cvećarstvo 2 vežbe. araliaceae (aralije) familija araliaceae oko 70 rodova sa oko 700 vrsta,...

Cvećarstvo 2

vežbe

Araliaceae (aralije)

Familija Araliaceae

oko 70 rodova sa oko 700 vrsta,

pretežno drveća i žbunja, manje lijana i zeljastih biljaka,

rasprostranjenih u tropskim predelima.

Listoviobično sa zaliscima,

naizmenični, retko naspramni,

perasto ili prstasto složeni, ređe prosti.

Cvetovi

aktinomorfni,

najčešće jednopolni,

u glavicama ili štitastim cvastima.

Plod

bobica ili koštunica

Usloviuglavnom dosta svetlosti

porozan i ocedit supstrat.

nedostatak svetlosti - stabljike tanke i izdužene

Zalivanje - redovno, ali ne previše često

Biljke u senci i polusenci - zalivati i prihranjivati ređe

Podnose orezivanje

Opadanje listova - suviše suv vazduh,

ili prekomerno zalivanjeili nagle temperaturne promene

Nedostatak vlage - posmeđavanje oboda listova

posmeđavanje - i zbog prekomernog prihranjivanja ili izlaganja promaji, klima uređaju i sl.

Dizygotheca elegantissima

syn. Aralia elegantissima, Schefflera elegantissima

Engleski naziv: False Aralia, Spider Aralia

Poreklo - ostrva Južnog Pacifika.

žbunasta biljka

visina do 6 m - u prirodi

dva tipa listova - juvenilni i adultni

mlade biljke

(u saksijama prečnika do 30 cm)

samo juvenilni listovi,

starije, veće biljke

(u saksijama prečnika preko 35 cm)

- + fertilni listovi

Listovi

-prstasto složeni,

- sa desetak dugih, linearnih listića krupno nazubljeni po obodu.

sjajni, tamnozelenog lica crvenkastog naličja, sa svetlim, žutozelenim glavnim nervom

Adultni listovislični juvenilnim, tamniji, veći, širi i duži listići režnjevitiji i kožastiji

na starijim biljkama - i juvenilni i adultni listovi

cveta u uslovima enterijera,

cvetovi su žućkasto zeleni,

plodovi su crni.

Uslovizahtevna vrsta

svetlost umerenog intenziteta

t. 15-22°C, i više

dosta difuzne svetlostiili dopunsko osvetljenje

dovoljno vlage,

supstrat se blago prosuši između dva zalivanja

Listove orošavati

Ukoliko je t. malo niža od 15°C, listovi opadaju,

prvo donji, stariji listovi, kasnije mlađi.

Listovi opadaju i ako je vlažnost vazduha suviše niska

ili je voda za zalivanje tvrda,

ili u slučaju nedovoljnog ili prekomernog zalivanja

ili se biljke premeštaju

Razmnožavaju se reznicama.

Fatsia japonica

syn. Aralia japonica, Aralia sieboldii

Engleski naziv: Fatsia, Japanese aralia

Poreklo - priobalna područja Japana i Južne koreje

U Evropi - početkom 19. veka

Ime roda (Fatsia) potiče od stare japanske reči

za broj osam, odnosi se na osam režnjeva listova.

U početku Aralia, kasnije poseban rod

zimzeleni žbun,visine 3-6 m,

čvrste, slabo razgranate stabljike

Listovispiralno raspoređeni, krupni, 20-50 cm široki, na drškama do 50 cm, kožasti,tamno zeleni,prstasto režnjeviti, sa 7-9 režnjeva, usečeni do 1/2 - 2/3 liske

Režnjevi - tupo nazubljeni

Cvetovi -

sitni, beli, gusti u terminalnim štitastim cvastima,

cveta krajem jeseni ili tokom zime

Plodovi - sitni, crni.

Usloviplodan, humusan, ocedit supstrat,

blago kisele reakcije

zalivanje - redovnosupstrat ne sme da se previše isuši

između dva zalivanja

Prihranjuje se tokom perioda vegetacije

Požutelost listova - moguć nedostatak gvožđa.

