apio.w3 informacja. przepŁyw informacji. otoczenie …ghj/apio_w3_ghj.pdf · zostały...
TRANSCRIPT
APIO.W3INFORMACJA. PRZEPŁYW INFORMACJI. OTOCZENIE
ORGANIZACJI JAKO NADAWCA I ODBIORCA INFORMACJI.
MODELOWANIE PRZEPŁYWU DANYCH.
NR-Y SLAJDÓW Z WYKŁADU MGR INŻ. MARII GALANT-PATER: 13-23
dr inż. Grażyna Hołodnik-Janczura
W8/K4
PIRAMIDA MĄDROŚCI
mądrość
wiedza
informacje
dane
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 2
TEORIA INFORMACJI
• Infologiczna teoria informacji Langeforsa
rozróżnia informację od danych - systemy
informacyjne
• Datalogiczna (ilościowa) teoria informacji
Shanona utożsamia informację z danymi -
kodowanie i transmisja danych
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 3
DANE – INFORMACJA - WIEDZA
• Dane reprezentują fakty. W systemach zarządzania
wspomaganych komputerowo dane są kodowane za pomocąodpowiednich symboli. Mogą być rejestrowane, przetwarzane i
przesyłane. Są przesyłane do świadomości odbiorcy w postaci
komunikatu.
• Informacja to dane zawarte w komunikacie, zinterpretowane
przez odbiorcę, mające dla niego znaczenie i wnoszące do jego
świadomości element nowości, czyli zmniejszające jego
niewiedzę.
• Wiedza powstaje z informacji, które są dla odbiorcy istotne i
zostały zweryfikowane w praktyce.
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 4
INFORMACJA JAKO TREŚĆ KOMUNIKATU
K:=<O, X, x, t>
gdzie:
O – opisywany obiekt
X – cecha obiektu
x – wartość cechy X
T – czas, w którym cecha X obiektu O ma wartość x
• Elementy O, x, X, t komunikatu K, zapisane za pomocą
odpowiednich symboli, przy uwzględnieniu zasad obowiązujących
w warunkach stosowania urządzeń technicznych, służących do
przetwarzania informacji, noszą nazwę danych.
[B. Sundgren, An infological approach to data bases, Skriftserie Statistika Centralbyran, Stockholm
1973]
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 5
ŹRÓDŁA INFORMACJI [NOWICKI I SITARSKA 2010]
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 6
KLUCZOWE INFORMACJE W ORGANIZACJI
• Informacje ekonomiczne:
• makro- i mikroekonomiczne,
• ilościowe i jakościowe,
• wewnętrzne i zewnętrzne,
• prospektywne, retrospektywne, bieżące
• periodyczne i ciągłe,
• jednostkowe i zagregowane
• Informacje zarządcze:
• strategiczne,
• taktyczne,
• operacyjne
• Metainformacje – opisujące system informacyjny i jego zasoby
informacyjne
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone
7
RODZAJE INFORMACJI EKONOMICZNEJ
• Faktograficzne, opisujące stan obiektu O przez wskazanie cechy X i jej wartości
x.
• Semantyczne, określające znaczenie przypisywane obiektowi O.
• Proceduralne, opisujące sposób działania.
• Normatywne, określają normy nakładane na O lub wyznaczające warunki jego
funkcjonowania.
• Klasyfikacyjne (taksonomiczne), stanowiące kryteria rozpoznawania klasy, do
której należy O, lub rozpoznawania O wśród innych obiektów w zadanym
zbiorze.
• Strukturalne, opisujące budowę (strukturę) obiektu O.
• Przestrzenne, odpowiadające na pytania gdzie, skąd, dokąd.
• Komparatywne, opisujące rozpatrywane stany (normy, założenia) w
porównaniu z innym stanem.
