arastirmax - scientific publication index | arastirmax ... · arastirmax - scientific publication...

11
9t AU. Bayburt Eğitim Fakülıesi Dergisi,Cilı ] ' Sayı 1(2006) 91-101 FEN VE TEKNOLOJI OGRETMENLERININ öĞnnrİM MATERYALLEnİNi KULLANMA oÜzgyrERi: AMASYA iı,i ÖnNpĞİ Orhan KARAMUSTAFAOGLU Amasya Üniversitesi, Eğitim Faküttesi. İlkagretim Bölümü, AMASYA [email protected] Özet Durum çalışması yaklaşımı kullanılarak yürütülen bu araştırmada, fen ve teknoloji öğretmenlerinin yürüttükleri derslerde hangi öğretim materyallerini ne sıklıkla kullandıklarını tespit etmek amaçlanmıştır. Çalışma Amasya merkezde görev yapan 32 fen ve teknoloji öğretmenine anket ve gözlem teknikleri uygulanarak yürütülmüştür. Katılımcı öğretmenlerin materyal kullanma düzeylerinin, anket verilerine göre; cinsiyet, kıdem ve mezun olunan okul türüne göre faklılıklan SPSS programl yardlmıyla t-testi kullanıIarak araştınlmıştır. Anket bulgulanndan, çeşitli öğretim materyali kullanma düzeyleri bakımından erkek ile kadın öğretmenler arasında anlamlı bir farkhlık görülmezken, eğitim fakültesi mezunlan ile diğer fakülte ve yüksekokul mezunu öğret- menler arasında, eğitim fakültesi mezunu öğretmenlerin lehine anlamh bir farklılık olduğu tespit edilmiştir. Aynca öğretmenlerin mesleki deneyiminin materyal kullanım düzeylerini etkilemediği anlaşılmıştır. Anahtar kelimeler; Fen ve teknoloji eğitimi, Öğretim materyalleri, Fen ve teknoloji öğretmeni

Upload: others

Post on 19-Jul-2020

11 views

Category:

Documents


0 download

TRANSCRIPT

Page 1: Arastirmax - Scientific Publication Index | Arastirmax ... · Arastirmax - Scientific Publication Index | Arastirmax

9t AU. Bayburt Eğitim Fakülıesi Dergisi,Cilı ] ' Sayı 1(2006) 91-101

FEN VE TEKNOLOJI OGRETMENLERININöĞnnrİM MATERYALLEnİNi KULLANMA

oÜzgyrERi: AMASYA iı,i ÖnNpĞİ

Orhan KARAMUSTAFAOGLUAmasya Üniversitesi, Eğitim Faküttesi. İlkagretim Bölümü, AMASYA

[email protected]

Özet

Durum çalışması yaklaşımı kullanılarak yürütülen bu araştırmada, fen veteknoloji öğretmenlerinin yürüttükleri derslerde hangi öğretim materyallerini ne sıklıklakullandıklarını tespit etmek amaçlanmıştır. Çalışma Amasya merkezde görev yapan 32fen ve teknoloji öğretmenine anket ve gözlem teknikleri uygulanarak yürütülmüştür.Katılımcı öğretmenlerin materyal kullanma düzeylerinin, anket verilerine göre; cinsiyet,kıdem ve mezun olunan okul türüne göre faklılıklan SPSS programl yardlmıyla t-testikullanıIarak araştınlmıştır. Anket bulgulanndan, çeşitli öğretim materyali kullanmadüzeyleri bakımından erkek ile kadın öğretmenler arasında anlamlı bir farkhlıkgörülmezken, eğitim fakültesi mezunlan ile diğer fakülte ve yüksekokul mezunu öğret-menler arasında, eğitim fakültesi mezunu öğretmenlerin lehine anlamh bir farklılıkolduğu tespit edilmiştir. Aynca öğretmenlerin mesleki deneyiminin materyal kullanımdüzeylerini etkilemediği anlaşılmıştır.

