antraknoza jagode

7/22/2019 Antraknoza jagode

1/4

13

TEHNIKO UPUTSTVO ZA PREPOZNAVANJEKARANTINSKI TETNIH ORGANIZAMA (DIREKTIVA EU 2000/29)

Twinning Project SR2005/IB/AG/02

Institutional capacity building within the Phytosanitary Directorate of the Ministry of Agriculture, Forestry and Water Management

,

Project financed by the European Union

MINISTERO DELLE POLITICHE AGRICOLE

ALIMENTARI E FORESTALI

COLLETOTRICHUM ACUTATUMBolest: Antraknoza jagodetetni organizam:gljiva Colletotrichum acutatum Simmonds na jagodi sinonim Glomerella acutata)

STATUS TETNOG ORGANIZMAR. SRBIJA: Lista IA deo IIEPPO: Other documented pests

Slika 1. - Na osetljivim sortama

antraknozne infekcije mogu

prouzrokovati stalne gubitke u

proizvodnji


2/4

Antraknoza jagode je iroko rasprostranjena svuda usvetu. Bolest je prisutna ve dugo vremena u Australi-ji, na Novom Zelandu, u Sjedinjenim Amerikim Dra-vama i raznim zemljama Azije, Afrike i June Amerike.Prvo arite antraknoze u Evropi zabeleeno je 1984.godine u Velikoj Britaniji na jagodama uvezenim iz Ka-

lifornije. Nakon toga, bolest se pojavila i u Bugarskoj,Francuskoj, Belgiji, Holandiji, Nemakoj, Finskoj, pa-niji, Maarskoj, Sloveniji i Italiji. Nedavno su primeeninapadi, iako sporadini, u nekim rasadnicima gde seproizvodi sadni materijal na severu i u junoj Italiji.

Simptomi antraknoze ispoljavaju se na plodovima,stolonama, lisnim i cvetnim drkama. U teim sluaje-vima znaci infekcije pojavljuju se i na listovima, kruni ikorenu. Nekada prisustvo gljive nije vezano za pojavusimptoma. Pojava latentne zaraze karakteristina je nalisnim drkama i liu. Simptomi koje izaziva Colletotri-chum acutatumse razlikuju od oegotina od sunca poodsustvu belila.Jaina napadazavisi, osim od uslova sredine i agroteh-nikih mera, i od stepena osetljivosti sorte (najosjetljivijena bolest su Elsanta i Marmolada). Gljiva moe da na-

padne biljku u svim fazama razvoja. Najbolji periodi zauoavanje simptoma su maj-jun i septembar-oktobar.

NA PLODUPlodovi su najosetljiviji na infekciju u fazi zrenja. Razvo-ju gljive pogoduje vlano vreme sa temperaturom oko25C. Infekciju na plodovima vre konidije koje se pre-nose tokom zalivanja, insektima, prstima tokom branjai dr. Na plodovima, tri dana nakon ostvarene infekcije,javljaju se braon-crne, vodenaste, uvuene antrakno-zne pege okruglastog oblika. Karakteristina je tamnaboja ahenija tamo gde su lezije. irenjem i spajanjempega stvaraju se mumificirani plodovi. Zaraeni nezreliplodovi postaju crni i lako otpadaju. U uslovima pove-

ane vlage pege postaju uljaste i prekrivaju se naran-dasto-roze eksudatom. U uslovima suvog vremena,mase spora dobijaju izgled kraste.

GEOGRAFSKA RASPROSTRANJENOST

SIMPTOMI

Slika 2. Tipine lezije uzrokovane C.

acutatum na zrelom plodu

Slika 3. Infekcija na zelenim plodovima

Osim jagode (Fragaria x ananassa) koja je glavni do-main, patogen moe biti prisutan i na drugim vrsta-ma vanim za poljoprivredu, kao to su jabuka (Malusdomestica), maslina (Olea europea), paprika (Capsicumannuum), paradajz (Lycopersicum lycopersicon), plavi pa-

radajz (Solanum melongena), celer (Apium graveolens),i na nekim ukrasnim biljkama: kamelija (Camellia sp.),anemona (Anemone coronaria), ljuti (Ranunculus sp.),cinija (Zinnia elegans). Pored togajavlja se ina borovimaneevropskog porekla (Pinus radiatai Pinus eliottii).

