-analysis of the relationship self-efficacy and academic
TRANSCRIPT
Rcceived: 29 Oct 2020
Accepted: 15 Dec2020
Journal of Educational Sciences (JEDUS)
Fall & Winter, 2020, 27 (2), 69-90
DOI: 10.22055/edus.2020.35466.3130
A Meta-Analysis of the Relationship
Self-Efficacy and Academic Performance
Abolfazl Farid
Tohid Ashrafzade
Introduction Academic performance can be defined as the attainment of either medium
or long-term educational goals. Academic performance is a complex
phenomenon that is influenced by the interaction of various factors that one
of this factors is self-efficacy. Self-efficacy may be defined as an
individual’s belief in his or her ability to succeed in a specific situation or
accomplish a specific task. Over the past two decades, many researchers
have examined the relationship between self-efficacy and academic
performance, which yielded different results. Some researchers found a weak
relationship, some found a moderate and significant relationship and some
found a high relationship between self-efficacy and academic performance.
According to this, the purpose of the present study was to analyze and
combine the results of the researches in this field and reach a general
conclusion and resolve the existing contradictions and discover possible
moderators.
Method According to the purpose of this study, the present study was conducted
by meta-analysis method. The statistical population of the present study was
all research published in scientific valid journal which was available in
computer databases and examined the relationship between self-efficacy and
academic performance. Using the purposive sampling method and extensive
search based on the specified keywords and applying entry and exit criteria,
130 studies were selected as sample and entered the meta-analysis process.
The extracted data were analyzed with CMA software.
Associate Professor, Azerbaijan Shahid Madani University, Tabriz, Iran.
Ph.D. Student of Educational Psychology, Azerbaijan Shahid Madani University, Tabriz,
Iran. Corresponding Author: [email protected]
Orginal Article
Journal of Educational Sciences (Fall & Winter 2020, 27/2)
70
Results From selected studies as sample, in total, 146 effect sizes were extracted
which 9 extreme effect sizes were eliminated in sensitivity analysis and the
next analyzes were performed on 137 effect sizes. The value of “fail-safe N”
statistic was obtained 4848, which indicated that after entering this number
of non-significant studies, the combined effect size will be non-significant.
The amount of combined effect size calculated 0.384 in fixed model and
0.390 in random model that both of them were statistically significant
(p<0.001) which indicated that the positive and significant relationship
between self-efficacy and academic performance. As the effect sizes were
heterogeneous, gender and type of sample were examined as the mediating
variables. The results indicated that the effect size of relationship between
self-efficacy and academic performance in researches that used of female
sample is more than to the other researches. Also the results indicated that in
researches the subjects of the research were university students the effect
size of relationship between this two variable is more than. The results
indicated that the relationship between self-efficacy and academic
performance in type of math self-efficacy is more than to the other types of
self-efficacy.
Discussion: The results of the study showed that self-efficacy had a significant effect
on the academic performance and based on cohen's criterion, the effect size
of this relationship was found to be moderate (ES=0/390). Hence it has been
assumed that self-efficacy is one of the most important factors or predictors
for learners to achieve learning success. This may mean that if a student’s
self-efficacy is enhanced, the student may be able to achieve higher
academic results.
Keywords: meta-analysis, self-efficacy, academic performance, effect size.
Author Contributions: Dr Abolfazl Farid studied the subject and formulated the theoretical framework and guided the overall research process. Tohid Ashrafzade was responsible for collecting data, analyzing data, reporting findings and writing the paper. The conclusions of the findings and interpretation of the results was done jointly with the authors discussion.
Acknowledgments: The authors would like to express their gratitude to all those who have been critical in completing this research through consultation and consultation.
Conflicts of Interest: The authors declare there is no conflict of interest in this article.
Funding: This research was carried out at the expense of the researchers and No funding has been received to do so.
08/08/9311 مقاله: دريافت تاريخ 25/01/9311 مقاله: پذيرش تاريخ
اهواز چمران شهيد دانشگاه تربيتی علوم ی مجله 27 سال ششم، ی دوره ،9311 ستانپاييز و زم
91-10 ص: ص ،2 ی شماره
فراتحلیل رابطه خودكارآمدي و عملکرد تحصیلی
ابوالفضل فريد زادهتوحيد اشرف
چکيدهاندرطولدودههاخیرمحققانزیادیبهبررسیرابطهخودکارآمدیوعملکردتحصیلیپرداختهد
کهنتایجمتفاوتیبهدستآمدهاست،بنابراینلزوماستفادهازپژوهشفراتحلیلجهتارائهنتیجهکلیامشدهشود.پژوهشحاضرباهدففراتحلیلرابطهخودکارآمدیوعملکردتحصیلیانجاحساسمی
باشد.جامعهآماریپژوهششاملمطالعاتدرروشمورداستفادهدراینپژوهشفراتحلیلمی است.آوریاطلاعاتازچکمنتشرشدهبود.بهمنظورجمع1833تا1831هایدسترسبودکهدربینسال
بررسیملاکMesr abadiهایپژوهشیلیستمشخصاتطرح پساز شد. وهایورواستفاده دمطالعهدارایشرایطفراتحلیلبهدستآمد.بهمنظورتجزیهوتحلیل181اندازهاثراز141خروج،
مدلداده قیفی، نمودار تحلیلحساسیت، از ازها استفاده تحلیلناهمگنیبا تصادفیو هایثابتوCMAپژوهش از حاصل اطلاعات تحلیل شد. اندااستفاده میانگین که داد نشان کلیها اثر زهبا831/1وبرایمدلاثراتتصادفی834/1هایموردبررسیبرایمدلاثراتثابت پژوهش است.
بهعنوانمتغیرهایهایاثر،جنسونوعنمونهمورداستفادهدرپژوهشتوجهبهناهمگونیاندازه هاخودکارآمد تعدیل رابطه اثر اندازه که داد نتایجنشان بررسیشدند. تحصیلیدرکننده عملکرد یبا
نسبتبهسایرپژوهشپژوهش بیشتراست.هاییکهازآزمودنیدختربرایپژوهشاستفادهشده، هاهاییکهازدانشجویانبهعنواننمونهاستفادهشده،همچنیناندازهاثررابطهایندومتغیردرپژوهش
نتایجنشاندادندکهنسبتبهسایرپژوهش بیشتراست. ازمیانانواعخودکارآمدی،خودکارآمدیهابرپایهاندازهاثرهایبهدستآمده باعملکردتحصیلییادگیرندگاندارد. ریاضیبیشترینارتباطرا
گذارد.تواندریافتکهخودکارآمدیبرعملکردتحصیلیتأثیرمیمی
ر.خودکارآمدی،عملکردتحصیلی،اندازهاث فراتحلیل، های کليدی: واژه
هیدمدنیآذربایجان،تبریز،ایراندانشیار،دانشگاهش
نویسندهمسئول( ،دانشگاهشهیدمدنیآذربایجان،تبریز،ایرانشناسیتربیتی رواندانشجویدکتری([email protected]
مقاله پژوهشی
72 (2ی شماره، 9311ستان ، پاييز و زم27سال ، ی ششم )دوره، تربيتی دانشگاه شهيد چمران اهواز علوم ی مجله
مقدمهآموزانوپیشگیریازافتتحصیلیوعوارضناشیاز توجهبهبهبودعملکردتحصیلیدانش
ویکیاز((Taghvaee Yazdi, 2020آن،ازاهدافعمدهنظامآموزشوپرورشجوامعمختلف
دردوقرناخیربودهاستمحورهایاصلیپژوهش .(kadivar, Tanha & Rahmani, 2015)ها
ترینمتغیرهادرفرآیندیادگیریوآموزشاستتحصیلییکعاملکلیدیویکیازقویعملکرد
Yadolahifar & Mirzaee, 2020)وآموزشوپرورشهایاصلیخانواده(ویکیازدغدغه ها
ریزی،خودکارآمدی،عملکردتحصیلیبهمعنایتواناییبرنامه(.Moradi & Vaezi, 2015)باشدمی
باشدهایمربوطبهمطالعهمیاهشاضطراب،استفادهازاهدافسودمندوانجامفعالیتانگیزش،ک
(Cernat & Moldovan, 2018 هایمهمیازبهدلیلتأثیریکهعملکردتحصیلیبررویجنبه(.