Anahtar kelimeler; Fen ve teknoloji eğitimi, Öğretim materyalleri, Fen veteknoloji öğretmeni

Page 2: Arastirmax - Scientific Publication Index | Arastirmax ... · Arastirmax - Scientific Publication Index | Arastirmax

AU. Bayburt Eğitim Fakülıesi Dergisi,Cilı İ ' Sayı 1(2006) 91-101

SCIENCE AND TECHNOLOGY TEACHERS' LEVELSOF USING INSTRUCTIONAL MATERIALS:

AMASYA SAMPLE

Abstract

In this research used Case Study approach, it is aimed to determine which mate-rials are used in teaching sessions and how often they are used by science and technol-ogy teachers. The research is carried out using survey and observation techniques on the32 teachers working in the city center of Amasya. The data is evaluated relating to theirgender, teaching experiences and the type of school they graduated by SPSS programwith t-test. It is not determined a meaningful differences between male and female teach-ers considering their level of using materials whereas a meaningful differences can beobserved on behalf of the teachers who graduated from education faculties. Howevertheir teaching experiences don't effect their level of teaching materials usage.

Key words; Science and technology education, Insruction materials, Science andtechnology teachers

92

Page 3: Arastirmax - Scientific Publication Index | Arastirmax ... · Arastirmax - Scientific Publication Index | Arastirmax

93 AÜ ' Bayburt Eğitinı FaküIıesi Dergisi,Cilt l ' Sayı I (2006) 9l -101

GirişGünümüzde, problemlerin üstesinden gelebilecek yeterli sayıda ve kalitede insan

gücüne sahip olmak, bilgiyi çok iyi işleyen, verimli ve çağı yakalayan hatta daha

ötesinde bir eğitim sistemi ile mümkündür. Fen bilimleri eğitimi böyle bir eğitim Sistem-

inin temel taşlanndan birisidir. Bu sebeple fen bilimleri öğretiminde çağdaş ölçütlere

sahip fen öğretim programl, yöntem ve teknikleri, eğitim teknolojileri geliştirmek ve

uygulamak gerekir (Duru ve Gürdal, 2002). Günümüzün hızla değişen ve gelişen

dünyasında, bireylerin bilgiyi tek bir kaynaktan almaları ve ezberlemeleri beklen-

memekte, aksine bilgiye ulaşma yollarını bilen, bunlan kullanabilen ve karşılaştığı

sorunlar karşrsında, bilgiyi kullanarak çözüm yöntemlerini oluşturabilen bireylerinyetiştirilmesi amaçlanmaktadır. Bireylerin bu özellikleri kazanmalannda, öğretmenlerin

etkin ve etkileşimli öffenme ortamlarını tasarlamalannda, öğretim teknolojileri ilkeler-

ine uygun olarak hazırlanmış öğretim materyallerinin kullanımı büyük önem taşımak-

tadır (Şahin ve Yıldırım, 1999, s:1).

Eğitimde materyal kullanımı, etkili bir eğitim-öğretim ortamı hazırlayarak,

öğrencilerin öngörülen hedeflere daha kolay ulaşmalannı sağlamada ve yürütülen pro-

gramın başanya ulaşmasında önemli bir rol oynar. Bu durum, etkin bir eğitim-öğretim

için çok önemlidir. Çünkü eğitim sürecinde öğrencilere asıl nitelik kazandıran öğe,

öğretim programlandır. Özellikle fen ve teknoloji öğretim programlarının başansı içineğitim sürecinde materyal kullanımı yaşamsal önem arz eder.

"Eğitimde materyal kullanımı, algrlama ve öğrenmeyi kolaylaştırır. İlgi uyandınr,

sınıfa canlılık getirir. Öğrenmede, ziunanl kısaltır, bilgiyi pekiştirir ve kalıcılığa yardım

eder. Öğrencilerin konuya katılımlannı sağlar, okuma ve araştırma arzusu uyandınr.

Yanına gidilmesi veya srnıfa getirilmesi mümkiin olmayan olay, olgu ve varlıklan,gerçek yüzleriyle sınıfa taşır'' (Aslan ve Doğdu, 1993, s:40).

