oig rapport professionalisering_vo_v1.0
Post on 04-Jul-2015
469 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Professionalisering
Voortgezet Onderwijs
ONDERZOEKSRAPPORT 2010ONDERZOEKSRAPPORT 2010ONDERZOEKSRAPPORT 2010ONDERZOEKSRAPPORT 2010
2
De Nationale Onderwijs Monitor (NOM) onderzoekt in overkoepelende thema’s op welke manier maatschappelijke
trends in het onderwijs doorwerken.
In 2010 onderzoekt de Nationale Onderwijs Monitor de volgende thema’s:
� Professionalisering
� Informatie & Media
� Leermiddelen
Elk thema wordt behandeld in een aparte chapter. Voor u ligt het chapter Professionalisering – Voortgezet Onderwijs.
� De onderzoeksgroep zijn onderwijsprofessionals in het Voortgezet Onderwijs
� De gebruikte onderzoeksmethode zijn online vragenlijsten, analyses en secundaire bronnen
� De respons betreft 778 onderwijsprofessionals
Voor meer informatie over de Nationale Onderwijs Monitor, de onderzoeken en verantwoording kunt u kijken op
www.nationaleonderwijsmonitor.nl.
De Nationale Onderwijs Monitor is een initiatief van Onderwijs Innovatie Groep.
Copyright © 2010 OIG B.V.Alle rechten voorbehouden. Niets uit dit rapport mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in
enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch. door fotokopieën, opnamen of enige andere manier zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van OIG B.V..
INTRODUCTIEINTRODUCTIEINTRODUCTIEINTRODUCTIE
3
INHOUDSOPGAVEINHOUDSOPGAVEINHOUDSOPGAVEINHOUDSOPGAVE
3.1 Onderwijsorganisatie
3.2 Onderwijsprofessional
19
20
VergezichtenVergezichtenVergezichtenVergezichten 18181818
4.1 Onderwijsorganisatie
4.2 Onderwijsprofessional
22
23
Impact van de vergezichtenImpact van de vergezichtenImpact van de vergezichtenImpact van de vergezichten 21212121
5.1 Onderwijsorganisatie
5.2 Onderwijsprofessional
25
26
AanbevelingenAanbevelingenAanbevelingenAanbevelingen 24242424
2.1 Professioneler professionaliseren
2.1.1 Ons onderzoek
2.1.2 Algemene trends
2.1.3 Dat wil zeggen
9
9
10
11
2.2 Leren door doen
2.2.1 Ons onderzoek
2.2.2 Algemene trends
2.2.3 Dat wil zeggen
12
12
13
14
2.3 Investeren in de toekomst
2.3.1 Ons onderzoek
2.3.2 Algemene trends
2.3.3 Dat wil zeggen
15
15
16
17
Drie trends in ProfessionaliseringDrie trends in ProfessionaliseringDrie trends in ProfessionaliseringDrie trends in Professionalisering 7777
Het veranderend onderwijslandschapHet veranderend onderwijslandschapHet veranderend onderwijslandschapHet veranderend onderwijslandschap
1.1 Maatschappelijke trends: de 5 I’s
1.2 Inrichting onderzoek & rapport
5
6
Referenties & SamenvattingReferenties & SamenvattingReferenties & SamenvattingReferenties & Samenvatting 27272727
Referenties
Samenvatting
27
28
4
1. Het veranderend onderwijs 1. Het veranderend onderwijs 1. Het veranderend onderwijs 1. Het veranderend onderwijs
landschaplandschaplandschaplandschap
5
1.1 MAATSCHAPPLIJKE TRENDS: DE 5 I1.1 MAATSCHAPPLIJKE TRENDS: DE 5 I1.1 MAATSCHAPPLIJKE TRENDS: DE 5 I1.1 MAATSCHAPPLIJKE TRENDS: DE 5 I’’’’SSSS
Informatisering. Meer ICT. Zichtbaar in het onderwijs door
de ontwikkeling van volledig face-to-face onderwijs naar
steeds meer ICT in e-mail, tekstverwerking, internet en
volledige elektronische leeromgevingen. En, in de relatief
lagere maatschappelijke waarde van kennis.
Internationalisering. Een groeiende oriëntatie en
participatie op internationaal aanbod van cultuur en
levensstijl. In relatie tot informatisering zien we ook de
opheffing van grenzen, afstanden en tijdsverschillen.
Onderwijsinstellingen reageren hierop door ontwikkeling
van uitwisselingsprogramma’s, gastgezinnen,
partnerscholen en tweetalig onderwijs. Ook krijgen
onderwijsprofessionals steeds meer te maken met
cultuurverschillen in de klas (allochtone leerlingen) op bv.
machtsafstand, masculiniteit, individualisme en
onzekerheidsvermijding.