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 8
PRZEPŁYW INFORMACJI
• Kanały przepływu informacji
• scentralizowane i zdecentralizowane
• formalne i nieformalne
• analogowe i cyfrowe
• pionowe i poziome
• Kanał przepływu informacji określa nadawcę i odbiorcę
informacji
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 9
• ludzie (pracownicy)
• jednostki organizacyjno-prawne (działy lub
organizacje)
• urządzenia nadawczo – odbiorcze (systemy
komputerowe)
[NOWICKI A., SITARSKA M. red., Procesy informacyjne w zarządzaniu, Wydawnictwo Uniwersytetu
Ekonomicznego we Wrocławiu, Wrocław 2010. str. 30]
10
Nadawcy i odbiorcy informacji
Otoczenie organizacji
jako nadawca i odbiorca informacji
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 11
SYSTEM INFORMACYJNY I OTOCZENIE
[TADEUSIEWICZ R. 2014]
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 12
Otocze-
nie
Pozyskiwanie
Przetwarzanie
Organizowanie
Gromadzenie
Analiza
Udostępnianie
decy
zjeOtocze
-nie
Źródła danych System informacyjny Użytkownicy
dane
dane
dane
dane
działanieInfor-
macje
POWIAZANIE SI Z OTOCZENIEM [MGP]
• Sprzężenie zwrotne - mechanizm bezpośredniego lub
pośredniego oddziaływania zmian na wyjściach danego
systemu na stan jego wejść.
Najogólniej polega na tym, że system otrzymuje
informacje dotyczące efektów własnego działania,
dostosowując do nich kolejne reakcje, odpowiedzi,
czynności.
• Sprzężenie w przód - mechanizm dostosowywania
działania organizacji na zmiany w jej otoczeniu.
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 13
METODA ANALIZY MAKROOTOCZENIA
W metodzie PESTEL wyróżniono czynniki:
• polityczne (Political)
• ekonomiczno-gospodarcze (Economic)
• socjokulturowe (Social)
• technologiczne (Technological)
• środowiskowe (Environmental)
• prawne (Legal)
Analiza polega na identyfikacji czynników i badaniu ich wpływu na
funkcjonowanie organizacji
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 14
CZYNNIKI MAKROOTOCZENIA – METODA PESTEL [MGP]
GIERSZEWSKA G., ROMANOWSKA M. (2009). ANALIZA STRATEGICZNA PRZEDSIĘBIORSTWA, POLSKIE WYD.EKONOMICZNE, WARSZAWA
Sferaekonomiczna Sferaregulacyjna
rozmiar gospodarki danego kraju
według wielkości PKB
zatrudnienie i poziom bezrobocia
struktury gospodarcze i kierunki ich
zmian
zmiany cykliczne: recesja,
koniunktura, stagnacja
stopy wzrostu gospodarczego i
poziom rozwoju gospodarczego
system finansowo-bankowy
zakres interwencjonizmu
państwowego
- ustawy regulujące zatrudnienie
- ustawy regulujące umowy
- ustawy regulujące działalność
związków zawodowych
legislacja dotycząca monopoli
i praktyk restrykcyjnych
legislacja dotycząca ochrony
konsumenta 15
CZYNNIKI MAKROOTOCZENIA [MGP]
Sferaekonomiczna cd Sfera regulacyjna cd
poziom i dystrybucja dochodów
poziom inflacji
poziom kosztów – pracy, energii,
transportu, materiałów
zakres cen urzędowych
wartość waluty i wahania kursów walut
poziom rozwoju rynków inwestycyjnych i
kapitałowych
prawo podatkowe
ustawy antykorupcyjne
prawo celne
16
CZYNNIKI MAKROOTOCZENIA[MGP]
Sferatechnologiczna Sferaspołeczna
jakość zaplecza naukowo-
badawczego
tempo zmian w procesach
produkcyjnych, technologie
ekologiczne
technologia informacyjna i systemy
komunikacji
infrastruktura transportowa
technologie produkcyjne
technologie projektowe i nowe
produkty
poziom kadry inżynieryjno-
technicznej
wartości, postawy i wierzenia
wzorce spożycia
styl życia i tradycje kulturowe
standardy pracy i postawy
wobec pracy
poziom edukacji i wyszkolenia
etyka działalności
gospodarczej
ochrona zdrowia
otwartość na produkty
międzynarodowe i technologie
17
CZYNNIKI MAKROOTOCZENIA [MGP]
Sfera polityczna Sfera demograficzna
system polityczny w danym kraju
partie i ugrupowania krajowe
stabilność polityczna
przynależność kraju do
ugrupowań międzynarodowych i
bloków handlowych
dostępność subsydiów
rządowych
poziom protekcjonizmu
handlowego
wielkość wzrostu populacji
tempo wzrostu siły roboczej
poziom zatrudnienia kobiet w
gospodarce
struktura społeczna i etniczna
rozlokowanie geograficzne
ludności struktura wieku ludności
ruchy migracyjne i emigracyjne
18
MIKROOTOCZENIE [MGP]
Do mikrootoczenia należą w szczególności:
• konkurenci (też konkurenci potencjalni),
• klienci (odbiorcy dóbr),
• dostawcy surowców,
• producenci dóbr substytucyjnych i komplementarnych,
• regulatorzy rynku,
• siła robocza,
• właściciele (akcjonariusze),
• sojusznicy strategiczni.