Fen ve teknoloji öğretme-öğrenme sürecinde görsel materyal kullanımı kadar

önemli bir husus da görsel materyalin seçimi ve hazırlanmasıdır (Karamustafaoğlu vd.,

2005). Bu bağlamda görsel materyaller; 1- Dersin hedef ve davranışlanna uygun

seçilmeli ve hazırlanmalı, 2- Öğrenciye alıştırma ve uygulama imk6nı vermeli, 3-

Güncelleştirilmiş veriler sunarak gerçek hayatı yansıtmalı, 4-.Konulan en iyi şekildesomutlaştrrmalı ve kolaydanzora doğru sıralanmış olmalı,5- oğrencinin gelişim özel-liklerine uygun tasarlanmış olmalı,6- Görsel materyaller konulann önemli bölümlerinevurgu yapacak şekilde kullanılmalıdır (Yaşar, 2004).

Bu araştırmanrn amacr; ilköğretim fen ve teknoloji öğretmenlerinin derslerinde

öğretim materyali kullanma düzeylerinin cinsiyet, mesleki deneyim ve mezun olunan

okul türüne göre farklıhk gösterip göstermediğini incelemektir.

Page 4: Arastirmax - Scientific Publication Index | Arastirmax ... · Arastirmax - Scientific Publication Index | Arastirmax

AU. Bayburt Eğiıim Fakijltesi Dergisi,Cilt l ' Sayı }(2006) 9l-10l

Yöntem

Durum çalışması yaklaşımı kullanılarak (Yin, 1994; Meriam, 1988) yürütülen buaraştırmada, ilköğretim fen ve teknoloji öğretmenlerinin yürüttükleri derslerde hangiöğretim materyallerini ne sıklıkla kullandıklannı tespit etmek amaçlanmıştrr. Bu amaçdoğrultusunda öncelikle ilgili literatür taraması Sonucu fen ve teknoloji öğretmenlerineuygulanacak anket ve gözlem formları hazırlanmış, geçerlik ve güvenirlik sağlanmasıiçin 5 öğretmene pilot olarak uygulanmış, gerekli düzeltmeleı yapıldıktan sonra alandauzman üç öğretim üyesinin görüşleri de alınarak ilgili formlara son hali verilmiştir. Esasçalışma Amasya il merkezinde 19 ilköğretim okulunda görev yapan 32 fen ve teknolojiöğretmeni ile yürütülmüş olup, bu öğretmenlere anket uygulanmış ve 6'şar saat derslerigözlemlenmiştir. Araştırmada kullanılan anket iki bölümden oluşrnaktadır; birincibölümde kişisel bilgiler, ikinci bölümde ise öğretim materyallerine ilişkin beşli likerttüründe (l)Kesinlikle katılmıyorum_KK, (2)Katılmıyorum-Ktm, (3)Kararsızım-Kar,(4)Katıhyorum-K, (S)Tamamen katılıyorum-TK şeklinde olmak üzere toplam l5 maddemevcuttur. Anket verilerinden katılımcı öğretmenlerin materyal kullanma düzeyleri, cin-siyet, kıdem ve mezun olunan okul türüne göre SPSS istatistik progrİımı yardımıyla t-testi kullanılarak karşılaştırılmıştır. Gözlem verileri ise, anket maddelerinin tutarlılığlnıyoklar nitelikte olması için yapılandlrılmamış gözlem notlanndan oluşmaktadır.

Bulgular

Bu bölümde srrasryla uygulanan anketten elde edilen veriler ve bu verilere ilişkinistatistiksel bulgular ile gözlem veıileri sunulacaktır.

Anket Bulgularr

Toplam 32 fen ve teknoloji öğretmenine uygulanan anketten elde edilen verilerinkategorilere göre dağılımı ve ortalamalan aşağıdaki Tablo 1'de gösterilmiştir.

94

Page 5: Arastirmax - Scientific Publication Index | Arastirmax ... · Arastirmax - Scientific Publication Index | Arastirmax

95 AU. Bayburı Eğitim FaküItesi Dergisi'Cilı 1 , Sayı 1(2006) 91-101

Tablo 1. oğretmenlerin anketteki sorulara verdikleri cevapların dağılımı

]. Dersleıde materyal kullanmaya önemveriyorum.

2. Kullandığım materyalin öğrencilerin daha

t8

I8

10

fazla duyu organına hiıap etmesine özenıeriyorum.

3. Çalışnğım okılda ihıiyaç duyduğummaı eryalle r i bulabi Ii yorum.

