bariŞ eĞİtİmİ
Post on 13-Jan-2016
71 Views
Preview:
DESCRIPTION
TRANSCRIPT
1
BARIŞ EĞİTİMİBARIŞ EĞİTİMİBARIŞ EĞİTİMİBARIŞ EĞİTİMİ
2
Barış Çarkı
Sevgi
Hoşgörü
Empati Sorumluluk
Paylaşım
Dürüstlük
Saygı
BARIŞ
3
Barış Şarkıları
Barış Şiirleri
Barış Sözleri
Barış Eğitimi
BARIŞ AĞACI
Barış İnsanları
4
• Barış üzerine... • Gündelik yaşamımızda gülümsemeyi
becerebilsek, barışçı ve mutlu olabilsek, bundan yalnız biz değil herkes karlı çıkardı. Barış çalışmasının en temel biçimi budur.
Tieh Nhat Hanh
• Uzlaşmak korkaklık değildir. John F. Kennedy
• Düşmanlarımı onlarla dost olduğum zaman yok etmiş olurum.
Abraham Lincoln
Barış Sözleri
5
BarışÇocuğun gördüğü düştür barış, annenin gördüğü düştür barış, ağaçlar altında sevdalıların sevda sözleridir
barış; Gözlerinin içinde uçsuz bucaksız bir gülümseme elinde yemiş dolu bir zembil ve alnında ter tomurcukları, Pencerede suyu soğutan testideki damlalar
gibi; Akşam üstü eve dönen babadır barış, Dünyanın yüzünde yara izleri kapanırken ağaçlar diktiğimizde havan mermilerinin kazdığı çukurlara; Yangının kavurduğu yüreklerde ilk tomurcuklarını açarken umut ve ölüler kanlarının boşa gitmediğini bilerek yana dönüp içerlemeksizin
uyuyabildiklerindedir barış…
BARIŞ ŞİİRLERİ
6
Barış yemek kokusudur tüten, Aksamlayın arabanın yolda durmasının korkutmadığı, Kapı çalınmasının dost demek olduğu, Ve pencereyi saat başı açmanın renklerinin uzaktaki çanlarıyla gözlerimizin bayram etmesini sağlayan gökyüzü demek olduğu zamandır barış; Barış bir bardak sıcak süt ve bir kitaptır, Uyanan çocuk önünde başaklar birbirlerine eğilip işte ışık ışık ışık dedikleri Ve ufuk çemberi ışıkla dolup taştığı zamandır barış;
7
Hapishaneler onarılıp kitaplıklar yapıldığı zaman, Eşikten eşiğe bir türkü yükseldiği zaman geceleyin, Cumartesi akşamları mahalle berberinden çıkan yeni tıraş olmuş bir işçi gibi baharda ay buluttan çıktığı zamandır barış; Geçmiş gün yitirilmiş bir gün olmadığı, sevinç yapraklarını akşamın içine salan bir kök ve kazanılmış bir gün hak edilen bir uyku olduğu zaman acıyı kovmak için zamanın dört bir bucağından güneşin hemen ayaklarını bağladığını duyduğun zamandır barış....... Barış ışınlar demetidir yaz ovalarında iyilik alfabesin tanın dizlerinde, Kardeşim dediğin yarın kuracağız dediğin zaman kuracağız dediğimizi kurunca türkü çağırdığımız zamandır barış; Ölüm yüreklerde az yer kapladığı ve güvenli parmaklarla mutluluğu gösterdigi zaman bacalar;
8
ikindi vaktinin büyük karanfilini ozan ve proleter aynı şekilde kokladığı zamandır barış; insanların sıkışan elleridir barış, Dünyanın masasındaki ekmektir, Gülümsemesidir annenin Budur yalnızca başka bir şey değildir barış Ve toprakta derin yarıklar açan sabahlar tek bir sözcük yazarlar, Barış başka bir şey değil barış; Dizelerimin rayları üzerinde buğday ve güller yüklenmiş geleceğe doğru yol alan bir trendir barış, Kardeşlerim barış içinde derin derin soluk alıyor tüm dünya bütün düşleriyle verin ellerinizi kardeşlerim işte budur barış…..
Yannis Ritsos (Özdemir İnce'nin Çevirsi)
9
DOĞA İLE BARIŞ İÇİNDE OLMA
PENCEREDE GÜNEŞPencerede güneşSaksıda yaprakYel esiyor titretiyor hafiftenSu aldım elimde bardakYürüdüm güneşe doğruIşığın içinden geçtimDöktüm suyu emdi toprakÇiçeğe yaradığımı düşündümSuya yaradığımıGülümsedim ışıklar içindeGülümsedim ışıklar içimdeGülümsedim ışıklar içinden
10
GÜZEL HAVAYA NE YAKIŞMAZGüzel havaya ne yakışmazUçan kuş koşan köpekÇimenler kuzu kuzu m emeBakıyorum gök benimBakıyorum yer benimDüşünüyorum yerin ve göğün arasındaNe çok şey varDenize baksam kendimi görüyorumYaşadığım her şey beni bana katıyorYaşadığım her şey beni bana katıyorYere baktım yer benimGöğe baktım gök benimDüşündüm bir yer var bende benden içeriBir gök var bende benden içeriBir ben var gökte benden içeriBir gök var gökte benden içeriBir gök var bende gökten içeriBu çivit mavisi gökteGün ışığının ucuna takılıRengârenk bir rüzgâr gülüyümDönüyorumBütün kanatlarım sevinçten
11
MAVİ GÖKGök öyle maviÖyle mavi ki Dayanılacak gibi değilAt beni Allahım ne olur Ger yayını fırlat beniSevinçlerime kanat takSevinçlerime sevinç katDalga dalgaIşıklar aksın gözlerime
12
DÜNYA İLE BARIŞ İÇİNDE OLMAK