19
MIKROOTOCZENIE – METODY ANALIZY [MGP]
Do analizy mikrootoczenia stosowane są metody [Gierszewska,
Romanowska, 2009, s. 70-121]:
• PRESTCOM – (Political, Regulatory, Economic, Social,
Technological, Competitive, Organizational, Market;
odpowiada analizie PESTEL, poszerzonej o sfery
konkurencyjne i rynkowe oraz sferę samego przedsiębiorstwa
(w akronimie zamiast Legal użyto Regulatory).
• Analiza strukturalna sektora, zwana analizą pięciu sił Portera:
rywalizacja między konkurentami, dostawcy, nabywcy,
substytuty, potencjalni wchodzący
20
MIKROOTOCZENIE – METODY ANALIZY [MGP]
• Analiza interesariuszy (Stakeholders), obejmuje
• identyfikację wszystkich grup, na które może miećwpływ (pozytywny lub negatywny) modelowany
biznes,
• identyfikację oraz analizę ich interesów, problemów
oraz potencjału itd.
• Wnioski z analizy są uwzględniane podczas
wstępnych faz procesu definiowania modelu
biznesowego.
21
PRZYKŁADY ELEMENTÓW OTOCZENIA [MGP]
• Jednostki kooperujące w sferze wytwórczej: dostawcy, odbiorcy
• Jednostki wspierające sferę obrotu: biura handlowe, giełdy, firmy spedycyjne, instytucje kredytowe, ubezpieczeniowe, banki itp.
• Jednostki współpracujące w sferze informacyjnej: biura doradcze, marketingowe, instytucje naukowe, biura projektowo-badawcze, ośrodki szkoleniowe
• Jednostki administracji państwowej i terenowej, instytucje publiczne, organizacje społeczne
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 22
PRZYKŁADOWE PRZEPŁYWY INFORMACJIORGANIZACJA – OTOCZENIE [MGP]
• Obowiązujące przepisy ogólne i szczegółowe (przepisy prawa, handlowe celne, sanitarne, ekologiczne, normy zalecenia)
• Umowy, porozumienia kooperacyjne i handlowe, oferty, licencje, patenty
• Analizy, ekspertyzy, oceny, prace badawcze, projekty
• Parametry, limity, uzgodnienia, zaleceniaGHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 23
Diagram Przepływu Danych
notacja Gane-Sarsona
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 24
DEFINICJA I STRUKTURA DIAGRAMU PRZEPŁYWU DANYCH
• Model badanej części organizacji rozważany z punktu
widzenia systemu informacyjnego
• Przedstawia przemieszczanie danych lub dokumentów
wewnątrz systemu i między systemem a jego
środowiskiem
• Składa się z diagramu kontekstowego i diagramów
niższych poziomów, otrzymanych z dekompozycji
diagramu kontekstowego
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 25
STRUKTURA DPD
• Diagram kontekstowy przedstawia system informacyjny
jako jeden proces i jego środowisko
• DK jest budowany w celu uzgodnienia i przedstawienia
zakresu pracy, którą należy zbadać
• Kolejne diagramy, jako dekompozycja diagramu
kontekstowego, dostarczają szczegółów różnego poziomu
złożoności, od ogólnych do szczegółowych
• Na diagramie najniższego poziomu występują procesy
elementarne, które nie mogą być dalej dekomponowane,
ale są uzupełniane tekstową specyfikacją
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 26
POZIOMY DPD
• Logiczny DPD przedstawia działanie systemu informacyjnego (funkcje/procesy i zbiory danych/dokumenty) bez ograniczeńtechnologicznych
• Fizyczny DPD przedstawia działanie systemu za pomocą fizycznych szczegółów• wykonawca procesu• mechanizm wykonywania procesu• sposób i miejsce przechowywania danych
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 27
DFD W METODYCE CASE*METHOD
• Diagram kontekstowy – poziom zerowy, definiuje zakres aplikacji i jej granice, pokazuje jeden proces razem z obiektami zewnętrznymi i przepływami danych.