Intensivering. In toenemende mate betekenis geven aan de
belevingscomponent. Er moet meer in één leven en dat
moet afwisselend en belonend zijn. Voor de beoordeling
hiervan is er een sterkere oriëntatie op het eigen gevoel.
Onderwijsinstellingen zien verschillende middelen (bv.
digiborden) die kunnen ondersteunen bij het leren en
professionals moeten lessen leuk en afwisselend houden
door verschillende werkvormen.
Op macroniveau kunnen de belangrijkste maatschappelijke
ontwikkelingen worden samengevat in vijf I’s:
individualisering, informalisering, informatisering,
internationalisering en intensivering (Schnabel, 2000).
Individualisering. Uit zich in meer individuele wensen. En
vertaalt zich in het onderwijs naar een steeds grotere vraag
naar “onderwijs op maat” en meer aandacht voor
verschillende normen en waarden.
Informalisering. Tekent zich door onthiёrarchisering van de
samenleving tot grotere gelijkheid en
déinstitutionalisering. In het onderwijs is de autoriteit van
onderwijsprofessionals minder vanzelfsprekend geworden
en moet men ouders en leerlingen binden door in te spelen
op persoonlijke kenmerken, belangstellingen en
betrokkenheidgevoel. Onderwijsinstellingen krijgen hiertoe
ook meer ruimte.
Maatschappelijke veranderingen
werken door in het onderwijs
De maatschappij is volop in beweging. Trends volgen
elkaar steeds sneller op. Veel van de trends in de
maatschappij hebben ook een hoge impact voor het
onderwijsveld.
6
1.2 INRICHTING ONDERZOEK & RAPPORT1.2 INRICHTING ONDERZOEK & RAPPORT1.2 INRICHTING ONDERZOEK & RAPPORT1.2 INRICHTING ONDERZOEK & RAPPORT
Om de ontwikkelingen te duiden benaderen we elk thema
vanuit twee perspectieven. Die van de organisatie en die
van de professional.
Het perspectief van de organisatie analyseert de impact op
organisatieniveau. Hierin ligt de focus op strategie, beleid,
organisatie en resultaatgerichtheid.
Het perspectief van de professional richt zich op de
individuele en specifieke groepen onderwijsprofessionals.
De nadruk ligt hier op impact in de klas (lesgeven), de
voorbereiding van lessen en secundaire activiteiten zoals
nakijken en vergaderen.
Het rapport is als volgt opgebouwd.
Trends. In het tweede hoofdstuk worden de trends in het
onderwijs op dit thema benoemd.
Vergezichten. In het derde hoofdstuk zijn op basis van deze
trends vergezichten geschetst. Waar staat het onderwijs
over een aantal jaren wanneer de huidige trend zich
voortzet.
Impact. In het vierde hoofdstuk is de impact van deze
vergezichten op het onderwijs uitgewerkt.
Aanbevelingen. In het laatste hoofdstuk worden
aanbevelingen gedaan voor zowel onderwijsorganisaties
als professionals.
Er worden twee aspecten van professionalisering
onderzocht: cultuur en activiteiten.
Professionaliseringscultuur. Op schoolniveau bepaalt de
professionaliseringscultuur in hoeverre professionals in
staat worden gesteld zich te ontwikkelen. De cultuur krijgt
enerzijds gestalte in de visie, de missie en het beleid van
een school. Anderzijds uit deze zich in de praktijk. Dit
gebeurt onder andere in openlijk en eerlijk feedback geven
door collega’s & leidinggevenden en het beschouwen van
problemen als leermomenten of enkel als struikelblok.
Professionaliseringsactiviteiten. Eigen professionalisering
heeft betrekking op het individuele gebruik van
professionaliseringsmogelijkheden. Als gevolg van
maatschappelijke trends, politiek, onderwijsbeleid en
persoonlijk drive is er steeds meer stimulans tot
professionalisering. In hoeverre gebruiken professionals de
mogelijkheden die er zijn en welke keuzes maken ze.
Dit onderzoek analyseert de
professionalisering van het onderwijs
Professionalisering is in dit onderzoek gedefinieerd als
het voortdurend ontwikkelen van competenties met als
doel kwalitatief verbeteren van een individu, groep of
school.
