sögulegar heimildir af heimaslóðum, blaðaútgáfa faxa í 65 ármitt.is/faxi/faxier.pdf ·...
Post on 10-Jul-2020
3 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Helgi Hólm
Kirkjuvegi 59
230 Keflavík
Netfang: helgiholm@vogar.is; sími: 6992126
Sögulegar heimildir af heimaslóðum, blaðaútgáfa Faxa í 65 ár
Erindi flutt á Landsbyggðarráðstefnu Félags þjóðfræðinga á Íslandi,
Sagnfræðingafélags Íslands og heimamanna, haldin í Duus húsum í Reykjanesbæ,
4.mars 2006.
Sögulegar heimildir af heimaslóðum, blaðaútgáfa Faxa í 65 ár
Síða 2
Málfundafélagð Faxi stofnað Það mun hafa verið að áeggjan Ingva Loftssonar múrarameistara að boðað var
til stofnfundar Málfundafélagsins Faxa. Ingvi bjó þá að Suðurgötu 43 í Keflavík og
þangað stefndi hann fimm öðrum mönnum að kvöldi þess 10. október 1939. Þetta
voru þeir Guðni Magnússon, Margeir Jónsson, Ragnar Guðleifsson, Valtýr
Guðjónsson og Hallgrímur Th. Björnsson. Augljóslega hefur fundurinn verið vel
undirbúinn því samþykkt voru lög fyrir hið nýja félag og kosin hin fyrsta stjórn og var
formaður kjörinn Valtýr Guðjónsson.
Í lögum Faxa segir svo: Tilgangur félagsins er að efla félagsþroska félaganna
og gefa þeim kost á æfingu í rökréttri hugsun og munnlegri framsetningu hennar.
Jafnframt að víkka sjóndeildarhring þeirra gagnvart ýmsum viðhorfum á sem flestum
sviðum. Í lögunum er síðan nákvæm skilgreining á fyrirkomulagi funda, m.a. skyldu
þeir haldnir til skiptis á heimilum félagsmanna og gildir sú regla enn í dag. Einnig er
félagsmönnum óheimilt að ræða málflutning einstakra félaga utan félagsins. Þó
stofnfélagar hafi aðeins verið sex þá voru félagarnir orðnir tólf talsins áður en ár var
liðið og hefur sú tala haldist óbreytt síðan. Þeir sem gengu í Faxa til viðbótar
stofnfélögunum voru þeir Ingimundur Jónsson, Danival Danivalsson, Sverrir
Júlíusson, Einar Norðfjörð, Þórður Helgason, og Páll S. Pálsson. Frá upphafi og fram
á daginn í dag hafa alls 40 manns verið félagar í Faxa um lengri og skemmri tíma og
má geta þess að einn félaganna í dag, Gunnar Sveinsson, gekk í félagið árið 1951.
Aðdragandi að stofnun blaðaútgáfu Faxa. Hér leyfi ég mér að grípa niður í grein Kristins Reyrs í jólablaði Faxa 1950 þar
sem hann skrifar um Faxa tíu ára: ,,Forsögu þína er að finna í velmeðfarinni
fundagerðabók Málfundafélagsins Faxa, sem var stofnað 10. október 1939, og hafði
því aðeins starfað í rúmt ár, er hugmyndin um blaðaútgáfu á vegum félagsins kom
fram á málfundi 24. október 1940.” Í fundagerðinni segir m.a.:
,,Þá var 25 fundur settur að heimili Ingva Loftssonar”. Hallgrímur Th.
Björnsson var frummælandi fundarins og hélt góða tölu um blaðaútgáfu í Keflavík.
Voru honum allir sammála um þörfina á blaði, en enginn fundarmanna var svo djúpt
sokkinn að vera blaðamaður, og þar af leiðandi var ekki hægt að gera sér grein fyrir
hvað útgáfa blaðs myndi kosta.
