chapter 8 8.1...

1

Chapter 88.1 การใช้�แนวคิ�ดทางการบร�หารธุ�รก�จใน

การว�เคิราะห�คิวามสามารถในการแข่�งข่�นข่องภาคิอ�ตสาหกรรม

EC 482

2

ทฤษฎี#คิวามได�เปร#ยบเช้�งแข่�งข่�นข่อง Michael E. Porter

การแข่�งข่�นในทางธุ รก�จเป็�นป็ระดุ จพลั�งข่�บเคลั��อนการข่ยายตั�วเศรษฐก�จให้#สู%งข่&'น

การแข่�งข่�นเป็�นแรงผลั�กดุ�นให้#มี*การใช้#ทร�พยากรอย�างมี*ป็ระสู�ทธุ�ภาพ

สูภาพการแข่�งข่�นในป็-จจ บ�น ท/าให้#ผ%#ผลั�ตัตั#องเผช้�ญท�'งการแข่�งข่�นท*�เก�ดุจากค%�แข่�งตัลัาดุภายในป็ระเทศแลัะค%�แข่�งข่�นจากตั�างป็ระเทศ

Michael E. Porter ไดุ#พ�ฒนาเคร��องมี�อท*�ใช้#ในการศ&กษาระดุ�บความีสูามีารถทางการแข่�งข่�นข่องอ ตัสูาห้กรรมี

แนวค�ดุภาวะการแข่�งข่�นการค#าในโลัก ค�อ ป็ระเทศท กป็ระเทศย�อมีพยายามีเลั�อกย ทธุว�ธุ*ท*�ดุ*ท*�สู ดุท*�ก�อให้#เก�ดุความีไดุ#เป็ร*ยบทางดุ#านการแข่�งข่�น (competitive advantage) ในอ ตัสูาห้กรรมีข่องป็ระเทศ

3

การป็ระเมี�นจ ดุแข่5ง จ ดุอ�อน โอกาสูแลัะอ ป็สูรรคการแข่�งข่�นข่องอ ตัสูาห้กรรมีภายในป็ระเทศ ท/าให้#ทราบถ&งแนวทางการป็ร�บตั�วให้#สูามีารถแข่�งข่�นไดุ#อย�างมี*ป็ระสู�ทธุ�ภาพในตัลัาดุโลัก

Porter พยายามีห้าค/าอธุ�บายว�า ท/าไมีอ ตัสูาห้กรรมีในบาง“ป็ระเทศจ&งมี*ความีสูามีารถในการแข่�งข่�นสู%งกว�าป็ระเทศอ��น”

ข่#อไดุ#เป็ร*ยบทางดุ#านการแข่�งข่�น (competitive advantage) ไมี�ใช้�สู��งท*�เก�ดุข่&'นเองตัามีธุรรมีช้าตั� แตั�เป็�นสู��งท*�สูามีารถสูร#างข่&'นมีาไดุ#แลัะเป็ลั*�ยนแป็ลังไดุ#ท�'งทางบวกแลัะลับ

Porter ไดุ#สูร#างแบบจ/าลัอง Diamond Model เพ��อว�เคราะห้6เง��อนไข่แลัะสูภาพแวดุลั#อมีภายในป็ระเทศท*�เอ�'อตั�ออ ตัสูาห้กรรมีภายในป็ระเทศ

4

Diamond Model

มี*ป็-จจ�ยภายใน 4 ป็ระการ 1) เง��อนไข่ทางดุ#านป็-จจ�ยการผลั�ตั (factor

conditions)2) เง��อนไข่ทางดุ#านความีตั#องการห้ร�ออ ป็สูงค6

(demand conditions)3) อ ตัสูาห้กรรมีท*�สูน�บสูน นแลัะเก*�ยวเน��อง

(supporting and related industries)4) กลัย ทธุ6 โครงสูร#างแลัะสูภาพการแข่�งข่�นข่องผ%#ผลั�ตั

(firm strategy, structure and rivalry)

5

Diamond Model ท*�สูมีบ%รณ์6กลัย ทธุ6 โครงสูร#าง แลัะสูภาพการแข่�งข่�น

เง��อนไข่ทางดุ#านอ ป็สูงค6ในป็ระเทศ

อ ตัสูาห้กรรมีสูน�บสูน นแลัะเก*�ยวเน��องในป็ระเทศ

เง�อนไข่ดุ#านป็-จจ�ย การผลั�ตัในป็ระเทศ

เห้ตั สู ดุว�สู�ย

Gov’t

6

1 )เง()อนไข่ทางด�านป*จจ�ยการผลิ�ต (factor conditions)

ทร�พยากรมีน ษย6 (human resource) ทร�พยากรทางการภาพ (physical resource) ทร�พยากรทางดุ#านความีร% # (knowledge

resource) ทร�พยากรทางดุ#านเง�นท น (capital resource) สูาธุารณ์%ป็โภค (infrastructure)

7

2) เง()อนไข่ทางด�านคิวามต�องการหร(ออ�ปสงคิ� (demand conditions)

โครงสูร#างการแบ�งตัลัาดุข่องอ ป็สูงค6ภายในป็ระเทศ (segment structure of demand)

ผ%#ซื้�'อท*�ร% #จร�ง (sophisticated and demanding buyers)

ความีตั#องการข่องผ%#ซื้�'อในป็ระเทศท*�เก�ดุข่&'นก�อนป็ระเทศอ��น (anticipatory buyer needs)

8

3) อ�ตสาหกรรมท#)สน�บสน�นแลิะเก#)ยวเน()อง (supporting and related industries)การรวมีกลั �มีเคร�อข่�ายธุ รก�จ (cluster)พ�'นฐานอ ตัสูาห้กรรมีท*�สูน�บสูน นแลัะเก*�ยวเน��องในป็ระเทศ

4) กลิย�ทธุ� โคิรงสร�างแลิะสภาพการแข่�งข่�นข่องผ/�ผลิ�ต (firm strategy, structure and rivalry)สูภาพการแข่�งข่�นภายในป็ระเทศการป็9องก�นการผ%กข่าดุการบร�ห้ารจ�ดุการข่องบร�ษ�ท

9

ป็-จจ�ยภายนอก 1) ร�ฐบาลั (government)

-นโยบายร�ฐบาลั 2) เห้ตั สู ดุว�สู�ย ห้ร�อโอกาสู (chance)

-การเป็ลั*�ยนแป็ลังทางเทคโนโลัย*-ตัลัาดุการเง�นโลัก อาท� อ�ตัราแลักเป็ลั*�ยน-สูงครามี

10

โครงสูร#างแลัะสูภาพการแข่�งข่�นข่องผ%#ผลั�ตัภายในป็ระเทศ

ในการว�เคราะห้6การแข่�งข่�นระห้ว�างผ%#ผลั�ตัภายในป็ระเทศน�'น Porter ไดุ#สูร#างแบบจ/าลัอง “แรงผลั�กดุ�น 5 ป็ระการ ” (Five Forces Model of Competition) เป็�นเคร��องมี�อท*�ใช้#ในการว�เคราะห้6สูภาพการแข่�งข่�นข่องอ ตัสูาห้กรรมี

11

Five Forces Model of Competition 1) การเข่#ามีาในตัลัาดุข่องผ%#ป็ระกอบการรายให้มี� (new

entrants of the market) 2) อ/านาจตั�อรองข่องผ%#ข่ายป็-จจ�ยการผลั�ตั (the bargaining of the firm’s supplies) 3) อ/านาจตั�อรองข่องผ%#ซื้�'อ (the bargaining power of buyers)

4 ) ผลั�ตัภ�ณ์ฑ์6ท*�ทดุแทนก�นไดุ# (substitutes product) 5) ความีเข่#มีข่#นข่องการแข่�งข่�นระห้ว�างผ%#แข่�งข่�นในอ ตัสูาห้กรรมี (the intensity of rivalry among competitors)

12

2( ) การประเม�นข่#ดคิวามสามารถในการแข่�งข่�น

การป็ระเมี�นข่*ดุความีสูามีารถในการแข่�งข่�นโดุยว�ธุ* SWOT Analysis

การป็ระเมี�นอ�ตัราการแข่�งข่�นภายป็ระเทศโดุยว�ธุ* Five Competition Forces

การป็ระเมี�นข่*ดุความีสูามีารถในการแข่�งข่�นโดุยแบบจ/าลัอง Diamond

13

การประเม�นข่#ดคิวามสามารถในการแข่�งข่�นโดยว�ธุ# SWOT Analysis กรณ์*ศ&กษา จ ดุอ�อน จ ดุแข่5ง โอกาสูแลัะภ�ยค กคามี

(SWOT Analysis) ในอ ตัสูาห้กรรมีข่&'นร%ป็ความีเท*�ยงตัรงสู%งในอ ตัสูาห้กรรมีช้�'นสู�วนไฟฟ9าแลัะอ�เลั5กทรอน�กสู6 แลัะอ ตัสูาห้กรรมียานยนตั6ข่องป็ระเทศไทย

อ ตัสูาห้กรรมีข่&'นร%ป็ความีเท*�ยงตัรงสู%งเป็�นอ ตัสูาห้กรรมีกลัางน/'าท*�สู/าค�ญข่องอ ตัสูาห้กรรมีช้�'นสู�วนไฟฟ9าแลัะอ�เลั5กทรอน�กสู6 แลัะอ ตัสูาห้กรรมียานยนตั6

