1

ผลการใชโปรแกรมสมาธบ าบด ในผปวยโรคความดนโลหตสงและโรคเบาหวาน Effect of Meditation program in case of Hypertension and Diabetic patients.

โดย รศ.ดร.สทธรตน พมพพงศ และคณะ

บทคดยอ

การวจยครงน เปนการวจยกงทดลอง (Quasi Experimental Research)เพอศกษาผลของการใชโปรแกรมสมาธบ าบด SKT โดยผวจยน าทฤษฏแบบแผนความเชอดานสขภาพของเพนเดอร และ ทฤษฏการใหความรแบบมสวนรวมมาประยกตใช ในการใหความร แกประชาชนกลมตวอยางทมประวตเปนโรคเรอรง ในบานโปง หม5 ต.สระยายโสม อ.อทอง จ.สพรรณบร จ านวน 63 ราย รวบรวมขอมล ดวยแบบสอบถามความพงพอใจของผเขารวมโครงการ และแบบบนทกขอมลดานประชากร ระดบความดนโลหต และระดบน าตาลในกระแสเลอดวเคราะหขอมลดานประชากรดวยการแจกแจงความถ และอตรารอยละ วเคราะหระดบความพงพอใจหลงเขารวมโครงการดวยการแจกแจงความถและคะแนนเฉลย และ เปรยบเทยบระดบความดนโลหต และระดบน าตาลในกระแสเลอดของผปวยโรคเรอรง กอนและหลงเขารวมโครงการ โดยใชทางสถต Paired sample t-test

ผลการศกษาพบวา กลมตวอยางในการศกษาจ านวน 63 คน เปนผสงอาย อาย 60 ป ขนไป รอยละ 98.3 เพศชาย รอยละ 31.7 เพศหญง รอยละ 68.3 สวน มการศกษาระดบประถมศกษา รอยละ 95.24 มประวตเปนโรคเบาหวาน รอยละ 23.81 เปนโรคความดนโลหตสง รอยละ12.70 และเปนทงโรคเบาหวานและความดนโลหตคดเปนรอยละ 63.49 มคาเฉลยของความพงพอใจในการเขารวมกจกรรมจากการประเมนผลสวนใหญอยในระดบมาก ไดคาเฉลย เทากบ 4.13 เปรยบเทยบระดบความดนโลหตกอนและหลงทดลอง พบวา คาความดนโลหตเฉลยและ คาระดบน าตาลในกระแสเลอดเฉลยหลงการท าสมาธบ าบด ลดลง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .001 (p >0.000)

หลกของสมาธ คอการท าจตใจใหสงบอนจะสงผลใหการท างานของรางกายเปนไปตามปกต การฝกสมาธแบบผอนคลายชวยลดความดนโลหตลงได และการฝกสมาธชวยลดระดบน าตาลในเลอดไดในชวงระยะเวลาหนง สงส าคญของสมาธกคอ การใชสมาธเพอฝกใจใหมพลงและอ านาจ สามารถน าไปใชประโยชนได จงเปนวธทนาจะเหมาะสมและงายทสด ส าหรบกลมเปาหมาย เทคนค SKT ไดถกน าไปใชในกลมผปวยโรคเรอรง ไดแก โรคความดนโลหตสง โรคเบาหวานโรคมะเรง ผตดเชอ เอชไอว ผมกลมอาการตางๆเชน ปวด นอนไมหลบ รวมทงผทมสขภาพดทกเพศ ทกกลมอาย มแนวโนมทจะใหผลดตอผปฏบตทกกลม ค าส าคญ : สมาธบ าบด SKT, โปรแกรมการปรบเปลยนพฤตกรรม

Abstract This research Quasi experimental to study the effects of the program, which consisted of Meditation SKT, health belief model and the theory of Participatory. 63 voluntarily participants sample with chronic disease , in Ban- poong , M00 5,Tumbon Sayaioom,Amphuer Uthong,Suphanburi province. Data collection were satisfied participants questionnaire and recording form: demographic data, blood pressure and blood sugar levels. The frequency distribution and mean were used to analyze the data. Using statistical Paired sample t.test. To comparison of blood pressure level and blood sugar levels. before and after participating Meditation SKT Program

2

The results showed that the subjects in the study are seniors age 60 and above rate of 98.3 percent, male, 31.7 percent, female, 68.3 percent of the elementary percentage 95.24, with a history of diabetes of percentage 23.81 is a disease. Hypertension of percentage 12.70, and is both diabetes and hypertension, as a percentage of 63.49, with an average of satisfaction in participating in the evaluation of the level = 4.13 compared to the blood pressure scores and blood sugar showed that the average blood pressure.lavel and the average blood sugar levels after healing Meditation SKT Programe significantly reduced level of statistical significance. 001. (P> 0.000) Principles of meditation is to calm the mind and as a result, the normal functioning of the body. Meditation lowers blood pressure by relaxing and meditation can reduce blood sugar levels in a certain period of time. What is the importance of meditation Using meditation to train mind to the power and authority. Can be utilized It is the easiest and probably appropriate for the target audience SKT techniques have been used in patients with chronic disease such. Disease, hypertension, diabetes, cancer , HIV syndrome such as pain , insomnia, including those that are healthy for all age groups, which was fornd to be more likely to provide benefits to the practice group . Key word : สมาธบ าบด SKT ความเปนมาและความส าคญของปญหา

ปจจบนการเปลยนแปลงทรวดเรว และรนแรงในสงคมโลก มผลกระทบตอสขภาพอนามยมนษยโดยตรง ทงทางดานสขภาพและจตใจ ผลจากการศกษาพบวา กลมโรคไมตดตอเรอรง มแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง เปนภยเงยบทสงผลกระทบท าใหเกดความพการและตายกอนวยอนควร สาเหตนนมาจากความเครยด สาเหตหนงทสงผลใหประชาชนปวยเพมมากขน ความเครยดน าไปสปญหาอนๆ โดยเฉพาะการมพฤตกรรมสขภาพทไมเหมาะสม เชน บรโภคอาหารหวาน มน เคม ขาดการออกก าลงกาย ภาวะน าหนกเกนและอวน สบบหร ดมเครองดมแอลกอฮอล ใชสารเสพตด สถานการณของโรคไมตดตอเรอรงทส าคญในประเทศไทย มอบตการณเพมสงขน 205.45 ในป พ.ศ.2550 เพมเปน 227.10 ในป พ.ศ 2552 โรคความดนโลหตสง มอตราเพมขนจาก 778.12 ตอแสนประชากร ในป พ.ศ.2550 เพมเปน 1230.16 โรคเบาหวาน มอตราเพมขนจาก 650.43 ตอประชากรในป พ.ศ.2550 เพมเปน 879.58 ในป พ.ศ 2552 (ส านกนโยบายและยทธศาสตร ส านกงานปลดกระทรวงสาธารณสข)