Najbolje uspeva u polusenci.

Kod starijih biljaka potpora stabljikama ili ih orezati na početku vegetacije,

u proleće,ujedno se podstiče bokorenje.

Razmnožava se reznicama, rano u proleće.

Hedera canariensis

Engleski naziv: Algerian Ivy, North African Ivy, Canary Island Ivy,

Poreklom - sa Kanarskih i Azorskih ostrva, iz Portuglije, i iz Severne Afrike.

Često u eksterijeru - tropska i suptropska klima

zimzelena biljka sa puzavim stablom

dužine 5-10 m,

penjačica ili pokrivač tla

Listovispiralno raspoređeni,režnjeviti,

podsećaju na listove bršljana (Hedera helix),sa plićim režnjevima,

sjajniji su i krupniji su.

Lisne drške - crvene,

listovi - debeli, kožasti, sa 5-7 režnjeva.

Uslovi

različita zemljišta,najbolje - bogata,

drenirana, umereno vlažna

polusenka ili senkapodnosi i osvetljen položaj.

Ne podnosi t. ispod 10°C.

Brže raste od Hedera helix.

formira vazdušne korenove,

može da se koristi za vertikalno ozelenjavanje

brojni kultivari sa panaširanim listovima

H. canariensis ‘Variegata’

listovi žućkasto krem boje po obodu,sa zelenim pegama u središnjem delu liske

plavo zeleni ili sivkasto zeleni.

Razmnožava se reznicama krajem leta

ili poleganjem izbojaka.

Hedera helix (bršljan)

Engleski naziv: Common Ivy, English ivy

Poreklo - iz Evrope i jugozapadne Azije.

zimzelena

puzavog stabla, dužine i do 20-30 m

Listovi

spiralno raspoređeni

Juvenilni listovi - režnjeviti, najčešće sa 5 režnjeva,

fertilni listovi srcastog oblika,

na stabljikama koje su izložene direktnoj sunčevoj svetlosti,

najčešće na vrhu krošnje drvetauz koje se bršljan penje.

brojni varijeteti sa panaširanim listovima

ili listovima različitog stepena režnjevitosti

ili različite veličine.

u enterijeru - u visećim korpama

ili se sadiuz odgovarajućupodlogu

podnosi niske temperature, najbolje t. 10-24°C.

polusenka ili senka,

može da podnese i indirektnu sunčevu svetlost slabijeg intenziteta

Supstrat - dobro dreniran, može se dodati pesak ili perlit

preporuka:baštenska zemlja, krupan pesak ili perlittreset ili lisnjača

u jednakim količinama

i tome doda malo izmrvljenog krečnjaka

Listove povremeno orošavati.

Zakidanje izbojaka

Prihranjuje se dva puta mesečno tečnim đubrivom

u periodu vegetacije.

Razmnožava se reznicama.

Zalivanje - odstajalom vodompribližno sobne t.

Fatshedera lizei

hibrid - Fatsia japonica 'Moseri' i Hedera helix var. hibernica

u Francuskoj, u rasadniku,

1910. godine

Ima osobine oba roditelja

Listovizimzeleni,sjajni, prstasto režnjeviti, sa 5 režnjeva (ređe 3 ili 7)

kao kod bršljana,

žbunasti habitusje nasledila od aralije

Listovi

veći nego kod bršljana, do 20-25 cm širine,

stabljike duge

nemaju vazdušne korenove kao bršljan

Mladi izdanci - rđasto dlakavi i savitljivi, kasnije odrvene

Cveta u jesen, cvetovi sitni,

beli u okruglim štitastim cvastima,

sterilni

ne obrazuje plodove.

različiti kultivari

sa talasastim obodom listova ('Pia'),

sa panaširanim listovima ('Variegata', 'Anna Mikkels')

Najbolje uspeva u polusenci, podnosi senku.

redovno zalivati i orošavati listove,

podnosi kratkotrajnu sušu.

Dobro podnosi uslove enterijera i zagađen vazduh.