Sögulegar heimildir af heimaslóðum, blaðaútgáfa Faxa í 65 ár
Síða 3
Og margt fleira sögðu þeir Faxamenn það kvöldið, þar til sigurverkið á
veggnum sló tólf högg á miðnætti, en þá áttu allir eftir að segja enn meira um upphaf
þitt. Svo að framhaldsumræða var ákveðin á næsta fundi.
Sumum varð ekki svefnsamt, er heim var komið. En þá, sem sofnuðu loksins,
dreymdi þig í dýrðarljóma meðal lýðs síns, flytjandi frumsamdar greinar, frumort
ljómæli og ábatasamar auglýsingar! Þannig hófst draumurinn um þig.
Er síðan ekki þörf á því að orðlengja tilurð útgáfu Faxa nema að segja að á
næsta fundi var stofnuð undirbúningsnefnd um stofnun blaðaútgáfu og á fundi þann 1.
desember var útgáfan ákveðin og blaðstjórn kosin.
Ávarp Valtýs Guðjónssonar ritstjóra í 1. tölublaði Faxa, 21. desember 1940.
,,Á þeim erfiðleika og ófriðartímum sem um þessar mundir ganga yfir
menningarþjóðirnar, verður mörgum manni það á að segja, að fátt sé óþarfara en
skriffinnskan, og margt þarfara ætti að mega taka sé fyrir hendur en að hefja
blaðaútgáfu, bæta einu blaðinu enn við þann sæg, sem fyrir er af því tagi. Þegar
íslenska þjóðin verður í ýmsum málum að lúta valdboði erlends herveldis, og
ógnareldar styrjaldarinnar brenna svo að segja á næstu grösum við hana, þá sé það
ekki beinasti bjargræðisvegurinn fyrir okkur, að setjast niður til að skrifa, eyða pappír
og prentsvertu til að ræða ýmis mál, sem bundin eru viðjum erfiðleika þeirra, er af
styrjöldinni leiðir. Á þessu máli, eins og flestum öðrum, eru þó fleiri hliðar en ein.
Þetta kann að vera rétt að nokkru leyti, en ekki öllu.
Um leið og Keflvíkingar og aðrir Suðurnesjamenn sækja sjóinn af slíku kappi,
sem alkunna er, um leið og þeir vinna að framleiðslu lífsnauðsynjanna jafnvel enn
ótrauðar en nokkru sinni fyrr, þrátt fyrir þau óveðursský, sem gera loft allt lævi
blandið, þá virðist ekki óviðeigandi, að einmitt nú komi út blað, sem fyrst og fremst
ræði mál þessara manna, og héraðs þess er þeir byggja. Þar sem eins hagar til um störf
manna og hér, afköst þeirra og afrek, hefur fyrir löngu verið komið af stað blaðkosti.
Slík blöð hafa mörgu góðu til leiðar komið, hvert á sínum vettvangi, bæði með því að
rjúfa þögnina, og vera þannig tengiliður milli viðburðanna og þess fólks, sem gjarnan
vill leggja eyrun við, og eins með því, að taka upp markvissa baráttu fyrir sönnum
framfaramálum.
Sögulegar heimildir af heimaslóðum, blaðaútgáfa Faxa í 65 ár
Síða 4
Varla getur það kallast að bera í bakkafullan lækinn að gefa hér út blað, því að
hvort tveggja er, að ekki hefur verið um neitt þessháttar að ræða í héraðinu (að
undanteknum fjölrituðum félags- og skólablöðum), og að í blöðum þeim sem menn
lesa hér almennt og gefin eru út í höfuðstaðnum fer frábærlega lítið fyrir öllu því , er
einkum snertir málefni Suðurnesja. Við þessu væri ekkert að segja, ef hér væri högum
þann veg komið, að æskilegast þætti að almennt sinnuleysi ríkti um öll þeirra mál. Um
það, að svo sé ekki, munu allir héraðsmenn sammála.
