ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. , prawo geologiczne i górnicze · pdf filestruktur...
Post on 21-Mar-2018
216 Views
Preview:
TRANSCRIPT
2
Ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. , Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2005 r. Nr 228, poz. 1947), Gospodarz: Minister Środowiska
Art. 101 Organami administracji geologicznej są:1) minister właściwy do spraw środowiska działający przy pomocy Głównego Geologa Kraju, będącego sekretarzem stanu lub podsekretarzem stanu w urzędzie obsługującym tego ministra.
Art. 2 Przepisy ustawy stosuje się odpowiednio doprowadzenia działalności gospodarczej w zakresie bezzbiornikowego magazynowania substancji w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych, z wyjątkiem takiej działalności prowadzonej w odkrywkowych wyrobiskach górniczych.
Art. 15 Koncesji wymaga działalność gospodarcza w zakresie:1) poszukiwania lub rozpoznawania kopalin,2) wydobywania kopalin ze złóż,3) bezzbiornikowego magazynowania substancji oraz składowania odpadów, w górotworze, w tym w podziemnych wyrobiskach górniczych.
Możliwości podziemnego magazynowania gazu i
ropy naftowej oraz sekwestracji CO2
w Polsce
Prezentuje: prof. dr hab. Mariusz-Orion Jędrysek
Podsekretarz Stanu, Główny Geolog Kraju
8
Koncesje udzielone przez Ministra Środowiska, na tle mapy bloków koncesyjnych MŚ na poszukiwanie i rozpoznawanie złóż węglowodorów w Polsce
10
Perspektywy wydobycia gazu ziemnego i ropy naftowej w Polsce
Wydobycie gazu ziemnego: 43% rocznego zapotrzebowania Perspektywy: możliwy wzrost do 50% zapotrzebowania, na ok. 15 lat
Wydobycie ropy naftowej: 4,7% rocznego zapotrzebowania Perspektywy: możliwy wzrost do 6% zapotrzebowania, na ok.10 lat
11
HELPolska – w czołówce eksporterów
Występowanie: w złożach gazu ziemnego na Niżu Polskim
Odzysk: opłacalny przy zawartości min. 0,27%
skraplanie niskotemperaturowe - KRIO Odolanów (PGNiG S.A.)
Eksport w 2004 r.: 441,5 tys. ton (Niemcy, Wielka Brytania, Turcja)
Działąjące obecnie PMG na tle sieci głównych gazociągów i ropociągów w Polsce
Fig.5
1
3
2
4
5
6Aktualnie czynne PMG(pojemności - mld m3n,
litologia)
12
0,150,400,060,090,410,50
piaskowce, miocen
- sól kamienna, cechsztyn- dolomity, cechsztyn
ropociągi
gazociągigaz wysokometanowy
gaz zaazotowany
15
Typy struktur geologicznychwydzielonych pod kątem podziemnego
magazynowania gazu i ropyoraz sekwestracji CO2
• Wyczerpane złoża ropy naftowej i gazu ziemnego
• Struktury solne i pokładowe złoża soli kamiennej
• Podziemne wyrobiska górnicze -zaniechane kopalnie węgla kamiennego
• Zawodnionie struktury geologiczne
17Uniwersytet Warszawski, OG Petroleum Consulting
Przestrzeń porowa w piaskowcu wypełniona
Złoże gazu ziemnego i ropy naftowej Stężyca
gazem ziemnym i ropą naftową
stezyca4
Gaz / ropa
18Uniwersytet Warszawski, OG Petroleum Consulting
stezyca4
Złoże gazu ziemnego Mełgiew
Gaz / ropa
Przestrzeń porowa międzykrystaliczna
w dolomicie krystalicznym Złoże gazu ziemnego Mełgiew
19
- czwartorzęd + trzeciorzęd
- retyk + kajper
- wapień muszlowy
- ret
- pstry piaskowiec śr+dolny
- cechsztyn
odwiert poziomy
ośrodekgrupowy
ośrodekcentralny
kolektor magazynowy
PMG Wierzchowice PMG Wierzchowice –– obiekty obiekty napowierzchniowenapowierzchniowez przekrojem struktury geologicznejz przekrojem struktury geologicznej
ośrodekgrupowy
gazociągi złożowe
19~ 8000 m
~ 15
00 m
20
ZŁOŻE GAZU ZIEMNEGO BONIKOWO
MAPA STRUKTURALNA STROPU WAPIENIA CECHSZTYŃSKIEGO
ORAZ PRZEKRÓJ GEOLOGICZNY
skala 1 : 25 000stan na 1.01.2002
23
OPTYMALNA STREFA DLA CELÓW PMG NA ZŁOŻU BONIKOWO
objętość przestrzeni porowej 1.04 mln m3
