arcadis ned erland c arbon footprint 20111 imagine …1841c388-247e-41f3-810f... · arc 2011 imag...
TRANSCRIPT
ARC2011IMAG
DIREC
ARNH
25 juli
07653
B0201
CADIS NED1 GINE THE S
CTIE ARCAD
HEM
i 2012
3953:0.2 ‐ Defi
15.000004.003
ERLAND C
SUSTAINA
IS NEDERLAN
initief
CARBON FO
ABLE RESU
ND BV
OOTPRINT
ULT
T
ARCADIS Nederland Carbon Footprint 2011 Imagine the sustainable result
076533953:0.2 - Definitief ARCADIS 1
Inhoud
1 Inleiding ................................................................................................................................................................ 3
2 Aanpak, afbakening & uitgangspunten .......................................................................................................... 5
2.1 Aanpak ........................................................................................................................................................ 5
2.2 Afbakening ................................................................................................................................................. 6
2.2.1 Vaststellen boundaries .......................................................................................................... 6
2.2.2 Mutaties gehuurd oppervlak................................................................................................ 7
2.3 Uitgangspunten ......................................................................................................................................... 8
2.3.1 Energiegegevens gebouwen ................................................................................................. 8
2.3.2 Brandstofverbruik zakelijk verkeer leaseauto’s ................................................................. 8
2.3.3 Brandstof verbruik zakelijk verkeer privéauto’s ............................................................... 9
2.3.4 Brandstofverbruik zakelijk vliegreizen ............................................................................... 9
2.3.5 Aantal medewerkers ............................................................................................................. 9
2.3.6 Vloeroppervlakte gebouwen .............................................................................................. 10
3 Carbon footprint 2011 ARCADIS Nederland BV......................................................................................... 11
4 Directe CO2‐emissies ......................................................................................................................................... 15
4.1 Aardgasverbruik ...................................................................................................................................... 15
4.2 Brandstofverbruik zakelijk verkeer leaseauto’s ................................................................................... 16
5 Indirecte CO2‐emissie door energieopwekking ........................................................................................... 19
5.1 Elektriciteitsverbruik ............................................................................................................................... 19
5.2 Warmte en koude .................................................................................................................................... 20
6 Overige indirecte CO2‐emissies....................................................................................................................... 23
6.1 Brandstofverbruik zakelijk verkeer privéauto’s .................................................................................. 23
6.2 Brandstofverbruik zakelijke vliegreizen ............................................................................................... 24
Bijlage 1 Literatuurlijst ............................................................................................................................... 25
Bijlage 2 Verklaring verificatie carbon footprint 2011 .......................................................................... 27
Colofon ...................................................................................................................................................................... 31
ARCADIS Nederland Carbon Footprint 2011 Imagine the sustainable result
076533953:0.2 - Definitief ARCADIS 3
1 Inleiding
Duurzaamheid is een belangrijk uitgangspunt in de bedrijfsvoering van ARCADIS. Bij ARCADIS werken
we al sinds 1888 aan de verbetering van onze leefomgeving. Wij streven naar ruimte voor ontwikkeling en
economische groei in balans met het milieu en onze leefomgeving. Gezamenlijk met onze opdrachtgevers
verbeteren wij die leefomgeving.
Wij maken duurzaamheid expliciet door duurzaamheid intern te organiseren in drie sporen, zoals
onderstaand is gevisualiseerd:
1. Duurzame oplossingen: de ambitie is dat wij in alle projecten voor klanten en partners zoeken naar de
meest duurzame oplossing binnen de kaders van het project.
2. Duurzame bedrijfsvoering: natuurlijk is ons eigen huis op orde en streven we ernaar om onze
bedrijfsvoering constant verder te verduurzamen en te borgen in de organisatie.
3. Maatschappelijk verantwoord ondernemen (MVO): initiatieven waarmee we onze bijdrage leveren aan
een duurzame maatschappij.
ARCADIS Nederland Carbon Footprint 2011 Imagine the sustainable result
4
ARCADIS 076533953:0.2 - Definitief
We streven in onze eigen bedrijfsvoering om duurzaam bewust te handelen. Focus daarbinnen ligt op
bewustwording duurzaamheid bij onze medewerkers, efficiënt gebruik van materialen,
energiebesparingen en het gebruik van duurzame energie.
Om inzicht te krijgen in de invloed die ARCADIS Nederland heeft op het milieu, en derden inzicht te
geven in het effect van haar activiteiten op de CO2‐problematiek, maakt ARCADIS jaarlijks een CO2‐
footprint. Hierin wordt de invloed op het milieu uitgedrukt in de hoeveelheid broeikasgassen.
Deze footprint vormt ook het uitgangspunt voor de energie‐reductiedoelstellingen.
ARCADIS Nederland Carbon Footprint 2011 Imagine the sustainable result
076533953:0.2 - Definitief ARCADIS 5
2 Aanpak, afbakening & uitgangspunten
2.1 AANPAK
Deze carbon footprint is gebaseerd op de NEN‐ISO 14064‐1.
Op basis van de NEN norm is een onderverdeling gemaakt van de CO2‐emissies in drie categorieën:
Directe CO2‐emissies.
Indirecte CO2‐emissies door energieproductie.
Overige indirecte CO2‐emissies.
