presentatie dr. kristof sas

Dr. Kristof SasRSC Anderlecht

BlessureconceptRisicofactoren Blessuremechanis

meIntrinsieke risicofactoren•Leeftijd•Geslacht•Lichaamssamenstelling

•Gewicht•Vetpercentage•Antropometrie

•Gezondheid•Voorgeschiedenis•Allergieën

•Fysieke kenmerken•Kracht•VO2 max•ROM

•Anatomie•Malalignments

•Vaardigheidsniveau

Voorbestembe atleet

Vatbare atleet

Blessure

Blootstelling aan extrinsieke risicofactoren

•Menselijke factoren•Scheidsrechters•Ploegmaats

•Beschermingsfactoren•Sportmateriaal

•Studs/kledij •Omgevingsfactoren

•Terrein/kunstlicht•Weer

Uitlokkend event

•‘Joint motion’ (kinematica)•Spelsituatie•Trainingsprogramma•Wedstrijdschema

RSCA: pijlers van preventie1. Verhogen van belastbaarheid

a. Levenshygiëneb. Voeding en suppletiec. Hydratatied. Minimaliseren intrinsieke risicofactorene. Wegwerken extrinsieke risicofactoren

2. Meten en aanpassen van belasting

Levenshygiëne Voldoende rust Aandacht voor individuele

preventieprogramma’s Verzorging Opwarming en cooling

Voeding en suppletie Voeding beïnvloedt prestaties!!! Verbetering van:

Duur van de inspanningKwaliteit van de inspanningHerstel / recuperatieLichaamssamenstelling

Preventie Inzicht!!! (spelers, coaches, hele

omkadering)

Suppletie schema RSC Anderlecht pakket 1 voor elke training:

2 tabs beta-alanine slow release: vertraagt spierverzuring

Sportdrank: isotonic +○ Magnesium - 400 mg○ Multivitamines - 2 g○ Co-enzym Q10 - 100 mg○ Omega 3-6-9 – 2 g

Tijdens de training Water Isotone drank Aquarius (verschillende smaken)

Hydratatie: kwantiteit boven kwaliteit Energy gels

Suppletie schema RSC Anderlecht• pakket 2 na elke training:

– 2 tabs beta-alanine slow release– Nieuwe versie recuperatiedrank: recovery +

• Cfr. vorig seizoen:– Koolhydraten (brandstof)– Eiwitten/aminozuren 4g(bouwstof)– Creatine (Explosiviteit, spierkracht)– Ribose (spierherstel)

• Extra toevoegingen:– HMB 2 g (hydroxymethylbutyraat) (remt spierafbraak)– Acid Drain 2 g (gaat verzuring tegen)– Glucosamine 700mg + chondroïtine 700mg (voor gewrichten)– L- carnitine 200 mg (zet vet om in energie en gaat verzuring tegen)

1. Betts J et al. The influence of carbohydrate and protein ingestion during recovery from prolonged exercise on subsequent endurance performance. J Sports Sci 2007; 25(13):1449-60.2. Ivy JL et al. Early postexercise muscle glycogen recovery is enhanced with a carbohydrate-protein supplement. J Appl Physiol 2002,93:1337-1344.

3. Kerksick CM, et al. Impact of differing protein sources and a creatine containing nutritional formula after 12 weeks of resistance training. Nutrition 2007, 23:647-656.

Hydratatie Slechte hydratatietoestand:

vochtinname < vochtverlies Redenen van vochtverlies:

Transpiratie‘slechte’ dranken (diuretisch)

○ Cola (-light)○ Koffie en thee

Airconditioning ○ Bus, vliegtuig, hotel

Rehydratatie Na training / wedstrijd Eerste 4u. na training/wedstrijd! Kwantitatief: vochtverlies x 1,5 !

Voor82 kg

NA80 kg

- 2 kg

3 liter!!!

Hydratatie NOOIT gedeshydrateerd

Gaan slapenStart training / wedstrijdHerstelfase start al voor wedstrijd/training!

Daarom:Kleur urine controleren (cave vit.B)Drink veel (voor, tijdens en na)Drink goed (sportdrank, water (evt. + ORS))

Interventies? Individuele maatregelen:

Educatie (herhalen!)Voorspellen!!!

Collectieve maatregelen:StagesOntbijt op de club en ‘verplichte’ verzorgingMiddagmaal op de club2de training in de late namiddag (praktisch:

terrein? Verlichting? Slaapplaatsen?)