گذاردزندگیمثلارتقاءبهمقطعتحصیلیبالاتر،کسبشغلبهتروجایگاهاجتماعیمناسبمی
(Zhang & Slesnick, 2020)شناساییعواملمؤثربرعملکردتحصیلیبهچالشاصلیمحققانو،
است نظریه شده تبدیل عملکرد(Moreira, Faria, Cunha, Inman & Rocha, 2020)پردازان .
تحصیلیبهعنوانمتغیروابستهتحتتأثیریکعاملنیست،بلکهعواملمتعددیبررویآنتأثیر
عملکرد(Mohammadi Molod & Zavvar, 2020)گذارندمی روی بر موثر عوامل از یکی .
(.Askari, Makvandi & Neisi, 2020)باشد می1تحصیلی،خودکارآمدی
Banduraتوانازعواملمؤثربرعملکردتحصیلیدانستکهبهوسیلهخودکارآمدیرامیاجتماعیبرالگویعلی–شناختیاجتماعیمطرحشد.نظریه–درقالبنظریهشناختی(1993)
آثارمحیطیوعوامل اینالگوبرارتباطبینرفتار، سهجانبهرفتار،محیطوفردمبتنیاست،
برایتوصیفکارکردهایروانفردی ادراکفرد به میشناختیمیکه تأکید برپردازد، و کند
Basuki)گذارندرفتارخودتأثیرمیاساسایننظریهافراددرنظامعلیتسهجانبهبرانگیزشو
& Wijaya, 2020.)Bandura (1994)داندکهازخودکارآمدیرایکیازفرآیندهایشناختیمی
-طریقآنبسیاریازرفتارهایاجتماعیخودوبسیاریازخصوصیاتشخصیراگسترشمی
یکمحیطخاصیادستیابیاشبرعملکرددر.خودکارآمدیبهادراکذهنیفردازتواناییدهیم
وبهعنوانتواناییانجامتکالیفو(Yin, Han & Perron, 2020)بهنتایجمطلوباشارهدارد
می محسوب شده تعیین اهداف نتایج(.Sheikhlo, Bayrami & Vahedi, 2018)شود
1- Self-efficacy
73 تحليل رابطه خودکارآمدی و عملکرد تحصيلیفرا
تکاردراندکهخودکارآمدیباعثبهبودانگیزش،مقاومتوپشهایگوناگوننشانداده پژوهش
وهرچهاحساس(Traunter & Schwinger, 2020)شودهامیرویاروییبامشکلاتوسختی
بود خواهد بیشتر نیز انگیزشآنان باشد، بیشتر افراد & Sanjari, Esmaeili)خودکارآمدی
Tojari, 2020.)
هایزیادیدرخصوصرابطههخودکارآمهدیبهاعملکهرددرطولسالیانگذشتهپژوهش
هایانجهامشهدهصیلیانجامشده،امانتایجیکسانیحاصلنشدهاست.مثلاًبیشترپژوهشتح
درموردرابطهخودکارآمدیباعملکردتحصیلیبهایننتیجهرسیدهاسهتکههخودکارآمهدی
دارسهممؤثریدرعملکردتحصیلیداردوبینخودکارآمدیوعملکردتحصیلیرابطهمعنهی
& Zenalipur, Zarei & Zandiniya, 2009; Abdolmaleky, Abdolmaleky)وجهوددارد
Hoseiny Lorgany, 2017; Hakimzadeh, Moghadamzadeh & Amiri, 2017; Seifi &
Bazarovich, 2018.)
اینیافته وجود پژوهشبا نشانمیها، دارندکه دهندبینخودکارآمدیوهایینیزوجود
بهعنوانمثالاطمعنیعملکردتحصیلیفراگیرانارتب ,Shehni Karamzadehداروجودندارد.
Hejazi, Khanzadeh and Hejazi (2010)(13/1همبستگیاندکیr=بینخودکارآمدیو (را
همچنین کردند. گزارش تحصیلی عملکردJahanshahi(2013)عملکرد و خودکارآمدی بین
مشاهدهکرد=121/1rتحصیلیهمبستگیاندکی) نیزدرKarami(2017)دارنبود.کهمعنی(را
احساسخودکارآمدیو تحصیلی، عملکرد و بینسلامتروان رابطه مورد در که پژوهشی
بینیآموزاندبیرستانیانجامدادبهایننتیجهرسیدکهخودکارآمدیپیشکاریتحصیلیدانشاهمال
(وجوددارد.=r-313/1یررابطهمنفی)کنندهمثبتیازعملکردتحصیلینیستوبینایندومتغ
گیریهایمربوطبهرابطهخودکارآمدیوعملکردتحصیلیبراینتیجهباگسترشپژوهش
هایدقیقتجمیعنتایجبندیوخلاصهشود.یکیازشیوههالازماستایننتایججمعازیافته
فراتحلیلعددیپژوهش فراتحلیلبهمجموعه1ها شودهایآماریگفتهمیشایازرواست.
هایپژوهشکهبهمنظورترکیبنتایجمطالعاتمستقلآزمایشیوهمبستگیکهدارایپرسش
گیردوبهیکبرآوردونتیجهواحدمنجراند،انجاممییکساندربارهیکموضوعواحدبوده
روش(.(Hooman, 2008شودمی خلاف بر خلاصهفراتحلیل از سنتی، پژوهش هایهای
1- Meta-analysis
77 (2ی شماره، 9311ستان ، پاييز و زم27سال ، ی ششم )دوره، تربيتی دانشگاه شهيد چمران اهواز علوم ی مجله
(.Mesr Abadi, 2016)کندهایپژوهشیاستفادهمیآماریمطالعاتمنفردبهعنوانداده
هایگیریازنتیجهپژوهشباتوجهبهآنچهذکرشد،استفادهازروشفراتحلیلبرایبهره
هاودستیابیبهانجامشدهدرزمینهرابطهخودکارآمدیباعملکردتحصیلیویکپارچهکردنآن
امریضروریبهنظرمی شرایطحاضر گرفتنرسد.یکنتیجهدقیقومنسجمدر نظر در با
مسائلمطرحشدههدفاصلیاینفراتحلیلتعییناندازهاثرترکیبیبینخودکارآمدیباعملکرد
این در است. شده پرداخته هدففرعینیز سه اینهدفاصلیبه کنار در تحصیلیاست.
تعی به جنسیتآزمودنیفراتحلیل تعامل پژوهشین در استفاده مورد نمونه نوع نوعها، و ها
اینپژوهشباخودکارآمدیبرروابطبینخودکارآمدیوعملکردتحصیلیپرداختهمی شود.