14

การการป็ระเมี�นอ�ตัราการแข่�งข่�นภายป็ระเทศโดุยว�ธุ* Five Competition Forcesพลั�งผลั�ก

ดุ�นอ ตัสูาห้กรรมีไฟฟ9าแลัะ

อ�เลั5กทรอน�กสู6อ ตัสูาห้กรรมียาน

ยนตั6อ ป็สูรรคข่องผ%#ป็ระกอบการรายให้มี�

-ความีไว#วางใจแลัะความีสู�มีพ�นธุ6-เกณ์ฑ์6การป็ร�บลัดุราคาเป็�นระยะ-ว�ฒนธุรรมีทางธุ รก�จ-เทคโนโลัย*ท�กษะแรงงาน

เช้�นเดุ*ยวก�บอ ตัสูาห้กรรมีไฟฟ9าแลัะอ�เลั5กทรอน�กสู6

15

พลั�งผลั�กดุ�น

อ ตัสูาห้กรรมีไฟฟ9าแลัะอ�เลั5กทรอน�กสู6

อ ตัสูาห้กรรมียานยนตั6

สู�นค#าทดุแทน

-ห้าสู�นค#าทดุแทนไดุ#ยาก -ห้าสู�นค#าทดุแทนไดุ#ยาก

อ/านาจตั�อรองข่องผ%#ซื้�'อ

-ผ%#ซื้�'อมี*อ/านาจตั�อรองสู%ง -ผ%#ซื้�'อมี*อ/านาจตั�อรองสู%ง

อ/านาจตั�อรองข่อง suppliers

-suppliers มี*อ/านาจตั�อรองค�อน ข่#างสู%ง

-suppliers มี*อ/านาจตั�อรองค�อนข่#างสู%ง

16

การป็ระเมี�นข่*ดุความีสูามีารถในการแข่�งข่�นโดุยแบบจ/าลัอง Diamond

ป็-จจ�ยภายใน

ป็-จจ�ยทางบวก ป็-จจ�ยทางลับ

1) ป็-จจ�ยการผลั�ตัภายใน

-ป็-จจ�ยพ�'นฐานมี*ศ�กยภาพสู%ง อาท� แห้ลั�งท*�ตั� 'ง สูาธุารณ์%ป็โภค แรงงานพ�'นฐานแลัะก&�งท�กษะ ทร�พยากรธุรรมีช้าตั� แลัะทร�พยากรดุ#านความีร% #พ�'นฐาน

-ข่าดุป็-จจ�ยข่�'นสู%งห้ร�อป็-จจ�ยเฉพาะ อาท� แรงงานท*�มี*ท�กษะสู%ง สูถาบ�นเฉพาะทาง เทคโนโลัย*เฉพาะทาง

2) อ ป็สูงค6ใน ป็ระเทศ

-อ ป็สูงค6ภายในมีากเพ*ยงพอท*�จะก�อให้#เก�ดุการป็ระห้ย�ดุตั�อข่นาดุ

-อ ป็สูงค6ภายในป็ระเทศถ%กก/าห้นดุโดุยบร�ษ�ทแมี�ในตั�างป็ระเทศ-ผ%#ซื้�'อสู�วนให้ญ�ไมี�ใช้�ผ%#ร% #จร�ง

17

ป็-จจ�ยภายใน ป็-จจ�ยทางบวก ป็-จจ�ยทางลับ3)อ ตัสูาห้กรรมีสูน�บสูน นแลัะเก*�ยวเน��องภายในป็ระเทศ

-มี*อ ตัสูาห้กรรมีสูน�บสูน นห้ลัากห้ลัาย

-ข่าดุความีเช้��อมีโยงเก*�ยวเน��องอย�างเป็�นกลั �มี (cluster)

-ข่าดุอ ตัสูาห้กรรมีสูน�บสูน นพ�'นฐานดุ#านว�ตัถ ดุ�บ-ข่าดุอ ตัสูาห้กรรมีพ�'นฐานทางดุ#านเคร��องจ�กร เคร��องมี�อแลัะอ ป็กรณ์6

4) กลัย ทธุ6โครงสูร#างแลัะสูภาพการแข่�งข่�นข่องผ%#ผลั�ตั

-กลัย ทธุ6ข่องผ%#ผลั�ตัช้�'นสู�วนโดุยมีากจะเป็�นแนวร�บ ย�งข่าดุกลัย ทธุ6เช้�งร ก

18

Can Thailand Compete in the New Competitive Landscape?

World Economy

Thai Economy

Industry BasedEconomy

Knowledge Based Economy

?

Resource and Labor Intensive

International Division of Labor

Investment Driven

Mass Customization Critical Mass Knowledge Intensive Economies of Skills Economies of Speed

Mass Production Standardization Capital Intensive Economies of Scale Economies of Scope

19

Gro

wth

in Im

po

rt S

ha

re

Growth in Export Share

Source: WTO International Trade Statistics 2001

- 1

0

1

2

3

4

- 1 1

US

ChinaIndia

Vietnam

Philippines

Malaysia/IndonesiaThailandThailand

Singapore

Japan

EU

Our Level of Internationalization

5

20

q1/ 96

q1/ 9

7

q1/ 9

8

q1/ 99

q1/ 0

0

q1/ 01

q1/ 0

2

Export Price Index

Export Volume Index

-13.8

8.8

17.1

-9.2

Baht Devaluation

Our Export Performance

Source: Ministry of Finance

21

Correlation of Structure of Manufacture Export

Our Major Competitors

Source: Lall et al (1999)

China

China

Hong Kong

Hong Kong

Indonesia

Indonesia

South Korea

South Korea

Malaysia

Malaysia Philippines

Philippines

Singapore

Singapore

Thailand

Thailand Taiwan

Taiwan

1

0.59

0.35

0.21

0.17

0.35

1

0.31

0.20

0.570.57

0.40

0.43

0.44

0.51

0.36

0.540.54

0.17

0.18

0.21

0.07

0.210.21

0.09

0.10

1

0.66

0.66

0.520.52

0.64

0.73

1

0.74

0.590.59

0.67

0.82

1

0.580.58

0.56

0.62

1

0.81

0.700.70

1

0.76

11

1

• Lack of Focus• Lack of Differentiation

22

Share in World Foods Export

1.3

2.12.4

Thailand VS. China

1.4

2.5

3.1

Top Three Share

32.2 32.3

26

1980 1990 2000

USA

France

Netherlands

1980 1990 2000

23

More for Less

Rice World Rice World Market ShareMarket Share

20002000

Thailand USA Vietnam India China Pakistan

24.9

12.710.2 10.0 8.8 8.1

$US/Metric Ton$US/Metric Ton

-12.9

-87.8 -91.4

-15.2

25.8

147.9

X = 279.7_

Rice Rice ProductivityProductivity

6.66

Japan

6.35

China

4.26

Vietnam

Indonesia

4.25

Bangladesh

3.593.24

Brazil

3.19 3.17

Philippines

Myanmar

India

2.962.57

Thailand

24

Lev

el o

f In

dust

ry A

ttra

ctiv

ene

ss

• Foods• Garment • Jewelry

• Metals• Petrochemicals• Machinery

HighLow

Thai Producers’ Competitiveness

Low

H

igh

• Leather• Electronics• Autos

• Rubber• Wood Products • Pulp & Paper

• Plastics• Ceramics & Glass• Chemicals

Thai Manufacturing Sector’s Competitive Position

Cluster III

Cluster II

Cluster I

25

% L

oc

al C

on

ten

t

% Export Share

• Frozen Shrimp80

60

40

20

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12

• Frozen Chicken

• Apparel

•

• Precious Stones

• JewelryFabric,Woven

• Footwear

Passenger Car

• Pick Up•

• Computer Equipment

13

•

Electric Appliances

Zooming in the First Cluster

26

Le

ad

ers

Te

ch

no

log

ya

nd

De

sig

nF

ollo

we

rs

Low Cost

Competitive Advantage

Differentiation

Italy (2)

China (1)

Thailand (11)

Design /differentiation

basedcompetition

Low Cost-basedcompetition

Competitive Nutcracker: Apparel

Hong Kong (3)

Top ThreeTop Three

15,60015,700

16,400

18,500

1,044 1,080 1,105 1,259

ThailandThailand

ChinaChina

ItalyItaly

Hong KongHong Kong

1997 1998 1999 2000

27

Thai Service Sector’s Competitive PositionL

eve

l of I

ndu

stry

Attr

act

iven

ess

HighLow

Thai Producers’ Competitiveness

Low

• Distribution• Financial Services• Transports

• Business Services • Communications• Environmental Management

• Construction & Engineering• Education• Health & Social• Tourism &Travel• Recreation, Culture, Sporting

Hig

h

28

International Comparison of R&D Investment

Our Investment for the Future Are Significantly Low

Source: Thailand Economic Monitor, June 2000

0

2.0

1.0

1.5

0.5

2.5

3.5

3.0

USAJapan Korea MalaysiaTaiwan Singapore Thailand

29

Gaps in Science and Technology (At Current Level of Demand)

We Still Deal With a Wide Manpower Gap in Science and Technology

Source: Lall (1999), Raising Competitiveness in Thai Economy, Country Employment Policy Review, ILO.