Intrinsieke risicofactoren Screening: medisch

Cardiologisch nazicht (2 jaarlijks)○ ECG in rust en bij inspanning / echocardiografie

Tandarts (2x/jaar)Antropometrie

○ Lengte○ Gewicht / BMI○ Vetpercentage

2x / jaar onderwaterwegingMaandelijks huidplooimeting (‘probleemgevallen: 2x/mnd)Impedantie?

Intrinsieke risicofactoren Screening van fysieke kenmerken (2x/jaar):

medischHR max.Flexibiliteit:

○ Heup: endo, exo en flexie○ Enkel: plantaire en dorsiflexie○ Sit and reach○ Flexibiliteit adductoren, quadriceps en ITB

Omtrekmetingen:○ Biceps, thorax, dij (10 en 20 cm boven knie), kuit

Intrinsieke risicofactoren Screening van fysieke kenmerken:

conditioneel2 mmol HR en snelheid4 mmol HR en snelheidMax. lactaatVO2max. abs (l/min.)VO2max. rel. (ml/kg/min.)RER max.

Intrinsieke risicofactoren Screening van fysieke kenmerken: kracht

Isokinetische testen:○ Knie

Flexie / extensieH/Q ratioL / R ratio

○ EnkelPlantaire en dorsiflexie

○ Romp Flexie en extensie

Dashboard

Individueel Risicoprofiel

• Vergelijk 2 tijdstippen

• Blessuregevoeligheid zones

• Evolutie door aangepaste training

• Kwaliteitscontrole

Intrinsieke risicofactoren Screening: medisch / biomechanisch

(1x/jaar) 3D full body analyse

HoudingsanalyseGanganalyse: 4 km/u.Loopanalyse: 15 km/u.Evt. loopanalyse met sturing3D podoscanBackscanOsteopathische screening

Full body 3D screening

Abnormale loopanalyse Individuele steunzolen na 3D scan Dynamisch (proprioceptief) vs. statisch Alle steunzolen zijn aangepast aan

verschillende types van schoenen. • Steunzolen voor:

○ Loopschoenen○ Training (zachter)○ Wedstrijden (harder: verbeteren energie-overdracht

(carbon))

Abnormale loopanalyseAdvies: 3D sturingsbroek 3D sturingspak

OL: ingewerkte exorotatiecomponent

Schouders: verbetering positie

Lumbale lordose: verbetering stabiliteit

Abnormale loopanalyse Indien nodig

(onvoldoende correctie met 3D sturingsbroek of –pak): aanbrengen van speciale sturingsbanden om het onevenwicht tijdens de swingfase op te heffen.

3D Podoscan

3D Back scan

Full body 3D screening

Meer informatie dan enkel ‘footscan’Informatie over hele kinetische kettingZicht op mogelijke interventieplaatsenControle op aangebrachte sturing

Extrinsieke risicofactoren Weinig of niet beïnvloedbaar:

Reglementen (strenger bestraffen van tackles)

ScheidsrechtersMedespelersTegenstandersBeschermingsmaatregelenWeersomstandigheden

Extrinsieke risicofactoren Beïnvloedbaar

Terrein (weliswaar niet door jezelf extern)Studs

○ Haaievinnen vs. ronde studsPivotbewegingen

‘Studs zijn voor mij een ‘intrinsieke’ risicofactor!’

Belasting: meten en aanpassen

Belasting meten:1. Trainingsfrequentie2. Trainingsintensiteit

• Max. hartslag• Gem. hartslag• Appreciatie technische staf (1-1/2-2; afwerken;

snelheid)• Cpk/lactaat

3. Trainingsduur Inventariseren!!!

Belasting: meten en aanpassen• Belasting aanpassen:

– Primair: Belasting aanpassen voor blessures optreden

– Secundair: Belasting aanpassen om recidieven te

voorkomen– Tertiair:

Belasting aanpassen om complicaties te voorkomen

Belasting vs. belastbaarheid

Belasting vs. belastbaarheid

Belasting vs. belastbaarheidConcreet: Correcte belasting in functie van

belastbaarheid bepalen: Adequate inventarisatie van belastbaarheid

(diversificatie i.f.v. individuele eigenschappen)Correcte inzameling van objectieve gegevens

inzake belastingCorrecte interpretatie van deze gegevens

Belasting vs. belastbaarheidDIALOOG!!! Speler – arts Arts – physical trainer Arts – T1 Dit vereist VERTROUWEN in elk (!) van

deze drie relaties!

