temel solunum fonksiyon testleri değerlendirme · temel solunum fonksiyon testleri değerlendirme...

Temel Solunum Fonksiyon Testleri Değerlendirme

Prof.Dr.Gaye Ulubay

Başkent Üniversitesi Göğüs Hast. AD 2016 Antalya

§  x eksenine ölçülen volüm, y eksenine ise akım hızı (volüm/zaman) konulur

l  Akım volüm grafiği l  Volüm zaman grafiği l  FVC-VC l  FEV1 l  FEV1/FVC l  PEF l  FEF%25-75

Volüm (L) Volüm (L) Volüm (L)

Akı

m L

.s-1

a)Fiks Hava yolu obstrüksiyonu b) Değişken ekstratorasik hava yolu obstrüksiyonu c) Değişken intratorasik hava yolu obstrüksiyonu

FEF50/FIF50 ˃1 FEF50/FIF50 ˂1 FEF50/FIF50=1

l  Akım-volüm halkasında hem ekspirasyonda hem de inspirasyonda küçük ve hızlı ossilasyonlara “testere dişi” paterni denilir

Ø Nöromüsküler hastalıklar

Ø Parkinsonizm Ø Laringeal diskinezi Ø Trakeobronkomalazi Ø Uyku apne sendromu Ø Trakeal tümör

Mark H. Sanders. et al. 1981, JAMA

Ø  30 y, Polikondritli hasta

Ø  Solunum kas güçsüzlüğü

Akira Nakajima et al. BMC Res Notes 2012;5:388.

Ø  Trakeal stenoz

Ø  Tek taraflı bronş obstrüksiyonu

Ø Bulber palsy Ø Vokal kord disfonksiyonu

Quentin Lefebvre at al. Respiratory Care 2014

LLN

l  Populasyon kısıtlılığı l  Cihazların farklılığı l  Mevcut referansların 1980-1990’lara ait

olması l  Irksal farklılıklar l  Postbronkodilatörlü değerler yok

Beklenenin %5 persentilinin altında olan değerlerin dikkate alınması önerilmektedir

3 temel patoloji tanımlanır

l Obstrüktif

l Restriktif

l Mikst

Spirometri l  FVC l  FEV1/FVC l  FEV1 l  PEF l  FEF %25-75

Zaman (t)

Akım (Lt/sn)

PEF

4

8

12

-4

-8

2 4 6

FVC

VT

RV

FRC

IRV ERV

TLC

FEV1

FEF75

FEF50

FEF25

FEV1

FVC

|1 sn|

Litr

e

A. Normal

FEV1

FVC

|1 sn|

FEV1

FVC

|1 sn|

B. Obstrüktif C. Restriktif

Obstrüktif patolojiler

l  FEV1/FVC↓ l  FVC N / ↓ l  FEV1 ↓ l  FEF%25-75 <%50

%70?

l  FEV1/FVC l  FEV1/VC l  FEV1/IVC

l  40 Yaş↑ Erkek ve 50 yaş ↑ Kadınlarda

FEV1/FVC< %70 = OBSTRÜKSİYON?

l  Akım volüm halkasına bakmamak

l  FVC ya da VC düşüklüğünün sadece restriktif patolojilerde olduğunu düşünmek

l  Astım KOAH ayrımında bronkodilatörlü test????

l  FEV1, FVC, FEV1/FVC normal olsa dahi TLC yüksekliği kontrol edilmeli

Ø  Çan kulesi Ø  Minare külahı

Obstrüksiyon şiddeti %FEV1 beklenen

Hafif >70

Orta 60-69

Orta ağır 50-59

Ağır 35-49

Çok ağır < 35

ATS/ERS  Task  Force  European  Respiratory  Journal  2005;  26:  948-­‐968  

Restriktif patolojiler

l  FEV1/FVC N/↑ (%85-90) l  FVC ↓ l  FEV1↓

•  1739 hasta, 283’ünde TLC’ye göre restriksiyon var

Çalışmaya  alınan  hastaların  TLC  histogramı  

Wesołowski  S.  Pneumonol.  Alergol.  Pol.  2011;  79,  6:  382–387  

l  Spirometrinin restriksiyonu tanımadaki değeri düşük

l  FEV1/FVC %80↑ + FVC %80 ↓olgularda özellikle hafif orta şiddetteki restriktif patolojilerde tanı değeri düşük

l  FVC’nin düşüklüğü ise restriksiyonu dışlatmada %93 NPV’ye sahip

l  FVC düşüklüğü olanlarda TLC çalışılması önerilir

Aaron  SD,et  al.  Chest  1999;115:  869–873  Swanney  MP,  et  al.  Chest  2004;  126:  1861–1866  Vandevoorde  J,et  al.Eur.  Respir.  J.  2008;  31:391–395  

