“persoonlijkheidsstructuur en competenties” · 2017. 5. 1. · ipma-nl – regiogroep zuid-oost...
TRANSCRIPT
IPMA-NL – regiogroep Zuid-Oost Nederland 21 april 2015 Verslag bijeenkomst 34
Joop Pouls ([email protected]) 1/2 Afdruk: 1-10-2015
Onderwerp: “Persoonlijkheidsstructuur en competenties” Gastsprekers Guido Fröhlichs is als consultant en manager gespecialiseerd in de vakgebieden management control en projectmatig werken. Arthur Pechholt is directeur van Pragmatics en heeft veel ervaring met het succesvol bemensen van projecten en interim functies: projectmanagers, projectcontrollers, projectmedewerkers. Locatie Marleen de Veen - Van der Laan, subsidieadviseur Dienst Finance and Control, Zuyd Hogeschool te Heerlen is de gastvrouw van de avond. Zij licht kort de project management - en subsidie aanpak van Zuyd Hogeschool toe. Welkom Joop Pouls heet de 21 aanwezige mensen van harte welkom bij de bijeenkomst van de IPMA Regiogroep Zuid-Oost Nederland. De bedoeling is een interactieve workshop te hebben over het genoemde onderwerp met focus op de project manager en de project controller. Impressie van de avond Guido trapt af met het definiëren van de rollen van project manager en project controller. De eerste is verantwoordelijk voor het behalen van de afgesproken projectresultaten; de tweede helpt de project manager bij het omschrijven van de project doelstellingen, het maken en bijhouden van het project budget en het analyseren en rapporteren van de voortgang en het voorstellen van verbeteringsvoorstellen hierover. Deze sessie gaat vooral over de menskant van beide functionarissen. Het begint bij de “IK”: hoe geschikt ben ik? Hierbij zijn de persoonlijkheidstructuur (Big Five), competenties en rol in het team (Belbin) van belang. Bij de “WIJ” gaat het over het team: gebalanceerde samenstelling (Belbin), teamfasering (Tuckman), leiderschap (Hersey & Blanchard) en teamanalyse (Hellinger organisatie - opstelling). De “ZIJ” kant gaat over de stakeholders: stakeholderanalyse (Eden & Ackerman, Pinto), communicatiestrategieën en systemisch veranderen. Tenslotte is het “ALLEMAAL” inzake cultuur (Hofstede en Harrison) en wederom de persoonlijkheidsstructuur (Big Five). De Belbin rollen en de Tuckman team fases worden nader toegelicht en bediscussieerd. Arthur geeft aan dat het van belang is dat bij het samenstellen van teams deze vier kanten moeten worden meegenomen. Dit betekent dat een ‘wensprofiel’ van een potentieel teamlid (of werknemer) moet worden opgesteld, die is afgeleid uit de functie inhoud en benodigde competenties én organisatiekenmerken en persoonlijkheid. Door een aantal referentie personen te testen, wordt het ‘wensprofiel’ geijkt. Daarna gaat het niet meer om het vinden van het schaap met de vijf poten, maar iemand met gedeelde persoonskenmerken (passend in cultuur) en in het bezit van de juiste competenties. Op basis hiervan is een normprofiel opgesteld voor de project manager en de project controller. Dit is gedaan op uit de wetenschappelijk onderzoek vastgestelde belangrijkste competenties. Dit zijn dus (iets) andere en (veel) minder competenties dan in de Nederlandse Competentie Baseline (NCB) van de IPMA zijn opgenomen. De normering is gebaseerd op de Big 5 persoonlijkheidsstructuur.