7
2. Drie trends in Professionalisering2. Drie trends in Professionalisering2. Drie trends in Professionalisering2. Drie trends in Professionalisering
8
Trend 1 Trend 1 Trend 1 Trend 1 –––– Cultuur:Cultuur:Cultuur:Cultuur: Professioneler professionaliserenProfessioneler professionaliserenProfessioneler professionaliserenProfessioneler professionaliseren
- Ons onderzoek
- Algemene trends
- Dat wil zeggen
Trend 2 Trend 2 Trend 2 Trend 2 –––– Activiteiten:Activiteiten:Activiteiten:Activiteiten: Leren door doenLeren door doenLeren door doenLeren door doen
- Ons onderzoek
- Algemene trends
- Dat wil zeggen
Trend 3 Trend 3 Trend 3 Trend 3 –––– Bekostiging:Bekostiging:Bekostiging:Bekostiging: Investeren in de toekomstInvesteren in de toekomstInvesteren in de toekomstInvesteren in de toekomst
- Ons onderzoek
- Algemene trends
- Dat wil zeggen
Op het gebied van professionalisering onderscheidt OIG drie trends binnen
het onderwijs:
2. DRIE TRENDS IN PROFESSIONALISERING 2. DRIE TRENDS IN PROFESSIONALISERING 2. DRIE TRENDS IN PROFESSIONALISERING 2. DRIE TRENDS IN PROFESSIONALISERING
9
Onderwijsprofessionals vinden professionalisering belangrijk
� 87% werkt aan de eigen professionalisering
� 90% vindt cultuur en aandacht in de visie van de school belangrijk
Onderwijsorganisaties ondernemen actie (beleid, middelen en praktijk)
� 68% heeft professionaliseringsbeleid
� ~60-80% kent en gebruikt middelen binnen de eigen school
� 45% vertaalt beleid naar competenties
� 38% meet prestaties op competenties
Er ligt nog veel potentieel
� 24% rekent af op prestaties
� >30% heeft nooit een beoordelingsgesprek gehad, ~50% heeft minder dan 1 keer per jaar een
beoordelingsgesprek en voor ~20% is dat 1 keer per jaar
� Leidinggevenden zijn significant beter op de hoogte van middelen en mogelijkheden dan docenten
Kenmerken van een professionaliseringscultuur zijn aanwezig, maar laten
nog veel ruimte voor verbetering*
2.1 PROFESSIONELER PROFESSIONALISEREN2.1 PROFESSIONELER PROFESSIONALISEREN2.1 PROFESSIONELER PROFESSIONALISEREN2.1 PROFESSIONELER PROFESSIONALISEREN
-------------------- ONS ONDERZOEKONS ONDERZOEKONS ONDERZOEKONS ONDERZOEK
* Bron: Monitor Professionalisering 2010
68%Professionalisering
beleid
45%Vertaling in
competenties
38%Meten van prestaties
24%Beoordelen van
prestaties
Figuur 2.1.1: Percentage professionals “eens” met aanwezigheid in de schoolorganisatie
10
Professionalisering is cruciaal voor het lerarenberoep en de Nederlandse kenniseconomie
� Nederland: excellente onderwijs- en kennisinfrastructuur (Innovatieplatform, 2010)
� De docent is een bepalende factor in de kwaliteit van het onderwijs (Bolhuis, 2009)
� Professionalisering secundaire arbeidsvoorwaarde in opbrengstgericht werken (Nota WIO, 2011)
Er is beweging op alle niveaus
� De overheid stimuleert – Wet BIO, scholingsdagen, lerarenbeurs, functiemix (Nota WIO, 2011)
� De onderwijs organisatie verwacht – maakt prestaties meetbaar (VO-raad, 2010)
� Onderwijsprofessionals vragen – differentiatie, uitdaging & groei (Ministerie OCW, 2008)
De inzet van middelen wordt gerichter
� Investeringen in prestatiebeloning en professionalisering (regeerakkoord Rutte-Verhagen, 2010)
� Koppeling activiteiten aan doelstellingen met toegevoegde waarde (Nota WIO, 2011)
� Inbedding in cycli van voortgang- en beoordelingsgesprekken (Nota WIO, 2011)
� Standaardisatie in certificaten (Jongeling, 2007)
Van overheid tot onderwijsinstelling tot professional wordt gestuurd op nog
professioneler professionaliseren binnen het onderwijs
2.1 PROFESSIONELER PROFESSIONALISEREN2.1 PROFESSIONELER PROFESSIONALISEREN2.1 PROFESSIONELER PROFESSIONALISEREN2.1 PROFESSIONELER PROFESSIONALISEREN
-------------------- ALGEMENE TRENDSALGEMENE TRENDSALGEMENE TRENDSALGEMENE TRENDS
