tema 6. 3º eso

ORGANIZACIÓN POLÍTICA E ORGANIZACIÓN POLÍTICA E TERRITORIAL DE ESPAÑA E DE GALICIATERRITORIAL DE ESPAÑA E DE GALICIA

A Constitución Española e a Organización do Estado

En 1975, tras a ditadura do xeneral Franco, o Estado español iniciou un proceso político de transición cara a democracia. O seu punto culminante foi a creación da Constitución de 1978, que convertía a España nunha monarquía parlamentaria, es establecía o réxime democrático no noso país.

¿Qué é a Constitución de 1978? É a lei fundamental pola que se rexe o sistema de goberno de España. As demáis leis adecúanse aos seus principios.

Características: Soberanía Nacional: a autoridade suprema ou máximo poder reside no

pobo. Segundo a Constitución, todos os poderes do Estado emanan do pobo.

A división de poderes. Nos países democráticos, o poder do estado está dividido para garantir que ningunha persoa ou institución poida apropiarse del. Os tres poderes (lexislativo, executivo e xudicial) son independentes.

Regula as relacións entre os poderes públicos e os cidadáns. Garántense os dereitos (educación, traballo, xustiza, etc.) e liberdades

dos cidadáns, e establécense os mecanismos para protexelos.

A Constitución Española de 1978

• O Estado Español organízase en tres grandes

poderes:– Poder Lexislativo:

• Elabora e aproba as leis.• Os seus representantes son elixidos mediante sufraxio

universal.• Estes representantes, que forman parte dos distintos

partidos políticos, pasan a integrar as Cortes Xerais (Cortes Generales). Estas se dividen en dos cámaras:– Congreso dos Diputados (o conforman 350 parlamentarios).

Someten a votación as leis propostas por cada un dos partidos.

– Senado. Introduce cambios e propón melloras ou enmendas ás leis aprobadas polo congreso.

1.2. A Organización Política do Estado

– Poder Executivo:

• O leva a cabo o Goberno.• A súa misión é executar as leis aprobadas polo

parlamento e dirixir a política interior e exterior do Estados en cada un dos seus ámbitos (sanidade, educación, economía, etc.).

• O Presidente do Goberno é o encargado de coordinar estas políticas.

– Poder Xudicial:• Aplica as leis e garante a xustiza aos cidadáns.• O seu órgano principal é o Consello Xeral do

Poder Xudicial, cuxos membros son elixidos polas Cortes e se encargan de controlar e administrar a xustiza do Estado.

A organización territorial de España

• Debido a súa longa historia e á súa

diversidade xeográfica, España tivo diferentes división territoriais. Hoxe, o poder exérceno o Estado Central, as Comunidades Autónomas e as institucións locais.

• Segundo a Constitución, o Estado organízase territorialmente en municipios, provincias e comunidades autónomas. Estes territorios teñen autonomía para xestionar as súas cometencias, o que nos permite falar de tres administracións:

As divisións territoriais

– A Administración Municipal:

• Os municipios son as entidades territoriais e administrativos más elementais do Estado.

• A administración local xestiona os asuntos dos veciños.

• O seu órgano de goberno é o Concello (Ayuntamiento), situado na capital do municipio. Este Concello está dirixido polo alcalde e os concelleiros (concejales), elixidos polos cidadáns nas eleccións municipais.

• Os concellos prestan os servizos básicos aos seus veciños: limpeza de rúas, xestión do tráfico, etc.; ademáis de políticas de desenvolvemento local, como a mellora da claidade de vida da poboación.

ADMINISTRACIÓN

MUNICIPAL. En Galicia hai 315 municipios, que é a administración básica máis próxima ao cidadán. De eles 94 pertencen á provincia de A Coruña, 67 á de Lugo, 92 á de Ourense, e 62 municipios están en Pontevedra.

– A Administración Provincial:

• As provincias están constituídas por unha agrupación de municipios.

• A división provincial foi establecida en 1833 polo ministro Javier de Burgos.

• Hoxe temos 50 provincias, cuxo órgano de goberno é a Deputación Provincial. Como excepción, as comunidades autónomas uniprovinciais están gobernadas dende o Goberno autónomo e os arquipélagos a través de cabildos ou consellos.

ADMINISTRACIÓN PROVINCIAL

– A Administración Autonómica:

• As Comunidades Autónomas son entidades que se crearon coa Constitución de 1978 para garantir o autogoberno das distintas nacionalidades e territorios de España.