توجهبهموضوعواهدافدرنظرگرفتهشدهازسهمنظرنظری،کاربردیوروششناختیدارای
پژوهشحاضردرپیآناستکهدرکمکبهتدویننظریهرابطهاهمیتاست.ازجنبهنظری،
خلاصه تحصیلیبه عملکرد یکپارچهخودکارآمدیو هایمتعددسازینتایجپژوهشسازیو
هایبپردازدودانشنظریحاصلازاینتوافقازلحاظنظریاهمیتبیشترینسبتبهیافته
چنانچهدراینپژوهشمیزانرابطهخودکارآمدیپژوهشمنفرددارد.همچنینازجنبهکاربردی،
توانباآشناکردنمعلمانووالدینبامفهومخودکارآمدیباعملکردتحصیلیمشخصشود،می
وتأثیراتآنبرفرآیندهایشناختیوانگیزشیفراگیران،زمینهرابرایافزایشعملکردتحصیلی
هایمتعددیدریزباوجوداینکهتاکنونپژوهشفراگیرانفراهمکرد.ازلحاظروششناختین
اماتابهحالپژوهشجامعو زمینهرابطهخودکارآمدیباعملکردتحصیلیانجامشدهاست،
هانپرداختهاست.دراینپژوهشکوشششدهمدونیباروشفراتحلیلبهترکیباینپژوهش
بهره با روشاستتا یکیاز گیریاز بررسیوهاینوینپژوهش، تحتعنوانفراتحلیلبه
تحصیلیاقدامشود.ترکیبنتایجپژوهش خودکارآمدیوعملکرد حوزه گرفتهدر هایانجام
ایننکتهلازماستکهصرف حساسیتافزایشجهتبهدارمعنیرابطهوجودهمچنینذکر
نیست.تغیرهامبینرابطهشدتنشانگرصرفاًبزرگ،هاینمونهازاستفادهخاطربهآزمون
هایتکراریدراینحوزهمشاهدههایاخیرگرایشچشمگیریبهانجامپژوهشدرسال
هایمختلفروابطشود،درهمینراستااینپژوهشدرنظرداردباترکیبنتایجپژوهشمی
هاپاسخدهد:خودکارآمدیوعملکردتحصیلی،بهاینسؤال
ای ترکیبی نتایج اساس بر پژوهشخودکارآمدی تحصیلین عملکرد با حدی چه تا ها
75 تحليل رابطه خودکارآمدی و عملکرد تحصيلیفرا
هاتعاملوجوددارد؟آیاارتباطدارد؟آیابینخودکارآمدیوعملکردتحصیلیباجنسیتآن
رابطهخودکارآمدیوعملکردتحصیلیتحتتأثیرنوعنمونهپژوهشقرارداردیانه؟کدام
د؟نوعازخودکارآمدیتأثیربیشتریبرعملکردتحصیلیدار
روش پژوهشهایاولیههایپژوهشدراینپژوهشازروشفراتحلیلاستفادهشد.دراینپژوهشیافته
هاشود.پرکاربردترینروشترکیبنتایجعددیپژوهشدرقالبیکشاخصکمیبرگردانمی
رااست.اندازهاثرشاخصیاستکهحضورپدیدهموردنظردرجامعه1درفراتحلیل،اندازهاثر
بهطور(.Cohen, 1988)ایاستکهمبینغلطبودنفرضیهصفراستدهد،یااندازهنشانمی
کلیبرایاندازه خانواده rهایاثردوخانوادهعمدهوجوددارد: اندازهdوخانواده هایاثر.
هاییعیتدرموقdهایاثرخانوادههاواندازههایمربوطبههمبستگیدرموردیافتهrخانواده
باتوجهبه(.Mesr Abadi, 2016)روندکنند،بهکارمیهارابررسیمیهاتفاوتکهپژوهش
پژوهش دربرگیرنده فراتحلیلحاضر ازهایاولیهاینکه بودند روشتحقیقهمبستگی ایاز
عنوانشاخص شد.rضریبهمبستگیپیرسونبه یکطبقهCohen, 1988)استفاده بندی(
مقادیرrهایاثرخانوادههایاثرارائهدادهاستکهبرایاندازهیریبرایاهمیتاندازهکلیتفس
هایاثرکوچک،متوسطوبزرگهستند.بهترتیبنشانگراندازه5/1و1/1،8/1
جامعه آماری و نمونه آماری
بنابراینجامعههایکمیپژوهشواحدتحلیلدرفراتحلیل،یافته آماریهایدیگراست؛
هایدردسترسمرتبطباباورهایخودکارآمدیوعملکردتحصیلیاینفراتحلیل،بهپژوهش
منتشرشدهبودند.براین1833تا1831هایشودکهدربینسالدرداخلکشورمربوطمی
هایچاپشدهدرمجلاتعلمیپژوهشیاساسجامعهآماریپژوهش،شاملکلیهپژوهش
هایاطلاعاتیشاملمرکزاسنادویابیبود.اینبانکهایقابلدستایاننامهمعتبرداخلیوپ
ایران علمی کشور(Irandoc)مدارک دانشگاهی جهاد پایگاه ،(SID)بانک خصوصی سایت ،
بودکهباروشهمبستگی(Noormags)وپایگاهمجلاتتخصصینور(Magiran)مجلاتایران
مدیوپیشرفتتحصیلیپرداختهبودند.بررسیروابطبینخودکارآبه
1- Effect size
79 (2ی شماره، 9311ستان ، پاييز و زم27سال ، ی ششم )دوره، تربيتی دانشگاه شهيد چمران اهواز علوم ی مجله
گیریبالا،ابتدابامرورپیشینههایاولیهبااستفادهازچارچوبنمونهبرایانتخابپژوهش
کلیدواژه جستپژوهشی، در استفاده منظور تعیینوجویپژوهشهایمعتبریبه هایاولیه
واژه کلید این شدند. خودکارآمدی بودند: عبارت تحصیلی(Self-Efficacy)ها عملکرد ،
(Academic Performance) تحصیلی پیشرفت ،(Academic progress)تحصیلی موفقیت ،
(Academic Achievement)معدلتحصیلی،(Academic GPA).
کلیدواژه مشخصشدن پژوهشپساز انتخاب برای اساسیکسریها بر اولیه های
هابههایورودپژوهشنظرانتخابشدند.ملاکهایموردهایورودوخروج،پژوهشملاک
فراتحلیلعبارتبودنداز:
هاوجودهایکلیدیتحقیقیامرتبطبهآنهایکلیدی،اثریکیازواژهالف.درعنوانیاواژه
داشتهباشد.
هایکمیبهبررسیرابطهبینخودکارآمدیوپیشرفتهاییکهباروشب.مقالاتوپژوهش
رداختهبودند.تحصیلیپ
هایکافیبرایمحاسبهاندازهاثرداشتند.هابایستیدادهج.پژوهش
هابهصورتمقالهکاملبهصورتآنلایندردسترسبودهباشند.دنتایجپژوهش
هایمقاطعکارشناسیارشدودکتریبسندهشد.نامههایدانشجوییتنهابهپایانه.ازپژوهش
ملاجست طبق دستی واژهکوجوی کلید اساس بر بالا ورود ازهای شده ذکر های
اینمطالعاتبهاشکالمختلف135گیریمنجربهشناساییچارچوبنمونه مطالعهگردید.
بودند. پیشرفتتحصیلیپرداخته بهبررسیروابطخودکارآمدیبا دارایعناوینیبودندکه
هایهاییمناسبنبودند،باتوجهبهملاکچونتعدادیازاینمطالعاتبرایورودبهتحلیلن
هاازفرآیندتحلیلخارجشدند؛خروجزیرتعدادیازاینپژوهش
هاییکهیکیازاطلاعاتلازمبرایمحاسبهاندازهاثرراگزارشندادهبودند.الف.پژوهش
بهدومنامههایاپایانب.پژوهش ادانشگاهارائهسسهیؤهایمشابهکهباعناوینمختلفعیناً
شدهبودند.
هایروششناختیجدیبودند.هاییکهازکفایتلازمبرخوردارنبودندیادارایضعفج.پژوهش
هاییکهپسازتحلیلحساسیتدارایمقدارخطایبزرگبودند.د.پژوهش
مقاله111مطالعه)181پژوهشحذفودرمجموع15هایخروجبالاتعدادبراساسملاک
نامه(کهدارایشرایطعلمیوروششناختیمناسببودند،برایورودپایان28پژوهشیو-علمی
77 تحليل رابطه خودکارآمدی و عملکرد تحصيلیفرا
برخیپژوهش کهدر آنجا بهذکراستاز لازم فراتحلیلانتخابشدند. چندمتغیربه یا دو ها
مطالعهبهدستآمد.181اندازهاثرازاین141مستقلویاتعدیلکنندهواردشدهبودند،
ابزار گردآوری اطلاعات
هایپژوهشیکهآوریاطلاعاتازچکلیستمشخصاتطرحدراینپژوهشبرایجمع
مطالعات(Mesrabadi, 2010)توسط در اینکه به توجه با شد. استفاده است، شده طراحی
هایانجامشدهدرزمینهموضوعموردفراتحلیل،واحدتجزیهوتحلیل،گزارشنهاییپژوهش
ثبتاطلاعاتپژوهشبر بهمنظور اینفرم از میرسیاست، استفاده کهشاملهایاولیه شود
نامه،طرح(،باشد:عنوانپژوهش،نامپژوهشگر)پژوهشگران(،نوعاثر)مقاله،پایانمواردزیرمی
تعریف و وابسته متغیرهایمستقلو محلاجرایپژوهش، پژوهش، انجام هایعملیاتیسال
گیری،روشپژوهش،ابزارهایمورداستفاده،رواییوجامعهآماری،نمونهوروشنمونهها،آن
فرضیه ابزارها، سؤالپایایی یا آمارهها پژوهش، آزمونهای مقادیر یا برایها لازم آماری های
چکلیست نهایت، در اثر. اندازه کدگذاریمحاسبه بهصورتیکدفترچه هایتکمیلشده
استفادهشد.1جهتبررسیرواییروشفراتحلیل،ازروشاعتباریابیمتقاطعردید.بندیگدسته
هابهتصادفانتخابویکبارباآنویکباربدونآنبرایناساسیکزیرمجموعهازداده
ایبرهمهتحلیلداشتبهفراتحلیلانجامشد.اگرواردکردنآنزیرمجموعهاثرقابلملاحظه
بود معنی ناهماهنگیاین دادهکه درون در اثرهایی اندازه پژوهشحاضر در دارد. وجود ها
دادهاینمیزاناندازهاثر11بهدستآمدوبعدازحذفتصادفی831/1اندازهاثر141ترکیبی
بنابراین421/1به ازآنجاکهتغییرقابلتوجهیبینایندومقداروجودندارد؛ افزایشیافت.
