apolitik olanın politikleşmesi: gezi direnişi ve sosyal medya
DESCRIPTION
Apolitik Olanın Politikleşmesi ve Politik Olanın Dijitalleşmesi Doç.Dr. Ulas Basar Gezgin Linkedin: http://www.linkedin.com/in/ulasbasargezgin Özet Artan düzeylerdeki siyasal katılımın zamansal-uzamsal bir coğrafyası olarak Türkiye’nin 2013’ü, içiçe geçmiş iki sürece gömülü durumda: Apolitik olanın politikleşmesi ve politik olanın dijitalleşmesi. Bu iki eğilim, yalnızca artan düzeylerdeki siyasal katılıma katkı sağlamakla kalmıyor; aynı zamanda, sosyal medyanın her yerde birdenliği yoluyla, resmi siyasal iklime yönelik bir geribildirim ve ileribildirim düzeneği olarak hizmet veriyor. Sosyal psikolojik bir açıdan, bu siyasal diriliş, siyasal etkililik (political efficacy) kavramıyla (siyasal eylemlerin dünyayı değiştirebileceğine duyulan inanç) sıkıca birbirine bağlı. Bu açıdan, siyasal etkililik, yalnızca siyasal ve toplumbilimsel bir değişken değil, aynı zamanda algılarla ilgili olan ve sözümona ‘toplumsal olgular’la ilgili olmayan sosyal psikolojik bir değişken. Bu ayrım, neredeyse tümüyle, muhalefeti ve protestoları nesneleştiren açıklamalarla (örneğin, yapısal etmenler, işsizlik, başka bir seçeneğin kalmaması vb.) özneleştiren açıklamalar (örneğin, duygular, inançlar, tutumlar, kararlar vb.) arasındaki ayrıma, özgür irade ile belirlenimcilik tartışmalarına ve bir de, kitle iletişim modelleriyle kullanımlar ve doyumlar modelleri arasındaki ayrıma karşılık geliyor. Anonimlik, nonimlik, südonimlik, inanılırlık, çokyönlülük ve kullanıcı-üretimi medya, siyasal etkililik algısını bir ölçüde kolaylaştırıyor. İkincisi, sosyal medya kullanımı, insanların, kullanıcı adını ve/ya da profil fotoğrafını değiştirmek, protesto paylaşımları yapmak, devlet temsilcilerine tvit atmak, video üretmek, düzenlemek, altyazılamak, dilekçe imzalamak vb. gibi sert ve yumuşak muhalefet biçimlerini içeren geniş bir tayfta protesto yapmalarına olanak sağlıyor. Bu bağlamda, bu çalışma, apolitik olanın politikleşmesini ve politik olanın dijitalleşmesini birbirine koşut süreçler olarak tartışıyor. Anahtar Sözcükler: Medya psikolojisi, sosyal psikoloji, sosyal medya çalışmaları, siyasal katılım ve medya etkileri.TRANSCRIPT
04/10/2023 1
Apolitik Olanın Politikleşmesi ve
Politik Olanın Dijitalleşmesi
Doç.Dr. Ulaş Başar [email protected]
Fotoğraf Kaynakları: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/a/a1/2013_Taksim_Gezi_Park_protests_(15th_June).jpg, http://www.agos.com.tr/upload/haber/nm_550_sergi_1212.jpg, http://www.tersninja.com/wp-content/uploads/2013/11/gezi-direni%C5%9Fi-2.jpg, http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/2/29/Taksim_Gezi_Park%C4%B1_protestolar%C4%B1.jpg
2
Özet• Artan düzeylerdeki siyasal katılımın zamansal-
uzamsal bir coğrafyası olarak Türkiye’nin 2013’ü, içiçe geçmiş iki sürece gömülü durumda: Apolitik olanın politikleşmesi ve politik olanın dijitalleşmesi. Bu iki eğilim, yalnızca artan düzeylerdeki siyasal katılıma katkı sağlamakla kalmıyor; aynı zamanda, sosyal medyanın her yerde birdenliği yoluyla, resmi siyasal iklime yönelik bir geribildirim ve ileribildirim düzeneği olarak hizmet veriyor. Sosyal psikolojik bir açıdan, bu siyasal diriliş, siyasal etkililik (political efficacy) kavramıyla (siyasal eylemlerin dünyayı değiştirebileceğine duyulan inanç) sıkıca birbirine bağlı. Bu açıdan, siyasal etkililik, yalnızca siyasal ve toplumbilimsel bir değişken değil, aynı zamanda algılarla ilgili olan ve sözümona ‘toplumsal olgular’la ilgili olmayan sosyal psikolojik bir değişken. Bu ayrım, neredeyse tümüyle, muhalefeti ve protestoları nesneleştiren açıklamalarla (örneğin, yapısal etmenler, işsizlik, başka bir seçeneğin kalmaması vb.) özneleştiren açıklamalar
(örneğin, duygular, inançlar, tutumlar, kararlar vb.) arasındaki ayrıma, özgür irade ile belirlenimcilik tartışmalarına ve bir de, kitle iletişim modelleriyle kullanımlar ve doyumlar modelleri arasındaki ayrıma karşılık geliyor. Anonimlik, nonimlik, südonimlik, inanılırlık, çokyönlülük ve kullanıcı-üretimi medya, siyasal etkililik algısını bir ölçüde kolaylaştırıyor. İkincisi, sosyal medya kullanımı, insanların, kullanıcı adını ve/ya da profil fotoğrafını değiştirmek, protesto paylaşımları yapmak, devlet temsilcilerine tvit atmak, video üretmek, düzenlemek, altyazılamak, dilekçe imzalamak vb. gibi sert ve yumuşak muhalefet biçimlerini içeren geniş bir tayfta protesto yapmalarına olanak sağlıyor. Bu bağlamda, bu çalışma, apolitik olanın politikleşmesini ve politik olanın dijitalleşmesini birbirine koşut süreçler olarak tartışıyor.