BILJKE DOMAINI


3/4

NA LISTU I CVETUNa lisnim i cvetnim drkama patogen izaziva pojavusitnih crnih, izduenih i udubljenih pega. Na listovimase mogu javiti simptomi u vidu braon-crnih pega izdu-enog ili nepravilnog oblika du ivice lista ka vrhu liske.esto su simptomi na liu netipini i mogu se pome-ati sa oteenjima prouzrokovanim drugim faktorima.Mogu biti zaraeni i cvetovi, koji brzo trule i otpadaju iformira se tamna lezija koja se iri du cvetne drke.

Antraknozne pege na stolonama mogu dovesti doprstenovanja stolona, to je praeno venjenjem i pro-padanjem ivia jagode. Gljiva moe da prouzrokuje ipropadanje pupoljaka jagode.

Slika 4. Nekrotine lezije na peteljkama listova

Slika 5. Rezultat jakog napada na

jagodu sorte Irvine. Teina infekcije

zavisi ne samo od osetljivosti sorte ve i

od ambijentalnih uslova.

Slika 6. Infekcija na listovima je dosta retka i uvek je praena

tipinijim simptomima na plodovima, stabljikama i peteljkama.


4/4

Gljiva se moe odravati u zaraenim biljkama, biljnimostacima, opalim zaraenim plodovima, u mumificira-

nim plodovima i konidijama u zemljitu. Colletotrichumacutatummoe da se zadri u zemljitu ili u zaraenimbiljnim ostacima vie od devet meseci. Takoe se moeodravati i u drugim gajenim (paprika, paradajz, pasulj)i korovskim biljkama bez vidljivih simptoma. Posebnoje znaajna osobina da gljiva na jagodi moe biti pri-sutna i bez pojave jasnih simptoma oboljenja. Pojavalatentne zaraze je verovatno i razlog irenja gljive pu-tem sadnog materijala jagode.irenje patogena u prirodi vri se kiom, vetrom, oru-em i vodom za navodnjavanje. Infekcija se pojavljuje

kada se na optimalne temperature za razvoj Colletotri-chum acutatum (20-25C) nadoveu uslovi poveane

i postojane vlanosti. Za klijanje spora neophodna jeizuzetno visoka relativna vlanost vazduha. Posebnopogoduju kratki pljuskovi.Glavni izvor zaraze je zaraeni sadni materijal. Ako seinfekcija pojavi u prolee, odmah nakon sadnje, izvorinfekcije esto se pripisuje zaraenom frigokonzervisa-nom sadnom materijalu, jer Colletotrichum acutatummoe da se odri dugo vremena i na niskim tempera-turama (4-10 C).

Kako je osnovni nainirenja bolesti upotreba zarae-nog sadnog materijala, osnovne mere prevencije ire-nja bi bile kontrola uvoza i proizvodnje sadnog materi-jala jagode na prisustvo Colletotrichum acutatum.

Biljke sa latentnom zarazom (asimptomatine), ukoli-ko se koriste za podizanje novih zasada, predstavljajunajvei rizik od prenoenja bolesti na jo nezareneprostore.

Colletotrichum acutatum nije jedini prouzrokova an-traknoze jagode: i druge gljive koje pripadaju istomrodu (C. fragariae, C. dematium, C. gloeosporioides), kao

i rodu Gloeosporiummogu da izazovu na jagodi slinesimptome. Na nekim sortama (kao to je Miss) mogu

se uoiti na lisnim i cvetnim peteljkama simptomi sli-ni antraknozi, a iji je prouzrokovaAlternaria alternatapatotip na jagodi. Da bi se izbegle greke u dijagnozi

preporuuje se primena mikolokih analiza svaki putkada se posumnja na antraknozu.

NA KRUNI I KORENUColletotrichum acutatumostvaruje infekciju i na kore-nu i kruni jagode. Na korenu moe da izazove nekrozui propadanje (root necrosis). Pojava simptoma na ko-renu ne mora da bude u korelaciji sa simptomima naliu i drugim nadzemnim delovima biljke.Infekcija Colletotrichum acutatum na nivou krune(crown rot) nastaje irenjem patogena iz stolona ili za-raenih peteljki ili zarazom temenog pupoljka sporamagljive. Manifestuje se naglim venjenjem unutranjo-sti krune jagode. Na uzdunom preseku krune tipinisimptom je izumrlo tkivo crveno-braon boje.

EPIDEMIOLOGIJA

PREVENCIJA I BORBA

PREPORUKE

Slika 7. Infekcija Colletotrichum acutatum na

korenu

antraknoza jagode

Documents