boekje voor de leerkracht tegen het afvalleger de strijd...het is mogelijk om hier een wedstrijd...
Post on 07-Jul-2020
4 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Een avontuur waarvan JOUW KLAS de held is
De strijd tegen het afvalleger
Bo
ek
je v
oo
r d
e l
ee
rk
ra
ch
t
InleIDIng
De strijd tegen het afvalleger is een pedagogisch leermiddel dat ontwikkeld
werd om u als leerkracht te helpen met het behandelen van de afvalvermin-
deringsproblematiek bij uw leerlingen vanaf de leeftijd van 8 jaar.
Het is concreet, nuttig en moduleerbaar.
Concreet, omdat de activiteiten die erin worden voorgesteld, direct aansluiten bij
het dagelijkse leven van de kinderen.
Nuttig, omdat met alle activiteiten concrete milieuresultaten geboekt kunnen wor-
den door ze te integreren in de basisvaardigheden: een onderzoek voeren, een
tabel maken, kunnen lezen, zich kunnen uitdrukken, verschillende manieren om te
communiceren, enz.
Moduleerbaar, omdat u de activiteiten kunt kiezen in functie van waar u zin in hebt,
de tijd waarover u beschikt en de handelingsmarge die u binnen uw school geniet.
Sorteren is goed maar verminderen is beter!
Tegenwoordig weet iedereen het: sorteren is goed, maar de echte uitdaging be-
staat wel degelijk in het verminderen van onze afvalproductie. Dit leermiddel werd
dan ook gecreëerd met het oog op het verwezenlijken van de afvalverminderings-
doelstellingen die werden vastgelegd in het 4de Plan voor de preventie en het
beheer van afvalstoffen van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Dit plan richt zich
immers niet alleen op de gezinnen en de bedrijven, maar ook op de scholen. Deze
vooropgestelde doelstellingen worden uitgedrukt in het aantal kilogram afval per
leerling dat dient te verminderen tegen 2020, waartoe het Gewest zich verbonden
heeft ten overstaan van de Europese Unie. Concreet gaat het om:
2,5 kg papierafval;
1 kg verpakkingsafval, voornamelijk drankverpakkingen;
3 kg verspild voedsel.
Meer informatie
Als u graag meer informatie wenst over de afvalproblematiek, de gevolgen voor
het milieu vanaf het moment waarop de grondstoffen gewonnen worden voor de
fabricage van verpakkingsmateriaal tot aan de verwijdering van het afval, verwijzen
we u graag naar het pedagogisch dossier “Afval: beter voorkomen”. In dit dossier
wordt de problematiek in zijn geheel aangekaart en worden er ideeën voor peda-
gogische activiteiten aangereikt, die leerkrachten zowel samen met de klas als op
het niveau van de hele school kunnen organiseren.
U vindt dit dossier op www.leefmilieubrussel.be > Scholen > Afval > Hulpmid-
delen. U kunt het gratis bestellen op nummer 02/775.75.75 of per e-mail naar
info@leefmilieubrussel.be.
De strijD tegen het afvalleger 3
cijfergegevens die rechtstreeks verband houden
met het onderwerp van elke proef.
Een poster om in de klas op de hangen, waarop u
uw vorderingen in de strijd tegen het afvalleger kunt
bijhouden! De poster herneemt de 12 hoofdthema’s
op het vlak van afvalpreventie die in de 12 proeven
aan bod komen. Het staat u daarbij vrij om nog an-
dere proeven te verzinnen in verband met het thema.
Doel van het spel
Het doel van het spel is natuurlijk het bestrijden van het
afvalleger door het zijn punten te doen verliezen. In het
begin heeft het leger namelijk 100 punten en naarmate
uw klas de proeven aflegt, zal het punten verliezen.
Deze proeven kunnen uitgespreid worden over een
variabele tijdspanne, gaande van enkele weken
over een trimester tot zelfs een volledig schooljaar.
Wat belangrijk is, is dat de acties die ondernomen
worden dankzij de proef, veranderen in verworven-
heden en een blijvend karakter krijgen gedurende
de rest van het schooljaar. Voor elke geslaagde
proef, verliest het afvalleger een vooraf bepaald
aantal punten (zie tabel).
Bij sommige proeven kunnen er meer of minder
punten verdiend worden. Hoe groter de impact van
de proef op de afvalvermindering, hoe meer punten
het leger zal verliezen. Het staat de leerkracht daarbij
eveneens vrij om het aantal punten aan te passen.
varIanten
Het is mogelijk om hier een wedstrijd tussen klas-
sen van te maken.
