“ร่องรอยกาลเวลา : สารบัญ · 2010-10-23 ·...
TRANSCRIPT
“รองรอยกาลเวลา : ศรโคตรบร วรรณกรรมสองฝงโขง พหลกษณทางสงคม” ทปรกษา นายเนาวรตน พงษไพบลย ศลปนแหงชาต สาขาวรรณศลป
ดร.โสมสดา ลยะวณช ผตรวจราชการกระทรวงวฒนธรรม
ศ.ดร.อภนนท โปษยานนท ผอำนวยการสำนกงานศลปวฒนธรรมรวมสมย
กระทรวงวฒนธรรม
นายสามารถ จนทรสรย สำนกงานศลปวฒนธรรมรวมสมย กระทรวงวฒนธรรม
นายณรงค ชนสาร ผอำนวยการเขตพนทการศกษานครพนม เขต 1
นายเดนชย ไตรยะถา หวหนากลมศกษานเทศก สำนกงานเขตพนทการศกษา
นครพนม เขต 1
นายธนตศกด อนตา วฒนธรรมจงหวดนครพนม
นายทองแถม นาถจำนง เลขาธการสโมสรมตรภาพวฒธรรมสากล
นายยทธ โตอดเทพย นายกสมาคมนกกลอนแหงประเทศไทย
นางสมาล สวรรณกร ประธานสโมสรนกเขยนภาคอสาน
นางสาวพนชนะ วฒนเสถยร ผจดการมลนธอมตะ
บรรณาธการ นายชนวฒน ตงสทธจต
คณะทำงานกองบรรณาธการ นายประสทธ อทนวงษ
นายวระชย คำหงษ
นายเอกรตน จตรมนเพยร
นายยงยทธ ใจซอด
นายธนญชย รสจนทร
นางสาวชนกมล ศรสมโภชน
นายสเมษย เมองคำ
ภาพปก : อภนนท บวหภกด
ปกหนา : พระธาตพนมในแสงสนธยา
ปกหลง : หาดทรายรมนำโขงหนาเมองนครพนม
จดรปเลม : บรษท ออน อารต ครเอชน จำกด
โทรศพท 086 5387323 โทรสาร 0 2931 6221
การเปลยนแปลงคอความจรง ......................................................................6
การมสวนรวม ...............................................................................................9
โกงแบบบรณาการ .......................................................................................12
ความเขมแขงและยงยน ................................................................................15
ความมงหมายหรอหลกการ .....................................................................18
ความยากจน ........................................... ....................................................28
ความรนแรง .......................................................... ....................................31
คำแชงของแทกซ ...........................................................................................34
จดระเบยบนม ................................................................................................37
จดเปลยนและการจดการ ...........................................................................40
ตายอยางมศกดศร ......................................................................................43
นกการเมองกบการใชอำนาจ ......................................................................45
นกบรหารเมองอาชพ ..................................................................................48
บรณาการ .....................................................................................................52
มทะลแหงอำนาจ .........................................................................................55
ไววางใจ ......................................................................................................58
สำนกและความรบผดชอบ ...........................................................................62
สญเสย ........................................................................................................65
เสอตวทแปด ..................................................................................................68
เปนหวงสงสาร .............................................................................................72
เปลยนไปเพอเปลยนแปลง ..........................................................................75
สารบญ
เตรยมตวเตรยมใจ .......................................................................................78
สะพานขามแมนำโขงแหงท 3 .......................................................................81
เมองนครพนม ..............................................................................................84
นครพนมเมองมหาวทยาลย .......................................................................87
นครพนมเมองแหงการศกษา .....................................................................93
มหาวทยาลยนครพนม ...............................................................................97
อยทวธคด .................................................................................................101
อายฝรง ...................................................................................................104
บานควายไทย ............................................................................................107
ปลาเผาะปลาดอญมณนครแหงแมนำโขง ................................................110
คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน .....................................................114
สบานใหม ...................................................................................................117
การเรยนรตามรอยพระยคลบาท ............................................................120
เจาหญงของการศกษาไทย ......................................................................123
การศกษาคอชวต .....................................................................................127
ครผ ใหกำเนดสถาบนราชภฎนครพนม ...................................................130
บญญต 20 ประการของงานสอน ........................................................133
ไปโรงเรยน .................................................................................................136
ผวาฯ พบนกเรยน ...................................................................................139
เยยมและประเมนโรงเรยน ...........................................................................141
โรงเรยนในฝน ...........................................................................................143
โรงเรยนบอเกลอ ......................................................................................146
โรงเรยนเปนนตบคคล ..............................................................................149
วนแหงความรก .........................................................................................152
ความรกหลายมต .....................................................................................154
ความสข ....................................................................................................157
สงคมแหงความรก ...................................................................................160
สงคมแหงปญญา .....................................................................................163
สานสายใยครอบครวดวยสายใยคณธรรม ...........................................166
วถไทยวถพทธ ..........................................................................................169
คายสมมาปฏบต เยาวชน ประชาชน ........................................................172
เสนทางมตรภาพ ......................................................................................175
หมบานมตรภาพไทย - เวยดนาม ............................................................184
สดยอดสวม ..............................................................................................192
นครพนมวทยาคมชมชนคนรกปา ...........................................................196
ปากบนครพนมวทยาคม ..........................................................................198
รก ผอ. เพราะ .........................................................................................202
นครพนมคนเพญ .....................................................................................209
� ตฆองรองปาว �ณรงค ชนสาร
เมอตอนทผมเรมรบราชการใหมๆ พ.ศ. 2512 เคยซอนำมนเบนซน
เตมจกรยานยนต ราคาลตรละ 2 บาท เตมเตมถงกประมาณ 10 บาท ใชได
2 - 3 สปดาห เพราะใชเฉพาะเดนทางไปทำงานเทานน ซงเงนเดอนคร ป.กศ.
720 บาท ราคาทองคำหนก 1 บาท ประมาณราคา 400 บาท เมอเรมใชรถยนต
ซงราคานำมนกขยบมาทลตรละประมาณ 7 บาท ชวงนนกประมาณป พ.ศ.
2519 เมอเรมมยวดยานทเตมนำมนใชไมเคยคดเลยวานำมนจะหมดไปจากโลกน
และไมเคยคดวาราคาจะแพงอยางเชนปจจบนนดวย สมยนนกคดอยางวยรน
ทวไปนแหละ มนำมนใชกใช
ในชวงวกฤตราคานำมนยคแรกของประเทศ ราคานำมนเบนซนกควบค
มากบราคานำมนดเซล แตดวยเหตผลทเกษตรกรใชนำมนดเซลมากเพอเปนการ
ชวยเหลอกเลยมกองทนชวยทำใหราคานำมนเรมแตกตางกน คอนำมนเบนซน
ราคาจะลำหนาไปประมาณ 1-2 บาท และเปนอยางนมาตลอดจนถงปจจบน
ขณะเดยวกนฝายการคา (ผผลตรถยนต) กเรมผลตเครองยนตดเซลทใชกบรถ
บรรทกขนาดเลกออกมาทดลองใชควบคกบรถบรรทกเลกทใชนำมนเบนซน
แรกๆ ไมคอยนยมเพราะเสยงดงกนนำมนเครอง ระบายความรอนไมด แตดวย
การวจยและเทคโนโลยทำใหคณภาพเครองยนตดขนตามลำดบ ทกคนหากตอง
ซอรถยนตสกคนกตองนกถงรถทใชเครองยนตดเซลและปจจบนเครองยนตก
พฒนามาเปนเครองทแขงกนประหยดนำมนดงโฆษณาทเหน
เมอตอนเดกๆ ผมไปทองทงนากบพอแม จะเหน กบ เขยด ป ปลา
มากมาย หากเขาปาจะเหนตนไมใหญๆ หลายคนโอบ ตนทใหญมากพอแมคน
เฒาคนแกไมใหเขาใกล ไมกลาเดนผานคนเดยว เพราะกลว ทานบอกวาไมตน
ใหญๆ ม “ผ” รกษา ซงทานกสอนวาตนไมใหญมผสาวผดมช (มช หมายถง
มคนรกแลว อยาไปยง) หมายความวา ทงสองอยางมเจาของ มคนรกษาอยา
เขาใกล ในปาจงอดมไปดวยสตวปา ตนไม หรอทรพยากรธรรมชาตหลากหลาย
การเปลยนแปลงคอความจรง เรยกวาเปนตลาดสด (Super Market) ของหมบาน อยากทานตอนเชากไปหา
ตอนเชา อยากทานตอนเยนกไปหาตอนเยน เหมอนไปตลาด ไมตองมการกกตน
นำมาเกบมาแชไวในตเยนเหมอนปจจบน บางวนซงเปนฤดกาล ผลตภณฑจาก
ปามมาก หามาแลวยงเอามาแจกจายใหเพอนบานดวย เราจงมวฒนธรรมแลก
อาหารการกน บานนนมกบ บานนนมปลา มเหด มหอยเรากไปแลกกน หรอ
หากไมแลกปรงเปนอาหารเสรจแลวเรากแบงใหเพอนบานรบประทานดวย ซง
เปนวธเกบอาหารไวรบประทานนาน ตอนแรกกสงสยมาก แมบอกวาเอาแกงปลา
แกงกบ แกงหนอไม ไปใหเพอนบานเราจะไดเกบอาหารไวนานๆ เรากแปลกใจวา
แบงใหคนอนแลวมนจะเหลออาหารไวรบประทานอยางไร แตเมอเหนวนตอๆ มา
วาเพอนบานทเรานำอาหารไปใหนนนำอาหารแปลกๆ มาใหครอบครวเรา
รบประทานจงรวาอาหารทไดรบประทานไมรจกหมดจกสน เพราะอาหารนปรง
ดวยเครองปรงพเศษทไมจำเปนตองซอหา นนคอ “ปรงดวยนำใจและความเอออาทร” ของสงคมในชนบท
เมอตอนยงเดก ผมไดยนคำวา “วาน” ซงจะนำหนากจกรรมทจะทำ
เชน วานปลกบาน วานเกยวขาว วานดำนา วานนวดขาว วานแกขาว (ขนขาว
ขนยงฉาง) ซงทางภาษากลางเขาเรยกวา “ลงแขก” ไมอยากเชอวาสรางบานจะ
แลวเสรจภายใน 1 วน (เพราะเจาของบานเตรยมอปกรณไวครบทกอยาง) รวม
ทงการดำนาเกยวขาวดวย ในทศนะของผม กจกรรมวานแกขาวสนกทสด
เพราะไดนงเกวยนกบผใหญไปกลบจากนามาบาน ไดยนเสยงกระดงผกคอวว
ขณะลากเกวยน ไดยนเสยง ฮย - ฮย ของผใหญไลววและววตวใดทดอจะถกต
ดวยไมคำเกวยน (เบาๆ แบบสงสอน) ตงแตเชาจนคำสนกทงวน ตอนเทยงตอน
เยนเจาของบานจะเลยงแขกดวยตมไก แกงหนอไม และเหลาสาโท นคอ
อดตกาลของสงคมไทย ซงแตกตางจากปจจบนราวฟากบดน วนนผมเดนทาง
กลบบานกลายเปนคนหลงทงเพราะไรพกด ขนาดไปหวนายงมคนพาไปเพราะ
ตนไมทเราเคยสงเกตและใหรมเงาหายไปแลว ยงสงเสรมการปลกยางพารา ปา
ยงราบพนาสญ เหดบด เหดขอนขาว เหดหหน ผกอลอก ดอกกระเจยว หายไป
กบการบกเบกปา เมอวธคดเปลยนไป ธรรมชาตเปลยนไป สงคมและวฒนธรรม
กเปลยนไปดวย จากวนนนถงวนน จากสงคมทแลกเปลยนสนคาดวยกน กลาย
มาเปนสนคาแลกกบเงน กลายเปนสงคมทมการกกตน เหนแกตวเหนแกได
กลายมาเปนสงครามแหงการแยงชงทรพยากรในทสด
� ตฆองรองปาว �ณรงค ชนสาร
ปจจบนตวเลขกลมๆ ประชากรโลกเหนวาประมาณ 5,000 ลานคน
อก 10 ปกาวหนาจะเพมเปน 6,000 ลานคน องคการสหประชาชาตกบอกวาจะ
มมนษยขาดแคลนอาหารเพมขนอกมากมาย เพราะการผลตอาหารเลยงโลกทไม
พอเพยง ประเทศทเจรญกจะเอาเปรยบประเทศทยากจนอยรำไป (ซงพฤตกรรม
ของประเทศทรำรวยไมเคยเปลยนแปลง) จงยงไมทราบวาหากมนษยปจจบนไม
บนยะบนยงในการใชทรพยากรธรรมชาต เดกรนใหมเขาจะใชอะไรและจะดำรง
ชวตอยในโลกอยางไร
การกกตนและการแยงชงทรพยากรธรรมชาตทนบวนจะรนแรง ประเทศ
มหาอำนาจรกเขาแหลงทรพยากรโดยอางการปลดปลอยประชาธปไตย เสรภาพ
บงหนาทเราเหนอยทกวน เปนสญญาณเตอนภยสำหรบประเทศทดอยพฒนา
ทงหลายทภยมดกำลงคบคลานเขามาใกลทกท นนคอสงครามแยงทรพยากร
ดวยการหมนเวยนเปลยนไปของโลกไมมการหยดนงและเผชญกบปญหาใหมๆ
เขามาเรอย ดวยทรพยากรของโลกทจำกด ถกใชไปอยางสรยสราย ฟมเฟอย
และขาดสตของมนษย การหมนเวยนเปลยนไปของโลกกำลงนำมนษยไปสความ
จรงทยากจะหลกเลยงนนคอ ความหายนะ
มหลายทานกลาววา มนษยโชครายทคนพบนำมนเชอเพลงกอน
เพราะการคนพบครงนน ทำใหมนษยไมคดจะคดคนอะไรตอจงทำใหมนษยตอง
ประสบปญหาวกฤตมากมาย โดยเฉพาะพษจากสงแวดลอมจากมลภาวะ
เพราะหากมนษยไมคนพบนำมนเชอเพลง อาจแสวงหาพลงงานจากสงอนเชน
พลงของแสงอาทตย โลกกจะสะอาดขน ทำอยางไรไดละครบ เมอพฒนามา
จนถงระดบนแลว มนษยคงชดใชกรรมตอไป เผชญกบความเปลยนแปลงทเปน
จรงและรอรบการลงโทษจากธรรมชาต.
การมสวนรวม
กระแสปจจบน การมสวนรวมเปนเรองททกภาคสวนใหความสนใจ
เปนอยางยง การกระทำแบบมสวนรวมอยางนอยปลายทางทเรามองเหนคอ
ความยงยน ความสำคญของการมสวนรวมนนสำหรบประเทศไทย เราถงกบม
การกำหนดไวในรฐธรรมนญในหลายมาตรา เชน มาตรา 60 บคคลยอมมสทธม
สวนรวมในกระบวนการพจารณาของเจาหนาทของรฐ ในการปฏบตราชการทาง
ปกครองอนมผลหรออาจกระทบตอสทธและเสรภาพของตนน ทงนตามกฎหมาย
บญญตมาตรา 76 รฐตองสงเสรมและสนบสนนการมสวนรวมของประชนในการ
กำหนดนโยบายการตดสนใจทางการเมอง การวางแผนพฒนาเศรษฐกจและ
สงคมและการเมองรวมทงการตรวจสอบการใชอำนาจรฐทกระดบ คำถามวา
ทำไมตองมสวนรวม ในหวใจของการบรหารบานเมองทดหรอธรรมาภบาลนนคอ
การมสวนรวมของสาธารณชนในการบรหารจดการสงคม ความโปรงใสของ
กระบวนการตดสนใจ พนธะความรบผดชอบตอสงคมในการตดสนใจและ
กฎเกณฑทชดเจนและใหความยตธรรมเปนสงทดตองเชอมโยงกน การมสวน
รวมจะกอใหเกดความโปรงใส ลดความหวาดระแวงกนแหนงแคลงใจ และนำไป
สความยงยนในทสด การมสวนรวมเราตองทำกบใครบาง คำตอบคอกระทำกบ
ทกคนและทกภาคสวนเพราะทกคนในแผนดนไทยอยภายใตรฐธรรมนญฉบบ
เดยวกน มสทธเสรภาพตามทกำหนดไว ทกคนจงตองมสวนรวมความคดเหน
ของทกคนแมจะหลากหลายแตกมความงามในความหลากหลายนน
การเขาไปมสวนรวม เราควรเขาไปมสวนอะไรบาง ใหญๆ ทควรทำคอ
การมสวนรวมในการตดสนใจ เชน การกำหนดนโยบายของรฐบาล การเสนอ
กฎหมาย การวพากษวจารณ การมสวนรวมในการดำเนนการ การมสวนรวมใน
การรบผลประโยชน การมสวนรวมในการประเมนผล การมสวนรวมในทก
ขนตอน ตองกระทำดวยเหตและผลดวยความเสมอภาคดวยความยตธรรม
ปญหาของบานเมองขณะนยากทคนๆ เดยวจะแกไขได เพราะปญหา
10 ตฆองรองปาว 11ณรงค ชนสาร
ความสลบซบซอนเปนพลวตร ตองอาศยหลายคนชวยกนแก ขนตอนการเขาไป
มสวนรวมของประชาชนจะประกอบไปดวยการมสวนรวมในการวางแผน การม
สวนรวมในการดำเนนการ การมสวนรวมในการประเมนผล การมองปญหา
และการเขาใจปญหาไมวาทงในอดตหรอปจจบน หากเราทบทวนเราจะเหน
ความผดพลาดมากมายและยากทจะเยยวยาเชน กรณการจดการศกษาหลงจาก
มแนวคดเรองการจดการศกษาทแยกจากวดมาจดทโรงเรยนเดยวๆ ทำให
ประชนเขาใจวาการจดการศกษาเปนหนาทของโรงเรยนเปนหนาทของครเทานน
ครจงแบกรบภาระทงหลายไวทงหมด การบรจาคเงนเพอสนบสนนโรงเรยนจาก
ชมชนจงเปนเรองทลำบากมากเพราะชาวบานคดวาครมเงนเดอน มหนาทสอน
จะตองรบภาระทงหมด ผดกบวดชาวบานทกคนคดวาวดเปนของชมชน จง
ทำบญทำทานหาเงนมาบรณะวด กฏพระ อโบสถ ศาลาการเปรยญ แมกระทง
รววดซงสวยงาม บางแหงวดสวยงามเกนฐานะของชาวบานเสยดวยซำ นนเปน
เพราะวา ชาวบานทกคนคดวาวดเปนของเขาและเปนหนาทๆ จะตองบำรง
รกษาดวย การทโรงเรยนถกทอดทงสงทมผลกระทบตามมาคอ เดกถกทอดทง
ดวย มระยะหลงๆ นแหละ ทเรมมผาปาการศกษา โรงเรยนตางๆ พลอยมสอ
และนวตกรรมใหเดกเรยนบาง แตอดตทผานมาโรงเรยนถกทอดทงมาตลอด เรา
จะไดอะไรบางจากการมสวนรวม คำตอบมมากมายเชนเปนการสรางฉนทามต
เพมคณภาพในการตดสนใจ ลดคาใชจาย ลดการสญเสยเวลา หลกเลยงการ
เผชญหนา งายตอการนำไปปฏบตดำรงไวซงความเชอถอและความชอบธรรม
พฒนาความเชยวชาญและความสรางสรรคของสาธารณชน ตนทนทางสงคม
โดยในการทำงานแบบมสวนรวม เราคงทราบกนดวาสงคมไทยเปนสงคมแหง
ความเมตตาเปนเมองพระพทธศาสนา เราใชพระพทธศาสนาเปนวถชวตในการ
ดำรงอย เพราะพระพทธศาสนาสอนในเรองความจรงของชวต แมจะมหลาย
ทานใชวธคดทางศาสนาไปเปนความเชอไสยศาสตร แตทายทสดทานเหลานกจะ
กลบมาทหวใจของศาสนา สงคมแหงความรกความเมตตาเกอกล เอออาทร
ผคนยมแยมแจมใส จงเปนมนตขลงของสงคมไทยและงายตอการทำงานรวมกน
ดวย คนไทยใจออน ใหอภยแมจะมจดออนบางแตกมจดแขงเหมอนนำ แม
สถานะจะเปนของเหลวแตกปรบรปทรงเขากบภาชนะไดทกประเภท และนำกยง
คงรกษาคณสมบตของนำเหมอนเดม
สงคมปจจบนเปนสงคมแหงการตรวจสอบ เปนสงคมแหงการเรยนรใคร
ทำอะไรทไหน ทกคนอยากรและสามารถเขาถงแหลงความรไดอยางงายดาย
บางทเราไมเขาไป ความรกลนทะลกออกมาใหเราร การตรวจสอบเบองตนคอ
การทำงานแบบมสวนรวมเพราะงานอะไรกตาม หากทกคนไดรวมคดรวมทำ ทำ
ทกขนตอน รวมรบรทกขนตอน รทมาทไป กไมเหนจำเปนตองมอะไรหรอใคร
ทไหนเขาไปตรวจสอบอก เพราะทกคนไดรบรกนหมดแลว คนทคดไมซอคดโกง
กลมกไปไมรอดแน ระดบของการมสวนรวมจากระดบตำสดไปถงระดบสงสด
คอ การใหขอมลแกประชาชน การรบฟงความคดเหนจากประชาชน การปรกษา
หารอการวางแผนรวมกน การรวมปฏบตและการควบคมโดยประชาชน
การมสวนรวมภาคประชาชนจะมพลงมหาศาลมาก เหนไดจากงาน
ประเพณวฒนธรรมตางๆ ในแตละทแตละทองถน หากประชาชนเขาเปน
เจาของแลวจะมความยงใหญมาก กรณบงไฟพญานาค จงหวดหนองคาย
ไหลเรอไฟนครพนม งานนมสการพระธาตพนมและงานประเพณประจำทองถน
ตางๆ เมอเหนพลงประชาชนหรอคลนของมนษยแลวใครกทดทานไมได การ
แสวงบญทเมกกะ เรากไดเหนคลนของมหาชนเปนประจำทกป
ผมชอบการปรงอาหารแบบไทยๆ เชน สมตำ (ตำหมากหง) แกงหนอไม
เราจะลอมวงกนทำ ขณะทตำไปเรากถามกนไปดวย คนนกบอกวาตองเพม
ปลารา คนนนกบอกวาเตมมะนาวอกนด เพอนอกคนกบอกวาเหยาะนำตาลอก
หนอยแลวเรากถามกนวาพอหรอยง ทกคนตอบวาอรอยแลว (นวแลว) แลวเราก
รวมกนรบประทาน ไมมใครตำหนวารสชาตไมด หรอหากจะมใครตำหนวาไม
อรอยอก เราไมสมควรคบเปนเพอนแลว เพราะทำดวยกนแทๆ ทำไมจงหกหนา
กนตอหนาได.
12 ตฆองรองปาว 13ณรงค ชนสาร
โกงแบบบรณาการ
ถาทจรตแมแตนดเดยว ขอแชงใหมอนเปนไป พดอยางนหยาบคาย แตวาตองมอนเปนไป ถาไมทจรต สจรตและมความตงใจมงมนสรางความเจรญกขอใหอายใหถง 100 ป ใครมอายมากอยแลวกขอใหแขงแรง
นเปนกระแสรบสงของพระบาทสมเดจพระเจาอยหวตอผวาราชการ
จงหวดซอโอ เมอวนท 8 ตลาคม 2546 ตามคำบรรยายของนายสเมธ ตนตเวชกล
เลขาธการมลนธชยพฒนา ในฐานะประธานมลนธประเทศไทยใสสะอาดททาน
ไปรวมบรรยายพเศษหวขอ“ภาครฐและเอกชนรวมตานทจรต” ในงานสมมนา
เรองบทบาทภาคประชาชนในการปองกนและแกไขปญหาการทจรต ฟงและอาน
แลวอยากนำมาขยายตอ ตอนหนงทบอกวากรณ Good Governance เรากบา
เหอตามกน นอกจากนนยงเปนตนแบบของการโกงแบบบรณาการ
Good Governance คอหลกการบรหารบานเมองทดหรอธรรมาภบาล
เปนระเบยบสำนกนายกรฐมนตรวาดวยการบรหารบานเมองทด ออกมาสมย
นายชวน หลกภย เปนนายกรฐมนตร มหลกอย 6 ประการ คอ หลกนตธรรม
หลกคณธรรม หลกความโปรงใส หลกธรรมคมคา หลกการมสวนรวม หลก
ความรบผดชอบ อะไรเปนสาเหตใหผบรรยายกลาววา Good Governance เรากบาเหอตามกน นอกจากนนยงเปนตนแบบของการโกงแบบบรณาการดวย
ขอความนหากเราอานผานไปอยางผวเผน กคงเปนความชนชาเพราะทานนายก
รฐมนตรคนปจจบนเคยแถลงเปนนโยบายวา ทานและคณะจะทำสงครามกบยา
เสพตด ความยากจนและทจรตคอรรปชนใหหมดไป เกอบครบเทอมในการดำรง
ตำแหนงปญหาทงหลายกไมเบาบางในทางกลบกนกบมการซอนเงอนและม
กระบวนการซบซอนยงขนจนยากทจะตรวจสอบ คนคดไมซอคดไมดเขาก
แสวงหาโอกาสแสวงหาความรวมมอกนไปเรอย สบชองสบโอกาสเขากทำการ
ทจรต มนจงเปนกระบวนการจะทำคนเดยวไมได อานไปกตดใจคำหนงคอคำวา
“บาเหอตามเขา” ประเภทเหนชางขแลวขตามชาง เมองไทยเราอยางนนจรงๆ
ครบ เพราะเราสอนในเรองการเชอฟงผใหญมาตงแตเดก มคำพงเพยวา เดน
ตามหลงผใหญหมาไมกด อะไรๆ เขามาเรากรบและไมรจกแยกแยะ ปญหาของ
ชาตบานเมองจงสะสมมาเรอยพอกพนเปนดนพอกหางหม โดยเฉพาะระบบ
ราชการเพราะถกบงคบใหทำหากไมทำกผดวนย คนรบกรรมคอประชาชน การ
ทำงานแบบบาเหอตามกน หลายปมาแลวมหลายคำ เชน การควบคมคณภาพ
(Quality control Q.C.) การรอระบบองคกร (Reengineering) แฟมสะสม
ผลงาน (Portfolio) และอนๆ อกมาก เมอรบนโยบายมาเรากหลบหหลบตาทำ
ตาม Q.C. ตอนเขามาใหมๆ บางคน (บงอาจ) นำไปเทยบกบอรยสจสของ
พระพทธเจา พอทายทสดทงหลายทวามาหายไปเหมอนคลนกระทบฝง
จะจรงหรอเทจกไมรมหลายคนบอกวา การบรหารเมองไทยเดยวนเขา
ลกษณะคนทำไมไดใชและคนใชไมไดทำ คนไมมเงนอยกบท โอกาสนอยไมได
เรยน อยกบววกบควายปลกผกเมก ผกกระโดน ทำไรทำนากน คนมเงนไปเรยน
ตางประเทศชนชมดอกทวลปกลบมาเปนนายคนอยทบาน คนไปเรยนกรเกยวกบ
ประเทศทตนไปคนอยทบานกรสงคมคนไทย การเรยนรและซมซบทตางกนเวลา
มาทำงานจงเปนเรองเดยวกนแตคนละอยาง เหมอนเพลงผใหญล “สกรนนไซรคอหมานอยธรรมดา” Good Governance หรอหลกธรรมาภบาล 6 ประการ เปนอะไรกไมร
หลายคนงงตงแตแรกแลว เมองไทยเรามคำสอนพระพทธศาสนาเปนฝาชอน
ใหญ หลกธรรมาภบาลเปนถวยนำจมทถกครอบดวยฝาช หากเราประพฤต
ปฏบตตามคำสอนของศาสนาแลว เรองธรรมาภบาลจบจอย และไมตองไปเสย
เวลาคดดวย พวก I.Q. (ความฉลาดทางปญญา) E.Q. (ความฉลาดทางอารมณ)
กเชนเดยวกน อตสาหคดเปนหลกสตรอบรมหลายวนวาคนม E.Q. เปนอยางไร
บาง จะฝกอยางไร E.Q. จะด ลองนำ I.Q., E.Q. ไปเทยบกบหลกของศาสนา
ศล สมาธ ปญญา ดสครบ คนทมศล สมาธ และปญญา ครอบคำวา E.Q.
หรอไม เพยงแตเอาเรอง ศล อยางเดยวสงคมกบรมสขแลว
หลกธรรมคำสอนทกศาสนาเปนศรทธา เปนวถชวต เมอถกซมซบ
เขาไปในจตใจแลว ในจตใจของคนกจะมแตความด ความดทเปนนสยนแหละจะ
เปนเกราะกำบงความชวทงหลาย ไมคดโกงแบบบรณาการ ไมเชอลองไปศกษา
กลมกองทนหมบานดสครบ หากชาวบานเขารวมกลมกนขนมาเอง คดเลอกผนำ
14 ตฆองรองปาว 15ณรงค ชนสาร
ตามธรรมชาต ชาวบานเขาจะเลอกกรรมการโดยดไปถงบรรพบรษทมพฤตกรรม
ในทางดมาเปนระยะเวลายาวนาน กองทนหมบานนนจะไมมปญหาเลย ในทาง
ตรงกนขาม กองทนหมบานทมปญหามกเกดจากราชการไปจดใหและนำญาตพ
นองของผมอทธพลมาเปนกรรมการ เพราะทงหลายไมไดเกดจากความตองการ
และจำเปนจากฐานราก
ผมไมเคยมอคตกบการนำความรใหมมาใชในการพฒนาชาตบานเมอง
เพยงแตวาสงใดทเปนวฒนธรรมชวตทดอยแลว เรามาชวยกนรกษาและเสรม
สราง เรองความดตองปลกฝงตงแตอยในทอง เมอเดกออกมาสภายนอกกใหเขา
ทำแตสงทดงาม มพอ - แมและสงคมเปนตวอยางฝกจตใจเดกใหเขมแขงมนคง
ในความด ไมปากวาตาขยบ ไมเปนแมปสอนลกป
เมอครงพระบาทสมเดจพระเจาอยหวพระราชทานแนวพระราชดำรเรอง
เศรษฐกจแบบพอเพยง ทานสเมธ ตนตเวชกล ไดขยายความพอเพยงวาในภาวะ
ปจจบน คนเราควรมความพอเพยงเรองขาวสารขอมล ความพอเพยงทางสงคม
ความพอเพยงทางเศรษฐกจ ความพอเพยงดานจตใจ เพราะหากเราไมมความ
พอเพยงและมความอยาก (ตณหา) ปญหาการทจรตจะไมมวนจบสนหรอก เรา
กลบมาชวยกนฟนความดงามของสงคมใหเปนเฉกเชนอดต โดยมคำสอนทาง
ศาสนาเปนมรรควธในการปฏบตเพอความอยรอดของสงคมเฉกเชนบรรพบรษ
เรานะครบ.
ความเขมแขงและยงยน
เมอตอนทปฏรปการศกษาใหมๆ จะมกลมบคคลมากมายออกมา
แสดงความคดเหนเกยวกบปญหาของประเทศ ซงผลพวงทงหลายเกดมาจากการ
จดการศกษาทไมมคณภาพเทาทควรจะเปน เหตผลเพราะวาการจดการศกษาท
ผานมาขาดการรวมคดรวมทำ ขาดเปนทอนเปนตอน การเชอมโยงภายในระบบ
การศกษาเองกคอนขางมปญหา เมอมกฎหมายปฏรปการศกษาออกมา นกการศกษา
ไดแสวงหาแนวทางเพอใหเปนไปตามกฎหมาย ปฏรปการศกษามา 5 ป การ
ปฏรปกลบมปญหาเอง จนมคนออกมาพดวา ททำกนอยทกวนน ไมใชการปฏรป
การศกษาเพราะการปฏรปตองแกปญหาของบานเมองได บานเมองวกฤตอะไร
ตองทำใหบานเมองหยดวกฤต มใชลอยตวอยไมรรอนไมรหนาว บางทานกลาววา
เดกกมหนากมตาเรยนหนงสอ 12 ป เมอจบออกไปปรากฏวาสงทเรยนลาสมย
แลว แกปญหาชาตบานเมองไมได เราควรมาคดรวมกนวา ชวต 20 ป 40 ป
ขางหนาจะเปนอยางไร การตงหลกดกอนวาอะไรเปนขอจำกดของประเทศซง
ตองเอาตวรอด อะไรจะเปนพนฐานของประเทศในอนาคต
เมอการแกวกฤตของชาตและการวางอนาคตของบานเมองเปนหนาท
ของการจดการศกษา คำถามทตองการคำตอบคอทำอยางไรการจดการศกษาจง
จะแกปญหาของชาตได คำตอบทมาโดยภาพรวมขณะนคอ ตองจดการศกษา
เพอปวงชน ปวงชนมสวนรวมในการจดการศกษา และเปนการจดการศกษา
ตลอดชวต ซงกเปนวาระทจอมเทยน พทยานนเอง
ในระบบใหญของสงคม ระบบการศกษาเปนระบบทถกตอวามากทสด
ฝายการศกษาเองกยอมรบวา ระบบการศกษานอกจากจะมผลกระทบตอสงคม
ภายนอกแลว ภายในกนวเนยพอสมควร ไมวาจะเปนเรองหลกสตรการถายโอน
ผลการเรยน ทงการสอบเรยนตอในระดบอดมศกษา ทสำคญคอความเกงของ
นกวชาการทไมยอมกนเปนอปสรรคตอการพฒนาการศกษาเหมอนกน
1� ตฆองรองปาว 1�ณรงค ชนสาร
เรองการศกษาเปนเรองของทกคนและมผลกระทบกบทกคนในวงกวาง
เชน ปญหาเกยวกบการสอบเขามหาวทยาลยทเปนอยขณะน ในวงจรชวต
ประชาชนคอเรองความไมร ความยากจนความเจบปวยและทกคนเชอวาการ
ศกษานาจะเปนยาหมอใหญแกปญหานได แตระบบการศกษาเทาทเปนอยขณะน
กลบออนแอ ไมทนสมย ทสำคญไมทำใหคนทจบจากระบบการศกษา มนคง
ยงยนเขมแขง หรอโดยสรปคอไรอดมการณ รบรในโรงเรยนอยาง แตเมอออกไป
อยในสงคมไปทำอยาง เพราะอะไรเรากเหนอยจนชาชน
เรากำลงพดถงอบตเหตในเทศกาลตางๆ ประเทศไทยเราคงเปน
ประเทศเดยวในโลกทเมอถงเทศกาลทมคนลมตายจำนวนมาก ทหารอเมรกน
ตายในอรกหลงประกาศชยชนะครบรอบ 1 ป รวม 700 คน แตคนไทยตายใน
ชวงสงกรานต 1 สปดาห ทงหมด 653 คน นบงบอกถงความลมเหลวทงระบบ
การดมของมนเมา การตรวจปรมาณแอลกอฮอล การตงดานตรวจจบ ฯลฯ ลวน
แตแกปญหาทปลายเหตทงสน ความไมเอาใจใส ไมรกตวเอง ความมกงาย ขาด
สตทำในสงทดงาม เปนปญหาใหญของคนในบานเมองแลว การอบรมบมเพาะ
ในสถานศกษาจงไมเพยงพอ การเรมตนทครอบครวตางหากจะเปนความ
เขมแขงทยงยน
อบตเหตทเกดจากความมกงายนากลวมากและบนทอนอนาคตของ
ประเทศชาตอยางนาเปนหวง ทำไมการใหสวมใสหมวกกนนอก คนใสจงมความ
รสกวาถกบงคบทงทเปนการปองกนอนตรายทอาจเกดขนกบผขบข ทำไมการให
คาดเขมขดนรภยเมอขบขยวดยานคนจงมความรสกวาถกบงคบ คำตอบททกคน
ไดรบลวนแตเปนการคาดคะเนเทานน คำตอบจรงๆ คออะไรไมทราบ รฐบาลม
การรณรงคเมาไมขบ แตคนขบทเมากลบขบรถแหกดานโดยไมกลวตำรวจ และ
เยาะเยยการปฏบตตามกฎหมายดวย แสดงวาสำนกในตวตนและระเบยบวนย
หยอนยานเหลอเกน เหมอนตลกทใครเขามกพดวา เมองไทยดทกอยางเสยอยาง
เดยวมคนไทยมาเกดทน หากมชาตอนมาเกดเมองไทยจะดและเจรญกวาน
พระธรรมปฎก เคยวเคราะหวา สาเหตสงคมไทยออนแอเพราะเมอง
ไทยอดมสมบรณ มความเมตตา เอออารเปนพนฐาน โดยเฉพาะกบลกหลาน
ผใหญกบเดกทำใหเดกไดใจพงไดหลายคนไมพอใจคนนกไปหาคนโนน ญาต
บานนดวากไปหาญาตบานใหม โบราณเคยสอนวา ระวงเลยงลกหลาน อยาให
เปนหมาหลายเจากนขาวหลายเฮอน เดกไทยเลยถกเอาอกเอาใจมาตลอดและ
เลยงไมโตดวย
เมอมปญหาและอบตเหตเกดขนมากทกคนตองหนมาเอาใจใสครอบครว
เพมขน ชวยทำใหสถาบนครอบครวเขมแขง การสงตอระบบการเลยงดในบานส
โรงเรยนจะทำอยางไรและเมอจบจากโรงเรยนแลวออกสสงคม ทำอยางไรระบบ
นจงจะเขมแขงอยางตอเนอง ซงจะสงผลทำใหระบบสงคมเขมแขงดวย ในเบองตน
นผเขยนขอเสนอวา ตองสรางระบบคณธรรมในสงคมใหเขมแขงควบคกบการ
บงคบใชทางกฎหมายอยางเสมอหนาไมเลอกปฏบต
เราไดเหนรฐบาลเอาจรงเอาจงในเรองรณรงคปองกนอบตเหตแตกมการ
ตาย (รวาจะมการตายแตกยนดตาย) แมจะเปนการกระทำนทปลายเหตแตกยง
ดกวาไมทำ แตหากมองในระยะยาว ถารฐบาลตองมาทำอยอยางนตลอดคงไมม
เวลาไปทำอยางอนและกคงแกปญหาซำซาก
การปองกนและแกปญหาอบตเหตเปนเรองของคนเดนทาง คนใชรถใช
ถนน หากทกคนเคารพในสทธของตนเอง เคารพในสทธของคนอน เดนทาง
อยางมความรบผดชอบ ชวยกนปองกนอบตเหตทเกดขนจะลดลงมาก
หากวเคราะหประเดนนแลว เราเหนไดทนทวา การจะทำใหคนรจก
ตนเอง รจกผอน อยรวมกบผอนอยางมความสขนน ตองเรมใหการศกษาอบรม
บมเพาะทำความเขาใจและปลกฝงตงแตครอบครว แลวสงตอเสรมความเขมแขง
ในโรงเรยน เมอเขาออกสสงคมตองใหเขามองเหนวาในระบบสงคมมแตความ
ยตธรรมและเสมอภาค หากปากวาตาขยบ การศกษากชวยอะไรไมได และการ
ศกษากคงจะเปนบนไดใหคนไดใชปนปายเออมใหถงสงทเขาตองการเทานน
ปญหาสงคมกคงหมกหมมตอไป.
1� ตฆองรองปาว 1�ณรงค ชนสาร
ความมงหมายหรอหลกการ
อานบทความหนงสอพมพไทยรฐ วนท 11 พฤศจกายน 2548 ทงฉบบ
ตดใจ 3 คอลมน คอ คาบลกคาบดอก โดยแลกหมด ชอเรองหวอกคร คอลมน
กลาไดกลาเสย โดยสายลอฟา ชอเรองใครคอตวปญหา สกปหนา 1 เรองโจร
แยกดนแดน โจรอน... ลอยตว แตละเรองมขอความสาระโดยสรปคอเรอง
หวอกคร ผเขยนไดกลาวถงการถายโอนการศกษาไปสองคกรปกครองสวน
ทองถน (อปท.) วาครจะไปอยางไร มาอยางไร และจะอยอยางไร พรอมทงกบ
แสดงความวตกกงวลเรองคณภาพของการศกษา เมอการศกษาไปผกตดอยกบ
อำนาจทใกลชดทองถน และวงศาคณาญาต
เรองใครคอตวปญหา ผเขยนไดกลาวถงปญหาการไดมาของผนำ
องคกรอสระซงคาราคาซงอยขณะน ไมทราบจะลงเอยอยางไร ใครถกใครผด
ระหวางกรรมการสรรหากบผใหความเหนชอบเพราะแตละคนแตละกลมกมอง
เฉพาะมมมองของตนเอง
เรองโจรแยกดนแดน โจรอน... ลอยตว ผใหขอมลในสกปหนา 1
บอกวา เมอความคดของคนจะแกปญหา ใหความสำคญกบแนวคดการแยกดน
แดนหรอมกลมโจรคอยแยกดนแดน ทำใหกลมโจรอนทมสายโยงใยกบผม
อทธพล สารเสพยตด การคาของเถอน ขาดการดแลหรอใหความสำคญในการ
ปราบปราบ ทำใหโจรกลมอนเทยวอาละวาดอยขณะน
สามเรองสามสาระทอานแลว มขอมลสรปตรงกนวา การแกปญหา
แตละอยาง คอการเกาไมถกทคน ปญหาจงลามปามเขากบคำพงเพยไทยทวา
กวาถวจะสกงากไหม
คณะกรรมการ ปปช. ทำงานอยไมไดเปนป เชนเดยวกบ ผอ.สตง. คด
เกยวกบการทจรตคดมชอบทคางคาอยพลอยหมดอายความไปดวย มองแตวา
ใครถกใครผด แตไมมองวาประเทศชาตเสยหายมากนอยแคไหนเพยงไร จน
หลายคนอดคดไมไดวา หรอจะมการจงใจใหชา คดทคางคาผกพนกบผมอำนาจ
จะไดหลดหายไปดวย ซงกชวยไมไดหากจะมคนคดอยางนน ปญหาการทำงาน
ทกอยางจงอยทวธคดของคนหลายพวก รวมทงวธคดของผมอำนาจดวย
ปจจบนการทำงานทมงเนนผลงาน ทกหนวยงานจะตองกำหนดวสยทศน
กำหนดยทธศาสตรทำแผนกำหนดเครองชวดและมการประเมนเพอบงบอก
คณภาพของงาน หากวธคดผดเปนมจฉาทฐ มนกผดตงแตเรมตน งานการ
ตางๆ กเรมเสยหาย เสยทงคน เงน งาน เวลา หากคดถกเปนสมมาทฐ การ
ปฏบตงานกจะบรรลเปาหมาย ตามเวลาทกำหนดหรอแมทำไปยงไมบรรลผลก
ยงไมเสยหาย เพราะสงททำไปเปนเรองของการคดถก คำสอนในหลก
พทธศาสนาทเราเขาใจงายๆ คอ ผลเกดจากเหต เหตเปนเชนไรผลกเปนเชนนน
ไมมบดเบยว เหมอนเราเอามอกดลงทพน ยงกดลงแรงเทาไรแรงตอตานกมมาก
เทานนตามหลกการทางฟสกส (Action เทากบ Reaction) หากเขาใจเชนน
ทานไปทำอะไรเอาไวมาเกดผลอยางไรแลวทานกไมตองโทษใคร
การเขยนโครงการเพอขออนมตจะเรมตนดวยหลกการและเหตผลตาม
ดวยวตถประสงค หลกการเหตผล คออะไร คำตอบคอขออางทอยากจะทำงาน
นนๆ โดยหาเหตผลมาอางวาเพราะเหตใดจงมความจำเปนทจะทำโครงการนน
โดยอางองจากการวเคราะหสภาพปจจบนปญหา ขอจำกด จดออน จดแขงของ
งาน อยางทไปอบรมหรอรำเรยนมานนแหละ เพอเสนอผมอำนาจสงการ ความ
มเหตมผล ความสอดคลอง ความเปนไปไดมทางเลอก การตดสนใจของผม
อำนาจกงายขน ซงหลกการและเหตผลกจะผกโยงสอดคลองกบวตถประสงค
หรอจดหมาย (ความมงหมาย) ดงนนในการปฏบตภารกจจงตองควบคไปดวย
กนระหวางความมงหมายหรอหลกการ กรณผวาฯ สตง. ยดแตหลกการ (วธได
มา) แตไมยดความมงหมาย (วาตองการ ผอ.สตง. ไปเพอการตรวจสอบ) เลย
ไมมใครตรวจสอบและกอใหเกดความเสยหายอยในขณะน หรอสนใจแตโจรแยก
ดนแดนแตไมสนใจ...โจรอน การฆารายวนจงเกดขน เชน กรณฆาลางครอบครว
ตระกลอาแวบอซา 9 ศพ บานกะทอง อำเภอระแงะ จงหวดนราธวาส หากเปน
โจรแยกดนแดนเทยวฆาคนเปนวาเลนอยขณะนแลว ใครจะไปเปนพวกดวย
เพราะเอะอะกฆา กรณการถายโอนโรงเรยนสองคกรปกครองสวนทองถน เปน
คำถามทตองหาคำตอบวาโอนไปทำไมและเพอวตถประสงคอะไร ซงกอนหา
คำตอบขอยกกฎหมายทหลายคนยกมาอางเพอประกอบการพจารณาดงน
20 ตฆองรองปาว 21ณรงค ชนสาร
1. รฐธรรมนญแหงราชอาณาจกรไทย พทธศกราช 2540 มาตรา 284
ความวา องคกรปกครองสวนทองถนทงหลายยอมมความเปนอสระในการ
กำหนดนโยบายการปกครอง การบรหาร การบรหารงานบคคล การเงนและการ
คลงและมอำนาจหนาทของตนเอง โดยเฉพาะการกำหนดอำนาจและหนาท
ระหวางรฐกบองคกรปกครองสวนทองถนและระหวางองคกรปกครองสวนทองถน
ดวยตนเอง ใหเปนไปตามทกฎหมายบญญตโดยคำนงถงการกระจายอำนาจ
เพมขนใหแกทองถนเปนสำคญเพอพฒนาการกระจายอำนาจเพมขนใหแก
ทองถนอยางตอเนอง ใหมกฎหมายกำหนดแผนและขนตอนการกระจายอำนาจ
ซงอยางนอย ตองมสาระสำคญดงตอไปน
(1) การกำหนดอำนาจและหนาทในการจดระบบการบรหารสาธารณะ
ระหวางรฐกบองคกรปกครองสวนทองถนและระหวางองคกรปกครองสวน
ทองถนดวยตนเอง
(2) การจดสรรสดสวนภาษและอากรระหวางรฐกบองคกรปกครองสวน
ทองถนโดยคำนงถงภาระหนาทของรฐกบองคกรปกครองสวนทองถนและ
ระหวางองคกรปกครองสวนทองถนดวยกนเองเปนสำคญ
(3) การจดใหมคณะกรรมการขนคณะหนงทำหนาทตาม (1) และ (2)
ประกอบดวยผแทนของหนวยราชการทเกยวของ ผแทนขององคกรปกครองสวน
ทองถน และผทรงคณวฒซงมคณสมบตตามทกฎหมายบญญต โดยมจำนวน
เทากนในกรณทมการกำหนดอำนาจและหนาทและการจดสรรภาษและอากร
ตาม (1) และ (2) ใหแกองคกรปกครองสวนทองถนใดแลว คณะกรรมการตาม
(3) จะตองนำเรองดงกลาวมาพจารณาทบทวนใหมทกระยะเวลาไมเกนหาปนบ
แตวนทมกำหนดอำนาจและหนาท หรอวนทมการจดสรรภาษและอากรแลวแต
กรณ เพอพจารณาถงความเหมาะสมของการกำหนดอำนาจและหนาทและการ
จดสรรภาษและอากรทไดกระทำไปแลว ทงน ตองคำนงถงการกระจายอำนาจ
เพมขนใหแกทองถนเปนสำคญการดำเนนการตามวรรคส เมอไดรบความเหน
ชอบจากคณะรฐมนตรและรายงานรฐสภาแลวใหมผลใชบงคบได
2. พระราชบญญตการศกษาแหงชาต พทธศกราช 2542 มาตรา 41
ความวา องคกรปกครองสวนทองถนมสทธจดการศกษาในระดบใดระดบหนง
หรอทกระดบตามความพรอมความเหมาะสมและความตองการภายในทองถน
มาตรา 42 ความวา ใหกระทรวงกำหนดหลกเกณฑและวธการประเมนความ
พรอมในการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถนและมหนาทประสาน
และสงเสรมองคกรปกครองสวนทองถน ใหสามารถจดการศกษาสอดคลองกบ
นโยบายและไดมาตรฐานการศกษา รวมทงเสนอแนะการจดสรรงบประมาณ
อดหนนการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน
3. พระราชบญญตระเบยบบรหารกระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2546
มาตรา 21 ความวา ใหกระทรวงศกษาธการกำหนดหลกเกณฑและวธการ
ประเมนความพรอมในการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน และ
มหนาทในการประสานและสงเสรมองคกรปกครองสวนทองถนใหสามารถจดการ
ศกษา สอดคลองกบนโยบายและไดมาตรฐานการศกษา รวมทงการเสนอแนะ
การจดสรรงบประมาณอดหนนการจดการศกษาขององคกรปกครองสวนทองถน
หลกเกณฑและวธการประเมนความพรอมในการจดการศกษาขององคกร
ปกครองสวนทองถนใหเปนไปตามทกำหนดในกฎกระทรวง
4.พระราชบญญตกำหนดแผนและขนตอนการกระจายอำนาจใหแก
องคกรปกครองสวนทองถน พ.ศ. 2542 มาตรา 16 ความวา ใหเทศบาลเมอง
พทยา และองคการบรหารสวนตำบลมอำนาจ และหนาทในการจดระบบการ
บรการสาธารณะเพอประโยชนของประชาชนในทองถนของตนเองดงน
(1) การจดทำแผนพฒนาทองถนของตนเอง
(2) การจดใหมและบำรงรกษาทางบก ทางนำ และทางระบายนำ
(3) การจดใหมและควบคมตลาดทาเทยบเรอทาขามและทจอดรถ
(4) การสาธารณปโภคและการกอสรางอน ๆ
(5) การสาธารณปการ
(6) การสงเสรม การฝก และการประกอบอาชพ
(7) การพาณชย และการสงเสรมการลงทน
(8) การสงเสรมการทองเทยว
(9) การจดการศกษา
(10) การสงคมสงเคราะห และการพฒนาคณภาพชวตเดก สตร
คนชรา และผดอยโอกาส
(11) การบำรงรกษาศลปะ จารตประเพณ ภมปญญาทองถน
และวฒนธรรมอนดของทองถน
(12) การปรบปรงแหลงชมชนแออดและการจดการเกยวกบทอยอาศย
22 ตฆองรองปาว 23ณรงค ชนสาร
(13) การจดใหมและบำรงรกษาสถานทพกผอนหยอนใจ
(14) การสงเสรมกฬา
(15) การสงเสรมประชาธปไตย ความเสมอภาค และสทธเสรภาพ
ของประชาชน
(16) สงเสรมการมสวนรวมของราษฎรในการพฒนาทองถน
(17) การรกษาความสะอาดและความเปนระเบยบเรยบรอยของบานเมอง
(18) การกำจดมลฝอย สงปฏกล และนำเสย
(19) การสาธารณสข การอนามยครอบครว และการรกษาพยาบาล
(20) การจดใหมและควบคมสสานและฌาปนสถาน
(21) การควบคมการเลยงสตว
(22) การจดใหมและควบคมการฆาสตว
(23) การรกษาความปลอดภย ความเปนระเบยบเรยบรอย
และการอนามย โรงมหรสพ และสาธารณสถานอน ๆ
(24) การจดการ การบำรงรกษา และการใชประโยชนจากปาไม ทดน
ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม
(25) การผงเมอง
(26) การขนสงและการวศวกรรมจราจร
(27) การดแลรกษาทสาธารณะ
(28) การควบคมอาคาร
(29) การปองกนและบรรเทาสาธารณภย
(30) การรกษาความสงบเรยบรอย การสงเสรมและสนบสนน
การปองกน และรกษาความปลอดภยในชวตและทรพยสน
(31) กจการอนใดทเปนผลประโยชนของประชาชนในทองถนตามท
คณะกรรมการประกาศกำหนดมาตรา 17 ความวา ภายใตบงคบ
มาตรา 16 ใหองคการบรหารสวนจงหวดมอำนาจและหนาทใน
การจดระบบบรการสาธารณะเพอประโยชนของประชาชน
ในทองถนของตนเอง ดงน
(1) การจดทำแผนพฒนาทองถนของตนเอง และประสานการจดทำ
แผนพฒนาจงหวดตามระเบยบทคณะรฐมนตรกำหนด
(2) การสนบสนนองคกรปกครองสวนทองถนอนในการพฒนาทองถน
(3)การประสานและใหความรวมมอในการปฏบตหนาทขององคกร
ปกครองสวนทองถนอน
(4) การแบงสรรเงนซงตามกฎหมายจะตองแบงใหแกองคกรปกครอง
สวนทองถนอน
(5) การคมครอง ดแล และบำรงรกษาปาไม ทดน ทรพยากรธรรมชาต
และสงแวดลอม
(6) การจดการศกษา
(7) การสงเสรมประชาธปไตย ความเสมอภาค และสทธเสรภาพ
ของประชาชน
(8) การสงเสรมการมสวนรวมของราษฎรในการพฒนาทองถน
(9) การสงเสรมการพฒนาเทคโนโลยทเหมาะสม
(10) การจดตงและดแลระบบบำบดนำเสยรวม
(11) การกำจดมลฝอยและสงปฏกลรวม
(12) การจดการสงแวดลอมและมลพษตาง ๆ
(13) การจดการและดแลสถานขนสงทงทางบกและทางนำ
(14) การสงเสรมการทองเทยว
(15) การพาณชย การสงเสรมการลงทน และการทำกจการไมวาจะ
ดำเนนการเองหรอรวมกบบคคลอนหรอจากสหการ
(16) การสรางและบำรงรกษาทางบกและทางนำทเชอมตอระหวาง
องคกรปกครองสวนทองถนอน
(17) การจดตงและดแลตลาดกลาง
(18) การสงเสรมการกฬา จารตประเพณ และวฒนธรรมอนดงาม
ของทองถน
(19) การจดใหมโรงพยาบาลจงหวด การรกษาพยาบาล การปองกน
และควบคมโรคตดตอ
(20) การจดใหมพพธภณฑและหอจดหมายเหต
(21) การขนสงมวลชนและการวศวกรรมจราจร
(22) การปองกนและบรรเทาสาธารณภย
(23) การจดใหมระบบรกษาความสงบเรยบรอยในจงหวด
(24) จดทำกจการใดอนเปนอำนาจและหนาทขององคกรปกครองสวน
24 ตฆองรองปาว 25ณรงค ชนสาร
ทองถนอนทอยในเขตและกจการนนเปนการสมควรใหองคกรปกครองสวนทองถน
อนรวมกนดำเนนการหรอใหองคการบรหารสวนจงหวดจดทำ ทงน ตามท
คณะกรรมการประกาศกำหนด
(25) สนบสนนหรอชวยเหลอสวนราชการ หรอองคกรปกครองสวน
ทองถนอนในการพฒนาทองถน
(26) การใหบรการแก เอกชน สวนราชการ หนวยงานของรฐ
รฐวสาหกจ หรอองคกรปกครองสวนทองถนอน
(27) การสงคมสงเคราะห และการพฒนาคณภาพชวตเดก สตร คนชรา
และผดอยโอกาส
(28) จดทำกจการอนใดตามทกำหนดไวในพระราชบญญตนหรอ
กฎหมายอนกำหนดใหเปนอำนาจและหนาทขององคการบรหารสวนจงหวด
(29) กจการอนใดทเปนผลประโยชนของประชาชนในทองถนตามท
คณะกรรมการประกาศกำหนด
มาตรา 18 ความวา ใหกรงเทพมหานครมอำนาจและหนาทในการจด
ระบบบรการ สาธารณะเพอประโยชนของประชาชนในทองถนของตนเองตาม
มาตรา 16 และ มาตรา 17
มาตรา 30 ความวา แผนการกระจายอำนาจใหแกองคกรปกครองสวน
ทองถนใหดำเนนการดงน
(1) ใหดำเนนการถายโอนภารกจการใหบรการสาธารณะทรฐดำเนนการ
อยในวนทพระราชบญญตนใชบงคบแกองคกรปกครองสวนทองถนภายใน
กำหนดเวลา ดงน
(ก) ภารกจทเปนการดำเนนการซำซอนระหวางรฐและองคกรปกครอง
สวนทองถน หรอภารกจทรฐจดใหบรการในเขตขององคกร
ปกครองสวนทองถนนน ใหดำเนนการใหเสรจสนภายในสป
(ข) ภารกจทรฐจดใหบรการในเขตขององคกรปกครองสวนทองถนและ
กระทบถงองคกรปกครองสวนทองถนอน ใหดำเนนการใหเสรจสน
ภายในสป
(ค) ภารกจทเปนการดำเนนงานตามนโยบายของรฐบาล ใหดำเนนการ
ใหเสรจสนภายในสป
(2) กำหนดขอบเขตความรบผดชอบในการใหบรการสาธารณะของรฐ
และขององคกรปกครองสวนทองถน และระหวางองคกรปกครองสวนทองถน
ดวยกนเองตามอำนาจและหนาททกำหนดไวในพระราชบญญตนใหชดเจน โดย
ในระยะแรกอาจกำหนดภารกจขององคกรปกครองสวนทองถนใหแตกตางกนได
โดยใหเปนไปตามความพรอมขององคกรปกครองสวนทองถนแตละแหง ซงตอง
พจารณาจากรายไดและบคลากรขององคกรปกครองสวนทองถนนน จำนวน
ประชากร คาใชจายในการดำเนนงาน ตลอดจนคณภาพในการใหบรการท
ประชาชนจะไดรบ ทงน ตองไมเกนระยะเวลาสบป
(3) กำหนดแนวทางและหลกเกณฑใหรฐทำหนาทประสานความรวมมอ
และชวยเหลอการดำเนนงานขององคกรปกครองสวนทองถนใหมประสทธภาพ
(4) กำหนดการจดสรรภาษและอากร เงนอดหนน และรายไดอนใหแก
องคกรปกครองสวนทองถน เพอใหสอดคลองกบการดำเนนการตามอำนาจ และ
หนาทขององคกรปกครองสวนทองถนแตละประเภทอยางเหมาะสม โดยในชวง
ระยะเวลาไมเกน พ.ศ. 2544 ใหองคกรปกครองสวนทองถนมรายได เพมขนคด
เปนสดสวนตอรายไดของรฐบาลไมนอยกวารอยละยสบ และในชวงระยะเวลาไม
เกน พ.ศ. 2549 ใหองคกรปกครองสวนทองถนมรายได เพมขนคดเปนสดสวน
ตอรายไดของรฐบาลในอตราไมนอยกวารอยละสามสบหา ทงน โดยการเพม
สดสวนตามระยะเวลาทเหมาะสมแกการพฒนา ใหองคกรปกครองสวนทองถน
สามารถดำเนนกจการบรการสาธารณะไดดวยตนเอง และโดยการจดสรรสดสวน
ทเปนธรรมแกองคกรปกครองสวนทองถน โดยคำนงถงรายไดขององคกร
ปกครองสวนทองถนนนดวย
(5) การจดตงงบประมาณรายจายประจำปในสวนทเกยวกบการบรการ
สาธารณะในเขตองคกรปกครองสวนทองถน ใหรฐจดสรรเงนอดหนนใหเปนไป
ตามความจำเปนและความตองการขององคกรปกครองสวนทองถนนน
มาตรา 32 ความวา ใหคณะกรรมการดำเนนการจดทำแผนปฏบตการ
เพอกำหนดขนตอนการกระจายอำนาจตามแผนการกระจายอำนาจใหแกองคกร
ปกครองสวนทองถน โดยอยางนอยตองมสาระสำคญดงตอไปน
(1) กำหนดรายละเอยดของอำนาจหนาทในการใหบรการสาธารณะท
องคกรปกครองสวนทองถนแตละรปแบบจะตองกระทำโดยในกรณใดเปน
อำนาจและหนาทท เกยวของกบการดำเนนการของรฐหรอระหวางองคกร
ปกครองสวนทองถนดวยกน ใหกำหนดแนวทางวธปฏบตเพอประสานการ
2� ตฆองรองปาว 2�ณรงค ชนสาร
ดำเนนการใหเกดประโยชนแกสวนรวม
(2) กำหนดหลกเกณฑและวธดำเนนการในการจดสรรสดสวนภาษและ
อากรใหเพยงพอแกการดำเนนการตามอำนาจและหนาททกำหนดใหเปน
อำนาจและหนาทขององคกรปกครองสวนทองถน ทงน โดยตองคำนงถงภาระ
หนาทของรฐในการใหบรการสาธารณะเปนสวนรวมดวย
(3) รายละเอยดเกยวกบการเสนอใหแกไขหรอจดใหมกฎหมายทจำเปน
เพอดำเนนการตามแผนการกระจายอำนาจใหแกองคกรปกครองสวนทองถน
(4) จดระบบการบรหารงานบคคลขององคกรปกครองสวนทองถน โดย
กำหนดนโยบายและมาตรการการกระจายบคลากรจากราชการสวนกลาง และ
ราชการสวนภมภาคไปสสวนทองถน โดยการสรางระบบการถายเทกำลงคนส
ทองถน และสรางระบบความกาวหนาสายอาชพทเหมาะสม แผนปฏบตการตาม
วรรคหนงตองกำหนดรายละเอยดวธปฏบต และกำหนดหนวยงานทมหนาทรบ
ผดชอบ รวมทงระยะเวลาในการดำเนนการใหชดเจนดวย
จากทยกกฎหมายมาอางจะเหนวากฎหมายทกฉบบใหรวมมอกนจดการ
ศกษาและบอกหนาทไวเรยบรอยยกเวน พรบ.กำหนดแผนและขนตอนการ
กระจายอำนาจใหแกองคกรปกครองทบอกวาใหถายโอนภารกจการใหบรการ
สาธารณะทรฐดำเนนการอยใหแกองคกรปกครองสวนทองถนโดยมเงอนเวลา
กำกบ
พรบ.การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 มาตรา 39 กำหนดใหกระทรวง
กระจายอำนาจทางการบรหารและการจดการศกษาทงดานวชาการ งบประมาณ
การบรหารบคคลและการบรหารทวไปไปยงคณะกรรมการ และสำนกงานเขต
พนทการศกษาและสถานศกษาในเขตพนทการศกษาโดยตรง หลกเกณฑและวธ
การกระจายอำนาจดงกลาว ใหเปนไปตามทกำหนดไวในกฎกระทรวง
พรบ.กระทรวงศกษาธการ กำหนดใหมการกระจายอำนาจไปยง
สถานศกษาโดยตรง และสถานศกษาเปนนตบคคล
พรบ.ครและบคลากรทางการศกษา ผบรหารสถานศกษามอำนาจ
บรหารงานบคคล บรหารการเงน ดำเนนการพสดดวยตนเอง ความเบดเสรจจง
อยทสถานศกษา
จะเหนวาถาพจารณาเฉพาะหลกการแลวความขดแยงคงมอยตลอดไป
ในเรองแนวคดการจดการศกษา แตหากมองจดหมายของการจดการคอ
การศกษาตลอดชวตและสรางสงคมใหเปนสงคมแหงการเรยนรเพอใหเดกเกง ด
และมความสขแลวใครจดกไดเพยงแตทำงานรวมกนเพอประโยชนของชาต
หรอหาก อปท. ตองการจดการศกษา กตงโรงเรยนขนมาใหมยอมสามารถ
ทำได อยายดแตหลกการ ใหพจารณาความมงหมายดวย จรงไหมครบ.
2� ตฆองรองปาว 2�ณรงค ชนสาร
เมอวนปใหม 2549 พระบาทสมเดจพระเจาอยหว ไดพระราชทานพร
ปใหมแกพสกนกรชาวไทย ความในกระแสพระราชดำรสความวา “ความ
ปรารถนาของแตละคนคงไมแตกตางกนนก คอ ปรารถนาสขกายสบายใจ
ความสมบรณดวยพลานามย ดวยทรพย ดวยเกยรตยศ พรอมทงความสงบ
รมเยน พดถงความสงบรมเยน อาจแยกไดเปนสองสวน คอ ความสงบ
ภายนอก กบความสงบภายใน ภายนอกไดแกความเปนอยและสภาวะ
แวดลอมทเปนปกต ไมมภยอนตรายหรอความยงยากเดอดรอน เชน นำทวม
ไฟไหม หรอการขดแยงมงรายทำลายกน ภายในไดแก จตใจทสะอาดแจมใส
ไมมกงวล ไมมความขนเคองขดของ จตใจทสะอาดและสงบนสำคญมาก
เพราะทำใหบคคลมสตรตว มวจารณญาณเทยงตรงถกตอง สามารถคดอาน
สรางสรรคสงทจะอำนวยความประโยชนสข ความเจรญกาวหนา ตลอดจน
ชอเสยง เกยรตคณ อนเปนสงทแตละคนตองการใหสมฤทธผลได ในปใหมน
ขาพเจาจงขอใหทานทงหลายพยายามทำความคดจตใจใหสงบแจมใส
ทำความเขาใจอนดในกนและกนใหเกดขน ผททำประโยชนเกอกลกน กควร
แสดงไมตรตอบขอบใจกนดวยความรกความหวงด ทกคนทกฝายจะได
สามารถรวมมอ รวมความคดกน ปฏบตงานของตน ของชาต ใหดำเนน
กาวหนาไปโดยราบรนและมนคง บรรลถงจดประสงคตามทมงหมาย”
เมอไมนานมาน ตามขาวหนาหนงสอพมพ ประเทศภฎาน เปนประเทศ
ทมความสขมวลรวมประชาชาต (Gross National Happiness หรอ GNH) ซง
ประเทศนเปนประเทศเลกๆ อยใตธเบต อยเหนออนเดย มประชากรประมาณ
7 แสนหาหมนคน กษตรยวงชกแหงราชอาณาจกรภฎานเหนวารายไดตอหวท
มากมายทวมทน มไดแปลวาคนในประเทศนนจะมความสข เพราะความสขเปน
นามธรรมใชเงนวดไมได ประชาชนภฎานจงมความสขกบความอดมสมบรณของ
ทรพยากรธรรมชาต การรกษาขนบธรรมเนยมประเพณวฒนธรรมและประเทศม
ความยากจน การปกครองทเปนธรรม ทสำคญดวยแรงศรทธาในพระพทธศาสนา ทชาวภฎาน
พอใจในสงทตนมและถอวา ความโลภเปนบาป
ความยากจนเปนภาษาไทยกลาง แตความยากจนในความหมายของคน
อสาน คอ ทกข มคำพงเพยทางอสานวา “ทกขบมเสอผา (ผา) ผาเฮอนเพยง
ไดลอย ทกขบมเขา (ขาว) อยทองสงสลอยเปน” หมายความวา แมจะยากจน
ไมมเสอผาสวมใสยงหลบลไปอยทไหนกได แมฝาบานจะพง แตหากไมมอาหาร
ในทองแลวจะหลบลอยทใดกหนความหวโหยไมได เหมอนหลบหนความตาย
ซอนตวอยทใด ยมทตกหาเจอ มนษยเราเกดมาปจจยพนฐานตองม คอ อาหาร
เครองนงหม ทอยอาศยและยารกษาโรค หากขาดสงใดสงหนงชวตจะขาด
ดลยภาพไปดวยและเชอมนวาหากมนษยมปจจยพนฐานแลว สงทตามมาคอ
ความสขตามประสาปถชนทวไปพงมพงไดรบ
ปจจบนความยากจนหวโหยเปนปญหาของประชากรโลกและเกอบคอน
โลก อกสบปขางหนาองคการสหประชาชาตไดคาดการณอกวาอาหารจะไม
เพยงพอตอการเพมของประชากรในอตราการเกดทเปนอย โดยเฉพาะประเทศ
ดอยพฒนา รฐบาลไทยโดยการนำของนายกรฐมนตร พ.ต.ท.ดร.ทกษณ ชนวตร
ไดตอสกบความยากจนของคนทงประเทศผานมา 1 สมยของรฐบาล กำลงเขาส
สมยท 2 ทำทาจะยากจนลง (นผมวาตามหนงสอพมพ) จนตองไปเชญ พลเอก
ชวลต ยงใจยทธ นายกรฐมนตรคนท 22 มาเปนประธานแกปญหาความยากจน
ให เพราะทราบวาทานเปนบคคลทเขาใจปญหานมากทสด และทำงานแกปญหา
ความยากจนมาเปนเวลาทยาวนาน อยางไรกตาม ผมเคยฟง พลเอก ชวลต ยงใจยทธ
ปรารภตลอดเวลาวา การแกปญหาความยากจนจะตองแกปญหาเชงโครงสราง
ตงแตระบบการศกษา ตวบทกฎหมาย ดน ทรพยากรธรรมชาต และทสำคญ
ทสด ความยากจนจะตองแกปญหาโดยคนจนโดยคนในหมบานผานแผนแมบท
พฒนาชมชน อยาพฒนาตามแผนฯ ของสภาพฒนฯ เหมอนกบหลายๆ แผนท
ผานมาเพราะแกปญหาไมถกท
บรรดานกพฒนามนษยทงหลายของไทยเรา มความเหนตรงกนวาวงวน
ชวตของคนไทยทยากจะสลดใหพนคอ ความโง ความจนและความเจบปวย
จดเรมตนของการแกปญหาทง 3 ประการ กยงถกเถยงกนอยวาจะแกทความโง
ความจนหรอความเจบปวยกอน ความโง ความจน และความเจบปวยมความ
หมายอยในตวและไมจำเปนตองแปล พอเอยถงกเขาใจตรงกนเพยงแตวาทศนะ
ตอความโง ความจนและความเจบปวยจะไมตรงกนรวมทงเครองมอวดดวย
30 ตฆองรองปาว 31ณรงค ชนสาร
จงหวดนครพนมไดรบการประเมนจาก UNDP วาเปนจงหวดทยากจน
ทสดในประเทศไทย ลำดบท 76 ของประเทศ ขาวออกมาใหมๆ ชอคความรสก
ของคนทงจงหวดเพราะไปไหนคนกถามวาจรงหรอไม ตวเลขทออกมาวา
นครพนมยากจนทสดกมาจากเครองมอท UNDP กำหนด ถามวาคนทถกวด
ความสขไดรวมกำหนดเกณฑของเครองมอหรอไม หลายคนตอบวาไมทราบ
อาจเคยตอบคำถามตามทมผสำรวจ แตไมเคยเหนเครองวด นกวชาการดาน
ตางๆ พยายามทจะสรางเครองมอ หาตวเลขมาวดความสขของมนษยและนำไป
ใหคนทรบผดชอบพฒนาใหมนษยไดรบสงเหลานน เชน รายไดตอปตอคนตอ
ครวเรอน เปนผลตภณฑมวลรวมของประเทศ (GDP) รายไดผลตภณฑมวลรวม
ของจงหวด (GPP) ในวงแคบ หากรายไดตอหวตำไมเปนไปตามมาตรฐาน
ผรบผดชอบตองพยายามยกระดบรายไดใหสงขน เพอหวงจะใหคนมความสข
พดงายๆ คอ ทำใหคนมรายไดสงขนรวยแลวจะไดมความสข คำถามทตามมา
คอ ความรวยทแทจรงคออะไร มมากแคไหนจงเรยกวารวย และความรวยทำให
มความสขจรงหรอไม
การแกปญหาความยากจนนน คำใหมทไดยนคอ ตองทำ “ประชาคม
หมบาน” ทำหลายเวทตามขนตอนจนออกมาเปนประชามตของหมบานหรอ
แผนแมบทชมชนตามภาษาทางราชการ เพอเสนอขอรบการสนบสนน ซงจะเปน
หนทางแกปญหาความยากจนแบบยงยน คดและทำอยางชาวบานเขาจะรระดบ
ความสขและอยอยางพอเพยง ซงหลายททำสำเรจมาแลวบางแหงจนรฐบาลได
ไปกำหนดเปนนโยบาย เชน ราคายางพารา ของคณลงประยงค รณรงค เปนตน
พระพรหมคณาภรณ (หลวงพอประยทธ) อางในเศรษฐศาสตรแนวพทธ
วา ความจนเปนทกขในโลก สงขารเปนทกขอยางยง ครบ บางทรจกละวาง
บาง บางททกขอาจหายไปเลย การยดตดนนเปนทกขทสด.
