afd. documentaire informatie ‘systematisch literatuuronderzoek’ scholing in wetenschap iii...
Post on 08-Jun-2015
216 Views
Preview:
TRANSCRIPT
Afd. Documentaire Informatie
‘Systematisch literatuuronderzoek’ Scholing in Wetenschap III
dinsdag 1 oktober 2002
Afd. Documentaire Informatie
Frans de Meijer
Manager afd. Documentaire Informatie
Literatuuronderzoeker
deMeijer@paramedisch.org
Nederlands Paramedisch Instituut1 oktober 2002
Het Nederlands Paramedisch Instituut:Hét kenniscentrum voor de paramedische zorgHét kenniscentrum voor de paramedische zorg
Vakreferenten voor elke paramedische discipline:Vakreferenten voor elke paramedische discipline:•DiëtetiekDiëtetiek•ErgotherapieErgotherapie•FysiotherapieFysiotherapie•LogopedieLogopedie•MBRT MBRT (medisch beeldvormende en radiotherapeutische technieken)(medisch beeldvormende en radiotherapeutische technieken)
•MondhygiëneMondhygiëne•Oefentherapie CesarOefentherapie Cesar•Oefentherapie-MensendieckOefentherapie-Mensendieck•OptometrieOptometrie•OrthoptieOrthoptie•PodotherapiePodotherapie
Afd. Documentaire Informatie
Uw vakreferent: Sylvia P. van den Heuvel
Senior vakreferent fysiotherapie / Literatuuronderzoeker
Nederlands Paramedisch Instituut
Amsterdamseweg 16, Postbus 1161
3800 BD Amersfoort
Tel.: 033 421 61 20 - Fax: 033 421 61 90
vandenHeuvel@paramedisch.org
Afd. Documentaire Informatie
Uw vakreferent: Jeanne van Dommelen - van Wamelen
Vakreferent diëtetiek
Nederlands Paramedisch Instituut
Amsterdamseweg 16, Postbus 1161
3800 BD Amersfoort
Tel.: 033 421 61 20 - Fax: 033 421 61 90
vanDommelen@paramedisch.org
Afd. Documentaire Informatie
Uw vakreferent: Nelleke van Maanen-Schakel
Vakreferent mondhygiëne
Nederlands Paramedisch Instituut
Amsterdamseweg 16, Postbus 1161
3800 BD Amersfoort
Tel.: 033 421 61 20 - Fax: 033 421 61 90
vanMaanen@paramedisch.org
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Programma‘SYSTEMATISCH LITERATUURONDERZOEK’
Opsporen van informatie Informatiebronnen Systematisch zoeken: voorbereiding Systematisch zoeken: praktijkvoorbeeld Vragen en demonstratie
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuuronderzoek
OPSPOREN VAN INFORMATIE
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Opsporen van informatie
Typen informatie Literatuur Protocollen, standaarden Meetinstrumenten Lopend onderzoek Adressen “Kennis”
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Opsporen van informatie
Waar is die informatie te halen? Internet Mediatheek / bibliotheek
– Medische bibliotheken– Hogescholen en universiteiten– Wetenschappelijke instellingen– Wetenschappelijke (steun)bibliotheken
Kennis- en expertisecentra Collega’s
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuuronderzoek
INFORMATIEBRONNEN
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Informatiebronnen
MEDLINE– bijv. SilverPlatter– bijv. NLM/PubMed
CINAHL DocOnline EMBASE/RPM The Cochrane Library REHADAT (D/CDN) Ned. Onderzoek
Databank (NOD/NPO)
PEDro HandyWijzer Geïnformeerde Huisarts
(DGH) NHG-Standaarden OPmaat LisF ERIC QOLID
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
MEDLINE
http://research.bmn.com/medline
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
MEDLINE
Index Medicus Online
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
DocOnline
http://www.paramedisch.org
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
PEDro
http://ptwww.cchs.usyd.edu.au/pedro/
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
DocOnline
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Cochrane Library
CCTR: Cochrane Controlled Trials Register CDSR: Cochrane Database of Systematic Reviews DARE: Database of Abstracts of Review of Effectiveness CRMD: Cochrane Review Methodology Database
DE MEIJER F. The Cochrane Library. Issue 1999; 16(3): 25.