تیجهگرفتپژوهشحاضرازرواییبرخورداراست.همچنینمقدارضریبپایاییاینتواننمی
کهبااستفادهازهمبستگیErfani Adab, Mesr Abadi and Zavvar (2014)ابزارنیزدرپژوهش
بهدستآمد.13/1براونانجامشد،برابربا–هایدوداوروفرمولاسپیرمنبینرتبه
اطلاعاتيل روش تجزيه و تحلتحلیلپژوهش و تجزیه مداخله،جهتبررسیو تفکیکهر به اثر، اندازه از هایاولیه
1- Cross – validation
78 (2ی شماره، 9311ستان ، پاييز و زم27سال ، ی ششم )دوره، تربيتی دانشگاه شهيد چمران اهواز علوم ی مجله
اثرترکیبیبادومدلاثراتثابتوتصادفی نمودارقیفی1اندازه آزمون2، تحلیلحساسیت، ،
(استفادهشد.دراینپژوهشباتوجهS-F)4وآمارهنمونهامنازتخریبI،مجذور8همگنی
ازروشتحقیقهمبستگیبودند،ازضریبهمبستگیپیرسونبههایاولیهبهاینکهپژوهش
افزارهایاثرازنرماستفادهشد.همچنیندراینپژوهشبرایمحاسبهاندازهrعنوانشاخص
CMA5 استفادهگردید.2ویرایش
اینپژوهشاز بینسال181در 1831هایپژوهشاولیهکهدر هایبهروش1833تا
شد. استفاده بودند، پرداخته پیشرفتتحصیلی با خودکارآمدی رابطه بررسی به همبستگی
نفرمتغیرومتنوعبود.همچنین311نفرتا15هابینحجمنمونهاستفادهشدهدراینپژوهش
ودرپایاننامهبودند28مقالهعلمیپژوهشیو111پژوهشمورداستفاده،181دربیناین
اندازهاثرواردفراتحلیلگردید.141پژوهشتعداد181مجموعازاین
هایاصلیفراتحلیلنبودسوگیریانتشاراست،پیشباتوجهبهاینکهیکیازپیشفرض
شود.سوگیریانتشارهایمربوطبهبررسیاینپیشفرضارائهمیازبررسینتایج،ابتدایافته
تحقیقات نشدن چاپ یافتهبه که فراتحلیل موضوع با غیرمعنیمرتبط یاهای و دارند دار
مربوطمی نتایجتحقیقاتهستند، با ناهمسو اینفراتحلیل(Mesr Abadi, 2016)باشد در .
برایبررسیتورشانتشارازشیوهگرافیکی)نمودارقیفی(وازشاخصآماریتعدادامناز
تخریباستفادهشد.
قیفی نمودار اندازهدر مقادیر دهنده نشان افقی محورمحور و اولیه تحقیقات اثر های
می نشان را معیار خطای قابلعمودی زمانی قیفی اساسنمودار بر انتشار سوگیری دهد.
تشخیصاستکهنقاطدراطرافنموداربهشکلمتقارنپراکندهنشدهباشدکهاینناشیاز
هاست.گبودنخطایمعیارآنکوچکبودنمقادیراندازهاثروبزر
داده1شکل قیفیسوگیریانتشار تحلیلنمودار از قبل را فراتحلیل به شده هایوارد
مشخصاست،تعدادیاز1شودودرشکلطورکهمشاهدهمیدهد.همانحساسیتنشانمی
موجبنامتقارنشدنشکلمی نامتعارفدارندکه اثر شکلتحقیقاتاندازه مودارن2شود.
1- Random and fixed models 2- Funnel plot 3- Heterogeneity 4- Safe of fail statistic 5- Comprehensive meta-analysis
71 تحليل رابطه خودکارآمدی و عملکرد تحصيلیفرا
نمودارقیفیسوگیریانتشارقبلازتحلیلحساسیت.1شکل
Figure 1. Funnel plots of effect sizes against the standard errors before Sensitivity analysis
:نمودارقیفیسوگیریانتشاربعدازتحلیلحساسیت2شکل
Figure 2. Funnel plots of effect sizes against the standard errors after Sensitivity analysis
دهد.هایواردشدهبهفراتحلیلرابعدازتحلیلحساسیتنشانمیقیفیسوگیریانتشارداده
1اندازهاثرنامتعارفوپرتبهدستآمدهاستکهنسبتبهشکل3ایننموداربعدازحذف
اندازهاثر4343خصتعدادامنازتخریبپسازورودهمچنینبراساسشاتراست.متقارن
شود.(غیرمعنادارمی1غیرمعناداربهفراتحلیل،اندازهاثرمحاسبهشده)جدول
اثررابطهخودکارآمدیوعملکردتحصیلی.اندازه1جدولTable 1. Effect size of the relationship between self-efficacy and academicperformance
Model مدل
Number effect size تعداد اندازه
اثر
Combined Effect size اندازه اثر
ترکيبی
Standard error
خطای معيار
95% interval -Z 15/0فاصله اطمينان
value مقدار
Z
P-value مقدار
P Lower limit
حد پايين
Upper limit حد بالا
181834/1115/1811/1832/1111/35111/1 ثابت181831/1121/1855/1424/1338/13111/1 تصادفی
80 (2ی شماره، 9311ستان ، پاييز و زم27سال ، ی ششم )دوره، تربيتی دانشگاه شهيد چمران اهواز علوم ی مجله
برخودکارآمدیاثربخشیترکیبیاثراتثابتوتصادفیمربوطبهاثرهایاندازه1جدول
دهد.دراینجدولاندازهاثرترکیبییاخلاصهبراساستحصیلیپژوهشرانشانمیعملکرد
شودکهمیانگیناندازهاثرکلیمطالعاتاندازهاثرمشاهدهمی181توتصادفیهایثابمدل
بهدستآمد831/1وبرایاثراتتصادفی834/1انجامشدهدراینفراتحلیلبرایمدلثابت
داراست.معنی111/1کهمیانگیناندازهاثرکلیبرایهردومدلدرسطح
Table 2. Heterogeneity indices هایناهمگنی.شاخص2جدول
Q-value Q کوکران
I-squared Iمجذور
Df(Q) درجه آزادی
P-value داریسطح معنی
121/2555111/34181111/1
میشاخص2جدول نشان را بینتحقیقاتاولیه در اثر اندازه جهتهایناهمگنی دهد.
Qبررسیناهمگنیازشاخص 181مطالعهبادرجهآزادی181برایQشاخصاستفادهشد.
معناداراستبنابراینفرضصفرمبنیبر111/1محاسبهگردیدکهدرسطح121/2555برابر
ازحجمنمونهوباعنایتبهQشود.باتوجهبهتأثیرپذیریشاخصناهمگنیمطالعاتتأییدمی
که کرد بایستیازشاخصیاستفاده بدونتأثیرازحجمکمبودنمطالعات، مقدارناهمگنیرا
مجذور اینآماره، دهد. نشان ایناساس(Higgins & Thompson, 2002)استIنمونه بر .
بهدستآمدکهطبقشاخص111/34نیزدراینپژوهشمحاسبهشدکهمقدارآننیزIمجذور
Higgins, Thompson, Deeks and Altman (2003)اهمگنیبالادرمطالعاتاینمقدارنشانگرن
داردکهمتغیرهایدیگرینیزوجودداشته اینامراشاره بر اثراستو اندکهبرمتغیروابسته
گیرینیست.درصورتاندوپراکندگیبیناندازهاثرمطالعاتفقطناشیازخطاینمونهگذاشته
دسته استبا بودنناهمگونیبهتر ترزیاد اثراتو ناهمگنیبندیاندازه عامل، دسته کیبهر
مشخصگردد.
