wyższa szkoła gospodarki - ibipi.wsg.byd.pl inf o trybie... · 4 wnikliwych studiach...
Post on 28-Feb-2019
215 Views
Preview:
TRANSCRIPT
W y ż s z a S z k o ł a G o s p o d a r k i
w B y d g o s z c z y
INFORMACJA
O TRYBIE KOŃCZENIA STUDIÓW
NA KIERUNKU
GOSPODARKA PRZESTRZENNA
B y d g o s z c z , p a ź d z i e r n i k 2 0 1 2
2
Spis treści 1. SPECYFIKA PRACY DYPLOMOWEJ I JEJ RODZAJE ............................................................................................... 3 2.1. Redagowanie tekstu pracy dyplomowej .................................................................................................................. 5 2.1.1. Strona tytułowa ....................................................................................................................................................... 7 2.1.3. Wstęp ..................................................................................................................................................................... 10 2.1.4. Zasadnicza część pracy ....................................................................................................................................... 12 2.1.4.1. Rozdziały teoretyczne ....................................................................................................................................... 13 2.1.4.2. Rozdział metodologiczny .................................................................................................................................. 13 2.1.4.3. Rozdziały przedstawiające wyniki badań własnych ....................................................................................... 14 2.1.5. Zakończenie pracy ................................................................................................................................................ 14 2.1.6. Bibliografia ............................................................................................................................................................ 16 2.1.7. Spis tablic (tabel) .................................................................................................................................................. 16 2.1.8. Spis ilustracji (rysunków, map, itp.) .................................................................................................................... 17 2.1.9. Załączniki (aneksy) ............................................................................................................................................... 17 2.1.10. Materiały uzupełniające tekst główny ............................................................................................................... 17 2.1.10.1. Tablice (tabele) ................................................................................................................................................. 17 2.1.10.2. Ilustracje ........................................................................................................................................................... 19 2.1.11 . Wskazówki techniczne dotyczące redagowania pracy .................................................................................. 20 3. STUDIA LITERATUROWE ........................................................................................................................................... 21 3.1. Rodzaje dokumentów .............................................................................................................................................. 21 3.2. Słowa kluczowe w tytule a studia nad literaturą przedmiotu .............................................................................. 22 3.3. Z jakich dokumentów student może korzystać? .................................................................................................. 22 3.4. Wyszukiwanie niezbędnej literatury ....................................................................................................................... 24 3.4.1. System biblioteczno-informacyjny WSG ............................................................................................................ 24 3.4.1.1. Biblioteka Główna WSG w Bydgoszczy ........................................................................................................... 24 3.4.1.2. Biblioteki filialne w Inowrocławiu, Malborku, Ełku, Słupsku ......................................................................... 24 3.4.1.3. Dostęp do licencjonowanych baz danych ....................................................................................................... 24 3.4.2. Informacja biblioteczna – wyszukiwanie literatury przedmiotu w katalogach bibliotecznych ...................... 24 3.4.3. Informacja bibliograficzna – wyszukiwanie literatury przedmiotu w bibliografiach ...................................... 26 3.4.4. Wyszukiwanie literatury przedmiotu w internecie ............................................................................................. 26 3.4.4.1.Wyszukiwarki internetowe ................................................................................................................................. 26 3.4.4.2. Zasoby Open Access ......................................................................................................................................... 26 3.4.4.3. Wirtualna Biblioteka Nauki ................................................................................................................................ 27 3.5. Jak gromadzić dokumenty ...................................................................................................................................... 27 3. 6. Selekcja i ocena zgromadzonej literatury (źródeł informacji) ............................................................................ 28 3.7. Poznawanie treści i sporządzanie notatek ............................................................................................................ 28 3.8. Czym jest plagiat? ................................................................................................................................................... 30 4. ZASADY SPORZĄDZANIA PRZYPISÓW, POWOŁAŃ I BIBLIOGRAFII ZAŁĄCZNIKOWEJ ................................... 34 4.1. Rodzaje przypisów ............................................................................................................................................ 34 4.2. Przypisy bibliograficzne .......................................................................................................................................... 35 4.2. Ustawy i zarządzenia ............................................................................................................................................... 39 4. 3. Mapy, plany ............................................................................................................................................................. 40 4. 4. Normy ....................................................................................................................................................................... 40 4. 5. Szablon .................................................................................................................................................................... 41 4.6. Skróty w przypisach bibliograficznych .................................................................................................................. 42 4. 6. 1.Metoda numerowania przypisów (metoda rekomendowana dla kierunków technicznych i fizjoterapii) .... 45 4.7. BIBLIOGRAFIA ZAŁĄCZNIKOWA ........................................................................................................................... 49 Słowniczek ....................................................................................................................................................................... 52 5. Zasady przygotowania się studenta do egzaminu dyplomowego i obrony pracy dyplomowej .......................... 56 5. 1. Zadania studenta .................................................................................................................................................... 56 5.1.Myśl przewodnia ....................................................................................................................................................... 57 6. CELE DYDAKTYCZNE PRACY DYPLOMOWEJ: ...................................................................................................... 58 6.1. Informacje o stronie technicznej przygotowania pracy dyplomowej-inżynierskiej .................................... 59 6.2. Przebieg egzaminu dyplomowego i obrony pracy dyplomowej – inżynierskiej.......................................... 61 Załącznik nr 1 …………………………………………………………………………………………………………………62 Załącznik nr 2 …………………………………………………………………………………………………………………63 Załącznik nr 3 …………………………………………………………………………………………………………………64
3
1. SPECYFIKA PRACY DYPLOMOWEJ I JEJ RODZAJE
Praca dyplomowa – pisemna praca, której napisanie jest konieczne do zdobycia przez
studenta dyplomu ukończenia szkoły wyższej. Ze względu na rodzaj studiów prace
dyplomowe dzielą się:
praca licencjacka – pisana na koniec studiów I stopnia licencjackich. Jej obronienie
upoważnia do posługiwania się tytułem zawodowym licencjata.
praca inżynierska - pisana na koniec studiów I stopnia inżynierskich. Jej obronienie
upoważnia do posługiwania się tytułem zawodowym inżyniera.
praca magisterska – pisana na koniec studiów II stopnia lub jednolitych studiów
magisterskich. Jej obronienie upoważnia do posługiwania się tytułem zawodowym
magistra.
Prace magisterskie mogą być kontynuacją pracy licencjackiej lub inżynierskiej. Student
może dalej prowadzić badania, z tym że ich zakres i treść pracy musi być o ok. 50% większy
niż w przypadku pracy licencjackiej lub inżynierskiej. Ponadto magistrant we wstępie
powinien zaznaczyć, że jest to kontynuacja badań prowadzonych w ramach pracy
licencjackiej lub inżynierskiej.
Praca dyplomowa powinna mieć charakter naukowy. Jej najważniejszym celem jest
wykazanie się przez dyplomanta umiejętnością samodzielnego rozwiązywania problemów z
wykorzystaniem teoretycznej wiedzy, którą nabył na studiach.
Istnieje wiele rodzajów prac dyplomowych. Na potrzeby tego opracowania przyjęto
następujący podział:
prace o charakterze teoretycznym:
- oceniające praktykę w świetle literatury. Prace o charakterze polemicznym,
zawierające krytyczną analizę i próbę samodzielnej oceny wybranego
zagadnienia/problemu. Dyplomant powinien właściwie rozpoznać
zagadnienie/problem i przedstawić propozycję nowego rozwiązania lub zmiany
już istniejącego;
- monograficzne – poświęcone jednemu zagadnieniu. To szczegółowa analiza
konkretnego problemu bądź działalności instytucji czy organizacji, oparta na
4
wnikliwych studiach literaturowych. Prace tego typu aktualizują, porządkują i
systematyzują wiedzę dotyczącą omawianego zagadnienia.
prace o charakterze aplikacyjnym – powinny dotyczyć konkretnej jednostki
gospodarczej, organizacji lub instytucji. Prace tego typu zawierają projekty, które
powinny realizować określone funkcje użytkowe.
prace o charakterze projektowym – stanowi kompleksowy projekt konkretnego
systemu istniejącego rzeczywiście lub hipotetycznie (np. logistycznego,
komputerowego, organizacyjnego, procesu technologicznego, wytwarzania produktu,
zarządzania) bez konieczności jego realizacji.
prace o charakterze badawczym – dyplomant powinien wykazać się umiejętnością
przeprowadzenia badań z zakresu wybranego przez niego kierunku studiów
poprzedzonych studiami literaturowymi. Student powinien stworzyć własną koncepcję
badań (odpowiedni dobór metod badawczych, technik i narzędzi; dobór miejsca/próby
badawczej; planowanie i organizacja badań) Ponadto powinien wykazać się
umiejętnością przedstawienia i interpretacji uzyskanych wyników badań oraz
sformułowania wniosków.
PYTANIA DO CZĘŚĆI I
1. Kiedy osoba może posługiwać się tytułem zawodowym licencjata?
2. Jakie wymagania muszą być spełnione, by praca magisterska mogła być kontynuacją
pracy licencjackiej lub inżynierskiej?
3. Proszę scharakteryzować pracę charakterze projektowym.
4. Proszę opisać obowiązki studenta piszącego pracę o charakterze badawczym.
Który rodzaj pracy dyplomowej ma określone funkcje użytkowe
5
2. STRUKTURA PRACY
2.1. Redagowanie tekstu pracy dyplomowej
Przystępując do pisania pracy dyplomowej student powinien pamiętać o następujących
zasadach:
należy pisać na temat, czyli treść całej pracy musi wiązać się z jej tematem;
układ pracy powinien być logiczny, czyli należy pamiętać o powiązaniach rozdziałów i
podrozdziałów (każdy rozdział poprzedzający powinien zapowiadać następny);
w piśmiennictwie naukowym stosuje się bezosobowe formy czasownika (np. zbadano,
stwierdzono, ustalono). Ostatnio można zauważyć tendencję do stosowania pierwszej
osoby liczby pojedynczej (np. zbadałam/em, stwierdziłam/em, ustaliłam/em). Spotyka
się również formę pierwszej osoby liczby mnogiej (np. zbadaliśmy, stwierdziliśmy,
ustaliliśmy).
praca musi prezentować się dobrze pod względem jakości wykonania (czyli pod
względem formy), gdyż praca wykonana niedbale świadczy o braku szacunku studenta
dla czytelników (promotora, recenzentów, itd.) oraz dla dyplomu, o który się stara.
Pisząc pracę na pewno studenci będą korzystać z różnego rodzaju porad językowych.
Dużym ułatwieniem jest korzystanie z internetu.
Tabela 1. Porady językowe w internecie
Adres strony WWW Zawartość strony WWW
http://portalwiedzy.onet.pl/polszczyzna.
html
Podręczny słownik ortograficzny,
Podręczy słownik frazeologiczny,
Podręczny słownik poprawnej polszczyzny,
Podręczny słownik synonimów i
antonimów,
Słownik wyrazów obcych.
http://polszczyzna.pwn.pl/
Słownik ortograficzny,
Słownik języka polskiego,
Uniwersalny słownik języka polskiego
(dostęp płatny).
http://poradnia.pwn.pl/
W internetowej poradni językowej Wydaw.
Naukowego PWN prof. Mirosław Bańko, prof.
Jerzy Bralczyk oraz dr Jan Grzenia
odpowiadają na pytania internautów dotyczące
spraw językowych.
6
http://rjp.pan.pl/ Strona Rady Języka Polskiego, która
wydaje opinie we wszelkich sprawach
dotyczących używania języka polskiego w
komunikacji publicznej. Polecamy podstrony:
- Opinie językowe,
- Uchwały ortograficzne.
http://korpus.pwn.pl/ Wydawnictwo Naukowe PWN
przygotowało i udostępniło sieciową wersję
Korpusu Języka Polskiego PWN wielkości 40
milionów słów. Korpus składa się z
fragmentów 386 różnych książek, 977
numerów 185 różnych gazet i czasopism, 84
nagranych rozmów, 207 stron internetowych
oraz kilkuset ulotek reklamowych. W korpusie
można zobaczyć, w jakich kontekstach używa
się danego słowa w różnych typach tekstów.
Źródło: opracowanie własne.
Planując układ treści pracy student nie może pozwolić sobie na dowolność, lecz
obowiązuje go pewna dyscyplina, czyli w strukturze swojej rozprawy musi uwzględnić stałe
elementy:
Tab. 2. Struktura pracy licencjackiej i magisterskiej
Przykład I
(w tekście głównym wyodrębniono
rozdziały: teoretyczne, metodologiczny,
analiza wyników badań)
Przykład II
(we wstępie wyodrębniono
podrozdziały: cel i zakres pracy, problem i
metody pracy)
Strona tytułowa Strona tytułowa
Spis treści Spis treści
Wstęp Wstęp
1. Cel i zakres pracy
2. Problem i metody pracy
Rozdziały pracy (tekst główny)
- Rozdziały teoretyczne (wprowadzające
w temat pracy)
- Rozdział metodologiczny
(wprowadzający w warsztat badawczy
autora)
- Rozdziały przedstawiające wyniki
badań własnych
Rozdziały pracy (tekst główny)
Zakończenie (podsumowanie i wnioski) Zakończenie (podsumowanie i wnioski)
7
Bibliografia (spis literatury) Bibliografia (spis literatury)
Spis tablic Spis tablic
Spis ilustracji (np. rysunków, map,
fotografii)
Spis ilustracji (np. rysunków, map,
fotografii)
Załączniki (aneksy) Załączniki (aneksy)
Źródło: opracowanie własne.
Niektóre uczelnie wymagają, aby dyplomant do swojej pracy dołączył „Streszczenie”, w
którym podaje cel pracy, sposób jego realizacji, zastosowanie wyników badań w teorii i
praktyce, itp. Streszczenie umieszczamy przed wstępem, jego wielkość nie powinna
przekraczać pół strony.
2.1.1. Strona tytułowa
Strona tytułowa zazwyczaj zawiera następujące dane:
1. Nazwa uczelni, wydziału, kierunku studiów, nazwa jednostki organizacyjnej
uczelni, w której pisana jest praca.
2. Imię i nazwisko autora pracy.
3. Tytuł pracy.
4. Numer albumu.
5. Stopień naukowy oraz imię i nazwisko osoby, pod kierunkiem której została
napisana praca.
6. Miejsce siedziby uczelni oraz rok napisania pracy.
Wyższe uczelnie, wydziały bądź instytuty opracowują wzorcowe strony tytułowe, które są
dużym ułatwieniem dla studentów. Wzory stron prac magisterskich i seminaryjnych
przedstawiono w aneksie (załącznik nr 1 i 2).
8
2.1.2. Spis treści
Spis treści umieszcza się zazwyczaj na początku pracy (po stronie tytułowej) lub na
końcu. Na początku pracy jest częściej praktykowane, ponieważ jednocześnie pozwala
zapoznać się z tytułem pracy oraz jej zawartością.
Źródło: opracowanie własne.
Przykład I
(spis treści pracy seminaryjnej, podyplomowej)
Str.
WSTĘP...................................................................................................................
1.ROZDZIAŁ PIERWSZY………………………………..……… .............................
1.1. ......................................................................................................................
1.2. .......................................................................................................................
1.3. .......................................................................................................................
2. ROZDZIAŁ DRUGI…………………………… ...................................................
2.1 ........................................................................................................................
2.2 ........................................................................................................................
2.3. .......................................................................................................................
2.4. .......................................................................................................................
3. ROZDZIAŁ TRZECI ..........................................................................................
3.1. .......................................................................................................................
3.2. .......................................................................................................................
3.3. .......................................................................................................................
ZAKOŃCZENIE ....................................................................................................
BIBLIOGRAFIA......................................................................................................
SPIS TABEL..........................................................................................................
SPIS FOTOGRAFII………....................................................................................
ANEKS .................................................................................................................
Załącznik nr 1 ………………………………………………………………………
Załącznik nr 2 ……………………………………………………………………… Uwaga:
Tytuły rozdziałów i podrozdziałów ponumerowane są cyframi arabskimi. Tytuły rozdziałów piszemy wielkimi literami, a podrozdziałów
małymi.
9
Źródło: opracowanie własne.
Przykład II
(spis treści pracy dyplomowej: licencjackiej i magisterskiej)
Str.
WSTĘP..................................................................................................................
1. Cel i zakres pracy………………………………………………………………….
2. Problem i metody badań ………………………………………………..............
1. ROZDZIAŁ PIERWSZY…………………………………… .................................
1.1. .....................................................................................................................
1.2. ......................................................................................................................
1.3. ......................................................................................................................
1.4. ……………………………………………………………………………………..