11
� Om Nederland als kenniseconomie op niveau te krijgen moet er een slag worden gemaakt in het
professionaliseringsproces. Dit is nu nog teveel ad-hoc
� De vertaalslag naar relevante competenties wordt onvoldoende gemaakt en de professional wordt
niet beoordeeld (laat staan afgerekend) op prestaties; professionalisering wordt daardoor niet
meetbaar en blijft inconcreet (half werk)
� Inbedding van gesprekkencycli in professionaliseringsbeleid is
cruciaal
� Hier hoort ook interactie bij over de beschikbare (financiële)
middelen voor professionalisering (zodat docenten en
leidinggevenden beide op de hoogte zijn)
De komende jaren moet het onderwijs professioneler gaan professionaliseren
2.1 PROFESSIONELER PROFESSIONALISEREN2.1 PROFESSIONELER PROFESSIONALISEREN2.1 PROFESSIONELER PROFESSIONALISEREN2.1 PROFESSIONELER PROFESSIONALISEREN
-------------------- DAT WIL ZEGGENDAT WIL ZEGGENDAT WIL ZEGGENDAT WIL ZEGGEN
In, uit en
doorstroomFunctie
omschrijving
Gesprekken
cycli
ScholingLoopbaan
ontwikkeling
Beoordeling
en beloning
Professionalisering
Figuur 2.1.2: Professionaliseringsproces
12
Veel praktijk op een bedje van theorie
� 53% onderwijsprofessionals vindt praktische aanpak “zeer belangrijk”
(en voor nog eens 41% gewoon “belangrijk”)
� 45% onderwijsprofessionals verwacht dat de praktische aanpak zal toenemen
� 80% onderwijsprofessionals vindt een theoretische component ook van belang
Ook de vorm is gericht op de praktijk
� De meest gekozen vormen zijn cursussen en workshops
� Onderwijsprofessionals hebben een voorkeur voor leren in groepsverband
met praktijkvoorbeelden
Praktijkvoorbeelden werken, mits relevant
� De kwaliteit van de trainer/opleider is een essentiële factor
De “praktijk” heeft de voorkeur bij professionaliseringsactiviteiten*
2.2 LEREN DOOR DOEN2.2 LEREN DOOR DOEN2.2 LEREN DOOR DOEN2.2 LEREN DOOR DOEN
-------------------- ONS ONDERZOEKONS ONDERZOEKONS ONDERZOEKONS ONDERZOEK
* Bron: Monitor Professionalisering 2010
53%
Praktijk
41%
22%
58%
Theorie
Zeer belangrijk Belangrijk
Figuur 2.2.1: Belang van theorie en praktijk in professionaliseringsactiviteiten
60%
Cursus
60%
25%
Workshop Opleiding
Figuur 2.2.2: Type voor het werk gekozen professionaliseringsactiviteiten
13
Meer praktijk in het onderwijs
� PGO en stage op de universiteit (Maastricht University, 2010)
� Duaal leren is het uitgangspunt van het Ruud de Moor Centrum (Martens, 2010)
� Praktijkgerichte competenties zijn de basis van de competentiematrix (SBL, 2010)
Kennis versus gedrag
� Gedragverandering is cruciaal in de professionalisering van docenten (Martens, 2010)
� Intrinsieke motivatie leidt tot gedragsverandering (Brabander & Martens, 2010)
� Praktijk & borging (Grol & Wensing, 2001)
Een op de praktijk gerichte aanpak wordt in het onderwijs steeds breder
toegepast en ondersteunt de focus op gedrag
2.2 LEREN DOOR DOEN2.2 LEREN DOOR DOEN2.2 LEREN DOOR DOEN2.2 LEREN DOOR DOEN
-------------------- ALGEMENE TRENDSALGEMENE TRENDSALGEMENE TRENDSALGEMENE TRENDS
14
Theoretisch kader
� Begrip voor het totaalplaatje vanuit het theoretisch kader
Praktische oefening
� Direct oefenen van het juiste gedrag
Vrijheid om te oefenen
� Je rijbewijs is ook een certificaat. Na het behalen leer je pas echt autorijden
� De school moet het streven naar “het best haalbare” faciliteren, ook al worden
er dan fouten gemaakt
De juiste ingrediënten voor professionaliseringsactiviteiten zijn; een
theoretisch kader, praktische oefening en vrijheid om te oefenen
2.2 LEREN DOOR DOEN2.2 LEREN DOOR DOEN2.2 LEREN DOOR DOEN2.2 LEREN DOOR DOEN
-------------------- DAT WIL ZEGGENDAT WIL ZEGGENDAT WIL ZEGGENDAT WIL ZEGGEN
Figuur 2.2.3: Van theorie & praktijk examen, oefenen in alledag naar “het best haalbare”
15
Professionalisering belangrijk, maar middelen beperkt bekend
