antzinaroa laburpena
TRANSCRIPT
![Page 1: ANTZINAROA LABURPENA](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55966cfe1a28abd9748b4648/html5/thumbnails/1.jpg)
ANTZINAROA
Emilia Zuza Eskola
![Page 2: ANTZINAROA LABURPENA](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55966cfe1a28abd9748b4648/html5/thumbnails/2.jpg)
ZELTAK IBERIARRAK
FENIZIARRAK
GREZIARRAK
KARTAGOARRAK
ERROMATARRAK
IBERIAR PENINTSULAKO LEHEN
HERRIAK
HERRI KOLONIZATZAILEAK
![Page 3: ANTZINAROA LABURPENA](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55966cfe1a28abd9748b4648/html5/thumbnails/3.jpg)
Iberiar penintsulako herriak:ZELTAK ETA IBERIARRAK
![Page 4: ANTZINAROA LABURPENA](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55966cfe1a28abd9748b4648/html5/thumbnails/4.jpg)
Iberiarrak:
• Penintsulako hegoaldean eta ekialdean bizi ziren.
• Feniziaren eta greziaren koloniekin jarduten zuten salerosketan.
• Herrixka hesituak zituzten eta etxe angeluzuzenak.
• Nekazariak, abeltzainak eta artisauak ziren.
• Tributan antolatuta. Errege bat zuten.
![Page 5: ANTZINAROA LABURPENA](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55966cfe1a28abd9748b4648/html5/thumbnails/5.jpg)
Zeltak:• Iberiar goi lautadan eta kostalde
atlantikoan bizi ziren.
• Bere herrixkak Kastro deitzen ziren eta etxeak zirkulu formakoak.
• Tributan antolatuta.
• Abeltzainak ziren.• Zerealak lantzen
zituzten.• Metalezko objektuak
egiten zituzten.
![Page 6: ANTZINAROA LABURPENA](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55966cfe1a28abd9748b4648/html5/thumbnails/6.jpg)
HERRI KOLONIZATZAILEAK
• Feniziarrak:• Asiatik etorri ziren.• Itsas gizon trebeak eta merkatariak.• Andaluziako kostaldean kokatu ziren.• K. a. VII mendean etorri ziren.• Gadir, Sexi, Malaka eta Abdera koloniak sortu
zituzten.
![Page 7: ANTZINAROA LABURPENA](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55966cfe1a28abd9748b4648/html5/thumbnails/7.jpg)
HERRI KOLONIZATZAILEAK
• Greziarrak:• Mediterraneoko kostaldean bizi izan ziren.• Metalekin, gatzarekin eta espartzuarekinsalerosketak egiten zituzten.• Rhode, Emporion, Hemeroskopeion, etaSagunto koloniak sortuzituzten.• K.a. VI. Mendean iritsi ziren.• Greziatik iritsi ziren.
![Page 8: ANTZINAROA LABURPENA](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55966cfe1a28abd9748b4648/html5/thumbnails/8.jpg)
HERRI KOLONIZATZAILEAK
• Kartagotarrak:• K. a. III mendean etorri ziren Afrikatik.
• Balear uharteetan eta iberiar penintsulako ekialdean kokatu ziren.
• Beste lurralde batzuk konkistatu nahi zuten.
• Ebyssos eta Kartago Nova koloniak sortu zituzten.
• Erromatarren kontra borrokatu zuten.
![Page 9: ANTZINAROA LABURPENA](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55966cfe1a28abd9748b4648/html5/thumbnails/9.jpg)
GALDERAK• Aipatu iberiar herrien eta herri zelten
hiruna ezaugarri.
• Osatu taula hau:
KARTAGOREN KOLONIAK
GREZIARREN KOLONIAK
FENIZIARREN KOLONIAK
![Page 10: ANTZINAROA LABURPENA](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55966cfe1a28abd9748b4648/html5/thumbnails/10.jpg)
ERROMATARRAK Iberiar penintsulari Hispania izena jarri zioten.
•Erromatarren konkista:• Mediterraneoa kontrolatu nahi zuten.• Gerra punikoa: kartagotarren aurka.• K.a. 218 urtean hasi zen konkista eta
K.a. 19an amaitu.• Lehen kostalde mediterraneoa
konkistatu zuten eta azkena iparraldea.