2. ROZDZIAŁ DRUGI………….…………………… ..............................................
2.1 .......................................................................................................................
2.2 .......................................................................................................................
2.3. ......................................................................................................................
2.4. ......................................................................................................................
3. ROZDZIAŁ TRZECI ..........................................................................................
3.1. .......................................................................................................................
3.2. .......................................................................................................................
3.3. .......................................................................................................................
PODSUMOWANIE……….. ..................................................................................
BIBLIOGRAFIA......................................................................................................
SPIS TABEL..........................................................................................................
SPIS RYCIN………...............................................................................................
SPIS MAP ……………………………………………………………………………….
SPIS FOTOGRAFII …………………………………………………………………….
ANEKS .................................................................................................................
Załącznik nr 1. ………………………………………………………………………..
Załącznik nr 2 …………………………………………………………………………
Załącznik nr 3 …………………………………………………………………………
Załącznik nr 4 …………………………………………………………………………
Uwaga:
Tytuły rozdziałów i podrozdziałów ponumerowane są cyframi arabskimi. Tytuły rozdziałów piszemy wielkimi literami, a podrozdziałów małymi.
10
Źródło: opracowanie własne.
2.1.3. Wstęp
Wstęp student powinien napisać na końcu. Należy wykonać go niezwykle starannie, aby
zachęcić ewentualnego czytelnika do przeczytania pracy. W zależności od przyjętych na
uczelni zwyczajów może obejmować krótkie omówienie tematu (wprowadzenie),
uzasadnienie jego wyboru, przedstawienie celu i treści pracy, ukazanie źródeł. Jeśli praca nie
Przykład III
(spis treści pracy dyplomowej: licencjackiej i magisterskiej;
praca o charakterze badawczym)
Str.
WSTĘP........................................................
1.PROBLEMATYKA BADAŃ W ŚWIETLE LITERATURY .............................
1.1. ................................................................................................................
1.2. .................................................................................................................
1.3. .................................................................................................................
1.4. .................................................................................................................
1.5. ………………………………………………………………………………….
2. METODOLOGICZNE PODSTAWY PRACY ..............................................
2.1. Cel pracy...........................................................................................
2.2. Problemy i/ewentualnie hipotezy, zmienne, ich wskaźniki i kategorie
2.3. Metody, techniki i narzędzia badawcze..............................................
2.4. Teren i organizacja badań ..................................................................
2.5. Charakterystyka badanej zbiorowości ………………………………....
3. ANALIZA WYNIKÓW BADAŃ ...............................................................
3.1. .............................................................................................................
3.2. .............................................................................................................
3.3. .............................................................................................................
3.4. .............................................................................................................
3.5. ……………………………………………………………………………….
WNIOSKI Z BADAŃ ...................................................................................
BIBLIOGRAFIA............................................................................................
SPIS TABEL.....................................................................................................
SPIS WYKRESÓW...........................................................................................
ANEKS .............................................................................................................
Uwaga:
Tytuły rozdziałów i podrozdziałów ponumerowane są cyframi arabskimi. Tytuły rozdziałów piszemy wielkimi literami, a podrozdziałów małymi.
11
zawiera odrębnego rozdziału dotyczącego metodologii badań własnych, to we wstępie taką
informację należy umieścić. Poniżej podano przykład wstępu do pracy licencjackiej „Czas
wolny studentów na przykładzie WSG w Bydgoszczy”.
Wp
row
ad
ze
nie
–
jak
ieg
o te
ma
tu d
oty
czy
pra
ca
WSTĘP
Czas wolny odgrywa istotną rolę w życiu każdego człowieka. Obok pracy i szkoły to kolejny aspekt życia, który może zawierać wartości poznawcze, kształcące i wychowawcze.
Z jednej strony zauważa się ciągły jego wzrost (wolne soboty, ośmiogodzinny dzień pracy, praca w niepełnym wymiarze godz., bezrobocie), a z drugiej istnieją ludzie, którzy pracują na dwóch etatach, pracują i uczą się – stąd też nie dysponują dużą ilością czasu wolnego lub nie posiadają go wcale. Dlatego we współczesnym świecie niezwykle ważne staje się racjonalne jego zagospodarowanie i maksymalne wykorzystanie.
Czas wolny jest szansą, ale i zagrożeniem zwłaszcza dla ludzi młodych. Z jednej strony sprzyja samorealizacji, wypoczynkowi, samokształceniu, pracy na rzecz ludzi potrzebujących. Z drugiej jego nadmiar, nieumiejętność wykorzystania, pustka wewnętrzna, lenistwo mogą doprowadzić do niebezpiecznych zagrożeń (pijaństwo, narkomania, konsumpcjonizm, zależność od taniej rozrywki).
Wybór tematu niniejszej pracy pokierowany był względami osobistymi. Mając na uwadze przyszłą pracę w branży turystycznej powinno orientować się w zagadnieniach czasu wolnego, ponieważ jego znajomość ułatwi dostosowanie przyszłych ofert do oczekiwań odbiorców. Jest to tym bardziej istotne, gdyż, jak wyżej wspomniano, obecnie występuje tendencja do zwiększania się ilości czasu wolnego, w tym przeznaczonego na wypoczynek i turystykę.
Celem pracy jest ukazanie istoty i problematyki czasu wolnego, jak również zbadanie zagospodarowania czasu wolnego młodzieży studiującej na przykładzie studentów Wyższej Szkoły Gospodarki w Bydgoszczy.
Praca składa się z czterech rozdziałów. Pierwszy obejmuje w całości zagadnienia związane z czasem wolnym. Przytoczono jego definicje i funkcje. Omówiono współczesne formy spędzania czasu wolnego oraz zagrożenia wynikające z niewłaściwego spędzania. Ponadto wskazano dysproporcje występujące pomiędzy budżetem czasu wolnego młodzieży a osób dorosłych oraz czynniki wywierające kluczowy wpływ na jego organizację.
W drugim rozdziale przybliżono sylwetkę współczesnego, młodego pokolenia. Dokonano szczegółowego opisu okresu późnej adolescencji z punktu widzenia różnych nauk. Przytoczono przykłady charakterystycznych zachowań młodzieży uwzględniając zmiany egzystencjalne, jakie nastąpiły w latach 90. ubiegłego stulecia. Podkreślono także znaczenie czasu wolnego dla właściwego przebiegu procesu wychowawczego, obecnie często stanowiącego problem dla rodziców, opiekunów (w tym instruktorów rekreacji, opiekunów wycieczek, itp.), czy różnych instytucji mających pod opieką młode pokolenie (w tym instytucji turystycznych).
Dla
cze
go
po
dję
to ta
ki te
ma
t C
el
pra
cy
Struktu
ra pracy
12
A
Wyższe uczelnie, wydziały bądź instytuty opracowują wzorcowe strony tytułowe
Źródło: opracowanie na podstawie pracy D. Kubiś
2.1.4. Zasadnicza część pracy
W zależności od rodzaju pracy ta część może składać się tylko z rozdziałów teoretycznych
lub zawierać podrozdziały: teoretyczne, metodologiczny i analiza wyników badań własnych
(np. w przypadku prac licencjackich i magisterskich o charakterze badawczym). W dalszej
części przedstawiono, jakie treści powinien student umieścić w części głównej pracy o
charakterze badawczym.
Rozdział trzeci zawiera omówienie metodologii badań własnych. Przedstawiono w nim cele badań, problemy badawcze, wyłoniono zmienne, zaprezentowano metodę, technikę i narzędzie badawcze, omówiono teren i organizację badań, a także dokonano charakterystyki badanej grupy.
Czwarty rozdział przedstawia wyniki badań w formie tabel i wykresów wraz z ich dogłębną analizą i oceną.
W „Zakończeniu” zawarto kwintesencję analizy badań empirycznych przeprowadzonych w rozdziale IV, wyłoniono uogólnienia, wnioski i spostrzeżenia.
Pracę kończą: wykaz tabel i rysunków, bibliografia oraz aneks, w którym zawarto kwestionariusz ankiety.
Do napisania części teoretycznej pracy posłużono się wieloma źródłami pisanymi i dokumentami internetowymi. Do głównych źródeł wykorzystywanych w pierwszym rozdziale należą książki A. Kamieńskiego Czas wolny i jego problematyka społeczno wychowawcza; P. D. Taubera i W. Siwińskiego Pedagogika czasu wolnego; J. Pięty Pedagogika czasu wolnego; S. Toczek-Werner Podstawy rekreacji i turystyki. I. Kiełbasiewicz-Drozdowskiej i W Siwińskiego Teoria i metodyka rekreacji (zagadnienia podstawowe). Natomiast drugi rozdział powstał głównie w oparciu o pracę zbiorową Psychologia rozwoju człowieka. Charakterystyka okresów życia człowieka pod redakcją B. Harwas-Napierały i J. Trempały; Pokolenie Y – rozdział W. Cwaliny w pracy zbiorowej Internet. Fenomen społeczeństwa informacyjnego. Trzeci i czwarty rozdział opiera się przede wszystkim na badaniach własnych.
Struktu
ra p
racy
Wyb
rana literatu
ra
13
2.1.4.1. Rozdziały teoretyczne
W tej części pracy student omawia w oparciu o literaturę zagadnienia tytułu pracy
wyznaczone słowami kluczowymi. Jest to analiza teoretyczna sporządzona na podstawie
odpowiednio dobranej, aktualnej literatury przedmiotu. Rozdział ten powinien składać się z:
Tezy, myśli, cytaty, itp. z literatury muszą być poparte przypisami. W zależności od
rodzaju pracy, wyłonionych słów kluczowych z tytułu pracy, część teoretyczna może
zawierać 1-3 rozdziały.
2.1.4.2. Rozdział metodologiczny
Dyplomant musi przedstawić koncepcję badań własnych. Rozdział ten może być
zatytułowany „Metodologia badań własnych”.
Aby uniknąć nieporozumień, student powinien podać literaturę metodologiczną, w oparciu
o którą stworzył swoją koncepcję badań. Gdyż w podręcznikach metodologii wymienia się
wiele rodzajów metod, technik i narzędzi badawczych. Zdarza się, że to co dla jednych
autorów jest metodą badawczą, dla innych jest techniką. Dlatego na seminarium
dyplomowym student powinien zapoznać się z literaturą metodologiczną dotyczącą dziedziny
wiedzy, z której pisze rozprawę.
Zawartość rozdziału metodologicznego
1. Przedmiot i cel pracy.
2. Problemy i/ewentualnie hipotezy (główne i szczegółowe).
3. Zmienne, ich wskaźniki i kategorie (w zależności od rodzaju badań).
4. Metody, techniki i narzędzia badawcze.
5. Organizacja i przebieg badań.
6. Charakterystyka terenu badań/badanej grupy.
Zawartość rozdziału teoretycznego:
- zestaw (definicje) pojęć, które będą użyte w pracy;
- poglądy uczonych na poruszane w pracy kwestie, ze szczególnym
uwzględnieniem wątpliwości, problemów i kontrowersji;
- przegląd dotychczasowych badań w danej dziedzinie.
14
2.1.4.3. Rozdziały przedstawiające wyniki badań własnych
To najważniejsza część pracy, w której autor przedstawia swoje wyniki badań, poddaje je
analizie i wyprowadza wnioski. Ilość rozdziałów (podrozdziałów) empirycznych uzależniona
jest od liczby wyłonionych przez studenta problemów badawczych. Analiza, opis,
wnioskowanie powinny być poparte przedstawieniem wyników badań w postaci graficznej i
w tabelach.
Układ rozdziału przedstawiający wyniki badań powinien wyglądać następująco
2.1.5. Zakończenie pracy
Zakończenie jest podsumowaniem. Student przekazuje w nim swoje odczucia i oceny
dotyczące całości. W skrócie przypomina swoje zamierzenia oraz przedstawia ich wykonanie.
W tym miejscu autor pisze, czy zrealizowany został cel badań, czy postawione hipotezy
zostały zweryfikowane, przedstawia wszystkie wnioski, które się nasunęły w trakcie pisania.
Żeby zachować pewien porządek, dobrze jest przedstawiać wnioski w kolejności
wyłonionych problemów badawczych (ewentualnie przyjętych hipotez).
Poniżej przedstawiono przykładowe wzory zakończenia pracy magisterskiej:
Zawartość rozdziału przedstawiającego wyniki badań własnych:
- tytuł rozdziału (podrozdziału);
- krótkie wprowadzenie (wstęp);
- przedstawienie szczegółowego problemu;
- prezentacja tabeli, wykresu;
- analiza i interpretacja danych zawartych w tabeli, na
wykresie;
- podsumowanie rozdziału;
- wnioski wynikające z tej części badań.
15
Tabela 6. Przykłady zakończeń pracy magisterskiej
Przykład I Przykład II
1. Wprowadzenie
1.1. Nawiązanie do literatury
1.2. Nawiązanie do problemu głównego i
problemów szczegółowych
1.3. Nawiązanie do celu
2. Nawiązanie do zastosowanych metod,
technik i narzędzi badawczych
3. Formułowanie ustaleń wynikających z
badań
4. Formułowanie wniosków
wynikających
z ustaleń
1. Wprowadzenie
1.1. Nawiązanie do literatury
1.2. Nawiązanie do problemu głównego i
problemów szczegółowych
1.3. Nawiązanie do celu
2. Nawiązanie do zastosowanych metod,
technik i narzędzi badawczych oraz
zmiennych i hipotez
3. Formułowanie ustaleń wynikających z
badań
4. Formułowanie wniosków
wynikających z ustaleń
Źródło: M. Węglińska, Jak pisać pracę magisterską, 2004, s.64-65.
PRZYKŁAD
Zakończenie
Czas wolny jest tematem, którym zajmują się specjaliści wielu dyscyplin
naukowych, jak np.: psycholodzy, socjolodzy, pedagodzy, ekonomiści, lekarze,
przedstawiciele nauk o turystyce i rekreacji, itd. Spełnia on w życiu człowieka szereg
różnych funkcji. Jego brak ma ujemny wpływ między innymi na zdrowie, stosunki
międzyludzkie, osiągnięcia osobiste.
Za podstawowe funkcje czasu wolnego uznaje się: wypoczynek bierny
(odpoczynek) i aktywny; rozrywkę, samokształcenie oraz aktywizację społeczną ......
Problem główny w niniejszej pracy sprowadzał się do pytania: Jak swój czas wolny
wykorzystują studenci WSG w Bydgoszczy? Dla tak sformułowanego problemu
głównego ustalono następujące problemy szczegółowe:
1. .............
2. .............
3. ............., itd.
Celem pracy było .....
Spośród wielu metod wykorzystano metodę sondażu diagnostycznego. W jej
obrębie zastosowano technikę ankiety. Natomiast narzędziem badawczym był
specjalnie przygotowany kwestionariusz ankiety
Analiza zebranego materiału pozwoliła na sformułowanie następujących ustaleń:
1. ........
2. .......
3. ....., itd.
16
A
Wyższe uczelnie, wydziały bądź instytuty opracowują wzorcowe strony tytułowe
Źródło: opracowanie na podst. książki M. Węglińska, Jak pisać pracę magisterską, 2004, s. 64-
65, 125 oraz pracy D. Kubiś.
2.1.6. Bibliografia
Poszukując, gromadząc oraz selekcjonując literaturę doradza się studentom, aby
jednocześnie sporządzali opisy bibliograficzne każdej pozycji, którą uznają za wartą
cytowania w pracy. Gotowe opisy bibliograficzne wykorzystuje student do sporządzania
przypisów bibliograficznych, które jednocześnie umieszcza w bibliografii. Teraz wystarczy
uzupełnić bibliografię o tę literaturę, którą student wykorzystał do pisania pracy, a która nie
była wymieniona w przypisach.
Wykaz literatury, czyli bibliografię, magistrant musi wykonać niezwykle starannie, gdyż
jest to jeden z pierwszych fragmentów pracy, od którego zaczynają czytać rozprawę
członkowie komisji egzaminacyjnej. Niedbale wykonana bibliografia, bez zachowania
konsekwencji w sporządzaniu poszczególnych opisów bibliograficznych, źle świadczy o
należytym opanowaniu przez studenta umiejętności sporządzania aparatu naukowego.
2.1.7. Spis tablic (tabel)
Tablice (tabele) to części składowe pracy, których treść jest niezbędna do zrozumienia
poszczególnych części tekstu głównego lub też zawierają informacje dodatkowe dotyczące
tych części. Spis wszystkich tabel, jakie student zawarł w swojej pracy, powinien umieścić
na końcu. Spisy muszą być ułożone w kolejności od 1 do n z podaniem strony, na której
znajduje się dana tabela.