� 92% onderwijsprofessionals vindt professionalisering belangrijk
� 70% docenten is niet bekend met professionaliseringsbudget
� 43% docenten zijn bekend met middelen en gebruiken deze
� 71% leidinggevenden zijn bekend met middelen en gebruiken deze
Het gaat niet (alleen) om geld
� In 20-25% zijn tijdsduur en prijsstelling belemmerende factoren
� Gemiddeld is jaarlijks 200-500 euro per professional beschikbaar
� Alle leidinggevenden weten wat de hoogte van het bedrag
per jaar per docent is
� Onder docenten ligt de bekendheid van de hoogte van de
professionaliseringsbudgetten onder de 30%
Gebruik van middelen voor professionalisering door docenten beperkt door
(on)bekendheid*
2.3 INVESTEREN IN DE TOEKOMST2.3 INVESTEREN IN DE TOEKOMST2.3 INVESTEREN IN DE TOEKOMST2.3 INVESTEREN IN DE TOEKOMST
-------------------- ONS ONDERZOEKONS ONDERZOEKONS ONDERZOEKONS ONDERZOEK
* Bron: Monitor Professionalisering 2010
Scholingsdagen vanuit de school
Persoonlijk ontwikkelbudget
Scholingsgelden samenwerkingsverband
Scholingsgelden vanuit de school
Stimuleringsregelingen, zoals de lerarenbeurs
Gemiddelde bekendheid en gebruik
Docent Leidinggevende
80%
31%
10%
57%
19%
43%
83%
59%59%
83%
59%
71%
Figuur 2.3.1: Bekendheid en gebruik van middelen (tijd en geld) voor professionalisering
16
Nascholing, herscholing, bijscholing
� Investering in onderwijspersoneel niets nieuws (Rinnooy Kan, 2000)
� Lumpsum bevat altijd al budget voor ontwikkeling personeel (CPB, 1998)
De toekomst biedt kansen
� Bezuiniging op onderwijs, maar wel extra geld voor professionalisering (regeerakkoord Rutte-
Verhagen, 2010)
� Actieplan LeerKracht van Nederland doorgezet in regeerakkoord Rutte-Verhagen 2010 (LeerKracht
van Nederland, 2007)
� De lerarenbeurs reeds gestart (Nota Onderwijs, 2011)
� Sectororganisaties zetten in op professionalisering (VO investeringsagenda, 2010)
Iedereen is het eens. De ontwikkeling van onderwijsprofessionals is een
“must”
2.3 INVESTEREN IN DE TOEKOMST2.3 INVESTEREN IN DE TOEKOMST2.3 INVESTEREN IN DE TOEKOMST2.3 INVESTEREN IN DE TOEKOMST
-------------------- ALGEMENE TRENDSALGEMENE TRENDSALGEMENE TRENDSALGEMENE TRENDS
17
Beschikbaar stellen is stap één
� Gelden en scholingsdagen
� Wel of geen vetpot? In vergelijking met andere sectoren is
professionaliseringsbudget in het onderwijs laag
Communicatie en stimulering mag je niet vergeten
� Communicatie binnen de school
� Stimulering door de direct leidinggevende & als cultuur
� Mogelijkheid om scholingsdagen te gebruiken (lesuitval)
Investeren zit niet alleen in het beschikbaar stellen van middelen, je moet het
ook uitdragen
2.3 INVESTEREN IN DE TOEKOMST2.3 INVESTEREN IN DE TOEKOMST2.3 INVESTEREN IN DE TOEKOMST2.3 INVESTEREN IN DE TOEKOMST
-------------------- DAT WIL ZEGGENDAT WIL ZEGGENDAT WIL ZEGGENDAT WIL ZEGGEN
“Overal in de school hangen posters met de
mogelijkheden!”
“Professionaliseer jezelf! Je weet wat de
mogelijkheden zijn…”
18
3. Vergezichten3. Vergezichten3. Vergezichten3. Vergezichten
19
3.1 VERGEZICHTEN 3.1 VERGEZICHTEN 3.1 VERGEZICHTEN 3.1 VERGEZICHTEN –––– ONDERWIJSORGANISATIEONDERWIJSORGANISATIEONDERWIJSORGANISATIEONDERWIJSORGANISATIE
Bron: De Onderwijskrant van de Toekomst
Excellente leeromgeving. De professionele scholen zijn
excellente leeromgevingen. Binnen deze organisaties
heerst een cultuur waar men trots is en continu streeft naar
het hoogst haalbare. Fouten worden gebruikt om van te
leren.
Secundaire arbeidsvoorwaarde. Het merendeel van de
docenten ziet ontwikkelingsmogelijkheden als een
secundaire arbeidsvoorwaarde. De groei mogelijkheden in
salaris zijn relatief beperkt daarom is professionalisering
een belangrijke arbeidsvoorwaarde geworden. Met en
naast inspirerende mensen werken is ook veel waard.