Najbolje prezimljava u hladnijim prostorijama, min. temperatura oko 10°C,

uz smanjeno zalivanje.

Nije izbirljiva u pogledu supstrata.

Raste uspravno do visine oko 2 m, zatim se stabljike povijaju - orezati ili pričvrstiti

Dobro podnosi orezivanje.

Razmnožava se reznicama.

Schefflera arboricola

syn. Heptapleurum arboricolum

Engleski naziv: Dwarf Umbrella Tree

Poreklo - sa Tajvana

Ime roda - botaničar J.C.Scheffler

zimzeleni žbun visine 3 - 4 m, stabljike

tankesavitljiveblago povijene

formiraju okruglu krošnju

na staništu susedne biljke - potpora

Listovigusto rasporedjeni,

tamnozeleni sjajni,

prstasto složeni, sa 7-9 listića,

dužine 10-20 cmširine 4-10cm,

u kulturi znatno sitniji

Cvetoviu složenoj cvasti

Plodovižuto narandžasti

Grananje - zakidanjem

čime se formira gusta, žbunasta forma.

Orezivanjem - oblik minijaturnog drveta.

vazdušni korenoviukorenjuju se kada dopru do tla,

dajući biljci interesantan habitus.

formiraju se

kada biljka dovoljno poraste,a korenov sistem slabo razvijen (mala posuda npr.)

i povećana vlažnost vazduha

Usloviskromna

dosta svetao položaj, podnosi polusenku

dosta vlage, voda se ne sme zadržavati u posudi

Supstrat vlažan, ali ne mokarblago kiseo, neutralan do blago alkalan

ocedit sa dodatkom peska

Podnosi neredovno zalivanje

brojni panaširani kultivari

razlikuju se prema boji i obliku šara na listovima,

najčešće krem bele ili žute boje,

postoje patuljaste sorte.

može se gajitikao bonsai.

Schefflera actinophylla

syn. Brassaia actinophylla

Engleski naziv: Umbrella Tree, Octopus Tree

Etimologija: listići se radijalno prostiruiz jedne centralne tačke

poreklo - tropske šume Australije, Nove Gvineje i Jave

zimzeleno drvočesto razgranato od osnove

na staništu - h oko 15 m

Ponekad - epifita

Listovi prstasto složeni,

gusto raspoređeniu gornjim delovima grana

Cvetovisitni, crveni,

u razgranatim cvastima na vrhovima grana,

dužine i do 2 m.

Cveta leti.

Usloviplodan,porozan supstrat

Zemljište se blago prosušiizmeđu dva zalivanja

Prihrana - jednom mesečnotečnim đubrivom tokom vegetacije

povremeno - orošavati.

Rod Polyscias

Engleski naziv: Ming aralias

oko 80 tropskih vrsta,

poreklom sa Pacifičkih ostrva i iz jugoistočne Azije,

5-6 vrsta u enterijeru

Listovi složeni, različitog oblikaveličine,

zavisno od vrste,

najčešće duboko režnjeviti.

Usloviskromne malih zahteva

supstrat sa dosta treseta,različite vrste supstrata,

bitno je da su ocediti

prihrana jednom mesečnođubrivima na bazi azota

Neredovno i retko zalivanje - opadanje listova,

podnose kraći period bez vodebrzo se regenerišu

ne podnose duže zadržavanje vode u supstratu

dobro se zalije biljka pa ostavi da se supstrat

prosuši do sledećeg zalivanja

t. iznad 15°C, kratko do 4°C.

Polyscias fruticosa

uspravan, razgranat žbun

oblikuje se i orezivanjem

zakidanje vrhova izdanaka

Internodije kratke,

stabljike su cik-cak oblika,

gusto obrasle listovima

Listovivišestruko složeni,dvostruko duboko režnjeviti

P. fruticosa 'Plumata' ima sitnije, kožastijetrostruko režnjevite listove,

pogodna za bonsai.