Przedstawione wyniki prowadzą do następujących wniosków:
1. Należy spopularyzować ..............
2. Celowe jest .................................
3. Należy stosować więcej ..............
4. Wskazana jest ..............................
5. Warto zwrócić większą uwagę ....
6. Istnieje potrzeba ...........................
Badania i rozważania przedstawione w pracy nie wyczerpują całokształtu
problematyki związanej z ........ Nie było to zresztą zamierzeniem autora, nie leżało w
jego możliwościach. Niemniej badania są na tyle interesujące, iż warto je
kontynuować.....
17
2.1.8. Spis ilustracji (rysunków, map, itp.)
Ilustracje (fotografie, rysunki techniczne, wykresy, schematy, mapy i plany), podobnie jak
tabele, należą do materiałów uzupełniających tekst główny. One również są niezbędne do
zrozumienia poszczególnych części tekstu głównego lub też zawierają informacje dodatkowe
dotyczące tej części. Spis wszystkich ilustracji, jakie student zawarł w swojej pracy, powinien
umieścić na końcu. Spisy muszą być ułożone w kolejności od 1 do n z podaniem strony, na
której znajduje się dana ilustracja.
2.1.9. Załączniki (aneksy)
To ostatnia część pracy, w której autor zamieszcza materiały uzupełniające pracę, np.
wzory kwestionariuszy ankiet, testy, regulaminy, statuty, itp. Każdy załącznik powinien mieć
tytuł i numer. Ułatwia to powoływanie się na odpowiedni załącznik w tekście. Załączniki
powinny być poprzedzone ich spisem.
2.1.10. Materiały uzupełniające tekst główny
Materiały uzupełniające to części składowe pracy, których treść jest niezbędna do
zrozumienia poszczególnych części tekstu głównego lub też zawiera informacje dodatkowe
dotyczące tych części. Do materiałów uzupełniających zaliczamy: tablice, tabele, ilustracje,
fotografie, rysunki techniczne, wykresy, schematy, mapy, plany, itp.
2.1.10.1. Tablice (tabele)
PORADY PRAKTYCZNE
1. Tabele należy umieszczać w tekście najbliżej miejsca, gdzie jest o nich wzmianka.
2. Tabela powinna mieć tytuł (nad tabelą).
3. Tabele mają swoją numerację w całej pracy od 1 do n niezależnie od rozdziałów.
W przypadku prac pisanych na komputerze używając programu Word korzystamy
z opcji:
i. Wstaw → Odwołanie → Podpis
18
4. Każda kolumna i wiersz tabeli powinny mieć nagłówek.
5. Pod każdą tabelą należy umieścić informację o źródle, z którego pochodzi jej
treść, np. Źródło: Rocznik statystyczny 2008, s. 213; Źródło: obliczenia własne
autora (gdy wszystkie tabele pochodzą od autora pracy i wynika to wyraźnie z jego
tekstu, ten element można pominąć).
PRZYKŁAD:
Tab. 5. Formy spędzania wolnego czasu – częstość i ranga nadana przez młodzież
(N=522)
Formy spędzania wolnego czasu N % Ranga
Muzyka 471 90,20% 10,1
Znajomi 444 85,10% 9,9
TV 435 83,30% 8,6
Internet 388 74,30% 7,3
Sport 247 47,30% 4,6
Prasa 242 46,40% 4,3
Książki 241 46,20% 4,3
Rodzina 239 45,80% 4,4
Komputer 198 37,90% 3,7
Kino 144 27,60% 2,2
Nuda 135 25,90% 1,8
Inaczej 82 15,70% 1,2
Kółko zainteresowań 69 13,20% 1,0
Źródło: obliczenia własne.
19
2.1.10.2. Ilustracje
(fotografie, rysunki techniczne, wykresy, schematy, mapy i plany)
PORADY PRAKTYCZNE
1. Ilustracje należy umieszczać w tekście najbliżej miejsca, do którego się odnoszą.
2. Ilustracja powinna mieć tytuł (pod ilustracją).
3. Ilustracje mają swoją numerację w całej pracy od 1 do n niezależnie od
rozdziałów. W przypadku prac pisanych na komputerze używając programu Word
korzystamy z opcji:
ii. Wstaw → Odwołanie → Podpis
4. Pod każdą ilustracją należy umieścić informacje o źródle, z którego pochodzi, np.
Źródło: fotografia własna autora.
PRZYKŁAD:
Fot. 1. OPERA NOVA w Bydgoszczy
Źródło: strona WWW: http://www.opera.bydgoszcz.pl/historia.asp.
20
2.1.11 . Wskazówki techniczne dotyczące redagowania pracy
Praca powinna być napisana bardzo starannie, na komputerze. Szczególną uwagę student
powinien zwrócić na błędy ortograficzne, stylistyczne, literówki. Należy przestrzegać
następujących zasad:
▪ Tytuły rozdziałów: drukowane;
▪ Tytuły podrozdziałów: pogrubione;
▪ Przed i po każdym tytule 1 wiersz przerwy;
▪ Po tytułach (pracy, rozdziałów, podrozdziałów) nie stawiamy kropek;
▪ Odstępy między wierszami: 1,5;
▪ Nowy akapit – wcięcie 4 litery;
▪ Czcionka – Times New Roman 12 lub 13 kpt.;
▪ Marginesy: lewy 3,5 cm, prawy 2 cm, górny i dolny 2,5 cm;
▪ Numerowanie stron: u dołu strony, środek bądź zewnętrzny róg. Pierwsza strona nie
posiada numeru.
PYTANIA DO CZĘŚĆI II
1. Proszę przedstawić strukturę pracy dyplomowej o charakterze badawczym.
2. Poza tekstem głównym, co powinno znaleźć się w pracy dyplomowej?
3. Kiedy student powinien pisać wstęp do swojej pracy?
4. Co zaliczamy do materiałów uzupełniających tekst główny pracy dyplomowej?
5. Proszę omówić wskazówki techniczne dotyczące pisania pracy dyplomowej.
21
3. STUDIA LITERATUROWE
Poszukiwanie, gromadzenie, selekcja, poznanie i opracowanie literatury (źródeł
informacji) jest bardzo ważnym i jednym z najtrudniejszych etapów przygotowania pracy
dyplomowej.
Źródła informacji to materiały, z których czerpane są informacje zaspokajające określone
potrzeby informacyjne. W szerszym znaczeniu źródłami informacji mogą być różnego
rodzaju dokumenty, osoby lub instytucje 1
.
3.1. Rodzaje dokumentów
Termin „dokument” oznacza m.in. pismo urzędowe; dowód stwierdzający czyjąś
tożsamość, np. dowód osobisty; itd. W znaczeniu ogólnym dokument to utrwalony przejaw
myśli ludzkiej2.
Dzisiaj, w dobie rozwoju technologii komputerowych, wyróżnić możemy dwa
podstawowe typy dokumentów:
DOKUMENTY3
Istniejące w postaci
fizycznej
Mają konkretną, fizyczną
postać – formę realizacji
(utrwalenia) tekstu, np. książka,
czasopismo
Nieistniejące w postaci
fizycznej
(dokumenty elektroniczne)
Nie mają fizycznej postaci, ale
posiadają fizyczną lokalizację –
miejsce, gdzie są utrwalone, np.
książka w internecie
1 Dembowska M. i in. (red.), Słownik terminologiczny informacji naukowej, Wrocław, Zakład
Narodowy im. Ossolińskich, 1979, Źródło informacji, s. 130.
2 Birkenmajer A. i in. (red.), dz. cyt., Dokument, s. 527.
3 Narojczyk K., Dokument elektroniczny i jego opis bibliograficzny w publikacjach humanistycznych,
Olsztyn, Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko–Mazurskiego, 2005, ISBN 83 –7299–390–4.
22
Do niedawna student przygotowujący pracę dyplomową korzystał z dokumentów
piśmienniczych. Dzisiaj ma możliwość użycia również elektronicznych, które mogą być
elektronicznymi odpowiednikami dokumentów piśmienniczych lub dokumentami
istniejącymi tylko w wersji elektronicznej.
3.2. Słowa kluczowe w tytule a studia nad literaturą przedmiotu
Właściwy, ukierunkowany dobór literatury ułatwi studentowi wyłonienie z tytułu pracy
słów kluczowych (głównych pojęć), np.:
3.3. Z jakich dokumentów student może korzystać?
Dyplomant powinien poznać literaturę związaną z przedmiotem jego pracy, opanować
fachową terminologię. Istnieją dwie metody dotarcia do niezbędnej literatury: tradycyjna i
elektroniczna.
Tab. 1. Metody dotarcia do niezbędnej literatury
Tradycyjna (dokumenty piśmiennicze) Elektroniczna (dokumenty
elektroniczne)
- notatki z wykładów, materiały dostarczone
przez wykładowcę.
- materiały online na serwerach uczelni
umieszczone przez wykładowców
- podręczniki akademickie, skrypty - podręczniki, skrypty online
- monograficzne opracowania książkowe - książki online
- materiały pokonferencyjne - materiały pokonferencyjne online
- czasopisma - czasopisma elektroniczne
- akty prawne - akty prawne online
Przykłady wyłonienia słów kluczowych (głównych pojęć) z tytułów prac dyplomowych, które pomogą
ukierunkować studia nad literaturą przedmiotu:
I. Aktywność turystyczna dzieci i młodzieży Bydgoszczy i okolicy
- aktywność turystyczna (wiedza z turystyki, akty prawne dot.
turystyki szkolnej)
- dzieci i młodzież (elementy wiedzy z psychologii rozwojowej)
II. Wizerunek miasta jako element produktu turystycznego (analiza na przykładzie Torunia)
- wizerunek miasta (wiedza z turystyki)
- produkt turystyczny (wiedza z turystyki)
- Toruń (monografie miasta, albumy, przewodniki, strony WWW
Urzędu Miasta Toruń, itp.).
III. Czas wolny studentów na przykładzie Wyższej Szkoły Gospodarki w Bydgoszczy
- czas wolny (wiedza z teorii czasu wolnego i rekreacji)
- studenci - młodzież (elementy wiedzy z psychologii rozwojowej
23
- wydawnictwa informacyjne: encyklopedie,
leksykony, słowniki, poradniki, przewodniki
turystyczne, katalogi, itd.
- wydawnictwa informacyjne online:
encyklopedie, leksykony, słowniki, poradniki,
przewodniki turystyczne, katalogi, itd.
- niepublikowane prace dyplomowe
(licencjackie, inżynierskie, magisterskie),
rozprawy doktorskie
- prace dyplomowe (licencjackie,
inżynierskie, magisterskie), rozprawy doktorskie
online
- normy, patenty
- biblioteczne katalogi kartkowe - biblioteczne katalogi online, np. katalog
online Biblioteki WSG, katalog online Biblioteki
UKW,
- Katalog Rozproszony Bibliotek Polskich
(Karo) < http://karo.umk.pl/Karo/ >
- bazy pełnotekstowe, np. EBSCO;
ELSEVIER; SPRINGER; SCOPUS i in.
- narzędzia wyszukiwawcze, np. Google
Books (usługa Book Search działa podobnie
jak wyszukiwarka internetowa. Wystarczy
przeprowadzić wyszukiwanie w Google
Books lub Google.pl. Gdy znajdziemy
książkę, której treść pasuje do
wyszukiwanych haseł, wyświetla się
odpowiedni link na stronie wyników
wyszukiwania).
< http://books.google.pl/ >
Korzystać z działów informacji: pracownik działu informacji w każdej bibliotece nie poszuka za
studenta literatury, ale może wskazać jak to zrobić.
Źródło: opracowanie własne.
24
3.4. Wyszukiwanie niezbędnej literatury
3.4.1. System biblioteczno-informacyjny WSG
System biblioteczno-informacyjny WSG tworzą Biblioteka Główna wraz z
bibliotekami filialnymi przy wydziałach zamiejscowych w Inowrocławiu, Malborku,
Słupsku i Ełku.
3.4.1.1. Biblioteka Główna WSG w Bydgoszczy
Studenci mogą wypożyczyć książki oraz skorzystać na miejscu z książek, czasopism,
dokumentów kartograficznych, normalizacyjnych, audiowizualnych, dźwiękowych,
elektronicznych.
Ponadto użytkownicy biblioteki mają do dyspozycji 30 komputerów z podłączeniem do
internetu (w tym kilka dla osób niepełnosprawnych).
3.4.1.2. Biblioteki filialne w Inowrocławiu, Malborku, Ełku, Słupsku
Studenci mogą wypożyczyć książki oraz skorzystać na miejscu z książek, czasopism i
komputerów z podłączeniem do internetu. Książki niedostępne w bibliotekach filialnych,
a będące w bazie Biblioteki Głównej WSG, można zamówić u bibliotekarza filialnego. Po
przesłaniu pocztą, student korzysta z nich na miejscu w bibliotece filialnej.
3.4.1.3. Dostęp do licencjonowanych baz danych
Z każdego komputera na terenie kampusu w Bydgoszczy oraz w wydziałach
zamiejscowych studenci mogą korzystać z licencjonowanych zasobów elektronicznych:
- Wirtualna Biblioteka Nauki (dostęp do baz danych Elsevier, Springer, Wiley-Blackwell,
EBSCO, Nature, Science, Web of Knowledge, SCOPUS);
- LEX POLONICA MAXIMA (program informacji prawnej);
- Ibuk.pl (wybrane podręczniki akademickie i książki naukowe w j. polskim)
3.4.2. Informacja biblioteczna – wyszukiwanie literatury przedmiotu w katalogach
bibliotecznych
Katalogi biblioteczne zawierają informację lokalizującą poszukiwaną literaturę. Dzisiaj
katalogi biblioteczne online są podstawowym narzędziem informacyjno-wyszukiwawczym
niemalże każdej biblioteki. Czynność tę student może wykonać w domu, jeśli ma dostęp do
internetu. Wyszukiwać można:
w katalogu Biblioteki Głównej WSG (www. biblioteka.wsg.byd.pl)
25
w katalogach lokalnych (np. katalog Biblioteki UKW w Bydgoszczy, katalog
Książnicy Kopernikańskiej w Toruniu, itd.);
w katalogach centralnych (wspólny katalog kilku bibliotek, który pozwala na
zlokalizowanie konkretnej książki w danej bibliotece).
Najkorzystniej jest zacząć od katalogów centralnych, gdyż one obejmują największą ilość
dostępnych źródeł informacji.
Tabela 2. Polskie katalogi centralne
Katalog centralny Adres internetowy
NUKAT – katalog centralny polskich bibliotek
naukowych i akademickich. Można w nim znaleźć
informacje o niemal kompletnej polskiej produkcji
wydawniczej od 2002 r. obejmującej różne typy
dokumentów, jak książki i czasopisma, nagrania
dźwiękowe, druki muzyczne, dokumenty
kartograficzne, dokumenty ikonograficzne,
dokumenty życia społecznego, filmy, a także
informacje o dokumentach wydanych przed 2002 r.
oraz starych drukach.
http://www.nukat.edu.pl
KaRo - pozwala na dostęp do informacji o
zasobach wielu polskich bibliotek i ułatwia
wyszukanie interesujących pozycji księgarskich,
czasopism lub opisów bibliograficznych. Należy go
traktować jako narzędzie uzupełniające polski
centralny katalog NUKAT.
http://karo.umk.pl
Katalogi Centralne Biblioteki Narodowej - m.in.
pozwalają uzyskać informacje na temat dokumentów
zagranicznych dostępnych w polskich bibliotekach
naukowych w wersji drukowanej i elektronicznej.
http://www.bn.org.pl/katalogi-i-
bibliografie
Katalog SYMPOnet - baza zawiera informacje o
materiałach konferencyjnych, przedkonferencyjnych i
pokonferencyjnych znajdujących się w bibliotekach
polskich, zasięg chronologiczny od 1981 r.
http://gate.bg.pw.edu.pl/F/?func=f
ind-b-0&local_base=sym01
Więcej informacji na temat katalogów online polskich i zagranicznych bibliotek można
znaleźć na stronie internetowej Ośrodka Informacji Naukowej Biblioteki Głównej WSG
(http://biblioteka.wsg.byd.pl/article,137,2,Katalogi-innych-bibliotek.html).
26
3.4.3. Informacja bibliograficzna – wyszukiwanie literatury przedmiotu w
bibliografiach
Wyszukiwanie w bazach bibliograficznych umożliwia studentowi zapoznanie się ze
spisem literatury (piśmiennictwa) na dany temat bez jej przynależności do danej biblioteki.