مدلتصادفیبهعنوانمدلفراتحلیلانتخابشدو توجهبهمطالبوتوضیحاتبالا، با
هایاثرناهمگوندرنظرگرفتهشد.باتوجهبهاینکهاندازه831/1اندازهاثرترکیبیهمانمقدار
هایتوانندتغییرپذیریاندازهکهمییمتغیرهایتعدیلکنندهاستوجوجستهستند،گامبعدی
هایمورداستفادهدرپژوهشموردبررسیاثرراتبیینکنندوبههمینمنظورجنسیتآزمودنی
اند:مشخصشده8قرارگرفتندکهدرجدول
89 تحليل رابطه خودکارآمدی و عملکرد تحصيلیفرا
.اندازهاثرترکیبیمدلتصادفیبراساسجنسیت8جدول
Table 3. Combined effect size of random model based on Gender
Gender جنسيت
Number studies تعداد
مطالعات
Combined Effect size
اندازه اثر ترکيبی
95% interval -Z 15/0فاصله اطمينان
value Zمقدار
P-value P Lowerمقدار
limit حد پايين
Upper limit حد بالا
11811/1841/1411/1131/21111/1 پسر23833/1813/1411/1511/85111/1 دختر
دهد.براساسایناندازهاثرترکیبیمدلتصادفیرابهتفکیکجنسیتنشانمی8جدول
ازدخترانبرایگردآوریاطلاعاتاستفادهشدهاستبااندازهاثرهاآنجدولتحقیقاتیکهدر
833/1 هم تحقیقاتی همچنین است. اثر اندازه بیشترین دارای در برایهاآنکه پسران از
111/1استکههردودرسطح811/1گردآوریاطلاعاتاستفادهشدهاستدارایاندازهاثر
معنادارهستند.
تفکیکنمونه4جدول به را تصادفی مدل ترکیبی اثر نشاناندازه اولیه تحقیقات های
براساساینجدولتحقیقاتیکهدرمی یاطلاعاتآورجمعانبرایازدانشجویهاآندهد.
دارایبیشتریناندازهاثراست.پسازآننیز،تحقیقاتی831/1استفادهشدهاستبااندازهاثر
یاطلاعاتاستفادهشدهاستبااندازهآورجمعازدانشآموزاندبیرستانبرایهاآنهمکهدر
ازدانشآموزانراهنماییهاآندردارایبیشتریناندازهاثراست.تحقیقاتیهمکه838/1اثر
اثر اندازه با است شده استفاده اطلاعات گردآوری دارد.831/1برای قرار بعدی رتبه در
ازمعلمانبرایگردآوریاطلاعاتاستفادهشدهاستبااندازههاآنهمچنینتحقیقاتیکهدر
دارایکمتریناندازهاثراست.885/1اثر
رترکیبیمدلتصادفیبراساسنوعنمونه.اندازهاث4جدول
Table 4. Combined effect size of random model based on type of sample
Type of sample نوع نمونه
Number studies تعداد مطالعات
Combined Effect size اندازه اثر
ترکيبی
95% interval 15/0فاصله اطمينان
Z-value Zمقدار
P-value P Lowerمقدار
limit حد پايين
Upper limit حد بالا
13831/1853/1418/1113/81111/1دانشآموزانراهنمایی14838/1812/1838/1332/14111/1دانشآموزاندبیرستان
41831/1811/1411/1511/45111/1دانشجویان4885/1231/1831/1531/11111/1معلمان
82 (2ی شماره، 9311ستان ، پاييز و زم27سال ، ی ششم )دوره، تربيتی دانشگاه شهيد چمران اهواز علوم ی مجله
اثرترکیبی5براساسجدول اندازه خودکارآمدیریاضیبا دربینانواعخودکارآمدی،
تأثبیشترین433/1 دارد. اثرآنازپسیرگذاریرا اندازه با نیز علوم خودکارآمدیدر نیز،
دارد.همچنینخودکارآمدیهیجانیبااندازهاثرترکیبی411/1ترکیبی بیشتریناثرگذاریرا
یرگذاریرادارد.تأثکمترین112/1
.اندازهاثرترکیبیمدلتصادفیبراساسانواعخودکارآمدی5جدول
Table 5. Combined effect size of random model based on types of self-efficacy
Types of self-efficacy
انواع خودکارآمدی
Number studies تعداد مطالعات
Combined Effect size
اندازه اثر ترکيبی
95% interval -Z 15/0فاصله اطمينان
value Zمقدار
P-value P Lowerمقدار
limit حد پايين
Upper limit
حد بالا11881/1813/1842/1344/43111/1خودکارآمدیعمومی42483/1421/1458/1135/55111/1خودکارآمدیتحصیلی15433/1413/1513/1151/83111/1خودکارآمدیریاضی5888/1231/1815/1811/14111/1خودکارآمدیمعلم
8241/1111/1813/1121/5111/1خودکارآمدیپژوهشی2211/1131/1821/1111/1111/1خودکارآمدیزبان1451/1813/1524/1113/3111/1خودکارآمدیرایانه
1112/1113/1218/1125/2184/1خودکارآمدیهیجانی1411/1831/1523/1314/11111/1خودکارآمدیدرعلوم1811/1111/1415/1112/4111/1خودکارآمدیاجتماعی
بحثپژوهش هدففراتحلیل پژوهشبا روشاین با که گرفته انجام بههای همبستگی های
داختهبودند،انجامشدتابتوانبهیکاندازهبررسیرابطهخودکارآمدیباعملکردتحصیلیپر
اثرترکیبیدرموردروابطبینایندومتغیرونقشمتغیرهایتعدیلکنندهجنسیت،نوعنمونه
تاهایپیشینبرایبررسیاینفراتحلیلبرداریپژوهشونوعخودکارآمدیرسید.درنمونه
پیشگیری فراتحلیل به ایرادهایوارد از ممکن بررسیملاکحد پساز وشد. هایورود
بررسیازیتبعدنهادر؛پژوهششرایطمطلوبیبرایانجاماینفراتحلیلداشتند181خروج،
اندازهحذفتحلیلحساسیتو باقیماندوتحلیل181اثرهایپرت، اثر هایبعدیاندازه
هایهایبهدستآمدهازترکیباندازهاثرهایپژوهشرویایناندازهاثرهاانجامشد.یافته
اولیهنشاندادکهخودکارآمدیبرعملکردتحصیلیدانشآموزان،تأثیرمثبتدارند.اندازهاثر
بهدستآمد.از831/1وبرایمدلاثراتتصادفی834/1اثراتثابتترکیبینیزبرایمدل
83 تحليل رابطه خودکارآمدی و عملکرد تحصيلیفرا
-هایناهمگنینشاندهندهوجودناهمگنیدراندازهاثرهایپژوهشآنجاکهبررسیشاخص
هایاولیهبود،مدلتصادفیبهعنوانمدلفراتحلیلانتخابشد.
