i€¦ · web view16. inperialismoa eta mundu garaikideko hedapen koloniala azaltzeko gai da. 17....
Post on 07-Aug-2020
5 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Ibaizabal Argitaletxea
Geografiaeta
HistoriaDBH 3. mailaprogramazioa
I. GAI MULTZOA. GEOGRAFIA EREMUAKHelburu didaktikoak
1. Nekazaritza eremua eta bere elementu nagusiak deskribatzea.2. Nekazaritza eremua osatzen duten faktore fisikoak eta giza faktoreak
aztertzea.3. Lehen sektoreko jarduerak ezagutzea.4. Lehen sektorearen egoera aztertzea, herrialde garatuetan eta garatze bidean
dauden herrialdeetan.5. Industria eremua bultzatzeko faktore fisikoak ezagutzea.6. Industriaren oinarria lehengaiak eta energia iturriak direla aztertzea. 7. Energia iturri berriztagarriak eta berriztaezinak bereiztea. 8. Baliabide mineral nagusiak munduan kokatzea. 9. Industrializazioaren aldi nagusiak eta beren ezaugarri garrantzitsuenak
finkatzea.10. Industria motak bereiztea eta industria sektore garrantzitsuenen ezaugarri
bereziak zehaztea.11. Hirugarren sektorea definitzea eta bertan biltzen diren jarduerak sailkatzea.12. Osasungintzarekin, hezkuntzarekin, Administrazio publikoarekin eta finantzen
munduarekin lotutako hirugarren sektoreko beste jarduera batzuk ezagutzea. 13. Herrialde garatuetako eta garatze bidean dauden herrialdeetako zerbitzuen
sektoreen artean dauden alde nagusiak aztertzea.14. Urbanizatze prozesuaren bilakaera azaltzea.15. Hirien morfologia, egitura eta funtzioak laburbiltzea.16. Hiriak hornitzeko sistema eta hiriko azpiegiturak azaltzea.
Kontzeptuzko edukiak1. Nekazaritza eremua eta nekazaritza jarduerak. 2. Nekazaritza eta abeltzaintza mota tradizionalak eta merkatuko nekazaritza eta
abeltzaintza motak.3. Arrantza motak.4. Baso ustiapena eta meatzaritza ustiapena.5. Industria eremuko faktore fisikoen eta giza faktoreen azterketa. 6. Industrializazioaren aldiak.7. Industria motak.8. Hirugarren sektorea eta bertako jarduerak. 9. Osasungintzarekin, hezkuntzarekin, Administrazio publikoarekin eta finantzen
munduarekin lotutako hirugarren sektoreko jarduerak.10. Urbanizatze prozesuaren aldiak.11. Hirien morfologia, egitura eta funtzioak.12. Hiriak hornitzeko sistema.13. Hiriko azpiegiturak.14. Landa hiriak eta landa hiriko eremuen heterogeneotasuna.
Ebaluazio irizpideak1. Munduan dauden nekazaritza eremu guztiak azaltzeko gai da.2. Geografia eremuen aldaketak aztertzeko gai da.3. Lehen sektoreko jarduera guztiak laburbiltzeko gai da.
2
4. Industria prozesuaren oinarria lehengaiak eta energia iturriak direla adierazteko gai da.
5. Energia iturri berriztagarriak eta berriztaezinak ezagutzeko gai da.6. Baliabide mineral nagusiak munduan nola banatzen diren badaki. 7. Industria eremua osatzen duten faktore fisikoak eta giza faktoreak sailkatzeko
gai da.8. Lehen, bigarren eta hirugarren industria iraultzen ezaugarri nagusiak
laburbiltzeko gai da.9. Hirugarren sektoreko jarduerak atzemateko gai da.
10. Zerbitzuak kudeatzeko modu guztiak ezagutzen ditu. 11. Herrialde garatuen eta garatze bidean dauden herrialdeen arteko merkataritza
trukeen arteko desberdintasunak ezagutzen eta aintzat hartzen ditu.12. Nazioarteko merkataritza hitzarmenak aztertzeko gai da.13. Jendeztatze motak ezagutzen ditu.14. Urbanizatze prozesua aztertzeko gai da.15. Hirien morfologia eta egitura aintzat hartzen ditu. 16. Hirien funtzio askotarikotasuna ulertzeko gai da.17. Hiria hornitzeko sistema eta hiriko azpiegiturak ezagutzen ditu.18. Landa hiria osatzeko modua deskribatzeko gai da.
Zehar gaiak1. unitatea: Gizon eta emakumeentzako aukera berdintasunaren aldeko hezkuntza.
Ingurumen hezkuntza. Osasunerako hezkuntza. 2. unitatea: Gizon eta emakumeentzako aukera berdintasunaren aldeko hezkuntza.
Ingurumen hezkuntza. Osasunerako hezkuntza. 3. unitatea: Gizon eta emakumeentzako aukera berdintasunaren aldeko hezkuntza.
Komunikabideetarako hezkuntza. Ingurumen hezkuntza. Osasunerako hezkuntza.
4. unitatea: Gizon eta emakumeentzako aukera berdintasunaren aldeko hezkuntza. Komunikabideetarako hezkuntza. Ingurumen hezkuntza. Osasunerako hezkuntza.
3
1. UNITATEA. NEKAZARITZA EREMUA ETA LEHEN SEKTOREKO JARDUERAK
Helburu didaktikoak1. Nekazaritza eremua eta bere elementu nagusiak aintzat hartzea.2. Nekazaritza eremua osatzen duten faktore fisikoak eta giza faktoreak
deskribatzea.3. Lehen sektoreko jarduerak zehaztea.4. Lehen sektorearen egoera azaltzea, herrialde garatuetan eta garatze bidean
dauden herrialdeetan.5. Nekazaritza sistema tradizionalak eta merkatuko nekazaritza sistemak
bereiztea.6. Abeltzaintza jarduera tradizionalak eta merkatuko abeltzaintza jarduerak
bereiztea. 7. Arrantza motak eta arrantzarako teknikak deskribatzea.8. Munduko arrantza ingurune nagusiak ezagutzea.9. Basogintza edo baso ustiapena eta basozaintza azaltzea .
10. Lehengaiak sailkatzea.11. Meatzaritza ustiapenerako metodoak bereiztea.12. Lehen sektoreko jarduerek ingurumenean eragiten duten kaltea deskribatzea.
Ebaluazio irizpideak1. Nekazaritza eremua eta berau osatzen duten elementu nagusiak deskribatzea.2. Nekazaritza eremua osatzen duten faktore fisikoak eta giza faktoreak
bereiztea. 3. Lehen sektorean txertatzen diren jarduerak zerrendatzea.4. Lehen sektoreak herrialde garatuetan eta garatze bidean dauden herrialdeetan
dituen aldeak bereiztea.5. Nekazaritza sistema tradizionalak eta merkatuko nekazaritza sistemak
azaltzea, eta horri buruz aritzea.6. Abeltzaintza jarduera motak sailkatzea. 7. Arrantza motak eta arrantzarako teknikak aintzat hartzea.8. Munduko arrantza ingurune garrantzitsuenak zehaztea .9. Basogintza edo baso ustiapena eta basozaintza definitzea.
10. Lehengaiei eta beren askotariko jatorriari buruz aritzea. 11. Meatzaritza ustiapenerako metodoak zerrendatzea. 12. Lehen sektoreko jardueren eta ingurumenaren narriaduraren arteko harremana
finkatzea.
EdukiakKontzeptuak
1. Nekazaritza eremua.2. Nekazaritza jarduerak.3. Nekazaritza tradizional motak.4. Merkatuko nekazaritza motak.5. Abeltzaintza tradizionala.6. Merkatuko abeltzaintza. 7. Arrantza motak eta arrantzarako teknikak.8. Arrantza inguruneak.9. Basogintza edo baso ustiapena.
4
10. Explotación minera.11. Meatzaritza ustiapena.
Prozedurak1. Gaikako mapak interpretatzea.2. Terminoen eta kontzeptuen definizioa eta beraien arteko harremana. 3. Taula baten bitartez, nekazaritza sistema motak sailkatzea.4. Gaur egungo basogabetze prozesua aztertzea.5. Hainbat nekazaritza paisaia aztertzea.6. Basamortutze prozesuaren eta baso ustiapenaren arteko harremana.
Jarrerak1. Munduko nekazaritza eremuei buruzko jakin nahia.2. Geografia eremuen eraldaketa dela eta, jarrera kritikoa hartzea.3. Lehen sektoreko jarduerak aintzat hartzea.4. Nekazaritzan eta abeltzaintzan aurrerapen teknologikoa aplikatzeari
buruzko jarrera kritikoa.5. Jarrera kritikoa, basamortutze eta basogabetze prozesuak direla eta.6. Itsas baliabideak neurrigabe ustiatzea kritikoki arbuiatzea. 7. Itsas hondoak zaintzeko eta mantentzeko hartutako neurriak kontuan
hartzea.