ความรนแรง
การใดทำแลวรอนใจภายหลง การนนไมด การใดทำแลวไมรอนใจ
ภายหลง การนนด การใดทำแลวไมรอนใจภายหลง ถงพรอมดวยประโยชน
ตนและประโยชนทาน การนนดมาก นคอพระพทธพจนเมอ 2,500 ป ลวงมา
แลว คงเปนพระพทธพจนทจะพสจนคำกลาวของ อลเบรต ไอนสไตน บดาแหง
ปรมาณ ซงเปนนกวทยาศาสตรทสนใจพระพทธศาสนาคนหนงไดกลาววา เมอ
วทยาศาสตรเจรญกาวหนาในระดบสงแลวจะเหลอเพยงพระพทธศาสนา
เทานนททนทานตอการพสจนทางวทยาศาสตรได
พระสารบตรซงเปนพระสาวกองคสำคญของพระพทธเจาไดออกบวชใน
พระพทธศาสนา เพราะไดฟงธรรมกบพระอสสช ซงเปนธรรมเบองตนวา
เยธมมาเหตปปพพวา เตสง เหตง ตถาคโต เตสญจะโย นโรโธจะ เอวงวาท
มหาสมโณ ซงแปลวา ธรรมทงหลายเกดแตเหต พระผมพระภาคเจาทรงแสดง
เหตแหงธรรมนน ตลอดจนความดบแหงธรรมนน
ผมนำพระพทธพจนและคำกลาวของนกวทยาศาสตรชอดงมากลาวนำ
เพราะประสงคจะใหผอานโยงถงปญหาความรนแรงทเกดขนขณะนวามสาเหต
แนนอน เพยงแตวาจะมาจากสาเหตใดบาง แตละปญหาเราแกไขถกตองหรอไม
ไดปรารภกบเพอนๆ พยายามทจะมองในเชงบวกวาความรนแรงทงหลายนาจะ
ลดลงจากการทมเทแกปญหาของทกฝาย แตการณกลบตรงกนขามความรนแรง
ไดใกลตวเราเขามาทกขณะแมแตททคดวาปลอดภยทสดภายในโรงเรยนสำหรบ
เดกๆ ยงเกดอบตเหตบอยครง เชน ประตเปดปดเขาออกโรงเรยนลมทบเดก
ประตฟตบอลลมทบเดก อปกรณเดกเลนทสนามทำใหเดกบาดเจบ เดกหน
โรงเรยนปนรวพลาดหลนลงมา เหลกแหลมทราวกำแพงโรงเรยนเสยบทม
หลอดลมตายหนาโรงเรยน แอบขโมยอาวธปนของพอแมไปยงกนถงบรเวณเสาธง
ชางรนแรงและสยดสยองจรงๆ ในหวอกของผทเปนพอแมขณะนลกกลบจาก
โรงเรยนถงบานดวยอาการปกตกโลงอกไปวนๆ
32 ตฆองรองปาว 33ณรงค ชนสาร 32ศรโคตรบร วรรณกรรมสองฝงโขง พหลกษณทางสงคม
เมอมปญหาความรนแรงเกดขนทกคนในสงคมกมองไปทระบบการ
ศกษา เรองของศลธรรม บางคนคดเลยเถดไปถงความเสอมโทรมของศาสนาซง
คดมากไป ความจรงแลวปญหาความรนแรงมความเกยวเนองเชงระบบ เชอมโยง
ทงการศกษา เศรษฐกจ สงคม การเมอง และอนๆ ในระบบสงคมของประเทศ
บางทปญหาตวบคคลเพยงคนเดยวกลบทำใหทกองคาพยพมวหมอง ประเภท
ปลาตายตวเดยวแตเนาเหมนทงของ เชน กรณพระสงฆดมสรา มวสกา พระ
ตอยตกนตอหนาญาตโยมทมาทำบญวนอาสาฬหบชา ผอำนวยการโรงเรยนเปน
พอเลาจดหาเดกบรการถงทในบางจงหวด เปนตน
เชอของความรนแรงสวนมากเรารบมาจากทางตะวนตกผานมาทางสอ
ทางการศกษา โดยเฉพาะนกการศกษาทไปศกษามาโดยตรงและกำลงมอทธพล
ตอการจดการศกษาอยในขณะน อาจารยประเวศ วะส กลาวไวอยางนารบฟงวา
ยทธศาสตรฝรงนนเขาแสวงหาความสขเพอดบทกข แตยทธศาสตรชาวพทธกลบ
แสวงหาวธการดบทกขเพอสรางความสข เพยงแคแนวคดนคงพอบอกกลาวไดวา
การแสวงหาความสขเพอดบทกขแบบตะวนตกนน มแตการทำลาย ทรพยากร
ทกชนดตองนำมาบำรงบำเรอใหเกดความสข จงเปนยทธศาสตรเพอ กาม - กน
- เกยรต สขภายนอกเทานน ในทางตรงกนขามยทธศาสตรเชงพทธ เนนการดบ
ทกขจากภายในคอการอบรมจตใจใหดงามประกอบไปดวย ศล สมาธ ปญญา
หากฝกไดจะรวา ความสขและความทกขเพยงผานไปผานมา ไมยดมนในตวตน
วาเปนของตนรบรแลวกผานไป การทำลายจะไมเกดขนเพราะไมมการสะสม ไม
หลงตามกเลสวางนเถอะ
กระแสปจจบนยทธศาสตรฝรงมอทธพลเหนอยทธศาสตรพทธมาก ม
การแสวงหาโดยการแขงขนทรนแรง แบบตาตอตาฟนตอฟน เพราะคดวาสงทได
มานนคอความสข ขาวนกเรยนนกศกษายงเพอนนกเรยน คร อาจารย ตายท
สหรฐอเมรกา ทเยอรมนเรากคดวาจะเกดแคทโนนเทานน เพราะอยไกลคนละ
ฟากฟา แตบดนเหตการณไดมาถงเมองไทยแลว มนเปนความเจบปวดสำหรบ
บคคลผประกอบวชาชพครมากและเปนความวตกกงวลตอไปดวย เพราะไม
ทราบวาประวตศาสตรจะซำรอยอกหรอไม
ความรนแรงทงหลายทเกดขน เพราะความอยากของแตละคนไปลำเสน
คนอนและยอแยงทจะใหเปนของตนเองเพยงคนเดยว เรยกวาเอาแตได แต
สภาพจรงของชวตแลว มทงไดและเสย มทงใหและรบ
กรณเดกชายจะตามไปยงเพอนหญง แตตองยงญาตของเพอนหญงและ
ฆาตวเองตายตามหนโทษนน พอแมออกรายการทางโทรทศนวา เขาเลยงลกเขา
อยางดทสด ใหทกสงทกอยาง ไมเชอวาลกจะมพฤตกรรมเชนน นาคดวาคำวา
“ดทสด” ของเขาคออะไร มาตรฐานตนเอง (แบบเขาใจผด) หรอมาตรฐานการ
เลยงทวไป
กอนทสงคมไทยจะมเชอของความรนแรงมากกวาน เราผใหญทมสวน
รบผดชอบตอสงคม ควรมาชวยกนสรางและใหความรกความอบอนแกเดก ซง
ขอเสนอหลกงายๆดงน
1.ใหความรกทถกตองแกเดก โดยหลกพรหมวหารส ขอใหผอานไป
ขยายความจากแนวคดของพระธรรมปฎก ซงมความละเอยดและชดเจนมาก
2. ดำเนนชวตแบบวถชาวพทธ หรอ ยทธศาสตรเชงพทธ ใชนอย กนนอย
ละวางและมสต
ทง 2 ประการทนำเสนอนเปนสงทมอยในบรบทของสงคมไทย เพราะ
ความเคยชนเราจงมองขาม แตหากทำไดสงคมจะสงบสขมากขน การตามฆา
ลางผลาญในตะวนออกกลางขณะน ทายทสดคำตอบ คอ เพอตนเอง
สบนนมตของพระเจาปเสนทโกศลขอท 3 ทรงสบนนมต (ฝน) เหนฝง
พอแมโคทงหลายพากนดดกนนมลกของตวเอง พระพทธเจาใหคำทำนายวา
อนาคตตอไปภายภาคหนาโนนพอแมทงหลายจะไดอาศยกนหยาดเหงอแรงงาน
ของลกอาศยขาวปลาเครองอปโภคบรโภคตางๆ ทลกแสวงหามาเลยงพรอมทง
เงนทองกตองแบงปนใหพอแมไดจบจายใชสอย ในยคสมยนนพอแมตองเอาอก
เอาใจลกยงนก ตองประจบประแจงปะเหลาะลกอยเสมอ ถาพดตอลกดๆ ลกก
แบงปนเงนทองใหใชบาง ถาพอแมพดไมดกจะไมไดรบสวนแบงจากลกนเลย
เหตการณอยางน จะเกดมในภาคหนาโนน หากความรนแรงยงทวขน
เรอย เรายงจะมลกไดอาศยกนอยหรอ.
34 ตฆองรองปาว 35ณรงค ชนสาร
คำแชงของแทกซ
ผมอานหนงสอพมพมตชน ฉบบวนพธ ท 25 ก.ค.50 หนา 6 ไดใจ
ความโดยสรปวา นายแพทยสมยสงครามจากการตา อนโดนเซย ไดอาน
บทความซงเปนบทวจารณ (Commentary) เรอง Post power Syndrome,
Jail await former minister โดย Kornelius Pinba ใน The Jakrta
Post หนา 2 วนท 10 พฤษภาคม 2550 และแปลใหอาน โดยตงชอวา กลม
อาการหมดอำนาจ (Post Power syndrome) โดยสรปกคอ สมยอดต
ประธานาธบดซฮารโต ซงครองอำนาจอยยาวนานถง 32 ป จะมรฐมนตรหรอ
เจาหนาทของรฐหรอขาราชการรบใชอยมาก เปนประธานาธบดถง 4 คน รวมถง
คนปจจบนคอ นาย Susilo Bambang Yodhoyono คนปจจบน รฐมนตร
ขาราชการ พนกงานของรฐเหลาน จะรสกขมขนมากทสด เมอประธานาธบด
หมดอำนาจกหมดอภสทธ ตอมากถกคกคามใจอยางยงคอคกตาราง ทโชคราย
คอ คนทซฮารโตไมสามารถปกปองไดตองถกจำคก และเมอออกจากคกแลว
ซฮารโต กหมดอำนาจเสยแลว จงเปนโรคใหมทเรยกวา กลมอาการหมดอำนาจ
(Post Power Syndrome)
เมออานจบไดนำบทสรปจากบทความนเชอมโยงกบเหตการณหนง
เมอผมเรยกแทกซจากครสภาไปสนามบน ซงคนขบบอกวา คณรไหม คน
กลมนเกดชาตหนาเขาจะตาบอด หหนวก เปนใบและงอยเปลยเสยขา เพราะ
เขารบกวนชาวบาน รบกวนคนบรสทธเหนกบอกวาไมเหน เหนผดวาถก เหน
ถกวาผด ความจรงมาพดเทจ เอาคำเทจมาพดใหเปนจรง หลอกชาวบาน
รบกวนการหาอยหากนของชาวบาน ฯลฯ
นเปนคำพดของคนขบแทกซคนหนงในกรงเทพฯ ทผมวาจางใหเขามา
สงทสนามบนสวรรณภม ทานผอานคงเอะใจวาผมไดมาอยางไร และเขาจะแชง
ไดอยางไร ความเปนไปเปนมามนเปนดงนครบ
ผมโบกแทกซตามปกตนแหละและไมเคยคดเจาะจงวาจะเลอกใคร คน
ไหนวางเรากโบกขนเทานนเอง ทกทายถามกนวาจะไปไหนแลวผมกขนรถ ใน
ความเงยบนนกไดฟงวทยในรถไมทราบสถานใด เสยงทออกมาจากวทยเปน
คำสอนจากพระคณเจาทเทศนาสอนประชาชน ถาจำเสยงไมผดนาจะเปน
พระพรหมคณาภรณ เพราะเคยฟงทาน เคยอานหนงสอททานเขยนหลายเลม
ทวงทำนองการพดเนอหานาฟงมาก ฟงไปนานประมาณ 10 นาท จงเอยถามวา
โชเฟอรอารมณจงสขมฟงคำสอนอยางนทกวนหรอ ซงเขากตอบวาสวนมากจะ
ฟงเพราะคลายอารมณด และไดแตสงทดงามดวยผมนะตงใจจะทำตอ แกพด
เสยยาวเลยวา สงคมปจจบนไมรเปนอยางไร แยกไมออกระหวางคนเรยนหนงสอ
กบคนไมเรยนหนงสอ แยกคนมความรกบคนไมมความรออกจากกนไมได แยก
ไมออกวาอนไหนจรง อนไหนเทจไมรจะฟงใคร รสกสบสนมอมเมาชาวบานจน
โงหวไมขน และกตามดวยคำพดขางตนนนแหละทแกบอกวา “คนพวกนเกด
ชาตหนาจะหหนวก ตาบอด เปนใบเพราะมนโกหกประชาชน” สามญสำนก
ของความเปนครทำใหสมองผมเรมทำงานและชกจะสบสนเหมอนคนขบแทกซ
และทคดไปไกลกวานนคอ เคยจำนกวชาการเขาพดถงปญหาของสงคมไทยม
หลายประการและประการหนงทสำคญคอ การศกษาหลงทางและอาจเปนเพราะ
การศกษาหลงทางจงทำใหคนขบแทกซบอกวาคนเรยนหนงสอสงกบคนเรยนการ
ศกษาจบภาคบงคบไมแตกตางกน
ดวยตำแหนงหนาทการงานทรบผดชอบอย ขณะนทำใหเปนโอกาสอนด
ทไดพบปะกบบคคลหลายระดบ ทงขาราชการประจำ นกการเมอง ประชาชน
โดยเฉพาะนกเรยนนกศกษา กอดคดไมไดวาคำพดของคนขบแทกซจะปราศจาก
ความจรงเอาเสยเลย ปสองปมานชาวบานชาวเมองสบสนจรงๆ ทกคนมขออาง
เพอความชอบธรรมของตนเองทงนน บคคลทถกนำมาอางมากทสด คอ
ประชาชน (ประเภทหลบหหลบตาอาง) ในขณะทประชาชน ประเทศชาต
บอบชำจนยากทจะเยยวยา แตละกลมมกอางตนเองวาทำเพอสวนรวม เพอ
ประชาชน เพอประเทศชาต โดยเฉพาะ Mega Project ชอบมาก รกชาตจน
นำลายไหล มนอมนของตนเองคอยแสวงหาประโยชนไดทรพยสนมากฟอกเงน
เปดรานคาขายบงหนาหลอกลวงชาวบาน ลกษณะเชนนเหนกนทวไปและมาก
ดวย เมอคนมการศกษานำพาสงคมมวตรปฏบตทนาสงสย ซอนเรน ปากวา
ตาขยบจะไมใหประชาชนเขาสบสนอยางไร
3� ตฆองรองปาว 3�ณรงค ชนสาร
มนษยเดยวนเขาไมกลวบาป บางคนพดตดตลกวาไมอยากไปสวรรค
เมอตายแลวไมสนกเพราะคนนอย งานสำรวจงานวจยถามเดกและประชาชนเขา
บอกวาการปฏบตหนาทแมจะทจรตบางกยอมรบได มนชางขมขนใจจรงๆ ผ
ตอบแบบสอบถามอาจไมรดอกวา งานโครงการเปนรอยลานเขาทจรตเพยงเลก
นอยเพยงหนงเปอรเซนตกไมรเปนเงนเทาไรแลว เพราะมคนบญญตคำวา
บกพรองโดยสจรตนแหละ ทเมองไทยลำบากมาจนถงทกวนน และนกใกล
เทศกาลเลอกตงเขามาอกแลวขอใหพนองเตรยมหาผาเชดบนไดบานไวมากๆ
เพราะมนจะเปยกบนไดจะไมแหง
ผมดรายการขาวชอง 11 เมอตอนรฐมนตรของญปนฆาตวตายหนความ
ผดละอายทถกกลาวหาวาพวพนการทจรต พธกรคณอดศกด ศรสม พดบอกวา
ถาเปนเมองไทยคงไปงานศพนกการเมองไมเวนแตละวน
ครบ หากชาตหนามจรงและคำแชงของแทกซเปนจรง ชาตหนาหรอ
ชาตนเราคงเหนคนหหนวก ตาบอด เปนใบเดนเกลอนเมอง
คอยหลบกนเองนะครบ.
จดระเบยบนม
นม 1 น. อวยวะสวนทอยหนาอก โดยปกตม 2 เตา สวนนมของสตว
บางชนดอาจมหลายเตากได แมนม ราชาศพทวา พระนม, นำนม
เชน นมเนย ชอสงทเปนเตาเปนปมคลายนม เชน นมทองหลาง
นมหนปน นมจระเข, เรยกสงทเปนปยขาวหอหมตนผกกะเฉดวา
นมผกกะเฉด, เรยกสงทมลกษณะเปนปยขาวหอยอยตามขอ
พงพวยวา นมพงพวย
นมขน น. นมทมลกษณะขนและมรสหวานจด ไดจากการทำใหนำบางสวน
ในนำนมววระเหยไปแลวเตมนำตาล
นมตาบอด , นมบอด น. นมทหวบมเขาไป
นมตาสะแก น. นมทยนออกมาเหมอนตาไมสะแก
นม 2 นมะ (นะมะ) น. การนอบนอม, การเคารพ, การไหว
นมนาง 2 ชอหอยทะเลกาบเดยวชนด Trochus niloticus
นมนาง 3 ชอไมตนชนด Pouteria Cambodiana Baehni ลำตนมหนามแขง
นมสวรรค น.ชอไมพมขนาดเลกชนด Clerodendrum Paniculatum Linn
ขนตามทชมชน ทโคนใบมตอมนนๆ หลายตอม ดอกสแดงอมสม
ออกเปนชอตามยอด ผลเลกม 4 พ ใชทำยาได พนมสวรรค
กเรยก
ผมนำเรองนม ความหมายของนมตามพจนานกรมฉบบ
ราชบณฑตยสถาน พ.ศ. 2525 มาขนตน อยากจะบอกกลาววา คำวา นม ม
ความหมายทหลากหลายมาก มทงทเปนอวยวะของสตวเลยงลกดวยนม ชอสตว
ชอตนไม สงของ แต นม ใหมเอยมทไมมในพจนานกรมและกำลงออกฤทธเปน
พษตอรางกายสำหรบผดมนมผดประเภทออกอาการทองเฟอ เรอ เหมนเปรยว
อยขณะนคอ นมโรงเรยน
3� ตฆองรองปาว 3�ณรงค ชนสาร
เมอตอนเดก โรงเรยนทผมเรยนหนงสอไมมนมโรงเรยน พวกเดกๆ จงไมเคยไดดมและไมเคยรจก เดกบานนอกอยางผมจงกนแตปนปลา ปนกบ ปงปลา ปงกบ ออมเขยด แกงหนอไม ตมไข อาหารทงหลายหาเองตามธรรมชาตและเตบโตโดยธรรมชาตจรงๆ เมอเราเรมพฒนาตามแบบอยางตะวนตก โดยความมงหวงของผนำมาตงแตแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 1 ตอนเชาๆ จะไดยนประกาศทางวทยวา เดกวนนคอผใหญในวนขางหนา เดกในสมยปฏวตของขาพเจาตอง………ฟงดกเหมอนวาผใหญเรมใหความสำคญกบเดก มวนสำหรบเดกคอวนเดกแหงชาตซงหนงปกมครง สมยเดกๆ กฝนอยากใหถงวนนเพราะในความรสกผใหญไดแสดงนำใจแกเดกคอนขางมาก ไดรบประทานอาหาร ขนม นมเนย ทแบงปนจากผใหญ ความหมายตรงๆ กคอผใหญเรมแสดงความปรารถนาดตอเดก แตโลกนกเปนไปตามคำสอนในศาสนาจรงๆ มสขมทกขและเมอมความปรารถนาดกจะมความปรารถนารายแฝงอยเสมอ ซงภาษาสมยใหมเขาเรยกวา เหลอบ ปญหาของเดก การเจรญเตบโตของเดกไทย มกถกนำไปเปรยบเทยบกบการเจรญเตบโตของเดกตางชาตเสมอ โดยเฉพาะประเทศญปนเขาพฒนาประเทศแมจะบอบชำจากสงครามแตเขากรดหนา ลกษณะคนญปนทวา คนแคระ แกรนเตย เขากลายมาเปน คนโยงสงใหญ เรากพบวาเขาพฒนาเดกใหมการเจรญเตบโตไดเพราะมอาหารเปนปจจยหลกโดยเฉพาะอาหารเสรมคอ นม เมองไทยเรากจะเอาอยางบาง เพราะสามารถแกปญหาได 2 อยางพรอมกนคอ ปญหานำนมดบลนตลาดตามนโยบายของรฐบาล โดยคณะกรรมการนโยบายและมาตรการชวยเหลอเกษตรหรอ คชก. นมสวนหนงขายทวไปในทองตลาด อกสวนกผลกเขาสโรงเรยนเพอใหเดกไดดมนมเปนอาหารเสรมทเรารจกแพรหลายในนามนมโรงเรยน ในเวลาตอมา การสำรวจยอนหลงในประมาณ 5 ป รฐบาลใชงบประมาณใหกบโครงการอาหารเสรม (นม) หรอ นมโรงเรยนรวมแลวไมตำกวา 30,000 ลานบาท แตปรากฏวาราคานมดบตกตำและนำนมดบลนตลาดทกป เมอนมเขาสโรงเรยน ปญหาตางๆ ทยงไมศกษาวธดำเนนการครบกระบวนการจงเกดขนเชนการขนสง ระยะทาง การบรรจหบหอ การรกษาสภาพ ทำใหนมบดเนาเสยกอนจะถงเดก เรองคณภาพกมผหวงดประสงคราย นำนมผง หางนม เตมนำตาลใหหวานใสถงใหเดกดม ประเภทนำกรดแชเยน ทกขเวทนา
ทงหลายจงเกดกบเดกและผเกยวของเพราะนอกจากไมมคณภาพทางโภชนาการแลวยงบนทอนสขภาพดวย การจดเวรกชอป ปญหานมทงระบบเมอวนท 15 - 16 มถนายน 2544 ใชเปนแนวทางแกปญหารวมศนยทกรมปศสตวม 5 แนวทาง ในขอ 5 ในสวนของนมโรงเรยนใหมคณะกรรมการนมโรงเรยนขนโดยเฉพาะจากผผลตจนถง ผบรโภค การซอกซอเปนงวดๆ ได เพอใหไดนมทมคณภาพและมาตรฐาน โดยม 4 กลม เขามาดแล คอ กลมผประกอบการนมยเอชทและพาสเจอไรซ กลม ผแปรรปพาสเจอไรซรายเลก วทยาลยเกษตรฯ และสถาบนผลตนมทเกยวของและสหกรณโคนม มการจดโซนนงจำหนาย มองทงระบบกดด แตเมอมคนไมดสอดแทรกเขาไปและมอำนาจในเรองน ทำใหลำไมไผกลายเปนบองกญชา พระบรมราโชวาท….การปองกนคนไมดไมใหมอำนาจ… มาชดเจนในเรองนมากทสดในทศนะของผม กฎหมายตราสามดวง (ลกษณะผวเมย) บญญตเกยวกบ นมบกอกพรอง (กฎ ; โบ) วา ลกษณะของหญงทชายทำใหเสยความบรสทธและทอดทงไป เชน แลมนทำชแลวทอดหญงนนเสย ทานวามนทำใหลกหลาน นมบกอกพรอง ใหไหมชายผเลมดพอแมผเถาผแกนนโดยขนาฏ นเปนโทษจากทผชายกระทำกบหญงทอยในวยมครอบครว แตถาผชายทมตำแหนงหนาทการงานและมครอบครวแลวไปแยงนมเดกในโรงเรยนซงยงไมบรรลนตภาวะ ทำให นมบกอกพรอง สมควรไดรบโทษสถานใด เหนภาพ หนสายฝน บานเลขท 12 ตำบลสระค อำเภอสวรรณภม จงหวดรอยเอด แมลกออนวย 17 ป พงคลอดลกได 2 เดอน จดระบบเลยงลกตนเองดวยนมขางซายและใหลกลงกำพราทนางเกบมาเลยงดดนมจากเตาทางขางขวาเพราะกลวการตดเชอ พรอมกบตงชอใหลงวา นองเลก ตงชอใหลกสาววา นองไก เธอให นองเลก เปนพ นองไก ดวย ทงสองดดนมนางผใจดไปพรอมๆ กน มอของลงขางหนงกกอดกายแขนของลกสาวของเธอ พรอมกบดดนมอยางมความสข ผเปนแมใหนมอยางอยางปต เธอมความรกความผกพนเหมอนลกในไสและบอกวาจะเลยงลงนอยตวนจนกวาจะตายจากกนไปขาง เธอชางมากดวยเมตตา แมผมจะอบอนกบลงนอย…..แตผมกอายแมหนสายฝน… เธอไมมตำแหนงหนาทการงาน การศกษากตำตอยนก ไมจบปรญญา ตร - โท - เอก แตเธอกจดระเบยบนมไดดจง.
40 ตฆองรองปาว 41ณรงค ชนสาร
จดเปลยนและการจดการ
มภาษตจนกลาวไววา ทะเลกวางใหญไพศาล แตกยงมเรอเกยตนจนได
นกออกแบบรถยนตญปนทมชอเสยงยหอหนงกลาวถงการออกแบบ
รถยนตและไดรบความนยมไววา เมอเขาขนอยในทสงๆ เขาจะมองเหนขอบฟา
แลไปไกลสดสายตา
กบภาษตจนทยกมากลาว แสดงวาอะไรจะเกดมนกตองเกดความ
แนนอนคอความไมแนนอน แมทะเลจะกวางและลกเรอยงมาชนหนโสโครก
ทำไมกะลาสผเจนจบจงไมหลบไปในททะเลกวางๆ
กบนกออกแบบรถยนต แสดงวาจนตนาการของเขาไมมขอบเขตจำกด
และเปดกวางเสมอ จงสรางสรรคงานใหมออกมากระตนตอมความอยากไดอยเรอยๆ
จากผลการเลอกตงสมาชกสภาผแทนราษฎรของไทยเราเมอวนท 6
กมภาพนธ 2548 ทผานมากเชนเดยวกน ทำไมพรรคไทยรกไทยจงบอกกลาว
ตงแตตนๆ มาวาจะได ส.ส. ทง 2 ระบบ 350 คน ขนไป พรรคประชาธปตย
ขอเปนฝายคานและขอ ส.ส.ทง 2 ระบบจากประชาชน เกน 201 คน เพอจะได
ปฏบตหนาทอยางสะดวกแตกลบไดเพยง 97 คน ในขณะทพรรคมหาชนเปดตว
ครงแรกกออกมาแรงหวงจำนวน ส.ส. ทง 2 ระบบ จำนวน 100 คน ขนไป
แตผลออกมากลบปรากฏวาไดเพยง 2 คน ทจงหวดพจตรฐานเสยงใหญของ
ทปรกษาพรรคกลบไมได ส.ส. แมแตคนเดยว ไปไดทอบลราชธานและ
นครราชสมาซงไมใชฐานเสยง หากสรปอยางงายๆ กแสดงวา พรรคไมชวยอะไร
เขาเลยคะแนนทไดเปนความนยมในตวบคคลตางหาก นพดถงประเดนการไดมา
ของตวบคคล
ในประเดนการหาเสยง (หาคะแนน) นโยบายของพรรคนาจะเปน
ยทธศาสตรชโรง วาจะทำอะไรเพอชาวบานบาง ประชาชนฟงแลวเขาใจวาจะทำ
อะไร มคำอธบายงายๆ และมคำตอบทเปนไปได ไมใชเสนอไปแลวกเปนววพน
หลกมดคอตนเอง การปราศรยหาเสยงกเชนเดยวกน ดวยความเจรญดาน
สอสารและคมนาคม การนำวธหาเสยงเมอ พ.ศ. 2544 และยอนกลบไปมาใชก
เปนความลมเหลวตงแตเรมตนคด แมบางทองทถนนหนทางลำบากไปมาหากน
ไมได แตโทรศพททงระบบเคลอนทและโทรศพทบานเขากตอถงกนตลอดเวลา
คณพดอะไรทไหนเขากรายงานไปยงคตอสของคณตลอดเวลาเชนเดยวกน คณ
พดจบเขากรกนทงเมองวาคณพดอะไร ยกตวอยางหากคณไปพดหาเสยงทรอบ
นอกในชนบทวา สะพานขามแมนำโขงไมจำเปนตองสราง นำเงนทจะสราง
สะพานมาสรางถนนหนทางเขาหมบานจะดกวานน เปนการพดทดและถกตอง
ของคณเพราะชนบทเขาตองการถนนหนทาง แตหากคณใชประเดนเดยวกนนมา
หาเสยงในเขตเทศบาลเมองวา คณเหนดวยอยางยงในการสรางสะพานขาม
แมนำโขงเพราะจะไปมาหาสเพอนบานไดสะดวก เศรษฐกจจะดขนคณพดใน
เวลาทไลเลยกน 2 มาตรฐาน คณกเรมมปญหาเพราะคนทง 2 แหงเขารพรอม
กนดวยการสอสาร คณกจะกลายเปนคนไมจรงใจตอประชาชน การตสองหนา
ทำใหกลายเปนคนเจาเลห การหาเสยงโดยการกลาวรายโจมตฝายตรงกนขาม
ประเภทวาแบบสะใจ เหมอนการหาเสยงสมยกอนคณจะกกลายเปนไดโนเสารตว
สดทายทนทหรอแมแตการหาเสยงอาศยโวหารและวาทศลปไปวนๆ ประชาชน
กไดสงสอนพรรคการเมองมาแลวหลายพรรคจากการเลอกตงทผานมา ขณะน
ประชาชนมความอดอยากคบของในการดำรงชวต การฟง การพด แบบสราง
วมานในอากาศแลวไมทำใหชวตและความเปนอยเขาดขน ประชาชนจะไม
อดทนทฟงตอไป แมโลกจะหมนดวยความเรวเทาเดม แตจตใจของคนหมนเรว
กวาโลกหลายพนเทาและทกคนอยอยางมความหวง
ภาวะผนำยงเปนประเดนทสำคญในการสรางความเชอถอและตดสนใจ
ของคน ความทเปนคนมความร เปนนกวชาการ มองอนาคตไดยาวไกล คด
อะไรแบบองครวม สามารถนำพาประเทศชาตไปสจดหมายปลายทางได การพด
การจาทฉะฉาน กลาคด กลาตดสนใจ มสงใหมๆ มานำเสนอ สามารถนำไป
ปฏบตไดเปนผล เปนองคประกอบทจะเชญชวนใหคนเขามาเปนพนธมตรมากขน
จดเปลยนและการจดการ จากการเลอกตงทผานมาบอกอะไรสำหรบนกบรหาร
ผนำองคกรหรอผจะกระโจนสสนามการเมองไดหลายอยางเชน ประชาชน
ตองการนกบรหารมากกวานกการเมอง ประชาชนตองการผนำการเปลยนแปลง
มากกวาผใชวาทศลปไปวนๆ ประชาชนตองการนกปฏบตมากกวาการลอยตว
42 ตฆองรองปาว 43ณรงค ชนสาร
และซอเวลา และทสำคญคอ การแกปญหาตางๆ ตองใชวธการทหลากหลายไม
ยดมนหลกการเดยว ดงททานเตงเสยวผง กลาวไววา ไมสำคญวาแมวจะสอะไร
ขอใหจบหนไดกแลวกน
ถาทานขงตาขายไวทนกบนผาน ขายหนงตาจะจบนกไดเพยงหนงตว
เทานน แตถาทานทำขายทมตาเพยงตาเดยวทานจะจบนกไมไดเลย
คนเจาเลห เกงในการคดคำนวณ
ผร เกงในการคาดการณลวงหนา
นคอ จดเปลยนและการจดการ.
หมน ทานทตดตามความเคลอนไหวเกยวกบสขภาพคงไดรบทราบขาวทกำลงพดถงการตายอยางสงบหรอการตายอยางมศกดศรของมนษย บางประเทศเชน เนเธอรแลนด ไดผานกฎหมายใหผปวยมสทธเลอกไดวาจะตายอยางไรซงมคะแนนเสยงผานกฎหมาย 46 ตอ 28 เสยง แตกไดรบการตอตานจากบคคลภายนอกสภามากพอสมควร คำถามทตองการคำตอบคอ เมอเราเจบปวยและถงคราวตองตายเราจะตายอยางไร บางทานปวยดวยโรครายตองเจบปวดทกขทรมานเปนเวลานานหลายปรกษาไมหายจนเกดความเบอหนาย เกดความเครยด เปนโรคประสาท คดมาก ทงขาดเงนรกษาโรคและสรางความรำคาญใหกบญาตพนอง บางทานแอบฆาตวตายกม บางทานญาตพนองมฐานะกนำไป “ยอ” ชวตทโรงพยาบาลใหอยยาวนานทสดเทาทจะทำได แมจะนบถอยหลง จากปเปนเดอน จากเดอนเปนสปดาห จากสปดาหเปนวน จากวนเปนชวโมง จากชวโมงเปนนาทและถงวนาทสดทายกทำเพราะไมตองการใหคนทรกทสดลาลบไป ดวยการทมองเหนความทรมานจากการปวยนเองกระมงททำใหผอยใกลชดกบความตาย เชน หมอ เรมคดวาถงอยางไรเสยผปวยบางรายคงเสยชวตแนนอน รกษาไมหายแลว นาจะ ใหผปวยมสทธทเลอกวธตายได หรอผปวยเองกรตวไมอยากทนอยตอไปจะขอตายอยางสงบ อยางมศกดศรจะไดหรอไม ศกดศร คำนมความหมายกนใจนก เขาใจตรงกนโดยไมจำเปนตองแปล เพราะคำวาศกดศรคำเดยว ทำใหคนทำอะไรไดหลายอยางและพรอมทจะปกปองเกยรตยศของตนเองและพวกพอง คนดกมศกดศร คนไมดกมศกดศร โจรกมศกดศร ทกกลมอาชพกมศกดศรและรกศกดศร อยางไรกตามไมวาจะเปนศกดศรของกลมใด ศกดศรจะตองตงอยบนพนฐานของศลธรรมความดงามของสงคมจงจะเปนศกดศรทมเกยรต การเกดมามชวตเปนสงทยงยากมากสำหรบสตวเดรจฉานเชนพวกเรา
ตายอยางมศกดศร
44 ตฆองรองปาว 45ณรงค ชนสาร
ทงหลาย ดงทพระพทธองคไดตรสไววาสงททำไดยากยงในโลกนมสประการคอ การเกดเปนมนษย การรกษาชวต การเกดเปนพระพทธเจาและการไดฟงธรรมโดยตรงจากพระโอษฐของพระพทธเจา หากเราพจารณาอยางม วจารณญาณ พทธพจนททรงตรสไวไมมขอผดเพยนโตแยงเลย อยางเราๆ ทานๆ คดดกแลวกนวาแตละวนเราทำงานเพอแสวงหาอะไรถาไมใชปจจยส คอ อาหาร เครองนงหม ทอยอาศยและยารกษาโรค ไดเงนจากหยาดเหงอแรงงานมาเทาไรกแลกปจจยสประการนเพอรกษาชวตของตนเองและบรวาร เมอจะเกดกยาก เกดมาแลวรกษาชวตกยาก คนจงไมอยากตายทงทรวาตองตาย ความจรงเรองของความตายมนกคด นกเขยน นกปรชญากลาวไวมากมาย ซงสามารถหาอานหาศกษาไดโดยเฉพาะตามคำสอนในหลกศาสนาตางๆ ทงนโดยหวงใหทกคนไดเขาใจ “ชวต” ตามหลกของ “ไตรลกษณ” คอ เกดขน ตงอยและดบไป แตคนกไมอยากอานอาจเพราะสาเหตหลายประการเชน ความกลว ความไมอยากรบรความจรงและความประมาท โดยเฉพาะประการหลงนเกดกบทกคน เมอเราประมาทในชวตและไมพยายามทจะฝกตนเองใหรบรสงเหลาน ไมรจกเตรยมพรอมสงทตามมาคอ “ฟมฟาย” ชวตยงนาเวทนาเขาไปอก การตายอยางมสตจงเปนสงททกทานควรพจารณารวมกน สตคออะไร อยากใหทานไดศกษาหาความหมายเอง เพราะหากทานมสตทานจะมปญญาตามมา หากทานมสตทานจะตายอยางไรกไดเพราะคนมสตจะตายอยางธรรมชาตและสงบแนเพราะทานตายกอนตาย เมอวกฤตเศรษฐกจใหมๆ สถาบนการเงน โรงงานอตสาหกรรม ปดตวลง คนงานเดนทางกลบบานเพราะไมมงานทำโดยคดวา “กลบบานไปตายรง” ดกวา แตอยไดไมนานเพราะชนบทเปลยนไปมากททำกนไมม ธรรมชาตถกทำลายจงดนรนกลบเขาเมองหลวงอกครงเพอ “ไปตายเอาดาบหนา” เลยไมรวาทานเหลานนจะไปตายทไหน อยางนเรยกวาไมรทตายและตายอยางไมมสต ชวตนเกดมามทกข ลำบากยงนกในการรกษาชวต รำรวยมากกทกขเพราะรวยไมรเรอง หาเชากนคำชวตยงลำเคญ ดงนนเวลาจะจากโลกนไปทำไมตองทกขทรมานดวยและทำไมตองใหคนอนกำหนดวธตายใหตายเองเถดครบ ตายอยางมสตทามกลางความอบอนของวงศาคณาญาตพรอมกบฝากคณงามความดไวใหลกหลานไดยดถอเปนแบบอยาง ทานผรกลาวเตอนไววา จะสวดมนตเองหรอจะใหพระทานสวดให จะพนมมอไหวพระเองหรอจะใหสปเหรอจบมดให จะเขาวดเองหรอจะใหคนอนหามเขา.
เพราะความคดมนษยผคดวา ตนเองยงใหญเหนอคนอน เหนอ
ธรรมชาตเปนแนวความคดทตดฝงแนนวาตนเองแยกจากธรรมชาตและมงมนท
จะแสวงหาแนวทางทจะควบคมธรรมชาตใหอยหมดแลวใชธรรมชาตนนมาตอบ
สนองความตองการของตนเอง บำรงบำเรอความสขแกตน ธรรมชาตจงถก
ทำลายลงอยางทเหนและเกดภาวะความเสอมโทรมตามมาอยางนากลวทงเรอง
ดน นำ อากาศ โดยเฉพาะเรองดนนน แผนดนไมคอยจะหยดนง มการ
เคลอนไหวทเกดขนบอย หนกหนวงหลงเกด Tsunami เมอ 2 ปทผานมา แต
เปนทนาสงเกตวา มนษยรทงรวาภยพบตทางธรรมชาตนนเกดขนเพราะธรรมชาต
เสยดลยภาพ เพราะการทำลายทรพยากรธรรมชาตของมนษย แตมนษยกไมเคย
เฉลยวใจและถอยกลบมาสทตง และยงมงทำลายตอไปอก
เพราะความหยงยโสของมนษย ปญหาสงคมจงมมากมาย โดยเฉพาะ
ความเสอมทางคณธรรม จรยธรรมและเปนวกฤตของโลกอยในขณะน แตแทนท
มนษยจะโทษตนเองกลบบอกวา สงคมเสอมโทรม ศลธรรมเสอมลงเพราะ
ศาสนาเสอม ศาสนาเกดนนขนมาหลายป ศลธรรมยอมลงตามกาลเวลา นนคอ
มนษยโทษศาสนา แตหากใครพลกไปดคำสอน เชน เรองศลธรรม ศล 5 ขอ
อานแลวหากมนษยปฏบตตามไมมขอใดเลยทจะทำใหมนษยตำลงเสอมลง
หากปฏบตไดทง 5 ขอ ชวตความเปนปถชนจะมความสมบรณยงขนและสงคมก
จะมแตความสงบสขและทสำคญคำสอนเปน อกาลโก ดวย
มนษยกบการเมองกเชนเดยวกน ในโลกนตามธรรมชาตไดสรรคสราง
ทรพยากรเพอความเปนอยทสมดลและอยอยางพงพา แตการมมนษยซงถอวาม
สมองและพฒนาไดดกวาสตว ประเภทตางๆ พยายามทจะเขาไปจดการทง
ใชสอยและแบงปนผลประโยชน จงมทงการแยงและทำลาย กลายเปนการแยงชง
ทรพยากรเพอการสะสมทมากเกนความจำเปนในทสด ความจรงโดยหลกการนน
ทรพยากรทงหลายเปนสมบตกลาง ทมนษยตองใชรวมกนไมเปนของใครคนใด
นกการเมองกบการใชอำนาจ
4� ตฆองรองปาว 4�ณรงค ชนสาร
คนหนง เมอเปนสมบตกลางกตองหาคนกลาง(นกการเมอง)ไปดแลจดสรรใหทว
ถง โดยใหไปออกกฎเกณฑกตกา การใชทรพยากรอยางเปนธรรม และทกคนม
สทธเขาถงทรพยากรนนโดยเทาเทยมกนดวย กฎเกณฑตางๆ ทคณะกรรมการ
กลางไปตงมาใหทกคนปฏบตนนฉบบทเปนแมบทเรากเรยกวา รฐธรรมนญ หรอ
กฎหมายรฐธรรมนญ ซงถอเปนหลกสงสดของแตละประเทศ หลายประเทศ
เขยนเปนลายลกษณอกษร แตหลายประเทศกเปนธรรมเนยมประเพณอยางเชน
เมองไทยเราเปนประเภทลายลกษณอกษร มการใชและปรบปรงมาหลายฉบบ
ฉบบสดทายมผลบงคบใชเมอ พ.ศ. 2540 รฐธรรมนญฉบบนฝายจดทำ (สสร.)
กบอกวาดทสด เขยนรอบคอบทสด แตเมอใชมาครบ 4 ป กมปญหาตางๆ
มากมาย แลวกมคนเรมพดหนาหวา กฎหมายรฐธรรมนญมปญหาในการปฏบต
วธคดนกเหมอนกบทกลาวมาแลว คอ ศาสนาเสอมหรอคนเสอม ปญหา
รฐธรรมนญหรอปญหาคน
หากเราพลกเขาไปดขางในเนอหาสาระของรฐธรรมนญเราจะพบวา
กฎหมายเขยนไวคอนขางจะชดเจนรดกม มการกำหนดบทบาท แบงหนาทกนทำ
มองคกรอสระเขามาควบคม ถวงดล แตสดทายกเกดปญหากบองคกรอสระ
หลายองคกร เปนวกฤตการเมองมาจนถงวนน (10 ส.ค. 49) กกต. จดเลอกตง
คนกไมเชอถอ ฟองรองจนเขาคกเขาตารางขายหนาไปทวโลก คำถามคอ เปน
ปญหาทกฎหมายรฐธรรมนญหรอคน หากวารฐธรรมนญมปญหา แสดงวาคนจด
ทำไมรอบคอบ แตถาประมวลความจากสอ จากขอมลขาวสารทพอมพอฟงไดนำหนก
ของปญหานาจะอยทคนมากกวา ประเภทรหนาทแตไมทำตามหนาท รกฎหมาย
แตพยายามหาชองทางทจะไมปฏบตตามกฎหมาย มองคกรอสระแตทำงานไม
อสระ เพราะถกครอบงำดวยปจจยภายนอก เกดความหลงในตวตนของตน จง
ทำใหเกดปญหาไมมทสนสด ยกตวอยาง กฎหมายรฐธรรมนญของไทยฉบบ
ปจจบน ทใชควบคมสมาชกสภาผแทนราษฎร ไมใชใชตำแหนงหนาทกาวกาย
แทรกแซงฯ ตามมาตรา 111 บญญตวา สมาชกสภาผแทนราษฎรตองไมใช
สถานะหรอตำแหนงการเปนสมาชกสภาผแทนราษฎรเขาไปกาวกายหรอ
แทรกแซงการบรรจ แตงตง ยาย โอน เลอนตำแหนง และเลอนขนเงนเดอนของ
ขาราชการ ซงมตำแหนงหรอเงนเดอนประจำและมใชขาราชการการเมอง พนกงาน
หรอลกจางของหนวยงานของรฐ รฐวสาหกจ หรอราชการสวนทองถน หรอให
บคคลดงกลาวพนจากตำแหนง หากกระทำมาตรา 118 กำหนดโทษไวดงน
สมาชกภาพของสมาชกสภาผแทนราษฎรสนสดลงเมอ....()...กระทำการอนตอง
หามตามมาตรา 110 หรอมาตรา 111
แมจะมขอหามไว แตเหนหนงสอประเภทนจนชนตาและเหนอยางนา
สมเพชเวทนา ผกระทำดวย.......
ปญหาจงอยทคนมใชขอกำหนด.
4� ตฆองรองปาว 4�ณรงค ชนสาร
นกบรหารมออาชพ
อดมการณในการจดการศกษาของชาต ทคณะรฐมนตรให
ความเหนชอบ เมอวนท 26 ตลาคม 2547 คอ การจดการศกษาตลอดชวตและ
การสรางสงคมแหงการเรยนร โดยมมาตรฐานและวธการดำเนนงานเพอไปส
เปาหมายนน 3 ประการ ไดแก ผผานระบบการศกษาเปนคนด มความรและม
ความสข จดการศกษาโดยเนนผเรยนเปนสำคญ บรหารจดการโดยโรงเรยนเปน
ฐานและการสรางสงคมใหเปนสงคมแหงการเรยนร
ไดอานเอกสารฉบบนโดยละเอยดแลว สรปไดทนทวาอดมการณในการ
จดการศกษาของชาตมรฐธรรมนญเปนกรอบใหญ แลวมาท พรบ.การศกษาแหง
ชาตเปนฐานรองรบ เพอนำไปปฏบต ถอวาเปนมตใหมในการจดการศกษาททก
คนมองเหนเปาหมายทจะทำงานไดอยางชดเจน ขณะเดยวกน คร ผบรหาร
ควรทำความเขาใจประเดนใหชดเจนดวย ไมเชนนนจะหลงทาง และเสยเวลา
อาจสายเกนการแกไขได เพราะเมอทกอยางคอนขางจะสมบรณในสถานศกษา
ภาพของนกบรหารจะฉายแววออกมาตอนนแหละ เมอตอนทปฏบตหนาท
ผอำนวยการสำนกงานเขตพนทการศกษานครพนมเขต 2 ไดกำหนดอดมการณ
ในการจดการศกษาในแผนยทธศาสตรไววา จดการศกษาเพอแผนดนธรรม
แผนดนทอง ประเดนทครและผบรหารจะตองรบรและเปนผนำในการ
เปลยนแปลงคอ การเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสำคญ การบรหารโดยใช
โรงเรยนเปนฐานและการสรางสงคมแหงการเรยนรเพอไปสอดมการณทผผาน
ระบบการศกษาตองเปนคนด มความรและมความสข การสอนทเนนผเรยนเปน
สำคญ การสรางสงคมแหงการเรยนร เราพดกนมานานตงแต พรบ.การศกษา
แหงชาตมผลบงคบใชและปฏบตไดคอนขางด แมจะสบสนอยบางระหวางคำวา
นกเรยนเปนศนยกลางและนกเรยนเปนสำคญ การบรหารงานดานวชาการ
โรงเรยนไดดำเนนการเองดวยการจดทำหลกสตรสถานศกษา หลกการทองถน
ดานการเงนโดยเฉพาะเงนอดหนนเงนปจจยพนฐานไดโอนเขาบญชของโรงเรยน
ทกแหงทงหมดเพอไปใชจายในสถานศกษาตามแผนยทธศาสตรทจดทำขน
นอกจากน สพฐ. ยงไดมอบอำนาจใหสถานศกษามอำนาจบรหารจดการเกอบ
สมบรณ กอนท พรบ.ขาราชการครและบคลากรทางการศกษาจะมผลบงคบใช
ตงแตวนท 24 ธนวาคม 2548 และเมอ พรบ.ขาราชการครมผลบงคบใชการ
บรหารโดยใชโรงเรยนเปนฐาน ยงมความสมบรณยงขนทงดานการบงคบบญชา
การบรหารงานบคคล สรรหาบคคลเพอบรรจแตงตง อาทเชน การเลอนขน
เงนเดอน และเพมคาจาง การโยกยาย การอนญาตการลา การอนญาตใหไป
ราชการ รวมทงการทำนตกรรมสญญาตางๆ ตามบทบาทของโรงเรยนทเปน
นตบคคล สงทงหลายทงปวงกำลงหลงไหลไปยงสถานศกษาน คอ การกระจาย
อำนาจทมกฎหมายรบรองอยางจรงจง โดยเปาหมายคอ มงไปสอดมการณการ
จดการศกษาของชาต ซงทกคนจะตองรวมมอกนทำงานและไปใหถง ฉะนนหาก
วนนเราหนมาทบทวนแนวคด วธการทำงาน รวมทงยทธศาสตรอกสกครง นาจะ
ทำใหการทำงานของเราบรรลเปาหมาย สงทควรทำความเขาใจคอ
การศกษาคออะไร ชวตคออะไรและการศกษาตลอดชวตคออะไร
หมายความวาอยางไรและจะทำอยางไร จดเรมตนของการศกษาควรเรมเมอไร
เปาหมายการศกษาและเปาหมายของชวตเปนเรองเดยวกนหรอไม เราทำความ
เขาใจนเพอใหรหลกกอนแลวศกษาและสอนหรอบรหารใหไดผล เราทำความ
เขาใจนเพอใหเขาใจ เขาถงและพฒนาอยางถกตอง
ชวตคออะไร พดไปกหาประโยชนไม ความเปนไปของชวตวาอะไรเปน
อะไรตางหากทควรศกษาเพอทำใหเรามชวตอยอยางมความสข ความเปนไปของ
ชวต คอ เกด แก เจบ และตาย เมอชวตมความเปนไปอยางนคำตอบคอ การ
ศกษาตองเปนการศกษาตลอดชวต เพอใหเกดการปรบตวสอดคลองกบการเกด
แก เจบและตาย คำตอบของความเปนไปของชวต คอ เกด แก เจบ ตาย เราก
จะไดคำตอบตอไปวาการศกษากควรจะเรมตนตงแตมการเกด คอ มการศกษา
ตงแตอยในครรภของมารดา ฉะนน กอนทจะใหชวตนอยๆ ไปอยในครรภ
มารดาเรากตองใหการศกษาแกผทจะเปนพอแมเดกใหเขมแขง มรางกาย
สมบรณไมใชถายเชอทไมด (เลอดบวก) แกเดก ทำใหเขาหมดทางสตงแตอยใน
ทองแม จดน พระพรหมคณาภรณ ทานจงบอกวา การศกษาเรมตนเมอคนกนอย
เปนความเปนไปของชวตตามคำสอนของบรรพบรษเรา คอ สบปอาบนำบหนาว
ยสบปแนบสาวบเบอ สามสบปตนเมอกอนไก สสบปมอไขวหนาผากคนง หาสบป
50 ตฆองรองปาว 51ณรงค ชนสาร
ไปบถงหย หกสบปเปาขลยบดง เจดสบปผวหนงเปนลกรวก แปดสบปหนก
หนวกมาห เกาสบปลกหลานดนงรองไห รอยปไขกตายบไขกตาย ทศวยทกลาวมา
เปนมาตรฐานชวตทคนเฒาคนแกเชอวาในชวง 10 ป ของแตละวย ความเปนไป
ของชวตเปนไปอยางนน คลายๆ กบทานอยากจะสอนวา ชวตแตละวยลวงเลย
ไปนำกลบคนมาไมได จงอยาประมาท นนคอ จงเตรยมพรอมตลอดเวลา ฉะนน
เมอนกการศกษารบทราบอยางนแลวทกคนจะปฏเสธการศกษาตลอดชวตไมได
เพราะปญหาชวตมอยในทกวย ซงเหนไดจากขาวหนาหนงสอพมพ/สอตางๆ เรา
จงตองจดการศกษาเพอใหเขานำการศกษาไปพฒนาตนเอง เพราะการศกษาคอ
ชวตและชวตทดตองมการศกษา ขณะเดยวกนทกคนตองเดนเขาไปหาจดเรมตน
ของการศกษาใหถกตอง
อดมการณในการจดการศกษาของชาตคอ พลเมองไทยเปนคนดม
ความรและมความสข เปาหมายชวตตามหลกคำสอนของศาสนาคอละชว
ทำความดและทำใจใหบรสทธ เมอทกคนปฏบตตามคำสอนแลวรบประกนได
เลยวาชวตนเปนคนด มความรและมความสขแนนอน เมอพจารณาหลกคำสอน
ของศาสนาแลวเหนวา เหมอนภาชนะใบใหญและมคำวาเกง ดและมความสข
อยภายใน ทำใหเรามองเหนเปาหมายการศกษาและเปาหมายชวตเปนเรอง
เดยวกน จงมความจำเปนทตองจดการศกษาตลอดชวตโดยนกบรหารมออาชพ
โดยใชโรงเรยนเปนฐาน จงเปนเรองของผบรหารสถานศกษามออาชพทตอง
แสดงศกยภาพใหผมสวนไดเสยยอมรบและเชอถอ เพราะนนจะเปนคำตอบ
สดทายวาทานมความสามารถและทานจดการศกษาทำไม เพอใคร
อยางไรกตามวธการทำงานและยทธศาสตรการบรหารททำงานให
ประสบผลสำเรจนนมวธการมากมาย ในชวตของการเปนนกบรหารนน งานจะ
สำเรจหรอไม ขนอยกบความรความสามารถและกรรมเกาของนกบรหาร การ
เขาใจจดมงหมายขององคการ การไดรบความรวมมอจากบคคลในองคการ การ
ปฏบตตามขนบธรรมเนยมประเพณและไมมองขามภมปญญาทองถนลวนแตเปน
องคประกอบทสำคญ ตลอดระยะเวลาการทำงานทยาวนานในความเหนสวนตว
คณสมบตนกบรหารมออาชพ คอ
1. มวสยทศน (Vision)
2. เปนนกวชาการบรหาร (Academic Administrator)
3. นกปรงอาหาร (Cook)
4. เจาหลกการ (Principle; Ameboid movement)
5. นกแสวงหา (Creative)
เนองจากการบรหารเปนเรองของการทำงานกบคน วธแกปญหาทเปน
รปธรรมในเรองงานและคน
1. ตองศกษาและเขาใจมนษย ควรเขาใจตงแตอยในครรภมารดา
จนถงการคนสดน
2. เชอมนในศกยภาพของมนษยวา ทกคนตองการทำงานและเปนคนด
3. แกปญหาทกอยางทงระบบโครงสราง สรางความเขาใจวตถประสงค
มความยดหยน มการสอสารทด มความคดรเรมในการวนจฉยสงการ มอบ
อำนาจหนาทและความรบผดชอบ แลกเปลยนความคดเหนในวธการทำงานและ
สรางดลยภาพระหวางอารมณและเหตผล
การบรหารงานตามสภาพจรงนนมอะไรมากมายนอกเหนอจากตำราท
นกวชาการไดเขยนไวใหเราศกษา เราพบเหนมามากทนกวชาการเขยนตำราให
คนอานทงประเทศแตเมอถกเลอกใหนงในตำแหนงบรหารเทากบนำทานเขาส
หลกประหาร หลายคนไดดเพราะนกบรหาร แตกมสสานอกมากแหงสำหรบ
ฝงศพนกบรหาร การสรางวสยทศนในการทำงานจงไมใชการพดเชนนกแกว
นกขนทอง ความรอบรผสมผสานกบความมากหลายของประสบการณจงเปนสง
ทจำเปน ดงนน การมองความจรงทเปนสากล การมองความเปนมนษยทเปน
สากล การคดปจจบนการยดทางสายกลางในการแกปญหาการสรางญาณทศนะ
ใหเกดกบตนเองจงเปนสงจำเปน
รกำหนดวสยทศนอยางชดแจง
เกงชแจงหนาทงานฉะฉานใส
ยดหลกการสานปรงแตงแบงนำใจ
คดกาวไกลใฝสรางสรรคมนอดมการณ.
52 ตฆองรองปาว 53ณรงค ชนสาร
บรณาการ
หมน คำหลายคำออกจะเปนคำฮตตดตลาด หนงในจำนวนนนคอ
คำวา บรณาการ (Integrate) แมจะเปนคำๆ เดยว แตกมคนนำไปใชในความ
หมายทแตกตางกนไป ทงภาพลกและภาพกวาง บางคนถงกบบนพมพำออกมา
วา การทำงานแบบบรณาการน เขาทำมากอนแลว เพราะผบรหารตองเขาไปร
ทกจด แตกถกกลาวหา “ลวงลก” แตทำไมสมยนผบรหารเขาไปรทกจดจงเรยก
วา “บรณาการ”
คำวา บรณาการ พจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน อธบายวา
รากศพทเดมคอ บรณ, บรณ แปลวา เตม หากนำคำอนมาตอทายจะใหความ
หมายตางไปเปน บรณาการรวมหนวย แปลวา การนำหนวยทแยกๆ กน มา
รวมกนเขาเปนอนหนงอนเดยวกน
จะวาไปแลวในทางการศกษา เรานำคำวา บรณาการ มาใชหลายป
ดดกแลว ดวยเหตทวาการจดการเรยนการสอน การบรหาร มกไมมความ
สมบรณและไมมความเบดเสรจในตว จำเปนตองอาศยความหลากหลายและการ
ระดมทรพยากรมาชวยกน โดยหลกการดเหมอนด เชน โรงเรยน ก. มคร
วทยาศาสตร โรงเรยน ข. มครคอมพวเตอร โรงเรยน ค. มหองเรยนสอนดาน
ภาษา โรงเรยนทง 3 มารวมกน บรหารและใชทรพยากรรวมกน แตเมอเอาเขา
จรงๆ พอครจะขยบเทานนแหละตดขดปญหาไปหมดทกอยาง ครกตองถามหา
วาไปสอนโรงเรยนนมคานำมนหรอไม หองปฏบตการเคลอนทไมไดตองจดเดก
มาเรยนอกโรงเรยนหนง จะใชพาหนะจากไหนและไปอยางไร หรอแมแตครใน
โรงเรยนเดยวกน จะบรณาการสอนในวชาตางๆ ทสอนกลำบาก เชน เนอหาใน
วชาวทยาศาสตร จะมเรองเกยวกบสขศกษาอยดวย ครวทยาศาสตรกบอกวา
เนอหาเนนไปทางวทยาศาสตรทวไป แตเนอหาทางวชาสขศกษาเนนไปในเรอง
สขภาพรางกาย มนจงเปนเรองเดยวกนแตคนละแนวคด (เผลอๆ อาจไมยอม
กนดวย) เพราะตางคนตางกอยากสรางอาณาจกรของตนเอง
ภาพของคำวาบรณาการนนสวยหรเปนอดมคตเสยดวยซำ เพราะโดย
ตวของคำวาบรณาการ เหมอนไมมความขดแยงอะไรเลย มแตความกลมกลน
และเลอนไหลไปขางหนา แตความเปนจรงเตมไปดวยความขดแยง เพราะเมอ
ถงคราวจะลงมอปฏบตจรง ตางฝายตางกสงวนทาท สงวนทาทสวนตน สงวน
ทาทของหนวยงาน ถอความไดเปรยบไวนดๆ กยงด พอนานเขาการบรณาการก
กลายเปนความขดแยง ทงความขดแยงสวนตนและองคการ
ผมคดตามประสาไดทำงานมาหลายระดบ ทำงานกบหลายหนวยงาน
รวมทงผบงคบบญชาระดบสงคดวา ปจจยหลกของการบรณาการ นาจะม
องคประกอบหลายอยาง ทงทเปนปจจยเกอกล และปจจยกอใหเกดปญหาและ
อปสรรค แตทงสองปจจยนาจะไดแก ประเพณ วฒนธรรม ความสมพนธสวนตว
ความเปนญาตสนทมตรสหายรวมทงเชอชาต ศาสนาเดยวกน พบอะไรทำอะไรก
เออออหอหมกทงหมด ปจจยทกลาวมาจะสงเสรมการทำงานทงเกอกลและ
ขดแยง เปนทงภาพบวกและภาพลบ หากใชไมเปนหรอไมรจกแยกแยะ
เพราะแตละปจจยทกลาวมาลวนละเอยดออน เกยวของทกองครวมของมนษย
(รางกาย อารมณ สงคม และจตวญญาณ) ดงนนเพอปองกนปญหาดงกลาว ทก
หนวยงานทจะทำงานรวมกนแบบบรณาการจงตองรวมกำหนด วสยทศน พนธกจ
เปาหมาย และกลยทธในการทำงานดวยกน ใชเปาหมายเปนธงในการทำงาน
ขาวคราวความไมสงบในภาคใต จะเปนเพราะวายบ ศอ.บต. หรอ
เพราะตางฝายตางทำงานตามทวพากษวจารณหรอไมทราบ ไมอยากลวงลก แต
สงหนงทนาสงเกต คอ ยงพดมากเทาไร พดทาทายมากเทาไร เหตรายฆากน
ตายกเกดขนทกวนโดยเฉพาะเจาหนาทของรฐ การทำงานโดยไมรสาเหตของ
ปญหาทแทจรงกคงเหมอนตาบอดคลำชาง ผใหญทานหนงในรฐบาลให
สมภาษณอยางนารบฟงวา “หนวยงานตางๆ อยในพนทมานานหลายป แต
ถกปลนอาวธวนแลววนเลา แสดงวาเจาหนาทไมเปนมตรกบชาวบานเลย
หากทำใหชาวบานเขารกไฉนเลยจะไมบอกใหรขาวคราวเบาะแสบาง หรอวา
เกลอเปนหนอน”
ดงนน เรองของการบรณาการจงไมใชคำพดลอยๆ ทใครตางกยกมา
อางวา ขอใหทกฝายทำงานอยางบรณาการ เพราะแมแตโตะทำงานขางกนยงไม
บรณาการ หนวยงานทหองตดกนหนงสอยงเดนทางไปหากนใชเวลาเปนสปดาห
สาเหตทงานไมสามารถบรณาการเพราะทฐสวนตนและวฒนธรรมองคการเปน
ปจจยหลก จตใจทคบแคบกอใหเกดแตความขดแยง การชงดชงเดนไปส
54 ตฆองรองปาว 55ณรงค ชนสาร 55
เปาหมายแตละคน เปนอปสรรคอยางยงตอการบรณาการ
ในทศนะสวนตวคดวา คำวาบรณาการตรงกนขามกบวฒนธรรมอำนาจ
โดยเฉพาะอำนาจในการสงการหรอแนวคดทวาหนวยงานของตนเหนอหนวยงาน
อนๆ สงหนวยงานอนๆ ทำงานตามได ซำรายบางคนบางหนวยงานไมมอำนาจ
เลย แตอาศยกลอบายทแยบยลใหผมอำนาจสงการให อำนาจจงขดขวาง
การบรณาการอยางยง เพราะคนมกตอตานโดยเฉพาะการสงงานขามหนวยงาน
ความจรงหากพวกเราไมตามวฒนธรรมฝรงในการทำงานมากเกนไป
หรอไมฝรงจา นำสงทดงามในวฒนธรรมไทยมาปฏบต จะเหมาะสมกบการ
ทำงานอยางไทยๆ สำหรบการทำงานซงอาศยความเรวโดยสอและเทคโนโลย
เรากวากนไป แตความเปนพเปนนองในวฒนธรรมไทยตองคงอย หลกของพรหม
วหารส นาจะเปนหวใจของการบรณการ สงคมทำงานทมแตความเมตตา กรณา
มทตา และอเบกขา เปนสงคมทำงานแบบบรณาการในอดมคต
การศกษาในสถาบนการศกษาแตละสายงาน มวฒนธรรมการปลกฝงท
แตกตางกนออกไป บางหนวยงานกฟงคำสงผบงคบบญชาอยางเดยว แตบาง
หนวยงานตองคดสรางสรรคแสดงออกแสดงความคดเหน เมอแตละคนออกมา
ทำงานจงมความหลากหลาย คนทเปนหวหนาจงตองเอาความหลากหลายนน
มาบรณาการโดยใชพรหมวหารสเปนตวรอยรด เขาใจงาน เขาใจเพอนรวมงาน
เขาใจลกนอง เขาใจวฒนธรรมการทำงาน จงจะสามารถบรณาการได
นกบรหารจะบรณาการได ตองมตบะ อยางยง.
