maaike feitsma in trouw - poldermode: van anwb tot avant-garde

10 TrouwWOENSDAG ⌧� MEI ⌧⇢��

nederland

advertentie

Poldermode: vanANWB tot avant-gardeDe Nederlandse mode-identiteit? Die bestaat niet, volgens MaaikeFeitsma. Maar ze kan zich in kleding wel heel Nederlands vóelen.

MaaikeVeldman

Een eenduidig beeld in Nederlandsekledij, klederdracht gebaseerd opde streek waar je vandaan komt,dat was vroeger. Tegenwoordig is deNederlandse mode-identiteit moei-lijk te herkennen. Op vakantie pik-ken we de Nederlanders er zo uit,door de ANWB-jassen en bijpassen-de wandelschoenen. Maar zegt datiets over Nederlandse mode?Volgens kunsthistorica Maaike

Feitsma niet. Feitsma promoveerdegisteren aan de Radboud Universi-teit op haar proefschrift over de Ne-derlandse mode-identiteit. “Neder-land staat bekend als modeonbe-wust, omdat de gemiddelde Neder-lander het niet heel belangrijkvindt. Maar dat geldt niet voor ie-dereen. Er zit wel een verschil tus-sen wat je op straat ziet en de zoge-noemde Nederlandse avant-gardevan ontwerpers en modekenners.”Door de jaren heen is veel veran-

derd in de Hollandse mode, legtFeitsma uit. Voor haar zoektochtheeft ze veel damesbladen uit de ja-ren vijftig en zestig doorgespit. Indie tijd waren Franse modever-schijnselen toonaangevend. Parijswas bijna een synoniem van mode,en Nederland nam alles klakkeloosover, vertelt ze.Destijds schaamden Nederlandse

ontwerpers zich vaak voor hun ach-tergrond. Enkele Nederlandse ont-werpers gaven hun naam zelfs eenFrans vleugje, om maar niet te la-ten zien dat ze uit Nederland kwa-men.Sinds eind jaren tachtig is dat niet

meer zo; na de opkomst van DutchDesign en de internationale door-

braak van verschillende Nederland-se ontwerpers, zoals Viktor&Rolf.“Nu zijn modeontwerpers er trotsop dat ze uit Nederland komen.”Maar wat maakt Nederlandse mo-

de typisch Nederlands? Dat veran-dert steeds, legt Feitsma uit. “Hetligt eraan wie je het vraagt en wan-neer. Er is niet een overkoepelendeNederlandse mode-identiteit. Deene modeontwerper zal zeggen datde Nederlandse vrouw niet methaar kleding pronkt. Het zou vooralpraktisch en sober moeten zijn.Maar als je kijkt naar een Neder-lands merk als Oilily, daarvan is dekleding juist bontgekleurd. En juistdat merk laat zich inspireren doorouderwetse klederdracht. Rond1800 waren de bonte kleuren vande streekdracht dé belichaming vanNederlandse identiteit, duseigenlijk zijn die felle kleuren heelerg Nederlands. Het heeft er dusmee te maken dat nationale identi-teit een veranderlijk concept is; ver-andering van gebruiken, traditiesen verhalen door de jaren heen.”

Collega-onderzoeker Felix von Malt-zahn kwam vorig jaar tot een soort-gelijke conclusie. Ook hij zag nietéén duidelijk Nederlands mode-beeld, maar wel een gemeenschap-pelijk aspect: de fietsfactor. Achterde gebruikte materialen of ontwer-pen zit volgens hem altijd een func-tioneel en comfortabel aspect. Hetmag mooi zijn, maar we moeten ervooral mee op de fiets kunnenstappen.Feitsma onderzocht de kledingstijl

van ons land aan de hand van vijfclichés. Of zoals zij ze zelf noemt:modemythes. Hiermee bedoelt ze‘gewoonten’ die maar voor een klei-ne groep gelden. Bijvoorbeeld: ‘Wedragen allemaal sobere kleding’ of‘Alle Nederlanders hebben eennuchtere kijk op mode’.Er is ook een nieuwe modemythe

in de maak, meent Feitsma. ‘Neder-land jeansland’. Alle kenners op hetgebied van spijkerstof zouden inAmsterdam gevestigd zijn en hup:plots is Amsterdam gebombardeerdtot de hoofdstad van de spijker-broek. Maar het is de vraag of datlabel terecht is. Want feitelijk is erniets veranderd.Volgens Feitsma geldt in de mode

vaak de sociale constructie: eengroep benoemt een trend, mensenzien het op straat en daarna is hetwaarheid.Tijdens haar onderzoek deed Feits-

ma zelfs een grappige bijvangst.“Hoewel ik erachter kwam dat deNederlandse mode-identiteit nietbestaat, merkte ik dat ik me somsin kleding wel vreselijk Nederlandskan voelen. Blijkbaar zijn dieideeën van nationaliteit onbewustheel sterk verankerd.”

