astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één...
TRANSCRIPT
![Page 1: Astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één ziekte?paogmaastricht.nl/wp-content/uploads/2014/06/Presentatie-Han-Hendriks... · Conclusie “hoestende](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040715/5e1e9825bac1ea74484e95b4/html5/thumbnails/1.jpg)
Astma en hoesten bij jonge kinderen………………………….één ziekte?
Refereermiddag KG/JGZ,12 oktober 2007
Dr JJE Hendriks,Kinderarts voor longziekten
academisch ziekenhuis Maastricht
![Page 2: Astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één ziekte?paogmaastricht.nl/wp-content/uploads/2014/06/Presentatie-Han-Hendriks... · Conclusie “hoestende](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040715/5e1e9825bac1ea74484e95b4/html5/thumbnails/2.jpg)
zagen/piepenvolzitten
(Wheezing)
Hoesten(Coughing)
benauwdheid,Kortademig(Dyspnoe)
Wat is astma ??
Atopie ?BHR ?Inflammatie ?
![Page 3: Astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één ziekte?paogmaastricht.nl/wp-content/uploads/2014/06/Presentatie-Han-Hendriks... · Conclusie “hoestende](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040715/5e1e9825bac1ea74484e95b4/html5/thumbnails/3.jpg)
Astma in historisch perspectief• ’60/’70: Alles wat piept is astma! → CARA• 1991: 1e consensus: astma is een chronisch
inflammatoire ziekte en anti-inflammatoire therapie is derhalve essentieel in de therapie
• 1995: Niet alles wat piept of bromt, bij zuigelingen, peuters en kleuters, is astma!
• 1997: 2e consensus: bij kinderen <6 jaar bestaan er 2 vormen: echt astma / voorbijgaand astma
• HA-standaard (’98): symptoom diagnose / astma
• 2002: 3e consensus: bij kinderen 3 vormen: episodisch - persisterend piepen en allergisch astma
![Page 4: Astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één ziekte?paogmaastricht.nl/wp-content/uploads/2014/06/Presentatie-Han-Hendriks... · Conclusie “hoestende](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040715/5e1e9825bac1ea74484e95b4/html5/thumbnails/4.jpg)
![Page 5: Astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één ziekte?paogmaastricht.nl/wp-content/uploads/2014/06/Presentatie-Han-Hendriks... · Conclusie “hoestende](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040715/5e1e9825bac1ea74484e95b4/html5/thumbnails/5.jpg)
“Astma” bij kinderen
1 2 3 54
Episodische piepers:Symptoom diagnose
Persisterende piepers:BHR
(klassiek) AstmaAllergie + BI
Aantalkinderen met:
Symptomen
Medicatie
Longfunctie↓
10
Leeftijd (jaren)
![Page 6: Astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één ziekte?paogmaastricht.nl/wp-content/uploads/2014/06/Presentatie-Han-Hendriks... · Conclusie “hoestende](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040715/5e1e9825bac1ea74484e95b4/html5/thumbnails/6.jpg)
Inflammatie bij astmaInflammatie bij astma
![Page 7: Astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één ziekte?paogmaastricht.nl/wp-content/uploads/2014/06/Presentatie-Han-Hendriks... · Conclusie “hoestende](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040715/5e1e9825bac1ea74484e95b4/html5/thumbnails/7.jpg)
Inflammatie in de LuchtwegenExhaled Breath Condensate
– tidal breathing/masker– 2-weg klep– 10 minuten– glazen condenser (0-1°C)– opslag bij -80 °C
RobroeksRobroeks et al. Ann Allergy Asthma et al. Ann Allergy Asthma ImmunolImmunol 2006; 96: 3492006; 96: 349--5555
RosiasRosias PP et al. PP et al. PediatrPediatr Allergy Allergy ImmunolImmunol 2004; 15: 42004; 15: 4--1919
![Page 8: Astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één ziekte?paogmaastricht.nl/wp-content/uploads/2014/06/Presentatie-Han-Hendriks... · Conclusie “hoestende](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040715/5e1e9825bac1ea74484e95b4/html5/thumbnails/8.jpg)
Bronchiale Hyperreactiviteit bij astmaBronchiale Hyperreactiviteit bij astma
hypersensitiviteit
hyperreactiviteit
![Page 9: Astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één ziekte?paogmaastricht.nl/wp-content/uploads/2014/06/Presentatie-Han-Hendriks... · Conclusie “hoestende](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040715/5e1e9825bac1ea74484e95b4/html5/thumbnails/9.jpg)
Positionering patient met “Astma”
LW-obstructie:Wheezen/piepenFEV1↓Reversibiliteitß2-mimetica helpen