Það, sem vakir fyrir Málfundafélaginu Faxa í Keflavík, er það ræðst í þessa
blaðaútgáfu, er meðal annars þetta: Sú þögn sem ríkir um menningar- og framfarmál
þessa héraðs bæði utan þess og innan, er óréttmæt og óholl. Héraðsbúum sjálfum þarf
að gefast kostur á að fylgjast með því, hvað er að gerast í þeirra fjölmenna og
athafnasama héraði. Þeir þurfa að skilja og meta það sem þegar hefur áunnist fyrir
átök margra manna. Þeir þurfa að koma auga á hina margháttuðu möguleika til stærri
átaka í framtíð á sviði menningar og framfara. – Og það þarf að verða öllum ljóst, að
sá hlutur, sem Suðurnesjabúar draga í þjóðarbúið, er ekki ýkja rýr. Bæði
Suðurnesjamenn og aðrir munu sammála um, að sá skerfur sé það vænn, að hann
verðskuldi annað og meira en þögnina eina.”
Þróun blaðútgáfunnar Eins og áður sagði kom fyrsta tölublað Faxa út 21. desember 1940. Síðan var
þróunin furðu ör því að auk þess sem Faxi færðist mjög í aukana voru gerðar tvær –
þrjár tilraunir til blaðaútgáfu í héraðinu. Fyrstu blaðstjórn Faxa skipuðu eftirtaldir:
Ragnar Guðleifsson, Kristinn Pétursson, Ingimundur Jónsson, Valtýr Guðjónsson og
Guðni Magnússon. Þeir skiptu þannig með sér verkum að Valtýr Guðjónsson var
ábyrgðarmaður og formaður blaðstjórnar en Kristinn Pétursson annaðist afgreiðslu og
gjaldkerastörf. Þetta fyrirkomulag hélst til áramóta 1941-1942. Á rösku ári höfðu
komið út sex tölublöð, átta síður hvert. Verð blaðsins var 35 aurar en upplag fimm
hundruð. Af fenginni reynslu var nú ýmsu breytt. M.a. var fækkað í blaðstjórn niður í
þrjá og þeir Hallgrímur Th. Björnsson, Ingimundur Jónsson og Ragnar Guðleifsson
kosnir og var Hallgrímur formaður blaðstjórnar. Þessi blaðstjórn réð Kristinn
Pétursson ritstjóra og ábyrgðarmann og Jón Tómasson sem afgreiðslumann. Upplagið
var aukið í sex hundruð og verðið í 50 aura. Ári seinna hættir Kristinn sem ritstjóri en
blaðstjónin öll annaðist ritstjórnina. Tölublöðin tóku nú að stækka, voru flest 12 síður
en sum 16 síður og betri pappír var notaður í útgáfuna. Verðið hækkaði í eina krónu
Sögulegar heimildir af heimaslóðum, blaðaútgáfa Faxa í 65 ár
Síða 5
og upplagið fór stöðugt vaxandi. Tíu ára afmælisblað Faxa, jólablaðið 1950, var 32
síður að stærð og prentað að hluta til í lit. Ekki tókst alltaf að halda útgáfu Faxa úti
með jafnmiklum krafti en þó voru mörg árin gefin út þetta 7-8 blöð og sum árin voru
jólablöðin 88 blaðsíður. Síðustu áratugina hefur æ stærri hluti blaðsins verið gefinn út
í fjórlit. Einn af ánægjulegustu þáttunum við útgáfu Faxa voru samskiptin við
sölubörnin sem voru fjölmörg. Vonandi gefst síðar tækifæri til að fjalla um þann þátt
en árið 2001 var sú ákvörðun tekin að hætta lausasölu blaðsins og var því eftir það
dreift ókeypis í öll hús í Reykjanesbæ og einnig er nokkuð upplag látið liggja frammi í
verslunum í Grindavík, Vogum, Sandgerði og Garði. Var þá upplag blaðsins orðið um
5000 eintök. Einnig eru um 100 eintök send í pósti til ýmissa aðila vítt og breitt um
landið. Eftir þessa breytingu hafa auglýsingatekjur og ýmsir styrkir staðið undir
útgáfukostnaði.
