logika nieformalna - instytut informatyki / weiti...
Post on 28-Feb-2019
215 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Logika nieformalna
Paweł Łozinski
http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk
Instytut InformatykiWEiTI PW
17 marzec 2009
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Agenda
1 Wstep historyczny
2 Argument
Stwierdzenia
Przesłanki
Reguły wnioskowania
3 Dialog
„Sens istnienia” dialogu
Dialog – podstawowe pojecia
Fazy dialogu
4 Sofizmaty5 Próby formalizowania logiki nieformalnej
Niektóre osiagniecia – formalna argumentacja
Niektóre osiagniecia – formalny dialog
6 PodsumowaniePaweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Agenda
1 Wstep historyczny
2 Argument
Stwierdzenia
Przesłanki
Reguły wnioskowania
3 Dialog
„Sens istnienia” dialogu
Dialog – podstawowe pojecia
Fazy dialogu
4 Sofizmaty5 Próby formalizowania logiki nieformalnej
Niektóre osiagniecia – formalna argumentacja
Niektóre osiagniecia – formalny dialog
6 PodsumowaniePaweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Agenda
1 Wstep historyczny
2 Argument
Stwierdzenia
Przesłanki
Reguły wnioskowania
3 Dialog
„Sens istnienia” dialogu
Dialog – podstawowe pojecia
Fazy dialogu
4 Sofizmaty5 Próby formalizowania logiki nieformalnej
Niektóre osiagniecia – formalna argumentacja
Niektóre osiagniecia – formalny dialog
6 PodsumowaniePaweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Agenda
1 Wstep historyczny
2 Argument
Stwierdzenia
Przesłanki
Reguły wnioskowania
3 Dialog
„Sens istnienia” dialogu
Dialog – podstawowe pojecia
Fazy dialogu
4 Sofizmaty5 Próby formalizowania logiki nieformalnej
Niektóre osiagniecia – formalna argumentacja
Niektóre osiagniecia – formalny dialog
6 PodsumowaniePaweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Agenda
1 Wstep historyczny
2 Argument
Stwierdzenia
Przesłanki
Reguły wnioskowania
3 Dialog
„Sens istnienia” dialogu
Dialog – podstawowe pojecia
Fazy dialogu
4 Sofizmaty5 Próby formalizowania logiki nieformalnej
Niektóre osiagniecia – formalna argumentacja
Niektóre osiagniecia – formalny dialog
6 PodsumowaniePaweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Agenda
1 Wstep historyczny
2 Argument
Stwierdzenia
Przesłanki
Reguły wnioskowania
3 Dialog
„Sens istnienia” dialogu
Dialog – podstawowe pojecia
Fazy dialogu
4 Sofizmaty5 Próby formalizowania logiki nieformalnej
Niektóre osiagniecia – formalna argumentacja
Niektóre osiagniecia – formalny dialog
6 PodsumowaniePaweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Agenda
1 Wstep historyczny
2 Argument
Stwierdzenia
Przesłanki
Reguły wnioskowania
3 Dialog
„Sens istnienia” dialogu
Dialog – podstawowe pojecia
Fazy dialogu
4 Sofizmaty5 Próby formalizowania logiki nieformalnej
Niektóre osiagniecia – formalna argumentacja
Niektóre osiagniecia – formalny dialog
6 PodsumowaniePaweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Starozytna Grecja – logika
Pytania, które doprowadziły do powstania logiki:
Jak rozumujemy?
Jak uzasadniamy nasze przekonania (co czyni dane uzasadnienie
dobrym/złym)?
Skupienie sie na samym rozumowaniu, a nie jego przedmiocie.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Starozytna Grecja – logika
Pytania, które doprowadziły do powstania logiki:
Jak rozumujemy?
Jak uzasadniamy nasze przekonania (co czyni dane uzasadnienie
dobrym/złym)?
Skupienie sie na samym rozumowaniu, a nie jego przedmiocie.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
19-ty wiek – logika formalna
Cechy charakterystyczne:
1 Nacisk na niezawodnosc rozumowania (dedukcja).
2 Niezaleznosc sposobów rozumowania od jego przedmiotu.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
19-ty wiek – logika formalna
Cechy charakterystyczne:
1 Nacisk na niezawodnosc rozumowania (dedukcja).
2 Niezaleznosc sposobów rozumowania od jego przedmiotu.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Logika nieformalna – podwaliny
Stephen Toulmin. The uses of argument. 1958.