De korte dialogen kunnen ook gebruikt worden
voor sketches.
De personages
Zina en Oyden zijn twee personages die in de toe-
komst, in het jaar 2150, leven. In het tijdperk waarin zij
leven, produceren de mensen geen of bijna geen af-
val meer. Zina en Oyden beslissen om terug te keren
in de tijd om de leerlingen te helpen bij hun strijd tegen
een verschrikkelijke vijand op Aarde, “het afvalleger”.
het spel
Via 12 korte dialogen tussen Zina en Oyden zullen
de leerlingen kennismaken met deze twee perso-
nages. Ze zullen daarbij vooral ontdekken dat de
hoeveelheid afval die we vandaag produceren, grote
gevolgen heeft voor ons milieu. Aan het einde van
elke dialoog worden de leerlingen dan uitgenodigd
om een proef af te leggen, waarmee ze de productie
kunnen verminderen van het afval dat in de klas en/
of de school in de vuilnisbak belandt. Het betreft hier
een participatief en leuk leermiddel, omdat de leer-
lingen voor sommige proeven de hulp van hun ou-
ders, de directie of de andere klassen nodig hebben.
InhouD van het leermIDDel
Een boekje voor de leerling: elke leerling krijgt
zijn/haar eigen boekje. Daarin kan hij/zij zijn/haar
naam, voornaam en klas noteren en de bij elke
proef behaalde resultaten bijhouden. Ook de dia-
logen en proeven staan in het boekje.
Een boekje voor de leerkracht: dat is dit boekje,
waarin elke proef u wordt voorgesteld aan de
hand van een samenvattende fiche. U vindt er
informatie in, waarmee u de leerlingen kunt hel-
pen om te slagen voor de proeven, alsook enkele
BESchriJving vAn hEt LEErmiddEL
Bezorg elke leerling een “geen afval”-
contract. Om het aan te vragen, belt u
naar: 02/775.75.75 of mailt u naar:
info@leefmilieubrussel.be.
U kunt dit leermiddel bekijken of
downloaden op
www.leefmilieubrussel.be > Scholen >
Afval > hulpmiddelen
om jullie te helpen slagen voor de proef
Gele vuilnisbak
Gebruik beide kanten van een vel papier en van
de bladzijden van een schrift.
Voorzie een papierbak voor langs één kant be-
schreven papier om de andere kant als kladpa-
pier te kunnen gebruiken.
Doe meer oefeningen aan het bord.
Punten
AVind 3 goede ideeën om de hoe-veelheid afval te verminderen.
10 punten
BElke leerling kiest een handeling en past die een week lang toe.
20 punten
In cIjfers
Elke inwoner van Brussel produceert gemiddeld
400 kg afval per jaar. Bovenop dit afval komt dan
nog al het afval dat bij de fabricage van onze pro-
ducten geproduceerd wordt. Zo is een gsm die
maar een paar gram weegt bijvoorbeeld goed voor
75 kg afval tijdens de fabricage ervan.
enkele tIps om het afval te vermInDeren In De verschIllenDe vuIlnIsbakken van De klas
Witte vuilnisbak
Voor de tussendoortjes: kies voor fruit of huisbe-
reide versnaperingen.
Vermijd oververpakte tussendoortjes/producten.
Zorg ervoor dat alles van de maaltijd/het tussen-
doortje opgegeten wordt.
Koop kwalitatief schoolmateriaal dat lang mee-
gaat.
Blauwe vuilnisbak
Gebruik een brood- of tussendoortjesdoos.
Drink kraantjeswater uit een herbruikbare beker.
Gebruik een veldfles.
WE WOrdEn OndEr dE vOEt gELOpEn!!!
Ik zet me in tijdens de week van .............. tot ...............
om mijn impact op de planeet te verminderen.
Mijn acties : ik zal ...............................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
........................................................................................................................
............................................................................................................
Handtekening van de Handtekening van de leerling leerkracht
contrat-dechets2010-nl.indd 1 7/04/11 08:58
4 De strijD tegen het afvalleger
De strijD tegen het afvalleger 5
om jullie te helpen slagen voor de proef
Stel een kalender op voor de
tussendoortjes.
informeer de ouders over de
“minder afval”-tips, reik hen
concrete ideeën aan en geef hen
precieze instructies.
ga na hoeveel afval er vóór en na de
proeven wordt geproduceerd om de
kinderen een concreet resultaat te
kunnen voorschotelen.
miJn “ByE ByE AfvAL”-tUSSEndOOrtJE
Punten
AOrganiseer het “bye bye afval”-tussendoortje minstens één keer per week.