โรคความดนโลหตสง และโรคเบาหวานเปนปญหาสาธารณสขเนองจากเปนโรคเรอรงทรกษาไมหายขาด มภาวะแทรกซอนทรนแรงและมแนวโนมจ านวนผปวยมากขน ผปวยโรคความดนโลหตสงหากไมไดรบการรกษามโอกาสเกดโรคหลอดเลอดหวใจตบมากกวาคนปกตเพมขน 3 เทาเกดโรคหวใจวายเพมขน 6 เทาและเกดโรคอมพาตไดมากกวาคนปกตเพมขนถง 7 เทาขณะเดยวกนมโอกาสเสยชวตจากหวใจวายและเสนเลอดในสมองอดตนหรอแตกรอยละ 20-30 และเสยชวตจากไตวายเรอรงรอยละ 5-10 แตในทางตรงขาม ผลการศกษาทางการ แพทยระบวาหากสามารถควบคมความดนโลหตใหอยในระดบเปาหมายหรอต ากวา 140/90 มลลเมตรปรอทจะสามารถชวยลดโอกาสการเกดอมพฤกษอมพาตลงไดรอยละ 35-40 ลดการเกดโรคหวใจลมเหลวไดมากกวารอยละ

3

50 และลดการเกดกลามเนอหวใจตายไดรอยละ 20-25 นอกจากนยงเปนโรคซงท าใหประเทศตองสญเสยคาใชจายอยางมหาศาลในการดแลรกษาพยาบาลผปวยโรคความดนโลหตสงอยางตอเนองตงแตเรมพบวาเปนโรคจนกระทงผปวยเสยชวต ผปวยทเปนความดนโลหตสงแลวมกจะเกดภาวะแทรกซอนตามมาท ส าคญไดแกโรคหวใจอมพาตไตวายไดจงนบวาเปนโรคทเปนปญหาสาธารณสขทส าคญ

จากผลการส ารวจการปวยเปนโรคเรอรงของประชาชน ในอ าเภออทอง ของประชากรทมอาย 35 ปขนไป ทงชายและหญงจ านวน 772 คน พบผปวยโรคเรอรงจ านวน 165 คน ในจ านวนน มผปวยเปนโรคความดนโลหตสง 65 คนคดเปนรอยละ 38.46 และโรคเบาหวาน สง 38 คนคดเปนรอยละ 22.49 แมวาจะเปนโรคเรอรงทไมสามารถรกษาใหหายขาดได แตสามารถดแลและปองกนการเกดภาวะแทรกซอนได เพราะผปวยสวนใหญทเจบปวยในระยะเวลายาวนานท าใหผปวยขาดความตระหนกในการดแลตนเอง และไมเหนถงความส าคญของการดแลตนเอง จงสงผลใหเกดปญหาและภาวะแทรกซอนเพมมากขน จากสถานการณดงกลาวคณะผวจยไดเลงเหนความส าคญและมความสนใจในการจดท าโปรเเกรมชวยลดอตราเสยง และความรนแรงของโรคเบาหวาน-ความดนโลหตสง

สมาธบ าบดเปนตวชวย ทส าคญอยางหนง สมาธบ าบดเปนความรของวงการแพทยในซกโลก ตะวนตก สนใจดานการฝกจต และการน าฝกสมาธไปใชรกษาโรคตางๆ ซงไดผลดมาก โดยหลกของสมาธ คอ การท าจตใจใหสงบ อนจะสงผลใหการท างานของรางกายกลบสภาวะสมดล กลบสภาวะปกตการฝกสมาธแบบผอนคลายชวยลดความดนโลหตลงได และการฝกสมาธชวยลดระดบน าตาลในเลอดไดในชวงระยะเวลาหนงและสงส าคญของสมาธกคอ การฝกใจใหมพลงและอ านาจ สามารถน าไปใชประโยชนได ในวงการแพทย จตแพทย นยมใชเปนยารกษาโรคทเกดจากความเครยด ความกงวลไมเกยวกบโรคทมเชอโรคโดยตรง แตสามารถรกษาใจทเปนทกข ทเกดขนเนองจากมภาวะเจบปวยเรอรงได วธการฝกสมาธบ าบดมหลายวธ เชน การนงภาวนา การเดนจงกรม การใชพลงภายในรางกาย การใชพลงภายนอก การอธฐานจต การแผเมตตา และการอธฐานตอพระเจาในศาสนาครสตซงท ากนอยางจงจง ซงการฝกสมาธเหลานเปนการเปลยนคลนความถทหยาบไปสความถทละเอยด เมอกายสงบ ใจกบกายกจะแยกกน เมอสามารถรจกใจได กสามารถใหใจท าอะไรได ตามตองการเทาทพลงของใจจะท าได กอนถงขนนนใจตองสงบเสยกอน ผฝกตองมความอดทน มศรทธาและมสมาธสม าเสมอ ในการฝกกตองบรรลสงทตองการได (สมพร กนทรดษฎ เตรยมชยศร 2522) อ าเภออทอง จงหวดสพรรณบร การสงเสรมใหคนในชมชนมพฤตกรรมบรโภคอาหารใหถกตองตามหลกโภชนาการ อกทงยงเปนการปองกนและหลกเลยงโรคเรอรงตางๆ ชวยลดอตราเสยงทจะเกด ควบคมและปองกนภาวะแทรกซอน เพอใหคนในชมชนมคณภาพชวตทด ดวยการใหความร และสงเสรมการปรบเปลยนพฤตกรรมการประกอบอาหารส าหรบการบรโภคอาหารลด หวาน มน เคม รวมกบ การเสรมแรงอยางสม าเสมอ มกระบวนการเสรมแรงดวยกจกรรมกลมใหกลมตวอยางเกดความตระหนกรดวยตนเอง จาการทบทวนวรรณกรรมการศกษาทเกยวกบการปฏบตสมาธทงในประเทศ และตางประเทศ พบวา การท าสมาธ SKT เปนวธหนงทใหผลดจาการศกษาเกยวกบสมาธบ าบด SKT พบวาการท าสมาธบ าบดเปนการปฏบตการออกก าลงประสาทสมผสทพฒนา (สมพร กนทรดษฎ เตรยมชยศร,2522) โดยเทคนค SKT เปนการผสมผสาน กบความรสกและตองสมพนธกบการหายใจเปนธรรมชาต สวนการปฏบตสมาธออกก าลงประสาทสมผสทกเทคนคใชหลกการเดยวกน การหายใจใชเทคนคแบบเดยวกน คอ หายใจเขากลนหายใจ และหายใจออกโดยทกเทคนคใชเวลาในการปฏบตครงละ 30 นาท วนละ 2 ครง จะชวยเหนยวน าผปฏบตใหเขาสสมาธและอยในสมาธไดอยางตอเนอง ทงยงลดความเสยงตอการไดรบบาดเจบจากการเคลอนไหวและการเกดอบตเหตแกผสนใจ ผปวยโรคเรอรงปฏบตสมาธตงแตเทคนค SKT จงนาจะเปนวธทเหมาะสมและงายทสดส าหรบกลมเปาหมาย เทคนค SKT ไดถกน าไปใชในโรคเรอรง ไดแก โรคความดนโลหตสง โรคเบาหวาน โรคมะเรง ผตดเชอ HIV และผทมกลมอาการ