มทะลแหงอำนาจ
เปดหนาสอทกประเภทคงไมมขาวคราวใดทำลายชอเสยงประเทศ
มหาอำนาจอยางสหรฐอเมรกา องกฤษและกลมประเทศทรวมหวกนทำสงคราม
โคนอำนาจประธานาธบด ซดดม ฮสเซน แหงอรกเทากบขาวกรณการทารณ
กรรมละลวงละเมดเชลยศกอรกในขณะน เมอประกาศชยชนะสงครามเขายด
ครองอรกแลวกไมรทำอะไรตอประชาชนชาวบานชาวเมองเขา รวมทงทหารทจบ
เปนเชลยศกดวย เพราะขาวออกมาเปนของฝากตะวนตกของทกสำนกทงนน แต
เมอลวงเลยมา ๑ ป อะไรๆ ตางๆ ทปกปดเอาไวกลบถกเผยแพรออกมาเรอยๆ
เชน การอางเหตแหงการโคนอำนาจเพราะอรกสะสมอาวธรายแรง อาวธเคม
เมอตรวจสอบจรงๆ แลวปรากฏวาไมมหาไมพบ ทงทกอนทำสงคราม
สหประชาชาตกหามแตมหาอำนาจกไมฟงรวมหวกนไปถลมอรกจนได เมอทหาร
แตละฝายเพลยงพลำถกจบเปนเชลยศกแทนทจะปฏบตตามกฎหมายระหวาง
ประเทศ ปฏบตตามขอตกลงเจนวา (Geneva Convention) ซงกลาววาจะ
ตองปฏบตตอเชลยศกโดยเคารพศกดศรความเปนมนษยอยางไมมขอยกเวน
ประเทศผเจรญผใชกำลงบกรกละเมดอำนาจอธปไตยเขากลบทำกบเชลย
ประเทศผแพสงครามอยางปาเถอน เชนบงคบจบผกมดแกผาลวงละเมดทางเพศ
ซงเรากคงไมฟงจากขาวอยางเดยวแลวเชอหรอก แตทเรามนใจเพราะมนฟอง
ดวยภาพโดยเฉพาะภาพทใหทหารอรกแกผานอนกองรวมกนและมทหารหญง
สหรฐอเมรกายนยมอยทงทตวเองกทอง ๖ เดอน ชางไรมนษยธรรมจรง
ประธานาธบดสหรฐอเมรกากด นายกรฐมนตรองกฤษกดคงกระอกเลอดเพราะ
การกระทำของลกนองแนนอน ไหนวาอเมรกาเปนชาตทเจรญ ไหนวาองกฤษ
เปนเมองผด เปนแบบอยางประชาธปไตยของประเทศตางๆ ทแทแลวจตใจของ
เขาตำทรามทสด นแหละทเราไปเรยนรไปรบระบบการศกษาทวาดๆ เขามา
กำลงมผลและกำลงทำลายสงคมไทยอยขณะน เพราะพฤตกรรมทกระทำออก
มาลวนแตเปนผลพวงของการอบรมบมเพาะทงสน
5� ตฆองรองปาว 5�ณรงค ชนสาร 5�ศรโคตรบร วรรณกรรมสองฝงโขง พหลกษณทางสงคม
ผมยงจำไดมนกคดนกเขยนไดวเคราะหไววายทธศาสตรการจดการ
ศกษาของตะวนตก เปนการจดการศกษาเพอแสวงหาความสขเพอดบทกข
เมอตะวนตกเขาใจวาการดบทกขตองแสวงหาความสข ประเทศมหาอำนาจจง
แสวงหาทรพยากรของโลกตามประเทศตางๆ ไปเรอยเพอมาบำรงบำเรอตนเอง
พวกพองและคนในประเทศชาตเขามความสข ขอมลในปจจบนพบวาเชอเพลงท
เปนพลงงานของโลกรอยเปอรเซนตประเทศสหรฐอเมรกาใชประเทศเดยวหาสบ
เปอรเซนต นอกนนแบงปนใหประเทศตางๆ ทวโลก นำมนใชในประเทศตวเอง
มมากแตไมนำขนมาใชไปบงคบเอาจากประเทศเลกๆ กอน การแสวงหาความ
สขเพอนำไปดบทกขของประเทศตะวนตกจงมแตเชอความรนแรง เอาเปรยบ
และทำลายประเทศทออนแอ ทำลายทรพยากรของโลกไปเรอยๆ ดแตการ
ประชมทเกยวโตซครบ สหรฐอเมรกาเปนประเทศเดยวทไมยอมลงนามลดภาวะ
มลพษอนมนษยและโรงงานอตสาหกรรมกอขนเหตผลคงเพราะตนเองใชพลงงาน
มากและกอใหเกดมลภาวะนนเอง
เมอวกมาดและศกษายทธศาสตรของชาวตะวนออกตามแนวของ
ศาสนาบาง เราพบวา ยทธศาสตรของตะวนออกจดการศกษาโดย การดบทกข
เพอใหพบความสข โดยความหมายคอ ดบทกขภายใน กเลส ตณหา ความ
อยากใหลดลง คดดคดชอบตามหลกมรรคองคแปด ทำใหภายในสงบภายนอกก
ไมกระเพอม สงคมตะวนออกอยางพวกเราจงไมมเชอของความรนแรงและเปน
สงคมแหงการพงพา ผมใจแปวกบผใหญกระทรวงหนงบอกวา การจดการศกษา
การคาการขาย ถายดมนในหลกศาสนาอยางเดยวคงไมสามารถแขงขนกบ
ประเทศตางๆ ได ซงฟงแลวกงงมาก การแขงขนโดยไรคณธรรมมใชหรอทมการ
ทำลายลางกนอยขณะน
เราทราบกนวาสงทประเทศมหาอำนาจชอบใชอางกบประเทศทออนแอ
กวาคอ ตองการคาเสร ตองเปนประชาธปไตยของชาตและประชาชน ตองปราบ
การกอการรายขามชาต ตองรกษาทรพยากรธรรมชาต แตทงหลายทงปวง
ประเทศมหาอำนาจกลบทำเอง เชน ยกยอวาตนเองเปนประชาธปไตย ประเทศ
อนตองมประชาธปไตยดวย แตตนเองกยกทพไปรกรานเขาเหยยบยำอธปไตย
ประเทศอนเขา ยใหประเทศทมทรพยากรมากๆ แตกคอกน สนบสนนบาง
ประเทศใหแยงชงดนแดนประเทศอน เพอจะกอบโกยผลประโยชนคอประเทศ
มหาอำนาจนนแหละ
เมอกอนประเทศเลกๆ หางไกลความเจรญถกลาเปนเมองขนถกลาเปน
อาณานคม แตเดยวนความออนแอของประเทศตางๆ ในทกดานตกเปนเมองขน
โดยกระแสโลกาภวตน แมแตประเทศทเขมแขงอยางอเมรกากตกเปนจำเลยของ
สงคมในเรองของความปาเถอนททำกบทหารอรกผไมมทางตอสในเรอนจำทหาร
ตราบาปนคงจะเปนภาพหลอนชาวสหรฐอเมรกาและทานผนำไปอกนาน
เผลอๆ จะมบางคนยกเหตการณเครองบนผกอการรายชนตกเวลดเทรดเซนเตอร
กบการทารณกรรมทหารอรกวาสองพฤตกรรมนปาเถอนๆ พอๆ กน หรอวา
กรรมจะ On Line กไมร
ความรนแรงและการใชอำนาจเปนสนดานดบหรอสญชาตญาณการแก
ปญหาของมนษยตงแตดกดำบรรพมาแลว แมโลกจะเจรญมการศกษาสงขน แต
มนษยกแสวงหาการทำลายลางอยตลอดไป เพราะตองการอำนาจเหนอกวาคนอน
กรณภาคใตของไทยเราทมปญหารนแรงอยขณะนกเชนเดยวกน ปญหาทเกดขน
ผมวาเกดจากการขดแยงทางความคดของผมอำนาจแกปญหา บางกลมนยม
ความรนแรงสะใจบางกลมประนประนอมอาศยหลกมนษยธรรม จะเหนวา
เหตการณทกรอเซะ และอก 10 จด ตายกน 106 ศพ เมอเหตการณเกดและจบ
ใหมๆ หลายคนสะใจ แตเมอฝนเรมจางหลายคนกตงขอสงสยวาทำเกนกวาเหต
หรอไมทวโลกกจองมาทไทย โดยสามญสำนกเยาวชนทงหลายมเหตอะไรใหกลา
หาญชาญชยขนาดนน เลอกเวลาลงมอ ทำแลววงหนเขามสยดเหมอนจงใจอยาก
ใหมอะไรเกดขน ความบมบามในการตดสนใจ ทำใหคนไทยตองเผชญหนากนเอง
มทะลแหงอำนาจ ฟงคำคนประจบสอพลอ นเปน สสานของผบรหาร.
5� ตฆองรองปาว 5�ณรงค ชนสาร
ไววางใจ
สงคมไทยเราทกวนน สบสนวนวายจรงๆนะครบ วนวายจนจบ
ประเดนไมไดวา สงคมนในอนาคตจะกาวไปในทศทางใด ใครจะเปนผนำ
ใครจะเปนผตามและใครจะเปนผแกปญหา ไมมนใจวา ผนำจะนำประเทศชาต
ไปสจดหมายปลายทางอยรวมกบประเทศตางๆอยางมความสขและมเกยรต
เพยงพอหรอไม
วนน ใครเปนรฐบาลกบอกวา พด คด ทำ อยางนดแลว ถกตองแลว
วนรงขนหากเขาไมไดเปนรฐบาล ใครพด ใครคด ใครทำอยางทเราทำเมอวานน
เปนเรองทใชไมได ชวรายมาก อะไรจะแปรเปลยนไวถงขนาดนน ความคด
ความอานของผอยวงนอกไมรจะเอาอยางไรและเชอใคร อยางนกระมงท
ขาราชการจงเปนสนตองลมลไปตามผมอำนาจ เพอจะไดมอะไรมาคมครอง
ตนเอง สงคมจงขาดความเชอมนอยางทเหน
ผปกครองจะสงลกไปโรงเรยน กมขาวไมดเกยวกบ คร ผบรหาร
โรงเรยน ทกระทำตอเดกอยางไรมนษยธรรม เชน การขมขนกระทำชำเรา
ทำโทษดวยวธพสดาร ปลอยใหสถานศกษาเปนแหลงสารเสพยตด
ประชาชนจะไปตดตองานทสถานตำรวจ กกลววาจะถกตำรวจจบยด
ขอหาสรางหลกฐานเทจ เปลยนตวผตองหา
ประชาชนจะไปวดกไมทราบวา จะไปวดไหนด กลวทงพระทงเจาอาวาส
จะลวนลาม
ประชาชนจะไปโรงพยาบาล กกลวถกขโมยไตตอนหลบเพลนๆ
เผลอๆ อาจถกชำแหละอก
ประชาชนจะซอสลากกนแบงรฐบาลกมขาววา ลอคเลข
ประชาชนจะซออาหารการกนกกลวสารปนเปอน กลวสารกำจดแมลง
กลวยาบาผสมนำ จะซอปยไปทำนาแทๆ ยงเจอปยปลอม
ประชาชนจะไปอำเภอกกลวขอหา ทะเบยนบานปลอม กลวถกสวมชอ
กลวผแอบมาอยบาน
ประชาชนจะนงรถยนตกบนกการเมอง ทงระดบทองถนระดบชาตกกลว
เจอลกหลง เพราะฆากนตายทกวนและอยางโหดเหยมเสยดวย
ประชาชนเลอกตง ส.ว.และ ส.ส. กเลอกแลวเลอกอก จนลายหวแมมอ
ประชาชนหลดลย ฝายแพกบอกวาฝายชนะโกง ฝายชนะกบอกวาขแพชวนต ถา
เปนสมยทานประสทธ กาญจนวฒน คำพดทวา “ยงตายหา” คงกลบมาฮตอก
สงคมไทย จงมแตคำวา กลว สบสน ขาดความเชอมนทายทสดกคอ ไมไว
วางใจซงกนและกน สงคมไทยกำลงจะกลายเปนสงคมทโทษคนอนอยรำไป
ประเภทเอาดใสตวเอาชวใสคนอน งดวชามารออกมาทำรายกน บางคนตวเอง
ทำผดแทๆ ยงบอกและปาวประกาศไปวาเปนเพราะคนโนนคนน
นายเกายายไป นายใหมยายมา ลกนองของนายเกาอยไมไดทำงาน
คนละแบบคนละสมย
นายเกาบอกวา ทตรงนทำถนน นายใหมมาบอกวาตองขดคลอง
ประชาชนเลยตองซอทงรถและเรอ
ถงเวลาหรอยงทเราจะตองมานงรวมวงคดกนวา จะทำอยางไรเพราะ
หากปลอยใหสงคมไทยเปนไปในลกษณะนโดยไมมการแกไข รนลกรนหลานเขา
จะอยอยางไร หากกตกาสงคมไมเขมแขงบานเมองจะไมลกเปนไฟ หรอปญหาตางๆ
เหลานผมคดวาเกดจาก คนขาดสตและลมหลงเมามนในอำนาจหนาท ทาน
ลองคดดสครบอยางประธานาธบดอนโดนเชย ทานอบดลเราะหมาน วาฮต
ตากมองไมเหนชด เดนเองไมไดตองใหคนพยงยงไมยอมลงจากอำนาจ การ
ทำงานแทนทจะยดเปาหมายของสวนรวมเปนเกณฑกลบยดตวเองเปนหลก ทกอยาง
ททำขนหวงแกตนเองพวงพองและบรวารเทานน จะเรยกวา หลง กหาใชนก
นอกจากจะแกลงหลงเอง ความหลงทำใหคนเปนบาดงท พระพยอม กลยาโณ
ทานสอนไวจรงๆ ปญหาตางๆ เหลานจะแกไดกตองไปลงทการศกษาอกเหมอนเดม
หากการศกษาเขมแขงปญหาเหลานจะไมเกดขน
เรากำลงจะปฏรปการศกษาเพอแกปญหาเหลานแตกกำลงเกดความ
ขดแยง แทนทจะเปนการปฏรปการศกษากลบเปนการปฏรปอำนาจเสยอก
สมเดจพระสงฆราชทรงเตอนสตนกปฏรปการศกษาทงหลายวา ตองนำหลก
ศาสนาไปปฏรปการศกษาไมใชเอาการศกษาไปปฏรปศาสนา เหนไหมครบวา
�0 ตฆองรองปาว �1ณรงค ชนสาร
ผปฏรปการศกษากยงหลงทาง อยาลมนะครบวาศาสนาคอทงเนอทงตวของ
มนษย
ในหลกคำสอนของพระพทธศาสนาทรงตรสไวเกยวกบเรองทศทงหก
และทรงกำชบไมใหคนหลงทศ คอ ทศเบองบนไดแก พระมหากษตรย สมณะ
ทศเบองหนาไดแก บดา มารดา ทศเบองหลงไดแก บตร ภรรยา สาม ทศเบอง
ซายไดแก มตรสหาย ทศเบองขวาไดแก ครอาจารย และทศเบองลางไดแก
บาว คนใช ทรงใหแตละคนปฏบตตอผอยในทศตางๆ อยางเหมาะสมเพราะ
บคคลแตละทศนน ลวนมพระคณตอผปฏบตอยางยง ปจจบนผคนหลงทศ
จำนวนมาก จงขาดความเกรงใจกน พอ-แม กหลงทศ เพราะเลกงานแทนทจะ
กลบบานกแวะรานเหลา รานคาราโอเกะ ผมอำนาจทงหลายกหลงทศ เพราะ
แทนทจะสงประโยชนไปหาประชาชนกลบหอบประโยชนของประชาชนกลบบาน
ตนเอง เอาไปกองไวจนลนจนเหลอ
ปญหาการหลงทศทำใหความสมพนธระหวางมนษยขาดสะบนลง
ตางฝายตางสาดโคลนเขาหากน ไมรทตำทสง ไมรพอไมรแม ไมรครอาจารย
มตรสหาย ไมรสงใดเหมาะสงใดควร ความไววางใจกขาดสะบนลงไปดวย
พระธรรมปฎก ทานกลาวไววา การปฏบตตอกนของมนษยนน
พระพทธองคทรงบญญต พรหมวหารส ไวใหเรานำไปใชอยางเหมาะสมทกกาล
สมย คอ
เมตตา เปนการปฏบตตอกนในสภาพ ปกต
กรณา เปนการปฏบตตอกนเมอคนเขา ตำลง
มฑตา เปนการปฏบตตอกนเมอเขา สงขน
ทงสามประการนเปนการให “นำใจ” แกกน สวน อเบกขา นน เปนการใช
ปญญาปฏบตตอกน วา สถานการณใดควรเขาไปชวย สถานการณใดควรนง
เฉย การเขาไปชวยหรอการนงเฉยตองยดมาตรฐานของสงคมและขอเทจ
จรงเปนหลกในการตดสนใจ
จะเหนวาหากเราใช พรหมวหารส ปฏบตตอกนโดยอาศยทศทงหกแลว
สนตสขยอมเกดขนแกมวลมนษยชาตแนนอน
ประเทศชาตมปญหาดานเศรษฐกจ ยงมคนออกมาพดซำเตมวา
ไมม-ไมหน-ไมจาย ทานไมคดหรอวา การพดของทานมอทธพลตอสงคม
แคไหนเพยงไร
การแกปญหาเศรษฐกจตองแกปญหาดวยศลธรรม เพอตดวงจร
ความไมซอสตยหรอการโกงออกไป คนตองซอสตยตอกนกอน เงนจะได
เลอนไหลตามระบบ ปจจบนเงนลนธนาคารกไมกลาทจะแจกจายเพราะกลว
ไมไดคน คอ กลวการโกง นนเอง
เรามาชวยสงคมดวยการปฏบตตนไมให หลงทศดวย พรหมวหารส
สครบ เพอเรยกความไววางใจของคนในสงคมไทย กลบคนมา.
�2 ตฆองรองปาว �3ณรงค ชนสาร
สำนกและความรบผดชอบ
เมอตนเดอนกมภาพนธ 2549 ไดเดนทางไปรวมพธงานฌาปนกจศพ
นกเรยนโรงเรยนหนงทอำเภอนาแก ซงไดรบอบตเหตถกรถยนตชนขณะเดนทาง
ขามถนนเขาไปยงโรงเรยน เมอไดทราบความเปนมาของอบตเหตและสภาพ
ครอบครวแลวยงทำใหสลดใจยงขนเพราะเดกชายอาย 7 ขวบ เปนลกคนเดยว
ของพอแม ขณะนคณพอตองขงในเรอนจำแมจงอยบานโดยลำพงเพยงคนเดยว
และในวนฌาปนกจศพนน แมกไมมาดวยเพราะเปนความเชอของทองถนวาหาก
มการสญเสยชวต ผเกยวของใกลชดหามไปรวมพธดวย ในวนนนกอนเผาศพ
เขาไดเชญใหผมกลาวใหขอคดซงกไดกลาวเพยงสนๆ วาความตายทกคนไม
สามารถหลกเลยงไดหรอกเพยงแตจะชาหรอเรวเทานน แตอบตเหตเราสามารถ
ปองกนไดเพยงแตทกคนใหความรวมมอ โดยเฉพาะสำนกของผใชยวดยานผใช
ถนนถงทางมาลาย เขตชมชน ทางแยกโรงเรยนเราตองชะลอความเรวหรอหยด
ไดเปนด และกลาวตอไปวาทกครงทตนเองขบรถยนตผานทางมาลาย จะหยดรถ
และใหคนขามพรอมกบรำพงวา หากลกหลานเราขามถนน ขอใหคนขบรถอน
ชะลอใหลกหลานเราดวย
อบตเหตทเกดขนกบนกเรยนขณะขามถนน ดงกรณนคงไมใชกรณแรก
และกรณสดทาย หากทกคนไมมจตสำนกสาธารณะ กฎเกณฑขอบงคบทงหลาย
ทสรางขนมาหากคนยงไรระเบยบวนยกคงไรคา หากไมเหนโลงศพกไมหลง
นำตา แมจะเปนคำกลาวทตดปากแตปจจบนนกหลงนำตาขณะเหนโลงเทานน
เพราะคนลมงายบอกยากสอนยาก รณรงคแลวกแลว มกงายดวย
เมอตอนทสรางถนน 4 ชองจราจร จากสนามบนนครพนมถงตวจงหวด
ถนนทออกจากหมบานมกจะขามถนนใหญดวยความเคยชนจะปฏบตดงเดม
ไมได พนองผใชยวดยานมกจะขบจกรยานยนต รถยนต สวนทางจราจรดวย
ความเคยตวและกอใหเกดอบตเหตหลายครงหลายครา จนถงบดนการขบข
ยวดยานตองระมดระวง เพราะมจกรยานยนตขามทางดวน (เกาะกลางถนน)
มาดวย
ไฟสญญาณจราจรถนนเลยงเมองทกสายอยาไดหวงวาผใชยวดยานจะ
เคารพกฎจราจร ถงสแยกตองชวยตวเองทกคน เผลอเมอไรมโอกาสเฝาแยกให
ทางหลวงตลอดกาล เพราะในใจของคนมกงายคอ “ไมมคนกไป” เมอเกด
อบตเหต ญาตพนองกตองหาคนรบผดชอบ เชน หากเปนเดกนกเรยน กบอกวา
ครไมสงไมสอน หากเปนวยรนกบอกวาตำรวจไมกวดขน หากเปนคนสงอายกลบ
บอกวาขทำไม ควรใหลกหลานพาไป สรปแลวกคอ โยนความผดใหคนอน
ประเภทกางเกงของเราหากมกลนกลบบอกวา อจจาระคนอนมาตดเลยทำใหม
กลนเปนเรองการปดความรบผดชอบไป
ทานพทธทาส กลาวไววา ศลธรรมไมกลบมาโลกาจะวนาศ สภาพ
คนในสงคมปจจบน จงเปนคำตอบไดเปนอยางด เดกไทยในอนาคตจะเปนทาส
สารเสพยตด การถกใชแรงงาน การกดขทางเพศ ตดเชอเอดส เพราะขาดความ
รบผดชอบของผใหญกลายเปนวยรนทออนแอทงทางกาย ทางใจ และสตปญญา
แลวกจะกลายเปนผใหญทไมรจกตาย
เมอวนท 8 มนาคม 2549 ไดเดนทางไปประชมทกรงเทพมหานคร พก
ทโรงแรมแถวโบเบ อาจเปนเพราะเหนดเหนอยในการเดนทางนอนหลบไปฝนยาว
และเปนเรองเปนราวดวย ในฝนนนวาไดคยโทรศพทจากทางบานวาแมปวยหนก
นองตองนำสงคลนกใกลบาน กอนไปหาหมอแมเดนทางไปไหนมาไหนได เมอ
รบยามากนตามสง ปรากฏวาอาการทรด เดนไมไดพดไมรเรอง จงตองนำสง
โรงพยาบาลในตวจงหวด พกอย 2 คน หมอผรกษาบอกวาหมดหนทางเพราะ
วนจฉยวาแมเปนโรคตบแขงและไตวาย จะนำกลบบานเลยกได ผมเองไมใชหมอ
แตฟงเรองเลาในฝนอาการและพฤตกรรมการบรโภคอาหารและกจวตรของแม
แลวไมนาจะใช จงไดโทรหาพรรคพวกโรงพยาบาลเลกๆ ประจำอำเภอแหงหนง
เลาอาการใหฟง หมอกสนนษฐานเหมอนผมวาแมอาจแพยา ญาตจงจดแจงให
ออกจากโรงพยาบาลใหญไปโรงพยาบาลเลกๆ แลวเหมอนปาฏหารยผลการ
วนจฉย แมไมไดเปนโรคตบ สวนไตนนแทบจะไมมสาเหตเลย ความเจบปวยเปน
ผลขางเคยงจากการกนยาคลนกแตเนองจากอายมากตองนอนพกเพอการฟนตว
ในฝนนน ผมยงไดตามมาถามหมอทโรงพยาบาลในจงหวดวา แมผมเปนโรค
อะไรกนแนทำไมไมรกษาแมผม แตกคยกนไมรเรอง พยายามฟงกไมชดเพราะ
หมอ “ตดอาง” สะดงจากความฝนตองลกมากราบพระภาวนาไมใหฝนเปนจรง
�4 ตฆองรองปาว �5ณรงค ชนสาร
บรรดาเดยรจฉานในโลกน มความเปนไปแบบทวาตถาคตา แตมนษยมขอดกวา
สตวอนตรงท สมองสามารถพฒนาได หากพฒนาไดเตม - ตรงกบสมรรถภาพ
ไมมใครหยดยงความสามารถได เหมอนประเทศอเมรกาทสถาปนาตนเองเปน
พระเจาองคใหมหรอ สงคโปรทใชความสามารถของมนษยดดทรพยากรจาก
ประเทศตางๆ จนรำรวยมหาศาล
ปจจบนปญหาสงคมเกดขนจากผใหญกระทำเปนตวอยางมากกวาเดก
ทำเอง การดถกเหยยดหยามคน ใชเงนเปนสงครามตวแทนกำลงนาวตกเพราะ
ยดวตถเปนพระเจา
พลเอกเปรม ตณสลานนท ประธานองคมนตรและรฐบรษ กลาววาการ
แกงแยงทางวตถทำใหสงคมเสอม สงคมจะไมเสอมหากคนเหน คณคา มากกวา
ราคา (ผเขยน)
หร โอตตปปะ จงเปนธรรมพนฐานในการอยรวมกนของมนษย เพอ
จะไดบงบอกถงจตสำนกแยกแยะความรบผดชอบชวด มหนาทควรทำหนาทตาม
จรรยาบรรณของวชาชพ
นายอานนท ปนยารชน อดตนายกรฐมนตรกลาววา “จะบอกวาตอง
เปนกลางไมได ตองเลอกระหวางความถกตองกบความผด ความจรงกบความ
เทจ พระพทธศาสนาไมไดสอนใหเปนกลางเรองความจรงกบความเทจ”
ขาดจตสำนกและความรบผดชอบ คอ จดเสอมของมนษย (ผนน).
สญเสย
คำพด ททนสมยกบการพฒนาความเปนอยของประชาชนในปจจบน
ของชนหลายชาต คอ การพฒนาจากรากหญา มฐานคดจากรากหญาหลายคน
หากไมสนใจสงทไมอยในวงการ อาจมองขามความคดนไป โดยอาจไมสนใจคด
ไมหยงลก ทำใหการพฒนาไปคนละทศละทาง ทงทเปาหมายอนเดยวกนแตไม
สำเรจตามเปาหมายในระดบการปฏบตคลายกบการขาดเอกภาพทางความคด
การจะเขาใจความหมายของคำพด วจ ทกลาวออกมาบางครง เหตการณผาน
ไปตงนานเราพงนกและคดไดและบางสถานการณกสายเกนทจะแกไข
พระบาทสมเดจพระเจาอยหวมพระปฐมบรมราชโองการเมอวนท 5
พฤษภาคม 2493 วา “เราจะครองแผนดนโดยธรรม เพอประโยชนสขแหง
มหาชนชาวสยาม” พระองคตรสเรอง มหาชนหรอปวงชนมาตงนานแลว
นกการศกษาทวโลกจงมาประกาศทพทยา เมอหาหกปทผานมาเรองการศกษา
เพอปวงชน ปวงชนมสวนรวมในการศกษา และเปนการศกษาตลอดชวต หาก
นกการศกษาไทยหรอทานผมความรในอดตนำพระปฐมบรมราชโองการ มาเปน
ยทธศาสตรในการทำงาน โดยมงเปาหมายทมหาชนชาวสยามแลว เชอวาบาน
เมองจะพฒนาไปไกลและพฒนาอยางเกดดลยภาพนานแลวเชนกน นเปนเพราะ
ทกคนไมหยงลกเปนตะกอนความคดลงสรากเหงาของปญหาและนอกจากจะไม
ลงสรากหญาแลวยงเปนการพฒนาประเภทจำอวด กวดขนปะแปงแตงหนา
ประธานเปดงานถงเตนทสดทาย กรรมการเรมกและเกบเตนทแรกเตรยมเลกงาน
ในวงสนทนาของคนรกทองถนเจาของพนทบางครงกเจบปวดกบการยดเยยด
ความไมถกตองแตกจำยอมเพราะทานมากไมบอก ไปกไมบอกเชนกน บางท
เพยงชอหมบานสนๆ ททานมาปกปายบอกกทำลายประวตความเปนมาของ
หมบานเปนรอยๆ ป
ภแลนชาง ทจงหวดกาฬสนธ อำเภอสหสขนธ มซากโครงกระดกของ
ไดโนเสารจำนวนมาก กระจดกระจายอยบางแหงกกองตายรวมกนเปนฝง ชมอ
�� ตฆองรองปาว ��ณรงค ชนสาร
ถามชาวบานวา ภเขาลกนนชออะไร ชาวบานทกคนตอบตรงกนโดยไมประชา
พจารณวา ภแลนชาง แลน กคอสตวเลอยคลานชนดหนง คนอสานชอบนำมา
ประกอบอาหาร แกงออมแลนใสหนอไมสม หรอ กอยแลน แตคำวาแลนชาง
หากจนตนาการคนโบราณคงเคยเหนแลนตวใหญเทาชาง ณ ภเขาลกนลกษณะ
คลายกบแลน แตตวใหญเทาชาง จงพากนตงชอสตวพวกนวาแลนชาง และพบท
เขาลกน จงเรยกวา ภแลนชาง แตทางราชการกมาตงชอภเขาใหชาวบานใหม
โดยความไมเขาใจพนเพ และพดอยางภมใจโกเกวา ภแลนชาง พดจบแลวกจบ
กนเพราะแปลความหมายตอไปไมได แลนชางหรอแลนตวเทาชางตามทคนเฒา
คนแกเหนนน หากใหความยตธรรมกบเขา คงจะเปนไดโนเสาร ทเราเหนแต
โครงกระดก ในปจจบนทานคงไมรวาจะตงชอสตวประหลาดตวใหญโตนน
อยางไร เหนตวมนเหมอนแลนแตตวใหญพอๆ กบชาง จงเรยกวา แลนชาง
บานกรค อำเภอเมองนครพนม บานกดฉม อำเภอธาตพนม บาน
หนองยางชน อำเภอเรณนคร และบานอนๆ ทมชอผดเพยนไปจากทชาวบาน
เรยกมาตงนานแลว แตเกดจากการพฒนาสมยใหมทงนน เพราะทานสรางถนน
หนทางเสรจ ทานกนำปายชอบานมาปกโดยไมถามชาวบานเลยวา ชอบานทเขา
เรยกภาษาทองถนหมายความวาอยางไร กรณบานกรค ทานลองไปถามคนเฒา
คนแกสครบ วาบานของเขาแตไหนแตไรมาไมไดเรยกชอน เขาเรยกวาบานกดลกค
กด ในความหมายของชาวบาน คอ หนองนำ สะอาด ใส ลก สตวตางๆ ไมไป
รบกวน ชาวบานจะไปตกนำทกดนมาใช คลายเปนวงนำลก เวลาไปตกนำ ค
มกจะหลดหายและจมลงไปกนกด นำกลบคนมาไมไดจะลงไปงมหากกลวความ
ลกลบ ลลบ ความศกดสทธของ กด ชาวบานจงเรยกวา กดลกค คอ หนองนำ
ทขโมยค (ลก = ขโมย) และตงชอหมบานนวา บานกดลกค ทานลองเทยบกบ
บานกรค สวาแปลแลวไดความหมายหรอไม คำวา กด ทงหลายในภาคอสาน
แปลวา หนองนำ อาจเปนหนองเดยวเลกๆ อยกลางปา ซงสวนมากกเปนเชนน
ชาวบานคนสมยกอนเขาแปลกใจวาทำไมจงมหนองนำเดยวๆ โดดๆ อยางน
ความกลว ความลลบในจตใจของชาวบานกเกดขน บางทบางแหงชาวบานกไป
สรางโบสถงายๆ ตามแบบของเขากลางกดน ใหพระทานไปลงอโบสถเขาเรยก
อโบสถวา สม และสมทสรางในกด เรยกวา กดสม หรอสมนำ ทขางบานผมท
บานสามผง อำเภอศรสงคราม กยงมสมนำอย ใครผานไปมาพอจะมองเหนซาก
เพราะทรดโทรมมากแลว ตามทชาวบานเลามาวา เกจอาจารยหลายองคเคย
ผานและใชกดนำแหงนประกอบกจทางพระพทธศาสนา ไมวาจะเปน หลวงปมน
หลวงปฝน หลวงปชอบ หลวงปตอ หลวงปเทศน ลวนแตผานมาใชกดนำนทงสน
กดสมหรอสมนำจงฝงอยในสายเลอด และจตใจคนอสานคนบานนอกบานนา
อยางผมนตลอดและคดวาแปลความโดยคนอสานไมผดเพยนแนนอน หอง
ประชมเปอยงาม โรงเรยนปยะมหาราชาลย (สำนกงานสามญศกษาเดม)
หลายทานทไดถามผมตลอดเวลาวา ทำไมคำวา เปอย จงไมม ล.ลง และเขยน
คำวา เปลอยงาม ผมกบอกวา เปอยเปนชอตนไมปาชนดหนง ภาษากลางคอ
ตะแบก ธรรมชาตทมองเหนดวยตาของคนอสาน คอไมประเภทนในวงรอบ ม
เปลอกของเขา จะแตกลอกออกทงลำตน ทำใหสเปลอกขาวสวยงาม เพราะไมม
อะไรปกปด จงเรยกวา ตนเปอย ปกตตนไมพวกนจะขนเปนกลมและเปนปา
ประเภทเดยวกน ชาวบานมกจะเรยก กลมปาวา สง (จะเขยนม ค.ควาย
การนตหรอไม ผมไมทราบ) เชน สงเปลย แปลวา ปาทมตนเปอยขนเปนกลมๆ
บางแหงชาวบานกตงเปนชอบานเรยกวา บานสงเปอย พอถนนหนทางตดผาน
ทานกเอาปายมาปกเปลยนชอหมบานเขาเสยสวยหรวา บาน “สงฆเปลอย”
ใครผานไปมากขำกลง เพราะทานผอวดเกงเลนเขยนตามเสยงพดและไมรลกซง
กบชาวบาน
เคยเขารวมสมมนาตอนทไปเรยนระดบบณฑตศกษาท มข. เกยวกบ
ภาษาถน นกปราชญภาษาอสานไดเปรยบเทยบภาษาอสานกบภาษาไทยกลางให
ฟง ทานบอกวาการพดการจาตองระมดระวง เพราะละเอยดออนมาก บางคำจะ
นำมาเทยบเคยงกนไมไดความหมายพลกฟาพลกแผนดนเลย โดยเฉพาะ
พยญชนะ ช.ชาง และ ซ.โซ วทยากรไดยกตวอยางคำวา คมเชง ในภาษาไทย
กลาง กบ คมเซงในภาษาอสานทำใหผเขาสมมนาเฮลน
ผมยงถกอาจารยผสอนซงเปนผหญง บานทานอยนครสวรรค จบ
ปรญญาตร-โท-เอก จากสหรฐอเมรกา ถามวา “พวกเราหวเราะอะไร ไมเหน
ขำเลย” ผมขอจบบทความดวยความ “ไมขำ” ครบ.
�� ตฆองรองปาว ��ณรงค ชนสาร
เสอตวทแปด
อานบทความเรองเสอเจดตวของทานทองใบ ทองเปาด ทเขยนใน
หนงสอสยามรฐสปดาหวจารณ ซงเปนเจตนารมณของรฐธรรมนญฉบบปจจบน
เพอปฏรปการเมองการปกครองไทย อานแลวทำใหอดขำในพฤตกรรมของคนไม
ได เสอทงเจดตวททานนำมาเขยนไดแก คณะกรรมการการเลอกตง (ม.136)
ผตรวจการแผนดนของรฐสภา (ม.196) คณะกรรมการสทธมนษยชน (ม.199)
ศาลรฐธรรมนญ (ม.255) ศาลปกครอง (ม.276) คณะกรรมการปองกนและ
ปราบปรามการทจรตแหงชาต (ม.279) คณะกรรมการตรวจเงนแผนดน (ม.312)
คณะกรรมการตามทกลาวรฐธรรมนญไดกำหนดไวอยางชดเจนวามทมาอยางไร
จำนวนกคน พรอมทงกำหนดบทบาทหนาทอำนาจไวดวย เสอทงเจดตวมไวเพอ
ผดงความยตธรรมและปราบปราบคนคดคดตอบานตอเมอง กำจดคนเลวไมใหม
บทบาทในสงคมหรอไมใหมอำนาจ หากเราตดตามขาวมาตลอดจะเหนวาเสอ
หลายตวไดสำแดงเดชออกมาแลว ทเดนๆ ขณะนคอคณะกรรมการปองกนและ
ปราบปรามการทจรตแหงชาต คณะกรรมการการเลอกตงและศาลรฐธรรมนญ
รฐมนตร นกการเมองบางทานตอง (จำใจ) ลาออกจากตำแหนง นกการเมอง
บางคนไมกลาแมแตจะลงสมครรบเลอกตงเปนสมาชกสภาผแทนราษฎร สมาชก
วฒสภา เนองจากกลวการตรวจสอบ กลวการขดคยเพราะตอนทมอำนาจม
ตำแหนงไดทำอะไรเอาไวมากตองหาทางออกดวยการเวนวรรคทางการเมอง
(ทนสมยจง) แตแมทานจะพดแกตวออกมาอยางไรประชาชนเขากรเพราะ
อทธพลของสอไดเขาไปมบทบาทในชวตประจำวนของชาวบานจนไมสามารถท
จะสกดกนไดแลว ไมอยากรกตองรเพราะกรอกหทกวน
ผมในฐานะประชาชนขอปรบมอใหเสอทงสามตวทกลาวมาทกำลงแสดง
บทเดนอยขณะน ทานทำหนาทของทานไดอยางดเยยมทามกลางขอกลาวหา
สารพดทานกำลงเปนตวแทนชาวบานเลนเอาเถดกบพวกคดพวกทำไมดไมชอบ
ทงหลายนกเลอกตงคงนอนผวาแมผานการเลอกตงมาแลว เพราะมเรอง
รองเรยนจำนวนมากไมร กกต.จะสอยทานเมอไร พวกคดและทำไมซอทงหลาย
กคงนอนตาไมหลบเพราะไมรจะมมอด ขดคย ขดคนและนำหลกฐานไปยน
ปปช. เมอใด เรยกวานอนไมหลบขามภพขามชาตเพราะอาจถกไลเบยถงบรรพชน
ศาลรฐธรรมนญทานกทำงานหนกเพราะนำเอาขอมลหลกฐานมาขนตาชงและ
ตดสน สวนเสอตวอนๆ กคงจะออกฤทธเดชในเรวๆ วนน
เราในฐานะคนไทยเจาของประเทศ (ขออางอยางผทรงเกยรตเสยหนอย)
กไดแตใหกำลงใจเอาใจชวยใหทานไดทำงานดวยความอสระปราศจากแรง
กดดนทงปวง หากเสอทงเจดตวไดทำหนาทของทานอยางสมบรณ คำวา กน
สนบน ไกกนขาวเปลอก กนเครองเซน กนขาหม คานำรอนนำชา ตดสนบน
เงนใตโตะเงนเกาเจยะ เงนกนเปลา คงลดนอยลงและหายไปจากสงคมไทยในทสด
อยางไรกตาม ฝายทรบผดชอบการศกษาใครขอเสนอ เสอตวทแปด ให
ทกทานไดพจารณา นนคอ การถอดถอนวฒทางการศกษา ปจจบนจะเหนวา
วฒทางการศกษาจะเปนบนไดดาราใหคนไดไต ทกคนแสวงหาวฒทางการศกษา
เพอผานดานไปสตำแหนงทสงขน บางคนกเรยนลด บางคนใชวธมชอบใหไดวฒ
มาจนมเรองฟองรองและเปนศกสายเลอดศกแหงศกดศรในการเลอกตงทผานมา
ผมคดของผมคนเดยววาทานผทรงเกยรตทงหลาย กำลงดถกดแคลน
ระบบการศกษา ดถกดแคลนวธการอบรมเลยงดคน มองไมเหนหวของสถาน
ศกษาซงเปนแหลงอบรมบมเพาะตนเอง ขาดความเคารพยำเกรงครอาจารย
ผสอน จบการศกษาไปแลวสงดๆ ไมเคยนำตดตวไป แตไปทำอะไรกไมร ยงม
อำนาจมากยงไมเกรงใจสงคม กดข ขมเหง รงแก ขาราชการ พอคาแมขาย
ประชาชน แมกระทง ชาวบานทเลอกเขาเขาไปกไมเวน อางแบบนำขนๆ วา
“ผมวงงบประมาณมางานนตองใหผม” นกเลอกตงพวกนใบแดง กกต. ยงไมพอ
หรอก ผมวาเมอคณะกรรมการดงกลาวมาไดลงโทษถงทสดแลว ขอใหทานมอบ
อำนาจใหสถานศกษาถอดถอนวฒทางการศกษาแกบคคลนนดวย อาจทำโดยลด
ลงหนงระดบ เชน จบปรญญาตรกลดลงมาเหลอชนมธยมศกษาตอนปลาย หรอ
จบชนมธยมศกษาตอนปลายกลดลงมาเหลอระดบชนมธยมศกษาตอนตน
ลมละลายในเรองอนยงได แลวทำไมจะลมละลายทางการศกษาไมได
เพราะนคอวธสดทายทจะทำใหนกเลอกตงสะเดดนำ
�0 ตฆองรองปาว �1ณรงค ชนสาร
หมายเหต
บทความนผมเขยนและตพมพในหนงสอพมพทองถน ไทยนยม เมอ
หลายปมาแลว ตงแตรฐธรรมนญของไทยฉบบ พ.ศ. 2540 มผลบงคบใช
ฉะนน การอางขอความทงหลายจงหมายถงรฐธรรมนญฉบบดงกลาว แตเหน
วายงทนสมยสอดคลองกบเหตการณปจจบนทมกระแสการแกรฐธรรมนญ
ไทย ฉบบ พ.ศ. 2550 หรอจะเปนดงท อาจารยจรญ ภกดธนากล ตลาการ
ศาลรฐธรรมนญ ออกมาถามสงคมไทยวา
1. จะยอมใหโจรมาแกกฎหมายอาญาแลวประชาชนจะยอมหรอไม
2. จะยอมใหนกการเมองซอเสยงเลอกตงจดการแกกฎหมายหรอไม
3 .จะยอมใหพวกมจฉาทฐมาครอบงำการแกกฎหมายและ
รฐธรรมนญไทยหรอไม
ปจจยพนฐานอน เพยงแตคดกเกดกศลมหาศาลแลว คดแลวทำให
สำเรจ ชาวบานยนอยเคยงขางทานแนนอน เพราะปราชญชาวจนไดกลาวไว
วา ผปกครองขอสองสงจากราษฎรคอ หนง ทำงานเพอประเทศชาต สอง พล
ชพเพอชาต และราษฎรขอสามสงจากผปกครองคอ หนง คนหวจะไดรบการ
เลยงด สอง คนออนลาจะไดพกผอน และสาม คนดมคาจะไดรบรางวล
เมอกลาวถงการรกษาพยาบาลแลว ผมอดจะคดถงเรองการศกษาไม
ได การศกษาภาคบงคบ 9 ป การศกษาขนพนฐาน 12 ป รฐบาลกำลงจดให
ไดเรมกบเดก ม.1 และ ม.4 ตงแตปการศกษา 2543 ความจรงเดกใน
โรงเรยนโครงการขยายโอกาสทางการศกษา (ค.อมต.สศ) เรมไดรบความ
ชวยเหลอจากรฐมาตงแตปการศกษา 2527 แลว เชน การไดรบยกเวนเงน
บำรงการศกษา มหนงสอใหยมเรยม มเสอผาแจก จดทพกอาศยในโรงเรยน
สำหรบนกเรยนทอยหางไกล มจกรยานใหยม แตผปกครองไมคอยทราบ
เพราะจะเกยวของเฉพาะผปกครองทสงลกเขาโรงเรยนเทานน เมอ พรบ.การ
ศกษามผลบงคบใช คาใชจายสวนนของรฐจะเพมขนมากอยางมหาศาล
เพราะเดกทกคนในวยการศกษาภาคบงคบตองเรยน
ความคดเหนของผมนนไมตองการใหเดกภาคบงคบเรยนตาม
ยถากรรม แมรฐบาลจะใหเปลาแตผปกครองหรอชมชนตองยนมอเขาไป
ชวยโรงเรยน เพอเตมเตมในสวนททานตองการใหลกไดรบ นนคอลงทน
ทางการศกษาเพอลก ตองการใหลกเรยนอะไรหากไมมสอนทบานเราชวยกน
บรจาคหาสงนนมาให โรงเรยนจะไดจดครสอน ลกจะไดเรยนหนงสอใกล
บาน อยในสายตาพอแม ลกจะไดรบความอบอนทงทบาน ทโรงเรยนและรก
ชมชน
ทานผปกครองครบ มนษยคอสตวผตองศกษา ชวตทดคอชวตแหง
การศกษา มนษยฝกไดและมนษยฝกตนเองไดดวย ทมเททกอยางเพอการ
ศกษาเถอะ วงวนชวตของคนไทย ความไมร ความยากจนและความเจบปวย
จะหายไปเอง.
�2 ตฆองรองปาว �3ณรงค ชนสาร
เปนหวง - สงสาร
วนท 3 ตลาคม 2545 เปนอกหนาประวตศาสตรการปกครองของ
ไทย ท พรบ.บรหารราชการแผนดนและพรบ.ปรบปรงกระทรวง ทบวง กรม ม
ผลบงคบใช หลายคนกบอกวา เราเรมตนนบหนงในการเปลยนแปลงการปฏรป
ระบบราชการ มการจดตงกระทรวง ถายเทงานทมลกษณะเดยวกนไปจดอย
กระทรวงเดยว มการโอนยายขาราชการตามไปอยดวย ขาราชการกตองปรบ
เปลยนการทำงานปรบเปลยนวธคด เทคโนโลยสอสารและความเรวจะเขามาม
บทบาทบงคบใหขาราชการตองใชสอพวกนไดทกระดบ เพราะรฐบาลเรมเปลยน
มาเปนรฐบาลอเลคทรอนคส (e-Goverment) ซงการทำงานภาครฐตอไปนตอง
โปรงใส ทนใด (ใจ) ทกท ทวถง เทยบเทา และทกเวลา (7 วน 24 ชวโมง)
โดยมงประสทธภาพการทำงาน บรการประชาชนและการแขงขนกบนานาชาต
อยรวมกนอยางมศกดศร หากเราเพงพนจดความตงใจของนายกรฐมนตรและ
คณะรฐมนตรแลวสงคมเรากพอมความหวง แตการขบเคลอนองคาพยพนไปส
เปาหมายไมได เปนอกเรองหนงทเราตองตดตาม คงตองใชเวลาพอสมควร
ศาสตราจารย สมน อมรววฒน ไดกลาวไวในการสมมนาผบรหาร
โรงเรยนมธยมศกษา เมอเดอนสงหาคม 2545 ทผานมาวา อยากทำนายอนาคต
ของสงคมไทยในอก 20 ปขางหนาจะมลกษณะดงน
จะเปนสงคมแหงการแขงขน
จะเปนสงคมแหงความเรว
จะเปนสงคมแหงเทคโนโลย
จะเปนสงคมแหงการตรวจสอบ
จะเปนสงคมแหงความเสมอภาค
จะเปนสงคมแหงการกดปม คนไทยจะม 3 ลกษณะ เดกจะออนแอ
เพราะตดเชอเอดส วยรน วยทำงาน จะออนแอลงเพราะสารเสพตด คนสง
อายจะมมากแตไมรจกตาย
ผมวาคำกลาวของอาจารยสมน อมรววฒน มสวนถกคอนขางมากท
เดยวเพราะการคาดคะเนแตละขอสถานการณปจจบนจะเปนตวบงชเปนอยางด
เชน สงคมแหงการแขงขน จะเปลยนจากการแขงขนระดบประเทศหรอภมภาค
เปนการแขงขนระดบโลกาภวตน (Globalization) การซอการขายสงของจะซอ
กนทบานและมบรการสงถงบาน บรการอยางมคณภาพและรวดเรวไมเชนนนคน
อนทเขาตรวจสอบทางอนเตอรเนต (Internet) เหนเขาจะรบไปบรการทนท
ความรวดเรวจงชนะความรอบคอบ ฝมอแรงงานเชนชางซอมตามอตางๆ หาก
ไมเรยนรและพฒนาฝมอสงขนกจะซอมแซมรถรนใหมๆ ไมได เพราะมเรอง
เทคโนโลย (Technology) ชนสงเขามาใชกบรถ มใหเหนหลายครงทรถยนตรน
ใหมๆ มานครพนมเครองยนตไมทำงาน เครองปรบอากาศไมทำงาน ตองลาก
ไปซอมทจงหวดใหญๆ ไปถงเขากดปมกแกปญหาได ซงเปนสญญาณเตอนอะไร
พวกเราไดหลายอยาง ซงผมหมายถงทกๆ ดานทงดานเศรษฐกจ สงคม
การเมอง และการศกษาในจงหวดนครพนม
ความรนแรงของการแขงขน รนแรงในทกดานจะเปนยคหนจรงๆ การ
วางงานมมาก อตราการจางงานตำลงโดยเฉพาะในภาครฐ ระบบการควบคม
อตรากำลงเพอใหสมพนธกบปญหาเศรษฐกจ มองอยางผวเผนเหมอนรฐบาล
ประหยดงบประมาณ แตหากแยกแยะออกตามลกษณะงานกลบเปนอนตราย
อยางยง ยกตวอยางใกลตวผเขยน คอ วงการคร จำนวนเดกนบวนจะเพมขนแต
อตราครกลบไมเพมตามสดสวน นอกจากจะไมเพมแลวอตราเกษยณ ครลาออก
ถงแกกรรม ถกงดใชทงหมด แตจะมอตราจางมาแทนซงเปนอนตรายตอระบบ
การศกษาและเดกๆ มาก ผมยกตวอยางโรงเรยน ก ตำบลทอยหางไกลมคร
ประจำการ 3 คน มอตราจาง 7 คน รวม 10 คน ภารกจทรบมอบหมายใน
ระดบโรงเรยน ใหครประจำการทำลนมอ อกสวนกมอบใหครอตราจาง ดวย
ความทไมมความมนคงในการทำงาน การทมเทเพองานจะมมากนอยแคไหน
เพยงไรพอทราบคำตอบ ฝกใหทำงานอยางครประจำการอยางด พอสนปไมม
คาจางตอหรออตราจางถกยบเลก ผไดรบผลกระทบโดยตรงกคอนกเรยน คด
งายนะครบวาไมบรรจครกจดคาจางเปนปๆ ไป อาชพครอยกบเดกเปนแบบเปน
เบาหลอมเดกมนคงจะทำงานเปนปๆ อยางทคดคงไมไดเพราะความเปนครคอ
เรองของจตวญญาณ คนอยกรงเทพเหนอตราครแตละโรงเรยนเกนเกณฑอยแลว
ผวางนโยบายจงมองไมเปนปญหาในตางจงหวด แตในระดบพนททอยกบปญหา
�4 ตฆองรองปาว �5ณรงค ชนสาร
รดวาหากปลอยใหเปนเชนนไปผลรายจะเกดกบเดกและประเทศชาตในอนาคต
เพราะความชำนาญการในการปฏบตหนาทของครจะลดนอยลงไปเรอย คร
ประจำการจะลดนอยลงขาดครรนใหมเขามาแทน การขยายเวลาเกษยณของคร
ออกไปเปน 65 ปกไมเกดประโยชนเพราะชองวางของผชำนาญการยงหางออก
ไปการฝกใหครรนใหมเรยนรกบครรนเกาแบบคขนานตงแตวยหนมแนนจะไมด
กวาหรอ ครทมาอยโรงเรยนในฐานะลกจางหากอยหาปสบปเงนคาจางเทาเดม
ประสทธภาพจะเปนอยางไร ผมวาเขาคงอยแบบซงกะตายเพราะนอกจากคาจาง
จะไมเพมแลวสวสดการตางๆ กไมมดวย
หากพดโดยไมคดอาจบอกไดวาทำงานไมดกเลกจาง ไมอยากอยกออก
ไป รไหมวาทานกำลงทำลายวฒนธรรมของคนไทย ระบบการพงพาทมความ
โอบออมอาร เกอกลและความเปนพเปนนองใหหายไป สงคมตะวนตกเปน
ตวอยางใหเราเหนทกวน เขาเปนสงคมแหงการบรโภคจงมแตการแขงขนเพอให
ไดมา ใครดใครเดนกอยได ลกออกจากบานตงแตวยกำดด ทงพอทงแม พอแม
ตองไปอยบานพกคนชรา บรโภคอาหารขยะ อาหารเหลานกำลงระบาดสสงคม
ไทย ขณะนฝรงเขาสำนกถกแลววาททำมานนผดและกำลงผนตวเองสสงคม
ตะวนออกอยางไทย อยากมครอบครวทอบอน มพอแมลก หนมารบประทาน
อาหารทมเครองเทศมากๆ เพราะสามารถปองกนรกษาโรคตางๆได แตไทย
กลบจะไปสรางสงคมตวใครตวมนอก
หยดทำลายวฒนธรรมไทยโดยไมรตวเถด เพราะสงสารและเปนหวง.
เปลยนไปเพอเปลยนแปลง
ไมวาจะดวยศาสตรใดและวธการใด อนาคตไมใชเพยงพรงน หรอ
เรองขางหนาเทานน แตอนาคตเรมตงแตเมอวาน สงทเราเรยกกนวา
Scientific Humanist นนคอ การผสมผสานระหวาง Humanism ซงวาดวย
เรองราวเกยวของกบชะตากรรม ความทกขของผยากไรและวทยาศาสตรและ
เทคโนโลยซงเกยวของกบกฎธรรมชาตและสงคมนำเอาไปปฏบต อารยธรรม
ทางวตถและอารยธรรมของมนษยจะตองผสมผสานใหกลมกลนเปนอนหนง
อนเดยวกน เพอความคงอยและเจรญกาวหนาของมนษยชาต (ศ.ดร.สปปนนท
เกตทต)
อยามวแตคดวาจะไดหรอจะชนะจงคอยทำ ขอใหทำเพราะเปนหนาท
เปนสงทตองทำ ไมวาแพหรอชนะ (มหาตมะ คานธ)
จดเทยนขนมาสกเลม ดกวานงดาความมด (ภาษตจน)
9 วนทผมมารวมสขรวมทกขกบทมวทยากรและผเขารบการอบรม
จากจงหวดสกลนครและจงหวดนครพนมกวา 200 คน ผมยอมรบวาเหนอย
บางครงเครยด (ความจรงไมใชปกตนสยของผม) แตกยอมรบอกวา มความร
และประสบการณเพมขนอกมาก มเพอน มพ มนอง มอารมณรวมคดรวมทำ
และรวมแกปญหา เหนแนวทางทจะปรบปรงตนเองเพอใหเปลยนไปสการ
เปลยนแปลง คำพดของ ศ.ดร.สปปนนท เกตทต กด มหาตมะ คานธ กด แม
ภาษตของจน ลวนบงบอกวามนษยตองทำงานและตองเรมตนดวยตวตนของเรา
กอน การเรมตนทตวเราโดยเฉพาะยงออกจากขางในยงมความสำคญ เพราะนน
คอ สต และไดปญญากลบคนมา
มสขเรารวมเสพ มทกขเรารวมตาน เปนความอดของพวกเราทจะนำ
คณครทะลเพดานแกวใหลกศษย ทผานการออกแบบการสอนจากครคนพบ
ศกยภาพของตนเองใหได เพอใหเขาเปนคนด มความรและมความสข ครม
ความงามในหวใจทกคน แตเรามองไมเหนความงามนน เพราะความอายและไม
�� ตฆองรองปาว ��ณรงค ชนสาร
กลาทจะบอกใคร ความงามจงถกเกบซอนมาหลายป (บางทานจนเกอบเกษยณ)
แตเมอทานแสดงออก ชางเปนความงามทละเมยดละไม เมอนำมารอยรดกบ
ความงามของคนอนกลายพวงมาลยทสวยงามทรงคณคายง ใครเหนใครกชม
และชน ประสบการณและความหลากหลายของคณครทซอนไวเมอวนวาร ไดถก
เรยกออกมาจดระเบยบใหม พากนยนอยแถวหนา ชกำบนพรอมกบตะโกนวา
“เยยม” พรอมทจะกาวเดนไปพรอมกน พรอมทจะทำโรงเรยนใหเขมแขง
สรางความแขงแรงใหกบชมชน นกเรยนทกคนไดเรยนรกบครผเปลยนไปเพอ
การเปลยนแปลง
รวมพลง รวมแรงใจ ใฝสรางสรรค
สจดมง อนเดยวกน อยางมนหมาย
รวมพลง ตงแรงจต อทศกาย
เดนสปลาย แสงอโมงค เชอมโยงใจ
เปนผนำ การเปลยนแปลง ดวยแรงกลา
ดวยศรทธา วธการ งานยงใหญ
นำนาวา การศกษา พาเดกไทย
ใหกาวไกล กาวใหทน การผนแปร
ใหรหลก การนำคน ใหพนผาน
ภาระงาน จะกระจาง กลางใจแน
มพลง อนบรสทธ ดจกญแจ
หรอไขแข สองสวาง กลางราตร
ความเปลยนแปลง มหลกการ งานตองส
เรมทคร เปยมคณธรรม นำศกดศร
คดใหกวาง คดใหไกล ใฝความด
หลากหลายม ความเมตตา เอออาทร
ครรจก เพมสมรรถนะ ละกเลส
ทำเหมอนเพศ พรหมจรรย มผนผอน
หมนศกษา หาความจรง สงแนนอน
มาสงสอน ฝกอบรม บมความด
เรยน Backward Design คลายของเกา
เปดใจเอา ความคดใหม ใหเตมท
ทำแผนการ ใหแยบยล ผลมากม
หลายวธ หลากความคด จตเบกบาน
แสวงหา สงเขาบอก นอกสถานท
ประสบการณ หลายเวท ชถนฐาน
รวมแลกเปลยน เรยนดวยกน สรางผลงาน
รวมสบสาน ภมปญญา คาอนนต
งานวจย คอหวใจ ไขปญหา
เปนตำรา คนความจรง ใชสงฝน
มหลกด มกลยทธ สดจำนรรจ
ชวยเสกสรรค คดงานใหม ดงใจปอง
งานวจย ทำใหงาน ผานระบบ
คนเคารพ จบดวยผล ไมหมนหมอง
เดกสดใส ใจเชดช ถงผปกครอง
เขาทำนอง เลนดนตร ดทงวง
อยกบเพอน ใหแสวงหา กลยาณมตร
มาชวยคด ชวยแนะนำ ทำสงสง
ใหรเขา ใหรเรา เฝาดำรง
งานมนคง จตมงมน และหมนเพยร
ใชชวต อยางพอเพยง มองเมยงขาง
คดรอบทาง คดแบงปน หมนขดเขยน
แสวงหา ความคดใหม ไมเบยดเบยน
ทำความเพยร ดงมหาชนก หลดโลกไป
มงและมน ฝนและฝา ทาความคด
ถกหรอผด นนเปนคร รแกไข
ปรบเปลยนตน พนนอกกรอบ รอบนอกใน
ทำจตใจ เหนอเหตผล บนความจรง
หาเดอนเลา เราจะพบ ครคนใหม
ผใสใจ ปรบเปลยนตน พนทกสง
จะเหนคร มศกดศร ทแทจรง
ครผนง ผสงบ พบสจธรรม
ถาหวใจของคณเปนภเขาไฟ จะหวงใหดอกไมผลบานในหวใจคณได
อยางไร (คาลล ยบราน).
�� ตฆองรองปาว ��ณรงค ชนสาร
เตรยมตว - เตรยมใจ
ในบรรดาผอยในระบบราชการ ไมมวงการใดทจะมประเดนรอนเทากบ
คนในวงการศกษาโดยเฉพาะผประกอบอาชพคร เพราะมประกาศใชพระราช
บญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 ซงมผลบงคบใชตงแตเดอนสงหาคม
2542 ในพระราชบญญตฉบบน มขอตองปฏบตทงหมด 78 มาตรา แบงเปน
9 หมวด และ 10 กบบทเฉพาะกาล แตละหมวดไดบอกบทบาทหนาทของผมหนาท
จดการศกษาไวอยางชดเจน บางหมวดมผลบงคบใชแลว แตบางหมวดกจะมผล
บงคบเมอถงป พ.ศ. 2545 ผสนใจและตดตามขาวนอยางตอเนอง กจะไดเหน
ความเคลอนไหวของผมสวนรบผดชอบตามสอตางๆ มาตลอด ทกฝายกำลง
ทำงานกนอยางเตมทเพอใหเกดผลตามพระราชบญญต
เตรยมตว-เตรยมใจ ทหยบประเดนขนมาเขยนครงนมงไปทการเตรยม
ตว-เตรยมใจของผบรหารทกระดบซงคาดวาการเปลยนแปลงจะมผลกระทบตอ
ทานทงหลายอยางแนนอน เชน กระทบตอตำแหนง กระทบตอสงกด กระทบวธ
การบรหารจดการ รวมไปถงวถชวตทเคยปฏบตมาในอดตของทานดวย ผเขยน
มนใจวา จะมผบรหารหลายทานรบไมไดและปรบตวเองโดยออกจากระบบ
ราชการไป ผบรหารทสขภาพจตดทสดคงเฉพาะทานทจะเกษยณในป พ.ศ.
2545 ซงกขอแสดงความยนดดวย ในการเปลยนแปลงครงนคดวา ปญหาเฉพาะ
ทจะกระทบกบผบรหารคอ
1. เกาอนงของทานจะนอยลง กฬาเกาอดนตรจะรนแรง ขาเกาอจะหก
บอยและนงไมคอยเปนสขหรออาจไมมเกาอนงเพราะราคาแพง
2. อำนาจทานจะลดลงทเคยพดและสงการคนเดยว จะมคนมาชวยพด
ชวยตดสนใจในรปคณะกรรมการ
3. องคกรทองถนจะรกคบเขามาชวยสอดสองดแล ในฐานะทเขาเปน
เจาของทรพยากรทงหมด (ลกหลานเขา ผลผลตทเขาตองการ ทรพยากรธรรมชาต
ของเขา)
4. การตรวจสอบจะเขมขนและมคนมาชวา หนวยงานหรอสถานศกษา
ททานรบผดชอบอยในระดบใด สมควรสงลกเขาเรยนหรอไม นนคอเขามาบอก
วาคณภาพการบรหารของทานสมควรไววางใจหรอไม
5. การจดการบรหารตองตรวจสอบได เปดเผยและโปรงใส
6. มการรายงานผลการบรหารตอสาธารณชนทกป
ยงมอกหลายประการทจะกระทบตอผบรหาร ซงผเขยนเคยปรารภเรอง
เหลานกบเพอนผบรหารดวยกน เพอนครพรอมตงคำถามวา ทานคดอยางไร
เตรยมตวอยางไร พรอมหรอยงกบการเปลยนแปลง พระราชบญญตการศกษา
ฉบบน ในสวนตวเหนดวยอยางยง และคดวาชาเกนไปเสยดวยนาจะปฏรปตง
นานแลว เพราะทกทานคงทราบดวาผลของการจดการศกษาทผดพลาดในอดต
กำลงสรางปญหาใหกบสงคมในปจจบน กลาวโดยสรปใหกระชบคอ “การจดการศกษาในอดตไมมภมคมกนบคคลทผานระบบโรงเรยนทดเพยงพอทจะออกมาเยยวยาสงคมดในโรงเรยน แตเมอพนแลวคนละเรอง เปนการศกษาทควบคมอนาคตไมได” ผบรหารคอกลมทจะไดรบผลกระทบอยางมากตอหนาทและแนวปฏบต
ธรรมเนยมการบรหารของทานควรยอนมาคดวา เราจะเตรยมการอยางไรกบการ
เปลยนแปลงทจะเกดขางหนา ซงผเขยนขอเสนอแนะ (ผนอยสมควรตาย) เพอ
พจารณา ดงน
1. ปรบกระบวนการคดใหมในการบรหาร เนนการบรหารแบบมสวน
รวมและการบรหารเชงพทธ ซงสอดคลองกบวฒนธรรมความเปนอยแบบไทย
2. กระทำตนเปนนกปรงอาหาร ดงทหลวงปชา สภทโท ทานกลาววา
มะนาวเปรยว พรกเผด เกลอนำปลาเคม คนทมความชำนาญในการปรงอาหาร
เขาจะใสเครองปรงไดอยางพอด อาหารกจะอรอยหรอ นว (ผเขยน) ไมเปนพษ
ตอรางกาย
3. กระทำตนเปนนกแสวงหาความรวมมอ (ไมใชนกขอ) กลาหาญในสง
ทถกตอง และมความคดรเรมสรางสรรค คบคนดเปนเพอนคด
4. กระทำตนเปนนกอาน โดยเฉพาะทเกยวกบปรชญา-เกยวกบชวต-
ธรรมชาต เพราะทายทสดทานถง บางออ ในการบรหาร
5. เตรยมตวทจะเผชญกบการเปลยนแปลงอยางทระนง โดยมงไปท
สทธเสรภาพของประชาชนทกคนตามรฐธรรมนญ ยอมรบการเปลยนแปลงตาม
กฎไตรลกษณ
�0 ตฆองรองปาว �1ณรงค ชนสาร
มาปรบกระบวนทศนใหมในการทำงานเปนนกบรหารมออาชพคอ ม
วสยทศน (Vision) เปนนกวชาการบรหาร ( Academic Administrator) เปน
นกปรงอาหาร (Cook) เจาหลกการ (Principle: Ameboid Movement) คอ
เคลอนไหวแบบตวอะมบาแตนวเคลยสคงทและเปนนกแสวงหา (Creative)
ในการพฒนาองคการสงทคนในองคการกลวทสดคอการเปลยนแปลง
การปฏรปการศกษาครงน ถอวาเปนการเปลยนแปลงครงยงใหญจากกระทรวง
ศกษาธการและทบวงมหาวทยาลย ไปเปนกระทรวงการศกษา ศาสนาและ
วฒนธรรม โดยเนนไปทการกระจายอำนาจสทองถน สถานศกษาและคณภาพ
การศกษา
กระทรวงศกษาธการ พยายามจะกระจายอำนาจ ตงแตตงกระทรวง
ศกษาธการ จนมการปฏรปเปลยนชอใหมจง กระจายอำนาจได
ผเขยนมความเหนวา คณภาพการศกษากคงเชนเดยวกนกระมง จะ
เกดขนไดคงตองยบเขตพนทการศกษาและใหทองถนจดการศกษาเอง เพราะ
ตราบใดทเจาของไมไดลงมอจดเอง ยากทเขาจะเหนดเหนงามดวย เพราะคำวา
“เหนดเหนงามคอคณภาพการศกษา”
เปดใจกวางและคอยตดตามด ตอไปนะครบ.