Er lopen een paar kenners van spijkerstof, en hup: Amsterdam is de hoofdstad van de spijkerbroek. FOTO AMAURY MILLER

Nederlandsemodemagbestmooi zijn,maar vooralmoetenwe er gemakkelijkmeekunnen�etsen

AmsterdamvoorderechteromgevaarlijkpaaltjeDodelijk ongeval

De gemeente Amsterdam wordtvervolgd naar aanleiding van eennoodlottig ongeval in mei vorigjaar, dat een 32-jarige vrouw het le-ven kostte. Justitie beschuldigt dehoofdstad van dood door schuld enzwaar lichamelijk letsel doorschuld omdat het ongeval te wijtenzou zijn aan slecht geplaatste paal-tjes. Die moesten auto’s weren,maar waren volgens het OpenbaarMinisterie niet goed verlicht.In de nacht van 11 op 12mei 2013

botste een snorfiets met een manen een vrouw tegen een van depaaltjes op de Veemkade in het oos-telijk havengebied van Amsterdam.Beiden werden met ernstig hoofd-letsel in het ziekenhuis opgeno-men. De vrouw overleed twee we-ken later. Niet alleen de paaltjes,

ook de kade zelf was slecht ver-licht, zegt justitie. De paaltjes ston-den op de kade om te voorkomendat er auto’s konden rijden.Het komt niet vaak voor dat een

gemeente wordt vervolgd voor eendodelijk verkeersongeluk. Eind2012 werd de gemeente StichtseVecht schuldig bevonden aan dedood van twee motorrijders. Demotorrijders kwamen ten val doorhobbels in het wegdek, veroorzaaktdoor boomwortels, en werden over-reden door een tegemoetkomendevrachtwagen. De gemeente was aleerder gewaarschuwd voor de ge-vaarlijke hobbels in het wegdek,maar liet na onderhoud te latenplegen. De gemeente kreeg eenboete van 22.500 euro opgelegd.(TROUW)

DedrugshoofdstedenvanEuropastaan inNederlandRioolonderzoek

Eindhoven, Utrecht en Amsterdamzijn – in die volgorde – de xtc-hoofdsteden van Europa. In geenenkele andere stad wordt zoveel xtcgebruikt. Dat blijkt uit het jaarrap-port van het EU-drugsagentschap(Emcdda).Het Emcdda analyseerde het riool-

water in 42 steden in 21 landen.Volgens het Nederlandse wateron-derzoeksinstituut KWR, dat heeftmeegewerkt aan het onderzoek,wordt in de Nederlandse steden be-halve xtc ook relatief veel cocaïneen amfetamine gebruikt. Ook voorcannabis geldt dat Nederland in detopvijf staat, aldus KWR. Amster-dam is wat betreft cannabisgebruikde tweede stad van Europa, Utrechtstaat op vijf. Nummer één is Novi

Sad, in Servië. Onderzoeker Pim deVoogt zegt dat het rioolwateronder-zoek betrouwbaar is en waarschijn-lijk meer zegt over het gebruik daneen enquêteonderzoek. Toch kanook het rioolwateronderzoek eenvertekende uitslag geven: de xtc-grondstof MDMA werd in Eindho-ven zo buitensporig veel aangetrof-fen in het riool dat het volgens deonderzoekers haast niet anders kandan dat er flinke hoeveelhedenMDMA in het riool zijn geloosd.Volgens het rapport van Emcdda

heeft naar schatting 3,1 procentvan de 15- tot 34-jarigen in Neder-land in de laatste maanden xtc ge-bruikt. Dat maakt de Nederlandsejongeren tot de xtc-kampioenenvan Europa. (TROUW)