4. Materyal öğrencilerin dikkatini çekınedeoldulqa önemlidir.

5. Derslerimi gerektiğinde bilgisayar destekliişliyorum.

6. Derslerimde çalışma yaprağı, etkinlik veproje ödevleri gibi değerlendiı'me maıeryal-leri kullanıyorum.

7. ögretmen kılavuz kitaplarındınfaydalanıyorum.8. Materyalin öğretimin önemli bir parçasıolduğuna inanıyorum.

9. Derslerimde ıepegöze yer veriyorum.

10. DvD,VCD ve CD gibi hem göze hemkulağa hitap eden öğreıim nıaıeryallerinisıklıkla kullanırım.

ll. Çalışnğım okulun imkınları kısıtlı iseçevresel imkanlardan yararlanarak, basiıö ğre ıi m maıeryalleri geli ştir ir im'

t2. öğıetim materyalinin öğreıilecek konunhedef davranışlarını kazandıracak ni te likteve güncel olmasına dik|at edırim.

t j. ö ğretim materyallerini sağIayabilece ğimkuruluşIarı biliyorum.

K. Kar. Ktm. K.K. Ort(4) (3) (2) ( 1)

t0 3 1 0 4,40

9 5 0 0 4,40

8 7 7 0 3,65

11004,92

10 6 0 10 3,02

I1 0 0 4,0i

olçütler T,K(s)

18

tI

24

I2

t0 356

4,34

4,53

3.90

175

4,5 3

22

l4

15 3 0 0

5s004tL 30

10

1I

12

/8

I 0 4.00

0 0 4,46

2 0 4,1s

1 4. D ers lerinıde posterlerden faydalanıyorum.I 5 . cerektiğinde derslerimi fenIab or aıuar ı nda yürijıİıy or um.

9

2

3

I

2

0

Genel orıalama 4,12

Tablo 1 incelendiğinde uygulanmış olan anketteki maddelerin ortalama puanı4.|2 dnzeyinde yeterli olduğu gödlmüştür. Ancak S.madde olan "Derslerimigerektiğinde bilgisayar destekli işliyorum." maddesinin 3.o2 ile en düşük puana Sahipolduğu görülmektedir. 7. maddeye bakıldığında "Öğretmen kılavuz kitaplanndan fay-dalanıyorum'' 3,56 ile en düşük ikinci puan olduğu görülmektedir. Benzer şekilde

Page 6: Arastirmax - Scientific Publication Index | Arastirmax ... · Arastirmax - Scientific Publication Index | Arastirmax

AU. Bayburt Eğitim Fakülıesi Dergisi,Cilt 1, Sayı 1(2006) 91-10I

"Çalıştığım okulda ihtiyaç duyduğum materyalleri bulabiliyorum.", "DVD, VCD ve CD'gibi hem göze hem kulağa hitap eden öğretim materyallerini sıkhkla kullanırım." ve"Derslerimde posterlerden faydalanıyorum,'' maddeleri de 4.00'ın altında puanla düşükseviyede oldukları görülmektedir. Diğer yandan 4. madde olan "Materyal öğrencilerin'diklıatini

çekmede oldukça önemlidir." maddesi 4,92 ile en yüksektir. Bu durum öğret-menlerin öğretim materyaline karşı tutumlarının oldukça iyi düzeyde olduğunu göster-mektedir.

Tablo 2. Öğretmenlerin materyal kullanma düzeylerinin cinsiyete görekarsılaştırılması

Grup Ortalama Standart Sapma

96

Kadın

Erkek

I7

l557,82

57,42

7,52

6,81

0,14 0,89

Tablo 2'den görüldüğü gibi, ilköğretimde materyal kullanım sıklığının öğretmencinsiyetiyle ilişkisini tespit edebilmek için yapılan t-testi sonucuna göre, erkek öğreımenler ile kadın öğretmenler arasında t=0,14 p>0,05 anlamlı bir fark yoktur.