• Anahtar Sözcükler: Medya psikolojisi, sosyal psikoloji, sosyal medya çalışmaları, siyasal katılım ve medya etkileri.
04/10/2023 3
Apolitik Olanın Politikleşmesi
Fotoğraf Kaynakları: http://cdn.listelist.com/wp-content/uploads/2013/06/kahrolsun-bazi-seyler.png; http://www.halkizbiz.com/images/haberler/apolitik_gencler_imaji_gercek_degildi_h5069.jpg ; http://ekonomikdurum.com/Images/haberler/apolitik-genclik-efsanesi-yikildi.jpg
04/10/2023 4
Politik Olanın Dijitalleşmesi
04/10/2023 5
Artan Düzeylerdeki Siyasal Katılım
Fotoğraf Kaynakları: http://gazeteci.tv/images/haber/1249076575.jpg; http://www.21yyte.org/assets/uploads/images/polis_taksim_ve_gezi_parki_ni_gostericil.jpg ; http://i.radikal.com.tr/480x325/2013/06/09/fft64_mf1493862.Jpeg
04/10/2023 6
Sosyal Medyanın Her Yerde Birdenliği
Fotoğraf Kaynakları: http://3.bp.blogspot.com/-x2CkJMKpRyk/UanVkPDhGeI/AAAAAAAAL2g/I46_5JiOUpw/s1600/kad%C4%B1ko%CC%88y+4.jpg; http://vagus.tv/wp-content/uploads/2013/08/k%C3%B6pr%C3%BC.jpg; http://www.kpssrehber.com/Kutuphane/Resim/guncel/557314.jpg
04/10/2023 7
Resmi Siyasal İklime Yönelik Geribildirim ve İleribildirim
04/10/2023 8
Siyasal Diriliş
Fotoğraf Kaynakları: http://upload.wikimedia.org/wikipedia/tr/thumb/e/e1/1may%C4%B1s_77_1.jpg/230px-1may%C4%B1s_77_1.jpg; http://2.bp.blogspot.com/-QIoIgKe61mw/Tb2VdgTbI-I/AAAAAAAABdM/1RrGKth1ofE/s640/1mayis1977.jpg
04/10/2023 9
Siyasal Etkililik
Fotoğraf Kaynakları: http://www.itusozluk.com/image/gezi-parki-eylemlerinde-duvar-yazilari_507289.jpg, http://2.bp.blogspot.com/-GkJ_Q46mhHg/UaswAlRmJrI/AAAAAAAACmY/rrWS4PJR1gQ/s1600/IMG_4373.JPG
04/10/2023 10
Direnişi Nesneleştiren Açıklamalar
• Yapısal etmenler, • İşsizlik, • Başka bir seçeneğin kalmaması vb.
Fotoğraf Kaynağı: http://www.bianet.org/bianet/toplum/147690-mezuniyet-torenlerinde-gezi-direnisi
04/10/2023 11
Özneleştiren Açıklamalar
• Duygular, • İnançlar, • Tutumlar, • Kararlar vb.
Fotoğraf Kaynağı: http://3.bp.blogspot.com/-XEGnXgYVyQE/UbBi0dtPXYI/AAAAAAAAQUc/uAOvBobYD08/s1600/Gezi+Park%C4%B11.JPG
04/10/2023 12
Özgür İrade vs. Belirlenimcilik
Fotoğraf Kaynakları: http://www.kulturmafyasi.com/wp-content/uploads/2014/01/gezi-direnisi1.jpg; http://evrimagaci.org/dosyalar/fotograflar/73/3423_73_580479_625549347470480_301934239_n.jpg ; http://www.derindusunce.org/wp-content/uploads/2011/01/sans_kader_ozgur_irade_2.jpg
04/10/2023 13
Kitle İletişim Modelleri vs.
Kullanımlar ve Doyumlar Modelleri
Kaynaklar: http://thepowerofmedia.files.wordpress.com/2012/02/screen-shot-2012-02-28-at-8-11-14-pm.png; http://thepowerofmedia.files.wordpress.com/2012/02/screen-shot-2012-02-28-at-9-06-56-pm.png; http://timothyblotz.files.wordpress.com/2013/07/uses-gratifications-social-media-model-1.jpg
04/10/2023 14
Sosyal Medya
• Anonimlik, nonimlik, südonimlik, • inanılırlık, • çokyönlülük • kullanıcı-üretimi medya
04/10/2023 15
Muhalefet Yelpazesi
• kullanıcı adını ve/ya da profil fotoğrafını değiştirmek,
• protesto paylaşımları yapmak, • devlet temsilcilerine tvit atmak, • video üretmek, düzenlemek, altyazılamak, • dilekçe imzalamak
04/10/2023 16Fotoğraf Kaynağı: http://www.medyafaresi.com/g2/64f_f5881.jpg