Professionaliseringsrooster. Omdat het zo belangrijk is
geworden hebben scholen professionalisering onderdeel
gemaakt van het rooster. Professionaliseringsbudget en
dagen krijgen een vaste plek in de dagelijkse activiteiten.
Transparantie. In deze professionele schoolorganisaties
kennen alle onderwijsprofessionals zowel de
professionaliseringsverwachtingen als de mogelijkheden
De enorme ontwikkelingen in het onderwijs brengen ons
weer terug bij de oertijd; “het recht van de sterkste”.
Het belang van professionaliteit van onderwijsorganisaties
en professionals is onomstreden. Het is pure noodzaak om
adequaat te reageren op toenemende technologische,
sociale en politieke veranderingen. In de afgelopen jaren
heeft zich in het onderwijs dan ook een enorme
professionaliseringsslag voltrokken.
Professionaliteit is onderscheid. Op dit moment gebruiken
scholen hun “professionaliteit” om zich te profileren. De
meest professionele scholen trekken de “best-of-class”
professionals aan, creëren hogere tevredenheid en
betrokkenheid onder het personeel en behouden daarmee
goede mensen en hebben tegelijkertijd minder last van
uitval en ziekteverzuim.
Professionele onderwijs organisaties
overleven
Den Haag – Langzaam maar zeker verdwijnen
onderwijsorganisaties die niet mee kunnen met de vele
veranderingen in het veranderende onderwijs-
landschap.
20
3.1 VERGEZICHTEN 3.1 VERGEZICHTEN 3.1 VERGEZICHTEN 3.1 VERGEZICHTEN –––– ONDERWIJSPROFESSIONALONDERWIJSPROFESSIONALONDERWIJSPROFESSIONALONDERWIJSPROFESSIONAL
Bron: De Onderwijskrant van de Toekomst
Continu ontwikkelen. Onderwijsprofessionals zien dat
ontwikkelen leuk is. Het is leuk om het beste uit jezelf te
halen. Dit stopt niet na de professionaliseringsactiviteit.
Onderwijsprofessionals nemen de verantwoordelijkheid
om geleerde kennis en vaardigheden in de praktijk verder
te ontwikkelen.
Faciliteren. Hierin hebben de leidinggevenden op de
onderwijsorganisaties een belangrijke rol gespeeld. Zij zijn
een belangrijke facilitator. Niet alleen door de doelen,
processen en procedures vast te leggen maar ook door
hierover te communiceren richting onderwijsprofessionals.
Zo is beschikbaarheid van middelen bij alle professionals
bekend en ook onder welke voorwaarden zij hier gebruik
van kunnen maken.
Vanzelfsprekendheid. Ontwikkeling van kennis,
vaardigheden en attitude is tegenwoordig binnen het
onderwijs nog vanzelfsprekender dan in het bedrijfsleven.
Ook in onze maatschappij zijn het de “wijzen” die jeugd
klaarstomen voor hun toekomst.
Meten is weten. Om inzichtelijk te maken in hoeverre
onderwijsprofessionals zich ontwikkelen in lijn met de
doelstellingen meten scholen hun prestaties. Inmiddels
worden onderwijsprofessionals, na een gefaseerde invoer,
ook beoordeeld en beloond op basis van die prestaties. De
initiële weerstand is verdwenen.
Een impuls voor professionalisering. Zo zien onderwijs-
professionals de gesprekkencycli inclusief beoordelingen
nu. Reden: zowel docenten als leidinggevenden hebben
open feedback leren geven en ontvangen en hebben goed
leren communiceren over verwachtingen. Ze vragen
vandaag de dag de ruimte om verder te ontwikkelen door
middel van tal van professionaliseringsactiviteiten.
Onderwijsprofessionals zijn gewogen
en …
Den Haag – Dat onderwijs meer is dan alleen lesgeven is
allang duidelijk. Factoren secundair aan het lesgeven
vereisen dat ontwikkeling een integraal onderdeel is
van het werk van onderwijsprofessionals.