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
The Cochrane Library
http://www.cochrane.org/
alleen abstracts zijn gratis
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
DocOnline
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Het NPi
Amsterdamseweg 16, Amersfoort
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuuronderzoek
VOORBEREIDING
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoeken Stappenplan
Formuleer een probleemstelling Formuleer daaruit een zoekvraag en bepaal in- en
exclusiecriteria Bepaal het doel van de zoektocht Bepaal het(de) gewenste documenttype(n) Selecteer de te doorzoeken bronnen Vertaal de zoekvraag naar zoektermen, die bij de
gekozen bronnen horen Stel een zoekstrategie op
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoeken Formuleer een zoekvraag
Stel deelonderwerpen van de probleemstelling vast
Bedenk suggesties voor zoektermen– synoniemen– Engelstalige termen– verwante ruimere of
nauwere termen– namen van auteurs– titelwoorden uit reeds
bekende titels
Formuleer in- en exclusiecriteria t.a.v.:– leeftijd– geslacht– tijdsperiode– taal
en bij effectonderzoek ook:– aandoening– interventie– soort onderzoek
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenBepaal het doel
Het doel van de zoektocht is bepalend voor– de omvang van de zoektocht– de manier van zoeken en– het type publicatie dat gezocht wordt
praktijkprobleem proefschrift / onderzoek publicatie / lezing / referaat onderwijs / cursus scriptie / studie-activiteit beleid(sontwikkeling)
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenBepaal het documenttype
Het documenttype is o.a. bepalend voor de bron waarin gezocht wordt
overzichtartikel (review) richtlijn / protocol abstract / samenvatting / referaat tijdschriftartikel (R)CT / meta-analyse meetinstrument website (patiënten)folder etc.
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoeken Selecteer de bronnen
SPECIFIEK bibliotheekcatalogi websites van
verenigingen vaktijdschriften current contents attenderings-
rubrieken enz.
ALGEMEEN MEDLINE The Cochrane Library PEDro ERIC DocOnline REHADAT CINAHL EMBASE enz.
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenBepaal de zoektermen
INDEXTERMEN MEDLINE
– medical subject headings (MesH)
The Cochrane Library– medical subject headings
(MesH)
CINAHL– descriptoren (DE)
TREFWOORDEN DocOnline
INDEXWOORDEN EMBASE/RPM
ZOEKMASKERS PEDroVertaal de zoekvraag naar de
juiste zoektermen van de betreffende bron
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenTrefwoorden & indextermen
Trefwoorden Alfabetische lijst van zoektermen Geen onderlinge relaties
Indextermen (thesaurustermen) Onderlinge relaties Verwijzingen Scope notes
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenIndextermen
Verwijzingen bij indextermen Scope note (SN): korte beschrijving Use (USE): verwijzing naar correcte term Used for (UF): incorrecte term van waaruit
verwezen is Broader term (BT) Narrower term (NT) Related term (RT)
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoeken Indextermen (voorbeeld)Chronic Brain Damage SN: A condition characterized by long-
standing brain dysfunction or damage, … [etc.]
UF: Chronic Encephalopathy BT: Brain Diseases NT: Chronic Brain Injury; Cerebral Palsy;
Persistent Vegetative State RT: Brain Infarction
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenStel een zoekstrategie op (1)
Bepaal of je sensitief (ruim) of specifiek (begrensd) wilt zoeken
Zoek eerst met gecontroleerde termen, daarna eventueel met vrije (eigen bedachte) termen
combineer de zoektermen met logische (Booleaanse) en positionele operatoren
maak de zoekstring niet te lang beperk op taal via het taalveld (bijv. MEDLINE:
english in la) beperk op documenttype via publicatieveld: (bijv.
DocOnline: RCT in form)
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenStel een zoekstrategie op (2)
Zoek een bekend document op auteursnaam, jaar en een woord uit de titel
Gebruik eventueel vaste zoekfilters (clinical trials, prognosis, diagnosis, etiology, practice guidelines, clinical audit, systematic reviews)
Schakel bij het zoeken naar literatuur voor wetenschappelijk onderzoek een deskundige in!
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Booleaanse operatoren
AND OR NOT ADJ NEAR WITH
George Boole (1815-1864)
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Booleaanse operatoren
AND ‘cerebral palsy’ AND ‘muscle tone’ Zoekt naar documenten die zowel ‘cerebral
palsy’ als ‘muscle tone’ bevatten.
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Booleaanse operatoren
OR “cerebral palsy” OR “infantile
encephalopathy” Zoekt naar documenten die óf cerebral palsy
en/of infantile encephalopathy bevatten.
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Booleaanse operatoren
NOT (AND NOT) “cerebral palsy” NOT surgery Zoekt naar documenten die cerebral palsy
bevatten, maar niet surgery.
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Booleaanse operatoren
ADJ “…” cerebral ADJ palsy “cerebral
palsy” Zoekt naar documenten die cerebral palsy
bevatten (achter elkaar, mét spatie!) Vindt in MEDLINE dus niet de indexterm Cerebral-Palsy!
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Booleaanse operatoren
NEAR cerebral NEAR palsy Zoekt naar documenten die zowel cerebral
als palsy in dezelfde zin bevatten. vindt dus ook: cerebral compression […] recurrent laryngeal
nerve palsy!
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Booleaanse operatoren
WITH cerebral WITH palsy Zoekt naar documenten die zowel cerebral
als palsy bevatten in hetzelfde veld (bijv. samenvatting of titel).
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Trunceren en maskeren
Trunceren Physiother* zoekt naar:
– Physiotherapy– Physiotherapeutic– Physiotherapeutische– Etc.