4

ตางๆ เชน ปอดเรอรง หรอนอนไมหลบ เปนตน รวมทงผทมสขภาพดทกเพศ ทกกลมอาย ซงพบวามแนวโนมทจะใหผลดตอผปฏบตทกกลม (อางตาม สมพร กนทรดษฎ เตรยมชยศร,2552) ในการศกษานผวจยตระหนกและเหนความส าคญของสมาธบ าบด โดยน าความรและวธการท าสมาธดวยการจดท าโปรแกรมใหความรเกยวกบสมาธ ส าหรบบ าบดผปวยโรคเรอรง ในสถานบรการสขภาพ และศกษาเรองผลของการใชโปรแกรมสมาธบ าบด ในกลมประชากร ต าบลสระยายโสม เพอน าไปใชปฏบตใหเกดประสทธผลและประสทธภาพสงสดในการบรการทางสขภาพอนามยตอไป

ค าถามหลกการวจย การท าสมาธดวยเทคนค SKT สามารถบ าบดโรคเรอรงไดจรงหรอไม

วตถประสงคการวจย เพอศกษาประสทธภาพ ของโปรแกรมสมาธบ าบดทผวจยสราง จากการประยกต SKT ส าหรบผปวย

โรคเบาหวาน และโรคความดนโลหตสง ดงน 1. เพอศกษาผลการใชโปรแกรมสมาธบ าบดSKT ตอระดบความดนโลหตและระดบน าตาลในกระแสเลอด 2. เพอศกษาระดบความพงพอใจของผปวยโรคความดนโลหตและโรคเบาหวานทเขารวมโปรแกรมสมาธ

บ าบดSKT สมมตฐานการวจย

ผลของการใชโปรแกรมสมาธบ าบด SKT กลมตวอยางทมภาวะความดนโลหตและระดบน าตาลในกระแสเลอดลดลงหลงเขารวมโครงการ 1. ระดบความดนโลหตของกลมผปวยโรคความดนโลหตสงทเขารวมโครงการสมาธบ าบด ลดลงอยาง

มนยส าคญทางสถตทระดบ p < 0.01 2. ระดบน าตาลในกระแสเลอดของกลมผปวยโรคเบาหวานทเขารวมโครงการสมาธบ าบด ลดลงอยาง

มนยส าคญทางสถตทระดบ p < 0.01 กรอบแนวคดในการวจย ขอบเขตการวจย

ผลการใชโปรแกรมสมาธบ าบด SKT

ตวแปรตน - เพศ

- อาย

- การศกษา

ความพงพอใจ

โปรแกรมใหความรในการท า

สมาธบ าบดSKT

1.จดกจกรรมวดระดบคาความดนโลหตและระดบน าตาลในกระแสเลอดกอนเขารวมโครงการ -บรรยายใหความร -ดวดโอ

2.แนะน าและสาธตการท าสมาธบ าบด SKT ทา1-7

3.วดระดบคาความดนโลหตและระดบน าตาลในกระแสเลอดหลงการท าสมาธบ าบด

4.ประเมนคะแนนความพงพอใจ

ระดบคาความ

ดนโลหต

ระดบคาน าตาล

ในกระแสเลอด

- โรคประจ าตว โรคความดนโลหต

โรคเบาหวาน

5

ประโยชนทไดรบ 1. การน าความรและเทคนคการท าสมาธไปใชในชวตประจ าวนเพอผอนคลายความเครยด 2. สามารถน าไปใชประกอบการก าหนด นโยบายการสงเสรมภาวะสขภาพของโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพ

ประจ าต าบล และสาธารณสขอ าเภอ 3. น าไปใชในการปรบปรงเนอหาสาระ ส าหรบการเรยนการสอนในหลกสตรพยาบาลศาสตรใหทนสมย

วธการด าเนนการวจย

การวจยครงน เปนวจยกงทดลองแบบกลมตวอยางกลมเดยว วดกอน-หลงการทดลอง (one group pretest-posttest) เพอศกษาผลของการทดลองใชโปรแกรมสมาธบ าบด โดยมรายละเอยดดงน

ประชากร กลมตวอยาง และการเลอกกลมตวอยาง ประชากรและกลมตวอยาง

1. ประชากรในการวจยครงน คอ - ผปวยทเปนโรคเบาหวาน ความดนโลหตสง ใน บานโปง หม 5 ต.สระยายโสม อ.อทอง จ.สพรรณบร จ านวน 180 ครวเรอน ทมอาย 60 ปขนไป

2. กลมตวอยาง คอ ผปวยทเปนโรคเบาหวาน ความดนโลหตสง ในบานโปงหม 5ต.สระยายโสม อ.อทอง จ.สพรรณบรมอาย 60 ปขนไป จ านวน 60 ครวเรอน ไดจากการเลอกกลมตวอยางแบบเปนระบบ (Systematic sapling โดยน ารายชอของทกหนวยประชากรมาเรยงเปนระบบ แบงการสมจะแบงประชากรออกเปนชวงๆ คณสมบตของกลมตวอยางก าหนดไวดงน 1.มอายระหวาง 35 - 60 ป 2. มประวตเปนโรคเบาหวาน และ หรอ โรคความดนโลหตสง 3.เปนบคคลทอานออกเขยนได 4.สมครใจเขารามโครงการ อยครบเวลาทเกบขอมล 4 สปดาห 5. ถาตองการออกจากกลมวจย คดออกโดยกลมตวอยางสามารถลาออกจากโครงการไดเมอใดทตองการ

เครองมอในการวจย เครองมอทใชในการศกษาครงน ประกอบดวยเครองมอทใชในการทดลองและเครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล

1.1 เครองมอทใชในการทดลอง คอ โปรแกรมสมาธบ าบดSKT ในผปวยโรคเรอรง เพอ สงเสรมสขภาพ ทคณะผวจยสรางขนโดยประยกตทฤษฏแบบแผนความเชอดานสขภาพของเพนเดอร และ ทฤษฏการใหความรแบบมสวนรวม เนนทการปรบเปลยนวถวชวต