• Hai 17 comunidades autónomas, e dúas cidades autónomas (Ceuta e Melilla) que agrupan territoprios cunha historia e unha cultura común.

• Entre 1979 e 1983 aprobáronse 17 os Estatutos de Autonomía, que na actualidade atópanse en proceso de revisión.

• Os estatutos son leis que establecen a súa organización política.• Cada comunidade dispón de Goberno e Parlamento propios, cuxos

membros son elixidos por sufraxio universal nas eleccións autonómicas. Tamén conta cun Tribunal Superior de Xustiza. (Os tres poderes).

• Ademáis, as comunidades autónomas teñen as seguintes comentencias:

– Ordenación do territorio, urbanismo e vivenda.– Medios de comunicación e transporte.– Agricultura, fanería e protección do medio.– Turismo.– Educación e sanidade.

ADMINISTRACIÓN AUTONÓMICA

Os desequilibrios rexionais

• Diferencias territoriais:

– Dúas comunidades teñen carácter insular: Canarias e Baleares.

– Seis comunidades están formadas por unha soa provincia: Principado de Asturias, La Rioja, Cantabria, Navarra, Madrid, Murcia.

– A extensión das comunidades varía moito, sendo as máis extensas Castilla y León e Andalucía.

Diferencias territoriais, demográficas e

socioeconómicas

• Diferenzas democráficas:

– España presenta unha tendencia á despoboación do interior (exceptuando Madrid) e á concentración da poboación no litoral.

• Desequilibrios socioeconómicos:– As comunidades cuxo nivel de actividade económica

e benestar da poboación está por enriba da media española son as que tiveron unha industrialización máis temperá (temprana), como Cataluña, País Vasco e Madrid.

– As que as seguiron, son aquelas comunidades autónomas de recente industrialización ou con agricultura moi rendible, como Navarra, La Rioja ou Aragón, ou as do Mediterráneo, debido ao turismo.

– As comunidades do Eixo Atlántico

(Galicia, Asturias, Cantabria) manteñen un sector agrario menos competitivo, polo que teñen menores rendas e maior nivel de paro.

– As comunidades interiores herdaron una situación socioeconómica difícil, debido a súa pouca industrialización; non obstante, na actualidade rexístrase unha mellora nas súas condicións de vida.

A organización política e territorial

de Galicia

• A unidade territorial básica de

Galicia é a parroquia, sobre esta base superpuxéronse no século XIX as divisións actuais:

– Municipio (co seu órgano de goberno: o concello).

– Provincia (co seu órgano de goberno: a deputación).

– Comarca: son unidades territoriais intermedias entre municipio e provincia.

En Galicia existen 53

COMARCAS das cales 18 pertencen á

provincia de A Coruña, 13 á de

Lugo, 12 á de Ourense e 10 están

na provincia de Pontevedra.

A comarca de A Coruña pertence á provincia do mesmo nome. Limita polo norte co Atlántico, polo sur coa comarca de Órdes, polo leste coa comarca de Betanzos, polo oeste coa comarca de Bergantiños.Ten unha superficie de 470,7 km² distribuidos en nueve municipios: Abegondo, Arteixo, Bergondo, Cambre, Carral, A Coruña, Culleredo, Oleiros, Sada.

• ¿Que é? É a lei orgánica fundamental da comunidade

autónoma galega, foi aprobado en 1981. • ¿Qué é unha lei orgánica? Despóis da Constitución son

as de maior rango no ordenamento xurídico español.• ¿Qué cuestións regula o Estatuto?

• O territorio que comprende a nosa comunidade.• Os símbolos que identifican Galicia: bandeira, himno e

escudo.• Os idiomas cooficiais.• As Institucións da comunidade: Parlamento, Xunta de

Galicia (ambos en Santiago de Compostela) e Tribunal Superior de Xustiza (en A Coruña).

• As competencias de Galicia sobre as que exerce un pleno autogoberno.

• As relacións co Estado e coas demáis comunidades autónomas.

O Estatuto de Autonomía

PARLAMENTO. PODER LEXISLATIVO

XUNTA DE GALICIA. GOBERNO DE GALICIAPODER EXECUTIVO

TRIBUNAL SUPERIOR DE XUSTICIA DE GALICIA. PODER XUDICIAL