tư pháp qt

Đề tài

Phân tích các trường hợp ngoại lệ không áp dụng nguyên tắc Luật nơi có

tài sản (Lex rei sitae) trong việc giải quyết xung đột pháp luật về quyền sở

hữu tài sản.

NHÓM 11 – LỚP 12CNQTH031.Nguyễn Hồ Khánh Linh

2.Trần Thị Thoa

3.Mai Thị Kim Liên

4.Trần Thị Vũ Thư

5.Nguyễn Thị Như Hảo

NỘI DUNG

Các trường hợp ngoại lệ

Kết luận

I. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ QUYỀN SHTS

Khái niệm:

Quyền sở hữu trong TPQT là quyền sở hữu có yếu tố nước ngoài:

Chủ sở hữu là cá nhân, pháp nhân mang quốc tịch nước ngoài, cư trú ở nước ngoài, có nơi kinh doanh ở nước ngoài tham gia

Đối tượng của quan hệ sở hữu là tài sản tồn tại ở nước ngoài

Căn cứ để xác lập, thay đổi, chấm dứt quan hệ xảy ra ở nước ngoài

I. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ QUYỀN SHTS

Nguyên tắc chung: “Luật nơi có tài sản” Là nguyên tắc tối ưu để giải quyết XĐPL

về QSH trong TPQT Tài sản nằm trên lãnh thổ của quốc gia

nào sẽ chịu sự điều chỉnh của hệ thống pháp luật gia đó

Mỗi nước/vùng lãnh thổ có một hệ thống pháp luật riêng

I. KHÁI QUÁT CHUNG VỀ QUYỀN SHTS

Cơ sở lý luận của Lex rei sitae thể hiện vai trò của nhà nước trong thực thi chủ quyền của

mình đối với con người và mọi loại tài sản trên lãnh thổ của mình → không áp dụng pháp luật quốc tịch của chủ sở hữu tài sản trong xây dựng quy chế pháp lý tài sản

bảo vệ lợi ích của chủ sở hữu tài sản trong việc thực thi quyền của mình đối với tài sản

tạo điều kiện thuận lợi cho việc bảo vệ quyền sở hữu cho chủ sở hữu khi có tranh chấp liên quan dến quyền sở hữu đối với tài sản đó

bảo vệ quyền lợi của người thụ đắc trung thực (chiếm hữu không có căn cứ pháp luật nhưng ngay tình

Các tài sản đang trên đường vận chuyển

Tài sản thuộc sở hữu nhà nước

Tài sản vô hình (tài sản thuộc SHTT)

Tài sản của pháp nhân nước ngoài trong trường hợp pháp nhân phá sản

1

2

3

4

5

Phương tiện vận tải, máy bay, tàu biển

II. CÁC TRƯỜNG HỢP NGOẠI LỆ CỦA Lex rei sitae

không áp dụng Lex rei sitae

2

3

4

5

PHƯƠNG TIỆN VẬN TẢI, MÁY BAY, TÀU BIỂN.

1

1.1 CÁC H THU C LU T ÁP D NGỆ Ộ Ậ Ụ

1.2 ÁP D NG PHÁP LU T Vi T NAM Ụ Ậ Ệ

VÀ CÁC N C KHÁCƯỚ

1.3 VÍ DỤ

II. CÁC TRƯỜNG HỢP NGOẠI LỆ CỦA Lex rei sitae

1.1 CÁC HỆ THUỘC LUẬT HKDD &HHQT

1.2 ÁP DỤNG PHÁP LUẬT VIỆT NAM VÀ CÁC NƯỚC KHÁC

Việt Nam B lu t Dân s 2005ộ ậ ự : “Vi c xác đ nh QSH ệ ị

đ i v i tàu bay dân d ng và tàu bi n t i ố ớ ụ ể ạVi t Nam ệ ph i tuân theo pháp lu t v hàng ả ậ ềkhông dân d ng và pháp lu t v hàng h iụ ậ ề ả c a CHXHCN Vi t Nam”ủ ệ (Đi u 766 kho n 3)ề ả

Lu t Hàng không dân d ng 2006: ậ ụ “Pháp lu t c a qu c gia đăng ký tàu bay d c áp ậ ủ ố ượd ng đ i v i lo i quan h xã h i phát sinh ụ ố ớ ạ ệ ộtrong tàu bay đang bay và áp d ng đ xác ụ ểđ nh các quy n đ i v i tàu bay”.ị ề ố ớ (Đi u 4 ềkho n 1)ả