5
2. UNITATEA. INDUSTRIA EREMUA ETA BIGARREN SEKTOREKO JARDUERAK
Helburu didaktikoak1. Industria eremua bultzatzeko faktore fisikoak ezagutzea.2. Industriaren oinarria lehengaiak eta energia iturriak direla azaltzea.3. Energia iturri berriztagarriak eta berriztaezinak bereiztea.4. Baliabide mineral nagusiak munduan kokatzea.5. Industria eremua bultzatzeko giza faktoreak finkatzea.6. Industrializazioaren aldi nagusiak eta beren ezaugarri garrantzitsuenak
bereiztea. 7. Industria motak bereiztea eta industria sektore garrantzitsuenen ezaugarri
bereziak zehaztea.8. Industria sektoreak munduan duen banaketa geografikoa zehaztea.9. Industria eremu tradizionalak eta gaur egungo industria eremuak bereiztea eta
interpretatzea .10. Industrializazioaren ondorio sozio-ekonomikoak azaltzea eta aztertzea.11. Industrializazioak ingurumenean eragiten dituen ondorioak hizpide hartzea eta
bereiztea.
Ebaluazio irizpideak1. Industria eremua bultzatzen duten faktore fisikoak definitzea.2. Industria prozesuaren oinarrizko elementuak lehengaiak eta energia iturriak
direla zehaztea.3. Energia iturri berriztagarriak eta berriztaezinak aztertzea eta ezagutzea.4. Baliabide mineral nagusiek munduan duten banaketa ezagutzea.5. Industria eremua bultzatzen duten giza faktoreak bereiztea eta aztertzea.6. Industriaurreko aldia hizpide hartzea eta lehen, bigarren eta hirugarren
industria iraultzen aldaketak eta ezaugarri bereziak aztertzea. 7. Industria eremu nagusiak munduan kokatzea.8. Industria eremu tradizionalak eta gaur egungo industria eremuak bereiztea eta
horiei buruz aritzea.9. Industria garapenak alor sozial eta ekonomikoan eragin dituen alderdi positibo
eta negatiboak aztertzea eta horiei buruz aritzea.10. Industria jarduerek ingurumenean eragiten dituzten arazoak aztertzea eta
aintzat hartzea.
EdukiakKontzeptuak
1. Industria eremuko faktore fisikoak.2. Industria eremuko giza faktoreak.3. Industrializazioaren aldiak.4. Industria motak.5. Industria sektorearen banaketa geografikoa.6. Industrializazioaren ondorio sozio-ekonomikoak. 7. Industrializazioak ingurumenean eragiten dituen ondorioak.
6
Prozedurak1. Atlasa erabiliz, baliabide mineral nagusiak munduan kokatzea.2. Herrialde garatuetako eta garatze bidean dauden herrialdeetako industria
jarduerak aztertzea eta horiei buruzko iruzkina egitea. 3. Industria eremuen arteko konparazio azterlana.4. Industrializazioren aldi nagusien deskribapena.5. Enpresen deslokalizazioaren eta horren ondorioen azterketa.6. Gehien erabiltzen diren energia iturrien abantailei eta desabantailei
buruzko iruzkina.7. Energia iturri berriztagarriei buruzko ikerkuntza eta zabaltze lana.8. Industrializazioak ingurumenean eragiten dituen ondorioei buruzko
lana.
Jarrerak1. Industria prozesu guztien gaineko interesa.2. Energia iturri berriztaezinei eta horien indar kutsatzaileari buruzko
jarrera kritikoa.3. Energia berriztagarriak modu positiboan aintzat hartzea.4. Industria prozesuek ingurune naturalean eragindako eraldaketei buruzko
gogoetazko jarrera kritikoa.5. Industria jarduerak dakartzan ondorio sozio-ekonomikoak ulertzeko
interesa.6. Ingurumen arazoei eta horiek gizaki bizidunei eragiten dizkieten
ondorioei buruzko jarrera kritikoa. 7. Industriak ingurumenean eragiten duen kaltea gerarazten duten gaur
egungo neurriak aintzat hartzea.
7
3. UNITATEA. HIRUGARREN SEKTOREKO EREMUAK ETA JARDUERAK
Helburu didaktikoak1. Hirugarren sektorea definitzea eta bertan biltzen diren jarduerak sailkatzea.2. Zerbitzuen kudeaketarako eredu guztiak bereiztea.3. Herrialde garatuetako eta garatze bidean dauden herrialdeetako zerbitzuen
sektoreen artean dauden alde nagusiak aztertzea.4. Barne merkataritza motak bereiztea.5. Herrialde bateko ordainketa balantza aztertzea.6. Nazioarteko merkataritzaren ezaugarri garrantzitsuenak azaltzea. 7. Garraio sistema nagusiak ezagutzea.8. Komunikabide mota guztiak azaltzea.9. Turismo mota guztiak aintzat hartzea.
10. Osasungintzarekin, hezkuntzarekin, Administrazio publikoarekin eta finantzen munduarekin lotutako hirugarren sektoreko beste jarduera batzuk ezagutzea.
11. Hirugarren sektoreko jarduerek dakartzaten ondorio ekonomikoak, ondorio sozialak eta ingurumenari begirako ondorioak aztertzea eta lantzea.
Ebaluazio irizpideak1. Hirugarren sektorea ezagutzea eta bertan biltzen diren jarduerak sailkatzea.2. Zerbitzuen kudeaketarako eredu guztien arteko desberdintasunak zehaztea.3. Herrialde garatuetako eta garatze bidean dauden herrialdeetako zerbitzuen
sektoreen artean dauden alde nagusiak atzematea.4. Barne merkataritza motak aipatzea.5. Herrialde bateko ordainketa balantza azaltzea.6. Nazioarteko merkataritzaren ezaugarri garrantzitsuenen gainean aritzea. 7. Garraio sistema nagusiak bereiztea.8. Komunikabide mota guztiak izendatzea.9. Turismo mota guztien arteko alderaketa egitea.
10. Osasungintzarekin, hezkuntzarekin, Administrazio publikoarekin eta finantzen munduarekin lotutako hirugarren sektoreko beste jarduera batzuk izendatzea.
11. Hirugarren sektoreko jarduerek dakartzaten ondorio ekonomikoak, ondorio sozialak eta ingurumenari begirako ondorioak azaltzea eta laburbiltzea.
EdukiakKontzeptuak
1. Hirugarren sektorea eta bertan biltzen diren jarduerak.2. Zerbitzuen kudeaketarako ereduak.3. Barne merkataritza motak.4. Ordainketa balantza.5. Nazioarteko merkataritza.6. Garraio sistemak. 7. Komunikabideak.8. Turismo motak.9. Osasungintzarekin, hezkuntzarekin, Administrazio publikoarekin eta
finantzen munduarekin lotutako hirugarren sektoreko jarduerak. 10. Hirugarren sektoreko jarduerek dakartzaten ondorio ekonomikoak,
ondorio sozialak eta ingurumenari buruzko ondorioak.
8
Prozedurak1. Herrialde garatuetako eta garatze bidean dauden herrialdeetako
zerbitzuen sektoreak aztertzea.2. Terminoak eta kontzeptuak definitzea, eta horien arteko harremana
ezagutzea. 3. Zerbitzuen sektoreak ingurumenean eragiten dituen ondorioak biltzen
dituen taula egitea.4. Grafiko sektorialak interpretatzea.5. Espainiako sektore turistikoari buruzko analisia eta azterketa.6. Nazioarteko merkataritzari eta horrek gaur egun duen egoerari buruzko
azterketa lana.7. Garatze bidean dauden herrialdeetako kanpo merkataritzari buruzko
azterketa.8. Hainbat eremu turistiko alderatzeko azterketa lana.
Jarrerak1. Hirugarren sektorean biltzen diren jarduerak ezagutzeko jakin-mina.2. Zerbitzuak kudeatzeko hainbat moduri buruzko interesa.3. Herrialde garatuen eta garatze bidean dauden herrialdeen arteko
merkataritza trukeen arteko desberdintasunei buruzko jarrera kritikoa.4. Herrialde bateko ordainketa balantza aintzat hartzea.5. Nazioarteko merkataritza hitzarmenei buruzko gogoetazko jarrera
kritikoa.6. Gaur egungo kontsumo gizarteari buruzko jarrera kritikoa. 7. Komunikabideek gaur egungo gizartearengan duten eraginaz ohartzea.8. Ongizate Estatuaren abantailak eta desabantailak aintzat hartzea.9. Hirugarren sektoreko jarduerek dakartzaten ondorio ekonomikoez eta
sozialez ohartzea.10. Kezka azaltzea hirugarren sektoreko jarduerek ingurumenean eragiten
dituzten kalteak direla eta.