Bronchiale HyperReactiviteitHoesten
Aspecifieke prikkels:Rook, mist, koude
InspanningErfelijk
Bronchiale Inflammatie:Allergie (specifieke prikkels)SeizoenSecundair aanLW-infectie
Patiënt
![Page 10: Astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één ziekte?paogmaastricht.nl/wp-content/uploads/2014/06/Presentatie-Han-Hendriks... · Conclusie “hoestende](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040715/5e1e9825bac1ea74484e95b4/html5/thumbnails/10.jpg)
Positionering patient met “Astma”naar ernst
Zeer ernstig astma (stap 4)
Mild astma (stap 1)
![Page 11: Astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één ziekte?paogmaastricht.nl/wp-content/uploads/2014/06/Presentatie-Han-Hendriks... · Conclusie “hoestende](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040715/5e1e9825bac1ea74484e95b4/html5/thumbnails/11.jpg)
Indeling ernst van Astma
Ernstig (stap 4)Zeer ernstig (chronisch)
Mild intermitterend (stap 1)
Mild persisterend (stap 2)
Matig ernstig (stap 3)
Niet detecteerbaar
GINA:
![Page 12: Astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één ziekte?paogmaastricht.nl/wp-content/uploads/2014/06/Presentatie-Han-Hendriks... · Conclusie “hoestende](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040715/5e1e9825bac1ea74484e95b4/html5/thumbnails/12.jpg)
Indeling ernst van Astma
Ernstig (stap 4)Zeer ernstig (chronisch)
Mild intermitterend (stap 1)
Mild persisterend (stap 2)
Matig ernstig (stap 3)
“Nooit” bij dokter
Huisarts
Kinderarts
Samen
3elijn
Davos, Jacobshorn
Niet detecteerbaar
GINA:
![Page 13: Astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één ziekte?paogmaastricht.nl/wp-content/uploads/2014/06/Presentatie-Han-Hendriks... · Conclusie “hoestende](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040715/5e1e9825bac1ea74484e95b4/html5/thumbnails/13.jpg)
Prevalentie van “mild” astma
• Huisartsen populatie:Mild astma is ±50 % van de astma patienten.
• Persistent mild astma is 1/3 van de mild astma patienten.
![Page 14: Astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één ziekte?paogmaastricht.nl/wp-content/uploads/2014/06/Presentatie-Han-Hendriks... · Conclusie “hoestende](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040715/5e1e9825bac1ea74484e95b4/html5/thumbnails/14.jpg)
Wereldwijde Prevalentie van Astma leeftijd: 13-14 jaar
> 9%
6 to < 9%
3 to 6%
< 3%
ISAAC Steering Committee, Lancet 1998
![Page 15: Astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één ziekte?paogmaastricht.nl/wp-content/uploads/2014/06/Presentatie-Han-Hendriks... · Conclusie “hoestende](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040715/5e1e9825bac1ea74484e95b4/html5/thumbnails/15.jpg)
Prevalentie van astma in de laatste 30 jaren
0
5
10
15
20
25
30
%
Wheeze Astma Eczeem Hooikoorts
1964 1989 1994 1999
Kinderen uit Aberdeen (schoolleeftijd)
![Page 16: Astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één ziekte?paogmaastricht.nl/wp-content/uploads/2014/06/Presentatie-Han-Hendriks... · Conclusie “hoestende](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040715/5e1e9825bac1ea74484e95b4/html5/thumbnails/16.jpg)
Twijfel aan diagnose astma <5 jaar• Is er werkelijk sprake van “wheezing”
• Bovenste LW: snurken, loopneus, otitis
• Symptomen vanaf de eerste levensdagen
• Acuut begin van klachten
• Chronisch productieve hoest /sputum
• Toename wheeze na eten, liggen, braken
• Aanwijzingen voor immuundeficientie
• Continue, niet verdwijnend of juist toenemende symptomen
A. Bush. Diagnosis of asthma in children under five. Prim Care Respiratory J. 2007; 16: 7-15.
![Page 17: Astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één ziekte?paogmaastricht.nl/wp-content/uploads/2014/06/Presentatie-Han-Hendriks... · Conclusie “hoestende](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040715/5e1e9825bac1ea74484e95b4/html5/thumbnails/17.jpg)
Hoesten is niet altijd Astma!• Bovenste LW-infecties (KNO, meestal viraal)
• Lage LW-infecties: RSV, pneumococ/mycoplasma + specifieke: TBC, kinkhoest, chlamydia
• Immuundeficienties: IgG2/IgA-deficientie
• Gastro Oesofageale Reflux
• Recidiverende aspiratie (retardatie)
• BPD, Cystic Fibrosis, ICS (trilharen)
• Congenitale afwijkingen:• Hart: m.n. grote vaten• Long (cysten, CAM)
• Verworven structurele longafwijkingen
DD !