M.Eng /D. EngB. Engineering B. Science MS/DS

4,520

10,963

5,874

7,015

180541

(113) (352)

1996

2001

30

...So We Cast Doubt on Our Ability to Compete

High

Singapore

IrelandThailand

Philippines

IndonesiaChina

France

GermanyUK

India

USA

High

Low

LowEntrepreneurial Capabilities

• Number

• Quality

HR Capabilities

• Number

• Wages

• Skills

Source: Nasscom 1999

Software Industry

31

Thailand’s Current Technology Position

Technology Achievement Index

Leader

FinlandUSSwedenJapanKoreaNetherlandsUKCanadaAustraliaSingaporeGermanyNorwayIrelandBelgiumNew ZealandAustriaFranceIsrael

PotentialLeader

SpainItalyCzechHungarySloveniaHKSlovakiaGreeceBulgariaPolandMalaysiaCroatiaMexicoCyprusArgentinaRomaniaCosta RicaChile

Dynamic Adopter

UruguaySouth AfricaThailandPanamaBrazilPhilippinesBoliviaChinaColumbiaPeruJamaicaIranIndonesiaIndiaSri LankaAlgeriaEgypt

Maginalized

PakistanSenegalNicaraguaGhanaKenyaSudanTanzania

32

Thailand At the Crossroad

First SphereFirst Sphere

Second SphereSecond Sphere

Third SphereThird Sphere

Political Disorder Mature/Stable Liberal Democracy

Mature/Stable Market Economy

Stagnant/ChaoticEconomy

•Thailand

• SingaporeSingapore

• South KoreaSouth Korea• VietnamVietnam

• PakistanPakistan

Source: Tanaka Akihiko

33

Our Flagship Products

Finland

Switzerland

Ireland

Scotland

India

Singapore

Mobile Phone

Pharmaceuticals; Tourism; Foods; Watches

Wireless Technology

Whisky; Biotechnology; Energy

Software; Talents

Professional Services; Regional Financial Center

Source: Moving the Nation by Dr. Suvit Maesincee

Thailand

34

Lev

el o

f S

op

his

tica

tio

n

High Tech

Low Tech

FoodsFoods TourismTourism

FashionFashion

SoftwareSoftware

Auto industryAuto industry

Level of Customization

Low Touch High Touch

Potential Global Niches

Cultural Influence

Cultural Influence

Craftsmanship Craftsmanship SkillsSkills

Peace of MindPeace of Mind

Delicate LivingDelicate Living

Flavorful SenseFlavorful Sense

35

Value addedValue addedPotentialsPotentials

Focus of Focus of Thai ProducersThai Producers

A Nation Orientating Toward a Knowledge Driven Platform Will Consider Outsourcing Much of Its Capital Intensive Production Related Processes

Production MarketingR&D

36

Production Marketing

Low Cost LeadersLow Cost Leaders

DifferentiatorsDifferentiators

...And Freeing up Capital to Focus on the Parts of Their Industries That Can Be Globally Differentiated

Knowledge based companies will focus on building brand, capturing ‘ownership’ of the customer, end market leadership and investing in knowledge-based core competencies

R&D

37

Upgrading Our Entrepreneurs From Being Subcontractors to Being Brand-Owners...

Mar

ket

Product

OEM

Loca

lR

egio

nal

Glo

bal

ODM OBM

Fly

No

wF

ly N

ow

Pen

a G

rou

pP

ena

Gro

up

Sen

ada

Sen

ada

AII

ZA

IIZ

Apparel AvenueApparel Avenue

Heart & MindHeart & Mind

KaritaKarita

Toffy BoutiqueToffy Boutique

X-ACTX-ACT DapperDapper

Thai Fashion DesignThai Fashion Design

To Reap More Value Added and Growth Potentials

OBMOBMODMODMOEMOEM SHOP BRANDSHOP BRAND

10-35%

35-40%

50-75%

75-90%FashionFashion BusinessBusiness ValueValue SystemSystem

38

Transforming from Investment Driven to Knowledge Driven Platform

Investment Driven Platform

Job Creation

Wealth Investment

FinancialCapital

Physical infrastructure as an enabler

ICTas an enabler

ConstructiveEnvironment

Talents

Value Created

Knowledge Driven Platform

Wealth

39

Clustering Clustering DevelopmentDevelopment

Knowledge Driven PlatformKnowledge Driven Platform

Emerging

Extending

“Lift-off”

A Cluster Provides a Conducive Platform for the Creation, Diffusion, Adoption and Interaction of Innovation

Creation

DiffusionInteraction

Innovation CycleInnovation Cycle

Adoption

40

Pro

cess

Rel

ated

Market Related

Local

Loca

lN

atio

nal

Inte

rnat

iona

l

National International

Rural Enterprises

FamilyEnterprises Traditional

Subcontractors

Industrial Districts

Medium SizedNiche Enterprises

SME Networks

Global Subcontractors

Source: Bianchi and Tommaso

Most of Thai Industry Clusters Are Still in the Emerging Stage

41

ClusteringFormation

Physical Capital

Human Capital

Social Capital

Financial Capital

ConnectivityInteractivity

Key Success Factors For Clustering Formation

Creativity Liquidity

Co-Prosperity

42

Making Thailand Globally AttractiveCharacteristics Old New

Labor Low cost, unskilled Quality, Higher skilled

Low tax, low service Modest tax, high service

Least cost production, cheap land and labor

Value-added adaptable labor force, professionals

Housing and Transportation

Culture, recreation, museums, shopping, airport

Availability Quality Schools

Not Key Quality schools and research facilities

Minimum Compatible quality of life and business flexibility

Cost/Availability Dependability/reliability

Assumed Technology access

Aggressive chamber of commerce

Partnership

Tax Climate

Incentives

Amenities

Schools

Higher Education

Regulation

Energy

Communication

Business

Source: Kotler, 1999

43

8.2 คิวามสามารถในการแข่�งข่�นระหว�างประเทศข่อง

ภาคิอ�ตสาหกรรมเอกสูารป็ระกอบค/าบรรยาย

ว�ช้าเศรษฐศาสูตัร6การพ�ฒนาอ ตัสูาห้กรรมี (ศ.482)

จากงานว�จ�ยเร��อง การว�ดุความีสูามีารถในการ“แข่�งข่�นข่องอ ตัสูาห้กรรมีไทยโดุยใช้#ดุ�ช้น* ข่อง ”

รศ.ดุร.ช้�ยย ทธุ ป็-ญญสูว�สูดุ�>สู ทธุ�

44

คิวามสามารถในการแข่�งข่�น (Competitiveness)

ระด�บก�จการ ระด�บอ�ตสาหกรรม ระด�บประเทศ

World Economics Forum (WEF) แลิะ International Institute for Management Development (IMD): “เป็�นความีสูามีารถข่องป็ระเทศท*�จะร�กษามี%ลัค�าเพ��มีทางเศรษฐก�จไว#ไดุ#ในระยะยาวโดุยเป็ร*ยบเท*ยบก�บค%�แข่�ง”

45

การประเม�นโดยสถาบ�น WEFแลิะ IMD พ�จารณาจากป*จจ�ย 8 ด�านได�แก�

1 . ความีแข่5งแกร�งทางเศรษฐก�จ2. ความีสูามีารถในการพ�ฒนาป็ระเทศเข่#าสู%�ระบบนานาช้าตั�3. ความีสูามีารถข่องร�ฐบาลั4. การพ�ฒนาข่องระบบการเง�นแลัะตัลัาดุท น5. โครงสูร#างพ�'นฐานทางเศรษฐก�จ6. ความีสูามีารถในการบร�ห้ารแลัะจ�ดุการ7. ความีสูามีารถในการพ�ฒนาแลัะว�จ�ยดุ#านว�ทยาศาสูตัร6แลัะ

เทคโนโลัย*8. ทร�พยากรบ คคลั

46

ข่�อจ2าก�ดข่องการประเม�นตามแบบข่อง WEF แลิะ IMD

การป็ระเมี�นไมี�สูามีารถระบ แน�ช้�ดุไดุ#ว�า ป็-จจ�ยท*�ใช้#ป็ระเมี�นเป็�นเห้ตั ห้ร�อเป็�นผลั ป็-จจ�ยใดุท*�มี*ความีสู/าค�ญมีากท*�สู ดุตั�อการเพ��มีข่*ดุความี

สูามีารถ ป็-จจ�ยบางดุ#านเป็�นป็-จจ�ยระยะสู�'นป็นก�บป็-จจ�ยระยะยาว ป็-จจ�ยมี*ความีสู�มีพ�นธุ6ก�นเองค�อนข่#างสู%ง การจ�ดุลั/าดุ�บข่องป็ระเทศตั�างๆ

47

คิวามสามารถในการแข่�งข่�นข่องประเทศ

ส2าหร�บน�กเศรษฐศาสตร� McCulloch (1985)1 . ฐานะห้ร�อความีสู/าเร5จทางการค#า (Trade

Performance)ซื้&�งพ�จารณ์าจากการเก�นดุ ลั/ข่าดุดุ ลัการค#า

2. ดุ ลัการค#าข่องอ ตัสูาห้กรรมี (Sectoral Trade Balance) ซื้&�งจะพ�จารณ์าเฉพาะภาคอ ตัสูาห้กรรมีห้ร�อสู�นค#า