9
4. UNITATEA. JENDEZTATZE MOTAK ETA HIRI EREMUA
Helburu didaktikoak1. Landa jendeztatzea eta hiri jendeztatzea definitzea eta bereiztea.2. Hiri jendeztatzea aztertzea, herrialde garatuetan eta garatze bidean dauden
herrialdeetan.3. Urbanizatze prozesuaren bilakaera azaltzea.4. Gehien eta gutxien garatu diren herrialdeetako hiri bizitzaren ezaugarri
bereziak ezagutzea.5. Hirien morfologia azaltzea, hiri planoak oinarrian izanda.6. Hirien barne egitura ulertzea. 7. Hiri egitura berriak definitzea.8. Hiriak hornitzeko sistema ulertzea.9. Hiriko azpiegitura nagusiak bereiztea.
10. Urbanizatzeak landa ingurunean eragiten dituen ondorioak ezagutzea.11. Hiri lurzoruan etxebizitzekin dagoen arazoa azaltzea, eta horren arrazoiak eta
ondorioak zehaztea.12. Hiri eremuko ingurumen arazoak deskribatzea.
Ebaluazio irizpideak1. Landa jendeztatzea eta hiri jendeztatzea definitzen dituzten ezaugarriak
azaltzea.2. Hiri jendeztatzearen ezaugarri nagusiak izendatzea eta bereiztea, herrialde
garatuetan eta garatze bidean dauden herrialdeetan.3. Hiriaren bilakaera laburbiltzea.4. Hiri bizitzaren eredua aintzat hartzea, gehien eta gutxien garatu diren
herrialdeetan.5. Hiri plano mota guztiak ezagutzea.6. Hiri bat osatzen duten guneak bereiztea. 7. Hiri egitura berrien arteko desberdintasunak adieraztea.8. Hiriak hornitzeko sistema azaltzea.9. Hiriko azpiegitura nagusiak ezagutzea.
10. Urbanizatzeak landa ingurunean eragiten dituen ondorioak ulertzea.11. Hirietan etxebizitzekin dagoen arazoa aztertzea.12. Hiri eremuko ingurumen arazoak aintzat hartzea.
EdukiakKontzeptuak
1. Landa jendeztatzea eta hiri jendeztatzea.2. Urbanizatze prozesua.3. Hiri bizitza.4. Hiriaren morfologia.5. Hiriaren egitura.6. Hiriaren funtzioak. 7. Hiria hornitzeko sistema.8. Hiriko azpiegitura.9. Landa hiriak.
10
Prozedurak1. Terminoen eta kontzeptuen definizioa eta horien arteko lotura.2. Hiri zabalguneak aztertzea, hiri plano bati buruzko iruzkinaren bitartez. 3. Landa hiriko eremuei buruzko iruzkina eta azterketa. 4. Bizitegi inguruneei buruzko azterketa.5. Hiri jendeztatzearen laburpena egitea, taula baten bitartez.6. Hiriek dauzkaten funtzio guztien laburpena egitea.
Jarrerak1. Hiri jendeztatzearen eta landa jendeztatzearen arteko desberdintasunak
ezagutzeko interesa.2. Hiriaren bilakaerari buruzko jakin-mina.3. Hiri bizitzaren ereduak landa eremuan duen eragina aintzat hartzea.4. Landa hirien fenomenoa ezagutzeko interesa.5. Hiri eremuetan dauden gizarte bazterketa arazoei buruzko jarrera kritikoa.6. Hiri eremuko premia handieneko talde sozialekiko elkartasuna. 7. Hiri handietan etxebizitzekin dagoen arazoa ezagutzeko interesa.8. Hiri bizitzak berez dauzkan ingurumen arazoei buruzko jarrera kritikoa.
11
II. GAI MULTZOA. GARAI MODERNOA
Helburu didaktikoak1. Aro Modernoaren hasierako elementu bereziak azaltzea.2. XV. mendearen bukaerako aldaketa ekonomikoak eta gizarte estamentala
aztertzea.3. Errege-erreginen agintea sendotzeko baliabideak bereiztea.4. Errege-erregina Katolikoen erreinaldiaren bilakaera ezagutzea.5. XV. mendeko portugaldarren eta gaztelauen itsasoko esplorazioetako faseak
bereiztea.6. Errenazimentuko eta humanismoko ezaugarri eta pertsonaia nagusiak
ezagutzea.7. Protestantismoaren doktrinak eta Trentoko Kontzilioaren ondorioak
identifikatzea.8. Karlos I.aren eta Felipe II.aren erregealdien ezaugarriak eta Euskal Herriak
XVI. mendean izandako bilakaera politikoa, soziala eta ekonomikoa deskribatzea.
9. Amerikar kontinentearen esplorazioan eta konkistan nabarmendu ziren faseak eta ondorengo ustiapena azaltzea.
10. Europan Errenazimentuko elementu bereziak ezagutzea eta artista garrantzitsuenak identifikatzea.
11. XVII. mendean gertatu ziren aldaketa demografikoak eta ekonomikoak ulertzea.
12. Monarkia absolutuak Europan nola sendotu ziren eta Hogeita Hamar urteko Gerraren eragina azaltzea.
13. Monarkia hispaniarraren eta Euskal Herriaren bilakaera historikoa aztertzea XVII. mendean.
14. Barrokoko pentsamenduaren eta artearen funtsezko printzipioak ezagutzea.15. Ilustrazioko printzipio teorikoak definitzea.16. Europako herrialde nagusietan despotismo ilustratua aztertzea.17. Borboikoek Espainian eta Euskal Herrian egindako erreformen ondorioak
laburtzea.18. Rococoaren eta neoklasizismoaren elementu nagusiak ezagutzea.19. Amerika hispaniarrak XVII. eta XVIII. mendeetan izandako bilakaera
ekonomikoa, politikoa eta soziala azaltzea.
Kontzeptuzko edukiak1. Aro Modernoa: gizarte estamentala eta suspertze ekonomikoa.2. Errege-erreginen boterea sendotzeko baliabideak.3. Monarkia autoritarioak: Errege-erregina Katolikoak.4. Europaren espantsio ozeanikoa: Afrika, Asia eta Amerika.5. Errenazimentua eta humanismoa.6. Erreforma protestantea eta erreforma katolikoa.7. Europa Karlos V.aren eta Felipe II.aren garaian.8. Euskal Herria XVI. mendean.9. Errenazimentuko artea Europan.
10. Geldialdi demografikoa eta ekonomikoa xvii. mendean.11. Absolutismo monarkikoa: Hogeita Hamar urteko Gerra eta Luis XIV.aren
nagusitasuna.12. Monarkia hispaniarra eta Euskal Herria XVII. mendean.
12
13. Arte barrokoa eta Espainiako Urrezko Mendea.14. Ilustrazioa eta despotismo ilustratua.15. Borboiko etxearen gobernua Espainian eta Euskal Herrian.16. Rococoa eta Neoklasizismoa.17. Kontinente amerikarra XVI., XVII. eta XVIII. mendeetan.
Ebaluazio irizpideak1. Aro Modernoaren hasierako elementu bereziak aztertzen ditu.2. XV. mendearen bukaerako aldaketa ekonomikoak eta gizarte estamentala
ezagutzen ditu.3. Errege-erreginen agintea sendotzeko erabilitako baliabideak azaltzeko gai da.4. Errege-erregina Katolikoen erreinaldiaren bilakaera laburtzen du.5. XV. mendeko portugaldarren eta gaztelauen itsasoko esplorazioetako faseak
deskribatzen ditu.6. Errenazimentuko eta humanismoko ezaugarri eta pertsonaia nagusiak azaltzen
ditu.7. Protestantismoaren doktrinak eta Trentoko Kontzilioaren ondorioak
analizatzen ditu.8. Karlos I.aren eta Felipe II.aren erregealdien ezaugarriak eta Euskal Herriak
XVI. mendean izandako bilakaera politikoa, soziala eta ekonomikoa arrazoitzeko gai da.
9. Amerikar kontinentearen esplorazioan eta konkistan nabarmendu ziren faseak eta ondorengo ustiapena identifikatzeko gai da.
10. Europako Errenazimentuko elementu bereziak laburtzen ditu eta artista garrantzitsuenak identifikatzen ditu.
11. XVII. mendean gertatu ziren aldaketa demografikoak eta ekonomikoak balioesteko gai da.
12. Monarkia absolutuek Europan hartu zuten indarra eta Hogeita Hamar urteko Gerraren eragina erlazionatzen badaki.
13. Monarkia hispaniarraren eta Euskal Herriaren bilakaera historikoak konparatzen ditu XVII. mendean.
14. Barrokoko pentsamenduaren eta artearen funtsezko printzipioak bereizten ditu.
15. Ilustrazioko printzipio teorikoak laburtzen badaki.16. Europako herrialde nagusietan garatutako despotismo ilustratua ulertzen du.17. Borboikoek Espainian eta Euskal Herrian egindako erreformen ondorioak
balioesten ditu.18. Rococoaren eta neoklasizismoaren elementu nagusiak bereizten ditu.19. Amerika hispaniarrak XVII. eta XVIII. mendeetan izandako bilakaera
ekonomikoa, politikoa eta soziala aztertzen du.