بر مبنی پژوهشگران سایر یافته و پژوهشحاضر یافته تبیین خودکارآمدیودر رابطه
تحصیلیوعملکردیادگیریتواناییرویبرتوانگفتکهخودکارآمدیعملکردتحصیلیمی
گذاردوبهعنوانیکعاملانگیزشی،منجربهافزایشعملکردتحصیلیمیمثبتتأثیرافراد
می Askari & et al, 2020)شود اشخاصبهنسبتبالاخودکارآمدیبااشخاص(. باسایر
تواننددرواعتقاددارندکهمیهستندبرخورداربهتریتحصیلیعملکردازپایینخودکارآمدی
موقعیت شرایطو با رویارویی طور به کنندمؤثرها افراد(.Regier & Savic, 2020)اقدام
سایرین،مقایسهدربالاخودکارآمدیدارای هستند،مطلعخودضعفوقوتنقاطازبا
اثراتوشانرامدیریتکنندتوانندجریانیادگیریبهترمیکنند،میبینانهانتخابواقعاهداف
کاهشدهند & Javadi Elmi, Asadzadeh, Delavar)منفیموانعوفشارهایاجتماعیرا
Dortaj, 2020.)دربارهمثبتباورهایکهکردگیرینتیجهچنینتوانمیاساساینبر افراد
سببیتدرنهاوافزایدمیتحصیلیعملکرددرآنانخودکارآمدیمیزانبرخود،هایتوانایی
تلاشبهتر،گزینیهدفباخودکارآمدیافزایشزیراشود؛میافرادتحصیلیعملکردبهبود
دارد.ارتباطبهترتحصیلیعملکردوترمناسبراهکارهایازاستفادهبیشتر،
مشخصشدکهدررابطهدومتغیرخودکارآمدیوهایناهمگنیاینپژوهش،طبقتحلیل
ایوجوددارندکهبررابطهایندومتغیرتأثیردارند.عملکردتحصیلیمتغیرهایتعدیلکننده
هاتواندناشیازجنسیتگوناگونآزمودنیهایاثربینمطالعاتنخستمیناهمگنیبیناندازه
تواندناشیازاینموضوعباشدکهنوعیمیهایمختلفباشد.همچنینناهماهنگدرپژوهش
هایمختلفمتفاوتبودهاست.هادرپژوهشآزمودنی
هاییکهنتایجپژوهشنشاندادکهرابطهبینخودکارآمدیوعملکردتحصیلیدرپژوهش
هایهاکهازآزمودنیازنمونهدختربرایپژوهشاستفادهشدهاست،نسبتبهسایرپژوهش
اند،بیشتراست.درتبیینیافتهپژوهشحاضرمبنیبربالابودنخودکارآمدیفادهکردهپسراست
توانچندینعلتراذکرکرد.باورهایخودکارآمدیبالاتردخترانممکناستدردخترانمی
تواندهاباشد.عملکردقبلیبهصورتمثبتومنفیدرذهنافرادمیناشیازتجربهقبلیآن
بهعبارتدیگرافرادیکهعملکردباورهایخودکارآمدیمثبتومنفیمنجرشود؛بهتشکیل
87 (2ی شماره، 9311ستان ، پاييز و زم27سال ، ی ششم )دوره، تربيتی دانشگاه شهيد چمران اهواز علوم ی مجله
آن میقبلی برخوردار بالاتری خودکارآمدی میزان از است، بوده خوب برعکسها باشند؛
پایین خودکارآمدی باورهای از نیستند برخوردار خوبی قبلی عملکرد از که افرادی
ک بنابراینهمانطور عملکردقبلیبرخوردارند؛ تجربهتبحرییا است، مطرحکرده هبندورا
,Shehniyailagh, Rajabi)نقشبسیارمهمیدرافزایشیاکاهشباورهایخودکارآمدیدارد
Shokrkon & Hagigi, 2003.)تواندیکیدیگرازعواملبالابودنخودکارآمدیدخترانمی
فراشناخ و عمیق راهبردهای از استفاده از پژوهشناشی نتایج باشد. )خودتنظیمی( هایتی
داده نشان فراشناختیگوناگون و عمیق راهبردهای از پسران با مقایسه در دختران که اند
کهاینامرموجبافزایشعملکردتحصیلیدخترانوکنند)خودتنظیمی(بیشتریاستفادهمی
تواننتیجهگرفتکهاستفادهازشود؛بنابراینمیهامیدرنتیجهسبببهبودیخودکارآمدیآن
& Hejazi)باشددهیخودکارآمدیدردخترانمیراهبردهایعمیقوفراشناختیقادربهشکل
Nagsh, 2007.)اختصاصزمانزیادهمچنینخودکارآمدیبالایدخترانمی تواندناشیاز
نتایجدخترانبرایمطالعهوانجامتکالیفونظموبرنامهخاصدخترانبرای مطالعهباشد.
نشاندادکهاختصاصزمانزیاددخترانبرای Hejazi, Abbasi and Moslehi (2019)پژوهش
مطالعهوانجامتکالیفباعثعملکردبهترآناندرآزمونکلاسیوافزایشخودکارآمدیآنان
یننتیجهدرپژوهشخودبها Zahiri, Shehniyailagh and Hagigi (2011)شود.همچنینمی
هایمربوطبهتکلیفخودرابانظموبرنامهآموزاندخترفعالیترسیدندکهازآنجاکهدانش
گیردوهمینامرموجبافزایشدهند،یادگیریدروسآنانبهترصورتمیخاصیانجاممی
برحسخودکارآمدیآنانمی کهخودکارآمدیکرداستنباطچنینتوانمیاساساینشود.
میبالا راهبرهایعمیقویدختران از استفاده موفق، تجربه قبلیو عملکرد ناشیاز تواند
فراشناختیواختصاصزمانزیادبرایمطالعهوانجامتکالیفونظموبرنامهخاصدختران
برایمطالعهباشد.
در تحصیلی عملکرد با خودکارآمدی رابطه میزان که داد پژوهشنشان نتایج همچنین
هاییکهازدانشجویانبرایپژوهشاستفادهشدهاست،بیشترازمیزانرابطهایندووهشپژ
پژوهش سایر به نسبت بودنمتغیر بالا بر مبنی حاضر پژوهش یافته تبیین در است. ها
توانچندینعلتراذکرکرد.خودکارآمدیبالایدانشجویانخودکارآمدیدردانشجویانمی
تواندباافزایشایاستکهمیسندانشجویانباشد.خودکارآمدیمقولهممکناستناشیاز
85 تحليل رابطه خودکارآمدی و عملکرد تحصيلیفرا
-(،خودکارآمدیرابهعنوانیکیازعواملفردیمعرفیمیBandura, 1994سنبهبودیابد.)
توانددرغلبهفردبرموانعانجامیکرفتارنقشبهسزاییایفاکند.ویاعتقادداردکندکهمی
هایش،تواندبااعتمادبیشتربهتواناییوفقبیشتریرابهدستآوردمیهرچقدرفردتجاربم
یافت؛ افزایشخواهد تجاربفرد افزایشسندامنه با طبعاً بپردازد. وظایفخود انجام به
می ندارند،بنابراین نیز ناتوانیخاصی البته که بیشتر سن با افراد باشیم داشته انتظار توانیم
& Saffari, Pakpour, Ghofranipour, Heidarniaبیشتریداشتهباشند)احساسخودکارآمدی
Shojaezade, 2020.)روابطمثبتبینسنوخودکارآمدیدرمطالعاتD’Alonzo, Stevenson
and Davis (2004) ازOrnes and Ransdell (2010)و یکیدیگر است. گزارششده نیز
تواندناشیازارتباطبینخودکارآمدیومقطعیانمیعواملبالابودنخودکارآمدیدانشجو
نتایجپژوهش هایگوناگوننشاندادهاستکهافراددارایتجارببیشترکهتحصیلیباشد.
برند،خودکارآمدیبیشتریرانسبتبهسایرینمعمولاًدرسطحتحصیلاتتکمیلیبهسرمی
Saffari, Sanaeinasab, Rashidi)ردارهستنداندوازخودکارآمدیبالاتریبرخوگزارشنموده
jahan, Purtaghi & Pakpour, 2014.)کهخودکارآمدیکرداستنباطچنینتوانمیاساساینبر
بالایدانشجویانممکناستناشیازسنومقطعتحصیلیبالایدانشجویانباشد.
،نتایجپژوهشنشانداددرخصوصرابطهانواعخودکارآمدیباعملکردتحصیلیفراگیران
تحصیلی عملکرد با را ارتباط بیشترین ریاضی خودکارآمدی خودکارآمدی، انواع میان از که
شاندرتوانارزیابیموقعیتیازاطمینانفردبهتواناییفراگیراندارد.خودکارآمدیریاضیرامی
,Kaskens, Segers)کردتکالیفیامسألهمشخصریاضیتعریفآمیزیاتکمیلانجامموفقیت
Goei, Luit & Verhoeven, 2020.)پژوهش بیننتایج که است داده نشان گوناگون های
افرادیکه و دارد معناداریوجود ریاضیارتباطمثبتو عملکرد ازخودکارآمدیریاضیو
Madadpoor, Mohammadyfar)خودکارآمدیبالاییبرخوردارند،عملکردتحصیلیبهتریدارند
& Rezaei, 2016; Abdolmaleky & et al., 2017; Hakimzadeh & et al., 2017افرادیکه.)
