e f c 3 f 0 @ @ 0 h ; g @ c g Λειτουργικό Λ h f c a ...e f c 3 f 0 @ @ 0 h ; g @ c g Λ...

ΠΡΟΓΡΑΜΜΑΤΙΣΜΟΣ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΩΝ ΥΠΟΛΟΓΙΣΤΩΝΔιδάσκοντες: Στάθης Ζάχος (zachos@cs.ntua.gr)Νίκος Παπασπύρου (nickie@softlab.ntua.gr)Δημήτρης Φωτάκης fotakis@cs.ntua.gr)

Εθνικό Μετσόβιο ΠολυτεχνείοΣχολή Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Υπολογιστών

Λειτουργικό σύστημα Unix

Άδεια ΧρήσηςΤο παρόν εκπαιδευτικό υλικό υπόκειται σε άδειες χρήσης Creative Commons. Για εκπαιδευτικό υλικό, όπως εικόνες, που υπόκειται σε άδεια χρήσης άλλου τύπου, αυτή πρέπει να αναφέρεται ρητώς.

317Σ. Ζάχος, Ν. Παπασπύρου Προγραμματισμός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών

Το

λειτουργικό

σύστημα

Unix (i)

Bell Labs, ~1970Δομή του Unixπυρήνας (kernel)φλοιός (shell)βοηθητικά προγράμματα (utilities)

Ιεραρχικό σύστημα αρχείωνΔενδρική δομήΈνας κατάλογος (directory) μπορεί να περιέχειαρχεία (files) ή άλλους (υπο)καταλόγους

3

318Σ. Ζάχος, Ν. Παπασπύρου Προγραμματισμός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών

Το

λειτουργικό

σύστημα

Unix (ii)

Απόλυτα ονόματα//etc/home/nickie/book/home/paul/etc/passwd

/

nickie

home etc

paul

coursesbook

102 201

passwd

τρέχων κατάλογος

Σχετικά ονόματαbookcourses/201./courses/102../paul../../etc/passwd

4

319Σ. Ζάχος, Ν. Παπασπύρου Προγραμματισμός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών

Το

λειτουργικό

σύστημα

Unix (iii)

Θετικά στοιχεία του Unixιεραρχικό σύστημα αρχείωνπολλοί χρήστες συγχρόνως (multi-user)πολλές διεργασίες συγχρόνως (multi-tasking)επικοινωνίες και υποστήριξη δικτύου

Αρνητικά στοιχεία του Unixκρυπτογραφικά ονόματα εντολώνπεριορισμένη και συνθηματική βοήθεια

5

320Σ. Ζάχος, Ν. Παπασπύρου Προγραμματισμός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών

Σύστημα

αρχείων

του

Unix

(i)

Αντιγραφή αρχείων cpcp

oldfile

newfile

cp

file1

file2

... filen

directorycp

-r directory1

directory2cp

-i oldfile

newfile

Μετονομασία ή μετακίνηση αρχείων mvmv oldfile

newfile

mv file1

file2

... filen

directorymv -i oldfile

newfile

6

321Σ. Ζάχος, Ν. Παπασπύρου Προγραμματισμός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών

Σύστημα

αρχείων

του

Unix

(ii)

Διαγραφή αρχείων rmrm

file1

file2

... filenrm

-i file1

file2

... filenrm

-f file1

file2

... filenrm

-r directory

Δημιουργία directories mkdirmkdir

directory1

... directoryn

Διαγραφή άδειων directories rmdirrmdir

directory1

... directoryn

Αλλαγή directory cdcd

directory

7

322Σ. Ζάχος, Ν. Παπασπύρου Προγραμματισμός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών

Σύστημα

αρχείων

του

Unix

(iii)

Εμφάνιση πληροφοριών για αρχεία lslsls

file1

file2

directory3

...

Επιλογές (options)-l

εκτεταμένες

πληροφορίες

-a

εμφανίζονται

και

τα

κρυφά

αρχεία-t

ταξινόμηση

ως

προς

το

χρόνο

τροποποίησης

-F

εμφανίζεται

ο

τύπος

κάθε

αρχείου-d

εμφανίζονται

πληροφορίες

για

ένα

directory,

όχι

για

τα

περιεχόμενά

του-R

αναδρομική

εμφάνιση

πληροφοριών

8

323Σ. Ζάχος, Ν. Παπασπύρου Προγραμματισμός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών

Προγράμματα

εφαρμογών

Unix

(i)

Εμφάνιση manual page manman commandwhatis

command

Εμφάνιση περιεχομένων αρχείου catcat file1

file2

... filen

Εμφάνιση περιεχομένων αρχείου more

ανά σελίδα lessmore file1

file2

... filenless file1

file2

... filen

9

324Σ. Ζάχος, Ν. Παπασπύρου Προγραμματισμός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών

Προγράμματα

εφαρμογών

Unix

(ii)

Εμφάνιση πρώτων γραμμών headhead file1

file2

... filenhead -10 file1

file2

... filen

Εμφάνιση τελευταίων γραμμών tailtail file1

file2

... filentail -10 file1

file2

... filen

Πληροφορίες για το είδος αρχείου filefile file1

file2

... filen

Εμφάνιση ημερομηνίας και ώρας datedate

10

325Σ. Ζάχος, Ν. Παπασπύρου Προγραμματισμός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών

Προγράμματα

εφαρμογών

Unix

(iii)