IPMA-NL – regiogroep Zuid-Oost Nederland 21 april 2015 Verslag bijeenkomst 34
Joop Pouls ([email protected]) 2/2 Afdruk: 1-10-2015
De norm is opgesteld aan de hand van toetsing van een aantal project managers en project controllers, wat nog uitgebreid zou moeten worden voor voldoende onderbouwing, vinden sommige aanwezigen. Toch zijn de verschillen tussen beide functionarissen goed zichtbaar, waarover een discussie wordt gevoerd. Hiermee wordt ook duidelijk dat niet elke goede project controller kan doorgroeien naar een succesvolle project manager. Bijlage van de powerpoint presentatie tijdens de avond:
Workshop
persoonlijkheidsstruct Afsluiting en dankwoord Joop Pouls bedankt de sprekers en de gastvrouw. De avond was er een van ‘halen en brengen’ waarmee je altijd met een gevoel huiswaarts keert. Volgende bijeenkomst Op 23 juni vindt in er weer een sessie plaats locatie Eindhoven. Het onderwerp is nog niet bekend. Opgave kan via IPMA-NL. In september willen we een avond wijden aan Stakeholdermanagement en communicatie. Verdere suggesties voor onderwerpen zijn welkom, evenals sprekers en gastheren voor bijeenkomsten (melden bij [email protected]) De regio Zuidoost Nederland onderscheidt zich inmiddels op wereldniveau door onophoudelijk innoverende projecten succesvol af te ronden. Het geheim achter dit succes blijkt een combinatie te zijn van inhoudelijke expertise, vaardigheden en de juiste houding. Sinds 2004 houdt IPMA-NL regionale bijeenkomsten in Zuidoost Nederland. De regio is grofweg Limburg plus Zuidoost Brabant (de lijn Eindhoven-Helmond-Venlo en het gebied zuidelijk daarvan) plus Nederlandstalig België. De bedoeling van deze regionale bijeenkomsten is projectmanagers gedachten te laten uitwisselen zonder dat daar veel reistijd mee is gemoeid. Er zijn twee soorten bijeenkomsten: enerzijds (interactief) bespreken van onderwerpen door mensen die de ambitie hebben hun expertise te delen met anderen en anderzijds bedrijfsbezoeken. Er zijn ongeveer 4-5 bijeenkomsten per jaar.
4-5-2015
1
WorkshopPersoonlijkheidsstructuur en competenties
IPMA-ZON
Ir. Guido Fröhlichs RC
Ir. Arthur Pechholt RC
Datum: 28 april:
18.30 uur tot 21.00 uur
Projectmanager en project controller
Agenda• Introductie Guido Fröhlichs
• Inleiding menskant van projecten
• Introductie Arthur Pechholt (Pragmatics en Match-id)
• Theorie persoonlijkheidsleer
• Wat is een wens- of normprofiel?
• Wensprofiel voor projectmanager & -controller
• Cases
• Teamrollen van Belbin, teamfasen van Tuckman
4-5-2015
2
TrainerDocent
(Project)coach Gastspreker
Projectcontroller Projectmanager
Menskant in projecten
Sociale dynamiek
1. Ik
2. Wij
3. Zij
4. Cultuur
Individu
Projectteam
Stakeholders
Allemaal
Ben ik wel geschikt als projectmanager, projectcontroller of projectmedewerker?
Heeft het team de juiste samenstelling? In welke teamfase bevindt zich mijn team? En hoe moet ik leidinggeven aan het team?Wat gebeurt en als er een positie in het team veranderd?
Wat is de positie van de belanghebbenden? Wat is hun invloed? En hoe moeten we met hen communiceren?
Hoe zorgen we ervoor dat de gebruikers gaan veranderen?
Past onze organisatiecultuur bij het projectmatig werken?Hebben we een verandercultuur?Hoe is de cultuur van de anderen (bij een internationaal project)?
4-5-2015
3
Menskant in projecten, theorie1. Ik-kant
• Persoonlijkheidsstructuur (Big Five), competenties, teamrollen (Belbin)
2. Wij-kant• Teamrollen (Belbin), teamfasen (Tuckman)
• Situationeel leiderschap (Hersey & Blanchard)
• Teamanalyse (organisatie-opstelling, Hellinger)
3. Zij-kant• Stakeholderanalyse (Eden & Ackerman, Pinto)
• Communicatiestrategie
• Systemisch veranderen
4. Cultuur• Project- en verandercultuur in een organisatie (Hofstede en Harrison)
• Persoonlijkheidsstructuur (Big Five)
PragmaticsFinance & control professionals
met kennis en karakter!
Detacheringvaste medewerkers
Bemiddeling zelfstandige
professionals
Instroomoptie
vacatures
4-5-2015
4
Perfecte match!
Wij garanderen een perfecte match tussen uw wensprofiel en onze kandidaten.