![Page 18: Astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één ziekte?paogmaastricht.nl/wp-content/uploads/2014/06/Presentatie-Han-Hendriks... · Conclusie “hoestende](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040715/5e1e9825bac1ea74484e95b4/html5/thumbnails/18.jpg)
Kliniek “hoestende jonge kind”
• “Astma-syndroom”– reversibel (spontaan + na R/), (a-) specifieke prikkels
• Infekties LW (bacterieel - viraal / hoog - laag)
– omgeving: kinkhoest, TBC, atypische pneumonie
• Bronchiolitis (RS-virus)
– epidemie (nov.-april), <24 mnd, rhinorrhoe, koorts
– risico bij (ex-) prematuur, neonaat, hart/long afwijking
• Afweerstoornis– chronische (wisselende) infekties, failure to thrive
![Page 19: Astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één ziekte?paogmaastricht.nl/wp-content/uploads/2014/06/Presentatie-Han-Hendriks... · Conclusie “hoestende](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040715/5e1e9825bac1ea74484e95b4/html5/thumbnails/19.jpg)
Kliniek “hoestende kind” 2
• Gastro-Oesofageale-Reflux:– relatie met voeding en houding, braken, foetor, stridor
• Broncho-Pulmonale-Dysplasie:– prematuriteit, beademing, op 28e dg nog O2-behoefte
• Cystic Fibrosis: (mucoviscoïdose, taai-slijm ziekte)
– veel LW-infekties, steatorrhoe, failure to thrive
• Ciliaire dyskinesie: Immotiel Ciliën Syndroom
– +/- complete situs inversus (Kartagener)
– hardnekkige hoge én lage LW-problematiek (familiair?)
![Page 20: Astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één ziekte?paogmaastricht.nl/wp-content/uploads/2014/06/Presentatie-Han-Hendriks... · Conclusie “hoestende](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040715/5e1e9825bac1ea74484e95b4/html5/thumbnails/20.jpg)
Kliniek “hoestende kind” 3
• Corpus alienum/aspiratie van voeding:– acuut hoesten bij gezond kind (1-3 jaar), unilateraal
• Anatomische/ functionele afwijkingen:– luchtwegen: bronchiaalboom, laryngo-, tracheomalacie,
tracheo-oesofageale fistel, bronchogene cyste, bronchiectasie
– hart/vaten: souffle, decompensatio cordis, m.n. bij afwijkingen grote vaten b.v. vaatring
• Ruimte Innemend Proces (in thorax): – b.v. lymfklieren, haemangioom, neurofibroom, maligniteit
![Page 21: Astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één ziekte?paogmaastricht.nl/wp-content/uploads/2014/06/Presentatie-Han-Hendriks... · Conclusie “hoestende](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040715/5e1e9825bac1ea74484e95b4/html5/thumbnails/21.jpg)
![Page 22: Astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één ziekte?paogmaastricht.nl/wp-content/uploads/2014/06/Presentatie-Han-Hendriks... · Conclusie “hoestende](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040715/5e1e9825bac1ea74484e95b4/html5/thumbnails/22.jpg)
Therapie bij Atopie
Medicatie Eczeem Astma Rhinitis Conjunctivitis
Locale steroiden
++ +++ +++ +++
Bronchus- verwijders
- +++ - -
Cromonen - + + ++
Anti- histaminica
+ - ++ +
Anti-leukotrienen
- + + -
+++= hoogst effectief; ++= effectief; += zwak effectief; – = ineffectief
![Page 23: Astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één ziekte?paogmaastricht.nl/wp-content/uploads/2014/06/Presentatie-Han-Hendriks... · Conclusie “hoestende](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040715/5e1e9825bac1ea74484e95b4/html5/thumbnails/23.jpg)
Cellulaire Effecten van GlucocorticoidenStructurele Cellen
Epitheel cel
Cytokinesmediatoren
Endotheel cel
Bronchiale Gladde spier
Slijmklier
Lekkage
β2-receptors
Mucussecretie
Inflammatoire CellenEosinofiel
T-lymfocyt
Mastcel
Macrofaag
Dendritische cel
Aantal(apoptosis)
Cytokines
Aantal
Cytokines
Aantal
![Page 24: Astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één ziekte?paogmaastricht.nl/wp-content/uploads/2014/06/Presentatie-Han-Hendriks... · Conclusie “hoestende](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040715/5e1e9825bac1ea74484e95b4/html5/thumbnails/24.jpg)
Behandeling met ICSin jonge kinderen met “wheezing”