10 punten
BCollectief tussendoortje: beurtrol ouders
30 punten
tIps om het afval van De tussenDoortjes te vermInDeren
Koop grote verpakkingen: grote potten yoghurt,
grote pakken koekjes of cake in plaats van afzon-
derlijk verpakte producten.
Opteer in de mate van het mogelijke voor dran-
ken die in statiegeldflessen verkocht worden.
Voorzie als tussendoortje ook groenten en/of fruit
en huisbereide versnaperingen: taart, soep, pan-
nenkoek.
Drink kraantjeswater uit een herbruikbare beker.
Kom met een veldfles en een brooddoos naar
school.
En dat alles voor… een hoop afval!
Onderdeel 1
< 11.895 km >
Johannesburg(Zuid-Afrika)
Sevilla(Spanje)
Auckland (Nieuw-Zeeland)
Santiago(Chili)
< 18.290 km >
< 1.
700
km
>
< 8.87
5 km
>
Brussel
Probeer voor elk stuk fruit uit te vinden uit welk land het komt. Kunnen de verschillende vervoermiddelen volgens jou voor elk van deze landen van herkomst worden ingezet?
BELGIË
FRANKRIJK
BELGIË
DOMINICAANSEREPUBLIEK
CHILI
ITALIË
NIEUW-ZEELAND
SeizoensfruitKijk wat er in de mandjes zit en geef voor elk type fruit aan wat het bijbehorende seizoen is.Wat denk je dat het voor het klimaat uitmaakt om fruit te eten buiten het seizoen?Waarom?
Vergelijk de afstanden die een ton fruit moet afleggen om vanuit verschillende lan-den naar hier te worden vervoerd.Wat is de invloed van de gekozen vervoermethode, als we weten dat het vervoer:
per boot, gepaard gaat met een broeikasgasuitstoot van 15 à 30 gr. CO2/ ton km;
per vrachtwagen, met een uitstoot van 210 à 1430 gr. CO2/ ton km;
en per vliegtuig, met een uitstoot van 570 à 1580 gr. CO2/ ton km.
denk je dat alle vervoermiddelen mogelijk zijn? Wat is de beste oplossing om de uitstoot van CO2 - en daarmee de opwarming van het klimaat - te beperken?
Kijk eens goed naar je tussendoortje en leg de verpakkingen aan de kant. deel deze vervolgens in verschillende categorieën in, met behulp van het « rad der verpakkingen », en bereken het vuil-nisbakvolume van je tussendoortje.
Om uit te vinden wat de verborgen boodschap is, moet je elk symbool vervangen door de letter die erbij hoort.
Globetrotter
è Je sCOre is minder dan 3 Bravo! Jouw tussendoortje veroorzaakt bijna geen afval.
Onze planeet is je dankbaar!
èJe sCOre ligt tussen 3 en 5 Pas op! Je kunt het afval dat je tussendoortje met zich meebrengt vast beperken.
èJe sCOOrt meer dan 5 Ohlala! dat zijn wel erg veel vuilnisbakken. stel je eens voor hoeveel dat
er zijn na een week of een maand! Probeer te bedenken wat je aan je ouders zou kunnen vragen om hier geleidelijk verandering in aan te brengen.
Hoeveel vuilnisbakken voor jouw tussendoortje?
Onmiddellijk instappen
Hoe scoort jouw tussendoortje?
legende:
a =
d =
e =
i =
l =
n =
O =
P =
r =
s =
t =
u =
V =
Planeet tussendoortje
OPlOssingen Onmiddellijk instappen: druif italië; groene appel België; gele appel nieuw-Zeeland; aardbei Chili; meloen Frankrijk; Banaan dominicaanse republiek seizoensfruit: Herfst - lente - Winter - Zomer globetrotter: sevilla: per boot = 25,5 à 51 kg CO2 - per vrachtwagen = 357 kg à 2,4 ton CO2 - per vliegtuig = 969 kg à 2,6 ton CO2 - Johannesburg: per boot = 133,5 à 267 kg CO2 - per vliegtuig = 5 à 14 ton CO2 auckland: per boot = 270 à 540 kg CO2 - per vliegtuig = 10,26 à 28,44 ton CO2… en elke keer gaat het hierbij maar om 1 ton fruit! en dat alles voor… een hoop afval! : Voedsel verspillen = planeet vervuilen
Keer de bladzijde om en bedenk een tussendoortje
dat rekening houdt met onze planeet!