Belasting vs. belastbaarheid

Momentopname!!! Lange termijn / periodisering

Belastbaarheid kan wijzigen: Probleem Blessure Ziekte Weinig of zeer veel

gespeeld Klimatologische

omstandigheden Wijziging wedstrijdschema

(uitschakeling Europees /beker)

Vastleggen van belasting: Voorbereiding Periodisering op collectief

vlak○ Uithouding○ Weerstand○ Snelheid○ Kracht○ Preventie

Belasting vs. belastbaarheid DAGELIJKS:

Evalueren van individuele balans belasting – belastbaarheid ○ Duur, frequentie en intensiteit van trainingen /

wedstrijden○ Gesprek arts – speler (ook fitte spelers!)○ Geblesseerde spelers:

Anamnese en klinisch onderzoekOverleg arts - kiné

Belasting vs. belastbaarheid Overleg arts – physical trainer

Termijn:○ Kort !!! (Uitzondering: voorbereiding)○ Middellang!○ Lang

Typering:○ Kracht○ Snelheid○ Uithouding

Collectief vs. individueel

Overvolle agenda: basisspelersBelasting Belastbaarheid• Goede of overdreven

belasting• 3 wedstrijden per week

(270’)• 3 recuperatietrainingen

(90’)• 3 ‘dag voor de

wedstrijdtrainingen (180’)

Goed getrainde spieren Goede recuperatie

Goede verzorging Goede hydratatie Goede nutritie

(carboloading) Afzonderingen en

maaltijden op de club Alternatieve trainingen

indien nodig (bv. no-impact)

Overvolle agenda: basisspelers Collectieve preventie:

2x/week ○ Op recuperatiedagen (dag na de wedstrijd)○ Core stability○ Proprioceptie

Individuele preventie:2x/week

○ Recuperatiedagen of dag voor de wedstrijd Extra’s?

Overvolle agenda: wisselspelersBelasting Belastbaarheid Quid???

Zelfde trainingen als basisspelers???

Enkel dag na de wedstrijd andere invulling?

Welke invulling? Extra trainingen? Paradox?

○ Fris, maar onvoldoende getraind

○ Vermoeid, maar goed getraind

Goed getrainde spieren??? cf. paradox

Hydratatie= altijd positief

Rust / afzonderingen / verzorging = altijd positief

Nutritie Carboloading??? Voorraden worden niet

verbruikt gewicht???

Overvolle agenda: wisselspelers

In functie daarvan: compromissen. Belasting: m.i.:

Preventie op wedstrijddagen (=2x/week) Langdurig wisselspeler: uithouding op wedstrijddagIntensieve en lange (+/- 2 uur) trainingssessie dag na

de wedstrijd : voetbalspecifiek!!!Dag voor de wedstrijd = basisspelers

Goed voorbereide gewrichten en goed getrainde spieren lopen minder risico op blessures!

Overvolle agenda: wisselspelers Cave: niet-geselecteerden!!!

Mentaal (zeker bij Europese verplaatsingen)Voetbalspecifieke training?!

○ Kiné?○ Physical coach? (voetbalspecifiek?)○ Beloften? (niveau?; intensiteit?; motivatie?)○ T2 of T3?!

Letselpreventie Goede balans belasting – belastbaarheid

= geïndividualiseerde, collectieve aanpak Bekwaamheid arts

○ Inschatten belastbaarheid○ Inschatten belasting in functie van specifieke belastbaarheid

Beschikbaarheid arts○ Dagelijks?!○ Zelfde arts ?! continuïteit

Dialoog arts – physical trainer

Letselpreventie Opvolgen adviezen (= vertrouwen)

tandem arts – physical coachWaarom beiden: trachten optimale

prestaties/resultaten te behalen met een minimum aan blessures

Soms blessures/recidieven riskeren in functie van beschikbaarheid spelers: soms kan je ondanks blessures toch goed werk verrichten

Letselpreventie 1 à 2x / week collectieve sessies:

Core stabilityProprioceptieExcentrische krachtoefeningen

Preventieve oefeningen tijdens opwarming

Voorkomen van recidieven: bekwame revalidatietrainer

Revalidatietrainer• Overgang kine – groepstraining

– Fysio oefentherapie/cardio ? groep• Sportspecifiek• Belang!!!

– minder recidieven– minder nieuwe blessures