asenkron motor rotor arızalarının İstatiksel analiz
TRANSCRIPT
Politeknik Dergisi, 2017; 20 (2) : 283-289 Journal of Polytechnic, 2017; 20 (2) : 283-289
283
Asenkron Motor Rotor Arızalarının İstatiksel Analiz
Yöntemi ile Değerlendirilmesi
Abdurrahman ÜNSAL1*, Ahmet KABUL1 1Dumlupınar Üniversitesi, Elektrik-Elektronik Mühendisliği Bölümü, Kütahya
(Geliş/Received : 31.05.2016 ; Kabul/Accepted : 05.10.2016)
ÖZ
Bu makalede sincap kafesli asenkron motorlarda yaygın olarak meydana gelen rotor arızalarının istatistiksel olarak analizi ve
değerlendirilmesi yapılacaktır. Rotor arızaları genel olarak rotor çubuklarının kırılması ve kısa-devre halkasının çatlaması sonucu
meydana gelir. Rotor arızaları stator akımına harmonik olarak yansımaktadırlar. Bu harmoniklerin tespiti için çeşitli sinyal işleme
yöntemleri kullanılmaktır. Bu harmonikler ve diğer özellik çıkarım yöntemleri asenkron motor arızalarını tespit edilmesi için
kullanılmaktadır. Bu çalışmada stator akımı önce zarf analizi ile incelenmiştir. Zarf analizi sonucu elde edilen veriler istatistiksel
olarak incelenmiştir. İstatistiksel analizde ortalama, medyan, standart sapma, varyans, basıklık, çarpıklık, olasılık yoğunluk
fonksiyonu ve kümülatif dağılım fonksiyonları hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlar istatistiksel analiz yöntemlerinin sincap-kafesli
asenkron motorlarda rotor arızalarının incelenmesinde ve tespit edilmesinde kullanılabileceğini göstermektedir.
Anahtar Kelimeler: Asenkron Motor, İstatistiksel Analiz, Rotor Arızaları.
Evaluation of Rotor Faults of Induction Motors by
Statistical Analysis Method
ABSTRACT
In this article, commonly occurring rotor faults of squirrel-cage induction motors will be statistically analyzed and evaluated. Rotor
faults generally occur due to broken rotor bars and cracking of end-rings. Rotor faults are reflected into the stator current as
harmonics. Various signal processing methods are used to detect these harmonics. These harmonics and other feature extraction
methods are used to detect the faults of induction motor. In this work, the stator current is firstly studied by using envelope analysis.
The data gained as result of Envelope analysis are studied statistically. In the statistical analysis mean, median, standard deviation,
variance, kurtosis, skewness, probability density function and cumulative density function were calculated. The gained results
indicate that the statistical analysis methods can be used for the detection of rotor faults of squirrel-cage induction motors.
Keywords: Induction Motor, Statistical Analysis, Rotor Faults.
1. GİRİŞ (INTRODUCTION)
Asenkron motorlar yapılarının basit, az arıza yapmaları,
bakımlarının kolay, fiyatlarının düşük olması nedeniyle
en yaygın olarak kullanılan elektrik makinalarıdır.
