inleiding beleid jean-pierre heirmansecretaris-generaal departement leefmilieu, natuur en energie...
Post on 12-May-2015
220 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Inleiding BeleidJean-Pierre Heirman secretaris-generaal Departement Leefmilieu,
Natuur en Energie (LNE), Vlaamse overheid
Zomerganzen
Casus
naam spreker/partner
Amerikaanse vogelkersBeleidsaanbevelingen
Ronald Grobben, IGO
Beleidsaanbevelingen Amerikaanse vogelkers
voor Amerikaanse vogelkers in bossen • algemeen (1-2)• aanpak (3-4-5-6)• communicatie (7)
Beleidsaanbevelingen Amerikaanse vogelkers
1. AlgemeenDe vier beheerstrategieën kunnen binnen bestaand wettelijk kader uitgevoerd worden, maar ...
onduidelijkheid betreffende instandhoudingsdoelstellingen voorNatura 2000 gebieden(habitat- en vogelrichtlijngebieden)
Beleidsaanbevelingen Amerikaanse vogelkers
2. AlgemeenBedreiging van Amerikaanse vogelkersvoor biodiversiteit in bossen niet zo duidelijk
=> verder onderzoek nodig
Beleidsaanbevelingen Amerikaanse vogelkers
• 1990‘Stellingname voor of tegen de acceptatie van Amerikaanse vogelkers wordt meer bepaald door politieke keuzen dan door ecologische argumenten’ Starfinger 1990
• 1990 – nuEcologisch basisonderzoek naar de actuele en toekomstige rol van de Amerikaanse vogelkers in bosecosystemen, de invasiviteit van de soort en haar impact op de biodiversiteit.Onderzoek o.a. door Verheyen et al 2007, Decocq et al 2007, Chabrerie et al 2008, Vanhellemont 2009, Pairon et al 2010, Jaquemart et al 2010, …
Beleidsaanbevelingen Amerikaanse vogelkers
• 2012Geen algemene uitspraakover impact op biodiversiteit mogelijk– schaal van de impact onduidelijk,
vooral voor weerbare bossen en op langere termijn– aard van de impact onduidelijk
• negatieve impact op struiklaag: uiteraard verschuiving soortendiversiteit, maar vermindering enkel als bedekking >75% door schaduwwerking
• Amerikaanse vogelkers als waardplant?
Beleidsaanbevelingen Amerikaanse vogelkers
Amerikaanse vogelkers als waardplant?• opvallend grote soortenrijkdom voor een recent
geïntroduceerde soort (Boucault 2009)
• indicaties > 160 insectensoorten(o.a. Korringa 1947, Nowakowska en Halarewicz 2006; Boucault 2009; Geudens 1997)
Meer onderzoek nodig
Brotolomia meticulosa Orthosia macilentaGele trilzwam
Beleidsaanbevelingen Amerikaanse vogelkers
• 2012Aard van de impact onduidelijk– geen impact van Amerikaanse vogelkers
op biodiversiteit die ook niet gekend is bij inheemse soorten• schaduwwerking (beuk, ...)• verbetering strooiselomzetting (linde, …)
Beleidsaanbevelingen Amerikaanse vogelkers
Aanpak
3. Opzetten van langetermijnexperimentenbetreffende de effecten van acceptatievan Amerikaanse vogelkers
4. Praktijkervaring opdoen met weerbare bossen 5. Geld voor uitvoering aangepaste bosbeheerplannen6. Glyfosaat: verder onderzoek
Beleidsaanbevelingen Amerikaanse vogelkers
Communicatie
7. uitwerken van een communicatiestrategieom de resultatentot bij de beheerder op het terrein te krijgen
Beleidsaanbevelingen Amerikaanse vogelkers
Conclusie• Geen
– toverformule: aanpakis niet in 1 regelgeving te gietendie iedereen klakkeloos kan volgen
• Wel– genuanceerde aanpak
verder onderbouwenen communiceren
– gezond verstand gebruikenen op maat werken
Zomerganzen
Casus
naam spreker/partner
Zomerganzen
Casus
naam spreker/partner
StierkikkerBeleidsaanbevelingen
Gerald Louette, Instituut voor Natuur- en Bosonderzoek (INBO)
Bestaande regelgeving
• Bern Convention – Rec. 77– Uitroeiing invasieve exoten
• IUCN Invasive Species Specialist Group– 100 meest invasieve soorten
• CITES B (EU Wildlife Trade Regulation 338/97)– Geen invoer in EU
• Ontwerp-KBbetreffende handel en bezit invasieve exoten (BE)
• Soortenbesluit (VL)• Beleidsnota Invasieve exoten (NL)
Beleidsaanbevelingen
• Preventie• Snelle detectie• Bestrijding• Communicatie