Adresy stron internetowych przydatnych baz bibliograficznych można
znaleźć na stronie internetowej Ośrodka Informacji Naukowej Biblioteki
Głównej WSG (http://bibl ioteka.wsg.byd.pl/art ic le,136,2,Bibl iografia -onl ine.html) .
3.4.4. Wyszukiwanie literatury przedmiotu w internecie
Zasoby internetowe są dzisiaj najłatwiej dostępnymi źródłami informacji, jednak nie
zawsze wiarygodnymi. Informacje te mogą być błędne, przedawnione, umieszczone przez
osoby bez odpowiedniego zaplecza naukowego. Dlatego student przygotowując pracę
dyplomową powinien wiedzieć jak korzystać ze źródeł internetowych.
3.4.4.1.Wyszukiwarki internetowe
W poszukiwaniu literatury niezbędnej do pisania pracy dyplomowej student powinien
wybrać tylko wyszukiwarki, które skierują go do literatury naukowej:
- Google Scholar – zawiera abstrakty jak i wybrane pełne teksty;
- Google Books ( wcześniej znana jako Google Book Search) –miliony książek
z całego świata;
- Scirus – naukowa wyszukiwarka przeszukuje cyfrowe archiwa, repozytoria,
patenty, strony rządowe, itd.
3.4.4.2. Zasoby Open Access
Open Access (Otwarty Dostęp) - wolny, bezpłatny, powszechny, trwały i natychmiastowy
dostęp do danych i publikacji elektronicznych o charakterze naukowym i edukacyjnym.
Adresy stron internetowych przydatnych elektronicznych repozytoriów wiedzy można
znaleźć na stronie internetowej Ośrodka Informacji Naukowej Biblioteki Głównej WSG
(http://bibl ioteka.wsg.byd.pl/art ic le,133,59,Wolny -dostep.html).
27
3.4.4.3. Wirtualna Biblioteka Nauki
Program realizowany ze środków Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego. To
powszechny, bezpłatny dostęp do najważniejszych publikacji naukowych na świecie.
Wybrane zasoby WBN są dostępne dla wszystkich instytucji akademickich w kraju. Program
przydatny naukowcom, doktorantom, a także studentom przygotowującym prace dyplomowe
we wszystkich dziedzinach wiedzy i specjalnościach naukowych. Można skorzystać z
następujących zasobów licencyjnych: Elsevier, Springer, Wiley-Blackwell, EBSCO, Nature,
Science, Web of Knowledge, SCOPUS (http://wbn.edu.pl/).
3.5. Jak gromadzić dokumenty
Student ma ograniczoną ilość czasu, dlatego powinien zorganizować tak pracę, aby
szybko rozstrzygać - które dokumenty będą mu potrzebne, a jakie może pominąć. Nie ma
potrzeby gromadzić książek, z których wykorzysta np. trzy strony, czy czasopism, z których
potrzebny mu będzie jeden artykuł. W tabeli podano praktyczne rady jak gromadzić potrzebne
dokumenty.
Tab. 3. Sposoby gromadzenia dokumentów
Dokumenty piśmiennicze Dokumenty internetowe
Niewielkiego rozmiaru dokumenty
(artykuły z czasopism, fragmenty książek,
itp.) należy kserować i wkładać do teczek
przeznaczonych na poszczególne rozdziały.
Jeśli ilość materiałów będzie duża, to można
założyć teczki do poszczególnych
podrozdziałów.
I. Należy utworzyć w zakładce
„Ulubione” folder o nazwie np. „Materiały
do pracy”. W tym folderze założyć
podfoldery do każdego rozdziału.
Przeglądając strony internetowe, jeśli
zauważymy dokumenty przydatne do pracy,
to ich adresy internetowe kopiujemy do
założonych podfolderów.
II. W komputerze zakładamy folder
„Materiały do pracy” i do niego kopiujemy
interesujące materiały z adresami stron
WWW.
Dla każdej pozycji, którą uznamy za wartą wykorzystania w pracy, natychmiast należy
sporządzić opis bibliograficzny i dołączyć do dokumentu. Zaoszczędzi to czasu podczas
ostatniego etapu - pisania pracy.
Źródło: Opracowanie własne.
28
Ważne!
Studiowanie literatury związanej z tematem pracy powinno odbywać się w całym okresie przygotowywania pracy dyplomowej
3. 6. Selekcja i ocena zgromadzonej literatury (źródeł informacji)
Ważnym elementem wpływającym na ocenę prac dyplomowych jest wykorzystana
literatura, którą dyplomant przedstawia w bibliografii załącznikowej (wykazie literatury).
Student nie powinien gromadzić całej literatury związanej z tematem, lecz powinien wybrać
aktualną i wartościową. Studia literaturowe należy rozpocząć od przejrzenia podręczników,
wydawnictw informacyjnych (encyklopedie, słowniki, itd.)4, następnie monografii, by z kolei
przejść do publikacji specjalistycznych.
Na ocenę zgromadzonej literatury powinny mieć wpływ następujące elementy:
1. tytuł – określa treść publikacji (sugeruje zawartość);
2. nazwisko autora – pozwala sądzić, czy publikacja jest wartościowa;
3. data wydania – informuje o aktualności publikacji;
4. spis treści, wstęp i zakończenie – pozwala zorientować się czy publikacja będzie
przydatna. W przypadku tekstów nieco krótszych, np. artykułów należy pobieżnie
przeczytać cały tekst 5.
Etap studiów literaturowych powinien zakończyć się tym, że student będzie posiadał
wyselekcjonowaną literaturę przydatną do pisania pracy dyplomowej, jednak nie powinien
zaprzestać poszukiwań literaturowych.
3.7. Poznawanie treści i sporządzanie notatek
Po przejrzeniu i zweryfikowaniu zgromadzonych materiałów, student powinien przystąpić
do uważnego ich przeczytania. Czynność ta składa się z dwóch etapów6:
4 Wydawnictwa informacyjne dostarczają szybkiej i precyzyjnej informacji.
5 Karczmarek T. T., Poradnik dla studentów piszących pracę licencjacką lub magisterską [online], 2009
[dostęp 30 sierpnia 2011], Dostępny w World Wide Web: <http://www.kaczmarek.waw.pl/wp-
content/uploads/2009/10/poradnik_2009_tk.pdf>.
6 Tamże.
29
1. Szybkie czytanie zebranych materiałów i zaznaczanie ważnych szczegółów, które
mogą być użyteczne w trakcie pisania.
2. Analityczne czytanie – polega na krytycznej analizie tekstu.
W trakcie czytania lub zaraz po - student powinien zrobić notatki z przeczytanych
materiałów, gdyż w ten sposób nie traci czasu na ponowne czytanie tych samych
dokumentów.
Można wyróżnić następujące rodzaje notatek:
- notatki bibliograficzne;
- notatki terminologiczne;
- wykazy wątpliwości i niejasności;
- wyjątki z większej całości (kserokopie);
- cytaty;
- dane faktograficzne;
- plany, tezy, streszczenia wybranych artykułów, rozdziałów;
- ocena przeczytanego tekstu;
- schematy opracowanych zagadnień;
- luźne uwagi dotyczące pewnych fragmentów bądź całości7.
Kartki (zwane fiszkami), na których student będzie robił notatki, powinny być jednakowej
wielkości, zapisywane jednostronnie oraz powinny zawierać opis bibliograficzny dokumentu,
na podstawie którego wykonywana została notatka
7 Tamże.
Przykład notatki bibliograficznej:
Toczek-Werner S. (red.), Podstawy rekreacji i turystyki, Wyd. 5 zm., Wrocław,
Wydawnictwo AWF we Wrocławiu, 2007, ISBN 978-83-89156-64-8.
Przykład notatki z cytatem:
Opis bibliograficzny
Przecławski K., Turystyka a wychowanie, Warszawa, 1973, s.74.
Cytat
„Uprawianie turystyki kształtuje postawę aktywną, uczy pokonywania trudności, usuwa
obawy przed wysiłkiem, kształtuje postawy odwagi, hartu, a także solidarności w wysiłku”.
30
Po zgromadzeniu większej liczby kartek z notatkami należy je posegregować i powkładać
do teczek bądź segregatorów, w których zbieramy materiały (kserokopie fragmentów książek,
artykułów, wycinki prasowe, itp.) dotyczące poszczególnych rozdziałów, ewentualnie
podrozdziałów.
3.8. Czym jest plagiat?
Słownik wyrazów obcych definiuje plagiat, jako „ 1. przywłaszczenie cudzego utworu lub
pomysłu twórczego, wydanie cudzego utworu pod własnym nazwiskiem. 2. dosłowne
zapożyczenie z cudzego dzieła opublikowane jako oryginalne i własne”8.
Kiedy student popełnia plagiat? Otóż wtedy gdy wykorzysta cudze sformułowania w
dosłownym brzmieniu bez ujęcia ich w cudzysłów i bez podania źródła, z którego one
pochodzą. Czyli w przypisie musi podać autora, tytuł dzieła, z którego zaczerpnął cudzą myśl
i strony, na których znajdują się cytowane fragmenty, np.:
Źródło: opracowanie własne.
Plagiat może dotyczyć przywłaszczenia całego utworu (zdarzały się przypadki, że
studenci przepisywali prace dyplomowe innych studentów lub pobierali je z internetu) lub
jego części.
8 Sobol E. (red.), Słownik wyrazów obcych, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN, 1999, Plagiat, s.
863.
PRZYKŁAD I
(przypis u dołu strony):
TEKST
„Problemy badawcze to pytania, na które szukamy odpowiedzi na drodze badań naukowych”¹. Natomiast
według Janusza Sztumskiego „problemem badawczym nazywamy to, co jest przedmiotem wysiłków badawczych,
czyli po prostu to, co orientuje nasze przedsięwzięcia poznawcze”².
PRZYPISY
__________________
¹ Łobocki M., Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych, Kraków, 2003, s. 110.
² Sztumski J., Wstęp do metod i technik badań społecznych, Wyd. 5 zm. i uzup., Katowice, 1999, s. 41.
PRZYKŁAD II
(metoda numerowania przypisów):
TEKST
„Problemy badawcze to pytania, na które szukamy odpowiedzi na drodze badań naukowych” (1, s. 110).
Natomiast według Janusza Sztumskiego (2, s. 41) „problemem badawczym nazywamy to, co jest przedmiotem
wysiłków badawczych, czyli po prostu to, co orientuje nasze przedsięwzięcia poznawcze”.
WYKAZ PRYPISÓW 1. Łobocki M., Wprowadzenie do metodologii badań pedagogicznych, Kraków, 2003, ISBN 83-7308-296-4. 2. Sztumski J., Wstęp do metod i technik badań społecznych, Wyd. 5 zm. i uzup., Katowice, 1999, ISBN 83-
7164-144-3.
31
Powyższa definicja oznacza, że plagiatem jest nie tylko przywłaszczenie cudzego utworu
(bądź fragmentu), ale również pomysłu twórczego. Dlatego jeśli w fazie koncepcyjnej student
wykorzysta pomysł innego badacza, to musi podać na czyjej pracy oparł swoją koncepcję
badań, w jaki sposób stworzył narzędzia badawcze, np. omawiając swoją metodologię badań
(w rozdziale „Metodologia badań własnych”) powinien napisać:
Źródło: opracowanie własne.
Poza podaniem, na podstawie czyich badań student stworzył swoją koncepcję, powinien
zwrócić się do autora tych badań z prośbą o pozwolenie ich wykorzystania.
Plagiat jest oszustwem i dlatego dyplomant, który go popełnia, musi liczyć się z
przykrymi konsekwencjami, które mogą doprowadzić do relegowania go z uczelni lub
odebrania mu tytułu magistra lub licencjata.
Ponadto grożą nieuczciwemu studentowi konsekwencje prawne. W Ustawie o prawie
autorskim9 w art. 78 jest napisane: „Twórca, którego autorskie prawa osobiste zostały
zagrożone cudzym działaniem, może żądać zaniechania tego działania. W razie dokonanego
naruszenia może także żądać, aby osoba, która dopuściła się naruszenia, dopełniła czynności
potrzebnych do usunięcia jego skutków, w szczególności aby złożyła publiczne oświadczenie
o odpowiedniej treści i formie. Jeżeli naruszenie było zawinione, sąd może przyznać twórcy
odpowiednią sumę pieniężną tytułem zadośćuczynienia za doznaną krzywdę albo – na
9 Ustawa z dnia 4 lutego 1994 o prawie autorskim i prawach pokrewnych, tekst ujednolicony Dz. U. z 2006
r. Nr 90 poz. 631; nowelizacje: z 2006 Nr 94 poz. 658, Nr 121 poz. 843; z 2007 r. Nr 99 poz. 662, Nr 181 poz.
1293; z 2009 r. Nr 157 poz. 1241; z 2010 r. Nr 152 poz. 1016.
PRZYKŁAD :
TEKST
Inspiracją do tworzenia kwestionariusza ankiety były: II Badanie …………………….
…………………………¹ przeprowadzone przez Katedrę Marketingu Akademii Ekonomicznej w Poznaniu oraz
badania Jana Kowalskiego prowadzone w Instytucie Socjologii UMCS w Lublinie w 2009 r. dotyczące
………………..², a także praca magisterska Witolda Nowaka³ ………………………… napisana pod kierunkiem
prof. dr hab. Wiesława Maika w Instytucie Gospodarki Turystycznej i Geografii WSG w Bydgoszczy .
PRZYPISY
________________________
¹ II Badanie ............
² Kowalski J. .................
³ Nowak W. .............
32
żądanie twórcy – zobowiązać sprawcę, aby uiścił odpowiednią sumę pieniężną na wskazany
przez twórcę cel społeczny”. Ponadto rozdział 14, art. 115 mówi o odpowiedzialności karnej:
„Kto przywłaszcza sobie autorstwo albo wprowadza w błąd co do autorstwa całości lub części
cudzego utworu albo artystycznego wykonania, podlega grzywnie, karze ograniczenia
wolności albo pozbawienia wolności do lat 3”10
.
PYTANIA DO CZĘŚĆI III
1. Proszę wyłonić sława kluczowe w pracach:
a) informatyka: ONTE – platforma e-learningowa (sława kluczowe: ONTE, platforma edukacyjna, e-learning);
b) geografia: Konsekwencje współczesnych zmian klimatu dla rolnictwa w Polsce (słowa kluczowe: klimat, rolnictwo, Polska);
c) ekonomia: Instrumenty finansowe zarządzania ryzykiem w przedsiębiorstwie eksportowym (słowa kluczowe: instrumenty finansowe, zarządzanie ryzykiem, przedsiębiorstwo eksportowe);
d) pedagogika: Gromada zuchowa a rozwój moralny dzieci w wieku wczesnoszkolnym (słowa kluczowe: zuchy, rozwój moralny, dzieci w wieku wczesnoszkolnym);
e) socjologia: Bycie hipsterem a przynależność subkulturowa (słowa kluczowe: hipster, subkultura);
f) zarządzanie: Wynagrodzenie jako główny czynnik motywujący pracowników w firmie X (słowa kluczowe: wynagrodzenie, motywacja, pracownicy);
g) kulturoznawstwo: Mistycyzm w malarstwie symbolistów europejskich XIX wieku (słowa kluczowe: mistycyzm, symbolizm, malarstwo europejskie XIX w.).
2. Proszę wymienić 5 dokumentów tradycyjnych i 5 elektronicznych z których można czerpać informacje przygotowując pracę dyplomową.
3. W katalogu KaRo proszę sprawdzić w jakiej bibliotece najbliżej Pani/Pana miejsca zamieszkania znajduje się książka Władysława Tatarkiewicza „O szczęściu”. (ćwiczenie praktyczne)
4. W katalogu SYMPOnet proszę sprawdzić jakie materiały pokonferencyjne na temat rewitalizacji wydała Wyższa Szkoła Gospodarki? (ćwiczenie praktyczne)
5. Co to jest Open Access? (odpowiedź: jest to wolny, bezpłatny, powszechny, trwały i natychmiastowy dostęp do danych i publikacji elektronicznych o charakterze naukowym i edukacyjnym).