Asenkron motorlar diğer elektrik motorlarıyla
karşılaştırıldığında az arıza yapmalarına karşın çok
yaygın olarak kullanıldıklarından dolayı meydana
gelebilecek herhangi bir arıza hem işletmeler için hem de
motorun sürdüğü proses için önemi miktarda mali
kayıplara sebep olabilir. Bundan dolayı asenkron
motorların durumlarının izlenmesi ve meydana
gelebilecek arızaların erken tespit edilerek meydana
gelebilecek kayıpların azaltılması açısından oldukça
önemlidir. Asenkron motorlarda meydana gelen arızalar
içerisinde kırık rotor çubuğu arızaları önemli bir yer
tutmaktadır [1-4]. Kırık rotor arızaları stator akımına
harmonik olarak yansırlar. Kırık rotor çubuğu arızaları
alanında yapılan çalışmalar genellikle motor stator akım
verisinin imza analizi üzerine yoğunlaşmaktadır. Bu
analiz yönteminde en basit yöntem stator akım
sinyallerine Hızlı Fourier Dönüşümü (FFT) uygulanarak
yapılan analiz yöntemidir. FFT yönteminde stator akımı
yan-band frekans bileşenlerinin taşıyıcı frekans (motorun
besleyen şebeke frekansı) bileşenine göre bant genişliği
ve genlik yüzdesi baz alınmaktadır. Özellikle motorun
düşük yükle yüklenmesi durumunda ve/veya rotor
çubuklarındaki kırık sayısının az olduğu durumlarda bu
yöntem çok sağlıklı sonuç üretmemektedir [1]. Bu
sorunun üstesinden gelebilmek için akım sinyalinin
adaptif bir filtreden geçirilerek işe yaramayan sinyal
bileşenlerini elimine edilmesi ve arıza sinyalini daha
kolay tespit edilmesi yoluna gidilmiştir [5]. Bu çözüm
yöntemi yan-band frekanslarının netliğini arttırmakla
birlikte yan-band harmoniklerinin genliklerinde herhangi
bir düzelme ortaya koymadığından dolayı özellikle düşük
yüklü motorların kırık rotor arızalarının tespit
edilmesinde etkin bir çözüm getirmemiştir [6].
Düşük yüklü asenkron motorlarda kırık rotor arızası
sonucu stator akımına yansıyan yan-band frekans
bileşenlerinin genliğini net bir şekilde tespit edebilmek
için stator akım sinyalleri adaptif bir filtreden
geçirildikten sonra zarf analizine tabi tutulmaktadır.
Daha sonra sinyalin frekans tanım bölgesindeki analizi
*Sorumlu Yazar (Corresponding Author)
e-posta: [email protected] Digital Object Identifier (DOI) : 10.2339/2017.20.2 283-289
Abdurrahman ÜNSAL, Ahmet KABUL / POLİTEKNİK DERGİSİ, Politeknik Dergisi, 2017; 20 (2) : 283-289
284
Hilbert Dönüşümü ile yan-band frekans bileşenlerinin
genliği ve taşıyıcı frekansa olan mesafesi net bir şekilde
tespit edilebilmektedir [7-8].
Son yıllarda, asenkron motor arızaların tespit
edilmesinde istatistiksel yöntemler de kullanılmaya
başlandı. Ayhan ve arkadaşları tarafından kırık rotor
çubuğu arızasına sahip bir asenkron motorun sekiz yan-
band frekansları için p-testi analizleri yapılmıştır [9].
Ahamed ve arkadaşları 2010 yılında yaptıkları çalışmada
dalgacık analizi yöntemini kullanarak rotor dengesizliği
ve kırık rotor çubuğu arızasına sahip motorların akım
verilerini standart sapmalarını incelemişlerdir [10].
Vargas ve arkadaşları 2012 yılında yaptıkları çalışmada
kırık rotor çubuğu ve rulman arızalarının analizlerini
istatiksel metotlarla (ortalama ve standart sapma) ve
entropi analiziyle tespit etmeye çalışmalardır [11]. 2014
yılında Khwaja ve arkadaşları rulman arızalarının neden
olduğu titreşim sinyallerinin istatiksel parametre
analizini yapmışlardır [12]. Perez ve arkadaşları da 2014
yılında kırık rotor çubuğu arızalarının tespiti için stator
akım sinyallerinin varyans analizini yapmışlardır [13].
Bu çalışmada, hem doğrudan stator akım sinyaller hem
de stator akım sinyallerine uygulanan zarf analizi sonucu
elde veriler istatistiksel olarak analiz incelenmiştir. Rotor
arızalarının stator akımında izlenmesi için zarf analizi
sonucu elde edilen verilerin ayrıca Hilbert Dönüşümü
gerçekleştirilerek grafiksel olarak da gösterilmiştir.
İstatistiksel analiz sonucu ortalama, medyan, standart
sapma, varyans, basıklık ve çarpıklık parametreleri elde
edilmiştir. Elde edilen veriler motorun sağlam olma ve
farklı arıza durumlarına göre karşılaştırmalı olarak
değerlendirilmiştir.