Aan de hand van de CO2‐Prestatieladder zijn deze gegevens weer onderverdeeld naar zeven soorten
emissies. Deze zijn als volgt gecategoriseerd:
Directe CO2‐emissies
Aardgasverbruik ‐ Scope 1
Koelmiddelen en koelinstallaties ‐ Scope 1
Brandstofverbruik zakelijk verkeer leaseauto’s ‐ Scope 1
Indirecte CO2‐emissies door energieopwekking
Elektriciteitsverbruik ‐ Scope 2
Warmte en koude ‐ Scope 2
Overige indirecte CO2‐emissies
Brandstofverbruik zakelijk verkeer privéauto ‐ Scope 3
Brandstofverbruik zakelijke vliegreizen ‐ Scope 3
De carbon footprint van ARCADIS Nederland (ANL) bevat de CO2‐emissies van scope 1, 2 en 3 conform
NEN‐ISO 14064‐1. Brandstofverbruik zakelijk verkeer privéauto en zakelijke vliegreizen worden in deze
footprint als scope 3 beschouwd. Dit wijkt af van de onderverdeling van de CO2‐Prestatieladder, zie figuur
1. Om de carbon footprint te bepalen zijn er gegevens verzameld over alle soorten emissies1.
Op basis van deze gegevens en de conversiefactoren2 zijn de hoeveelheden CO2‐equivalenten bepaald.
1 Koudemiddelen en koelinstallaties vallen onder scope 1. In deze carbon footprint is het effect van het vrijkomen van
de koelmiddelen naar de atmosfeer niet meegenomen. De CO2‐Prestatieladder biedt de mogelijkheid dit minimale effect
buiten beschouwing te laten. Het elektriciteitsverbruik ten behoeve van de installaties is wel meegenomen.
2 Conversiefactoren conform ‘Handboek CO2‐Prestatieladder 2.0, 23 juni 2011’.
ARCADIImagine
6
ARCA
Figuur
Refere
Het ge
van d
conve
bereke
Conso
De wi
deze a
2.2
2.2.1
Aan d
bepaa
veran
contro
S Nederland Carbon Foo the sustainable result
ADIS
r 1: Indeling Sco
entiejaar
ehanteerde re
e geverifieerd
ersiefactoren z
enen van de d
olidatie
ijze waarop co
aanpak staat in
AFBA
1 VAST
de hand van h
ald. Er is gekoz
ntwoordelijkhe
ole heeft.
otprint 2011
ope 1, 2 en 3 con
ferentiejaar vo
de carbon footp
zoals opgenom
doelstelling wo
onsolidatie is u
n onderstaand
AKENING
TSTELLEN BO
et GHG‐Proto
zen voor de ‘O
eid neemt voo
nform de CO2‐P
oor de CO2‐red
prints uit 2008
men in het “Ha
ordt uitgegaan
uitgevoerd is d
de paragraaf 1
OUNDARIES
ocol zijn de Or
Operationele c
or 100% van de
Prestatieladder (
ductiedoelstel
8 en 2009 uitge
andboek CO2‐
n van de herb
de ‘Operation
1.2 Afbakening
rganizational
control approa
e uitstoot door
(Handboek 2.0)
llingen is 2008
evoerd. Deze h
‐Prestatieladd
erekende carb
nal control app
g.
boundaries v
ach’ aanpak, w
r bedrijfsonde
8. In 2011 is ee
herberekening
er 2.0”, 23 jun
bon footprint.
proach’. Een on
van ARCADIS
waarbij ANL d
erdelen waaro
076533953:0.2
en herberekeni
g is gebaseerd
ni 2011. Voor h
nderbouwing
S Nederland B
de
over zij operati
- Definitief
ing
d op de
het
g van
V
ionele
ARCADIS Nederland Carbon Footprint 2011 Imagine the sustainable result
076533953:0.2 - Definitief ARCADIS 7
Voor het bepalen van de operationele controle over de verschillende bedrijfsonderdelen zijn de volgende
vier criteria gehanteerd:
1. Geen werkmaatschappij (alleen financieel, geen activiteiten dus geen CO2).
2. Geen rechtspersoon (in het kader van IFRS geen rechtspersoon en dus geen controle).
3. Geen personeel (geen personeel van ANL werkzaam).
4. Geen doorslaggevend belang (geen doorslaggevende belang c.q. stem in het genoemde bedrijfsdeel).
Naar aanleiding van de bovenstaande criteria heeft ANL de volgende entiteit tot haar boundaries
gedefinieerd:
ARCADIS Nederland BV (KvK 09036504 BTW NL006293700B13).
Deze boundaries omvatten de locaties c.q. gebouwen zoals opgenomen in tabel 1. Geen van de gebouwen
is, met uitzondering van de locatie Schoonebeek, in het bezit van ANL.