ilość zmagazynowanego gazu 260 mln m3
2424
Czynne podziemne magazyny
PERSPEKTYWY ROZBUDOWY ISTNIEJĄCYCH I BUDOWY NOWYCH PMGW SCZERPANYCH ZŁOŻACH ROPY NAFTOWEJ I GAZU ZIEMNEGO
25
Wizualizacje opracowane przez Konsorcjum TG Piecobiogaz
PMG WierzchowicePMG Wierzchowice–– wizualizacja wyposawizualizacja wyposażżenia enia napowierzchniowegonapowierzchniowego
24
27
Podziemne magazynowanie CO2 wraz z intensyfikacją wydobycia węglowodorów
Instytut Gospodarki SurowcamiMineralnymi i Energią
Polskiej Akademii Nauk
28
Koncepcja podziemnego magazynowania CO2
Instytut Gospodarki SurowcamiMineralnymi i Energią
Polskiej Akademii Nauk
3636
PERSPEKTYWY ROZBUDOWY ISTNIEJPERSPEKTYWY ROZBUDOWY ISTNIEJĄĄCYCH I BUDOWY NOWYCH PMGCYCH I BUDOWY NOWYCH PMGW ZW ZŁŁOOŻŻACH POKACH POKŁŁADOWYCH I STRUKTURACH SOLNYCHADOWYCH I STRUKTURACH SOLNYCH
38
Podziemne magazynowanie CO2w pokładach węgla
Instytut Gospodarki SurowcamiMineralnymi i Energią
Polskiej Akademii Nauk
40
KATOWICE
BOLESŁAW ŚMIAŁY
BORYNIA
HALEMBA
JANKOWICE
KNURÓW
KRUPIŃSKI
MAKOSZOWY
MARCEL
POKÓJ
RYDUŁTOWY
SOŚNICA
SZCZYGŁOWICE
BUDRYK
BIELSZOWICE
ANNA
ZOFIÓWKA
JANINA
ZGE SOBIESKI-JAWORZNO III
PIAST
WESOŁA
WIECZOREK
ZIEMOWIT
MYSŁOWICE
BRZESZCZE
SILESIA
POLSKA-WIREK
-KLEOFAS
MURCKI
WUJEKŚLĄSK
BYTOM IIIBYTOM I
CENTRUMPIEKARY
BRZEZINYBYTOM II
KAZIMIERZ-JULIUSZ
STASZIC
PNIÓWEK
CHWAŁOWICE
JAS-MOS
JADWIGA 2
PORĄ
BKA-
KLIMO
NTOW
POWSTAŃCÓW
ROZBARK
BOBREK-MIECHOWICE
DĘBIEŃSKO
GLIWICE
CENT
RUM-
ŻORY
SZOM
BIERK
IJADWIGA
MORCINEK
ANDALUZJAGRODZIEC
JOWISZ
NIWKA-
PARYŻ
SIERSZA
SIEMIANOWICE
JAN KANTY
SATURN
SOSNOWIEC
MODRZEJÓW
ROZALIA
WOJKOWICE
BARB
ARA-C
HORZ
ÓW
ŚLĄSKICHJULIAN
PSTROWSKIŚLĄSK
MATYLDA
(doswiad.)BARBARA
(CZECZOTT)
(RYMER)
(1 MAJA)
(MOSZCZENICA)
(PORĘBA) (WAWEL)(POLSKA)
(KATO
WICE
)
Rys.3.10. Rozmieszczenie kopalń w wydzielonychregionach geologicznych
Region północny:
kopalnie czynne
kopalnie zamknięte
Region zachodni i południowo-zachodni:
kopalnie czynne
kopalnie zamknięte
Region wschodni:
kopalnie czynne
kopalnie zamknięte
REPUBLIKA CZESKA
0 3 6 9 12 15 km
KATOWICEKATOWICE
BYTOM II
ROZBARK
-KLEOFASKATOWICE
45
Podziemne magazynowanie CO2w poziomach wodonośnych
Instytut Gospodarki SurowcamiMineralnymi i Energią
Polskiej Akademii Nauk
47
PodsumowanieStan obecny - pojemności magazynowe gazu ziemnego w Polsce:
6 czynnych podziemnych magazynów gazu o łącznej pojemności ~ 1,5 mld m3
n
Umożliwiają zgromadzenie zapasów gazu ziemnego na 40 dni (11% rocznego zużycia
Polski)
48
Stan obecny pojemności magazynowe ropy naftowej:
1 czynny podziemny magazyn ropy i paliw (Góra k/Inowrocławia)
o pojemności ~ 2 mln t
Umożliwia zgromadzenie zapasów ropy naftowej na 40 dni
(11% rocznego zużycia Polski)
49
Przyczyny zapotrzebowania na nowe pojemności magazynowe:
Zwiększenie zapasów surowców energetycznych w celu poprawy
bezpieczeństwa energetycznego Polski
Wzrost zapotrzebowania na gaz ziemny w sektorze elektroenergetycznym
w latach 2010-2020
50
Szacunkowe koszty budowy podziemnych magazynów pojemności 0,5 mld m3
n:– w sczerpanych złożach węglowodorów: 25 – 125 mln USD
(0,05-0,25 USD na utworzenie 1 m3 pojemności magazynowej),
– w strukturach solnych (kawernowy) – wykonanie serii komór gdy każda komora ma poj. ok. 60 mln m3
n - koszt 10 mln USDza 1 komorę, koszt budowy komór stanowi 25% całej inwestycji (reszta to koszt instalacji napowierzchniowej), 0,7USD na utworzenie 1 m3 pojemności magazynowej),
– w wyeksploatowanych kopalniach węgla kamiennego –dwukrotnie tańsze niż w sczerpanych złożach weglowodorów,najtaniej
– w zawodnionych strukturach Polski Środkowej, 150 – 250 mln USD (co daje 0,30-0,50 USD na utworzenie 1 m3
pojemności magazynowej).