Helstu efnisliðir í Faxa Þegar Faxi hafði komið út í nokkur ár komst fljótlega nokkuð fast form á
efnisvalið. Í fyrsta lagi ber að telja fréttir af störfum hreppsnefndar Keflavíkur og
síðan komu fréttir af aflabrögðum og öðru er tengdist sjósókninni. Í dálknum ,,Úr
flæðarmálinu” birtust stuttar fréttir um ýmsa viðburði frá líðandi stund og síðan birtust
greinar frá ýmsum pennafærum héraðsmönnum sem fjölluðu um hin ýmsu mál er til
framfara máttu horfa. Sérstök síða, Kvennasíðan, var í blaðinu um nokkurt skeið og
þar birtist ýmislegt efni sem talið var að höfðaði til kvenna fyrst og fremst sem og
ýmis aðsend bréf frá konum. Ritstjórar blaðsins á hverjum tíma reyndust mjög
afkastamiklir í skrifum um allt milli himins og jarðar. Að lokum ber síðan að nefna
þær ýmsu auglýsingar sem bera vitni um verslunarsögu hvers tíma.
Ritstjórar Faxa Á þeim sextíu og fimm árum sem Faxi hefur komið út hafa eftirtaldir ritstýrt blaðinu:
1. Valtýr Guðjónsson tímabilið 1940 –1941
2. Kristinn Pétursson árið 1942
Sögulegar heimildir af heimaslóðum, blaðaútgáfa Faxa í 65 ár
Síða 6
3. Á árunum 1943 – 1954 ber blaðstjón sameiginlega ábyrgð á blaðinu sem og
ritstjórn þess. Allan þann tíma var Hallgrímur Th. Björnsson formaður
blaðstjórnar og í raun ritstjóri blaðsins. Þennan tíma var blaðstjórnin skipuð sem
hér segir: Hallgrímur Th Björnsson, Ragnar Guðleifsson og Ingimndur Jónsson.
Jón Tómasson kom fljótlega í blaðstjón fyrir Ingimund og Valtýr kom í blaðstjórn
1947 fyrir Ragnar Guðleifsson. Í byrjun árs 1951 hverfur Valtýr úr blaðstjórninni
og Kristinn Pétursson kemur í hans stað. Kristinn situr í blaðstjórn það ár en í
byrjun árs 1952 kemur Margeir Jónsson í hans stað. Í janúar 1953 kemur Kristinn
aftur inn í blaðstjórnina og nú fyrir Jón Tómasson.
4. Ólafur Skúlason leysti Hallgrím Th. Björnsson af við 1. – 6. tbl. 1954
5. Hallgrímur Th. Björnsson frá 7. tbl. 1954 til ársloka 1971
6. Magnús Gíslason tímabilið 1972 til ársloka 1978
7. Jón Tómasson tímabilið 1979 til ársloka 1986
8. Helgi Hólm tímabilið 1987 til ársloka 2000
9. Guðni Kjærbo tímabilið 2001 til og með 1. tbl. 2005
10. Helgi Hólm og Eðvarð T. Jónsson ritstýrðu saman 2. tbl. 2005
11. Eðvarð T. Jónsson frá og með 3. tbl. 2005
Útgáfa blaðsins Faxa hefur meira og minna byggst á sjálfboðavinnu þeirra sem setið
hafa í blaðstjórn hverju sinni. Oftast hefur tekist að halda fjárhagnum réttu megin við
strikið. Í þrjátíu ár var blaðið prentað í Reykjavík en með 9. tölublaði 32. árgangs, þ.e.
árið 1972, var blaðið í fyrsta skipti prentað í Keflavík og þá hjá prentsmiðjunni
Grágás. Síðan þá hefur nokkrum sinnum verið skipt um prentsmiðju, fyrst kom
Prisma árið 1979, Prenthúsið 1982, Prentstofa G. Benediktssonar frá og með 8. tbl.
1982 og að lokum Stapaprent frá 4. tbl. 53. árg. 1993. Stapaprent var fyrst til húsa í
Njarðvík en er nú til húsa í Grófinni 13 í Keflavík. Er rétt að taka það fram hér að
aldrei hefði verið nokkur mynd á útgáfu blaðsins ef ekki hefði til komið frábær
samvinna alls þess fólks sem blaðstjórn átti viðskipti við á hverjum tíma. Bestu þakkir
til þeirra allra.