Arthur Hastings. A reformulation of the modes of reasoning in
argumentation. 1963.
Charles Hamblin. Fallacies. 1970.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Logika nieformalnaPowrót do pytania: Jak rozumujemy?
Przykładowe podstawy do wnioskowania:
„Adam uwaza, ze na 75% bedzie padac”,
„Zezwalanie na eksperymenty na embrionach jest bawieniem sie w
Boga”,
„Polska ekonomia bedzie sie rozwijac podobnie do Irlandzkiej”.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Logika nieformalnaPowrót do pytania: Jak rozumujemy?
Przykładowe podstawy do wnioskowania:
„Adam uwaza, ze na 75% bedzie padac”,
„Zezwalanie na eksperymenty na embrionach jest bawieniem sie w
Boga”,
„Polska ekonomia bedzie sie rozwijac podobnie do Irlandzkiej”.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Logika nieformalnaPowrót do pytania: Jak rozumujemy?
Przykładowe podstawy do wnioskowania:
„Adam uwaza, ze na 75% bedzie padac”,
„Zezwalanie na eksperymenty na embrionach jest bawieniem sie w
Boga”,
„Polska ekonomia bedzie sie rozwijac podobnie do Irlandzkiej”.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Logika nieformalna – główne cechy
Zawodnosc: nie mozemy zagwarantowac, ze stwierdzenie
wywnioskowane z prawdziwych przesłanek bedzie prawdziwe.
Niemonotonicznosc: nie mozemy zagwarantowac, ze nowe fakty nie
sfalsyfikuja stwierdzen uznawanych dotad za prawdziwe.
Zaleznosc od jezyka: Poprawnosc rozumowania zalezy od słów w jakich
zostanie ono wyrazone.
Dialog:
jako metoda weryfikacji prawdziwosci stwierdzen,
jako kontekst do ewaluacji wnioskowania.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Logika nieformalna – główne cechy
Zawodnosc: nie mozemy zagwarantowac, ze stwierdzenie
wywnioskowane z prawdziwych przesłanek bedzie prawdziwe.
Niemonotonicznosc: nie mozemy zagwarantowac, ze nowe fakty nie
sfalsyfikuja stwierdzen uznawanych dotad za prawdziwe.
Zaleznosc od jezyka: Poprawnosc rozumowania zalezy od słów w jakich
zostanie ono wyrazone.
Dialog:
jako metoda weryfikacji prawdziwosci stwierdzen,
jako kontekst do ewaluacji wnioskowania.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Logika nieformalna – główne cechy
Zawodnosc: nie mozemy zagwarantowac, ze stwierdzenie
wywnioskowane z prawdziwych przesłanek bedzie prawdziwe.
Niemonotonicznosc: nie mozemy zagwarantowac, ze nowe fakty nie
sfalsyfikuja stwierdzen uznawanych dotad za prawdziwe.
Zaleznosc od jezyka: Poprawnosc rozumowania zalezy od słów w jakich
zostanie ono wyrazone.
Dialog:
jako metoda weryfikacji prawdziwosci stwierdzen,
jako kontekst do ewaluacji wnioskowania.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Logika nieformalna – główne cechy
Zawodnosc: nie mozemy zagwarantowac, ze stwierdzenie
wywnioskowane z prawdziwych przesłanek bedzie prawdziwe.
Niemonotonicznosc: nie mozemy zagwarantowac, ze nowe fakty nie
sfalsyfikuja stwierdzen uznawanych dotad za prawdziwe.
Zaleznosc od jezyka: Poprawnosc rozumowania zalezy od słów w jakich
zostanie ono wyrazone.