ขนด าเนนการจดกจกรรมในโปรแกรมการเรยนรแบบมสวนรวม ขนด าเนนการจดกจกรรมในโปรแกรมการเรยนรแบบมสวนรวมโดยน าแนวคดการเรยนรแบบมสวนรวม โดยรายระเอยดของกจกรรม3 ครง ดงน กจกรรมท1 การจดประสบการณ โดยจดใหมการแลกเปลยนความร ประสบการณเกยวกบการฝกปฏบตการนงสมาธ ประโยชนของการนงสมาธบ าบด ของครอบครวในละแวกบานเดยวกน ณ หม5 บานโปง ต าบลสระยายโสม อ าเภออทอง จงหวดสพรรณบร รวมแสดงความคดเหนแลกเปลยนประสบการณการเขารวมกจกรรมการนงสมาธ กจกรรมท2 การสะทอนความคดและอภปราย โดยใหทกคนมสวนรวมในการสะทอนความคดและอภปรายรวมทงผวจยมการใหความร ประโยชนของการนงสมาธ แบบ SKT โดยมการบรรยาย มทาประกอบการ

6

บรรยาย และพรอมทงสาธตการนงสมาธแบบ SKTและจดใหมการสมกลมตวอยางจากประชากรทเขารวมมาท าการทดสอบความรกอนและหลงในการเขารวมกจกรรม

กจกรรมท3 การสรางความคดรวบยอด และการประยกตแนวคด เปนการตดตามผลหลงเขารวมในกลมครอบครวทเขารวมโครงการสมาธบ าบดดวย SKT โดยวธการสอบถามและการสาธตยอนกลบใหดหลงการด าเนนโครงการ 2 สปดาหและประเมนความพงพอใจของผเขารวมโครงการมอบของทระลกใหกบผน าชมชน ทใหความรวมมอในการท าโครงการ การสรางความคดรวมยอดและการประยกตแนวคด เปนการตดตามหลงการเขารวมในกลมทเขารวมโครงการ 1. ประชมชแจงและวางแผนการด าเนนงาน 2. จดเตรยมเอกสารและวสดอปกรณ 3. ประสานอาสาสมครหมบานและผปวยโรคเรอรงเบาหวาน โรคความดนโลหตสง 4. ขออนญาตใชสถานท 5. วดโอทาประกอบการท าสมาธบ าบดดวย SKT

สาระสรางเสรมสขภาพดวยสมาธบ าบดแบบ SKT 1-7 ทมรปแบบการฝกสมาธ 7 ทา คอ 1. ทาท 1 (SKT 1) นงผอนคลายประสานกายประสานจต

เปนการนงหรอนอนปฏบตสมาธ ดวยการหายใจ ในทานง ใหหงายฝามอทงสองขางวาง บนหวเขา ในทานอน ใหวางแขนหงายมอไวขางตว หรอคว าฝามอไวทหนาทอง คอยๆหลบตาลงชาๆ สดลมหายใจเขาทางจมกลกๆ ชาๆ นบ 1-5 กลนหายใจนบ 1-3 ชาๆ แลวเปาลมหายใจออกทางปากชาๆ พรอมกบนบ 1-5 อกครง ถอวาครบ 1 รอบ ท าซ าแบบนทงหมด 30-40 รอบ แลวคอยลมตาขนชาๆ ใหปฏบตวนละ 3 รอบ กอนหรอหลงอาหาร 30 นาท

2. ทาท 2 (SKT 2) ยนผอนคลาย ประสานกาย ประสานจต ยนตรงในทาทสบาย วางฝามอทาบทหนาอก โดยวางมอซายทาบบนมอขวา คอยๆหลบตาลงชาๆ

สดลมหายใจเขาทางจมก ลกๆชาๆ นบ 1-5 กลนหายใจนบ 1-3 ชาๆ แลวเปาลม หายใจออกทางปากชาๆ พรอมกบนบ 1-5 อกครง ถอวาครบ 1 รอบ ท าซ าแบบนทงหมด 120-150 รอบ แลวคอยลมตาขนชาๆ ปฏบตวนละ 3 รอบ วธนเปนการเพมระยะเวลาการท าสมาธใหนานขนกวาทาท 1

3. ทาท 3 (SKT 3) นงยดเหยยดผอนคลาย ประสานกาย ประสานจต นงบนพนราบในทาทสบาย เหยยดขา เขาตง หลงตรง เทาชด คว าฝามอบนตนขาทง 2 ขาง คอยๆ

หลบตาลงชาๆ สดลมหายใจเขาทางจมกลกๆ ชาๆ นบ 1-5 กลนหายใจนบ 1-3 ชาๆ แลวเปาลมหายใจออกทางปากชาๆ นบ 1-5 อกครง ท าแบบน 3 รอบ (ดงรปท 1) หายใจเขาลกๆชาๆ พรอมกบคอยๆโนมตวไปขางหนา แขนตง ผลกฝามอทงสองขาง ไปดานหนาจนปลายมอจรดนวเทา หยดหายใจชวคร (ดงรปท 2) หายใจออกชาๆ พรอมกบคอยๆดงตวและแขน เอนไปขางหลงใหไดมากทสด คางไว สกคร (ดงรปท 3) นบเปน 1 รอบ ท าซ ากน 30 รอบ แลวคอยๆลมตาขน

4. ทาท 4 (SKT 4) กาวยางอยางไทย เยยวยากาย ประสานจต

ยนตรงในทาทสบาย ลมตา แบมอทงสองขางวางไขวหลง หรอวางทาบทหนาทอง สดลมหายใจเขาทางจมกลกๆ นบ 1-5 กลนหายใจนบ 1-3 ชาๆ แลวเปาลมหายใจออกทางปากชาๆ พรอมกบนบ 1-5 อกครง ถอวาครบ 1 รอบ ท าซ าแบบนทงหมด 5 รอบ ยนตวตรง มองต าไปขางหนา หายใจเขาชาๆ พรอมกบคอยๆ ยกเทาขวาสง

7

จากพน เลกนอย หายใจออกชาๆ พรอมกบคอยๆกาวเทาขวาไปขางหนา จรดปลายเทาแตะพน ตามดวยสนเทาวางลงบนพน นบเปน 1 รอบ เดนไปขางหนา 20 รอบ หยดเดนรอบท 20 วางเทาซายชดเทาขวาในชวงทหายใจออก ยนตรง ตามองพน หมนขวา โดยหายใจเขา วางปลายเทาขวาลง หายใจเขาพรอมกบยกเทาซายลอยจากพนเลกนอย หายใจออกพรอมวางเทาซายชดเทาขวา แลวคอยๆหมนขวา โดยขยบเทาใหเอยง 60 องศา และ 90 องศา ในทายนตรง ท าซ าเดมโดยเดนไป-กลบ 2 เทยว ใชเวลาประมาณ 45 นาท ถง 1 ชวโมง ชวยเพมภมตานทานกบโรคเรอรงทกประเภท