1.2 ÁP DỤNG PHÁP LUẬT VIỆT NAM VÀ CÁC NƯỚC KHÁC

Việt Nam

Trong trường hợp quan hệ pháp luật có liên quan đến quyền sở hữu tàu biển, hợp đồng cho thuê tàu biển, hợp đồng thuê thuyền viên, hợp đồng vận chuyền hành khách và hành lý, phân chia tiền công cứu hộ giữa chủ tàu cứu hộ và thuyền bộ của tàu cứu hộ, trục vớt tài sản chìm đắm ở biển cả thì áp dụng pháp luật của quốc gia mà tàu biển mang quốc tịch.( Đ3-K1 Bộ luật Hàng hải Việt Nam 2005) lex banderae

1.2 ÁP DỤNG PHÁP LUẬT VIỆT NAM VÀ CÁC NƯỚC KHÁC

Ba Lan:Luật Hàng không dân dụng 1962: “Các

quyền sở hữu đối với tàu bay cũng như đối với tài sản trên tàu bay được điều chỉnh bởi pháp luật của nước nơi tàu bay đăng ký” (Điều 10)

Bộ luật Hàng hải: “Quyền sở hữu đối với tài sản toàn tàu biển sẽ do pháp luật của nước mà tàu mang cờ”

Các nước khác: tương tự

1.3 ví dụ Trong trường hợp tàu của một công ty Việt Nam có tranh chấp với một tàu của nước ngoài trên biển liên quan đến tai nạn đâm va, thì pháp luật của nước nào sẽ được áp dụng để giải quyết?

Giải quyết vấn đềTàu cá Việt Nam đâm va với tàu cá Hàn quốc• TH1: Trường hợp quan hệ pháp luật liên quan

đến tai nạn đâm va, tiền công cứu hộ, trục vớt tài sản chìm đắm xảy ra tại nội thuỷ hoặc lãnh hải của 1 quốc gia

• Theo khoản 3 điều 3 Bộ luật Hàng hải 2005: “Trong trường hợp quan hệ pháp luật liên quan đến tai nạn đâm va, tiền công cứu hộ, trục vớt tài sản chìm đắm xảy ra tại nội thuỷ hoặc lãnh hải của quốc gia nào thì áp dụng pháp luật của quốc gia đó.”

• + Giả sử Tàu Việt Nam đâm va với tàu Hàn Quốc trên biển thuộc chủ quyền của Việt Nam thì: Áp dụng luật của Việt Nam để giải quyết tranh chấp.

• +Giả sử Tàu Việt Nam đâm va với tàu Hàn Quốc trên biển thuộc chủ quyền của Hàn Quốc thì : Áp dụng luật của Hàn Quốc để giải quyết tranh chấp.

• +Giả sử Tàu Việt Nam đâm va với tàu Hàn Quốc trên biển thuộc chủ quyền của Trung Quốc thì áp dụng luật của Trung Quốc để giải quyết tranh chấp.

• TH2: Trường hợp quan hệ pháp luật liên quan đến tổn thất chung của 2 tàu:

• Theo khoản 2 điều 3 Bộ luật Hàng Hải 2005: “Trong trường hợp quan hệ pháp luật liên quan đến tổn thất chung thì áp dụng pháp luật nơi tàu biển ghé vào ngay sau khi xảy ra tổn thất chung đó.”

• VD: • +Giả sử Tàu Việt Nam đâm va với tàu Hàn

Quốc trên biển cả, 2 tàu ghé vào Braxin để sữa chữa thì : Áp dụng luật của nước Braxin để giải quyết để giải quyết tranh chấp.

• TH3: Trường hợp quan hệ pháp luật liên quan đến tai nạn đâm va hoặc cứu hộ xảy ra ở biển cả:

• Theo khoản 3 điều 3 Bộ luật Hàng Hải 2005: “Trong trường hợp quan hệ pháp luật liên quan đến tai nạn đâm va hoặc cứu hộ xảy ra ở biển cả thì áp dụng pháp luật của quốc gia mà Trọng tài hoặc Toà án của quốc gia đầu tiên đã thụ lý giải quyết tranh chấp.”

• VD: • +Giả sử: Tàu Việt Nam đâm va với tàu Hàn Quốc ở biển

cả, khi đưa ra Trọng tài thương mại quốc tế giải quyết, trọng tài nước Nga thụ lý giải quyết tranh chấp đầu tiên thì Áp dụng luật của nước Nga để giải quyết tranh chấp.

2

3

4

5

2

2.1 Quá cảnh ( Rei in transitu).2.2 Xung đột phát luật về QSH đối với tài sản đang trên đường vận chuyển.2.3 Áp dụng pháp luật Việt Nam.

