monopol by geleg

МОНОПОЛЬ

Микро эдийн засаг хичээл-2

Микро эдийн засаг хичээл-2А.Гэлэгжамц

2009 он

Монополь: ЗЗ-ийн төлөв

y = Q

p(y) Хэт үйлдвэрлэл y нь ЗЗ-ийнбага үнийн шалтгаан болдог,p(y).

D

)()()( ycyypy −=Π

Үйлдвэрлэлийн y* түвшинд хамгийн их ашигтай байх уу?

Монополист нь ашгийг хамгийн ихбайлгахыг хичээнэ ...

TCTR −=Π

Монополь: ЗЗ-ийн төлөв

Монополь: ЗЗ-ийн төлөв

Ахиу орлого болон ахиу зардлын муруйн налалт тэнцүү үед ашиг

хамгийн их байх ба энэ үед оновчтой үйлдвэрлэлийн хэмжээг тодорхойлдог.

MR(y*) = MC(y*)

Ахиу орлого: Жишээp = a – by (эрэлтийн муруйн эсрэг)

TR = py (нийт орлого)

TR = ay - by2

Эндээс тодорхойлбол:

MR(y) = a - 2by < a - by = p энд y > 0

Ахиу орлого: Жишээ

P = a - bya

ya/bMR = a - 2by

a/2b

P MR= a - 2by < a - by = p

энд y > 0

Монополь: ЗЗ-ийн төлөв

Ашгийг хамгийн их байлгах зорилго MC = MR

pypypMR <

∂∂

+=

< 0

MR нь эрэлтийн муруйн дотор /доод талд/ байрлана

Харин: төгс өрсөлдөөний үед (MR = P) байна.

Монополь: Тэнцвэр

y = Q

P

MR Эрэлт

Монополь: Тэнцвэр

y

P MC

MR Эрэлт

Монополь: Тэнцвэр

y

P

AC

MC

MR Эрэлт

Монополь: Тэнцвэр

y

P

AC

MC

MR

Үйлдвэр-лэлийн шийдвэр

MC = MRym

ym Эрэлт

Монополь: Тэнцвэр

y

P

AC

MC

MR Эрэлт

Pm = үнэ

ym

Pm

Монополь: Тэнцвэр

Пүүс = Зах зээлБогино хугацааны тэнцвэрийндиаграмм = урт хугацааны тэнцвэрийндиаграмм (зардлын муруйн хэлбэрсалангид)qm: pm > AC ашгийг нэмэгдүүлнэБогино хугацаанд алдагдал хүлээх магадлалтай

Монополь: Тэнцвэр

y

P

AC

MC

MR Эрэлт

Ашгийн нэмэгдэл

ym

Pm

Монополь: Мэдрэмж

pyypTR Δ+Δ=ΔΔy нь ашигт 2 нөлөө үзүүлдэг. Яагаадүйлдвэрлэл нэмэгдэж байдаг вэ?

1) Монополийн их үйлдвэрлэл-борлуулалтынүед орлого нэмэгддэг /pΔy/

2) Үйлдвэрлэл нэмэгдэхэд монополист нь багаүнийг зөвшөөрдөг

Монополь: МэдрэмжpyypTR Δ+Δ=Δ

Үйлдвэрлэлийн өөрчлөлт нь орлогын өөрчлөлтийг бий болгоно... MR

yypp

yTRMR

ΔΔ

+=Δ

Δ=

⎟⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛ΔΔ

+=Δ

Δ=

yppyp

yTRMR 1

Монополь: Мэдрэмж

⎟⎟⎠

⎞⎜⎜⎝

⎛ΔΔ

+=Δ

Δ=

yppyp

yTRMR 1

ε1

=

⎟⎠⎞

⎜⎝⎛ +=

ΔΔ

=ε11p

yTRMR

ε = эрэлтийн мэдрэмж

Монополь: Мэдрэмж

011 >=⎟⎠⎞

⎜⎝⎛ +=

ΔΔ

= MCpyRMR

ε

MR = MC нөхцөлөөр

Энд монополист нь эрэлтийн муруйн мэдрэмжтэй хэсэгт үйлдвэрлэл явуулна.

ε < -1 нь |ε| ≥ 1 байна.

Шийдэл: Монополь дох татварын нөлөөлөл

y

P

MC

MR Эрэлт

MC муруйг тогтмол гэжтаамаглая. (шинжилгээгхялбараар авч үзнэ)

Шийдэл: Монополь дох татварын нөлөөлөл

Тохиолдол - шаардлагаэрэлтийн муруй шулуун, МС ньтогтмол байхад татвар ноогдуулсангэе, татварын 50% нь зөвхөнхэрэглэгчийн үнийг нэмэгдүүлнэ, ө.хтатварын 50% нь хэрэглэгчдэдноогдоно.

Шийдэл: Монополь дох татварын нөлөөлөл

y

P

MCbt

MR Эрэлтybt

Татвар ноогдуулахын өмнөх үйлдвэрлэл... Ybt

MC=MR

Шийдэл: Монополь дох татварын нөлөөлөл

y

P

MCbt

MR Эрэлтybt

Pbt = татвар ноогдуулахын өмнөх үнэ.

