einstaklingurinn og samfélagið
Post on 02-Feb-2016
60 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
22/04/23 Steinn Jóhannsson 1
Einstaklingurinn og samfélagið
Leiðsöguskóli ÍslandsÍslenskt samfélag – ÍSA 101
Steinn Jóhannssonsteinn@ru.ishttp://staff.ru.is/steinn/isa101.htm
22/04/23 Steinn Jóhannsson 2
Mannfjöldi Fólk búsett á Íslandi 1. jan 2011 taldist vera
318.452 Karlar voru 160.006 og konur 158.446 Fjölmennasti árgangurinn árið 2011 voru 20 ára
sem voru 5.004. 39 einstaklingar 100 ára og eldri Síðustu 10 ár hefur landsmönnum fjölgað úr
279þús í 318þús Meðalaldur þjóðarinnar í jan 2010 36,6 ár og
hefur hækkað um 2 ár á 10 árum Meðalaldur karla er 36 og kvenna 37,2 ár
22/04/23 Steinn Jóhannsson 3
Mannfjöldi Fækkun milli 2009 og 2010 1738 manns og
fjölgun um rúmlega 800 frá 2010 til 2011. Í. jan. 2011 voru um 6,8% (4,6% árið 2005)
mannfjöldans erlendir ríkisborgarar 21,360 Flestir sem koma erlendis frá fæddir í Póllandi
eða 9.496 (3.221 árið 2005). Fjölgunin hefur aðallega komið fram í vexti
höfuðborgarsvæðisins og Suðvesturhornsins.
22/04/23 Steinn Jóhannsson 4
Fjölmennustu sveitafélögin 2011
Reykjavík 118.898 +
Kópavogur 30.779+
Hafnarfjörður 26.066+
Akureyri 17.754+
Reykjanesbær 13.971-
Garðabær 10.909+
Mosfellsbær 8.642+
Árborg 7.827 +
Akranes 6.623 +
Seltjarnarnes 4.320 -
Vestmannaeyjar 4.142+
Fjarðabyggð 4.583 -
22/04/23 Steinn Jóhannsson 5
Fjölskyldan 1. jan. 2011
Kjarnafjölskyldan: Hjón og eða fólk í óvígðri/vígðri sambúð með börn yngri en 17 ára á sínu framfæri = 77.370+
28.482 fjölskyldur án barna 9.630 í óvígðri sambúð með börn 11.575 konur með börn á sínu
framfæri og 1.139 karl
22/04/23 Steinn Jóhannsson 6
Frjósemi og fæðingar 5.027 börn fædd árið 2010 en meðaltal 1996-
2004 var 4.148 og 4.759 1956-1960 Ungbarnadauði 2010 tæp 1,8 / per 1000 íbúa 2,2 börn fædd á ævi hverrar konu Fjöldi barna per konu hefur aukist síðustu
fjögur ár Flest börn fæðast í ágúst, því næst í júlí og svo
sept
22/04/23 Steinn Jóhannsson 7
Frjósemi og fæðingar 2010
Flestar konur á aldrinum 25-29 ára þegar þær eignast börn – 29 ára aldur algengastur
150 konur 20 ára og yngri eignuðust börn
2 konur áttu börn eftir 45 ára aldur Meðalaldur kvenna um 30 ár þegar
þær eignast börn
22/04/23 Steinn Jóhannsson 8
Sambúð og hjónaband 2010 Hjónavígslur árið 2009 1547 + (þar af 346-
borgaralegar vígslur) sem er 4,9 hjónavígslur per 1000 íbúa
Flestir karlar eru 30-34 við giftingu og konur 25-29 ára (var 20-24 ára árið 1971 hjá báðum kynjum)
Meðalaldur karla við fyrsta hjónaband 34,2 ár og 32,1 ár hjá konum
Meðalaldur hjá körlum 49,9 ár við annað hjónaband og 45,3 ár hjá konum
22/04/23 Steinn Jóhannsson 9
Sambúð og hjónaband árið 2010 1329+ hættu hjúskap (4,2 per 1000 íbúa) 563+ (560 árið 2005) lögskilnaðir (1,8 per 1000
íbúa) Flestir skilnaðir eftir 3-5 ára sambúð/hjúskap og
20 ára sambúð/hjúskap Flestir karlar 46 árs (meðalaldur 44) við skilnað
og konur 31 árs (meðalaldur 41) Forsjá barna eftir sambúðarslit sameiginleg í
94% tilfella en í 5,5% tilfella fær móðir forsjá
22/04/23 Steinn Jóhannsson 10
Afbrot og glæpir 2009 Flest tilefni fangavistar vegna fíkniefnamála (98+
mál) og vegna auðgunarbrota / skjalafals (58 mál) Tilefni til fangelsisvistar 301 tilfelli hjá körlum og
30 hjá konum 74.768 skráð afbrot árið 2009, þ.a. 38.070 á
höfuðborgarsvæði, 2.342 afbrot á hverja 10.000 íbúa 24.616 umferðarlagabrot
7.701 auðgunarbrot 36,6 fangar per 100.000 íbúa (68,1 karlar og 3,8
konur per 100.000 íbúa)
22/04/23 Steinn Jóhannsson 11
Unglingar og unglingavinna Hvernig skilgreinum við unglinga? Unglingavinna hefst á fjórtánda ári (fyrir
8.-10. bekk) – skilyrði að hafa lögheimili í viðkomandi sveitafélagi
Flest stærri sveitafélög bjóða upp á unglingavinnu frá 6-9 vikur
Unglingar 17-18 ára eiga kost á bæjarvinnu í sumum sveitafélögum
Mismunandi laun eftir sveitafélögum
22/04/23 Steinn Jóhannsson 12
Unglingar
Glímir samfélagið við unglingavandamál?