Uslovipolusenka,

dobro podnose dosta svetlosti ili senku

Nisu izbirljive u pogledu supstrata

kupovina forsiranih biljaka - problem

Polyscias balfourianasyn. P. pinnata

Listoviokruglasti, 3-5 cm u prečniku,

u osnovi duboko usečeni, po obodu blago nazubljeni,

sa sitnim trnovima.

Poznat kultivar 'Marginata' sa belim šarama duž oboda lista.

Araceae

Scindapsus aureus

syn. Epipremnum aureumsyn. Philodendron nechodomii syn. Pothos aureussyn. Scindapsus pinnatussyn. Epipremnum pinnatum

Poreklo - Solomonova ostrva, jugoistočna Azija i Nova Gvineja

povijuša

stablo - dugo i do 20 m

u enterijeru - stablo oko 2 ili više metara

Formira vazdušne korenovekojima se pričvršćuje za podlogu

Listovizimzeleni,

naizmenični, debeli, sukulentni, srcastog oblika, tamno zelene boje

sa žutim šarama

Intenzitet žute boje - količina svetlosti

mlade biljke - enterijer - listovi celog oboda, dužine max 10 cm,

na staništu - listovi odraslih biljaka - do 100 cm dužine,širine do 45 cm

nepravilno režnjeviti

Uslovidosta dobro podnosi uslove enterijera

česta

brojni panaširani kultivari sa belim, žutim ili svetlozelenim šarama

umereno osvetljen položaj, podnosi dosta difuzne svetlosti

suviše dugo izlaganje direktnim sunčevim zracima može oštetiti listove,

usled nedostatka svetlosti se gube šarelistovi postaju zeleni.

Opt. t.: od 15 do 30°C,

10-12°C - listovi požute ili se javljaju rđaste fleke.

zalivati kada se zemljište prosuši,

prihrana - obavlja tečnim đubrivima u proleće

smanjeno osvetljenje - zaliva se ređe

prekomerno zalivanje - truljenje korena i opadanje listova. povremeno orošavati,

naročito u dosta svetlom i toplom okruženju.

Presađuje se svakih 2-3 godine.

Može se uzgajati i u vodenoj kulturi (''hidroponika'').

Rod Syngonium

36 vrsta

iz tropskih kišnih šuma Centralne i Južne Amerike

drvenaste penjačice,

stablo do 15-20 m dužine, nekad i više

Oblik listova - zavisi od starosti biljke

listovi starijih biljaka mnogo režnjevitiji od juvenilnih listova

juvenilni - češći u enterijeru.

Uslovičesto gajene sobne biljke

min. t. oko 16 - 18 °C max. tokom vegetacije od 20 do 30°C

visoka relativna vlažnost, redovno orošavanje,

dosta difuzne svetlosti,podnose i polusenku

treba ih redovno zalivati tokom vegetacije, zimi smanjeno.

Orezivanjem - žbunasta forma, podmlađuje se biljka,

novi listovi tada više zašiljeni i strelasti

Presađuju se svake druge godine.

Listovi juvenilnih biljaka

strelasti ili kopljastidužine najviše do 30 cm, širine oko 10 cm, sa drškama dužine do 60 cm.

Listovi adultnih biljaka

režnjeviti, starije biljke u enterijeru vremenom obrazuju adultne listove sa obično 5 jasno diferenciranih,

uskih režnjeva

Syngonium podophyllum

Engleski naziv:

Arrowhead plant, American evergreen

višegodišnja povijuša, poreklom iz Meksika

Stablo dužine do 4 - 5m

brojni panaširani kultivari, sa šarama bele, roze ili žute boje

enterijer - retko cveta,

cvast je sa belom spatom dužine oko 10 cm.