Restriksiyonun Derecelendirilmesi

ATS/ERS  Task  Force  2005;  26:  948-­‐968  

Spirometrik bozukluğunun Şiddeti

FEV1(%)

Hafif

>70

Orta

60-69

Orta- ağır

50-59

Ağır

35-49

Çok ağır <35

Restriksiyonun Derecelendirilmesi

Restriktif bozukluğunun Şiddeti TLC (% beklenenin)

Hafif

<LLN ve >70

Orta

60-70

Orta- ağır

< 60

ATS  Official  Statement    for  Lung  FuncYon  TesYng  1991;  144:  1202-­‐1218  

Aggarwal  AN.  Respirology  (2007)  12,  759–762  

   •         2527  hasta,    212’si  (%58.7)  restrikAf  defekt  •         1991  ve  2005  Restriksiyon  sınıflaması  arasında  (FEV1  ve  TLC’ye  göre)  %50  hastada  uyumsuzluk  var  

2005  ATS/ERS  sınıflaması  

1991  ATS  sınıflaması  

Mikst patolojiler

l  FEV1/FVC↓

l  FEV1 ↓

l  FVC ↓

Rapor nasıl olmalı?

l  Az, öz, bilgi verici ve net olmalı l  Mümkünse klinik tanıyı işaret etmeli

l  Neden test istendiği

l  Anamnez, semptomlar

l  Kullandığı bronkodilatörler bilinmeli

l  Eski hastalıklar

l  Akciğer grafisi, Hb düzeyi bilinmeli

İdeal değerlendirme için

FEV1/FVC ≥ 70

FVC ≥ %80 FVC ≥ %80

NORMAL

TLC ≥ %80 TLC ≥ %80

MİKST OBSTRÜKSİYON RESTRİKSİYON NORMAL

DLCO ≥ %80 DLCO ≥ %80 DLCO ≥ %80

Pulmoner vasküler hst

Göğüs duvarı Nöromüsküler

İntersiyel akciğer hst.

Astım kronik bronşit

Amfizem

Evet Hayır

Evet

Evet

Evet Evet Evet

Evet

Evet

Hayır

Hayır

Hayır Hayır Hayır

Hayır

Hayır

ATS/ERS  Task  Force  European  Respiratory  Journal  2005;  26:  948-­‐968  

Reverzibl orta derecede havayolu obstrüksiyonu

Hangi tetkiki istersiniz?

ASTIM

Orta-ağır derecede obstrüksiyon, hafif derecede restriksiyon, hafif derecede DLCO’da azalma, DLCO/VA normal

KRONİK EOZİNOFİLİK PNÖMONİ + ASTIM

Ağır derecede obstrüksiyon, hiperinflasyon, difüzyon kapasitesinde hafif derecede azalma, DLCO/VA düşük

AMFİZEM

Restriktif değişiklik

Obezite + Ekstratorasik üst havayolu obstrüksiyonu

AMFİZEM

Ağır obstrüktif değişiklik

Ağır obstrüktif değişiklik

KOAH

Restriksiyon?

Restriktif değişiklik

İnterstisyel akciğer hastalığı

Önerilen Kaynaklar

l  General considerations for lung function testing. ERJ 2005;26:153 l  Standardisation of spirometry. ERJ 2005;26:319 l  Standardisation of the measurement of lung volumes. ERJ

2005;26:511 l  Standardisation of the single-breath determination of carbon

monoxide uptake in the lung. ERJ 2005;26:720 l  Interpretative strategies for lung function tests. ERJ 2005;26:948 l  Manual of Pulmonary Function Testing. 9th eds. Gregg L. Ruppel

2009