Dialog:
jako metoda weryfikacji prawdziwosci stwierdzen,
jako kontekst do ewaluacji wnioskowania.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
StwierdzeniaPrzesłankiReguły wnioskowania
Agenda
1 Wstep historyczny
2 Argument
Stwierdzenia
Przesłanki
Reguły wnioskowania
3 Dialog
„Sens istnienia” dialogu
Dialog – podstawowe pojecia
Fazy dialogu
4 Sofizmaty5 Próby formalizowania logiki nieformalnej
Niektóre osiagniecia – formalna argumentacja
Niektóre osiagniecia – formalny dialog
6 PodsumowaniePaweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
StwierdzeniaPrzesłankiReguły wnioskowania
Ogółny schemat wnioskowania
przeslanka1,przeslanka2, . . . ,przeslankanregula wnioskowania−−−−−−−−−−→ wniosek,
Stwierdzamy, ze wniosek jest prawdziwy na podstawie wykonanego
wnioskowania.
Example (Z logiki formalnej)
A∨B,C∨¬Brezolucja Robinsona−−−−−−−−−→ A∨C.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
StwierdzeniaPrzesłankiReguły wnioskowania
Ogółny schemat wnioskowania
przeslanka1,przeslanka2, . . . ,przeslankanregula wnioskowania−−−−−−−−−−→ wniosek,
Stwierdzamy, ze wniosek jest prawdziwy na podstawie wykonanego
wnioskowania.
Example (Z logiki formalnej)
A∨B,C∨¬Brezolucja Robinsona−−−−−−−−−→ A∨C.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
StwierdzeniaPrzesłankiReguły wnioskowania
Stwierdzenia
Stwierdzenia moga byc ze soba sprzeczne na 4 róznych poziomach:
1 faktu,
2 definicji,
3 wartosci,
4 polityki.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
StwierdzeniaPrzesłankiReguły wnioskowania
Stwierdzenia
Stwierdzenia moga byc ze soba sprzeczne na 4 róznych poziomach:
1 faktu,
2 definicji,
3 wartosci,
4 polityki.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
StwierdzeniaPrzesłankiReguły wnioskowania
Stwierdzenia
Stwierdzenia moga byc ze soba sprzeczne na 4 róznych poziomach:
1 faktu,
2 definicji,
3 wartosci,
4 polityki.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
StwierdzeniaPrzesłankiReguły wnioskowania
Stwierdzenia
Stwierdzenia moga byc ze soba sprzeczne na 4 róznych poziomach:
1 faktu,
2 definicji,
3 wartosci,
4 polityki.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
StwierdzeniaPrzesłankiReguły wnioskowania
Premises
Definition (Przesłanka)
Przesłanka jest stwierdzenie, które KRYTYCZNIE NASTAWIENI słuchacze
generalnie sa skłonni zaakceptowac.
Co stanowi dobra przesłanke?
Obiektywne dane – statystyki, rezultaty eksperymentu, przedmioty (np. w
sprawach sadowych),
ogólnie akceptowane stwierdzenia (np. „Jest kryzys.”),
opinia osoby wiarygodnej (tzn. kompetentnej, godnej zaufania, o dobrej
woli, dynamicznej),
stwierdzenia podparte innymi, prawidłowymi argumentami.
Fact
Niepodwazalne przesłanki praktycznie nie istnieja.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
StwierdzeniaPrzesłankiReguły wnioskowania
Premises
Definition (Przesłanka)
Przesłanka jest stwierdzenie, które KRYTYCZNIE NASTAWIENI słuchacze
generalnie sa skłonni zaakceptowac.
Co stanowi dobra przesłanke?
Obiektywne dane – statystyki, rezultaty eksperymentu, przedmioty (np. w
sprawach sadowych),
ogólnie akceptowane stwierdzenia (np. „Jest kryzys.”),
opinia osoby wiarygodnej (tzn. kompetentnej, godnej zaufania, o dobrej
woli, dynamicznej),
stwierdzenia podparte innymi, prawidłowymi argumentami.
Fact
Niepodwazalne przesłanki praktycznie nie istnieja.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
StwierdzeniaPrzesłankiReguły wnioskowania
Premises
Definition (Przesłanka)
Przesłanka jest stwierdzenie, które KRYTYCZNIE NASTAWIENI słuchacze
generalnie sa skłonni zaakceptowac.
Co stanowi dobra przesłanke?