=
frUIT EN grOENTEN vAN dE WINTEr :
Ver
. uit
gev.
: J.-
P. H
ann
equ
art
& E
. Sch
amp
- G
ull
edel
le 1
00 -
1200
Bru
ssel
/ G
edru
kt o
p g
erec
ycle
erd
pap
ier
met
pla
nta
ard
ige
inkt
energie bij de vleet !
cantine-affcihes-40x60-2009.indd 9
9/11/09 14:29:25
frUIT EN grOENTEN vAN dE HErfST :
Ver
. uit
gev
. : J.
-P. H
an
neq
ua
rt &
E. S
cha
mp
- G
ull
edel
le 1
00 -
1200
Bru
ssel
/ G
edru
kt o
p g
erec
ycle
erd
pa
pie
r m
et p
lan
taa
rdig
e in
kt
topsmaken gegarandeerd
cantine-affcihes-40x60-2009.indd 10
9/11/09 14:29:32
frUIT EN grOENTEN vAN dE zOmEr :
Ver
. uit
gev
. : J.
-P. H
an
neq
ua
rt &
E. S
cha
mp
- G
ull
edel
le 1
00 -
1200
Bru
ssel
/ G
edru
kt o
p g
erec
ycle
erd
pa
pie
r m
et p
lan
taa
rdig
e in
kt
vol vitaminen en zon !
cantine-affcihes-40x60-2009.indd 12
9/11/09 14:29:45
frUIT EN grOENTEN vAN dE LENTE :
Ver
. uit
gev.
: J.-
P. H
ann
equ
art
& E
. Sch
amp
- G
ull
edel
le 1
00 -
1200
Bru
ssel
/ G
edru
kt o
p g
erec
ycle
erd
pap
ier
met
pla
nta
ard
ige
inkt
voor gezonden meiden
en venten !
cantine-affcihes-40x60-2009.indd 11
9/11/09 14:29:39
6 De strijD tegen het afvalleger
Goed om weten
Bij Leefmilieu Brussel kan u
drinkbekers uitlenen:
Bel naar 02/775.75.75 of mail naar
info@leefmilieubrussel.be
afgewassen moet worden. Als er op de plaats waar
de maaltijd georganiseerd wordt, geen vaatwasser
beschikbaar is, vraag dan aan twee of drie ouders
om wasmanden mee te brengen om het vaatwerk
in te vervoeren, dat ze dan thuis kunnen afwassen.
Verzamel geleidelijk aan, naarmate er feestjes
georganiseerd worden, een “huisraad” voor de
school: glazen, borden en bestek. Dit huisraad
kunt u dan gebruiken op elk feestje dat er geor-
ganiseerd wordt.
Punten
A
Voer de enquête uit en stel een lijst op van de wegwerp-/herbruikbare voorwerpen.
10 punten
BOrganiseer klas-/ver-jaardagsfeestjes met herbruikbaar vaatwerk.
Elk evenement = 20 punten
De herbruIkbare voorwerpen DIe het vaakst gebruIkt worDen op school of thuIs
hervulbare balpen, vulpotlood,
elektrisch scheerapparaat,
oplaadbare batterijen,
brooddoos,
veldfles,
stoffen zakdoeken,
stoffen tafellakens en herbruikbaar vaatwerk,
boodschappentassen,
glazen statiegeldflessen
tIps voor een “slIm” verjaarDagsfeestje of vIeruurtje
Om papieren tafellakens te vermijden: plastificeer
de tekeningen en/of het knutselwerk van de kinde-
ren om er herbruikbare placemats van te maken.
Om een maaltijd in klasverband zonder wegwerp-
vaatwerk te organiseren: eerst en vooral hebt u echt
vaatwerk nodig. Dat betekent dat dit achteraf ook
OnzE SLimmE AAnKOpEn
De strijD tegen het afvalleger 7
Bij Leefmilieu Brussel kunt u gratis
stickers krijgen. Bel naar 02/775.75.75
of mail naar
info@leefmilieubrussel.be
goed om weten Punten
A
Stel in jullie onmiddellijke om-geving (ouders, familie, buren) voor om een antireclamesticker te kleven.
1 punt/sticker
BKleef een antireclamesticker op de brievenbus van de school.
