handschriftenbearbeiter-tagung wolfenbüttel 19.-21. september 2011 neuentwicklungen bei der...
Post on 05-Apr-2015
126 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Handschriftenbearbeiter-Tagung Wolfenbüttel 19.-21. September 2011 „Neuentwicklungen bei der Katalogisierung - Vernetzung und Wandel
durch Digitalisierung“
Die Erschließung von Handschriften aus der Erfurter Kartause mit extrem vielen Klein- und Paratexten – Zeitplanung und
Projektmanagement
Matthias Eifler, UB Leipzig, Handschriftenzentrum
Bibliothekskatalog der ErfurterKartause (um 1475)(Erfurt, BA, Hs. Hist. 6)
Weimar, HAAB, Q 119: Martinus Oppaviensis, Chronicon pontificium et imperatorum, mit Nachträgen
50v: Stadtbrand in Erfurt 1374 53r: Baubeginn und Weihe der Klosterkirche 1372/73
Bibliothekskatalog der Erfurter Kartause (Erfurt, BA, Hs. Hist. 6)Beginn Standortkatalog (li.) und Prohemium longum (re.)
Typen von Kartäuser-Handschriften(mit Beispielen aus der HAAB Weimar)
1. Abschriften eines Werkes oder Sammelhandschriften mit homogenen Texten,
z. B. Q 8, Q 50
2. Sammelhandschriften mit heterogenen Texten, z. B. Q 22
3. Sermones-Sammlungen, z. B. Q 43
4. Exzerpt-Sammlungen, z. B. Q 51
Schreiber von Werken des Johannes Hagen in der Erfurter Kartause, 1459
links: HAAB, Q 8, 401v - Johannes Hössel aus Ansbachrechts: HAAB, Q 50, 85v - Johannes Rössler aus
Schwäbisch-Hall
Autographe des Johannes Hagenlinks: Erfurt, BA, Hs. Hist. 1, 335r: Beginn des 1. Schriftenverzeichnisses (um 1457)
rechts: Weimar, HAAB, Q 50, 121v: Ende des Ehetraktats (1460)
Nachträge des Johannes Hagenlinks: Q 50, 122v: Ergänzung zum Traktat über den Kartäuserorden (1458)rechts: Q 50, 337v: Nachtrag zum Traktat De cessatione divinorum (1457)
Weimar, HAAB, Q 22 (= M 26), 2r-37r Miracula et exemplarechts oben: Inhaltsverzeichnis 1v
rechts unten: Eintrag zur Handschrift im Bibliothekskatalog
Weimar, HAAB, Q 22 (= M 26), 38r-67v Oswaldus de Corda: Opus pacis
Erfurt, BA, Hs. Hist 6, 143r: Collationes-Sammlungen der Erfurter Kartause (O 100 bis O 111)
• O 100 Collaciones capitulares ... = Erfurt, UB, CE 8° 28a
• O 101 Collaciones capitulares ... = Berlin, Ms. theol. lat. fol. 691
• O 102 Collaciones Albordi ...• O 103 Collaciones capitulares ...
= Berlin, SBB, Ms. lat. qu. 637• O 104 Collaciones capitulares ...
= Weimar, HAAB, Q 43• O 105 Collaciones capitulares ...• O 106 Collaciones solemnes in studio
Lipzensi ... = Oxford, BL, Hamilton 44• O 107 Collaciones capitulares ...
= Oxford, BL, Hamilton 44• O 108 Collaciones capitulares ...• O 109 Collaciones capitulares ...
= Erfurt, BA, Hs. theol. 11 (?)• O 110 Collaciones solemnes Cracovienses,
ibidem per fratrem Jacobum ... collecte ...• O 111 Collaciones alique capitulares ...
Weimar, HAAB, Q 43 (= O 104), vorderer Spiegel (Register) und 1r (Collationes capitulares des Hermann Wolfhagen)
Collaciones capitulares per dominum Hermannum quondam priorem domus nostri collecte et conscripte
Inhaltsangabe im Bibliothekskatalog und Q 43, vorderer Spiegel (Inhaltsverzeichnis)
Q 43, *1r: Bemerkung des Bibliothekars zum Textverlust durch Beschneidung bei Bindung
Iste liber est valde bonus, sed per ligatorem valde viciatus,
quia in superiori parte in multis foliis ligator libri huius superiorem rigam rescidit et multos sollempnes collaciones et sermones
annullauit.
Einträge der Bibliothekareoben: HAAB, Q 8, vorderer Spiegel - zum Zustand des Bandes
unten: Bibliothekskatalog (Hs. Hist. 6, 121r) - zu gestohlenem Buch
HAAB, Q 51, 54r: Anmerkung des Kompilators (frater N.)
Ego frater · N · ex scripturis sancti Methodii et aliorum doctorum [...] curiossisime quesiui et legi et perlegi omnes historias ymmo quasi omnes libros librarie domus nostre, scire uolens originem istarum gencium scilicet Gog et Magog [...], sed heu ego miser quanto magis quesiui, tanto minus inuenire potui, que quesiui, quia tanta discrepancia reperitur inter doctores et historiacos de ista materia [...] in consequentibus foliis comportaui et signaui seu scripsi in istum finem, ut si quis consimili mei fatuitatis eciam vellet esse curiosus et scire de istis pessimis gentibus [...] hic haberet collecta materia et varias opiniones pro et contra [...]
Q 51, 151r und 1r: Beginn Fasz. III und Ilinks: Jan van Ruusbroec: Die chierheit van der gheestelijker brulocht,
lat. Übersetzung von Geert Groote (De ornatu spiritualis desponsationis)rechts: Jan van Ruusbroec: Een spieghel der eeuwigher salicheit, paraphrasierende ostmdt. Übersetzung von Passagen des IV. Teils.
HAAB, Q 51, Schaltzettel nach Bl. 37: Karte zum Aufenthaltsort der Völker Gog und Magog
HAAB, Q 51, 124r: Anmerkung des Kompilators zu verwendetem Druck
Anno a natali domini M CCCC LXXXIX librum vnum [interlinear eingefügt: impressum] ad manum arripui […] a quodam notabili magistro Coloniensi. In quo multi libelli continebantur cuiusdam magni theologi nomine Petrus de Alyaco. […]
Ex istis omnibus libellis ego · N · sequentem tractatulum siue scriptum siue scripta collegi pro memoriale folgende 5 Zeilen gestrichen: ac defensione ...PETRUS DE ALLIACO, Imago mundi et alii tractatus, [Löwen: Johann von Paderborn, um 1485], vgl. GW M31954
Imago-mundi-Druck, figura 3 und HAAB, Q 51, 144av
Imago-mundi-Druck, figura 5 und HAAB, Q 51, 144ar
Imago-mundi-Druck, figura 7 und HAAB, Q 51, 119r
Der Kompilator von Q 51 als Mitarbeiter des Jacobus Volradi bei der Erstellung des Katalogs – Eintrag zu D 51 = Q 51, Teil 1
top related