Các tài sản đang trên đường vận chuyển

1

II. CÁC TRƯỜNG HỢP NGOẠI LỆ CỦA Lex rei sitae

2.1 Rei in transitu: (quá cảnh)

vận chuyển tài sản (hàng hóa) từ một

nước đến nước khác

qua ít nhất một nước

thứ 3

qua vùng biển quốc

tế

* Trường hợp không được xem là quá cảnh

Vẫn áp dụng quyền sở hữu tài sản

2.2 Các hệ thống pháp luật được áp dụng

Gửi tài sản đi (Lex loci expeditionis

Nhận tài sản (Lex destinationis)

Phương tiện vận tải mang quốc tịch (Lex flagi)

Do các bên lựa chọn (Lex vonluntatis)

Có trụ sở của Tòa án có thẩm quyền g/q tranh chấp

(Lex fori)Pháp luật

của nước…

2.3 Áp dụng pháp luật Việt Nam Pháp luật của nước nơi tài sản được chuyển đến. Ví dụ: khoản 2 điều 766 luật dân sự Việt Nam 2005 Pháp luật của nước mà phương tiện vận tải mang quốc tịch Ví dụ: Điều 4 luật hàng không dân dụng Việt nam 2006 Pháp luật của nước nơi gởi tài sản đi, vd: nước Nga.

2

3

4

5

3.1 quy chế pháp lý3.2 áp dụng pháp luật Việt Nam

31

II. CÁC TRƯỜNG HỢP NGOẠI LỆ CỦA Lex rei sitae

Tài sản thuộc sở hữu của nhà nước

3.1 quy chế pháp lí TSTSHNN

Được hưởng quyền miễn trừ tư phápNguyên tắc chủ quyền: tài sản của quốc

gia dù nằm ở đâu cũng được áp dụng quy chế pháp lý riêng, không áp dụng luật nơi có tài sản đó.

Quy chế pháp lý của tài sản quốc gia: pháp luật quốc gia chủ sở hữuĐƯQT mà quốc gia chủ sở hữu là thành viên

CÂU HỎI

Tài sản quốc gia nhưng đã được đưa vào sử dụng với mục đích kinh doanh (vd tài sản giao cho các doanh nghiêp NN quản lý và sử dụng) có được hưởng quyền miễn trừ tư pháp hay không?

Trả lời

Theo một số học thuyết phương Tây và dưới góc độ thực tiễn, những tài sản thuộc sở hữu nhà nước nhưng đem vào sử dụng với mục đích kinh doanh thì không được hưởng quyền miễn trừ tư pháp.

Quy chế pháp lí của loại tài sản này tương đương với hình thức sở hữu tư

3.2 áp dụng pháp luật Việt Nam

Quy chế pháp lý của tài sản quốc gia sẽ do pháp luật nhà nước CHXHCNVN quy định

luật quản lý, sử dụng tài sản nhà nước được quy định trong Luật số 09/2008/QH12 của Quốc hội

2

3

4

5

4.1 Khái niệm4.2 Quyền tác giả 4.3 Quyền SHCN4.4 Quyền đối với giống cây trồng

4 Tài sản vô hình (SHTT)

1

Chú thích

II. CÁC TRƯỜNG HỢP NGOẠI LỆ CỦA Lex rei sitae

4.1 KHÁI NIỆMTài sản vô hình là loại tài sản có tính chất

đặc thù đó là tính phi vật chất và không dễ dàng trong việc xác định giá trị của chúng.

Bao gồm: Quyền tác giảQuyền sở hữu công nghiệpQuyền đối với giống cây trồng Áp dụng pháp luật nước nơi đối tượng tài

sản trí tuệ đó được bảo hộ và các ĐƯQT có liên quan

4.1 KHÁI NIỆM

Quyền sở hữu trí tuệ trong TPQT: Quyền SHTT có tính chất quốc tế, hay có yếu tố nước ngoài

Quyền SHTT không phụ thuộc vào Luật nhân thân/Luật nơi cư trú của chủ sở hữu

Phụ thuộc vào pháp luật nơi đăng ký bảo hộ đối tượng SHTT

4.2 QUYỀN TÁC GIẢLa quyền đối với các tác phẩm văn học,

nghệ thuật và khoa học của chủ sở hữu tác phẩm (tác giả), phát sinh ở nước ngoài và được bảo hộ ở nước ngoài

Quyền tác giả được coi là “phát sinh” và được pháp luật bảo hộ:

- Ngay thời điểm tác phẩm được sáng tạo;

- Hoặc định hình dưới hình thức vật chất nhất định.

4.2 QUYỀN TÁC GIẢ Pháp luật áp dụng đối với quyền tác giả có yếu tố

nước ngoài Phạm vi bảo hộ quyền tác giả: lãnh thổ quốc gia gốc

(quốc gia xuất xứ). Nếu 1 quốc gia không gia nhập các ĐƯQT → công dân

quốc gia đó chỉ được bảo hộ quyền tác giả trong phạm vi lãnh thổ hạn chế.