3. สู�วนแบ�งตัลัาดุ (Market Share)4. ผลั�ตัภาพการผลั�ตั (Productivity) ซื้&�งว�ดุจากผลั�ตัภาพ

ข่องแรงงาน (labor productivity) ห้ร�อผลั�ตัภาพการผลั�ตัรวมี (Total Factor Productivity) ห้ร�อ การข่ยายตั�วข่องผลั�ตัภาพการผลั�ตัโดุยรวมีห้ร�อ Total Factor Productivity Growth)

48

คิวามสามารถในการแข่�งข่�นข่องประเทศ

ส2าหร�บน�กเศรษฐศาสตร� (ต�อ) การน/าเอาแนวค�ดุเร��องความีสูามีารถในการแข่�งข่�นข่องห้น�วยผลั�ตั

ไป็ป็ระย กตั6ก�บป็ระเทศเป็�นการอ ป็มีาอ ป็มี�ยท*�ผ�ดุพลัาดุ (Pual Krugman)

น�กเศรษฐศาสูตัร6ว�เคราะห้6ความีสูามีารถข่องระบบเศรษฐก�จจากอ�ตัราการเจร�ญเตั�บโตัทางเศรษฐก�จห้ร�อป็-จจ�ยระยะยาวท*�อย%�เบ�'องห้ลั�งการข่ยายตั�ว มี�กเป็ร*ยบเท*ยบความีสูามีารถในการใช้#ทร�พยากรข่องแตั�ลัะระบบเศรษฐก�จมี�กเป็ร*ยบเท*ยบจากตั�วเลัข่ TFPG ห้ร�อ Real GDP growth

พ�จารณ์าป็-จจ�ยทางเศรษฐก�จอ��นๆท*�มี*ผลักระทบตั�ออ�ตัราการเตั�บโตัทางเศรษฐก�จ เช้�น นโยบายข่องร�ฐ ระดุ�บอ�ตัราดุอกเบ*'ย อ�ตัราค�าจ#างแรงงานท*�แท#จร�ง แลัะอ�ตัราแลักเป็ลั*�ยนท*�แท#จร�ง

49

คิวามสามารถในการแข่�งข่�นระด�บหน�วยผลิ�ต

Michael Porter : แรงผลั�กดุ�น 5 ดุ#าน1 . แนวโน#มีการเข่#าสู%�ตัลัาดุข่องผ%#ป็ระกอบการรายให้มี�

( Potential Entrants)2. สู�นค#า / บร�การทดุแทน ( Substitutes )3. ผ%#จ�ดุสู�งว�ตัถ ดุ�บแลัะสู�นค#าข่�'นกลัาง ( Suppliers )4. ผ%#ซื้�'อสู�นค#า ( Buyers)5. การแข่�งข่�นภายในอ ตัสูาห้กรรมีเดุ*ยวก�น ( Industry

Competitors )

50

เง��อนไข่สู/าค�ญตั�อความีสูามีารถในการแข่�งข่�นข่องอ ตัสูาห้กรรมี (Locational competitive advantage)

เง��อนไข่ดุ#านป็-จจ�ยการผลั�ตั เง��อนไข่ดุ#านอ ป็สูงค6 ความีเช้��อมีโยงข่องอ ตัสูาห้กรรมีห้ลั�กแลัะอ ตัสูาห้กรรมี

สูน�บสูน น ระดุ�บการแข่�งข่�นข่องสู�นค#าน�'นๆ

Other Key words: Core Competency, Outsourcing, Dynamic Capabilities, Value Chain

คิวามสามารถในการแข่�งข่�นระด�บหน�วยผลิ�ต

51

บทบาทข่องภาคิร�ฐในการเพ�)มคิวามสามารถ

ในการแข่�งข่�นข่องภาคิอ�ตสาหกรรม การป็ระสูานทางนโยบาย (Policy Coordination) อ ตัสูาห้กรรมีย ทธุศาสูตัร6ท*�จ/าเป็�นตั�อการพ�ฒนาทาง

เศรษฐก�จในอนาคตั (Industry Targeting): Technology-intensive or Scale-intensive Industries

ข่#อเสู*ย: Corruption, Rent-Seeking Activities, Inefficiency of Investment, Lack of Supervision

เห้ตั ผลั: Externalities, Public Goods

52

ด�ช้น#ทางเศรษฐศาสตร�ท#)สามารถน2ามาใช้�ว�ด

คิวามสามารถในการแข่�งข่�นระด�บประเทศ ด�ช้น#ว�ดคิวามสามารถในการแข่�งข่�นด�านราคิา (Price

Competitiveness) อ�ตัราแลักเป็ลั*�ยนท*�แท#จร�ง ( Real Effective Exchange Rate : REER ) อ�ตัราการค #มีครองท*�แท#จร�ง ( Effective Rate of Protection : ERP )

ด�ช้น#ว�ดคิวามสามารถโดยรวม (Overall Performance Indicator) ความีไดุ#เป็ร*ยบโดุยเป็ร*ยบเท*ยบท*�ป็รากฏ ( Revealed Comparative

Advantage : RCA ) ตั#นท นทร�พยากรในป็ระเทศ ( Domestic Resource Cost : DRC )

ด�ช้น#คิวามสามารถในการแข่�งข่�นด�านต�นท�น (Input-Productivity) ตั#นท นแรงงานตั�อห้น�วยสู�นค#า ( Unit Labor Cost : ULC ) ผลั�ตัภาพแรงงาน (Labor Productivity) การเป็ลั*�ยนแป็ลังข่องป็ระสู�ทธุ�ภาพข่องป็-จจ�ยการผลั�ตัรวมี ( Total Factor

Productivity Growth : TFPG )

53

(I) ด�ช้น#ว�ดคิวามสามารถในการแข่�งข่�นด�านราคิา (Price

Competitiveness)

อ�ตัราแลักเป็ลั*�ยนท*�แท#จร�ง ( Real Effective Exchange Rate: REER )

อ�ตัราการค #มีครองท*�ป็รากฏ (Nominal Rate of Protection: NRP )

อ�ตัราการค #มีครองท*�แท#จร�ง ( Effective Rate of Protection: ERP )

54

I.1 อ�ตราแลิกเปลิ#)ยนท#)แท�จร�ง ( REER ) :

REER = ค�าเฉลั*�ยถ�วงน/'าห้น�กข่องอ�ตัราแลักเป็ลั*�ยนระห้ว�างเง�นตัราตั�างป็ระเทศสูก ลัตั�าง ๆ ป็ร�บดุ#วยราคาเป็ร*ยบเท*ยบ

REER เป็ลั*�ยนแป็ลังอาจเป็�นเพราะ ราคาสู�นค#าข่องไทยเท*ยบก�บราคาสู�นค#าตั�างป็ระเทศสู%งข่&'น ห้ร�อค�าเง�นข่องป็ระเทศ ( เง�นบาท ) มี*ค�าสู%งข่&'น REER สู%งข่&'น แสูดุงว�าราคาสู�นค#าข่องไทยเมี��อเท*ยบก�บราคาสู�นค#าในตัลัาดุสู�งออกข่องไทยโดุยเฉลั*�ยเพ��มีข่&'น สู�งผลัให้#ความีสูามีารถในการแข่�งข่�นดุ#านราคาสู�นค#าไทยในตัลัาดุเห้ลั�าน*'ลัดุลัง

REER ตั�'งอย%�บนทฤษฏ*อ/านาจซื้�'อเสูมีอภาค (Purchasing Power Parity: PPP)

ความีสูามีารถในการแข่�งข่�นข่องสู�นค#าไทยลัดุน#อยลังห้ลั�งป็ร�บค�าเง�นบาทในป็B 1997 REER ลัดุลัง แตั�ห้ลั�งป็B

1998 มี*แนวโน#มีสู%งข่&'นอ*ก แมี#จะตั/�ากว�าระดุ�บก�อนว�กฤตั�

55

I.1 อ�ตราแลิกเปลิ#)ยนท#)แท�จร�ง ( REER)

P = ระดุ�บราคาสู�นค#าในป็ระเทศในร%ป็เง�นบาทPi= ระดุ�บราคาสู�นค#าในป็ระเทศข่องป็ระเทศน/าเข่#าท*� i (ในร%ป็เง�นตัราตั�างป็ระเทศ)

ei = อ�ตัราแลักเป็ลั*�ยนเง�นสูก ลัข่องป็ระเทศท*� i เท*ยบเป็�นเง�นบาท (บาทตั�อห้น�วยเง�นสูก ลั i)

αi= น/'าห้น�กข่องป็ระเทศ i ในโครงสูร#างตัลัาดุสู�งออกข่องไทยn = จ/านวนเง�นสูก ลัท*�ใช้#

n

i ii

i

Pe

PREER

56

I.1 อ�ตราแลิกเปลิ#)ยนท#)แท�จร�ง ( REER)

ข่�อจ2าก�ดบางประการข่อง REER สูมีมีตั�ฐานห้ลั�ก 3 ข่#อค�อ โครงสูร#างตัลัาดุแข่�งข่�น