Hierbij kijken we niet alleen naar de harde eisen van de functie, maar vooral ook
naar de competenties en persoonlijkheid.
De vier P's in het logo van Pragmatics staan voor onze vier kernwaarden,
vertaald in essentiële, persoonlijke capaciteiten:
Professioneel: kunnen managen, sturen, plannen en organiseren
Pragmatisch: rationeel, praktisch kunnen denken en doen
Proactief: strategisch, vooruit kunnen denken
Persoonlijk: sociaal, mensgericht kunnen denken en handelen
Talent Management Tools | Consultancy| Online Identity Recruitment
VisieElke organisatie kan succesvol zijn als het
de juiste mensen kan werven en behouden.
Mensen die niet alleen hun functie goed
vervullen, maar zich ook prettig voelen
binnen de bedrijfscultuur.
MissieWe willen een innovatieve dienstverlener zijn in de
markt van talent recruitment. We bieden software en
consultancy waarmee elk bedrijf succesvol kan
werven en selecteren. Tegen de laagste kosten een
maximaal resultaat.
4-5-2015
5
Talent Management Tools | Consultancy | Online Identity Recruitment
Match-id Business lines
Talent Management Tools | Consultancy | Online Identity Recruitment
Wetenschappelijke onderbouwing Match-id Talent Management Tools & Consultancy
• IJsberg van de persoonlijkheid• Balans tussen willen, zijn en kunnen• Persoonlijkheid• Competenties• Motieven• Big Five persoonsprofiel• Competentieprofiel
4-5-2015
6
Talent Management Tools| Consultancy | Online Identity Recruitment
Intelligentie
Persoonskenmerken
Motieven
Competenties
Gedrag
Zichtbaarheid en ontwikkelingvan competenties
Competenties en persoonlijkheids-eigenschappen van een persoon
IJsberg van de persoonlijkheid
Talent Management Tools| Consultancy | Online Identity Recruitment
Zonder gedegen inzicht in de factoren ‘zijn’, ‘kunnen’ en ‘willen’, wordt het maken van een betrouwbare match met een vacature of functie moeilijk, of eigenlijk, niet meer dan een gok.
Balans tussen willen, zijn en kunnen
4-5-2015
7
Talent Management Tools | Consultancy | Online Identity Recruitment
Wat er niet in zit komt er niet uit!
Persoonskenmerken zijn sterk bepalend voor het succesvol vervullen van veel functies. Ze zijn in het algemeen stabiel en nauwelijks ontwikkelbaar.
Een persoonlijkheidstest is onmisbaar.
Talent Management Tools | Consultancy | Online Identity Recruitment
Competenties
Competenties zijn een combinatie van kennis, vaardigheden en een houding die leidt tot succesvol gedrag in een functie. Elke functie vereist andere competenties. Deze zijn afhankelijk van de functie zelf, maar ook van de cultuur binnen het bedrijf of de afdeling. Een competentiemeting is onmisbaar bij het selecteren van nieuwe medewerkers en voor de loopbaanontwikkeling.
4-5-2015
8
Talent Management Tools | Consultancy | Online Identity Recruitment
MotievenMotieven zijn factoren die mensen aanzetten tot een bepaald gedrag of dit juist remmen. Voorkeuren, overtuigingen, zelfbeelden, behoeften, angsten en remmingen.
Werk dat aansluit bij persoonlijke behoeften en voorkeuren wordt vaak als motiverend ervaren. De persoonlijke motieven moeten daarom zorgvuldig geïnventariseerd en vastgelegd worden.
Talent Management Tools | Consultancy | Online Identity Recruitment
Big Five persoonlijkheidsprofiel
Het centrale idee is dat je niet een bepaald type bent, maar dat iemand (hoofd) persoonskenmerken in meer of mindere mate heeft in vergelijking tot anderen.
Match-id gebruikt Big Five persoonlijkheidstesten, omdat psychologen wereldwijd de validiteit ervan erkennen. Door een test kun je voorspellen waar mensen goed in zijn en wat hen aantrekt. En dus welke organisaties en functies het beste bij hen passen.