21
4. Impact van de vergezichten4. Impact van de vergezichten4. Impact van de vergezichten4. Impact van de vergezichten
22
� Professionalisering verankeren in visie en strategie is sleutel voor succes, ad hoc kan niet langer
� Professionalisering maakt het onderscheid om voor de school te kiezen en om bij een school te
blijven. Dit geldt voor leidinggevenden, docenten, ouders en kinderen
� Het is essentieel dat schoolorganisaties, en haar vertegenwoordigers, excellence uitdragen (het beste
uit zichzelf en elkaar halen en dat delen)
� De kwaliteit en de zichtbaarheid van professionaliseringsactiviteiten inzetten als een “secundaire
arbeidsvoorwaarde”
� Professionaliseringsmiddelen (budget en dagen) vastleggen in beleid en vertalen naar de praktijk is
een vereiste
� Niet vastleggen en uitvoeren van planning-, voortgang- en beoordelingsprocessen en procedures
kan niet langer
Onderwijsorganisaties moeten professionalisering ademen
4.1 IMPACT 4.1 IMPACT 4.1 IMPACT 4.1 IMPACT –––– ONDERWIJSORGANISATIEONDERWIJSORGANISATIEONDERWIJSORGANISATIEONDERWIJSORGANISATIE
23
� Om je doel te bereiken moet je bewust een carrière & ontwikkelpad uitstippelen. Met doelen en
verantwoording van de toegevoegde waarde van professionaliseringsactiviteiten
� Professionele persoonlijke ontwikkelplannen opstellen is hier een cruciale factor in. Naast het
benoemen van prestaties op (meetbare) competenties moeten ook beoordelingscriteria en beloning
worden vastgelegd
� Tijd voor de ontwikkeling van eigen kennis en vaardigheden moet je maken
� De ontwikkelingsgerichtheid van onderwijsprofessionals speelt hierin een belangrijke rol. Een interne
drive om te verbeteren. Van zichzelf, collega’s en natuurlijk leerlingen
� Randvoorwaarde is duidelijkheid over de middelen, het proces en de professionaliseringsprocedures
� Wanneer alle randvoorwaarden zijn ingevuld zijn onderwijsprofessionals zelf de sleutel
Zelf verantwoordelijkheid nemen voor de eigen professionalisering
4.2 IMPACT 4.2 IMPACT 4.2 IMPACT 4.2 IMPACT –––– ONDERWIJSPROFESSIONALONDERWIJSPROFESSIONALONDERWIJSPROFESSIONALONDERWIJSPROFESSIONAL
24
5. Aanbevelingen5. Aanbevelingen5. Aanbevelingen5. Aanbevelingen
25
� Start nu, vanuit de onderwijsvisie, met het vaststellen van professionaliseringsstrategie en beleid
� Maak het professionaliseringsbeleid fysiek en digitaal zichtbaar in de school
� Incorporeer professionaliseringsactiviteiten in de school (School Academy)
� Communiceer naar “buiten” over wat de school in huis heeft (ouder & kind, arbeidsmarkt,
basisonderwijs, MR, …)
� Investeer in excellence en persoonlijk leiderschap. Iedereen moet het uitdragen
� Ondersteun professionals bij houding, gedrag en vaardigheden in professionele ontwikkeling zoals
beoordelingen op basis van prestaties
Neem professionalisering serieus. Een zesje helpt niet bij arbeidstekorten
5.1 AANBEVELINGEN 5.1 AANBEVELINGEN 5.1 AANBEVELINGEN 5.1 AANBEVELINGEN –––– ONDERWIJSORGANISATIEONDERWIJSORGANISATIEONDERWIJSORGANISATIEONDERWIJSORGANISATIE
26
� Denk zelf na over je ambities en zet zelf stappen om deze te realiseren. “Waar wil ik staan? Wat ga ik
daarvoor doen?”
� Verdiep jezelf in de mogelijkheden die de organisatie biedt en vraag ondersteuning
� Leer professionalisering (en beoordelen en belonen) zien als een kans om meer uit jezelf te halen
� Ontwikkel je in het open geven en ontvangen van feedback, uitspreken van verwachtingen en het
maken van de vertaalslag van jouw competenties naar een meetbare bijdrage in prestaties
� Maak tijd voor je persoonlijke ontwikkeling, investeer indien nodig ook je eigen tijd
� Ontwikkel jezelf op zowel kennis (o.a. vakinhoudelijk), vaardigheden (bv. leidinggevende, coachings,
ICT, communicatie en/of persoonlijke) en attitude (persoonlijk leiderschap)
Professionaliseer proactief. Je maakt je eigen succes
5.2 AANBEVELINGEN 5.2 AANBEVELINGEN 5.2 AANBEVELINGEN 5.2 AANBEVELINGEN ---- ONDERWIJSPROFESSIONALONDERWIJSPROFESSIONALONDERWIJSPROFESSIONALONDERWIJSPROFESSIONAL
27
� Bolhuis, S., 2009, Naar evidence based onderwijs?, Vector, 9, 17-19
� Brabander, K de. en Martens, R., 2010, Motivatie in Leraar24, www.ou.nl
