bai kien tap

CÁC PHƯƠNG PHÁP

NUÔI CẤY TẾ BÀOHuỳnh Duy ThảoBM Mô – Phôi – Di truyềnthao_huynhduy@pnt.edu.vn

KIẾN TẬP

MỤC TIÊU

Hi uể đ c đ nh nghĩa ượ ị nuôi c y t bàoấ ế Hi u và gi i thích ể ả đ c m t s kỹ thu t nuôi c y ượ ộ ố ậ ất bàoế Nuôi c quanơ Nuôi m nh môả Nuôi t bào đ nế ơ

— N mắ đ c tình hình nghiên c u và ng d ng ượ ứ ứ ụTBG Vi t Namở ệ

L CH S NGHIÊN C UỊ Ử Ứ

- Kỹ thu t này đ c phát tri n vào đ u th k 20ậ ượ ể ầ ế ỷ - S ra đ i c a kháng sinh và t nuôi giúp hình thành ự ờ ủ ủnên lĩnh v c nuôi c y t bào.ự ấ ế - Th t không may là « ậ KỸ THU TẬ  » này không đ c ượd y trong tr ng h c.ạ ườ ọ

CÁC KI U NUÔI C Y T BÀO ?Ể Ấ Ế

NUÔI C QUANƠ• Toàn b phôi ho c c quan ộ ặ ơ

đ c thu nh n t c th và ượ ậ ừ ơ ểđem nuôi

• Thu n l iậ ợ– Ch c năng sinh lý bình ứ

th ng đ c duy trìườ ượ– T bào duy trì kh năng ế ả

bi t hóa đ y đ . ệ ầ ủ• B t l iấ ợ– Kích th c m u khó ki m ướ ẫ ể

soát– Phát tri n ch m. ể ậ

NUÔI C QUANƠ

NUÔI C Y MÔẤ

• Các m nh nh đ c thu nh n kh i mô và ả ỏ ượ ậ ỏnuôi trong môi tr ng nuôiườ

• Thu n l iậ ợ– M t s ch c năng sinh lý có th duy trì đ c. ộ ố ứ ể ượ– Kích th c m u có th ki m soát đ c. ướ ẫ ể ể ượ

• B t l iấ ợ– Ngu n g c t ch c mô b m t đi. ồ ố ổ ứ ị ấ

NUÔI T BÀOẾ• T bào đ c tách kh i các m nh ế ượ ỏ ả

mô nh b ng c h c ho c enzyme, ỏ ằ ơ ọ ặđ c nuôi theo ki u l p đ n ho c ượ ể ớ ơ ặd ch huy n phù. ị ề

• Thu n l iậ ợ– Nhân kh i trong th i gian dài. ố ờ– Ki m soát đ c kích th c, t l t ể ượ ướ ỉ ệ ế

bào

• B t l iấ ợ– T bào có th m t đi kh năng bi t ế ể ấ ả ệ

hóa

T bào g c trung mô t y x ng ng iế ố ủ ươ ườ(Ngu n: B môn Mô – Phôi, Tr ng ĐH Y Khoa Ph m Ng c Th ch)ồ ộ ườ ạ ọ ạ

QUY TRÌNH T NG QUÁTỔ

L A CH N T BÀO NUÔIỰ Ọ Ế

American Type

Culture Collection

(ATCC)

T các phòng thí ừnghi mệ— D tăng tr ngễ ưở— B o qu n đ s ả ả ể ửd ng trong t ng laiụ ươ

• TBG phôi (đ ng v t)ộ ậ• T bào m m phôi (đ ng v t)ế ầ ộ ậ• T bào g c (t y x ng, máu ế ố ủ ươ

cu ng r n, mô m , th n ố ố ỡ ầkinh, gan ….)

• T bào sinh d ng (nguyên ế ưỡbào s i, t bào máu ngo i vi ợ ế ạ…)

• R t đa d ngấ ạ• Chuyên bi tệ• D ng thành ph mạ ẩ• T pha chự ế• Môi tr ng có huy t ườ ế

thanh (đ ng v t)ộ ậ• Môi tr ng không ườ

huy t thanhế

MÔI TR NG NUÔI T BÀOƯỜ Ế

THI T B NUÔI Ế ỊC Y T BÀOẤ Ế

M T S THI T B - D NG CỘ Ố Ế Ị Ụ Ụ DÙNG Đ NUÔI C Y T BÀOỂ Ấ Ế

• T nuôi COủ 2

• Chai nuôi• Đĩa nuôi• H th ng b o ệ ố ả

qu n l nhả ạ• Nit l ngơ ỏ• Tube quay ly tâm

• Máy h p kh trùngấ ử• Máy s y khôấ• Tube b o qu nả ả• Kính hi n viể• Máy đ c ELISAọ• FACS (Flow

Cytometry)

T COỦỦ 2

T THAO TÁCỦ

ĐĨA NUÔI T BÀOẾ• Đĩa nuôi (Dishes)• Gi ng nuôi (Multiwell ế

plates)• Chai nuôi (Flasks)• Flasks on slide

T B O QU N L NH SÂUỦ Ả Ả Ạ

MÁY QUAY LY TÂM

MÁY H P KH TRÙNGẤ Ử

MÁY S Y KHÔẤ

KÍNH HI N VIỂ

MÁY PHÂN TÍCH SINH H C PHÂN TỌ Ử

MÁY TÁCH T BÀO (Ế FACS)

CytellTM Cell Imaging System

B O QU N T BÀOẢ Ả Ế

• Thu nh n t bào, ly ậ ếtâm, đ m t bào.ế ế

• Huy n phù t bào ề ếtrong 90% FBS+10% DMSO (Môi tr ng ườb o qu nả ả

• B o qu n nhi t đ ả ả ở ệ ộ-1960C trong nit ơl ng.ỏ

• Ki m soát ch ng ể ươtrình máy tính (gi m ả1 phút/ 1 đ )ộ

QUY TRÌNH B O QU NẢ Ả

KỸ THU T NUÔI C B NẬ Ơ Ả

KỸ THU T VÔ TRÙNGẬ

C Y CHUY N – NHÂN KH I T BÀOẤ Ề Ố Ế

B O QU N T BÀOẢ Ả Ế

KỸ THU T VÔ TRÙNG – QUY T Đ NH THÀNH CÔNGẬ Ế Ị

TÓM T T ẮNUÔI C Y MÔ VÀ T BÀOẤ Ế

+ Ngu n mô:ồ- Lo i t bào/mô gì? ạ ế

+ D ng c nuôi:ụ ụ- Chai c y/đĩa c y/gi ng ?ấ ấ ế

+ Môi tr ng nuôi c yườ ấ- Môi tr ng gì? Thành ph n nh th nào?ườ ầ ư ế

+ Thi t b nuôi c yế ị ấ- T c y? T thao tác? T m? T gi hóa ủ ấ ủ ủ ủ ấ ủ ữ

ch t ấ+ Ph ng pháp nuôi c y: ươ ấ

- D ch treo hay bám dính ?ị+ B o qu n:ả ả

- B ng dung d ch gì ?ằ ị