Obiektywne dane – statystyki, rezultaty eksperymentu, przedmioty (np. w
sprawach sadowych),
ogólnie akceptowane stwierdzenia (np. „Jest kryzys.”),
opinia osoby wiarygodnej (tzn. kompetentnej, godnej zaufania, o dobrej
woli, dynamicznej),
stwierdzenia podparte innymi, prawidłowymi argumentami.
Fact
Niepodwazalne przesłanki praktycznie nie istnieja.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
StwierdzeniaPrzesłankiReguły wnioskowania
Premises
Definition (Przesłanka)
Przesłanka jest stwierdzenie, które KRYTYCZNIE NASTAWIENI słuchacze
generalnie sa skłonni zaakceptowac.
Co stanowi dobra przesłanke?
Obiektywne dane – statystyki, rezultaty eksperymentu, przedmioty (np. w
sprawach sadowych),
ogólnie akceptowane stwierdzenia (np. „Jest kryzys.”),
opinia osoby wiarygodnej (tzn. kompetentnej, godnej zaufania, o dobrej
woli, dynamicznej),
stwierdzenia podparte innymi, prawidłowymi argumentami.
Fact
Niepodwazalne przesłanki praktycznie nie istnieja.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
StwierdzeniaPrzesłankiReguły wnioskowania
Reguły wnioskowaniaPowrót do pytania: Jak uzasadniamy nasze przekonania?
Definition (Schemat argumentacji)
Schematy argumentacji sa formami argumentów, które uchwycajastereotypiczne wzorce ludzkiego wnioskowania, szczególnie te zawodne —
jak argument z opinii eksperta — których sklasyfikowanie jako dedukcyjne badz
indukcyjne okazały sie problematyczne.a
aD. Walton. Justification of argumentation schemes. 2005.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
StwierdzeniaPrzesłankiReguły wnioskowania
Schematy argumentacjiKlasyfikacja
Argument ze zwiazku przyczynowo-skutkowego,
Argument z opinii eksperta,
Argument z uogólnienia,
Argument ze znaku,
Argument z analogii,
. . . . . . ..
. . . .
..
.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
StwierdzeniaPrzesłankiReguły wnioskowania
Schematy argumentacji
Example (Argument ze znaku)
Jan nie patrzy mi w oczy kiedy mówi o czyms-tam.
Generalnie, unikanie kontaktu wzrokowego jest oznaka nieszczerosci.
argument ze znaku−−−−−−−−−→
Jan kłamie/cos ukrywa.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
StwierdzeniaPrzesłankiReguły wnioskowania
Schematy argumentacjiKrytyczne pytania
Argument ze znaku
Przesłaki:
(a) A zachodzi w danej sytuacji.
(b) Generalnie, B czesto współwystepuje z A w takich sytuacjach.
Conclusion: B zachodzi w danej sytuacji.
Krytyczne pytaniaa
1 Jaka jest siła korelacji pomiedzy B i A?
2 Czy (na chwile obecna) dysponujemy innymi przesłankami niz A, które w
sposób bardziej wiarygodny wskazywałyby na B?
aArthur Hastings. A reformulation of the modes of reasoning in argumentation. 1963.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
StwierdzeniaPrzesłankiReguły wnioskowania
Schematy argumentacjiKrytyczne pytania
Argument ze znaku
Przesłaki:
(a) A zachodzi w danej sytuacji.
(b) Generalnie, B czesto współwystepuje z A w takich sytuacjach.
Conclusion: B zachodzi w danej sytuacji.
Krytyczne pytaniaa
1 Jaka jest siła korelacji pomiedzy B i A?
2 Czy (na chwile obecna) dysponujemy innymi przesłankami niz A, które w
sposób bardziej wiarygodny wskazywałyby na B?
aArthur Hastings. A reformulation of the modes of reasoning in argumentation. 1963.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
StwierdzeniaPrzesłankiReguły wnioskowania
Schematy argumentacjiKrytyczne pytania
Argument ze znaku
Przesłaki:
(a) A zachodzi w danej sytuacji.
(b) Generalnie, B czesto współwystepuje z A w takich sytuacjach.