Pbt

Шийдэл: Монополь дох татварын нөлөөлөл

y

P

MCbt

MR Эрэлтybt

Татвар нь МС муруйг дээш нь шилжүүлэх шалтгаан болдог

MCatPbt

Шийдэл: Монополь дох татварын нөлөөлөл

y

P

MCbt

MR Эрэлтybt

Татвар нь МС муруйг дээш нь шилжүүлэх шалтгаан болдог

MCatPbt

Шийдэл: Монополь дох татварын нөлөөлөл

y

P

MCbt

MR Эрэлтybt

Татвар нь үнийг өмнөхөөс нэмэгдүүлдэг /Ppt/

MCatPbt

yat

Ppt

Шийдэл: Монополь дох татварын нөлөөлөл /энгийн баталгаа/

Алхам 1: эрэлтийн муруйг тодорхойлбол

bYaP −=

Алхам 2: ахиу зардлыг тогтмол гэж таамаглая

MC = C

Алхам 3: ашиг нь нийт орлого, нийт зардлын эерэг зөрүү

TCTR −=Π

Шийдэл: Монополь дох татварын нөлөөлөл /энгийн баталгаа/

Алхам 4: өөрөөр ашгийг гэж бичиж болно

Алхам 5: үнийн оронд орлуулбал P=a-bY

Ашиг нь одоо зөвхөн үйлдвэрлэлийн функцээр тодорхойлогдож байна...

CYPY −=Π

( ) CYYbYa −−=Π

Шийдэл: Монополь дох татварын нөлөөлөл /энгийн баталгаа/

Алхам 6: тэгшитгэл нь

Алхам 7: хамгийн их ашигтай байх үйлдвэрлэлийн өөрчлөлт нь

CYbYYa −−=Π 2

{ }02' =−−=Π CbYa

Y

Шийдэл: Монополь дох татварын нөлөөлөл /энгийн баталгаа/

Алхам 8: хамгийн их ашигтай байх үйлдвэрлэлийн түвшин (Ybt)

aCbY −=− 2

bCaYbt 2

−=

Шийдэл: Монополь дох татварын нөлөөлөл /энгийн баталгаа/

Алхам 9: эрэлтийн функц дэх Ybt орлуулалтаар үнэ (Pbt) болно

Энд P = a - bY үед

bCaYbt 2

−=

⎟⎠⎞

⎜⎝⎛ −

−=bCabaPbt 2

Шийдэл: Монополь дох татварын нөлөөлөл /энгийн баталгаа/

Алхам 10: тэнцэтгэл нь

⎟⎠⎞

⎜⎝⎛ −

−=bCabaPbt 2

⎟⎠⎞

⎜⎝⎛ +−

+=b

bCbaaPbt 2

⎟⎠⎞

⎜⎝⎛ +−

+=2

CaaPbt

b–ээр үржүүлбэл

b байхгүй гэвэл

Шийдэл: Монополь дох татварын нөлөөлөл /энгийн баталгаа/

⎟⎠⎞

⎜⎝⎛ +−

+=22CaaPbt

⎟⎠⎞

⎜⎝⎛ +−+=

221 CaaPbt

221 CaPbt +=

2CaPbt

+=

Шийдэл: Монополь дох татварын нөлөөлөл /энгийн баталгаа/

Алхам 11: нөхцөлөөр C = MC үед

C = MC + t гэвэл

2CaPbt

+=

2tCaPat

++=

t/2 хэмжээгээр нэмэгдсэн татварын дараах үнэ, Pat

Татварын өмнөх үнэ

А.Бакей “Микро эдийн засгийн ухаан” 2009 он УБ хотВ.Норжванчиг “Эдийн засгийн ухаан” 2005 он УБ хотБ.Баяраа, Д.Гансүлд “Микро эдийн засаг” 2006 он УБ хотС.Авирмэд “Микро эдийн засаг” 2005 он УБ хотЦ.Цэцэгмаа “Жижиг үйлдвэрийн эдийн засаг, менежмент” 2004 он УБ хотД.Энх-Амгалан “Микро эдийн засаг гарын авлага” 2002 он УБ хотМ. Фогил “Микро эдийн засаг” 2002 он УБ хотБ.Алтанцэцэг ба бус “Микро экономикс” 2001 он УБ хотЛ. Г.Рейнольдс “Микро эдийн засгийн ухаан” 1992 он УБ хотБ.Баярдаваа “Микро экономикс” 2005 он УБ хотБ.Батбаяр “Микро эдийн засаг” 2005 он УБ хотТ.Нарантуяа Микроэкономикс сэдэвчилсэн тайлбар толь” 2006 он УБ хотС.Алтангэрэл “Микро эдийн засгийн ухаан” 2007 он УБ хотКэмпбелл Р.Макконнелл, Стэнли Л.Брю “Экономикс” 2005 он УБ хот N.Gregory Mankiw “Essentials of economics” 2004 Hal R. Varian “Intermediate Microeconomics” Sixth EditionWalter Nicholson “Microeconomic Theory”William A. McEachern “Microeconomics”Robert S. Pindyck, Daniel L. Rubinfeld “Microeconomics” 5th EditionJeffrey Perloff “Microeconomics” 5th Edition 2008Joseph Nellis, David Parker “Principles of Business Economics” 2006Saul Estrin, Laidler David, Michael Dietrich “Microeconomics” 2008Hugh Gravelle, Ray Rees “Microeconomics” 3th Edition 2004Krister Ahlersten “Essentials of Microeconomics: Exercises” 2008R.Preston McAfee, J. Stanley Johnson “Introduction to Economic Analysis” 2005David A.Dilts “Introduction to Microeconomics” 2003Ariel Rubinstein “Lecture Notes in Microeconomic Theory” 2006Guoqiang Tian “Lecture Notes on Microeconomic Theory” 2008Nolan H. Miller “Notes on Microeconomic Theory” 2006Libby Rittenberg, Timothy Tregarthen “Principles of Microeconomics” 2009ГЭХ МЭТ ...

Ашигласан ном, сурах бичгийн жагсаалт