GÜN TÜRKÜSÜBir günü yaşıyorumBir gülüBütünüYaşayan her şeyi seviyorumBir gülü görür görmezGözünü yumarsanBir gül kazanırsın bir güldenBeynin bir saksıAllı morlu dağlar ağar önüneYüzünü kaldırıp gökyüzüneDokununca göğsüneBin gül kazanırsın bir güldenAçan gülde borcun vardır dünyayaGülümseyip de bakıncaSen gülünsün sen gülünsünDoğan dünde borcun vardır dünyayaGökyüzüne bakıncaSen gününsün sen gününsün
13
SABAH TÜRKÜSÜBu güzel bahar sabahındaYeşil çimenler üstündeMor bir sevinç şamandırasıyımKuzucuklar gibi zıplayanBurcu burcu sevinç kokanDeniz kokan gök kokanKuş kokan güneş kokan
14
ORTAKLIKŞu çiçekli elma ağacıylaOrtak bir noktamız varİkimiz de canlıyızCanlı olmanın altın yayındaAynı tomurcuktan çıkmışızIşığın tadını biliyoruzAynı boşlukta dönüyor dünyamız
15
KENDİSİ İLE BARIŞ İÇİNDE OLMAK
ELLERİM BENİMEllerimEl olmak için can atıyorDokunmanın tadına varmış parmaklarıEllerim benimMutluluğumun tek amaçlarıEllerim benimYüreğimin taç yaprakları
16
BEDENİM KUŞ OLSAYDIBedenim kuş olsaydıÖnce kollarım kuş olurduÇırpınırdı gökyüzünde iki kanat gibiOrtasında yüreğiminOrtasında yüreğimin
YÜRÜMEKGüzelliğim ayaklarımdan başlarYürürüm güzelliklere ayaklarımlaHer bastığım yeri adım adım severimHayat ayaklarımda başlarHayat ayaklarımla başlar
17
AİLE İLE BARIŞ İÇİNDE OLMAK
ANNEM Bir hastalık gecenin sabahındaUyanınca yüzün ter içindeAnnenin elinde mis kokulu bir havluYumuşacık silerken yüzünüGözlerin kapanır değil miSöyler misin o an ne gördüğünü
18
ANNEMLE BABAM GELMİŞOturma odasının alaca karanlığındaUyur kalırsın koltuktaMandalina kokusuna uyanırsınNe güzel annenle baban gelmişAtlarsın kucaklarına
BABAMLA YÜRÜMEKHafif sisli bir sabahtaYürüyorduk babamlaYanımızda çiçekçilerYüzümüze bakarak“Elimi daha sık tut” dedi gülümsediGülümsedimElimi yüreğinde hissettimElini yüreğimde hissettim
19
ARKADAŞLARLA BARIŞ İÇİNDE OLMAK
DOSTLUKSenin gözlerin senin yüzünde Benim gözlerim benim yüzümdeBirbirimize bakıp gülümseyinceSenin yüzün benim yüzümdeBenim yüzüm senin yüzündeGözlerin gözlerimin içindeGözlerim gözlerinin içinde
20
Sevginin aynası tertemizdirGel adımı söyleHadi bana bakAdını adımla söyleAdıma gül takSüsle beni seninleSöyle ne varsa içinde
21
Kucakla beniKulağını ver banaBeni sözün tadıyla dinleBeni sözün tadıyla simleBirin birliği yokturBenliği yokturİşi yokturİlişkisi sevgisiİki olmak ne güzelÜç olmak dört olmakEl ele tutuşmakSevgiyle çoğalmakİnsanlarla sevmek dünyayıHayvanı çiçeği yıldızları
22
GEÇMİŞ İLE BARIŞ İÇİNDE OLMAK
İNSANIZ YAŞIYORUZBİZDEN ÖNCEKİLERLEİnsanız yaşıyoruzBizden öncekilerleGünlerimiz onlardan kalanlarla zenginÖrülü düşüncelerimiz düşünceleriyleAhizeyi kaldırıncaBell önce alo derDüğmeye basıncaEdison gülümserRadyoyu açıncaİlk önce Markoni şarkılar söyle
23
BARIŞ GÜVERCİNLERİ
Bizler barış güvercinleriyizŞiddetin olmadığı bir dünya yaratacağızSaygı dolu davranışlar yayılacak dünyayaGüvercinlerin gökte uçtuğu gibiKüçük bir kanat çırpışı ile Başlattığımız hareketYeni arkadaşlarla büyük dalgalara dönüşecekIrkçılığı yıkacak, savaşı ve kötülüğüBizim saygı okyanusumuz Durulup aydınlandığındaGüversinler keyfe gelipGülümseyecekler Şiddet bitmiş, barış gelmişHerkes kendi yarattığı dalgalarla(Beth Teolis, Çeviren Adil Çağlar)
24
Sevgi ÇiçekleriDallarda çiçek ç,çek , tarlada başak başakOcakta alev alev, biz sevgi çiçekleriHalay başı çek çek, bizim halayıTutuşan bu eller sarsın dünyayıDenizin mavisinde, yaprağın yeşilindeBarışın çağrısında biz sevgi çiğçekleriHalay başı çek çek, bizim halayıTutuşan bu eller sarsın dünyayı
BARIŞ ŞARKILARI
25
İyilik Yap
İyilik yap, iyilik bulKim kazanmış kötülüktenKötünün başına gelmedik olmazKimsenin ettiği kimseye kalmazİyilik yap, iyilik bulKim kazanmış kötülüktenKötünün başına gelmedik olmazKimsenin ettiği kimseye kalmazİyilik yap, iyilik bulKim kazanmış kötülükten
26
Gel Bize Katıl BizeGel bize katıl bize Hem oyuna hem sözeTürkü söyleyip oy oyOynayalım loy loyEl ele tutuşalımHalkaya katışalımHaydi gülüm sen de gelOynayalım loy loyÜç adımda sağa koşBir adımda sola koşBak ne güzel ne de hoşOynayalım loy loy
27
DostlukDostluğun biz sevgisiyleToplandık her an buradaBu sevgi bağı hiç kopmaz hiçDağılsak bir gün yurdaBu güzel günü andıkçaÇarpacak kalbim benimBu sevgiyle sonsuza dekUzanır sana elim
28
• ATATÜRK• MEVLANA• YUNUS EMRE• MARTİN LUTHER KİNG• GANDİ
BARIŞ İNSANLARI
29
Tanım• Türk Dil Kurumu ‘barış’ı, uyum, karşılıklı anlayış
ve hoşgörü ile oluşturulan ortam, seklinde tanımlamaktadır (TDK, 2006).