Conclusion: B zachodzi w danej sytuacji.
Krytyczne pytaniaa
1 Jaka jest siła korelacji pomiedzy B i A?
2 Czy (na chwile obecna) dysponujemy innymi przesłankami niz A, które w
sposób bardziej wiarygodny wskazywałyby na B?
aArthur Hastings. A reformulation of the modes of reasoning in argumentation. 1963.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
„Sens istnienia” dialoguDialog – podstawowe pojeciaFazy dialogu
Agenda
1 Wstep historyczny
2 Argument
Stwierdzenia
Przesłanki
Reguły wnioskowania
3 Dialog
„Sens istnienia” dialogu
Dialog – podstawowe pojecia
Fazy dialogu
4 Sofizmaty5 Próby formalizowania logiki nieformalnej
Niektóre osiagniecia – formalna argumentacja
Niektóre osiagniecia – formalny dialog
6 PodsumowaniePaweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
„Sens istnienia” dialoguDialog – podstawowe pojeciaFazy dialogu
Problem
Fact
W zyciu ciagle napotykamy na konflikty:
opinii (co jest moralnie słuszne/co nalezy robic/jaki jest faktyczny stan
rzeczy/. . . ),
interesów.
Fact
Jedyne czym dysponujemy to zawodne, zalezne od kontekstu argumenty.
Pytanie
Jak zatem rozwiazywac powyzsze konflikty?
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
„Sens istnienia” dialoguDialog – podstawowe pojeciaFazy dialogu
Problem
Fact
W zyciu ciagle napotykamy na konflikty:
opinii (co jest moralnie słuszne/co nalezy robic/jaki jest faktyczny stan
rzeczy/. . . ),
interesów.
Fact
Jedyne czym dysponujemy to zawodne, zalezne od kontekstu argumenty.
Pytanie
Jak zatem rozwiazywac powyzsze konflikty?
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
„Sens istnienia” dialoguDialog – podstawowe pojeciaFazy dialogu
Problem
Fact
W zyciu ciagle napotykamy na konflikty:
opinii (co jest moralnie słuszne/co nalezy robic/jaki jest faktyczny stan
rzeczy/. . . ),
interesów.
Fact
Jedyne czym dysponujemy to zawodne, zalezne od kontekstu argumenty.
Pytanie
Jak zatem rozwiazywac powyzsze konflikty?
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
„Sens istnienia” dialoguDialog – podstawowe pojeciaFazy dialogu
Rozwiazanie
Odpowiedz
Przez proces pytan i odpowiedzi testujacych stwierdzenie bedace przedmiotem
konfliktu.
Definition (Dialog)
Dialog to zespołowy proces osiagania zadanego celu (czesto rozwiazania
konfliktu) poprzez wymiane tzw. lokucji lub aktów mowy.
Przykłady dialogów:
codzienne dyskusje,
dialogi nauczyciel–uczen,
rozprawy sadowe,
dialogi Platona.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
„Sens istnienia” dialoguDialog – podstawowe pojeciaFazy dialogu
Rozwiazanie
Odpowiedz
Przez proces pytan i odpowiedzi testujacych stwierdzenie bedace przedmiotem
konfliktu.
Definition (Dialog)
Dialog to zespołowy proces osiagania zadanego celu (czesto rozwiazania
konfliktu) poprzez wymiane tzw. lokucji lub aktów mowy.
Przykłady dialogów:
codzienne dyskusje,
dialogi nauczyciel–uczen,
rozprawy sadowe,
dialogi Platona.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
„Sens istnienia” dialoguDialog – podstawowe pojeciaFazy dialogu
Rozwiazanie
Odpowiedz
Przez proces pytan i odpowiedzi testujacych stwierdzenie bedace przedmiotem
konfliktu.
Definition (Dialog)
Dialog to zespołowy proces osiagania zadanego celu (czesto rozwiazania
konfliktu) poprzez wymiane tzw. lokucji lub aktów mowy.