2. ZARF ANALİZİ (ENVELOPE ANALYSIS)
Zarf analizi, kırık rotor çubuğu arızalarının neden olduğu
yan-band frekans bileşenlerinin tespit edilmesinde
kullanılmaktadır. Zarf analizi üç aşamadan oluşmaktadır.
Birinci adımda stator akım sinyalleri merkez frekansı
stator akımı temel frekansına eşit olan bir band-geçiren
(band-pass) filtreden geçirilir. İkinci adımda filtrelenmiş
olan akım sinyalleri akımın sadece pozitif değerlerini
işleme alacak şekilde bir yarım-dalga doğrultucudan
(rectifier) geçirilir. Üçüncü adımda da doğrultucu
çıkışından elde edilen akım sinyali, kırık rotor arızaları
sonucu meydana gelen yan-band frekanslarını gösterecek
şekilde bir alçak geçiren (low-pass) filtreden geçirilir.
Zarf analizi ile yapılan sinyal işleme aşamaları Şekil 1’de
görülmektedir.
3. DENEY DÜZENEĞİ (EXPERIMENTAL TEST
BED)
Veri toplama deney düzeneğinin blok şeması Şekil 2’de
görülmektedir. Kırık rotor çubuklarının tespit
edilmesinde kullanılan asenkron motorun özellikleri
Çizelge 1’de verilmektedir. Rotor kırıkları rotor üzerinde
matkapla delik açılarak oluşturuldu. Motor önce sağlam
bir rotor ile test edildi. Daha sonra bir kırıklı rotor ve üç
kırıklı rotor ile test edildi. Her çalışma durumu için stator
akımı kaydedilerek analiz edildi.
R NTS
Giriş Çıkış
Nötr
Ototrafo
Akım
Transformatörleri
220V
Rezistif Yük Seti
Sen.
Gen.
3 Faz Asenkron
Motor
3 Faz Asenkron
Motor
3 Faz Asenkron
Motor
380V
3Ø, 10.5kVA,
380V
30A/5A
3Ø, 380V, 7.5kW,
3000d/dk
3Ø, 10kVA, 3000d/dk
Senkron Generatör
3Ø, 10*0.5kW
3Ø, 380V, 3000W, 3000d/dk
3Ø, 380V, 3000W, 3000d/dk
Nötr
NötrNötr
NötrNötr
Nötr
380V/63V Gerilim
Transformatörleri
c-DAQ
9174
USB Bağlantısı
Şekil 2. Deney düzeneği blok şeması (Block diagram of
experimental test-bed)
Şekil 3. Deney düzeneği (Experimental test-bed)
Şekil 1. Zarf analizi adımları (Steps of envelope analysis)
ASENKRON MOTOR ROTOR ARIZALARININ İSTATİSTİKSEL ANALİZ YÖNTEMİ İLE DE … Politeknik Dergisi, 2017; 20 (2) : 283-289
285
Çizelge 1. Test motoru etiket değerleri (The nameplate of the
test motor)
Marka GAMAK
Model AGM2E 132 S 2b
Faz 3 Fazlı
Güç 7.5 kW
Kutup Sayısı 2
Rotor Dönüş Hızı 2910 d/dk
Nominal Akım 13.6A
Moment 24.6 N
Güç Katsayısı 0.90
Verim %88.5
Test edilen motora bir oto transformatörü ile yol verildi.
Test motorunu farklı kademelerde yüklemek için bir adet
üç fazlı, kendinden uyartımlı, sabit mıknatıslı senkron
generatör kullanıldı. Senkron generatörün çıkışına da üç
fazlı bir adet resistif yük bağlandı. Üç fazlı resistif yükün
kapasitesi test motorunun tam yük ile yüklenmesi için
yeterli olmadığından dolayı generatörün çıkışına iki adet
asenkron motor da resistif yüke paralel bağlanarak testler
gerçekleştirildi.