• Barışın temelinde yatan eşitlik, adalet, özgürlük kavramları barış eğitiminin odak noktalarıdır. Barış eğitiminde ana hedef barışa ulaşabilme yöntem ve stratejilerinin bireylere kazandırılmasıdır. Barışı güçlendirme, iletişim yoluyla barışı sağlama, barışı inşa etme, barışı şiddet olmadan gerçekleştirme bu yöntemlerden birkaçıdır. Barış eğitimini almış bireylerden çatışma çözümüne yönelik davranış biçimleri geliştirme ve barışı yaşatmaya ve devam ettirmeye yönelik tutum içinde olmaları beklenir.
BARIŞ
30
• Barış eğitimin eğitim içerisinde yer olması kaçınılmaz bir durum olmuştur. Günümüzde şiddet olaylarının özellikle fiziksel şiddet olaylarının artması barış eğitimini kaçınılmaz kılmaktadır. Kişisel çatışmaların ve şiddetin yaşandığı toplumumuzda okullarda barışçıl bir ortamın sağlanması ve çatışma çözme becerilerinin kazandırılması kuşkusuz çok önemlidir.
• Barış eğitimi çerçevesinde hazırlanmış barış eğitimi programında iletişim becerileri, empati becerileri, öfke yönetimi becerileri, problem çözme becerileri ve arabuluculuk becerileri öğrencilere kazandırılmalıdır. Bu beceriler öğrenciler tarafından içselleştirilmelidir.
BARIŞ EĞİTİMİ
31
Barış Eğitimi İle İlgili Temel Kavramlar• Saygı
Değeri, üstünlüğü, yaşlılığı, yararlılığı, kutsallığı dolayısıyla bir kimseye, bir şeye karşı dikkatli, özenli, ölçülü davranmaya sebep olan sevgi duygusu, hürmet, ihtiram
• Sevgiİnsanı bir şeye ya da bir kimseye karşı yakın ilgi ve bağlılık göstermeye yönelten duygu
• HoşgörüHer şeyi anlayışla karşılayarak olabildiği kadar hoş görme durumu, müsamaha, tolerans.
• SorumlulukYaptığı şeyi tam bir bilinçle ve özgür olarak yapabilecek ehliyette olan veya bilfiil yapmış bulunan kişinin durumu.
• İşbirliği: Amaç ve çıkarları bir olanların oluşturdukları çalışma ortaklığı, bir işin çeşitli kişilerce yapılmasıdır.
32
• Empati: “Empati, bir insanın kendisini karsısındakinin yerine koyarak onun duygularını ve düşüncelerini doğru olarak anlamasıdır” (Dökmen, 2002 : 135). Özellikle çatışma yaşanan durumlarda karsımızdakinin yerine kendimizi koyarak karsımızdaki kişinin duygularını, istek ve gereksinimlerini anlamaya çalışmadır.
• Çatışma: çatışma, insan yaşamının vazgeçilmez bir parçasıdır (Deustch 1993, Kreidler 1984, Martin ve Holder 1994-1995; Koruklu, 1998 : s. 3).(E 36)Gordon (2005), çatışmayı insan ilişkilerinde birinin davranışı diğerine ters düştüğünde, isteklerinin karşılanması engellendiğinde ya da değerleri birbirine uymadığında bu kişiler arasında ortaya çıkan anlaşmazlık olarak tanımlamaktadır.
• Öfke Yönetimi: Aristo’nun belirttiği gibi; kızgınlığı, doğru kişiye, doğru zamanda ve doğru yolla ifade etme seklidir. Son derece doğal bir tepki olan öfke, kontrol edilebilir. Bunun için iletişim becerilerinin gelişmiş olması gerekir.(E34, E35)
33
• Problem Çözme: Problem çözme, belli işlem basamaklarını takip ederek mevcut problemlerin çözümlenmesi sürecidir. Bu işlem basamakları; her bir kişinin istemlerinin belirlenmesi, her bir kişinin duygularının belirlenmesi, istemlerin ve duyguların nedenlerinin belirlenmesi, diğer kişinin istemlerinin, duygularının ve bunların nedenlerinin anlaşılması, karşılıklı kazançları içeren çözüm seçeneklerinin yaratılması, adaletli eşit ve akılcı anlaşmanın yaratılması seklinde sıralanır (Johnson & Johnson, 1995; Türnüklü, 2005).(E 32)
• Arabuluculuk: “Arabuluculuk, herhangi bir taraftan yana olmayan, nötr, üçüncü bir kişinin desteğiyle, iki veya daha çok kişinin yapıcı çözüme ulaşmak için yaptıkları problem çözme tartışmalarıdır” (Karip, 1999, Johnson & Johnson 1995; Türnüklü, 2005 : 227).
34
• Şiddet: Bir kişi ve grubun fiziksel olarak ya da eşya kullanılarak başkasına ya da başkalarına zarar verme durumudur.
• Zorba: Başkalarına zorbaca davranan kişi ya da gruplara denir.
• Kurban: Başkası ya da başkaları tarafından zor kullanılarak zarar verilenlere denir.