Sögulegar heimildir af heimaslóðum, blaðaútgáfa Faxa í 65 ár
Síða 7
Sögulegar heimildir af heimaslóð Erindi þetta ber heitið Sögulegar heimildir af heimaslóð, blaðaútgáfa Faxa í 65
ár. Hefur hér að framan verið gerð grein fyrir útgáfunni þótt það sé engan veginn
tæmandi frásögn. Rétt er þá að víkja nokkrum orðum að fyrri liðnum í nafni
erindisins. Eftir því sem útgáfuárunum hefur fjölgað hefur æ betur komið í ljós að
Faxi hefur öðlast heilmikið heimildargildi. Í gegnum tíðina hafa nefnilega fjölmargir
birt í blaðinu efni sem hefur að geyma heimildir um sögu Suðurnesja á ýmsum tímum.
Sumar þessar heimildir eru ómetanlegar því þær segja frá atburðum sem hvergi annars
staðar hafa verið skráðir. Þessar frásagnir fela í sér heimildir um daglegt líf genginna
kynslóða. Það er vel við hæfi að nefna sérstaklega tvö nöfn í þessu sambandi og ber
þá hæst nafn Mörtu Valgerðar Jónsdóttur ættfræðings en hún ritaði m.a. mjög merka
þætti í Faxa er hún nefndi Minningar frá Keflavík. Birtust þættir hennar í Faxa á
árunum 1945-1969. Þessir þættir urðu síðan meginuppistaðan í merku þriggja binda
riti ,,Keflavík í byrjun aldar” sem gefið var út 1989 af Ættfræðistofu Þorsteins
Jónssonar í samvinnu við Sögunefnd Keflavíkur. Marta Valgerður fæddist að
Landakoti á Vatnsleysuströnd 10. janúar 1889. Hún fluttist með foreldrum sínum til
Keflavíkur um aldamótin 1900 og bjó þar utan eins árs (1912) til ársins 1919. Hafa
fjölmargir leitað sér heimilda í skrif hennar. Einnig er tilhlíðilegt að nefna nafn Skúla
Magnússonar sem um langt skeið hefur skrifað merkar greinar um ýmis efni sem
snerta lífið hér syðra. Með skrifum sínum hafa síðan ritstjórar blaðsins á hverjum tíma
skrifað eitt og annað sem markvert má telja, ekki síst fjölmörg viðtöl.
Að lokum er rétt að nefna að Faxi hefur fjallað um merkisafmæli hjá ýmsum
fyrirtækjum og félögum þar sem skráð er viðkomandi saga í máli og myndum. Má í
því sambandi nefna að 2. tölublað 2005 var helgað 60 ára sögu Kaupfélags
Suðurnesja.
Dæmi um heimildir í Faxa
1. Tilkynning frá ríkisstjórninni, 2. árgangur 6.-7. tbl., mai-júní 1942.
Í því skyni að ameríska hernum megi takast að verja Ísland og draga sem mest úr
áhættu landsmanna, er aðeins takmörkuð umferð leyfð um svæði það á Reykjanesi,
sem sýnt er á hér birtum uppdrætti. Á Reykjanesi norðvestanverðu, allt það svæði,
sem afmarkast af línu dreginni yfir nesið, og liggur hún þannig: hefst í Litlu-Sandvík
Sögulegar heimildir af heimaslóðum, blaðaútgáfa Faxa í 65 ár
Síða 8
og liggur þaðan austur á við h.u.b. 6,3 km. til staðar, sem liggur um 1 km. í suður frá
Sandfellshæð, þaðan í norðaustlæga átt h.u.b. 13 km. vegalengd upp á brún hæðar
þeirrar, er nefnist Litla-Skógfell, þaðan í norður átt h.u.b. 6,3 km. vegalengd til
strandarinnar skammt innan við Grímshól á Vogastapa.
