aspectos toxicologicos solventes
TRANSCRIPT
- 1. ASPECTOS TOXICOLGICOS DOS SOLVENTES Solvente orgnico a designao genrica dada a um grupo de SQ orgnicas, lquidas temperatura ambiente, que apresentam maior ou menor grau de volatilidade e lipossolubilidade,e que pertencem a diversos grupos qumicos.
2.
- SUBSTNCIAS DE RISCO OCUPACIONAL SIGNIFICATIVO
- Ampla gama de aplicaes
- Podem ser utilizados puros e/ou misturas
- 50% na fabricao de tintas, vernizes, colas e cosmticos; 20% fabricao de sapatos; 10% agrotxicos; 10% na limpeza de metais, lavagem a seco, indstria txtil e farmacutica
3. ASPECTOS TOXICOLGICOS DOS SOLVENTES Tabela :Classificao qumica dos solventes orgnicos 4. 2. Fatores e caractersticas gerais de importncia no estudo toxicolgico dos solventes orgnicos *Risco varivel em funo das propriedades fsico-qumicas e de diversos fatores que podem alterar as fases. R= T x CEonde: R=risco; T= toxicidade; CE= condies de exposio 5.
- 2.1 Fase da Exposio
- Lipossolubilidade
- Grau de ionizao
- Presso de vapor- volatilidade
- Ponto de ebulio
- Gravidade especfica
- Velocidade de evaporao
- Densidade de vapor
6.
- 2.2 Fase da Toxicocintica
- ABSORO pulmonar*
- Solubilidade no sangue
- Presso parcial do solvente no ar alveolar e no sangue
- Interao qumica com componentes sangneos
- Frequncia cardaca e respiratria
- ABSORO cutnea
- Folculos pilosos e glndulas sebceas
- Difuso passiva: > absoro para SQ > Coef O/A
- > absoro para SQ de < PM
- Temperatura ambiente
7.
- 2.2 Fase da Toxicocintica
- DISTRIBUIO
- Coef O/A e contedo lipdico (SNC e tecido adiposo)
- BIOTRANSFORMAO
- A TOXICIDADE ALTAMENTE INFLUENCIADA PELA BIOTRANSFORMAO
- Fatores ambientais: temperatura
- Fatores individuais: dieta, ingesto de medicamentos, hbito de fumar
8.
- 2.2 Fase da Toxicocintica
- BIOTRANSFORMAO
- Interaes entre os solventes: exposio ocupacional simultnea ou seqencial vrias SQ
- Fatores genticos: diferenas no contedo enzimtico
- Fatores fisiopatolgicos: idade, sexo, peso, estado hormonal, estado patolgico
- ELIMINAO
- respiratria e urinria
- SQs de meia-vida biolgica considerada curta (6-12 horas)
9.
- 2.3 Fase da Toxicodinmica
- Atravs de diferentes mecanismos de ao, alguns deles desconhecidos, os solventes podem ser desencadear diversos efeitos.
- Efeitos agudos: depresso do SNC (gerais ou especficos) e irritao de pele e mucosas (inespecficos)
- Efeitos crnicos: sobre o SNC, SNP, fgado, rins, pele e mucosas (especficos)
- Alguns deles: POTENCIAIS CARCINGENOS
10. 3. Medidas de preveno e controle da exposio ocupacional aos solventes 3.1 Monitorizao ambiental medida e avaliao de agentes no ambiente de trabalho para estimar a exposio ambiental e o risco sade por comparao dos resultados com referncias apropriadas 3.2 Monitorizao biolgica medida e avaliao de agentes qumicos ou seus produtos de biotransformao em tecidos, secrees, excrees, ar exalado ou alguma combinao desses, para estimar a exposio ou o risco sade quando comparado com uma referncia apropriada 11. 3. Medidas de preveno e controle da exposio ocupacional aos solventes 3.3 Vigilncia saude avaliaes mdico-fisiolgicas feitas nos trabalhadores expostos ao risco ocupacional, com o objetivo de prevenir o aparecimento de doena, atravs de mtodos de deteco precoce 12.
- TOLUENO
- Usos:desengraxante, cola de sapateiro, snteses orgnicas e fbrica de explosivos
- Toxicocintica:
- biotransformao
- eliminao: urinria e respiratria
13.