Przykłady dialogów:
codzienne dyskusje,
dialogi nauczyciel–uczen,
rozprawy sadowe,
dialogi Platona.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
„Sens istnienia” dialoguDialog – podstawowe pojeciaFazy dialogu
Podstawowe pojecia
Domniemanie/obowiazek dowodzenia,
obowiazek riposty,
zobowiazania.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
„Sens istnienia” dialoguDialog – podstawowe pojeciaFazy dialogu
Podstawowe pojecia
Domniemanie/obowiazek dowodzenia,
obowiazek riposty,
zobowiazania.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
„Sens istnienia” dialoguDialog – podstawowe pojeciaFazy dialogu
Podstawowe pojecia
Domniemanie/obowiazek dowodzenia,
obowiazek riposty,
zobowiazania.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
„Sens istnienia” dialoguDialog – podstawowe pojeciaFazy dialogu
Fazy dialogu perswazyjnego
1 Faza wstepna (ustalenie typu dialogu i jego reguł):
reguły wymiany lokucji,„protokół” dialogu,reguły zobowiazan,reguły roztrzygania dialogu,
2 faza konfrontacji (sprecyzowanie konfliktu),
3 faza argumentacji (główna czesc. . . ),
4 faza koncowa (roztrzygniecie dialogu).
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
„Sens istnienia” dialoguDialog – podstawowe pojeciaFazy dialogu
Fazy dialogu perswazyjnego
1 Faza wstepna (ustalenie typu dialogu i jego reguł):
reguły wymiany lokucji,„protokół” dialogu,reguły zobowiazan,reguły roztrzygania dialogu,
2 faza konfrontacji (sprecyzowanie konfliktu),
3 faza argumentacji (główna czesc. . . ),
4 faza koncowa (roztrzygniecie dialogu).
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
„Sens istnienia” dialoguDialog – podstawowe pojeciaFazy dialogu
Fazy dialogu perswazyjnego
1 Faza wstepna (ustalenie typu dialogu i jego reguł):
reguły wymiany lokucji,„protokół” dialogu,reguły zobowiazan,reguły roztrzygania dialogu,
2 faza konfrontacji (sprecyzowanie konfliktu),
3 faza argumentacji (główna czesc. . . ),
4 faza koncowa (roztrzygniecie dialogu).
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
„Sens istnienia” dialoguDialog – podstawowe pojeciaFazy dialogu
Fazy dialogu perswazyjnego
1 Faza wstepna (ustalenie typu dialogu i jego reguł):
reguły wymiany lokucji,„protokół” dialogu,reguły zobowiazan,reguły roztrzygania dialogu,
2 faza konfrontacji (sprecyzowanie konfliktu),
3 faza argumentacji (główna czesc. . . ),
4 faza koncowa (roztrzygniecie dialogu).
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Agenda
1 Wstep historyczny
2 Argument
Stwierdzenia
Przesłanki
Reguły wnioskowania
3 Dialog
„Sens istnienia” dialogu
Dialog – podstawowe pojecia
Fazy dialogu
4 Sofizmaty5 Próby formalizowania logiki nieformalnej
Niektóre osiagniecia – formalna argumentacja
Niektóre osiagniecia – formalny dialog
6 PodsumowaniePaweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Sofizmaty (ang. fallacies)Powrót do pytania: co czyni dane uzasadnienie dobrym/złym?
Argument ad hominem (atak personalny),
Argument ad baculum (odwołanie sie do uzycia siły),
Argument ad verecundiam (naduzycie argumentu z opinii eksperta),
. . . .
..
.
Fact
Generalnie, dla kazego z powyzszych typów sofizmatów da sie znalezc takie
jego uzycie, które jest poprawnym argumentem.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Niektóre osiagniecia – formalna argumentacjaNiektóre osiagniecia – formalny dialog
Agenda
1 Wstep historyczny
2 Argument
Stwierdzenia
Przesłanki
Reguły wnioskowania
3 Dialog
„Sens istnienia” dialogu
Dialog – podstawowe pojecia
Fazy dialogu
4 Sofizmaty5 Próby formalizowania logiki nieformalnej
Niektóre osiagniecia – formalna argumentacja
Niektóre osiagniecia – formalny dialog
6 PodsumowaniePaweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Niektóre osiagniecia – formalna argumentacjaNiektóre osiagniecia – formalny dialog
Cele
1 Tworzenie formalnych modeli pozwala na lepsze rozumienie dziedziny,
która formalizujemy.
