ARKEOLOGIA ETA GENEROA Zein da emakumearen papera egungo

arkeologian?

Ikaslea: Idoia Areizaga Llorente Tutorea: Jose Rodríguez Fernández Historiako Gradua 2013-14; Geografia, Historiaurrea eta Arkeologia Saila

0. AURKIBIDEA SARRERA ATAL TEORIKOA:

Kontzeptuen azalpena: generoa eta arkeologia feminista

Generoaren sarrera disziplina akademikoan: − Historia eta generoa − Arkeologia eta generoa

Historiografiaren bilakaera

ATAL PRAKTIKOA: Arkeologia eta generoari buruzko ikerketa baten

azalpena Espainia mailan: Castillejosen adibidea Museoaren behaketa: nola azaltzen da generoaren

bereizketa gaur egungo erakusketa arkeologikoetan? BIBAT-eko adibidea

Elkarrizketen bitartez, nola ikusten dute egungo arkeologoek genero ezberdintasunen egoera?

ONDORIOAK BIBLIOGRAFIA

1. SARRERA

Ikerketa honen helburua: emakumearen papera aztertu + alderdi ezberdinak

Iturriak: atal teoriko eta praktikoetarako ezberdinak. Iturri bibliografikoak, ikusentzuneko iturriak,

museoaren behaketa, ahozko iturriak galdeketen bidez “Estudio retrospectivo”.

2. ATAL TEORIKOA Kontzeptuen azalpena: generoa eta arkeologia

feminista Generoaren sarrera disziplina akademikoan

Historia eta generoa Arkeologia eta generoa

Historiografiaren bilakaera

Emakumearen irudikapena historiaurrean. Iturria: Arquehistoria

2.1. Kontzeptuen azalpena: generoa eta arkeologia feminista

Leku eta disziplinaren araberako ezberdintasuna

Ingalaterra: Feminismoaren sarreraren indarraren laguntzaz

Kontzeptuen ezberdintasuna Bi arkeologia motek helburu komunak:

Androzentrismoari aurka egin, emakumearen sarrera lan-munduan eta emakumea ikergai historiko bezala

2.2. Generoaren sarrera disziplina akademikoan

Historia eta generoa: Aro Berria arte identitate bipolaritatea Gizonaren historia egin izan ohi da: “hombre

primitivo”, “El hombre medieval. Un acercamiento a la vida y mentalidad de la Edad Media”, “hombre contemporáneo”...

Azken 40 urtetan, her-story jakintza berria.

Arkeologia eta generoa: Gizon eta emakumearen tokia bilatzea du helburu,

kultura materialaren bitartez Erlazio sozialak aztertu, ez genero bakoitza

indibidualki Generoaren ikerketa arkeologikoan: historiaurrean

batez ere, estrategia berrien sarrera.

2.3. Historiografiaren bilakaera 1992 Santiago de Compostelan “Reunión de

Arqueología Teórica” Disziplinen arteko ezberdintasuna Bi etapa: 1) berdintasunaren bila; 2)

kontzeptuen problematika Espainia mailan: hasieran jarraitzaile gutxi.

1980An hiru bideetan oinarriu: Genero ezberdinen arteko erlazioak, emakume

arkeologoen historia & emakumearen lan-egoera

3. ATAL PRAKTIKOA Arkeologia eta generoari buruzko ikerketa baten

azalpena Espainian: Castillejoseko adibidea Museora bisita: nola azaltzen da generoaren

bereizketa gaur egungo erakusketa arkeologikoetan? BIBAT-eko adibidea

Elkarrizketen bitartez, egungo arkeologoek nola ikusten dute genero ezberdintasunen egoera?

Atapuercako kobazuloan indusketa arkeologikoa; Iturria: MCU

3.1. Arkeologia eta generoari buruzko ikerketa baten azalpena Espainian:

Castillejoseko adibidea

Montefríon, Peña de los Gitanoseko terraza altuenean

Garai historiko ezberdinetako aztarna arkeologiko ugari: neolitoa, bisigodoen nekropoliak, antzinate berantiarreko herriskak...

Margarita Sanchez Romero koordinatzaile: etxearen zonaldea ikertu. Bi zonalde bereizi: 5Km-ko erradioko ustiapen zonaldea Ustiapen lokalera bideraturiko zonaldea

Elikagaien zonaldean errakuntza aztarnak eta giza-aztarnadun animalia hezurrak

Giza-harremanak egiten diren zonaldean, industria litikoaren aztarnak

Castillejoseko planta bat, harrizko tresneriaren kokapena (Iturria: Falco Martí 2003, 161.or

3.2. Museora bisita: nola azaltzen da generoaren bereizketa gaur egungo

erakusketa arkeologikoetan? BIBAT-eko adibidea

Zabalkundea ikerketaren helburu (ez-erregulatua)

Museoaren antolaketaren garrantzia; batzuetan, generoaren arabera banatua (Reina Sofía Museoa)

Gasteizeko Arkeologia Fournier Museoa (BIBAT) Historiaurre-Erdi Aroa solairutan banatua

Prozesua: – Solairuka aztertu + galdera zehatzak +

deigarriak diren piezak aztertu Ondorioak:

– Pieza deigarriak ezberdinak – Ondarea kronologiaren arabera antolatua

Generoaren ezberdintasunak: – Antolaketan ez – Silueta gehienak gizonezkoak, bat izan ezik

ileko apaingarriena: Merobinjioen adibidea – Bideoetan gizonezkoak bakarrik: sarrerako

bideoa, burdinaren lanketaren bideoa...

Zein da erakusketaren pieza nagusia?

Zer nolako aurkikuntza nagusitzen da?

Zein erlazio egiten da aurkikuntza horrekin?