10 punten
enkele cIjfers
Reclame is verantwoordelijk voor 2,5 kg papier/
maand (10 kg/jaar/inwoner). Wat een verspilling als
de reclame in kwestie niet eens gelezen wordt!
tIp
Met deze dialoog kan het reclameprobleem bespro-
ken worden. Het aantal reclameboodschappen waar-
mee we dagelijks geconfronteerd worden, wordt op
500 à 2.000 geraamd (via affiches, radiospots, logo’s,
banners, enz.). Die overvloed aan reclame heeft een
impact op onze consumptie. Hoe vaak vragen kinde-
ren hun ouders niet om voor hen een of ander ding te
kopen, “gewoon voor het geschenkje” dat erin zit of
omdat ze er thuis reclame over hebben gezien?
Het is ook een ideale gelegenheid om de kinderen
erop te wijzen dat ze ieders keuzes moeten respec-
teren. Zo zijn er heel wat mensen die de reclame wél
lezen en geen sticker willen kleven op hun brieven-
bus. Het is dus niet de bedoeling om de kinderen een
klopjacht te laten houden op vervuilers, maar wel om
op zoek te gaan naar reclame die niet gelezen wordt
en die tal van brievenbussen nutteloos doet uitpuilen.
miJn BriEvEnBUS pUiLt Uit
8 De strijD tegen het afvalleger
het merendeel van de ouders houdt
zich aan de lijst van schoolmateriaal
die u hen aan het begin van het jaar
meegeeft. denk er dus de komende
jaren aan om deze tips hierin te
verwerken. praat er ook over met
andere leerkrachten.
goed om wetenPunten
A
Als meer dan 1/2 van de klas
al een veldfles of een brood-
doos gebruikt;
Als meer dan 1/2 van de klas
al milieuvriendelijk schoolma-
teriaal gebruikt.
10 punten
B
Voor elke leerling die zich een nieuwe handeling eigen maakt: brooddoos, veldfles, duurzaam (stevig/ecologisch) schoolmateriaal
1 punt/goede handeling
tIps om De boekentas op De juIste manIer te vullen
Gebruik:
een veldfles gevuld met kraantjeswater;
een brooddoos (zonder aluminium of plastic fo-
lie);
schriften en vellen van gerecycleerd papier;
een map van gerecycleerd karton;
een lat en een stevige puntenslijper in metaal of
hout;
een stevige balpen in plaats van een wegwerp-
bic;
en vooral al het materiaal van de voorbije jaren
dat opnieuw gebruikt kan worden. Het is niet no-
dig om elk jaar nieuw materiaal te kopen …
“grOEnE” BOEKEntAS
De strijD tegen het afvalleger 9
goed om weten
voor meer ideeën over het thema
water kunt u ook het pedagogische
dossier “zin in Water” van Leefmilieu
Brussel raadplegen. U vindt het
op www.leefmilieubrussel.be >
Scholen > Water > hulpmiddelen.
U kunt het gratis bestellen op het
nummer 02/775.75.75 of per e-mail
naar info@leefmilieubrussel.be.
dit zijn de websites van de
Brusselse wateractoren. U vindt er
een heleboel informatie die u met
uw leerlingen kunt delen:
www.vivaqua.be www.aquabru.org
Bij Leefmilieu Brussel kunt u
drinkbekers uitlenen:
Bel naar 02/775.75.75 of mail naar
info@leefmilieubrussel.be
Motiveer ouders door hen te wijzen op het geld
dat ze ermee kunnen uitsparen en het voordeel
ervan voor de gezondheid van hun kinderen.
Laat een karaf water in de koelkast staan. Het
water zal hierdoor zijn chloorsmaak verliezen.
Breid het debat uit. Kraantjeswater drinken is niet
alleen goed voor het milieu en de portefeuille,
maar ook voor de gezondheid van uw leerlingen.
Voedingsdriehoek, probleem van de consumptie
van suikerrijke limonades, zwaarlijvigheid bij kin-
deren, … er zijn tal van onderwerpen waarover u
het kunt hebben.
Punten
AOrganiseer een keer per week een “kraantjeswaterdag”.
10 pun-ten
B
Voorzie de klas van een karaf en drinkbekers om van het drinken van kraantjeswater een gewoonte te maken.
30 pun-ten
enkele cIjfers
Kraantjeswater kost in 2011: 0,0024 euro per
liter. Voor 1 euro hebt u recht op 415 liter wa-
ter. Maak de berekening met uw leerlingen om
dit met flessenwater en/of limonades te vergelij-
ken: als ze 1,5 l water per dag drinken, zal hen dit
1,314 euro per jaar kosten.*
60 parameters worden elke dag door laboratoria
gecontroleerd om de kwaliteit van het leidingwa-
ter na te gaan.