5. ทาท 5 (SKT 5) ยดเหยยดอยางไทย เยยวยาประสานจต เรมจากยนตรงในทาทสบาย เขาตง คอยๆ หลบตาลงชาๆ สดลมหายใจเขาทางจมก

ลกๆ ชาๆ นบ 1-5 กลนหายใจนบ 1-3 ชาๆ แลวเปาลมหายใจออกทางปากชาๆ นบ 1-5 อกครง ท าแบบน 5 รอบ คอยๆ ยกมอทงสองขางขนเหนอศรษะฝามอประกบกน แขนตงแนบใบห หายใจเขาออก 1 ครง (ดงรปท 1) แลว คอยๆกมตวลง โดยม ศรษะ ตว และแขน กมลงพรอมๆกน ชาๆ นบเปนจงหวะท 2 (ดงรปท 2) คอยๆหายใจ และกมตวลงเปนจงหวะชาๆ ไปเรอยๆ จนถงจงหวะท 30 ปลายนวกลางจรดพนพอด (ดงรปท 3) จากนนหายใจเขาและออก 1 ครง แลวคอยๆ ยกตวขน ศรษะตงตรง นบจงหวะเหมอนตอนกมลง โดยในจงหวะท 30 ใหเขาตง แขนตง กลบมาอยในทาเดมดงรปท 1

6. ทาท 6 (SKT 6) เทคนคการฝกสมาธการเยยวยาไทยจนตภาพ นอนบนพนเรยบ แขนสองขางวางแนบล าตว คอยๆหลบตาลงชาๆ สดลมหายใจเขา

ทางจมกลกๆ ชาๆ นบ 1-5 กลนหายใจนบ 1-3 ชาๆ แลวเปาลมหายใจออกทางปากชาๆ นบ 1-5 อกครง ท าแบบน 3 รอบ แลวใหทองในใจวา “ศรษะเราเรม ผอนคลาย ผอนคลาย ผอนคลาย ผอนคลาย ผอนคลายลงไปเรอยๆ” พรอมกบก าหนดความรสกไปทอวยวะทเราจดจอ ไลจากศรษะ หนาผาก ขมบ หนงตา แกม คาง รมฝปาก คอ ไหล ตนแขน แขน มอ หนาอก หลง หนาทอง กน ตนขา เขา นอง เทา และตวเราทงตว โดยเมอครบทงตวแลว ใหทองวา “มอเราเรมหนกขน หนกขน หนกขน หนกขนไป เรอยๆ” ไลลงไปจนถงเทา เมอท าครบแลวใหหายใจเขา กลนใจ และหายใจออกเหมอนตอนเรมตนอก 3 รอบ เทคนคนเหมาะส าหรบ ผปวยมะเรง ผตดเชอเอชไอว อมพาต และผทมปญหาระบบการไหลเวยนโลหต

7. ทาท 7 (SKT 7) เทคนคสมาธเคลอนไหวไทยชกง ยนตวตรง แยกเทาทงสองขางพอประมาณ คอยๆหลบตาลงชาๆ สดลมหายใจเขา

ทางจมกลกๆ ชาๆ นบ 1-5 กลนหายใจนบ 1-3 ชาๆ แลวเปาลมหายใจออกทางปากชาๆ นบ 1-5 อกครง ท าแบบน 5 รอบ คอยๆยกมอ แขน ขอศอกทงสองขางอยระดบเอว หนฝามอทงสองขางเขาหากน ขยบฝามอเขาหากนชาๆ นบ 1-3 และขยบมอออกชาๆ นบ 1-3 (ดงรปท 1-2) ท าทงหมด 36-40 รอบ แลวยนอยในทาเดม หายใจเขาลกๆ นบ 1-5 คอยๆยกมอขนเหนอศรษะคลายกบก าลงประคองหรออมแจกนใบใหญ แลวคอยๆยกมอลงในทาประคองแจกนเชนกน นบเปน 1 รอบ (ดงรปท 3-4) ท าทงหมด 36-40 รอบ แลวยนอยในทาเดม

8

2. เครองมอทใชในการรวบรวมขอมล คอ 2.1 เครองวดความดนโลหต (BP)

ก าหนดคะแนนระดบความดนโลหต เปนดงน ระดบความดนโลหต ระดบคะแนน ความหมาย

นอยกวา 110 / 90 mmhg 1 คาปกต 110 – 140 / 90 – 110 mmhg 2 สงกวาปกตเลกนอย

สงกวา 140 / 110 mmhg 3 สงกวาปกตมาก 2.2 เครองวดระดบน าตาลในกระแสเลอด

ก าหนดคะแนนระดบน าตาลในเลอด เปนดงน ระดบระดบน าตาลในเลอด ระดบคะแนน ความหมาย

นอยกวา 120 mg% 1 คาปกต 120 – 200 mg% 2 สงกวาปกตเลกนอย

สงกวา 200 mg% 3 สงกวาปกตมาก 2.3 แบบบนทกผลการใชโปรแกรมสมาธบ าบดSKT ในผปวยโรคเรอรง ประกอบดวยขอมล

ดานประชากร ไดแก เพศ อาย ระดบการศกษา โรคประจ าตว ระดบความดนโลหต ระดบน าตาลในเลอด 2.4 แบบประเมนวดความพงพอใจของผเขารบการอบรมเปนขอค าถามเลอกตอบ

5 ตวเลอก ก าหนดคะแนน ดงน 5 คะแนน ถาเลอกตอบมากทสด 4 คะแนนถาเลอกตอบมาก 3 คะแนน ถาเลอกตอบ ปานกลาง 2 คะแนน ถาเลอกตอบนอย 1 คะแนน ถาเลอกตอบนอยทสด

การแปลความหมายระดบความพงพอใจ แบงออกเปน 5 ระดบ ดงน คาเฉลยตงแต 4.25 - 5 หมายถง มความพงพอใจระดบมากทสด คาเฉลยตงแต 3.25 – 4.24 หมายถง มความพงพอใจระดบมาก คาเฉลยตงแต 2.25 – 3.24 หมายถง มความพงพอใจระดบปานกลาง คาเฉลยตงแต 1.25 – 2.24 หมายถง มความพงพอใจระดบนอย คาเฉลยต ากวา 1.25 หมายถง มความพงพอใจระดบนอยทสด

การหาคณภาพของเเบบประเมนความพงพอใจ ตรวจสอบความตรงโดยผเชยวชาญ 5 คนวเคราะหความ สอดคลอง มคา เทากบ 1.00 ความเชอมนของเครองมอ

ระยะเวลาในการด าเนนการวจย การศกษาครงน ด าเนนการวจยในชวงเดอน พฤษภาคม พ.ศ. 2556 - กนยายน 2557