Zehar gaiak5. unitatea: giza eskubideen hezkuntza eta bake hezkuntza. Aukera
berdintasunerako hezkuntza. Komunikabideetarako hezkuntza. Ingurumen hezkuntza. Garapenerako hezkuntza. Osasunerako hezkuntza.
6. unitatea: giza eskubideen hezkuntza eta bake hezkuntza. Aukera berdintasunerako hezkuntza. Komunikabideetarako hezkuntza. Ingurumen hezkuntza. Garapenerako hezkuntza. Osasunerako hezkuntza.
13
7. unitatea: giza eskubideen hezkuntza eta bake hezkuntza. Aukera berdintasunerako hezkuntza. Komunikabideetarako hezkuntza. Ingurumen hezkuntza. Garapenerako hezkuntza. Osasunerako hezkuntza.
8. unitatea: giza eskubideen hezkuntza eta bake hezkuntza. Aukera berdintasunerako hezkuntza. Komunikabideetarako hezkuntza. Ingurumen hezkuntza. Garapenerako hezkuntza. Osasunerako hezkuntza.
14
5.UNITATEA. MONARKIAREN SUSPERRALDIA
Helburu didaktikoak1. Aro historikoak eta zehazki Aro Modernoa bereiztea.2. Aro Modernoaren hasieran gertatu ziren aldaketa ekonomikoak azaltzea.3. Aro Modernoaren hasierako gizarte egitura deskribatzea.4. Errege-erreginek beren agintea sendotzeko erabili zituzten baliabideen
ikuspegi osoa lortzea.5. Aro Modernoaren hasierako Europako monarkia nagusienen erreinaldiak
bereiztea.6. Germaniar Inperioko eta Italiako lurraldeetako ezaugarri politikoak aztertzea.7. Errege-Erregina Katolikoen erreinaldiak errege-erreginen boterearen
sendotzean izan zuen garrantzia azpimarratzea.8. Espainiako errege-erreginek zuzendutako lurraldeen hedapen prozesua
identifikatzea.9. Aro Modernoaren hasieran merkatariek lurrez eta itsasoz erabiltzen zituzten
bideak ezagutzea.10. Portugaldarren eta gaztelauen itsasoko esplorazioetako faseak bereiztea.11. Amerika aurkitzeak eta europarrak Afrikara eta Asiara iristeak izan zuen
garrantziaz jabetzea.
Ebaluazio irizpideak1. Historiaren periodizazio orokorrean Aro Modernoa identifikatzeko gai da.2. Erdi Aroaren amaierako eta Aro Modernoaren hasierako aldaketa
ekonomikoak ezagutzen ditu.3. Aro Modernoaren hasieran indarrean zeuden egitura ekonomikoa eta gizarte
antolamendua erlazionatzeko gai da.4. Errege-erreginek beren agintea sendotzeko erabili zituzten baliabide
nagusienak bereiz ditzake.5. XV. mendeko bigarrenaren erdian Europan zeuden monarkia nagusien
ezaugarri berezienak adierazteko gai da.6. Germaniar Inperioaren eta Italiako lurraldeen antolamendu politikoa bereizten
badaki.7. Errege-Erregina Katolikoek Iberiar Penintsulan botereari eusteko egindakoak
azpimarratzeko gai da.8. Errege-Erregina Katolikoek ezkontza bidez garatutako politikaren garrantzia
eta lurraldeen hedapen prozesua deskribatzen badaki.9. Itsasoetako abenturak bultzatu zituzten baliabide teknikoak eta abentura
horien zergatiak identifikatzen ditu.10. Portugaldarren eta gaztelauen aurkikuntzak bereiz ditzake.11. Europarrak Afrikara, Amerikara eta Asiara iristea balioesteko gai da.
EdukiakKontzeptuak
1. Aldaketa ekonomikoak Aro Modernoaren hasieran.2. Gizarte estamentala.3. Errege-erreginen boterea sendotzeko baliabideak.4. Europako monarkia autoritario nagusien ezaugarriak.5. Boterearen sakabanatzea Germaniar Inperioan eta Italiako lurraldeetan.6. Errege-Erregina Katolikoen erreinaldian lurraldeak bateratzea.
15
7. Gaztelan errege-erreginen boterea sendotzea.8. Espantsio europarraren arrazoiak eta ondorioak.9. Afrikara, Asiara eta Amerikara egindako bidaietan eta aurkikuntzetan
bereiz daitezkeen faseak.
Prozedurak1. Unitate didaktikoan barneratutako ezagutzen laburpena.2. Unitatean azaldutako terminoen definizioa.3. Erakunde publikoen funtzioen identifikazioa.4. Juduak Gaztelatik eta Aragoitik bidaltzeari buruzko testu baten iruzkina.5. Errege-erreginek beren agintea sendotzeko erabilitako baliabideei
buruzko idazlana.6. Euskal Herrian merkataritzak izan zuen garrantziaren azalpena.7. Italiar Penintsulako sakabanatze politikoari eta Errege-Erregina
Katolikoen lurralde politikari buruzko mapen iruzkina.8. Erdi Aroaren amaierako eta Aro Modernoaren hasierako Euskal Herriko
lurraldeei buruzko ikerketa bat egitea.
Jarrerak1. Jarrera kritikoa, gizarte estamentalaren desberdintasunen aurrean.2. Oraina hobeto ulertzeko eta etorkizuna eraikitzeko gure iragana
ezagutzeak duen garrantziaz jabetzeko jarrera.3. Aro Modernoko monarkien jarrera autoritarioen gaitzespena.4. Hispaniar lurraldearen ezaugarri den aniztasunaren balioespena.5. Jarrera zuhurra eta kritikoa, juduen eta beste gutxiengo erlijiosoenganako
intolerantziaren aurrean.6. Sentiberatasuna, Amerikako herri indigenen kulturaren berezitasunak
aztertzerakoan.7. Afrikan, Asian eta Amerikan kolonizatzaileek egindako gehiegikerien
arbuioa.
16
6.UNITATEA. ERRENAZIMENTUA ETA ERREFORMA ERLIJIOSOA
Helburu didaktikoak1. Errenazimentuaren jatorria aztertzea.2. Humanismoko ezaugarri eta irudi nagusiak identifikatzea.3. Protestantismoaren barneko doktrinak ezagutzea.4. Trentoko Kontzilioaren eraginak ulertzea.5. Karlos I.aren erregealdiko barne gatazka larrienak kokatzea eta deskribatzea.6. Filipe II.aren erregealdiko barne arazo esanguratsuenak identifikatzea.7. Karlos V.aren eta Filipe II.aren nazioarteko politikako gertakari
garrantzitsuenak deskribatzea.8. Euskal Herriak XVI. mendean zituen erakundeen eta foruen ezaugarrik
azaltzea.9. Euskal Herriak XVI. mendean izandako bilakaera ekonomikoa ulertzea.
10. Amerikar kontinentearen esplorazioan eta konkistan nabarmendu ziren faseak zehaztea.
11. Europarrak Amerikara iristeak izandako ondorioak ezagutzea.12. Quattrocentoa eta Cinquecentoa bereiztea.13. Errenazimentuak Europan izan zuen hedapena aztertzea.
Ebaluazio irizpideak1. Errenazimentuaren arrazoiak eta ezaugarri orokorrak azaltzeko gai da.2. Humanismoko pertsonaia nagusiak bereizten ditu eta mezenasek egindako
lanaz jabetzen da.3. Mundu protestantearen barnean izan ziren doktrinak bereizten badaki.4. Trentoko Kontzilioaren ondorioak adieraz ditzake.5. Karlos I.ak Iberiar Penintsulan garatu zuen politika azaltzeko gai da.6. Filipe II.ak izan zituen barne arazo esanguratsuenak ezagutzen ditu.7. Karlos V.aren eta Filipe II.aren nazioarteko politikako gertakari
garrantzitsuenak bereizten ditu, borroka haietan esku hartu zutenak identifikatuz.
8. Euskal Herriak XVI. mendean zuen lurralde antolamendua eta erakundeen eta foruen ezaugarrik ezagutzen ditu.
9. Euskal Herriak XVI. mendean izandako bilakaera ekonomikoa azaltzeko gai da.
10. kontinentearen esplorazio eta konkista prozesua identifikatzen du.11. Europarrak Amerikara iristeak ikuspegi demografikotik, sozialetik eta
ekonomikotik izan zituen ondorioak azaltzeko gai da.12. Italian, Quattrocentoko eta Cinquecentoko arteak izan zituen oinarrizko
ezaugarriak identifika ditzake.13. Europan eta, bereziki, Euskal Herrian Errenazimentuak izan zuen hedapena
azaltzeko eta balioesteko gai da.
EdukiakKontzeptuak
1. Errenazimentua eta humanismoa.2. Erreforma protestantea.3. Erreforma katolikoa.4. Europa, Karlos V.aren garaian.5. Europa, Filipe II.aren garaian.