35
Barış Eğitimi
Beceriler•İletişimProblem çözmeEleştirel düşünmeİş birliğiÇatışma çözme (E 32)
Değerler ve Tutumlar
•Öz saygı (E23)Başkalarına ve farklılıklara saygıÇevreye saygıEmpatiEşitlik, sosyal hak ve barışa inanç(E 24)
Bilgi ve Anlayış•Olgu ve düşünceler arasındaki farklılıklarÇatışmaya olumlu bakış/ çatışma olumlu olabilirÇatışmanın nedenlerini ve çıkış noktalarını hissetmeDayanışma ve küreselleşmeHaklar ve sorumluluklar
Derslerde Barış Eğitim
Yapılandırmacı Öğrenme
•Hayat Bilgisi•Sosyal Bilgiler
36
Beceriler• İletişim: İki ya da daha fazla sayıdaki
insan arasındaki sesler, yüz ifadeleri, mimikler ve vücut hareketleri yoluyla iletilen ve anlam taşıyan her şeyi içeren kavram.( E 17)
• Problem Çözme: Genellikle yeni bir cevap formulize etme, bir çözüm geliştirmek için öğrenilen kuralların basit uygulamalarını ortaya koyma olarak tanımlanır.
37
• Problem ÇözmeDewey tarafından geliştirilen bu yöntemin dayanağı hayatın problemlerle iç içe olması ve bireyin sürekli problemlerle baş etmek durumunda olmasıdır. Bu yöntem bir problemin değişik boyutlarıyla ele alınması, gerekli çözüm önerilerinin ve verilerin analiz edilmesi ve çözüme ulaşılması şeklinde uygulan bir yöntemdir. Problem çözme becerisinin kazandırılması da okulun temel görevlerinden birisidir. ( E 13)
• Problemin Kaynakları• Amaçlar• Amaçların gerçekleşmeyen kısımları• İhtiyaç• Cesaretsizlik• Kendine güvenmeme• Değerlerin, ilkelerin ve önceliklerin uyuşmamasından
kaynaklanır.
38
• Okul Mediasyonu ve Uygulamaları• Mediasyon genel anlamıyla ara bulmak, uzlaştırmak
olarak tanımlanabilir. Mediasyon bir danışmanlık yöntemi ve iletişim sürecidir. Aynı zamanda da bir uzlaştırma sanatıdır. Mediasyonda amaç, çatışma içinde olan kişiler arasındaki problemi bir üçüncü kişi yardımıyla çözümlenmesidir.
• Mediasyonun kullanıldığı farklı alanlar vardır. Bu alanlardan bir tanesi ise okul mediasyonudur. Okullarda mediasyon uygulamaları sosyal öğrenmeyi geliştirmeye, tartışma diyalogunun sınıflarda uygulanmasına, öğretmen- öğrenci ve veli çatışmalarına, öğrenciler arasındaki çatışmalara, okullardaki çatışma ve şiddet olaylarının çözümlenmesinde kullanılabilir.
39
• Mediasyonun okullarda uygulanması ile;• Okullardaki çatışmaların çözümü• Çatışma-uzlaşma kültürü• Öğrencilerin tartışma ve uzlaşma yöntemlerini öğrenmesi• Sosyal becerilerin kazanılması• Çatışma çözümü yöntemlerinin öğrenilmesi• Öğrencilerin kendilerine olan güveninin artması• Okullardaki eğitim kalitesinin artması• Okul içinde olumlu çalışma ortamının sağlanması• Öğrencilerin benlik değerlerinin yükselmesi ve entelektüel başarının artması• Uzlaşma yaklaşımın öğrenilmesi• Etkili sorun çözme becerisinin kazanılması• Sorun yaratan değil sorun çözen bireylerin yetiştirilmesi• İş birliği ve iletişimin etkililiği• Öğrenciler arasındaki farklılıklardan doğacak çatışmalara etkin çözüm
önerileri sunulması sağlanmış olur.
40
Okullarda mediasyon şu alanlarda uygulanabilir:
• Okul-öğretmen-öğrenci arasındaki çatışmalar• Öğrenci-öğrenci arasındaki çatışmalar• Okul yönetimi-öğretmen arasındaki çatışmalar• Öğretmen-öğretmen arasındaki çatışmalar• Öğretmen-öğrenci-veli arasındaki çatışmalar• Öğretmen-öğrenci arasındaki çatışmalar
41
• Eleştirel Düşünme: Akıl yürütme, analiz ve değerlendirme gibi zihinsel süreçlerden oluşan bir düşünme biçimidir. Eleştirel düşünme sağduyu ve bilimsel kanıtlarla uyuşan net hükümlere varmak için somut veya soyut konular üzerinde düşünme süreçlerini de içermektedir.
• İşbirliği: Amaç ve çıkarları bir olanların oluşturdukları çalışma ortaklığı, bir işin çeşitli kişilerce yapılmasıdır.
42
• Çatışma ve Çatışma Türleri• Çatışma hayatın gerçeklerinden birisidir ve hayatın her
alanına girmiştir. Burada asıl olan bu çatışma süreçlerinde bireylerin nasıl ve hangi yollarla çözüme gittiğidir. Çatışmanın kontrol altında tutulabilmesi ve yapıcı olabilmesi için bireylere kazandırılması gereken beceriler vardır.