2 Formalne modele moga byc implementowane.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Niektóre osiagniecia – formalna argumentacjaNiektóre osiagniecia – formalny dialog
Cele
1 Tworzenie formalnych modeli pozwala na lepsze rozumienie dziedziny,
która formalizujemy.
2 Formalne modele moga byc implementowane.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Niektóre osiagniecia – formalna argumentacjaNiektóre osiagniecia – formalny dialog
Model argumentacj Dunga
P. M. Dung. On the acceptability of arguments. . . . 1995.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Niektóre osiagniecia – formalna argumentacjaNiektóre osiagniecia – formalny dialog
Model argumentacji Carneades
T. Gordon, D. Walton. The Carneades Argumentation Framework. 2006.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Niektóre osiagniecia – formalna argumentacjaNiektóre osiagniecia – formalny dialog
Model Prakkena
H. Prakken. Coherence and Flexibility in Dialogue Games for Argumentation.
2005.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Agenda
1 Wstep historyczny
2 Argument
Stwierdzenia
Przesłanki
Reguły wnioskowania
3 Dialog
„Sens istnienia” dialogu
Dialog – podstawowe pojecia
Fazy dialogu
4 Sofizmaty5 Próby formalizowania logiki nieformalnej
Niektóre osiagniecia – formalna argumentacja
Niektóre osiagniecia – formalny dialog
6 PodsumowaniePaweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Podsumowanie
Logika nieformalna ma na celu opis ludzkich sposobów rozumowania (bez
idealizowania ich):
argumenty sa zawodnymi wnioskowaniami o kształcie:
przeslankischemat argumentacji−−−−−−−−−−→ wniosek,
gdzie nie tylko przesłanki, ale równiez zastosowanie schematu
argumentacji moze byc podwazone.
Dialog jest metoda ewaluacji stwierdzen i argumentów, które za nimi
swiadcza.
Istnieja obiecujace (choc dosc wczesne) próby formalnych zastosowan logiki
nieformalnej.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Podsumowanie
Logika nieformalna ma na celu opis ludzkich sposobów rozumowania (bez
idealizowania ich):
argumenty sa zawodnymi wnioskowaniami o kształcie:
przeslankischemat argumentacji−−−−−−−−−−→ wniosek,
gdzie nie tylko przesłanki, ale równiez zastosowanie schematu
argumentacji moze byc podwazone.
Dialog jest metoda ewaluacji stwierdzen i argumentów, które za nimi
swiadcza.
Istnieja obiecujace (choc dosc wczesne) próby formalnych zastosowan logiki
nieformalnej.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Podsumowanie
Logika nieformalna ma na celu opis ludzkich sposobów rozumowania (bez
idealizowania ich):
argumenty sa zawodnymi wnioskowaniami o kształcie:
przeslankischemat argumentacji−−−−−−−−−−→ wniosek,
gdzie nie tylko przesłanki, ale równiez zastosowanie schematu
argumentacji moze byc podwazone.
Dialog jest metoda ewaluacji stwierdzen i argumentów, które za nimi
swiadcza.
Istnieja obiecujace (choc dosc wczesne) próby formalnych zastosowan logiki
nieformalnej.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Podsumowanie
Logika nieformalna ma na celu opis ludzkich sposobów rozumowania (bez
idealizowania ich):
argumenty sa zawodnymi wnioskowaniami o kształcie:
przeslankischemat argumentacji−−−−−−−−−−→ wniosek,
gdzie nie tylko przesłanki, ale równiez zastosowanie schematu
argumentacji moze byc podwazone.
Dialog jest metoda ewaluacji stwierdzen i argumentów, które za nimi
swiadcza.
Istnieja obiecujace (choc dosc wczesne) próby formalnych zastosowan logiki
nieformalnej.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
Wstep historycznyArgument
DialogSofizmaty
Próby formalizowania logiki nieformalnejPodsumowanie
Dziekuje
. . . za uwage.
Paweł Łozinski http://www.ii.pw.edu.pl/∼plozinsk Logika nieformalna
top related