สะพานขามแมนำโขงแหงท 3
นครพนม - แขวงคำมวน
เมอวนท 24 กรกฎาคม 2548 แมจะมวนหยดทตอเนองยาวตงแต
วนท 21-24 กรกฎาคม 2548 ทางจงหวดไดนดประชมเพอรบฟงการศกษาความ
เหมาะสมทางดานเศรษฐกจ วศวกรรม และผลกระทบสงแวดลอมโครงการ
กอสรางสะพานขามแมนำโขงแหงท 3 โดยคณะผศกษาและผแทนจากกรม
ทางหลวงชนบท ซงการศกษาครงนมบรษทเขารวมศกษา 4 บรษท ประกอบ
ดวย บรษทเอพซลอน จำกด บรษท เอเซย แลป แอนด คอนซลแตนท จำกด
บรษท นปปอน โคอ จำกด และบรษท ทรานส เอเซย คอนซลแตนท จำกด
ตามโครงการจะตองมการศกษาเปนเวลา 1 ป
โครงการสรางสะพานขามแมนำโขง ทไดศกษาจากเอกสารของ JICA
(องคกรความรวมมอระหวางประเทศของญปน) จะพบวา โครงการสรางสะพาน
ขามแมนำโขงทจงหวดนครพนม มแผนการกอสรางในป คศ. 2020 หากนบจาก
วนนไปตองรอเวลาอกประมาณ 15 ป ซงตองกอสรางหลงจากการกอสราง
สะพานขามแหงท 2 จงหวดมกดาหารและจงหวดสะหวนนะเขต แลวเสรจ คด
โดยสามญสำนกแลว ในภาวะทโลกอยในการเปลยนแปลงอยางรวดเรวในทก
ดาน หากรอจนถงป 2020 การพฒนาของจงหวดทอยขางเคยงคงไปไกลรบ
นครพนมคงไดแตชะเงอมองกาวอยางไรกคงตามไมทน
ความจรงแนวคดในการกอสรางสะพานขามแมนำโขงทจงหวดนครพนม
คดมานานแลวและคดวาคงอยในใจของชาวนครพนมทกคน แตมาเรมกอ
ตวอยางจรงจงเปนรปรางในคราวการเปดหมบานมตรภาพไทย-เวยดนาม และ
ประชม ครม. รวมไทยเวยดนาม เมอวนท 20-22 กมภาพนธ 2547 ณ จงหวด
นครพนม โดยการผลกดนของ ฯพณฯ พลเอกชวลต ยงใจยทธ อดตนายก
รฐมนตร ขอมลทคณะศกษานำเสนอในวนนจะประกอบไปดวย
�2 ตฆองรองปาว �3ณรงค ชนสาร
1. การศกษาดานเศรษฐกจและสงคม จะศกษาจากขอมลประชากร
รายได จำนวนรถจดทะเบยน การจางงาน ผลตภณฑมวลรวมภาคเศรษฐกจ
สาขาตาง ๆ รวมทงการคาดการณเปลยนแปลงทางดานเศรษฐกจและสงคม
2. ดานการจราจรและการขนสง จะศกษาจากปรมาณจราจร วเคราะห
และพยากรณปรมาณจราจร เพอเปนขอมลประกอบในการกอสรางแนวสะพาน
3. การศกษาแนวเสนทางเลอก จะศกษาขอมลจากนโยบายระดบสง
แผนแมบทและแผนยทธศาสตร การเชอมโยงโครงทอทางหลวงกบประเทศเพอน
บาน การศกษาตำแหนงเปรยบเทยบเพอทำการกอสรางสะพาน
4. งานสำรวจดานวศวกรรม จะศกษาเกยวกบแนวสำรวจเสนทาง
โครงการ การศกษาแนวทางเลอกในดานจราจร วศวกรรม เศรษฐกจ สงคม
การเงน รวมทงภาพรวมทมผลกระทบกบสงแวดลอมทงระบบ
5. การศกษาดานสงแวดลอม จะศกษาเกยวกบกฎหมายและขอจำกด
ของการใชพนท ทรพยากรสงแวดลอมทางกายภาพ ทรพยากรสงแวดลอมทาง
ชวภาพ คณคาและการใชประโยชนของมนษยและคณคาตอคณภาพชวตและ
ทำการประเมนผลกระทบสงแวดลอมเบองตน
6. การมสวนรวมของประชาชน ในการทำโครงการจะใหมกจกรรมการ
มสวนรวมของประชาชนทกขนตอน เพอใหประชาชนไดรบทราบขอมล และม
สวนรวมในการแสดงความคดเหนและใหขอเสนอแนะทเปนประโยชน เพอ
ประโยชนสงสดของโครงการ
7. การศกษาดานการวเคราะหโครงการ จะเปนการนำผลการศกษาทง
6 ประการทกลาวมาวเคราะหผลตอบแทนทางเศรษฐกจ อตราสวนผลประโยชน
ตอตนทน มลคาปจจบนสทธและอตราผลตอบแทนปแรก
ผลทคาดวาจะไดรบจากโครงการ คณะผศกษาเสนอวา เสนทางคมนาคม
ระหวางจงหวดนครพนม-แขวงคำมวน มความสะดวกปลอดภย ประหยดเวลา
คาใชจายในการเดนทาง สงเสรมพฒนาพนทการทองเทยวและกจกรรมเศรษฐกจ
ระหวางประเทศ สามารถเสรมโครงขายเชอมโยงระหวางประเทศเพอนบาน
กมพชา ลาว พมา ไทย เวยดนาม และภมภาคอนโดยโครงขายถนนทางเลอก
และแนวเสนทางโครงการ (จดทจะกอสรางสะพาน)
1. บรเวณบานปากทวยฝงไทย และจดตดถนนหมายเลข 13 ในฝงลาว
บรเวณบานนาตะเกด
2. บรเวณบานยางนกเหาะฝงไทย และฝงลาวระหวางจากบานทาแขก
16 กโลเมตร
3. บรเวณบานหอมฝงไทย และฝงลาวหางจากบานทาแขก 13
กโลเมตร
4. บรเวณถนนเลยงเมองดานใตจงหวดนครพนม และฝงลาวหางจาก
บานทาแขก 3 กโลเมตร
5. บรเวณบานดงหมฝงไทย และบรเวณบานมวงสมฝงลาว
เนองจากการประชมในครงน เปนการประชมในลกษณะการปฐมนเทศ
การรบขอมลจากขอมลภาคประชาชนจงไมคอยมมากนก ทงทเรากรวาม
ขาวคราวจะกอสรางสะพานขามแมนำโขงแหงท 3 ทจงหวดนครพนม ตงแตการ
เปดหมบานมตรภาพ ไทย-เวยดนาม เปนตนมา
อยางไรกตามชาวนครพนมตองขอบคณรฐบาลทใหความสำคญ และ
เหนประโยชนอนจะเกดจากความรวมมอระหวางประเทศของภมภาคน เมอง
นครพนมทเปนกนซอย หรอซอยปด จะไดเปดบานโฉมหนาใหมสประเทศเพอนบาน
จากการทไดรวมทำงาน โครงการหมบานมตรภาพไทย-เวยดนาม สการ
จดตงมหาวทยาลยนครพนม และการกอความคดสะพานขามแมนำโขง ทำเรา
แลหนาเหนหลงในการพฒนานครพนมอยางเปนรปธรรม
คดเพอสวนรวมกเปนอยางนแหละ (แมจะเจบปวด).
�4 ตฆองรองปาว �5ณรงค ชนสาร
เมองนครพนม
เมอวนท 24 ตลาคม 2542 ฯพณฯ พลเอกชวลต ยงใจยทธ ไดเดน
ทางมาเปนประธานเปดงานประเพณไหลเรอไฟ ภาคบายกอนเปดงานไดแวะเขา
เยยมชมวทยาลยเกษตรและเทคโนโลยนครพนม รวมลงนามประกาศนครพนม
รวมทานผวาราชการจงหวดนครพนม และเอกอครราชทตประเทศตางๆ 9
ประเทศ คอ
1. Air Marahal Isbandi Gondo S. จากอนโดนเซย
2. Mr. Hiem Phommachanh จาก ลาว
3. Dato’Syad Ariff Fadzillah จากมาเลเชย
4. Mr.Fu Xuezhang จากจน
5. Mr.Clemente P.Mariano จากฟลปปนส
6. Mr.Do Ngoc Son จากเวยตนาม
7. Mr.U Hla Maung จากพมา
8. Mr.Richard E.Hecklinger จากสหรฐอเมรกา
9 Mr.Calvin Eu จากสงคโปร
ทกทานไดลงนามในประกาศนครพนมทเปนภาษาองกฤษวา
THE DECLARATION OF NAKHON PANOM
WE THE PEOPLE OF NAKHON PANOM
HEREBY, ASSEMBLE TO DECLARE THE IDENTITY OF NAKHON PANOM
To be
THE LAND OF GREAT HERITAGE, THE GATE TO INDOCHINA
AND THE TREASURE OF JUSMINE RICE
ซงประกาศนบอกกลาวเปนภาษาไทยวา พวกเรา (ฯพณฯ พลเอกชวลต
ยงใจยทธ ผวาราชการจงหวดนครพนม ชาวนครพนมและเอกอครราชทต)
ขอประกาศวา นครพนมเปนดนแดนมรดกทางวฒนธรรมอนยงใหญ ประตส
อนโดจน และตนกำเนดของขาวหอมมะลอนลำคา ตวแทนของผลงนามโดย
เฉพาะเอกอครราชทตนน หากรวมพลเมองประเทศตางๆ แลวเปนตวแทนของ
ประชากรเกอบครงโลก ประกาศนทางกองทนเครอขายวจยเพอการพฒนาไดลง
เวบไซดเผยแพรไปทวโลกแลวตงแตป พ.ศ. 2542 หลงจากลงนาม ผมคดวาเปน
โชคดของชาวนครพนมทมผใหญของบานเมองมองไปขางหนาอยางยาวไกล
และคดเพอสวนรวม เพอลกเพอหลาน จรงไหมทบอกวา นครพนมเปนดนแดน
มรดกทางวฒนธรรมอนยงใหญ ประตสอนโดจนและตนกำเนดของขาวหอมมะล
อนลำคา ผมวาทกถอยคำมความหมายและมคำอธบายในตวมนเอง มรดกทาง
วฒนธรรมทองคพระธาตพนมเปนศนยรวมจตใจนนยงใหญมาก ชาวนครพนม
ทกคนเปนลกพระธาตหลานพระธรรม ในประเทศไทยมเจดยองคเดยวทบรรจ
พระอรงคธาต (กระดกสวนหวอกของพระพทธเจา) ตอนทมขาวเกรยวกราวเกยว
กบบงไฟพญานาคทจงหวดหนองคาย ซงเปนปรากฏการณทางธรรมชาต ตาม
ความเชอของชาวบานวา พญานาคจดบงไฟเพอขนไปบชาพระพทธเจาทสรวง
สวรรคนน ผมยงคยกบหลายคนวา ทนครพนมมตวแทนของพระพทธเจาทเปน
รปธรรม คอ พระอรงคธาต แสดงวาบงไฟพญานาคนนนอกจากจะจดสงไปบชา
ทสวรรคแลวยงสงมาบชาพระอรงคธาตทพระธาตพนม จงหวดนครพนมดวย
หากเราจะทำประชาสมพนธคนมาเทยวจงหวดนครพนม กทำควบคกบจงหวด
หนองคาย กจะเปนการทองเทยวทางวฒนธรรมทสมบรณ ดวยเหตทเมอง
นครพนมเปนลกพระธาตพนม เราจงมคนดคนเกาเปนผนำของประเทศมาไมเคย
ขาดระยะ เชน ตำแหนงนายกรฐมนตร ผบญชาการทหารสงสด ผบญชาการ
ทหารบก ไดแก ฯพณฯจอมพล สฤษด ธนะรชต, ฯพณฯ พลเอกชวลต ยงใจยทธ
รฐมนตรวาการกระทรวงศกษาธการ ไดแก พลเอกมานะ รตนโกเศศ อาจารย
กวาง รอบคอบ อธบดกรมสามญศกษา หรอแมแตทานผวาราชการจงหวด
นครพนมคนปจจบน คอ ผวาวทย ลมานนทวราไชย กเปนชาวนครพนมโดย
กำเนด ชมชนเมองนครพนมเปนชมชนของคนรวมกนหลายเผา จงหลากหลาย
วฒนธรรม ซงกเปนความงามเฉพาะตว เปนเสนหของนครพนม
เมองแหงประตสอนโดจน จงหวดชายแดนรมฝงแมนำโขงลวนเสนอ
ตนเองวาเปนประตสอนโดจนทงนน แตละแหงแตละทกมจดเดนจดดอยแตกตาง
กนไป สำหรบนครพนมนนอยกงกลางประเทศเพอนบานทงสอง คอ ลาวและ
�� ตฆองรองปาว ��ณรงค ชนสาร
เวยดนาม ขามทาแขกไปหากไมแวะทไหนตรงดงไปผานลาวเขาเวยดนาม
ประมาณ 300 กโลเมตร กถงทะเล หากเลยวซายกขนทงสองประเทศตอนบน
หากเลยวขวากลงประเทศทงสองตอนลาง ยทธศาสตรการทองเทยว การคา
ชายแดนจงเปนเรองทนาสนใจ ประตสอนโดจนตรงนครพนม ถาเปนกฬา
ฟตบอล คอ การยงจดโทษ เลอกเอาวาจะยงมมไหน ขาวหอมมะลนครพนม
ชนะเลศระดบประเทศ 3 ป ตดตอกน บงบอกถงสภาพภมศาสตร อากาศ ดน
นำ และภมปญญาของชาวนครพนม ความเหมาะสมลงตว และความดงาม
ทงหลาย เราชาวนครพนมตองชวยกนดแลสงเสรม และปจจยทจะทำใหงาน
ใหญเหลานประสบผลสำเรจและยงยน คอ การใหการศกษา ซงคอการศกษา
ตลอดชวตทเชอมโยงกบภมปญญาไทย ขณะนทกฝายกำลงขะมกเขมนเตรยม
สถานศกษา คอ มหาวทยาลยนครพนม เพอรองรบการพฒนา เราหวงจะระดม
ทรพยากรทมอยเปนพลงนครพนม ฯพณฯ พลเอกชวลต ยงใจยทธ ขบเคลอนไป
สเปาหมายทรออยขางหนา คดวาเราทำได เพยงแตเราคดเชงบวกหรอคดแบบ
สรางสรรค.
นครพนม : เมองมหาวทยาลย
คนอสานมความทกขยากลำบากตลอดชวอายไข ครอบครวแตกแยก
พลดพราก ขาดความอบอน การศกษาตองบรณาการวทยาการกบภมปญญา
ทองถนใหสอคลองกนเพอแกปญหาความยากจน ทำใหความเปนอยชาวบานด
ขนมการจดการเรยนการสอนทเปนสากลและเชอมโยงในภมภาค
คำปรารภของ ฯพณฯ พลเอก ชวลต ยงใจยทธ
ดงนน สงทตองเนนคอ เรองของการพฒนากระบวนการการเรยนรทพง
ประสงคทมความหลากหลาย โดยคำนงถงชวตทแทจรงเชอมโยงโรงเรยนกบชวต
ใหเปนอนหนงอนเดยวกน แลวมองไปสอนาคตในฐานะทเปนคนไทย ประเทศ
ไทยเปนสวนหนงในประชาคมโลก
จากบทความเรอง สาระสำคญของการปฏรปการศกษา
โดย ศ.ดร. เอกวทย ณ ถลาง
ตองขอประทานโทษททำกนอยทกวนน ในความเหนของผมไมใชการ
ปฏรป (การศกษา) การปฏรปตองแกปญหาบานเมองได ขณะนบานเมองวกฤต
วกฤตเรองใดบาง ปฏรปการศกษาตองทำใหประเทศไทยสามารถหลดจากวกฤต
แกไขวกฤตได ไมใชลอยตว แยกตว ไมรรอนรหนาวกบปญหาสงคมไทย
จากบทความเรอง อะไรคอสาระสำคญทสดของการปฏรปการศกษา
โดย ศ.นพ. ประเวศ วะส
�� ตฆองรองปาว ��ณรงค ชนสาร
การทแตละประเทศนนมารวมกนคดวา ชวตอก 20 ป 40 ปขางหนา
ของประเทศเขาจะเปนอยางไร เพราะเขารวาสาระความรนนมนเปลยนไป เมอ
เดกจบการศกษา 12 ป สงนนกลาสมยแลว เพราะฉะนนแตละประเทศสงทจะ
ตองทำคอ การตงหลกดกอนวาอะไรเปนขอจำกดของประเทศตนซงเขาตองเอา
ตวรอด อะไรจะเปนพนฐานของประเทศในอนาคต
จากบทความเรอง การปฏรปการศกษาทกษะการอยรอดแบบไทย
โดย ศ.ดร. ชยอนนต สมทวณช
ผมเกรงวากระบวนการปฏรปการศกษาอาจเรมตนไมได แตอกดานหนง
ผมเกรงวา หากการปฏรปการศกษาเดนตามกระบวนการทกำหนดโดยคณะ
กรรมการปฏรปการศกษาจะนำมาซงหายภยและความฉบหายแกบานเมอง
“แททจรงแลว ความคดวาดวยการปฏรปการศกษามหลากหลายสมควรพจารณาประยกตใชไดเหมาะสมกบบรบทของสงคมไทย ”
จากบทความเรอง การเมองวาดวยการปฏรปการศกษา
โดย อาจารยรงสรรค ธนะพงศพนธ
ประการแรก คอ ปรชญาการศกษาตลอดชวต หมายความวา การ
ศกษาไมใชเพยงวธการหรอกระบวนการ แตในตวเองคอเปาหมายแหงชวต
ประการทสอง ความเขาใจใหมเรองความสำคญของมตทางวฒนธรรม
โดยถอวาการปฏรปการศกษาคอสวนหนงทแยกไมออกจากการปฏรประบบ
วฒนธรรมทงระบบ
ประการทสาม การศกษาสำหรบทกคน
ประการทส การเหนความสำคญของการรเรมสรางสรรค
ประการทหา การเรยนรแบบหลายมต และเขาใจถงโลกแบบภาพรวม
ประการทหก ชมชนแหงการเรยนร
ประการทเจด ความเชอเรอง “ความร” ทตองรบใชหรอแกปญหา
“วกฤต” ทเกดขนจรงทางสงคม
ประการทแปด แนวคดเรอง การศกษาแบบนอกระบบ
ผมใครเสนอวา เรานาจะเรมท “จดทรวมกน” เรมจากการเปลยนฐาน
คดใหมจากการคดปฏรปการศกษาแบบแยกสวนจากระบบวฒนธรรมสการคด
แบบองครวม
จากบทความเรอง ผาทางตนการปฏรปการศกษา
โดย ยค ศรอารยะ
ในชวงไมกปทผานมา เหนไดชดวามหาวทยาลยมแนวโนมทจะประสบ
กบวกฤตการณภายในตวเองมากขน ภาพสะทอนจากจฬาลงกรณมหาวทยาลย
ในปญหาเรองของการแปรสญญาณโทรคมนาคม เปนเพยงตวอยางหนงของ
ปญหาเทานนและใชวา ลกษณะของการกระทำทเรยกวา “การหากน” จะเกด
แตจฬาฯ เทานน หากแตกบมหาวทยาลยอนๆกมไมแตกตางกน เพยงแตวธการ
และรปแบบตางหากทเปลยนไปในแตละท ฉะนน จงไมแปลกอะไรเลยทการ
จดการศกษาในแบบของ “ภาคพเศษ” หรอ “ภาคนอกเวลาราชการ” ในระดบ
บณฑตศกษาจงถอกำเนดขนในทกมหาวทยาลยและลงโฆษณาในหนา
หนงสอพมพกนอยางครกโครมและเอาจรงเอาจง เพอแสวงหาสวนแบงตลาดและ
ลกคา (ไมใชลกศษย) จากปรากฏการณเชนน ถาจะตองสรปถงสถานการณของ
มหาวทยาลยไทยในมตทางสงคม กอาจจะเรยกไดวาอยในลกษณะ “สามไร”
คอ ไรพลง ไรมตร ไรทศทาง
จากบทความเรอง เสนทางสวกฤต :มหาวทยาลยสสงคมไทย
โดย รศ.ดร. สรชาต บำรงสข
การศกษา คอ ขบวนการเรยนรใหแตละคนไดรจกศกยภาพทแทจรง
ของตนเอง เพอจะเลยงตนและครอบครวไดอยางมสมมาอาชวะ พรอมกบเพอให
ศกยภาพนนรบใชผอน สตวอน ใหเกดความยตธรรมในสงคมอยางสนตและโยง
ไปถงสงแวดลอมทางธรรมชาตอยางประสานสอดคลอง
ตามประเพณพทธศาสนาฝายเถรวาทของเรานน พระมกใหพรเปน
ภาษาบาลวา อภวาทนสลสส นจ
จ วฑ
ฒาปจายโน จต
ตาโร ธม
มา วฑ
ฒน
ต
อาย วณโณ สข พล แปลวา ผซงเปนผออนนอมถอมตน รจกเคารพนบถอผท
ควรแกการเคารพยกยอง เขายอมไดรบพรสประการ คอ อาย วรรณะ สขะ
พละ คนเรานนมกมความอหงการ ยงเรยนมาก รมาก ยงมกอวดด ถอตน
ดถกคนอน คนพวกนยากทจะไดรบพร ซงแปลวา สงประเสรฐ สวนผทมความ
ออนนอมถอมตนอยางแทจรง ยอมมความเรยบงายเปนเจาเรอนรจกเคารพผท
ควรเคารพและสงซงควรเคารพ แมคนทนาเกลยด แมจนคนทตงตนเปนศตร
�0 ตฆองรองปาว �1ณรงค ชนสาร
ถารจกเคารพเขาอยางแยบคาย กชวยใหเกดความออนนอมถอมตนได ยงรจก
เคารพคนทตำตอยกวาตลอดจนเคารพสงสาราสตวและแมนำลำคลอง ตนไม
ภเขา ฯลฯ ยอมชวยใหเขาไดรบพรอนประเสรฐโดยแท
จากบทความเรอง การศกษาของไทยในอดต ปจจบน และอนาคต
โดย ส.ศวรกษ
การศกษาคอชวต ชวตคอการศกษา การเรยนรเกดขนตงแตเรมม ตา
ห จมก ลน กาย และใจ สงทไดมาจากแมพอ คอ นโม น ธาตนำ โม ธาตดน
เคยวผสมจนเปนตวเราและเปนมลมรดกจากแมพอ เมอกลบอกษรมาเปน มโน
จงไดทงกายทงใจ ซงเปนมลฐานแหงการปฏบต เรยกวา มหาฐาน ดงนนชวต
จะมความสขจำเปนทชวตตองไดรบการศกษา ตงแตกอนเกดจนถงเวลาหลงการ
เสยชวต
ผวเคราะหระบบการศกษาไทยมองไมเหนความคาบเกยวทแยกไมออก
ระหวางการศกษากบระบบวฒนธรรมหรออารยธรรมไทยทงระบบ ขณะนสงคม
ไทยจงจะกลายเปนสงคมฝรงตะวนตกไปแลวถงครงคอ แตจมกคนไทยยง
เหมอนเดมคอ แบนไมมดง ลนเกลารชกาลท 5 โปรดใหจดการศกษาเพอใหคน
ออกไปเปนขาราชการชวยพฒนาประเทศ แตไมลมวฒนธรรมของตนเองซง
สอดคลองยคสมย จอมพลสฤษด ธนะรชต มงการพฒนาสประเทศอตสาหกรรม
แบบตะวนตกเนนวตถตอนเดกๆ ไดฟงวทยทกเชาวาประเทศไทยจะมงคงทกคน
ตองทำงานเพราะ “งานคอเงน เงนคองานบนดาลสข” ขณะนสอกยงประโคม
ขาวเกยวกบเงนเชน ”เงนจะหมนไป เงนจะหมนไปสชมชน” แสดงวา ผนำทก
ยคยงเชอมนวาเงนบนดาลทกอยางให การศกษาแบบตะวนตกจงขยายตวอยาง
รวดเรว คอ ใหเปนประเทศทนสมย
เราเรมมแผนเศรษฐกจและสงคมแหงชาตฉบบท 1 เรอยมาจนถงแผนฯ
ฉบบท 8 วนเรมใชแผนพฒนาประเทศฉบบนประเทศกเรมเปนหนและตองไปก
ธนาคารโลกมาพฒนาตามแผนฯ ผลการพฒนาจากการไมเปนหนกลายเปนหน
คนละหกหมนบาทถวนทวหนาเมอสนแผนฯ ฉบบท 8 เกดจากคำโฆษณา งาน
คอเงน เงนคองาน บนดาลสข
ในปเรมแผนฯ ฉบบท 1 นนเอง กมเพลง ผใหญล เกดขนความวา
พ.ศ. 2504 ผใหญลตกลองประชม ชาวบานตางมาชมนม มาประชมทบาน
ผใหญล ตอไปนผใหญลจะขอกลาว ถงเรองราวทไดประชมมา ทางการเขาสง
มาวา ใหชาวนาเลยงเปดและสกร ฝายตาสหวงอนถามวาสกรนนคออะไร
ผใหญลลกขนตอบทนใด สกรนนไซร หมานอยธรรมดา นนหมายความวา
ประเทศไทยพฒนาตนเองจากการไมเปนหนไปเปนหนทกคน เมอสนแผนฯ
ฉบบท 8 สอดคลองกบเพลงผใหญลทวา รฐบาลมนโยบายใหประชาชนคนไทย
เลยงหม แตกลบกลายเปนหมานอยธรรมดา นคอ ผลจากการทผมอำนาจคด
เองประเภทเชอผนำชาตพนภย
เหมอนชาวเมองนานเขาบอกวา เขาเปนหนเพราะรกเงน ธกส. ปนก
สามหมนบาท นำไปทำสวนมนสำปะหลง สนฤดการผลตขายผลผลตได
สองหมนบาทเงนไมพอใชหน ธนาคารกบอกวาตองหาเงนมาปดบญชกอนแลวจะ
ใหกอกหกหมนบาท เกษตรกรกตองกระเสอกกระสนไปหาเงนมาปดบญช
ธนาคารกจายเงนกใหแตหกหนเดมไว ปตอไปทำไรขายผลตผลไดเงนสหมนบาท
เงนไมพอใชหนธนาคารอกเชนเดม ธนาคารกบอกวาใหหาเงนมาปดบญชเพอกใหม
เพมยอด เลอดของชาวไรชาวนามรสหวานหอมหวนมาตงแตโบราณกาล
ดดเทาไรไมเคยเหอดแหง
ดงนน วงจรอบาทวนกเลยเปนหวงคลองคอเกษตรกรทยากไรซงยากท
จะสลดออกไปได ดทชาวเมองนาน เสนอวา การแกปญหาความยากจนตองใช
“ปญญานำหนา ”
ความหลากหลายในแนวคดเกยวกบการศกษาไทยนน จะใชคำวา ถงจด
“วกฤต” กคงมเหตผลทนารบฟง หากเราจดการศกษาตามแนวเดมตอไป
ประเทศชาตเราลมสลายแน พอแมดใจทลกสอบเขาสถาบนอดมศกษาได แต
ความเจบปวดทรออยขางหนา คอ การไมมงานทำนอกจากจะซำเตมพอแมแลว
ลกยงเครยดหนกเขาไปอก หากไทยยงจะจดการศกษาอยางทยดมาจากตะวนตก
ทงหมด ดงท “ขนนางทางการศกษา” บงคบใหทำอยในขณะน เตรยมรอรบ
การนองเลอดไวเลย เพราะผลสำเรจจากวธคดนมแตความเจบปวด
การพฒนานครพนมใหเปนเมองมหาวทยาลยและมมหาวทยาลย
นครพนมนน ปรชญาคอ การบรณาการทรพยากรทมอย การใหชมชนเกดการ
เรยนรโดยภมปญญาไทย มการเชอมโยงภมภาคใหมความเปนสากล
�2 ตฆองรองปาว �3ณรงค ชนสาร
เราฝนวา การศกษาและวฒนธรรมตองไมแยกจากกน มการเกอกล
และอยอยางไทย
เราฝนวา วนหนงเราจะมหลกสตร “นครพนม” เรมตงแตอนบาล
จนถงปรญญาเอก โดยชาวนครพนม
เราฝนวา ในอนาคต การศกษา เศรษฐกจ สงคม การเมอง และอนๆ
ตองเปนของชาวนครพนม โดยชาวนครพนม เพอชาวนครพนม สวนกลางตอง
ปลอยวาง ทกขสจจของชมชนชาวชมชนตองแกปญหาเอง
และเรายงฝนตอไปอกวา เมอเมองมหาวทยาลยเกดขนแลว ความทกข
ยาก การพลดพราก ความแตกแยก ความกะปลกกะเปลยของชมชนจะนอยลง
และหายไปในทสด วนนนครอบครวจะมแตรอยยม มความอบอน ชมชนเขมแขง
และศานตสข นคอ ปรชญามหาวทยาลยนครพนม.
นครพนมเมองแหงการศกษา
คงไมมใครปฏเสธวา โลกเราตงแตอดตถงปจจบนและในอนาคตเปน
โลกของการศกษา เปนโลกของการเรยนรเพอความอยรอดของมวลมนษยชาต
ดงพทธพจนทวา ปญญาคอแสงสวางสองโลก หรอ ปญญาคอแกวของนรชน
ผมปญญาและรทนเทานนจงจะมชวตอยางมความสข
เมอเอยถงการศกษา จงหวดนครพนมเปนเมองหนงทโชคดทสดพรอม
กบจงหวดนราธวาส นนคอ คณะรฐมนตรมมตใหจดตงมหาวทยาลยขนในวนท
24 กนยายน 2545 โดยบรณาการสถานศกษา แหลงประกอบการทกแหง เปน
แหลงเรยนรของเดก เปนแหลงเรยนรของประชาชน ใหเขาเรยนรตลอดชวตการ
ทคนอสานมความทกขยาก ครอบครวแตกแยก พลดพราก ขาดความอบอน
ตอสกบโรคภยไขเจบตามยถากรรมกเพราะเขาขาดการศกษา
การจดการศกษาตามระบบทเปนอยในปจจบน หากเพงพนจจะพบวาม
จดออนมากกวาจดแขงและยงสรางความแตกแยกชงดชงเดนเพอตนเองและพวก
พองเทานน การศกษาตามวธคดแนวใหมตองใหเกดการเรยนรควบคกบการฝก
อาชพ สบสานประเพณ ผสมผสานกนระหวางภมปญญาสากลและภมปญญา
ทองถน ตอยอดและเชอมโยงกบภมภาคเพอใหทกคนเปนหนงเดยวและอยรวม
กนอยางมความสข โดยไมแบงแยกเชอชาตเผาพนธ นเปนตะกอนความคดท
ตกผลกแลวของ ฯพณฯ พลเอกชวลต ยงใจยทธ รองนายกรฐมนตร
การสรางเมองนครพนมใหเปนเมองแหงการศกษานน หากมองในมต
ตนทนทางสงคม เพราะเหตทเรามพระธาตพนมคบานคเมอง มแมนำโขงอนเปน
แมนำนานาชาตเชอมโยงสองฟากฝงไทยลาว ทำใหนครพนมมตนทนทางสงคม
ดานประเพณวฒนธรรมสง เหนไดจากสภาพทวไปของชาวนครพนมทเปนคน
สงบเสงยมมใจเออเฟอ โอบออมอาร มประเพณวฒนธรรมเปนของตนเองท
สบทอดมาชานานตงแตสมยอาณาจกรศรโคตรบรณ
�4 ตฆองรองปาว �5ณรงค ชนสาร
ดวยสาเหตทเมองนครพนมเปนเมองชายแดนไกลสดในภาคตะวนออก
เฉยงเหนอ มภมประเทศสวยงามตามธรรมชาต มแหลงนำ ภเขา ทวทศนรมฝงโขง
ความเปนเชอสายญาตพนองจากประชาชนสองฟากฝง ทำใหประชาชนจงหวด
นครพนมประกอบไปดวยชนหลายเผา เชน ไทยอสาน ผไทย ไทญอ ไทโส ไทแสก
ไทยกะเลงและไทขา วฒนธรรมของชาวนครพนมจงเปนความกลมกลนระหวาง
ชนทกเผาทลงตวมาระยะหลงสงครามอนโดจนยงมพนองชาวเวยดนามอพยพ
หลกลหลบหนภยสงครามเขามาพงพระบรมโพธสมภารอกจำนวนมาก รวมทง
ผนำตลอดการของชาวเวยดนาม คอ ประธานาธบดโฮจมนห กมาพำนกท
บานนาจอก บนเสนทางแหงสนตภาพของทานเพอรวมประเทศเปนหนงเดยว
ขณะนจงหวดนครพนมกำลงพฒนาบานนาจอกใหเปนหมบานมตรภาพไทย
เวยดนามเพอความอยเยนเปนสขของลกหลานรนหลงๆ ในภมภาคนดวย
ดวยเหตผลทกลาวมานเอง เมองนครพนมจงเหมาะสมอยางยงทจดให
เปนเมองพเศษเปนเมองแหงการเรยนร เพราะเปนเมองสดทายทไกลจาก
เมองหลวงเปนเมองหนาดานสดชายแดน โดยมยทธศาสตรการพฒนานครพนม
ใหเปนเมองการศกษาทจะตองทำ คอ
ยทธศาสตรท 1. การจดแหลงเรยนรตลอดชวตเพอสรางชมชนใหเขมแขง
ยทธศาสตรท 2. การกำหนดเขตสถานบนเทงและแหลงทองเทยว
ยทธศาสตรท 3. การพฒนาสถานศกษาเพอพฒนาทรพยากรมนษย
ยทธศาสตรท 4. การทำนบำรงสบสานประเพณวฒนธรรม
“อารยธรรมลมแมนำโขง”
ยทธศาสตรท 5. การอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม
เมองแหงการศกษาคออะไร ตอบแบบกำปนทบดน คอใหทกซอกทกมม
ทวทงจงหวดนครพนมเปนแหลงเรยนร ทกคนเปนครพรอมใหความรแกลกหลาน
และผสนใจ ใหทกคนเขาใจวาการศกษากบชวตเปนเรองเดยวกนมเปาหมาย
เดยวกน มนษยตองไดรบการศกษาชวตทดคอชวตทตองมการศกษาและไม
จำเปนตองไปเรยนรในสถาบนเทานน แตสถาบนการศกษากพรอมทจะรบรอง
ความรความสามารถของเขาตามหลกเกณฑเมองแหงการศกษา สถาบนการ
ศกษาตองไมแยกออกไปจากสงคม นกบรหารสงสดของเมองการศกษาตองมา
นงรวมกลมกบหวหนาสวนราชการตางๆ เพอประสานการทำงานใหเขากบทก
องคกรในลกษณะของการบรณาการ ดงการทำงานของผวาราชการจงหวดแบบ
บรณาการทจะเกดขนในเรวๆวนน
จงหวดนครพนม มประวตศาสตรความเปนมาทยาวนาน มความหลาก
หลายของทรพยากรธรรมชาต ตงแตเหนอจดใต เรามภลงกาทอดมสมบรณไป
ดวยทรพยากรและเปนแหลงทแสวงหาความหลดพนของพระอาจารยสายปฏบต
อนมหลวงปมน ภรทตโต เปนแมทพธรรม
จงหวดนครพนม มประวตอารยธรรมความเชอแหงลมแมนำโขง มรอย
พระพทธบาทกลางแมนำโขง มพระธาตทวทงจงหวดโดยมพระธาตพนมเปนองค
ประธาน
จงหวดนครพนม มพระพทธรปศกดสทธตามวดวาอารามตางๆ ใหผคน
ไดกราบไหว เชน พระศรโคตรบรณ พระตวพระเทยม พระทอง ฯลฯ
จงหวดนครพนม มพระผปฏบตดปฏบตชอบใหกราบไหวบชาไมขาด
ระยะ ทงทไดมรณภาพไปแลว เชนหลวงปตอ อจลธมโม บานขาศรสงคราม
และทยงมชวตอยเชน หลวงปคำพนธ โฆสปญโญ แหงวดพระธาตมหาชย หลวงป
สนธ เขมโย วดบานนาโพธ ศรสงคราม
จงหวดนครพนม มธรรมชาตทสวยงามหาทใดเทยบไมได คอทศนยภาพ
รมฝงโขง มเขาสวยฟากฝงประเทศเพอนบาน ซงเรากพดกนเลนๆ แตเปนจรง
วา “ภเขาเปนของลาวแตทวทศนเปนของไทย” เพราะพนองลาวอยใกลมองไม
เหน นครพนมเปนเมองชายแดนหนาดานพรอมรบรการเคลอนไหวตางๆ เพอสง
สญญาณตอไปยงเมองหลวง คนในเมองนจงตองเปนบคคลแหงการเรยนร
จงหวดนครพนม เปนเมองเลกๆ แตมบคคลทเคยตำรงตำแหนงนายก
รฐมนตร เชน ฯพณฯ จอมพลสฤษด ธนะรชต ฯพณฯ พลเอกชวลต ยงใจยทธ
และพลเอกมานะ รตนโกเศศ กเคยดำรงตำแหนงรฐมนตรวาการกระทรวง
ศกษาธการ เมองนครพนมจงเปนเมองแหงคนดเมองแหงคนเกง
พทธศกราช 2498 (13 พฤศจกายน เวลาบาย) พระบาทสมเดจพระเจา
อยหวและสมเดจพระนางเจาฯพระบรมราชนนาถ เสดจพระราชดำเนนเยยม
ราษฎรจงหวดนครพนม ณ บรเวณสามแยกบานธาตนอย อำเภอธาตพนมทางไป
อำเภอเรณนคร ลกหลานไดนำคณยายตม จนทนตย อาย 102 ป รอเฝารบ
เสดจโดยถอดอกบวสชมพ 3 ดอกรอรบเสดจตงแตเชาครนถงตอนบายดอกบว
เหยวหมด ครนรถยนตพระทนงมาถงจดรบเสดจฯ พระบาทสมเดจพระเจาอยหว
�� ตฆองรองปาว ��ณรงค ชนสาร
และสมเดจพระนางเจาฯบรมราชนนาถ ไดเสดจฯ ลงจากรถพระทนงทกทาย
เหลาพสกนกรจนถงคณยายตม คณยายตมไดนำดอกบวทง 3 ดอกขนจบบชา
พระบาทสมเดจพระเจาอยหว เปนภาพประวตศาสตรทขจรขจายไปทวโลก
พทธศกราช 2505 (14 มถนายน) พระบาทสมเดจพระเจาอยหวและ
สมเดจพระนางเจาฯ พระบรมราชนนาถ เสดจพระราชดำเนนมาเยยมทหารท
จงหวดนครพนม เปนคณะทหารของสนธสญญา สปอ. (สนธสญญาปองกน
เอเชยตะวนออกเฉยงใต) และประทบแรมทอางเกบนำหนองญาตเวลา 17.00 น.
พทธศกราช 2542 (24 ตลาคม) เอกอครราชฑต 9 ประเทศ ไดมาลง
นามทจงหวดนครพนมเพอรบรองวา นครพนมเปนดนแดนมรดกทางวฒนธรรม
อนยงใหญ ประตสอนโดจนและถนกำเนดขาวหอมมะลอนลำคา (THE LAND
OF GREAT HERITAGE, THE GATE TO INDOCHINA AND TREASURE OF
JUSMINE RICE ) ซงเปนจงหวดเดยวในประเทศ
เมองนครพนมจงเปนเมองพระพทธศาสนา เปนเมองแหงธรรม เมอง
แหงวฒนธรรม เมองคนดเมองคนเกง นบเปนตนทนทางสงคมทสงคายงของ
เมองการศกษา.
มหาวทยาลยนครพนม
ในทสดรางพระราชบญญตมหาวทยาลยนครพนม พ.ศ............. กได
นำเขาสการพจารณาของสภาผแทนราษฎรเปนเรองดวนและสมาชกสภาผแทน
ราษฎรมมตรบหลกการในวาระแรกเมอบายวนศกรท 28 พฤษภาคม 2547
ดวยมตทเปนเอกฉนทจำนวน 265 เสยง
บทความฉบบนขอบนทกเปนประวตศาสตร ประวตและความเปนมา
ของมหาวทยาลยนครพนมเพอความเขาใจของทานผสนใจดงน
บคคลนผมคณปการเปนผประสานงานมหาวทยาลยนครพนมสมควรท
จะกลาวยกยอง คอ ฯพณฯ พลเอกชวลต ยงใจยทธ รองนายกรฐมนตร ดวย
แนวดำรของทานทวา “คนอสานมความทกขยากลำบาก ครอบครวแตกแยก
ครอบครวขาดความอบอนเพราะตองอพยพ ไปหางานทำ ทงใหคนแกคนชรา
เฝาบานดแลลกหลาน และตองใชแรงงานแลกกบการทำอยทำกนตลอดชวต
การจะแกปญหานใหจบสนไปตองแกดวยการศกษาเทานน”
ดวยแนวดำรของ ฯพณฯ พลเอกชวลต ยงใจยทธ คณะทำงานในระดบ
จงหวดซงประกอบดวยบคคลหลายฝาย จงไดรวมกนคดมาตงแต พ.ศ.2539 ซง
มความคด ปรชญา ในการจดตงทหลากหลาย มการแสวงหาสถานทหากจะจด
ตงเปนเอกเทศโดยไดรบความรวมมอดวยดจากพนองชาวตำบลอาจสามารถให
ใชพนทบรเวณโคกภกระแตประมาณ 1,500 ไรเตรยมการ โดยมหาวทยาลย
มหาสารคาม วทยาเขตนครพนม ไดสำรวจจดทำแผนแมบทและเสนอจดตงไป
ยงรฐบาลกไมสามารถดำเนนการตามความประสงคไดเพราะอยในภาวะท
เศรษฐกจของประเทศตกตำ เมอการทำงานตามแนวทางนมปญหา ฯพณฯรอง
นายกรฐมนตร มคำสงวาทำอยางไรจะสรางนครพนมใหเปนเมองการศกษา ทก
ซอกทกมมเปนแหลงเรยนร (City University) สถานศกษาทกแหงมารวมมอกน
จดการศกษา โดยมสถานทแหงใดแหงหนงเปนศนยกลางประสานความรวมมอ
ซงจะเปนการลงทนทางการศกษาทนอยทสดและเกดผลคมคาทสด แนวคดการ
�� ตฆองรองปาว ��ณรงค ชนสาร
หลอมรวมสถานศกษาใหเปนมหาวทยาลยนครพนมจงเกดขน และแนวคดนได
นำเสนอผาน ฯพณฯ รองนายกรฐมนตร พลเอกชวลต ยงใจยทธ ถง ฯพณฯ
นายกรฐมนตร พ.ต.ท.ดร.ทกษณ ชนวตร เหนชอบ จงมมหาวทยาลยเกดตาม
แนวคดนอย 2 จงหวด คอ นครพนม และนราธวาส ในทสดคณะรฐมนตรกม
มตใหจดตงมหาวทยาลยนครพนมและมหาวทยาลยนราธวาส เมอวนท 24
กนยายน 2545
จากนนเปนตนมาไดมคำสงสำนกนายกรฐมนตรตงคณะทำงาน
โครงการมหาวทยาลยนครพนมโดยม ฯพณฯพลเอกชวลต ยงใจยทธ เปนท
ปรกษา โครงการจดตงมหาวทยาลยนราธวาส ม ฯพณฯ พ.ต.ท.ดร.ทกษณ
ชนวตร เปนทปรกษา คณะทำงานแตละแหงแตละทกพยายามทำงานทงงาน
เอกสาร คอ รางพระราชบญญตมหาวทยาลย งานประชาสมพนธ งานการรบฟง
ความคดเหน ฝายการเมองกพยายามผลกดนรางพระราชบญญตเขาสสภาใหได
ดวยองคประกอบทเหมาะสมคอ อำนาจรฐ แรงผลกดนทางการเมอง และแรง
ผลกดนของประชาชน มหาวทยาลยนครพนมจงเกดขน ดงหนงสอของสำนก
นายกรฐมนตร ท นร 0503/6562 ลงวนท 12 พฤษภาคม 2547 กราบเรยน
ประธานสภาผแทนราษฎรความโดยสรปวา ดวยคณะรฐมนตรไดประชมปรกษา
ลงมตใหเสนอรางพระราชบญญตมหาวทยาลยนครพนม พ.ศ...... ตอสภาเปน
เรองดวนเพอรวมสถานศกษาบางแหงในทองทจงหวดนครพนมมาจดตงเปน
สถาบนอดมศกษาของรฐ อนเปนการสรางองคความร สรางสงคมแหงการเรยนร
และใหโอกาสทางการศกษาแกประชาชน จงมความจำเปนตองประกาศใชบงคบ
เปนกฎหมายโดยดวน ในรางพระราชบญญตมหาวทยาลยนครพนม พ.ศ.....น ม
ทงหมด 63 มาตราเรมตงแตหลกการและเหตผลและตวรางพระราชบญญตใน
มาตรา 4 ใหรวมมหาวทยาลยราชภฏนครพนม ตามกฎหมายวาดวยมหาวทยาลย
ราชภฏ วทยาเขตนครพนม มหาวทยาลยมหาสารคาม ตามกฎหมายวาดวย
มหาวทยาลยมหาสารคาม วทยาลยเทคนคนครพนม และวทยาลยเกษตรและ
เทคโนโลยนครพนม สำนกงานคณะกรรมการอาชวศกษา กระทรวงศกษาธการ
และวทยาลยพยาบาลบรมราชชนนนครพนม สำนกงานปลดกระทรวง กระทรวง
สาธารณสข มาจดตงเปนมหาวทยาลยนครพนมตามพระราชบญญตน มาตรา 6
ใหมหาวทยาลยเปนสถาบนทางวชาการทใหความชำนาญในการปฏบตทเกยวของ
และวชาชพชนสง มวตถประสงคในการจดการศกษาและใหบรการทางวชาการ
สนบสนน สงเสรม ปกปองจรยธรรมและเสรภาพทางวชาการของมหาวทยาลย
บคคลและกลมคนในสงคม รวมทงมสวนรวมกบสงคมในการทะนบำรงศลป
วฒนธรรม สบสาน และสรางเสรมภมปญญาใหเหมาะสมกบการเปลยนแปลง
ทางสงคม เศรษฐกจ การเมอง วทยาศาสตรและเทคโนโลย โดยยดหลก
จรยธรรมทางวชาการ และหลกในการใหโอกาสทางการศกษาแกประชาชน ใน
การสรางองคความร สรางสงคมแหงการเรยนร และสรางกระบวนการเรยนรท
กอใหเกดปญญาเพอพฒนาสงคมใหอยรวมกนอยางสนตมดลยภาพและพนธกจ
ตอสงคม มาตรา 7 เพอใหบรรลวตถประสงคตามมาตรา 6 ใหกำหนดภาระ
หนาทของมหาวทยาลยดงตอไปน
(1) ผลตบณฑตใหมความรความสามารถทางวชาการและทกษะใน
วชาชพ รจกคด อยางมเหตผล มคณธรรม จรยธรรม และมความใฝเรยนร
(2) จดการศกษาทางดานวชาชพทงระดบตำกวาปรญญาและระดบ
ปรญญา
(3) สรางหรอพฒนาองคความรอยางตอเนอง และนำความรนนไปใช
เพอประโยชนในการพฒนาประเทศและภมภาคใกลเคยง โดยเนนการประยกต
และบรณาการภมปญญาทองถนเขากบเทคโนโลยเพอพฒนาชมชนและสงคมให
เขมแขง มสนตสขและยงยน
(4) สงเสรม ประยกต และพฒนาวชาการและวชาชพชนสง
(5) ใหบรการทางวชาการและวชาชพ ถายทอดความรและเทคโนโลย
ทเปนประโยชนเพอพฒนาศกยภาพในการผลตและบรการชมชน สงคม และ
ประเทศ ตลอดจนการชนำทางเลอกทดแกชมชนและสงคม
(6) ทะนบำรงศลปวฒนธรรม สงเสรมและสนบสนนการกฬาและ
นนทนาการ
(7) สงเสรมและพฒนาเครอขายความรวมมอทางการศกษา การวจย
และการบรหารกบสถาบนและหนวยงานอน ทงในประเทศและตางประเทศ
(8) จดการศกษา โดยเนนประชาชนในภมภาคทตงมหาวทยาลยและ
ประเทศใกลเคยงเปนสำคญ
(9) รวมพฒนาทองถน ดำเนนการจดการศกษาและฝกอบรมทตอบ
สนองความตองการและเสรมสรางองคความรของชมชนใหเขมแขง เชดชภม
ปญญาทองถน สรางสรรคศลปวทยาเพอความเจรญกาวหนาอยางมนคงและ
ยงยนของปวงชน
100 ตฆองรองปาว 101ณรงค ชนสาร
(10) จดใหชมชนมสวนรวมในการจดการ การบำรงรกษา และการใช
ประโยชนจากทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอยางสมดลและยงยน เพอให
เกดประโยชนสงสดแกชมชนและใหชมชนมสวนรวมในการกำหนดนโยบายและ
บรหารจดการ
ขณะนรางพระราชบญญตมหาวทยาลยนครพนม พ.ศ.......อยระหวาง
การพจารณารวมกนของคณะกรรมาธการ (วาระ 2) ตามทไดมการประสานงาน
ทราบวาจะแลวเสรจภายในเดอนมถนายน-กรกฎาคม พ.ศ. 2547 และเสนอให
สภาพจารณาในวาระท 3 ในเดอนสงหาคม ศกเดยวกนเพอสงวฒสภาตอไป
การกำเนดมหาวทยาลยนครพนมคงไมเฉพาะชาวนครพนมและคณะ
ทำงานเทานนทมความสข แตหากทานไดฟงการถายทอดทางวทย ในวน
พจารณาของสภาผแทนในวาระแรก ฯพณฯ นายชวน หลกภย อดตนายก-
รฐมนตรและทปรกษาฝายคานในปจจบนยงอภปรายวายนดสนบสนน ใหม
สถานศกษาเชนนเกดขนและขอใหไปจดตงมหาวทยาลยอยางนทจงหวดตรงดวย
นานไหมครบตงแต พ.ศ. 2539 ถง พ.ศ. 2547 แต... นานเทาไรก
จะรอเพราะนคอการพฒนาทยงยน.
อยทวธคด
อยคนเดยวใหระวงความคดอยกบมตรใหระวงวาจา สองคนยลตาม
ชอง คนหนงมองเหนดนและอกคนมองเหนดาว
นำทเตมจนเตมถวยกจะหก ดาบทลบจนคมกรบเกนไปงายทจะบน
ทรพยสนทบรรจไวเสยแนนหองมกจะรกษาไวไดไมตลอด คนอวดตวอยากจะ
เปนผนำมกจะถกคนขดขา เมอกจกรรมบรรลสำเรจแลว จงยงหยด นเปนวธ
คดของ เลาจอ
สองบรรทดแรกทนำมากลาว เปนเรองของการเหนแลวนำมาคดแตละ
คนกคดไปบนฐานเดมหรอประสบการณของตนเอง แตหากพจารณาบรรทดตอ
มาซงปรชญาชาวจน เลาจอ กลาวไวแลว จะมากไปดวยแงคดในการนำไป
ปฏบตแตอยบนหลกการของความพอดหรอทางสายกลาง เรยกวาอะไรทมากไป
ไมดทงนน คนเราเมอคดอยางไรมกแสดงพฤตกรรมออกมา ดงนน ยกเวนคน
เจาเลหทคดอยางและทำอยางซงยากตอการตรวจสอบพฤตกรรม สงทเราเหน
แสดงออกอยทกวนนตางเกดจากวธคดของแตละคนทงนน วธคดน ถาไดรบการ
ศกษามาดกกอใหเกดประโยชนแกตนเองและสวนรวม ในทางตรงกนขามหาก
อบรมมาไมดกอาจสรางปญหาใหตนเองและสงคมดวยนนคอการปรบตวไมได
บางครงกจนปญญาเพราะการกระทำและความคดของตนเอง
ปญหาของประเทศชาตบานเมองทเกดขนตกมาเปนทอดๆ อยขณะน
ตางกเปนความคดของแตละยคแตละสมยความคดของกลมผปกครองมอทธพล
มากยงยากทจะแกไข เชน ในสมยรฐบาลเผดจการมอำนาจ ทานผนำกมความ
คดวา หามประชาชนตงแต 5 คนขนไปชมนมกนเพราะจะเปนการซองสมเปน
อนตรายตอการปกครองและความสงบสขของสงคม ใครแสดงความคดเหนใน
ทางตรงกนขามกบผนำไมได ประชาชนกตองหลบๆ ซอนๆ ทายสดประชาชน
กลมนกแสวงหาเพอนทางความคด เตลดขามประเทศเกดลทธการปกครองอก
อยางขนมา แลวเรากรบราฆาฟนกนเองสญเสยอะไรตางๆ มากมาย เมอ
102 ตฆองรองปาว 103ณรงค ชนสาร
ประเทศมความเปนประชาธปไตยมากขน มนโยบายการบรหารงานตงแตระดบ
รากหญาสนบสนนใหประชาชนรวมกลมกน แรกๆ ประชาชนเกดความไมมนใจ
คดไมเปนคดไมไดเพราะมคนอนคดแทนมานาน การรวมกลมกนแตละครงไม
นานกลมกแตก หาความยงยนไมได การรวมกนเปนกลมองคกรปกครองทก
ระดบทายทสดทะเลาะกนเอง ขนาดแบกปนไปยงกราดในหองประชมกเคยมมา
แลว นนแสดงวาเปนวธคดแนวหลดโลกไปเลย เพราะในอดตไมเคยคดและ
ตกลงรวมกนคดแตวาความคดตวเองถกและเปนใหญเทานน จงไมมใครยอมใคร
ปจจบนรฐบาลใหประชาชนมารวมกลมกนคด ทำงานแกปญหาชมชนรวมกนให
เงนมาเปนกองทนหมบานหลายทหลายแหงทำใหกองทนเสยหายไมเปนไปตาม
แนวทาง เพราะชาวบานเหนเงนกองทนแลวคดวาจะจดการใชเงนกองทนอยางไร
โดยเอาตวเงนเปนทตง จงมการแยงเงนกนคดอยางเดยววาจะหาวธการอยางไร
จงจะไดเงนกอนน ออกมาใช โดยไมคำนงถงการสงใชคน พอเงนเปลยนมอเงน
กกกลายเปนเงนก หรอคนทฉลาดกวากคดทำโครงการแบบสรางวมานในอากาศ
ขอกกบสถาบนการเงนไปทำโครงการและใชเงนไมตามวตถประสงค สถาบนการ
เงนจงลมระเนระนาด
พดถงแนวคดปจจบนมกไดยนคำเหลานนำมากลาวถงบอยๆ เชน
เชอมโยงรากหญา รากเหงา ยงยน ตอยอด สดทายของคำเหลานในแนวปฏบต
คอ คดแบบองครวมไมคดแบบแยกสวน การประเมนของ UNDP-United
Nations Development Programme ทงแปดดาน คอ สขภาพ การศกษา
การทำงาน รายได ทอยอาศยและสภาพแวดลอมชวตครอบครวและชมชน เมอ
ประมวลลงมาแลวกคอประเมนปจจยสตามหลกพระพทธศาสนา คอ อาหาร
เครองนงหม ทอยอาศยและยารกษาโรค ซงผมเคยนำเสนอวาปลายทางของการ
จดการศกษาหรอของผสำเรจการศกษาตองไดปจจยส ไมเชนนนการจดการ
ศกษาลมเหลว นกเปนวธคดในการประเมนอกแบบ แตผมวาจะสอดคลองกบ
ความจรงหรอไมตองชวยกนบอก
การจดแบบองครวมตามประสาชาวบานอยางพวกเรา คอมองทกอยาง
เปนสงเดยว แตเกอกลกนและเหนดเหนงามรวมกน สงคมไทยมคำๆ หนงเมอ
พดแลวสอไดทนทและอยากรวมงานกนดวยนนคอคำวาบญหรอทำบญ พอใคร
ชวนกอยากทำแสดงวาเรามวธคดหรอพนฐานการคดมาจากรากหญาของสงคม
แบบไทยๆ อาจเพราะเราคดอยางนเองสงคมไทยจงมแตการใหอภยหรอไม
เปนไรชางเขาเถด บางคนหนกไปกวานนเหนบดวยคำพดวา คดอยางทำอยาง
ปลอยไปกรรมจะตามทนเอง ซงกรรมสมยใหมไมตองรอชาตหนาเพราะเปน
กรรม Online
วธคดบงบอกถงพฤตกรรมของคนและสามารถคาดคะเนแนวโนมทจะ
เกดขนในอนาคตดวย เพราะพนฐานการตดสนใจมาจากวธคดของตนเองเทานน
บางครงหากเราทบทวน วธคดของตวเราเองบาง เราอาจพอสรปไดวาทเรามาถง
ตรงนไดหรอไมสามารถทำอะไรตามอยางทคดได เปนเพราะวธคดของเราหรอไม
ทานนายกรฐมนตรคนปจจบนทานกยงกลาวเสมอวาเพราะเราคดอยางนเราจงได
อยางน ลองคดนอกกรอบดบางอาจจะทำใหเราบรรลเปาหมายสงสดกได ยก
ตวอยางทเรากำลงเสนอแนวคดใหมตอการพฒนาจงหวดนครพนม เดมเราคด
แตวานครพนมหางไกลกรงเทพเมองหลวง หางไกลทะเล เปนบานสดซอยยากท
คนจะมาเยยมเยยน แตขณะนเราเรมคดใหมแทนทจะเปนบานกนซอย เรากจะ
เปดกนซอยนใหเปนหนาบานส ลาว-เวยดนาม และออกทะเลทเวยดนามไปจน
เกาหล ญปน โดยอาศยความรวมมอกบเพอนบานของเรา หากเรมจากบานเรา
สามารถเดนทางไปสทะเลทเวยดนาม ซงมระยะทางโดยประมาณ 350 กโลเมตร
เทานน ผานเสนทางหมายเลข 12 ของลาว ซงถนนสะดวกไมลาดชน รบ
ประทานอาหารเชาทลาว อาหารกลางวนทเวยดนาม เทยวชมทะเลและเดนทาง
กลบกลางคนกไดหรอเทยวเวยดนามตอกไมเสยหายอะไรยงจะไดเพอนมากขน
ทอำเภอนาทม บานแพง ทาอเทน ศรสงครามหรอนาหวาบางสวน ในฤดฝนตง
แตเดอนกรกฎาคม-กนยายน นำจะหลากทวมปาบงปาทาม รมถนนเปนทะเลอน
กวางใหญเวงวาง เราควรจดเทศกาลทองเทยว เวนสแหงอสาน เหลานลวนแต
เปนวธคด เบองตนนนคดใหมาก คดรอบคอบ คดสรางสรรค ประเทศชาตและ
สวนรวมไดรบประโยชนโดยตรง
ดร.เสร พงศพศ ผอำนวยการมลนธหมบานเคยสมภาษณชาวบานอาชพ
ทำการเกษตรคนหนง เพราะเขาประกอบอาชพอยอยางมความสขไมมปญหา
ราคาพชผล เขาตอบวาเขาไมไดทำอะไรมากเพยงแตตดตามขาวสารทางสอตางๆ
เพอใหทราบวาในแตละปรฐบาลสงเสรมใหปลกพชชนดใดบาง เมอฟงจบแลวเขา
จะไมปลกพชทรฐบาลสงเสรม แตเขาจะลดพนทการปลกลง ไมเฮโลอยางทสง
เสรมเขา จงไมมปญหาราคาพชผล
ครบ อยทวธคด เทานน.
104 ตฆองรองปาว 105ณรงค ชนสาร
อายฝรง
ขอยอมรบอยางตรงไปตรงมาวาขอคด ความเหนนนงเขยนทสนามบน
นานาชาต อดรธาน ขณะรอขนเครองบนไปประชมผอ.เขตทกรงเทพมหานคร
เขยนขนดวยความชนชม-ขมขนและนาอาย ลองอานครบ
หมนผมเดนทางโดยเครองบนบอย ทงภายในประเทศและระหวาง
ประเทศ สงทเหนกนอยประจำขณะรอเครองบน คอ หนมสาว (หนมนอย) ท
เดนทางมาเปนคๆ รอขนเครองเชนเดยวกน ไมวาจะกลบนครพนม อดรธาน
อบลราชธาน ขอนแกน ซงโดยรวมในภาคอสานประมาณคราวๆ เกาสบ
เปอรเซนต คอ คสาวไทยกบชายหนม (นอย) ฝรง เชอชาตขาวบาง ดำบาง (ก
ชางเขา) สวนมากยโรป อเมรกา ลาตนอเมรกา สแกนดเนเวย ขณะนงดภาพ
แหงจนตนาการในอนาคตออกมาเปนฉากๆ กบการเคลอนยายของพลโลก การ
ยายถนทอยของพลโลกในยคโลกาภวฒนหรอโลกฟาบกน ในอนาคตรปราง
หนาตาของมนษยทจะเกดตอไปจะมการผสมผสานทางเผาพนธมากขน ปนเป
กนไปทงผวเหลอง ผวขาวและผวดำ จะเกดมนษยพนธใหมขนมา และไปอยทใด
กไดเพราะมนษยจะมหนาตาคลายกนมาก ผวพรรณจะไมแตกตางกนมากนก
ตอไปมนษยจะพดไดอยางนอยทสด 2 ภาษา คอ ภาษาพอภาษาแม และอาจได
ภาษาท 3 ทเขาไปลงหลกปกฐานอย มองในแงบวกตอไปมนษยจะไมแบงแยก
ทะเลาะววาทกนเพราะลกษณะทางกายภาพจะคลายกนมาก แตในทางลบนา
กลวการกลนชาตเชนเดยวกน
นงประชมหวหนาสวนราชการ ทานผวาราชการจงหวด กปรารภถงการ
สำมะโนประชากร หาขอมล เขย-สะใภฝรงวา เราควรมการสำรวจอยางจรงจง
ใหทราบเบองหนาเบองหลงวาเขาเปนใครมาจากไหน มอาชพอะไร จบการศกษา
ระดบใด เขามาอยเมองไทยเขาตองการทำประโยชนอะไรบาง นอกจากการสอน
ภาษาใหเดกๆ และชาวบาน เพราะโดยธรรมชาตของมนษยยอมตองแสดง
พฤตกรรมออกมาใหชมชนทตนเองอยอาศยยอมรบ
เคยฟงอภปราย อานหนงสอของอาจารย สจตต วงษเทศ นกการศกษา
เกยวกบอษาคเนย ซงอาจารยยนยนอยางมนใจวาคนไทยแทๆ ไมม และยงพด
อยางตลกขบขนวามแตเจกปนลาว มนกนาใชของอาจารย เพราะในอดตมนษย
กจะมการผสมขามพนธ ขามเผากนไปมาระหวางเผาทอาศยอยใกลกน อาจม
ฝรงอยบางเพราะอยไกลกนมาก การคมนาคมไปหากนไมสะดวก ฝรงเขาส
เอเชยคนพนเมองยงเรยกเขาวายกษขาวเสยดวยซำไป เพราะฉะนนมนษยทงใน
อดต ปจจบน เลอดบรสทธจงไมมแนนอน สงทบงบอกเปนเผาพนธไดดนาจะ
เปนภาษาและวฒนธรรมเทานน บางกลม บางเผาหากอตลกษณของตวเองไม
เปดขาดการยอมรบอาจถกกลนชาต หรออยแบบไมแสดงตวเพราะกลวอนตราย
เชน ไทยขาว ทอาศยแถบเมองเดยนเบยนฟทแรกๆ ชวยฝรงเศสรบแตตองแพ
ใหกบลงโฮ โดยมไทยแดงชวย ทายทสดไทยขาวกถกกลนไป หลบๆ ซอนๆ
อยางทเหนในปจจบน
หากศกษาขอมลประชากรโลก เราพบวาอกสบปขางประชากรจะเพม
6-7 พนลานคน ซงจากการประมาณการกพบวาอาหารจะไมพอเพยงตอการ
บรโภค อาจถงการแยงชง หรอกบความเชอของบางประเทศ เชน จน บงคบให
คสมรสมลกเพยงคนเดยว ชาวบานกนยมชมชอบการมลกชาย ฉะนนครอบครว
ใดทมลกสาวกอน หากโชคดอาจมมชวตอยตอโดยการไมแจงเกด แตหากโชค
รายอาจถกฆาตาย เพราะชาวจนนยมการมลกผชายมากกวาผหญง และหากจะ
มเพยงคนเดยวกเลอกจะมลกผชายเทานน จงมการคาดการกนวา ถาความเชอน
ฝงแนนไมนานจนตองมสนคาประเภท 2 ขาเปนหญงเดนทางเขาไปอยเมองจน
เพอสมรสกบกมารจนเพราะการขาดแคลนผหญง
ไปหลกซาว สปปล. ทราบขอมลทนาตกใจวา รฐบาลกใจกวางทำขอ
ตกลงกบจนใหมาสรางสนามกฬาแขงซเกมส ในป 2009 แลกกบการท สปปล.
อนญาตใหจนสงคนมาปกหลกคาขายทหลกซาวชายแดนเวยดนาม จำนวน
300,000 คน มาปกหลกอย มครอบครวดวย เวลา 20 ป จะเกดหนมสาวอาย
ประมาณน ผสมผสานไปมาระหวางจนและลาว เดกรนใหมคงตองมวฒนธรรม
ปนเปจนลาว เดกคงอยากอยและไมอยากกลบจน แลวอะไรจะเกดขน
ผมบนเพอรำพงไปตงนานแลวมนอายฝรงตรงไหน จะไมใหผมอายได
อยางไร แมหนทมากบฝรงสามหรอครกของเขา พดภาษาองกฤษ เยอรมน
สเปน ไดอยางคลองแคลว แบบตวตอตวคำตอคำและพดรเรองยงกวาภาษาไทย
10� ตฆองรองปาว 10�ณรงค ชนสาร
เสยอก ขมขนใจเพราะการเรยนภาษาของเรารวมอยางนอย 16 ป (จบ
มหาวทยาลย) แลวพดภาษาองกฤษไมไดแมแตตวเดยว เราเรยนเราสอนกน
อยางไร เหนสาวไทยใจกลาปรบตวเกง เอาใจเกง (บางครงเอาใจฝรงจนเราอาย)
ปลอยตวปลอยกายอวดโชวเนอหนงมงสา โดยไมสะทกสะทานหวนไหวกบ
สายตาคนทอยรอบขาง ชนชมกบการใชภาษาอยางคลองแคลว ถกผดหลก
ไวยากรณอยางไรไมสนใจขอแคคยกนรเรอง ดำรงชพอยได เดนทางไปไหนๆ ก
นงเครองบน ผมเองถาหลวงไมชวย ไปบอย ๆ เชนนคงอดขาวไปหลายเดอน
อายเพราะตวเองเรยนมานานแตสเดก ป.6 ไมได เหนฝรงแลวเดนหน
อายเพราะขณะนตวเองมความรบผดชอบดานการศกษา แตการตนตวดานการ
เรยนภาษาออนแอ ไมทนเหตการณ เปนการปดโอกาสของเดกๆ ลกหลานดวย
และทอายทสด คอ ตอไปนหนมๆ ลกหลาน คงสแรงตานทานจาก
ตะวนตกไมไหว เพราะทงแรงกาย แรงเงน จะเบยดใหหนมไทยตกขางถนน
เพราะความยากจนและไมทนกาล นอนเฝาสวนมน เฝาเถยงนา สวนยางพารา
ดวยหวใจทหดห พรอมกบครำครวญวา
“ยางตาสอย ยางนำนอย ยนใจลอยคอยกรด
นำยางซดกรดจนแหงแลงหวใจหนกหนา
ยางถกหลอกคนถกหลอกชอกชำเรอยมา
ตองหลงนำตาใตตนยางอยางชาชน”
หมนชาวนครพนมไดรบทราบขอมลการพฒนาบานเมองของเราออก
มาเปนระยะไมวาจะเปนนครพนมเมองมหาวทยาลย บานควายไทย รวมทงการ
พฒนาปจจยพนฐานตางๆรองรบการขยายตวของเมอง เชน การสรางทาเทยบ
เรอขนสงสนคา การขยายถนนปรบปรงภมทศนรมฝงโขงของทางเทศบาล การ
กอสรางถนนสชองจราจรจากอำเภอธาตพนมถงตวเมองนครพนม การพฒนา
หนองญาตใหเปนแหลงทองเทยว การสรางสนามกฬามาตรฐานแหงทสอง ลวง
ยางสงเคราะห การสงเสรมการปลกขาวหอมมะลซงชนะเลศอนดบทหนงของ
ประเทศสามปตดตอกนเพอจำหนายทงภายในและนอกประเทศ ทกโครงการท
กลาวมาลวนไดรบงบประมาณดำเนนการในปงบประมาณ 2546 แลวทงนน
อะไรคอคำตอบในการพฒนา คำตอบสดทายคอ การพฒนานครพนม
ใหเปนแหลงทองเทยว เรยกอดตความเปนอาณาจกรศรโคตรบรณกลบคนมา
ผมมเพอนหลายคนทอยตางทองถน เมอเขามาเยยมและทองเทยวทบานเราทกคน
มกชมวาบานเราเปนเมองเลกสงบเงยบนาเปนเมองการศกษา เมองแหงการ
พกผอนและเรยนรวฒนธรรม ทกคนมานครพนมความใฝฝนคอไดกราบนมสการ
องคพระธาตพนม สำหรบชาวอสานนนพระธาตพนมคอวญญาณชวตจตใจ
นครพนมมความงามทเปนธรรมชาตเชนทวทศนรมฝงโขง อทยานแหงชาตภลงกา
อำเภอบานแพง เทอกเขาภพานและธรรมชาตอนสวยงามทอำเภอนาแก มพระธาต
ใหกราบไหวตงแตอำเภอเหนอสดถงใตสด
มรอยพระพทธบาทเวนปลา ตำนานเลาขานอนเลองลอกลางแมนำโขง
ลวนแตเปนธรรมชาตทนาอศจรรยแท นนคอสงทเรามอยเปนความอดมสมบรณ
ของธรรมชาต แลวบานควายไทยเลา คออะไร เชญทานอานคำปราศรย
ฯพณฯพลเอกชวลต ยงใจยทธ รองนายกรฐมนตรในฐานะททานเปนผรเรม
โครงการและโอกาสททานเดนทางมาเปนประธานพธไถชวตโคกระบอวนท 10
ธนวาคม 2545 ทจงหวดทหารบกนครพนม คายพระยอดเมองขวาง ซครบ
บานควายไทย
10� ตฆองรองปาว 10�ณรงค ชนสาร
ทานผวาราชการจงหวดนครพนม ผบงคบการจงหวดทหารบก
สกลนครและจงหวดนครพนม ทานผมเกยรต พนองชาวตำบลขามเฒาและ
หมบานใกลเคยงทเคารพ ทกทาน
ผมรสกดใจและขอขอบพระคณทกทานเปนอยางสง ทกรณาชวยให
โครงการหมบานควายไทยมกจกรรมตามโครงการมาเปนลำดบ ครงนเปนครงท
3 แลว และมาดำเนนการทหมบานควายไทยทำใหไดบรรยากาศความเปนไทยงขน
การบรจาคโคกระบอเพอถวายเปนพระราชกศลในวโรกาสทสำคญถอได
วาทกคนไดสนองคณชาตอยางแทจรง และแสดงวาทกทานมความปรารถนา
อยางบรสทธใจทจะคนชวต คนความสขใหโค กระบอ ในฐานะทเขารบใชคน
ไทยมาชานาน
ผมอยากจะกลาวกบพนองเกษตรกรทงหลายวาตลอดระยะเวลาในชวต
การทำงานของผมนนมความผกพนกบทานมาตลอด และรวาวถชวตของคนไทย
โดยเฉพาะในชนบทนน เปนวถชวตทงดงามอยแบบพงพาและเอออาทร ซงหา
ทไหนไมไดอกแลว เราจะตองชวยกนสบสานถกทอสงทดงามเหลานใหคงไวเพอ
ลกหลานของเรา
พนองทเคารพครบ บานควายไทย ซงกอกำเนดขนในจงหวดนครพนม
เปนความมงหวงประการหนงทจะทำใหสงคมชนบทอยดวยความอบอนและอย
อยางพอเพยง สรางงานอาชพ สบทอดประเพณอนดงามใหลกหลานไดเรยนร
และซมซบ เพอจรรโลงความเปนไทยใหนานาชาตไดรบทราบ ขอใหพนองรวมใจ
กนพฒนาใหบานควายไทยเปนสถาบนภมปญญาไทใหได
ขอใหทกทานมงมนตอไปเพอสรางสมานฉนทของสงคม และความ
อยเยนเปนสขของประชาชน และเชอมนวาสงททานไดกระทำในวนนจะยอน
กลบมาใหทกทานไดรบแตสงทด ชวตมแตความรมเยน ผมสญญาวาจะยนหยด
อยเคยงขางทานตลอดไป ขอใหทกทานทเดนทางมารวมงานในวนนไดรบกศล
โดยถวนหนา
สวสด
บานควายไทย เรารวมใจสรางขนมาเพอหวงใหเปนแหลงทองเทยวแหง
ใหม ฟงดเหมอนใหมและแปลก แตความจรงเปนการยอนยควถชวตพนองชาวไร
ชาวนาซงเปนกระดกสนหลงของชาต เพราะแมชาวนาไทยจะทำนาแบบวธ
ดงเดมมาตลอด แตไมเคยปรากฏวาเมองไทยขาดแคลนขาวหรอขาวยากหมาก
แพงไมวาจะเกดภยพบตใดๆ ตงแตพลเมองไมถงหนงลานคนจนปจจบนพลเมอง
ไทยหกสบสองลานคนแลว ซอขาวเหนยวนงหาบาทอมไดสองคน หากออกไป
บานนอกบานนาขอกนกนเสยดวยซำ นอกจากคนไทยจะไมอดขาวแลว ขาวยง
เปนสนคาออกทสำคญนำรายไดเขาประเทศดวย บานควายไทยทบานชะโงม
ตำบลขามเฒา มแหลงนำธรรมชาต มการขดคลองเชอม สองฟากฝงเปนทนาท
สวนของชาวบานทดำเนนชวตแบบธรรมชาต วถชวตของคนไทยผอยอยางพอเพยง
สรางบานควายไทย ดวยความภมใจในบรรพบรษของเราครบ.