Nr. Naam Locatie Adres Entiteit
1. Amersfoort, Eempolis Piet Mondriaan 26 ARCADIS Nederland BV
2. Apeldoorn Het Rietveld 59a ARCADIS Nederland BV
3. Arnhem Beaulieustraat 22 ARCADIS Nederland BV
4. Arnhem, Bellevue Utrechtseweg 68 ARCADIS Nederland BV
5. Assen Zendmastweg 19 ARCADIS Nederland BV
6. ’s-Hertogenbosch, bedrijfsrest. Utopialaan 40 ARCADIS Nederland BV
7. ’s-Hertogenbosch, kantoor Utopialaan 40 ARCADIS Nederland BV
9. Hoofddorp, Transpolis Polarisavenue 15 ARCADIS Nederland BV
10. Hoorn Nieuwe Steen 3 ARCADIS Nederland BV
11. Maastricht, Colonel Stationsplein 18d ARCADIS Nederland BV
12. Rotterdam Lichtenauerlaan 100 ARCADIS Nederland BV
13. Goes Vogelenzangweg 100 ARCADIS Nederland BV
14. Beilen Hanekampen 8 ARCADIS Nederland BV
15. Berkel en Rodenrijs Noordeindseweg 388a ARCADIS Nederland BV
17. Schoonebeek Dwarsakker 13 ARCADIS Nederland BV
19. Assen Wiltonstraat 19a ARCADIS Nederland BV
20. Leusden Lockhorsterweg 16 ARCADIS Nederland BV
21. Rosmalen Kleine Elst 8 ARCADIS Nederland BV
23. Zwolle, Witpaard Govert Flincklaan 31 ARCADIS Nederland BV
24. Wageningen, In situ Nudepark 97a ARCADIS Nederland BV
25. Marknesse, Alkyon Voorsterweg 28 ARCADIS Nederland BV
27. Apeldoorn Weegschaalstraat 49 ARCADIS Nederland BV
28. Enschede Oldenzaalsestraat 1165 ARCADIS Nederland BV
29. Arnhem, Rijntoren Nieuwe Stationstraat 1 ARCADIS Nederland BV
Tabel 1: ANL Locaties 2011
2.2.2 MUTATIES GEHUURD OPPERVLAK
In 2011 hebben zich de volgende mutaties voorgedaan in het gehuurd oppervlak:
Wageningen In situ is per 11 januari 2011 afgesloten.
Arnhem Rijntoren is per 1 januari 2011 een ANL locatie (voorheen ARCADIS NV).
ARCADIS Nederland Carbon Footprint 2011 Imagine the sustainable result
8
ARCADIS 076533953:0.2 - Definitief
2.3 UITGANGSPUNTEN
2.3.1 ENERGIEGEGEVENS GEBOUWEN
Energieverbruiken worden bepaald aan de hand van meetgegevens uit facturen of handmatige aflezing
van de energiemeters. Bij het ontbreken van jaarafrekeningen c.q. maandverbruiken of in de situatie dat
het tijdvak niet gelijk is aan het kalenderjaar, wordt via berekeningen op beschikbare gegevens het
jaarverbruik vastgesteld:
Om het aardgasverbruik en geleverde warmte te berekenen wordt gebruik gemaakt van graaddagen.
Hiermee wordt het energieverbruik gecorrigeerd voor de buitentemperatuur. Het aardgasverbruik en
de geleverde warmte is berekend naar rato van het aantal graaddagen met als referentie temperatuur
18 °C en als temperatuur de gemiddelde etmaaltemperatuur. Als bijvoorbeeld de gemiddelde
etmaaltemperatuur gelijk is aan 6,8°C dan heeft die dag een equivalent van 18 – 6,8 = 11,2 graaddagen.
In het jaar 2011 was het totaal aantal graaddagen gelijk aan 2.622,4. De etmaaltemperaturen zijn
afkomstig van het KNMI, waarbij voor alle gebouwlocaties de temperaturen van weerstation de Bilt
worden aangehouden.
Het elektriciteitsverbruik wordt berekend naar rato van het gemiddelde elektriciteitsverbruik per dag.
Voor de opslagplaatsen Leusden en Rosmalen zijn geen facturen of betrouwbare meetgegevens voor het
aardgasverbruik beschikbaar. In dit geval zijn de gegevens geïnterpoleerd op basis van de andere
vergelijkbare locaties. Hiervoor is aangenomen dat het ontbrekende aardgasverbruik voor de
opslagplaatsen 5 Nm³ bedraagt. Het totaal van de op basis van kentallen bepaalde hoeveelheid is gelijk
aan 0,74% van het aardgasverbruik.
Voor de locatie Arnhem Rijntoren is het warmteverbruik niet bekend. Hiervoor is op basis van geleverde
warmte per vierkante meter bij de locatie Rotterdam (0,17 GJ/ m²) een inschatting gemaakt.
Voor drie locaties (opslagplaatsen Leusden, Rosmalen en kantoor Arnhem Rijntoren) zijn geen facturen of
betrouwbare meetgegevens voor elektriciteit beschikbaar. In dit geval zijn de gegevens geïnterpoleerd op
basis van de andere vergelijkbare locaties. Hiervoor is aangenomen dat het ontbrekende
elektriciteitsverbruik voor de opslagplaatsen 25 kWh/m² bedraagt. Voor het kantoorpand is uitgegaan van
125 kWh/ m². Het gaat hier om 3,6% van het totale elektriciteitsverbruik.
2.3.2 BRANDSTOFVERBRUIK ZAKELIJK VERKEER LEASEAUTO’S
Het aantal leaseauto’s wordt vastgesteld als gemiddelde van het aantal leaseauto’s op 1 januari van het
verslagjaar en 1 januari van het verslagjaar+1 (jaar volgend op verslagjaar). Het aantal wordt per
brandstofsoort afgerond op hele getallen. Het aantal leaserijders wordt verkregen uit de
personeelsadministratie.
Brandstofgegevens worden verkregen van de leasemaatschappijen. Ook brandstoffen die buiten de
tankpas om zijn getankt, worden via de declaratie bij de leasemaatschappij opgenomen in de
brandstofadministratie. Brandstoffen getankt in het buitenland ten behoeve van privéreizen in het
buitenland kunnen niet gedeclareerd worden en vallen buiten de brandstofadministratie. Tankpassen zijn
alleen geldig in Nederland.