สูมีบ%รณ์6ซื้&�งไมี�มี*การก*ดุก�นทางการค#า ไมี�มี*ตั#นท นค�าข่นสู�งสู�นค#า แลัะตั#นท นการท/าธุ รกรรมีการค#าระห้ว�างป็ระเทศ เป็�นสูมีมีตั�ท*�ค�อนข่#างจ/าก�ดุมีาก

มี*ข่#อจ/าก�ดุทางดุ#านข่#อมี%ลัดุ�ช้น*ราคาสู�นค#าข่องป็ระเทศตั�างๆซื้&�งมี�กมี*ช้น�ดุข่องสู�นค#าในตัะกร#าท*�ไมี�สูอดุคลั#องก�น แลัะยากท*�จะตั�ดุสู�นว�าป็Bใดุควรเป็�นป็Bฐาน

เมี��อโครงสูร#างเศรษฐก�จเป็ลั*�ยนแป็ลังไป็ ห้ร�อมี*การเป็ลั*�ยนแป็ลังทางเทคโนโลัย*อ�ตัราแลักเป็ลั*�ยนท*�แท#จร�งท*�ดุ ลัยภาพท*�ป็Bฐานมี*การเป็ลั*�ยนแป็ลังดุ#วย

57

อ�ตราการคิ��มคิรองอ�ตสาหกรรม

อ�ตัราการค #มีอ ตัสูาห้กรรมีมี* 2 ป็ระเภท ค�อ1) อ�ตราการคิ��มคิรองตามราคิา (Nominal Rate of

Protection: NRP) ค�อ ความีแตักตั�างระห้ว�างราคาสู�นค#าท*�ผลั�ตัในป็ระเทศก�บราคาสู�นค#าช้น�ดุเดุ*ยวก�นในตัลัาดุโลักท*�ค�ดุเป็�นอ�ตัราร#อยลัะ

2) อ�ตราการคิ��มคิรองท#)แท�จร�ง (Effective Rate of Protection: ERP) ค�อ ความีแตักตั�างระห้ว�างมี%ลัค�าเพ��มีข่องสู�นค#าค�ดุตัามีราคาในป็ระเทศก�บมี%ลัค�าเพ��มีข่องสู�นค#าช้น�ดุเดุ*ยวก�นค�ดุตัามีราคาตัลัาดุโลัก ซื้&�งมี*สู%ตัรการค/านวณ์ค�าดุ�งน*'

58

I.2 อ�ตราการคิ��มคิรองตามราคิา (Nominal Rate of Protection: NRP)

NRP ค�อ เป็อร6เซื้นตั6ข่องความีแตักตั�างระห้ว�างสู�นค#าท*�ผลั�ตัภายในป็ระเทศก�บราคาสู�นค#าในตัลัาดุโลักอ�นเป็�นผลัมีากจากการใช้#มีาตัรการค #มีครองอ ตัสูาห้กรรมีในป็ระเทศ

NRP>0 อ ตัสูาห้กรรมีน�'นไดุ#ร�บการค #มีครอง การใช้# NRP จะสูะท#อนให้#เห้5นช้�ดุถ&งนโยบายข่องร�ฐตั�ออ ตัสูาห้กรรมีการ

ผลั�ตัสู�นค#าน�'นๆ ภาษ*รวมีข่องสู�นค#าน/าเข่#าราคา 1 บาท = ภาษ*ศ ลักากรข่าเข่#า+ภาษ*การค#า

แลัะภาษ*เทศบาลั+ ภาษ*สูรรพสูามี�ตั ไมี�ไดุ#ค/าน&งถ&งการจ�ดุสูรรทร�พยากรระห้ว�างก�จกรรมีทางเศรษฐก�จ ไมี�ไดุ#

ค/าน&งถ&งว�ตัถ ดุ�บน/าเข่#ามีาเพ��อใช้#ผลั�ตัสู�นค#าภายในป็ระเทศท*�ตั#องเสู*ยภาษ*น/าเข่#าซื้&�งจะท/าให้#ตั#นท นการผลั�ตัสู�นค#าน�'นสู%งข่&'น

59

I.2 อ�ตราการคิ��มคิรองตามราคิา (Nominal Rate of Protection: NRP)NRPj = t + Emj - Edj + (bmj - bdj)((1+tj)(1+ πj

)(1+mj))

t ค�อ อ�ตัราภาษ*ศ ลักากร ค�ดุเป็�นร#อยลัะข่อง c.i.f.

bm ค�อ อ�ตัราภาษ*การค#าข่องสู�นค#าน/าเข่#าค�ดุเป็�นร#อยลัะข่องราคาข่ายเบ�'องตั#น

bd ค�อ อ�ตัราภาษ*การค#าข่องสู�นค#าท*�ผลั�ตัในป็ระเทศπ ค�อ อ�ตัราก/าไรมีาตัรฐานค�ดุเป็�นร#อยลัะข่องราคา c.i.f.m ค�อ อ�ตัราภาษ*เทศบาลัเท�าก�บร#อยลัะ 10 ข่องอ�ตัราภาษ*การค#าEm ค�อ อ�ตัราภาษ*สูรรพสูามี�ตัข่องสู�นค#าน/าเข่#าค�ดุเป็�นร#อยลัะข่องราคา c.i.f.

Ed ค�อ อ�ตัราภาษ*สูรรพสูามี�ตัข่องสู�นค#าท*�ผลั�ตัในป็ระเทศj ห้มีายถ&ง สู�นค#าช้น�ดุท*� j

60

I.3 อ�ตราการคิ��มคิรองท#)แท�จร�ง (Effective Rate of Protection: ERP)

ERP แสูดุงถ&งผลัข่องการค #มีครองอ ตัสูาห้กรรมีท*�มี*ผลัตั�อมี%ลัค�าเพ��มี การค #มีคอรงจะท/าให้#มี%ลัค�าเพ��มีในป็ระเทศตั�างไป็จากกรณ์*ท*�ไมี�ไดุ#ร�บการค #มีครอง

อ�ตัราค #มีครองท*�แท#จร�งว�ดุจากสู�ดุสู�วนความีแตักตั�างท*�เก�ดุข่&'นภายใตั#การค #มีครองเท*ยบก�บมี%ลัค�าเพ��มีเมี��อไมี�มี*การค #มีครอง

61

ข่#อสูมีมีตั�พ�'นฐานข่องอ�ตัราการค #มีครองท*�แท#จร�ง1) ป็ระเทศเป็�นป็ระเทศเลั5กท*�ไมี�มี*อ�ทธุ�พลัตั�อการก/าห้นดุราคาในตัลัาดุ

โลัก2) ระบบเศรษฐก�จมี*การจ#างงานเตั5มีท*�แลัะดุ ลัการช้/าระเง�นมี*ความี

สูมีดุ ลั3) ตัลัาดุสู�นค#าอ ตัสูาห้รรมีมี*ลั�กษณ์ะการแข่�งข่�นอย�างสูมีบ%รณ์64) ฟ-งก6ช้�นการผลั�ตัมี*ค ณ์ลั�กษณ์ะ ค�อ สู�มีป็ระสู�ทธุ�>ความีสู�มีพ�นธุ6

ระห้ว�างผลัผลั�ตัก�บป็-จจ�ยการผลั�ตัมี*ค�าคงท*�5) มีาตัรการภาษ*ศ ลักากรไมี�ท/าให้#การค#าระห้ว�างป็ระเทศห้มีดุไป็

62

อ�ตัราการค #มีครองท*�แท#จร�ง ( ERP)

1j j j

j j

V V VERP

V V

1 1j j j ij iV P t a t

1j ij i

ij

t a tERP

a

63

Vi = มี%ลัค�าเพ��มีข่องการผลั�ตัสู�นค#า j 1 ห้น�วยภายใตั#การค#าเสูร*

V’ i= มี%ลัค�าเพ��มีข่องการผลั�ตัสู�นค#า j 1 ห้น�วยห้ลั�งจากท*�มี*การเก5บภาษ*

aij = สู�ดุสู�วนข่องตั#นท น i ในการผลั�ตั j

pi = ราคาสู�นค#า j ภายใตั#การค#าเสูร*

tj = อ�ตัราภาษ*น/าเข่#าข่องสู�นค#า j

ti = อ�ตัราภาษ*น/าเข่#าข่องสู�นค#า i

อ�ตัราการค #มีครองท*�แท#จร�ง ( ERP)

64

: อ�ตราอ�ดหน�นหร(อคิ��มคิรอง j ต�อหน�วยม/ลิคิ�าเพ�)ม

: อ�ตราการเพ�)มต�นท�นการผลิ�ต j ต�อหน�วยม/ลิคิ�าเพ�)ม

1j ij i

ij

t a tERP

a

j ij i

j j

t a t

v v

j jS T

jS

jT

65

ถ#า ti = 0 , ERP อาจเป็�นห้ลัายเท�าข่อง tj

ถ#า ti = 0 แลัะ tj เป็�นบวก , ERP < 0 การลัดุภาษ*ศ ลักากรในป็-จจ�ยการผลั�ตัจะเพ��มีอ�ตัรา