Orokorrean, zein generok du presentzia gehiago?

Zein aurkikuntza errepresentatzen dira museo-proiektuen baliabide didaktikoetan?

Aurkikuntza edota materialen antolakuntza nola sailkatzen da?

Emakumearen atzealdeko silueta; Iturria: Idoia Areizaga

Burdin aroko saileko irudia; iturria: Idoia Areizaga

3.3. Elkarrizketen bitartez, egungo arkeologoek nola ikusten dute genero

ezberdintasunen egoera? Teorian eta praktikan berdina EHn? “Estudio restrospectivo” bidez perfil

ezberdineko pertsonak Galdera zehatzak Ondorioak:

– Lan antzekoak – Eguneroko bizitzan sortzen diren mikromatxismoak – Adinaren araberako jarrerari buruzko iritzi ezberdinak – Eraso matxista zehatzak

1. Egondako indusketetan emakume eta gizon kopuru berdina zegoen lanean?

2. Zein lan mota egin izan duzu indusketan?

3. Noizbait ezeroso sentitu zinen? Edota gutxietsia?

4. Zuzendaria edota ikerkuntza-taldearen hierarkizazioa nolako izan ohi da? Emakumeak edo gizonak? Zergatik uste duzu horrela dela?

5. Lanak burutzerako orduan, adin ezberdineko emakumeen arteko jarreran aldaketa bereizgarriak ikusi dituzu?

6. Emakumeren batek saihestu izan ahal du “gizonezkoei” egotziriko lanik? (fisikoagoak izan daitezkeenak)

7. Jarrera matxistarik ikusi izan duzu, bai gizon edota emakumearen aldetik lanaren ikuspuntuan eta eguneroko erlazioetan?

8. Zein izango litzateke, zure ustez, egoera hau ematearen arrazoia?

GALDERAK

4. ONDORIOAK Feminismoaren indartzeak sorturiko egoera:

Eskandinavia eta Ingalaterra Helburua denobrarekin aldatu Annalesen garrantzia generoaren ikerketen

onarpenean Egoeraren aurrerapena ikusgarri azterturiko

alorretan EHn. Bide egokian ikergaia; hobetzeko aldaketa

posibleak: konbibentzia arauak ezarri parekidetasunean oinarriturik

5. BIBLIOGRAFIA AAVV: “Itinerario. Feminismo, Una mirada feminista sobre las vanguardias”, in Didáctica 2.0:

Museos en femenino, Madrid, 2011

AAVV: “La cronología absoluta de los Castillejos en las Peñas de los Gitanos (Montefrío, Granada)”, in III Congreso del Neolítico en la Península Ibérica , Universidad de Cantabria, Santander, 2005

AAVV: “Los estudios de encuesta”, in Métodos de investigación en Educación Especial, UAM, Madrid, 2010

Alava.net: BIBAT: Arqueología, Fournier de Naipes museoa

AMARU PINKHAM, Mark: Los guardianes del Santo Grial, Ediciones Robinbook, Bartzelona, 2006

Arteguias: “Seminario: El hombre medieval. Un acercamiento a la vida y mentalidad de la Edad Media”, in Cursos Arteguias, Madrid, 2014

BARROS GUIMERANS, Carlos: “Hacia un nuevo paradigma historiográfico”, in Memoria y civilización: anuario de historia de la Universidad de Navarra, zbk. 2, Navarra, 1999

BEL BRAVO, María Antonia: La mujer en la historia, Ediciones Encuentro, Madrid, 1998

Berrocal, María Cruz: “Feminismo, Teoría y práctica de una arqueología científica”, in Trabajos de prehistoria, julionoviembre, CSIC, 2009

BLÁZQUEZ GONZÁLEZ, María Teresa: Avance al estudio de las cerámicas pertenecientes al neolítico antiguo avanzado de los Castillejos (Montefrío, Granada), Universidad de Granada, Granada, 2011

BONINO MENDEZ, Luis: Micromachismos: La violencia invisible en la pareja, CECOM, Madrid, 1998

FALCÓ MARTÍ, Ruth: “La arqueología del género: Espacio de mujeres, mujeres con espacio”, in Cuadernos de Trabajo de Investigación, Bancaja-Universidad de Alicante, 2003

PEYTREQUIN GÓMEZ, Jeffrey: “Arqueología y género”, in Revista Herencia vol.25 (1 eta 2), Editorial Guillermo Barzuna, 2012

QUEROL, María Ángeles & MARTÍNEZ DÍAZ, Belén: La gestión del Patrimonio Arqueológico en España, Alianza Editorial, Madrid, 1996

RENFREW, Colin & BAHN, Paul: Arqueología: conceptos clave, Ediciones Akal, Madrid, 2008

REYES BRAVO, Rosa María: Entre el deber ser y el deseo: Mujere profesionales en busca de su autonomía, Prensas Universitarias de Zaragoza, Zaragoza, 2001

RODRÍGUEZ BERNIS, Sofía: “Museos, género y sexualidad”, in Revista del Comíté Español de ICOM zbk.8, ICOM ce Digital, 2013

ROMERO GÓMEZ, Isidro: “La filosofía y la crisis del hombre contemporáneo”, in Anuario filosófico vol. 15, zbk.1, Editores Universidad de Navarra, Navarra, 1982

SANAHUJA YLL, María Encarna: Cuerpo sexuados, objetos y prehistoria, Ediciones Cátedra, Madrid, 2002

SANCHEZ ROMERO, Margarita: Arqueología y género, Editorial Universidad de Granada, Granada, 2005

SORENSEN, M. L. S: “Arqueología del género en la arqueología europea: reflexiones y propuestas”, in Debate Feminista, vol.20, 1999