ARCADIS Nederland Carbon Footprint 2011 Imagine the sustainable result
076533953:0.2 - Definitief ARCADIS 9
Voor het berekenen van de brandstofverbruiken door de leaseauto zijn de volgende aannames gedaan:
Het aantal privékilometers dat met de leaseauto wordt gereden is gemiddeld 7.500 km per persoon per
jaar. Dit is gebaseerd op onderzoek van Goudappel Coffeng in opdracht van de Vereniging van
Nederlandse Autoleasemaatschappijen (VNA).
Voor het omrekenen van gereden kilometers naar verbruikte liters brandstof zijn de omrekenfactoren
van www.energielabel.nl gebruikt.
2.3.3 BRANDSTOF VERBRUIK ZAKELIJK VERKEER PRIVÉAUTO’S
De zakelijke reizen met de privéauto zijn bekend op basis van de declaraties. Hierbij worden de gereden
kilometers in een verslagjaar gelijk gesteld aan de kilometers gedeclareerd in het verslagjaar. Jaarlijks
worden de gegevens medio februari opgevraagd.
Omdat het (sinds 2010) mogelijk is na februari nog declaraties uit het voorgaande jaar in te dienen wordt
in december van het jaar nogmaals een overzicht opgevraagd over de declaraties van het voorgaande
verslagjaar. Het verschil wordt meegenomen in de carbon footprint van het huidige verslagjaar.
2.3.4 BRANDSTOFVERBRUIK ZAKELIJK VLIEGREIZEN
Vliegreizen door ANL medewerkers worden voornamelijk via BCD‐Travel geboekt. De gereisde
vliegkilometers worden per kwartaal door BCD‐Travel aangeleverd. Incidenteel wordt door medewerkers
zelf reizen geboekt. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de creditcard gegevens van BCD‐Travel, waardoor
ook deze reizen in de ticketadministratie van BCD‐Travel worden opgenomen.
De informatie van BCD‐Travel bevat alleen de vliegafstanden van het gehele traject. Aangezien de
CO2‐Prestatieladder uit gaat van CO2‐coëfficienten op basis van iedere startstop afstand, zijn de trajecten
verder handmatig uitgesplitst naar start‐stop afstanden. Hierbij is uitgegaan van de afstanden zoals
weergegeven op http://www.travelmath.com. Voor het referentiejaar 2008 is gebruik gemaakt van de
website www.howmanyhours.com. De impact van de andere basis voor vaststellen van de afstanden is
nihil aangezien de websites enkel worden gebruikt voor het vaststellen van de klasse waarin het traject
valt: 0‐700 km, 701‐2500 km of groter dan 2500 km. De berekening van de hoeveelheid CO2 geschied op
basis van de vliegafstanden per ticket zoals verstrekt door BCD‐Travel. De afstanden per ticket voor 2008,
2009 en 2010 zijn op identieke wijze vastgesteld.
2.3.5 AANTAL MEDEWERKERS
De wijze waarop het aantal medewerkers wordt berekend is afwijkend van de voorgaande verslagjaren.
In de carbon footprint van 2011 wordt uitgegaan van de stroomcijfers3 over het gehele jaar 2011 in plaats
van de stand per 31 december.
Reden van de wijziging in berekeningswijze is een aanzienlijke wijziging in medewerker aantallen in 2011.
Hierdoor bleek de stand per december niet toereikend. Voorgaande jaren was het aantal medewerkers
nagenoeg gelijk (slechts enkele procenten afwijking) waardoor er geen noodzaak was voor het berekenen
van de stroomcijfers. Tevens wordt in andere jaarrapportages van ANL ook gebruik gemaakt van de
stroomcijfers. Door deze wijziging conformeert de carbon footprint zich hieraan.
3 Deze worden bepaald door de medewerkers aantallen van 1 januari 2011 en 31 december 2011 bij elkaar op te tellen en
te delen door 2.
ARCADIImagine
10
ARCA
Het aa
plus d
gereke
met v
reguli
inhuu
2.3.6
De vlo
VV
BV
Ne
Voor
verhu
afgele
prakti
Figuur
S Nederland Carbon Foo the sustainable result
ADIS
antal medewe
de inhuur van
end indien dit
aste medewer
iere urenadmi
ur vastgesteld
6 VLOE
oeroppervlakt
VO = verhuurb
VO = bruto vlo
etto vloeroppe
de berekening
uurbaar vloero
eid van de BVO
ijk van VVO, w
r 2: Beschrijving
otprint 2011
erkers in een v
uit detacherin
t een structure
rkers. Hier is s
inistratie van A
en een op een
EROPPERVLA
ten van de geb
baar vloeropp
oeroppervlak;
ervlak= binnen
g van kentallen
oppervlak. Voo
O of netto vlo
welke gelijk is
g vloeroppervlak
verslagjaar is g
ngsbureaus en
eel karakter he
sprake van als
ANL boekt. O
n overgenomen
AKTE GEBOU
bouwen word
pervlak;
nwerks opper
n energieverb
or de locaties
eroppervlak. H
s aan 0,88 maa
k conform NEN
gelijk aan het a
n uitzendburea
eeft en er in de
s de ingehuurd
Op divisie nive
n in de rappor
UWEN
den uitgedrukt
rvlak exclusief
bruik of CO2 p
waar de waar
Hierbij wordt
al BVO of netto
N 2680
aantal medew
aus. De inhuu
e dagelijkse be
de medewerke
eau wordt op b
rtage van de f
t conform de N
f vaste wande
er m² vloerop
rde van VVO n
t uitgegaan van
o.