4-5-2015
9
Talent Management Tools | Consultancy | Online Identity Recruitment
Big Five hoofd persoonskenmerken
1. Emotionele stabiliteit2. Extravertheid3. Gewetensvolheid4. Altruïsme5. Openheid
Talent Management Tools | Consultancy | Online Identity Recruitment
Competenties worden ingedeeld in:• Denken (o.a. analyseren, problemen oplossen, ordenen)• Voelen (o.a. aandacht voor mensen en emoties, helpen)• Doen (o.a. beslissen, uitingen en beïnvloeden)
Competenties zijn nodig voor het succesvol vervullen van een functie. Elke functie en organisatie vereist een andere (combinatie van) competenties. Match-id gebruikt competentietesten met een beperkt aantal duidelijke, niet overlappende competenties.
4-5-2015
10
Talent Management Tools | Consultancy | Online Identity Recruitment
Normprofiel Projectmanager & -controllerCompetenties
4-5-2015
11
Normprofiel Projectmanager & -controllerPersoonlijkheid Big Five
Normprofiel Projectmanager & -controllerPersoonlijkheid Big Five
4-5-2015
12
Stellingen
Projectmanager en projectcontroller zijn andere persoonlijkheden! (?)
Een goede projectcontroller groeit door naar projectmanager! (?)
4-5-2015
13
4-5-2015
14
4-5-2015
15
4-5-2015
16
4-5-2015
17
Teamrollen van Belbin1. Rollen
• Vakinhoudelijke rol• Positionele rol• TEAMROL
2. Complementariteit: optimaal evenwicht, balans
3. Een of meer natuurlijke (team)rollen
Niveaus van rollen:1. Natuurlijke rol2. Ondersteunende rol3. Incidenteel inzetbare rol4. Beter te vermijden rol Raymond Meredith Belbin (1926)
Teamrol:De neiging om zich op een bepaalde manier te gedragen, bij te
dragen aan (het team) en om te gaan met anderen
„Taken“ projectmanager en projectcontroller
Projectmanager
• Leidinggeven
• Resultaatgericht
• Beslissen
• Richting aangeven
• Coachen
• Maximale uit team halen
• Procedurebreker
Projectcontroller
• Analyseren
• Resultaatgericht
• Waarschuwen
• Afmaken
• Forecasten
• Adviseren
• Procedurevolger
4-5-2015
18
Teamrollen Belbin, 9 rollen
1. Bedrijfsman (BM)2. Bron-onderzoeker (BO)3. Monitor (MO)4. Plant (PL)5. Voorzitter (VZ)6. Vormer (VM)7. Groepswerker (GW)8. Zorgdrager (ZD)9. Specialist (SP)
Doen
Denken
Willen
Voelen
Intern (naar binnen) of Extern (naar buiten) gericht
DE BEDRIJFSMAN (BM)
• Efficiënt, praktisch en heeft vaste wil• Zet besluiten om in concrete acties• Taakgericht• Nuchter, ordelijk en consciëntieus• Behoefte aan ritme, regelmaat en structuur • Harde werker
• Weinig flexibel, soms behoudend
Het moet NUT hebben
4-5-2015
19
DE BRONONDERZOEKER (BO)(BO)
• Extravert, innemend, enthousiast, hartelijk, speels en joviaal• Altijd op zoek naar nieuwe informatie en interessante relaties• Legt gemakkelijk contacten, vaardig in communicatie• Houdt van drukte, improviseren en vernieuwen• Sterke onderhandelaar• Verkent mogelijkheden
• Te optimistisch• Snel verveeld, verliest makkelijk de belangstelling• Gebrek aan nazorg
Het moet LEUK zijn(wat ik doe)
• Bedachtzame nadenker en doordenker• Maakt objectieve, weloverwogen analyses• Rationeel, bewaart het overzicht • Houdt ervan om te beschouwen, te beschrijven en te
verklaren• Kritisch• Overweegt de mogelijkheden af (wikt en weegt)
• Voorzichtig, geen snelle beslisser• Afstandelijk en niet zo inspirerend naar anderen toe
ANALYSEREN
DE MONITOR (MO)
4-5-2015
20