Land það sem aðeins takmörkuð umferð er leyfð um, skal ekki taka yfir Innri-
Njarðvík, Ytri-Njarðvík, Keflavík, Leiru, Garð, Sandgerði, Hvalsnes, Stafnes, Hafnir,
né heldur tiltekin landsvæði ræktuð eða umbætt og eru þau sýnd utan merkjalínu
greinds svæðis á áðurgreindum uppdrætti.
Auk þess eru neðangreindir vegir innan svæðis umferðartakmörkunarinnar
undanskildir takmörkuninni, svo sem sýnt er á uppdrættinum, sem hér er prentaður
með:
1. Vegurinn um Njarðvíkur, Keflavík, Leiru, Garð, Sandgerði og Stafnes.
2. Vegurinn frá Innri-Njarðvík til Hafna.
3. Vegurinn til Grindavíkur.
Landamerki þessara kauptúna og svæða verða auðkennd með staurum máluðum
rauðum og hvítum.
Á tilkynningu þessari sem
gefin er út í Reykjavík þann
18. maí 1942 eru einnig
tiltekin sérstök bannsvæði og
gilti það um svæði þar sem
reist væru mannvirki eða
hernaðarstörf framkvæmd og
máttu Íslendingar ekki fara inn
á þau svæði nema hafa til þess
sérstök vegabréf sem hægt var
að fá hjá bæjarfógetanum í
Hafnarfirði eða lögreglu-
stjóranum í Keflavík.
Sögulegar heimildir af heimaslóðum, blaðaútgáfa Faxa í 65 ár
Síða 9
2. Keflavík til forna, þættir úr útvarpserindi Helga S. Jónssonar. 2. árgangur 8.-9.
tbl, des. 1942.
,,Þær munu vera 5 Keflavíkurnar á landinu að ég best veit, og útræði hefur
verið frá þeim öllum, eins og orðtakið landskunna virðist benda til, ,,að sama sé í
hverri Keflavík sé róið.” Nafnkunnust er Keflavík sú, er skerst inn í tána á Reykja-
nesskaga austanverða, en hinar koma nú lítt við sögu lengur, og verða vart kunnar
nema í nánasta umhverfi sínu.
Keflavík stendur við litla vík, sem myndast af Hólmsbergi annars vegar, en
Vatnsnesi hins vegar. Landið umhverfis er mjög hrjóstrugt eins og reyndar Reykja-
nesskaginn allur, næst eru uppblásnir melar og svo, þegar lengra dregur, taka við
sandar og hraun. Útsýni er aftur á móti vítt og fagurt, beint á móti blasir við eitt
fegursta fjall á landinu, - þúsundlita fjallið, Esja – og Akrafjall og Skarðsheiðin að
baki.”
Í erindi sínu rifjar Helgi S. Jónsson upp verslunarsögu Keflavíkur, verslun
Englendinga og Þjóðverja á 16. öld, einokurnartímabilið 1602 – 1787 og síðan tímabil
dönsku kaupmannanna fram til upphafs 20. aldar. Þar komu við sögu þeir Duus,
Fisher og Knutsen og lifa nöfn þeirra enn í bænum.
3. Auglýsing
Eins og áður sagði má augljóslega
líta á þær auglýsingar sem
gegnum tíðina hafa birst í Faxa
sem heimild um verslunarmáta
hvers tíma. Meðfylgjandi aug-
lýsing frá Kaupfélagi Suðurnesja
minnir á þá tíma er fólk keypti kol
til eldunar og upphitunar.