51
rozbudowa PMG Wierzchowice(obecnie 0,5 mld m3
n) do pojemności ~ 3,5 mld m3
n
budowa nowych magazynów w złożach ropy naftowej i gazu ziemnego (Tuligłowy, Tarnów, Bonikowo, Daszewo) ~ 6,5 mld m3
n
• W złożach ropy naftowej i gazu ziemnego:
Perspektywy rozbudowy pojemności magazynowych w Polsce
52
• W strukturach solnych i pokładowych złożach soli kamiennej
Przygotowania do rozbudowy PMG Mogilno do pojemności ~ 0,8 mld m3
n
Udzielono koncesji MŚ i zezwolenia na zrzut solanki do zatoki Puckiej rozpoczęcie budowy PMG Kosakowo - 0,8 mld m3
n
Budowa nowych magazynów w pokładowych złożach soli kamiennej oraz strukturach solnych ~ 57 mld m3
n
Perspektywy rozbudowy pojemności magazynowych w Polsce
53
• Wyrobiska górnicze w zaniechanych kopalniach węgla kamiennego
rozpoczęcie budowy PMG Nowa Ruda o pojemności ~ 0,1 mld m3
n
(poszukiwanie inwestora)budowa nowych magazynów w wyeksploatowanych kopalniach węgla kamiennego ~ 0,9 mld m3
n
(inwestycje perspektywiczne - po zakończeniu eksploatacji węgla kamiennego)
Perspektywy rozbudowy pojemności magazynowych w Polsce
54
• Zawodnionie struktury geologiczne
możliwość budowy nowych magazynów w zawodnionych strukturach geologicznych Polski Środkowej
struktura Ponętowa ~ 14 mld m3n
Perspektywy rozbudowy pojemności magazynowych w Polsce
55
• składowanie w poziomach wodonośnych (solanki):(+) – duża pojemność (struktury geologiczne PolskiŚrodkowej –trias, jura, kreda – skały okruchowe iwęglanowe(-) – słabo rozpoznane formacje zbiornikowe;
• składowanie w złożach ropy naftowej i gazuziemnego:– w eksploatowanych złożach ropy naftowej:
(+) – niskie koszty (intensyfikacja wydobywaniaropy naftowej poprzez zatłaczanie CO2),obecnie zatłaczanie kwaśnych gazów (H2S,CO2) na złożach: Borzęcin i Kamień Pomorski,
(-) – ograniczona pojemność;– w wyeksploatowanych złożach ropy naftowej i gazu
ziemnego:(+) – sprawdzone zbiorniki(-) – ograniczona pojemność;
• składowanie w pozabilansowych pokładach węglakamiennego:(+) – potencjalnie niskie koszty,(-) – niedopracowana technologia.
Perspektywy wykorzystania struktur geologicznych w Polsce
do sekwestracji CO2
57
• WnioskiSzybka poprawa bezpieczeństwa
energetycznego Polski może bazować na:
rozbudowie PMG Mogilno do pojemności ~ 0,8 mld m3n
budowie PMG Kosakowo - 0,8 mld m3n
rozbudowie PMG Wierzchowice do pojemności ~ 3,5 mld m3n
przeprowadzeniu szczegółowych badań geologicznych w celu wytypowania dokładnej lokalizacji (projekty) pod budowę nowych podziemnych magazynów gazu ziemnego i ropy naftowej
58
WnioskiSzacunkowe perspektywy wykorzystania struktur geologicznych w Polsce do sekwestracji CO2
1m3 CO2 zawiera około 0,6 kg C1 tona C(CO2) – 1600m3 CO2
1 tona C(CO2) – 20 USD (?)
• Możliwości zmagazynowania CO2 w strukturach geologicznych w Polsce wynoszą kilkadziesiąt mld ton = kilkaset lat emisji na obecnym poziomie = kilkaset mld USD?
59
Average temperature of August1826-1990, Kraków, S Poland
1820 1830 1840 1850 1860 1870 1880 1890 1900 1910 1920 1930 1940 1950 1960 1970 1980 1990
1820 Anno Domini 1990
14
16
18
20
22C
elsi
us d
egre
es
60
Podstawowe pojęcia• PMG - podziemny magazyn gazu• PMRiP - podziemny magazyn ropy i paliw• Podziemny kawernowy magazyn gazu - magazyn
w wysadzie solnym• Pojemność czynna magazynu - przestrzeń w
górotworze, w której można magazynować gaz bez naruszania poduszki gazowej
• Poduszka gazowa (bufor) - pozostawiony w złożu gaz, w celu utrzymania odpowiedniego ciśnienia w magazynie oraz zabezpieczenie pojemności czynnej przed niekorzystnym oddziaływaniem wód podścielających
top related