Test motorunun üç faz stator gerilimi ve akımını
kaydetmek için National Instrument (NI cDAQ-9174 veri
toplama kartı Labview yazılımı ile birlikte) veri toplama
sistemi kullanıldı. Veri sisteminde akım ölçmek için NI
9227 modülü kullanıldı. Bu modülün giriş akımını 5 A
(rms) ile sınırlı olduğu için NI 9227 modülü 30A/5A
dönüştürme oranına sahip 3 adet akım transformatörü
kullanıldı. Test motorunun stator gerilimini ölçmek için
NI 9225 modülü kullanıldı. Modülün giriş gerilimi 300 V
(rms) ile sınırlı olduğundan dolayı modül sistem üç fazlı
380/63 V bir transformatör üzerinden bağlandı. Veri
ölçme sisteminin örnekleme frekansı 25 kHz olarak
ayarlandı. Bu çalışmada ölçülen stator gerilimleri
değerlendirmeye alınmamış, sadece stator akımları
değerlendirmeye alınmıştır. Deney düzeneği Şekil 3’te
görülmektedir.
4. DENEYSEL VERİLER (EXPERIMENTAL
DATA)
Deneysel çalışmada özellikleri Çizelge 1’de verilen üç
fazlı asenkron motor sağlam rotor, bir kırıklı rotor ve üç
kırıklı rotor ile birlikte %25, %50, %75, ve %100
yüklenerek çalıştırıldı. Her bir test verisi 32 sn süre ile
800.000 adet örnek olarak kaydedildi. Verilerin analizi
MATLAB ortamında gerçekleştirildi. Veriler (akım
sinyali) önce bir NLMS (Normalize Edilmiş En Küçük
Farklar) filtreden geçirildi. Daha sonra filtrelenmiş olan
sinyalin zarf analizi gerçekleştirildi (bu çalışmada sadece
%100 yük altındaki akım verileri değerlendirmeye
alınmıştır). Daha sonra stator akımının istatistiksel
analizleri yapıldı.
Şekil 4, 5 ve 6’da test edilen motorun, sırasıyla, sağlam
rotor, tek kırıklı rotor ve üç kırıklı rotor ile birlikte %100
yük akımının zarf analizi ve Hilbert dönüşümü [14-15]
sonuçları görülmektedir.
Zarf Analizi sonuçları incelendiğinde sağlam rotorlu
motora göre kırık rotorlu motorun akımının kırık sayısı
ile arttığı görülmektedir. Hilbert dönüşümü sonucu elde
edilen sinyallerin frekans bileşenlerinin kırık sayısı
artıkça birbirinden ayrıldığı ve daha belirginleştiği
görülmektedir. İstatistiksel analiz sonraki bölümde
verilmektedir.
5. İSTATİKSEL ANALİZ (STATISTICAL
ANALYSIS)
Test edilen motorun stator akımının (sağlam rotor, bir
kırıklı rotor ve üç kırıklı rotor için) öncellikle olasılık
yoğunluk fonksiyonu ve kümülatif dağılım fonksiyonları
hesaplandı. Arızanın artışına bağlı olarak yoğunluk ve
dağılım fonksiyonlarında (sağlam rotorlu motor verileri
ile karşılaştırıldığında) değişimlerin meydana geldiği
görülmektedir. Olasılık yoğunluk fonksiyonu 𝑓(𝑥)
Eşitlik 1’de belirtildiği şekliyle hesaplanır [16].
𝑓(𝑥) =1
𝜎√2𝜋𝑒−
1
2(
𝑥−𝜇
𝜎)2
(1)
𝜎 sinyalin standart sapması, 𝜇 sinyalin ortalama
değeridir.
Akım sinyalinin kümülatif dağılım fonksiyonu ise eşitlik
2’de verilmektedir [17].
𝐹(𝑥) = 𝑃(𝑋 ≤ 𝑥) = ∫ 𝑓(𝑡)𝑑𝑡𝑥
−∞
(2)
Şekil 7 test edilen motorun stator akımına ait olasılık
yoğunluk fonksiyonunu (sağlam rotor, bir kırıklı rotor, ve
üç kırıklı rotor ve %100 yük altında) göstermektedir.