6. Na jakim etapie przygotowania pracy dyplomowej powinno odbywać się studiowanie literatury? (odpowiedź: w całym okresie przygotowania pracy)
7. Na co należy zwrócić uwagę oceniając gromadzoną literaturę? (odpowiedź: tytuł – określa treść publikacji, nazwisko autora – pozwala sądzić, czy publikacja jest wartościowa, data wydania – informuje o aktualności publikacji, spis treści, wstęp i zakończenie – pozwala zorientować się czy publikacja będzie przydatna. W przypadku tekstów nieco krótszych, np. artykułów należy pobieżnie przeczytać cały tekst)
8. Jakie mamy rodzaje nototek i jaką ważną informację powinna zawierać każda notatka?
(odpowiedź: (1) rodzaje notatek: bibliograficzne, terminologiczne, wykazy wątpliwości i
10 Tamże.
33
niejasności, wyjątki z większej całości (kserokopie), cytaty, dane faktograficzne, plany,
tezy, streszczenia, ocena przeczytanego tekstu, schematy opracowań, luźne uwagi; (2)
powinna zawierać opis bibliograficzny dokumentu)
9. Co powinniśmy zrobić, gdy w pracy wykorzystujemy cudze sformułowania w dosłownym
brzmieniu?(odpowiedź: ująć czyjąś myśl w cudzysłów i w przypisie podać autora,
tytuł dzieła, z którego zaczerpnięto cudzą myśl i strony, na których znajdują się
cytowane fragmenty)
10. Co powinniśmy zrobić, gdy w pracy, np. przygotowując ankietę, wykorzystamy pomysł
innego badacza? (odpowiedź: musimy podać czyja praca była inspiracją stworzenia naszej
ankiety oraz powinniśmy zwrócić się do autora tych badań z prośbą o pozwolenie ich
wykorzystania).
34
4. ZASADY SPORZĄDZANIA PRZYPISÓW, POWOŁAŃ I BIBLIOGRAFII
ZAŁĄCZNIKOWEJ
4.1. Rodzaje przypisów
Przypisy to objaśnienia, komentarze lub uwagi dodane do tekstu dzieła, umieszczone
zwykle u doły strony, na końcu rozdziału lub na końcu dzieła. Są one niezbędnym elementem
każdej pracy naukowej, świadczą m. in. o znajomości literatury dotyczącej omawianego
tematu, o erudycji autora i są wskaźnikiem opanowania warsztatu naukowego. Ze względu na
treść i charakter przypisy dzielą się na11
:
I. rzeczowe – wyjaśniające i komentujące fragmenty tekstu głównego. Dzielą się na:
a) polemiczne
b) dygresyjne
c) odsyłające
II. słownikowe – podające znaczenie terminów obcojęzycznych, polskich, itd.
11 Antczak M., Nowacka A., Przypisy, powołania, bibliografia załącznikowa. Jak tworzyć i stosować.
Podręcznik, Wyd. 2 popr., Warszawa, 2008, s. 82.
¹ Na temat bezpieczeństwa dzieci podczas organizowanych imprez krajoznawczo-turystycznych zob. ……………………….
² Problem ten szerzej omówiono w rozdziale …..
¹ Żywa pagina = wiersz nad kolumną druku zawierający prócz numeru stronicy powtórzenie tytułu dzieła, jego części bądź rozdziału, a w encyklopediach i słownikach - zwykle pierwsze bądź ostatnie hasło strony. Wg Sobol E. (red.), Słownik wyrazów obcych, 1999, s.810.
² Omnium consensu = za zgodą wszystkich.
¹ Na niebezpieczeństwa związane z niewłaściwym zagospodarowaniem czasu wolnego zwraca uwagę ………..
² Doskonałym przykładem właściwie zaplanowanych zajęć rekreacyjnych jest…….
¹ Pewne zastrzeżenia budzi zła ocena …….
² Trudno zgodzić się z twierdzeniami ………..
³ Chociaż poglądy ……..
35
III. bibliograficzne – to notki zawierające opisy bibliograficzne cytowanych dzieł12
. to
wymienione w ustalonej kolejności (zgodnie z normą) cechy dokumentu (książki,
artykułu w czasopiśmie, strony WWW, itd.) wyraźnie go charakteryzujące i
odróżniające od innych dokumentów].
4.2. Przypisy bibliograficzne
Encyklopedia wiedzy o książce podaje, że „przypis bibliograficzny jest skróconym opisem
bibliograficznym”13
.
Wzory przypisów bibliograficznych różnych typów dokumentów
(spis zawiera hiperłącza)
1. DOKUMENTY PIŚMIENNICZE
1.1. Wydawnictwa zwarte (książki)
1.1.1. Wydawnictwa zwarte jednotomowe
1.1.1.1. Prace autorskie - całość
1.1.1.2. Prace zbiorowe - całość
1.1.1.3. Prace zbiorowe - artykuł
1.1.1.4. Prace autorskie lub zbiorowe – rozdział/ fragment/ hasło w encyklopedii/ itp.
1.1.2. Wydawnictwa zwarte wielotomowe
1.1.2.1. Prace autorskie - całość
1.1.2.2. Prace zbiorowe - całość
1.1.2.3. Prace zbiorowe - artykuł
1.1.2.4. Prace autorskie lub zbiorowe – rozdział/ fragment/ hasło w encyklopedii/ itp.
1.2. Wydawnictwa ciągłe (gazety, czasopisma, itp.)
1.2.1. Całość
1.2.2. Artykuł
1.2.3. Recenzja
1.3. Prace niepublikowane (licencjackie, magisterskie i inne)
1.3.1. Prace autorskie - całość
12 Tamże, s. 19.
13 Birkenmajer A., i in. (red.), dz. cyt., s. 62.
¹ Okoń W., Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Wyd. 4, Warszawa, 1998, ISBN 83-86770-
21-X.
² Toczek-Werner S. (red.), Podstawy rekreacji i turystyki, Wyd. 5 zm.,
Wrocław, 2007, ISBN 978-83-89156-64-8.
³ Sołtysik M., Wyrzykowski J., Organizacja rekreacji i turystyki w Polsce [W:] Toczek-Werner
S. (red.), Podstawy rekreacji i turystyki, Wrocław, 2007, s. 191-203.
36
1.3.2. Prace autorskie – fragment lub rozdział
1.4.Ustawy i zarządzenia
1.5.Mapy, plany
1.6. Normy
2. DOKUMENTY ELEKTRONICZNE NA NOŚNIKU FIZYCZNYM
2.1. Wydawnictwa zwarte
3. DOKUMENTY ELEKTRONICZNE W INTERNECIE
3.1. Wydawnictwa zwarte
3.1.1. Wydawnictwa zwarte
3.1.1.1.Prace autorskie – całość
3.1.1.2. Prace zbiorowe – całość
3.1.1.3. Prace zbiorowe – artykuł
3.1.1.4. Prace autorskie lub zbiorowe – rozdział/fragment/ hasło w encyklopedii/ itp.
3.2. Wydawnictwa ciągłe (gazety, czasopisma, itp.)
3.2.1. Całość
3.2.2. Artykuł
3.3. Dokumenty samoistne w internecie
1.DOKUMENTY PIŚMIENNICZE
1.3. Wydawnictwa zwarte
1.1.1. Wydawnictwa zwarte jednotomowe
1.1.1.1. Prace autorskie - całość
Szablon
Nazwisko Inicjał imienia autora, Tytuł. Podtytuł, Oznaczenie wydania, Miejsce
Wydania, Rok wydania, ISBN.
Przykład
MAJCHRZAK J., MENDEL T., Metodyka pisania prac magisterskich i dyplomowych,
Wyd. 3, Poznań, 1999, ISBN 83-87152-69-2.
1.1.1.2. Prace zbiorowe - całość
Szablon
Nazwisko Inicjał imienia redaktora (red.), Tytuł. Podtytuł, Oznaczenie wydania, Miejsce
Wydania, Rok wydania, ISBN.
Przykład
WYRZYKOWSKI J. (red.), Studia nad czasem wolnym mieszkańców dużych miast Polski
i jego wykorzystaniem na rekreację ruchową i turystykę, Wrocław, 2000, ISBN 83-87389-54-
4.
37
1.1.1.3. Prace zbiorowe - artykuł
Szablon
Nazwisko Inicjał imienia autora artykułu, Tytuł artykułu. Podtytuł [W:] Nazwisko Inicjał imienia redaktora (red.), Tytuł całości,
Oznaczenie wydania, Miejsce wydania, Rok wydania, Lokalizacja artykułu w dokumencie macierzystym (numery stron).
Przykład
MAJ B., Społeczne uwarunkowania wychowania do rekreacji ruchowej dzieci i młodzieży
[W:] Wyrzykowski J. (red.), Studia nad czasem wolnym mieszkańców dużych miast Polski i
jego wykorzystaniem na rekreację ruchową i turystykę, Wrocław, 2000, s. 191-196.
1.1.1.4. Prace autorskie lub zbiorowe – rozdział/ fragment/ hasło w encyklopedii/ itp.
Szablon
Nazwisko Inicjał imienia autora/redaktora (red.), Tytuł całości. Podtytuł, Oznaczenie wydania, Miejsce wydania, Rok wydania,
Lokalizacja rozdziału, fragmentu, hasła w encyklopedii w dokumencie macierzystym (numer, tytuł, numery stron).
Przykład
MAJCHRZAK J., MENDEL T., Metodyka pisania prac magisterskich i dyplomowych,
Wyd. 3, Poznań, 1999, Rozdział 3, Metody badawcze, s. 17-24.
KOPALIŃSKI W., Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Wyd. 20,
Warszawa, 1990, Paradygmat, s. 378.
1.1.2. Wydawnictwa zwarte wielotomowe
1.1.2.1. Prace autorskie – całość
Szablon
Nazwisko Inicjał imienia autora, Tytuł. Podtytuł, Oznaczenie wydania, Miejsce
Wydania, Rok wydania, Liczba tomów, ISBN14
.
Przykład
SAMUELSON P. A., NORDHAUS W.D., Ekonomia, Wyd. 2 zm., Warszawa, 2004, 2 t.,
ISBN 978-83-01-14989-5.
1.1.2.2. Prace zbiorowe – całość
Szablon
Nazwisko Inicjał imienia redaktora (red.), Tytuł. Podtytuł, Oznaczenie wydania, Miejsce
Wydania, Rok wydania, Liczba tomów, ISBN całości.
Przykład
KWIECIŃSKI Z., ŚLIWERSKI B. (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki,
Warszawa, 2003, 2 t., ISBN 83-01-14118-2.
14 Jeśli każdy tom ma inny ISBN i nie ma numeru ISBN całości, ten element pomijamy.
38
1.1.2.3. Prace zbiorowe – artykuł
Szablon
Nazwisko Inicjał imienia autora artykułu, Tytuł artykułu. Podtytuł [W:] Nazwisko Inicjał imienia redaktora (red.), Tytuł całości,
Oznaczenie wydania, Miejsce wydania, Rok wydania, Lokalizacja artykułu w dokumencie macierzystym (numer tomu, numery stron).
Przykład
RUBACHA K., Edukacja jako przedmiot pedagogiki i jej subdyscyplin [W:] Kwieciński
Z., Śliwerski B. (red.), Pedagogika. Podręcznik akademicki, Warszawa, 2003, t. 1. s. 21-33.
1.1.2.4. Prace autorskie lub zbiorowe – rozdział/ fragment/ hasło w encyklopedii/ itp.
Szablon
Nazwisko Inicjał imienia autora/redaktora (red.), Tytuł całości. Podtytuł, Oznaczenie wydania, Miejsce wydania, Rok wydania,
Lokalizacja rozdziału/ fragmentu/ hasła w encyklopedii w dokumencie macierzystym (numer, tytuł, numery stron).
Przykład
SAMUELSON P. A., NORDHAUS W.D., Ekonomia, Wyd. 2 zm., t. 1, Warszawa, 2004,
Część 4, Rola państwa w gospodarce, s. 463-612.
WOJCIECHOWSKI J. (red.), Wielka encyklopedia PWN, t. 8, Warszawa, 2002, Egoizm,
s. 87.
1.4. Wydawnictwa ciągłe (gazety, czasopisma, itp.)
1.2.1. Całość
Szablon
„Tytuł czasopisma. Podtytuł”, red. nacz. Inicjał imienia i Nazwisko, Oznaczenie zeszytu15
(data i numer zeszytu), Miejsce wydania,
Rok wydania, ISSN.
Przykład
„Folia Turistica”, red. nacz. A. Matuszyk, 2010 nr 22, Kraków, 2010, ISSN 0867-3888.
1.2.2. Artykuł
Szablon
Nazwisko Inicjał autora artykułu, Tytuł artykułu. Podtytuł, „Tytuł czasopisma. Podtytuł”, Rok wydania Numer zeszytu, Numery stron.
Przykład
DENEK K., Pedagogiczne aspekty czasu wolnego, „Lider”, 2006 nr 12, s. 8-14.
1.2.3. Recenzja
Szablon
Nazwisko Inicjał autora recenzji, Tytuł recenzji. Podtytuł, „Tytuł czasopisma. Podtytuł”, Rok wydania Numer zeszytu, Numery stron.
15 Miesiąc i rok oraz numer (jeśli wszystkie elementy występują), np. wrzesień 2011 nr 9.
39
Przykład
NIEZGODA A., Recenzja książki Andrzeja Hadzika Turystyka zdrowotna uzdrowisk,
„Folia Turistica”, 2009 nr 21, s. 241-243.
1.5. Prace niepublikowane (licencjackie, magisterskie i inne)
1.3.1. Prace autorskie - całość
Szablon
Nazwisko Inicjał imienia autora, Tytuł. Podtytuł, Rodzaj pracy (licencjacka, magisterska itp.),
Instytucja sprawcza i jej siedziba, Rok opracowania, Technika wykonania (maszynopis,
komputeropis, rękopis), Osoba lub Instytucja przechowująca pracę (jeżeli jest inna niż
instytucja, w której wykonano pracę).
Przykład
KOWALSKA A., Wizerunek miasta jako element produktu turystycznego, Praca licencjacka, Wyższa Szkoła
Gospodarki w Bydgoszczy, 2008, kps.
1.3.2. Prace autorskie – fragment lub rozdział
Szablon
Nazwisko Inicjał imienia autora, Tytuł. Podtytuł, Rodzaj pracy (licencjacka, magisterska itp.),
Instytucja sprawcza i jej siedziba, Rok opracowania, Technika wykonania (maszynopis,
komputeropis, rękopis), Osoba lub Instytucja przechowująca pracę (jeżeli jest inna niż
instytucja, w której wykonano pracę), Numer rozdziału, Tytuł rozdziału, Numery stron
rozdziału.
Przykład
KOWALSKA A., Wizerunek miasta jako element produktu turystycznego, Praca licencjacka, Wyższa Szkoła
Gospodarki w Bydgoszczy, 2008, kps, Rozdział 2.2. Produkt turystyczny, 23-30.
4.2. Ustawy i zarządzenia
Szablon
Tytuł dokumentu (nazwa dokumentu, data zatwierdzenia, tytuł dokumentu), Lokalizacja w
miejscu publikacji (oraz kolejne nowelizacje, jeśli są).
Przykład
Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o Polskiej Organizacji Turystycznej, Dz. U. z 1999 r.
Nr 62 poz. 689; nowelizacje: z 2000 r. Nr 22 poz. 273; z 2001 r. Nr 22 poz. 249; z 2006 r. Nr
170 poz. 1217 i Nr 249 poz. 1832.
40
4. 3. Mapy, plany
Szablon
Nazwisko Inicjał imienia autora mapy, Tytuł. Podtytuł mapy, Skala, Oznaczenie wydania, Miejsce Wydania, Rok wydania, Objętość
(liczba stron), ISBN.
Przykład
Poznań. Plan miasta, 1:25000, Warszawa-Wrocław, 1999, 1 karta złożona, ISBN 83-7000-161-0.
4. 4. Normy
Szablon
Numer normy (łącznie z rokiem, jeśli rok jest częścią numeru), Rok (wymieniony po numerze, jeśli
rok nie wchodzi w skład numeru), Tytuł normy.
Przykład
PN-ISO 690 : 2002, Dokumentacja. Przypisy biblio-graficzne. Zawartość, forma i struktura.
2. DOKUMENTY ELEKTRONICZNE NA NOŚNIKU FIZYCZNYM
2.1. Wydawnictwa zwarte
Szablon
Nazwisko Inicjał imienia autora/redaktora (red.), Tytuł. Podtytuł [Typ nośnika], Oznaczenie wydania, Miejsce Wydania, Wydawca,
Rok wydania, Data aktualizacji, ISBN.
Przykład
KOPALIŃSKI W., Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [CD-ROM], Wersja 1.0.3.16, Łódź,
PRO-media, 1998, aktualizacja 25.11.1998, ISBN 83-7231-731-3.
3. DOKUMENTY ELEKTRONICZNE W INTERNECIE
3.1. Wydawnictwa zwarte
3.1.1. Wydawnictwa zwarte
3.1.1.1. Prace autorskie - całość
Szablon
Nazwisko Inicjał imienia autora, Tytuł. Podtytuł [Typ nośnika], Oznaczenie wydania, Miejsce Wydania, Wydawca, Rok wydania,
Data aktualizacji [Data dostępu], Dostępny w internecie (World Wide Web): <Adres internetowy>, ISBN jeśli jest.