Εκτύπωση αρχείου lprlpr

file1

file2

... filen

Μεταγλωττιστής Pascal pcpc -o executable

program.p

gpc

-o executable

program.p

Μεταγλωττιστής C cccc -o executable

program.p

gcc

-o executable

program.p

Επεξεργασία αρχείου κειμένου vivi file1

file2

... filen

11

326Σ. Ζάχος, Ν. Παπασπύρου Προγραμματισμός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών

Βασική

λειτουργία

του

vi

(i)

Δύο καταστάσεις λειτουργίαςκατάσταση εντολώνκατάσταση εισαγωγής κειμένου

Στην κατάσταση εισαγωγής κειμένουπηγαίνουμε με συγκεκριμένες εντολές(π.χ. i, a)μπορούμε μόνο να εισάγουμε χαρακτήρες

Στην κατάσταση εντολώνπηγαίνουμε με το πλήκτρο ESCμπορούμε να μετακινούμαστε και να δίνουμεεντολές

12

327Σ. Ζάχος, Ν. Παπασπύρου Προγραμματισμός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών

Βασική

λειτουργία

του

vi

(ii)

Μετακίνηση μέσα σε αρχείο← ↓ ↑ → κατά

ένα

χαρακτήρα

h j k l

(ομοίως)w

μια

λέξη

δεξιά

CTRL+F

μια

σελίδα

μετάCTRL+B

μια

σελίδα

πριν

CTRL+D

μισή

σελίδα

μετάCTRL+U

μισή

σελίδα

πριν

0 $

στην

αρχή

ή

στο

τέλος

της

γραμμής^

στον

πρώτο

χαρακτήρα

της

γραμμής

13

328Σ. Ζάχος, Ν. Παπασπύρου Προγραμματισμός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών

Βασική

λειτουργία

του

vi

(iii)

Μετακίνηση μέσα σε αρχείο (συνέχεια)- +

στην

αρχή

της

προηγούμενης

ή

της επόμενης γραμμής( )

στην

αρχή

της

προηγούμενης

ή

της επόμενης πρότασης{ }

στην

αρχή

της

προηγούμενης

ή

της

επόμενης

παραγράφουn G

στην

n-οστή

γραμμή

G

στην

τελευταία

γραμμή

14

329Σ. Ζάχος, Ν. Παπασπύρου Προγραμματισμός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών

Βασική

λειτουργία

του

vi

(iv)

Εισαγωγή κειμένουi a

εισαγωγή

πριν

ή

μετά

τον

cursor

I A

εισαγωγή

στην

αρχή

ή

στο

τέλος

της γραμμής

ο Ο

εισαγωγή

σε

νέα

κενή

γραμμή

κάτω ή πάνω από την τρέχουσα

r αντικατάσταση

ενός

χαρακτήρα

R αντικατάσταση

πολλών

χαρακτήρων

15

330Σ. Ζάχος, Ν. Παπασπύρου Προγραμματισμός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών

Βασική

λειτουργία

του

vi

(v)

Διαγραφή κειμένουx

του

τρέχοντα

χαρακτήρα

Χ του

προηγούμενου

χαρακτήρα

dw

μέχρι

το

τέλος

λέξηςdd

ολόκληρης

της

τρέχουσας

γραμμής

n dd

n

γραμμών

αρχίζοντας

από

την τρέχουσα

Οι λέξεις και οι γραμμές που διαγράφονταιτοποθετούνται στο buffer (cut)

16

331Σ. Ζάχος, Ν. Παπασπύρου Προγραμματισμός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών

Βασική

λειτουργία

του

vi

(vi)

Εύρεση συμβολοσειράς/

xxx

εύρεση

προς

τα

εμπρός

?

xxx

εύρεση

προς

τα

πίσωn N

επόμενη

εύρεση

ορθής

ή

αντίθετης

φοράςΆλλες εντολέςCTRL-L

επανασχεδίαση

της

εικόνας

u ακύρωση

της

τελευταίας

εντολής

. επανάληψη

της

τελευταίας

εντολής

J συνένωση

της

τρέχουσας

γραμμής

με

την

επόμενη

17

332Σ. Ζάχος, Ν. Παπασπύρου Προγραμματισμός Ηλεκτρονικών Υπολογιστών

Βασική

λειτουργία

του

vi

(vii)

Αντιγραφή και μετακίνηση κειμένουyy

αντιγραφή

μιας

γραμμής

στο

buffer

(copy)n yy

αντιγραφή

n

γραμμών

στο

buffer

p P

επικόλληση

των

περιεχομένων

του buffer κάτω

ή

πάνω

από

την

τρέχουσα

γραμμή

(paste)Αποθήκευση και έξοδος:w

αποθήκευση

του

αρχείου

:q

έξοδος:wq

αποθήκευση

του

αρχείου

και

έξοδος

:q!

έξοδος

χωρίς

αποθήκευση18

Χρηματοδότηση

Το παρόν εκπαιδευτικό υλικό έχει αναπτυχθεί στα πλαίσια του εκπαιδευτικού έργου του διδάσκοντα.Το έργο «Ανοικτά Ακαδημαϊκά Μαθήματα» του ΕΜΠέχει χρηματοδοτήσει μόνο την αναδιαμόρφωση του υλικού.Το έργο υλοποιείται στο πλαίσιο του ΕπιχειρησιακούΠρογράμματος «Εκπαίδευση και Δια Βίου Μάθηση»και συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση(Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο) και από εθνικούς πόρους.