• Çatışmalar toplumlar ve bireyler var olduğu sürece mevcut olacaktır. Önemli olan çatışmalara problem çözücü bir yaklaşımla dahil olmak ve bunun için gerekli beceri ve davranışları kazanmış olmaktır. Barış eğitimi de çatışma yönetimi için gerekli beceri, yöntem ve stratejileri, kültürü bireylere kazandırmaktır. (E 16, E 38, E39,E 40,E41)
43
ÇATIŞMANIN KAYNAĞI
KARŞILANMAMIŞ TEMEL
GEREKSİNİMLERİ
aAit OlmabGüçcÖzgürlükdEğlenme
Sınırlı Kaynaklar - Zaman - Para - Mal
Farklı Değerler - İnançlar - Öncelikler - İlkeler
ÇATIŞMA
ÇATIŞMAYA GÖSTERİLEN TEPKİLER
Problem çözme- Anlayış- Saygı- Çözüm
Kavga- Tehdit- Saldırı- Öfke
Kaçma- Çekilme- İnkar- Görmezlikten gelme
Çatışma Çözme Şeması
44
Çatışma türleri
• Kişinin kendi içindeki çatışmaları• Kişiler arası çatışmalar• Aile içi çatışmalar• Okul/sınıf içindeki çatışmalar• Grup içi çatışmalar• Gruplar arası çatışmalar• Toplumsal çatışmalar• Ülkeler arası çatışmalar
45
Değerler ve Tutumlar• Öz-Saygı: Kişinin kendisine bir birey olarak yüklediği
değeri ifade etmektedir. Öz saygı, benliğin duygusal öğesidir.(E 7, E 14, E 23)
• Farklılıklara Saygı: Kişinin farklılıkları bir problem olarak değil gelişme ve zenginleşme fırsatı olarak görmesi, farklılıkları bir eksiklik olarak değil, kendine özgülük olarak değerlendirmesidir.(E1, E18,E21, E 37)
• Çevreye Saygı: Kişinin yaşadığı doğal, toplumsal, kültürel ortamlara değer verme ve bu ortamlarla ilgili sorumluluklar duyma durumuna denir. (E22)
• Empati: Empati, bir insanın, kendisini karşısındaki insanın yerine koyarak onun duygularını ve düşüncelerini doğru olarak anlamasıdır.(E2, E15)
• Eşitlik: Bedensel, ruhsal başkalıkları ne olursa olsun, insanlar arasında toplumsal ve siyasi haklar yönünden ayrım bulunmaması durumudur.
46
• Sosyal Hak: dünyasının metalaşmış, piyasalaşmış, insanların tüm yaşamsal ihtiyaçlarının ekonomik gelişmelerin değişken ve krizli seyrine bırakılmış halinde, öncelikli, meşru ve yaşamsal gerekliliği olan haklardır.
• İnanç: kelime anlamıyla, bir düşünceye gönülden bağlı bulunmak demektir. Ayrıca inanılan şey, görüş, öğretidir. Din bilimde, Tanrı'ya, bir dine inanma, iman, itikattir. Yani bir düşünceye, bir kişiye, soyut bir kavrama (örneğin tanrı) gönülden bağlanma durumudur. Bu bağlılık, bağlanılan şeyin bizzat var olup olamasına veya ahlaken doğruluğuna yönelik olabilir. Ama her halûkârada, özünde "sevgi" "korku" gibi bir duygu bulunmaktadır. Hatta bazen bir tür sevgi-nefret ilişkisi olarak da tanımlanabilinir, inanan ile inanç konusu arasındaki ilişkidir
47
Bilgi ve Anlayış• Olgu: Birtakım olayların dayandığı sebep veya bu sebeplerin
yol açtığı sonuç.• Düşünce: Uzay ve zamanın ötesinde, öznenin dışında,
kendiliğinden var olan, duyularla değil, yalnızca ruhen algılanabilen asıl gerçeklik
• Dayanışma: Bir topluluğu oluşturanların duygu, düşünce ve ortak çıkarlarda birbirlerine karşılıklı bağlanması, tesanüt
• Sorumluluk: Kişinin kendine ve başkalarına karşı yerine getirilmesi gereken yükümlülüklerini zamanında yerine getirmesi zorunluluğudur.(E 3, E 11)
• Hak: Kişinin ya da grubun yaşadığı çevrede ve işgal ettiği statüde sorumlulukları çerçevesinde imkanlara sahip olma durumudur.( E 11)
• Küreselleşme: Sorunların bir birey, bir toplum, bir ülke sorunu olmaktan çıkıp dünya ülkelerinin ortak sorunu haline gelmesidir.
48
Derslerde Barış Eğitimi• YAPILANDIRMACI ÖĞRENME
• 2005–2006 öğretim yılında yürürlüğe giren yeni öğretim programı yapılandırmacı öğrenme stratejisine göre oluşturulmuştur. Bu öğrenme stratejisine göre insanlar daha önce biçimlendirilmiş bir dünyayı keşfetmek için eğitim almazlar. Her insan kendi dünyasını oluşturmak o dünyayı kurmak için eğitim alır. Bu yaklaşımın sonucu olarak yapılandırmacı strateji bilgi ile ilgilidir. Biz bilgiyi öğrenmek için ilişkin çabalar harcarız. Öğrenmelerimize aktif olarak katılırız. Onları yapılandırırız. Eylemlerimizi yorumlarız. Onları sembolik olarak yapılandırırız. Oluşturduğumuz anlamları başkalarına aktararak, onları başkaları ile paylaşarak sosyal olarak yapılandırırız. Ve bu anlamları ve sembolleri dünyamızı oluşturmada kullanarak onları teorik olarak yapılandırırız.
• Bu stratejiye göre oluşturulan programlar her öğrencinin kendi dünyasını oluşturması gerektiği hedefini içerir. Her öğrencinin kişisel mutluluğu ve başarma zevkini yaşamasını içerir. Her öğrencinin gelecekteki hayatının temellerini oluşturmasını içerir. Her öğrencinin fiziksel ve ruhsal açıdan sağlıklı olması hedefini içerir. Her öğrencinin farklı bilgi edinme ve bilgiyi anlamlandırma şekli olabileceğini içerir. Her öğrencinin güvenilir bir birey olduğunu içerir.
49
• Yapılandırmacı öğrenmede temel alınan beceriler aşağıdaki gibi sıralanabilir:
• Bilgiyi araştırma, yorumlama ve analiz etme.
• Bilgiyi ve düşünme sürecini geliştirme.• Geçmişteki yaşantılarla yeni yaşantıları
bütünleştirme.