Przykład
SŁOWACKI J., Balladyna [online], Warszawa, Polska Biblioteka Internetowa, 2003 [dostęp: 10 listopada
2009], Dostępny w World Wide Web: <http://www.pbi.edu.pl/
site.php?s=MzgzMTEyOGIwOTY4&tyt= Balladyna
&aut=&x=43&y=13>.
3.1.1.2. Prace zbiorowe – całość
Szablon
Nazwisko Inicjał imienia redaktora (red.), Tytuł. Podtytuł [Typ nośnika], Oznaczenie wydania, Miejsce Wydania, Wydawca, Rok
wydania, Data aktualizacji [Data dostępu], Dostępny w internecie (World Wide Web): <Adres internetowy>, ISBN jeśli jest.
Przykład
41
HABER L. H. (red.), Społeczeństwo informacyjne – wizja czy rzeczywistość? II ogólnopolska konferencja
naukowa [online], Kraków, Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, 2004 [dostęp: 10 listopada
2009], Dostępny w Internecie: <http://winntbg.bg.agh.edu.pl/skrypty2/0095/index.php>, ISBN 83-89388-32-4.
3.1.1.3. Prace zbiorowe – artykuł
4. 5. Szablon
Nazwisko Inicjał imienia autora artykułu, Tytuł artykułu [W:] Nazwisko Inicjał imienia redaktora (red.), Tytuł. Podtytuł [Typ
nośnika], Oznaczenie wydania, Miejsce Wydania, Wydawca, Rok wydania, Data aktualizacji [Data dostępu], Lokalizacja w dokumencie
macierzystym (nr stron, itp.), Dostępny w internecie (World Wide Web): <Adres internetowy>, ISBN jeśli jest.
Przykład
GOBAN-KLAS T., Ontologia Internetu [W:] Haber L. H. (red.), Społeczeństwo
informacyjne – wizja czy rzeczywistość? II ogólnopolska konferencja naukowa [online],
Kraków, Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, 2004 [dostęp: 10 listopada
2009], s. 33-40, Dostępny w Internecie:
< http://winntbg.bg.agh.edu.pl/skrypty2/0095/033-040.pdf>, ISBN 83-89388-32-4>.
3.1.1.4. Prace autorskie lub zbiorowe – rozdział/fragment/ hasło w encyklopedii/ itp.
Szablon
Nazwisko Inicjał imienia autora/redaktora całości (red.), Tytuł całości. Podtytuł [Typ nośnika], Oznaczenie wydania, Miejsce
Wydania, Wydawca, Rok wydania, Data aktualizacji [Data dostępu], Tytuł rozdziału/fragmentu, Numeracja w dokumencie macierzystym (nr
stron, itp.), Dostępny w internecie (World Wide Web): <Adres internetowy>, ISBN jeśli jest.
Przykład
HABER L. H. (red.), Społeczeństwo informacyjne – wizja czy rzeczywistość? II ogólnopolska konferencja
naukowa [online], Kraków, Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, 2004 [dostęp: 10 listopada
2009], Tetrada McLuhana, s. 36-37, Dostępny w Internecie:
<http://winntbg.bg.agh.edu.pl/skrypty2/0095/index.php>, ISBN 83-89388-32-4.
3.2. Wydawnictwa ciągłe (gazety, czasopisma, itp.)
3.2.1. Całość
Szablon
„Tytuł czasopisma. Podtytuł” [Typ nośnika], Miejsce wydania, Wydawca, Rok wydania, [Data dostępu], Dostępny w
internecie (World Wide Web): <Adres internetowy>, ISSN jeśli jest.
Przykład
„Wprost” [online], Warszawa, Platforma Mediowa Point Group, 2009 nr 46, [dostęp: 10 listopada 2009], Dostępny w
World Wide Web: <http://www.wprost.pl/tygodnik/?I=1399>, ISSN 0209-1747.
3.2.2. Artykuł
Szablon
Nazwisko Inicjał imienia autora artykułu, Tytuł artykułu. Podtytuł,„Tytuł czasopisma. Podtytuł” [Typ nośnika], Numer
zeszytu (rok, numer) [Data dostępu], Lokalizacja w dokumencie macierzystym (nr stron, itp.), Dostępny w internecie (World Wide
Web): <Adres internetowy>, ISSN jeśli jest.
42
Przykład
DOBROWOLSKI P., Jak dostać się na Harvard, „Wprost” [online], 2009 nr 46 [dostęp: 10 listopada
2009], s. 26, Dostępny w World Wide Web: < http://www.wprost.pl/ar/177451/Jak-dostac-sie-na-
Harvard/?I=1399>, ISSN 0209-1747.
3.3. Dokumenty samoistne w internecie
Szablon
Nazwisko Inicjał imienia autora pracy, Tytuł. Podtytuł [Typ nośnika], Rok wydania, Data aktualizacji [Data dostępu], Dostępny w
internecie (World Wide Web): <Adres internetowy>.
Przykład
RYNKIEWICZ R. Netykieta [online], 2003-05-13, aktualizowany 2006-06-05 [dostęp: 4 marca 2011],
Dostępny w World Wide Web: <http://www.netykieta.dlawas.net/>.
4.6. Skróty w przypisach bibliograficznych
Nowa norma nie wspomina o skrótach w przypisach, jednak są one powszechnie
stosowane. Podane niżej sposoby używania skrótów w przypisach opracowano na podstawie
normy PN-N-01222-04 : 1978. Wprawdzie jest to stara norma, ale jej nie anulowano, więc
nadal obowiązuje16
:
1. Jeżeli autor pracy powołuje się na dokument wymieniony w przypisie bezpośrednio
poprzedzającym, to wówczas stosuje się określenie: „Tamże” (łac. ibidem skrót ibid.,
ib.) i numer strony. Gdy przypis dotyczy tej samej strony, co poprzedni, pisze się tylko
„Tamże”.
2. Jeżeli autor pracy powołuje się na dokument wymieniony w jednym z przypisów
wcześniejszych i nie jest to jedyny wykorzystywany dokument autora cytowanego w
pracy, to gdy po raz kolejny powołujemy się na to samo dzieło, wtedy powtarzamy
nazwisko i imię (ewentualnie inicjał) autora cytowanego, tytuł lub początek tytułu
oraz numer odpowiedniej strony.
16 PN-N-01222-04:1978, Kompozycja wydawnicza książki. Materiały uzupełniające tekst główny.
PRZYKŁAD:
¹ Tauber R. D., Siwiński W, Pedagogika czasu wolnego, Wyd. 2 uzup., Poznań, 2002, ISBN 83-908-480-0-7.
² Tamże, s. 70.
³ Tamże.
43
3. Jeśli autor pracy powołuje się na dokument wymieniony w jednym z przypisów
wcześniejszych i jest to jedyny wykorzystywany dokument autora cytowanego w
pracy, wówczas piszemy nazwisko i imię (ewentualnie inicjał) autora cytowanego,
następnie skrót: dz. cyt. (dzieło cytowane), lub wyd. cyt. (wydanie cytowane), lub op.
cit. (opus citatum), lub j.w. (jak wyżej), lub u. s. (ut supro)17
.
4. Jeśli cytujemy kolejne dzieło tego samego autora, co w przypisie poprzedzającym,
wówczas stosujemy skróty: dla autora „Tenże” (łac. Idem), dla autorki „Taż” (łac.
Eadem), dla autorów lub autorek „Tychże”18
.
5. Jeśli cytujemy dzieło cytowane przez innego autora, to należy podać opis
bibliograficzny dzieła, z którego zaczerpnięto cytat, wstawić skrót „cyt. za” (lub łac.:
cit. per), następnie podać opis bibliograficzny dzieła, za którego pośrednictwem
cytujemy19
.
17 Antczak M., Nowacka A., dz. cyt., s. 80.
18 Tamże, s. 81.
19 Tamże.
PRZYKŁAD:
¹ Sztumski J., Wstęp do metod i technik badań społecznych, Wyd. 5 zm. i uzup., Katowice, 1999, ISBN 83-7164-144-3.
² Zaczyński W., Poradnik autora prac seminaryjnych, dyplomowych i magisterskich, Warszawa, 1995, ISBN 83-903103-
7-6.
³ Sztumski J., Wstęp do metod …, s. 72.
PRZYKŁAD:
¹ Siwiński W., Współczesne problemy turystyki i rekreacji w badaniach empirycznych nauk społecznych, Warszawa, 2007, ISBN 978-83-
60197-40-0.
² Oliver P., Jak pisać prace uniwersyteckie, Kraków, 1999, ISBN 83-08-02889-6.
³ Siwiński W., dz. cyt., s. 42.
PRZYKŁAD:
¹ Siwiński W., Współczesne problemy turystyki i rekreacji w badaniach empirycznych nauk społecznych, Warszawa,
2007, ISBN 978-83-60197-40-0.
² Tenże, Wprowadzenie do teorii czasu wolnego i rekreacji ruchowej, Poznań, 1996, ISBN 83-86080-41-8.
44
Wykaz najczęściej stosowanych skrótów
w przypisach i powołaniach
Skrót polski Skrót łaciński Znaczenie Zastosowanie
b.m. s.l. (sine loco) bez miejsca Gdy w dokumencie nie podano
miejsca wydania.
b.r. s.a. (sine anno) bez roku Gdy w dokumencie nie podano roku
wydania.
cyt. za
cyt. według
cit. per cytuję za Gdy cytujemy dzieło cytowane
przez kogoś innego („z drugiej ręki”).
dz. cyt.
op. cit (opus cita-
tum)
dzieło cytowane
Gdy po raz kolejny cytujemy to
wyd. cyt. wydanie cytowane samo dzieło.
j.w. u.s. (ut supro) jak wyżej
i in. et al. (et alii)
etc. (et cetera)
i inni (-e) Gdy dokument ma więcej niż 3
autorów.
kps komputeropis Praca napisana na komputerze.
mps maszynopis Praca napisana na maszynie.
rkps rękopis Praca napisana odręcznie.
tamże ibid. (ibidem) w miejscu już
przytoczonym
Gdy powołujemy się na dokument
wymieniony w przypisie bezpośrednio
poprzedzającym dany przypis.
tenże
taż
tychże
idem
eadem
Gdy cytujemy tego samego
autora/autorkę/autorów co w podanym
wyżej przypisie.
w in Skrót poprzedzający opis
bibliograficzny źródła, z którego
pochodzi artykuł, rozdział, fragment.
właśc. i.e. (id est) właściwie Gdy występują np. jakieś błędy w
źródle.
Źródło: opracowano na podstawie PN-N-01222-04 : 1978; M. Antczak, A. Nowacka, Przypisy,
powołania, bibliografia załącznikowa. , Wyd. 2 popr., 2009.
PRZYKŁAD:
¹ Kamiński A., Czas wolny i jego problematyka społeczno wychowawcza, Wrocław, 1965, s.127, cyt. za:
Pięta J., Pedagogika czasu wolnego, Warszawa, 2008, s. 49.
45
4. 8. POWOŁANIA W TEKŚCIE A WYKAZY PRZYPISÓW
„Powołanie jest krótką formą przypisu umieszczoną w obrębie głównego tekstu w
nawiasach okrągłych lub dodaną jako uwaga u dołu strony, na końcu rozdziału lub na końcu
całości tekstu. Powołanie służy do identyfikacji publikacji, z której przejęto materiał
przytoczony w tekście, sparafrazowany pomysł, itp., i do określenia dokładnej jego lokalizacji
w obrębie publikacji źródłowej”20
.
Jeśli powołanie jest używane łącznie z wykazem przypisów bibliograficznych, powinno
zawierać dane wystarczające do zapewnienia pełnej zgodności powołania z przypisem
bibliograficznym dotyczącym identyfikowanego dokumentu21
.
Czynność tę można wykonać na trzy sposoby:
1) metoda numerowania przypisów
2) metoda: uwagi bieżące
4. 6. 1.Metoda numerowania przypisów (metoda rekomendowana dla kierunków
technicznych i fizjoterapii)
Numery umieszczone w tekście we frakcji górnej lub w nawiasach kierują do
dokumentów w kolejności ich cytowania po raz pierwszy. Następne powołania określonego
dokumentu otrzymują ten sam numer co pierwsze. Jeżeli powoływane są poszczególne części
dokumentu, można podawać numery stronic po numerach pozycji. Przypisy są ułożone w
ponumerowanym wykazie według kolejności cytowania.
20 PN-ISO 690 : 2002, s. 20
21 Tamże.
46
POWOŁANIE
PRZYKŁAD
FRAGMENT TEKSTU Z POWOŁANIAMI
Sherry Turkle (1, s. 134) twierdzi, że Internet „jest miejscem, gdzie konfrontacja techniki z ludzkim
odczuciem tożsamości przybiera formy szczególnie interesujące. W internetowych,
cyberprzestrzennych społecznościach jesteśmy zawieszeni między tym, co rzeczywiste i tym, co
wirtualne; posuwamy się naprzód, niepewni naszych kroków, a po drodze wymyślamy samych siebie”.
Środowiskami szczególnie sprzyjającym manipulacjom tożsamością są MUD-y (Multi Users
Dungeons) (2). Znaczną część graczy stanowią nastolatki (1).
WYKAZ PRZYPISÓW = BIBLIOGRAFIA ZAŁĄCZNIKOWA (na końcu pracy, pozycje ułożone w kolejności cytowania)
1. Turkle S., Tożsamość w epoce Internetu [W:] Rosińska Z., Blaustein. Koncepcja odbioru
mediów, Warszawa, 2001, s.133-141.
2. Wallace P., Psychologia Internetu, Poznań, 2001, ISBN 83-7301-075-0.
WYKAZ PRZYPISÓW ≠ BIBLIOGRAFIA ZAŁĄCZNIKOWA
Jeżeli wykaz przypisów zawiera przypisy bibliograficzne i inne, np. słownikowe, dygresyjne lub, jeśli autor pracy chce wspomnieć o publikacjach związanych z tematem, ale ich nie wykorzystał w swojej pracy (np. nie cytował, nie parafrazował, nie kompilował), to wówczas wykaz przypisów nie będzie tożsamy z bibliografią załącznikową i należy oddzielnie dołączyć do pracy:
- wykaz przypisów (na końcu pracy lub rozdziałów, pozycje ułożone w kolejności cytowania);
- bibliografię załącznikową - zwaną bibliografią, wykazem literatury, itp. (na końcu pracy lub rozdziałów, układ alfabetyczny, może być układ według formy wydawniczej: wydawnictwa piśmiennicze, wydawnictwa elektroniczne. W obrębię poszczególnych form obowiązuje układ alfabetyczny.
47
6. 2. Metoda: uwagi bieżące - powołanie w formie uwag u dołu strony (metoda rekomendowana dla pozostałych kierunków)
Numery we frakcji górnej lub nawiasach kwadratowych kierują do uwag (dawniej
używaliśmy terminu przypisy) umieszczonych u dołu strony i oddzielamy je od tekstu
właściwego linią ciągłą (w przypadku prac pisanych na komputerze korzystamy z opcji:
Wstaw → Odwołanie → Przypis dolny
(patrz ryc. 1). Uwagi te możemy zamieścić również na końcu rozdziału lub pracy (patrz
ryc. 2). Mogą mieć charakter opisów bibliograficznych jak również mogą być uwagami
treściowymi (czyli mogą być przypisami: polemicznymi, dygresyjnymi, odsyłającymi,
słownikowymi).
Gdy używamy nowszych wersji programów, np. MS Word 2010 - korzystamy z opcji:
Ryc. 1. Menu pozwalające
wstawiać powołania (uwagi) u dołu
strony
Ryc. 2. Menu pozwalające
wstawiać powołania (uwagi) na końcu
pracy
48
Odwołania → Wstaw przypis dolny lub Wstaw przypis końcowy
Ryc. 3. Widok ekranu ukazujący zasady wstawiania powołań w MS Word 2010
Numery we frakcji górnej lub nawiasach kwadratowych w tekście kierują do uwag, które
ułożone są w kolejności numerów występujących w tekście.
Pierwsze powołanie danego dokumentu musi zawierać minimum informacji
pozwalających rozróżnić daną pozycje w wykazie przypisów: autor (autorzy), pełny tytuł, a
jeśli to nie wystarczy to wydanie, rok wydania, itd.
Drugie i każde następne powołanie tej samej pozycji otrzymują odrębne numery oraz
sporządzamy je używając skrótów (o skrótach była mowa w poprzednim rozdziale).