110 ตฆองรองปาว 111ณรงค ชนสาร
ปลาเผาะปลาด :
อญมณนครแหงแมนำโขง
จดประกายความใฝฝน เมอวนท 24 ตลาคม 2542 ฯพณฯพลเอกชวลต ยงใจยทธ นายก-
รฐมนตร คนท 22 ของประเทศไทย ไดเชญเอกอครราชทตประจำประเทศไทย
จำนวน 9 ประเทศ คอ อเมรกา จน ลาว อนโดนเซย มาเลเซย ฟลปปนส
เวยดนาม สงคโปร พมา มารวมงานประเพณไหลเรอไฟ และลงนามประกาศ
จงหวดนครพนมทวทยาลยเกษตรและเทคโนโลยนครพนม เปนภาษาองกฤษดงน
The Declaration of Nakhonphanom
We the people of Nakhonphanom Here by, Assemble to Declare The
Identity of Nakhonphanom
To be The Land of Great Heritage, The Gate to Indochina and the
treasure of Jusmine Rice
“นครพนมดนแดนมรดกทางวฒนธรรมอนยงใหญ ประตสอนโดจน
และแหลงกำเนดของขาวหอมมะลอนลำคา”
ตงแตวนนนเปนตนมา ดวยทนทางสงคมเกยวกบประเพณวฒนธรรม
ความเปนชายเขตทมชายแดนตดตอประเทศเพอนบานของนครพนมทมสงอย
แลว ทำใหมรดกอกตวหนงเปนทรจกทวไปคอ ขาวหอมมะลนครพนมเกดขน
เพราะผลการประกวดขาวหอมมะลระดบประเทศชนะเลศ 3 ปซอน
แมนำโขงแหลงรวมความหลากหลายดานชวภาพ
อารยธรรมแหงลมแมนำโขง ในลมอารยธรรมแองสกลนคร เปนแหลง
อารยธรรมทยงใหญมาแตในอดต เรารจกในนามอาณาจกรศรโคตรบรณ
อนประกอบไปดวย ชมชนทอยสองฟากฝงของแมนำโขงหรอแมนำของ ซงใน
อดตเราไปมาหาสกนฉนนองพ “ไปพนกนปลา มาพกนขาว” (ไปบานโนนกนปลา
มาบานนกนขาว) คำกลาวขางตนบงบอกถงความอดมสมบรณของทองถนโดย
เฉพาะปลาในแมนำโขง นครพนมจงเปนดนแดนในนำมปลาในนามขาว ดงคำ
เลาลอ
ในแมนำโขงนอกจากจะมปลาบก อนเปนเจาแหงลำนำโขงแลว ยงม
ปลาอนๆ อกมากมายหลายสายพนธ เปนแหลงอาหารทธรรมชาตไดมอบใหแก
ประชาชนสองฟากฝงเลยงลกหลานมาแตดกดำบรรพ อาหารทอรอยทสดทชาว
นครพนมชนชอบ คอ อาหารทประกอบจากปลา อนไดแก ลาบปลา ปงปลา
ตมปลาและนงปลากบแจวสม หนงในปลาทนยมนำมาประกอบอาหารคอ ปลา
เผาะ ซงยงหาไดไมยากในปจจบน
ปลาเผาะหรอปลาโมง หรอปลาพงกา (Pangasius bocourt i
Sauvage, 1880) เปนปลาตระกลเดยวกบปลาสวาย (ปลาซวย) สวนใหญพบใน
แมนำโขงแถบนครพนม มกดาหาร และเชยงราย อสานแถวรมโขงเรยก
ปลาเผาะ ภาคกลาง/เหนอ เรยก ปลาโมง
ธรรมชาตของปลาเผาะ
ในแมนำโขง พอ-แมปลา จะอพยพไปเหนอนำ เพอวางไข แหลงวางไข
อยระหวาง ไทย-ลาว และจะวางไขทนททนำแดงในตนฤดฝน จงพบลกปลาครง
แรกในเดอนมถนายน ความยาวประมาณ 5 เซนตเมตร
รปรางและการเจรญพนธ
ปลาเผาะ เปนตระกลเดยวกบปลาสวาย มสวนหวกลมมน สวนทอง
ไมมสน มเมอกมาก ชอบอาศยอยในแหลงนำไหลทมออกซเจนละลายนำสง
โดยเฉพาะในแมนำโขง ปลาเผาะเปนประเภทปลากนเนอ ในธรรมชาตปลาชนด
นมอตราสวนเพศผตอเพศเมยเทากบ 1:5 ไขปลาเผาะเปนไขตวจมนำ มลกษณะ
กลม สขาวอมเหลองใส เสนผาศนยกลางเฉลย 1-28 มลลเมตร ความดกของไข
เฉลย 157,040 ฟอง จากแมปลานำหนก 8,680 กรม
112 ตฆองรองปาว 113ณรงค ชนสาร
การเพาะพนธ
แมปลาเจรญพนธเมออายได 4 ปขนไปนอกจากปลาจะขยายพนธโดย
ธรรมชาตแลว เรายงสามารถนำแมพนธในชวงเจรญพนธทมความสมบรณมาขน
ใสสายยางดดไขมาวดเสนผาศนยกลางดวยเวอรเนยมเตอร (ขนาดเสนผาศนยไข
1.6-1.8 มลลเมตร) สวนปลาตวผทสมบรณเตมท เพยงกดเบาๆ ทชองเพศมนำ
เชอขนขาวไหลออกมา หรอฉดฮอรโมนกระตนและทำการรดไข/นำเชอเพอ
ผสมเทยมแลวนำไปอนบาล (60-90 วน) กอนนำไปเลยง ซงอตรารอดเฉลย 80-90%
การเลยง
เลยงแบบพนบาน เกษตรกรทเลยงมกใชวสดทเหลอใชเลยง เชน
กระดกปลา รำละเอยด ในอตรา 2:1 กนจนอมประมาณ 70% ของนำหนกตว
ใหอาหาร 2-3 ครงตอวน หากไมมกระดกปลากใหอาหารเมดลอย เลยง 1-1.5 ป
เรมจบมาประกอบอาหารหรอจำหนายได
การเลยงเพอพาณชย
เกษตรกรเลยงปลาเผาะในกระชงในแมนำโขงดวยอาหารเมดลอยนำ
ระดบโปรตน 25-30% ใหปลากนจนอมวนละ 2 ครง เวลาเชาและเยน โดยเรม
ตนเลยงปลาเผาะตงแตขนาด 3 นว มความหนาแนน 100 ตวตอลกบาศกเมตร
เลยงเปนเวลา 7 เดอน-1 ป ไดปลานำหนก 700-1,200 กรม อตราการเปลยน
อาหารเปนเนอประมาณ 1.6
นครพนม : การเลยงปลาเผาะเพอการสงออก
นครพนม เปนหนงในจงหวดของประเทศท UNDP ประเมนวาเปน
จงหวดทยากจนทสด และชาวนครพนมกยอมรบผลการประเมนนโดยแสวงหาวถ
ทางทจะพลกวกฤตเปนโอกาสในการพฒนาความเปนอยของประชาชน
นครพนมมทรพยในดนมสนในนำ เพยงแตเราไมมปญญารอบรเพยงพอทจะเขา
ถงทรพยากรเหลานน
ดวยความมงมนและความหลากหลายดานประสบการณในการแก
ปญหาความยากจนของประชาชน ฯพณฯพลเอกชวลต ยงใจยทธ จงมอบหมาย
ใหจงหวดนครพนมโดยผวาราชการจงหวด สมาชกผแทนราษฎรจงหวด
นครพนม ผนำองคกรปกครองสวนทองถนทกระดบ แสวงหาแหลงทรพยากร
พฒนาปลาในลำนำโขง ซงชาวบานมไวเปนอาหาร มาเปนปลาซงนอกจากจะ
เปนอาหารแลว ยงเปนสนคาสงออกเพอสรางรายไดดวย ปลาเผาะจงถกเลอก
ดวยเสนหในตว
บนพนฐานความนยมของทองถนประกอบกบความอรอยโดยธรรมชาต
ของปลาแมนำโขง ปลาเผาะจงถกเจยระไนใหเปนเพชรเมดงามประดบแมนำโขง
คกบปลาบก ซงเปนเจาแหงลำนำโขงอยแลว
ปลาเผาะปลาด : อญมณนครแหงแมนำโขง
ชาวนครพนมขอขอบพระคณทานทสรางฝนใหเปนจรง.
114 ตฆองรองปาว 115ณรงค ชนสาร
คณะกรรมการสถานศกษา
ขนพนฐาน
ทานทตดตามขาวคราวการปฏรปการศกษาและตดตามผลงานของ
คณะกรรมการปฏรปการศกษามาตลอด คงจะเชอมโยงแนวคดทราบความ
กาวหนาในการปฏบตตามพระราชบญญตการศกษาพอสมควร อยางทเคยเรยน
แลววา การปฏบตตามพระราชบญญตนจะเรมตงแต พ.ศ. 2542 และจะมผล
ครบกระบวนการ พ.ศ. 2545 จากนนคงปรบเขาสระบบใหสมบรณทสด
ตามพระราชบญญตการศกษา มาตรา 40 กำหนดใหมคณะกรรมการ
สถานศกษาขนพนฐานและสถานศกษาระดบอดมศกษาตำกวาปรญญาตรของ
แตละสถานศกษา เพอทำหนาทกำกบและสงเสรมสนบสนนกจกรรมของ
สถานศกษา ประกอบดวย ผแทนผปกครอง ผแทนคร ผแทนองคกรชมชน
ผแทนองคกรปกครองสวนทองถน ผแทนศษยเกาของสถานศกษาและผทรงคณวฒ
ซงวธการสรรหา กระทรวงศกษาธการไดออกระเบยบวาดวยคณะกรรมการ
สถานศกษาขนพนฐาน พ.ศ.2543 ตงแตวนท 23 พฤษภาคม 2543 ขณะน
สถานศกษาตางๆ อยในระหวางการสรรหาคณะกรรมการดงกลาว
หนาทของคณะกรรมการตามพระราชบญญตคอ กำกบและสงเสรม
สนบสนนกจกรรมของสถานศกษาและระเบยบของกระทรวงศกษาธการไดขยาย
ความและกำหนดหนาทของคณะกรรมการไว 12 ประการ คอ
1.กำหนดนโยบายและแผนพฒนาของสถานศกษา
2.ใหความเหนชอบแผนปฏบตการประจำปของสถานศกษา
3.ใหความเหนชอบในการจดทำสาระหลกสตรใหสอดคลองกบความ
ตองการของทองถน
4.กำกบและตดตามการดำเนนงานตามแผนของสถานศกษา
5.สงเสรมและสนบสนนใหเดกทกคนในเขตบรการไดรบการศกษาขน
พนฐานอยางทวถงมคณภาพและไดมาตรฐาน
6.สงเสรมใหมการพทกษสทธเดกดแลเดกพการเดกดอยโอกาสและเดก
ทมความสามารถพเศษใหไดรบการพฒนาเตมตามศกยภาพ
7.เสนอแนวทางและมสวนรวมในการบรหารจดการ ดานวชาการ
ดานงบประมาณดานการบรหารงานบคคลและดานบรหารทวไปของสถานศกษา
8.สงเสรมใหมการระดมทรพยากรเพอการศกษา ตลอดจนวทยากร
ภายนอกและภมปญญาทองถน เพอเสรมสรางพฒนาการของนกเรยนทกดาน
รวมทงสบสานจารตประเพณศลปวฒนธรรมของทองถนและของชาต
9.เสรมสรางความสมพนธระหวางสถานศกษากบชมชนตลอดจน
ประสานงานกบองคกรทงภาครฐและเอกชนเพอใหสถานศกษาเปนแหลง
วทยาการของชมชนและมสวนรวมในการพฒนาชมชนและทองถน
10.ใหความเหนชอบรายงานผลการดำเนนงานประจำปของสถานศกษา
กอนเสนอตอสาธารณชน
11.แตงตงทปรกษาและหรอคณะอนกรรมการเพอการดำเนนงานตาม
ระเบยบน ตามทเหนสมควร
12.ปฏบตการอนตามทไดรบมอบหมายจากหนวยงานตนสงกดของ
สถานศกษา นน
จะเหนวาทงพระราชบญญตการศกษา ระเบยบกระทรวง ไดเปดกวาง
ให บคคล ครอบครว ชมชน องคกรชมชน องคกรปกครองสวนทองถน เอกชน
องคกรเอกชน องคกรวชาชพ สถาบนศาสนาและสถาบนสงคมอน เขามามสวน
รวมในการจดการศกษา เปาหมายของพระราชบญญตนมองไปทวา ปญหา
สงคม ปญหาโลก ทเปนอยในขณะนสถานศกษาไมสามารถจดการศกษาตาม
ลำพงได
ทกคนในสงคมตองมาชวยกนดแล มาชวยโรงเรยนอบรมเลยงดเดก มา
ชวยคดหาเงนมาสนบสนนใหลกหลานไดเรยนในสงทสงคมตองการเพอสบสาน
ถกทอประเพณใหคงไวและทายทสด สถาบนการศกษาจะเปนสถาบนของชมชน
อยางแทจรง
ในสวนของครและบคลากรทางการศกษาสมควรทจะตองมาทบทวน
บทบาทหนาทของตนเองเสยใหม ผบรหารตองแสดงวสยทศนใหคณะกรรมการ
สถานศกษาไดเหนวาทานมภาพของนกบรหารวชาการ ไมยดตดอำนาจ เพอ
สรางความศรทธาเนนการบรหารแบบมสวนรวม หมนศกษาหาความรเพมเตมอย
เสมอ
11� ตฆองรองปาว 11�ณรงค ชนสาร
ครตองปรบกระบวนการสอนใหม เปนพเลยงเดกมากกวาทจะเปน
ผสอน เปนผกำกบมากกวาทจะเปนผแสดง การสอนทเนนนกเรยนเปนสำคญ
ตองเขาใจศกษาธรรมชาตของวชาทสอนและจตวทยาการเรยนการสอนดวย
ศาสตราจารยนายแพทยประเวศ วะส ไดเสนอแนวทางปฏรปสงคมไทย
โดยใช สามเหลยมเขยอนภเขา คอการทำงานสรางความร การเคลอนไหวทาง
สงคมและการเชอมตอกบทางการเมอง
ผ เขยนขอนำแนวคดของอาจารยหมอมาทำเปนสามเหลยมเลกๆ
เขยอนการปฏรปการศกษาในระดบชมชนและทองถนคอ ครสรางแนวคดใหมใน
การสอน ชมชนเขามามสวนรวมในการจดการศกษา และหนวยงานตนสงกด
สนบสนน การปฏรปการศกษาเกดผลแนนอน
ฝายการศกษาไมตองวตกวา อบต. อบจ. เทศบาลหรอสวนทองถนอน
จะเขามาควบคมการทำงาน เพราะสถานศกษาเปนของทกคนไมเขามาวนนวน
หนากตองเขามาแนนอน ผเขยนเหนวาจะเปนผลดอยางยงหากองคกรทงหลาย
เขามาชวยการทำงาน ทานจะเขามาเตมเตมในสงทโรงเรยนพรอง มความคด
ปญญาทนทรพยเทาไร ทานจะไดทมเทใหเพอลกหลาน สรางสถาบนการศกษา
ใหมคณภาพและเพยงพอ ลกหลานจะไดเรยนใกลบาน ใกลหใกลตาพอแม
ครอบครวจะไดอบอน ชมชนจะไดเขมแขง นนคอ ทองถนไดแสดงศกยภาพ
อยางเตมท
ผเขยนเองกอยากถามเหมอนกนวา จะม พอ แม ผปกครองหรอผนำ
ชมชนทองถนทไหนบางหนอทจะไมรกลกรกหลานของตนเองและจะไมทมเท
เพอลก.
สบานใหม
ครบ แลววนทรอคอยกมาถงเมอ พระบาทสมเดจพระเจาอยหวทรง
ลงปรมาภไธย พ.ร.บ.ระเบยบบรหารราชการกระทรวงศกษาธการ เมอเวลา
20.00 น. ของวนท 3 กรกฎาคม 2546 ผบรหารกระทรวงศกษาธการไดประสาน
ใหมการประกาศลงในราชกจจานเบกษา วนอาทตย ท 6 กรกฎาคม 2546
และมผลบงคบใชในวนท 7 กรกฎาคม 2546 วนทกฎหมายมผลบงคบใชเปนวน
ทผไดรบมอบหมายงานจะตองรบเดนทางไปปฏบตหนาทใหมมใหเกดสญญากาศ
ในการทำงาน โครงสรางใหมของกระทรวงศกษาธการตาม พ.ร.บ.ระเบยบบรหาร
กระทรวงศกษาธการ พ.ศ. 2546 แบงออกเปน 3 สวนใหญๆ คอสวนกลาง เขต
พนทและโรงเรยน ความจรงทานทสนใจขาวคราวความเคลอนไหวรหมดแลว
เพยงแครอเวลาการมผลบงคบใชเทานน เพราะเผอญวาการปฏรปในยคสมยน
เปนสมยโลกของขาวสารและเทคโนโลยทำใหเราเรยนรพรอมกน เพยงแตใครจะ
รลกซงมากกวากนเทานน อยากจะขอทบทวนโครงสรางทสำคญ แบงปนความร
แกทานผสนใจเพมเตมดงน
การแบงสวนราชการในสวนกลางจะประกอบไปดวย สำนกงานรฐมนตร
สำนกงานปลดกระทรวง สำนกงานเลขาธการสภาการศกษา สำนกงานคณะ
กรรมการการศกษาขนพนฐาน สำนกงานคณะกรรมการการอดมศกษา
สำนกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา มฐานะเปนนตบคคลและกรม ยกเวน
สำนกงานรฐมนตร
เขตพนทการศกษาประกอบดวยราชการ 2 สวน คอ สำนกงานเขต
พนทการศกษา และสถานทจดการศกษาขนพนฐาน หรอสวนราชการทเรยกชอ
อยางอน สำหรบสถานศกษาใหมฐานะเปนนตบคคล การจดการศกษาในแตละ
ระดบจะบรหารงานในรปของคณะกรรมการ เชน คณะกรรมการการศกษาขน
พนฐาน ประกอบดวยกรรมการโดยตำแหนงจากหนวยงานทเกยวของ ผแทน
องคกรเอกชน ผแทนองคกรปกครองสวนทองถน ผแทนองคกรวชาชพ และ
11� ตฆองรองปาว 11�ณรงค ชนสาร
กรรมการผทรงคณวฒ มหนาทเสนอนโยบายแผนพฒนามาตรฐานและหลกสตร
แกนกลางการศกษาขนพนฐานกบแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต และ
แผนพฒนาการศกษาแหงชาต การสนบสนนทรพยากร การตดตามตรวจสอบ
และประเมนผลการศกษาขนพนฐาน และเสนอแนะในการออกระเบยบหลกเกณฑ
และประกาศทเกยวกบการบรหารสำนกงาน นอกจากนยงมหนาทใหความเหน
หรอใหคำแนะนำแกรฐมนตรวาการกระทรวงหรอคณะรฐมนตร หรอ หนาทอน
ตามทไดรบมอบหมาย
คณะกรรมการเขตพนทการศกษา ประกอบไปดวย ผแทนองคกรชมชน
ผแทนองคกรเอกชน ผแทนองคกรปกครองสวนทองถน ผแทนสมาคม
ผประกอบวชาชพคร ผแทนสมาคมผประกอบวชาชพบรหารการศกษา ผแทน
สมาคมผปกครองและครและผทรงคณวฒดานการศกษา ศาสนา ศลปะและ
วฒนธรรม มหนาทในการกำกบดแลและจดตง ยบรวมหรอเพมสถานศกษาใน
เขตพนทการศกษา ประสานสงเสรมและสนบสนนสถานศกษาเอกชนในเขตพนท
การศกษา ประสานและสงเสรมองคกรปกครองสวนทองถนใหสามารถจดการ
ศกษาใหสอดคลองกบนโยบายและมาตรฐานการศกษา สงเสรมและสนบสนน
การจดการศกษาของบคคล ครอบครว องคกร ชมชน องคกรเอกชน องคกร
วชาชพ สถาบนศาสนา สถานประกอบการและสถาบนสงคมอนทจดการศกษา
ในรปแบบทหลากหลายในเขตพนทการศกษา และปฏบตหนาทอนทเกยวของกบ
อำนาจหนาททระบไว ทงนตามทกำหนดในกฎกระทรวง
คณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐานประกอบไปดวย ผแทนผปกครอง
ผแทนคร ผแทนองคกรชมชน ผแทนองคกรปกครองสวนทองถน ผแทนศษยเกา
ของสถานศกษา ผแทนพระภกษสงฆและหรอ ผแทนองคกรศาสนาอนและผทรง
คณวฒ มหนาทกำกบและสงเสรมสนบสนนกจการของสถานศกษา คณะ
กรรมการแตละระดบจะมหนาทแตกตางกนไปแตหนาทรวม คอ การกำหนด
นโยบายกำกบตดตามสงเสรมสนบสนนใหหนวยงานทำงานบรรลตามเปาหมาย
สำหรบกรรมการสถานศกษานอกจาก จะปรากฏใน พ.ร.บ. นแลว ยงมระเบยบ
กระทรวงศกษาธการวาดวยคณะกรรมการสถานศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2543
กำหนดหนาทไวทงหมด 12 ขอ ตงแตการกำหนดนโยบาย เหนชอบ กำกบ
ตดตาม สงเสรมสนบสนน ตลอดจนปฏบตการอนตามทไดรบมอบหมาย ซง
ประเดนทงหลายเหลาน ผเขยนไดแสดงแนวคดไวและลงพมพเผยแพร ตงแต
พ.ศ. 2543 วาดวยเรอง เตรยมตวเตรยมใจ คณะกรรมการสถานศกษาขนพน
ฐาน เปนตน ลองหาอานด
การปรบปรงโครงสรางใหมของกระทรวงศกษาธการคราวน คงไมใช
ครงแรกและครงสดทาย เพราะสงทงหลายยอมมการเปลยนแปลงไปดวยเหต
และปจจย การเปลยนแปลงเปนเรองธรรมดา การไมเปลยนแปลงตางหากเปน
เรองผดปกต องคกรสมยใหมจะมพลวตในตวของเขา หากองคกรไมมการ
เปลยนแปลงอนาคตจะทำลายตวเราเอง
ความมงหวงของการปรบเปลยนโครงสรางใหมของกระทรวง การม
พ.ร.บ. สภาครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ. 2546 และจะม พ.ร.บ. ระเบยบ
ขาราชการครและบคลากรทางการศกษา พ.ศ........ รวมทงกฎหมายอนในเวลา
อนใกลน เพราะ พ.ร.บ.การศกษาแหงชาตไดกำหนดวธการจดการศกษาไว
หากไมม พ.ร.บ.ตางๆ มารองรบงานปฏรปการศกษากจะไมประสบความสำเรจ
ทานทงหลายคงทราบแลววาความมงหมายและหลกการจดการศกษา ตาม
มาตรา 6 แหง พ.ร.บ. การศกษาแหงชาต กำหนดวาการจดการศกษาตองเปน
ไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณทงรางกายและจตใจ สตปญญา
ความรและคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรมในการดำรงชวต สามารถอยรวม
กบผอนไดอยางมความสข มาตรา 6 ใน พ.ร.บ.ฉบบเดยวกนยงกำหนดการ
จดการศกษาตองยดหลกเปนการศกษาตลอดชวตสำหรบประชาชน ใหสงคมม
สวนรวมในการศกษาและพฒนาสาระการเรยนรใหเปนไปอยางตอเนอง
โดยสรปคอ การจดการศกษาตอไปนเปนการจดการศกษาตามกฎหมาย
ผปฏบตงานตองยดระเบยบกฎหมายในการทำงาน จดแลวตองมความรบผดชอบ
ตอผลทจะเกดขน มการรายงานผลตอประชาชนเปนระยะ เพอนครทกคนตอง
ใหความสนใจเปนพเศษในเรองน
อยางไรกตาม ทานผรกบอกวา เนองจากการศกษาเปนเรองของความ
คดสรางสรรค การแสวงหาความรและสงใหมๆ หากการจดการศกษามาตด
อยทกฎระเบยบวธปฏบต ระวงจะเกดปญหาในตวมนเองหากไมแยกแยะ
ครบ เดนทางเพลนๆ กำลงจะขนบาน หนกลบมามองคนทอยรอบ
ขางลวนแตเปนลกหลานทฝากความหวงไวกบตวเราทงนน
ทาน ผอ.เขตอยามความสขกบบานใหมเพลน เพราะตะวนจะตกดน
กอน.
120 ตฆองรองปาว 121ณรงค ชนสาร
การเรยนรตามรอยพระยคลบาท
ผมเขารบการฝกอบรมหลกสตรเจาหนาทบรหารการมธยมศกษา
(ผอำนวยการสามญศกษาจงหวด) ระหวางวนท 20 สงหาคม 2544 ถงวนท 22
กนยายน 2544 ณ โรงแรมรเวอรไซด กรงเทพมหานคร ทางกรมสามญศกษาได
เชญวทยากรมาใหความรอยางหลากหลายลวนแตผทรงคณวฒในภาคราชการ
และเอกชน มเรองหนงทผมใหความสนใจเปนพเศษตงแตวนแรกทตรวจดตาราง
การอบรม คอเรองการเรยนรตามรอยพระยคลบาท วทยากรทไดรบเชญมา
บรรยายคอ คณปานเทพ กลาณรงคราญ เลขาธการสำนกงานพเศษเพอ
ประสานงานโครงการอนเนองมาจากพระราชดำร ขออนญาตนำความรทเกบ
สะสมระหวางอบรมมาถายทอดเพอทกทาน ดงน
หากเราตดตามขาวตามสอตางๆ จะพบวา ไมมวนใดทในหลวงของเรา
จะทรงวางเวนจากพระราชกรณยกจ พระองคทรงงานทกอยางเปนไปเพอ
ปรบปรงคณภาพชวตของประชาชนทกหมเหลาใหมความเปนอยทดขน การทรงงาน
ของพระองคแยกเปนดานตางๆ คอ (เฉพาะในสวนทวทยากรบรรยายในวนนน)
การสขภาพอนามย ในหลวงทรงสนพระทยเรองสขภาพอนามย
ในอดตคนไทยปวยดวยโรควณโรคกนมาก ทรงสรางภาพยนตรสวนพระองค จด
ฉายหารายไดผลตเครองกลนนำเกลอขนในเมองไทย เพอชวยรกษาผปวยตาม
โรงพยาบาลเปนครงแรก จากนนกมโครงการเกยวกบสขภาพมากมายจนถง
ปจจบน
การศกษา ทรงสนบสนนการศกษาทกระดบจดใหทกกลมชนโดยเฉพาะ
กลมดอยโอกาส รฐบาลไดสนองพระราชดำรโดยตงโรงเรยนในวโรกาสตางๆ
เชน โรงเรยนราชประชานเคราะห โรงเรยนรมเกลา โรงเรยนกาญจนาภเษก
กระจายอยทวไป โปรดเกลาใหจดการศกษาทางไกลผานดาวเทยมไปยงภมภาค
ตางๆ ทวประเทศ เดกนกเรยนทงพนทราบ บนเขาบนดอย แมในทะเลก
สามารถเรยนรไดตลอดเวลาอยางตอเนอง นอกจากนยงมกองทนอกมากเพอ
สนบสนนคนเกงดานตางๆ ใหไปศกษาตอทงในและตางประเทศนำความรมา
พฒนาประเทศ เชน ทนอานนทมหดล เปนตน
การอาชพ การทำมาหาเลยงชพของชาวบาน ความเปนอยของชาวบาน
ปจจยเรองอาชพทสำคญ คอ
นำ พระองคตรสวา นำคอชวต จงมการสรางเขอนตามพระราชดำร
จำนวนมาก เชน เขอนปาสกชลสทธ เขอนทาดาน เขอนลมนำปากพนง
เขอนทสรางมทงเขอนปองกนนำทวม เขอนเกบกกนำเพอการเกษตร ฤดแลง
ปรมาณนำฝนนอย ทรงพระราชทานฝนหลวง การทำเกษตรไมไดผล ทรง
พระราชทานเกษตรทฤษฎใหม
ดน เมองไทยมเนอท 321 ลานไร ขอมลทนาสนใจคอเปนดนเสอม
สภาพประมาณ 180 ลานไร พระองคทรงใหจำแนกดน ปรบปรงดน มการปลก
หญาแฝกรกษาดน การปลกปาทรงรบสงวา ใหปลกปาโดยไมตองปลก คออยา
รงแกปา ใหปลกปาสามอยางเพอประโยชนสอยางคอ ปลกไมผล ปลกไมโตเรว
ปลกไมฟน และไดประโยชนทสคอ ปานเวศน
โครงการสวนพระองค ไดแกศนยการศกษาการพฒนาอนเนองมาจาก
พระราชดำร เชน ศนยศกษาหวยฮองไคร จงหวดเชยงใหม ศนยศกษาพกลทอง
จงหวดนราธวาส ศนยศกษาเขาหนซอน จงหวดฉะเชงเทรา ศนยการศกษาภพาน
จงหวดสกลนคร ศนยการศกษาหวยทราย จงหวดเพชรบร ศนยการศกษาอาว
คงกระเบน จงหวดจนทบร แตละศนยจะเนนการแกปญหาเฉพาะทาง ทกศนย
เราสามารถเขาไปเรยนเพอรบความรไปประกอบอาชพหรอขยายผลไปยงองคกร
ทรบผดชอบอยางไมผดพลาด เพราะทกอยางผานการทดสอบ การทดลอง การ
วเคราะห การวจย มาอยางเรยบรอยแลว
อยางไรกตามเพอใหการเรยนรตามรอยพระยคลบาทสมฤทธผล
วทยากรไดเสนอวาขาราชการผทจะนำโครงการอนเนองมาจากพระราชดำรไป
ปฏบตไดดตองมคณสมบตดงน
ทำงานอยางรจรงในวชาชพ มความขยน อดทนและหมนเพยร ยด
มนในคณธรรม ความซอสตยสจรต ดำรงตนอยางเรยบงายและประหยด ม
ความออนนอมถอมตนไมถอตว ยดประโยชนของแผนดนและคนสวนใหญ
เปนหลก นกประชาธปไตย ประสานสมพนธเขากบประชาชน มความเมตตา
ตอบคคลทวไป สงเสรมคนดและคนเกง
122 ตฆองรองปาว 123ณรงค ชนสาร
ในเรองการทำความดเพองานนน พระองคทรงรบสงไว 3 ประการ คอ
1.การทำงานทมประสทธภาพประสทธผล
2.การทำใหเกดประโยชน
3.ทำสงทใหเกดความสข
ทานผอานครบ มหามงคลสมย 5 ธนวาคมปน ขอเชญชวนมาทำงาน
เรยนรตามรอยพระยคลบาท
รกในหลวง ขอใหหวง ประชาราษฎร
รกในหลวง อยางวางมาด ผกดข
รกในหลวง ตองรรก สามคค
สรางผนดน แผนน เพอพอเรา.
เจาหญงของการศกษาไทย
...จากการทใตฝาละอองพระบาท ไดเสดจพระราชดำเนนทรงเยยม
โรงเรยนในโครงการพระราชดำร ในอำเภอเฉลมพระเกยรตและอำเภอบอเกลอ
มาอยางตอเนองตงแตป 2539 เปนตนมา ไดทรงพบวาอำเภอเฉลมพระเกยรตยง
มโรงเรยนเปดสอนระดบมธยมศกษานอยมาก โดยเฉพาะมธยมศกษาตอนปลาย
ยงไมมโรงเรยนเปดสอนเลย ทำใหนกเรยนทสำเรจระดบประถมศกษาและการ
ศกษาภาคบงคบขาดโอกาสในการศกษาตอในระดบมธยมศกษาตอนปลาย จงม
พระราชดำรใหจดตงโรงเรยนมธยมศกษาประจำอำเภอเฉลมพระเกยรตขน
เพอรบนกเรยนทสำเรจชนประถมศกษาปท 6 และมธยมศกษาปท 3 ใหเรยนตอ
ในระดบสงขน โดยในเบองแรกไดมพระราชประสงคทจะดำเนนการจดตงโรงเรยน
ดวยพระราชทรพยสวนพระองค ดวยทรงเหนวางบประมาณของราชการมนอย
และระยะเวลาทกำหนดไวชดเจนไมสามารถเรงรดใหมการดำเนนการไดโดยเรว
ใหทนความตองการของนกเรยน โดยไมเสยโอกาสและมงใหสามารถรบนกเรยน
ไดทนในปการศกษา 2 เปนตนไป...
ความในวรรคน เปนสวนหนงของคำกราบบงคมทลของ ดร.สรกร
มณรนทร อดตรฐมนตรชวยวาการกระทรวงศกษาธการ ในวโรกาสสมเดจพระ
เทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร เสดจพระราชดำเนนทรงประกอบพธ
เปดโรงเรยนมธยมพระราชทานเฉลมพระเกยรต จงหวดนาน เมอวนท 29
ธนวาคม 2546
หวยโกนหรอ อำเภอเฉลมพระเกยรต อยหางจากจงหวดนานไปทางทศ
เหนอระยะทาง 138 กโลเมตร หากออกเดนทางจากจงหวดนาน จะผานอำเภอ
ทาวงผา อำเภอปว อำเภอเชยงกลาง อำเภอทงชาง และเขาเขตอำเภอ
เฉลมพระเกยรต โดยมดานหวยโกนเปนเขตตดตอระหวางไทยและลาวทเมอง
เงน จะใชเวลาเดนทางโดยรถยนตสวนตวประมาณ 2 ชวโมง ระยะทางขนเขา
124 ตฆองรองปาว 125ณรงค ชนสาร
จากอำเภอทงชาง ถงอำเภอเฉลมพระเกยรตประมาณ 40 กโลเมตร ถนนคด
เคยวนบโคงรวมกนได 193 โคง วนทเราเดนทางไปนนตรงกบวนเสารตนเดอน
จงมตลาดนดไทยลาวตงแตเชาและตลาดจะเรมวายเวลาประมาณ 10.00 น.
ในอดต เมองนานดคลายกบจะเปนเมองคแฝดกบนครพนมอนเนองมา
จากเหตการณทางความคดดานลทธและมการตอสดวยอาวธ นครพนมเมอเอย
ถงนาแก เมองนานกตองเอยถงทงชางทกครงเพราะทง 2 แหงเปนฐานกำลง
หลกของผกค.ทมการจบอาวธขนมาตอสกบอำนาจรฐ ขณะทรถยนตไตระดบขน
เขาสงนน ครกตตศกด ศรทมมา ผนำทางจากโรงเรยนมธยมพระราชทาน
เฉลมพระเกยรต ชใหดทางดานขวามอและอธบายวาบรเวณดอยเราทมองเหนนน
เรยกวา ถำผาแดง เปนถำขนาดใหญจคนไดจำนวนมาก ระหวางดอยเปนทราบ
สามารถทำการเกษตรเลยงคนจำนวนมากไดเชนกน ทางเขาออกถำลำบาก
ผกค.ในอดตจงใชเปนฐานทมน เมอเกดเหตการณตลาคม 16 และ 19 บรรดา
นสตนกศกษาหลายคนไดเขาปาและหลบทถำผาแดง ชาวบานแถวนนจงรจก
บคคลสำคญทมอำนาจทางการเมองในปจจบนด เพราะเคยไปหลบอยกบพวก
เขา เขตอำนาจผกค.ทผาแดงน ผกค.สามารถเดนตดตอไปยงภหนรองกลา
จงหวดพษณโลกไดโดยการเดนเทา ใชเวลาเดนทาง 1 วนกบอก 1 คน
วนนคณะของเราเดนทางไปถงดานหวยโกนเวลาประมาณ 08.00 น.
ผคนจากเมองเงนประเทศลาวและพอคาไทยจากเมองนานกำลงนำสนคาไป
จำหนายแลกเปลยนกน จากฝงลาวสวนมากกเปนของปา เชน เหดเหลองกอ
ผกกะเฉด จงหรด เนอแหงหมปา (3 มด 100 บาท) รถดวน (ดวงไมไผ) ผาทอ
มอพนเมองของชาวเขา เครองจกสาน นอกจากนนกเปนผลตผลการเกษตร
สวนสนคาจากฝงไทย กมอาหารสำเรจรปทงทใชอปโภคบรโภค เทาทเฝาสงเกต
ดเมอพนองชาวลาวจะกลบบานมกจะถอกระปองและซอนำมนเชอเพลงกลบไป
ดวย และลงไปคยกบเจาหนาทดานตรวจคนเขาเมองไดทราบขอมลอะไรเกยวกบ
การตดตอไปมาของทง 2 ประเทศ แมจะถกแบงปนดวยดาน แตสายสมพนธ
ทางสายเลอดไมสามารถแยกคนจากกนได เมอตลาดเรมวายไดเดนทางตอไปยง
ตวอำเภอและแวะเขาไปเยยมชมความงามของโรงเรยนเฉลมพระเกยรต ความ
เปนมาของโรงเรยนนนกดงทยกมาแลวในเบองตนซงเปนพระมหากรณาธคณท
เปยมลนดวยความเมตตาของสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร
โรงเรยนแหงนเดมสงกดกรมสามญศกษา ตวอาคารเรยนไดรบการออกแบบเปน
พเศษเปนอาคารชนเดยว สรางตาม
ไหลเขาทปรบพนใหราบ ม 3 หลง
แตละหลงอยตางระดบ มโรงฝกงาน
หอนอนนกเรยนชายหญงแยกกนอย
แตละหลงเดกพกได 8 คน นกเรยน
ทกคนตองมาพกนอนท โ รง เรยน
เพราะเดนทางไปกลบลำบากแมระยะ
ทางหางจากบานเดก 1-3 กโลเมตร
แตตองขนเขาลงหวยตลอด เดกทมา
เรยนสวนมากเปนเดกชาวเขารวม
แลวประมาณ 6 เผา โรงเรยนอย
ระหวางการจดภมทศนและจดอาคาร
สถานท เพราะผรบจางอยระหวางการสงงาน งบประมาณในการกอสรางไดรบ
บรจาคจากมลนธฮารนามซงห ฮาร บนสกอร (สจจเทพ) จำนวน 10 ลานบาท
บรษท ท โอ เอ เพนท (ประเทศไทย) จำกด บรจาคสและอปกรณมลคา
198,758.39 บาท บรษทโตโยตา ประเทศไทย จำกด มอบรถยนตโตโยตาไฮลกซ
1 คน มลคา 450,000 บาท ไดทราบจากครผควบคมวาเนองจากการกอสรางอย
ในชวงวกฤตนำมน สนคาขนราคา ทำใหผรบเหมาตองจายเพมเตมอกประมาณ
4 ลานบาท ซงเขากยนดเปนอยางยงทไดสรางโรงเรยนถวายพระองคทาน
....นบแตพระบาทสมเดจพระเจาอยหวไดเสดจเถลงถวลยราชสมบต
เมอพทธศกราช 2489 เปนตนมาตราบจนปจจบน ไดทรงยดมนใน
ทศพธราชธรรม ทรงพระวรยะอตสาหะตรากตรำบำเพญพระราชกรณยกจ
นอยใหญนานปการ ซงลวนอำนวยประโยชนเกอกลประชาชนใหมความสข
รมเยนและประเทศชาตมความสมบรณเจรญพฒนากาวหนาทกดาน
มพระราชปณธานอนแรงกลาทจะขจดทกขบำรงสขของอาณา
ประชาราษฎร ดวยพระปรชาอนลำเลศทรงรเรมโครงการอนเนองมาจาก
พระราชดำรหลากหลายสาขานบพนโครงการ ทรงพระมหากรณาพระราชทาน
แนวทางในการประกอบอาชพดานเกษตรกรรมตามแนวทฤษฎใหม และ
พระราชทานวถทางดำรงชวตแบบเศรษฐกจพอเพยง เพอใหพสกนกรทก
ระดบ สามารถดำเนนชวตดวยความผาสกในทกสภาวการณของบานเมอง
12� ตฆองรองปาว 12�ณรงค ชนสาร
ขาพเจาและครอบครวสจจเทพ ตางสำนกในบญคณอนยงใหญทได
เกดและอยในแผนดนไทยภายใตรมพระบารมแหงพระมหากษตรยาธราช
ผทรงคณอนประเสรฐและเกดปตชนชมโสมนสเปนลนพน ทพระบาทสมเดจ
พระเจาอยหวทรงพระกรณาโปรดเกลาฯ ใหขาพเจาและครอบครวเขาเฝาฯ
ณ พระตำหนกเปยมสข พระราชวงไกลกงวล อำเภอหวหน จงหวด
ประจวบครขนธ เมอวนท 3 ตลาคม 2545 เวลา 17.30 น. และไดม
พระราชกระแสรบสงวา
“เมอมใจกศล ชอบทำบญ กจะใหไปชวยถวายงานกบสมเดจพระเทพรตน
ราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร ซงมโครงการทตองทำมากมายและยง
ตองการรบการสนบสนนอกมาก”
ตอมาวนท 19 กมภาพนธ 2546 ขาพเจาและคณะกรรมการของมลนธ
ฮารนามซงห ฮารบนสกอร (สจจเทพ) ไดเขาเฝาสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ
สยามบรมราชกมาร ทอำเภอเฉลมพระเกยรต จงหวดนาน และเรมสนองงานได
ทนทวงท โดยยนดรบผดชอบจดหางบประมาณทจะใชในเรองการกอสรางอาคาร
ตางๆ ของป 2546 ทงหมด เปนเงนประมาณ 10 ลานบาท
นเปนปฐมพจนของ นายกรมคซงค สจจเทพ ประธานมลนธ เลาถง
ความเปนมาของโรงเรยนเฉลมพระเกยรต พระราชดำรจากหนงสอมณพลอย
รอยแสงทวา “ขาพเจาเหนมาแตเดกวา การพฒนาการศกษา การแพรความ
รเปนเรองทสำคญมาก ชาตจะไดกาวหนาและคนทไดแพรความรกไดบญ
ดวย เปนงานทเรยกไดวาใฝฝนอยากทำทเดยว”
ขอจงทรงพระเจรญ เจาหญงของการศกษาไทย.
การศกษาคอชวต
หลวงปมน ภรทตโต กลาวเปนธรรมเทศนาเรอง มตโตทย
ไววา มลมรดกอนเปนตนทนสำหรบการฝกตนเองคอ นโม จะสวดกด จะรบ
ศลกด หรอจะทำการใดๆ กด ตองตงนโม เพราะ น คอธาตนำ โม คอธาตดน
น เปนธาตของมารดา โม เปนธาตของบดา เมอทงสองธาตนเขาผสมกน ไฟ
ของมารดาเคยวจนเปน กลละ คอนำมนหยดเดยว ณ ทนเอง ปฏสนธวญญาณ
เขาคอจตไดถอปฏสนธในธาต นโม แลวเจรญเปน อมพชะ (กอนเลอด) ฆนะ
(เปนแทง) เปส (ชนเนอ) และขยายเปน ปญจสาขา (แขน 2 ขา 2 หว 1) จาก
นนมธาต พ คอ ลม และ ธ คอ ไฟ เขามาอาศยภายหลง เมอคลอดออกมา
แลว น มารดา โม บดา ไดทะนถนอมกลอมเกลยงเลยงมาจงเรยกมารดาบดา
วา บพพาจารย คอผสอนกอนใครๆ ทานเรยกสงทไดมาจากพอแมวา มลมรดก
หากเมอกลบตวอกษรจาก นโม มาเปน มโน แปลวา ใจ เมอเปนเชนนจงไดทง
กายทงใจเตมตามสวนสมควรใชเปนมลฐานแหงการปฏบต ทานเรยกวาเปน
มหาฐาน คอจะพดจะทำอะไรยอมเปนไปจากใจทงหมด “ธรรมทงหลายมใจถง
กอน มใจเปนใหญ สำเรจแลวดวยใจ”
รองศาสตราจารย ดร.ทองคณ หงสพนธ ไดจดแบงวยของมนษยไว
ดวยกน 7 วย คอ วยเดกในครรภ วยทารก วยกอนเรยน วยเรยน วยรน
วยทำงาน วยชรา
ทานไขแสง สกใส กลาวถงวยมนษยไววา วยพง วยพบ วยเพยร
วยพก และวยพราก
ปราชญภมปญญาแผนดน กลาวถงวยมนษยใน ทศวย ไววา สบป
อาบนำบหนาว ยสบปแนบสาวบเบอ สามสบปตนเมอกอนไก สสบปมอไขว
หนาผากคนง หาสบปไปบถงหย หกสบปเปาขลยบดง เจดสบปผวหนงเปนลก
รวก แปดสบปหนกหนวกมาห เกาสบปลกหลานดนงไห รอยปไขกตายบไขก
ตาย
12� ตฆองรองปาว 12�ณรงค ชนสาร
จากการพจารณาของหลวงปผปฏบตด ปฏบตชอบ และปราชญภม
ปญญาแผนดนทนำมากลาวอาง อยากใหทานไดอานและหยดวเคราะหสกนด
หนงวา จรงไหม หากวา เปนจรง แสดงวาจากการเรมตนของชวตจนถงวาระ
สดทายตองไดรบการศกษาอยางตอเนอง จะเปนการศกษาตลอดชวตหรอการ
ศกษาคอชวตสดแลวแตทานจะพจารณา เพราะจดนนาจะเปนจดวกฤตของ
แนวคด เพราะหากเราคดผดโดยเฉพาะผมสวนรวมรบผดชอบกจะแกปญหาไม
ถกจดคอ เกาไมถกทคน เชน หากผมหนาททางการศกษาเขาใจวาการเรยนการ
สอนเกดขนเมอเดกเขาสวยเรยนและเดนทางมาเรยนทโรงเรยน หรอหากผมหนาท
ดแลเกยวกบสขภาพเขาใจวา การรกษาพยาบาลคอ การทผปวยเดนทางมารบ
การรกษาทโรงพยาบาล หรอหากคดวากระบวนการยตธรรมอยทการตดสนเพยง
อยางเดยว ปญหาประเทศชาตจะหมกหมมตอไปและสายเกนแก ยกตวอยาง
เชน หากเดกพการกอนการมาเกดในครรภมารดาซงหมายถงชายหญงผจะมา
เปนพอแมมความผดปกต เชนรางกายไมสมบรณอาจมาจากกรรมพนธหรอตด
เชอโดยพฤตกรรม (นโม ของหลวงปผดธรรมชาต) ลกออกมากนาจะพการและ
ผดธรรมชาตดวยหากเขาพการแตกำเนดตอใหการศกษาดรกษาพยาบาลดกคง
ยากทจะเยยวยารกษาใหเขาเปนปกต เหมอนการตดสนคดความหากหลกฐาน
ชดเจนมาตงแตตนกตดสนตามหลกฐาน ตามทกฎหมายกำหนดจงจะเขาถง
ความยตธรรมไมเกยวกบวาผตดสนจะเงนเดอนมากหรอนอย ถาเชนนนการ
ศกษาเกดขนเมอใด คำตอบคอ การศกษาเกดตงแตเรมมตาหจมกลนกายและใจ
สอดคลองกบทหลวงปมนทานกลาวไวเกยวกบ มลมรดกและมหาฐาน
คอเรมตงแตมรางกายและจตใจ
สอดคลองกบท รศ.ดร.ทองคณ หงสพนธ กลาวไววา การศกษาเรม
ตนตงแตอยในครรภมารดา
สอดคลองกบททานไขแสง สกใส กลาวไวตงแตเรมตนชวตในวยพง
สอดคลองกบปราชญภมปญญาแผนดนกลาวเรอง ทศวย คอ ตงแต
สบปอาบนำบหนาว
ดงนนการศกษาทแทจรงจงเปนการศกษาทจดใหตงแตกอนเกดจนถง
วาระจากโลกนไปใหเขาเขาใจขนตอนของชวต สามารถปรบตวอยในสงคมไดทก
สถานการณอยางมความสข เรยกวาสขกอยได ทกขกอยได เพราะมความสขอย
ทามกลางความทกข เกดดลยภาพทงทางกาย ใจ และจตวญญาณ การศกษาจง
กำกบชวตทกขนตอนทกวย ความหมายของการศกษาจงสรปวา การศกษา คอ
ชวต
พระธรรมปฎก ทานกลาววา การศกษาคอชวตและทเปนอยขณะนม 2
ระดบ คอการศกษาเพอเสพและการศกษาใฝสรางสรรค การศกษาเพอเสพ
เปนการศกษาระดบตำเกดกบสงเดรจฉานทกประเภท คอ ตา ห จมก ลน กาย
ใจ รบรและยดตดอยกบสงเหลานน เชน สตวบางชนดมมนสมองแตไมพฒนา
ตอไปไดอก บางชนดนำมาฝกใชงานได บางชนดมสมองสามารถฝกพฒนาได
เชน คน สามารถพฒนาตนเองจนถงระดบสงสด แตสวนมากกขามพนกบการ
ยดตดไมไดซงเหนยวแนนมาก คนทมหนาตาผวพรรณสวยงามมทรพยสนขาทาส
บรวารมาก กยดวาสงเหลานจะอยกบตนเองตลอดไป เมอจะสญเสยกจะ
แสวงหาสงมาเสรมเพอใหเหมอนเดมจงตองทำงานใหไดเสพ ผลทตามมาคอ
ความทกขเพราะตองทำการศกษาใฝสรางสรรค สมองของผพฒนาระดบนจะ
มองเหนสงตางๆ ตามสภาพทเปนจรงไมยดตด เพราะเปนการเรยนรทเขาใจ
อยางถองแทในระดบทเกด “ปญญา” การศกษาระดบนคนจะมความสขเพราะ
สมใจทไดทำ
ดงนน การจดการศกษาในทกระดบตองเปนการศกษาเพอชวตใหคน
เขาใจตนเอง พฒนาตนเองใหมความสขอยในสงคม สอดคลองกบการหมนเวยน
เปลยนไปของชวตทกขนตอนตามลกษณะของ ไตรลกษณ คอ เกดขน ตงอย
และดบไป
พอเลก กดวงคแกว กลมอนแปง อำเภอกดบาก ไดบอกกลาวเลาขาน
ในทกเวทอภปรายวา การศกษาไทยทวาจดการศกษา 3 ระบบคอ การศกษาใน
ระบบ การศกษานอกระบบ และการศกษาตามอธยาศยนน นาจะคดผดและจด
ผดดวย
พอเลกปาวประกาศวา วธการจดการศกษาในสถาบนการศกษาทก
ระดบเปนการศกษาตามระเบยบตามกฎหมายตามขอบงคบ ผเรยนตองปฏบต
ตามนเทานนจงจะเรยนจบ การจดการศกษาทถกตองเปนจรง “ตองเปนการ
จดการศกษาตามระบบชวต”
นคอ ความคดเหนของปราชญภมปญญาชาวบานชน ป.ส แหงเมอง
สกลทวาป ละเบอ
130 ตฆองรองปาว 131ณรงค ชนสาร
คร : ผ ใหกำเนด
สถาบนราชภฏนครพนม
เมอประมาณป พ.ศ. 2540 อธการบดสถาบนราชภฏสกลนคร
อาจารยดร.ประสทธ กองศาสนะ ในขณะนนไดมอบหมายให อาจารยยทธศกด
ฮมแสน รองอธการบด เดนทางมาจงหวดนครพนม ขณะนนผมรบราชการท
โรงเรยนเรณนครวทยานกล เรานดกนทโรงเรยนปยะมหาราชาลยพรอมกบ
ผอำนวยการ คมสน บพศร เพอหารอหาสถานทจดตงสถาบนราชภฏนครพนม
ไดขอมลมาทหนงแหงจำนวน 500 ไร เปนทดนขององคการทหารผานศกท
ตำบลอมเหมา อำเภอธาตพนม อาจารย ดร.ประสทธ กองศาสนะ ทานเสนอวา
สถานทนาจะเปนศนยกลางในการบรการใกลจงหวดดวย ผอ.คมสน บพศร
ไดตดตอไปยงนายอำเภอทาอเทน ขณะนนคอ นายชวลต วชยสทธ เพราะ
ทราบวายงมพนทประมาณ 3,000 ไร หลงโคกภกระแต อำเภอเมองนครพนม
แตเปนทสาธารณประโยชนในเขตตำบลรามราช อำเภอทาอเทน ทบานแพงนอย
คณะเราเดนทางไปพบนายอำเภอทาอเทนและรวมเดนทางไปทบานแพงนอย
โดยรถยนตของโรงเรยนปยะมหาราชาลย รถตคนนจงเปนยานพาหนะคนแรกท
ใชสำรวจตงสถาบนราชภฏนครพนม ขอมลของผใหญบานและนายอำเภอท
สำรวจตรงกนวาประมาณ 3,000 ไร มราษฎรบกรก บางทมเอกสารสทธเมอ
สำรวจจรงพบวายงคงเหลอประมาณ 2,800 ไร คณะเราไดนำขอมลเสนอทาน
อธการบดเพอดำเนนการตอไป
การเตรยมการเรองททำการชวคราว ผอ.คมสน บพศร ไดปรบปรง
อาคารสมาคมศษยชนทสองเปนททำงานใหพรอมกบขนปายทหนาโรงเรยนวา
“ททำการชวคราวสถาบนราชภฏนครพนม” ในระดบกรม รศ.ดร.ทองคณ
หงสพนธ เลขาธการสภาสถาบนราชภฏในขณะนนไดเสนอขออนมตจากรฐบาล
ขอจดตงสถาบนราชภฏ 5 แหงดวยกน คอท จงหวดนครพนม รอยเอด
กาฬสนธ ชยภมและศรสะเกษ รฐบาลโดย ฯพณฯ พลเอก ชวลต ยงใจยทธ
ไดมมตครม.ใหจดตงสถาบนราชภฏทง 5 แหงแตยงไมตราเปนพระราชกฤษฎกา
และประกาศในราชกจจานเบกษา รฐบาลตองลาออกกอน ฯพณฯ นายชวน
หลกภย เขามาบรหารประเทศตอสถาบนทง 5 แหง จงขาดผประสานงานจะ
ดวยเหตผลประการใดไมทราบ
ผมเองในฐานะผรวมคดในเรองนรสกกงวลใจมาก นายอำเภอชวลต
วชยสทธ กถามชาวบานรามราช ชาวบานแพงนอย ชาวอำเภอทาอเทนกถามแต
ผมกหาคำตอบไมได ในป พ.ศ. 2541 จงตดสนใจไปพบทานอาจารยทองคณ
หงสพนธ กบ อาจารยยทธศกด ฮมแสน ทสำนกงานสภาสถาบนราชภฏ
กรงเทพฯ ทกลาหาญไปพบเพราะเราทงสองเปนลกศษยของทานอาจารยยทธศกด
ฮมแสน เปนลกศษยรนทหนง ผมรนทสามของโรงเรยนฝกหดครสกลนคร
ความเปนจรงผมกบอาจารยยทธศกด ฮมแสน ไมเคยรจกกนมากอน
เพราะผมเขาไปเรยนทานกจบไปแลว เคยไดยนแตชอแตผมกเตมใจทจะทำงาน
ดวยเพราะคำสงของอาจารย ผมไดเลาทกอยางใหอาจารยฟงพรอมกบเสนอตว
วา ยนดใหใชสถานทโรงเรยนนครพนมวทยาคมเปดสอนไปกอนและจะอำนวย
ความสะดวกทกอยางใหกบสถาบน ขอเพยงแตมสถาบนระดบอดมศกษาอก
ทางเลอกหนงใหลกหลานไดเรยนใกลๆ บาน อาจารยนงคดอยนานและตดสนใจ
สงการวา “ใหพวกเธอทงสองกลบไป ยทธศกดไปเตรยมการเปดสอน ณรงคไป
เตรยมสถานทใหพรอม ทกอยางทมในโรงเรยนใหอำนวยความสะดวกใหพเขา
ครจะใหเปดรบนกศกษาในปการศกษา 2542 เปนสาขาของสกลนคร สวนการ
ตงเปนเอกเทศไดหรอไมนนใหทางการเมองเขาแกปญหาเอง” ผมกลบมาทำ
หนาทของผมตามทอาจารยสง เลาใหเพอนครฟงวาเพราะเหตใดผมจงตดสนใจ
เชนนน
อาคารโพธคำ 26 ชนท 3 ทงชนมอบใหสถาบนทงหมดเปนททำงาน ท
เรยนของนกศกษา ยานพาหนะ ประปา ไฟฟา บานพกคร นำดมนำใช และใช
เวลาเรยนทนเกอบ 2 ป จงยายออกไปอย ณ ทแหงใหมปจจบน ทตำบล
นาราชควาย บานเนนสะอาด ขณะทเปดสอนทโรงเรยนนครพนมวทยาคมนน
อยในชวงเปลยนคณะผบรหารสถาบนราชภฏสกลนครพอด อาจารยยทธศกด
ฮมแสน ไดมาบรหารในฐานะประธานโครงการจดตงสถาบนราชภฏนครพนม
เพราะไมมตำแหนงทางการบรหาร ซงตางจากอกสสาขาซงสถาบนแมมอบหมาย
ใหรองอธการบดมาทำหนาทบรหารอยประจำ คงเปนเพราะบารมเกาของทาน
132 ตฆองรองปาว 133ณรงค ชนสาร
อาจารยดร.ทองคณ หงสพนธ
การพฒนาสถาบนราชภฏนครพนมมปญหาความขดแยงพอสมควรโดยเฉพาะ
สถานทตงจนถงขนาดวาตองยายสถานทจากทเดมคอบานแพงนอย ตำบลรามราช
อำเภอทาอเทน มาทบานเนนสะอาด ในระยะแรกคาดวาจะดำเนนการกอสรางท
บานแพงนอยเพราะเหนมบานพกสนามกฬาอาคารชวคราวเกดขน โดยเงนนอก
งบประมาณของสถาบนราชภฎสกลนคร ทานอาจารยทองคณ หงสพนธ เคย
เดนทางมาดสถานทหลายครง อาจารยไดปลกตนไม มลานสำหรบพกผอนชอวา
ลานทองคณดวย การกอสรางในทเดมมคนงานถกลอบยงเสยชวต 1 คน
ปญหาทดนกทวความรนแรงขนดวย ผมเองกหางๆ ในการบรหารในสถานทจรง
เพราะไมใชหนาทดแลเฉพาะทนครพนมวทยาคมใหดทสด ตอมาอกไมนานม
กระแสขาววาจะมการยายทตงจากทเดมมาเปนทบานเนนสะอาด ตำบล
นาราชควาย กระแสความไมพอใจของชาวบานสองตำบลกเรมขนอก ผมพง
ทราบภายหลงเมอเรวๆ นวา มตของสภาสถาบนราชภฎสกลนครไมยนยอมให
ยายมาทใหมเพราะกลววาจะเกดปญหาตามมาอกมาก แตประธานโครงการก
ไมยอมและยายมาจนได สถาบนจงปลอยใหเลยตามเลย กอนพระราชกฤษฎกา
มผลบงคบใชเมอเดอนกรกฎาคม 2544 ทราบวา ประธานโครงการไดนำสถาบน
ราชภฎนครพนมไปขอรบความชวยเหลอจากสถาบนราชภฎอดรธาน แตในทาง
กฎระเบยบการเงนการงบประมาณ ยงเบกจายทสถาบนราชภฏสกลนครทงหมด
ขณะนผมยงหาคำตอบใหกบชาวบานแพงนอยไมไดวาทำไมจงยายไปเพราะไมม
ทกแบกหนาไปขอเขาดบด
ปจจบนสถาบนราชภฏนครพนมไดแยกตวเปนอสระแลว โดยมอาจารย
ยทธศกด ฮมแสน รกษาการอธการบด คำพดทอาจารย ดร.ทองคณ หงสพนธ
สงพวกเราวา ใหกลบไป ครจะสงใหเปดรบนกศกษา…. จงเปนตนกำเนดของ
สถาบนราชภฏนครพนม ทพวกเรารอคอยมานาน ผมไดรบโลจากสภาสถาบน
ราชภฏในฐานะผสนบสนนการกอตงสถาบนราชภฏนครพนม
อาจารย ดร.ทองคณ หงสพนธ จงเปน คร ผใหกำเนดสถาบน
ราชภฏนครพนม
อาจารยครบ พนองชาวนครพนม ลกหลานและผม จะมความกตญญ
กตเวทตออาจารยอยางไมมวนลม
ขอใหดวงวญญาณของอาจารยสงบสขในทสมปรายภพ.
บญญต 20 ประการ
ของงานสอน
ผมเปนครมาตงแตป 2507 และกมาเปนครดวยใจรกและศรทธา
สอบรฐศาสตรจฬาฯ ไดกไมเรยน สอบวนศาสตรเกษตรไดกไมเรยน แตไปเรยน
ครทบางแสน
ตลอดระยะเวลา 30 กวาป ทอยในวชาชพครกมความสขอยกบการ
สอนการเปนคร ไมเคยคดเสยดายทไมไดเปนผวาฯ หรอ เปนปาไมเขต ปาไม
จงหวด ไมเสยดายทไมไดมบานไมตะเคยนทองหลงใหญในทดนหลายสบไร
แตกลบมความสขใจอยกบการรบไหวจากลกศษยทวสารทศ มความสขอย
กบการสอน มความสขอยกบการไดพดประโยคอมตะ “เขาใจไหมครบ”
“จำไวนะครบ” มความสขกบบานหลงเลกในพนทไมกตารางวา
ตลอดระยะเวลายาวนานในอาชพคร ไดรบเชญไปพดไปคยกบคนใน
วงการวชาชพคร ทงนกศกษาครและครประจำการทงหลายบอยครง จงได
รวบรวมสงทไปพดไปบรรยายเกยวกบเรองการเรยนการสอนมาแบงปนใหคนอน
ทอยในแวดวงครไดอาน คดวานาจะเปนประโยชนตอการพฒนาวชาชพครทผม
รกและผกพน
บญญต 20 ประการคอ
1. ศกษาหลกสตรใหกระจาง 2. วางแผนการสอนอยางด
3. มกจกรรม/ทำอปกรณ 4. สอนจากงายไปหายาก
5. วธสอนหลายหลากหลายชนด 6. สอนใหคดมากกวาจำ
7. สอนใหทำมากกวาทอง 8. คลองแคลวเรองสอสาร
9. ตองชำนาญการจงใจ 10. อยาลมใชจตวทยา
11. ตองพฒนาอารมณขน 12. ตองผกพนหวงหาศษย
13. เฝาตดตามพฤตกรรม 14. อยาทำตวเปนทรราช
15. สรางบรรยากาศไมนากลว 16. ประพฤตตวตามทสอน
17.อยาตดรอนกำลงใจ 18. ใชเทคนคการประเมน
19. ผเรยนเพลนมความสข 20. ครสนกกบนกเรยน
134 ตฆองรองปาว 135ณรงค ชนสาร
ขอเขยนทงหมดทผมยกมา เปนขอเขยนของ รศ.ดร.ทองคณ หงสพนธ ใน
หนงสอ สอนดตองมหลก : บญญต 20 ประการของงานสอน เปนหนงสอท
สถาบนราชภฏจนทรเกษมจดพมพในโอกาสท อาจารยทองคณ หงสพนธ ไดรบ
เชญไปบรรยายทนน
ผมอานคำนำในหนงสอของอาจารยดวยความประทบใจซาบซง แลวผม
กอานตอเพราะวางไมลง ผมนกถงความผกพนของอาจารยทมตอลกศษยตงแต
เมอทานเปนอาจารยสอนทโรงเรยนฝกหดครสกลนคร ผมเปนลกศษยทนน รน 3
จำไดวาอาจารยเปนหวหนาฝายปกครอง เขมงวดกวดขนแตกใจด การรบ
ราชการของอาจารยกาวหนาไปเรอยๆ ตามลำดบ ไมหวอหวาจนถงตำแหนง
ปจจบนคอรองปลดกระทรวงศกษาธการ สงหนงทฝงใจลกศษยของอาจารยทก
คนคอ อาจารยจะใชสรรพนามแทนตวเองวา “คร” เสมอ จากวนนนจนถงวนน
และวนไหนๆ ผมคดวาทานคงใชคำวา “คร” กบลกศษยตลอดไป พวกเราจง
ผกพนกบอาจารยอยางเหนยวแนน จะเหนไดจากการจดงานศลปหตถกรรมภาค
ตะวนออกเฉยงเหนอทจงหวดนครพนม เปนการระดมลกศษยมาชวยงานของ
อาจารยและทกคนกเตมใจทำงานอยางไมรจกเหนดเหนอย คงเปนงานแรกกวา
ไดทการจดงานครบตามเวลาทกำหนดและมผชมงานแนนทกวน
แนวคดของอาจารยในดานการสอนมประโยชนอยางยงตอวงการวชาชพ
คร เขากบสถานการณทเรากำลงปฏรปการศกษา โดยเฉพาะในสวนของการ
ปฏรปคร คอ พฒนาจากครเครอขายไปสครแกนนำและครตนแบบหรอครแหง
ชาตในทสด วธการสอนทอาจารยนำเสนอนนไมเฉพาะวงการครเทานนทตองนำ
ไปใชและคดตอ ผปกครอง ชมชน ทองถน รวมทงผมอำนาจทางการเมอง การ
ศกษาตองนำไปเปนขอมลในการตดสนใจดวย เพราะเมอทานอานแลวทานจะ
ทราบวาภารกจการสอนของครนนหนกหนาเพยงใด
ผมคดของผมคนเดยววา บญญต 20 ประการ ททานอาจารยนำเสนอนน
ครอบคลมเหมาะกบครยคปฏรปทพรอมจะพฒนาตนเองเปนครตนแบบ
บญญตนยดเดกเปนสำคญโดยแท ความอดทนอดกลนของครตามบญญตทกลาว
จงไมมสงใดเทยบได ดงนนผทจะทนอยในวชาชพครไดจงตองมอดมการณรก
อาชพโดยพนฐานอยางทานอาจารยจงจะทำงานอยางมความสข คอ เมอครเสย
สละความสขเพอลกศษยแลว ครกจะมความสขตามดวย
เปาหมายของการพฒนาครแกนนำคอ การพฒนาครไปเปนครตนแบบ คนทจะ
เปนครตนแบบไดคงจะตองไมบกพรองขอใดขอหนงในบญญต 20 ประการ
ความคาดหวงของสงคมนนหวงไวสงมากกบคร เพราะพฤตกรรมของ
ครคอพฤตกรรมของสงคม การวางตวไมเหมาะสมดวยประการทงปวงของคร
การไปในทอโคจร หากปรากฏตอสงคมแลวคงเปนอาชพเดยวทสงคมไมใหอภย
เพราะชวตทงชวตของเดกผปกครองมอบใหครเปนผรบผดชอบทงหมด
เมอไมนานมานมขาวปรากฏทางหนาหนงสอพมพวากระทรวงศกษาธการ
หกไมเรยวคร คอตอไปนหามครเฆยนตเดก ผมวาถาครปฏบตตามบญญต 20
ประการแลวไมเหนมความจำเปนตรงไหนทครจะตองเฆยนตเดก ลองหลบตา
นกดภาพการสอนของครในขนตามบญญตนสครบเราจะเหนแตความราเรง
สนกสนานในการเรยนของเดก ความกระตอรอรนของครทงผเรยนและผสอน
เปนทง ผร ผตน และผเบกบาน ครจะเปนพระเอกนางเอกในดวงใจของนกเรยน
ตลอดไป
เมอเรมตนเปนครเครอขาย ครแกนนำและครตนแบบแลวมอของครจะ
คอยๆ ละวางจากไมเรยวอนเกาแลวหนมาใชบญญต ๒๐ ประการ เปนไมเรยว
อนใหม
ผมยงยนยนวา คร ยงจำเปนตองถอไมเรยว เพอเปนหวงรอยรดดวงใจ
ของครและศษยเขาดวยกน
นนคอ ถอไมเรยวโดยไมใชไมเรยว ครบ.