- TOLUENO
- Toxicodinmica:
- Efeitos Txicos:
- narctico e neurotxico
- Controle daExposio
- Ocupacional:
- Monitorizao biolgica
- cido hiprico na urina
- cresis urinrios
- tolueno no ar exalado
14. 15. TOLUENO 16.
- FGADO
- - hepatite aguda reversvel (dependente de solventes)
- - hepatomegalia (pintores)
- - aumento de bilirrubina e fosfatase alcalina
- MEMBRANAS MUCOSAS E PULMES: efeitos irritantes
- PELE: ressecamento, fissuras,dermatites
- TERATOGNESE e CARCINOGSESE: no observado
TOLUENO Intoxicao 17.
- SNC
- - efeito narctico
- - sonolncia, fadiga, cefalia, distrbios do equilbrio
- - efeitos crnicos irreversveis: confuso mental, anormalidades emocionais, distrbios das funes neurovegetativas
- SISTEMA HEMATOPOITICO: tolueno comercial
- RINS: falncia renal, hematria, acidose tubular, hipocalcemia, proteinria
TOLUENO Intoxicao 18.
- Usos e fontes de exposio
- indstrias de tintas e removedores, de leos lubrificantes, de vernizes, do couro sinttico, em snteses orgnicas
- Toxicocintica
- - absorvida pela via respiratria
- - biotransformao: acetatos e acetoacetatos; 2-butanol, 2,3-butanodiol, 3-hidroxi-2-butanona
- - excreo: 2-3% (ar exalado) e 0,1% (urina) inalterada
- 30% 2,3- butanodiol
METILETILCETONA 19.
- Toxicodinmica
- - potencializa a toxicidade de alguns solventes (hexano e tetracloreto de carbono)
- - ao sobre o SNC e irritao
METILETILCETONA 20. 21.
- AGUDA : irritao nos olhos, nariz e garganta, nusea, vmito, vertigens, perda de equilbrio e coordenao, narcose, insuficincia heptica (aumento transaminase), insuficincia renal (aumento de uria e alteraes no clearence creatinina)
- CRNICA:cefalia, sonolncia, vertigens, zumbido nos ouvidos, distrbios CV, dispepsia, nusea, vmito, sensao de peso no epigstrico, gosto adocicado na boca, etc.
XILENOSIntoxicao 22.
- Usos
- desengraxante, lavagem a seco de tecidos, remoo de tintas e asfalto, snteses orgnicas
- Toxicocintica
- - biotransformao (COCl 2 )
- - eliminao
- Toxicodinmica
- - atravs dos produtos ativos
- Controle da exposio ocupacional
- percloroetileno: cido tricloroactico na urina
- tricloroetano e tricloroetileno:triclorocompostos totais urinrio
SOLVENTES CLORADOS TRICLOROETILENO,TRICLOROETANO PERCLOROETILENO, DICLOROMETANO 23. SOLVENTESCLORADOS Eliminao 24.
- SNC:
- -efeitos agudos : narcose
- -efeitos crnicos :
- PER - alterao da velocidade de conduo do impulso nervoso, incoordenao e deteriorao das reas da percepo e comportamento.
- TRI - sndrome psquica (distrbios de memria, compreenso, estado afetivo), encefalopatias, leses em nervos cranianos (olfativo, auditivo, ptico)
- 1,1,1-TRI - reduo do contedo celular de DNA e RNA no crebro (estudo experimental)
SOLVENTES CLORADOS Intoxicao 25.
- FGADO e RINS:distrbios no metabolismo proteico elipdico
- SISTEMA CARDIOVASCULAR: deprimem a contratibilidade do miocrdio, aumentam a vulnerabilidade dos ventrculos a arritmias e ao das catecolaminas endgenas
- PELE E MUCOSAS: irritao, eritema, dermatites, conjuntivites
- CARCINOGNESE e TERATOGNESE: carcinoma hepatocelular em camundongos expostos ao TRI e PER
SOLVENTES CLORADOS Intoxicao 26. TABELA-Comparao entre os limites biolgicos de exposio recomendados pela NR-7, DFG, ACGIH e Lauwerys (1996) 27. NORMA REGULAMENTADORA N o7 PROGRAMA DE CONTROLE MDICO DE SADE OCUPACIONAL PORTARIA 24, DE 29 DE DEZEMBRO DE 1994 SECRETARIA DE SEGURANA E SADE NO TRABALHO