Şekil 8 ise aynı stator akımına ait kümülatif dağılım
fonksiyonunu göstermektedir. Rotordaki kırık sayısı
artıkça olasılık yoğunluk fonksiyonunda meydana gelen
değişimin (sağlam rotorlu motora göre) daha belirgin
hale geldiği görülmektedir. (Şekil 7). Rotor kırıkları
sonucu kümülatif dağılım fonksiyonunda meydana gelen
değişimler olasılık yoğunluk fonksiyonu ile karşılaştırıl-
dığında sınırlı kalmaktadır (Şekil 8).
Test motorunun kırık rotor çubuğu arızalarının tespiti
edilmesi amacıyla stator akımı istatistiksel analiz para-
metreleri olarak standart sapma, varyans (σ2), ortalama
(µ), medyan (µ̃), çarpıklık ve basıklık hesaplamaları da
yapıldı. Stator akım sinyalinin çarpıklığı ve basıklığı
sırasıyla eşitlik (3) ve eşitlik (4)’teki gibi hesaplanır.
Ç𝑎𝑟𝑝𝚤𝑘𝑙𝚤𝑘 =3(µ − µ̃)
𝜎 (3)
𝐵𝑎𝑠𝚤𝑘𝑙𝚤𝑘 =(𝜎 − µ)4
𝑛 ∗ (𝜎)4 (4)
Stator akımı periyodik ve sinüzoidal bir yapıya sahip
olduğu için sinyalin ortalama ve medyan değerlerinin
sıfıra oldukça yakın çıkması beklenmelidir. Bundan
dolayı ortalama ve medyan verisinin kullanıldığı Pearson
Çarpıklık değeri de sıfır olarak hesaplanmaktadır.
Basıklık hesaplamasında kullanılan 𝑛 toplam veri
sayısını göstermekte olup 800,000(32𝑠 ∗ 25,000𝐻𝑧)
Abdurrahman ÜNSAL, Ahmet KABUL / POLİTEKNİK DERGİSİ, Politeknik Dergisi, 2017; 20 (2) : 283-289
286
adet veriyi temsil etmektedir. Bu nedenle Çizelge 2’de
stator akımının sadece standart sapma ve varyans değer-
leri verilmektedir. Ortalama ve medyan hesaplamaları
zarf analizi sonucu elde edilen akım sinyali için yapıldı.
Şekil 4. Sağlam rotor %100 yükleme (Healthy rotor, %100 loading)
Şekil 5. Bir kırıklı rotor %100 yükleme (Rotor with one broken bar, %100 loading)
Şekil 6. Üç kırıklı rotor %100 yükleme (Rotor with three broken bars, %100 loading)
0 5 10 15 20 25 300
0.05
0.1
t[s]
Akım
(A)
Zarf Analizi
0 5 10 150
1
2
3
4
x 10-4
[Hz]
Akım
(A)
Hilbert Dönüşümü
Harmonic Cursor = 2.414 Hz
0 5 10 15 20 25 300
0.05
0.1
t[s]
Akım
(A)
Zarf Analizi
0 5 10 150
1
2
3
4
5x 10
-3
[Hz]
Akım
(A)
Hilbert Dönüşümü
Harmonic Cursor = 2.717 Hz
0 5 10 15 20 25 300
0.05
0.1
t[s]
Akım
(A)
Zarf Analizi
0 5 10 150
1
2
3
4
5x 10
-3
[Hz]
Akım
(A)
Hilbert Dönüşümü
Harmonic Cursor = 3.12 Hz
ASENKRON MOTOR ROTOR ARIZALARININ İSTATİSTİKSEL ANALİZ YÖNTEMİ İLE DE … Politeknik Dergisi, 2017; 20 (2) : 283-289
287
Çizelge 2’deki sonuçlar incelendiğinde motorun aynı yük
kademesi altında rotorundaki kırık çubuk sayısı arttıkça
elde edilen sinyalin standart sapma ve varyans değerleri
de artmaktadır. Aynı rotor arızası için motorun yükü
arttığında standart sapma ve varyans değerlerinin de
arttığı gözlemlenmektedir.