13� ตฆองรองปาว 13�ณรงค ชนสาร
ไปโรงเรยน
ระยะ เวลาตงแตปลายเดอนกมภาพนธ-เดอนมนาคม และเดอน
เมษายนทงเดอนเปนเวลาทครอาจารยในโรงเรยนกำลงทำงานหนก เหนอยและ
เครยด ดวย
ปลายเดอน กมภาพนธ ตนเดอนมนาคม ครกำลงวนอยกบการจดทำ
ขอสอบ การวดผลการเรยน การจดทำระเบยนตางๆ ทางการเรยน ประกาศผล
การสอบและสรปผลการเรยนนกเรยนทจะจบหลกสตรแตละระดบ โดยเฉพาะ
นกเรยนทจบชนมธยมศกษาปท 6 ตองจดทำผลการเรยนเฉลยเพอประกอบการ
สมครเขามหาวทยาลยดวย
ภาพหนงทพบเหนบอยในเวลาเดยวกนคอผปกครองจะมาพรอมกบลก
เพอแกปญหาเกยวกบผลการเรยน บางคนตกวชาเดยวบางคนตกหลายวชามมา
ตงแต ม.1 จนถง ม.3 ตงแต ม.4 จนถง ม.6 เพราะเรยนกไมเรยน สอบแกตว
กไมสอบ แจงผปกครองกไมสงจดหมายใหพอแม บางทานไดรบจดหมายกไมไป
เกยงกนระหวางพอ-แม แตเวลาจบอยากจบพรอมเพอนและจบเดยวน
กลางเดอน มนาคม ถงตนเดอน เมษายน ครตองเตรยมเอกสารขอมล
เพอรบนกเรยนใหมเขาเรยน โดยเฉพาะชน ม.1 และ ม. 4 โรงเรยนทตองเตรยม
การหนกมากคอโรงเรยนทเปนทนยมของเดกและผปกครอง การรบเดกนกเรยน
ตองปฏบตตามหลกเกณฑทไดทำความตกลงไวกบกรม เชน จะรบเดกในเขต
พนทบรการเทาไร เดกของผมอปการะคณโรงเรยนเทาไร เดกสมครสอบเทาไร
เพอความเปนธรรมแกทกคน (แตไมเปนทพอใจผปกครองแน) ในขณะเดยวกน
งานทโรงเรยนตองเตรยมไปพรอมกน คอ การซอมแซมหองเรยนโตะเกาอคร-
นกเรยน ระบบไฟฟา-ประปาหองนำสวม ถนนหนทางรองระบายนำ รว บานพก
คร โรงอาหาร โตะเกาอนงรบประทานอาหาร เพอใหพอเพยงกบจำนวนนกเรยน
นอกจากนนยงตองจดเตรยมวสดทางการศกษา เพอใหครเตรยมความพรอม
กอนเขาสอน จดเตรยมแผนการเรยน ตารางเรยนตารางการใชหอง เตรยมการ
ลงทะเบยนเดกเตรยมการประชมผปกครอง ครอาจารยบางสวนโรงเรยนตองสง
เขาอบรมตามทกรม กอง หรอ สถาบนการศกษาทงภาครฐและเอกชนจดเพอ
เพมพนศกยภาพในการทำงานดวย อยางไรกตามปญหาหนกอกผบรหาร
โรงเรยนทสดในระยะนคอ เดกไมเรยนหนงสอ กบ เดกลนโรงเรยน
เดกไมเรยนหนงสอ คอ เดกทอยตามชนบทไมเขาเรยนในโรงเรยนท
จดไวให สวนมากจะเปนโรงเรยนทตงในถนทรกนดารซงมขออางมากมาย เชน
ยากจน ขาดเสอผาไปมาลำบาก ไมมอปกรณการเรยน ไมมคาใชจายในการ
ศกษา ยงในภาวะทประเทศมปญหาทางเศรษฐกจทำใหผปกครองตองใชแรงงาน
เดกเปนการเฉพาะหนาเพอความอยรอด โรงเรยนเหลานจงมอาคารเรยน
เหลอเฟอ ครเกนเกณฑ อปกรณการสอนไมสามารถใชประโยชนอยางเตมท
โรงเรยนไมมโอกาสขยายตวดวย
เดกลนโรงเรยน หมายถง โรงเรยนทมเดกมาสมครเขาเรยนมาก
ลกษณะจะเปนโรงเรยนขนาดใหญ มชอเสยง ตงอยในถนทเจรญมเครองอำนวย
ความสะดวกสบายทกอยาง โรงเรยนประเภทนสวนมากจะคดเดกออก คนทลำบากใจ
มากทสดคอผบรหาร เพราะผใหญขอมา ผทเคารพนบถอขอมา ผมอทธพลขอมา
นกการเมองขอมา คนนนกอยากไดคนนกจะเอา ในเวลานถงแมผบรหารจะเนอ
หอมแตกหวานอมขมกลน
จะวาไปแลว เดกเกนบางแหงและเดกไมพอบางแหงจะถอวาเปนความ
ไมเสมอภาคทางการศกษากไมผดนก ลกษณะความไมเทาเทยมกนนมอยทวไป
ในสงคม เพยงแตเราจะปรบใหมความเหมาะสมและลงตวอยางไร ขณะนเรา
ไดยนคำวา “วธคด” บอยครง ในหลายสถานการณเราตองเปลยนวธคดใหมจง
จะทำงานแกปญหาได เชนกรณทกลาวมาหากโรงเรยนในเมองลนกใหเดกนง
รถยนตจากในเมองไปเรยนทโรงเรยนชานเมองรอบนอกจะเปนการระบายคน
กระจายรายไดออกสชนบทดวย เดกในเมองจะไดเหนอะไรมากมายเกนกวาทคด
ไมวาจะเปนการดำรงชวต การประกอบอาชพ การเรยนรประเพณวฒนธรรม
ความเปนอย ไดเรยนรกบธรรมชาต ไดเพอนมาก สงเหลานจะคอยๆ ซมซบ
เขาไปในตวเดกทายทสดเขากจะเขาใจ “ชมชนคนรากหญา” มเพอนทหลาก
หลาย ชองวางระหวางชมชนจะลดลงดวย
13� ตฆองรองปาว 13�ณรงค ชนสาร
ทานผปกครองตองมารวมกนคดใหม ไมทำตามความเคยชน เรา
ปลอยใหพนองชาวชนบทรบภาระตางๆ นมานาน สงลกหลานเขามาเรยน
หนงสอในเมองวนแลววนเลาปแลวปเลา
คนในเมอง นำขยะเศษปฏกลไปทงทชนบทบานนอกจนไมมความ
รสกอะไร คดวาเปนเรองธรรมดาเสยดวยซำ หากทานตามไปดจะพบวาบาง
หมบานตองกางมงกนขาว
การฝากเดกเขาเรยนกเชนกน ขาราชการผใหญ นกการเมอง ผม
อทธพล กทำจนเปนปกตธรรมดาทงทโรงเรยน ผบรหารครอาจารยกำลงจะ
จมนำตาย อยากใหทานเปลยนวธคดใหมวาทานมหนาทหาทเรยนใหกบเดก
ทกคนทเปนคนไทย ไมเฉพาะลกหวคะแนนหรอลกคนททานรกหรอทำ
ประโยชนใหกบทานนน คอจดหาทรพยากรใหกบทกโรงเรยน สนบสนนการ
พฒนาโรงเรยนใหมคณภาพเทาเทยมกน เพราะหากทานยงคดแบบเดมวงจร
นกจะไมจบไมสน การศกษาของไทยเรา ไมสรางคน ไมสรางงาน และไม
สรางชาต แนนอน
เปดใจและไปโรงเรยนกบเราเถดครบ.
ผวาฯ พบนกเรยน
เมอปลายเดอนธนวาคม 2544 ผมไดพบกบทานผวาราชการจงหวด
นครพนม นายวทย ลมานนทวราไชย ทานปรารถวา เดกเยาวชนของเราทกวน
นจะตองไดรบการดแลเอาใจใสจากผใหญฝายบานเมองเปนพเศษ เพราะม
ปญหาสงคมตางๆ มารมเราทำใหเดกขาดทพงและหาทางออกในทางทไมถกตอง
และมอบหมายใหสำนกงานสามญศกษาจงหวดนครพนมจดโครงการ ผวาฯ พบ
นกเรยนขน โดยใชเวลาตอนเชาหลงเดกนกเรยนทำกจกรรมหนาเสาธงใชเวลา
ประมาณ 15-20 นาท สำนกงานไดรบนโยบายมาดำเนนการทนท เพราะ
สอดคลองกบแนวคดของ ดร.กษมา วรวรรณ ณ อยธยา อธบดกรมสามญ
ศกษา เรอง ยทธศาสตรพลงแผนดนและระบบชวยเหลอนกเรยนของกรมสามญ
ศกษา โดยจดตารางใหทานผวาฯ ไดพบพดคยกบเดกๆ เหมอนพอคยกบลก
นกเรยน ครอาจารย ผบรหารโรงเรยน ใหความสนใจมาก ซงทานผวาฯ ไดลำดบ
เรองคยกบลกๆ นกเรยน ดงน
วตถประสงคโครงการ เพอมาเยยมเยยนใหกำลงใจสรางจตสำนกให
นกเรยนทกคนรจกดแลตนเองดแลครอบครวมความพยายามศกษาหาความร
เพราะชาตบานเมองฝากอนาคตไวกบเดก ทกคนมโอกาสเทาเทยมกน ฝากใหม
ความพยายาม อดทน ใฝฝนในสงทด ไดยกตวอยางประธานาธบดของ
สหรฐอเมรกา นายบลล คลนตน ในสมยทเขาเปนเดกนกเรยน ประธานาธบด
จอหน เอฟ เคนเนด ไดเดนทางไปทโรงเรยน เขาไดจบมอกบประธานาธบดซง
เขาประทบใจมากเลยตงปณธานวา สกวนหนงเขาจะตองเปนประธานาธบด
สหรฐอเมรกาใหได และเขากทำไดสำเรจเปนประธานาธบดทมความสามารถถง
สองสมยตดตอกน เชนเดยวกน ผวาฯ มาวนนกอยากใหลกๆ ไดสำนก ไมแน
บางคนอาจไดเปนนายกรฐมนตรหรอเปนผวาราชการจงหวดกได ตองฝนใหไกล
และไปใหถง
140 ตฆองรองปาว 141ณรงค ชนสาร
สงททานไดเสนอแนะเพมเตมใหกบเดกในเรองการดแลตนเอง คอ
การดแลตนเองในดานการเรยน ขอใหตงใจเรยนหนงสอ ความรสามารถ
แสวงหาไดทกแหงในโลกปจจบน การดแลตนเองในเรองกจกรรม ใหเลอก
กจกรรมทเปนประโยชนเหมาะสม หางจากยาเสพตด ดแลตนเอง ดแลเพอน
แจงเบาะแสหากเหนมใครคาขายจำหนายสงเสพตด ดแลตนเองในเรองความ
ประพฤตกระทำแตในสงทดงามเหมาะสมกบวยของตนเอง ประเพณวฒนธรรม
ของทองถน กลบจากโรงเรยนไปทบานใหดแลพอ-แม ชวยเหลองานพอ-แมเทาท
จะทำได ใหมความกตญญรคณพอแม โรงเรยนใดมเวลาพอทานกจะเลานทาน
เรองตนหวา ซงเปนลำนำชวตท ฯพณฯ พลเอกชวลต ยงใจยทธ ไดจดพมพ
แจกจายเนองในวนเดกแหงชาต โดยสรปวามตนหวาตนหนงขนาดใหญแผ
กงกานสาขาออกดอก ออกผลเปนทอยอาศยของนกกา วนหนงมเดกเดนไปเลน
กบตนหวาบอกวาเหงาอยากไดตกตามาเลน ตนหวากบอกใหเกบผลไปขาย แลว
เดกกหายไป กลบมาอกเมอกลางคนบอกกบตนหวาวา ตอนนมครอบครวแลวแต
ยงไมมบานอยอาศย ตนหวากบอกวาตดกงกานของฉนไปสรางบานส แลวชาย
คนนนกไดตดกงกานตนหวาไปสรางบาน เขากลบมาอกเมอเลยวยกลางคนและ
บอกกบตนหวาวาเขาเหงาอยากไดเรอสกลำไปทองเทยว ตนหวากบอกวาตด
ลำตนฉนไปทำเรอส ชายคนนนกลบมาอกครงเมอผมทศรษะเขาขาวโพลน ไปท
ตอตนหวาและบอกวาเขาตองการพกผอน ตนหวากบอกวา “ฉนกเหลอแตตอ
และรากทผๆ เชญทานนอนพกผอนตามสบาย ฉนไมมอะไรจะใหเธออก
แลว”
ลำนำชวตเรองตนหวาจบลงดวยความเศราและเศราจรงๆ เศราแลวยง
หวงอนาคตของบานเมองดวย เพราะตวอยางของสงคมทกระทำเหมอนเดกกบ
ตนหวามอยดาษดน
พระราชปรารภในหนงสอพระมหาชนกตอนหนง ขออนเชญมาเพอ
เตอนสตความวา สงใดดมคณภาพจะเปนเปาหมายของการยอแยงและจะเปน
อนตรายในทามกลางผขาดปญญา
ขอบคณทานผวาราชการจงหวดนครพนม นายวทย ลมานนทวราไชย
แทนลกๆ ทกคน ดวยสำนกของผใหญทมความรบผดชอบตอบานเมอง.
เยยมและประเมนโรงเรยน
หมนทานผอานเดนทางผานโรงเรยนในหมบานตางๆ จะพบเหนวา
โรงเรยนสวนใหญมชวตชวา มสสน เชนรวสขาว หนถกยอมสขาว บางโรงเรยนก
ธรรมดาไมตกแตงอะไรเลย คงพอจะมองและเดาออกวา โรงเรยนทดมชวตชวา
นนอยระหวางการเตรยมตนเองเพอรบการประเมน ซงมการประเมนหลายอยาง
หลายประการ เพราะมคณะกรรมการหลายคนหลายคณะเขาไปตรวจเยยมและ
ตดตามผลงาน บางคณะเขาไปประเมนเพอเลอนตำแหนงผบรหารเกณฑ
คณภาพ บางคณะเปนผตรวจสอบประเมนจากบคคลภายนอก ซงตองเขาไป
ประเมนตามทกำหนดในพรบ.การศกษา นานๆ จะมคณะกรรมการชดใหญและ
มความสำคญเขาไปตรวจสอบ คร อาจารย เดกและผปกครองกพลอยตนตว
ตนเตนไปดวย
จรงๆ แลวเปาหมายของการตรวจสอบนน คอ การเขาไปดเดกนกเรยน
ซงเปนผลจากการจดการศกษาเดนเขาไปในโรงเรยนแลวไดเหนเดกไดเรยน ได
รวมกจกรรม มความสนกสนานราเรง ครมความรกความเมตตาตงใจฝกสอน
ศษย มการจดกจกรรมทหลากหลาย นาจะเพยงพอสำหรบการประเมนแลว
การตรวจเอกสารนาจะเปนเพยงองคประกอบเพยงเลกนอยเทานนแตภาระหนก
กลบเปนประการหลงของกรรมการ บอกตรงๆ วาเหนอยและนาเบอมากเสย
เวลา การจดทำหลกฐานขนมาใหตรวจสอบนนเราจดทำขนมากเทาใดกได
หากกรรมการหลงทางหลงแสงสในการตรวจ แนนอนผลทออกมายอมไมเปนไป
ตามวตถประสงค การประเมนเปนผลสดทายทโรงเรยนจะเชญกรรมการจาก
ภายนอกเขาไปตรวจหลงจากทานทำงานตรากตรำมา เมอคนในองคกรพอใจ
ชมชนพอใจ เดกกมคณภาพ ทกคนเหนดเหนงามดวยกทำบนทกแจงความ
ประสงคเชญคณะกรรมการเขาไปประเมน อยางนทกคนกจะมความสขในการ
ทำงานไมตองเตรยมเอกสาร ไมตองเตรยมแฟม เพราะสงทเกดมขนทงหลาย
เกดโดยธรรมชาตในการทำงานอยแลว ยกตวอยางการประเมนผบรหารสถาน
142 ตฆองรองปาว 143ณรงค ชนสาร
ศกษาเกณฑคณภาพมขอหนงวาตองทำงานในสถานศกษานนไมนอยกวา 2 ป
หากทานผบรหารมความตองการจะประเมนเมอตนเองทำงานครบ 2 ป กเรม
เกบเอกสารตงแตวนแรกทเดนทางไปทำงาน ณ สถานศกษาแหงนน การเกบ
เอกสารกศกษาจากคมอตางๆ ซงมมากมาย นนคอ เกบเอกสารททานบรหาร
ทำงานรวมกบคณะครจรงๆ เปนหมวดหม คนหางายมเจาหนาทรบผดชอบ
ผมวาเอกสาร 2 ป จะมากมายกายกองไมมทเกบเสยดวยซำ สมดหมายเหต
สมดบนทกการประชมจะตอบปญหากรรมการไดมากหลายขอ เรยงลำดบ
เหตการณใหด มสมาธ มสต ผมเองผานขนตอนการประเมนทกตำแหนงจง
ยนยนในเรองนได ขณะทกรรมการเขาประเมนเดกนกเรยนควรทำกจกรรมใน
โรงเรยนตามปกตโดยการออกแบบใบงานใหเดกทำ เชน อานหนงสอในหองสมด
ปลกผกในแปลงเกษตร ฝกซอมดนตร วาดภาพ เลนกฬา ไมตองกลวเดกจะ
มาสรางความรำคาญใหคณะกรรมการ การไมเหนเดกไปโรงเรยนตางหากท
ทำใหกรรมการหงดหงดเพราะประเมนเกณฑคณภาพแทเหตไฉนทานจงไมให
เดกไปเรยนหนงสอ
ทำอยางไรจงจะใหการประเมนเปนธรรมชาต เปนความปกตในการ
ทำงาน ใครจะเขาใครจะออกหนวยงานของเรากเปนอยางนแหละ ผมอยากจะ
เปรยบเทยบการประเมนทเปนอยในปจจบนวา เหมอนจดงานสงสรรค อาหาร
เครองดมบรบรณทกอยาง เฮฮาปารตกนอยางสนกสนาน แตหลงงานเลกก
เกลอนดวยเศษอาหารขวดแกวเครองดมและมหนสนเปนขยะตามมา แลวก
ไมมอะไรเกดขนสภาพเดมๆ กเขามาแทนท การเดนทางสเปาหมายแหง
คณภาพจงรบหรมาก เพราะเรากำลงทำเรองทเปนสาระใหไรสาระและทำเรอง
ทไรสาระใหเปนสาระ
ผมออกประเมนโรงเรยนทอำเภอนาหวา ทางโรงเรยนไดจดพมพวารสาร
ออกเผยแพรสำเนาสมดเยยมตงแตป พ.ศ. 2485 แนบดวย ซงเขยนดวยลายมอ
ผตรวจเยยมเอง ผมอานแลวยงไมมนใจจงขออานจากสมดเยยมฉบบจรงและ
อยากจะนำมาเผยแพร อยางนอยทานกจะไดรวาจากวนนนถงวนน แนวคดการ
ทำงานเปนอยางไรบางมอะไรเปลยนแปลงไปหรอไม และเราจะทำอยางไรตอไป.
โรงเรยนในฝน
พระบาทสมเดจพระเจาอยหว รชกาลท 5 สมเดจพระปยะมหาราช
ทรงมพระราชดำรสเกยวกบการปฏรปการศกษาในสมยพระองคทานไวตอนหนง
วา “การเลาเรยนในบานเมองเรานจะเปนขอสำคญทหนงซงฉนจะอตสาหจด
ขนใหเจรญจนได” พระราชดำรสนเราเหนทกวนแตไมสนใจอานกนเพราะมอย
ในกระเปาสตางคของทกคน ไมเชอทานลองพลกดในธนบตรชนดหนงรอยบาทสครบ
วนท 5 พฤษภาคม 2493 มพระปฐมบรมราชโองการในพระราชพธบรม
ราชาภเษกวา “เราจะครองแผนดนโดยธรรม เพอประโยชนสขแหงมหาชน
ชาวสยาม” ขอใหทานผอานตงขอสงเกตคำวา “มหาชนชาวสยาม” และพงม
ประกาศทเมองพทยาเมอ 4-5 ปทผานมา เรองการศกษาเพอปวงชนทกคนม
สวนรวมในการจดการศกษาและเปนการศกษาตลอดชวต (Education for All,
All for Education, Life Long Education.)
มนกการศกษาผหลากหลายประสบการณไดขยายความจดการศกษา
เพอปวงชนวา จดหมายตองมงเนนไปทการกลอมเกลาจตใจของเยาวชนและปวงชน
ใหคดถงประโยชนปวงชนเปนทตง การกลอมเกลาจงมงท “การพฒนาจต
วญญาณ” สความเปนหนงเดยว โดยเรมจากการปลกฝงจตสำนกสจตสาธารณ
และพฒนาสจตวญญาณ นนคอความเปนหนงเดยวหรอคอความเปนสากล
นนเอง เรองของความเปนสากลนพระธรรมปฎกทานกลาววา ความเปนสากล
หรอความเปนหนงเดยวของมนษยรวมกนกคอ เกด แก เจบ ตาย ไมวาชนชาต
ใดเชอชาตใดใหมความเมตตา (ความรก) ทเปนสากลและมจตใจทเปนสากล
ดวย ปญหาของโลกทเกดอยในขณะน คอ การมองแบบแยกแยะ เปนเขาเปนเรา
จงเปนโอกาสของผมอำนาจเหนอกวาทจะคอยเอารดเอาเปรยบสรางใหแตกแยก
แลวเขาปกครอง พอแมพนองไปมาหาสกนไมไดเชน เกาหลเหนอ เกาหลใต
เปนตน เหตเพราะคำวา ลทธ ตวเดยว
144 ตฆองรองปาว 145ณรงค ชนสาร
สงคมในฝน คอ สงคมทเราเคารพในเกยรตและศกดศรของมนษย ไม
แยกดมจน เปนสงคมแหงการแบงปนเพอคงความอยรอดของมนษยบนโลกน
ไมใชสงคมของการแบงแยก ยงเมอทรพยากรธรรมชาตถกทำลายและลดนอยลง
สงคมมนษยจำตองมความรกความเมตตามากขนเปนเทาตวใหความรกความ
เมตตานำวทยาการสมยใหมเพอลดการทำลายไปเรอยดงทเหน
พระราชบญญตการศกษาแหงชาตของไทยเรา มาตรา ๖ กบอกไวอยาง
ชดเจนวา การจดการศกษาตองเปนไปเพอพฒนาคนไทยใหเปนมนษยทสมบรณ
ทงรางกายและจตใจ สตปญญาความรและคณธรรม มจรยธรรมและวฒนธรรม
ในการดำรงชวต สามารถอยรวมกบผอนอยางมความสข หากหยบยกความ
มงหมายและหลกการมาพจารณาและนำไปสการปฏบตของผมความรบผดชอบ
ซงหมายถงสถาบนการศกษาแลว สถาบนตองจำลองสงคมในฝนมาไวทโรงเรยน
และจดการศกษาใหเปนไปตามความคาดหวง สรางโรงเรยนในฝนของสงคมขน
มาใหได ปราชญผมชอเสยงของโลกไดกลาวไววา ถาตองการใหสงคมเปน
อยางไรกใหจดการศกษาในสถาบนอยางนน คอ จำลองสงคมมาไวโรงเรยนเมอ
เดกจบการศกษากยกสงคมเลกๆ ทเราฝกดแลวไปไวในสงคมใหญ หากการ
ศกษาเขมแขงฝกอบรมด เขากจะสรางสรรคสงคมและอยรวมกบผอนอยางม
ความสข
โรงเรยนในฝนจะเกดขนไดอยางไร คณพงษศกด รกตพงศไพศาล
ผชวยรฐมนตรประจำกระทรวงศกษาธการ ประธานกรรมการนโยบายหนง
อำเภอหนงโรงเรยนสมบรณแบบไดยำมาวา การเลอกโรงเรยนเขาโครงการควร
เปนไปตามเจตนารมณและความตองการของประชาชนสวนใหญในพนท จะเปน
โรงเรยนประถมศกษาหรอมธยมศกษา ใหเปนไปตามความตองการของชมชน
และประชาชนในพนทอยางแทจรงทจะพฒนาใหเปนโรงเรยนสมบรณแบบของ
อำเภอ เพอใหบตรหลานของเขาไดเขารบการศกษาในโรงเรยนทมคณภาพ ให
เปนคนคณภาพของทองถนและของชาตและความคาดหวงของประชาชน
จากเจตนารมณนจะเหนวา การมองของผกำหนดนโยบายจะเปนองค
รวมไมคดแบบแยกสวนมงส ประเดนเดยวคอ ความสมบรณแบบของโรงเรยน
ตามความคาดหวงของประชาชน หากทกคนทมเทเพอการนจรงๆ ทานลอง
หลบตานกดภาพการไหลกลบของเดกทหลงไหลเขาเมองจะยอนกลบภมลำเนาส
ครบ ปญหาในเมองอะไรบางจะลดลง เบองตนคอความแออดลดลงแนนอน
ปญหาจราจร แหลงเสอมโทรมจะลดลงดวย บางทนำตาของทานทไหลออกมา
อยางไมรตวเมออานขาวหนงสอพมพหรอดขาวตามสอตางๆ อาจเหอดแหง
เพราะไมเหนเดกวยรนนำเดกทคลอดใหมๆ ไปทงตามถงขยะตามทายรถบรรทก
หรอแอบไปรดลก เพราะเดกทกวนนเขาไปโรงเรยนในเมองไกลหไกลตาของพอ
แมผปกครอง เขากไปเชาหอพกอยดวยกนเปนคๆ สำนกในพรหมจารของเดก
ทโบราณสอนไวไมหลงเหลออยแลว
ประเดนโรงเรยนในฝนคออะไร หลายทานอาจจะมองไปทความสมบรณ
แบบ คอ มอปกรณเทคโนโลยตางๆ บรบรณทกอยางนนไมผดแนนอน แตสงท
ทานไมควรมองขาม คอ “คนและความรวมมอ” ทงคนในสถาบนและนอก
สถาบน ในสถาบนเรมตงแตผมอำนาจสงสดจนถงระดบตำ ตองมสมมาทฐ คอ
คดชอบ ไมยดตดพรอมทจะเคลอนไปขางหนาอยางรวดเรวเปนนกรบทไรสมรภม
ยดมนในหลกการและมความยดหยนในวธการ การทำงานของผนำการศกษาตอ
ไปนตองบรณาการ (ไมใชเอามากองรวมกน) บาน โรงเรยน ชมชน ถกรอยรด
เปนหนงเดยวดวยนกบรหารมออาชพ โรงเรยนในฝนผมสวนไดเสยทกคนตอง
เดนเขาเดนออกอยางไมเคอะเขน ภมใจเมอเขาสถาบน ความคดเหนของเขา
ตองไดรบการพจารณาจากองคกร จะพบผบรหารสกครงคงไมตองนงรอ ตอง
เขาพบไดทนทเพอแกปญหาอยางฉบพลน
เราพดกนมาตงนานวา สถาบนการศกษาเปนบานหลงทสองในการให
ความรอบรมบมเพาะเดกตอจากครอบครว แตจากวนนนจนถงวนนรวของ
โรงเรยนยงปดแนนทกวน สถาบนใดทตงขนกมรวรอบขอบชด ผมหมายถง รว
ความเปนของก ฉะนนเราตองสรางโรงเรยนในฝนเปนฝนของชมชนตาม
เจตนารมณของประชาชนและสำเรจตามความคาดหวงในความปรารถนาดของผ
คดคนโครงการขนมา
ตนทนทางสงคมและเงน อยในการดแลการครอบครองของประชาชน
ซงเปนเจาของประเทศมากกวาภาคราชการ โรงเรยนในฝนจะเกดขนไดเพราะ
“ความเหนดเหนงามของประชาชน” และทงหลายทงปวงกเพอ ประโยชนสข
แหงมหาชนชาวสยาม จรงไหมครบ นกบรหารผรทน.
14� ตฆองรองปาว 14�ณรงค ชนสาร
โรงเรยนบอเกลอ
รกษศกดศร มคณธรรม นำวชาการ สบสานงานพระราชดำร
คำขวญของโรงเรยนทมองเหนแตไกลชวนใหตดตาม มประโยคหนงทใครเหนก
ตองใหความสนใจเปนพเศษคอ “สบสานงานพระราชดำร” เมอผอำนวยการ
โกมล สรรคเสรณ ไดอธบายใหฟงแลวจงรทมาทไป
โรงเรยนบอเกลอ เปนโรงเรยนมธยมศกษาขนาดเลกตงอยทตำบล
บอเกลอใต หางจากตวอำเภอประมาณ ๑๐ กโลเมตร เหตทโรงเรยนแหงนตอง
หางจากตวอำเภอเพราะหาพนทราบเปนทตงโรงเรยนไมไดแมทตงโรงเรยน
ปจจบนกยงอยบนเขา ทกอสรางอาคาร สนามกฬา ลวนแตตดเขาใหราบและ
กอสรางตามระดบซงภมทศนสวยงามทเดยว สนามฟตบอลดานขางกเปนเหวลก
เคยมลกฟตบอลของเดกหายไปจำนวนมากแลวและกนำกลบมาไมได ผมเองได
แซวผอำนวยการวา แลวทานจำหนายออกจากทะเบยนพสดอยางไร
เรมจากปากทางเขาโรงเรยนจนถงอาคารเรยน ถนนเปนเนนดนขนไป
ตลอด บานพกคร ทพกนกเรยน ตงเรยงรายอยตามไหลเขา ครอาจารยทนลวน
แตหนมสาวพกอาศยอยรวมกน ครทมคสมรสทางโรงเรยนกสรางกระทอมเลกๆ
ดวยไมไผใหอย ดแลวกนารกไปอกแบบ สำหรบบานพกผอำนวยการนนทานได
กนสวนหนงของอาคารชวคราวทสรางขนมาเอง ชวงหนงหองแบงเปนสองหอง
เลก สำหรบพกนอน หองรบแขกและหองนำภายใน ผมและผอำนวยการชาต
ไดรบความอนเคราะหจากทานไดนอนพกคางคนดวยกนหลงจากไปใหกำลงใจ
ลกหลานทเขาคายพกแรมและแสดงรอบกองไฟแลว แปลกแตจรงครบอยกลาง
ปาแทๆ แตไมมยง ขณะทลกเสอ เนตรนาร แสดงรอบกองไฟนนกจะมเพอน
รวมโลกออกมาชมการแสดงดวย เชน ง ตะขาบ รไดจากเสยงฮอฮาของเดก แต
ผอำนวยการกบอกวา ไมตองหวงเดกของเราเขาอยกบปา เขาคนเคยกบสงเหลา
นและเขากมวธการจดการของเขาเอง กจรงอยางวาสกพกเดกเรมแสดงตามปกต
ไมตนเตนอะไรเลย ทราบวาในฤดฝนตวทากกมชกชมดวย จากนนพวกเรากลบ
ทพก ผมขอตวเขานอนพกผอนกอนเพราะทนอากาศหนาวไมไหว หลบไปเวลา
ใดไมร ประมาณสองนาฬกาตนขนมาเขาหองนำเหนทานผอำนวยการทงสอง
กำลงคารวะกนอย
วนรงขนประมาณ 09.00 น. ผอำนวยการใหผมไดพบกบคณะครเพอ
แลกเปลยนความคดเหนเรยกวาเปนวนสบายแตงตวตามสบาย ผอำนวยการได
เลาวาโรงเรยนบอเกลอโชคด อนเนองมาจาก สมเดจพระเทพรตนราชสดาสยาม
บรมราชกมาร เสดจพระราชดำเนนทโรงเรยนนเกอบทกปเพอตดตามงาน
โครงการอนเนองมาจากพระราชดำร โปรดใหจดสรางหองปฏบตการทาง
ชววทยาอยางงายเพอใหนกเรยนทดลองฝกเพาะเนอเยอ พชหลายชนดทนกเรยน
ไดนำมาเขยเชอ เชน กลวย กลวยไม บางสวนกำลงเพาะเลยงในอาหารทเตรยม
ซงกำลงเจรญเตบโต การขยายพนธโดยวธน ทานผอานคงทราบวาเปนวธทได
พนธแทและขยายพนธไดทละมากๆ ทมมหองไดเหนภมปญญาของโรงเรยนทนำ
พลงนำธรรมชาตจากภเขามาปนใบพด เขยาใหขวดสารเคมผสมกนโดยไมตอง
ออกแรงและไมมเวลาหยด แลวปลอยใหนำไหลไปตามทอไปยงแปลงเกษตรของ
เดกนกเรยน นอกจากนนพระองคยงทรงพระราชทานทรพยสวนพระองค สราง
บานพกใหเดกและจางครสอนอก 1 อตราดวย คาจางนเปนมงคลอยางยงแก
โรงเรยน ครผรบคาจาง โดยเฉพาะเดกทนไดรบการศกษา ไดรบสงทดงามเปน
ประโยชนตอชวตดวยพระบารมแทๆ
ขณะทผอำนวยการเลาใหฟง ผมนกถงประวตความเปนมาของ
ขาราชการไทย ในอดตนนราษฎรมนอย เชน สมยกรงสโขทยไดจดการปกครอง
แบบพอปกครองลก คอ ราษฎรมปญหาความเดอดรอนใดๆ กไปสนกระดงท
ประต จากนนพระมหากษตรยกจะเสดจออกวาคดความบานเมองให ตอมาเมอ
ราษฎรมากขนพระมหากษตรยไมสามารถปกครองดแลไดอยางทวถง จงทรงแตง
ตงคนไปปกครองดแลราษฎรแทน โดยพระราชทานทรพย ทนาและยศศกดให
จงเปนทมาของคำวา “ศกดนา” เมอราษฎรเพมจำนวนมากขนเรอยๆ จำเปน
ตองมผปกครองดแลราษฎรแทนองคพระมหากษตรยมากขนดวย แตไมสามารถ
จะพระราชทานทดนตอไปไดอกคงพระราชทานใหไดเฉพาะตำแหนงและทรพย
เพอการยงชพเปนรายเดอนเทานน การพระราชทานเงนรายเดอนนเองทกลายมา
เปน เงนเดอน ของขาราชการในปจจบน
14� ตฆองรองปาว 14�ณรงค ชนสาร
ดงนน เงนเดอนทกตำแหนงทขาราชการทกคนไดรบจงเปนเงนเลยง
ชพทพระมหากษตรยพระราชทานใหเปนการตอบแทนในฐานะทขาราชการ
ทกคนไดทำงานดแลบำบดทกขบำรงสขอาณาประชาราษฎร “ตางพระเนตร
พระกรรณพระมหากษตรย” สมควรทขาราชการทกคนจกตองมจตสำนกใน
พระมหากรณาธคณ ทมเทกำลงกายกำลงใจกำลงความสามารถดวยความ
ซอสตยสจรต เอออาทรเออเฟอเผอแผแกประชาชนทกหมเหลาอยางเทา
เทยมกน นนคอ การทำงานตามรอยเบองพระยคลบาท.
โรงเรยนเปนนตบคคล
ในมาตรา 59 แหงพระราชบญญตการศกษาแหงชาต พ.ศ 2542 และ
ทแกไขเพมเตม (ฉบบท 2) พ.ศ. 2545 ทกำหนดใหสถานศกษาของรฐทเปน
นตบคคลมอำนาจในการปกครอง ดแลบำรงรกษาไวและจดหาผลประโยชนจาก
ทรพยสนของสถานศกษาทเปนราชพสด ตามกฎหมายวาดวยราชพสดและทเปน
ทรพยสนอน รวมทงจดหารายไดจากการบรหารสถานศกษาและเกบคาธรรมเนยม
จากสถานศกษาทไมของหรอแยงกบนโยบายวตถประสงคและภารกจของสถาน
ศกษา
ในมาตรา 25 แหงพระราชบญญตระเบยบบรหารราชการ กระทรวง
ศกษาธการ พ.ศ. 2546 กำหนดวา สถานศกษาทจดการศกษาขนพนฐานตาม
มาตรา 34 (2) เฉพาะโรงเรยนมฐานะเปนนตบคคล การเปนนตบคคลของสถาน
ศกษาดงกลาว นอกจากสถานศกษาทเปนนตบคคลตามกฎหมายระเบยบบรหาร
กระทรวงศกษาธการแลวยงเปนนตบคคลตามกฎหมายแพงและพาณชย
กฎหมายมหาชนและกฎหมายเอกชนดวย
ความหมายของนตบคคลในพจนานกรมฉบบราชบณฑตยสถาน พ.ศ.
2525 ใหคำจำกดความไววา นตบคคล คอ กลมบคคลองคกรหรอทรพยสนทจด
ไวเปนกองทนเพอดำเนนกจการอนใดอนหนงซงกฎหมายบญญตใหเปนบคคลอก
ประเภทหนงทมใชบคคลธรรมดาและใหมสทธและหนาทตามกฎหมายเชนเดยว
กบบคคลธรรมดา เวนแตสทธและหนาทซงโดยสภาพจะพงมพงเปนไดเฉพาะแก
บคคลธรรมดาเทานน เชน กระทรวง ทบวง กรม องคการบรหารสวนจงหวด
เทศบาล สขาภบาล กรงเทพมหานคร เมองพทยา บรษท จำกด สมาคม มลนธ
ผมยกเรองนตบคคลมาเขยนซะยดยาว ประการหนงเพราะเปนของใหม
สำหรบโรงเรยนนกบรหาร ครอาจารยและประชาชนผรบบรการ ซงตอไปบคคล
จะเรยกรองสทธได เปนการบรหารและจดการศกษาทมกฎหมายกำกบ
ประการหนงเพราะตนเตนและดใจกบความเปนผใหญและความสมบรณของ
150 ตฆองรองปาว 151ณรงค ชนสาร
สถานศกษา พดงายๆ คอโรงเรยนจะไดโตซะท การครอบงำจากผมอำนาจ
ทงหลายจะไดลดลงไป ผบรหารจะมความรบผดและรบชอบมากขน
เมอสถานศกษาเปนนตบคคลกมเรองวพากษวจารณทงแงบวกและแงลบ
ในแงบวกกดงทไดกลาวมาแลว แตในแงลบกคอ คำถามวาโรงเรยนจะทำไดหรอไม
ซงผมจะไมตอบ แตขอลำดบการทำงานของโรงเรยนมธยมศกษาสงกดกรม
สามญศกษากอนทจะรวมสงกดการศกษาขนพนฐาน ดงน
พ.ศ. 2524 ผมเรมปฏบตหนาทครใหญเปนครงแรกทโรงเรยนคำเตย
อปถมภ อำเภอเมองนครพนม ในชวงเวลานนเปนระยะเรมตนของการมอบ
อำนาจของอธบดกรมสามญศกษาใหขาราชการปฏบตราชการแทน โรงเรยนทตง
อยตามจงหวดตางๆ ซงเปนหนวยงานสวนกลางกไดรบมอบอำนาจดวย โดย
อธบดกรมสามญศกษามอบอำนาจใหผวาราชการจงหวดสวนหนง เชนอำนาจ
การบรรจแตงตง การบงคบบญชาขาราชการคร อำนาจดำเนนการทางการเงน
การพสดฯลฯ และอกสวนหนงมอบใหผบรหารโรงเรยนปฏบตหนาทแทน เชน
การบงคบบญชาครในสถานศกษา การไปราชการ การเงน การพสด และมอบ
อำนาจทางอนๆ ทสะดวกตอการบรหารจดการ
การมอบอำนาจแกผบรหารสถานศกษาครงแรกกมคำถามเดยวกน คอ
โรงเรยนจะทำไดหรอไม จากวนนนถงวนนคำถามดงกลาวหายไป โรงเรยน
ผบรหารและครอาจารยมความแขงแกรงขนกลาตดสนใจกลารบผดชอบและ
สามารถพฒนาโรงเรยนมาตามลำดบ เปนโรงเรยนทมความสวยงามรมรน ม
คณภาพ กลาทมเทความคด งบประมาณสรางโรงเรยนใหเปนแหลงเรยนรทด
ของเดกและชมชน อยางททานผานไปมาและมองเหน
นนแหละ หนาทของสำนกงานสามญศกษาจงหวดซงเปนหนวยงาน
กลางคอยประสานงานอำนวยความสะดวกแกโรงเรยน เบกเงนเบกทองใหจาก
หลกฐานทโรงเรยนดำเนนการเสรจสนแลว ซงปญหาทเกดขนนอยมาก จะม
ปญหาบางเรองการเงนเพราะตองรอการโอนจากสวนกลาง แตโรงเรยนกทำแผน
รองรบการใชเงนไดเพราะมขอมลเดม ทำใหโรงเรยนสามารถกำหนดการบรหาร
เปนปกตไดตลอดทงป ซงวธการเชนนก คอ การบรหารการจดการโดยใช
โรงเรยนเปนฐาน (School Based Management) นนเอง เพราะสำนกงาน
โอนเงนเปนกอนทงหมดใหกบสถานศกษา การบรหารงานวชาการ กรมสามญ
ศกษา มอบอำนาจใหกลมโรงเรยนดำเนนการรวมกบกลมโรงเรยนมธยมศกษา
ของกรมวชาการ ตอมาไดจดโรงเรยนในรปของสหวทยาเขต ใหทำงานราชการม
การตดสนใจทโรงเรยนทงหมด งานตามแผนงานโครงการมอบใหแตละ
สหวทยาเขตดำเนนการจงเกดความรวดเรวทงการบรหารโครงการและการ
บรหารการเงน
การบรหารงานของโรงเรยนกรมสามญศกษาเดมจงออกมาในลกษณะ
ของการตดสนใจในระดบสถานศกษานานแลว การบรหาร การตดสนใจ
อาศยหนงสอมอบอำนาจของอธบดกรมสามญศกษา แตเมอเขาสระบบโรงเรยน
เปนนตบคคลโรงเรยนในกลมนเหมอนเสรมความมนใจ แตคงตองมรายละเอยด
ในการทำงานมความรอบคอบยงขนเพราะมคณะกรรมการสถานศกษาเขามาม
สวนรวมในการตดสนใจดวย
การจดทำธรรมนญโรงเรยนโดยมการกำหนดวสยทศน พนธกจ
ยทธศาสตรและกำหนดเปาหมายของงานเปนระยะเวลาทชดเจนและประกาศตอ
สาธารณชน จงเปนสญญาประชาคมโรงเรยนทมตอผรบบรการหรอผมสวนได
เสยทงหมด บทบาทของโรงเรยนจงสมบรณยงขนคงไมทำเฉพาะนตกรรมสญญา
อยางเดยว
องครวมของการจดการศกษานนไปสเปาหมายเดยวกนคอ ผสำเรจการ
ศกษาไดรบปจจยสในการดำรงชวต เพราะหากเขาไมไดรบปจจยส การจะเปน
คนด เกง มสข คงลำบาก เงนกยมทางการศกษาทสงคนไมมากในขณะน
เพราะผเรยนจบมาแลวไมมงานทำ ไมมอาชพ จงไมรจะหาเงนจากแหลงใดมา
สงคนใหกองทน
ขอแสดงความยนดกบมตใหมของโรงเรยนทกฎหมายกำหนดใหเปน
นตบคคล ขอใหผบรหารและเพอนครรวมกนกาวไปขางหนาอยางมนคง จะตวม
เตยมชกชา เรากจะรอคอยและพรอมจะเปนพเลยงใหกบทาน อยากใหโรงเรยน
เตบโตอยางเปนระบบ เตบโตเปนผใหญทอดมไปดวยคณความด สรางสรรคสงท
เปนประโยชนตอเดก เพอจะไดเปนผใหญทดในอนาคต
พฤตกรรมในการบรหารของทานจะตอบคำถามขอของใจของสงคมเอง
วา ทานทำไดเพยงแตมอบใหทำอยางจรงใจเทานน
โรงเรยนตองนำสงคมเพราะ ทานพทธธาส สอนวา ครคอผสอง
ตะเกยง.
152 ตฆองรองปาว 153ณรงค ชนสาร
วนแหงความรก
14 กมภาพนธ ของทกป คนหนมสาวใจจดใจจออยากใหถงวนน
บางคนวางแผนเรมตนมความรก บางควางแผนจะแตงงานมครอบครว บางค
วางแผนจดทะเบยนสมรส เฉพาะคหนมสาวทกรงเทพเขตบางรกจะไดรบความ
นยมจากคสมรสมากทสด หลายคมความเชอวาหากไปจดทะเบยนในวนแหง
ความรกและไปจดทะเบยนในเขตบางรกจะอยกนยนยาว ประเภทไมเทายอดทอง
เมอคราวทผมรบราชการทเรณนคร กระแสวนแหงความรกกพอๆ กน
ผมครนคดและใชเวลาตดสนใจอยางรวดเรวและไมหารอใครวา วนแหงความรก
ปนผมจะเปลยนมาเปนวนแหงความรกวฒนธรรมและไดคดเรมงานวนผไทย
เรณนครขน ในวนท 14 กมภาพนธ 2550 โดยจดงานภายในโรงเรยนเรณนคร
วทยานกล บรเวณบานผไทย โดยเรมแจงงานใหครทราบพรอมการประชม
ชาวบานรอบๆ อำเภอเรณนคร โดยผมไดแจงงานทตองทำใหชาวบานทราบ
สงหนงทผมสามารถชกชวนใหชาวบานมารวมมอคอการแสดงออกซงวฒนธรรม
ผไทย เนองจากพนองชาวผไทยเปนกลมชนทรกวฒนธรรม รกภาษาและรก
เผาพนธ โดยผมเชญชวนใหพนองตามหมบานตางๆ จดประเพณแตละหมบานท
สบทอดกนมามาแสดงและไมซำกน ใหมาชวยกน ทำตบ ทำผาม เหมอนงานวด
ในสมยกอน แตละหมบานจดอาหารมาแบงปนกนรบประทาน ภาคกลางวนจด
ใหมการอภปรายทางวชาการเรอง คนผไทยมาจากไหนกนแน โดยกำหนด
วทยากรพด 3 ลกษณะ คอ การเคลอนยายของชาวผไทยตามทผเฒาผแกเลา
กนมา การเคลอนยายของชาวผไทยจากการศกษาของปราชญชาวบานและการ
เคลอนยายของชาวผไทยจากการศกษาของนกวชาการดานชาตพนธทหอประชม
พระแกวโกมล มนกเรยนและผสนใจเขารบฟงจำนวนมาก ภาคบายใหพนอง
ตามตบตามผามแสดงประเพณตางๆ เชน พธเลยงผ พธแตงงาน พธแฮกเสยว
(ผกเสยว) พธลงขวงเขนฝาย พธเหยา (การรกษาคนปวย) แลวจดคณะฟอน
เลาะตบตกลองไปชมซงสนกสนานมาก โดยเฉพาะครอาจารยในโรงเรยนไมเคย
เหนไมเคยรวมงานนมากอนตางกตะลงกบภมปญญาของชาวบาน เพราะคนไป
รวมงานไมตำกวาหมนคน ภาคคำการแสดงบนเวทไดเชญพนองผไทยสกลนคร
(วารชภม) กาฬสนธ (เขาวง) และมกดาหาร (หนองสง) มาแสดงการฟอนผไทย
แตละถนกมลลาทหลากหลายไมวาจะเปนจงหวะในการฟอน สของเสอผาแตง
กายซงกแตกตางกนพอสมควร และปดทายรายการแสดงดวยการฟอนผไทย
เรณนครซงเปนการจบงานททกฝายมความสข
ภาพงานวนผไทยเรณนครยงประทบตรงใจผมมาตลอดแมจะจากมา
นาน ความประทบใจของผมนนไมใชประทบใจเพราะการไดจดงาน แตประทบ
ใจทชาวเรณนครเขารกภาษา รกวฒนธรรม รกทองถนและเขากเปนเวยงพงค
แหงอสานจรงๆ
การจดงานวนผไทยเรณนครนน ประการหนงคอ การเบยงเบนความ
สนใจใหผคนมาสนใจวฒนธรรม และอกประการหนงอยากอธบายใหทกคนได
เขาใจวาวนแหงความรกไมใชวนท 14 กมภาพนธวนเดยวเทานน แตเรองของ
ความรกทใหตอกนตองมทกวน ถาเราศกษาคำสอนจากพทธศาสนา พระพทธองค
ทรงสอนเรองความรกเพอมนษยไวทสำคญคอ พรหมวหารส คอ เมตตา กรณา
มฑตา และอเบกขา ซงเปนหลกแหงความรกทบรสทธททรงบอกแนวการปฏบต
ตอกนของบรรดาสรรพสตววา ใหมความรกใหรอบทศทงหกเพอยงชวตใหเกด
ความสข องคการสหประชาชาตเองยงไดประกาศใหวนวสาขบชาเปนวนสำคญ
ดวย เพราะหลกของพทธศาสนานนเนนทความสงบสขทเปนทงปจเจกชนและ
สวนรวม
ผมไมไดตอตานวนแหงความรก การมความรกตอกนเปนสงทดอย
แลวเพยงแตอยากจะบอกทกคนวา วนแหงความรกมทกวนไมเหอวนเดยว
ตามกระแสเพราะคำ รก เปนคำทศกดสทธมาก.
154 ตฆองรองปาว 155ณรงค ชนสาร
ความรกหลายมต
เมอเอยถงความรกไมมใครจะไมชนชอบ นอกจากชนชอบแลวยงไม
ปฏเสธดวยเมอมคนหยบยนให เหนหลายคนพรรคพวกเพอนฝงหอมลอมแหแหน
ทงทไมมอำนาจวาสนาใหคณใหโทษใครไดและคนอนกชนชมมาก แสดงวาเขาม
อะไรดๆ ในตวเขาแนคนเขาถงใหความรก
แมความหมายของความรกจะอยตรงขามกบความชง แตความรกก
แนบสนทกบความชง เพยงพลกฝามอความรกกจะกลายเปนความชงและความ
เกลยดชงจะกลายเปนความรกเมอทกอยางสมประโยชนกน
ผมอานหนงสอ ความรก 10 มต (ฉบบชาดก) ผลงานอนดบท 17 ของ
กลมสดฝงฝน ขอนำมาเลาสกนฟงดงน
ความรกมตท 1 กามนยม เปนความรกแบบเพศสมพนธ ความรกใน
มตนเปนความรกชนตำในวงแคบ เหนเพยงแคบคคลสองคนเทานน มทงหงหวง
แกงแยง ใครมาแยงไปอาจถงกบฆากนตายจงเปนความรกทขาดทน
ความรกมตท 2 พนธนยม เปนความรกระหวางสายโลหต พอแมลก
มตนขยายวงกวางออกไปอกนด ไมเหนแกตวเพยงคนเดยวหรอสองคนแตขยาย
ปรมาณออกไปถงลก พอแมจงตองเสยสละทนเหนอยยากแสวงหาความสขเพอ
ลกโดยไมหวงสงตอบแทน จงเปนความสขในวงแคบไมเผอแผสคนอน
ความรกมตท 3 ญาตนยม มตนความเหนแกตวจะลดลง กลาเสย
สละลงทนลงแรงใหแกหมวงศาคณาญาตมากคนขน เรมเปนความรกทม
ประโยชนและเพมคณคา
ความรกมตท 4 สงคมนยม เปนความรกทกวางใหญไมยดตดชวย
เหลอเครอญาตเทานนแตจะแผกระจายความรกไปสมวลชนในสงคมทตนอาศย
อย เปนความรกทผปฏบตมทกขมากขนเพราะตองเสยสละเพราะตองแบกรบ
ภาระสรางประโยชนสขใหกบผอนในสงคม
ความรกมตท 5 ชาตนยม เปนความรกทกวางไกลออกไปสประเทศทง
ประเทศ ชาตทงชาต รกเชอชาตเผาพนธของตนเอง ใครทกขยากเดอดรอนคอย
ชวยเหลอ ยนดบรรเทาทกขให ความรกมตนจะเหนอยหนกและทกขมาก กลา
เสยสละแมความสขสวนตว เปนความรกทอาจหาญ มอบความสขสวนตนเพอ
ความสขสวนรวม
ความรกมตท 6 สากลนยม เปนความรกทมอบใหแกมวลมนษยชาต
ไมแบงแยกเชอชาตผวพรรณ ใครตกทกขไดยากกจะชวยทกคน โดยเฉพาะ
ปจจย 4 ความรกนยงใหญเพราะผใหตองผจญทกขมหาศาลกระทำไดยาก ทำ
แลวจะมคณคาสงสดสดคณา
ความรกมตท 7 เทวนยม เปนความรกอยางพระเจาคอ ความรกใน
สรรพชวตรกในทกสงทกอยาง ไมแบงมตรไมแบงศตรแบกภาระชาวโลกไว รก
เชนนจงเปนรกทมคณคามหาศาล มพลงมากมายทนำมาสรางสรรค สามารถพล
ชวตของตนเองไดเพอจรรโลงโลกใหมความเจรญรงเรอง
ความรกมตท 8 สจจะนยม เปนความรกทพยายามเลกรก เลกการยด
ตดในความรก เลกอปทานตดสข เลกหลงเสพยสบาย ผมความรกในสจจะนยม
ไดลงมอเรยนร ฝกฝนจนเกดผลประจกษแจงในสภาวะทแทจรง พยายามลดการ
ยดตดในความรกเพอใหพนรกพนทกข
ความรกมตท 9 วมตนยม เปนความรกสดประเสรฐอยางอรหนต คอ
หมดรกโดยสนเชง หลดพนจากความรกคอพนทกข พระพทธองคตรสวา สรรพ
สตวทงหลายในโลกนมแตทกขอรยสจเปนของจรง คอ มทกขเทานน สวน
ความรกหรอความสขนน คอ ของปลอมของเทจเปนของไมมจรงในโลก
ความรกมตท 10 พทธภมนยม / ธรรมนยม เปนความรกของ
พระโพธสตวหรอของพระพทธเจา คอความรกทไมมความรกเลยจงเรยกความรก
แบบนวาความรหรอโพธญาณหรอ สพพญญ มตนสงสดยอด โอบอมโลกสสงคม
พทธภม สธรรมาธปไตยแทๆ ไมเขาขางใครแตจะเขาขางธรรม จงมคณคา
สงเยยมแกมนษยและสตวโลก
ทกขทงหลายทตดอยกบเราขณะนเกดขนเพราะความรก เชน รกลก
มากจงมความทกขกบลกมาก เพราะคดวาเขาจะไมเปนไปตามทเราคาดและ
หวง เมอคราวทหลวงปชาขอกราบลาหลวงปกนรกลบไปบานทอบลเพอไปเยยม
โยมมารดาซงชรามากเพราะเปนหวงทาน หลวงปกนรสอนวา ทานชา ระวงนะ
รกและคดถงสงใด จะมความทกขกบสงนนมากทสด
15� ตฆองรองปาว 15�ณรงค ชนสาร
ความรกคออะไร ตางคนตางกใหความหมายทแตกตางกนออกไปขนอย
กบเพศ วย วน เวลา และสงแวดลอมอน ความรกในมตของการเอาใหไดมาจง
เปนความรกทกอใหเกดราคะ แตความรกในมตของการใหเปนความรกทมแต
ความเมตตาถอนราคะ
หากเราวเคราะหปญหาสงคมในปจจบนหรอสงคมในอนาคตปญหาท
เกดขนเกดจากความรกระดบ ตงแต กามนยม พนธนยม และญาตนยมเทานน
จงเปนปญหาทคอนขางจะรนแรงเพราะมการแกงแยงกนเพอตนเองและวงศา
คณาญาต เหตการณท เกดความรนแรงในโรงเรยนระดบมธยมศกษาท
นครศรธรรมราช กรงเทพมหานคร กระบ กรณเดกยงกนเพอแยงคนรกกดหรอ
กรณนกศกษาซงเปนลกศษยแทๆ ฆาผชวยผอำนวยการวทยาลยทจงหวดชยภม
กด เปนความรกชนตำระดบ กามนยม ทงสน
นกจตวทยาทงหลายกพากนวเคราะหวา สาเหตมาจากความรนแรงใน
ครอบครว สขภาพจตของคนในครอบครว รวมทงการไมยอมรบความจรงของ
พอแม ผมวาเปนไปไดทงนนโดยเฉพาะครอบครวจะเปนปจจยหลก การดแลลก
ดวยความเขาใจจะสรางภมคมกนใหเดกเปนอยางด การปลกจตสำนกใหเดกตง
แตเยาววยจะทำใหเขามองโลกอยางมความสขและมองในแงด
ครอบครวทฝกลกใหมสภาพจตใจทแยบคาย ใชความคดถกวธ ความ
รจกคด คดเปน รจกคดอยางเปนระเบยบ หมายถงการรจกมอง รจกพจารณา
สงทงหลายอยางทเปนจรง นนคอ ทานกำลงฝกใหเดกมองอยางมระบบจากปจจย
ภายใน คอคดอยาง โยนโสมนสการ (Analytical reflection: Reasoned or
Systematic Attention) นนเอง.
ความสข
ผมจวหวเรองการเขยนครงนดวยความเปนอยแบบสปปายะเบาๆ
งายๆ และมความมนใจยงวาเราไมมขอผกมดใดๆ กบใครเลย คดอยางไรก
เขยนออกมาอยางนน
ในพระปฐมบรมราชโองการ ในพระราชพธบรมราชาภเษก 5 พฤษภาคม
2493 ทวา “เราจะครองแผนดนโดยธรรม เพอประโยชนสขแหงมหาชนชาว
สยาม” ซงเปนพระราชปณธานอนสงยง ขาพสกนกรอานแลวฟงแลวมความ
อมเอม ปต ชมเยน เหมอนนำทพยชะโลมใจทไมเคยเหอดแหง อยากใหทาน
ผอานวเคราะหเองวา ความสขของพอหลวงของปวงชนชาวไทยอยทใด
คำกลาวของพระพทธองคกอนเสดจดบขนปรนพพานแกอานนท
พระอนชาทวา “อานนท วนเวลาลวงไป ทานทำอะไรอย” คำวาทานทำอะไร
อยตอนทเปนบทสรปคออะไรฝากทานผอานคดตออก
ผมไปเวยดนาม เจาหนาทฉายวดทศนประวตการตอสของลงโฮใหด-ฟง
เขาตอสมาตลอดชวตลมเรองสวนตว คดแตประเทศชาตและประชาชน กอนเสย
ชวตในชวงเดอนพฤษภาคม 2508 ทกเชาจะเขยนพนยกรรมมอบประเทศชาตให
คนรนหลงดแล พ.ศ. 2512 ทานนอนปวยไมสบาย ทานรำพงวา ปทแลวชนะ
อยางรงโรจน ปตอไปจะชนะยงขน ฤดใบไมผลปลมปตอยางไมเคยมมากอน
(คาดวาเวยดนามเหนอ ใตจะรวมกนไดแนนอน)
2 กนยายน 2512 วนสนลงโฮ ประชาชนชาวเวยดนามประพนธกลอน
ระลกถงลงโฮวา “คดวาวนเศราโศกจะไมมา...แตมนตองมา ทานไมเคยนอน
หลบ...วนนเราจะเฝาใหทานนอนหลบ” วนนรางกายของลงโฮยงไมฝง
ชาวเวยดนามตองการใหทานนอนพกผอน 85 ลานคนจะเฝาเองไมใหใครไปกวน
ความสขของลงโฮ คอ ความสขของประชาชน (สวนรวม)
พระพรหมคณาภรณกลาวแสดงธรรม....ในวนรำลกถงทานผหญงพนศข
พนมยงค ภรยานายปรด พนมยงค รฐบรษ เมอวนท 20 พฤษภาคม 2550
15� ตฆองรองปาว 15�ณรงค ชนสาร
ตอนหนงวา ทานผหญงพนศขมความดทประจกษชดคอความเขมแขงทผาน
ความทกขยากระหกระเหนและผจญภยอนตรายมานกหนาแตทนได ทสำคญ
สามารถรกษาตนและครอบครวใหอยในความดตอสงคมทำใหสงคมมความสข
สดทายธรรมะกจะรกษาผประพฤตธรรม... อะไรคอแกนความสขของทานผหญง
ในหนงสอพมพมตชนสดสปดาห ฉบบท 1396 ประจำวนท 11-24 พ.ค.
2550 หนา 26 หนาปกภาพพระพรหมคณาภรณและมตวหนงสอขางลางวา
จตคามรามเทพหมนสงคมไทย แตเมอเปดเขาไปดบทสรปขางในไดขอสรปวา
ทใหญแทคอธรรม พงกรรมดกวารอเทวดา พงความดดวยความเพยรและสต
ปญญาของพวกเราดกวาเทยวขอรอผลดลบนดาลจากเทวดาเปนไหนๆ
พทธพจนหนงทพระพทธองคตรสสอนมวลมนษยทงหลาย คอ ความสขใดหา
เทาความสงบนนไมม
เอาเรองความสขมาคยในฉบบนไมใชอะไรอนหรอกครบ อานขาวดขาว
จากสอเหนเขาทะเลาะกนแลวอนาถใจกบความสบสนปนเป ความสบสนวนวาย
กบความอยากของมนษยแตละกลมแตละคณะทจะเอาอยางเดยว ใครคดแตก
ตางจากเขาผดและเลวรายหมด สงคมจงแยกขางชคนนนเปนหวหนาเพอตวเอง
จะไปเกาะบารมหาอยหากนเปนตวเหลอบ ตวเหา ตวเหบ โดยไมอายฟาดน
การคดเพอตนเอง เพอกลม เพอคณะ มนเปนความรกระดบกามนยม
ญาตนยมและพนธะนยม มนจงวนเวยนอยแกตวกเทานนและกจะวนอยอยางนตลอด
ไป แมแตทอเมรกามขาวชนเลกๆ ออกมาวา คารเตอรของขน จวก “บช-แบลร”
ความวา “จมม คารเตอร อดตประธานธบดสหรฐอเมรกาเจาของรางวลโนเบล
สาขาสนตภาพ เมอป 2002 ออกโรงจวกรฐบาลประธานาธบด จอรจ ดบเบลย บช
วาเปนรฐบาลเลวรายทสดในประวตศาสตรของประเทศในแงของความสมพนธ
ระหวางประเทศ โดยเฉพาะเมอพจารณาจากการทสงครามอรกกอใหเกดผล
กระทบในทางลบกบประเทศตางๆ ทวโลก การกอสงครามกบอรกถอเปนการ
ถอยหลงเขาคลองจากแนวทางทยดถอกนเปนคานยมพนฐานของสหรฐอเมรกา
กนมาทงในสมยประธานาธบด จอรจ บช ผพอ, โรนลด เรแกน, รชารด นกสน
และผนำอนๆ กอนหนานน อดตผนำสหรฐอเมรกายงโจมตการดำเนนนโยบาย
แบบภกดกบบชอยางแนบแนนของนายกรฐมนตร โทน แบลร ขององกฤษวา
เปนการรบใชอเมรกาอยางจงรกภกดแบบมดบอดจนนารำคาญ และทำใหการ
สนบสนนการทำสงครามในอรกของบช คอ เปนโศกนาฏกรรมสำหรบโลกทงโลก
(รอยเตอร : มตชนฉบบวนท 22 พ.ค. 50 หนา 21) รอนไหมครบกบผแสวงหา
อำนาจทงหลายอำนาจ
คนปจจบนจำนวนมากมองชวตทกวงการเปนการตอสระหวางผล
ประโยชนทขดกน เกดเปนฝายนายจางกบลกจาง รฐบาลกบราษฎร คนมกบ
คนจน แมแตหญงกบชายหรอลกกบพอแม เมอคนถอเอาทรพยและอำนาจเปน
จดหมายของชวตสงคมกเปนสนามตอสระหวางผลประโยชนสวนตวทขดกน เรา
กเลยตองเทยวหาจรยธรรมสำหรบมาปกปองผลประโยชนเหลานนนคอ
“จรยธรรมเชงลบ” กลาวคอสงคมยดหลกผลประโยชนแบบเหนแกตวโดยถอ
“สทธของแตละคนทจะแสวงหาความสข”และกเลยเขาหาจรยธรรมดงเชน
“สทธมนษยชน” มาคอยกดกนและกนไวไมใหคนมาเชอดคอหอยกนในระหวาง
วงหาความสขนน หลกธรรมในพระพทธศาสนาเปน “จรยธรรมเชงบวก”
ประโยชนสขคอจดหมายหาใชทรพยและอำนาจไม พระพทธศาสนาถอวา
สงคมเปนสอกลางทจะชวยใหทกคนมโอกาสอนเทาเทยมกนทจะพฒนา
ตนเองและเขาถงประโยชนสขใหมากทสดและนำเอาจรยธรรมมาเกอหนน
จดหมายเทานน (Mr.Bruce Evans)
ครบ เมอสงคมแบงขวโดยไมคำนงถงความถกตองประชาชนผหางไกล
อำนาจกมแตตายกบตาย หลายปทผานมาทานจงอางประชาชนเพอตนเองและ
ครอบครวเทานน นอกจากทานจะกอบโกยอยางนาละอายนาขยะแขยงแลวแลว
ทานยงสรางปญหาใหกบชาตบานเมองอยางทบทวคณ
เลกอางประชาชนและคนความสขทแทจรงใหชาวบานเถดครบ
ขอรอง.