Beleidsaanbevelingen
• Preventie– Handel en bezit verbieden (ontwerp-KB in BE)– Bewustmaking maatschappij– Handhaving (bestaande wetgeving)
• Snelle detectie– Waarnemingsnetwerk uitbouwen bij vrijwilligers/professionelen– Centraal meldingssysteem
(bijv. www.waarnemingen.be en www.waarneming.nl)– Aanwezigheid in Baarlo
Beleidsaanbevelingen
• Bestrijding– Centraal coördinerende instantie
(bijv. hogere overheid VL of NL)– Draaiboek bestrijdingsactie bij verschillende uitgangssituaties
(bijv. kleine of grote populatie)– Bestrijding & nazorg door eigenaar/beheerder
• Voorbeeldformule getest in gemeente Arendonk• Sturing ANB & INBO• Uitvoering Natuurwerk in opdracht van de gemeente Arendonk
Beleidsaanbevelingen
• Communicatie– Bekendmaking acties
aan bevolking / betrokkenen om draagvlak te creëren– Waarom en hoe– Uitpakken met realisaties
• Verdere verduidelijking wetgevend kader– Wie draagt bestrijdingskosten?– Toelating betreding terreinen– Verbod op aanschaf en houden van de soort– Pijnloos doden dieren– Vergunningen leegpompen of dempen vijvers
Zomerganzen
Casus
naam spreker/partner
Grote waternavelen andere invasieve (water)planten
Beleidsaanbevelingen
Koen Martens, Vlaamse Milieumaatschappij (VMM)
Voorkomen vestiging en verspreiding
België•Eenduidig preventief beleid ontbreekt•Water- natuur en milieubeleid: gewestelijke materie
Vlaanderen: beheerregeling in opmaak–preventie (handelsverbod)–monitoring–bestrijding (engagement waterbeheerders)– communicatie
•Invoer, doorvoer en uitvoer:federale materie (verbod in voorbereiding)
Voorkomen vestiging en verspreiding
België• Tuincentra: gedragscode (Alterias)• Optreden op privaat domein ?
Voorkomen vestiging en verspreiding
Nederland• Wettelijk verbod voor handel en bezit
• Convenant waterplanten– te vrijblijvend?– niet voor alle soorten?
• Knelpunt met flora- en fauna-wet / gedragscode waterschappen
Voorkomen vestiging en verspreiding
Conclusie
• Preventie– juridisch– mentaliteitswijziging
• Snelle detectie– terreinmedewerkers– www.waarnemingen.be / www.waarnemingen.nl
• Gebiedsdekkende aanpak• Communicatie, voorlichting en sensibilisering
Zomerganzen
Casus
naam spreker/partner
ZomerganzenBeleidsaanbevelingen
Karel Van Moer, RATO vzw
Visievorming
Beheerdoelstellingen per ganzensoort– gedragen door landbouw, natuur,
recreatie, jacht, overheden.– ondersteund door studies over impact– voor alle tereinbeheerders
Grensoverschrijdende afstemming– gemeente – provincie – landelijk
Wetgeving als leidraad
Wetgeving
Complex• Eenduidigheid in wetgeving• Wetgeving ondersteunt
ZomerganzenEuropees
VogelrichtlijnAfvalwetgeving
VoedselveiligheidFederaal (België)
DierenwelzijnDierengezondheid
Gewestelijk (Vlaanderen)Jachtdecreet
SoortenbesluitNatuurdecreet
Landschapsdecreet
thema
bevoegdheid
wet
decreet
besluit
Naar een gecoördineerd beheer…
Centraal• Afbakenen verantwoordelijkheden
– wie stuurt aan – wie beheert
• Gezamenlijke communicatie• Kennisondersteunend instrument
– opstellen dynamische populatiemodellen– beheermaatregelen evalueren– stroomlijnen van rapportage– monitoring
• Bijsturing van acties na evaluatie
…en naar een efficiënt beheer
• Efficiënt(er) inzetten van middelen voorduurzaam beheer van exoten zoals zomerganzen
• Integrale aanpak van beheer • Meer afstemming tussen verschillende
terreinbeheerders/overheden– gebiedsdekkend eieren schudden– afvangsten
op grotere geografische schaal– investeren in opleiding en vorming
Zomerganzen
Casus
naam spreker/partner
Algemene beleidsaanbevelingenvanuit het Invexo-project
Werkgroep ‘Voorstel Beleid en samenwerking’
Bert Lotz, Wageningen UR - Plant Research International (PRI)
Werkgroepleden Beleid & SamenwerkingUit de Invexo-werkgroepen• ANB Hans De Schryver, Hans Van Gossum, Paul Bogaert• IGO Ronald Grobben, Walter Op de Beeck• INBO Tim Adriaens, Gerald Louette• RATO Karel Van Moer• VMM Philippe Carchon, Koen Martens• LNE Elke Van den Broeke