วธการเกบรวบรวมขอมล การวจยครงนเปนการวจยกงทดลอง โดยด าเนนการเปนขนตอนดงน

9

วธด าเนนงาน 1. ขนเตรยมการไดแก การเตรยมชมชน (ผน าชมชน ประชาชน องคกรทเกยวของ) วางแผนด าเนนงาน

และเสนอโครงการเพอขออนมตจดท าโครงการประสานงานกบหนวยงานทเกยวของ เชน ผน าชมชน อาสาสมครหมบาน เตรยมชมชนจดเตรยมงบประมาณ อปกรณสอสาร สอ สถานทด าเนนงานและประชาสมพนธ

2. ขนด าเนนการจดกจกรรมตามโปรแกรมการเรยนรแบบมสวนรวมโดยน าแนวคดการเรยนรแบบมสวนรวม โดยรายละเอยดของกจกรรม 3 ตามโปรแกรม

1. ผวจยเกบขอมลผปวย โดยมขนตอนการเกบขอมลดงน 2. ผวจยด าเนนการรวบรวมขอมลกลมตวอยาง ตวอยางตามทก าหนดไว ไดกลมทดลองจ านวน 63 คน 3. ผวจยด าเนนการในกลมทดลอง โดยผวจยพบกลมทดลองทงหมด3ครง

ครงท1 ผวจยชแจงอธบายวตถประสงค การวจย และขนตอนการวจย พทกษสทธกลมทดลองยนดเขารวมการวจย นดฝกการท าสมาธบ าบดดวยSKTทา1-7พรอมทงประเมนผลครงแรก ครงท 2ฝกการท าสมาธบ าบดดวยSKT ทา1-7 โดยผวจยเปนผท าหนาทฝกสอนการท าสมาธโดยนดพรอมกนเปนกลม เรมตนใหกลมทดลองดวดทศนการท าสมาธบ าบดSKTทา 1-7 และผฝกสอนทบทวนกระบวนการท าสมาธบ าบด SKTทา1-7ในแตละทาจนผฝกสอนมนใจวาสมาชกสามารถท าไดถกตองทกกระบวนทาและท าสมาธอก1รอบทง 7 ทาอยางตอเนองโดยมผวจยเปนผรวมท าสมาธดวยใชระยะเวลา 3ชวโมง และไดมอบวดทศนกระบวนการท าสมาธบ าบดSKTทา1-7แกกลมทดลองน าไปทบทวนตอทบาน ครงท3 นดท าสมาธครงสดทายเพอประเมนผลการท าสมาธบ าบด SKT ทา1-7 ผวจยไดตงเกณฑประเมนผลการทดลอง ดงน

1. การใชโปรแกรม SKT ชวยลดความเครยดผปวยโรคเรอรง 2. กลมเปาหมายมสขภาพดขนและมความสขมากขน 3. กลมเปาหมายสามารถท าสมาธบ าบด SKT ไดอยางถกตอง

การวเคราะหขอมล ผวจยท าการประมวลผลและวเคราะหขอมลโดยใชโปรแกรมคอมพวเตอรส าเรจรปSPSS สถตทใชคอสถต

พรรณนา ดงน 1. แจกแจง จ านวน คาความถคารอยละของขอมลพนฐาน 2. ค านวณคาเฉลย และสวนเบยงเบนมาตรฐานของความพงพอใจ

3. เปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยของผลการวดคาความดนโลหตกอนและหลงใชโปรแกรมสมาธบ าบดเรองโดยใชสถต Paired sample t-test 4. เปรยบเทยบความแตกตางของคาเฉลยของผลการวดคาระดบน าตาลในกระแสเลอดกอนและหลงใชโปรแกรมสมาธบ าบดเรองโดยใชสถต Paired sample t-test

ผลการวจย ผลการวจยเรองผลการใชโปรแกรมสมาธบ าบดSKTในผปวยเรอรงของกลมตวอยางประชากร จากนนตรวจสอบ

ขอมลและท าการวเคราะหขอมลดวยโปรแกรมสถตส าเรจรป SPSS ผลการวเคราะหขอมลเปน 3 สวน มรายละเอยดดงน สวนท 1 ผลการวเคราะหขอมลทวไปของกลมตวอยางประชากร สวนท 2 ผลการวเคราะหระดบความพงพอใจในการเขารวมโครงการสมาธบ าบด SKT สวนท 3 ผลการวเคราะหการเปรยบเทยบระดบความดนโลหตกอนและหลงการเขารวมโครงการสมาธบ าบด SKT

10

ผลการวเคราะหการเปรยบเทยบระดบน าตาลในกระแสเลอดกอนและหลงการเขารวมโครงการสมาธ บ าบด SKT

ตารางท1 จ าแนกรอยละของขอมลทวไปของกลมตวอยาง

ขอมลทวไปของกลมตวอยาง จ านวน (คน) รอยละ เพศ ชาย 19 31.7 หญง 44 68.3 อาย ต ากวา 60 ป 2 1.7 60 ปขนไป 61 98.3 ระดบการศกษา ประถมศกษา 60 95.24 มธยมตอนตน 3 4.76 สงกวามธยมศกษาตอนปลาย 0 0 โรคประจ าตว โรคประจ าตว เบาหวาน

15

20.0

ความดนโลหต 8 13.3 เบาหวานและความดน 40 66.7

จากตารางท 1 พบวา จ านวนรอยละของกลมศกษา จ าแนกตามลกษณะขอมลทวไปพบวากลมตวอยางในการศกษาครงนมจ านวน 60 คน เพศชาย 19 คน คดเปนรอยละ 31.7 เพศหญง 41 คน คดเปนรอยละ 68.3สวนใหญอาย 60 ป ขนไป คดเปนรอยละ 98.3 มการศกษาระดบประถมศกษา คดเปนรอยละ 100.0เปนโรคเบาหวานคดเปนรอยละ 20.0เปนโรคความดนโลหตคดเปนรอยละ13.3และเปนทงโรคเบาหวานและความดนโลหตคดเปนรอยละ66.7

11

ตารางท2 แสดงการแจกแจงความถ คาเฉลยความพงพอใจของกลมตวอยางหลงการเขารวมโปรแกรมการท า สมาธบ าบด

รายละเอยดความพงพอใจ มากทสด มาก

ปานกลาง นอย

นอยทสด

คาเฉลย ความหมาย

1. ความเหมาะสมของระยะเวลาในการอบรม 27 6 18 12 0 3.76 มาก 2. วทยากรมความรอบรในเนอหาวชาทอบรม 29 4 6 24 0 3.60 มาก 3. ความสามารถในการถายทอดความรของวทยากร