Numery we frakcji górnej lub nawiasach kwadratowych w tekście umieszczamy przed
znakami interpunkcyjnymi z wyjątkiem cudzysłowów, nawiasów, pytajników i
wykrzykników22
.
22 Oliver P., Jak pisać prace uniwersyteckie, Kraków, Wydawnictwo Literackie, 1999, ISBN 83-08-02889-6;
Siwiński W., Metody badań pedagogicznych w dziedzinie kultury fizycznej i turystyki. Zarys problematyki, Wyd.
2 uzup., Poznań, Wydawnictwo AWF w Poznaniu, 1997, ISSN 0303-5107.
PRZYKŁAD
TEKST
Sherry Turkle¹ twierdzi, że Internet „jest miejscem, gdzie konfrontacja techniki z ludzkim odczuciem tożsamości przybiera
formy szczególnie interesujące. W internetowych, cyberprzestrzennych społecznościach jesteśmy zawieszeni między tym, co
rzeczywiste i tym, co wirtualne; posuwamy się naprzód, niepewni naszych kroków, a po drodze wymyślamy samych siebie”.
Środowiskami szczególnie sprzyjającym manipulacjom tożsamością są MUD-y (Multi Users Dungeons)². Znaczną część graczy
stanowią nastolatki³.
POWOŁANIE (UWAGI, czyli przypisy u dołu strony)
_________________
¹ Turkle S., Tożsamość w epoce Internetu [W:] Rosińska Z., Blaustein. Koncepcja odbioru mediów, Warszawa, 2001, s.
134.
² Wallace P., Psychologia Internetu, Poznań, 2001, s. 72.
³ Turkle S., dz.cyt.
WYKAZ PRZYPISÓW = BIBLIOGRAFIA ZAŁĄCZNIKOWA (na końcu pracy, układ alfabetyczny,
pozycje nienumerowane, pełny opis)
Turkle S., Tożsamość w epoce Internetu [W:] Rosińska Z., Blaustein. Koncepcja odbioru mediów, Warszawa, 2001, s. 133-141.
Wallace P., Psychologia Internetu, Poznań, 2001, ISBN 83-7301-075-0.
49
4.7. BIBLIOGRAFIA ZAŁĄCZNIKOWA
„Bibliografia załącznikowa (literatura przedmiotu) – wykaz dokumentów cytowanych
i/lub wykorzystanych przez autora dzieła bądź tylko związanych z tematem dzieła”23
.
Alternatywnymi określeniami dla bibliografii są: literatura przedmiotu, piśmiennictwo,
spis literatury, wykaz literatury, wykaz piśmiennictwa, wykaz źródeł, wykaz źródeł i
literatury, źródła i literatura.
Poniżej przedstawiono cztery przykłady bibliografii:
23 PN-79/N-01222/07, Kompozycja wydawnicza książki. Bibliografia załącznikowa, [Rozdz.] 1.2.1.
Bibliografia załącznikowa. Literatura przedmiotu, s. 3.
PRZYKŁAD I
(przykład bibliografii = wykaz przypisów, pozycje ułożone w kolejności cytowania, opisy zawierają
elementy obowiązkowe i wybrane fakultatywne).
BIBLIOGRAFIA
1. KOWALSKA A., Wizerunek miasta jako element produktu turystycznego, Praca licencjacka,
Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy, 2008, kps.
2. ZACZYŃSKI W. P., Poradnik autora prac seminaryjnych, dyplomowych i magisterskich,
Warszawa, 1995, ISBN 83-903103-7-6.
3. Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o Polskiej Organizacji Turystycznej, Dz. U. Nr 62 poz. 689;
nowelizacje: z 2000 r. Nr 22 poz. 273; z 2001 r. Nr 22 poz. 249; z 2006 r. Nr 170 poz. 1217 i Nr
249 poz. 1832.
4. MAJ B., Społeczne uwarunkowania wychowania do rekreacji ruchowej dzieci i młodzieży [W:]
Wyrzykowski J. (red.), Studia nad czasem wolnym mieszkańców dużych miast Polski i jego
wykorzystaniem na rekreację ruchową i turystykę, Wrocław, 2000, s. 191-196.
5. PN-ISO 690-2 : 1999, Informacja i dokumentacja. Przypisy bibliograficzne. Dokumenty
elektroniczne i ich części.
6. Poznań. Plan miasta, 1:25000, Warszawa-Wrocław, 1999, 1 karta złożona, ISBN 83-7000-161-0.
7. DOBROWOLSKI P., Jak dostać się na Harvard, „Wprost” [online], Listopad 2009 nr 49 [dostęp:
10 listopada 2009], Dostępny w World Wide Web:
< http://www.wprost.pl/ar/177451/Jak-dostac-sie-na-Harvard/?I=1399>.
8. GOBAN-KLAS T., Ontologia Internetu [W:] Haber L. H. (red.), Społeczeństwo informacyjne –
wizja czy rzeczywistość? II ogólnopolska konferencja naukowa [online], Kraków, Uczelniane
Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, 2004 [dostęp: 10 listopada 2009], Dostępny w
Internecie:
< http://winntbg.bg.agh.edu.pl/skrypty2/0095/033-040.pdf>.
9. KOPALIŃSKI W., Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [CD-ROM], Wersja
1.0.3.16, Łódź, PRO-media, 1998, aktualizacja 25.11.1998, ISBN 83-7231-731-3. Ten rodzaj bibliografii jest wykorzystywany przy zastosowaniu powołań w metodzie numerowania przypisów
(patrz podrozdz. 4.4.1.), np.
(1, s.72)
(2, s. 33)
(3)
50
PRZYKŁAD II
(układ alfabetyczny, pozycje nie są numerowane, opisy zawierają elementy obowiązkowe i wybrane
fakultatywne)
BIBLIOGRAFIA
DOBROWOLSKI P., Jak dostać się na Harvard, „Wprost” [online], Listopad 2009 nr 49 [dostęp: 10
listopada 2009], Dostępny w World Wide Web:
< http://www.wprost.pl/ar/177451/Jak-dostac-sie-na-Harvard/?I=1399>.
GOBAN-KLAS T., Ontologia Internetu [W:] Haber L. H. (red.), Społeczeństwo informacyjne – wizja czy
rzeczywistość? II ogólnopolska konferencja naukowa [online], Kraków, Uczelniane Wydawnictwa
Naukowo-Dydaktyczne AGH, 2004 [dostęp: 10 listopada 2009], Dostępny w Internecie:
< http://winntbg.bg.agh.edu.pl/skrypty2/0095/033-040.pdf>.
KOPALIŃSKI W., Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [CD-ROM], Wersja 1.0.3.16,
Łódź, PRO-media, 1998, aktualizacja 25.11.1998, ISBN 83-7231-731-3.
KOWALSKA A., Wizerunek miasta jako element produktu turystycznego, Praca licencjacka, Wyższa
Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy, 2008, kps.
MAJ B., Społeczne uwarunkowania wychowania do rekreacji ruchowej dzieci i młodzieży [W:]
Wyrzykowski J. (red.), Studia nad czasem wolnym mieszkańców dużych miast Polski i jego
wykorzystaniem na rekreację ruchową i turystykę, Wrocław, 2000, s. 191-196.
PN-ISO 690-2: 1999, Informacja i dokumentacja. Przypisy bibliograficzne. Dokumenty elektroniczne i ich
części.
Poznań. Plan miasta, 1:25000, Warszawa-Wrocław, 1999, 1 karta złożona, ISBN 83-7000-161-0.
TURKLE S., Tożsamość w epoce Internetu [W:] Rosińska Z., Blaustein. Koncepcja odbioru mediów,
Warszawa, 2001, s.133-141.
Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o Polskiej Organizacji Turystycznej, Dz. U. Nr 62 poz. 689; nowelizacje:
z 2000 r. Nr 22 poz. 273; z 2001 r. Nr 22 poz. 249; z 2006 r. Nr 170 poz. 1217 i Nr 249 poz. 1832.
WALLACE P., Psychologia Internetu, Poznań, 2001, ISBN 83-7301-075-0.
ZACZYŃSKI W. P., Poradnik autora prac seminaryjnych, dyplomowych i magisterskich, Warszawa,
1995, ISBN 83-903103-7-6.
Ten rodzaj bibliografii może być wykorzystywany przy zastosowaniu powołań w metodzie uwagi u dołu strony
(patrz podrozdz. 4.4..2.), np.:
___________________
¹ ZACZYŃSKI W. P., Poradnik autora prac seminaryjnych, dyplomowych i magisterskich, Warszawa, 1995,
s.72.
² PN-ISO 690-2: 1999, Informacja i dokumentacja. Przypisy bibliograficzne. Dokumenty elektroniczne i ich części.
³ KOWALSKA A., Wizerunek miasta jako element produktu turystycznego, Praca licencjacka, Wyższa Szkoła
Gospodarki w Bydgoszczy, 2008, kps.
51
PRZYKŁAD III
(przykład bibliografii w układzie według formy wydawniczej, w obrębie poszczególnych form obowiązuje układ
alfabetyczny, pozycje numerowane, opisy zawierają elementy obowiązkowe i wybrane fakultatywne).
BIBLIOGRAFIA
WYDAWNICTWA PIŚMIENNICZE
1. KOWALSKA A., Wizerunek miasta jako element produktu turystycznego, Praca licencjacka,
Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy, 2008, kps.
2. MAJ B., Społeczne uwarunkowania wychowania do rekreacji ruchowej dzieci i młodzieży [W:]
Wyrzykowski J. (red.), Studia nad czasem wolnym mieszkańców dużych miast Polski i jego
wykorzystaniem na rekreację ruchową i turystykę, Wrocław, 2000, s. 191-196.
3. PN-ISO 690-2 : 1999, Informacja i dokumentacja. Przypisy bibliograficzne. Dokumenty
elektroniczne i ich części.
4. Poznań. Plan miasta, 1:25000, Warszawa-Wrocław, 1999, 1 karta złożona, ISBN 83-7000-161-0.
5. Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o Polskiej Organizacji Turystycznej, Dz. U. Nr 62 poz. 689;
nowelizacje: z 2000 r. Nr 22 poz. 273; z 2001 r. Nr 22 poz. 249; z 2006 r. Nr 170 poz. 1217 i Nr 249
poz. 1832.
6. ZACZYŃSKI W. P., Poradnik autora prac seminaryjnych, dyplomowych i magisterskich,
Warszawa, 1995, ISBN 83-903103-7-6.
WYDAWNICTWA ELEKTRONICZNE
1. DOBROWOLSKI P., Jak dostać się na Harvard, „Wprost” [online], Listopad 2009 nr 49 [dostęp:
10 listopada 2009], Dostępny w World Wide Web: < http://www.wprost.pl/ar/177451/Jak-dostac-
sie-na-Harvard/?I=1399>.
2. GOBAN-KLAS T., Ontologia Internetu [W:] Haber L. H. (red.), Społeczeństwo informacyjne –
wizja czy rzeczywistość? II ogólnopolska konferencja naukowa [online], Kraków, Uczelniane
Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, 2004 [dostęp: 10 listopada 2009], Dostępny w
Internecie: < http://winntbg.bg.agh.edu.pl/skrypty2/0095/033-040.pdf>.
3. KOPALIŃSKI W., Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych [CD-ROM], Wersja
1.0.3.16, Łódź, PRO-media, 1998, aktualizacja 25.11.1998, ISBN 83-7231-731-3.
Ten rodzaj b ib l io gra fi i mo że b yć wykorzystywan y przy zas to so waniu po wołań w metodz ie
uwagi u do łu s t ron y (pat rz podr ozdz. 4 .4 .2 . ) , np . :
______________________
¹ DOBROWOLSKI P., Jak dostać się na Harvard, „Wprost” [online], Listopad 2009 nr 49 [dostęp: 10 listopada 2009], Dostępny w World Wide
Web: < http://www.wprost.pl/ar/177451/Jak-dostac-sie-na-Harvard/?I=1399>.
² Poznań. Plan miasta, 1:25000, Warszawa-Wrocław, 1999, 1 karta złożona, ISBN 83-7000-161-0.
52
Słowniczek24
Aparat naukowy (książki)
Przypisy, bibliografia załącznikowa, indeksy, wstęp edytorski (czasem: posłowie, nota
wydawnicza), w które zaopatrzone jest dzieło naukowe.
Bibliografia załącznikowa, kryptobibliografia
Bibliografia dołączona do dzieła, stanowiąca wykaz dokumentów cytowanych i/lub
wykorzystanych przez autora bądź tylko związanych z tematem dzieła.
Dokument
W znaczeniu ogólnym – utrwalony na nośniku materialnym wyraz myśli ludzkiej,
przeznaczony do rozpowszechnienia.
Dokument elektroniczny
Dokument przechowywany na nośniku czytelnym maszynowo, dostępny lokalnie lub
zdalnie, np. książka na CD-ROM-ie, czasopismo w internecie.
Dokument piśmienniczy
Dokument, którego treść wyrażono za pomocą pisma.
ISBN
Międzynarodowy Znormalizowany Numer Książki (ang. International Standard Book
Number), to 13-cyfrowy identyfikator książki, do 31 grudnia 2006 r. 10-cyfrowy. Służy do
kodowania informacji dotyczącej jednego określonego wydania książki lub wariantu jednego
wydania o odmiennej postaci zewnętrznej (np. inna oprawa).
ISSN
Międzynarodowy Znormalizowany Numer Wydawnictwa Ciągłego (ang. International
Standard Serial Number), to identyfikator wydawnictwa ciągłego. Służy do kodowania
informacji o wydawnictwie ciągłym.
Norma, dokument normalizacyjny
Dokument przyjęty zwykle na zasadzie konsensusu i zatwierdzony przez upoważnioną
jednostkę (np. w Polsce – Polski Komitet Normalizacyjny), który ustala zasady, wytyczne,
itp. odnoszące się do różnych rodzajów działalności lub ich wyników. Norma zmierza do
uzyskania optymalnego stopnia uporządkowania w określonym zakresie.
Norma międzynarodowa
Norma opracowana i zatwierdzona przez odpowiednie organizacje międzynarodowe (np.
ISO – International Organization for Standardization), która jest akceptowana przez
zainteresowane kraje, zobowiązujące się do uwzględnienia jej postanowień w swoich
normach państwowych.
Powołanie
24 Opracowano na podst.: Szymczak M. (red.), Słownik języka polskiego, Warszawa, Wydawnictwo
Naukowe
PWN, 1999, 3 t., ISBN 83-01-11835-0.; Podręczny słownik bibliotekarza, Warszawa, Wydawnictwo SBP,
2011, ISBN 978-83-61464-39-6.
53
Wg PN-ISO 690 : 2002 powołanie jest krótką formą przypisu umieszczoną w obrębie
głównego tekstu w nawiasach okrągłych lub dodaną jako uwaga u dołu strony, na końcu
rozdziału lub na końcu całości tekstu, które służy do identyfikacji dzieła, z którego przejęto
materiał cytowany w tekście, sparafrazowany pomysł, itp., i do określenia dokładnej jego
lokalizacji w obrębie publikacji źródłowej.
Przypis, notka
To objaśnienie, komentarz, uwaga dodana do tekstu dzieła, umieszczona u dołu strony, na
końcu rozdziału lub na końcu dzieła.
Przypis bibliograficzny
To notka zawierająca skrócony opis bibliograficzny cytowanego dzieła.
Przypis rzeczowy
Wyjaśnia, uzupełnia lub komentuje fragment tekstu głównego.
Przypis słownikowy
Podaje znaczenie terminów obcojęzycznych, polskich, itd.
Redaktor naukowy
Wybitny specjalista z danej dziedziny, który odpowiedzialny jest za stronę merytoryczną
wydawnictwa.
Wydawnictwo ciągłe
Wydawnictwo wychodzące stale, np. czasopismo.
Wydawnictwo niesamoistne
Część wydawnictwa samoistnego, np. rozdział w książce, artykuł w czasopiśmie, jeden z utworów
na DVD.
Wydawnictwo samoistne
Wydawnictwo odrębne, wydawane jako jednostka fizyczna lub zespół jednostek fizycznych.
Wydawnictwo zwarte
Wydawnictwo jedno- lub wielotomowe, ukazujące się jako skończona całość lub którego
zakończenie jest z góry przez wydawcę przewidziane, np. książka.
PYTANIA DO CZĘŚĆI IV
1. Proszę wyjaśnić jaki to rodzaj przypisu:
a) „Trudno zgodzić się z poglądami ....” (odpowiedź: polemiczny),
b) „Doskonałym przykładem właściwego zagospodarowania ....” (odpowiedź:
dygresyjny),
c) et cetera = i tak dalej (odpowiedź: słownikowy).