Zarf analizi sonucu elde edilen akım sinyalinin ortalama,
medyan, standart sapma ve çarpıklık ve basıklık değerleri
Çizelge 3’te verilmektedir.
Aynı yük değeri altında motorun rotorunda meydana
gelen arızanın etkisini incelemek için motorun stator
akımı farklı rotor arızaları için istatistiksel olarak analiz
edildi. Sonuçlar (varyans, çarpıklık, ve basıklık
değerleri) Çizelge 4’te verilmektedir.
Çizelge 3 ve 4’te verilen sonuçlar incelendiğinde sinyalin
ortalama, medyan ve standart sapma değerlerinin aynı
rotor arızası için motor yükünün arttığı zaman arttığı
görülmektedir. Benzer şekilde, aynı yük kademesinde
rotor arızası (kırık çubuk sayısının) arttığında ortalama,
medyan ve standart sapma değerlerinin de arttığı
gözlemlenmektedir. Aynı yük kademesinde rotor kırık
sayısı arttığı zaman çarpıklık ve basıklık değerleri sıfıra
Şekil 7. Olasılık yoğunluk fonksiyonu (Probability density function)
Şekil 8. Kümülatif dağılım fonksiyonu (Cumulative distribution function)
Çizelge 2. Stator akımı istatiksel analiz sonuçları (Results of statistical analysis of stator current)
Rotor Motor
Yükü
Standart
Sapma Varyans
Sağlam Rotor %25 1.1644 1.356
Sağlam Rotor %50 1.3019 1.695
Sağlam Rotor %75 1.9287 3.720
Sağlam Rotor %100 2.2782 5.19
Bir Kırıklı Rotor %25 0.9047 0.819
Bir Kırıklı Rotor %50 1.2865 1.655
Bir Kırıklı Rotor %75 1.9178 3.678
Bir Kırıklı Rotor %100 2.4866 6.183
Üç Kırıklı Rotor %25 0.9316 0.868
Üç Kırıklı Rotor %50 1.3515 1.827
Üç Kırıklı Rotor %75 2.0139 4.056
Üç Kırıklı Rotor %100 2.62863 6.91
0
0,05
0,1
0,15
0,2
-6 -4 -2 0 2 4 6
Sağlam Rotor
1 Kırıklı Rotor
3 Kırıklı Rotor
0
0,5
1
1,5
-10 -5 0 5 10
Sağlam Rotor
1 Kırıklı Rotor
3 Kırıklı Rotor
Abdurrahman ÜNSAL, Ahmet KABUL / POLİTEKNİK DERGİSİ, Politeknik Dergisi, 2017; 20 (2) : 283-289
288
oldukça yakın çıktığı için arıza durumu için bu
analizlerin sağlıklı sonuç vermeyeceği gözlemlenmek-
tedir. Zarf analizi sonucunda elde edilen akım sinyalinin
standart sapma ve varyans değerlerinin arızayla
ilişkilendirilmesinin daha mantıklı sonuçlar verebileceği
gözlemlenmektedir.
6. SONUÇLAR (CONCLUSIONS)
Bu çalışmada üç fazlı bir asenkron motorun sağlam rotor,
bir kırıklı ve üç kırıklı rotor ile farklı yük kademelerinde
test edilerek stator akımında meydana gelen değişiklikler
zarf analizi yöntemi ile ve istatistiksel olarak
incelenmiştir. İstatiksel analiz ortalama, medyan,
standart sapma, varyans, basıklık ve çarpıklık
değerlerinin hesaplanmasını kapsamaktadır.