* De prijs van het water kan variëren. Controleer de prijs,
vooraleer u de oefening doet.
tIps om het DrInken van kraantjeswater aan te moeDIgen
Werk met een “waterhoek” in de klas: netheid en
reiniging van de drinkbekers.
Las een korte pauze in voor of na de speeltijd om
de kinderen te laten drinken.
Stel de kinderen voor om de waterhoek te versie-
ren om de plek gezelliger te maken.
Voorzie uw klas van herbruikbare drinkbekers,
een karaf of vraag het refterpersoneel om glazen.
mEt KrAAntJESWAtEr hEB JE gEEn AfvAL
10 De strijD tegen het afvalleger
Om u te helpen met uw
composteerinitiatief:
kunt u een beroep doen op
compostmeesters.
Een compostmeester is iemand die
een specifieke composteeropleiding
heeft gevolgd en die gratis naar
u toekomt om u ter plaatse te
informeren. de contactgegevens
van een compostmeester en/
of andere informatie over
composteren vindt u op de website
van Leefmilieu Brussel: www.
leefmilieubrussel.be > mijn tuin >
composteer;
is er de brochure “composteren
om mijn afval te verminderen”. Om
deze brochure aan te vragen, belt
u naar 02/775.75.75 of mailt u naar
info@leefmilieubrussel.be
goed om wetenPunten
A
Illustreer aan de hand van een tekening het transformatiepro-ces dat “groen” (organisch) afval doormaakt, wanneer het verandert in meststof.
10 punten
BBegin met composteren op school.
30 punten
tIps om op school met composteren te begInnen
Om te composteren, maakt u gewoon een hoop
of voorziet u een bak. U kunt er zelf een maken in
hout of er een in de winkel kopen. Het belangrijk-
ste is dat in de nodige verluchting wordt voorzien.
Onderaan de bak kunt u best eerst een laag
droge bladeren en takjes leggen. Die laag zal dan
vervolgens bedekt worden met een laag orga-
nisch afval. Vergeet ook niet om de compost bij
droog weer lichtjes te besproeien.
Wanneer de bak vol is, sluit u deze af door het
deksel erop te leggen. Op die manier blijft de
warmte binnen en wordt het ontbindingsproces
versneld.
Kleine microscopische diertjes (bacteriën, zwam-
men) en wormen zullen het afval vervolgens in
goede aarde veranderen.
Voor compost van de beste kwaliteit moet u 6 à
12 maanden wachten.
cOmpOStErEn iS nAtUUrLiJK
1Composteren om mijn afval te verminderen
Composterenom mijn afval te verminderen
Praktische gids
Brochure_Compost_nl_dessins2010.indd 1 29/09/10 11:07
De strijD tegen het afvalleger 11
voor meer ideeën over het thema
“papier” zijn bij Leefmilieu Brussel de
volgende leermiddelen verkrijgbaar:
pedagogisch dossier “het papier,
de planeet en wij”, versie voor de
leerkracht en de leerlingen,
het kleurboek “het papier, de
planeet en wij”.
U kunt deze leermiddelen raadplegen
op www.leefmilieubrussel.be >
Scholen > papier > hulpmiddelen.
U kunt ze gratis bestellen op het
nummer 02/775.75.75 of per e-mail
naar info@leefmilieubrussel.be..
Goed om weten Punten
A
Zorg voor een kladbak in jullie klas en maak er een gewoonte van om papier uit deze bak te gebruiken.
20 punten
enkele cIjfers
In de lagere school wordt maar 5 % van al het pa-
pier aan beide kanten gebruikt. In het middelbaar
is dat 28 %.
tIps
Hoe kunt u de vellen papier in de papierbak gebrui-
ken? De achterkant kan nuttig zijn:
als kladpapier voor het voorbereiden van oefenin-
gen of examens;
voor gebruik tijdens ontspanningsmomenten:
voor het maken van tekeningen of knutselwerkjes;
om er echte kladschriften van te maken door de
verschillende vellen gewoon aan elkaar te nieten
JE hOEft hEt ALLEEn mAAr LAngS dE JUiStE KAnt tE BEKiJKEn!