2. Proszę wyjaśnić, co oznaczają skróty w przypisach bibliograficznych
a) kps (odpowiedź: komputeropis),
b) dz. cyt. (odpowiedź: dzieło cytowane, używamy go, gdy autor pracy powołuje się
na dokument wymieniony w jednym z przypisów wcześniejszych i jest to jedyny
wykorzystywany dokument autora cytowanego w pracy, wówczas piszemy
nazwisko i inicjał imienia autora cytowanego, następnie skrót: dz. cyt.),
c) Tamże (odpowiedź: jeżeli autor pracy powołuje się na dokument wymieniony w
przypisie bezpośrednio poprzedzającym, to wówczas stosuje się określenie:
„Tamże” i numer strony. Gdy przypis dotyczy tej samej strony, co poprzedni,
pisze się tylko „Tamże”).
54
3. Proszę wykonać przypis bibliograficzny (planuję wykonanie skanów stron tytułowych
i innych, z informacjami o książce i na tej podstawie student wykona zadanie) 3
książek oraz wskazanych 2 publikacji w internecie.
PRACA NA ZALICZENIE PRZEDMIOTU
Proszę wykonać krótką bibliografię załącznikową (15 pozycji) do tematu wskazanego
przez wykładowcę. Proszę w bibliografii uwzględnić co najmniej jedną pozycję:
1. Wydawnictwa zwarte jednotomowe
praca autorska - całość,
praca zbiorowa – całość
praca zbiorowa – artykuł lub fragment
2. Wydawnictwa zwarte wielotomowe
praca autorska lub zbiorowa – całość
praca autorska lub zbiorowa – artykuł lub fragment
3. Wydawnictwa ciągłe (gazety, czasopisma itp.)
artykuł w czasopiśmie lub gazecie
4. Wydawnictwa zwarte w internecie
praca autorska lub zbiorowa – całość
praca autorska lub zbiorowa – artykuł lub fragment
5. Wydawnictwa ciągłe w internecie
artykuł w czasopiśmie lub gazecie w internecie.
Zaliczenie:
Ocena Wariant I Wariant II
3 9 poprawnych przypisów 7 poprawnych przypisów
3+ 10 poprawnych przypisów 8-9 poprawnych przypisów
4 11-12 poprawnych przypisów 10-11 poprawnych przypisów
4+ 13-14 poprawnych przypisów 12-13 poprawnych przypisów
5 15 poprawnych przypisów 14-15 poprawnych przypisów
Ponadto po każdym wykładzie student odpowiada na pytanie zamieszczane na ONTE
55
Egzamin dyplomowy jest częścią całości, zwanej dalej obroną pracy dyplomowej
inżynierskiej. Jego organizacja, przebieg, jak również zasady oceny zawarte są w
Regulaminie Studiów WSG. Obrona pracy będzie realizowana w formie obrony przed
komisją dyplomową lub za zgodą komisji i Dyrekcji Instytutu Architektury, Budownictwa i
Gospodarki Przestrzennej w formie obrony publicznej.
Złożenie egzaminu dyplomowego – inżynierskiego oznacza ukończenie studiów I stopnia
w zakresie gospodarki przestrzennej i uzyskanie przez absolwenta tytułu zawodowego
inżyniera.
Wytyczne dotyczące pracy w ramach seminarium dyplomowego
Cele realizowane w ramach seminarium dyplomowego:
przygotowanie studenta do napisania i obrony pracy dyplomowej-inżynierskiej,
umiejętność pisania tekstów spełniających formalne wymogi prac naukowych,
usprawnienie poprawnej redakcji tekstu i pracy z tekstem,
zapoznanie z pracą ze źródłami z zakresu książek, dokumentacji technicznej itd.,
zapoznanie z wymogami formalnymi tworzenia przypisów z książek, z dokumentacji,
czasopism i źródeł elektronicznych,
ćwiczenie umiejętności wypowiadania się w dyskusji oraz do grupy słuchaczy, ze
szczególnym podkreśleniem różnicy między napisaniem i wygłaszaniem tekstu,
ćwiczenie umiejętności konstruktywnego merytorycznego komentowania wysłuchanej
wypowiedzi (zaprezentowanego referatu),
pogłębienie wiedzy poprzez zapoznanie się z dokonaniami innych uczestników grupy
seminaryjnej.
Student w pracy seminaryjnej powinien wykazać się wiedzą zdobytą podczas studiów,
umiejętnością korzystania z literatury, z oprogramowań inżynierskich, umiejętnością
zbierania różnych źródeł (nośników) danych, niezbędnych przy redagowaniu swojej pracy.
56
5. Zasady przygotowania się studenta do egzaminu dyplomowego i obrony pracy
dyplomowej
5. 1. Zadania studenta
pobranie z Dziekanatu odpowiednich dokumentów,
złożenie w Dziekanacie, karty egzaminacyjnej, trzech egzemplarzy pracy dyplomowej
w termooprawie (egz. 1 pozostaje w dokumentacji studenta, egz. 2 dla recenzenta –
może być w sztywnej oprawie, egz. 3 w archiwum Instytutu Architektury,
Budownictwa i Gospodarki Przestrzennej, egz. 4 dla promotora. Do każdego
egzemplarza pracy dyplomowej należy dołączyć płytę CD z wersją elektroniczną,
tekstu i załączników,
samodzielne przygotowanie i wyeksponowanie plansz lub makiet – jeżeli są w danej
pracy. Plansze i makiety po obronie pozostają w Instytucie Architektury,
Budownictwa i Gospodarki Przestrzennej. (Załącznik nr 3)
zgłoszenie Koordynatorowi Biura Instytutu Architektury, Budownictwa i Gospodarki
Przestrzennej zapotrzebowania na dodatkowy sprzęt (tj. laptop, rzutnik multimedialny
itp.) na 3 dni przed obroną pracy dyplomowej.
egzamin dyplomowy i obrona pracy dyplomowej może odbyć się najwcześniej
w terminie dwóch tygodni od złożenia wszystkich dokumentów w Dziekanacie.
57
5.1.Myśl przewodnia
Praca dyplomowa, niezależnie od faktu czy zamyka ona kształcenie na stopniu
inżynierskim, stanowi podsumowanie procesu dydaktycznego i okazję dla dyplomanta do
uzyskania możliwie pełnego przeglądu własnych możliwości zawodowych. Jest podstawą do
oceny dotychczasowej pracy własnej i wynikających z tej pracy osiągnięć. Jest sygnałem, na
ile kandydat odnajduje się w wybranej przez siebie dziedzinie i jakim w niej potencjałem
dysponuje.
58
6. CELE DYDAKTYCZNE PRACY DYPLOMOWEJ:
twórcze i wartościowe wzbogacenie przestrzeni o obiekt lub obiekty, względnie o
walory przestrzenne lub parametry, które przestrzeń czynią bardziej wartościową,
wykazanie w pracy wiedzy pochodzącej ze zróżnicowanych domen i dyscyplin,
a które niezbędne są do pełnoprawnego funkcjonowania w zawodzie, co dla inżyniera
jest niezbędne,
wykazanie zrozumienia procesu projektowego lub planistycznego, jego struktury, a
także udowodnienie swobodnego poruszania się w tych zagadnieniach,
umiejętność samookreślenia się w pracy dyplomowej – praca dyplomowa jako próba
samodzielnej wypowiedzi planistycznej,
wykazanie odpowiedzialności podejmowanych decyzji projektowych,
wykazanie wiedzy z zakresu prawa, wskazującej na zdolność dyplomanta do
kontynuowania swojego rozwoju w bardziej samodzielnej formule aktywności,
wykazanie wystarczających umiejętności klarownej prezentacji myśli projektowej,
werbalizacji własnych dokonań projektowych i umiejętności zaprezentowania wiedzy
jak również zaprezentowania wysokiego poziomu i postawy zawodowej.
Należy mieć na uwadze, że konsekwencje działań projektowych są wyjątkowo trwałe.
Decydują o formowaniu przestrzeni kulturowej i o losach ogromnych budżetów, jakie
pochłania zagospodarowanie środowiska, przy czym nie ma tu znaczenia czy środki na ten cel
wydatkuje państwo, czy osoby prywatne. Powyżej wymienione cele muszą być spełnione
łącznie. Co więcej, cele te nie wyczerpują listy oczekiwań w stosunku do kandydata, lecz
stanowią ich rdzeń. Dyplomant przystępując do sporządzenia pracy dyplomowej inżynierskiej
powinien mieć poczucie wyjątkowego obowiązku i odpowiedzialności.
59
6.1.Informacje o stronie technicznej przygotowania pracy dyplomowej-
inżynierskiej
Praca dyplomowa-inżynierska – jako całość – powinna być przemyślana, ujęta w
formę wskazującą na skoordynowanie poszczególnych części opracowania.
Druk na stronach formatu A4 jednostronny – gdy liczba stron nie przekracza 20,
dwustronny, gdy liczba stron jest ponad 20. Strona pierwsza to strona tytułowa. Numeracja
rozdziałów (rozdziały zawsze od nowej strony), podrozdziałów, punktów cyframi arabskimi,
wstęp i wnioski bez numeru.
Plansze: jeden komplet w formacie A1 – do prezentacji podczas obrony pracy, do
drugiego egzemplarza plansze zmniejszone na formacie A3 i dołączone do pracy.
Układ zawartości pracy dyplomowej:
Karta tyłowa – wzór, załącznik 1
Karta dyplomowa – wzór, załącznik 2
Wstęp
sposób numerowania rozdziałów
1. ………..…. (rozdział)
1.1. ………….(podrozdział)
1.1.1 …………….(punkt)
Wnioski (Zakończenie)
Opracowania źródłowe:
Literatura (jak w tekście powyżej)
netografia
http://geoforum.pl/
http://www.ptip.org.pl/
dokumenty prawne
1. Ustawa „O infrastrukturze przestrzennej” z dnia 4. 03. 2010 r. (Dz. U. 2010 r. Nr 76, poz.
489)
2. Ustawa „O ochronie przyrody” z dnia 16. 04. 2004 r. (Dz. U. 2004 r. Nr 92, poz. 880)
spis map
1. N-34-101-A Toruń, mapa topograficzna, wyd. Sztab Gen. WP Warszawa, druk 22 WOT
1995 r.
2. 354.221, Osielsko, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, druk OPGK-Poznań 1979
3. 354.24, Bydgoszcz, mapa topograficzna, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, druk
OPGK-Rzeszów S. A. 2003 r.
4. N-34-110-D, Bobrowniki, mapa sozologiczna, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, druk
Geokart-International Sp. z o.o. Rzeszów 2008.
5. N-34-122-B, Brześć Kujawski, mapa hydrologiczna, Główny Urząd Geodezji i Kartografii,
druk Geokart-International Sp. z o.o. Rzeszów 2010.
spis rycin
1. Dane statystyczne miasta Żnin (źródło: Rocznik Statystyczny 2010, GUS)
2. Schemat komunikacyjny dzielnicy Okole (źródło: oprac. własne)
spis fotografii
60
1. Obiekt nr 1 przy ul. Obozowej (źródło: oprac. własne)
2. Nawierzchnia ulicy Obozowej dnia 12. 10. 2011 r.
zdjęcia lotnicze
1. zdjęcia panchromatyczne, N-34-85, szer. 5 nr 6749 -6752, 2005 r., skala 1: 26 000,
CODGiK, Warszawa
2. zdjęcia barwne, N-34-98, szer. 4 nr 0143 - 0156, 1996 r., skala 1: 26 000, CODGiK,
Warszawa
płyta CD z elektroniczną postacią pracy i wszystkich plansz zapisanych w postaci
*.jpg lub *.pdf, zdjęć modelu w postaci *.jpg lub *.pdf, a także samego opisu *.doc i
*.pdf, podpisanych według klucza:
"Nazwisko-Imię_nrindeksu_PDI_tytułpracy_nazwapliku-indeksdwucyfrowy"
Wymagania techniczne:
wyróżnienia elementów tekstu – nie wyróżnia się niczego w tekście. Pogrubienia
stosuje się jedynie do tytułów punktów i podpunktów,
kursywą w tekście zapisuje się jedynie wyrazy użyte w językach obcych,
tekst: rodzaj i rozmiar czcionki: Times New Roman 12 pkt, odstęp 1,5, wyjustowany
bez przeniesień,
marginesy: górny i dolny standardowo, wewnętrzny (lewy) – 3,5 cm, zewnętrzny
(prawy) – 1,5 cm,
numerowanie stron – zewnętrzny róg, pierwsza strona posiada numer domyślny (nie
jest drukowany),
Wcięcia akapitu pierwszy wiersz 0,8 cm (cztery spacje),
Wszystkie tabele, rysunki, fotografie, wykresy muszą być opatrzone tytułem – nad
tabelą i wykresem, pod rysunkiem i fotografią,
Przy rysunkach, mapach, wykresach, i fotografiach należy podać nazwiska twórcy lub
źródła,
Cytowanie literatury w tekście np. (Kowalski 2001) lub jak wynika z badań Nowaka
(2010).
61
6.2. Przebieg egzaminu dyplomowego i obrony pracy dyplomowej –
inżynierskiej
Organizacja, przebieg, jak również zasady oceny obrony pracy dyplomowej i egzaminu zawarte są w Regulaminie Studiów WSG. Obrona pracy będzie realizowana w formie obrony przed komisją dyplomową lub – za zgodą komisji i Dyrekcji Instytutu Architektury, Budownictwa i Gospodarki Przestrzennej – w formie obrony publicznej.
Złożenie egzaminu dyplomowego – inżynierskiego oznacza ukończenie studiów I stopnia w zakresie gospodarki przestrzennej i uzyskanie przez absolwenta tytułu zawodowego inżyniera.
Przebieg obrony pracy dyplomowej-inżynierskiej:
początek obrad Komisji,
prezentacja zagadnień formalnych,
prezentacja zagadnienia stanowiącego temat pracy dyplomowej – wskazanie tytułu i podstawowego pola problemowego przez promotora,
prezentacja pracy dyplomowej przez dyplomanta (nie krótsza niż 10 minut, nie dłuższa niż 20 minut)
opinia recenzenta,
opinia promotora,
pytania Komisji do dyplomanta,
pytania z sali (jeżeli jest obrona publiczna),
odpowiedzi dyplomanta na uwagi recenzenta i promotora,
egzamin dyplomowy
odpowiedź dyplomanta na 3 pytania losowane z zakresu zagadnień kierunkowych,
ogłoszenie werdyktu Komisji,
zamknięcie obrad Komisji.
62
Załącznik nr 1
W Y Ż S Z A S Z K O Ł A G O S P O D A R K I
W B Y D G O S Z C Z Y
W y d z i a ł S t u d i ó w S t o s o w a n y c h
IMIĘ I NAZWISKO AUTORA
TYTUŁ PRACY
P R A C A I N Ż Y N I E R S K A
Kierunek: Gospodarka Przestrzenna
Specjalność: ……………………………………..
Praca wykonana pod kierunkiem
.........................................................
Nr albumu autora pracy:
......................................
Bydgoszcz 2013
63
Załącznik nr 2
Uczelnia Wyższa Szkoła Gospodarki w Bydgoszczy
Adres ul. Garbary 2, 85-229 Bydgoszcz
Wydział Wydział Studiów Stosowanych
Instytut Instytut Architektury, Budownictwa i Gospodarki Przestrzennej
Rodzaj opracowania Praca dyplomowa - inżynierska
Imię i NAZWISKO autora
Nr indeksu
Studia stacjonarne / niestacjonarne
Kierunek Gospodarka Przestrzenna
Specjalność
Promotor
Recenzent
Tytuł pracy dyplomowej
Nr pracy dyplomowej
Miejsce realizacji zakresu
pracy
Data złożenia pracy
dyplomowej
Ocena pracy dyplomowej
Dyrektor Instytutu Promotor
………………………..
………………………
64
Załącznik nr 3
ZGODA NA UDOSTĘPNIENIE PRACY INŻYNIERSKIEJ DO CELÓW
POGLĄDOWYCH I INFORMACYJNO-PROMOCYJNYCH
Ja, niżej podpisany(a) …………………………………………………., absolwent(tka)
kierunku „gospodarka przestrzenna” Wyższej Szkoły Gospodarki, wyrażam zgodę na
udostępnienie mojej pracy inżynierskiej, makiety i plansz dla celów poglądowych
i informacyjno-promocyjnych partnerom zewnętrznym Uczelni.
…………………….. …………………….. ………………………
data podpis nr albumu
top related