50
• Öğrenenin etkin rol aldığı yapılandırmacı öğrenmede sadece okumak ve dinlemek önemli değildir. Öğrenenin tartışma, fikirleri savunma, hipotez kurma, sorgulama ve fikirleri paylaşma gibi öğrenme sürecine etkin katılım yoluyla öğrenmede vardır. Bireylerin etkileşimi önemlidir. Öğrenenler, bilgiyi olduğu gibi kabul etmezler, bilgiyi yaratır ya da tekrar keşfederler.
51
• Yapılandırmacı öğrenmede asıl olan, bilginin öğrenen tarafından alınıp kabul görmesi değil, bireyin bilgiden nasıl bir anlam çıkardığıdır. Bilgi, öğrenenin var olan değer yargıları ve yaşantıları tarafından üretilir. Yapılandırmacılıkta bütün çaba, öğrenmelerin kalıcılığının sağlaması ve üst düzey bilişsel becerilerin oluşturulmasına katkı getirmektir.
52
• Öğrenenler sınıfa yaşantılarıyla gelirler ve öğrenmeye etkin katılarak bilgiyi zihinsel olarak yapılandırırlar. Bu bağlamda öğrenenler kendi düşünce ve yorumlarını geliştirirler. Öğrenme aktarılan belirli bir bilgi kümesini almayı değil, öğrenenlerin etkili düşünme, usa vurma, sorun çözme ve öğrenme becerilerini kazanmasını içerir.
53
• Yapılandırmacı öğrenmeyi temele alan program tasarımcıları “bireylere ne öğretilmeli sorusu yerine neyi nasıl öğrenir?’ sorusuyla ilgilenirler. Yapılandırmacı tasarımcılar, program geliştirmeye bireylerin var olan bilgilerini ortaya çıkarmalarına yardımcı olacak bir çalışma ile başlarlar.
• Yapılandırmacı öğrenmede amaç, öğrenenlerin önceden belli bir hiyerarşiye göre belirlenmiş hedeflere ulaşmalarına yardımcı olmak değil, öğrenenlerin bilgiyi zihinsel olarak anlamlandırmaları için öğrenme fırsatları sağlamaktır.
54
• Yapılandırmacı öğrenme, öğrenenin kendi yetenekleri, güdüleri, inançları, tutumu ve tecrübelerinden edindikleri ile oluşan bir karar verme sürecidir. Birey öğrenme sürecinde seçici, yapıcı ve etkindir.
• Öğrenmenin kontrolü bireydedir. Öğrenmeye öğretmeniyle birlikte yön verir.
• Öğrenenlerin önceki yaşantıları, öğrenme stilleri, bakış açıları ve hazır bulunuşluk düzeyleri öğrenmelerine yön veren etmenlerdendir. Öğrenen kendi kararlarını kendi alır.
• Birey, zihinsel özerkliğini kullanarak öğrenme sürecinde etkili rol almak için eleştirel ve yapıcı sorular sorar, diğer öğrenenlerle ve öğretmenle iletişim kurar, fikirleri tartışır. Öğrenen, öğrenme ortamlarındaki öğretici sorularıyla diğer bireylerin gelişiminde de katkıda bulunur.
• Yapılandırma sürecinde birey, zihninde bilgiyle ilgili anlam oluşturmaya ve oluşturduğu anlamı kendisine mal etmeye çalışır. Bir başka deyişle, bireyler öğrenmeyi kendilerine sunulan biçimiyle değil, zihinlerinde yapılandırdıkları biçimiyle oluştururlar.
• Mücadeleci, meraklı, girişimci ve sabırlı olmak, yapılandırmacı öğrenmede bulunması gereken kişisel özelliklerdir. Öğrenenler bilgiyi araştırıp keşfederek, yaratarak, yorumlayarak ve çevre ile etkileşim kurarak yapılandırır. Böylece, içerik ve süreci aynı zamanda öğrenirler.
55
Yapılandırmacı Öğrenmede Temel
Beceriler
Girişimcilik
Türkçe’yi Doğru, Etkili
ve Güzel Kullanma
Eleştirel Düşünme
Yaratıcı Düşünme
İletişim
Araştırma - Sorgulama
Problem Çözme
Bilgi Teknolojilerini Kullanma
Temel Beceriler
56
Değer Eğitimi• Değer, bir sosyal grup ya da toplamın kendi varlık,
birlik, işleyiş ve devamını sağlamak ve sürdürmek için üyelerin çoğunluğu tarafından doğru ve gerekli oldukları kabul edilen ortak düşünce, amaç, temel ahlaki ilke ve inançlardır.
• Değerler, insanın dünyaya kendini tarif ederken kullandığı temel anlam kalıplarıdır. Bu kalıplar olmadan ne insanın ne dünyanın ne gerçekliğin ne inancın ne ideolojinin hiçbir anlamı yoktur. Anlamsız bir dünya ise mümkün değildir. Bu yüzden değer öğretimi, çocuğa bir insan olarak kendini değerli kılacak bir vizyon kazandırmaktır.
57
Seçme yapmak
Ödüllendirmek
Örnek olmak ve
pekiştirmek
Başarılı olma fırsatı vermek
Duyuşla ilgili yaşantılar
oluşturmak
Değer eğitimi
58
Hayat Bilgisi Dersinde Barış Eğitimi
Hayat Bilgisi programında yer alan ve barış eğitimi ile ilgili olarak kullanılabilecek kazanımlar şunlardır:
• HB K 1 Arkadaşları ile beraber benzer ve farklı yönlerini fark eder(Okul Heyecanım). (E 8, E 9)
• HB K 2 Arkadaşları ile iyi ilişkiler geliştirme konusunda yapması gerekenleri sözlü olarak ifade eder(Okul Heyecanım).(E 33)
• HB K 3 Okulda, arkadaşlarının sergiledikleri davranışların etik olup olmadığını fark eder(Okul Heyecanım).( E 4, E 5, E 12)
• HB K 4 Arkadaşları ve başkalarıyla ilişkilerinde duygularını uygun biçimde ifade eder(Okul Heyecanım).(E 10)
• HB K 5 Arkadaşlarının yanlı davranışlarını fark eder ve yanlılık içermeyen davranışlar sergiler(Okul Heyecanım).(E 10)
• HB K 6 Başkalarının duyarlılıklarına saygı göstererek kendi ihtiyaçlarını, isteklerini ve görüşlerini ifade eder(Okul Heyecanım). (E 6)
59
• HB K 7 Ailelerin dayanışma ve iş birliği yapılan özel bir çevre olduğunu kavrar(Benim Eşiz Yuvam). HB K 8 Ailesinde ve akrabaları arasında etik değerlere ne kadar önem verildiğini gözlemler (Benim Eşsiz Yuvam).(E 25)
• HB K 9 Kendisinin ve ailesindekilerin hata yapabileceğini ve bunun doğal olduğunu kabul eder(Benim Eşiz Yuvam).