Tablo 3. Öğretmenlerin materyal kullanma düzeylerinin mesleki deneyimlerineg öre kar sılaştırılması

Kıdem N

l-l0 yıl 9

11-20yıl 13

Ortalama

59,77

55,00

Standart Sapma

5,58

5,36

tp2.0t 0.057

Kıdem N

1-10 yıl 9

2|-3oyıl 10

Ortalama

59,77

59.20

Standart Sapma

5,58

9,46

tp0,16 0,87

Kıdem N

11-20 yıl l321-30yıl l0

Ortalama

55,00

59,20

Standart Sapma

5,36

9,46

tp1,34 0,19

Mesleki deneyim yönünden ise; 0-l0, 11-20 ve 21-30 yıl olmak üzere üç grubaaynlan öğretmenlerin materyal kullanım düzeylerinin aynı olduğu, diğer bir deyişlefarklı deneyimlere sahip öğretmenler arasında p>0,05 anlamh bir farklılığın olmadığıtespit edilmiştir.

Page 7: Arastirmax - Scientific Publication Index | Arastirmax ... · Arastirmax - Scientific Publication Index | Arastirmax

97 AU. Bayburt Eğiıim Fakülıesi Dergisi,Cilı 1, Sayı 1(2006) 91-]01

Tablo 4. oğretmenlerin materyaı kullanma düzeylerinin mezun oldukları fakül-telere göre karsılaştırılması

Fak./Yük.ok.

Eğitim Fak.

Fen-edebiyat Fak.

Ortalama

60,27

54,t2

Standart Sapma

8,23

2,29

tp2,92 0,008*

N

18

8

Fak./Yük.ok.

Eğitim Fak.

Eğitim Yük. ok.

Ortalama

60,27

54,50

Standart

8,23

4,13

tp2,24 0,038*

N

18

6

Sapma

Fak./Yük.ok.

Fen-edebiyat Fak .

Eğitim Yük. ok.

N

8

6

Ortalama

54,12

54,50

Standart Sapma t p

2,29 -0,20 0,84

4,13

Eğitim fakültesi mezunu öğretmenlerle, fen-edebiyat fakültesi ve eğitim yük-sekokulu mezunu öğretmenler arasında materyal kullanım düzeyleri bakımından eğitimfakültesi mezunu öğretmenlerin lehine, anlamlı bir farkhlık olduğu tespit edilmiştir(sırasıyla t=2,92 p<0,05 ve t=2,24 p<0,05), Ancak fen-edebiyat fakültesi ve eğitim yük-sekokulu mezunu öğretmenler arasında anlamlı bir fark olmadığı gözlenmiştir (p>0'05).

Gözlem Bulguları

Araştırma kapsamındaki fen ve teknoloji öğretmenlerinin 2005-06 eğitim-öğretim yılı bahar döneminde yürüttükleri derslerden altı ders saati gözlemlenmiştir.Yapılandlnlmamış bu gözlemler sonucu derslerinde ilgili öğretim materyallerinden nesıkhkla yararlandıklan Tablo 5'te verilmiştir. Bu tablodaki ilgili maddelerde belirtilenöğretim materyallerinin, öffetmenlerin kaç ders saatinde kullandıklan nicel veri olarakgösterilmiştir. Bu tablodaki bazı sütunlarda görülen altı tek çizgili rakamlar ilgili sütun-larda belirtilen öğretmenlerin tamamının eğitim fakiiltesi mezunu olduklannı ifadeetmek için kullanılmıştır.

Page 8: Arastirmax - Scientific Publication Index | Arastirmax ... · Arastirmax - Scientific Publication Index | Arastirmax

AÜ. Bayburt Eğiıim FaküItesi Dergisi,Ci!ı 1 , Sayı 1(2006) 9t -t 01 98

Tablo 5. oğretmenlerin materyal kullanımına ilişkin gözlem verileri (N=32)

. Tepegöz yardımı ile konuyla ilgili aseıatlar 7sunuyor

. Çalışma yaprağı, Kavram-Bilgi-Zihin haritası -

J<uIIanıyor

. öğretmen kılavuz kİtapları ve diğer kay- 5nakla rda n fay dal anıy o r. Poster ve Levhalardan yararlanıyor. Konu gereği derslerinifen laboraıuarındayürütüyor ya da basiı araç-gereçlerle gösteri

.deneyi yapıyor

. Hem göze hem de kulağa hitap eden

4

I

DvD'VcD ve CD gibi öğreıim materyallerinikullanıyor. Eıkinlik ve proje ödevleri veriyor. Bilgisoyor desıekIi sunum

Kullandığı Ders Saati Hiç Kullanmadıs 4 3 21

3ğ*8-22

I

2

13

Maddeler

36

89

43

-1

46

2

6

13

16

28

7

3

*Burada altı çift çizgili rakam]a belirtilen öğretmenlerin 2/3'ü eğitim faküttesi mezunudur.

