Œs¡#·T≈£îHêïs¡T ø±ãfÒº.. ÄÁ‘j·T >±s¡T uÛÖ‹ø£+>± eTqeT<Ûä Ò≈£îHêï yê] kÕVæ≤‘· ˝Àø£+˝ÀÇ+ø± Áã‹πø e⁄Hêïs¡T. n+<äTπø q\u…’ <äXÊu≤›\ ÁøÏ‘·+ sêdæq yê] Hê≥ø±\ >∑÷]à Ç|üŒÏø° #Ó|ü≈£î+≥THêï+ `#·<äTe⁄‘·THêï+ ` á Hê≥ø±\qT HêÏø£\qT #·÷düTÔHêï+ ` #·÷kÕÔ+! <ä°CŸ ÄÁ‘˚j·T.

á$<Ûä+>± ÄÁ‘j·T >±s¡T $$<Ûä ø£<∏ë+XÊ\‘√ Hê≥ø±ìï sêdæ |ü<äTHÓ’q dü+uÛ≤wüD\‘√ Hê≥ø±ìï s¡øÏÔ ø£Ïº+#ês¡T.ÄÁ‘j·T >±] Hê≥ø£ dæìe÷ dü+uÛ≤wüD\qT |ü]o*ùdÔ Hê≥ø£ kÕVæ≤‘· +˝ÀH ÄDÏeTT‘ê´˝≤¢+Ï dü+uÛ≤wüD\THêïj·Tì#ÓbÕŒ*‡ edüTÔ+~. ˇø£ s¡#·sTT‘· sêdæq ø£<∏ä≈£î ` <äs¡Ùø£ ìsêà‘·\ n_Ûs¡T∫ y˚Ts¡≈£î ` q≥T\qT <äèwæº À ô|≥Tºø=ìsêùd dæìe÷ dü+uÛ≤wüD˝≤¢ >±ø£ Hê≥ø£ dü+uÛ≤wüD≤ s¡#·q˝À Ç‘·s¡T\ CÀø£ + ñ+&É<äT ø£qTø£H˚ ÄÁ‘˚j·T n<äT“¤‘·yÓTÆqdü+uÛ≤wüD\T sêXÊs¡T. @~ @yÓTÆHê Hê≥ø£ s¡#·q≈£î ÄÁ‘˚j·T >±s¡T d”«ø£]+#˚ ø£<∏ëedüTÔe⁄. ñ|üjÓ÷–+#˚ uÛ≤wü, bÕÁ‘·\q&ç|æ+|ü⁄, düìïy˚X¯ ø£\Œq, dü+uÛ≤wüD\ yê&ûy˚&ç, s¡#·Hê XË’*.. Çe˙ï ÄÁ‘˚j·T≈£î eT+∫ >∑T]Ô+|ü⁄qT rdüTø=#êÃsTT.

ªª Hê≥ø£s¡+>∑+ sT÷ HêÏøÏ e⁄qï‹ì kÕ~Û+#·>∑*–+<ä+fÒ <ëìøÏ eT÷\|ü⁄s¡Twüß&ÉT ÄÁ‘˚j·Tµµ nì ø°.X‚.|ü⁄\¢j·T´>±s¡T Ä<ÛäTìø£ ‘Ó\T>∑T Hê≥ø£ j·TT>∑ø£s¡Ô ÄÁ‘˚j·T>±]ì Á|üdüTÔ‹+#ês¡T.

n<˚$<ÛäeTT>± ªª Hê s¡#·q≈£î VüA´eTsY. Äj·Tq s¡#·q≈£î VüA´eTìfÒ]j·THé ôd+ÏyÓT+Ÿ‡ e⁄+≤sTT. k˛wü ŸÁ&Üe÷ Áf…+&é ôd≥ºsY ÄÁ‘˚j·Tµµ nì l &ç.$.qs¡düsêE >±s¡T ÄÁ‘˚j·Tì ø=ìj·÷&Üs¡T.