Maskeren m?ckenzie zoekt naar:
– McKenzie– MacKenzie
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoeken
PRAKTIJKVOORBEELD
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenVoorbeeld stappenplanPROBLEEMSTELLING
Zijn er na 1994 nog nieuwe onderzoeken verschenen die het mogelijk maken een meta-analyse uit te voeren m.b.t. de effectiviteit van de fysiotherapeutische behandeling bij herpes zoster?
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenVoorbeeld stappenplanFORMULEER EEN ZOEKVRAAG (1) deelonderwerpen:
– Effectiviteit– Herpes zoster– Fysiotherapie.
Suggesties voor zoektermen: termen herpes zoster:
– herpes zoster, gordelroos, postherpetische neuralgie, varicella-zoster, herpetic pain, post-herpetic neuralgia, postherpetic neuralgia, zoster paresis, shingles, etc.
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenVoorbeeld stappenplanFORMULEER EEN ZOEKVRAAG (2) termen effectiviteit:
– effectonderzoek, clinical trials, RCT, meta-analyse, systematisch review, randomized clinical trial, randomised clinical trial, etc.
termen interventie:– fysiotherapie, physiotherapy, physical therapy, TENS,
electrotherapy, electrostimulation, pijnbestrijding, iontoforese, iontophorese etc.
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenVoorbeeld stappenplanFORMULEER EEN ZOEKVRAAG (3) taal:
– Nederlands, Engels, Duits tijdsperiode:
– vanaf 1994 leeftijd:
– volwassen(en), adult(s) geslacht:
– man, vrouw aanvullende informatie:
– patiënt
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenVoorbeeld stappenplan
BEPAAL HET DOEL Uitvoeren van een meta-analyse
BEPAAL HET TYPE DOCUMENT systematisch review / meta-analyse
indien niet gevonden, dan: effectonderzoek: RCT of CCT
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenVoorbeeld stappenplan
BEPAAL DE BRON(NEN) systematisch review:
– The Cochrane Library (CDSR); effectonderzoek:
– literatuurdatabanken: MEDLINE, PEDro, DocOnline, CINAHL, EMBASE/RPM;
– Vaktijdschriften: physical therapy, physiotherapy, Australian journal of physiotherapy, etc.
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenVoorbeeld stappenplan
BEPAAL DE ZOEKTERMEN BIJ DE BRON(NEN) MEDLINE (MeSH):
– herpes zoster, […]– clinical trials, meta-analysis, systematic review, randomized
controlled trial CINAHL (DE):
– herpes zoster, […]– clinical trials, meta-analysis, systematic review
The Cochrane Library (MeSH):– herpes zoster, […]
DocOnline (trefwoorden):– herpes zoster– RCT, meta-analyse, clinical trials, multicenter studie, systematische
review
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenVoorbeeld gericht zoeken
MEDLINE 2000-hedenzoeken met indextermen (MeSH):
(“herpes-zoster"/ rehabilitation, therapy)and
(explode “rehabilitation”/all subheadings) and
((explode "Clinical-Trials"/all subheadings) or ("Meta-Analysis") or (RANDOMIZED-CONTROLLED-TRIAL in pt) or (META-ANALYSIS in pt) or ((RANDOMIZED-CONTROLLED-TRIAL in pt) or (META-ANALYSIS in pt)))and (english in la or dutch in la or german in la)
N.B.: door het explode commando wordt ook gezocht op de narrower terms als CCTs, multicenter studies en RCTs.
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenVoorbeeld gericht zoeken
CINAHL 2000-hedenzoeken met indextermen (Descriptors):
“HERPES ZOSTER”/rehabilitation, therapy /all age subheadingsand(explode "CLINICAL-TRIALS"/all topical subheadings /all age subheadings or "META-ANALYSIS"/all topical subheadings/all age subheadings)
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenVoorbeeld gericht zoeken
COCHRANE LIBRARYzoeken met indextermen (MeSH):
HERPES-ZOSTER:ME N.B. (1): Een asterisk * in combinatie met het :ME
achtervoegsel geeft aan dat "exploded" gezocht moet worden, bijv.:
HERPES-ZOSTER*:ME. N.B. (2): Er zijn in de Cochrane Library geen termen nodig voor
‘effectonderzoek’, ‘meta-analyse’ of ‘systematisch review’, omdat dit een specifiek bestand is.
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenVoorbeeld gericht zoeken
DOCONLINEzoeken met trefwoorden en vrije termen:
Herpes zoster.tref.and(rct or meta-analyse or systemati* adj review)
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuur zoekenVoorbeeld gericht zoekenPEDro
zoeken op vrije termen (in abstract en titel):
herpes zoster enz. geen termen voor effectonderzoek nodig, alles is in principe
effectonderzoek.
zoeken met maskers: Method: [clinical trial] AND Subdiscipline: [no selection]
AND Body part: [chest]
1 oktober 2002 Nederlands Paramedisch Instituut
Systematisch literatuuronderzoek
VRAGEN?
www.paramedisch.org… ook voor brandende vragen!
top related