![Page 11: ANTZINAROA LABURPENA](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55966cfe1a28abd9748b4648/html5/thumbnails/11.jpg)
ERROMATARRAK
• Hispaniaren antolaketa.• Probintziatan, eta gobernadorea
izendatu.• Betika, Lusitania, Tarraconensis, Gallaecia eta Carthaginensis.• Erromatar zuzenbidea gaurko legeen
oinarria da.
![Page 12: ANTZINAROA LABURPENA](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55966cfe1a28abd9748b4648/html5/thumbnails/12.jpg)
ERROMATARRAK• Gizartea:
• Pertsona askeak.
• Esklaboak.
• Erromanizazioa: Hispaniarrek erromatarren ohiturak bereganatu, legionarioen bidez.
• Latina ikasi zuten.
• Erromatar legeak onartu zituzten.
• Kristautasuna erlijio ofizial
bihurtu zen.
• Erromatar artea: • Eraikitzaile bikainak ziren.
![Page 13: ANTZINAROA LABURPENA](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55966cfe1a28abd9748b4648/html5/thumbnails/13.jpg)
GALDERAK
Noiz hasi zen erromatarren konkista?
Zer urtetan amaitu zen?
Zenbat urte iraun zuen?
Nola antolatu zuten erromatarrekHispaniako lurraldea?
Azaldu zer den erromanizazioa eta nola erromanizatu zen Hispania.
![Page 14: ANTZINAROA LABURPENA](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55966cfe1a28abd9748b4648/html5/thumbnails/14.jpg)
EUSKAL LURRALDEA ANTZINAROAN
![Page 15: ANTZINAROA LABURPENA](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55966cfe1a28abd9748b4648/html5/thumbnails/15.jpg)
EUSKAL LURRALDEA ANTZINAROAN• k.A. 1. mendean hainbat herri bizi ziren euskal lurraldean.
• Ebrotik etorri ziren.
• Erromatarrak onartu egin zituzten.
• Galtzadak eta zubiak egin zituzten mediterraneorekin konektatzeko.
![Page 16: ANTZINAROA LABURPENA](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55966cfe1a28abd9748b4648/html5/thumbnails/16.jpg)
![Page 17: ANTZINAROA LABURPENA](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55966cfe1a28abd9748b4648/html5/thumbnails/17.jpg)
ARIKETAK• Kopiatu mapa eta koloreztatu
legenda. Gero, idatzi mapako izen bakoitza taulan, dagokion tokian.
KARTAGOREN KOLONIAK
GREZIAREN KOLONIAK
FENIZIAREN KOLONIAK
HERRI ZELTAK
IBERIAR HERRIAK
![Page 18: ANTZINAROA LABURPENA](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55966cfe1a28abd9748b4648/html5/thumbnails/18.jpg)
GALDERAK
Ordenatu gertaera hauek, antzinakoenetik hurbilenerako hurrenkeran:
a. Emporion sortub. Hispanian bost probintzian zatituc. Gadir sortud. Kartago Nova sortue. Kristautasuna Erromatar Inperioko
erlijio ofizial bihurtuf. Erromatarrak Emporionen lehorreratu.
![Page 19: ANTZINAROA LABURPENA](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55966cfe1a28abd9748b4648/html5/thumbnails/19.jpg)
GALDERAK Irakurri testua eta erantzun: Amilcar erromatarren aurka borrokatu zen
armada bateko jenerala zen. Amilcar eta haren herria itsasoz heldu ziren Iberiar penintsulako kostaldera. Kartago Nova hiria sortu zuten. Amilcarren semeak Anibal zuen izena.
1. Zer herri kolonizatzailetakoa zen Amilcar?
2. Nondik etorri zen?3. Nor izan zen Anibal?
![Page 20: ANTZINAROA LABURPENA](https://reader034.vdocuments.site/reader034/viewer/2022052203/55966cfe1a28abd9748b4648/html5/thumbnails/20.jpg)
GALDERAK
Esan gertaera hauek aldi berean ala bata bestearen ondoren gertatu ziren:
● Gadiren sorrera / Emporionen sorrera.
● Gerra Punikoak / Erromatarrek Iberiar penintsula konkistatzeari ekitea.