� CPB, 1998, Financieringsstromen Primair Onderwijs en Voortgezet Onderwijs, www.cpb.nl
� CPB, 2010, De keuzes in kaart, Den Haag, www.cpb.nl
� Grol, R., en Wensing, L., 2003, Implementatie van kennis in praktijk, Nijmegen
� Innovatieplatform, 2010, Kennis- en innovatieagenda 2011-2020, Den Haag, www.innovatieplatform.nl
� Jongeling, L, 2007, Het leren en de leerling in de schijnwerpers met standaard ELD, www.open-standaarden.nl
� Rinnooy Kan, A., 2000, Meer R&D investeringen, www.ser.nl
� Maastricht University, 2010, Probleemgestuurd onderwijs, www.maastrichtuniversity.nl
� Martens, R., 2010, Zin in onderzoek, www.ou.nl
� Ministerie OCW, 2011, Nota Werken in Onderwijs, Den Haag, www.rijksoverheid.nl
� Ministerie van OCW, 2008, Wat leraren bindt aan het onderwijs, Den Haag, www.rijksoverheid.nl
� Ministerie van OCW, 2007, Actieplan LeerKracht van Nederland, Den Haag, www.rijksoverheid.nl
� SBL, 2010, www.lerarenweb.nl
� VO-raad, 2010, VO investeringsagenda 2010, Utrecht, www.vo-raad.nl
REFERENTIESREFERENTIESREFERENTIESREFERENTIES
Professionalisering
Voortgezet Onderwijs
SAMENVATTING RAPPORT 2010SAMENVATTING RAPPORT 2010SAMENVATTING RAPPORT 2010SAMENVATTING RAPPORT 2010
28
29
SAMENVATTING SAMENVATTING SAMENVATTING SAMENVATTING ---- ONDERWIJSORGANISATIEONDERWIJSORGANISATIEONDERWIJSORGANISATIEONDERWIJSORGANISATIE
� Professionalisering verankeren in visie en strategie is sleutel voor succes, ad hoc kan niet langer
� Start nu, vanuit de onderwijsvisie, met het vaststellen van professionaliseringsstrategie en beleid
� Professionaliseringsmiddelen (budget en dagen) vastleggen in beleid en vertalen naar de praktijk is een vereiste
� Maak het professionaliseringsbeleid fysiek en digitaal zichtbaar in de school
� De kwaliteit en de zichtbaarheid van professionaliseringsactiviteiten inzetten als “secundaire arbeidsvoorwaarde”
� Incorporeer professionaliseringsactiviteiten in de school (School Academy)
� Professionalisering maakt het onderscheid om voor de school te kiezen en om bij een school te blijven.
� Communiceer naar “buiten” over de school (ouder & kind, arbeidsmarkt, basisonderwijs, MR, …)
� Het is essentieel dat schoolorganisaties, en haar vertegenwoordigers, excellence uitdragen
� Investeer in excellence en persoonlijk leiderschap. Iedereen moet het uitdragen
� Niet vastleggen en uitvoeren van planning-, voortgang- en beoordelingsprocessen en procedures kan niet langer
� Ondersteun professionals bij houding, gedrag en vaardigheden in professionele ontwikkeling zoals
beoordelingen op basis van prestaties
Neem professionalisering serieus. Een zesje helpt niet bij arbeidstekorten
30
SAMENVATTING SAMENVATTING SAMENVATTING SAMENVATTING ---- ONDERWIJSPROFESSIONALONDERWIJSPROFESSIONALONDERWIJSPROFESSIONALONDERWIJSPROFESSIONAL
� Om je doel te bereiken moet je bewust een carrière & ontwikkelpad uitstippelen
� Denk zelf na over je ambities en zet zelf stappen om deze te realiseren. “Waar wil ik staan? Wat ga ik
daarvoor doen?”
� Randvoorwaarde is duidelijkheid over de middelen, het proces en de professionaliseringsprocedures
� Verdiep jezelf in de mogelijkheden die de organisatie biedt en vraag ondersteuning
� Een interne drive om te verbeteren. Van jezelf, collega’s en natuurlijk leerlingen
� Leer professionalisering (en beoordelen en belonen) zien als een kans om meer uit jezelf te halen
� Professionele persoonlijke ontwikkelplannen opstellen en bespreken is hier een cruciale factor in
� Ontwikkel je in het open geven en ontvangen van feedback, uitspreken van verwachtingen en het
maken van de vertaalslag van jouw competenties naar een meetbare bijdrage in prestaties
� Tijd voor de ontwikkeling van eigen kennis en vaardigheden moet je maken
� Maak tijd voor je persoonlijke ontwikkeling, investeer indien nodig ook je eigen tijd
� Wanneer alle randvoorwaarden zijn ingevuld zijn onderwijsprofessionals zelf de sleutel
� Ontwikkel jezelf op zowel kennis (o.a. vakinhoudelijk), vaardigheden (bv. leidinggevende, coachings,
ICT, communicatie en/of persoonlijke) en attitude (persoonlijk leiderschap)
Professionaliseer proactief. Je maakt je eigen succes
top related