Kleurboek
De planeet, het papier en wij
IBG-06-albumNL2.indd 1 22/05/06 17:02:55
12 De strijD tegen het afvalleger
Om het onderwerp uit te breiden naar
het thema “duurzame voeding”, kunt
u het pedagogische dossier “voeding
op school, milieu op het menu”
gebruiken. dat kunt u raadplegen op
www.leefmilieubrussel.be > Scholen
> voeding > hulpmiddelen. U kunt
het gratis bestellen op het nummer
02/775.75.75 of per e-mail naar
info@leefmilieubrussel.be
goed om wetenPunten
AOrganiseer een week zonder voedselverspilling.
20 punten
BVertel de rest van de school over de week.
10 punten
enkele cIjfers
23 % van al het schoolafval bestaat uit etensresten.
Dat komt overeen met circa 7 kg per leerling per jaar.
3 à 5 % van de drankkartons blijken onaangeroerd
en belanden gewoon zo in de vuilnisbak, mét inhoud.
tIps om De voeDselverspIllIng In De klas te vermInDeren
Eet rustig, op een weinig luidruchtige plek, bv. in
de klas voor de speeltijd.
Maak de plaats waar de maaltijd/het tussendoor-
tje gegeten wordt, gezellig.
Praat over het voedselverspillingsprobleem met de
ouders.
StOp dE vOEdSELvErSpiLLing
voeding op school, milieu op het menu
pedagogisch dossier - Basisonderwijs en secundair onderwijs
De strijD tegen het afvalleger 13
voor een heleboel informatie en
websites die voor hergebruik,
huren en relooking pleiten, surft u
naar www.leefmilieubrussel.be >
particulieren > praktische zaken >
mijn aankopen.
goed om wetenPunten
AHergebruik voorwerpen om mee te knutselen.
10 punten
BOrganiseer een “hergebruik-actie”.
20 punten
tIps voor een “hergebruIkactIe”
Wanneer we een voorwerp hebben gebruikt, kun-
nen we het ook een tweede leven gunnen in plaats
van het weg te gooien of het ergens in een kast te
stoppen en daar te vergeten. Deze proef vormt de
ideale gelegenheid om een ruil-, deel- of verkoop-
actie op touw te zetten, zodat de voorwerpen voor
meerdere kinderen kunnen dienen. Zo kunt u:
een klasbibliotheek organiseren;
één keer per maand een ruil van gezelschaps-
spelen houden;
…
gEEf mE EEn niEUWE LOOK ALS JE KAn!
Depliant_5vol_bilingue_LouerHuren-bat.indd 6 23/10/10 12:26:19
14 De strijD tegen het afvalleger
Op de website van Leefmilieu
Brussel kunt u een recept vinden
om zelf gerecycleerd papier te
maken. Surf hiervoor naar
www.leefmilieubrussel.be > papier >
hulpmiddelen > het katern voor de
leraar, pagina 72 en 73.
net Brussel biedt scholen animaties
over sorteren alsook speciale
inzamelcontainers aan.
voor de animaties belt u naar:
02/778.08.70
voor de levering van de
inzamelcontainers: 02/778.08.85
goed om wetenPunten
AMaak gerecycleerd papier in de klas.
10 punten
B
Sorteer met de klas het afval dat geprocudeerd werd. Ken de regels die hiervoor gelden en geef die kennis door aan anderen.
30 punten
tIps om op Duurzame wIjze te begInnen met afval sorteren
Bij het afvalbeheer op school zijn er verschillende
actoren betrokken. Met de klas afval beginnen te
sorteren, heeft dan ook alleen zin als u op voorhand
weet dat de personen die de vuilnisbakken van de
klas leegmaken, over de nodige middelen beschik-
ken om de lijn door te trekken. Vergeet hen dus niet
bij uw voornemen te betrekken.
Om iedereen te motiveren om actief mee te werken,
kunt u uw leerlingen op zoek laten gaan naar voor-
werpen die vervaardigd werden op basis van gesor-
teerd afval: polar, fiets, gerecycleerd papier. Dat zijn
er een heleboel en het helpt het sorteren levendiger
en concreter te maken voor de kinderen.
LAtEn WE OnS AfvAL SOrtErEn!
71 PAPIER , DE PLANEET EN WIJ
AMBACHTELIJKE
VERVAARDIGING VAN
GERECYCLEERD PAPIER
ACTIVITEIT 2
DOELSTELLING
Op ambachtelijke wijze gerecycleerd papier maken.
BEOOGDE VAARDIGHEDEN
Oriëntatie - inzicht verwerven in de materie: kennisma-
ken met de materie.- de informatie verzamelen en samenvatten.Artistieke ontwikkeling - reageren op de eigen productie.- de plastische taal ontdekken.