25 19 18 0 0 4.10 มาก

4. วทยากรตอบปญหาไดชดเจนและตรงประเดน

34 17 12 0 0 4.44 มากทสด

5. ความเหมาะสมของอปกรณประกอบการอบรม

28 35 0 0 0 4.44 มากทสด

6. ประโยชนตอการน าไปประยกตใชในการปฏบตงาน

29 34 0 0 0 4.46 มากทสด

รวม 4.13 มาก ระดบความพงพอใจ 4.25 - 5 = มากทสด, 3.25 – 4.24 = มาก, 2.25 – 3.24 = ปานกลาง 1.25 – 2.24 = นอย

จากตารางท2 ประเมนผลโปรแกรมการท าสมาธบ าบด พบวา ความพงพอใจในการเขารวมโครงการโดยรวมมคาเฉลย ในระดบ มาก คอ เทากบ 4.13 ความพงพอใจในระดบมากทสด ไดแก ประโยชนตอการน าไป ประยกตใชในการปฏบตงาน วทยากรตอบปญหาไดชดเจนและตรงประเดน และ ความเหมาะสมของอปกรณประกอบการอบรม คอ เทากบ 4.46 , 4.44 และ 4.44 ตามล าดบ ความพงพอใจในระดบมาก ไดแก ความสามารถในการถายทอดความรของวทยากร ความเหมาะสมของระยะเวลาในการอบรม และ วทยากรมความรอบรในเนอหาวชาทอบรม คอ เทากบ 4.10 , 3.76 และ 3.60 ตามล าดบ

12

ตารางท 3 เปรยบเทยบคาความดนโลหตเฉลย คาระดบน าตาลในกระแสเลอดเฉลย กอน และ หลงการเขารวมโครงการสมาธบ าบดดวยสถต Paired sample t-test

ชวงเวลา ตวแปร คาเฉลย N คาเบยงเบนมาตรฐาน

ความคลาดเคลอน

ของคาเฉลย

กอนทดลอง คาระดบความดนโลหต 2.76 63 .429 .054

หลงทดลอง คาระดบความดนโลหต 1.22 63 .419 .053

กอนทดลอง คาระดบน าตาลในกระแสเลอด 2.02 63 .609 .077

หลงทดลอง คาระดบน าตาลในกระแสเลอด 1.78 63 .706 .089

คาความแตกตาง

คาเฉลย

คาเบยงเบนมาตรฐาน

ความคลาดเคลอน

ของคาเฉลย

คา t -test

df p

ความดนโลหต 1.54 .84 .11 14.565 62 .000

น าตาลในกระแสเลอด .24 .43 .05 4.402 62 .000

จากตารางท 3 พบวา ระดบความดนโลหตเฉลย ระดบน าตาลในกระแสเลอดเฉลย กอน เขารวมโครงการ

สมาธบ าบด มคาปกต คอ เทากบ 2.76 และ 2.02 ระดบความดนโลหตเฉลย ระดบน าตาลในกระแสเลอดเฉลย หลงเขารวมโครงการสมาธบ าบด มคาสงกวาปกตเลกนอย คอ เทากบ 1.22 และ 1.78 ผลการเปรยบเทยบความแตกตาง พบวา ระดบความดนโลหต และระดบน าตาลในกระแสเลอดเฉลย หลงเขารวมโครงการสมาธบ าบด มคาเฉลย นอยกวา ระดบความดนโลหต และระดบน าตาลในกระแสเลอดเฉลย กอนเขารวมโครงการสมาธบ าบด อยางมนยส าคญทางสถต .001 (p < 0.000) แสดงวา โปรแกรมการท าสมาธบ าบดทสรางขน มผลใหระดบความดนโลหตเฉลย และ ระดบน าตาลในกระแสเลอดเฉลยลดลงไดจร

สรปผลการวจยและขอเสนอแนะ การวจยครงน เปนการวจยกงทดลอง (Quasi Experimental Research)เพอศกษาผลของการใช

โปรแกรมสมาธบ าบด SKT โดยผวจยน าทฤษฏแบบแผนความเชอดานสขภาพของเพนเดอร และ ทฤษฏการใหความรแบบมสวนรวมมาประยกตใช ในการใหความร แกประชาชนกลมตวอยางทมประวตเปนโรคเรอรง ในบานโปง หม5 ต.สระยายโสม อ.อทอง จ.สพรรณบร จ านวน 63 ราย วเคราะหขอมลดานประชากรดวยการแจกแจงความถ และอตรารอยละ วเคราะหระดบความพงพอใจหลงเขารวมโครงการดวยการแจกแจงความถและคะแนนเฉลย และ เปรยบเทยบระดบความดนโลหต และระดบน าตาลในกระแสเลอดของผปวยโรคเรอรง กอนและหลงเขารวมโครงการ โดยใชทางสถต Paired sample t-test การวจยครงน เปนการวจยกงทดลอง (Quasi Experimental Research)

ผลการศกษาพบวา กลมตวอยางในการศกษาจ านวน 63 คน เปนผสงอาย อาย 60 ป ขนไป รอยละ 98.3 เพศชาย รอยละ 31.7 เพศหญง รอยละ 68.3 สวน มการศกษาระดบประถมศกษา รอยละ 95.24 มประวตเปนโรคเบาหวาน รอยละ 23.81 เปนโรคความดนโลหตสง รอยละ12.70 และเปนทงโรคเบาหวานและความดนโลหตคดเปนรอยละ 63.49 มคาเฉลยของความพงพอใจในการเขารวมกจกรรมจากประเมนผลสวนใหญอยในระดบมาก

13

ไดคาเฉลย เทากบ 4.13 เปรยบเทยบระดบความดนโลหตกอนและหลงทดลอง พบวา คาความดนโลหตเฉลยและ คาระดบน าตาลในกระแสเลอดเฉลยหลงการท าสมาธบ าบด ลดลง อยางมนยส าคญทางสถตทระดบ .001 (p >0.000)

หลกของสมาธ คอการท าจตใจใหสงบอนจะสงผลใหการท างานของรางกายเปนไปตามปกต การฝกสมาธแบบผอนคลายชวยลดความดนโลหตลงได และการฝกสมาธชวยลดระดบน าตาลในเลอดไดในชวงระยะเวลาหนง สงส าคญของสมาธกคอ การใชสมาธเพอฝกใจใหมพลงและอ านาจ สามารถน าไปใชประโยชนได จงเปนวธทนาจะเหมาะสมและงายทสด ส าหรบกลมเปาหมาย เทคนค SKT ไดถกน าไปใชในกลมผปวยโรคเรอรง ไดแก โรคความดนโลหตสง โรคเบาหวานโรคมะเรง ผตดเชอ เอชไอว ผมกลมอาการตางๆเชน ปวด นอนไมหลบ รวมทงผทมสขภาพดทกเพศ ทกกลมอาย มแนวโนมทจะใหผลดตอผปฏบตทกกลม