Sögulegar heimildir af heimaslóðum, blaðaútgáfa Faxa í 65 ár
Síða 10
Eitt af fjölmörgum ljóðum sem birst hafa í Faxa
Sögulegar heimildir af heimaslóðum, blaðaútgáfa Faxa í 65 ár
Síða 11
Lokaorð Það er langt frá því að vera auðvelt að hemja sig þegar tækifæri fæst til að
ræða um Faxa í svo lærðum hópi sem hér er saman komin. Samt sem áður er nú
komið að lokum þessa fyrirlestrar um blaðið Faxa. Mig langar að ljúka með því að
vitna í orð Huldu Bjarnadóttur bókavarðar Bókasafns Reykjanesbæjar í
fréttatilkynningu frá safninu fyrr í vetur: ,,Faxi er ómetanleg heimild um sögu og
mannlíf á Suðurnesjum og komst ég fljótt að raun um það þegar ég hóf störf sem
bókasafnsfræðingur á skólasöfnum í Keflavík upp úr 1970. Sérstaklega nýttist blaðið
vel í ritgerðarvinnu í Fjölbrautaskólanum. Það var því eitt af fyrstu verkum mínum
sem bæjarbókavörður að fá leyfi Faxafélaga til að lykla blaðið og gáfu þeir safninu
tölvu til verksins. Verkið vannst hægt en örugglega og hefur þessi gagnagrunnur verið
aðgengilegur á safninu í nokkur ár.”
Við þetta er því að bæta að nú er þessi gagnagrunnur öllum aðgengilegur á
netinu og er því hér um að ræða merkan áfanga í útgáfusögu Faxa. Megi blaðið Faxi
áfram dafna um ókomna framtíð.
Ég þakka þeim sem á hafa hlýtt.
Sögulegar heimildir af heimaslóðum, blaðaútgáfa Faxa í 65 ár
Síða 12
Fréttatilkynning Bókasafns Reykjanesbæjar í nóvember 2006.
Faxi 65 ára - afmælisgjöf frá bókasafninu
Þann 21. desember árið 1940 kom 1. tbl. Faxa út. Blaðið hefur komið út allar götur
síða og það eru félagar í Málfundafélaginu Faxa sem gefa blaðið út. Faxi er ómetanleg
heimild um sögu og mannlíf á Suðurnesjum og komst ég fljótt að raun um það þegar
ég hóf störf sem bókasafnsfræðingur á skólasöfnum í Keflavík uppúr 1970.
Sérstaklega nýttist blaðið vel í ritgerðarvinnu í Fjölbrautaskólanum og naut ég þá
fulltingis Skúla Magnússonar við að finna efni sem hentaði hverju sinni því Skúli
þekkti efnið í Faxa út og inn. Þegar Skúli fór svo til náms í Reykjavík var þörfin fyrir
að Lykla Faxa mikil. Það var því eitt af fyrstu verkum mínum sem bæjarbókavörður
að fá leyfi Faxafélaga til að lykla blaðið og gáfu þeir safninu tölvu til verksins. Verkið
vannst hægt en örugglega og hefur þessi gagnagrunnur verið aðgengilegur á safninu í
nokkur ár. Einn starfsmanna safnsins, Ragnhildur Árnadóttir, safnaði auk þess
heimildum um svæðið úr bókum og tímaritum sem lokavekefni til BA prófs í
bókasafns- og upplýsingafræðum. Nú höfum við sameinað þessa tvo gagnagrunna í
einn, Gagnagrunnur um Suðurnes, og er hann aðgengilegur öllum sem vilja nýta sér
hann á vef bókasafnsins: http://www.reykjanesbaer.is/bokasafn Þar er hægt að leita
eftir efni eftir titlum greina, höfundum og efnisorðum. Það er okkur á bókasafninu
mikil ánægja að geta opnað þennan gagnagrunn á netinu á þessum merku tímamótum
í útgáfusögu Faxa. Við sendum félögum í Málfundafélaginu Faxa afmælis- og
jólakveðjur og hvetjum þá til að halda áfram á sömu braut.
Hulda Þorkelsdóttir
Sögulegar heimildir af heimaslóðum, blaðaútgáfa Faxa í 65 ár
Síða 13
Til glöggvinar – uppdrátturinn er fylgdi með tilkynningu ríkisstjórnar í Faxa 1942.
Sögulegar heimildir af heimaslóðum, blaðaútgáfa Faxa í 65 ár
Síða 14
Heimildir:
Blaðið Faxi 1. tbl. 1940 – 3. tbl. 2005 – 65 árgangar.
top related