Tablo 5'te görüldüğü gibi ömeklemdeki; 7 öğretmen "Tepegöz yardımı ilekonuyla ilgili asetatlar Sunuyor", 5 öğretmen "öğretmen kılavuz kitaplan ve diğer kay-naklardan faydalanıyor" ve 4 öğretmen "Poster ve l,evhalardan yararlantyor'' şeklinde-ki maddelere gözlemlenen tüm derslerinde yer vermişlerdir. Ancak, öğretmenlerinçoğunluğunu oluşturan 28 öğretmenin "Bilgisayar destekli Sunum'' gerçekleştirmediğive 19 öğretmenin hiçbir kez "Konu gereği derslerini fen laboratuannda yürütmediği yada basit araç-gereçlerle gösteri deneyi yapmadığı'' gözlemlenmiştir. Bununla birlikte,öğretmenlerin yaklaşık yanstnl oluşturan 13 öğretmenin "Hem göze hem de kulağa hitapeden DVD,VCD ve CD gibi öğretim materyallerini kullanmadığı'' ve 16 öğretmenin de"Etkinlik Ve proje ödevleri vermediği'' tespit edilmiştir.

Dikkat çeken bir durum da, Tablo 5'te görülen tüm maddelerdeki öğretimmateryallerinden dört ve daha fazla ders saatinde yararlanan öğretmenlerin hemenhemen hepsinin eğitim fakültesi mezunu olmasıdrr. Burada yalnız "Poster veLevhalardan yararlanıyor'' maddesindeki materyalleri dört ders saati kullanan 15 öğret-menin lO'u eğitim fakültesi çıkışlıdır.

Tartışma

Fen ve teknoloji öğretmenlerinin anket verilerinin genel ortalamasına göremateryal kullanma düzeylerinin oldukça iyi olduğu görülmektedir. Ancak, öğretmenlerin

41-l

Page 9: Arastirmax - Scientific Publication Index | Arastirmax ... · Arastirmax - Scientific Publication Index | Arastirmax

99 AU. Bayburı Eğitim Fakİilıesi Dergisi,Cilt 1, Sayı I(2006) 91-l01

materyal kullanma düzeylerine yönelik uygulanan anket ile gözlem verileri birbirineparalellik göstermesine karşın, özellikle çalışma yaprağı, kavram haritası' fen laboratu-an, VCD-DVD ve bilgisayar kullanımının daha düşük düzeyde olduğu gözlem veri-lerinde açıkça görüImektedir. Bu durum, öğretmenlerin materyal kullanımının öneminibilmelerine rağmen, dersi zenginleştirmek adına faz|a çaba göstermek istememelerifakat yapmıyor şeklinde de algılanmak istemediklerinden kaynaklanabilir. ğnca,deneyimi fazla ye eğitim fakültesi mezunu olmayan öğretmenlerin değerlendirmemateryali, çalışma yaprağı, kavram haritası gibi materyaller hakkında yeterince bilgisahibi olmadıkları yapılan gözlemlerde tespit edilmiştir. Bununla birlikte, anket veriler-ine göre öğretmenlerin yaklaşık 2B'n (21 öğretmen) okullanndaki olanaksızlıklararağmen kendi imkAnlan doğrultusunda basit-araç gereçlerle öğretim materyali sağlamakonusunda pozitif görüş belirtirken, ders gözlemlerinde yandan fazlasının (19 öğretmen)bu konuda hiçbir çaba göstermediği anlaşılmıştır. Bu durumdan öğretmenlerin kendileri-ni geliştirmeye yeterince özen göstermemekle birlikte, okullardaki öğretim materyalieksikliklerinin giderilmesinde kendilerine düşen sorumlultık konusunda yeterince hassasolmadıklan düşünülebilir.