การค #มีครอง j

66

ตั�วอย�างการค/านวณ์ ERPราคาเสู�'อผ#าน/าเข่#าในตัลัาดุโลัก = $ 1.00ราคาผ#าในตัลัาดุโลัก = $ 0.60ราคาดุ#าย = $ 0.05ราคาว�ตัถ ดุ�บแลัะสู�นค#าข่�'นกลัางอ��นในตัลัาดุโลัก = $

0.05 = 20% , = 10 % , = 20

% , = 30 %

= 38.33 %

jt 1t 2t 3t

.20 .1 .6 .2 .05 .3 .05100

1.00 .6 .05 .05ERP

1j ij i

ij

t a tERP

a

67

= 1(1 + .2 ) – [ .6 1 1( +. ) + 0.5( 1+ .2 ) + 0.5 ( 1+ .3 )]= 1.2 – 0.785 = 0.415= 0.3

= 0.3 x 33 = 38.33%

jv

jv

0.415 0.3

0.3j j

j

v v

v

1 1j j j ij iV P t a t

1j j j

j j

V V VERP

V V

68

คิ�ณสมบ�ต�ข่องอ�ตราการคิ��มคิรองท#)แท�จร�งแลิะมาตรการส�ทธุ�ประโยช้น�ทางภาษ#

1) กรณ์*ป็กตั� เมี��อ VW มี*ค�าเป็�นบวก : ค�า ERP = + แสูดุงถ&ง อ�ตัราการค #มีครองท*�แท#จร�งข่องสู�นค#าท*�

ผลั�ตัในป็ระเทศ ในข่ณ์ะท*�เมี��อ ค�า ERP = - จะแสูดุงว�าสู�นค#าท*�ผลั�ตัในป็ระเทศไมี�ไดุ#ร�บการป็กป็9องค #มีครองแลั#ว ย�งตั#องร�บภาระภาษ*ท*�เก5บจากว�ตัถ ดุ�บน/าเข่#า

ค�า ERP จะมี*ค�าในช้�วง -1 < ERP < 0 แลัะ 0 < ERP < ∞

2) กรณ์*ไมี�ป็กตั� เมี��อ VW มี*ค�าเป็�นลับ:

ค�า ERP = - เสูมีอ เน��องจาก ERP = (VD – VW)/(VW)

ในกรณ์*น*' ค�า ERP = - แสูดุงถ&งระดุ�บการป็กป็9องค #มีครองอ ตัสูาห้กรรมี มี�ใช้�เป็�นการลังโทษห้ร�อท/าให้#อ ตัสูาห้กรรมีเสู*ยห้าย

69

ป*ญหาในการคิ2านวณ ERP

สู�นค#าบางอย�างมี*ภาษ*ห้ลัายอ�ตัราในสู�นค#าเดุ*ยวก�น ป็-ญห้าการจ�ดุกลั �มีอ ตัสูาห้กรรมี ( Aggregation ) ข่#อจ/าก�ดุในเร��องการสูมีมี ตั�ในเร��องค�าสู�มีป็ระสู�ทธุ6ข่องป็-จจ�ย

การผลั�ตัคงท*� การค/านวณ์อ�ตัราภาษ*ในสู�นค#าท*�ไมี�มี*การซื้�'อข่ายระห้ว�าง

ป็ระเทศแลัะสู�นค#าท*�มี*การสู�งออก ความีครบถ#วนข่องข่#อมี%ลั การว�เคราะห้6เฉพาะสู�วนก�บผลัรวมีตั�อระบบเศรษฐก�จ

( Partial vs General equilibrium analysis ) ERP มี*ผลัตั�อการตั�ดุสู�นใจข่องผ%#ผลั�ตัในข่ณ์ะท*� NRP แสูดุง

เฉพาะการค #มีครองสู�นค#าน�'น จ&งมี*ผลัตั�อการตั�ดุสู�นใจข่องผ%#บร�โภค

70

ERP ในประเทศไทย เดุ�มีท*อ�ตัรา ERP สู%งมีาก โดุยเฉพาะในสู�นค#าบางช้น�ดุ เช้�น

รถยนตั6 สู�นค#าบร�โภค มี* ERP สู%งกว�าสู�นค#าท*�เป็�นว�ตัถ ดุ�บแลัะสู�นค#าข่�'นกลัาง ช้�วง 1960s 1980– s ERP มี*แนวโน#มีสู%งข่&'น แมี#

NRP จะลัดุลังมีาบ#าง ช้�วง 1990s ท� 'ง NRP แลัะ ERP มี*แนวโน#มีลัดุลัง แมี#ย�งมี*

บางอ ตัสูาห้กรรมีท*�ไดุ#ร�บการค #มีครองในอ�ตัราสู%ง สู�นค#าออกสู�วนให้ญ�มี* ERP< 0 เพราะแมี#การสู�งออกไมี�ตั#อง

ถ%กเก5บภาษ* แตั�ตั#องซื้�'อว�ตัถ ดุ�บแลัะสู�นค#าข่�'นกลัางท*�มี*การเก5บภาษ*

การสู�งเสูร�มีการลังท นโดุย BOI มี*ผลัท/าให้# ERP สู%งข่&'น อ ตัสูาห้กรรมีท*�มี* ERP สู%ง : อาห้ารบางช้น�ดุ , ยาสู%บ ,

เคร��องน �งห้�มี , ผลั�ตัภ�ณ์ฑ์6กระดุาษ , ยานยนตั6 สู�นค#าเกษตัรสู�วนให้ญ�มี* ERP ตั�ดุลับ

71

(II) ด�ช้น#ว�ดคิวามสามารถโดยรวม

(Overall Performance Indicator) ความีไดุ#เป็ร*ยบโดุยเป็ร*ยบเท*ยบท*�ป็รากฏ (

Revealed Comparative Advantage : RCA )

ตั#นท นทร�พยากรในป็ระเทศ ( Domestic Resource Cost : DRC )

72

(II.1) คิวามได�เปร#ยบโดยเปร#ยบเท#ยบท#)ปรากฏ: RCA

ij

i

wj

w

X

XRCA

X

X

ijX

iX

= การสู�งออกข่องสู�นค#า j จากป็ระเทศ I

= การสู�งออกรวมีข่องป็ระเทศ I = การสู�งออกข่องสู�นค#า j ใน

ตัลัาดุโลัก = การสู�งออกรวมีในตัลัาดุโลัก

ถ#า RCA > 1 ป็ระเทศ i มี*ความีไดุ#เป็ร*ยบโดุยเป็ร*ยบเท*ยบในสู�นค#า j

wjX

wX

73

RCA อาจท/าก�บเฉพาะป็ระเทศห้ร�อกลั �มีป็ระเทศก5ไดุ#ข่#อดุ* : เข่#าใจไดุ#ง�าย , ค/านวณ์ง�าย แลัะห้าข่#อมี%ลัไดุ#ง�ายข่#อจ/าก�ดุ :- การกระจ กตั�วข่องสู�นค#าออกท/าให้# RCA ข่องสู�นค#าบาง

อย�างสู%งมีาก เมี��อมี*การพ�ฒนาอ ตัสูาห้กรรมี RCA ข่องสู�นค#าเฉพาะอย�างจะลัดุลังจากการเพ��มีความีห้ลัากห้ลัายข่องสู�นค#า

- การค/านวณ์ RCA ท/าจากตั�วเลัข่ท*�ป็รากฏ ซื้&�งรวมีค�าข่นสู�ง , ภาษ* , เง�นอ ดุห้น น แลัะผลัข่องการก*ดุก�นทางการค#า RCA อาจไมี�สูะท#อนถ&งความีไดุ#เป็ร*ยบเป็ร*ยบเท*ยบท*�แท#จร�ง

74

RCA อาจด/จากส�วนต�างข่องการน2าเข่�าแลิะส�งออก

ข่องส�นคิ�าช้น�ดเด#ยวก�น

บางท#เร#ยกก�นว�า International Competitiveness Coefficient : ICC )

ถ�า ICC เข่�าใกลิ�หน6)ง ส�งออกมาก น2าเข่�าน�อย ถ�า = 0 , ICC = 1 ถ�า ICC ต�ดลิบ > ถ�าไม�ม#การส�งออก j

เลิย ICC = -1

2ij ij

ij ij

X MRCA

X M

ijMijM

ijX

76

II.2 ต�นท�นการใช้�ทร�พยากรในประเทศ (Domestic Resource Cost =

DRC )DRC = ทร�พยากรในป็ระเทศท*�ตั#องใช้#ใน

การผลั�ตัสู�นค#าค�ดุตัามีตั#นท นการเสู*ยโอกาสู

หลิ�กเกณฑ์� : โครงการตั�าง ๆ ควรป็ระเมี�นโดุยการเป็ร*ยบเท*ยบตั#นท นทร�พยากรท*�ตั#องเสู*ยตั�อห้น�วยเง�นตัราตั�างป็ระเทศท*�ห้ามีาห้ร�อป็ระห้ย�ดุไดุ#

77

DRC จะช้*'ให้#เห้5นถ&ง ความีไดุ#เป็ร*ยบเป็ร*ยบเท*ยบห้ร�อเสู*ยเป็ร*ยบใน

การผลั�ตัสู�นค#าตั�าง ๆ ความีเป็�นไป็ไดุ#ข่องโครงการข่#อสูมีมี ตั�ในการค/านวณ์ DRC มี*สู�มีป็ระสู�ทธุ�>การผลั�ตัคงท*� ราคาเงา ( ท*�สูะท#อนตั#นท นการเสู*ยโอกาสู )