1�0 ตฆองรองปาว 1�1ณรงค ชนสาร
สงคมแหงความรก
โอวาทปาฏโมกขทพระพทธองคทรงแสดง ในวนขน 15 คำ เดอน 3
แกพระสงฆ 1,250 รป ซงเปนพระอรหนต ณ วดเวฬวน ทพระเจาพมพสาร
ถวายใหเปนวดแรกในพระพทธศาสนา ความวา ความอดทนคอความอดกลน
เปนตบะอยางยง พระพทธเจาทงหลายตรสวานพพานเปนบรมธรรม ทำรายผ
อนไมชอวาเปนบรรพชต เบยดเบยนผอนไมชอวาเปนสมณะ การไมทำบาป
ทงปวง การทำกศลใหสงพรอม การทำจตของตนใหผองแผว นคอคำสอน
ของพระพทธเจาทงหลาย การไมกลาวรายผอน การไมเบยดเบยนผอน ความ
สำรวมในปาฏโมกข ความเปนผรจกประมาณในอาการ การอยในเสนาสนะท
สงด การประกอบความเพยรในอธจต นคอ คำสอนของพระพทธเจาทงหลาย
หมนขอคดความเหนของผมตอสาธารณะผานสอตางๆ ออกมาคอนขาง
จะเนนไปทผคนจตใจ ธรรมชาต และสงแวดลอม รเขารเรา ทำใหจตใจรสกโลง
สบายแมจะมงานคอนขางมากและหนก ผมไดเพอนหลายคนทเปนชาวตาง
ประเทศโดยเฉพาะเพอนบาน ในคราวเปดหมบานมตรภาพไทยเวยดนาม ขณะ
เดยวกนกไดเรยนรสภาพจตใจของเพอนรวมงานทกระดบดวย ความเปนเพอน
เกดขนจากการทำงานรวมกนเรยนรซงกนและกน และเกดความเขาใจกนเหนอก
เหนใจกนในทสด ดจากกรยาทาทางการพดจาการแสดงออกแลวคงคบกนไปอก
นานแมตางเชอชาต เสยดายเวลาหลายปทผานมาเหลอเกนเราถกประเทศ
มหาอำนาจครอบงำความคดทำสงครามจตวทยาเขยนเสอใหววกลวแลวพวกเรา
เพอนบานกเขาใจผดกนและเกลยดกนมาตลอด บางครงมการเผชญหนาดวย
กำลงทหารเสยดวยซำ
เมอ 5-6 ปทผานมา ผนบถอพระพทธศาสนาทกคนคงดใจมากท
องคการสหประชาชาตประกาศใหวนวสาขบชาเปนวนสำคญของสหประชาต
โดยองคการนเชอวา แนวทางของพระพทธศาสนานนเนนทความสงบสขของมวล
มนษยชาต เพราะการปฏบตตามคำสอนในพระพทธศาสนานนเปนวถชวตโดย
ธรรมชาต ไมใชเปนศาสนาแหงความเชอและการออนวอน อลเบรต ไอนสไตน
บดาแหงปรมาณซงเปนนกวทยาศาสตรทสนใจพระพทธศาสนาคนหนง จงได
กลาววา เมอวทยาศาสตรไดเจรญกาวหนาในระดบสงสดแลว จะเหลอเพยง
พระพทธศาสนาเทานนทสามารถทนทานตอการพสจนทางวทยาศาสตรได
อลเบรต ไอนสไตน เองกคงสำนกบาปทผลตปรมาณไปทงบอมบทประเทศญปน
2 ครง 2 ครา จนเมองฮโรชมา นางาซาก จนถลมหายไปและผคนกตายจำนวน
มาก พกหลงจงมการกลาวถงการผลตปรมาณเพอสนต ขณะนทกคนกตระหนก
วาหากไมยบยงเกดสงครามโลกครงท 3 เมอใดโลกอาจหายไปทงลกกได ผมไป
งานศพทเรณนคร หลวงพอทานเทศนาวา เมองไทยเรานเปนเมองทโชคดทสด
งานทกงานแมกระทงงานศพผอยและผตายรวมทงญาตของผตาย มแตความ
อบอน เพราะดวยนำใจของญาตพนองแบบไทยๆ ใครรขาวคราวกบอกกนตอๆไป
ไมเหมอนอฟกานสถาน (ตอนนนสหรฐอเมรกาสงกำลงเขาขบไลพวกตาลบน)
ตองหนหวซกหวซนเขาไปอยในถำแลวยงถกตามเขาไปฆาใหตายถงในถำดวย
การเทศนาเปรยบเทยบของทานทำใหมองเหนภาพชดเจนมาก สงคมแบบพทธ
ศาสนาอยางไทยเราจงซมซบเขาไปในเสนเลอด วถชวตแบบพงพาอนประกอบไป
ดวยความรกและความเมตตาจงอยในสายเลอดของคนไทยมานานแสนนานและ
ไมเคยจดจาง นเปนตนทนทางสงคมของไทยซงหาไมไดในชาตอนเขา มคำหนง
ทพวกเราไดยนคอคำวา อยอยางไทย ซงไมเหมอนใครในโลก
ในปจจบนโลกมความกาวหนาในทกดานโดยเฉพาะดานเทคโนโลย
ทำใหมนษยสะดวกสบายขน ความสะดวกสบายดเหมอนชวยทำใหมนษยมจตใจ
ออนโยนเออเฟอเผอแผ เหนอกเหนใจเพอนมนษยดวยกน แตการกลบตรงกนขาม
มนษยพนธใหมกลบมความอดทนลดนอยลง ตรากตรำตอความทกขยากไมคอยได
ลองไฟฟาดบนำประปาไมไหลสกวน เสยงดากนทวเมอง ในอดตธรรมชาต
อำนวยใหมนษยมความสะดวกสบายขาวปลาอาหารอดมสมบรณ แตคนสมย
โบราณตองทำงานหนกอดทนกวาจะไดขาวไดปลามาหงหาอาหาร เหนอยสายใจ
แทบขาด มอาหารมากทรพยากรมาก มนษยสมยโบราณกลบมความอดอดทน
มากกวาปจจบน มนษยทกวนขาวยากหมากแพง ทรพยากรธรรมชาตไมอดม
สมบรณ แตกลบมความอดทนนอยลง จตใจเปราะบาง ในสภาพสงคมทมการ
แขงขนกนมากเชนน หากความอดทนนอยลง ลองหลบตานกดภาพในอนาคตซ
ครบวาอะไรจะเกดขน อะไรจะเปนสายใยของสงคมหากความอดทนหมดไป
1�2 ตฆองรองปาว 1�3ณรงค ชนสาร
จดมงหมายของการศกษาตองการใหบคคลเกดการเรยนรเพอความ
เจรญงอกงามของบคคลและสงคม โดยการถายทอดความรการฝกการอบรม
การสบสานทางวฒนธรรม การสรางสรรคจรรโลงความกาวหนาทางวทยาการ
การสรางองคความรอนเกดจากการจดสภาพแวดลอม สงคมการเรยนรและ
ปจจยเกอหนนใหบคคลเรยนรอยางตอเนองตลอดชวต ดงนน หากระบบการ
ถายทอดการอบรมไมดพอไฉนเลยการอบรมบมเพาะสงทด ความอดทนอดกลน
จะเกดขนกบมนษยรนใหมๆ แมจดมงหมายแหงการศกษาจะเลงผลเลศ เรา
บงคบใหผปกครองตองสงเดกเขาเรยนการศกษาภาคบงคบ 9 ป และเรยนการ
ศกษาขนพนฐาน 12 ป เพอหวงใหคนไทยเปนมนษยทสมบรณทงรางกาย จตใจ
สตปญญา ความรและคณธรรมมจรยธรรมและวฒนธรรมในการดำรงชวต
สามารถอยรวมกบผอนๆ ไดอยางมความสข นนคอใหจตใจมความโอบออมอาร
มความรกเขาใจตนเองเขาใจคนอนเออเฟอเผอแผ คนจะมสงตางๆ ทกลาวมา
ไดตองมความรกตอเพอนมนษยไมยกเวนเพศ เชอชาต ภาษา เปนความรกตง
แตระดบสงคมนยมขนไป จตใจไดรบการฝกฝนผานระดบกามนยม พนธนยม
และญาตนยม มาแลว
ความจรงการอบรมสงสอนเรองชวต ในสงคมไทยเรานนมมาตงแตพทธ
ศาสนามาลงหลกปกฐานทเมองไทย แตความจำเจทำใหเราละเลยความจรง
อยางไรกตามแมเราจะละเลย แตสงคมไทยกสงบสขมาตลอด เพราะคนไทย
ถกสอนและอบรมเสมอวา การไมทำบาปทงปวง การทำกศลใหถงพรอม การ
ทำจตใจของตนเองใหผองแผว เปนสดยอดของชวตและเปนการสรางสงคม
แหงความรกแบบยงยน.
สงคมแหงปญญา
กบดกความคดของมนษยในสงคมปจจบน คอ ความรกบความจรง
การมความรและเขาใจความจรงนำไปสศลปะการมชวตอยในโลกแตจะอยอยาง
มความสข (อยเหนอโลก) หรอมความทกข (จมอยกบโลก) กอยทความรและ
ความจรง
ศลปะ ทานพทธทาส ไดอธบายและใหความหมายอยางงดงามวา
ศลปะ คอ ความสำเรจ ความงาม และความมฝมอ
ความสำเรจ คอ ประโยชนตามทตองการ
ความงาม คอ ทตงของความเลอมใส พอใจ
ความมฝมอ คอ ฝมอในการประพฤตหรอกระทำ
ศลปะการอยในโลกและอยอยางเหนอโลก
ในทศนะของทานคอการทำประโยชนใหเกดความสำเรจตามทตองการ
ดวยความงาม (เลอมใส พอใจ) และกระทำดวยความมฝมอ (ในการประพฤต
ปฏบตหรอการกระทำ)
ตน โออช บอกวา สจธรรมของการทำงาน คอ ตอนหนมทำงานมาก
แตเงนเดอนนอย แตพออายมากขนจะทำงานนอยแตเงนเดอนเยอะ
พระพรหมคณาภรณ (ป.อ.ปยตโต) กลาววา การศกษาเรมตนเมอคน
อยกนเปนกบปจจยการดำรงชวตคอ อาหาร เครองนงหม ทอยอาศย และยา
รกษาโรค และการฝกกบปจจย 4 คอ อนทรยสงวร (ตา ห จมก ลน กายและ
ใจ) โภชนมตตญญตา และสนโดษ และทานกลาวตอไปวา การบรโภคอาหารก
เพอเนนปจจยเกอหนนชวตนนคอ ดำเนนชวตทด พฒนาตนเอง ทำสงทดงามยง
ขน หากไมระวงในการกน เวทนาเกาคอ ความหว เวทนาใหม คอ อดอด
แนน จกเสยด จะเกดขน
หลวงปชา ไดเสนอแนวคดการประพฤตปฏบตไววา อปมาเหมอนปลก
ตนไม หนาทคนปลกคอขดหลม เตรยมหลมปลก ใสปย รดนำ พรวนดน หนาท
1�4 ตฆองรองปาว 1�5ณรงค ชนสาร
ตนไมคอเจรญเตบโตออกดอกออกผล หากพชไมออกผลคนกทำอะไรไมได
เพราะคนละหนาท
ในนทานอสป สนขกบเงาทขโมยกอนเนอคาบมาเตมปาก พอถงสะพาน
ขามแมนำไดชะโงกดเงาของตน และเหนวาเงาของสนขและกอนเนอทอยในนำม
ขนาดโตกวาจงทงกอนเนอในปากและกระโดดไปแยงชงกอนเนอในนำ เนอกหาย
เงากหาย สนขคงมองโลกความคดและโลกความจรงไมออก
ในปจจบน โลกกำลงตอสกนอยางรนแรงระหวางความรกบความจรง
ความรเปนไปไดทงความรและความจรง หมายความวาทรนนเปนทงรทเปน
ความรและรทเปนความจรง แตความจรงคอความจรง ถงจะรหรอไมรกเปน
ความจรง การทมความรหากไมรจรงและยงนำเอาความรมาครอบงำ ความจรง
หรอเพอเบยงเบนประเดนจงนากลวอยางยงในยคสงครามแหงการแพรกระจาย
ของขาวสาร
พระราชหตถเลขา ลนเกลารชกาลท 7 ทวา ...ขาพเจามความเตมใจท
จะสละอำนาจอนเปนของขาพเจาอยแตเดมใหแกราษฎรโดยทวไป แต
ขาพเจาไมยนยอมยกอำนาจทงหลายของขาพเจาใหแกผใดคณะใดโดย
เฉพาะ เพอใชอำนาจนนโดยสทธขาด และโดยไมฟงเสยงอนแทจรงของ
อาณาประชาราษฎร... บงชชดวาความจรงตามพระราชหตถเลขา คออะไร และ
ความจรงในสงคมการเมองไทยเปนอยางไร หรอการเมองมความอนจจง ซงมน
ไมนาจะใชหากคนมความรตองการจะใหเกดอำนาจทแทจรงอยกบประชาชน
สงคมแหงปญญา สงคมแหงการเรยนร แมจะเปนเรองใหม สำหรบ
สงคมไทย แตกไมใชเรองใหมเลยทเดยว เพราะสงคมไทยเปนสงคมแหง
พระพทธศาสนา เปนสงคมของชาวพทธทตงอยบนพนฐาน ผร ผตน และ
ผเบกบาน การเปนผร ผตน ผเบกบาน โดยแนวคดหรออดมการณ จงเปนการ
อยในสงคมแหงปญญาตงแตอดต ซงจะนำมาแตความสงบและสนตสข
ปจจบนเมองไทยกำลงเรงรบใหสรางสงคมแหงปญญาหรอสงคมแหง
การเรยนร ซงจะเหนไดจากการตราพระราชบญญตเกยวกบการสรางสงคมแหง
ปญญาออกมาหลายฉบบ ขยายการศกษาภาคบงคบจาก 6 ป เปน 9 ป เนนให
มการเรยนทงในระบบ นอกระบบ และตามอธยาศย ใหมการเรยนรตลอดเวลา
และเปนการศกษาตลอดชวต แตจะเดนทางไปถงจดหมายหรอไมปญหาน
ทาทายมาก เพราะความไมเขาใจวาจะทำอยางไร
เราไดรบฟงพระราชกระแสแนวคดเศรษฐกจพอเพยงมาหลายป แต
ขณะนปราชญของแผนดนกยงออกมาบอกวา การพฒนาปจจบนไปในทางเงน
เปนใหญหรอ Big Money เพราะมเมกะโปรเจคต 5 แสนลานเพอมงสความ
ทนสมย จะเปนการสวนทางกบเศรษฐกจพอเพยงหรอไม ฝากผอานพจารณา
เศรษฐกจพอเพยง ทจรงแลวกคอ เศรษฐกจทนสมยทมรปแบบและวถ
ปฏบตเพอปทางพนฐานใหเกดความมนคงเปนเบองตนและพฒนาอยางเปน
ขนตอนในระดบทเหมาะสมกบเงอนไขภายในและปจจยภายนอกโดยไมชาหรอ
เรวจนเกนไป เพอนำไปสความยงยนของการดำเนนการในระยะยาวนเปนขอ
สรปจากหนงสอ นานาคำถามเกยวกบปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง
อนตรายของสงคมแหงปญญาคอ การตดกรอบแหงความคด การรโดย
ไมรแจงและแยกไมออกระหวางความรกบความจรง
ปญญา เปนกญแจไขเขาไปหาความจรง ยงมปญญาทบรสทธ ยงไดร
ความจรงทบรสทธปราศจากอคต
การสรางสงคมแหงปญญาดเหมอนจะยงยากซบซอน แตหากการสราง
สงคมแหงปญญา คำนงถงเกยรต ศกดศร คณคาและศกยภาพของตนเองของ
มนษย เราจะทำไดงายขน เพราะบางทอาจเปนปญหาเสนผมบงภเขาเทานน
มนษยยดมนแตตวตน แตหากคำนงถงเกยรตและศกดศรความเปน
มนษยบาง การซบซบทางเวบไซดโดยขาดความรบผดชอบอาจจะไมเกดขน
เพราะสงคมแหงปญญา คนจะมความละอายเปนเบองตน.
1�� ตฆองรองปาว 1��ณรงค ชนสาร
สานสายใยครอบครว
ดวยสายใยคณธรรม
จงหวดนครพนมขอตอนรบสเมองอารยธรรมแหงลมแมนำโขง
เมองทมพระธาตพนมคาลำ วฒนธรรมหลากหลาย เรณผไทย เรอไฟโสภา
งามตาฝงโขง เมองทผวาราชการจงหวด นายบญสนอง บญม และชาวนครพนม
รวมผลกดนใหเปนเมองนาอยคสมพนธอนโดจน
จงหวดนครพนมเปนเมองทมธรรมชาตหลายประการไดมารวมกน
รงสรรคใหเปนอญมณแหงอสานเหนอ เพราะมพระธาตพนมเปนบรรจพระอรงคธาต
มแมนำโขงเปนแมนำนานาชาตกนพรมแดนอดมไปดวยความหลากหลายดาน
ชวภาพ เปนเมองทพระอาทตยทอแสงยามรงอรณสายงามทสดมมหนงของโลก
ดวยความลงตวของเมองตามธรรมชาต ความมวฒนธรรมทหลากหลายและ
ความสงบรมเยนภายใหเงาองคพระธาตพนม นายบญสนอง บญม ผวาราชการ
จงหวด จงไดบอกกลาวความในใจตอการพฒนาเมองนครพนม ดงน
เพอใหภาระงานบรรลเปาหมายเมองนาอย หนวยงานตางๆ ไดรวมมอ
ทำงานอยางมยทธศาสตรเดยวกน คอ ยทธศาสตร “นครพนม” และเรากำลง
รวมกนกาวเดนทางไปยงจดหมายนน โดยเฉพาะงานดานสงคม ความมงหวง
ของเรา คอ ครอบครวอบอน เจอจนนำใจ สายใยความผกพน รกกนดจพนอง
อยในครรลองครองธรรม ซงความทมเททกอยางคนนครพนมกระทำเพอถวาย
ความจงรกภกดแดพระบาทสมเดจพระเจาอยหว ดงคำกลาวของ นางอมพรเพญ
บญม นายกเหลากาชาดจงหวดนครพนม ทวา
ซงการดำเนนงานของเหลากาชาดจงหวดนครพนม นอกจากนายก
เหลากาชาดจะเปนหวเรอใหญแลว ทางเหลากาชาดจงหวดนครพนมยงมบคคล
ผทมเทเพองานนเปนมาเปนระยะเวลาทยาวนานเปนบคคลทสงคมใหการยอมรบ
เปนตวอยางไดดอกคนหนงคอ คณยายวาณ กลสงห ปจจบนอายทาน ๘๒ ป
ยงมสขภาพแขงแรงและยนยนทจะชวยงานเหลากาชาดจงหวดนครพนมตอไปซง
คณยายไดแสดงทศนะในเรองการทำงานเพอสวนรวมวา
เนองจากการทำงานชวยเหลอสงคมเปนงานทตองเกดจากความรวมมอจาก
หนวยงานทกหนวยงาน เพราะแตละสวนจะเปนฟนเฟองขบเคลอนชวยใหงาน
ไหลลน การปลกฝงใหคนในชมชนรจกเสยสละและมความเอออาทรตองเกดจาก
เดกๆ ซงในการนเหลากาชาดจงหวดนครพนมไดสนบสนนเดกๆ ผานสำนกงาน
เขตพนทการศกษานครพนมเขต 1 ทำงาน ซงเดกอาสาสมครดแลผสงอายได
ทำงานอยางสนกสนานมความสขผลของงานทำใหเดกๆ ไดรบรางวลชนะเลศ
ระดบประเทศและเดกๆ เองกไดแสดงความคดเหนอยางนารก
ซงกสอดคลองกบการกลาวของ นางอมพรเพญ บญม นายกเหลา
กาชาดจงหวดนครพนม ในวนออกไปเยยมบานกบเดกๆ
และในเรองเดยวกนนเอง สำนกงานเขตพนทการศกษานครพนมเขต 1
ไดรบเอานโยบายของสำนกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานเรองคณธรรม
นำความรมาปฏบตในเรองระบบการดแลเดกนกเรยนใหไดรบทงโอกาสและ
คณภาพชวตทด ดงคำกลาวและการยำเตอนของทานเลขาธการคณะกรรมการ
การศกษาขนพนฐาน คณหญงกษมา วรวรรณ ณ อยธยา ทวา การดแลเดกทง
ระบบเพอใหเขาเปนคนดมความรและมความสข จะเปนจดเรมตนใหเดกกลาคด
กลาแสดงออก กลากระทำในสงทดงาม และหากเดกตองการความชวยเหลอ
ผใหญกสามารถเขาไปไดทนเวลา
เปนการกลาวยำทกครงทกโอกาสทเลขาธการคณะกรรมการการศกษา
ขนพนฐาน คณหญงกษมา วรวรรณ ณ อยธยา ในโอกาสพบปะกบผมสวนรบ
ผดชอบ
ผลงานของเดกกลมเลกๆ โรงเรยนพระซองสามคควทยา จงเปนการ
พสจนคำกลาวขางตน
ความสนใจชวยเหลอเพอนทมาเรยนสายเปนจดเรมตนทเกดจากการ
ตดตามเพอนไปบาน เมอไปพบเพอนกำลงดแลตายายแกๆ กอนไปโรงเรยน
จงทราบวานไมใชความผดของเพอนทไปโรงเรยนสายแตเปนคณธรรม เปนสงคม
แหงความดและเปนสงคมแหงปญญา เปนสายใยรอยรดครอบครวทนาสรรเสรญ
ยงเดกๆ สงทปรากฏเปนรปธรรมเกดจากระบบการชวยเหลอดแลเดกททาน
เลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐานมอบเปนนโยบายหลกนนเอง
1�� ตฆองรองปาว 1��ณรงค ชนสาร
เราเชอมนวา หากเราอยากใหเดกเปนคนเกงเราตองทำใหเดกเปนคนดกอน
ความอบอนทเกดจากออมกอดคณตาคณยายแกๆ เปนความอบอนท
ไมเคยพบมากอน ไดเหนนำตาแหงความปตจากคณตาคณยายแกๆ ทลกหลาน
ชวยทำความสะอาดรางกาย ทำความสะอาดบานและซกเสอผาให ไหลออกมา
หรอคณตาคณยายเหมอนตนไมทโรยรา ในอดตเราไดอยใตรมเงาไมแหงชวตตนน
นเปนคำกลาวบางสวนทพรงพรออกมาจากปาก ทเกดจากสวนลกของ
หวใจเดกๆ ในโครงการคณธรรมนำความรของนกเรยนพระซองสามคควทยา
อำเภอนาแก จงหวดนครพนม
เดกๆทกคนขอขอบพระคณผใหญใจดทงหลาย โดยม
นายบญสนอง บญม ผวาราชการจงหวดนครพนม
นางอมพรเพญ บญม นายกเหลากาชาดจงหวดนครพนม
คณหญงกษมา วรวรรณ ณ อยธยา เลขาธการคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน
นายณรงค ชณสาร ผอำนวยการสำนกงานเขตพนทการศกษานครพนมเขต 1
นายเฉลมชย แกวมณชย ผอำนวยการโรงเรยนพระซองสามคควทยา
และคณครทปรกษาโครงการทใหโอกาสเดกๆ ทำในสงทอยากทำ
คณความดทเกดขนจากโครงการขอมอบแดผสงอายทกทานและขอนอม
เกลาถวายเพอเทดไทองคราชนย
และขอสญญาวาจะเปนเมลดพนธด ขยายผลและปลกฝงในสงคมตอไป
นคอเมลดพนธดพระซองสามคควทยาทกำลงฟกตวและขยายเมลดพนธส
สงคมแหงความด สงคมแหงปญญาอนจะเปนพนฐานทเขมแขงของสงคม
ใหญตอไป
วถไทยวถพทธ
ความเชอของคนไทยเราโดยเฉพาะคนอสานตามชนบท เมอมลก
เลกเดกแดงเกดขนมาเรยนรภาษาคนแลว พอแม ลงปานาอา มกสอนเสมอวาให
กระทำตนเปนคนด เชอฟงคำสงสอนของผใหญเพราะทกคนทเกดมาจะมบคคล
(ไมทราบวาเปนใคร) คอยจดบนทกการกระทำ(พฤตกรรม)เอาไวตงแตเกดจน
ตายและเมอตายไปแลวจะนำพฤตกรรมในเมองมนษยนแหละไปตดสนวาจะสง
ไปนรกหรอสวรรค
หากพฤตกรรมด ทำแตความด จะถกบนทกไวในแผนทอง
หากพฤตกรรมไมด ทำแตความชว จะถกบนทกไวในหนงหมา
เรยกวาทกคนมแฟมสะสมผลงาน (Portfolio) ตงแตเกดจนตายวางน
เถอะ เรองความขยนหมนเพยรกเชนเดยวกน พอแมมกสอนวาใหขยนขนแขง
นอนตนแตเชาหามนอนตนสาย เพราะแตละคนจะมเทวดาปกปกรกษาเวลานอน
กลางคนทานจะไปไหนไมได ฉะนน หากอยากอยดมความสขตองรบตนเชา
เทวดาทานจะอวยพรใหมงมศรสขเพราะทานกจะรบไปทำบญเชนกน ในทางตรง
กนขามหากนอนตนสาย เทวดาไปไหนไมได ทานกจะสาปแชงใหชวตทกขยาก
ลำบากลำเคญ นเปนสดยอดกศโลบายในการสอนของพอแมจรงๆ และเชอวา
อทธพลของความเชอนนจะมาจากศาสนาแนนอน เพราะคนไทยเรานนเชอเรอง
เวรกรรม นรก สวรรค ชาตนชาตหนา และมนใจวาสงเหลานมจรงและเกดขน
จรงในชวต อยางทพดวา ศาสนา คอทงเนอทงตวของมนษย
เคยอานหนงสอมาหลายเลมชอบใจการตอบปญหาของหลวงปชา สภทโท
เพราะทานตอบงายและตรงใจด เชน มคนถามวาทำบญไดบญจรงหรอไม ซง
ทานกตอบวา ไดบญจรงหรอไมจรงไมรแตคนทำบญทกวนมแตเสมอตวและได
สวนคนทไมทำบญนนมแตเสมอตวและขาดทน คอการทำบญหากไมมบญก
เสมอตว หากมบญผกระทำกคงไดรบแตสงทดงามอยางเดยว มคนถามวา ชาต
หนามจรงหรอไม ทานกถามคนวาแลวพรงนมจรงหรอไม นคอการตอบของผร
1�0 ตฆองรองปาว 1�1ณรงค ชนสาร
จรงและนาสนใจอยางยง คำสอนตามหลกของพทธศาสนาเทานนจะอธบาย
คำตอบของหลวงปได
การดำรงชวตของคนไทยเรานนตงแตเกดจนกระทงละจากโลกน ลวน
แตเกยวของกบความเชอตลอด มพธกอนเกดหลงเกดขณะดำรงอยจนถงวนตาย
ตายไปแลวกยงมการอทศสวนกศลไปให โดยอาศยความเชอทางศาสนานำสงไป
ให บางครงเกดความสบสนปนเประหวางความเชอและหลกความจรงทาง
ศาสนา หากเชอเพราะไมรจรงบางครงกเปนอนตรายตอพระศาสนาดวย
วถไทยวธพทธหากเปนถนนจงเปนถนนสายหลก เพราะชวตของคนสวน
ใหญดำเนนชวตตามแนวทางน หากใครดำเนนชวตตามหลกศาสนาโดยแท ชวต
นจะมแตความรมเยนเปนสข ดงทหลวงปมน ภรทตโต สอนไววา ชวตท
ประกอบดวย ศล สมาธ ปญญา ทกขทงหลายไมเขาใกลหรอเขาใกลไมไดเลย
ความจรงสายเลอดแหงพระพทธศาสนานนซมซบเขาไปในชวตคนไทยตงแต
พระพทธศาสนามาลงหลกปกฐานทดนแดนสวรรณภมแลว
พระธาตพนมทบรรจพระอรงคธาตกมประวตวาสรางมาตงแต พ.ศ. 8
หากยอนอดตกเปนเวลาสองพนหารอยกวาป ความยงยนทยาวนานนจงทำให
สงคมไทยไมนยมใชความรนแรงโดยเฉพาะสงคมชนบท ความเปนพเปนนอง
ความเมตตาเอออาทรยงมอยมาก หากการพฒนาสมยใหมไมใชเงนนำหนา
สงคมชนบทคงมความรมเยนมากกวาน
ในรฐธรรมนญของไทยเราฉบบปจจบนไดกำหนดเอาไววา การจดการ
ศกษาความรตองอยคคณธรรม ดร.ทากาช นาคาอ ของญปนซงอยในเหตการณ
สงครามโลกครงท 2 กเคยกลาวไววา พระเจา (ไมใชเจาลทธของศาสนาใดๆ)
ซอนดาบศกดสทธไว ดาบนมสองคมๆ หนงคอคมของวทยาการ ซงขณะนไดคน
พบสงใหมๆ เกดขนมาตลอด แตอกคมหนงคอคมของศาสนาทแทเปนคมทถก
ละเลย หากตองการใหโลกนมความสขตองชวยกนสรางใหคมทสอง (คมของ
ศาสนาทแท) ควบคมคมทหนง โลกทงใบจงจะมความสข เพราะคมทเปน
วทยาการนน บางอยางสามารถทำลายโลกลงไดในพรบตา หากมนษยไรเสยซง
คณธรรม โลกของเรากอาจหายไปจากระบบสรยะจกรวาลได
ขณะนทานคงไดยนโครงการหนงของเขตพนทการศกษากำลงนำสการ
ปฏบต คอโรงเรยนวถพทธ ซงเปนนโยบายของกระทรวงศกษาธการ โครงการ
โรงเรยนวถพทธกมการสอนเหมอนโรงเรยนทวไป แตใหมการนำหลกธรรม
คำสอนมาใชในการบรหารจดการ ใชธรรมในการอบรมบมเพาะตามหลกไตร
สกขาอยางมการบรณาการ ผเรยนไดเรยนรพฒนา การอย การกน การเหน
การฟง ใหเปนไปตามธรรมชาต
เมอโครงการนเกดขนใหมๆ ทำใหนกถงสมยเดกๆ หลกสตรกระทรวง
ศกษาธการ พ.ศ. 2503 จะมวชาหนาทพลเมอง วชาศลธรรมใหเรยนดวย นกถง
โรงเรยนสอนพทธศาสนาวนอาทตย ทกวนอาทตยจะมนกเรยนหลายคนไปเรยน
หนงสอทวดเปนภาพทตดตา เมอมการพฒนาหลกสตรปรบปรงหลกสตรหลาย
ครง วชาหนาทพลเมอง วชาศลธรรม กถกลดบทบาทลงไปแทรกในกลมวชา
แทรกในสาระการเรยนรตางๆ ทำใหความสนใจของผเรยนอาจรวมถงความ
สนใจของครผสอนลดลงไปดวย หากเราไมขาดตอนการเรยนวชาหนาทพลเมอง
วชาศลธรรม บานเมองเราคงไมมปญหามากมายอยางทเปนอย เมอมโรงเรยนวถ
พทธเกดขนจงเปนเรองทนายนด
บทความวถไทยวถพทธ ประสงคจะใหความเหนวาหากตองการให
สงคมมความสขเราคงตองชวยกนบรหารโครงการโรงเรยนวถพทธใหเกด
มรรคผลเพอตอยอดการอบรมสงสอนของคณพอคณแมทบาน สรางใหเดก
เกดความเชอมนใหไดวา การเรยนการสอน การปฏบตตามคำสอนของ
ศาสนาไมเชยไมครำคร ในทางตรงกนขามหากใครปฏบตตามจะนำมาซง
ความสมบรณของชวต ไปไหนมาไหนทำอะไรมแตคนชนชมและประสบผล
สำเรจ
โรงเรยนวถพทธ วถไทยวถพทธ เปาหมายคอ ความสงบสขของชวต
ครบ.
1�2 ตฆองรองปาว 1�3ณรงค ชนสาร
คายสมมาปฏบต
เยาวชน ประชาชน อาสาทำความดเพอแผนดน
ตงแตตนเดอนกมภาพนธ 2546 เปนตนมา สำนกงานสามญศกษา
จงหวด โรงเรยนมธยมศกษา กองทพภาค 2 คายสรศกดมนตร จงหวดอดรธาน
องคการบรหารสวนจงหวดนครพนม โดยการนำของทานผวาราชการจงหวด
ไดรวมมอกนจดอบรมเยาวชน คายสมมาปฏบต นกเรยน นกศกษา อาสา
ทำความดเพอแผนดน เปาหมายของการอบรมคอการปลกจตสำนกของเดกให
รจกการดแลตนเองประกอบกบการประกาศเอาจรงเอาจงของรฐบาลในการปราบ
ปรามสารเสพตดใหหมดไปจากผนแผนดนไทย ทำใหการอบรมในคายของเดก
ไดรบความสนใจจากผปกครองจำนวนมากเพราะคายกระจายไปทวจงหวด 11
โรงเรยน นกเรยนเขารวมโครงการนจำนวน 9,000 คน การเปดคายอบรม
ทานผวาฯ เดนทางไปเปดดวยตนเอง หากทานไปไมไดทานจะมอบใหรองผวาฯ
ปลดจงหวด ผอำนวยการสามญศกษาจงหวดไปแทน แตสำหรบวนปดนน นายก
องคการบรหารสวนจงหวดรบหนาทประธานพธปดทกรน ในฐานะผใหการ
สนบสนนงบประมาณจดคาย เมอสนสดการอบรมผใหญทกคนพดเสยงเดยวกน
วาทกคายประสบความสำเรจอยางดยง เพราะไดพระคณะวทยากรและนาย
ทหารยอดฝมอกำกบแตมคำถามทตามมา คอ ความยงยนของพฤตกรรมเดก
เจอหนาผปกครองทกทานปรารภวาอยากใหสำนกงานดำเนนการอยางตอเนอง
เอาใจใสฝกจนเปนนสย ซงผมเองไดนำเรองนหารอกบผบรหารโรงเรยนเพอ
กำหนดยทธศาสตรใหเกดความยงยนตอไปความจรงในเรองพฤตกรรมเดกน
เคยแสดงความคดเหนและเขยนสะทอนออกมาในหลายทหลายแหงวา เราตอง
ใชสามประสาน เปนไตรภาคชวยกนคอบานโรงเรยนและชมชน (รวมทงวดดวย)
ชวยกนประคบประคองใหเดก จะทอดธระใหเปนฝายใดฝายหนงไมไดอกแลว
เพราะปจจบนทงสามฝายมบทบาทและหนาทเปลยนแปลงไปมาก
บาน ภารกจของพอแมเขมงเกลยวหาเลยงปากเลยงทองเรงรบในการ
ประกอบอาชพ พอ-แมตองออกนอกบานหาเลยงครอบครว หลายครอบครวพอ
แมตองไปทำงานในเมองในตางจงหวด ทงเดกๆ ใหอยในความดแลของปยา
ตายาย ทำใหเดกขาดความอบอนวาเหวและมปญหาครอบครวตามมา
ชมชน-สงคม ขาดความพอดเสอมถอยในดานคณธรรมเหนแกตวเหนแก
ได สำนกตอสาธารณชนลดนอยลงเปดแหลงบนเทงแหลงอบายมขยวยใหวยรน
เขาไปมวสม บางแหงทเราเขาไปพบจดเสอผาใหเดกเปลยน มทเกบรองเทาให
ซอนมดชดผปกครองบางคนใชลกตนเองเปนผจำหนายสารเสพตดตงแต 3-4
ขวบ โดยเฉพาะตามแหลงเสอมโทรม ความจรงปญหาสารเสพตดในชมชน ชมชน
นนๆ แหละรดใครเสพใครจำหนาย แตการเอาหไปนาเอาตาไปไรตางคนตางอย
ตางเอาตวรอดทำใหปญหาหมกหมม ขผงเขาตารแตทอนซงใหญๆ กำลงจะทม
ตากลบมองไมเหน สงคมจงพอนเฟะมาก
โรงเรยน ปจจบนกลายเปนความหวงอนยงใหญและความหวงสดทาย
ของพอแม แตโรงเรยนในปจจบนกมปญหาในตนเอง เชน ครไมเพยงพอ ขาด
ประสทธภาพในการทำงาน ความเชอมนในตวครจากสงคมภายนอกลดลง
ขณะเดยวกนโรงเรยนกกลายเปนแหลงหวงดของหนวยงาน ตางนำโครงการ
ตางๆ เขาไปใหครทำ หนาทครกลายเปนเตยอมคอม หนาทจรงๆ ไมไดทำแต
กลบไปทำหนาทพเศษ
ตองยอมรบวา หนาทครในปจจบนนอกจากจะมากแลวยงเครยดดวย
โดยเฉพาะโรงเรยนทมครนอย ขณะนบางโรงเรยนมครตำกวาเกณฑประมาณ
สสบเปอรเซนต คาบสอนเฉลยประมาณ 33-35 คาบตอสปดาห (สปดาหหนง
ประมาณ 40 คาบเรยน) ทานลองตรองดวาครจะมเวลาเตรยมการสอนหรอไม
ครบางคนสอน 10 รายวชาขนไปตองทำสมดบนทกสบเลมคณดวยจำนวนหองท
สอน 10 หอง นกเรยนหองละ 40 คน ทานคดดวาครจะทำสมดบนทกนกเรยนกคน
นยงไมรวมงานพเศษทโรงเรยนมอบหมาย การทนกเรยนเพมปรมาณมากขนทก
วนกบการจำกดจำนวนขาราชการแบบเหมาจายโดยไมแยกแยะตามลกษณะ
อาชพ เดก-ผปกครอง กตองรบกรรมตอไป
บาน โรงเรยนและชมชนจงตองเปนสามประสานทจะรวมกนแกปญหา
อยากใหเดกออกจากบานไปโรงเรยนอยางมความสข พอ-แม ผปกครองดแล
ความเรยบรอยให โรงเรยนรบเดกเขาเรยนอยางมความอบอน ครและผบรหารไป
1�4 ตฆองรองปาว 1�5ณรงค ชนสาร
รบเดกทหนาประต กลาวทกทายถามไถสารทกขสกดบ มอบกจกรรมใหเดกทำ
กอนเขาเรยน เชน รดนำตนไม ทำความสะอาด เลนกฬา หรอจดกจกรรมท
เดกชอบใหทำ โรงเรยนใหเปนบานแหงทสองของเดก ชมชนคอยเปนหเปนตา
แทนโรงเรยนแทนพอแมผปกครองเหนเดกออกนอกโรงเรยนเตรดเตรไมกลบบาน
ไปแหลงมวสมแจงโรงเรยนแจงผปกครอง หากทำเชนนทายทสดเดกจะเดนตาม
กรอบทผใหญกำหนดเอง
ความเปลยนแปลงของสงคมอยางรวดเรวและความเสอมถอยคณธรรม
ของสงคมทำใหพฤตกรรมของเดกแปรเปลยนเกนความสามารถทฝายใดฝาย
หนงจะดแลเฉพาะจงตองรวมมอกนทำทงสามฝาย
คายสมมาปฏบต เยาวชน ประชาชน อาสาทำความดเพอแผนดน
เปนเพยงกจกรรมหนงทฝายรฐรวมมอกนพยายามปรบเปลยนพฤตกรรมของเดก
กจกรรมทจดมความเขมขนตามบทบาททวทยากรกำหนด วนสดทายของ
กจกรรม เดกทกคนยอมรบมความเปนหนงเดยว พรอมปรบเปลยนพฤตกรรม
ฝายจดไดรวมหารอวาหากเดกกลบบานกลบสสงคม พฤตกรรมเหลานจะยงยน
เพยงใดเพราะการสรางกระแสทางผปกครองและสงคมยงไมเกดขน ในสวนของ
โรงเรยนไดกำหนดงานขนในฝายขนมารบผดชอบโดยเฉพาะ เชอมประสานกบ
คณะวทยากร สรางผนำเยาวชนขนมาในลกษณะสมชชาเดกและเยาวชนเสยง
แหงอนาคต เชอมประสานกบโครงการ To Be Number One ของทลกระหมอม
อบลรตนฯ ทมสมาชกในจงหวดประมาณ 24,000 คน ทมการเคลอนไหว
กจกรรมอยางตอเนองเพอสรางคณลกษณะทพงประสงคใหเกดเปนนสยในตว
เดกอยางยงยนจงได
การเสรมสรางความดงามใหแกเดกนนตองอาศยพลงของทกฝาย
สงคมตองกนสงทไมดทงหลายไมใหทะลกเขาไปในโรงเรยนและพยายามกำจด
สงทไมดทงหลายใหหมดไปจากสงคม รวมมอกนสรางสงคมใหม (ความจรง
คอ สรางสงคมใหเหมอนอดต เหนอกเหนใจ เกอกล เอออาทรฯลฯ) เพอลกหลาน
สงคมในอนาคตจะเปน สงคม “ยคหน” ผมหมายถง หนกและจมสง
ลงเหวลกไปเรอยโอกาสจะลอยขนมายาก เพราะอะไรกจะแขงขนและแกง
แยงชงดชงเดนเพอความอยรอดทงหมด ความเปนพเปนนองลดลงไป ความ
เหนแกตวจะเขามาแทน ทายทสดกจะเหลอแตสงครามเพอตวก นากลว ครบ.
เสนทางมตรภาพ
ชมขาวทางสถานโทรทศน ฟงขาวทางวทย และอานหนงสอพมพจาก
สำนกตางๆ แลว หดหระอาใจกบขาวการซมโจมด การทำลายลางซงกนและกน
ของกลมและประเทศตางๆ ไมวา อสราเอล ปาเลสไตน อฟกานสถาน กลมประเทศ
ในอฟรกา เอเชย ใกลบานเราเปน อนโดนเซย ศรลงกา ตมอร ลวนแตเปนขาว
ทนาสยดสยองอยางยง โดยเฉพาะการทำลายฝายตรงกนขามดวยวธการระเบด
พลชพ (Carbomb) โดยไมเลอกเปาหมาย จงเปนอนตรายตอชวตและทรพยสน
ของผบรสทธเปนทสด
เราศกษาประวตศาสตรในสมยโบราณ ไทยจะรบพมากตองออกไปตง
คายนอกเมอง จะรบกนตองออกไปรบนอกคาย หากพายแพกหนเขาคาย
ทหารตามเชงเทนกปองกนคาย กอนรบมการเตรยมขดลอกคเมองปองกน ทหาร
นกรบจะเวนลกเลกเดกแดง สตร คนชรา ไมทำราย แตปจจบนพลกหนามอเปน
หลงมอ เปนการรบกบปศาจไมเหนตว มการทำลายลางทรนแรง โจมตแบบไม
เลอกเปาหมาย อาวธยทโธปกรณทนสมยไรเสยง ถกควบคมทศทางดวยเครอง
มอทแมนยำ อำนาจการทำลายสง มความเรวทรงประสทธภาพทงสน
จากขอมลสงครามระหวางกองกำลงทนำโดยสหรฐอเมรกากบอรก
เมอวนท 20 มนาคม 2546 นายทหารชนผใหญของไทย ประเมนเมอแรกเกด
สงครามนวา เฉพาะสหรฐประเทศเดยวไดสงกำลงทหารเขาไป 250,000 คน ม
กองเรอบรรทกเครองบนเขาทำการรบถง 5 กองเรอ ซงคาดวาเปาหมายการ
โจมตเปาไดไมตำกวา 3,000 เปาหมาย โดยใชจรวดและอาวธนำวถทมความ
แมนยำสงถงรอยละ 90 ในขณะทเมอครงสงครามอาวในป 2534 สหรฐใชอาวธ
แมนยำเพยงรอยละ 10 เทานน แตเมอสหรฐอเมรกาประกาศชยชนะเหนออรก
แลวกลบปรากฏวาทหารสหรฐอเมรกาและพนธมตรตายมากกวาในระหวางทำ
สงครามและเพมจำนวนขนทกวน ผชนะกำลงจะกลายเปนผแพและผแพกำลง
จะกลายเปนผชนะ การตอสในปจจบนจงไรรปแบบ ผลของสงครามบางประเทศ
1�� ตฆองรองปาว 1��ณรงค ชนสาร
เดกๆ เกดมาจนเปนหนมสาวไมรจกคำวาสนตภาพ แตมสงทเขามาแทนท
สนตภาพคอความกลวกบความเครยดแคนชงชง
ทประเทศระวนดา มประชากร 8 ลานคน รอยละ 90 เปนชาวฮต
รอยละ 9 เปนชาวตดซ หลงเครองบนประธานาธบดระวนดาตกเมอ ค.ศ. 1994
การประหตประหารกเกดขนกบชนกลมใหญและชนกลมนอยในประเทศ คาดกน
วาภายในไมกสปดาหมผคนลมตายไปแลวกวาสองแสนคน ทานลองอานความ
คดเหนของฆาตกรคนหนง เธอชอจเลยนา มดนควายา เปนหญงชาวฮต อาย
ประมาณ 35 ป รปกายทวมเลกนอย เปนมารดาของเดกๆ 6 คน ตวเธอเองพง
ฆาเดกไปสองคนเปนลกชายหญงของเพอนในหมบานทเธอรจกมาตงแตเลกแต
นอย ขณะนพวกนนถกมองวาเปนศตร มดนควายารวมกบพวกจงจบเดกทงสอง
คนตจนตายดวยไมอนใหญ เธอเลาวา “พวกเดกๆ ไมไดรองไหเพราะเขารจก
เรา พวกเขาเพยงแตทำตาโต พวกเราฆาเสยจนนบไมถวน” ในการสงหารใน
คราวนนมผคนในหมบานถกสงหารไปเปนรอย “มดนควายา มองวาทฆาเดกไป
นนถอเปนคณแกเดก เพราะพวกเขากลายเปนกำพราและจะตองเผชญทกขเขญ
ไปตลอดชวต เนองจากพอของพวกเขาถกฟนดวยพราจนตาย สวนแมกลากไป
ขมขนแลวฆาทง” มนชางโหดรายเสยจรงๆ การฆาฟน การทำลายลางชวตเกด
ขนเพราะเราคดวา เหนวาคนอนไมใชคนเหมอนเรา การใชความรนแรงจงเปน
เรองไมยาก การทประเทศมหาอำนาจใชคำวา “ประชาธปไตย” นำหนา ใชคำ
วา “เสรภาพ” ยแยงใหคนในชาตเออออหอหมกดวย เมอไมไดดงใจปรารถนา
การใชความรนแรงจงตามมา กรณอกวธเหนไดชดทสด การทำใหประเทศหรอ
คนในชาตแตกแยกมนจะปกครองงาย และกวาเจาของประเทศจะรทรพยากร
ตางๆ ถกขนกลบไปใชในประเทศของนกลาอาณานคมหมดแลว
ความขดแยงรนแรง ไมวาจะเกดจากสงครามแหงชนชน ยดชนชน
ตนเองเปนหลก สงครามศาสนายดศาสนาเปนหลก สงครามเผาพนธ
สงครามเชอชาต สงครามระหวางประเทศ ลทธนยม เรมจากอตนยมไปยงกลม
นยม ชาตนยม เชอชาตนยม ศาสนานยม ชนชนนยม ผไดรบเคราะหคอ
ประชาชน ใตบลลงกของผมอำนาจจงอดแนนไปดวยกองกระดกของมนษย
ดงกรณฮตเลอร-ยว หรอ ทงสงหารของเขมร เปนตน เมองไทยเรานนตงแตสมย
สโขทยเปนตนมา เรามการรบราฆาฟนกนเองบาง แตสวนใหญกรบกบพมา
ครงสดทายเมอกรงศรอยธยาแตกมาตงเมองหลวงใหมทกรงเทพฯ นน
สมเดจพระเจาตากสนมหาราชทรงพระปรชาสามารถรวบรวมคนไทยทแตกเปน
กกเปนเหลามารวมเปนหนงเดยวไดนนเปนพระคณอเนกอนนตสำหรบชนชาต
ไทย ไมเชนนนพวกเราไมรวาจะมแผนดนอยหรอไม บางทประเทศไทยหรอ
สยามอาจหายไปจากแผนทโลกกได
ยสเซอร อาราฟด ขอพนดนเพยงหยบมอเดยวเพอใหชนชาวปาเลสไตน
มทอย ไดยนไดฟงเกอบชวอายคนมากไมเคยประสบผลสำเรจ อสราเอลซงมา
แยงทของเขากลบมความชอบธรรมทจะได เพราะการขาวและมชาตมหาอำนาจหนน
หลง
เมอเดกๆ บานอยรมโขงไดฟงไดเหนการสรบระหวาง ลาวเหนอ-ลาวใต
เวยดนามเหนอ-เวยดนามใต ลวนแลวแตเกดขนเพราะการลาอาณานคมของ
ประเทศมหาอำนาจทงนน ทำใหประชาชนแยกออกเปนสองฟากฝงพลดทนาคา
ทอย ญาตพนองพลดพราก ประเทศเหลานกวาจะสลดแอกทคลองคออยออกได
ตองใชเวลารวมหนงรอยป หนงพนป
จงไมแปลกเลยทชนชาตใดๆ จะตงบคคลใดบคคลหนงเปนเทพเจา
เมอคนๆ นนรวมชาตบานเมองไดสำเรจ ผคนเปนปกแผน บานเมองรมเยน
เพราะคนทเดนอยบนเสนทางแหงสนตภาพนนเปนผททนทกขทรมานระกำ
ลำบากชวชวต บางคนไดเปนวรบรษเมอเขานอนในหลมฝงศพแลว
“ออกแรงเลาเรยนตามลงโฮผยงใหญ” นเปนขอความทเขยนบนแผน
ปายเตะตานกทองเทยวทเดนทางไปเยยมชมหมบานประวตศาสตร คอ บานเกด
บดาของ ลงโฮ ทบานแซน (ลางแซน) ตำบลกมเสยน อำเภอนามดาน จงหวด
เงหซาน
การเดนทางของคณะซงประกอบดวย ส.ส.ชวลต วชยสทธ นายก
เทศมนตร นายพศษฐ ปตพฒน พ.อ.(พเศษ) สกล พงษพชยวณช
ผบ.จ.ทบ.นพ. คณกระจาย เกตวฒนาวณชย ผม ณรงค ชณสาร และนาย
ชางจากกองชางเทศบาลเมองนครพนม ไดรบมอบหมายจาก ฯพณฯ พลเอก
ชวลต ยงใจยทธ รองนายกรฐมนตร ใหคณะเดนทางไปเตรยมงานเจรจาครง
สดทายกอนทคณะจากพพธภณฑโฮจมนหจะทำเอกสารบานจำลองมาจดแสดง
ณ หมบานมตรภาพไทย-เวยดนาม ทบานนาจอก ซง ฯพณฯ นายกรฐมนตรม
บญชาใหมการจดประชมคณะรฐมนตรรวมไทย-เวยดนามอยางไมเปนทางการใน
วนท 20-21 กมภาพนธ 2547 ความจรงคณะของเรานน ทานผวาราชการ
1�� ตฆองรองปาว 1��ณรงค ชนสาร
จงหวดจะเดนทางไปดวย แตทานมภารกจตองทำเรงดวนจงงดรวมคณะ ซงนา
เสยดายมาก แตทานกฝากพวกเราใหเจรจาความใหดทสด เพอมตรภาพและ
ความสงบสขของประชาชนตามแนวชายแดน
การเดนทางแมจะเปนเรองเรงดวน แทบจะบอกไดวาไปทำงานเพอบาน
เมองอยางเดยว พวกเราออกเดนทางจากนครพนมในเชาวนท 29 พฤศจกายน
2546 ขนเครองแอรเวยดนามเวลาเทยง ถง NOI BI เวลา 14.00 น. พรรคพวก
Mr.Chu Ductink รองผอำนวยการพพธภณฑโฮจมนหพรอมลาม ลงนาม
เหวยนหวน นำขนรถตฮนไดขนาดกลางเดนทางตอไปอก 300 กโลเมตรไปยง
เมองเงหอานเขาพกโรงแรมเฟองดง (Phuong Dong Hotel) ถงเวลา 23.00 น.
ไปถงกเขาหองพกเลยแทบไมมเวลาคยกน รแตเวลานดตอนเชาวาหกโมงทาน
อาหารเชา เจดโมงลอหมนออก ไปเยยมบานเกดของพอแมลงโฮ กอนรถยนต
เลยวเขาโรงแรมละลานตาดวยแสงไฟทประดบประดารปปนลงโฮ ซงทราบวาพง
นำมาตงและตบแตงเสรจใหมๆ เงหอานคงจะเปนเมองทองเทยวทมชอเสยงของ
เวยดนามในเรววนนเพราะเปนบานเกดของลงโฮดวย
ตนเชาวนท 30 พฤศจกายน 2546 ออกจากโรงแรมตามเวลานดหมาย
เพอไปเยยมบานลงโฮทงฝายพอและฝายแม ซงหางจากเงหอานประมาณ
40 กโลเมตร บานของพอ-แมลงโฮหางกนประมาณ 4-5 กโลเมตร ถนนเชอม
2 หมบานนเปนลาดยาง แตกแคบเพราะเปนถนนระหวางหมบานไปถงบาน
ฝายแมกอนคอบานหวงจ หนาบานตรงกนขามคนละฟากถนนเปนรานขายของ
ทระลกดวย เปนเวลาเชาอากาศหนาวและชนทำใหบรเวณดสะอาดสะอาน
เนองจากคณะของเราเดนทางไปเยยมชมกงไปเปนทางราชการจงไดรบการ
อำนวยความสะดวกเปนอยางด ชอบบานของฝายแมรวรอบดวยตนไผทางเขา
บานเปนประตเปดปดแบบยกขน สานดวยไมไผ เวลาเปดใชไมไผคำไวเชนกน
คนเขาไปชมกลอดประตเขาไปขางในมบานตดดน 2 หลง แบงเปนหองสภาพ
เหมอนบานพนองชาวญวนทมาอาศยในประเทศไทย หลงคามงจากและใบออย
หนาบานเปนแปลงปลกผก พชสวนครว อากาศทชนเยนทำใหพชเขยวงอกงาม
นารบประทาน ดๆ กเหมอนกบผดแลคอยปลกและเอาใจใสเพอใหนกทองเทยว
ไดชมบรรยากาศความเปนอยชาวญวนโบราณสมยลงโฮ หลงบานมอาคาร
สำหรบไหวบรรพบรษดวย เดนดทกหองหบเหนความเรยบงายในการอยอาศย
พนองนกทองเทยวชาวญวนเรมเขามาเยยมชมแลวรวมกนถายภาพเปนทระลก
บนทกภาพทตองการแลวรบเดนทางไปยงบานฝายพอของลงโฮ สองขางทางขาว
โพดกำลงออกฝก ถามลงนามวาขาวโพดนฉดสารฆาแมลงหรอไม ไดรบคำตอบ
วาฉดและมากดวย ไมนานนกกถงบานแซน (ลางแซน) ซงแปลวา ดอกบว
เปนบานฝายพอของลงโฮ ทนนมมคคเทศกสาวคอยอธบายอยแลว ชายคาบาน
คอนขางเตยตองกมศรษะเขาไปเชนเคย บานนพนเปนดนแขง มหองแบงเปน
สวนมหองไหวบรรพบรษ (คณพอของลงโฮ) มปายเนนภาษาจน แปลวา
“กษตรยมอบให” แสดงวาคณพอของลงโฮเปนผมความฉลาดและปรชาญาณ
เปนบคคลทไดรบการศกษาสงสดกวาคนในหมบานในสมยนน บานคณพอลงโฮ
2 หลงตดกนแบบตงฉาก มการขดไมเนอแขงเปนรางรนเชอม คศ. 1956 รฐบาล
ขอซอบานหลงนเพอมาทำเปนแหลงทองเทยว ลงโฮเคยอาศยอยบานหลงนเมอ
อายประมาณ 11-16 ปเทานน นอกนนกไปอยกบพอ คณแมของลงโฮถงแก
กรรมทเมองเว พสาวและพชายไมแตงงาน ลงโฮไดปรารภเกยวกบบานวา “บาน
เกดเปนทบชาสงสด คอบานเปนทบชา”
กอนเดนทางกลบไดซอสมดบนทก 1 เลม นายกเทศมนตรซอ VCD ได
1 แผน เกยวกบประวตลงโฮ เปดฟงหลายครงแมไมรความหมายกสอไดวา
ชาวเวยดนามคดอยางไรกบผนำตลอดกาลของเขา เนองจากมเวลานอยตองรบ
เดนทางกลบเพราะมนดการประชมทพพธภณฑเวลา 15.00 น. ทกรงฮานอย
เนองจากการเดนทางกลบเปนเวลากลางวน สองขางทางพนองชาว
เวยดนามกำลงทำการเกษตรดวยความขยนเปนบญตาไดเหนการใชววไถนา
เพราะไมเคยเหนมาหลายสบปแลว ลงนามลามผใจดกบรรยายไปเรอย สงสยก
ถามซ งอธบายไดชดเจนมากเพราะลงนามเกดท เมองไทย จงหวดเลย
จบการศกษาจากโรงเรยนเลยสโมสรวทยาลย กลบเวยดนามหลงสงคราม แก
กลบมาเยยมเมองเลยทกป โดยนงรถยนตมาเวยงจนทนขามหนองคายแลวไป
เลย อายแกก 50 ปแลว แตดแขงแรงมาก บานของพนองชาวเวยดนามสวนมาก
ทำดวยปน ระหวางบานบางแหงเปนรองนำ เหนเขานงใหอาหารเปด ป ปลา ด
มความสขอยอยางเรยบงายด ภเขาสวนใหญเขาหนปน บอกวาคนไทยไปลงทน
โรงงานปนซเมนตจำนวนมาก ภเขาเวาแหวง ทวทศนเหมอนชนบทบานเรา แต
ภเขาไมคอยมตนไม ภเขาบางลกกำลงฟนฟ ไมทปลกคอกฐนณรงคกำลงขนงาม
ด เดนทางใกลถงฮานอยอกประมาณ 40 กโลเมตร แวะรบประทานอาหาร ผม
ยดไขเจยวและผกเหมอนเดมอรอยครบ ถงพพธภณฑเวลา 15.00 น. พอด ทาน
1�0 ตฆองรองปาว 1�1ณรงค ชนสาร
ผอำนวยการพพธภณฑมาคอยตอนรบและเชญเขาหองประชมชน 3
ทานทตสมชย จรณะสมบรณ มารวมประชมดวย ขอสรปของการประชมคอ
สส.ชวลต วชยสทธ แจงวา นายกรฐมนตรไทยกำหนดวนประชมคณะรฐมนตร
รวมไทย-เวยดนามอยางไมเปนทางการขนในวนท 20-21 กมภาพนธ 2547 ทง
ประชมในไทยและเวยดนามจงจำเปนตองมการเตรยมการ ทางเวยดนามได
เสนอวาไดเตรยมพรอมทกอยางตามทตกลงเมอวนท 1 กนยายน 2546 ท
ประเทศไทยแจงวาคณะจะนำแบบบานจำลองพรอมอปกรณการแสดงมาจด
นทรรศการทบานนาจอกตงแตวนท 5 มกราคม 2547 เปนตนไป ใชเวลาอย
เมองไทยไมนอยกวา 20 วน และเตรยมการตอไปจนกวาจะมการประชมคณะ
รฐมนตรรวมไทย-เวยดนาม คยกนเพลนจนเกอบ 6 โมงเยน ตองขออนญาต
กลบทพกเพราะคณะเราบอกวาอยากชมการถายทอดฟตบอลคพเศษไทย-
เวยดนาม ในกฬาซเกมส เขาทพกโรงแรมฮานอยโฮเตลชมถายทอดฟตบอลใน
หองแตกยงไมจบเพราะตองลงมารบประทานอาหารเยนและคยกนเรองงานตอ
ชนลางของโรงแรม คยกนไปดวยรบประทานอาหารไปดวย สนกสนานดวย
มตรภาพจรงๆ ขณะทรบประทานอาหารอยนนมผแจงขาววาฟตบอลไทย-
เวยดนามเสมอกน 1 ตอ 1 ทกคนยนชนแกว บรรยากาศการเจรจาจงเปนมตร
อยางยงทำใหนกถงภาษตจนทผวาวทย ลมานนทวราไชย เคยพดตอนทำ
โครงการผวาพบนกเรยนวา “หนทางไมเดนจะรก ญาตมตรไมเยยมเยยน
(สงสรรค) จะหางเหน” ครบ รบประทานอาหารเสรจทกคนตนเตนเพราะเรา
อยากพบคนทรอคอยมานาน บรษรวมสมยกบลงโฮ.
เปดหมบานมตรภาพไทย-เวยดนาม
ภาษตจนกลาวไววา เดนทางหลายหมนลเรมตนจากกาวเลกกาวหนง
เสมอ การเดนทางบนเสนทางมตรภาพไทย-เวยดนามไมทราบวาเปนการเดนทาง
หลายหมนลหรอไมแตเสนทางนมปญหาอปสรรคมากมายเหลอเกน คณะทำงาน
ถกทบกนนวมทกคน บาดแผลแหวอะหวะเตมรางกาย ตองคอยแกปญหาและแก
ขอกลาวหาไมเวนแตละวน วนนวนท 21 กมภาพนธ 2547 แผลตามรางกายได
หายสนท เพราะวสยทศนของผนำประเทศยคใหมเปนวนประวตศาสตร “การ
เปดหมบานมตรภาพไทย-เวยดนาม ณ บานนาจอก จงหวดนครพนม ดวยผนำ
ทงสองประเทศไทย-เวยดนาม มตรภาพไดสมานแผลใหหายสนท”
สนทรพจนของ พ.ต.ท.ดร.ทกษณ ชนวตร นายกรฐมนตร ในพธเปด
ประชม ACD (Asia cooperation Dialogue) หรอการประชมปฐมฤกษความ
รวมมอเอเชย อำเภอชะอำ จงหวดเพชรบร วนท 19 มถนายน 2545 ตอนหนง
วา... ประเดนสำคญกคอ เราจะตองเพมพนทรพยสนและความสามารถทเราม
อย เพอทำใหเอเชยมความคลองตวและมพลวตรมากขน ประเดนสำคญกคอ
เอเชยจะตองนำเอาทรพยากร ผลตภณฑและบรการของเรามาชวยทำใหโลก
รงเรองขน ขอความนควรจะเปนหวใจของเราทกคน คอ เราจะเพมพน รวมพลง
และจดการรวมกนไดอยางไรกบทรพยากรตางๆ ทกษะตางๆ และวฒนธรรม
ตางๆ ของเรา เพอประโยชนสำหรบเอเชยและสำหรบสวนอนๆ ของโลกเรา
ทางเอเชยประสงคจะใชศกยภาพใหเตมทในกระแสโลกาภวตนและกระแส
เศรษฐกจของโลก กวาจะถงเวลาอนสมควรแลวทเอเชยจะมเวททเปดใหประเทศ
ตางๆ ในเอเชยมารวมกน และกำหนดมาตรการเสรมสรางความมนใจรวมกน
เพอรวมแกปญหาความยากจน ปญหาทรพยากรธรรมชาตและทรพยากรมนษย
และความกาวหนาทางเทคโนโลย หากเราประสงคจะใหเกดความมงคงทยงยน
ทวทวปเอเชย เรากจะตองไดรบความรวมมอทจะครอบคลมทวทวปเอเชย (Asia
Cooperation Dialogue) จงจะเปนสงทตอบสนองความตองการนนของชาว
เอเชย
ทานผอานครบ ความรวมมอจะเกดขนไดอยางไรหากเราไมใหความ
เปนมตรแกกน มความรกและความเขาใจกน ไปบานโนนไดกนปลา มาบานนได
กนขาว สงคมโลกยคใหมเปนสงคมแหงความเรว เปนสงคมแหงฐานความร
ชวตโดยทวไปในอนาคตจะเปลยนแปลงไปอยางรวดเรวจนหาใครเตรยมตวรบ
การเปลยนแปลงนไมทนจะตองสะดดลม ตนเหตสำคญของการเปลยนแปลงใน
อนาคตคอ การทสงคมตองพงและใชความรมากขนเปนลำดบ โดยเฉพาะความร
ทางดานวทยาศาสตรและเทคโนโลย ผทจะตองไดรบผลกระทบจากการ
เปลยนแปลงทรวดเรวไมเพยงแตเปนชมชนตางๆ เทานน แตเปนชมชน บรษท
รวมถงประเทศดวย ในหนงสอ “เมออนาคตไลลาคณ” ไดกลาวเกยวกบสหภาพ
โซเวยตวา สหภาพโซเวยตซงสญพนธไปแลวเคยเปนเชนนประเทศนเคยมงคง
ทสดและใหญทสดในโลก ในแงของทรพยากรธรรมชาต ไมเคยมประเทศไหนม
ทองคำ นำมน แรยเรเนยม และปาไมเทยบได (ระยะทางระหวางนวยอรกถง
1�2 ตฆองรองปาว 1�3ณรงค ชนสาร
มอสโคว ยงสนกวาระยะทางจากมอสโควไปยงชายฝงตะวนออกของรสเซยเอง
เสยอก) รฐบาลโซเวยตเชอวาอำนาจของอาณาจกรขนอยกบการใชทรพยากร
ธรรมชาต ประชาชนเปนแคเครองมอทรฐบาลใชและควบคม... ไมใชปจจยหลก
ในการสรางความมนคง นกวทยาศาสตร วศวกรและนกคณตศาสตรทมความ
สามารถตองทำงานในโครงการลบ ไมสามารถเดนทางไปไหนมาไหนหรอสอสาร
หรอใชความรของตนเองได การถายทอดบทความเปนผประกอบการ การ
สอสารเสรภาพ สหภาพโซเวยตเลยจนลงและจนลงจนกระทงลมละลายและลม
ละลาย ธงชาต... พรมแดน... และเพลงชาต... ของสหภาพโซเวยต... ไมมอกแลว
กลมประเทศอฟรกาทเราไดเหนภาพตามขาวโทรทศน เหนภาพเดก
ผอมโซ หนงหมกระดก แมลงวนตอมปาก ตอมตา กไมมแรงใชมอปด เพราะ
ความอดอยากหวโหย แตใตพนดนทเขานงอยนนประกอบไปดวยแรธาตทอดม
สมบรณ ผนำประเทศ ประชาชนของเขาไมมปญญานำทรพยากรเหลานนขนมา
ใชไดเพราะคนจนปญญา ประเทศทเจรญดวยเทคโนโลยกลบมาฉกฉวยเอา
ทรพยากรเขาไปบำรงบำเรอประชากรในประเทศของตนอยางอมหนำ และนำ
รายไดเขาประเทศจนรำรวยกรำรวยลนฟา ประเทศยากจนกดำดงใตกนทะเลลก
ความเอารดเอาเปรยบของมวลมนษยชาตจงไมเคยจบสน ประเภทปลาใหญกน
ปลาเลกอยางไรอยางนน หากทกประเทศยงแสวงหาเปาหมายอยางเปนเสน
ขนานกบประเทศเพอนบานขางเคยง ความพอเพยงไมม การแยงชงเกดขน
แนนอน จะกลายเปนสงครามโลกครงท 3 หรอเปลาไมอยากคาดเดา ดงนนการ
สรางความเขาใจอนดเพอสนตสขของมวลมนษยชาตจงตองเรงดำเนนการ
ในบทความอานแผนดนถนของเราของสจตต วงษเทศ ไดกลาวถงการ
สถาปนาความสมพนธระหวางไทยกบสหรฐอเมรกาวา พระบาทสมเดจ
พระจอมเกลาเจาอยหว ไดทรงมพระราชสาสน ลงวนท 14 กมภาพนธ 2403
ตอบรบเครองบรรณาการทประธานาธบด บคะนน (James Buchanan 1857-
1861) ไดสงมาถวาย ซงไดมาถงกรงเทพแลวพรอมสาสนฉบบนไดพระราชทาน
ดาบเหลก สายทำเลยนแบบดาบญปน มฝกเงนคมกาไหลทอง พรอมเครอง
ประดบทองคำหนงดาม พระบรมฉายาลกษณของพระองคเอง พระราชสาสนท
มชอเสยงมากคอฉบบททรงมถงประธานาธบด-บคะนน ในพระราชสาสนม
ขอความหนงวา ถาในทวปอเมรกาไดชางพงชางพลายนอยๆ หลายคไปปลอยไว
ในปาทมนำและหญาบรบรณอยในใตสรยายนเหนอใตทองกฤษเรยกวา “ตอเรยด
โทรน” แลวหามอยาใหผใดทำอนตรายเสยเลยงไวลองดจะด ถาวาอายดนและ
ลมซงในนนดเปนคณแกชางได กรงสยามเหนวา นานไปชางกจะสบพนธเปน
โขลงใหญ ฝงใหญในทวปเอเชย จนชาวทวปอเมรกาจะไดจบฝกหดใชสอยเปน
คณประโยชนแกบานเมอง เพราะชางเปนสตวใหญมกำลงจะไดบรรทกและเดน
ทางบกปารกชฏไปไดในเวลาทมประสงคไปในททางใหญทางรถ ทางเกวยนยงไม
ไดทำ...ผครองสยามจงจดชางพงชางพลายนอยๆ สงไปใหอยางละคสองค
พรอมพระราชสาสนฉบบนพระองคไดสงชางใหญหนงค ไปพระราชทาน
ประธานาธบดดวย บดนไดตงแสดงไวทสถาบนสมธโซเนยนในกรงวอชงตนเมอ
พระราชสาสนสองฉบบไปถงอเมรกานน เปนสมยประธานาธบดลนคอลน
เนองจากเกดสงครามกลางเมอง วนท 3 กมภาพนธ 2404 ปตอมา
ประธานาธบดลนคอลน ไดตอบพระราชสาสน รสกในพระมหากรณาทได
พระราชทานของทระลกไปให สงของเหลานนประธานาธบดจะนำไปเปนสมบต
ของชาต สำหรบการทจะเลยงชางในอเมรกานนยงเหนวาภมอากาศและสภาพ
อนๆของอเมรกายงไมอำนวย และการใชชางเปนพาหนะในการขนสงกไมจำเปน
เพราะวาเครองจกรไอนำทใชทงทางบกและทางนำกเปนเครองมอในการขนสงท
มประสทธภาพและดทสดของเราสำหรบการคาภายในประเทศ ดวยเหตนจงมได
มการสงชางไปแพรพนธในอเมรกาตามทพระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว
ตงพระทยไว
การแสวงหามตรประเทศอยแดนไกล ดงพระมหากรณาธคณของ
พระบาทสมเดจพระจอมเกลาเจาอยหว เราจงไดมมตรทดมาตลอด แตกบเพอน
บานใกลเคยงเรากลบใหความสำคญลำดบทายๆ
ครบ เปลยนหลงบานเปนหนาบาน หากไมออกทะเลเราจะคงไมคน
เจอทวปใหม ดงเขาวา.