AANPAK
De leerlingen maken gerecycleerd papier.
BENODIGDHEDEN
• een grote kom;• een mixer;• verschillende oude kranten;• grote absorberende doeken (zoals een oran-
je wolvilten dweil) : er worden er 4 gebruikt voor 4 gemaakte vellen;
• 2 houten kaders ter grootte van het ge-wenste vel;
• een stuk vliegengaas ter grootte van de kaders;
• een houten plank om de vellen aan te druk-ken. Deze moet groter zijn dan de kaders.
prof_nl_baf.indd 71 18/09/07 13:19:52
72 PAPIER , DE PLANEET EN WIJ
VERLOOP
1 Maak de vorm
Knip het vliegengaas volgens de buitenafme-tingen van de 2 houten kaders. Niet dit stuk vliegennet vast op het eerste kader (fi guur A). Als daarop het tweede kader wordt gelegd, zit het vliegennet geklemd tussen beide ka-ders (fi guur B).
Tips :• De afmeting van het kader bepaalt de groot-
te van het uiteindelijke vel papier… Maar wees niet te ambitieus : het is gemakkelijker om met kleine vellen te werken.
• U kunt de kaders zelf maken, maar u kunt ook oude houten fotokaders gebruiken.
AMBACHTELIJKE
VERVAARDIGING VAN
GERECYCLEERD PAPIER
ACTIVITEIT 2
2 Maak de papierpulp :
• Scheur het krantenpapier in vierkantjes van ongeveer 2 of 3 cm. Laat ze 1 uur weken in de met warm water gevulde kom.
• Mix voorzichtig om een niet te dikke pap te verkrijgen.
3 Maak het papier :
• Dompel de zeef met daarop het 2de kader in de kom met papierpulp (fi guur C).
• Schud de vorm zachtjes om de pulp gelijk-matig over de zeef te verdelen (fi guur D).
• Laat de zeef met de papierpulp uitdruppen.
• Leg alles op een absorberende doek.
Tip :• Als u gekleurd papier wilt, kunt u vooraf
kleurstoffen of waterverf aan de papierpulp toevoegen. Ook kunt u wollen draadjes of bloemen toevoegen, voor een prachtig eindresultaat !
prof_nl_baf.indd 72 18/09/07 13:19:53
�� PaPier , de PLaneet en wij
5 laat drogen :
Leg het vel plat en laat het gedurende min-stens 24 uur drogen op een warme en droge plaats (indien mogelijk) (figuur I). u kunt het ook aan een wasdraad hangen !
4 maak het vel los :
• Verwijder het bovenste kader en leg het vel papier voorzichtig op een doek (figuren E en F).
• Haal voorzichtig de zeef weg en laat het vel papier op het doek liggen (figuur G).
• Bedek het vel vervolgens met een andere doek.
• Leg er de houten plank op (figuur H).
• Druk goed aan door bijvoorbeeld op de plank te lopen (kinderen zijn hier dol op !).
• Leg het aangedrukte vel papier tot slot voorzichtig op een absorberende doek.
De strijD tegen het afvalleger 15
EEndrAcht mAAKt mAcht
Punten
A
Organiseer een actie om an-deren bewust te maken. Denk daarbij aan infoborden, artikels in het schoolkrantje, op de website van de school, enz.
20 punten
tIps voor een goeDe communIcatIe
Let er, ongeacht de drager en/of boodschap, op
dat u altijd de dingen met humor aanpakt en niet
belerend overkomt.
Het is belangrijk om kinderen met kinderen te
laten praten, bv. door een door de leerlingen be-
dachte slogan te gebruiken.
Baken duidelijk de doelstellingen af die u met uw
communicatie-initiatieven wilt bereiken, vooraleer
u begint (de steun van collega’s krijgen, anderen
informeren, aanzetten tot de juiste handelingen,
enz.), en stem de boodschap en de drager hierop
af (affiches aan de uithangborden, het school-
krantje, pagina op de website van de school,
actie tijdens het schoolfeest, evenementendag,
enz.).
gedrukt met plantaardige inkt op gerecycleerd papier
auteur: fanny Colot, geïnspireerd door een versie van Mostra
herlezingscomité nederlandstalige versie: anja van Campenhout en rik De laet
illustraties: frédéric thiry
lay-out: Marmelade
Wettelijk depot: D/5762/2011/18
verantwoordelijke uitgevers: j.P. hanneQUart, leefmilieu Brussel
gulledelle 100 – 1200 Brussel
www.leefmi l ieubrussel .be
top related