• Verzinner en vernieuwer• Creatieve denker, vol verbeeldingskracht• Vrije geest, lijkt verstrooit • Origineel en eigenzinnig• Inspirerende persoonlijkheid, brengt visie en
dromen
• Gevoelig voor waardering en kritiek• Verliest gemakkelijk de realiteit uit het oog
IDEE
DE PLANT (PL)
• Brengt mensen bijeen en coördineert de inspanningen• Verheldert bedoelingen en vat samen wat iedereen wil • Bewaakt de voortgang• Extraverte, ruimdenkend en positief • Zoekt naar consensus• Slaagt erin krachten te bundelen• Resultaatgericht
• Soms een “tempobeul”• Geen opvallend creatief talent
COÖRDINATIE
DE VOORZITTER (VZ)
4-5-2015
21
• Dynamisch, gedreven, wilskrachtig• Vol energie en prestatiedrang, impulsief en ongeduldig• Resultaatgericht, weet anderen in beweging te brengen• Zet druk op het team• Uitdagend en snel uitgedaagd
• Moedig en tegelijkertijd onzeker• Kan mensen kwetsen • Gaat gemakkelijk conflicten aan
DE VORMER (VM)
STRIJDEN, UITDAGEN
• Vriendelijk, meegaand, gevoelig biedt ondersteuning• Behulpzaam, diplomatiek• Luistert en ondersteunt• Sterk gericht op het creëren van sfeer en een gevoel
van gezamenlijkheid
• Gaat conflicten uit de weg• Besluiteloos (in spannende omstandigheden)
SAMEN, GEZELLIG
DE GROEPSWERKER (GW)
4-5-2015
22
• (Kwaliteits)bewaker, maakt zich voortdurend zorgen over dingen die mis kunnen gaan
• Waakzaam• Sterk zintuig voor fouten• Plaatst de puntjes op de i• Hoge graad van concentratie• Maakt dingen af• Ckeck+dubbel check, perfectionistisch
• Rusteloos, tobberig, kan moeilijk iets aan anderen overlaten
• Piekert (te) veel
GEVAAR
DE ZORGDRAGER (ZD)
• Toegewijde vakman• Stille en standvastige solist, die zich niet gauw
waagt buiten de grenzen van zijn vak• Concentreert zich het liefst op maar één zaak• Weet veel van weinig• Heeft specifieke kennis
• Is niet bijster geïnteresseerd in anderen
EXPERT
DE SPECIALIST (SP) (SP)
4-5-2015
23
Samenstellen projectteam
1. Bedrijfsman (BM)2. Bron-onderzoeker (BO)3. Monitor (MO)4. Plant (PL)5. Voorzitter (VZ)6. Vormer (VM)7. Groepswerker (GW)8. Zorgdrager (ZD)9. Specialist (SP)
De 9 teamrollen van Belbin:
Rol projectmanager en projectcontroller
Projectmanager
• Voorzitter
• Bedrijfsman
• Vormer, groepswerker
Projectcontroller
• Monitor
• Bedrijfsman
• Zorgdrager
4-5-2015
24
Projectfasen en teamsamenstelling• Haalbaarheidsonderzoek
• Ontwikkeling
• Globaal ontwerp
• Detail ontwerp, inkoop, implementie
• Opstart en overdracht
• Nazorg• Ontwikkelfase: ideeën, creativiteit
• Implementatiefase: invoeren wat bedacht is
• Ontwikkelfase (creativiteit): plant, brononderzoeker
• Ontwerpfase (puntjes op de i): specialist, bedrijfsman en zorgdrager
• Implementatie (doen): bedrijfsman, zorgdrager en vormer
Het Tuckman model
Teamfasen
4-5-2015
25
FormingInstrueren, voorschrijven
(directief)
StormingBijsturen/begeleiden,
coachen
NormingOndersteunen, participeren,
overleggen
PerformingDelegeren, overlaten
(observeren)
Mate van taakgericht gedrag (sturen)
Ma
te v
an
re
latie
ge
rich
tg
ed
rag
(on
de
rste
un
en
)
Ve
el
Weinig
We
inig
Teamfasen en aansturing
S1
S2S3
S4
Workshops
•Sociaal dynamische aspecten van projecten, 19 mei
•Financiële aspecten rondom projecten, 9 juni
•Risicomanagement voor projecten, 11 juni
www.projectcontrollling.nlTelefoon: 06-25360730 (Guido Fröhlichs)
4-5-2015
26
www.projectcontrolling.nl
Bedankt en wel thuis!