موقعیت میدر توانمندی و کارآمدی احساس ریاضی با مرتبط برهای احساس این کنند،
آناننگرشوذهنیتآناننسبتبهریاضیتأثیرمی تحصیلیبهتر گذاردوموجبعملکرد
کنند،افرادیکهدرمواجهبامسائلریاضیاحساسناامیدیودرماندگیمیشود؛درمقابلمی
دانندونگرشآنانبهریاضیمنفیومبتنیبرترسازارزیابیآنراتهدیدیبرایخویشمی
89 (2ی شماره، 9311ستان ، پاييز و زم27سال ، ی ششم )دوره، تربيتی دانشگاه شهيد چمران اهواز علوم ی مجله
تحصیلیپایینیدارند عملکرد ایناساس(Soltaninejad & Mahmudi, 2018)استو بر .
-ایدرتبیینوپیشکهخودکارآمدیریاضینقشتعیینکنندهگیریکردتوانچنیننتیجهمی
تحصیلیدانش اینمعنیکههرچهدانشبینیعملکرد به آموزانخودکارآمدیآموزاندارد؛
شوندوبالاییازخوددردرسریاضیداشتهباشندبههماننسبتدردرسریاضیموفقمی
عملکردتحصیلیبالاتریدارند.
توانبهمواردیازهایینیزبودهاستکهمیجفوق،اینفراتحلیلدارایمحدودیتباوجودنتای
خودکارآمدیوعملکردداردرخصوصرابطههایغیرمعنیقبیلاحتمالگزارشکمترپژوهش
ها،هاباتوجهبهمحدودیتهادراینزمینهونبوددسترسیبههمهآنتحصیلی،تعددپژوهش
ی از استفاده برخیاطلاعاتهایروشافتهعدم نبود فراتحلیلو در متغیره هایآماریچند
توصیفیدرتعدادیازمقالاتاشارهکرد.
مندبهپژوهشدربراساسنتایجیکهدراینپژوهشبهدستآمد،بهپژوهشگرانعلاقه
یخودراهاشود:نتایجتحلیلآماریفرضیهحوزهخودکارآمدیوعملکردتحصیلیپیشنهادمی
هاذکرنمایندوفقطبهذکرنتایجکمیاکتفابهطورکاملوهمراهباسطحمعناداریدرپژوهش
هارانیزمحاسبهنکنند.درصورتیافتنرابطهمعناداریبینمتغیرهایموردبررسی،اندازهاثرآن
زندتاقادربهاستفادههایآماریمختلفبپرداودرنتایجخودذکرنمایند.بهمطالعهدقیقروش
باترینآزمونآماریدرتجزیهوتحلیلدادهترینوقویازمناسب باشند. هایگردآوریشده
هاییراشودکهنظامآموزشیبرنامهتوجهبهارتباطخودکارآمدیوعملکردتحصیلی،توصیهمی
همچن ینبهمعلمانتوصیهبرایرشدوارتقاءسطحخودکارآمدیدانشآموزاندرنظرگیرد.
کهبرایعملکردواقعیدانشمی بههماناندازه که شوندبهخودآموزاناهمیتقائلمیشود
تواناییهایدانشارزشیابی از بررسیخودکارآمدیدانشآموزان زیرا کنند؛ توجه نیز -هایشان
مشخصشدناندازهآموزانکمککند.بابینیعملکرددانشتواندبهمعلماندرپیشآموزانمی
-اثرارتباطبینمتغیرهایاینپژوهش،لازماستتاپژوهشگرانبهمنظورجلوگیریازدوباره
است همچنینلازم فراهمسازند. را قلمروهایدیگر پژوهشیدر زمینه اینحیطه، کاریدر
جامفراتحلیلهایاولیهجهتانهایکمیپژوهشاشارهگرددکهدراینفراتحلیل،صرفاًبهداده
باشد.هایاولیهمیهابرعهدهمؤلفانپژوهشبنابراین،دقتایندادهبسندهشدهاست؛
87 تحليل رابطه خودکارآمدی و عملکرد تحصيلیفرا
ابوالفضلفریدموضوعراموردبررسیقراردادهوتدوینچارچوبدکتر:گاننويسند مشارکت سهمها،تحلیلآوریدادهزادهجمعنظریوهدایتروندکلّیپژوهشرابرعهدهداشت.توحیداشرف
هاوبسطوتفسیربهگیریازیافتهداشت.نتیجهبرعهدههاونگارشمقالهراها،گزارشیافتهدادهنویسندگانانجامشد.نظرتبادلصورتمشترکوبابحثو
اینهمهازراخودتشکرمراتبنویسندگان:سپاسگزاری تکمیل مشورتدر و نقد با کسانیکه.دندارمیاعلام،اندبودهمؤثرپژوهش
.نداردوجودمنافعیتعارضنوعهیچمقالهایندرکهندنکمیاذعاننویسندگان:منافع تضادمالیحمایتگونههیچآنانجامبرایواستشدهانجامانپژوهشگرهزینهباپژوهشاین:مالی منابع
.استنشدهدریافت
References
Abdolmaleky, S., Abdolmaleky, J., & Hoseiny Lorgany, M. (2017). Structural analysis sources of self-efficacy information, self-efficacy, goal-setting and self-regulation with math performance. Quarterly of Educational Measurement, 7(26), 35-53. Doi: 10.22054/jem.2016.4021. [Persian]
Askari, M., Makvandi, B., & Neisi, A. (2020). The prediction of academic performance bassed on academic engagement, academic self-efficacy, the achievement goals and perception of school atomosphere in gifted students. Psychology of Exceptional Individuals, 9(36), 127-149. Doi: 10.22054/jpe.2020.44149.2016. [Persian]
Bandura, A. (1993). Perceived self-efficacy in cognitive-development and functioning. Educe Psychol, Handbook of Personality, 28(2), 117-148.
Bandura, A. (1994). Regulative function of perceived self-efficacy. In M. Rumsey, C. Walker, & J. Harris (Eds.), Personnel selection and classification (261–271). Hillsdale, NJ: Erlbaum.
Basuki, W. A., & Wijaya, A. (2020). The effectiveness of the realistic mathematics education approach for self-efficacy. The 8th Annual Basic Science International Conference, 1-6. https://doi.org/10.1063/1. 5062796.
Cernat, V., & Moldovan, L. (2018). Emotional problems and academic performance of students in manufacturing. Procedia Manufacturing, 22, 833-839. Doi:10.1016/j.promfg.2018.03.118.
Cohen, J. (1988). Statistical power analysis for the behavioral sciences (Second ed). Hillsdale, N J: Lawrence Erlbaum Associates.
D’Alonzo, K. T., Stevenson, J. S., & Davis, S. E. (2004). Outcomes of a program to enhance exercise selfefficacy and improve fitness in Black and Hispanic college-age women. Research in Nursing & Health, 27 (5), 357-369.
Erfani Adab, E., Mesr Abadi, J., & Zavvar, T. (2014). The role of the meta cognitive agent, Indicators of academic achievement: Meta-analysis of relevant research studies in the country. Iranian Higher Education, 5 (3), 165-200. URL: http://ihej.ir/article-601-1-fa.html [Persian]
88 (2ی شماره، 9311ستان ، پاييز و زم27سال ، ی ششم )دوره، تربيتی دانشگاه شهيد چمران اهواز علوم ی مجله
Hakimzadeh, R., Moghadamzadeh, A., & Amiri, M. (2017). Predicting the students’ performance in mathematics based on mathematics self-efficacy and mathematics study skills; the moderating role of gender. Journal of Educational Measurement and Evaluation Studies, 7(19), 93-113. [Persian]
Hejazi, E., Abbasi, F., & Moslehi, H. (2019). Multilevel analysis of student and school level factors on students’ academic achievement. Quarterly Journal of Educational Innovations, 67(17), 71-94. [Persian]
Hejazi, A., & Nagsh, Z. (2007). The relationship between math self-efficacy, math Perceived Instrumentality and Self-regulatory strategies with math achievement in students. Women's Strategic Studies, 1(2), 84-102. . [Persian]
Higgins, J. P. T., & Thompson, S. G. (2002). Quantifying heterogeneity in a meta-analysis. Statistics in Medicine, 21, 1539-1558.