สูามีารถห้าไดุ# ราคาตัลัาดุโลักข่องสู�นค#าแลัะบร�การภายใตั#การ

ค#าเสูร*สูามีารถห้าไดุ#

78

= ตั#นท นทางตัรงแลัะทางอ#อมีข่องป็-จจ�ยการผลั�ตัท กช้น�ดุ ท*�ใช้#ใน การผลั�ตั j= ราคาเงาข่องป็-จจ�ย s= มี%ลัค�าสู�นค#า j= มี%ลัค�าการน/าเข่#าป็-จจ�ยการผลั�ตั เพ��อน/ามีาผลั�ตั j

j s

j j

fs VDRC

U m

jfs

sV

jU

jm

79

ทร�พยากรในประเทศ ( ท�8งทางตรงแลิะทางอ�อม ) ท#)ใช้�ในการผลิ�ต j ( เป9นบาท )

= ม/ลิคิ�าข่อง j (คิ�ดเป9นเง�นตราต�างประเทศ )= ต�นท�นการน2าเข่�าป*จจ�ยการผลิ�ตในการผลิ�ต j ท�8ง

ทางตรงแลิะทางอ�อม ( เป9นเง�นตรา ต�างประเทศ )

= ม/ลิคิ�าเพ�)มข่อง j = ม/ลิคิ�าว�ตถ�ด�บแลิะส�นคิ�าข่�8นกลิาง ( ท�8งทางตรง

แลิะทางอ�อม ) ท#)ใช้�ในการผลิ�ต j

* *

jj

j j

DDRC

E F

*jE*jF

j j ijD V A jV

ijA

jD

80

ถ#าผลัผลั�ตัค�ดุเป็�นราคาในป็ระเทศ จะตั#องค/านวณ์ออกมีาเป็�น

เง�นตัราตั�างป็ระเทศ

= มี%ลัค�าสู�นค#าเป็�นบาท= อ�ตัราแลักเป็ลั*�ยน= อ�ตัราภาษ*ศ ลักากรข่อง j = ป็-จจ�ยการผลั�ตัน/าเข่#า ( ท�'งทาง

ตัรงแลัะทางอ#อมี )

= มี%ลัค�าป็-จจ�ยน/าเข่#าเป็�นบาท= อ�ตัราภาษ*ศ ลักากรข่อง i

*

1j

j

j

EE

t e

jE

jt* *j ijF B

*

1ij

iji

BB

t e

ijB

it

e

81

เง�นตัราตั�างป็ระเทศก5ตั#องเป็�นอ�ตัราเงาเช้�นก�นอาจใช้#ว�ธุ*ป็ร�บโดุยป็ระมีาณ์ :

SCF = SER = SCF =

OER = อ�ตัราแลักเป็ลั*�ยนทางการSER = อ�ตัราแลักเป็ลั*�ยนท*�ควรจะเป็�น ( อ�ตัราเงา )SCF = ตั�วป็ร�บมีาตัรฐาน ( Standard

Conversion Factor )X= การสู�งออก , M= การน/าเข่#าS= อ�ตัราการอ ดุห้น นการสู�งออก , T= อากรข่าเข่#า

OER

SEROER

SCF

1 1

X M

X S M T

82

ทร�พยากรท*�ใช้#ในการไดุ#มีาซื้&�งเง�นตัราตั�างป็ระเทศ 1 ห้น�วยมี*ค�ามีากกว�าสู��งท*�ไดุ#

การผลั�ตัสู�นค#าน�'นไมี�ค #มีค�าก�บทร�พยากรท*�ใช้#ไป็

ป็ระเทศไมี�มี*ความีไดุ#เป็ร*ยบโดุยเป็ร*ยบเท*ยบในการผลั�ตัสู�นค#าน�'น

1DRC

SER

83

เราอาจใช้#ค�า DRC ในการจ�ดุลั/าดุ�บความีค #มีค�าข่องโครงการไดุ# โดุยเร*ยงลั/าดุ�บจากท*�มี* DRC ตั�อห้น�วยเง�นตัราตั�างป็ระเทศน#อยไป็ห้ามีาก

อ ตัสูาห้กรรมีท*�มี* DRC สู%งในป็B 1997( การศ&กษาข่อง TDRI ) : การผลั�ตัน/'าตัาลั , เคร��องห้น�ง , การทอผ#า ,การกลั��นน/'ามี�น , รถยนตั6

อ ตัสูาห้กรรมีท*�มี* DRC ตั/�า : อาห้าร , เคร��องน �งห้�มี,รองเท#า , ยางแลัะผลั�ตัภ�ณ์ฑ์6ยาง , อ�ญมีณ์* , เฟอน�เจอร6

แตั�อ ตัสูาห้กรรมีเห้ลั�าน*'บางอย�างมี* RCA ลัดุลัง ระห้ว�าง 1995 1998– ( ช้�ยย ทธุ , 2002 )

84

(III) ด�ช้น#คิวามสามารถในการแข่�งข่�นด�านต�นท�น

(Input-Productivity) ตั#นท นแรงงานตั�อห้น�วยสู�นค#า ( Unit Labor

Cost : ULC ) อ�ตัราค�าจ#างท*�แท#จร�ง (Real Wage) ผลั�ตัภาพแรงงาน (Labor Productivity) การเป็ลั*�ยนแป็ลังข่องป็ระสู�ทธุ�ภาพข่องป็-จจ�ยการ

ผลั�ตัรวมี ( Total Factor Productivity Growth :

TFPG )

85

Overview of main productivity measures

Type of output measure

Type of input measure

Labor Capital Capital and

labor

Capital, labor and intermediate inputs (energy,materials, services)

Gross output

Labour productivity (based on gross

output)

Capital productivity (based on gross

output)

Capital-labour MFP (based on gross

output)

KLEMS multifactor productivity

Value added

Labour productivity(based on

value added)

Capital productivity (based on

value added)

Capital-labour MFP (based on

value added) -

Single factor productivity measures Multifactor productivity (MFP) measures

86

ต�นท�นแรงงานต�อหน�วยส�นคิ�า (Unit Labor Cost :ULC )

ต�วก2าหนด : คิ�าจ�างแรงงาน อ�ตราแลิกเปลิ#)ยน ประส�ทธุ�ภาพแรงงาน

การท#) ULC ส/งกว�าประเทศอ()น แสดงถ6งการลิดลิงข่องคิวามสามารถในการแข่�งข่�น

Manning 2000( ) , UNIDO ( 2000 ):พบว�า ULC ข่องไทยส/งกว�าหลิายประเทศ เช้�น มาเลิเซี#ย ,อ�นโดน#เซี#ย , เกาหลิ#ใต� , ฟิ<ลิ�ปป<นส�แลิะจ#น

87

การว�ดผลิ�ตภาพการผลิ�ต (Total Factor Productivity)

ว�ดุจาก Total Factor Productivity (TFP) ห้ร�อCapital-Labor Multifactor Productivity (K-L MFP) based on value added output

ก/าห้นดุให้#ป็-จจ�ยการผลั�ตัป็ระกอบดุ#วย K แลัะ L

การป็ระมีาณ์ค�าดุ�ช้น*ผลั�ตัภาพการผลั�ตัดุ#วยว�ธุ* Parametric Approach

ก/าห้นดุให้#ฟ-งก6ช้�นการผลั�ตัเป็�นแบบ Cobb-Douglas แลัะ Translog

88

การป็ระมีาณ์ค�าดุ�ช้น*ผลั�ตัภาพการผลั�ตัโดุยรวมี (TFP)

โดุยก/าห้นดุฟ-งก6ช้��นการผลั�ตัแบบ Cobb-Douglas

ฟ-งก6ช้� �นการผลั�ตัในร%ป็แบบข่อง Cobb-Douglas

โดุยท*� Y = มี%ลัค�าเพ��มีข่องผลัผลั�ตัK = มี%ลัค�าท น (Capital Stock)L = มี%ลัค�าแรงงานA = ความีก#าวห้น#าทางเทคโนโลัย*ซื้&�งก/าห้นดุให้#เป็�น

ค�าท*�ไมี�สูามีารถว�ดุไดุ# จากการเก5บข่#อมี%ลัα = ความีย�ดุห้ย �นข่องการใช้#ป็-จจ�ยท นตั�อมี%ลัค�าเพ��มี

β = ความีย�ดุห้ย �นข่องการใช้#ป็-จจ�ยแรงงานตั�อมี%ลัค�าเพ��มี

i = ห้น�วยผลั�ตั (i)

iiii LKAY

89

การป็ระมีาณ์ค�าดุ�ช้น*ผลั�ตัภาพการผลั�ตัโดุยรวมี (TFP)