Zarf analizi sonucunda elde edilen harmonik frekansları
asenkron motorların rotor arızalarının tespitinde yaygın
olarak kullanılmaktadır. Bu çalışmada da bu durum
deneysel olarak gösterildi. Elde edilen sonuçlara göre
standart sapma ve varyans değerlerindeki (rotor
arızalarına bağlı olarak meydana gelen) değişimlerin
asenkron motorların rotor çubuğu arızalarının tespit
edilmesinde ve durumlarının gözlemlenmesinde
kullanılabileceği görülmektedir. Stator akımının olasılık
yoğunluk fonksiyonu ve kümülatif dağılım fonksiyonu
%100 yük altında ve farklı rotor arızaları için ayrı
karşılaştırmalı olarak hesaplandı. Elde edilen sonuçlara
göre motordaki rotor arızaları olasılık yoğunluk
fonksiyonu ve kümülatif dağılım fonksiyonunda
değişimlere sebep olmaktadır. Bu değişimler de rotor
arızalarının tespitinde kriter olarak değerlendirilebilir.
Asenkron motorların rotor arızalarının gözlemlenme-
sinde ve tespit edilmesinde istatistiksel parametrelerin de
kullanılabileceği görülmektedir. Bundan sonra yapılacak
çalışmalar ileri düzey istatistiksel metotların asenkron
motorların rotor arızalarının ve şiddetinin de tespit
edilmesinde kullanılmasını kapsayacaktır.
TEŞEKKÜR (ACKNOWLEDGEMENT)
Bu çalışma Dumlupınar Üniversitesi Rektörlüğü
Bilimsel Araştırma Projeleri Birimi tarafından destek-
lenmiştir (DPÜ-BAP 2012-29).
Çizelge 3. Zarf analizi sonucu elde edilen sinyalin istatiksel analizi (Statistical analysis of the resulting signal of
envelope analysis)
Rotor Yüklenme Ortalama Medyan Standart
Sapma Çarpıklık Basıklık
Sağlam Rotor %25 0.0064 0.0057 0.0047 0.447 6.69e-10
Sağlam Rotor %50 0.0067 0.0062 0.0054 0.278 4.2e-9
Sağlam Rotor %75 0.0085 0.0077 0.0061 0.393 2.996e-8
Sağlam Rotor %100 0.0103 0.0094 0.0092 0.293 6.39e-6
Bir Kırıklı Rotor %25 0.0070 0.0063 0.0054 0.389 0.000241
Bir Kırıklı Rotor %50 0.0079 0.0071 0.0067 0.358 3.22e-5
Bir Kırıklı Rotor %75 0.0103 0.0092 0.0070 0.471 0.00154
Bir Kırıklı Rotor %100 0.0131 0.0116 0.0106 0.425 9.67e-05
Üç Kırıklı Rotor %25 0.0079 0.0071 0.0056 0.429 0.000889
Üç Kırıklı Rotor %50 0.0089 0.0080 0.0080 0.338 5.01e-06
Üç Kırıklı Rotor %75 0.0108 0.0095 0.0109 0.358 2.21e-10
Üç Kırıklı Rotor %100 0.0135 0.0118 0.0121 0.422 5.60e-06
Çizelge 4. Çarpıklık ve basıklık analizleri (Skewness and kurtosis analysis)
Rotor Yüklenme Varyans Çarpıklık Basıklık
Sağlam Rotor %25 2.209e-5 0.447 0.000535
Bir Kırıklı Rotor %25 2.916e-5 0.389 0.000105
Üç Kırıklı Rotor %25 3.136e-5 0.429 0.000749
Sağlam Rotor %50 2.916e-5 0.278 6.39e-6
Bir Kırıklı Rotor %50 4.489e-5 0.358 0.000241
Üç Kırıklı Rotor %50 6.4e-5 0.338 3.22e-5
Sağlam Rotor %75 3.721e-5 0.393 0.00154
Bir Kırıklı Rotor %75 4.9e-5 0.471 9.67e-05
Üç Kırıklı Rotor %75 1.1881e-4 0.358 0.000889
Sağlam Rotor %100 8.464e-5 0.293 5.01e-06
Bir Kırıklı Rotor %100 1.1236e-4 0.425 2.21e-10
Üç Kırıklı Rotor %100 1.4641e-4 0.422 5.60e-06
ASENKRON MOTOR ROTOR ARIZALARININ İSTATİSTİKSEL ANALİZ YÖNTEMİ İLE DE … Politeknik Dergisi, 2017; 20 (2) : 283-289
289
KAYNAKLAR (REFERENCES)
1. Unsal A., Kabul A., “Detection of the broken rotor bars of
squirrel-cage induction motors based on normalized least
mean square filter and Hilbert envelope analysis”,
Electrical Engineering, 98: 245-256, (2016).