ในการศกษาผลการใชโปรแกรมสมาธบ าบด SKTทา1-7 มผลตอการลดระดบความดนโลหต และระดบน าตาลในกระแสเลอดของผปวยโรคเรอรง ในกลมเปาหมายจ านวน63 ราย กลมเปาหมายมความรความเขาใจในการท าสมาธบ าบดSKT

ขอเสนอแนะในการน าผลการวจยไปใช 1. น าเสนอผลการวจยใหกบบคลากรดานสขภาพและมการฝกอบรมเชงปฏบตการใหกบบคลากร

ดานสขภาพ เพอใหเกดทกษะในการปฏบตสมาธบ าบดSKTแกพยาบาล รวมทงฝกทกษะในการสอนและด าเนนการตามขนตอนและใหการสนบสนนดานสถานทและบคลากรในการสอนการปฏบตสมาธบ าบดแกผสงอายโรคความดนโลหตสงและเบาหวานในชวงระหวางรอพบแพทยคลนกโรคความดนโลหตสงและเบาหวาน โดยใหมการปฏบตสมาธบ าบดSKTรวมกบการรกษาทางการแพทย และสนบสนนใหมการคงไวซงการปฏบต 2.น าผลการวจยไปใชเปนสวนหนงของการจดการเรยนการสอนการพยาบาลผสงอายโดยบรรจเปนเนอหาในหวขอแนวทางการดแลผสงอาย ส าหรบนกศกษาพยาบาลในการก าหนดเปนเนอหาในหลกสตรการศกษาของนกศกษาพยาบาล เพอใหเปนแนวทางในการดแลผสงอายโรคความดนโลหตสง และเบาหวานตอไป ขอเสนอแนะในการท าวจยครงตอไป

1.การศกษาตดตามความยงยนของการปฏบตสมาธบ าบด SKT ตอความดนโลหตสง และเบาหวานใน ผสงอายโรคความดนโลหตสงและเบาหวานอยางตอเนองในระยะเวลา 6 เดอน เพอดลกษณะความคงทนในการปฏบตสมาธบ าบด SKTและการเปลยนแปลงของความดนโลหตซสโตลค และความดนโลหตไดแอสโตลค และระดบน าตาลในเลอด เพอไดทราบปจจยทเกยวของและสามารถทจะสรางใหเกดพฤตกรรมในการปฏบตสมาธบ าบดเกดเปนนสย

2.ควรศกษาผลของการปฏบตสมาธบ าบด SKTตอความดนโลหตสงในผสงอายโรคความดนโลหต สงและเบาหวานในโรงพยาบาลอน หรอสถานบรการสขภาพในทองถนอน เพอยนยนผลของการปฏบตสมาธบ าบด SKT

3. การศกษาผลของการปฏบตสมาธบ าบดตอความดนโลหตสงในผสงอายโรคความดนโลหตสงในผสงอายโรคความดนโลหตสงในกลมตวอยางเปนเพศชายและกลมตวอยางเพศหญง แลวน าผลการวจยมาเปรยบเทยบกน

14

บรรณานกรม กรมสขภาพจต กระทรวงสาธารณสข. (2548). คมอการดแลทางสงคม จตใจ ผมปญหาซมเศราส าหรบ บคลากรสาธารณสข(พมพครงท 5). กรงเทพฯ: องคกรสงเคราะหทหารผานศก. ประจวบ สขสมพนธ, ประภาลมประสตร และประนอมโอทกานนท. ( 2551). ผลของระบบการพยาบาลแบบ

สนบสนนและใหความรตอพฤตกรรมการดแลตนเองของประชากรกลมเสยงโรคความดนโลหตสง. วารสารพยาบาลศาสตร มหาวทยาลยนเรศวร, 2 (ฉบบพเศษ), 52-64.

ผองพรรณ อรณแสง . (2551). การพยาบาลโรคหวใจและหลอดเลอด. (พมพครงท 5). ขอนแกน: คลงนานาวทยา.

เพชรรตน เหลาปญญากจ . (2551). สมาธบ าบด. (ระบบออนไลน). แหลงทมา http://www. trat.go.th/board/index.php?PHPSESSID

แพรวพรรณ สวรรณกจ และ คณะ ผลของการฝกสหโยคะสมาธตอความดนโลหต อตราการเตนของหวใจและ ความเครยดในผปวยความดนโลหตสง บทความวจย วารสารการพยาบาลและสขภาพ ปท 4 ฉบบท 2 พฤษภาคม - สงหาคม 2553 29 : http://www.nurse.nu.ac.th/web11 วลลภ ไทยเหนอ. (10 กนยายน 2550). ทบสถตโลก ตรวจวดความดนโลหตสง 7 วน กวา 20 ลานคนเปนโรค

2 ลาน สบคนเมอวนท 15 ตลาคม พ.ศ. 2552. จาก: www.moph.go.th สมพร กนทรดษฎ เตรยมชยศร (2550) การปฏบตสมาธเพอการเยยวยาสขภาพ. (พมพครงท 5). กรงเทพ : บรษทสามเจรญพาณชย (กรงเทพ) จ ากด สมพร กนทรดษฎ เตรยมชยศร สรางเสรมสขภาพ ดวยสมาธบ าบด SKT : https://www.gotoknow.org/posts/439655 ส านกงานคณะกรรมการการสาธารณสขมลฐาน. (2542). เทคนคธรรมชาตสรรคสรางสขภาพทด. กรงเทพฯ : องคกรสงเคราะหทหารผานศก.David W. Orem-Johnson, PhD, 1 and Vernon A. Brook RD et al., Beyond Medications and Diet: Alternative Approaches to Lowering Blood

Pressure. A Scientific Statement from the American Heart Association. Hypertension, 61:00, 2013.

Peters, P.G., Alessio, H.A., Hagerman, A.E, et al. (2006). Short-term isometric exercise reduces Systolic blood pressure in hypertensive adults : possible role of reactive oxygen species. International Journal of Cardiology, 110: 199-205.

Sudsuang, R., Chentanez, V. & Veluvan, K. (1991). Effect of Buddhist meditation on serum cortisol and total protein levels, Blood pressure, pulse rate, lung volume and reaction time. Physiology & Behavior, 50(3), 543-548.

SY Health Centre (2007). The International Sahaja Yoga Research and Health Care. (Online) Retrieved October 15, 2009, from http://www.sahajahealthcentre.com/Researches.htm

15

ภาพผนวก

ทาสมาธบ าบด SKT

เครองมอ- อปกรณในการท าโครงการ

เครองมอวดระดบความดนโลหต

เครองมอตรวจวดระดบน าตาลในเลอด