Mlade biljke - žbunaste forme

kasnije se stabljike povijaju - vertikalno ozelenjavanje,

u visećim korpama,ili oslonac za stablo

Svi delovi biljke su otrovni

UsloviNajbolje - dobro osvetljeno mesto

ili polusenka

- biljke sa dosta panaširanim listovima - više svetlosti,ali im smetaju direktni sunčevi zraci

supstratbogat, ocedit

Preporuka:2 dela treseta,

2 dela baštenske zemljei1 deo peska ili perlita.

zalivati obilno, ali retko

tako da se supstrat prosuši između dva zalivanjatokom zime - zalivanje smanjiti,

ne da se supstrat potpuno osuši

opt. t. 15-25ºC,

malo niže t. - smanjeno zalivanje

povremeno orošavati,

naročito ako jesuviše toplo

ili je vazduh suv.

Prihrana - jednom mesečno u periodu vegetacije.

Rod Dieffenbachia

Ime roda - nemački fizičar Ernst Dieffenbach

30 vrsta - u tropskim oblastima Amerike

mlečni sok - izaziva iritaciju i crvenilo kože

Listovieliptični,

zeleni ili često panaširani, sa šarama različitog oblika i boja.

često - samo ime roda i kultivara Exotica Compacta,

Australian,Tropic Marianne,

Paradise, Camille,

Tropic Snow

Uslovičeste sobne biljkemalih zahteva

veliki broj kultivara i hibridadosta indirektne svetlosti,

podnose i polusenku

direktni sunčevi zraci - ožegotine na listovima

dosta toplote, vlage

t. iznad 15˚C, t. ispod 10˚C - propadaju

Redovno orošavanjepoželjno - podmetač sa vodom

podnose smanjenu vlažnost vazduha.

Prihrana - tečnim đubrivima ili folijarno

brzorastuće biljke - presađivanje jednom godišnje

Formiraju izdanke u osnovi

Razmnožavanje - reznicama, vazdušnim poleganjemili bočnim izdancima.

donji listovi žute i opadaju - nedovoljno zalivanjeili promaja

Najpoznatije - D. picta (syn. D. maculata)

D. amoena (syn. D. seguine)

D. bowmannii

Rod Caladium

Engleski naziv: Angel wings, Elephant ear

Rod - 7 vrsta rasprostranjenih u Južnoj i Centralnoj Americi.

tropski predeli - period kiša i suše, na čistinama, obalama

Tokom sušne sezone imaju period mirovanja.

Lisne drške duge 15-30cm,

mesto spajanja lisne drške i liske je malo pomereno ka sredini liske,

nije na samoj ivici.

niske biljke, na prirodnom staništu visine 40-90cm, sa listovima dužine 15-45cm.

U kulturi su visine oko 0.5 mpatuljaste sorte - niže

U Evropi su počele da se gaje u 18. veku.

podzemni izdanak - krtolahorizontalna, spljoštena

iz nje se direktno razvijaju listovi

Oblik, veličina i boja listova

se razlikuju zavisno od kultivara,

najčešće listovi srcasti, lanceolasti ili strelasti,

dužine 15-35 cm,

sa šarama različitog oblika i boje (roze, crvena, siva ili bela).

Cvast - dužine oko 25 cm, spata i spadiks su zeleni

Plodovi - male bele bobice

Svi delovi biljke su otrovni.

Caladium bicolor

Najpoznatija - Caladium bicolor,

veliki broj hibrida i kultivara (preko 1000)

Sorte sa lanceolastim listovima uglavnom od C. schomburgkii.

UsloviTokom vegetacije - obilno zalivati,

supstrat ne bi trebalo da se potpuno isuši

zalivanje - 2-3 puta nedeljno

u enterijeru - redovno orošavanje

Gomolji u fazi mirovanja moraju biti suvi.

Većini varijeteta odgovara polusenka ili senka, neki kultivari - dosta svetlosti.

zemljišteocedito, blago kiselo bogato humusom.

U supstrat se može dodati malo treseta ili ako se gaje napolju, malo poluraspadnutog lišća.

u eksterijeru - gomolji se sade u prolećekada nema opasnosti od mraza

u jesen, pre početka prvih mrazeva

(min temperatura 15°C) se vade, čiste i suše

Tokom zime se čuvaju na temperaturi 13 °C - 16 °C

u proleće sledeće godine se ponovo sade.

Listovi - u svežim aranžmanima, traju nekoliko dana.