Anket verilerinden yapılan t-testi sonucuna göre; erkek öffetmenlerle kadınöğretmenlerin, derslerinde öğretim materyali kullanma yönünden bir fark ortaya

çıkmamıştır. Ancak bu araştırma sonuçlarının tersine, Akpınar ve Turan (2002) gerçek-leştirdikleri bir çalışmada "İlköğretim okullannda, fen ve teknoloji derslerinde erkeköğretmenler, kadın öğretmenlere göre dahafazla öğretim materyali kullanmaktadırlar.''Sonucuna ulaşmışlardır. Benzer şekilde aynı çalışmada "Öğretmen okulu ile EğitimYüksekokulu mezunu öğretmenler, Eğitim Fakültesi ile Eğitim Fakültesi harici bir lisansmezunu öğretmenlere göre, daha fazlamateryal kullanmaktadırlar.'' Sonucu çıkmış ikenbu araştrrmada Eğitim Fakültesi mezunu öğretmenlerin Eğitim Yüksekokulu ve FenEdebiyat Fakültesi mezunlanna göre anlamh bir farkla dahafaz|amateryal kullandıklarıanlaşılmıştır. Buna göre, bölgesel yapılan araştırmalarda bu tür farklılıkların çıkabileceğigöz önüne alınacak olursa elde edilen çalışma verilerinden yola çıkarak bir genellemeyapılamayacağı söylenebilir.

Sonuç ve Öneriler

Çalışmada elde edilen verilere dayalı olarak; ilköğretim okullarında, fen veteknoloji öğretmenlerinin yürüttükleri derslerde öğetimi etkinleştirmek için materyalkullanımına olumlu yaklaşmasına karşılık, materyal kullanma düzeylerinin genel olarakistenilir seviyede olmadığı Sonucuna vanlabilir. ilgili literattır incelendiğinde bu sonucaparalel sonuçlar elde edildiği görülmektedir (işman, 2003; Karamustafaoğlu, 2003;Cosgrove, 1995; Davis & Speer, 1990; Streeter, 1978). Fen ve teknoloji derslerindeerkek öğretmenler, kadın öğretmenlere göre daha fazla öğretim materyali kullanmaklabirlikte aralarında anlamlı bir fark yoktur. Fen ve teknoloji öğretmenlerinin materyalkullanma düzeyleri ile mesleki deneyimleri arasrnda anlamlı bir fark olmadığı sonucuna

Page 10: Arastirmax - Scientific Publication Index | Arastirmax ... · Arastirmax - Scientific Publication Index | Arastirmax

AÜ. Bayburt Eğiıim Fakülıesi Dergisi,Cilı 1, Sayı 1(2006) 91'101 100

Varllmlştır. Ancak, eğitim fakültesi mezunu öğretmenlerin diğer öğretmenlere göre der-

slerinde öğretim materyallerine daha fazla yer verdiği anlaşılmıştır.

Yukanda vanlan sonuçlara göre bu konuya yönelik aşağıdaki öneriler sunulabilir:

y' Fen ve teknoloji öğretmenleri öğretim materyallerine ders etkinliklerinde yer

verme konusunda bilinçlendirilmeli ve kullanmaya teşvik edilmelidir.

y' Mevcut fen ve teknoloji öğetmenlerinden fen-edebiyat fakültesi ve eğitim

yüksekokulu mezunu olan öğretmenlere, eğitim fakültesi öğretim programlannda yer

alan Öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme dersi uygulamalı olarak hizmet içisemineri ya da kursu düzenlenerek mutlaka verilmelidir.

y' Basit materyal hazırlama ve geliştirme yöntemleri hakkında öffetmenlerimiz

hizmet içi kurslarla mutlaka bilgilendirilmelidir.y' Öğretmenler okullarında mevcut olmayan öğretim materyallerini temin ede-

bilecekleri kuruluşlar hakkında bilgi süibi olmalıdırlar.