17
6. XVI. mendeko nazioarteko gatazkak.7. XVI. mendeko bilakaera ekonomikoa.8. Euskal Herria, XVI. mendean.9. Amerikaren esplorazioa, konkista eta antolaera, XVI. mendean.
10. Europarrak Amerikara iristearen ondorioak.11. Quattrocentoko eta Cinquecentoko artea Italian.12. Errenazimentuko artea Europan, Espainian eta Euskal Herrian.
Prozedurak1. Historiako eta arteko terminoen definizioa.2. Amerikar kontinentearen ustiaketari buruzko testu baten iruzkina.3. Euskal Herriko ezaugarri sozialei, politikoei eta ekonomikoei buruzko
idazlana.4. Erreforma erlijiosoari eta Karlos V.aren mendeko lurraldeei buruzko
mapa baten iruzkina.5. Zenbait erakunderen eta organismoren funtzioen identifikazioa.6. Errenazimentuko artelanei buruzko iruzkina.7. Artisten, bakoitzaren artelan garrantzitsuenen eta garai historikoen
arteko erlazioa.8. Europako pentsamendu humanistari eta Errenazimentuko
pentsamenduari buruzko idazlana.
Jarrerak1. Gure ingurunearen bilakaera historikoa ezagutzeko interesa.2. Tolerantzia eta ulermena, espazio berean biltzen diren erlijioen
aniztasunaren aurrean.3. Gatazkak konpontzeko bide gisa gerrara jotzea kritikatzeko eta
baztertzeko jarrera.4. Sentiberatasuna, Errenazimentuko ekarpen artistikoen aurrean.5. Gure orainaren zati den neurrian iragana ezagutzeak duen garrantziaz
jabetzeko jarrera.6. Amerikar kontinentearen ustiaketan kolonoek izan zuten jarreraren
azterketa kritikoa.7. Kultura aniztasunaren balioespena, Amerikaren bilakaera historikoa
aztertzeko orduan.8. Euskal lurraldeen ezaugarriak estimatzeko jarrera.
18
7. UNITATEA. EUROPA BARROKOAN
Helburu didaktikoak1. XVII. mendean gertatu ziren aldaketa demografikoak eta ekonomikoak
deskribatzea eta azaltzea.2. Barroko garaiko gizarte aldaketak, batez ere gizartearen polarizazioa eta
matxinaden areagotzea, ezagutzea eta balioestea.3. Merkantilismoaren ezaugarri nagusiak identifikatzea.4. Europako lurraldeetako absolutismo monarkikoaren eta parlamentarismoaren
oinarrizko elementuak definitzea.5. Hogeita Hamar urteko Gerraren zergatiak, ondorioak eta faseak deskribatzea.6. Luis XIV.aren garaian Frantziak Europan izan zuen garrantzia ezagutzea.7. Monarkia hispaniarraren gainbeheraren zergatiak ulertzea.8. Geldialdi ekonomikoaren eta Euskal Herriko gatazka sozialen eraginak
aztertzea.9. XVII. mendeko Amerika hispaniarraren ezaugarri nagusiak ezagutzea.
10. Barroko garaiko joera filosofikoak identifikatzea eta aurrerapen tekniko eta zientifiko nagusiak zerrendatzea.
11. Barrokoaren printzipioak ezagutzea eta bertako autore nagusiak eta obra garrantzitsuenak bereiztea.
Ebaluazio irizpideak1. XVII. mendean Europan gertatu ziren aldaketa demografiko eta ekonomiko
esanguratsuenak aztertzeko gai da.2. Krisialdiko gizarte aldaketak deskribatzeko eta azaltzeko gai da, zehazki
nekazariak pobretzea eta gizarteko tentsioak areagotzea.3. Politika merkantilisten ezaugarri diren elementuak ezagutzen ditu.4. XVII. mendeko Europako monarkia absolutuen eta Ingalaterrako eta
Herbeheretako parlamentarismoaren funtsezko ezaugarriak identifikatzeko gai da.
5. Hogeita Hamar urteko Gerraren zergatiak eta ondorioak ezagutzen ditu.6. XVII. mendean Frantziak zuen barne eta kanpo politika aztertzen badaki.7. Monarkia hispaniarraren barne eta kanpo politika azaltzeko eta balioesteko gai
da eta berorren gainbeheraren zergatiak eman ditzake.8. Barrokoan Euskal Herriko lurraldeek zituzten ezaugarri ekonomikoak,
politikoak eta sozialak ulertzeko gai da.9. XVII. mendeko Amerika hispaniarraren elementuak, beste potentzia batzuek
merkataritzan izan zuten eragina eta Mundu Berriaren kolonizazioa identifika ditzake.
10. Barrokoko joera filosofikoak ezagutzen ditu eta zientzialari garrantzitsuenak identifikatzeko gai da.
11. Barrokoko artearen ezaugarri nagusiak bereizteko eta balioesteko gai da eta obra eta artista europarrak ezagutzen ditu.
EdukiakKontzeptuak
1. Geldialdi demografikoa eta aldaketa ekonomikoak.2. Gizartearen polarizazioa eta matxinadak.3. Absolutismo monarkikoa eta parlamentarismoa.4. Nazioarteko gatazkak: Hogeita Hamar urteko Gerra.
19
5. Luis XIV.aren nagusitasun politikoa.6. Monarkia hispaniarraren gainbehera: barne eta kanpo politika.7. Euskal Herria, xvii. mendean.8. Amerika, XVII. mendean.9. Joera filosofikoak eta garapen zientifikoa, Barrokoan.
10. Europako arte barrokoa.11. Espainiako Urrezko Mendea.
Prozedurak1. XVII. mendearen erdialdeko Europa adierazten duen mapa baten
analisia eta iruzkina.2. XVII. mendean nabarmendu ziren pertsonaien egintzen eta jardueren
identifikazioa.3. Barrokoan, Euskal Herriak zituen ezaugarri politikoei, sozialei eta
ekonomikoei buruzko ikerlana.4. Unitatean lortutako ezagutzen laburpena.5. Termino historikoen eta artistikoen definizioa.6. XVII. mendean, Europak izan zuen bilakaera demografikoari eta
ekonomikoari buruzko idazlana.7. Absolutisten pentsamendu politikoari eta Hogeita Hamar urteko
Gerraren eragin sozialei eta ekonomikoei buruzko testu iruzkina.8. Instituzioek eta erakundeek dituzten funtzioen identifikazioa.
Jarrerak1. Tolerantzia, iritzi eta adierazpen ideologiko eta erlijioso desberdinen
aurrean.2. Jarrera kritikoa, gobernu absolutistaren garaiko askatasun politikoen
gabeziaren aurrean.3. Barrokotik datorkigun ondare kulturalaren, historikoaren eta
artistikoaren defentsa.4. Sentiberatasuna Espainiako Urrezko Mendeko autoreen ekarpen
kulturalak eta artistikoak ikasterakoan.5. Gizarteko matxinadekin amaitzeko, indarkeria erabiltzearen aurkako
jarrera.6. Jarrera pentsakorra eta kritikoa, arrazoi erlijiosoengatik eta nagusitasun
politikoagatik sortutako guduei nola eutsi zitzaien ikustean.7. XVII. mendeko aurrerapen zientifikoen eta filosofikoen balioespena.
20
8. UNITATEA. ARGIEN MENDEA
Helburu didaktikoak1. XVIII. mendeko nazioarteko politikaren bilakaera ezagutzea.2. XVIII. mendean ekonomiak eta demografiak izan zuten hazkundearen
ezaugarriak eta arrazoiak ulertzea.3. Ilustrazioaren aurrekariak eta ideia nagusiak azaltzea.4. Ilustrazioko doktrina ekonomikoak eta merkantilismoa konparatzea.5. Despotismo ilustratua eta honen oinarri teorikoak definitzea.6. Despotismo ilustratuaren ereduak eta politika ilustratuak garatu zituzten
errege-erreginak bereiztea.7. Espainiako Borboiko errege-erreginen erreformismoa aztertzea, erregealdien
azterketatik abiatuta.8. Borboiko errege-erreginen gobernuaren eta Europako Ilustrazioaren
testuinguruan Euskal Herriak bizi zuen egoera azaltzea.9. Espainiako errege-erreginen erreformismoa Amerika hispaniarrean egindako
aldaketekin erlazionatzea.10. Gizartearen bizitzan eta gustuetan izandako aldaketak bereiztea, arteetan izan
zuten eragina nabarmenduz.11. Rococoaren eta neoklazisismoaren oinarri diren printzipioak laburtzea.12. Rococoaren eta neoklazisismoaren arteko desberdintasunak azaltzea.