Không thê áp dụng lex rei sitae ( Luât nơi co tai san )

=> Áp dụng pháp luật nước nơi đối tượng tài sản trí tuệ đó được bảo hộ và các ĐƯQT có liên quan

4.2 QUYỀN TÁC GIẢ

Công ước Berne 1886 về bảo hộ các tác phẩm văn học và nghệ thuật

Công ước đa phương đầu tiên và quan trọng nhất trong lĩnh vực bảo hộ quyền tác giả trên phạm vi quốc tế.

Thành viên: 167 quốc gia. 26/10/2004: Việt Nam gia nhập.

5. Trường hợp tái sản của pháp nhân nước ngoài trong trường hợp pháp nhân phá sản

KHÁI NiỆMPháp nhân là một tổ chức nhất định của con người, được pháp luật Nhà nước quy định có quyền năng chủ thểPháp nhân nước ngoài là tổ chức hưởng tư cách pháp nhân theo quy định của pháp luật nước ngoài và được công nhận là có quốc tịch nước ngoài

Áp dụng pháp luật Việt Nam

Ở Việt Nam chưa có qui định cụ thể cho trường hợp này. Cho nên chỉ áp dụng hệ thuộc luật quốc tịch của pháp nhân để giải quyết các quan hệ tài sản với pháp nhân.

Các dấu hiệu ràng buộc hiện nay

Nơi trung tâm quản lý của pháp nhân Nơi đăng ký điều lệ(nơi thành lập pháp nhân)Nơi pháp nhân thực tế tiến hành kinh doanh

hoạt động chính Ở Việt Nam pháp nhân được thành lập theo

pháp luật Việt Nam và đăng ký điều lệ ở Việt Nam thì đương nhiên pháp nhân mang quốc tịch Việt Nam không phụ thuộc vào việc nó hoạt động ở đâu, lãnh thổ nào.

III.KẾT LUẬN

Câu 1: có bao nhiêu tr ng h p ườ ợngo i l không áp d ng nguyên t c ạ ệ ụ ắlu t n i có tài s n trong TPQTậ ơ ả

A. 4

B. 5

C. 6

D. 7

Các tài sản đang trên đường vận chuyển

Tài sản thuộc sở hữu nhà nước

Tài sản vô hình (tài sản thuộc SHTT)

Tài sản của pháp nhân nước ngoài trong trường hợp pháp nhân phá sản

1

2

3

4

5

Phương tiện vận tải, máy bay, tàu biển

II. CÁC TRƯỜNG HỢP NGOẠI LỆ CỦA Lex rei sitae

không áp dụng Lex rei sitae

Câu 2 Một tàu cá VN khi đâm va với một tàu cá của TQ ở biển cả, đưa ra trọng tài thương mại quốc tế để phán xét và được Nga thụ lí giải quyết tranh chấp . Trong trường hợp này sẽ áp dụng luật của nước nào để giải quyết?A. Vi t NamệB. Trung Qu cốC. Nga

• TH3: Trường hợp quan hệ pháp luật liên quan đến tai nạn đâm va hoặc cứu hộ xảy ra ở biển cả:

• Theo khoản 3 điều 3 Bộ luật Hàng Hải 2005: “Trong trường hợp quan hệ pháp luật liên quan đến tai nạn đâm va hoặc cứu hộ xảy ra ở biển cả thì áp dụng pháp luật của quốc gia mà Trọng tài hoặc Toà án của quốc gia đầu tiên đã thụ lý giải quyết tranh chấp.”

• VD: • +Giả sử: Tàu Việt Nam đâm va với tàu Hàn Quốc ở biển

cả, khi đưa ra Trọng tài thương mại quốc tế giải quyết, trọng tài nước Nga thụ lý giải quyết tranh chấp đầu tiên thì Áp dụng luật của nước Nga để giải quyết tranh chấp.

Câu 3 công c Berne v b o h ướ ề ả ộcác tác ph m văn h c và ngh ẩ ọ ệthu t đ c kí k t năm nào và có ậ ượ ếbao nhiêu thành viênA. 1886 – 167

B. 1889 – 167

C. 1885 – 169

D. 1887 - 169

Câu 4: hàng hóa đ c v n ượ ậchuy n t VN sang TQ qua c a ể ừ ửkh u qu c t Lào Cai. Tr ng ẩ ố ế ườh p này g i là quá c nh đúng ợ ọ ảhay sai? vì sao?

2.1 Rei in transitu: (quá cảnh)

vận chuyển tài sản (hàng hóa) từ một

nước đến nước khác

qua ít nhất một nước

thứ 3

qua vùng biển quốc

tế