โดุยก/าห้นดุฟ-งก6ช้��นการผลั�ตัแบบ Cobb-Douglas

จาก จ�ดุให้#อย%�ในร%ป็ natural logarithm

สูมีการท*�ใช้#ในการป็ระมีาณ์ค�าค�อ

โดุยท*� c = ค�าคงท*� (ตัามีข่#อจ/าก�ดุทางเทคน�คข่องสูมีการถดุถอย) εi = ตั�วแป็รสู �มีท*�ไมี�ทราบค�าท*�มี*ผลัตั�อฟ-งก6ช้��นการผลั�ตั รวมีถ&งระดุ�บเทคโนโลัย*ข่องแตั� ลัะห้น�วยผลั�ตัท*�ไมี�ทราบค�าแลัะป็-จจ�ยท*�ไมี�สูามีารถสู�งเกตัไดุ#อ��นๆนอกเห้น�อจาก ป็-จจ�ยการผลั�ตั L แลัะ K

iiii LKAY

iiii LKaY lnlnln

iiii lkcy

90

การว�ดอ�ตราการเต�บโตผลิ�ตภาพป*จจ�ยการผลิ�ตโดยรวม

(Total Factor Productivity Growth: TFPG)

ใช้#ว�ธุ* Growth Accounting Approach

สูมีมีตั�ฟ-งก6ช้� �นการผลั�ตัอย%�ในร%ป็สูมีการท��วไป็ เมี��อท/า total differentiate จ�ดุร%ป็

),( tttt LKfAY

A

A

K

K

Y

K

K

Y

L

L

Y

L

L

Y

Y

Y

Y

L

L

Y

Y

K

K

Y

= การเป็ลั*�ยนแป็ลังตัามีเวลัา

= ค�าความีย�ดุห้ย �นข่องผลัผลั�ตัตั�อแรงงาน= ค�าความีย�ดุห้ย �นข่องผลัผลั�ตัตั�อป็-จจ�ยท น

K

KS

L

LS

Y

Y

A

ATFPG KL

SL =SK =

91

การเพ�)มข่68นข่องผลิผลิ�ตท#)นอกเหน(อจากการเพ�)มข่68นข่องผลิผลิ�ตท#)นอกเหน(อจากใช้�ป*จจ�ยการผลิ�ตเพ�)มข่68น ใช้�ป*จจ�ยการผลิ�ตเพ�)มข่68น ((TFPGTFPG))

สะท�อนให�เห=นถ6ง ประส�ทธุ�ภาพท#)เพ�)มข่68นซี6)งอาจเก�ดจาก การปร�บปร�งประส�ทธุ�ภาพการผลิ�ตข่องแรงงานแลิะท�นทางด�านคิ�ณภาพแลิะการใช้�เทคิโนโลิย#การผลิ�ตท#)ส/งข่68น

ผลิการศ6กษา TFPG ปราณ# แลิะฉลิองภาพ 1998( ) : การเจร�ญเต�บโต

ข่องเศรษฐก�จไทยในอด#ต เก�ดจากการเพ�)มป*จจ�ยการผลิ�ต ( ท�น แลิะแรงงาน ) เป9นส�วนใหญ� TFPG ม#ระด�บต2)า

ช้�ยย�ทธุ ( 2002 ) : ระหว�าง 19962000

เศรษฐก�จไทยม# TFPG ต�ดลิบ

92

THE SOURCES OF ECONOMIC GROWTH

93

GROWTH AND PRODUCTIVITYIN THAILAND

94

กรอบการจ�ดท2าแนวทางการเสร�มสร�างประส�ทธุ�ภาพแห�งช้าต�

ประส�ทธุ�ภาพการผลิ�ต

ผลิ�ตภาพการผลิ�ตรวม(Total Factor Productivity)

ผลิ�ตภาพแรงงาน(Labor Productivity)

ต�นท�นแรงงานต�อหน�วย(Unit Labor Cost: ULC)การข่ยายต�วข่องเศรษฐก�จมา

จากการสะสมท�นในระด�บส/ง ในข่ณะท#)มาจาก TFP ต2)า

• TFP เกษตร ย�งต2)า• TFP อ�ตสาหกรรม ปร�บต�วด#ข่68นหลิ�งว�กฤตเศรษฐก�จ

• TFP บร�การแลิะอ()นๆ ผ�นผวนจากสาข่าบร�การท#)แตกต�างก�น

ผลิ�ตภาพแรงงานเพ�)มข่68นมากเน()องจาก Capital

deepening เป9นส�วนส2าคิ�ญ

ULC ม#แนวโน�มช้ะลิอต�วในช้�วงหลิ�งว�กฤต แลิะข่�อม/ลิช้#8ว�าม#แรงกดด�นเพ�)มข่68นได�ง�ายในช้�วงท#)เศรษฐก�จข่ยายต�วมากย�งคิงม#ป*ญหาข่าดแคิลินแรงงานท�กษะ อ�ปสรรคิจากกฎีระเบ#ยบ/นโยบายข่องร�ฐ

ระบบโคิรงสร�างพ(8นฐานไม�ม#ประส�ทธุ�ภาพแลิะต�นท�นโลิจ�สต�กส�ส/ง รวมท�8ง R&D ม#จ2าก�ด

เคิร()องช้#8ว�ด

สถานการณ�/ป*ญหา

ข่�อจ2าก�ด

พ�ฒนาท�กษะแรงงาน ยกระด�บเทคิโนโลิย#แลิะนว�ตกรรมข่องภาคิการผลิ�ตแลิะบร�การ สร�างจ�ตส2าน6กในการเพ�)มผลิ�ตภาพการผลิ�ต บร�หารจ�ดการป*จจ�ยแวดลิ�อมให�เอ(8อต�อการเพ�)มประส�ทธุ�ภาพ จ�ดต�8ง คิกก . เพ�)มประส�ทธุ�ภาพแห�งช้าต�เพ()อเป9นกลิไกข่�บเคิลิ()อนส/�ภาคิปฏ�บ�ต�

แนวทาง

95

แหลิ�งท#)มาข่องการข่ยายต�ว GDP: มาจากป*จจ�ยท�นมากกว�า TFP

ช้�วงเวลิาอ�ตราข่ยาย

ต�วทางเศรษฐก�จ

ป*จจ�ยแรงงาน

ป*จจ�ยท#)ด�น

ป*จจ�ยท�น

TFP

เฉลิ#)ย 2525( - 2529

5.37 0.74 0.02 4.71 -0.09

เฉลิ#)ย 2530 – 2538)

9.92 0.66 0 01. 7.70 1.55

2539 5.90 0.17 0 01. 6.94 -1.22

2 ปBช้�วงว�กฤตเศรษฐก�จ - 2540(2541

-5 9.4

-0.48 0 00. 1.48 -6.95

3 ปBหลิ�งว�กฤตเศรษฐก�จ - 2542

2544)

3 79. 0.75 0 01. 0.91 2.11

เฉลิ#)ย - 2545

2548)*5 81. 0.80 0 02. 1.99 3.00

เฉลิ#)ยปB 2525 – 2548

6.03 0.60 0.01 4.73 0.70

-10

-5

0

5

10

15

2525-29 2530-38 2539 2540-41 2542-44 2545-48

ป*จจ�ยแรงงาน ป*จจ�ยท#)ด�น ป*จจ�ยท�นTFPรวม GDP

ท*�มีา : จากการค/านวณ์

96

เฉลิ#)ย 2525 - 29

เฉลิ#)ย 2530 - 38 2539

เฉลิ#)ย 2540 - 41

เฉลิ#)ย 2542

- 44

เฉลิ#)ย 2545 - 48

เฉลิ#)ย 2525 - 48

TFP -0.09 1.55 -1.22 -6.95 2.11 3.00 0.70

- เกษตร 1.17 -1.08 -1.65 -6.2 2.46 -1.39 -0.67

- นอกเกษตร -1.66 0.56 -2.56 -6.90 0.97 2.81 -0.23 อ�ตสาหกรรม -0.43 0.03 1.60 0.21 1.15 2.52 0.57 บร�การแลิะอ()น ๆ -3.00 -0.13 -3.79 -8.90 -0.13 2.82 -1.12

เคิร()องช้#8ว�ดผลิ�ตภาพการผลิ�ตข่องประเทศ

1. Total Factor Productivity (TFP):ภาคิเกษตรแลิะบร�การ/อ()นๆ ลิดลิง ข่ณะท#)ภาคิอ�ตสาหกรรมเพ�)มข่68น ส�วนหน6)งจาก

การเคิลิ()อนย�ายแรงงาน

ภาคิเกษตร: TFP ย�งต2)า• การเพ��มีผลัผลั�ตัข่&'นก�บสูภาพภ%มี�อากาศ• การเป็ลั*�ยนแป็ลังดุ#านเทคโนโลัย*มี*น#อย การป็ร�บป็ร งเมีลั5ดุพ�นธุ 6 การ

บร�ห้ารจ�ดุการน/'า แลัะค ณ์ภาพดุ�น

ภาคิอ�ตฯ: TFP เพ�)มข่68น • การป็ร�บป็ระสู�ทธุ�ภาพการผลั�ตัเพ��มีข่&'น • แตั�การเพ��มีมี%ลัค�าสู�นค#าจากฐานความีร% #แลัะการพ�ฒนานว�ตักรรมีมี*น#อย

ภาคิบร�การ/อ()นๆ: TFP ผ�นผวน • ป็ระสู�ทธุ�ภาพแตักตั�างก�นมีากในแตั�ลัะป็ระเภทบร�การ• การเพ��มีมี%ลัค�าสู�นค#าจากฐานความีร% #แลัะการพ�ฒนานว�ตักรรมีมี*น#อย

ห้น�วย: ร#อยลัะ