• Poziom pierwszy pokazuje główne procesy (funkcje) razem z obiektami zewnętrznymi, magazynami danych i przepływami danych.
• Diagramy niższego poziomu (2, 3 do N) sąwynikiem dekompozycji (rozszczepienia) procesów (funkcji) z diagramów wyższego poziomu.
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 28
DPD W METODYCE CASE*METHOD C.D.
• Tworzony jest tylko logiczny diagram.
• Służy przede wszystkim do weryfikacji
Diagramu hierarchii funkcji oraz Diagramu
obiekt-związek.
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 29
ELEMENTY DIAGRAMU PRZEPŁYWU DANYCH
NOTACJA GANE - SARSON
• Obiekt zewnętrzny/terminator
• Proces / funkcja
• Strumień / przepływ danych
• Magazyn danych / składnica) – obiekt
wewnętrzny
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 30
OBIEKT ZEWNĘTRZNY
• Przedstawia źródło (nadawcę) lub miejsce
przeznaczenia (odbiorcę) informacji w środowisku
systemu.
• Może być to : osoba, organizacja lub system
informacyjny.
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 31
KLIENTOznaczenie
duplikatu
Nazwa obiektu
REPREZENTACJA GRAFICZNA PROCESU/SYSTEMU
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 32
Nabycie towaru
od dostawcy
2
Dział zakupów
Kod referencyjny
Nazwa
procesu/funkcji
Miejsce fizycznej
realizacji procesu/
funkcji
PRZEPŁYW DANYCH
• Przedstawia informację wejściową lub wyjściowądla procesu
• Przedstawia przemieszczanie danych wewnątrz systemu lub między systemem a środowiskiem
• Odpowiada różnym postaciom przenoszenia danych: dokument, komunikat ustny, wiadomośćelektroniczna
• Przepływ danych dozwolony jest w obu kierunkach między procesem i magazynem danych, między procesem i obiektem zewnętrznym, między procesami
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 33
GRAFICZNA REPREZENTACJA PRZEPŁYWU DANYCH
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 34
KLIENT Przyjmij
życzenie
1.1życzenie
Nazwa przepływu
Kierunek przepływu: we/wy
odpowiedź
MAGAZYN DANYCH
Przedstawia składnicę (miejsce przechowywania) danych
wejściowych lub wyjściowych
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 35
D2 Konta dostawców
Kod referencyjny Nazwa magazynu danych
Oznaczenie
duplikatu
DIAGRAM KONTEKSTOWY - ZAKRES
• Zakres oznacza tę część działalności biznesu, dla której jest potrzebny system informatyczny
• Zakres jednocześnie wyznacza granicę działalności, poza którą wszystkie powiązane z nią działania i obiekty stają się zewnętrzne i należą do otoczenia –np. granice podsystemów wyznaczone przez zarząd organizacji – niebezpieczeństwo zmiany tych granic
• Działalność może być komercyjna, charytatywna, naukowa, techniczna, która może być całkowicie lub częściowo zautomatyzowana, ale też może byćkombinacją różnych rodzajów pracy
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 36
DIAGRAM KONTEKSTOWY -OTOCZENIE
• Do otoczenia ustalonego zakresu mogąnależeć• Inne jednostki organizacyjne tej samej
organizacji
• Obiekty otoczenia dalszego i/lub bliższego zidentyfikowane podczas analizy PESTEL i PRESTCOM
• Interesariusze projektu
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 37
DIAGRAM KONTEKSTOWY –PRZEPŁYWY INFORMACJI
• Przepływy we/wy między:
• Proces/System - nadawca/odbiorca
informacji z mikro/makrootoczenia (obiekty
zewnętrzne)
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 38
DPD – PRZYKŁAD
• Firma szkoleniowa
• Zakres działalności: Prowadzenie kursów szkoleniowych
• Cel 1: wysoka jakość szkoleń
• Cel 2: osiągnięcie zysku
• Obiekty zewnętrzne:
• Klient
• Kierownictwo firmy
• Marketing – jednostka organizacyjne w organizacji
• Wykładowca – pracownik firmy albo osoba spoza firmy
• Księgowość – inny system w organizacji
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 39
DIAGRAM KONTEKSTOWY
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 40
Zapewnij wysoką
jakość kursów
szkoleniowych
0
KLIENTKSIĘGOWOŚĆ
MARKETING KIEROWNICTWO
FIRMY
życzenie rezerwacji lub anulowania
zapotrzebowanie rynku
na kursy
docelowa zyskowność
szczegóły o wykonaniu
żądanie potwierdzenia
potwierdzenie
certyfikat
WYKŁADOWCA
dane os. i wymagania
DPD – DIAGRAM I-EGO POZIOMU
Proces: Zapewnij wysoką jakość kursów szkoleniowych
Podprocesy:1.Opracuj i dopasuj kurs do wymagań rynku
2.Zaplanuj kurs zgodnie z wymaganiami i zyskowności
3.Administruj rezerwacjami słuchaczy, zasobów i wykładowców
4.Śledź wykonanie w stosunku do celów
Magazyny danych:
D1 Kursy
D2 Edycje kursów
D3 Rezerwacje wykładowców
D4 Rezerwacje zasobów
D5 Rezerwacje słuchaczy
D6 Certyfikaty
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 41
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 42
KSIĘGOWOŚĆ
MARKETING Opracuj i
dopasuj
kurs do
wymagań rynku
1
KIEROWNICTWO
FIRMY
KLIENT/
SŁUCHACZ
Zaplanuj
kurs zgodnie
z wymaganiami i
zyskowności
2
Administruj
rezerwacjami
słuchaczy, zasobów
i wykładowców
3
Śledź wykonanie
w stosunku do celów
4
D1Kursy
KIEROWNICTWO
FIRMY
D2Edycje
kursów
D3Rezerwacje
wykładowców
D4Rezerwacje
zasobów
D5Rezerwacje
słuchaczy
Zapewnij wysoką jakość kursów szkoleniowych
D2Edycje
kursów
0
zapotrzebowanie rynku
docelowa zyskowność
życzenie rezerwacji
lub anulowania
potwierdzenie
żądanie potwierdzenia
Słuchacz
dla wyst. rach.
szczegóły o wykonaniu
szczegóły o wykonaniu
rezerwacja
rezerwacja dla słuchacza
rezerwacja zasobu
rezerwacja wykładowcy
plan kursu
plan kursów,
plan. zys-
kowności
nowy/poprawiony kurs
istniejący kurs
wymagania
dla kursu
szczególy edycji
certyfikat
D6 Certyfikaty
WYKŁADOWCAdane os. i
wymagania
DPD – DIAGRAM II-EGO POZIOMU
Podproces 2: Zaplanuj kurs zgodnie
z wymaganiami rynku i zyskowności
Procesy elementarne:
2.1 Analizuj zapotrzebowanie i ustal liczbę uczestników kursu
2.2 Ustal edycje dla kursu i planowanej zyskowności
2.3 Opracuj harmonogram dla kursu
Magazyny danych:
D1 Kursy – zewnętrzny wzl. podprocesu
D2 Edycje kursów – wewnętrzny wzgl. podprocesu
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone 43
GHJ-Wszelkie prawa zastrzeżone
44
MARKETING Analizuj
zapotrzebowania i
ustal liczbę
uczestników kursu
21
Ustal edycje
dla kursu i planowanej
zyskowności
22
Opracuj
harmonogram
dla kursu
23
D1 Kursy
KIEROWNICTWO
FIRMY
Zaplanuj kurs zgodnie
z wymaganiami rynku i
zyskowności
2
zapotrzebowanie rynku
docelowa zyskowność
wymagania dla kursu
liczba
uczestników
plan zyskowności
szczegóły edycji
harmonogram kursu
szczegóły edycji
D2Edycje kursów