Higgins, J. P. T., Thompson, S. G., Deeks, J. J., & Altman, D. G. (2003). Measuring inconsistency in meta-analysis. British Medical Journal BMJ, 327, 557-560.
Hooman, H. A. (2008). Hand book on meta-analysis in scientific research. Teharn: Samt Publication. [Persian]
Jahanshahi, M. (2013). Relationship between Parents parenting style, Self- esteem and self-efficacy with academic achievement. M.A dissertation, Shahid Bahonar University of Kerman Faculty of Litrature Department of Psychology. available from https://ganj.irandoc.ac.ir/#/articles/2e9e8d519 bc022904ec72757405de3f0. [Persian]
Javadi Elmi, L., Asadzadeh, H., Delavar, A., & Dortaj, F. (2020). Structural equation modeling of students' academic engagement based on academic self-efficacy, transformational teaching with the mediation role of academic buoyancy. Biquarterly Journal of Cognitive Strategies in Learning, 8(14), 1-19. [Persian]
Kadivar, P., Tanha, Z., & Rahmani, S. (2015). The relationship between epistemological beliefs, learning approach and academic achievement. Journal of Educational Sciences, 22(1), 23-38. Doi:10.22055/edu.2015. 11658. [Persian]
Karami, F. (2017). The study of the relationship between mental health and academic performance and self-efficacy and academic procrastination of high school students. M.A dissertation Islamic Azad University Arsanjan Branch Faculty of Humanities Department of Psychology (M.A.) Thesis on Clinical. Available from https://ganj.irandoc.ac.ir/#/ articles/b5b fda ee4247ca782b83f3305486bddb. . [Persian]
Kaskens, J., Segers, E., Goei, S. L., Luit, J. H., & Verhoeven, L. (2020). Impact of Children’s math self-concept, math self-efficacy, math anxiety and teacher competencies on math development. Teaching and Teacher Education, 94, 1-14. https://doi.org/10.1016/j.tate.2020. 103096.
Madadpoor, P., Mohammadyfar, M., & Rezaei, A. (2016). The relationship between epistemological beliefs, motivational beliefs and mathematics self-efficacy with mathematics progress. Journal of School Psychology, 5(1), 81-100. [Persian]
Mesr Abadi, J. (2016). Meta-analysis: concepts, software and reporting. Tabriz: Shahid Madani University. [Persian]
81 تحليل رابطه خودکارآمدی و عملکرد تحصيلیفرا
Mesr Abadi, J. (2010). Meta-analysis of bilingual research In terms of quality, quantity and content (Research Project). Tehran: Education Research Institute. [Persian]
Mohammadi Molod, S., Zavvar, T. (2020). The relationship between emotional intelligence and academic achievement: a meta-analysis study. Journal of Educational Sciences, 27(1), 161-182. Doi: 10.22055/edu. 2018.22411.2233. [Persian]
Moradi, K., & Vaezi, M. (2015). Relationship between teacher's academic optimism and student's academic achievement in public high schools of Tehran city. Journal of Educational Sciences, 22(1), 141-164. doi:10. 22055/edu.2017.12091.1268. [Persian]
Moreira, P., Faria, V., Cunha, D., Inman, R. A., & Rocha, M. (2020). Applying the trans theoretical model to adolescent academic performance using a person-centered approach: A latent cluster analysis. Learning and Individual Differences, 78, 1-9. https://doi.org/10.1016/ j.lindif.2019. 101818.
Ornes, L. L., & Ransdell, L. B. (2010). A pilot study examining exercise self-efficacy as a mediator for walking behavior in college-age women. Perceptual and Motor Skills, 110 (3 C), 1098-1104. https://doi.org/ 10.2466/06.07.13.PMS.110.C.1098-1104.
Regier, P., & Savic, M. (2020). How teaching to foster mathematical creativity may impact student self-efficacy for proving. Journal of Mathematical Behavior, 57, 1-18. https://doi.org/10. 1016/j.jmathb. 2019. 100720.
Saffari, M., Sanaeinasab, H., Rashidi Jahan H., Purtaghi, G., & Pakpour, A. (2014). Happiness, self-efficacy and academic achievement among students of Baqiyatallah University of medical sciences. Journal of Medical Education Devlopment, 7(13), 45-56. URL: http://zums.ac.ir/ edujournal/article-1-185-fa.html. [Persian]
Saffari, M., Pakpour, A., Ghofranipour, F., Heidarnia, A. R., & Shojaezade, D. (2020). Health education and promotion: theories, models and methods. Tehran: Sobhan Publication. [Persian]
Sanjari, M., Esmaeili, M. R. & Tojari, F. (2020). Relationship between organizational learning with self-efficacy and work engagement in sports and youth offices of Markazi province. Sport Management Studies, 12 (59), 251-268. [Persian]
Seifi, M., & Bazarovich, G. (2018). The mediating role of self-efficacy in the relationship between parenting styles and academic achievement of students. Journal of Research in Educational Systems, 12(Special Issue), 1261-1270. [Persian]
Sheikhlo, S. B., Bayrami, M., & Vahedi, SH. (2018). The effect of McCarthy’s model on mathematical problem solving performance and mathematical efficacy of eighth grade students. Journal of Educational Sciences, 24(2), 89-108. doi:10.22055/edu.2018.17585.1780. [Persian]
Shehniyailagh, M., Rajabi, GH., Shokrkon, H., & Hagigi, J. (2003). Comparison of math self-efficacy beliefs of second year boys and girls Ahvaz city and Investigating the relationship between gender variables, previous math score
10 (2ی شماره، 9311ستان ، پاييز و زم27سال ، ی ششم )دوره، تربيتی دانشگاه شهيد چمران اهواز علوم ی مجله
and academic goal setting with it. Journal of Psychological Achievements (Journal of Education & Psychology), 10(1), 101-124. [Persian]
Shehni Karamzadeh, M., Hejazi, E., Khanzadeh, A., & Hejazi, B. (2010). The role of math self-efficacy, goal orientations and math anxiety on math performance of high school second graders (majoring in math) in Tehran. Journal of Psychological Achievements, 17(2), 187-212. [Persian]
Soltaninejad, M., & Mahmudi, K. (2018). Mediator role of task value in the relation between self-efficacy and attitude toward mathematics. Journal of Research in Educational Systems, 12(40), 91-105. doi: 10.22034/ jiera.2018.64743. [Persian]
Taghvaee Yazdi, M. (2020). The effect of study on academic performance on social studies in elementary school students in Sari. Quarterly Journal of Education Studies, 6(23), 81-98. [Persian]
Traunter, M., & Schwinger, M. (2020). Integrating the concepts self-efficacy and motivation regulation: How do self-efficacy beliefs for motivation regulation influence self-regulatory success?. Learning and Individual Differences, 80, 1-13. https://doi.org/10.1016/j.lindif.2020.10 1890.
Yadolahifar, M., & Mirzaee, D. (2020). The relationship between resilience, coping strategies and learning approaches and academic performance. , 8 (14), 205-224. Doi: 10.22084/j.psychogy. 2019.19439.1992. [Persian]
Yin, H., Han, J., & Perron, B. E. (2020). Why are Chinese university teachers (not) confident in their competence to teach? The relationships between faculty-perceived stress and self-efficacy. International Journal of Educational Research, 100, 1-11. https://doi.org/10.1016/j.ijer.2019. 101529.
Zahiri, A., Shehniyailagh, M., & Hagigi, J. (2011). The Causal relationships of previous aca-demic performance and homework as-signments with current academic performance, with mediation role of self-efficacy for learning and responsibility, in male and female high school students in Ahwaz. Teaching and Learning Research, 9(1), 1-24. [Persian]
Zenalipur, H., Zarei, A., & Zandiniya, Z. (2009). General and academic self-efficacy of students and its relationship with academic performance. Journal of Educational Psychology Studies, 9, 13-28. [Persian]
Zhang, J., & Slesnick, N. (2020). Academic performance and delinquent and aggressive behaviors among children with substance using mothers. Children and Youth Services Review, 109, 1-32. https://doi.org/ 10.1016/ j.childyouth.2019. 104683.
© 2020 by the authors. Licensee SCU, Ahvaz, Iran. This article is an open access article distributed under the terms and conditions of the Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International (CC BY-NC 4.0 license) (http://creativecommons.org/licenses/by-nc/4.0/).