werkers met een
r wordt tot de
edrijfsvoering
er zijn/haar ge
basis van gebo
ormatiecijfers
NEN2580 in:
n, vides en gla
pervlak word
niet beschikba
n een gemidd
076533953:0.2
n arbeidscont
e medewerker
g geen verschi
ewerkte uren i
oekte uren de
s.
aslijncorrectie
dt uitgegaan va
aar is wordt di
delde waarde i
- Definitief
ract
rs
l is
in de
.
an
it
in de
ARCADIS Nederland Carbon Footprint 2011 Imagine the sustainable result
076533953:0.2 - Definitief ARCADIS 11
3 Carbon footprint 2011 ARCADIS Nederland BV
Op basis van zes soorten CO2‐emissies is de totale CO2‐emissie van ANL berekend. De CO2‐emissie in 2011
is gelijk aan 8.587 ton CO2. In figuur 3 is te zien dat het grootste aandeel (54%) hiervan wordt veroorzaakt
door het brandstofverbruik van zakelijk verkeer leaseauto’s.
Figuur 3: Totale CO2‐emissie ANL 2011
In tabel 2 is de totale CO2‐emissie onderverdeeld naar verschillende soorten emissie weergegeven.
Activiteit Scope CO2
[ton/jaar]
Percentage
[%]
Directe CO2-emissies
Aardgasverbruik Scope 1 441 5,1%
Brandstofverbruik zakelijk verkeer leaseauto’s Scope 1 4.664 54,3%
Indirecte CO2-emissies door energieopwekking
Elektriciteitsverbruik Scope 2 1.853 21,6%
Warmte en koude Scope 2 137 1,6%
Overige indirecte CO2-emissies
Brandstofverbruik zakelijk verkeer privéauto’s Scope 3 1.131 13,2%
Brandstofverbruik zakelijke vliegreizen Scope 3 361 4,2%
Totaal 8.587 100%
Tabel 2: CO2‐emissie onderverdeeld naar soorten emissies
ARCADIS Nederland Carbon Footprint 2011 Imagine the sustainable result
12
ARCADIS 076533953:0.2 - Definitief
In tabel 3 wordt de CO2‐emissie per medewerker en per vloeroppervlak weergegeven.
Activiteit Scope CO2 per
medewerker
[ton/fte]4
CO2 per 100 m2
vloeropp.
[ton/100 m2]5
Directe CO2-emissies
Aardgasverbruik Scope 1 0,21 1,05
Brandstofverbruik zakelijk verkeer leaseauto’s Scope 1 2,24
Indirecte CO2-emissies door energieopwekking
Elektriciteitsverbruik Scope 2 0,89 4,40
Warmte en koude Scope 2 0,07 0,33
Overige indirecte CO2-emissies
Brandstofverbruik zakelijk verkeer privéauto’s Scope 3 0,54
Brandstofverbruik zakelijke vliegreizen Scope 3 0,17
Totaal 4,13 5,68
Tabel 3: CO2‐emissie per medewerker en per 100 m2 vloeroppervlak
Om een beeld te krijgen waardoor de CO2‐emissies worden veroorzaakt zijn in figuur 4 de zes soorten
emissies onderverdeeld naar 2 hoofdactiviteiten:
Mobiliteit:
− Brandstofverbruik zakelijk verkeer leaseauto’s.
− Brandstofverbruik zakelijk verkeer privéauto’s.
− Brandstofverbruik zakelijke vliegreizen.
Huisvesting:
− Aardgasverbruik.
− Elektriciteitsverbruik.
− Warmte en koude.
Figuur 4: Onderverdeling CO2‐emissie naar hoofdactiviteiten
Mobiliteit is verantwoordelijk voor 71,7% van de totale CO2‐emissie van ANL. De overige 28,3% wordt
veroorzaakt door het energieverbruik van gebouwen.
4 In 2011 is het aantal medewerkers gelijk aan 2.079 fte.
5 In 2011 is het totaal verhuurbaar oppervlak gelijk aan 42.087 m2.
ARCADIS Nederland Carbon Footprint 2011 Imagine the sustainable result
076533953:0.2 - Definitief ARCADIS 13
Tabel 4 geeft de CO2‐emissies onderverdeeld naar hoofdactiviteit weer. Voor mobiliteit is dit gelijk aan
6.155 ton CO2. De CO2‐emissie die wordt veroorzaakt door het energieverbruik van de gebouwen komt
overeen met 2.432 ton CO2.
Hoofdactiviteit CO2
[ton/jaar]
Percentage
[%]
CO2
[ton/fte]
CO2
[ton/ 100 m2]
Mobiliteit 6.155 71,7% 2,96
Huisvesting 2.432 28,3% 1,17 5,78
Totaal 8.587 100% 4,13 5,78
Tabel 4: CO2‐emissies onderverdeeld naar hoofdactiviteit
Figuur 5 en tabel 5 geven de hoeveelheid CO2‐emissie onderverdeeld naar scopes conform de NEN ISO
14064‐1.
Figuur 5: Onderverdeling CO2‐emissie naar scopes volgens NEN ISO 14064‐1
Scopes CO2
[ton/jaar]
Percentage
[%]
CO2
[ton/fte]
Scope 1 5.105 59,5% 2,46
Scope 2 1.990 23,2% 0,96
Scope 3 1.492 17,4% 0,72
Totaal 8.587 100% 4,13
Tabel 5: Onderverdeling CO2‐emissie naar scopes volgens NEN ISO 14064‐1
ARCADIS Nederland Carbon Footprint 2011 Imagine the sustainable result
14
ARCADIS 076533953:0.2 - Definitief
ARCADIS Nederland Carbon Footprint 2011 Imagine the sustainable result
076533953:0.2 - Definitief ARCADIS 15
4 Directe CO2-emissies
In dit hoofdstuk worden de directe CO2‐emissies (scope 1) veroorzaakt door ANL in 2011 weergegeven.
