jonatan olszewski
Post on 24-Feb-2016
110 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
Zapożyczenia jako świadectwo kontaktu Polaków z innymi krajami. Omów problem, posługując się
przykładami z różnych epok.
Jonatan Olszewski
Języki WiekX XI XII XIII XIV XV XVI XVII XVIII XIX XX
Łacina
Czeski
Niemiecki
Ukraiński
Włoski
Węgierski
Turecko-tat.
Francuski
Rosyjski
Angielski
Grecki
Wstęp
Łacina
Okres Słowa zapożyczone z języka łacińskiegoEpoka
Odrodzeniaefekt, foremny, honor, inwazja, kolumna, kwestia, norma, porcja, respekt, ruina
XVI wiek akt, artykuł, cela, ceremonia, dekret, egzekucja, figura, historia, komisarz, msza
Język czeski
Okres Słowa zapożyczone z języka czeskiego
XIV i XV wiek
biskup, czcionka, duchowieństwo, hańba, harcerz, istota, jałmużna, jedwab, kielich, kulawy, książę, nabożeństwo, obywatel, pawlacz, praca, robot, serce, sprawiedliwość, starosta, szkoła, tasak, twarz, uprzejmy, wesele, więzień, władza, własność, wstyd, zakonnik, zwiastować
Język niemiecki
Okres Dziedzina Słowa zapożyczone z języka niemieckiegoXIII wiek Rolnictwo folwark, grunt, pług, spichlerzXIII wiek Budownictwo
i rzemiosłobudowa, bednarz, belka, blacha, cegła, dach, klamka, kreda, malarz, mur, rura, rynna, strych, szyba, szyna, ślusarz, śruba, waga, walec, warsztat
XIII wiek Życie miejskie burmistrz, bruk, gmina, jarmark, ratusz, rynek, wójtXIII wiek Życie
codziennekołnierz, kufer, kształt, obcas, papier, spacer, szlaban, szpilka, szuflada, talerz, zegar, żagiel
XIII wiek Przemysł hałda, huta, sztolniaXIII wiek Prawo czynsz, grunt, koszt, ławnik, okres, warunekOkupacja wojenna
Terminologiawojskowa
firer, folksdojcz, Gestapo, policmajster, szturm, Wehrmacht
Język włoski
Okres Dziedzina Słowa zapożyczone z języka włoskiegoXVI i XVII
wiekArchitektura bank, belweder, fontanna, pałac, sala
XVI i XVII wiek
Muzyka a capella, balet, fortepian, koncert, kwartet, opera, pianino, sonata, tempo
XVI i XVII wiek
Ogrodnictwo i nazwy
żywności
cytryny, kalafiory, kalarepy, makarony, pizza, pomarańcze, pomidory, risotto, selery, spaghetti, szparagi
Język węgierski
Okres Dziedzina Słowa zapożyczone z języka węgierskiegoPanowanie
Stefana Batorego
Jeździectwo konne
deresz (koń siwej maści), forga (pióropusz u konia)
Panowanie Stefana
Batorego
Organizacja wojskowa
giermek (zbrojny sługa rycerza),hajduk (żołnierz piechoty węgierskiej), orszak (drużyna)
Panowanie Stefana
Batorego
Ubiór wojskowy
dolman (węgierski strój narodowy),magierka (czapka węgierska)
Panowanie Stefana
Batorego
Zbroja czekan (broń służąca do ściągania jeźdźca z konia), kord (krótki miecz)
Język turecko-tatarski
Okres Słowa zapożyczone z języka turecko-tatarskiego
XVII wiek arbuz, bazar, dywan, dzida, dziryt (oszczep), jogurt, kaftan, karaluch, kawior, kebab, kobza, kołczan, kotara, maczuga, szarańcza, torba, topór, tulipan, turban
Język francuski
Okres Słowa zapożyczone z języka francuskiegoXVII i XVIII
wiekawangarda, bluza, bransoleta, bulwar, butik, dama, falbany, fotel, gabinet, galanteria, garderoba, gorset, jury, makijaż, maniery, manikiur, parkiet, perfumy, purée ziemniaczane, rewanż, salon, szampan, szarża
XIX wiek amper, elektroda, gram, grawitacja, hektar, metr, tona
Języki wschodniosłowiańskie
Okres Dziedzina Słowa zapożyczone z języków wschodniosłowiańskich
XVI i XVII wiek
Słownictwo nacechowane negatywnym
zabarwieniem
hołota, hultaj, morda, ohydny, wiedźma
XX wiek Terminologia wojskowa
katiusza (wyrzutnia pocisków rakietowych, montowana na samochodach ciężarowych), gruzownik i kukuruźnik (samoloty)
XX wiek Rolnictwo kolektywizacja, kombajn oraz terminy techniczne takie jak obróbka
XX wiek Życie codzienne
czajnik, fufajka (ciepła kurtka)
Język grecki
Okres Dziedzina Słowa zapożyczone z języka greckiegoXIX i XX
wiekNazwy nauk geometria, gramatyka, logika, matematyka
XIX i XX wiek
Terminy naukowe
atom, cykl, elektron, hipoteza, metoda, synteza
XIX i XX wiek
Terminy polityczne
demokracja, monarchia
XIX i XX wiek
Sztukai literatura
dramat, liryka, melodia, poezja, retoryka
Język angielski
Okres Słowa zapożyczone z języka angielskiegoXX wiek baseball, bikini, blues, bluff, bobslej, boks, budżet, country,
doping, dres, dubbing, drink, dżem, dżentelmen, dżinsy, e-mail, fan, faul, folder, frustracja, gadżet, gej, gol, golf, hamburger, hit, hobby, hokej, hol, hot-dog, internet, jazz, jogging, kakao, keyboard, klub, koktajl, komputer, kontener, korporacja, kowboj, laser, mecz, mikser, notebook, OK-okey, partner, poliester, popcorn, prezenter, quiz, radio, radar, rekord, relaks, rewolwer, ring, rock and roll, rugby, serial, show, skaner, skuter, spiker, sport, start, strajk, stres, supermarket, telewizja, tenis, tunel, toster, trend, trener, trening, weekend, western
Podsumowanie
Dziękuję za uwagę
BibliografiaI. LITERATURA PODMIOTU.• Artykuły prasowe ("Gazeta wyborcza", "Newsweek Polska", "Rzeczpospolita"). • Reklamy i programy telewizyjne.• Artykuły udostępnione w Internecie.II. LITERATURA PRZEDMIOTU.• Red. S. Urbańczyk, Encyklopedia języka polskiego, Wrocław-Warszawa-Kraków
1992, hasła: Czystość języka, Wpływy obce, Zapożyczenia.• Red. A. Markowski, Nowy słownik poprawnej polszczyzny PWN, Warszawa 1999, hasła: Anglicyzmy, Bohenizmy, Galicyzmy, Germanizmy, Hellenizmy, Hungaryzmy, Italianizmy, Latynizmy, Slawizmy, Turcyzmy, Zapożyczenia.• W. Kopaliński, Słownik wyrazów obcych i zwrotów obcojęzycznych, Warszawa 1967, dostępny także na stronie http://www.slownik-online.pl/• Red. E. Sobol, Słownik wyrazów obcych, Warszawa 1996; dostępny także na stronie http://swo.pwn.pl/• Materiały on-line Zakładu Historii Języka Polskiego dostępne na stronie http://www.staff.amu.edu.pl/~hjp/materialy.html
top related