Unglingadryggja alvarlegt vandamál í stærri þéttbýlisstöðum Oft tengt sumarhátíðum eða öðrum
samkomum unglinga
Reykingar: 10% 14-15 ára reykja daglega (2009) en 19% 1999
22/04/23 Steinn Jóhannsson 13
Áfengisdrykkja íslenskra unglinga
Rannsóknir og greining 2011
22/04/23 Steinn Jóhannsson 14
Rannsóknir og greining 2011
22/04/23 Steinn Jóhannsson 15
Rannsóknir og greining 2011
22/04/23 Steinn Jóhannsson 16
Áfengisneysla unglinga*
Áfengisneysla tengist nær undantekningarlaust vandamálum eins og ofbeldi, einelti, slysum, námserfiðleikum, o.m.fl.
Árið 2009 höfðu um ¼ hluti 9-10 bekkinga orðnir drukknir um ævina
22/04/23 Steinn Jóhannsson 17
Tómstundastarf unglinga
Skýrsla Rannsóknar og greiningar á Menntun, menningu, tómstundum og íþróttaiðkun íslenskra unglinga (Rannsóknir meðal nemenda í 9. og 10. bekk grunnskóla vorin 1997, 2000, 2003, 2007 og 2009)
Hve oft stundar þú íþróttir (æfir eða keppir) með íþróttafélagi – 14-15 ára?
22/04/23 Steinn Jóhannsson 18
22/04/23 Steinn Jóhannsson 19
Ferðalög Íslendingar eru mikil ferðaþjóð
Rúm 80% landsmanna ferðast yfir sumartímann Vinsælast að ferðast til Suður-Evrópu, Skandinavíu
og um Ísland Pakkaferðir vinsælastar erlendis en Íslendingar
skipuleggja sjálfir fríin innanlands Samtals um Kefvíkurflugvöll 753.000 farþegar Íslenskir farþegar um Keflavíkurflugvöll 293.770
árið 2010 en voru 406.000 árið 2008 (391.000 árið 2005)
Bretar fjölmennastir annarra þjóða eða 60þús., Þjóðverjar 54þús og Bandaríkjamenn 51þús
22/04/23 Steinn Jóhannsson 20
Hvað gera Íslendingar í fríi 2/3 hlutar allra ferða innanlands eru farnar yfir
sumartímann Tæplega 80% stuttar ferðir (1-3 nætur) Lengd ferðar svipuð á öllum aldri Einkabíllinn lang-vinsælasti ferða-mátinn-
nema hópferðabílar og flugvélar hjá 16-24 ára Vesturland og Suðurland vinsælustu
landshlutarnir – Hvers vegna? Um 80% allra ferða vegna skemmtunar/fría Ferðavenjur: http://hagstofa.is/pages/2439
22/04/23 Steinn Jóhannsson 21
Hvað gera Íslendingar í tómstundum?
Íslendingar stunda einkum: Félagsstarf Íþróttir Tómstundir
Oft í boði hjá sveitafélögum, félagasamtökum og jafnvel fyrirtækjum sem sérhæfa sig í tómstundastarfi Sveitafélög farin að niðurgreiða tómstunda- og
íþróttastarf hjá börnum og unglingum
22/04/23 Steinn Jóhannsson 22
Ættfræði og ættrækni
Fáar þjóðir hafa jafn mikinn áhuga á ættfræði og Íslendingar
Ættfræði stundum kölluð þjóðaríþrótt Íslendinga Elstu varðveittu ættartölurnar frá því fyrir 1600
Magnús Jónsson hinn prúði, sem uppi var á 16.öld, Steingrímur Jónsson Skálholtsbiskup, Ólafur Snóksdalín og Jón Espólín sýslumann brautryðjendur í þessum efnum
Helstu heimildir sem er stuðst við: Manntöl og íbúaskrár Krikjubækur Ættartöluhandrit Niðjatöl
top related