Het betreft de volgende emissies:
Aardgasverbruik (§ 4.1).
Brandstofverbruik zakelijk verkeer leaseauto’s (§ 4.2).
4.1 AARDGASVERBRUIK
Bij ANL wordt het aardgas primair gebruikt voor het verwarmen van de gebouwen. In 2011 komt de CO2‐
emissie ten gevolge van het aardgasverbruik overeen met 441 ton. Dit is ongeveer 5% van de totale CO2‐
emissie die wordt veroorzaakt door ANL in 2011. De meeste CO2‐emissie daarvan wordt veroorzaakt door
de locatie Apeldoorn Rietveld (22,4%), gevolgd door de locaties Arnhem Beaulieustraat (16,6%) en Assen
Zendmastweg (12,6%). Figuur 6 bevat een overzicht van de CO2‐emissies van de tien “grootste” locaties
wat betreft het aardgasverbruik in ton CO2 per jaar. De overige locaties staan onder ‘Overige kantoren’.
Figuur 6: CO2‐emissie aardgasverbruik 2011
ARCADIS Nederland Carbon Footprint 2011 Imagine the sustainable result
16
ARCADIS 076533953:0.2 - Definitief
In tabel 6 staan de CO2‐emissies voor de tien “grootste” locaties wat betreft de CO2‐uitstoot per vierkante
meter ten gevolge van het aardgasverbruik weergegeven. Van het totaal verhuurbare vloeroppervlak in
2011 (42.087 m2) wordt 17.261 m2 niet verwarmd met aardgas, maar met stadswarmte of warmte uit een
warmte‐koude opslagsysteem.
Locaties Vloeroppervlak
[m2]
CO2
[kg/ m2/ jaar]
Zwolle 4.529 35,8
Assen ZM 3.831 26,8
Goes 2.077 24,6
Marknesse 2.286 23,0
Hoofddorp 898 22,8
Apeldoorn RV 3.090 21,8
Enschede OS 976 20,4
Den Bosch Rest. 1.117 20,0
Arnhem Bea 1.335 19,1
Maastricht 631 18,4
Overige kantoren 4.056 8,8
Totaal 24.826 241,3
Tabel 6: Overzicht tien “grootste” locaties wat betreft de CO2‐emissie per m2 ten gevolge van het aardgasverbruik 2011
4.2 BRANDSTOFVERBRUIK ZAKELIJK VERKEER LEASEAUTO’S
Het zakelijk verkeer binnen ANL wordt veroorzaakt door leaseauto’s en privéauto’s. In deze paragraaf
wordt de hoeveelheid CO2‐emissie veroorzaakt door de leaseauto’s gerapporteerd. In totaal is er 2.017.935
liter brandstof verreden door 840 leaseauto’s. Hiervan was 398.692 liter ten behoeve van privé gebruik
(excl. woon‐werkkilometers) en 1.628.244 liter ten behoeve van zakelijk verkeer. In tabel 7 staat het
verbruik per brandstoftype weergegeven.
Brandstoftype Hoeveelheid brandstof
[liter]
Conversiefactor
[g CO2/liter]
CO2
[ton/jaar]
Percentage
[%]
Benzine 448.309 2.780 1.246 26,8%
Diesel 958.960 3.135 3.006 64,5%
LPG 220.975 1.860 411 8,8%
Totaal 1.628.244 4.664 100%
Tabel 7: CO2‐emissie brandstofverbruik zakelijk verkeer leaseautoʹs 2011
De totale CO2‐emissie veroorzaakt door het brandstofverbruik zakelijk verkeer leaseauto’s is gelijk aan
4.664 ton. Dit is 54,6% van de totale CO2‐emissie van ANL in 2011. Het grootste deel van deze emissie
(64,5%) wordt veroorzaakt door de dieselauto’s, zie figuur 7. De benzineauto’s zijn verantwoordelijk voor
26,7% en LPG auto’s voor 8,8%.
ARCADIS Nederland Carbon Footprint 2011 Imagine the sustainable result
076533953:0.2 - Definitief ARCADIS 17
Figuur 7: CO2‐emissie brandstofverbruik zakelijk verkeer leaseautoʹs 2011
ARCADIS Nederland Carbon Footprint 2011 Imagine the sustainable result
18
ARCADIS 076533953:0.2 - Definitief
ARCADIS Nederland Carbon Footprint 2011 Imagine the sustainable result
076533953:0.2 - Definitief ARCADIS 19
5 Indirecte CO2-emissie door energieopwekking
In dit hoofdstuk worden de indirecte CO2‐emissies door energieopwekking (scope 2) veroorzaakt door
ANL in 2011 weergegeven.
Het betreft de volgende emissies:
Elektriciteitsverbruik (§ 5.1).
Warmte en koude (§ 5.2).