• Prov. Noord-Brabant Joseph Kuijpers• PRI Bert Lotz, Joost Van der Burg• NVWA Team IE - Wiebe Lammers
Klankbordwerkgroep• Leefmilieu Brussel BIM Olivier Beck• Waals Gewest Etienne Branquaert• Europese Commissie Myriam Dumortier• Universiteit Gent An Martel• Federale overheid Maud Istasse
Casussen representatief brede problematiek
StierkikkerRecente introductie, eliminatie in principe kansrijk
Grote waternavelen andere invasieve waterplantenIntroductie langer geleden, eliminatie regionaal
Amerikaanse vogelkersIntroductie lang geleden, beheerdoelstelling
ZomerganzenComplexe casus: definitie, verschillende soorten, verspreid over groot gebied
Aanpak
• Inventarisatie in partnerregio’sVerantwoordelijkheden, bevoegdheden, wettelijk kader
• Huidige stand van zaken uitvoering
• Sterke-zwakteanalyseGeneriek schema en beslissingstabellen
• Formulering van aanbevelingenop basis van sterkte-zwakteanalyse
Overzicht Beleidsaanbevelingen
1. Beleid – Algemeen2. Preventie3. Vroegtijdige signalering, snelle respons4. Eliminatie5. Beheer6. Communicatie7. Wetenschappelijke ondersteuning
• Generiek België/Vlaanderen, Nederland waar mogelijk• Soms specifiek per regio (toepassingsgebied, regelgeving, ..)
1. Beleid - Algemeen
Uniforme en gebiedsdekkende aanpak (1.1)
• Gezamenlijke afspraken binnen (nieuwe) overlegstructuren
Verantwoordelijkheden en bevoegdheden duidelijk (1.2)• België: verschillende instanties, behoefte vastomlijnd plan
• Nederland, taakverdeling Rijk en provincie in beweging
Snel en voldoende budget beschikbaar (1.3)• Snelle respons (eliminatie), en bestrijding bij beheer
2. Preventie
Reduceer aantal introducties (2.1) • Convenanten, gedragscodes, wetgeving
Wettelijk regelen uitsluiten ontsnappen (2.2)• Wijze van kweken en houden
Voor alle uitheemse planten, dieren wettelijk regelen (2.3)• Alleen uitzetten in natuur door bevoegde instanties• Risico-analyse: risico’s aanvaardbaar klein
Baseer preventieve (handelsbeperkende) maatregelen altijd objectieve risico-analyse gebruik makend van actuele wetenschappelijke kennis (2.4)
2. Preventie (vervolg)
(Wettelijk bindende) positieflijst indien mogelijk (2.5)• Zoogdieren, aquarium- en vijverplanten• Alternatief negatieflijst (reptielen, amfibieën, vogels, vissen)
Preventieve inrichtingsmaatregelen (2.6)• Habitatherstel
3. Vroegtijdige signalering en snelle respons
Betrek vrijwilligersorganisaties actief (3.1 en 3.2)• Centraal meldpunt• Betrouwbare validatie
Early-warning-en-rapid-respons-draaiboek (3.3 en 3.4) • Afstemming regionaal/internationaal!• Klasseer exoten op basis van uniform protocol
Snelle toegang voor bestrijders (3.5)
Houd rekening met komende EU-exotenregeling (3.6)
Grensoverschrijdend overlegorgaan gewenst (3.7)
4. Eliminatie
Duidelijkheid over beschikbare / toegestane dodingsmethoden (4.1)• Inventarisatie• Op name in (Nederlandse) regelgeving
Aanpassing regelgeving afvoer en verwerking (4.2)• Efficiënter• Dier- en milieuvriendelijker
5. Populatiebeheer
Organiseer landelijke en regionale afstemming van populatiebeheerdoelen gevestigde invasieve exoten (5.1)• Concrete aanpak
6. Communicatie
Gerichte communicatie op preventie (6.1)• Preventieve maatregelen bekend / effectiever te maken• Bewustwording problematiek loslaten planten en dieren• Doelgroepen stimuleren actie te ondernemen
Stel communicatieplan op (6.2)• Preventiedoel, doelgroep, boodschap, middelen
Effectieve directe communicatielijnen (6.3)• Overheden, politiek en uitvoerende instanties
7. Wetenschappelijke ondersteuning
Relevant op verschillende niveaus
Ondersteun kennisontwikkelingover effectieve managementopties van invasieve exotenen communiceer deze kennis actiefnaar relevante doelgroepen (7.1)
top related