• HBK 10 Farklı ülkelerdeki çocukların beslenme, giyim ve oyun tarzlarındaki değişiklikleri araştırır(Dün, Bugün, Yarın).
• HB K 11 Liderlerin, toplumların yaşantılarını nasıl değiştirdiğini açıklayarak, geçmişte ve günümüzde Türk toplumuna liderlik yapan kişiler hakkında sorular sorar(Dün, Bugün, Yarın).
• HB K 12 Bayram kutlamaları için yaptığı hazırlık çalışmalarını ve bayram sürecindeki duygularını özgün bir şekilde ifade eder(Dün, Bugün, Yarın).
60
İlköğretim programında Hayat Bilgisi dersinde öğrenciye kazandırılacak becerileri arasında barış eğitimini destekleyecek beceriler şunlardır:
• Farklılıklara saygı duyma– Aynı, benzer ve farklı sözcüklerin anlama ve ayırt
etme– Tüm insanların benzer ve farklı özellikleri
olabileceğini fark etme– Farklılıkların yaşamı zenginleştirdiğini kavrama– Farklılığın göreceli bir kavram olduğunu fark etme– Engelli insanların farklı gereksinimlerine karşı duyarlı
olma
Hayat Bilgisi Dersinde Barış Eğitimi İle İlgili Beceriler
61
Programda Hayat Bilgisi dersinde barış eğitimine yönelik olarak öğrencilere kazandırılacak kişisel nitelikler ise şunlardır:
• Hoşgörü• Arkadaşları ile iyi ilişkiler geliştirme• Arkadaşları ile oynarken uygun davranışlarda bulunma• Bireysel ve grup çalışmalarında olumlu değerleri
gözetme• Konuşanı dinleme• Hataları doğal karşılama• Farklılıkları kabul etme• Herkesin değerli olduğunu kabul etme• Sorunlara farklı çözümler önerme• Duygularını uygun bir dille ifade etme• Görevlerini yerine getirmekten mutluluk duyma
Hayat Bilgisi Dersinde Barış Eğitimi İle İlgili Değerler
62
• Saygı• Kendine saygı duyma• Arkadaşlarına saygı duyma• Okulu ve sınıfı ile ilgili kurallara uyma• Öğretmenlerine karşı saygılı olma• Çevresindeki insanlara karşı saygılı olma• Ailesine saygılı olma• Kişisel eşyalarına ve başkalarının eşyalarına saygı
gösterme• Doğaya saygı duyma• Dünyadaki insanlara saygı duyma• Türk Bayrağı’na, İstiklal Marşı’na, Atatürk’e ve Türk
büyüklerine saygı duyma
63
• Barış• Sorunları fark etme• Çözüm yollarını fark etme• Karşılaştığı sorunlarda sorun çözme
becerilerini kullanma• Milli ve dini bayramları kutlama• Toplumsal paylaşımlarla yaşama• Dayanışma içerisinde olma• Benzerlik ve farklılıkların doğal
olduğunu bilme
64
• Yardımseverlik• Kulüp ve diğer grup çalışmalarında arkadaşlarına
yardım etme• Aile bireylerine yardımda bulunma• Okulla ilgili sorunları çözerken arkadaşlarına ve
başkalarına yardım etme• Doğal afetlere uğrayanlara yardım etme• Kaza ve acil durumlarda başkalarına yardım etme• Doğruluk• Etik davranışların farkında olma• Trafikteki doğru ve yanlış davranışları ayırt etme• İlişkilerinde olumlu değerleri gözetme• Yanlış davranışların farkında olma• Yanlılık içermeyen davranışlar sergileme• Ön yargısız davranma
65
• Dürüstlük• Arkadaşlarının sergilediği davranışların etik
olup olmadığını fark etme• Ailesinde ve akrabaları arasında sergilenen
etik değerleri fark etme• Kendisinin ve arkadaşlarının etik olmayan
davranışlarını fark etme• Arkadaşlarıyla ilişkilerinde olumlu değerleri
gözetme• Başkalarına ön yargısız davranma• Başkalarının duyarlılıklarına saygı gösterme• Kendi ihtiyaçlarını, isteklerini ve görüşlerini
çekinmeden ve olduğu gibi ifade etme
66
İnsan Hakları ve Vatandaşlık Ara Disiplini Kazanımları
• Uzlaşmanın etik bir değer olduğunu bilir.• Çatışmaları şiddete başvurmadan çözebilme becerisi gösterir.• Okulda karşılaştığı sorunlara yönelik demokratik çözüm yoları üretir.• Kaynakların verimli kullanılması ve bilinçli tüketilmesi gerektiğini
kabul eder.• Çevrenin korunması ve gelecek kuşaklara aktarılmasının bir
vatandaşlık görevi olduğu bilincine uygun davranışlar gösterir.• Dayanışmanın önemini kavrar.• Aile kavramının önemini fark eder.• Aile içinde demokratik bir ortamın oluşmasının önemli olduğunu bilir.• Kendisinin ve başkalarının hata yapabileceğini, bunun normal
olduğunu kabul eder.• Hak ve özgürlüklerin paylaşılması gerektiğinin farkına varır.• Çevre haklarının varlığını bilir.• Yaşam ve eğitim hakkına zarar verecek kötü alışkanlıklardan uzak
durması gerektiğini bilir.• Çatışmaları şiddete başvurmadan çözebilme becerisi gösterir.• Her insanın saygıyı hak ettiğini bilir.• Ön yargı, ayrımcılık ve çatışmanın olumsuzluklarını bilir.• Ortak mirasın korunması gerektiğini bilir.