Ebaluazio irizpideak1. Gai da XVIII. mendeko nazioarteko politikaren bilakaera azaltzeko.2. XVIII. mendeko ekonomiaren eta demografiaren hazkundearen ezaugarriak
eta arrazoiak eman ditzake.3. Ilustrazioaren aurrekariak eta ideia nagusiak adieraz ditzake.4. Badaki Ilustrazioko doktrina ekonomikoak eta merkantilismoa azaltzen.5. Despotismo ilustratua eta merkantilismoa aztertzeko gai da.6. Badaki despotismo ilustratuaren barneko ereduak eta politika ilustratuak
garatu zituzten errege-erreginak bereizten.7. Espainiako Borboiko errege-erreginen erreformismoa azaltzeko gai da,
erregealdien bidez.8. Borboiko errege-erreginen gobernuaren eta Europako Ilustrazioaren
testuinguruan Euskal Herriak bizi zuen egoera zehaztu dezake.9. XVIII. mendean Amerika hispaniarrak izan zuen bilakaera azaltzeko gai da.
10. Badaki gizartearen bizimoduan eta gustuetan txertatutako aldaketak aztertzen, eta baita horrek artean izan zuen eragina zehazten ere.
11. Rococoaren eta neoklazisismoaren oinarri diren printzipioak bereizten ditu.12. Rococoaren eta neoklasizismoaren arteko desberdintasunen arrazoiez jabetzen
da.
EdukiakKontzeptuak
1. Espainiako Ondorengotza Gerra eta Europako herrialdeen oreka.2. Ekonomiaren eta demografiaren susperraldia.3. Ilustrazioa: pentsamendu politikoa eta pentsamendu ekonomikoa.4. Despotismo ilustratua.5. Prusiako, Austriako, Errusiako eta Frantziako monarkiak.6. Britainia Handia XVIII. mendean.
21
7. Espainiako Borboiko lehen errege-erreginen politika erreformistak.8. Karlos III.aren despotismo ilustratua.9. Euskal Herriaren hedapena XVIII. mendean.
10. Gizarte gatazkak eta ilustrazioa Euskal Herrian.11. Amerikar kontinentea XVIII. mendean.12. Europako kultura eta artea XVIII. mendean: rococoa eta neoklasizismoa.
Prozedurak1. Hainbat autoreren testuen irakurketa, interpretazioa eta sintesia.2. Termino historikoen interpretazioa.3. XVIII. mendeko autore garrantzitsuenen lan nagusien azterketa.4. XVIII. mendeko Europako mapa historien iruzkina.5. Antzinako Erregimeneko sistema politikoen ezaugarriei eta berezitasunei
buruzko koadro baten lanketa.6. Hainbat erakunderen funtzioei buruzko azalpena.7. Munduko merkataritzari, XVIII. mendeko Euskal Herriari eta Ilustrazioko
ideiei buruzko idazlana.8. Ilustrazioko ideia nagusien azterketa.9. Bi irudiren konparaziozko iruzkina.
Jarrerak1. Ilustrazioaren oinarri diren sistema filosofikoen ulermena.2. Pentsamendu ilustratuak mundu modernoaren garapenari egindako
ekarpenen balioespena.3. Jarrera kritikoa Antzinako Erregimenaren zenbait ezaugarriren aurrean.4. Despotismoa adierazten duten jokabideak baztertzeko jarrera, gizakiaren
askatasunaren kontrakoak diren neurrian.5. Euskal Herriak bereak dituen elementuen balioespena, Europaren eta
Espainiaren testuinguruan.6. XVIII. mendeko aurrerapen teknikoez eta zientifikoez jabetzeko jarrera.7. Absolutismoaren eta despotismoaren aurrean sistema parlamentarioa
ulertzeko eta balioesteko jarrera.8. Sentiberatasuna artelanak aztertzeko orduan.
22
III GAI MULTZOA. ARO GARAIKIDEAREN HASIERA
Helburu didaktikoak1. Erregimen Zaharraren amaiera eta Estatu Batuetako Iraultza aztertzea.2. Frantziako Iraultzaren garrantzia aipatzea.3. Errestaurazioaren ondorioez ohartzea.4. XIX. mendeko iraultza liberalak aintzat hartzea.5. Nazionalismoen fenomenoa ulertzea.6. XIX. mendeko kultura eta artea hautematea. 7. Industria iraultza azaltzea. 8. Aldaketa ekonomiko eta sozialak aipatzea, eta baita langile mugimenduaren
garrantzia ere. 9. Errusiako Iraultza aztertzea.
10. Erregimen Zaharrak Espainian izan zuen krisia aztertzea.11. Cadizko Gorteek eta 1812ko Konstituzioak izan zuten eraginaz ohartzea.12. Fernando VII. aren agintaldia azaltzea eta Isabel II.arekin izandako Estatu
liberalaren eraikuntza aintzat hartzea. 13. 1868ko Iraultza eta Seiurteko demokratikoa ezagutzea.14. Errestaurazio sistemaren prozesua eta mende amaierako krisia azaltzea.15. XIX. mendean Espainian gertatutako aldaketa ekonomiko, sozial eta
kulturalez jabetzea.16. Inperialismoa eta mundu garaikideko hedapen koloniala azaltzea.17. Lehen Mundu Gerra aurreko nazioarteko tirabiren aldia atzematea.18. Lehen mundu Gerraren arrazoiak, garapena ondorioak aztertzea.
Kontzeptuzko edukiak1. Erregimen Zaharraren amaiera eta Estatu Batuetako Iraultza. 2. Frantziako Iraultza.3. Errestaurazio garaia.4. XIX. mendeko iraultza liberalak.5. Nazionalismoak. 6. Kultura eta artea.7. Industria iraultza.8. Bigarren industria iraultza. 9. Aldaketa ekonomiko eta sozialak.
10. Langile mugimendua.11. Errusiako Iraultza.12. Erregimen Zaharraren krisia, Espainian.13. Cadizko Gorteak eta 1812ko Konstituzioa.14. Fernando VII.aren agintaldia.15. Estatu liberala eraikitzea, Isabel II.arekin.16. 1868ko Iraultza eta Seiurteko demokratikoa.17. Errestaurazioa eta mende amaierako krisia. 18. XIX. mendeko aldaketa ekonomiko eta sozialak.19. XIX. mendeko aldaketa kulturalak.20. Inperialismoa.21. Hedapen koloniala.22. Nazioarteko tirabirak23. Lehen Mundu Gerra.24. Bakea antolatzea eta Europako mapa berria.
23
Ebaluazio irizpideak1. Erregimen Zaharraren amaiera eta Estatu Batuetako Iraultza aztertzeko gai da.2. Frantziako Iraultza eta bere ondorioak aztertzeko gai da.3. Errestaurazioaren garrantziaz jabetzeko gai da.4. XIX. mendeko iraultza liberalak ulertzen eta bereizten ditu.5. Nazionalismoen fenomenoa eta horiek munduko testuinguru politikoan izan
dituzten ondorioak ulertzen ditu.6. XIX. mendean egindako ekarpen kulturalak eta artistikoak aintzat hartzen
ditu. 7. Industria iraultzaren arrazoiak eta garapena ulertzen ditu.8. Aldaketa ekonomiko eta sozialak eta langile mugimenduaren garrantzia
aztertzeko gai da.9. Errusiako Iraultzak munduko testuinguru politikoan duen garrantziaz jabetzen
da.10. Erregimen Zaharrak Espainian izandako krisia aztertzeko gai da. 11. Cadizko Gorteek eta 1812ko Konstituzioak ekarritako ondorioak ezagutzen
ditu.12. Fernando VII.aren agintaldia aztertzeko eta Isabel II.arekin izandako Estatu
liberalaren eraikuntza ulertzeko gai da.13. 1868ko Iraultza eta Seiurteko demokratikoa ulertzen ditu.14. Errestaurazioaren sistema eta mende amaierako krisia deskribatzeko gai da.15. XIX. mendean Espainian gertatuko aldaketa ekonomikoak, sozialak eta
kulturalak aztertzeko gai da. 16. Inperialismoa eta mundu garaikideko hedapen koloniala azaltzeko gai da.17. Lehen Mundu Gerra aurreko nazioarteko tirabiren aldia ulertzen du.18. Lehen Mundu Gerraren arrazoiak, garapena eta ondorioak ezagutzen ditu.
Zehar gaiak9. unitatea: Giza eskubideetan eta bakean oinarritzen den hezkuntza. Gizon eta
emakumeentzako aukera berdintasunaren aldeko hezkuntza. Komunikabideetarako hezkuntza. Ingurumen hezkuntza. Garapenerako hezkuntza. Osasunerako hezkuntza.
10. unitatea: Giza eskubideetan eta bakean oinarritzen den hezkuntza. Gizon eta emakumeentzako aukera berdintasunaren aldeko hezkuntza. Komunikabideetarako hezkuntza. Ingurumen hezkuntza. Garapenerako hezkuntza. Osasunerako hezkuntza.