ı/ Eğitimde teknoloji kullanımına yönelikhizmet içi eğitim programlarıyla öğrer

menlerimiz eğitim teknolojisi konusunda bilgilendirilmeli ve yürütülecek çeşitli uygula-

malarla öğretmenlerimizin teknolojik araç-gereç kullanma becerilerinin geliştirilmesi

sağlanmahdır.

y' okullanmız bilgisayar bakımından istenilir seviyeye ulaştınlmalı ve öğret-

menlerimiz bilgisayar destekli fen ve teknoloji dersi işlemeye teşvik edilmelidirler.

y' öğretmenlerimiz öğretmen kılavuz kitaplan konusunda bilgilendirilmeli ve bu

kitapları kullanmaya teşvik edilmelidirler.

ı/ Özellikle deneyimli öğretmenlerimiz çalışma yaprağı, kavram haritası,

değerlendirme materyali gibi yeni öğretim materyalleri konusunda kendilerinigeliştirmeli ve bu materyalleri derslerinde kullanmaya özen göstermelidirler.

Teşekkür

Bu çalışmanın yürütülme sürecinde araştırmaya katkı sağlayan fen ve teknoloji

öğretmenlerine ve ders gözlemlerinin gerçekleştirilmesinde bana yardımcı olan öğrenci-

lerim öğretmen F. Duran ve öğretmen B. Civan beylere teşekkür ederim.

KaynaklarAkpınar, B. ve Turan, M. (2002)' İtkagretım okullarında Fen ve Teknoloji Eğiti-

minde Materyal Kullanımı. V. tJlusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi,

Bitdiriler Kitabı, Citt: ] , s: 219-225, oDTÜ, Ankara.

Page 11: Arastirmax - Scientific Publication Index | Arastirmax ... · Arastirmax - Scientific Publication Index | Arastirmax

101 AU. Bayburı Eğitim Fakiiltesi Dergisi,Cilı l ' Sayı 1(2006) 91-l01

Aslan, Z ve Doğdu, S. (1993). Eğitim Teknolojisi Uygulamaları ve Eğitim Araç-gereçleri. Ankara: kkışık ofset.

Cosgrove, M. (1995). A Study of Science-in-the-Making As Students Generate AnAnalogy for Electricity. International Journal of Science Education, 17(3),295-310.

Davis, A. & Speer, H.L. (1990). An In-service Science Courşe for ElementaryTe ac hers, J ornal of C hemic al Educ ation, 67 ( 6 ), 497 49 8.

Duru, K. ve Gürdal, A. (2002). itkagretım Fen ve Teknoloji..Dersinde KavramHaritasıyla ve Gruplara Kavram Haritası Çizdirilerek oğretimin oğrenci BaşarısınaEtkisi. V. Ulusal Fen Bilimleri ve Matematik Eğitimi Kongresi, Bildiriler Kitabı, Cilt: 1,s : 3 1 0-3 I 6, oDrÜ, Ankara.

İşman, A. (2003). öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme. İstanbul:Değişim Yayınları.

Karamustafaoğlu, o.,Yaman, S.ve Karamustafaoğlu, S. (2005). Fenve TeknolojiEğitiminde ögrenme ve Öğretim Materyalleri' Yayımlandığı Kitap T. Kesercioğlu ve M.,Aydoğdu (Editörter), ilkağretimde Fen ve Teknoloji öğretimi (2]I-234). Ankara: AnıYayıncılık.

Karamustafaoğlu, S. (2003). Fen Bitgisi ve Kimya öğretiminde KullanılabilecekBasit Araç-Gereç Geliştirilmeşi ve Bunların Öğrenci Başarısına Eıkisi. YayımlanmamışDoktora Tezi. KTÜ' Trabzon.

Merriam, S.B. (|988). Case Study Research in Education, A QualitativeApproach. USA San Francisco: Jossey-Bass Publishers.

Streeter, E.C. (1978). Teacher Competency qnd Classroom Uşe of EducationalM edia, Audiovisuql Instruction, I 4, 60 -62.

Şahin, Y.T. ve Yıldırım, S. (1999). öğretim Teknolojileri ve Materyal Geliştirme.Ankara: Anı Yayıncılık.

Yaşar, o. (2004). İIkagretim Sosyal Bilgiler Derslerilnde Görsel MateryalKullanımı ile Coğrafya Konulqrının Eğiıim ve öğretimi. Milli Eğitim Dergisi, Sayı: I63,104-120.

Yin, R. (1994). Case Study Research Design and Methods. Thousand Oaks, CA:Sage Publications.