Ara Disiplinlerde Barış Eğitimi
67
• Rehberlik ve Psikolojik Danışma Ara Disiplini Kazanımları
• Her insanın hata yapabileceğini ve bunun normal olduğunu kabul eder.
• Kendinin ve başkalarının hata yapabileceğini kabul eder.
• Uygun dinleme ve konuşma becerileri geliştirir.• İş birliğine dayalı oyun ve çalışma davranışları
gösterir.• Kızgınlık ve öfke gibi duygularını uygun şekilde
ifade eder.• Duyuşsal yeterlilikler geliştirir(dürüstlük, saygı,
hoşgörü, güven, yardımlaşma, paylaşma, adalet, tutumluluk vb.).
68
Sosyal Bilgiler Dersinde Barış Eğitimi
Barış Eğitimi İle İlgili Olarak Kullanılabilecek Sosyal Bilgiler Programı Kazanımları
• SB K 1 Bireysel farklılıkları tanır ve kabul eder.• SB K 2 Başkalarının duygu ve düşüncelerini saygı ile karşılar.• SB K 3 Ön bilgi ve yaşantısını kullanarak çevresindeki belli başlı sosyal
problemler ya da ihtiyaçlarla grup, kurum ve sosyal örgütleri ilişkilendirir.
• SB K 4 Kendisi ile başka bir toplumdaki yaşıtlarının günlük yaşamlarını karşılaştırır.
• SB K 5 Toplumlar arasında ortak kutlanan özel günlere örnekler verir.• SB K 6 Farklı durumlara ait farklı duygu ve düşüncelerini ifade eder.• SB K 7 Duyguların ve düşüncelerin arasındaki ilişkiyi fark eder.• SB K 8 Dünya çocuklarının ortak yönlerini ve ilgi alanlarını fark eder.• SB K 9 Demokrasi ve ilkelerinin önemini kavrar.• SB K 10 Demokrasinin insan hakları için vazgeçilmez bir değer
taşıdığını takdir eder.• SB K 11 Demokrasinin temelinin özgürlük ve eşitliğe dayandığını bilir.
69
Sosyal Bilgiler Dersinde Barış Eğitimi İle ilgili Beceriler :
• İletişim ve Empati Becerisi• Dinleme• Sözlü ya da yazılı olarak kendini ifade etme• Tartışma• Bağlantı Kurma• Farklı perspektiften bakma• Açık fikirli olma• Başkalarının düşünce ve duygularını anlama• Farklılıklara saygı duyma• Görüşlerini gerekçelendirme• Ortak bir amaç çevresinde toplanma• Dönemin şartlarına uygun olarak geçmişteki insanların
düşünce, amaç ve duygularını anlama
70
• Problem Çözme• Problemi anılmama ve sınırlandırma• Problemim çözümüne yönelik hipotezler sunma• Veri ve kaynak araştırması yapma• Hipotezleri test etme• Probleme yönelik bir çözüme varma• Karar Verme Becerisi• Sorunun farkına varma• Sorunu tespit edebilme ve tanıma• Sorunun çözümü için hipotez ileri sürme• Sorunun çözümü için veri toplama, düzenleme ve değerlendirme• Hipotezi test etme• Çözüm yollarını öğrenme• Çözüm yollarından uygun olanına karar verip, uygulamaya koyma• Çözümü değerlendirme
71
• Sosyal Katılım Becerisi• Kendisini, yakın çevresini etkileyen konularda bilgi sahibi
olma• Birbirlerinin ihtiyaçlarını karşılamak için insanlar arasındaki
ortak ilişkiyi tanıma• Bireyler, gruplar ve toplum ihtiyaçlarını karşılamak için
bireyler, gruplar, kurumlar ve sosyal örgütler arasındaki ilişkiyi tanıma
• Farklı grup ve durumların dinamiklerine uyma• Sosyal katılımın gerekli olduğu durumları belirleme• Yakın çevresini ve toplumu etkileyen konularda ihtiyaçların
karşılanması için fikir üretme, bu fikri çevresindekilere iletme, görüşme, tartışma, planlama, uzlaşma ve eylemde bulunma
• Lider ya da izleyen olarak gruba, kuruma, sosyal örgütlere ve topluma hizmet etme
72
Sosyal Bilgiler Dersinde Barış Eğitimi İle İlgili Değerler:
• Adil olma• Bağımsızlık• Barış• Dayanışma• Duyarlılık• Dürüstlük• Estetik• Hoşgörü• Misafirperverlik• Saygı• Sorumluluk• Yardımseverlik
73
Sosyal Bilgiler programında yer alan barış eğitimi ile ilgili olarak kullanılabilecek kavramlar şunlardır:
• Duygu• Gelenek• Hoşgörü• İletişim• Kimlik• Kültür• Savaş• Sorumluluk• Sosyal etkileşim• Sosyal örgüt• Sözleşme• Yurttaşlık
74
Barış Eğitimi İle ilgili Belirli Gün ve Haftalar
• Dünya Barış Günü (1 Eylül)• Dünya Çocuk Günü (1 Ekim)• Birleşmiş Milletler Günü (24 Ekim)• Dünya İnsan Hakları Haftası (10 Aralık)• Mevlana Celalettin Rumi’nin Ölümü (17 Aralık)• NATO Günü (4 Nisan)• Kardeşlik Haftası (28 Nisan)• Avrupa Günü (5 Mayıs)• Çevre Koruma Haftası (9 Haziran)
75
TEŞEKKÜRLER
top related