5.1 ELEKTRICITEITSVERBRUIK
Bij ANL wordt elektriciteit primair gebruikt voor de verlichting, ventilatie en koeling van de gebouwen en
het gebruik van kantoorapparatuur. In 2011 komt de CO2‐emissie veroorzaakt door het
elektriciteitsverbruik overeen met 1.853 ton. Dit is 21,6% van de totale CO2‐emissie die wordt veroorzaakt
door ANL in 2011. De meeste CO2‐emissie wordt veroorzaakt door de locatie Amersfoort (38,4%), gevolgd
door de locaties Arnhem Beaulieu (9,2%) en Apeldoorn Rietveld (9,2%). Figuur 8 bevat een overzicht van
de CO2‐emissies van de tien “grootste” locaties betreft elektriciteitsverbruik in ton CO2 per jaar. De overige
locaties staan onder ‘Overige kantoren’.
Figuur 8: CO2‐emissie elektriciteitsverbruik 2011
ARCADIS Nederland Carbon Footprint 2011 Imagine the sustainable result
20
ARCADIS 076533953:0.2 - Definitief
In tabel 8 staan de CO2‐emissies voor de tien “grootste” locaties wat betreft de CO2‐uitstoot per vierkante
meter ten gevolge van het elektriciteitsverbruik weergegeven.
Locaties Vloeroppervlak
[m2]
CO2
[kg/ m2/ jaar]
Arnhem BV 12.082 795,7
Hoofddorp 3.831 59,3
Amersfoort 4.529 59,0
Maastricht 3.090 49,7
Den Bosch Bol 2.286 45,7
Arnhem Bea 135 44,5
Zwolle 3.748 43,3
Den Bosch Rest 2.077 37,7
Arnhem Rijntoren 1.117 37,5
Apeldoorn RV 1.296 37,4
Overige kantoren 7.896 21,0
Totaal 42.087 44,0
Tabel 8: Overzicht tien “grootste” locaties wat betreft de CO2‐emissie per m2 ten gevolge van het elektriciteitsverbruik
2011
Opvallend is dat Amersfoort (die in de totale uitstoot als gevolg van elektriciteitsverbruik bovenaan staat)
in deze tabel op de 3e plaats staat, omdat dit kantoor veel minder CO2 per vierkante meter uitstoot.
Daarnaast valt op dat een kleine locatie als Arnhem Bellevue de meeste CO2‐emissie per vierkante meter
emitteert. Dit is te verklaren door de (data)servers op die locatie, die veel elektriciteit verbruiken.
5.2 WARMTE EN KOUDE
Op drie locaties wordt warmte ten behoeve van gebouwverwarming ingekocht en op één locatie koude
voor gebouwkoeling. De kantoren Rotterdam en Arnhem Rijntoren worden verwarmd middels warmte
afkomstig van stadsverwarming (ENECO Warmte BV).
Het kantoorgebouw Eempolis te Amersfoort wordt verwarmd en gekoeld middels een warmte‐koude
opslag systeem (WKO). In 2011 is evenals in voorgaande jaren, met behulp van een huurketel bijgestookt
in verband met onbalans van de WKO, welke in de volgende paragraaf is weergegeven.
Figuur 9 bevat een overzicht van de CO2‐emissies ten gevolge van het warmte‐ en koudeverbruik in ton
CO2 per jaar.
Figuur 9: CO2‐emissie warmte‐ en koudeverbruik 2011
ARCADIS Nederland Carbon Footprint 2011 Imagine the sustainable result
076533953:0.2 - Definitief ARCADIS 21
In tabel 9 staan de CO2‐emissies per jaar weergegeven van de locaties waar warmte en koude wordt
verbruikt.
Locatie & Omschrijving Hoeveelheid in 2011 Conversiefactor
[ g CO2/ …]
CO2
[ton/jaar]
Amersfoort – bijstook stookolie 10.177 liter 3.185 32
Amersfoort – benodigde
elektriciteit WKO 192.706 kWh 455 88
Rotterdam - stadswarmte 640 GJ 20.000 12,8
Arnhem Rijntoren -
stadswarmte 221 GJ 20.000 4,4
Totaal 137
Tabel 9: CO2‐emissie warmte‐ en koudeverbruik
Het kantoorgebouw Eempolis te Amersfoort beschikt over een warmte‐koude opslag systeem (WKO).
Dit WKO systeem heeft in 2011 in totaal 1.771 GJ koude en 2.264 GJ warmte geleverd. Voor de opwekking
en distributie van deze twee energiestromen is in totaal 192.706 kWh aan elektriciteit verbruikt.
ARCADIS Nederland Carbon Footprint 2011 Imagine the sustainable result
22
ARCADIS 076533953:0.2 - Definitief
ARCADIS Nederland Carbon Footprint 2011 Imagine the sustainable result
076533953:0.2 - Definitief ARCADIS 23
6 Overige indirecte CO2-emissies
In dit hoofdstuk worden de overige indirecte CO2‐emissies (scope 3) veroorzaakt door ANL in 2011
weergegeven.
Het betreft de volgende emissies:
Brandstofverbruik zakelijk verkeer privéauto’s (§6.1).
Brandstofverbruik zakelijke vliegreizen (§6.2)..
6.1 BRANDSTOFVERBRUIK ZAKELIJK VERKEER PRIVÉAUTO’S
Het zakelijk verkeer binnen ANL wordt veroorzaakt door leaseauto’s en privéauto’s. In deze paragraaf
wordt de hoeveelheid CO2‐emissie veroorzaakt door het zakelijk verkeer met privéauto’s vastgesteld. In
totaal is er door de privéauto’s 5.408.592 km gereden. In tabel 10 staat het verbruik per brandstoftype
weergegeven.