1�4 ตฆองรองปาว 1�5ณรงค ชนสาร
หมบานมตรภาพไทย – เวยดนาม
บานนาจอก ตำบลหนองญาต อำเภอเมองนครพนม จงหวดนครพนม
ความเปนมา ฯพณฯ พลเอกชวลต ยงใจยทธ ไดใหนโยบายวาประเทศเพอนบานใน
ภมภาคอนโดจน ควรหาทางสถาปนาความสมพนธฉนทมตรใหเกดขน เพอ
พฒนาความผาสก ความรมเยน แกประชาชนทมบานอยใกลชดกน ให
ประชาชนไปมาหาสกนในฐานะญาตรวมสายโลหต นครพนมเปนดนแดน
ประวตศาสตร ผนำตลอดกาลของชาวเวยดนามเคยมาพำนกตามเสนทางแหง
สนตภาพ ณ บานนาจอก คอประธานาธบด โฮจมนห ฯพณฯ มอบเปนนโยบาย
ใหคณะรเรมทำงานศกษาประวตศาสตรความเปนมาเพอเปนแนวทางสบสานถกทอ
มตรภาพของไทยและเวยดนาม
กำเนดกองทนเครอขายวจยเพอการพฒนา (Fund for Research and Development) ดวยดำรของ ฯพณฯ พลเอกชวลต ยงใจยทธ นายชวลต วชยสทธ
สมาชกสภาผแทนราษฎรจงหวดนครพนม เขตเลอกตงท 1 (อดตนายอำเภอ
เมองนครพนม) นายคมสน บพศร อดตผอำนวยการโรงเรยนปยะมหาราชาลย
ผศ.ดร.อรรถ นนทจกร ผชวยอธการบดมหาวทยาลยมหาสารคาม วทยาเขต
นครพนม และนายณรงค ชณสาร ผอำนวยการสำนกงานเขตพนทการศกษา
นครพนม เขต 2 (อดตผอำนวยการโรงเรยนนครพนมวทยาคม) จงไดรวมกนตง
กองทนเครอขายวจยเพอการพฒนาขน เพอเขาศกษาในรปแบบองคกรภาค
เอกชน ทงน เพอความคลองตวในการทำงาน ไดเขาไปศกษาเชงประจกษทบาน
นายเตยว เหงยนวน ณ บานนาจอก พรอมทงศกษาขอมลทางดานประวตศาสตร
จงไดทราบวา ในระหวาง คศ.1928-1929 อดตประธานาธบด โฮจมนห ไดเดน
ทางมาพำนกทบานนาจอกจรง เพอแสวงหาความรวมมอกบกลมชนทม
อดมการณเพอสรางสนตภาพใหเกดขน ณ ประเทศเวยดนาม บานนาจอกเปน
ชมชนชาวเวยดนามทอพยพมาพกอาศยพงพระบรมโพธสมภารในระหวางสงคราม
อนโดจน ทกพนทในบานนาจอกและบรเวณใกลเคยงจงเปนเสนทางประวตศาสตร
ของทาน หมบานแหงนนาจะเปนชยภมเหมาะสมดวยเพราะสะดวกตอการเดน
ทางขามไปมา ในขณะทศกษาอยนนกองทนไดตดตอไปยงพพธภณฑโฮจมนห ท
ฮานอย โดย ผศ.ดร อรรถ นนทจกร ซงจบปรญญาเอกทางดานประวตศาสตร
จากมหาวทยาลยแหงชาตฮานอย เปนการภายใน มการแลกเปลยนเรยนรกนมา
ตลอด เจาหนาทจากพพธภณฑโฮจมนหทฮานอยไดเดนทางมาเปนแขกของ
กองทนหลายครง จนครงสดทายไดมบนทกความรวมมอระหวางศนยวฒนธรรม
จงหวดนครพนมกบพพธภณฑโฮจมนห เมอวนท 15 ธนวาคม 2542 ซงมราย
ละเอยดดงน
1. รวมมอกนศกษาคนควาและรวบรวมสงของ เครองมอเครองใชทม
ความเกยวของกบประวตศาสตรของประธานาธบดโฮจมนห ชวงทพำนกอย
บานนาจอก ตำบลหนองญาต อำเภอเมองนครพนม จงหวดนครพนม
2. แลกเปลยนคณะผแทนและผชำนาญระหวางกน
3. แลกเปลยนการศกษาและขอมลทเกยวของ
4. ประสานงานในการจดประชมทางวชาการ
การดำเนนงานทกขนตอนใหรายงานให ฯพณฯ พลเอกชวลต ยงใจยทธ
ทราบทกระยะ ซงฯพณฯ ไดใหคำปรกษาและสนบสนนทรพยสวนตวใหกองทน
ดำเนนการเสมอมา ทำใหการพฒนาบานนาจอกเปนหมบานมตรภาพไทย-
เวยดนามมความกาวหนาเปนลำดบ รวมทงไดรายงานใหฯพณฯนายกรฐมนตร
ไดรบทราบทกขนตอนจนไดรบเกยรตจาก ฯพณฯ พ.ต.ท.ดร.ทกษณ ชนวตร
นายกรฐมนตรแหงประเทศไทย และ ฯพณฯ นายกรฐมนตรสาธารณรฐ
สงคมนยมเวยดนามมารวมเปนประธานในพธเปดในวนท 21 กมภาพนธ 2547
การเดนทางมาเยยมหมบานมตรภาพไทย-เวยดนามของบคคลสำคญ
ตงแตมการจดตงกองทนเครอขายวจยเพอพฒนาไดเรมดำเนนโครงการ มบคคล
สำคญ ไดเดนทางมาตรวจเยยมและใหขอเสนอแนะในการทำงานดงน
1�� ตฆองรองปาว 1��ณรงค ชนสาร
1. บคคลสำคญจากประเทศไทย
1.1 ฯพณฯ พลเอกชวลต ยงใจยทธ อดตนายกรฐมนตร
1.2 ฯพณฯ อานนท ปนยารชน อดตนายกรฐมนตร
1.3 นายสมศกด เทพสทน อดตรฐมนตรประจำ
สำนกนายกรฐมนตร
2. บคคลสำคญจากสาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม
2.1 นายฟาน วนขาย นายกรฐมนตรเวยดนาม
(11 พฤษภาคม 2543)
2.2 นายเหวยน ดนมง รฐมนตรวาการกระทรวงตางประเทศ
เวยดนาม (15 กมภาพนธ 2542)
2.3 นายเล มง เฮอง อธบดกรมตำรวจเวยดนาม
2.4 นายซ ดค ตนห รองผอำนวยการพพธภณฑโอจมนห
2.5 นายบย ซวด เยด รองผวาการทองเทยวแหงเวยดนาม
นอกจากนยงมนกทองเทยว นกประวตศาสตร เดนทางมาเยยมชม
อยางไมขาดระยะตงแตเรมมโครงการหมบานมตรภาพไทย-เวยดนาม
เพอใหงานโครงการหมบานมตรภาพไทยเวยดนามมความชดเจนเปน
รปธรรม ฯพณฯ พลเอกชวลต ยงใจยทธ จงลงนามในคำสงรองนายกรฐมนตร
ท 4/2545 ลงวนท 14 พฤษภาคม 2545 เรองแตงตงคณะกรรมการประสาน
งานการจดทำโครงการหมบานมตรภาพไทย-เวยดนาม ณ บานนาจอก ตำบล
หนองญาต อำเภอเมองนครพนม จงหวดนครพนม ขน ประกอบดวย นาย
ชวลต วชยสทธ นายคมสน บพศร ผศ.ดร.อรรถ นนทจกร และนายณรงค
ชณสาร ทำหนาทประสานงานกบจงหวดนครพนม องคการปกครองสวนทองถน
ภาคเอกชนและสถานศกษาในจงหวดนครพนม เพอรวมจดทำโครงการฯ
ประสานงานกบกระทรวง ทบวง กรมและรฐวสาหกจทเกยวของ เพอสนบสนน
การจดทำโครงการฯ ประสานงานกบผแทนของสาธารณรฐสงคมนยมเวยดนาม
ในการรวมมอกนจดทำโครงการ และใหกรรมการสรปผลการดำเนนงาน ปญหา
อปสรรคและแนวทางแกไข แลวรายงานใหรองนายกรฐมนตรและรฐมนตรวาการ
กระทรวงกลาโหมในขณะนน (พลเอกชวลต ยงใจยทธ) ทราบเปนระยะ
การเดนทางไปศกษาดงาน วนท 25-31 มนาคม 2545 พพธภณฑโฮจมนห ทฮานอย ไดเชญคณะ
กรรมการกองทนเครอขายวจยเพอการพฒนา ซงประกอบดวย นายชวลต วชยสทธ
นายคมสน บพศร ผศ.ดร.อรรถ นนทจกร และนายณรงค ชณสาร เดนทาง
ไปสาธารณรฐสงคมนยมเวยดนามเปนแขกของพพธภณฑเพอแลกเปลยนความ
คดเหนตามบนทกความรวมมอ คณะเจาหนาทไดนำกรรมการบรหารกองทน
ศกษาดงานทงทพพธภณฑใหญทเมองฮานอยและเดนทางไปจงหวดกลาบง
อำเภอบกบอ ทางตอนเหนอของเวยดนาม หางจากเมองฮานอย ประมาณ 350
กโลเมตร ไปดพพธภณฑซงเปนจดเรมตนในการแสวงหาสนตภาพ และมแหลง
ทองเทยวเชงประวตศาสตร คณะไดเดนทางไปจนถงถำคอกบอ อนเปนทอาศย
หลบนอน ทพกผอน ทเขยนหนงสอของทานประธานาธบดโฮจมนห และไดนำ
แนวคดวธการมาจดทำหมบานมตรภาพไทย-เวยดนาม ณ บานนาจอก
เมอเดนทางกลบ ไดจดทำรายงานกราบเรยน ฯพณฯ พลเอกชวลต ยงใจยทธ
ทปรกษากองทน โดยสรปวา “พนองชาวเวยดนามดใจมากทกลมคนไทย
เลกๆ เดนทางดนดนไปจนถงดนแดนไกลสด ตดพรมแดนจน คอ จงหวด
กลาบง อนเปนดนแดนประวตศาสตรของชาวเวยดนามททานประธานาธบด
โฮจมนหเคยไปพำนกและแสวงหาสนตภาพ ชาวกลาบงทกคนจงอนรกษ
สถานทแหงนเอาไวอวดชาวโลกทกคนทไดเดนทางมาเยยมชมขอบคณคน
ไทยทจะพฒนาบานนาจอก หรอบานทชาวเวยดนามเรยกวา “บานใหม” เปน
หมบานมตรภาพไทย-เวยดนาม และทานส.ส.ชวลต วชยสทธ กลาวตอบวา
รสกดใจทไดมาเยอนอำเภอบกบอ จงหวดกลาบง ซงเปนสถานทตอสเอาชนะ
ศตร แมวาการเดนทางมาจะลำบากมากไกลแสนไกลแตกคมคาเหนอย
เพราะไดมาพบเหนสถานทจรง มาพบมตรผมนำใจงาม พวกเราจะพฒนาสง
ดๆ ทเรามอยรวมกนเพอฟนฟมตรภาพไทย-เวยดนาม”
ฯพณฯ พลเอกชวลต ยงใจยทธ ไดมอบหมายใหคณะจดทำโครงการ
เสนอขอสนบสนนงบประมาณในปงบประมาณ 2546 และไดรบการสนบสนน
จาก ฯพณฯ พ.ต.ท.ดร.ทกษน ชนวตร อนมตงบประมาณมาจำนวน 7.5 ลาน
บาท เพอจดทำใหศนยวจยขอมลในลกษณะศนยอนโดจน และเปนหมบาน
มตรภาพไทย-เวยดนาม ดงปรากฏ ฯ วนน
1�� ตฆองรองปาว 1��ณรงค ชนสาร
ภาพแหงอนาคตของหมบานมตรภาพไทย-เวยดนาม 1. ศนยอนโดจนศกษาแหงนจะดำเนนการตามพนธสญญาระหวาง
ศนยวฒนธรรมจงหวดนครพนมและพพธภณฑโฮจมนห
2. พฒนาเปนศนยขอมลระดบสากลเชอมโยงไปทวโลกใหเปนแหลง
ศกษาคนควาระหวางภมภาคแบบยงยนและภาดรภาพ
3. เปดหมบานนาจอกใหเปนแหลงทองเทยวเชงประวตศาสตร โดย
อาศยภมปญญาทองถนใหสงคมชวยเหลอตนเองไดและเปนชมชนแหงการเรยนร
เปนชมชนทเขมแขงสรางรายไดใหกบหมบาน
แมเราจะตางเชอชาต ตางภาษาตางวฒนธรรม แตเรากมหนงเดยวท
เปนสากล คอ รวมเกด แก เจบ ตาย มตรภาพไทย-เวยดนามจะเปนหนง
เดยวตลอดไป
บางตอนของบทความการเดนทางเพอสรางหมบานมตรภาพ
นาจอกหมบานมตรภาพไทย-เวยดนาม
“ถำแหงน เมอยสบปกอน พรรคไดมแนวคดชนำการตอสกบญปน
และฝายตะวนตก โดยชนำประชาชนทวประเทศลกขนทำการตอส เพอใหม
ประเทศเวยดนามในปจจบน” โฮจมนห 20/2/1961
ขอความทอางถงขางตน ปรากฏทถำคอกบอ (COC BO) ภเขาคาลมากซ
(NUI CAC MAC) อนเปนเทอกเขาทตดชายแดนเวยดนาม-จน และหากเดน
ทางขนเขาอกประมาณ 1 กโลเมตรจะถงหลกกโลเมตรท 108 อนเปนเสนทางท
ประธานาธบดโฮจมนหใชเดนทางกลบประเทศเวยดนามหลงจากไปเคลอนไหว
ทางการเมองทประเทศจนเมอ ค.ศ.1940 และมาปกหลกเคลอนไหวทางการ
เมองเพอรวมชาตเวยดนามและกระทำสำเรจเมอป ค.ศ.1945
ขอมลในการเขยนบทความตอไปน ไดจากการเดนทางไปเยยม
พพธภณฑโฮจมนห (The Museum Ho Chi Minh) ตามคำเชญของ
ผอำนวยการพพธภณฑซงไดเชญคณะกรรมการกองทนเครอขายวจยเพอการ
พฒนา (Fund for Research and Development Network : FRDN) เพอ
ประสานงานความรวมมอในการพฒนาแหลงประวตศาสตรเปนแหลงทองเทยว
คณะเดนทางประกอบดวยคณะกรรมการบรหารกองทนทกคนพรอมดวยคณะ
ถายทำสารคดโทรทศนเจาะโลกผานเลนสอก 2 คน รวมเดนทางดวย และเรม
เดนทางเมอวนท 25 มนาคม 2545 กลบประเทศไทย วนท 31 มนาคม 2545
เหตผลททางพพธภณฑไดเชญคณะกรรมการกองทนฯไปเยยมอยากจะเลาเพอ
ทบทวนความทรงจำใหทานผอานไดทราบ ดงน
กองทนเครอขายวจยเพอการพฒนาไดจดตงขน ดวยความรวมมอรวม
กนคดระหวางผมแนวคดเหนตรงกนโดยม ฯพณฯ พลเอกชวลต ยงใจยทธ เปน
ทปรกษา มวตถประสงคเพอตดอาวธทางปญญาใหกบประชาชน ใหประชาชน
ไดรวมกลม รวมคด รวมเรยนร คนหาทรพยากรในทองถน ใชภมปญญาใน
ทองถนแกไขปญหาชมชน รวมไปถงการสรางเครอขายแลกเปลยนเรยนรกบ
ชมชนตางๆ ตงแตระดบหมบาน ระดบประเทศและระหวางประเทศ เพอสราง
ความเปนญาตมตร ยงความศานตสขในทสด
การเขาไปรวมเรยนรกบชาวบานในชมชนตางๆ ทำใหไดรบทราบขอมล
ความรตางๆมากมาย บางทบางแหงเราสามารถเชอมโยงอะไรไดอยางกวาง
ขวาง เปนประโยชนอยางยงตอการพฒนาระดบภมภาค เชนทบานนาจอก
เปนตน
กองทนไดพยายามเคลอนไหวจดกจกรรมออกมาใหเปนรปธรรม เชน
การเชญทตจากประเทศตางๆมารวมในงานประเพณไหลเรอไฟ มารวมลงนาม
ประกาศนครพนม ทวทยาลยเกษตรและเทคโนโลย วา นครพนมคอแหลง
มรดกทางวฒนธรรม ประตสอนโดจน และเปนแหลงผลตขาวหอมมะลชน
เยยมของโลก ผศ.ดร.อรรถ นนทจกร ซงจบการศกษาจากมหาวทยาลยแหง
ชาตฮานอย ไดเชอมโยงไปยงพพธภณฑโฮจมนห เรองทประธานาธบดโฮจมนห
เคยมาพำนกทบานนาจอกในชวงสงครามกลางเมอง (ประมาณ ค.ศ.1928-
1929) เจาหนาทพพธภณฑไดเคยเดนทางมาดสถานทและรวมรวมขอมลหลาย
ครง จนครงสดทายกองทนฯ และศนยวฒนธรรมจงหวดนครพนม โดย
ผอ.คมสน บพศร ไดลงนามความรวมมอทางดานการศกษาวฒนธรรมและแลก
เปลยนความคดเหนในการพฒนาความสงบสขของประชาชนโดยไดรบการ
สนบสนนจาก ฯพณฯ พลเอกชวลต ยงใจยทธ ทงดานความคดและงบประมาณ
การพฒนาบานนาจอกเปนแหลงทองเทยวเชงประวตศาสตร จงมการพฒนามา
เปนลำดบ
1�0 ตฆองรองปาว 1�1ณรงค ชนสาร
เมอกลาวถงการพฒนาการทองเทยวเชงอนรกษ (Ecotourism) ใครขอ
บอกใหทราบถงการปรบปรงสถานทตางๆ ใหเปนแหลงทองเทยวเชงอนรกษ
ดงน
1. เกดผลกระทบนอยทสด (Less Impact)
2. จะตองไดความร (Interpretine Program)
3. ทองถนมสวนรวม (Local Participation)
4. ทองถนมผลประโยชน (Local Benefit)
คณะออกเดนทางโดยสายการบนฝรงเศส เวลา 14.00 น. ถงทาอากาศยาน
นอยใบ (Noi Bai) เวลาประมาณ 16.30 น. ผานกระบวนการเขาเมองแลว คณะ
ตอนรบจากพพธภณฑ คอ รองผอำนวยการพพธภณฑ คณ Chu Duc Tinh
คณ Pham Minh Navyet ลามซงเปนเจาหนาทสถานวทยแหงชาตฮานอย
พรอมคณะมารบ เนองจากเปนเวลาพลบคำชาวเวยดนามกำลงเดนทางกลบบาน
ทองถนนจงเตมไปดวยจกรยานยนตและจกรยาน ตนตาไปกบการขบขของเขา
ชนดมลนวาชน-ไมชน ทานผอำนวยการพพธภณฑรอตอนรบทสำนกงาน นำ
คณะไปรบประทานอาหารเยนซงเปนภตตาคารเลกๆ แตอาหารกอรอย ซงเนน
หนกไปทางผก ผลไม คณะเรากชอบดวย เราคยกนดวยความรก ความอบอน
และเอออาทร
กลบเขาทพกโรงแรม ตนขนมาตหาของวนรงขน ดวยเสยงปลกของนก
กระจบ นกกระจอก ตอนแรกนกวาอยทบาน เพราะเสยงรองของนกเปนเสยง
เดยวกน เงยหฟงชดๆ ปรากฏวาเปนเสยงนกกรงฮานอย แตเสยงของนกกแปลก
มความลำลกเหมอนจะบอกคณะเดนทางวา มตรภาพไมมพรมแดนและไรมายา
ลงโฮ ลงดาย และบานนาจอก วนท 30 พฤศจกายน 2546 เวลา 20.00 น. ณ HANOI HOTEL
ผอำนวยการพพธภณฑโฮจมนหไดนำลงดาย อาย 93 ป มาพบคณะจาก
ประเทศไทยเพอแลกเปลยนเรยนรเกยวกบลงโฮ ขณะพำนกอยทบานนาจอก
ประเทศไทย ลงดายแมจะอายมากแตสขภาพแขงแรงความจำดมากไดใหขอมล
ทนาสนใจ ดงน
ลงดายเกดทจงหวดนครพนม เมออาย 50 ป ไดเดนทางกลบไปยง
เวยดนามปจจบนอาย 93 ป ค.ศ 1927 ลงดายอายประมาณ 12-14 ป ไดพบกบ
ลงโฮทบานนาจอก การไดพบกบลงโฮไดพบเฉพาะเวลาเดนทางไปโรงเรยน
เทานนเพราะบานอยหางกนประมาณ 2-3 หลง ขณะนนลงโฮอายประมาณ 40 ป
จากขอมลบนทกของลงโฮเกยวกบการเดนทางไดบนทกวาประมาณ ค.ศ 1928-
1929 ไดเขามาพำนกทบานนาจอกซงเปนเวลาทใกลเคยงกน
บานทลงโฮพกอาศยเปนบานไมชนเดยวไมมใตถนเสาบานทรงเหลยม
หลงคามงไมแปน ฝาผนงเปนไมทงหมด ความสงหลงคาประมาณ 5 เมตร บาน
สวนหนาม 3 หอง สวนหลงม 2 หอง ใชเปนททำงาน หองกลางใชรบประทาน
อาหารและเปนหองครว
บานลงโฮปลกมะเฟอง 1 ตน นอกนนเปนตนมะพราว ขนน มมะพราว
3 ตนบรเวณหนาบาน มฉางขาวอยตรงกลางใหถนสง มบอนำและสระอยหลงบาน
ลงดายขณะพบลงโฮยงไมมครอบครว ลงเตยว เหงยนวน ยงไมเกด
ความเปนอยของลงโฮเขาทำงานตามปกตทำตวเหมอนชาวบานทวไป ไถนา
เกยวขาว หาปลาและทำงานการเมองไปดวย ลองเทยบอายลงโฮลงดายท
บานนาจอกดพบเปนขอมลทใกลเคยง ความเปนไปของลงโฮนาจะเปนอยางท
ลงดายบอกเลา
ลงดายมภรรยาทนครพนมและถงแกกรรมทน มลก 4 คน ลกชายถง
แกกรรมทนครพนม สวนลกสาวทงหมดเดนทางกลบเวยดนามพรอมลงดาย
ลงดายบอกวาทดนบรเวณบานลงเตยวขณะนเปนทสวนรวมใชในการ
ทำงานใตดนของลงโฮ กอนลงดายกลบเวยดนามไดฝากญาตพนองไวชวยดแล
ลงโฮ ไมไดอยประจำทบานนาจอกแตไปมาระหวาง นครพนม ทาแร
สกลนคร โดยใชเวลาเดนทางในเวลากลางคน กลางวนนอนพกผอนเพอ
เคลอนไหวทางการเมองและปองกนทางราชการไทยรดวย
ลงดายบอกวาจะกลบไปนครพนมเพอจดการเรองทดนหลงโครงการ
หมบานมตรภาพเรยบรอยแลว
ฉะนน ใครจะทำอะไร ปรบปรงอะไร ควรศกษาขอมลรอบดาน
เนองจากลงโฮเปนคนสำคญของโลก นกประวตศาสตรเขาคนควาเรองนมากกวา
เราและทำมานาน มฉะนน หากเขาตามรอยลงโฮมานครพนมจะกลายเปน
ประวตศาสตรหนาใหมทไมเคยมในสาระบบ.
1�2 ตฆองรองปาว 1�3ณรงค ชนสาร
สดยอดสวม
เมอวนท 5 กนยายน 2548 สำนกงานเขตพนทการศกษานครพนม
เขต 1 ไดเชญ ครสลา คณวฒ ครคนเกงนกประพนธเพลงชอดงมาเปนแขก
พเศษในการประชมผบรหารสถานศกษา บรรยากาศการประชมวนนนยงคงตด
ตรงใจผบรหารสถานศกษาทกทานและยงมการเรยกรองใหสำนกงานไดดำเนน
การประชมเชนวนท 5 กนยายน ไปอยางตอเนอง เพราะจะไดจดประกายความ
คด หรอใสเชอหากวาเชอไฟกำลงจะหมดไป ฟงครสลา คณวฒ วนนน ได
ขอคดอะไรมากมาย เพราะความทอาชพเดมพนเพการดำเนนชวตตามประสา
เดกบานนอกหรอคนบานนอกดวยกน มนสอดคลองกบชวตจรงของผเขาประชม
เขาไดสรปขอคดในการทำงานทกอใหเกดความคดรเรมสรางสรรควา นกบรหาร
ตองสรางบรรยากาศทด มเวทใหแสดง เสรมแรงบางโอกาส อยาเครงครดจน
เกนไป ความเขาใจคอยาวเศษ หรอแมแตการประพนธเพลงเขามหลกการ
เขยนทนาสนใจอยางยงซง ผมไดนำมาประพนธเปนกลอนใหจำงายๆ ดงน
ใหโดนใจ ใหคมชด ประหยดถอย ไมเลอนลอย ไปตามลม ใหจมดง ใหแนบแนน เกาะแกนใจ ไดพกพง ทงชายหญง ฟงแลวให คลายหมนมว เตมชวต พชตใจ มใหถอย เตมความหวง ยงรอคอย ประรอยรว สรางพลง เพอหยงใจ มใหกลว ละความชว สรางกรรมด มคณธรรม ขอหนมนอย ชาวอสาน ผหาญกลา ปลกประชา ทวถนไทย ใจชนฉำ ไปประกาศ ความเกงกลา ทาคนทำ ใหลกหลาน ไดดมดำ คำรอยกรอง
วธคดของ ครสลา คณวฒ ในวนนนผมไดนำมาคดตอและคดวา
อะไรงายทสดทจะทำและเมอทำแลวเกดประโยชนแกผมสวนไดเสยมากทสด
เขตพนทมเวทใหผบรหารแสดงคอ สถานศกษามบรรยากาศทดในการทำงานคอ
อสระทางความคดไมเครงครด ออกเยยมเยอนเพอเสรมแรงบางโอกาส และงาน
ทงหลายทตองการเหนนนไมเสแสรงออกมาทงแนวคดและความจรงใจ โครงการ
สดยอดสวมจงเกดขน เปาหมายของโครงการนจงไมไดอยทเงนรางวลอนนอยนด
แตอยทสขภาพกายและจตของทกคนในสถานศกษา โดยเฉพาะเดกนกเรยน
งานประกวดสดยอดสวมในสถานศกษานน เปดฟาใหผบรหารไดนำ
เสนอแนวปฏบตทเปนมรรคผลจบตองไดโดยการมสวนรวมของครอาจารย สงท
เราเนนคอ
ความสะดวกและการใหบรการ เชน อาคาร พน ผนง อยในสภาพท
มนคงแขงแรง พนสะอาด-แหง พนอยในระนาบเดยวกน หากตางระดบควรม
เครองหมายบอก
ระบบระบายอากาศบรเวณภายในระบายอากาศไดด มสมนไพรตาม
โครงงานของเดกปรบกลน
นำใช มนำใชสะอาด มถงรองนำเพยงพอ
แสงสวาง มแสงสวาง มองเหนทงภายในและภายนอก มชองสองแสง
จากหลงคาหรอบลอกแกว เพมแสงสวางในเวลากลางวน
การกำจดขยะมลฝอย มถงสะอาดรองรบ ไมรวซม มฝาปด มอางลาง
มอทสะอาด มกอกนำ อางตงอยในเคานเตอรทมนคง มสบลางมอ หรอนำยา
ลางมอททำจากโครงงานของเดก
หองสวม ไมมคราบสกปรก คราบนำ มภาชนะเกบกกนำ พนหองนำม
ความลาดเอยงนำไมขง
ประตสภาพด มทจบเปดปด ลอคดานใน มทอกาซระบายจากบอเกรอะ
สวมคนพการ (หากม) ควรมเครองหมายบอก
ทปสสวะ ทำดวยวสดทเรยบงาย ออกแบบปองกนการเปอนและกลน
สภาพทไมมคราบสกปรก
การจดการนำเสยและสงปฏกล รางและทอระบายนำในอาคารใชไดด
นำเสยสงปฏกลไมสงกลนเหมน
1�4 ตฆองรองปาว 1�5ณรงค ชนสาร
จดใหมเจาหนาททำความสะอาดประจำ มการใชเครองปองกนอนตราย
เวลาทำงาน มอปกรณเครองมอทำความสะอาด
ความสวยงามและความปลอดภย มปายหองนำชาย/หญง ทมองเหนได
ชด ตบแตงบรเวณดานหนาสวยงาม บรเวณทตงไมอยในทลบตา และมผดแลประจำ
การประชาสมพนธ มการตดสตกเกอรชวยประชาสมพนธ เชน โปรด
ชวยกนรกษาความสะอาด ปดนำทกครงหลงใช มปายหามสบบหรหนาหองสขา
การบรหารและการจดการ โรงเรยนมปายเนนความสะอาดถก
สขลกษณะของสขา นกเรยนชวยดำเนนการมการรบฟงความคดเหนผใช และม
การตรวจประเมนผลของผทำความสะอาด
เกณฑท เขตพนทจดทำขนผสมผสานกนกบเกณฑของกระทรวง
สาธารณสข ซงคณะทำงานประเมนแลววาโรงเรยนทำไดแมวาจะเปนโครงการ
เหมอนเรงดวน แตจากการออกพบปะเยยมเยอนโรงเรยน คำตอบทนาชนใจจาก
คร คอ “รอยางนทำตงนานแลว” เพราะเดกและครมความสข เมอเขาไปใช
หองนำสมกบชอทวาหองสขา
ผมคดโครงการนขนมาใหหวนคำนงถง ดร.โกวท วรพพฒน อดตปลด
กระทรวงศกษาธการเมอสมยทานดำรงตำแหนงอธบดกรมสามญศกษา ทานได
ประกาศทศทางการจดการศกษาของกรมสามญศกษาไว เพอแสดงจดยนของ
ทานบนพนฐานความเชอ 4 ประการ คอ
1. นกเรยนเปนหวใจของการจดการศกษา
2. บรรยากาศและสงแวดลอมทดของโรงเรยน จะมสวนในการเสรม
สรางความคด จตใจและคณธรรมตางๆ อนพงประสงคไดเพราะครในโรงเรยนม
2 ประเภทใหญๆ คอครพดไดและครพดไมได
3. โรงเรยนทดจะตองไมแปลกแยกจากชมชน
4. การรวมคด รวมใหคำปรกษาแนะนำ ยนยนความถกตองและใหการ
สนบสนนทงในดานความคดและทรพยากร และชวยเผยแพรผลงานจะทำใหผ
บรหารในโรงเรยน ครอาจารย และนกเรยนมขวญและกำลงใจทจะปฏบตงานให
มประสทธภาพสงขน
คนทเปนนกคดยอมไมผกขาดความคดหรอตกรอบความคดใหผอน
ปฏบตตามเทานน แตจะมความคดนำทคมคายกระตนใหแตละคนเกด
ยทธศาสตรความคดทหลากหลาย ทาทายใหเกดการสานตอและเตมแตง
ความคดใหมความแยบยลยงขน
ปลายทางโครงการสดยอดสวม คอ สนบสนนวสยทศนของจงหวดท
วา “เมองนาอยคสมพนธอนโดจน” และเมอสนสดโครงการโรงเรยนไดรบโล
จากกระทรวงสาธารณสขประมาณ 150 แหง และโครงการไดดำเนนการมา
อยางตอเนองและยงยนมาและกำลงขยายผลตอไป.
1�� ตฆองรองปาว 1��ณรงค ชนสาร
นครพนมวทยาคมชมชนคนรกปา
ปาคอชวตของหน ฉนรกตนไม
ปาไมใหรมเงาแกหน เราอยากรดนำใจใหนายโตไวๆ
ปาคอลมหายใจของฉน ตนไมมชวตโปรดยงคดกอนทำลาย
ตนไมเปนเสมอนชวต ตนไมบนดาลทกสงใหฉน
รกชวตอยาคดทำลายปา
ถาทานรกเราเราจะใหรมเงาแกทาน คนความเปนธรรมใหกบธรรมชาต
ปลกตนไมคนละตนเพอเรยกฝนกลบนครพนม
ความคด ขอเตอนใจ แนวคดทกลนกรองมาจาก คณะครอาจารย
นกเรยน โรงเรยนนครพนมวทยาคมเกยวกบปา ลวนแสดงใหเหนถงความผกพน
ความรกทมตอปา ตอธรรมชาตและสงแวดลอม เราในฐานะทเปนสวนหนงของ
สงคมเราสำนกอยตลอดเวลาวา เรามหนาทชวยเหลอสงคม แกปญหาของ
สงคมตามความสามารถทเราจะกระทำได เนองจากปญหามลภาวะเปนปญหา
สวนรวมททกคนตองไดรบผลกระทบ โดยเฉพาะมลภาวะดานอากาศเปนพษ
เพราะทกคนตองสดอากาศหายใจ การใชยวดยานพาหนะจำนวนมากขน การ
ทำลายสงแวดลอมโดยเฉพาะปามากขน ทำใหปาซงเปนปอดโดยธรรมชาตไม
เพยงพอทจะกลนกรองสารพษใหกบสรรพสตวทงหลาย
โรงเรยนนครพนมวทยาคมมพนท เหลอบางสวนทกนไวเปนสนาม
ยงสามารถปลกปาใหเปนรมเงาแกเดกและนกเรยนได ปาผนนอยๆ แหงนจงเกด
ขนทโรงเรยนของเรา ซงการปลกปาผนนสอดคลองกบนโยบายของรฐบาล
กระทรวงศกษาธการและกรมสามญศกษา ทตองการใหหนวยงานทมพนทวาง
ปลกปาโรงเรยนจงไดดำเนนการปลกปาตาม โครงการปารกนำ 12 สงหา เทด
72 ชนษา ผนวกกบโครงการ ปลกปาภมรกษ ขน ดำเนนงานมาตงแต
พ.ศ. 2540 และทำพธถวายปาแดในหลวงเมอวนท 10 ธนวาคม พ.ศ. 2542
โดย ฯพณฯพลเอก ชวลต ยงใจยทธ เปนประธานในพธ
ประชาคมนครพนมวทยาคมหวงวา ปาผนนอยๆ ผนน ตนไมทกตนจะ
ไดเตบโตในอนาคตเปนทใหรมเงาแกเดกนกเรยนและชมชนทเขามาใชบรการ
เปนแหลงศกษาหาความรเรยนรกบตนไม ปา หาความหลากหลายดานชวภาพ
รจกไมทมคณคาหายากในปจจบน และเราหวงใหปาผนนเปนปาชมชนเพอ
พอหลวงของเราในทสด
รอยความรก รอยความด ศกดศรคน กลายเปนตน ไมสงงาม ยามถวล เรยกฟาฝน ทฉำชน คนสดน สายนำรน สนความทกข สขเปรมปรด ตอเพาะพนธ วรรณกรรม ยงฉำชน หลบจากตน ชนแตสข ทกวถ กจกรรม เปยมเมตตา กอรปปราน คายแหงน สรางชวต จตสมบรณ ยงนบวน จะถกทอ กองานเพม เพราะรเรม ดวยจตมน มพลนสญ คายนครพนม จะเจดจา แจมจำรญ ดวยเกอกล จากกองทน หนนพวกเรา ขอใหคาย สวสด ศรสวสด เจดจรส จตแจมใส ไมอบเฉา ขอใหคาย เปนพนอง พองพวกเรา ลมวนเกา สรางวนใหม ใจมนคง.
1�� ตฆองรองปาว 1��ณรงค ชนสาร
ปากบนครพนมวทยาคม
เมอเดอนเมษายน 2540 โรงเรยนไดปลกปาตามโครงการปารกนำ
12 สงหาเทด 72 พระชนษามหาราช จากนนไดมอบหมายใหนกเรยนดแลคนละ
ตนและวนท 10 ธนวาคม 2542 โรงเรยนไดทำพธถวายตนไมแดในหลวง
เราไมอยากเชอวาเพยง 2 ป ตนไมจะเจรญเตบโตรวดเรวอยางไมคาด
คดถงเพยงน วนท 24 ตลาคม 2543 เปดเรยนภาคเรยนท 2 ผอำนวยการ
โรงเรยนไดตงคำถามกบนกเรยนวา ทำไมผอ.จงรกตนไม มนกเรยนทกระดบ
ตอบมา 146 คน โดยโรงเรยนตงรางวลไววา นกเรยนทตอบดทสดจะจดรถยนต
ไปทศนศกษาแหลงไดโนเสารทภกมขาว อำเภอสหสขนธ จงหวดกาฬสนธ
ผมนงอานและคดผลงานนกเรยนดวยตนเอง นกเรยนทกคนตอบไดด
มาก ทคดวาตอบดทสดนนคอ มความลำลกกวานกเรยนคนอน อานความเหน
ผใหญมานานอานความเหนเดกบาง ลกหลานทานเขาคดอยางไร
หนคดวาการท ผอ.รกตนไมนนกเหมอนกบผอ.รกลกหลานของตนและ
เหมอนกบรกนกเรยนทกคนทอยใน ร.ร.แหงน เพราะตนไมใหความรมเงารมรน
แกลกของผอ. ตนไมมประโยชนอยางมหาศาล ชวยลดมลพษชวยบงแดดเวลา
รอน ตนไมทำใหโลกเปนสเขยวและตนไมกเหมอนกบลกของผอ. ตนไมตองการ
ความรกความเอาใจใสเหมอนลกของผอ.ในร.ร.ทกคน เมอเราใหความรกกบ
ตนไม ตนไมกจะตอบแทนทกคนในโรงเรยน ซงเปนการตอบแทนทยงใหญไมร
จะหาคำมาบรรยายยงไง ตนไมไมไดใหแครมเงาเทานน ใหอากาศบรสทธเอาไว
ใหเราหายใจ เมอผอ.เหนตนไมมความสขและลกของผอ.ในโรงเรยนกจะมความ
สขไปดวย และหนคดวาผอ.กคงมความสขไปดวยเชนกน
น.ส.ศรรกษ ผางด ม.4/3
เพราะผอ.ตองการใหตนไมเปนรมเงาใหนร.ทผอ.รกและเปนหวง
ผอ.ตองการใหไมทโรงเรยนเปนบานทใหความรมเยนแกเราทกๆ คน ถาตนไม
ถกทำลายกเหมอนบานทพวกเรารวมกนสรางตองไดรบความเดอนรอนตางๆ ท
ตามมา เราและผอ.ไมตองการใหเหตการณเชนนเกดขน ดงนนผอ.จงรกตนไม
และดฉนกรกตนไม
น.ส.ชลธ คหาทอง ม.4/2
ทอาจเปนสาเหตหนงททำใหทกคนสงสย แตตามความคดของขาพเจา
การปลกตนไมเปนการรณรงคใหพนทปาเปนสเขยวและจะใหรมเงาและทรมเยน
และเพอความสวยงามจงเปนเหตทผอ.ถงชอบตนไม การปลกตนไมทำใหเราไม
เครยดเปนการผอนคลายหรอเปนงานอดเรกอยางหนง ดกวาไปมวเมาสงเสพยตด
ด.ช.มงคลชย สรย ม.1/2
เพราะตนไมทำใหชวตจตใจสดชนเพราะคลายเครยดเมอไดอยกบส
เขยวขจของตนไมนานาชนด ตนไมจงเปนพลงใจอยางหนงททำใหทาน
ผอ.ทำงานอยางมประสทธภาพ
ด.ญ.ศโรรตน วเศษไชย ม.1/7
เพราะตนไมใหรมเงาและฝนตกตามฤดกาล เพราะวาผอ.มความรกใน
ตนไม เพราะผอ.เปนผรเรมปลกตนไมเพอใหเปนรมเงาทเขาแถวตอนเชา
ทำใหนกเรยนมความตงใจในการฟงขาวตางๆ และมสมาธไมทำใหเบอหนายใน
การเขาแถวตอนเชา จงทำใหผอ.รกตนไมมากและสะดวกสบายและยงปลก
ตนไมเทดพระเกยรตในวนครบรอบ 7 พรรษา ทกคนจะปลกตนไมในวนท 5
ธนวาคมทกป
ด.ช.อาทตย ศรสวสด ม.1/8
200 ตฆองรองปาว 201ณรงค ชนสาร
กเพราะผอ.เปนคนทรกธรรมชาต รกความสงบ ชอบทจะอยกบ
ธรรมชาต ชอบการปลกตนไม ชอบการแตงสวน ผอ.เปนคนทรกความสะอาด
ชอบความเปนระเบยบ ตลอดเวลาทผานมาดฉนรสกเหนผอ.มาตงแตแรก เหน
ผอ.ไมกเดนสำรวจ ไมกถบจกรยานสำรวจตรวจตราดตนไม ตบแตงตนไมให
สวยงามตลอดเวลา ทานผอ.เปนทานอาจารยทด คอชอบอยกบธรรมชาต ได
เหนธรรมชาตสวยงามแลวทานกมความสข
น.ส.สมตรา ระดาพงษ ม.4/3
เพราะ ตนไมเปรยบดงพอแมของมนษยทคอยปกปองและใหความ
รมเยนแกมนษย “ตนไมไมเคยลมมนษยใหคณประโยชนแกมนษย มนษยเทานน
ทคอยลมตนไมและประโยชนของมนอยางชา”
น.ส.จทารตน รงเรอง ม.4/1
เพราะ ผอ.ทานเปนผมองกาลไกล ทานรวาตนไมมความสำคญตอชวต
การเปนอย เปนองคประกอบสำคญในวงจรชวตของสตวรวมถงมนษยดวย
เพราะตนไมใหคณประโยชนมากมายและทานกรวามนษยจะดำรงชวตอยไดดวย
ความผาสกกตองอยรวมกบตนไม มนษย สตวโลกทงหลายจะอยไดกดวยตนไม
เหมอนกน
นายเกรยงไกร พรมศรธรรม ม.4/1
เพราะวา ผอ.เกดจากความอดมสมบรณของปาและตนไม และใน
ปจจบนปาไมประเทศไทยกลดนอยลง ทานผอ.กคงอยากใหมปาดงเดม
น.ส.อษณย พอบตรด ม.4/1
เพราะ ผอ.หวงใยในสขภาพของเราทกคน ผอ.จงทำใหบานหลงทสอง
ของทกคนเตมไปดวยตนไมเพออากาศทเยนสบาย เพอรมเงาของตนไมทแตกกง
กานสาขาจะชวยใหลกๆ ของผอ.มอากาศสดชนและฝนกตกตองตามฤดกาล
เพราะอาชพสวนใหญของชาวนครพนมคอ เกษตรกรรม ในสมยผอ.ยงเดก
ผอ.มองไปทางไหนกมแตตนไมแตในปจจบนตนไมมนอยมาก ผอ.จงอยากให
ตนไมกลบมาเขยวชอมเหมอนในอดตเพราะ ผอ.อยากใหพวกเราทกคนไดสมผส
กบสงทผอ.สมผสมาแลวในอดต
นายธนากร เดชบาล ม.4/2
นเปนความคดเหนบางสวนของเดกจำนวน 59 คน ทคดมาจากทงหมด
ทตอบคำถาม อานความคดเหนของเดกแลวทำใหผมระลกถง ทานโกวท วรพพฒน
อดตปลดกระทรวงศกษาธการ ในสมยททานดำรงตำแหนงอธบดกรมสามญ
ศกษา ทานไดใหแนวคดความเชอในการจดการศกษา อย 4 ประการ หนงใน
จำนวนนนคอ การจดบรรยากาศและสงแวดลอมในสถานศกษาทานมอบให
โรงเรยนตางๆ จดบรรยากาศและสงแวดลอมใหเอออำนวยตอการเรยนของเดก
ภาษาสมยใหมคอ แหลงเรยนรในสถานศกษานนเอง ทานกำชบวาบรรยากาศ
และสงแวดลอมในสถานศกษาจะชวยกลอมเกลาอบรมบมเพาะนสยใจคอของ
เดกใหเปนผมความรก ความเมตตา ความโอบออมอารตอเพอนนกเรยน ความ
เออเฟอเผอแผตอบรรดาสงมชวตทงหลาย บรรยากาศและสงแวดลอมจะสอน
แทนครแตจะเปน ครทพดไมไดเพราะตวอยางทดยงกวาคำสอน ความคดเหน
ทหลากหลายของนกเรยนคงเปนเครองยนยนในการจดการเรยนการสอน
เปนอยางด ความคดทงหลายมาจากใจจรงของเดกทไมมมายาจะเปนเครอง
เตอนใจเราใหหนมาสนใจเดก เขาใจเดก ใหความอบอนเดกทำงานเพอเดก
มากขน
โบราณสอนไววากอนลงจากบานแมจงจกทกเรากตองฟง.
202 ตฆองรองปาว 203ณรงค ชนสาร
รก ผอ.เพราะ…
ชวตการเปนผบรหารโรงเรยนของผมนนเรมตนตงแต ครใหญ
อาจารยใหญและผอำนวยการโรงเรยนตามลำดบ จากโรงเรยนระดบตำบล
ระดบอำเภอและระดบจงหวด โดยไมมการกระโดดขาม การบรหารบางโรงเรยน
ไดรบรางวลพระราชทาน บางโรงเรยนผมไดรบคดเลอกเปนผบรหารดเดนระดบ
เขตการศกษา ไดรบเขมครสดด ไดรบแตงตงเปนผตรวจราชการกรมประจำเขต
การศกษา หลายโรงเรยนกหลากหลายประสบการณ ภารกจทผมเนนเปนพเศษ
คอ การดแลนกเรยนเอาใจใสเดก รบรเดกทกคนตงแตหนาประตจนถงหองเรยน
และจากหองเรยนถงหนาประตกอนกลบบาน โดยการบรหารทยดนกเรยนเปน
สำคญ ทกเชาบรเวณหนาเสาธงจะคยกบเดกวนละ ๒-๓ นาท สงทไดรบจาก
เดกคอความรกความผกพนจากแววตาและความคดอานอยางซอๆ สงเหลาน
เปนพลงขบเคลอนใหมพลงใจในการทำงานแตละวน การสอสารโดยตรงกบเดก
ทำใหรบรอะไรหลายอยาง รก ผอ.เพราะ…… ของนกเรยนโรงเรยนนครพนม
วทยาคม คอตวอยาง
ทำไมจงรก ผอ. เพราะผอ. รกนกเรยนของทานทกคนเปรยบเสมอน
ลกของทาน ทานทำงานทเหนวามนเปนประโยชนตอลกหลานของทานทกคน ก
เหมอนกนกบตนไมใบหญาถาเรารดนำพรวนดนกจะออกดอกออกใบ
อยากให ผอ. ทำอะไร หนไมตองการใหผอ.ทำอะไรมากเพราะวา
ปจจบนนผอ.กทำมากพออยแลวในสงตางๆ ท ผอ.ทำนนทำเพอลกหลานของ
ทานทำสงทเกดประโยชนตางๆ มากมายหลายชนด
จะทำความดอะไรใหแกตนเอง ปฏบตตนเปนคนดไมนำความเดอด
รอนใหผใหญทาน หนจะตงใจเรยนไมยงเกยวกบสงเสพยตด เปนคนดของสงคม
ไทยในปจจบนหรออนาคตภายภาคหนา
เดกหญงกนษฐา เขจรจตร ชน ม.1/3
ทำไมจงรก ผอ. เพราะ ผอ. รกนกเรยนทกคน สงสอนนกเรยนทกคน
หาขาวสารสาระมาสนกเรยนทกคน รกและเอาใจใสนกเรยนทกคน นกเรยนทก
คนจงรก ผอ.
อยากให ผอ.ทำอะไร อยากให ผอ.รกนกเรยนทกคน สงสอนนกเรยนทกคน หาขาวสารสาระมาเลาสนกเรยนทกคน รกและเอาใจใสนกเรยนทกคนอยางนนานๆ จะทำความดอะไรใหแกตนเอง จะตงใจเรยน จะทำตามระเบยบวนย
ของทางโรงเรยนใหสมกบความตงใจท ผอ.ทมตอนกเรยนทกคน
ด.ญ.สมหญง แทนนรนทร ชน ม.1/7
ทำไมจงรก ผอ. เพราะ ผอ.เปนเสมอนพอปกครองลกเปนพนๆ คนได
อยางสบายและยงและคอยสงสอนตลอดเวลา เพราะเหตนจงทำใหขาพเจารก ผอ.
อยากให ผอ.ทำอะไร อยากให ผอ.เปนคนดของสงคม ทำงานดวยความสจรตไมคดโกง ทำงานตอประเทศชาตดวยความภาคภมใจเทานกพอแลว
จะทำความดอะไรใหแกตนเอง การทเราจะทำความดกไมยากขอเพยง
แควาใจเรานน ตองการทจะทำอยางจรงใจเทานนเอง
ด.ช.อภชาต สงหเสอ ชน ม.1/2
ทำไมจงรก ผอ. เพราะ ผอ.เปรยบเสมอนพอคนท 2 จากพอคนแรกท
ใหกำเนดเรามา การทพอปกครองลกๆ กเหมอน ผอ.ปกครองน.ร.เหมอนลก
เหมอนหลานคนหนง ทานเปนคนรกตนไมเพราะผอ.อยากใหลกหลานทานสบาย
ไมรอน
อยากให ผอ.ทำอะไร อยากให ผอ.สรางโรงยมในการแขงขนกฬาเพราะอากาศรอน และยงเปนการสงเสรมความสามคคในหมคณะและอยากให
ผอ.ขยายหองสมดใหใหญขนและมหนงสอเพมขนเยอะๆ
จะทำความดอะไรใหกบตนเอง เปนเดกดกบพอแม ครอาจารย
ด.ญ.กตตมา นาทราย ชน ม.2/2
204 ตฆองรองปาว 205ณรงค ชนสาร
ทำไมจงรก ผอ. เพราะ ผอ.เปรยบเสมอนพอทดแลลก โดยใหทงความ
รและความรกและยงปลกตนไมทำใหพวกเราไดรบความรมเยนถาเปนไปไดอยากใหมคนแบบ ผอ.เยอะๆ เพราะ ผอ.เปนวรบรษในดวงใจของนกเรยนทกคน อยากให ผอ.ทำอะไร ผมอยากให ผอ.ปลกตนไมมากกวานเพราะเมอ
มนโตมนกจะใหรมเงาแกเราและสวยงามเพราะวาเมอเราเขาแถวจะทำใหเราไม
รอนและยงสดชน และผมอยากให ผอ.เปนผอ.โรงเรยนนตลอดไป
จะทำความดอะไรใหกบตนเอง ผมจะเรยนใหจบเพอตอบแทนพระคณ
บดามารดาทสงเสยมาเรยนและคณะครอาจารยทสอนมาเปนคนดของสงคมและ
ผมจะกลบมาตอบแทนสถาบนและครอาจารยทเคยสอนมาเพอตอบแทนพระคณ
ทเคยเรยนในสถาบน
ด.ช.เกรยงไกร กางกำจด ชน ม.2/2
ทำไมจงรก ผอ. เพราะวาทาน ผอ. คอพอคนทสองในความคดของ
ขาพเจาและขาพเจาคดวาทาน ผอ.กคงคดวาขาพเจาเปนลกคนทสองของ
ผอ.เชนกน และทาน ผ.อ.นนกคอ ผใหกบนกเรยนทกคนตลอดมาไมวาจะ
ใหการศกษาใหความรก ใหความสะดวกสบายแกนกเรยน เชน การมโทรทศน
ในหองเรยน การมโครงการอาหารกลางวนสำหรบนกเรยนทไมคอยมเงนและท
สำคญ ผอ.ชวยอบรมสงสอนเรา
อยากให ผอ.ทำอะไร อยากให ผอ.สรางหองนำนกเรยนชายใหมและสรางใหใกลอาคารดวยเพราะขาพเจาคดวาหองนำเปนทมวสมของนกเรยนชายไมวาการสบยา การโดดเรยน นกเรยนชายมกมกหลบไปทนน จงควรสรางหองนำ
ใหใกลกบอาคารเรยนเพราะอาจารยจะไดชวยกนสอดสองดแลปญหาเหลาน
ทกลาวมากอาจจะไมเกดขนในโรงเรยนเราและจะชวยใหนกเรยนชายสะดวกใน
การทำธระในหองสขา
จะทำความดอะไรใหกบตวเอง กระผมอยากจะเปนคนหนงในโรงเรยน
ทจะชวยสรางชอเสยงแกโรงเรยนของเราและกระผมปฏบตตามคำสอนของทาน
ผอ. กระผมจะชวยสอดสองทรพยสนภายในโรงเรยนของเรา กระผมจะเปนลกท
ดของทาน ผอ.ตลอดไปและกระผมกจะ “สวางมาและสวางกลบไป” ดวยครบ
รกทาน ผ.อ.
ด.ช.วรยทธ นวนศร ชน ม.2/6
ทำไมจงรก ผอ. ผมคดวานกเรยนทกคนกรกทาน ผอ. เพราะทาน
ผ.อ.อยากเหนพวกเราอยอยางรมเยนและตองการใหโรงเรยนเราเจรญกาวหนา
ทางดานวชาการ
อยากให ผอ. ทำอะไร ผมอยากให ผอ.ทำถนนดานสนามกฬาเพราะเวลาผมมาทางนมฝนละอองมากและอยากให ผอ.พฒนาอปกรณกฬาในโรงเรยน
เพอใหนกเรยนมสขภาพแขงแรง
จะทำความดอะไรใหกบตนเอง ผมจะทำความดในโรงเรยนโดยการ
เกบขยะเพอใหโรงเรยนเราสะอาดดแลวสบายตาใครเหนกสบายตาไปดวย
นายจาตรงค ศลปรายะ ชน ม. 4/3
ทำไมจงรก ผอ. เพราะวา ผอ.เปนคนดและ ผอ.เปรยบเสมอนพอคนท
๒ ของกระผมและนกเรยนทกคน ซง ผอ.ไดนำสงดๆ มาใหลกๆ ชาวเทาแดง
ทกคน เหตนจงทำใหกระผมและนกเรยนทกคนรก ผอ.
อยากให ผอ.ทำอะไร กระผมไมอยากให ผอ.ทำอะไรมากเพราะกลวทาน ผอ.จะเหนอยเพยงอยากให ผอ.เปน ผอ.โรงเรยนนนานๆ จะทำความดอะไรใหกบตนเอง กระผมอยากทำความดโดยทำความ
สะอาดบรเวณโรงเรยนและตงใจไมทำความเดอดรอนใหกบผอน ไมทงขยะลงบน
พนหองและบรเวณโรงเรยนและสงสำคญทสดคอ เปนคนดของพอแมและคร
อาจารย
นายภรวจน พมพรษ ชนม.4/3
ทำไมจงรก ผอ. กเพราะวาทาน ผอ. พยายามทำทกสงทกอยางเพอลก
ศษย ดฉนคดวาทาน ผอ.คงมความคดวาทำอยางไรจะทำใหลกศษยทกคนอยในโรงเรยนอยางมความสข อบอน ซงลกศษยบางคนอาจมปญหาทางบาน จะทำใหลกศษยเหลานนรสกวาอยโรงเรยนกมความสขไดและสงตางๆ ททานทำเพอลกศษย
นนถงแมวาบางครงลกศษยจะไมเหนถงความสำคญของทาน ผอ.กไมเคยทอแท
แตทานกปลกจตสำนกใหลกศษยเหนถงประโยชนของสงตางๆ ทอยรอบตวเรา
อยากให ผอ.ทำอะไร ดฉนอยากให ผอ.เปนครผซงมอดมการณของนกพฒนาอยางนตลอดไป ถงแมวา ผอ.จะเปนเพยงคนเดยวในจำนวนคนอกมากมายทไมมวสยทศนอยาง ผอ. แตดฉนเชอวา ผอ.จะเปนพอพมพใหกบลกศษยได
ประพฤตตวเปนคนดอยางทาน ผอ.ไดแนนอน
20� ตฆองรองปาว 20�ณรงค ชนสาร
จะทำความดอะไรใหกบตนเอง ดฉนคดวาจะทำตวเปนผมความ
กตญญ เพราะดฉนเชอวาการทคนเรามความรสกสำนกตอบญคณของผม
พระคณตอเราและตอบแทนพระคณของทานเหลานได โลกของเราคงเตมไปดวย
ไออนของความรกของผคนทมตอกน
น.ส.ศรนทพย อทาส ชน ม.5/1
ทำไมจงรก ผอ. ทดฉนรก ผอ. กเปนเพราะ ผอ.เคยบอกวาทานรก
นกเรยนของทานเหมอนลกและในทางเดยวกนลกกตองรกพอและพอของเรารก
ตนไมและเมอพอรกตนไมลกอยางพวกเรากมอากาศทสะอาดไวหายใจดวย
อยากให ผอ.ทำอะไร ในสายตาของฉน ผอ.เปนคนดอยแลวและฉนกอยากให ผอ.รกษาความดททานมอยใหคกบทานตลอดไปและเผอแผความดใหกบเพอนมนษยตอไปดวย จะทำความดอะไรใหกบตนเอง ความดทดฉนจะทำกคอ ฉนจะกตญญ
ตอบดามารดาประเทศชาตและทลมไมไดคอสถาบนการศกษาแหงนททำใหฉนมความรและสอนใหฉนรกตนไมรกสงแวดลอม ทงดฉนจะสอนเยาวชนรนใหมให
เขารกตนไมและสงแวดลอมเหมอนทดฉนกำลงทำอยและทำตอไป
น.ส.กรณา วรรณวงศ ชน ม. 5/1
ทำไมจงรก ผอ. เหตทดฉนรก ผอ.กเพราะวา ผอ.รกเรา ทฉนทราบวา ผอ.รกพวกเราไมใชวา ผอ.มาบอกวารกแตเพราะการกระทำของ ผอ. เชน ปลก
ตนไมเพอใหโรงเรยนรมเยน ซอโตะหนออนใหน.ร.นงและอกหลายอยางฉนจงรก ผอ.
อยากให ผอ.ทำอะไร ฉนอยากให ผอ. รกพวกเราอยางนตลอดไปไม
เปลยนแปลงอยางททาน ผอ.กำลงทำอยในขณะนเพอทำใหเดกนกเรยนมคณภาพดขนมสขภาพจตในการเรยนทดและพฒนาโรงเรยนของเราใหโรงเรยนของเราเปน
ทยอมรบของทกคน
จะทำความดอะไรใหกบตนเอง ความดทฉนจะทำกคอ เปนคนดของ
สงคม ผมพระคณและประเทศชาตของเรา ไมกระทำความชวและไมหลงใน
อบายมขและสงเสพยตด ใหความรวมมอในดานกจกรรมของโรงเรยนและอก
หลายๆ อยางทเราควรกระทำ เมอฉนทำไดแลวฉนกจะบอกกบนองของฉนใหทำดวย ซงฉนนนกจะปฏบตและทำตลอดไป
น.ส.พชญาอร พนตพงศธร ชน ม. 5/1
ทำไมจงรก ผอ. เพราะ ผอ.เปนแบบอยางทดใหกบนกเรยนและเปน
หวงเปนใย คอยอบรมสงสอนนกเรยนเสมอ ดจาก ผอ.ชวยลดมลพษโดยการปนจกรยานมาโรงเรยนเชาเสมอ ปลกฝงใหนกเรยนรกตนไมและรจกคณคา
อยากให ผอ.ทำอะไร อยากให ผอ. เปนแบบอยางทดกบนกเรยนทกรน
และตลอดไป อยากให ผอ.ปรบปรงหองนำหญงดวยคะ มนมดและอบมาก ยงเยอะ โดยเฉพาะหนาฝน อกไมนานหนกจะจบ ม.6 แลวคะ หนอยากใหนองๆ ม
หองนำทถกสขลกษณะใชคะ
จะทำความดอะไรใหกบตนเอง หนจะทำความดเพอตวเองและเพอ
นองๆ ดวย กอนทหนจะจบ ม.6 หนและเพอนๆ อยากทำความดฝากเอาไวท
โรงเรยน หนชอบตนไมและทบานกมตนไมเยอะ หนจะสรางจตสำนกทดในตวเองในการอนรกษธรรมชาต
น.ส.สพรรณการ มหาละออง ชน ม. 6/1
ทำไมจงรก ผอ. เพราะ ผอ.ทานดแลเอาใจใสกบนกเรยนอยตลอดเวลา
และสมำเสมอดไดจากท ผอ.เดนหรอปนจกรยานไปมาและจะพดคยถามไถเรอง
ราวตางๆ กบนกเรยนอยเปนประจำ รวมไปถงตนไมททานปลกและชกชวน
นกเรยนปลกเพอความรมรนนาอยและเปนรมเงาใหแกนกเรยนเชนเวลาเขาแถว
ตอนเชา
อยากให ผอ.ทำะไร อยากให ผอ.ทำอยางทเปนอยอยางทกวนนไป
เรอยๆ และตลอดไป เอาใจใสนกเรยนอยางสมำเสมอเชนนและพฒนาโรงเรยน
และพฒนานกเรยนใหดมคณภาพตอไป
จะทำความดอะไรใหแกตวเอง ทำอยางทเปนอยทกวนเพราะทกวนนก
เปนคนดอยแลว ไมนำความเดอดรอนมาใหใคร มแตจะทำใหเพอนหวเราะกน
และหนกไมเคยเทยวในตอนกลางคน ทำงานอยทบาน ท ร.ร. กขายของชวยแม
แคไมนำความเดอดรอนใหใครและอยในโอวาทผใหญ แคนกพอแลวคะ
น.ส.จนทมา คำวารห ม.6/1
ทำไมจงรก ผอ. เพราะทานเปนคนด รกนกเรยน รกตนไม มคำกลาว
ทวา “ตนไมคอชวต” ทานเปนคนทชอบตนไมรกตนไม ผมกเชนกนครบ ทผม
เขยนผมไมไดเอาใจทานแตผมเขยนดวยความเปนจรงทเกดขน ถาใหเขยน
20� ตฆองรองปาว 20�ณรงค ชนสาร
มากๆ ผมไมรวาเขยนกหนากระดาษถงจะพอกบความดความมนำใจของทาน
อยากให ผ.อ. ทำอะไร ถาใหผมเขยนจะให ผอ.ทำอะไร ผมคงไมกลา
ทจะเขยนเพราะททานทำอยทกวนนกคงจะมากพอสำหรบน.ร.ในโรงเรยน ผอ.อาจคดวาทานยงไมพอ แตสำหรบผมแลวอยากขอบคณไว ณ.ทนดวย จะทำความดอะไรใหกบตนเอง สำหรบผมแลวผมจะทำความดอะไรก
คงตงใจเรยนคงเหมาะสมแลว ผมยอมรบวาความรบผดชอบของผมยงไมมากพอ
แตกคดเสมอวา ผอ.เปนตวอยางทดสำหรบผม ผมจะโตมาเปนผใหญทดของสงคมเหมอนทาน ผอ. ณรงค ชณสาร ทผมเขยนมาทงหมดน ผมไมตองการรางวลอะไรแตมนเปนความคดของผมจรงๆ ความคดทอยในสวนลกๆ แลวกไดบรรยายออกมาเปนตวหนงสอ ผมขอขอบคณทใหโอกาสผมไดเขยนความรสกเหลาน
นายเวชยนต ศรสข ม.6/2
น เปนสวนหนงทนกเรยนไดแสดงออกดานความคดตอผอำนวยการ
โรงเรยนนครพนมวทยาคม เมอปการศกษา 2543 แววตาทซอๆ แตลมลก ทก
อกษรลวนมความหมายเพราะถกกลนออกมาจากใจจรงของเดก “ทนมแตความ
รกและความจรงใจ” จงทำใหผมไดอยกบลกศษยทกคนอยางมความสข
เมอตอนทผมยายจากโรงเรยนเรณนครวทยานกล เดกวาดภาพมอบให
ผมและเขยนขอความสนๆ วา “จะคดถงผอำนวยการทใจดตลอดไปและขอให
มสขภาพแขงแรงนะคะ ม.6/2 คะ” เชนเดยวกนผมไดเขยนกลอนบอกลา
นกเรยน วา …. ฝากเรณไวกบเราชาวเรณ ใหเปนยอดนกสอยาหวนไหว ให
รกษาความเปนอยชาวผไทย ความยงใหญจะคงอยคเมองเว……
และทโรงเรยนนครพนมวทยาคมผมไดเขยนกลอนบอกลานกเรยนวา
..รก ผอ.ใหสานตอแนวความคด
รก ผอ.ใหรผดอยาคดเขลา
รก ผอ.ใหรรกโรงเรยนเรา
รก ผอ. ใหลกเตาทำความด.
นครพนมคนเพญ
...เดอนหงายสายลมทนครพนมคนเพญ
เฮาเกยวกอยกนเดนเลนรบลมเยน ณ รมฝงโขง
เมองทาแขกฝงลาวมทวเขาเปนเงาคดโคง
เสยงซงลายโตดตตงลอยขามโขงกลอมหวใจ
ฝงโขงแสนงามสองฟากนำแงงามแสงเงา
ดงภเปนของฝงลาวทวทศนทอดยาวเปนของฝงไทย
เดอนขนทางฝงโนนโรยแสงออนโยนอาบคงนองอาย
ลอยขามโขงมาทางฝงไทยแสงเดอนงามหลายเราใชรวมกน
โอ โอะ โอ โอ โอ โอ โอ โอ โอ โอ โอะ โอ
แสงจนทรอาบใจอายหนมองหนา
กลอนลำขามโขงมาวาสญญาแลวอยางแปรผน
อายคดหยงบอฮอย กหลอยกมมอกน
เพยงเศษกอนเมฆบงจนทร อายนนกซนคงนาง
ใจยงฮำฮอนคดฮอดนครพนมคนเพญ
ทวเขาฟากโขงยงเดนในคะนงทกหวงความหลง
ปลาเผาะกบขาวพาแลงทรานนองแตงอายพาไปนง
หากมบญไดกลบไปยามอกครงอยาลมพานางไปไหว
พระธาตพนม…
เนอหาสาระเพลงนครพนมคนเพญ เปนบทประพนธท ครสลา คณวฒ
ศลปนบานปา ผอมเอบและซมซบเอาความงามของนครพนมไว และบรรยาย
ออกมาใหคนตางถนไดรจกนครพนมอยางละเอยดละออทงๆ ทเขาไมใชคน
นครพนม และบางครงมความรสกวาเขาเขาใจนครพนมมากกวาคนนครพนม
เสยอก จงหวดนครพนมเราโชคดเมอมใครมาเยอนแลวทกคนไมเคยลม โดย
210 ตฆองรองปาว 211ณรงค ชนสาร
เฉพาะศลปน เมอเขากลบไปแลวจะมบทกลอน มเพลงทยอยออกมาชนชมความ
งาม เชอเชญใหคนมาเยอนไมวาจะเปนเพลง หนาวลมทเรณ อาลยสาวเรณ
อาลยพระธาตพนม คนสวยเรณ รอพทนครพนม มเพลงเดยวเทานนทฟงแลวไม
คอยชอบใจนก คอ เพลงหนมนานครพนม (ขนตนเพลงดวยคำวา เสอขาดจอง
ปอง แจงแปง ตามหานองแดง....) เพราะสาวนครพนมทงสวยและมเสนห แต
หนมนครพนมยากจนเหลอเกนใสเสอผาขาดๆ นาอายมาก
เคยนงคยกบครสลา คณวฒ หลายครงหลายวน ทกครงทเจอกน
ความทเขาเปนคนตดดนมชวตทเกดจากทองทงนาทำใหเราคยกนแบบสนกปาก
อยางออกรสและไดสาระ เพลงรอพทนครพนม ครสลาบอกวานงแตงทโรงแรม
นครพนมรเวอรวว เมอเขายงรบราชการครอยแวะมาประชมทนครพนม ครสลา
บอกวาฝงโขงทไหนๆ ไมมทใดสวยเทานครพนม เคยแตงเพลงเกยวกบเรอไฟ
นครพนมเอาไว แตไมทราบไปทงเนอเพลงไวทไหนไมเชนนนคงมเพลงเรอไฟ
นครพนมอกเพลงแลว เมอการคยเรมออกรส ผมจงเตมความคดเขาไปวา
“สลา นครพนมกบเมองทาแขกเขามพระจนทรดวงเดยวกน โดยเฉพาะคนเพญ
ตอนหวคำพระจนทรจะอยฝงลาว เทยงคนดวงจนทรจะทอแสงกลางแมนำโขง
บายคลอยในคนนนดวงจนทรกจะมาฝงไทยใหเราชม ในเวลาเชาหรอกลางวน
หรอคนเพญจะมองเหนภเขาฝงลาว แมภเขาจะเปนของลาวทวทศนกเปนของ
ไทย คน 15 คำเดอน 11 เรามพาแลงนงชมเรอไฟ โดยมนงปลาเผาะและแจว
สมไดลมรส สลาเขาบอกผมวานาจะมเพลงพระจนทรดวงเดยวอกสกเพลงท
นครพนม จากนนผมไดเขยนบทกลอนหรอลมสาวนครพนมตอบเพลงรอพท
นครพนมและกลอนเดอนดวงเดยวสงใหกบสลาเกอบหนงปทเงยบหายไป วนท
1 สงหาคม 2550 ครสลาไดโทรมาหาผมคำแรก คอ ขอบคณ โดยทผมเองกงงๆ
พอลำดบเหตการณไดผมจงขอบคณเขาแทนชาวนครพนม และบอกเขาไปวา
ยนดใหขอมลเพอเสรมสรางความสมานฉนทในสงคม”
วนท 9 ตลาคม 2550 ผมไดรบพสดภายในบรรจกลองเพลง ศรพร
อำไพพงษ ชดท 11 ยานบอมชาตหนา และจดหมาย 2-3 บรรทดถงผมวา
“ขอบพระคณอยางสงคะ สำหรบมมมองแนวคดนครพนมคนเพญ
เมอครงพานงเรอลองชมววทวทศนนครพนม ซงยงประทบใจไมรลม ฝาก
ความระลกถงและกราบคณแมดวยนะคะ”
เคารพรก
สลา-ลดดาวลย คณวฒ
เดอนดวงเดยวอยบานอายสกใสสวาง
ทอแสงกลางสายธาราชวนพาถวล
เมอใกลคำเดอนลอยดวงหวงยพน
วนเกาสนเดอนลดฟามาเชอมคำ
ใตเงาจนทรสองเราเหนเพญกระจาง
หยดนำคางโปรยลงมาเดอนลาตำ
สองเราพรอดหยอดคำหวานหวานนำคำ
สรางลำนำรกรมเขอนเดอนดวงเดยว
นคอสวนหนงของนครพนมคนเพญทไดมอบใหครสลาไว และนคอ
ทมาของเพลงนครพนมคนเพญ.