11. unitatea: Giza eskubideetan eta bakean oinarritzen den hezkuntza. Gizon eta emakumeentzako aukera berdintasunaren aldeko hezkuntza. Komunikabideetarako hezkuntza. Ingurumen hezkuntza. Garapenerako hezkuntza. Osasunerako hezkuntza.
12. unitatea: Giza eskubideetan eta bakean oinarritzen den hezkuntza. Gizon eta emakumeentzako aukera berdintasunaren aldeko hezkuntza. Komunikabideetarako hezkuntza. Ingurumen hezkuntza. Garapenerako hezkuntza. Osasunerako hezkuntza.
24
9. UNITATEA. ANTZINAKO ERREGIMENAREN KRISIA
Helburu didaktikoak1. Antzinako Erregimeneko sistemaren egoera kritikoa aztertzea.2. Iraultza amerikarraren garapena aztertzea.3. Estatu Batuetako Konstituzioaren garrantziaz jabetzea.4. Iraultzaren aurretik Frantziak zuen egoera identifikatzea.5. Frantziako Iraultzaren faseak azaltzea.6. Napoleonen inperioaren ondorioak kokatzea.7. Vienako Biltzarrak bultzatu zituen aldaketa politikoak eta lurralde aldaketak
azaltzea, eta baita Aliantza Santuaren garrantzia ere.8. XIX. mendeko iraultzen arloan ideologia liberalak identifikatzea.9. 1820. urteko iraultzak ulertzea, eta 1830. urteko arrakastak eta 1848. urteko
iraultzen hedapena aztertzea.10. Nazionalismoen fenomenoa Italiako eta Alemaniako batasun nazionalen
prozesua ulertzeko esparru gisa identifikatzea.11. XIX. mendeko kulturaren eta artearen eragina balioestea.
Ebaluazio irizpideak1. Antzinako Erregimena egoera kritikora eraman zuten arrazoiak ulertzen ditu.2. Iraultza amerikarraren garapena aztertzeko gai da.3. Estatu Batuetako Konstituzioaren eragina uler dezake.4. Iraultzaren aurretik Frantziak zuen egoera aztertzeko gai da.5. Frantziako Iraultzaren faseak bereizi eta kontzeptualizatu ditzake.6. Napoleonen inperioaren ondorioak ulertzeko gai da.7. Vienako Biltzarrak bultzatu zituen aldaketa politikoak eta lurralde aldaketak
aztertzeko eta Aliantza Santuaren garrantzia azaltzeko gai da.8. XIX. mendeko iraultzen arloan ideologia liberalek izan zuten eragina
kokatzen badaki.9. 1820. urteko iraultzak aztertzeko, 1830. urteko arrakastak ulertzeko eta 1848.
urteko iraultzen hedapena azpimarratzeko gai da.10. Italiako eta Alemaniako batasun nazionalen prozesua ulertzeko
nazionalismoen fenomenoa kokatzeko gai da.11. XIX. mendeko kulturaren eta artearen eragina identifika dezake.
EdukiakKontzeptuak
1. Antzinako erregimenaren amaiera eta Amerikako Estatu Batuetako iraultza.
2. Frantziako Iraultza.3. Berrezarkuntza.4. XIX. mendeko iraultza liberalak.5. Nazionalismoak.6. Kultura eta artea.
Prozedurak1. Unitateko edukiekin erlazionatuta dauden kontzeptuen definizioa.2. Frantziako Iraultzaren aurrekariei buruzko ezagutzen erabilera.3. Amerikako Estatu Batuen independentzia prozesuaren azterketa.4. Unitateko gertakari garrantzitsuenen arteko erlazioa.
25
5. Napoleonen inperioaren analisia, mapa bidez.6. Unitatean azaltzen diren gudu garrantzitsuenen laburpena.7. XVIII. mendeko Virginiako Eskubideen Adierazpenari buruzko testu
baten iruzkina.
Jarrerak1. Antzinako erregimenaren egoera kritikoaren balioespena.2. Iraultza amerikarraren garapena ikasteko interesa.3. Estatu Batuetako Konstituzioaren garrantziaz jabetzeko jarrera.4. Iraultza aurretik, Frantziak zuen egoeraren ulermena.5. Frantziako Iraultzaren faseak ezagutzeko interesa.6. Napoleonen inperioaren ondorioen balioespena.7. Jarrera kritikoaren garapena, Vienako Biltzarrak bultzatu zituen aldaketa
politikoak eta lurralde aldaketak eta Aliantza Santuaren garrantzia azaltzerakoan.
8. Ideologia liberalen identifikazioa, XIX. mendeko iraultzen arloan.9. 1820. urteko iraultzen ulermena, eta 1830. urteko arrakasten eta 1848.
urteko iraultzen hedapenaren analisia.10. Italiako eta Alemaniako batasun nazionalen prozesua ulertzeko
nazionalismoen fenomenoa identifikatzeko interesa.11. XIX. mendeko kulturaren eta artearen eraginaren balioespena.
26
10. UNITATEA. INDUSTRIA IRAULTZA ETA HORREN ONDORIOAK
Helburu didaktikoak1. Industria Iraultzaren ezaugarri orokorrak ikastea.2. Industria Iraultzak Britainia Handian eta gainerako herrialdeetan izandako
berezitasunak aztertzea.3. Bigarren Industria Iraultzan erabilitako energi iturri berriak azaltzea eta
potentzia industrial berriak identifikatzea.4. Bigarren Industria Iraultzan garatutako industriako eta finantzetako sektore
berriak identifikatzea.5. Garai horretan garraioetan, finantzetan eta nekazaritzan gertatutako aldaketa
ekonomikoak ezagutzea.6. Baldintza demografikoekin, klase gizartearen sorrerarekin eta Europako
migrazioekin lotuta gizartean izandako aldaketak nahiz aldaketa kulturalak eta zientifikoak ulertzea.
7. Langile klasearen sorrera azaltzea eta langileen mugimenduaren antolamendua ulertzea.
8. Langileen mugimenduaren nazioarteko antolamenduaren garrantzia kokatzea.9. Iraultza sobietarraren aurrekariak eta garapena azaltzea.
10. SESB eraikitzeko prozesua aztertzea, Leninen eta Stalinen garaiak bereiziz.
Ebaluazio irizpideak1. Industria Iraultzaren ezaugarri orokorrak azaltzen ditu.2. Industria Iraultzak Britainia Handian eta gainerako herrialdeetan izandako
berezitasunak identifikatzen ditu.3. Bigarren Industria Iraultzan erabilitako energi iturri berriak aztertzeko gai da
eta potentzia industrial berriak identifikatzen ditu.4. Bigarren Industria Iraultzan garatutako industriako eta finantzetako sektore
berriak aztertzen ditu.5. Garai horretan garraioetan, finantzetan eta nekazaritzan gertatutako aldaketa
ekonomikoak azaltzen badaki.6. Baldintza demografikoekin, klase gizartearen sorrerarekin eta Europako
migrazioekin lotuta gizartean gertatutako aldaketek nahiz aldaketa kulturalek eta zientifikoek izandako garrantziaz jabetzen da.
7. Langile klasearen sorrera azaltzen du eta langileen mugimenduaren antolamendua ulertzen du.
8. Langileen mugimenduaren nazioarteko antolamendua aztertzen du.9. Iraultza sobietarraren aurrekarien eta garapenaren ezaugarriak adierazten ditu.
10. SESB eraikitzeko prozesua aztertzen du, Leninen eta Stalinen garaiak bereiziz.
EdukiakKontzeptuak
1. Industria Iraultza.2. Bigarren Industria Iraultza.3. Ekonomian eta gizartean gertatutako aldaketak.4. Langileen mugimendua.5. Errusiako iraultza.
27
Prozedurak1. Unitateko edukiekin lotutako kontzeptuen definizioa.2. Lurrun makinaren aurrekariei buruzko ezagutzen aplikazioa.3. Marxismoaren ezaugarri berezien azterketa.4. Unitateko gertaera garrantzitsuenen arteko erlazioa.5. Garraioetan gertatutako iraultzaren azterketa, irudi baten bitartez.6. Unitatean adierazten diren gertaera nagusien laburpena.7. Stalinen bosturteko planekin lotutako irudi baten iruzkina.
Jarrerak1. Industria Iraultza eta horren ezaugarriak, aurrerapen teknikoak eta
lurraldeen berezitasunak ezagutzeko interesa.2. Baldintza demografikoekin, klase gizartearen sorrerarekin eta Europako
migrazioekin lotuta gizartean izandako aldaketen nahiz aldaketa kulturalen eta zientifikoen ulermena.
3. Klase gizartearen ezarpenaz eta langile klasearen eta langileen mugimenduen sorreraz kontzientzia hartzea.
4. Errusian garatutako prozesu iraultzailearen azterketa kritikoa.5. SESBen eraikuntza prozesua ezagutzeko interesa, Leninen eta Stalinen
garaiak aztertzerakoan jarrera kritikoa hartuz.
