PROJEKTNAZISTËT NË

PUSHTET

Punoi: Ergi Nushi

Doktrina NazisteDoktrina naziste përmbante ndërthurjen e nacionalizmit të skajshëm, racizmit, kundërliberalizmit dhe kundërkomunizmit. Përmes u shpreh qëllimi i nazistëve për ndërtimin e “rendit

të ri”, i cili paramendohej që të realizohej nëpërmjet:

1- Vendosjes së “shtetit mbi gjithçka”2- Drejtimit të shtetit nga “udhëheqësi i vetëm e i

pagabueshëm”

3- Arritjes së madhështisë së kombit-shtet të shprehur me “epërsinë e racës ariane”

4- Zgjerimit të “hapsirës territoriale jetike” e të sundimit të “racës inferiore”

Në të vërtet, nëpërmjet doktrinës për “rendin e ri” nazistët synuan të manipulonin popullsinë për qëllimet e tyre që lidheshin me ardhjen në pushtet. Mjeti kryesor për manipulimin e popullsisë ishte propaganda e drejtëpërdrejtë me të. U organizuan manifestime, mitingje dhe demonstrime masive. Vend të veçantë zinte pozicioni i oratarit – Hitleri, thirrjet e gjestet e tij.

Ne mitingje Hitleri perdorte fjale abstrakte dhe sharje nga me fyeset dhe poshterueset, si: “bastardet e kombit”, “kusaret e Vajmarit”, “hebrenjte makuter”, “kriminelet e Versajes”. Parullat e hedhura shoqeroheshin me kerkesen e vetme: “Nje shtet, nje popull, nje udheheqes”

Keshtu ne teresi propaganda si mjet per manipulimin e mases se popullsise u perdor per evidentimin e miratimin e udheheqesit. Ky i fundit pretendonte se legjimitetin e qeverisjes e kishte me pelqimin e drejtperdrejt te popullsise.

Pamje nga fjalimet e Hitlerit

Natyra e NazisteveNatyra e vertete e nazisteve u shfaq vetem me

ardhjen e tyre ne pushtet. Nazistet iu kundervune qeverisjes se demokracise liberale. Hapi i pare ishte zhdukja e lirive dhe e te drejtave civlie me synimin e nenshtrimit te plote te individeve ne kuadrin e shtetit nazist. Me 28 tetor 1933 u miratua dekreti “Mbi mbrojtjen e popullit dhe te shtetit”.

Hapi i dyte ishte zhdukja e shtylles politike te demokracise liberale. Fillimisht u miratua “Ligji Fuqidhenes”. Ne baze te tij, e drejta e miratimit te ligjive kalonte nga Rajshtagu tek administrata, kurse te drejten e hartimit te tyre e kishte kancelari

Ne qesrshor u shpall shperndarja e te gjitha partive politike jonaziste. U nxorren jashte ligjit Partia Komuniste, Partia SocialDemokrate, Partia Nacionaliste, Partia Demokratike. Partia Naziste u deklarua e vetmja parti e ligjshme ne vend. Hitleri filloi te cilesohej si Udheheqes-Fyhrer. Deklarohej se “Vullneti i Fyhrerit dhe ligji jane nje e te pandare”

Ne kete menyre u realizua dhe tipari tjeter i totalitarizmit – Kulti i udheheqsit. Krahas ketyre masave u punua per ngritjen e aparatit te terrorit, qe u realizuan nga policia shteterore, Gestapoja dhe repartet SS. Hitleri i dha fund edhe qeverisjes federative. Gjermania u shpall “Rajhu III”

Gestapo SS

Nazistet moren masa te vecanta per manipulimin e te rinjve. Te gjithe te rinjte nga mosha 10 deri 18 ishin te detyruar te bashkoheshin ne Organizaten e Rinise Hitleriane. Te gjithe te rinjte demonstronin ne rruge, kendonin dhe pershendetnin me thirrjet “Hail Hitler”. I kushtohej rendesi te vecante paraqitjes se jashtme. Mjeti kryesor i sundimit ishte terrori. Ai filloi me hebrenjte dhe komunistet. U krijuan kampet e perqendrimit qe quheshin ”insitucione te riedukimit dhe spastrimit te kombit”

Ne to perdoreshin metoda nga me çnjerzoret.

Platforma ekonomike. Ecuria drejt luftes

Nazistet e ruajen pronen private mbi mjetet e prodhimit, nderkaq forcuan kontrollin shteteror mbi sipermarrjen private. Per kete zbatuan planet 4 vjeçare.

Vete shteti nazist mori persiper veprime dhe sherbime te drejtperdrejta ne ekonomi e e vu ne rolin e punedhenesit. U bene investime te medha. U happen vende pune. Nga 6 milion te papun ne 1932 vetem 164 mije ishin ne 1938. Pjese e platformes ishte krijimi i ekonomise vetefurnizuese.

Zhvillimi i ekonomise u lidh teresisht me militarizimin e saj. Miliona njerez u perfshin ne forcat e armatosura dhe ne industrine e prodhimit te armeve dhe te pajisjeve ushtarake.

Zhvillimi ekonomik ishte plot kundershti. Mbizoterimi i prodhimit per liften çoi ne renien e madhe te ofertes per mallrat e konsumit te gjere. U rriten çmimet. Nuk u rrit niveli i jeteses se punonjesve.

Zhvillimi i metejshem u vu ne varesi nga lufta dhe pushtimet territoriale. Nje zhvillim i tille ishte mbarsur me plot rreziqe

FALEMINDERIT PER VEMENDJEN