yes no Bisgaard 1990 b Van Bever 1990 b Noble 1992 b Connett 1993 b De Blic 1996 b Baker 1999 b Bisgaard 1999 b Nielsen 2000 b Roorda 2001 b Leflein 2002 b
Persisterende piepers
yes no Wilson 1995 b Stick 1995 b Doull 1997 b Barrueto 2002 b
Episodische piepers
![Page 25: Astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één ziekte?paogmaastricht.nl/wp-content/uploads/2014/06/Presentatie-Han-Hendriks... · Conclusie “hoestende](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040715/5e1e9825bac1ea74484e95b4/html5/thumbnails/25.jpg)
Eindlengte Eindlengte –– TargetlengteTargetlengte
Agertoft + Pedersen in N.Engl.J.Med. Oct.12, 2000:
• Grote spreiding in lengte tussen kinderen• Als groep geen verschil met targetlengte door inhal. steroiden• Onafhankelijk van leeftijd, duur en dosis inhal. Steroiden
![Page 26: Astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één ziekte?paogmaastricht.nl/wp-content/uploads/2014/06/Presentatie-Han-Hendriks... · Conclusie “hoestende](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040715/5e1e9825bac1ea74484e95b4/html5/thumbnails/26.jpg)
Huidige applicaties: aerosol + voorzetkamer + masker
![Page 27: Astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één ziekte?paogmaastricht.nl/wp-content/uploads/2014/06/Presentatie-Han-Hendriks... · Conclusie “hoestende](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040715/5e1e9825bac1ea74484e95b4/html5/thumbnails/27.jpg)
Huidige applicaties: poeder inhalers
![Page 28: Astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één ziekte?paogmaastricht.nl/wp-content/uploads/2014/06/Presentatie-Han-Hendriks... · Conclusie “hoestende](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040715/5e1e9825bac1ea74484e95b4/html5/thumbnails/28.jpg)
Inhalatievormen bij Astma naar Leeftijd
Vorm <4 jaar 4-7 jaar ≥7 jaarAerosol +Voorzetkameren MaskerAerosol + VZKmet MondstukAerosolalleenPoeder-inhalator
ongeschiktminder adequaat
geschikt
![Page 29: Astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één ziekte?paogmaastricht.nl/wp-content/uploads/2014/06/Presentatie-Han-Hendriks... · Conclusie “hoestende](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040715/5e1e9825bac1ea74484e95b4/html5/thumbnails/29.jpg)
Schema Schema behandeling Astma bij kinderenbehandeling Astma bij kinderenConsensus SKL 2002Consensus SKL 2002
Kinderen met “astma”, naar ernst
Mild - intermitterend
Mildpersisterend
Fluticason 250/400 Budesonide 400 µg/d
Matigpersisterend
Flut=500/800 Bud=800 µg/d
LTAErnstig Flut tot 1000 Bud tot 1200 µg/d
Afbouwen omgekeerde volgorde
LW-ß2
Laagst effectieve
dosis
LW-ß2
LTA
Inhalatie steroidenbronchusverwijders Langwerkende ß2mim.LeukotrienenAntagonist
Huisarts
KinderartsHuisarts
Kinderlongarts
![Page 30: Astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één ziekte?paogmaastricht.nl/wp-content/uploads/2014/06/Presentatie-Han-Hendriks... · Conclusie “hoestende](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040715/5e1e9825bac1ea74484e95b4/html5/thumbnails/30.jpg)
Bijnier Extract1900
Ontwikkeling van ASTMA THERAPIE
Medulla
1904
1940
197019801990
2007
SeretideSeretideSymbicortSymbicort
Cortex
CortisolCortisol
↓↓BeclomethasonBeclomethason
↓↓BudesonideBudesonide
↓↓
FluticasonFluticason
AdrenalineAdrenaline↓↓
IsoprenalineIsoprenaline↓↓
SalbutamolSalbutamolTerbutalineTerbutaline
↓↓
SalmeterolSalmeterolFormoterolFormoterol
heden
![Page 31: Astma en hoesten bij jonge kinderen ………………………….één ziekte?paogmaastricht.nl/wp-content/uploads/2014/06/Presentatie-Han-Hendriks... · Conclusie “hoestende](https://reader030.vdocuments.site/reader030/viewer/2022040715/5e1e9825bac1ea74484e95b4/html5/thumbnails/31.jpg)
Conclusie “hoestende jonge kind”• Benauwdheid en m.n. recidiverend hoesten is een
veel voorkomende “klacht” bij jonge kinderen.
• “Astma” is veruit de meest voorkomende oorzaak, maar dit is een complex van aandoeningen.
• Daarnaast nog een hele DD van aandoeningen.
• Als de gebruikelijke (astma-) therapie niet helpt: terug naar DD: denk aan andere oorzaken!
• Na astma geven LW-infecties het meest deze klachten, maar antibiotica zijn zelden nodig.