28
11. UNITATEA. ESPAINIA, XIX. MENDEAN
Helburu didaktikoak1. Espainian Erregimen Zaharraren krisia eragin zuten eragileak aztertzea. 2. Independentzia gerraren jatorria, garapena eta ondorioak azaltzea.3. Cadizko Konstituzioa ikastea, Cadizko Gorteen jarduera nagusi gisa.4. Fernando VII.aren agintaldiko etapak bereiztea.5. Isabel II.aren erregeordetzen garaia ulertzea.6. Lehen karlistaldiaren garrantziaz jabetzea. 7. Isabel II.aren erreginaldiko etapa moderatuak eta progresistak bereiztea.8. 1868ko iraultzaren gakoak eta Seiurteko demokratikoko etapak zehaztea.9. Behin-behineko gobernuaren, Amadeo Savoiakoaren eta Lehen
Errepublikaren ezaugarri nagusiak eta arazoak aztertzea.10. Monarkiaren errestaurazioa ezaugarritzen duten elementuak identifikatzea.11. Mende amaierako krisiaren arrazoiak ikastea, Maria Kristinaren
erreginaordetzaren testuinguruan.12. XIX. mendeko aldaketa ekonomikoak aztertzea, kontuan hartuta demografia
hazkundea, nekazaritza arloko aldaketak eta industriaren, trenbidearen eta finantza sistemaren garapena.
13. Aldaketa sozialez ohartzea, klase gizartearen eta mugimendu nazionalistaren sorrerari erreparatuz.
14. XIX. mendean literaturaren, musikaren eta artearen arloetan gertatutako aldaketa kulturalez jabetzea.
Ebaluazio irizpideak1. Espainian Erregimen Zaharraren krisia ekarri zuten eragileak ikastea. 2. Independentzia gerraren jatorria, garapena eta ondorioak ulertzea.3. Cadizko Konstituzioa aztertzea, Cadizko Gorteen jarduera nagusi gisa.4. Fernando VII.aren agintaldiko etapak desberdintzea.5. Isabel II.aren erregeordetzen garaia azaltzea.6. Lehen karlistaldiaren garrantzia aztertzea. 7. Isabel II.aren erreginaldiko etapa moderatuen eta progresisten ezaugarriak
zehaztea.8. 1868ko iraultzaren gakoak eta Seiurteko demokratikoko etapak kokatzea.9. Behin-behineko gobernuaren, Amadeo Savoiakoaren eta Lehen
Errepublikaren ezaugarri nagusiak eta arazoak identifikatzea.10. Monarkiaren errestaurazioa ezaugarritzen duten elementuak ezagutzea.11. Mende amaierako krisiaren arrazoiak aztertzea, Maria Kristinaren
erreginaordetzaren testuinguruan.12. XIX. mendeko aldaketa ekonomikoak azaltzea, kontuan hartuta demografia
hazkundea, nekazaritza arloko aldaketak eta industriaren, trenbidearen eta finantza sistemaren garapena.
13. Aldaketa sozialak identifikatzea, klase gizartearen eta mugimendu nazionalistaren sorrerari erreparatuz.
14. XIX. mendean literaturaren, musikaren eta artearen arloetan gertatutako aldaketa kulturalak aintzat hartzea.
29
EdukiakKontzeptuak
1. Erregimen Zaharraren krisia, Espainian.2. Cadizko Gorteak eta 1812ko Konstituzioa.3. Fernando VII.aren erregealdia.4. Estatu liberalaren sorrera, Isabel II.arekin.5. 1868ko iraultza eta Seiurteko demokratikoa.6. Errestaurazioa eta mende amaierako krisia. 7. XIX. mendeko aldaketa ekonomikoak eta sozialak.8. XIX. mendeko aldaketa kulturalak.
Prozedurak1. Unitate honetako edukiekin loturiko kontzeptuen definizioa.2. Desamortizazio prozesuari buruz ikasitako ezagutzen aplikazioa. 3. XIX. mendeko konstituzioen ezaugarri orokorren azterketa.4. Unitate honetako gertaera nagusien arteko erlazioa.5. Independentzia gerraren azterketa, mapa baten bidez.6. Unitate honetan aipatzen diren gertaera nagusien laburpena.7. XIX. mendeko aurrerapen demografikoei buruzko irudi baten iruzkina.
Jarrerak1. Konstituzioa oinarrizko legetzat eta gainerako lege guztien jatorritzat
hartzea.2. Langile mugimenduak bere hastapenetan bidegabekeria sozialen kontra
egindako borrokarekiko errespetua sustatzea.3. XIX. mendean Espainian gertatutako modernizazio politikoko prozesuak
ezagutzeko interesa.4. Iraganeko gertaerak objektibotasunez aztertzeko kezka.5. Ameriketako lurraldeak galtzeak Espainiari ekarri zizkion ondorioez
jabetzea eta gaur egungo herrialde horiek ezagutzeko eta horiei laguntzeko motibazioa.
30
12. UNITATEA. INPERIALISMOA ETA LEHEN MUNDU GERRA
Helburu didaktikoak1. Inperialismo garaikidea bultzatu duten faktoreak aztertzea, honako arrazoi
hauek bereiziz: ekonomikoak, demografikoak, politikoak, ideologikoak eta estrategikoak.
2. Kolonia baten ezaugarriak ulertzea.3. Afrikako hedapen kolonialaren garrantziaz jabetzea.4. Asiako hedapen kolonialaren guneak kokatzea.5. Errusiako eta Estatu Batuetako espantsionismoa ulertzea.6. Bismarcken nazioarteko politikaren giltzarriak aztertzea. 7. Nazioarteko tirabiren testuinguruan, aliantzak lortzeko politika eta krisi
diplomatikoen ezaugarriak ulertzea.8. Lehen Mundu Gerraren arrazoiez ohartzea, gatazka sorrarazi zuen
testuingurua aztertuz.9. Gatazkaren garapena azaltzea, gerraren faseak bereiziz.
10. Gerraren ondorio demografikoak, ekonomikoak, politikoak eta sozialak ezagutzea.
11. Europako lurraldetasunari begirako berrikuntzei dagokienez, bakea antolatzearen garrantzia aintzat hartzea.
Ebaluazio irizpideak1. Inperialismo garaikideari mesede egin zioten arrazoiak aztertzeko gai da,
faktore ekonomikoak, demografikoak, politikoak, ideologikoak eta estrategikoak bereiziz.
2. Kolonia baten ezaugarriak ezagutzen ditu.3. Afrikako hedapen kolonialaren garrantziaz ohartzen da.4. Asiako hedapen kolonialaren guneak ezagutzen ditu.5. Errusiako eta Estatu Batuetako espantsionismoa azaltzen badaki.6. Bismarcken nazioarteko politikaren giltzarriak adierazten badaki. 7. Nazioarteko tirabiren testuinguruan, aliantzak lortzeko politika eta krisi
diplomatikoen ezaugarriak ezagutzen ditu.8. Lehen Mundu Gerraren arrazoiak aztertzeko gai da, gatazka sorrarazi zuen
testuingurua kontuan izanez.9. Gatazkaren garapena azaltzeko gai da, gerraren faseak adieraziz.
10. Gerraren ondorio demografikoak, ekonomikoak, politikoak eta sozialak aintzat hartzen ditu.
11. Europako lurraldetasunari begirako berrikuntzei dagokienez, bakea antolatzearen garrantziaz jabetzen da.
EdukiakKontzeptuak
1. Inperialismoa.2. Hedapen koloniala.3. Nazioarteko tirabirak.4. Lehen Mundu Gerra.5. Bakea antolatzea eta Europako mapa berria.
31
Prozedurak1. Unitateko edukiekin zerikusia duten kontzeptuen definizioa.2. Lehen Mundu Gerraren faseei buruz barneratutako ezagutzak aplikatzea. 3. 1914. urtean egin zen mundu kolonialaren banaketa aztertzea.4. Unitateko gertaera garrantzitsuenen arteko harremana.5. Lehen Mundu Gerraren analisia, mapa baten bitartez.6. Unitate honetan aipatutako gertaera garrantzitsuenen laburpena.7. Lehen Mundu Gerra aurreko krisi diplomatikoen azterketa.
Jarrerak1. Gertaera historikoei buruzko jarrera kritikoa.2. Beste kultura eta herri batzuk ezagutzeko jakin-mina eta interesa.3. Beste kultura batzuekiko errespetua sustatzea.4. Herrien bizikidetza politikoaren garrantzia aintzat hartzea.5. Arrazagatiko bazterketari uko egitea eta gizakien arteko berdintasuna
sustatzea.6. Nazioarteko politikaren mekanismo gisa indarkeria erabiltzeari uko
egitea. 7. Norberarenak bezalakoak ez diren ideiak errespetatzea sustatzea.8. Tolerantzia, errespetu eta elkarrizketa ohiturak garatzea, gatazkei
irtenbidea bilatzeko.9. Herrien arteko elkarrizketa sustatzeko, nazioarteko erakundeek duten
garrantzia aitortzea.
32
top related