2. Ünsal A., Kara Ö., “Detection and Classification of the
Broken Rotor Bars in Squirrel-Cage Induction Motors”,
International Journal of Engineering Research And
Management, 03: 59-64, (2016).
3. Ünsal A, Karakaya O., “Asenkron Motor Rotor
Arızalarının Analizi”, Dumlupınar Üniversitesi Fen
Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 34: 69-86, (2015).
4. Ünsal A, Güçlü S, “Asenkron Motorlarda Rotor Çubuğu
Kırıklarının Mann-Whitney U-Testi İle İncelenmesi",
Dumlupınar Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
Dergisi, 35: 79-92, (2015).
5. Lamb M. J., “Monitoring the Structural Integrity of
Packaging Materials Subjected to Sustained Random
Loads”, PhD Thesis, Victoria University, School of
Engineering and Science, (2011).
6. Günal S., Ece D. G., Gerek Ö. N., “Induction machine
condition monitoring using notch-filtered motor current”,
Mechanical Systems and Signal Processing, 23: 2658-
2670, (2009).
7. Thomson W.T., Gilmore R. J., “Motor current signature
analysis to detect faults in induction motor drives –
Fundamentals, data interpretation, and industrial case
histories”, Proceedings of the 32nd Turbomachinary
Symposium, Texas, 145-156, (2003).
8. Kalaskar C.S. and Gond V. J., “Motor current signature
analysis to detect the fault in induction motor”,
International Journal of Engineering Research and
Applications, 4: 58-61, (2014).
9. Ayhan B., Chow M. Y., Trussell H. J., Song M. H., et. al.,
“Statistical analysis on a case study of load effect on PSD
technique for induction motor broken rotor bar fault
detection”, Symposium on Diagnostics for Electric
Machines, Power Electronics and Drives, Atlanta, 119-
123, (2003).
10. Ahamed S. K., Karmakar S., Mitra M., Sengupta S.,
“Diagnosis of induction motor faults due to broken rotor
bar and rotor mass unbalance through discrete wavelet
transform of starting current at no load”, Journal of
Electrical Systems, 6(3): 442-456, (2010).
11. Vargas M. H., Yepez E. C., Perez A. G. and Troncoso R.
J. R., “Novel methodology for broken-rotor-bar and
bearing faults detection through SVD and information
entropy”, Journal of Scientific&Industrial Research, 71:
589-593, (2012).
12. Khwaja H.A., Gupta S. P. and Kumar V., “A statistical
approach for fault diagnosis in electrical machines”, IETE
Journal of Research, 56 (3): 146-155, (2014).
13. Perez O.D., Escudero L. A. G., Sotelo d. M., Gardel P. E.
and Alonso M. P., “Analysis of fault signatures for the
diagnosis of induction motors fed by voltage source
inverters using ANOVA and additive models”, Electric
Power System Research 121: 1-13, (2015).
14. İnternet: Kschischang F. R., “The hilbert transform”,
Lecture Notes, The Edward S. Rogers Sr. Department of
Electrical and Computer Engineering, University of
Toronto, (2006).
http://www.comm.utoronto.ca/frank/papers/hilbert.pdf
15. Poularikas A. D., “Hilbert Transform”, Transforms and
Applications Handbook, CRC Press , New York (2010).
16. Aczel A. D., “The Bell-Shaped Curve”, Statistics
Concepts and Applications, IRWIN, United States of
America, (1995).
17. Internet: Freiwald R., “The cumulative distribution
function for a random variable X”, Lecture Notes,
Washington University.
http://www.math.wustl.edu/~freiwald/Math132/cdf.pdf