Brandstoftype Gereden km’s
[km/jaar]
Conversiefactor
[g CO2/ km]
CO2
[ton/jaar]
Percentage
[%]
Benzine 2.854.481 215 614 54,3%
Diesel 2.333.903 205 478 42,3%
LPG 330.308 175 39 3,4%
Totaal 5.408.592 1.131 100%
Tabel 10: CO2‐emissie brandstofverbruik zakelijk verkeer privéautoʹs 2011
De totale CO2‐emissie veroorzaakt door het brandstofverbruik zakelijk verkeer privéauto’s is gelijk aan
1.131 ton. Dit is 13,2% van de totale CO2‐emissie van ANL in 2011. Het deel van deze emissie (54,3%)
wordt veroorzaakt door de benzineauto’s, zie figuur 10. De dieselauto’s zijn verantwoordelijk voor 42,3%
en LPG auto’s voor 3,4%.
ARCADIS Nederland Carbon Footprint 2011 Imagine the sustainable result
24
ARCADIS 076533953:0.2 - Definitief
Figuur 10: CO2‐emissie brandstofverbruik zakelijk verkeer privéautoʹs 2011
6.2 BRANDSTOFVERBRUIK ZAKELIJKE VLIEGREIZEN
Medewerkers van ANL maken gebruik van het vliegtuig om grote afstanden te overbruggen. De totale
CO2‐emissie veroorzaakt door het brandstofverbruik zakelijke vliegreizen is gelijk aan 361 ton, zie tabel 11.
Categorie Afstand reizen
[km/jaar]
Conversiefactor
[ g CO2/km]
CO2
[ton/jaar]
Vervoer < 700 km 150.615 270 41
Vervoer 700 - 2.500 km 461.468 200 92
Vervoer > 2.500 km 1.689.053 135 228
Totaal 2.301.135 361
Tabel 11: CO2‐emissie brandstofverbruik zakelijke vliegreizen 2011
Dit is 4,2% van de van de gehele CO2‐ emissie van ANL in 2011. De grootste CO2‐emissie wordt
veroorzaakt door de vliegreizen boven de 2.500 km (63%), gevolgd door vliegreizen tussen de 700 km en
de 2.500 km (26%), zie ook figuur 11.
Figuur 11: CO2‐emissie brandstofverbruik zakelijke vliegreizen 2011
ARCADIS Nederland Carbon Footprint 2011 Imagine the sustainable result
076533953:0.2 - Definitief ARCADIS 25
Bijlage 1 Literatuurlijst Goudappel Coffeng. Zicht op de zakenautorijder.
KNMI klimatologie: Datagegevens van het weer in Nederland (2012).
http://www.knmi.nl/klimatologie.
Milieu Centraal. www.energielabel.nl.
Nederlands Normalisatie‐instituut (2006). NEN ISO 14064‐1:2006, Greenhouse gases ‐ Part 1:
Specification with guidance at the organization level for quantification and reporting of greenhouse
gas emissions and removals.
Nederlands Normalisatie‐instituut (2006). NEN ISO 14064‐2:2006, Greenhouse gases ‐ Part 2:
Specification with guidance at the project level for quantification, monitoring and reporting of
greenhouse gas emission reductions or removal enhancements.
Nederlands Normalisatie‐instituut (2006). NEN ISO 14064‐3:2006, Greenhouse gases ‐ Part 3:
Specification with guidance for the validation and verification of greenhouse gas assertions.
Stichting Klimaatvriendelijk Aanbesteden en Ondernemen (2012): Handboek CO2‐Prestatieladder 2.1.
Travelmath (2012). http://www.travelmath.com/flights/.
World Resources Institute & World Business Council for Sustainable Development (2004). The
Greenhouse Gas Protocol: A Corporate Accounting and Reporting Standard.
ARCADIS Nederland Carbon Footprint 2011 Imagine the sustainable result
26
ARCADIS 076533953:0.2 - Definitief
0765339
Bij
953:0.2 - Definitief
jlage 22 Verkfootp
klaringprint 2
g verifi2011
ARCADIS
icatie
S Nederland Carbon FootImagine the sustain
AR
carbo
tprint 2011 able result
RCADIS 27
on
ARCADIImagine
28
ARCA
S Nederland Carbon Foo the sustainable result
ADIS
otprint 2011
076533953:0.2 - Definitief
0765339
953:0.2 - Definitief
ARCADIS
S Nederland Carbon FootImagine the sustain
AR
tprint 2011 able result
RCADIS 29
ARCADIS Nederland Carbon Footprint 2011 Imagine the sustainable result
30
ARCADIS 076533953:0.2 - Definitief
ARCADIS Nederland Carbon Footprint 2011 Imagine the sustainable result
076533953:0.2 - Definitief ARCADIS 31
Colofon
ARCADIS NEDERLAND CARBON FOOTPRINT 2011 IMAGINE THE SUSTAINABLE RESULT
OPDRACHTGEVER:
Directie ARCADIS Nederland BV
Arnhem
STATUS:
Definitief
AUTEUR:
ing. N.C.W. Spapens
C.W.J. Goorts MSc.
GECONTROLEERD DOOR:
ir. N. van Geenhuizen
ir. H.R. Kolkhuis Tanke
VRIJGEGEVEN DOOR:
ing. N.C.W. Spapens
25 juli 2012
076533953:0.2
ARCADIS NEDERLAND BV
Utopialaan 40‐48
Postbus 1018
5200 BA ʹs‐Hertogenbosch
Tel 073 6809 211
Fax 073 6144 606
www.arcadis.nl
Handelsregister 9036504